Gast
Te Gas t |
Hé t b l ad van he t We s tfrie s g as thuis |
Ons West-Friesland
Te
e d itie 02 2015
Hét blad van het
Neem mee!
Wachten op een donornier
“Mijn Gerie heeft een nier nodig” Chirurg in opleiding
NIEUW! Centrum voor geboortezorg
10 Vragen aan
huisarts Annet Wind
Oude Gouw in Wognum (Foto: Dewi Koomen-Bakker)
Welkom
hart voor de zorg
“Oprechte interesse op de recovery” Marian Koomen-van der Gulik is recovery-verpleegkundige en werkt al sinds 1977 in het Westfriesgasthuis. Ze zorgt op de recovery (uitslaapkamer) voor de patiënten die net geopereerd zijn. “Na mijn A-opleiding tot verpleegkundige wilde ik de opleiding tot operatieassistent gaan volgen. Maar na een maand miste ik het contact met de patiënten teveel. Toen ben ik als vakantiehulp naar de Intensive Care (IC) gegaan. Daar heb ik uiteindelijk 30 jaar gewerkt. Nu werk ik al bijna vier jaar met heel veel plezier op de recovery!” “Ik vind het heerlijk als we als team weer goed gewerkt hebben om het de patiënt zo comfortabel mogelijk te maken. Het is altijd een samenspel van factoren en heeft niet altijd iets met drukte te maken. Soms kan het heel druk zijn en dan kun je evengoed heel lekker gewerkt hebben.” “De zorg staat voor mij hoog in het vaandel. Aandacht voor de patiënt hebben vind ik een heel belangrijk. Verder kan ik goed organiseren en plannen. Tenminste, dat zeggen mijn collega’s. De uitdaging zit voor mij juist in moeilijke situaties. Soms ondergaan patiënten grote operaties waarbij ze zelf de nodige twijfels hebben. Of bijvoorbeeld van tevoren weten dat ze misschien een stoma krijgen waar ze heel erg tegen opzien. Ook krijg je soms een patiënt terug van de OK die vol met vragen zit die alleen een arts kan beantwoorden. Maar vaak zijn de patiënten nog niet wakker genoeg om al de arts te spreken en daarna is de arts weer aan het opereren en moeten ze wachten totdat de arts klaar is met de operatie. De patiënten krijgen dan vaak pas een gesprek met de familie erbij. Dit is natuurlijk heel goed, maar voor de patiënt die vol met vragen zit duurt dit lang. Ik vind het belangrijk om juist ook voor dit soort aspecten aandacht te hebben.”
2 | Te Gast | editie 02 2015
column
Sommigen spreken van een roeping. Anderen noemen het een voorrecht. Hoe dan ook: de zorg is werk dat je niet alleen met je handen en je hoofd doet.
Bevallen op de OK
W
e worden op de OK natuurlijk vaak geconfronteerd met minder leuke dingen, zoals slachtoffers van ongelukken of vechtpartijen en mensen met vervelende ziektes. Daar raak je aan 'gewend', en dat moet ook wel om het te kunnen volhouden. Maar echt routine wordt het nooit. Daarom vinden we het op de OK allemaal fantastisch om mee te werken aan zoiets moois als een bevalling. Op de OK zien we (helaas) alleen bevallingen die gaan via een keizersnede; in vaktaal noemen we dat een ‘sectio’. Voor aanstaande moeders is bevallen op een operatiekamer niet altijd even leuk: je kind ter wereld brengen in een zakelijke ruimte vol apparatuur, slangen, vreemde geluiden en mensen om je heen, is natuurlijk niet zo warm en intiem als een natuurlijke bevalling thuis in je eigen bed.
Annemieke Mols Voor veel mensen heeft de operatiekamer iets mysterieus: je hoopt er nooit terecht te komen, maar we kijken er allemaal naar op TV. Voor Annemieke Mols is het operatiecomplex al meer dan 25 jaar haar dagelijkse werkterrein; eerst als OK-assistent en de laatste 15 jaar als leidinggevende. In haar openhartige column deelt ze haar belevenissen.
we de baby meteen na de geboorte op de borst van de moeder. Moeder en kind liggen dus meteen tegen elkaar aan en kunnen aan elkaar wennen en gehecht raken. Want wat is er nou mooier dan voor het eerst je baby te kunnen aanraken, voelen en horen (over dat laatste worden moeders na een paar maanden trouwens soms wat minder enthousiast!). Daarna brengen we moeder, vader en kind ook samen naar de uitslaapkamer. Ze zijn en blijven dus vanaf het eerste moment bij elkaar. Ik merk dat veel ouders dat heel fijn vinden. Ik vind het ook prachtig om te zien. Je ziet de ouders intens gelukkig (maar ook doodmoe!) van de OK vertrekken. En ik zie ook met hoeveel plezier alle collega’s steeds weer met zo’n bevalling bezig zijn. Ik heb als leidinggevende wel eens moeten bemiddelen wie daarvoor mocht worden ingeroosterd. Stiekem vind ik het nog steeds jammer dat ik niet zelf weer eens mee kan doen.
“Wij noemen dat een ‘gentle sectio’, een ‘zachte’ sectio”
Daarom proberen we om de bevalling op de OK toch zoveel mogelijk te laten lijken op hoe het thuis zou zijn gegaan. Wij noemen dat een ‘gentle sectio’, een ‘zachte’ sectio. We doen er alles aan om het voor de moeder zo natuurlijk en intiem mogelijk te maken. De moeder is tijdens de sectio immers gewoon bij kennis en wil de geboorte van haar kind graag bewust meemaken. Daarom schermen we niet alles af, maar gebruiken we een speciaal laken met een ‘raam’ erin. De moeder kan zo gewoon meekijken naar de geboorte. Want zo gaat dat thuis toch ook?
Toch zie ik ook wel moeders die liever niet alles van de sectio van zo dichtbij willen meemaken. Dan passen wij ons gewoon aan en laten bepaalde delen van de gentle sectio achterwege. Wil de moeder het bijvoorbeeld liever niet allemaal zelf kunnen zien, maar haar kind wel meteen bij zich krijgen en houden? Prima, de moeder beslist. Wij leveren maatwerk, zolang het veilig en verantwoord is. Want wat is er nou persoonlijker dan een kind krijgen?
Bij een gewone sectio hebben we vroeger geleerd om de baby direct na de geboorte weg te halen en in een couveuse te leggen. Nu leggen editie 02 2015 | Te Gast | 43
inhoud 8
16
6
Op de cover:
Terry Graham uit Hoorn komt vier nachten per week voor nachtdialyse in het nieuwe Niercentrum van het Westfriesgasthuis. “Dialyseren heeft een grote impact op je leven, maar desondanks voel ik mij hier als een koning behandeld.”
20
02 Hart voor de zorg Marian Koomen-van der Gulik 04 Nieuws 06 Feiten & cijfers 07 Kunst 08 Medisch Intensive Care 10 Tien vragen aan Annet Wind 12 Uit de praktijk 13 Op de kiek 15 Column Lebby 16 Wie bent u? 19 Culinair Koken met Ruud 20 Geboortezorg 24 Mijn trots De nieuwbouw 26 Je zal het maar hebben Vallen & breken 28 Mijn verhaal 32 In behandeling Psoriasis 36 Wat is dit? 38 De arts-assistentKarin Nielsen 40 Hoe gaat zuks 42 Tweets Het Westfriesgasthuis & Twitter 43 Column Annemieke Mols
editie 02 2015 | Te Gast | 3
nieuws
Blijf op de hoogte van alle ontwikkelingen
Nieuwe aneurysmabehandeling
I Samenwerking Prinses Maxima Centrum en Westfriesgasthuis voor Kinderoncologie
D
e kinderartsen van het Westfriesgasthuis hebben een samenwerkingscontract met het Prinses Maxima centrum gesloten. Het doel van deze samenwerking is om behandeling van kinderen met kanker deels ook dichtbij huis te kunnen bieden. ‘Juist voor kinderen met kanker is het van groot belang dat hun leven - voor zover dat mogelijk is tijdens de vaak zware behandeling - zo gewoon mogelijk blijft. Deze samenwerking met het Prinses Maxima centrum voor kinderoncologie helpt daarbij. Want daardoor kunnen veel behandelingen gewoon vlak bij huis worden uitgevoerd en hoeven de kinderen (en hun ouders) niet wekelijks of soms zelf dagelijks een flinke reis te maken,’ vertellen Menco Weismuller en Femke van Herrewegen. Zij hebben
4 | Te Gast | editie 02 2015
als kinderartsen van het Westfriesgasthuis kinderoncologie als hun aandachtsgebied. De expertise rondom kinderoncologie is nu nog verdeeld over zeven academische centra. Vanaf eind 2014 wordt een deel van alle expertise en behandeling gecentraliseerd in het Prinses Maxima Centrum in Utrecht dat in 2017 fysiek haar deuren opent. In 2017 gaat alle zorg op het gebied van kinderoncologie naar het centrum over. De minder complexe delen van de zorg vinden, onder regie van het Prinses Máxima Centrum, plaats in een beperkt aantal ziekenhuizen zoals het Westfriesgasthuis. Het Westfriesgasthuis is dan het enige ziekenhuis in Noord-Holland Noord dat deze medebehandeling biedt aan patiënten.
n de afgelopen paar maanden hebben de vaatchirurgen in het Westfriesgasthuis, Arno Wiersema en Jur Kievit, met succes een nieuwe techniek gebruikt voor de behandeling van een verwijde buikslagader (aneurysma). Deze nieuwe behandelmethode betekent dat de patiënt minder schade in het lichaam oploopt, minder pijn heeft en sneller herstelt.
Operatie via de lies
Deze nieuwe behandelmethode, genaamd Nellix, is een kleine operatie via de liezen in plaats van een zware open-buikoperatie. De Nellix-behandeling wordt slechts in enkele ziekenhuizen in Nederland uitgevoerd.
Scheuren voorkomen
Bij de nieuwe methode worden via een kleine snee in de liezen stents ingebracht om de verwijde buikslagader uit te schakelen en daarmee het gevaar van een scheur te voorkomen. Een dergelijke scheur kan dodelijk zijn. Uniek aan deze operatietechniek is dat de gehele ruimte van de verwijde slagader wordt gevuld met een soort kunsthars in een zakje. Door deze ‘sealing’ van de gehele aneurysma-zak worden lekkages voorkomen, zodat er geen bloed meer in het aneurysma kan komen en het aneurysma niet kan scheuren.
Gewoon in Hoorn
Meneer Ravesteijn uit Hoorn is een van de patiënten die geopereerd zijn met de nieuwe techniek. Hij vertelt: “Eerst zou ik naar Amsterdam moeten voor de operatie, maar dankzij deze nieuwe behandeling was dat niet nodig en kon ik gewoon in Hoorn terecht. Ik vond het team heel kundig en alles is gewoon perfect verlopen. Ik kan niet anders zeggen.”
Warm welkom voor eerste baby V
erhuisd? Andere huisarts? Nieuw telefoonnummer? Vanaf nu kunt u als onze patiënt uw gegevens eenvoudig online doorgeven via een webformulier. Tot nu toe moesten patiënten voor een simpele wijziging, zoals een adreswijziging of een nieuwe huisarts, persoonlijk naar de patiëntinschrijvingbalie om dat door te geven. Dat kost natuurlijk best wat tijd. Op deze manier willen we het u makkelijker maken uw gegevens te wijzigen.
Koken met kruiden
E
en aantal keer per jaar organiseren de hartfalenverpleegkundigen een workshop natriumarm koken. Mensen met hartfalen kunnen natrium in voeding niet goed verwerken. Hun hart kan daardoor sneller overbelast raken. Tijdens de workshop krijgen mensen met hartfalen daarom handige tips hoe ze lekker én gezond kunnen koken. Vaak zit er te veel natrium in de dagelijkse voeding. Ook wordt ten onrechte gedacht dat koken met minder natrium ten koste gaat van de smaak. Dat hoeft gelukkig helemaal niet zo te zijn. Door handig gebruik te maken van verschillende kruiden en specerijen, kun je toch smaakvolle maaltijden bereiden.
Bondgenoot in strijd tegen laaggeletterdheid
H
et Westfriesgasthuis sluit zich aan bij het Westfries Bondgenootschap tegen Laaggeletterdheid. In Nederland is 1 op de 9 mensen van 16 tot 65 jaar laaggeletterd. Onder ouderen komt het zelfs nog vaker voor. Dat is reden tot zorg. “Want als mensen niet goed kunnen lezen en schrijven, kan dit negatieve gevolgen hebben voor hun gezondheid,” licht bestuursvoorzitter Arno Timmermans toe.
Risico
Uit onderzoek blijkt dat mensen niet goed kunnen lezen en schrijven een groter risico hebben op aandoeningen, zoals astma, diabetes, kanker, hartinfarcten en psychische problemen. Ook gaan ze vaker naar de
huisarts, spoedeisende hulp of een specialist. Daarnaast hebben ze weinig kennis van ziektes en gezond leven.
Oraal
Vaak blijft laaggeletterdheid onopgemerkt. Mensen schamen zich ervoor en proberen het te verbergen. Het doel van het Westfries Bondgenootschap tegen Laaggeletterdheid is om het aantal laaggeletterden in West-Friesland terug te brengen en zo veel mogelijk mensen te laten deelnemen aan gepaste scholing. Monique Schoorl, directeur van Fiolet Taaltraining, geeft een voorbeeld: “Laatst ging een vrouw met haar zoontje naar de dokter omdat hij vreselijke oorpijn had. Ze kreeg medicijnen tegen de oorontsteking
in de vorm van druppels die ‘oraal’ moesten worden toegediend. Na een paar dagen had haar zoontje nog steeds heel veel pijn en de infectie was niet weg. Ze dacht dat ze de druppels in het oor van haar zoontje moest gieten, maar ‘oraal’ betekent ‘via de mond’.”
Meer tijd
“Dat zijn nou precies zaken die wij in het ziekenhuis ook tegenkomen bij sommige van onze patiënten,” beaamt Arno Timmermans. “Bij het Westfriesgasthuis willen we de allerbeste zorg geven en kijken door de ogen van de patiënt. Als dat betekent dat wij meer tijd moeten nemen voor het uitleggen van een behandeling omdat iemand moeite heeft met lezen en schrijven, doen we dat. editie 02 2015 | Te Gast | 5
nieuws
Blijf op de hoogte van alle ontwikkelingen
Westfriesgasthuis meest gastvrije ziekenhuis van Nederland
H
et Westfriesgasthuis heeft de Gastvrijheidszorg Award 2015 gewonnen. En is daarmee verkozen tot ‘meest gastvrije ziekenhuis van Nederland’. Het Hoornse ziekenhuis krijgt de prijs omdat het volgens de jury “een ziekenhuis is dat patiënten verwelkomt met oprechte interesse, kortom: gastvrijheid is goed verankerd in hoofd en hart”. “Als echte West-Friezen hadden we deze prijs niet verwacht,” zegt bestuursvoorzitter Arno Timmermans. “Uiteraard vinden we dit een groot compliment voor onze medewerkers. Zij zetten zich elke dag weer in om onze pa-
6 | Te Gast | editie 02 2015
tiënten het allerbeste te bieden. In de eerste plaats op medisch gebied, maar ook als het gaat om bejegening en services.”
Aandacht
De jury roemt onder andere het feit dat het Westfriesgasthuis patiënten een iPad biedt, de samenwerking met sterrenkok Ron Blaauw om lekker ziekenhuiseten te serveren en het koken met regionale producten. “Maar uiteindelijk zit onze gastvrijheid vooral in alle aandacht hebben voor de patiënt. Daar draagt iedereen elke dag aan bij,” aldus Timmermans. Dat is iets wat mevrouw LucassenWeijland uit Wervershoof niet verrast. “De
verpleegkundigen zijn allemaal heel beleefd en geïnteresseerd. Er wordt goed voor mij en mijn bezoek gezorgd. Dus die vijfde ster is dik verdiend.”
Normering
Gastvrijheidszorg met Sterren is een waarderingssysteem voor de kwaliteit van de gastvrijheidszorg in zorginstellingen. Het doel is de kwaliteit van leven van patiënten te verbeteren door het stimuleren van goede gastvrijheidszorg. Jaarlijks dingen 170 zorgaanbieders mee naar een ster waarbij vijf het hoogst haalbare is. Het Westfriesgasthuis begon in 2010 met twee sterren.
kunst
Titel Infinity Flowers Techniek Monumentale beelden van hout die zowel kracht als kwetsbaarheid uitstralen Kunstenaar Mai Movrin Info www.maimovrin.nl
editie 02 2015 | Te Gast | 7
medisch
Westfriesgasthuis houdt patiënten wakker op Intensive Care Patiënten die beademing nodig hebben, worden op de Intensive Care (IC) van het Westfriesgasthuis niet meer per definitie gesedeerd ofwel in ‘slaap gehouden’.
H IC-arts Kirsten Jageman: “Deze methode vraagt veel van patiënten, verpleging en ons als IC-artsen. Maar het is het waard.”
8 | Te Gast | editie 02 2015
et Westfriesgasthuis is één van de eerste ziekenhuizen in Nederland dat patiënten op de IC via de nieuwste inzichten verpleegt. Uit onderzoek blijkt dat patiënten zo sneller herstellen en korter aan de beademing en op de IC liggen, onder andere doordat er minder verlies van spierkracht optreedt. Ook andere voordelen voor patiënten zijn groot: minder nachtmerries, onrust en verwardheid. IC-arts Kirsten Jageman: “Een opname op de IC is een traumatische gebeurtenis. Zeker voor de ernstig zieke mensen waarbij beademing noodzakelijk is. Uitgangspunt bij deze nieuwe
manier van werken is dat de patiënt comfortabel wakker aan de beademing is. Geavanceerde beademingsmachines, intensieve begeleiding en alternatieven voor slaapmedicatie maken dit mogelijk. Deze methode vraagt veel van patiënten, verpleging en ons als IC-artsen. Maar het is het waard.” De Intensive Care werkt nu ruim een halfjaar via deze nieuwe methode. Inmiddels zijn zeker 30 patiënten beademd terwijl ze bij bewustzijn waren. “We volgen de effecten van deze manier van werken nauwkeurig via wetenschappelijk onderzoek,” aldus dr. Jage-
“Patiënten die wakker zijn kunnen zich actief inzetten voor hun herstel” man. “Uit onze eerste ervaringen maken we al wel op dat patiënten hier baat bij hebben. Patiënten die wakker zijn, kunnen zich actief inzetten voor hun herstel. Ze kunnen meer bewegen en communiceren. Praten kunnen patiënten aan de beademing niet, maar daar hebben we iets op gevonden via een speciale
app op de iPad’s. Hiermee kunnen ze veel duidelijk maken.”
Wetenschappelijk onderzoek
In Scandinavië is vorig jaar een grootschalig wetenschappelijk onderzoek gestart naar het beademen van mensen die wakker zijn.
waar zeven grote IC-afdelingen bij betrokken zijn. De eerste uitkomsten bevestigen de resultaten van eerder onderzoek in 2010: Het verblijf op de IC en in het ziekenhuis is korter. Ook zijn er minder patiënten met longontsteking, is de bloeddruk stabieler en ervaren ze minder angst. editie 02 2015 | Te Gast | 9
10 vragen aan… Annet Wind
“IEDEREEN IS AFHANKELIJK VAN EEN ANDER, DE EEN MISSCHIEN WAT MEER DAN DE ANDER” 1
Waarom heb je voor dit vak gekozen?
“Ik koos voor geneeskunde omdat ik ‘iets nuttigs’ wilde doen voor de maatschappij. En voor huisartsgeneeskunde omdat ik alle onderdelen van de geneeskunde leuk vind, van mensen houd en graag gedurende langere tijd dicht bij hen wil staan. Ik ben na mijn studie gepromoveerd en als huisarts gespecialiseerd in de eerstelijns zorg voor ouderen. Daarin komen alle boeiende en uitdagende elementen samen!”
was je meest 2 Wie invloedrijke leermeester en waarom?
“Mijn ouders. Zij leerden ons (ik heb vijf broers en zussen) om klaar te staan voor anderen, zelfstandig te zijn en eruit te halen wat erin zit, door gedisciplineerd je best te doen. Daar kon ik wel wat mee, al kan ik ook prima ontspannen en genieten.”
je dit beroep niet 3 Als had gekozen, wat was je dan geworden?
“Boswachter. Als ik was uitgeloot voor geneeskunde zou ik naar Wageningen zijn gegaan en daar had ik dan graag bosbouw gedaan. Knokken voor natuurbehoud en genieten van de natuur. Ik had dan waarschijnlijk wel het contact met mensen gemist.”
4
Wat was je eerste betaalde (bij-)baan?
“Toen ik 13 was had ik een krantenwijk in Amsterdam. Later werkte ik in de vakanties bij Klene (drop10 | Te Gast | editie 02 2015
fabriek) en bij de gemeentegiro in Amsterdam. Als student verdiende ik bij door op de ‘klachtendienst’ van het NRC Handelsblad te werken, daar zat ik aan de telefoon. Een prettig baantje met leuke collega’s. We hadden veel lol met elkaar.”
5
Wat maakt jouw dag goed?
“Als ik het gevoel heb dat ik iets heb kunnen betekenen voor anderen en iets heb bijgedragen aan de maatschappij. Dat klinkt hoogdravend, maar het is wel zo. De afwisseling tussen het werken in de praktijk, het lesgeven aan de universiteit, de wetenschap met het nadenken over ontwikkelingen en het maken van nieuwe programma’s en materialen is heel erg leuk.”
Welke ontdekking zou je leven het meest verbeteren?
6
“Als iedereen ervan overtuigd zou zijn dat alle mensen waardevol zijn en dat we er met elkaar wat van moeten maken. En dat dat niet lukt met een ‘ieder-voor-zich’-mentaliteit. Ik vind het moeilijk dat we autonomie zo hoog in het vaandel dragen, zodat mensen die afhankelijk zijn zich minderwaardig voelen. Iedereen is afhankelijk van een ander, de een misschien wat meer dan de ander.”
Stel: je bent zelf patiënt, wat vind je dan belangrijk?
7
“Ik vind het moeilijk om me als patiënt te gedragen. Ik zou de ad
viezen die ik dagelijks aan anderen geef, zelf beter op willen volgen.”
8
Wat vind je van het Westfriesgasthuis?
“Het is een overzichtelijk, goed uitgerust ziekenhuis met prettige collega’s. Fijn dat we als huisartsen en specialisten goed samenwerken en korte lijnen met elkaar hebben. Het lukt eigenlijk altijd om te overleggen, per mail of per telefoon. We zien elkaar op nascholingen.”
9
Met wie werk je graag samen?
“Met het stabiele team in onze praktijk: twee assistentes, twee praktijkondersteuners, twee huisartsen. Maar ook met mijn collega’s in Leiden. Het is geweldig om te merken dat anderen je indien nodig ondersteunen en helpen. Daar zit natuurlijk ook wederkerigheid in.”
woon je 10 Waarom in West-Friesland?
“Omdat mijn man in Alkmaar en Amsterdam werkt en ik in 1998 in deze praktijk kon komen werken. We wonen heerlijk in een prachtig huis met grote tuin in het centrum van Hoorn.”
Annet Wind, 55 jaar, werkt als huisarts in een duopraktijk de Kersenboogerd in Hoorn en bij de afdeling Public Health en Eerstelijns Geneeskunde van het LUMC in Leiden. Ze is in 1994 gepromoveerd op dementie en is kaderhuisarts ouderengeneeskunde. Ze werkt ook voor de Westfriese Huisartsen Organisatie (WFHO) met betrekking tot de ouderengeneeskunde en is bestuurslid van Laego, de landelijke adviesgroep eerstelijns geneeskunde voor ouderen. editie 02 2015 | Te Gast | 11
uit de praktijk
Kamp
Ze is 5 jaar als ze in een kamp terechtkomt. De ontberingen zijn zo erg dat er geen woorden voor zijn. Dus zwijgt ze. Op haar 15e komt ze naar Nederland en ontmoet ze de man van haar leven. Ze trouwt en leeft een gelukkig leven. Kinderen krijgen ze tot haar grote verdriet niet. Eén van de gevolgen van haar jeugd. 60 jaar zijn ze al bij elkaar. Nu is ze in het ziekenhuis. Een teer en fragiel vrouwtje. Zo vederlicht en zo breekbaar. Vanmorgen vertelt ze me dat ze niet meer verder wil. Ze heeft een verklaring en ze heeft een huisarts die haar wil helpen. Ik praat erover met haar man. Hij huilt. Hij vertelt dat het al jaren een discussiepunt is. Hij wil het niet. Hij houdt zo ontzettend veel van haar. Hij kan haar niet laten gaan. Hij vertelt dat het altijd een trotse vrouw is geweest. Maar ook heel gevoelig. Ze kan niet tegen onrecht. Ze kan ziek worden van gebeurtenissen in de wereld. En dat wordt de laatste jaren veel erger. Ze geeft vaak aan dat ze niet meer kan leven in deze wereld. Maar hij maakt het voor haar altijd weer de moeite waard om te blijven. Ik kijk de kamer in. Ze zit in de rolstoel, haar hoofd scheef, haar ogen dicht, zo kwetsbaar. Een deken om haar heen omdat ze niet meer warm wordt. Haar man is bij haar. Hij geeft haar een slokje water. Hij streelt haar. Omringt haar met zijn liefde. Liefde maakt egoïstisch. Ze mag niet gaan want hij houdt zo van haar. Hij kan haar niet missen. Maar zij is al zo ver weg van hem.
12 | Te Gast | editie 02 2015
op de kiek
foto’s uit de regio
vuurwerk Hoorn - nanda blomsma
Oude gouwsboom enkhuizen - Carolien Laan
haven enkhuizen - dien mellema tulpenveld bij medemblik - arjen de jager
meerkoetjes in kerkepolder wognum - nanda blomsma
Heeft u foto’s van de regio? En wilt u ze met ons delen? Stuur ze dan op naar
[email protected] onder vermelding van ‘Op de kiek’. Wie weet ziet u ze dan terug in de volgende ‘Te Gast’.
station enkhuizen - Carolien Laan editie 02 2015 | Te Gast | 13
de vrijwilliger
Soep en een praatje H et kopje koffie in de wachtkamers. De boekenkar voor patiënten op de verpleegafdeling. Gastvrouwen en -heren. Patiëntenvervoer. Allemaal mogelijk gemaakt dankzij de 340 vrijwilligers die zich inzetten voor het Westfriesgasthuis. Atie Dekker is vrijwilliger bij de Unie van Vrijwilligers en deelt al sinds 2011
14 | Te Gast | editie 02 2015
‘s middags soep en bouillon uit aan patiënten. “We nemen onze taak erg serieus. Dat moet ook, want we hebben verantwoordelijkheden zoals het invullen van de vochtbalans en het naleven van de hygiëneregels.” “Ik vind het ontzettend leuk werk. Ons werk wordt zo gewaardeerd en het contact met de mensen doet me erg goed. Soms willen de mensen zelfs voor
de soep betalen! Het kan het wel eens lastig zijn. Bijvoorbeeld wanneer ze bekenden treft die ernstig ziek zijn. “Ik maak alleen een praatje als de ander begint. Omdat ik weet dat sommigen er moeite mee hebben om in hun situatie een bekende tegen te komen. Ik wil ze niet in verlegenheid brengen.”
column
Foto “Kan ik u helpen? Ik zie u zo zoekend rondkijken.” “Ja, ik ben de weg kwijt. Ik kan de goede afdeling niet vinden.” “U bent niet de enige! Dat komt, we zijn aan het verhuizen. Prachtig hoor, die nieuwbouw. Maar voordat alles definitief op zijn plek zit, houdt het wel wat in. Ik kan me voorstellen dat u, als bezoeker, de weg kwijtraakt. Waar moet u zijn?” “Dat weet ik niet precies. Ik moet op de foto. Is dat op de Röntgenafdeling?” “Tegenwoordig heet dat Radiologie. We doen veel meer dan alleen maar röntgenfoto’s maken. Komt u voor zo’n gewone foto, ofwel Bucky? Of moet u voor een echo? Of moet er een CT-scan gemaakt worden? Of misschien een MRI. Contrastonderzoek? Of eventueel een scintigram, zo’n onderzoek met radio-actieve stof? Of een combinatie van het een of ander?”
‘Ik moet op de foto. Is dat op de Röntgen afdeling?’
“Nee, ik moet gewoon op de foto met dat rare plekje op mijn rug.” “O, maar dan moet u helemaal niet op de Radiologie zijn. Dat klinkt meer als een klusje voor de Medisch Fotograaf.” “En waar kan ik die vinden?” “Ik moet u zeggen dat ik nu zelf ook even kwijt ben waar ze die gelaten hebben…”
Lebby
editie 02 2015 | Te Gast | 15
wie bent u?
Mevrouw Blogg... …uit Hoorn zit te wachten op haar man. Hij heeft een afspraak bij de oogarts. “Zelf ben ik hier ook vaste klant hoor. En ik ben heel tevreden. Vanwege hartproblemen houden ze me goed in de gaten.” Het gaat nu goed met haar. “Ik was nogal een bezige bij, maar ik heb geleerd om grenzen te stellen en geniet meer van het leven. Ik leef in het nu en pluk de dag!” 16 | Te Gast | editie 02 2015
Mevrouw Zijlstra... …heeft net een echo gehad. Ze wacht nu op de uitslag van de cardioloog. “Ik moet binnenkort geopereerd worden en daarvoor doen ze allemaal onderzoeken. Vanwege mijn leeftijd zijn ze erg voorzichtig. Gisteren zijn we ook al bijna de hele dag in het AMC geweest. Gelukkig is mijn dochter met me mee. Dan hoef ik niet alleen te wachten.”
editie 02 2015 | Te Gast | 17
wie bent u?
Robert... …is hier vanwege zijn zoontje Finnley. Samen met zijn vrouw Mariska en dochter Marlon maken ze een rondje door het ziekenhuis. Even weg van de kinderafdeling waar Finnley een tijdje moet blijven. “Hij ligt hier ter observatie. Dat is wel moeilijk hoor, om hem hier ’s avonds achter te laten. Maar het is nodig voor het onderzoek. En uiteindelijk heb je er alles voor over om hem beter te laten worden.” 18 | Te Gast | editie 02 2015
culinair Ruud Mars is in 1979 begonnen als kok in het Westfriesgasthuis en nooit meer weggegaan. Hij heeft in al die jaren diverse (koks)opleidingen gevolgd, onder andere voor dieetkok.
Koken met
Ruud Mousse van zomerkoninkjes
Een simpel gerecht kan heel lekker zijn. Zoals deze mousse. Binnen twintig minuutjes ben je klaar. Zo houd je meer tijd over om lekker lang te tafelen met elkaar… ‘Zomerkoninkjes’ danken hun naam aan het seizoen waarin ze groeien. Door de teelt in kassen zijn aardbeien inmiddels het hele jaar door verkrijgbaar, maar ze smaken veruit het lekkerst in het aardbeienseizoen! Vooral wanneer je ze zelf hebt geplukt uit eigen tuin. • Nagerecht voor 4 personen • Bereiding 20 minuten
Ingrediënten
• 250 g verse aardbeien • 400 ml blanke vla • 250 ml slagroom
Bereiding
• Was de aardbeien en houd 4 mooie apart voor de garnering. Snijd de rest in kleine stukjes en schep door de blanke vla. • Sla de slagroom lobbig (niet helemaal stijf). Spatel twee derde van de slagroom door de vla. • Schep de mousse in een glas. Maak af met een toef slagroom en een aardbei.
Lekker!
Lust je geen aardbeien? Vervang de aardbeien door gehakte pure chocolade, of frambozen, of kersen, of besjes…
editie 02 2015 | Te Gast | 19
20 | Te Gast | editie 02 2015
Geboortezorg
De kraamsuite is stijlvol ingericht. Medische apparatuur is slim weggewerkt in een wandmeubel.
Nieuw
Centrum voor geboortezorg In het najaar van 2015 wordt het nieuwe centrum voor ge boortezorg officieel geopend. De zorg in het centrum is al een paar maanden volop in bedrijf. In het nieuwe centrum werken experts zoals verloskundigen, gynaecologen, kinderartsen, gespecialiseerde verpleeg kundigen en kraamverzorgers samen aan zorg voor zwanger schap en geboorte.
editie 02 2015 | Te Gast | 21
Geboortezorg
‘Goede zorg’ betekent dat vrouwen de regie hebben over hun zwangerschap en bevalling.
A
lles is erop gericht moeder en kind zo goed en gezond mogelijk bij zwangerschap en geboorte te begeleiden. Thuis, op de poli kliniek aan de Maelsonstraat 9 of in het zie kenhuis in een van de nieuwe kraamsuites. Of in een van de couveusesuites waar ouders samen met hun kindje kunnen verblijven als het pasgeboren kindje nog extra onder steuning nodig heeft.
Begeleiding van zwangerschap
Alle verloskundige controles tijdens de zwan gerschap worden sinds april verricht in een locatie aan de Maelsonstraat 9. In dat pand houden gezamenlijk zowel verloskundigen van Eva van Hoorn als gynaecologen uit het Westfriesgasthuis spreekuur. Ook zwanger schapsecho’s worden vanuit deze locatie verzorgd aan zwangere vrouwen vanuit heel West-Friesland.
Voordelen
Het ziekenhuis en de verloskundigenprak tijk werken op de nieuwe locatie intensie ver samen. “Op deze manier bundelen we onze zorg, expertise en onze verschillende invalshoeken,” zegt Susanne Jumelet, verlos kundige bij Eva van Hoorn. ”Veel voordelen zijn misschien niet direct zichtbaar voor zwangeren, zoals de korte lijnen onderling en het structurele overleg waarbij zwange ren besproken worden,” vertelt gynaecoloog Jantien Boomgaard. “Wel is direct zichtbaar dat zwangere vrouwen in Hoorn voort aan alles op één locatie hebben: niet alleen de verloskundige consulten – zowel met gynaecologen als met verloskundigen, maar ook de echoscopieën, de voorlichting en zwangerschapscursussen.” Aan de locatie van de bevallingen zelf verandert niets: dat kan gewoon thuis of in het ziekenhuis. 22 | Te Gast | editie 02 2015
Wat vind je waar? Maelsonstraat 9 • Begeleiding zwangerschap door verloskundigen voor vrouwen uit Hoorn, Blokker of Zwaag • Begeleiding zwangerschap door gynaecoloog voor vrouwen uit heel West-Friesland • Echopraktijk voor vrouwen uit heel West-Friesland • Maelsonstraat 9 ligt pal naast het Westfriesgasthuis. De auto kan betaald geparkeerd worden in de parkeer garage van het Westfriesgasthuis. Van daar uit is het maar een paar minuten lopen.
Bevallen
‘Goede zorg’ betekent in het centrum dat vrouwen de regie hebben over hun zwanger schap en bevalling. Ze worden gestimuleerd om zelf een bevalplan te maken waarin staat wat ze belangrijk vinden. De vrijheid om zelf de de plek van de bevalling te kiezen blijft bestaan: onder leiding van hun eigen verloskundige thuis of in een nieuwe kraam suite. Of, als het vanwege medische redenen nodig is, in een kraamsuite onder leiding van een verloskundige en gynaecoloog van het ziekenhuis.
Nieuwe suites
De beval- en kraamsuites in het ziekenhuis zijn in juni 2015 in het nieuwgebouwde gedeelte van het ziekenhuis in gebruik geno men. Het zijn luxe suites met een eigen bad
In het ziekenhuis, nieuwe gedeelte, 2e etage • Kraamsuites light: verplaatste thuisbevalling onder leiding van verloskundige. • Luxe beval- en kraamsuites: bevalling onder leiding van verloskundige uit ziekenhuis of gynaecoloog en obstetrieverpleegkundige. • Couveusesuites: voor baby’s die na geboorte deskundige zorg van kinderarts en neonatologieverpleegkundige nodig hebben.
kamer waar zoveel mogelijk een huiselijke situatie wordt gecreërd. Tijdens hun hele ver blijf van bevallen en de kraamperiode blijven moeder en kind in hun ‘eigen’ suite. Partners kunnen ook gewoon blijven slapen.
Couveusesuites
Baby’s die te vroeg geboren zijn of nog extra medische ondersteuning nodig hebben na hun geboorte, worden opgenomen in een couveusesuite. Voorheen lagen deze baby’s bij elkaar op één afdeling en konden ouders op bezoek komen. Nu kan één van de ouders continu bij hun eigen kindje op de eigen suite verblijven met eigen badkamer en zelfs blijven slapen. Natuurlijk alleen als de medi sche conditie van de pas bevallen moeder dat toelaat.
De Westfries is nuchter. Goudeerlijk, met beide benen op de grond. Zo ook het Westfriesgasthuis. Dus gaan we niet lopen opscheppen over onze sublieme service, onze persoonlijke aandacht en onze uitmuntende staf. Dat zit namelijk niet in ons. Dat houden we liever voor onszelf. Wat hebben we dan wel te melden? Dat we een nieuwe vleugel hebben. Waarin we die persoonlijke aandachtDenaar een nog hoger plan tillen. Dat beide zit namelij wel ons. Zo Omdat wijWestfriesgasthuis. net zulke harde werkers Westfries is nuchter. Goudeerlij k, met benenkop dein grond. ook het zijn als Dus de mensen waarvoor we het doen. gaan we niet lopen opscheppen over onze sublieme service, onze persoonlijke aandacht en onze uitmuntende staf. Dat zit namelijk niet in ons. Dat houden we liever voor onszelf. Wat hebben we dan wel te melden? Dat we een nieuwe vleugel hebben. Waarin we die persoonlijke aandacht naar een nog hoger plan tillen. Dat zit namelijk wel in ons. Omdat wij net zulke harde werkers zijn als de mensen waarvoor we het doen.
mijn trots Het zijn vaak kleine dingen. Soms grote. Maar iedereen heeft wel iets om trots op te zijn in het Westfriesgasthuis. Dit keer vertellen senior laboranten functieonderzoek Edwin van Haarlem en Elly Dijkmans waar zij trots op zijn.
De nieuwbouw Na ruim twee maanden op hun nieuwe werkplek zijn Elly en Edwin vol lof over de nieuwbouw. En dat is ook niet verwonderlijk, ze zitten er prima bij. Dat was op de vorige plek van de functie laboranten van de klinische neurofysiologie, die zich met functieonderzoek van de hersenen en de zenuwen bezig houden, wel anders. “Daar zaten we in een zogeheten inpandige ruimte, zonder zicht op de buitenlucht. Alle voorkomende werkzaamheden vonden in deze ene ruimte plaats, van administratie en onderzoek tot telefonisch contact met collega’s en andere patiënten. En dat was uitermate ongemakkelijk, zowel voor de patiënt als voor ons. Nu hebben we gelukkig een ruim kantoor voor de administratieve taken en aparte onderzoekskamers voor de patiënten. En de nieuwe ontvangstruimte en wachtkamer zijn fantastisch.
Meer ruimte
Natuurlijk is er altijd ruimte voor verbetering. “De loopafstand van de wachtruimte naar de onderzoekskamer is fors, daar moet nog een goede oplossing voor gevonden worden. En de ruimte waar assistentes hun afspraken maken is iets te klein uitgevallen. Wat op de bouwtekening prima lijkt, pakt in de praktijk toch vaak net iets anders uit.” De opmerkingen van patiënten worden ook serieus meegenomen in de verbeteringen. “Soms is het ook nog zoeken naar de juiste route, horen we van patiënten. Ze zijn over het algemeen wel zeer positief over de chique, professionele uitstraling van de nieuwbouw. Al vinden sommigen, en dat geldt ook voor medewerkers, de groene kleur af en toe wel heel erg…. groen. Ach ja, smaken verschillen!”
24 | Te Gast | editie 02 2015
editie 02 2015 | Te Gast | 25
&
pijler Je zal het maar hebben...
Vallen B
breken
otontkalking is iets waar we allemaal mee te maken krijgen als we ouder worden. Of we nu willen of niet. Als we ouder worden, neemt de botmineraaldichtheid af. Als de botdichtheid aanzienlijk lager is dan wat als normaal wordt gezien, spreken we van osteoporose. Osteoporose betekent letterlijk ‘poreusheid van de botten”, waardoor bot eerder breekt bij een val. Osteoporose komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Dit heeft te maken met de daling van oestrogeen na de overgang; oestrogenen beschermen tegen het proces van botontkalking. Maar osteoporose komt ook voor bij mannen. Bij veel mensen van boven de 50 is er sprake van osteoporose of osteopenie, het
26 | Te Gast | editie 02 2015
voorstadium van osteoporose. Als je boven de 50 bent en iets breekt dan is dat reden voor onderzoek en word je verwezen naar de osteoporosepoli.
Osteoporosepoli
Osteoporoseverpleegkundige Susan Mulder en geriater Judella Daal vertellen: “Als patiënten worden doorverwezen naar de osteoporosepoli komen zij bij de verpleegkundige en bij de arts. Er wordt gekeken wat iemand nodig heeft om het proces van botontkalking te stoppen of te verminderen. Dan kan variëren van adviezen over levensstijl, voeding of medicatie. Via een dexascan wordt de botdichtheid gemeten van de wervelkolom, heup of pols. Via bloedonderzoek
wordt er o.a. gekeken naar de hoeveelheid vitamine D en calcium in het bloed, naar de werking van de schildklier en naar eventueel onderliggende ziekten. Ook rekenen we uit hoeveel calcium iemand binnenkrijgt via de voeding. Zo kunnen we beoordelen of iemand calcium en vitamine D nodig heeft. Het beste is om dit op natuurlijke wijze binnen te krijgen via de voeding. Hierbij kijken we ook naar beïnvloedbare factoren zoals het gebruik van alcohol, koffie en roken, waardoor je meer calcium verliest. Als voldoende inname via de voeding niet mogelijk is, bijvoorbeeld doordat je lactoseintolerantie hebt of geen liefhebber van zuivel bent, dan wordt dit aangevuld door middel van een kalktablet. Als er sprake is
Wist je dat? Je kunt iets doen om het proces van botontkalking te stoppen of te verminderen door: • inname van calcium (4 eenheden zuivel per dag) • dagelijks 30 minuten bewegen • dagelijks zonlicht (vitamine D) Calcium en vitamine D stimuleren de botopbouw; vitamine D zorgt voor de opname van calcium in het bloed Botbelasting is belangrijk voor de aanmaak van bot De aanbevolen hoeveelheid calcium per dag voor mensen boven de 50 jaar is 1100 en boven de 70 jaar 1200 gram De meeste calcium zit in zuivel: beker melk 300 gram, schaaltje yoghurt 180 gram, vla 152 gram; Goudse kaas 48+ (1 snee) 163 gram Calcium zit in groente (22 gram per opscheplepel) en peulvruchten Vitamine D zit in vette vis zoals zalm, makreel, haring en paling van osteoporose kan de arts besluiten tot medicatie in de vorm van een Bisfosfonaat wat de botafbraak remt. Naast een gezond voedingspatroon wordt ook het belang van bewegen besproken en risicofactoren zoals vallen. Belangrijk is dat mensen eenmaal goed worden voorgelicht en weten wat de risicofactoren zijn en wat ze zelf kunnen doen.”
Proces ombuigen
“Het doel van de osteoporosepoli is om botbreuken te voorkomen. Je probeert het proces van botafbraak om te buigen. Bij een normale curve wordt het bot brozer. Bij gebruik van bijvoorbeeld calcium of een bisfosfonaat kan het zijn dat het gelijk blijft
of dat de botdichtheid soms zelfs toeneemt. Dit is een langzaam proces; na 5 jaar is het effect te zien.”
Follow up
Judella: “Na het starten van een bisfosfonaat is het belangrijk dat patiënten na 3 maanden terug komen op de poli voor controle en om het gebruik van de medicatie te bespreken. Voor iedereen is het verdragen van medicatie verschillend en soms moeten mensen andere medicijnen proberen. Daarna is het erg belangrijk dat mensen na
5 jaar bij de huisarts langsgaan om het gebruik van het bisfosfonaat te evalueren. Bij een bisfosfonaat is het mogelijk dat het bot te hard wordt en in uitzonderlijke gevallen eerder kan breken.” Susan: “Osteoporose is goed te behandelen, zonde als dat niet gebeurt. Denk hierbij ook aan het belang van een goede botkwaliteit met het oog op het ‘inzakken’ als je ouder wordt, wat ook weer effect heeft op de inhoud van je borstkas. Door een goede behandeling is winst te behalen, ook voor oudere mensen, en wordt de kwaliteit van leven verhoogd. Iedereen verdient het om op maat te worden behandeld.
editie 02 2015 | Te Gast | 27
28 | Te Gast | editie 02 2015
mijn verhaal
Wachten op een
donornier Gerie Mantel uit Andijk is al 32 jaar chronisch nierpatiënt. Toen in 2008 haar donornier minder goed ging werken, kwam ze op de wachtlijst voor een nieuwe. Jarenlang wachtte ze tevergeefs, zodat haar man Ed uiteindelijk ten einde raad een oproep op facebook plaatste: “Mijn Gerie heeft een nier nodig”.
editie 02 2015 | Te Gast | 29
mijn verhaal
“N
a mijn eerste zwangerschap ging het mis met mijn nieren: mijn bloed werd niet meer op een natuurlijke manier gezuiverd, zoals dat normaal gesproken door de nieren gebeurt. Vanaf dat moment begon ik met buikspoeling. Via een slangetje breng je dan dialysevloeistof in je buikholte, die afvalstoffen en overtollig vocht opneemt. Als de vloeistof na een paar uur verzadigd is, moet je die in een lege zak laten lopen en moet er vervolgens weer nieuwe vloeistof door het slangetje naar binnen. Je kunt het spoelen zelf thuis doen. Het gaat voortdurend door, dus je bent er altijd mee bezig. Omdat alles steriel moet gebeuren, moet je er ook een kamer voor reserveren. Daarnaast heb je een hele stapel dozen vol spoelzakken op voorraad, want je hebt er meerdere per dag nodig.” Een gevaar van spoelen is dat er buikvliesontsteking ontstaat. “Dat heb ik een paar keer gehad. Dan werd ik met veertig graden koorts naar het ziekenhuis gebracht. Er kunnen na verloop van tijd ook problemen ontstaan bij de opening waar de katheter het lichaam in gaat, en ook dat heb ik meerdere keren meegemaakt. Dan moest het slangetje worden verplaatst, maar op het laatst kan dat niet meer.” Gerie moest uiteindelijk overstappen op hemodialyse, waarbij het bloed buiten het lichaam via een kunstnier wordt gefilterd. “Daarvoor moet je dan drie keer per week naar het ziekenhuis voor steeds ongeveer vier uur dialyse. Dat is ontzettend vermoeiend. Als je thuiskomt, ben je echt bekaf. Daarna kun je een dag uitrusten, maar de volgende dag moet je alweer. Daar komt bij dat er ondanks het spoelen altijd afvalstoffen in het lichaam achterblijven. Je voelt je nooit helemaal fit.”
Wachtlijst
Gerie kreeg in 1985 haar eerste donornier. Die werkte maar een paar jaar en in 1989 kreeg ze voor de tweede keer een nieuwe nier. “Het is een verlossing als je niet meer hoeft te spoelen! Wel blijf je vatbaar voor infecties en is je gezondheid altijd kwetsbaar. Mijn tweede nier heb ik gelukkig twintig jaar gehad, maar op een gegeven moment vertelde de internist tijdens een controle dat hij achteruit ging. Toen wist ik: ik moet weer gaan spoelen.” Zo ver kwam het inderdaad en ondertussen werd Gerie weer op de wachtlijst gezet voor een nieuwe donornier. Jarenlang kwam er echter geen nier beschikbaar die voor Gerie geschikt was. Ed legt uit: “Iedereen heeft antistoffen in het bloed, maar Gerie had er zo veel, dat een trans30 | Te Gast | editie 02 2015
plantatie bijna zeker mis zou gaan. Er is een behandeling waarbij het bloed daarvan gezuiverd wordt, maar een intake hiervoor liep op niets uit.”
Oproep op Facebook
Inmiddels was Gerie alweer zes jaar aan het spoelen. “Op een gegeven moment besefte ik echt: ik kan sterven!” Ook Ed realiseerde zich dat. Omdat er via de reguliere weg maar geen nier kwam, zette hij in augustus vorig jaar een oproep op F acebook. “Ik had er al eerder over nagedacht, maar toen ik ervoor ging zitten had ik het stukje in vijf minuten geschreven. Ik legde uit wat er aan de hand was en waarom het zo moeilijk was om voor Gerie een geschikte nier te vinden. We kregen heel veel positieve reacties. Het bericht werd wel drieduizend keer gedeeld en in totaal vijftien mensen boden een nier aan; het eerste aanbod kwam zelfs al binnen een kwartier! Het Noordhollands Dagblad pikte het bericht op en schreef er een paar keer over, en later werden we ook gebeld door RTV Noord-Holland, Hart van Nederland en RTL Late Night.” Acht dagen na de facebookoproep deed zich echter een onverwachte ontwikkeling voor, waardoor alles toch nog anders liep. Gerie: “Ik was in het ziekenhuis om te spoelen, toen de internist plotseling zei: ik heb een nieuwe nier voor u! Er was een jongeman in Duitsland overleden en via de databank van Eurotransplant was er een match. Op 21 augustus 2014 werd de transplantatie uitgevoerd. Ik ging naar de operatiekamer en daar stond de nier in een koelbox bij het bed. Het was heel spannend. Je moet je op zo’n moment echt overgeven. Het hele team staat om je heen en daar moet je op vertrouwen.”
Kleindochter
De operatie ging goed, maar net als beide andere keren, was er sprake van een lichte afstoting die met medicijnen en met de eerder genoemde bloedzuiveringsmethode werd bestreden. “Zo’n transplantatie is een heel zwaar traject. Je moet er echt positief in blijven staan om het aan te kunnen. Sommige mensen denken: Gerie heeft een nieuwe nier, dus nu zijn alle problemen opgelost. Zo is het niet, want je blijft altijd kwetsbaar. Zo heb ik een tijdje geleden nog een week in het ziekenhuis gelegen met een longontsteking.” Aan de andere kant is haar kwaliteit van leven dankzij de nieuwe nier een stuk beter geworden. “Ik sport twee keer per week onder begeleiding van de fysiotherapeut, ik ga zelf met de bus naar Enkhuizen en kan gewoon een dag op mijn kleindochter passen. Die dingen kon ik voor de operatie niet meer. Ik leef weer!”
“Het hele team staat om je heen en daar moet je op vertrouwen.”
editie 02 2015 | Te Gast | 31
in behandeling
Psoriasis
Sinds tien jaar schoon Jan Slijkerman (68) heeft de chronische huidaandoening psoriasis. De jeuk, de altijd schilferige huid op armen en benen met de bijbehorende reacties van mensen, de vele behandelingen en de invloed van zijn ziekte op het gezin … “Ik heb heel wat voor mijn kiezen gehad. Kun je nagaan hoe blij ik ben dat ik nu vrijwel ‘schoon’ ben!”
32 | Te Gast | editie 02 2015
editie 02 2015 | Te Gast | 33
in behandeling
Psoriasis
“I
k was achttien toen ik rode puntjes op mijn huid kreeg, het begin van psoriasis”, vertelt Jan Slijkerman. “Eigenlijk heb ik het in eerste instantie nogal gemakkelijk geaccepteerd. Later werd het erger en ging ik me er meer voor schamen: ik droeg geen korte broeken of shirts met korte mouwen meer, zodat je de plekken niet kon zien. Ja, dat kent iedereen wie wat mankeert natuurlijk: mensen die naar je kijken, vragen stellen of juist zonder vragen hun oordeel klaar hebben.”
Openheid
Toch leerde Jan al snel dat openheid over zijn ziekte de beste manier was om ermee te leven. “Ik heb jarenlang handbaltraining gegeven. Bij alle teams die ik trainde legde ik direct uit wat ik had. Dat deed ik ook toen ik als timmerman in een fabriek ging werken; in de kantine heb ik het meteen aan de collega’s verteld.” Dit werkte goed, maar het was niet altijd gemakkelijk. “Op mijn 22e ontmoette ik mijn vrouw. Ik moest ook aan haar over mijn ziekte vertellen. Gelukkig zei ze dat het haar niets kon schelen, maar ik had eerder al eens meegemaakt dat een meisje geen nieuwe afspraak wilde nadat ik het had verteld. Die dingen draag je toch mee.”
Behandelingen
Inmiddels is Jan vijftig jaar patiënt, en sinds 1983, toen hij naar deze regio verhuisde, is hij daarvoor onder behandeling in Hoorn. Elke drie maanden komt hij voor controle naar het ziekenhuis, de ene keer bij de dermatoloog, de andere keer bij de verpleegkundig consulente Irma Buis. Als Jan bij haar is, neemt ze een aantal vragen met hem door en checkt ze zijn huid. “Psoriasis is een chronische huidziekte waarbij de celdeling in de opperhuid is verstoord”, legt zij uit. “Waar de huid zich normaal gesproken steeds in ongeveer 28 dagen vernieuwt, gebeurt dit bij 34 | Te Gast | editie 02 2015
psoriasis eens in de zeven dagen.” Psoriasis gaat gepaard met veel jeuk en een schilferige huid, wat door krabben gemakkelijk leidt tot infecties en open wonden. “De oorzaak is niet bekend en de ziekte is nog niet te genezen; we kunnen hem alleen met verschillende soorten behandelingen onder controle proberen te houden.” Jan heeft het hele scala aan beschikbare behandelingen doorlopen, te beginnen met allerlei zalven en vervolgens ook lichttherapie. Daarbij wordt met uv-lampen het positieve effect van zonlicht op het onderdrukken van infecties nagebootst, zoals Irma uitlegt. “Je bent dan wel even schoon”, weet Jan, “maar het werkte voor mij allemaal maar tijdelijk.”
Daarom zocht hij ook in het alternatieve circuit naar mogelijke oplossingen en eens meldde hij zich aan als ‘proefkonijn’ om een nieuw middel te testen. “Ik was er zo mee aan! Je blijft hopen dat je eindelijk een methode vindt die aanslaat.” Al met al heeft zijn ziekte veel invloed gehad op zijn leven, vooral toen hij rond zijn dertigste artritis psoriatica kreeg, een vorm van ontstekingsreuma die voorkomt bij mensen met psoriasis. “Op een gegeven moment kon ik mijn handen nog nauwelijks openen. Je kunt de sporen nog zien op mijn vingers. Ik moest toen definitief stoppen met sporten. Dat was erg moeilijk, want ik was een sportman in hart en nieren.”
“Je blijft hopen op een behandeling die aanslaat”
Over Psoriasis P
Tien jaar schoon
Met alles wat hij heeft meegemaakt, lijkt het een wonder dat hij de laatste tien jaar vrijwel schoon is. “Omdat meneer Slijkerman een ernstige vorm van psoriasis heeft, kwam hij uiteindelijk in aanmerking voor biologicals, medicamenten die via biotechnologische technieken worden gemaakt”, aldus Irma. “Ze remmen ontstekingseiwitten die een rol spelen bij psoriasis. Het zijn heel dure middelen die pas worden voorgeschreven als andere therapieën niet helpen of met bijwerkingen gepaard gaan.” Jan prikt zichzelf thuis eens per week met een injecteerpen: met één druk op de knop wordt de afgesproken dosering ingespoten.
“Al na een maand merkte ik dat het aansloeg en inmiddels ben ik voor zo’n negentig procent schoon!” Dat wil zeggen dat hij nog maar een paar kleine plekjes op zijn huid heeft. Tijdens de driemaandelijkse controle in het ziekenhuis worden de huid en het bloed gecontroleerd. “Die controle geeft een gerust gevoel. Vorig jaar bleek uit het onderzoek dat mijn nierwaarden iets te hoog waren. Ik werd doorgestuurd naar de internist en door mijn bloeddrukmedicatie wat aan te passen, is alles nu weer op peil. Ik ben ontzettend blij dat ik dit middel mag gebruiken en dat het zo goed aanslaat! Sinds vier jaar geef ik zelfs weer handbaltraining, een uurtje in de week.”
soriasis is een chronische huidaandoening waarbij rode schilferende plekken op de huid zitten. Sommige patiënten hebben psoriasis op specifieke plaatsen, zoals op het hoofd of op de knieën en ellebogen, andere mensen – zoals Jan Slijkerman – hebben het over hun hele lichaam. Vaak is er sprake van een erfelijke aanleg voor het krijgen van psoriasis. De ziekte is niet besmettelijk en kan behandeld worden met onder andere zalven, lichttherapie of medicatie. De ernst van de symptomen is soms perioden minder en kan dan weer verergeren. Stress is een van de factoren die daarbij mee kunnen spelen.
editie 02 2015 | Te Gast | 35
wat is dit?
Weet u wat dit is?
Stuur de oplossing voor 1 november 2015 naar
[email protected] onder vermelding van ‘Wat is dit?’. Onder de goede inzendingen verloten we twee toegangsbewijzen voor Cinema Oostereiland.
De oplossing van de vorige keer: de lamp in de centrale hal Een prijswinnaar is Winnie Scheerman uit Andijk
36 | Te Gast | editie 02 2015
editie 02 2015 | Te Gast | 37
de arts-assistent
Karin Nielsen
Chirurg in opleiding In het Westfriesgasthuis worden jaarlijks bijna vijftig medisch specialisten opgeleid. Grote kans dus dat u als patiënt te maken krijgt met een Assistent In Opleiding tot Specialist (AIOS). Karin Nielsen zit in het tweede jaar van de opleiding tot algemeen chirurg. De opleiding algemene chirurgie duurt in totaal 6 jaar, waarvan de laatste 2 jaar een specialisatie is. Bijvoorbeeld voor traumachirurgie, of vaatchirurgie. Karin wil zich gaan richten op de gastro-intestinaleen oncologische chirurgie. Oftewel: maag-darm- leverchirurgie. Waarom de chirurgie?
“Als chirurg kun je aan de basis staan van de genezing door iets te doen. Je volgt patiënten vanaf het pre-operatieve gesprek tot aan de operatie en het traject erna. Bijvoorbeeld bij patiënten met kanker werken we met veel verschillende specialismes samen in een multidisciplinair team. Iedereen deelt z’n kennis en ervaring, zodat we weloverwogen beslissingen kunnen nemen. Aan de andere kant krijg je als chirurg ook te maken met hele acute situaties. Bijvoorbeeld een gescheurde slagader in de buik. Dan heb je een stuk minder tijd om een beslissing te nemen en moet je snel durven handelen. Die combinatie vind ik interessant. En ik word gewoon heel enthousiast van wat het menselijk lichaam allemaal kan. Bijvoorbeeld hoe een lever werkt, dat is toch geweldig?!”
Valt er wat te leren in het Westfriesgasthuis? “Zeker! Ik ben blij dat ik mijn opleiding hier kan volgen. Er is veel aandacht voor onderwijs en begeleiding, daar nemen de specialisten altijd tijd voor. Je krijgt ook de gelegenheid om je eigen poli te draaien, wel onder toezicht natuurlijk, 38 | Te Gast | editie 02 2015
zodat je ook echt een band met patiënten op kunt bouwen. En de operaties zijn veelzijdig. Mensen realiseren zich soms niet hoeveel we eigenlijk kunnen en doen in het Westfriesgasthuis. Er worden hier veel verschillende grote ingrepen gedaan. En ik mag overal met m’n neus bovenop zitten en het allemaal leren.”
Lange dagen zeker?
“Meestal ben ik tussen zeven en acht uur ’s avonds thuis, net als mijn collega’s natuurlijk. Dat valt toch wel mee? Vijf dagen in de week en soms in het weekend. Maar het weekend wordt dan door de week gecompenseerd met vrije dagen. ’s Avonds bereid ik me weer voor op de volgende dag. Het is heel afwisselend en dat houd je scherp. Oké, het is hard werken. Maar ik kan ook hard ontspannen. Lekker niks moeten, daar ben ik ook best goed in.”
Wat een vrolijke sokken…
“Dank je! Ja, je loopt de hele dag in zo’n witte jas en je mag geen sieraden dragen. En die klompen zijn ook allemaal dezelfde kleur. Dus sokken zijn dan zo’n beetje de enige manier om je te onderscheiden en er wat variatie in te brengen. Dat vind ik dan wel leuk.”
Wegstreeppuzzel Streep alle woorden weg in de puzzel. De letters die overblijven vormen nog een woord.
E M U R T N E C E I P O C S R
I I P IJ N B E S T R IJ D I N G
BALIE BEDDEN CHIRURGIE DAK DIALYSE FYSIOTHERAPIE GEBOORTEZORG
R L N E D D E B Y K E U K E N
T O O E I L A B A L T A A V I
A P D P E T I U S M A A R K D
I K P A A U R O L O G I E T L
R I S A K M I N G A N G D S O
GERIATRIE HOLDING INGANG KEUKEN KIOSK KRAAMSUITE POST
E R E I G R U R I H C M E O H
G P O S R E M A K K E E R P S
G S K G E B O O R T E Z O R G
K I E I P A R E H T O I S Y F
PRIKPOLI PIJNBESTRIJDING SCOPIECENTRUM SPREEKKAMERS TRAUMAPOLI UROLOGIE VAATLAB
Stuur de oplossing voor 1 november 2015 naar
[email protected] onder vermelding van ‘Puzzel’. Onder de goede inzendingen verloten we twee toegangsbewijzen voor Cinema Oostereiland. • De oplossing van de vorige keer: verdiepingen • De prijswinnaar is Bertha van de Rest uit Heerhugowaard
editie 02 2015 | Te Gast | 39
hoe gaat zuks?
De Eerste Hart Hulp ‘Bel 112, daar red je levens mee’. Iedereen weet het: bij het vermoeden van een hartaanval bel je onmiddellijk 112. Elke minuut telt en vergroot de kans op overleven bij een patiënt. Maar wanneer bezoek je dan de Eerste Hart Hulp?
D
e Eerste Hart Hulp (EHH) is een aparte afdeling, maar wel verbonden met de hartbewaking. Mensen kunnen er terecht bij het vermoeden van klachten van het hart. De afdeling telt vijf bedden. Een kleine afdeling, maar groot in het verlenen van zorg. De patiënten liggen maximaal vier uur op de EHH . In deze tijd wordt onderzocht of de klachten door het hart veroorzaakt worden. Bloedonderzoek, een hartfilmpje (ECG) en röntgenfoto’s zijn onderzoeken die er gedaan worden. Daarnaast wordt de patiënt geobserveerd en o.a. de bloeddruk en ritme wordt bijgehouden. Incidenteel wordt er ook echo-onderzoek van het hart gedaan.
met kortademigheid of hartkloppingen. Hartritmestoornissen kunnen vaak op de EHH behandeld worden. Naar de verpleegafdeling gaan mensen die hartfalen hebben of mensen die wat langer geobserveerd moeten worden. Ook mensen met ontstekingen aan het hart/kleppen of bijvoorbeeld het hartzakje worden daar opgenomen. Afhankelijk van de ernst kan het zijn dat iemand dan wordt opgenomen op de hartbewaking. In minder ernstige situaties wordt de patiënt overgeplaatst naar de verpleegafdeling Cardiologie. En soms sturen we een patiënt naar een ander ziekenhuis. Gelukkig kunnen mensen vaak ook gewoon weer naar huis.
“We hebben een enorme toeloop,” geeft cardioloog Hugo van de Klippe aan. “Jaarlijks zien we 3650 patiënten op deze afdeling: elk bed is elke dag twee keer bezet. Veel patiënten worden verwezen door de huisarts. Maar patiënten komen ook ‘spontaan’ zonder verwijzing van een huisarts. Dit is namelijk niet noodzakelijk. Daardoor is het een laagdrempelige manier van zorg. Ook is het een vlotte manier om met hartklachten gezien te worden.” De afdeling is volledig (in-)gericht op patiënten met hartklachten; daarom is er een hele snelle beoordeling en behandeling. Ten opzichte van het buitenland waarbij alle patiënten eerst op een centrale Spoedeisende Hulp worden opgevangen voor ze naar een cardioloog gaan, is de behandeling in Nederland 30-45 minuten sneller. Dit leidt onder andere tot lagere sterfte.
Als aan een hartinfarct wordt gedacht, is direct 112 bellen het devies. “Het ambulancepersoneel maakt dan ter plaatse een hartfilmpje (ECG). Dat sturen ze door naar onze hartbewaking waar het direct beoordeeld wordt. Als er sprake is van een hartinfarct krijgt diegene direct medicijnen toegediend en word je vervoerd naar het AMC om bijvoorbeeld te worden gedotterd. Omdat het team in het AMC tegelijkertijd is gewaarschuwd, staan ze daar al klaar om meteen in actie te komen.
Op de Eerste Hart Hulp
Pijn op de borst is de meest voorkomende klacht waarmee mensen naar de EHH komen. Maar ook komen er veel mensen 40 | Te Gast | editie 02 2015
Naar het AMC
Lage sterfte
“Het snel openen van een afgesloten bloedvat van het hart bij een hartinfarct is mede een reden van de belangrijke afname van sterfte bij mensen met een hartinfarct,” zegt Van de Klippe. De sterfte is met ruim 75% gedaald ten opzichte van dertig jaar geleden. Ook de verbeterde organisatie van opvang van hartpatiënten door middel van hartbewaking, EHH, verbeterde medicatie en operatietechnieken hebben bijgedragen aan afname van sterfte aan hart-en vaatziekten. Deze wijze
van organiseren van de zorg voor patiënten met pijn op de borst wordt in de regio Hoorn al meer dan 15 jaar op deze wijze uitgevoerd1. “Vroeger overleed 1 op de 2 mensen aan hart- en vaatziekten, momenteel is dit 1 op 4. Hart-en vaatziekten zijn niet doodsoorzaak nummer 1 meer.”
Nooit voor niks
In éénderde van de gevallen worden de klachten op de Eerst Harthulp toch niet door het hart veroorzaakt. Maagklachten, een pijnlijk borstbeen of stress/hyperventilatie kan dan de oorzaak zijn. “Toch komt iemand nooit voor niks,” zegt CCU-verpleegkundige Ellen Ettema. “De EHH vormt als het ware de poort. De volgende keer is een behandeling misschien wél nodig. En dan weten ze ons te vinden!”
Rust
De helft van de verpleegkundigen op de EHH werkt er al twintig jaar of langer. “Een ervaren team,” vertelt Van de Klippe trots. “Het is er vaak hollen of stilstaan, regelmatig komen er meerdere patiënten tegelijk.” “Een uitdaging,” stelt Ellen vast. “Het is belangrijk om iedere patiënt zorgvuldig te controleren en, ondanks de drukte, de rust te bewaren. Ik vind het belangrijk om in het contact met de patiënten, de sfeer ontspannen te houden, bijvoorbeeld door een praatje over werk of hobby. Door een beetje afleiding ervaart de patiënt dan minder spanning van zijn klachten.”
Uit sterftegegevens van CBS uit 1999-2001 bleek al dat de sterfte aan het acute hartinfarct in de regio Westfriesland samen met de regio Amsterdam tot de allerlaagste van Nederland te behoren (bron CBS. StatLine).
1
De Eerste Hart Hulp: • Toegankelijk: via de huisarts of rechtstreeks • Geopend: 24 uur per dag, 7 dagen per week • Voor screening, observatie, behandeling • Opname: maximaal 4 uur
Symptomen hartinfarct: • Beklemmende of drukkende pijn achter het borstbeen • Kan uitstralen naar armen, hals, kaak en de maagstreek of rug • Kan gepaard gaan met zweten, misselijkheid of braken • Kan gepaard gaan met kortademigheid Dit kan wijzen op een hartinfarct, maar het hoeft niet zo te zijn. De klachten verschillen per persoon. De klachten kunnen plotseling of heel geleidelijk ontstaan. Leef gezond! Bewegen, stoppen met roken en gezond eten verlaagt het risico op hart- en vaatziekten. (Bron: Hartstichting)
editie 02 2015 | Te Gast | 41
tweets
wfg & twitter @WFGasthuis
Colofon Art direction
Door WFG
100% Ontwerpen & Edson Goes
Westfriesgasthuis - @WFgasthuis - 13 mei 2015 Gisteren was het Dag van de #verpleging. Al onze medewerkers kregen een traktatie voor hun goede zorg en inzet.
Afdeling Communicatie
Westfriesgasthuis - @WFgasthuis - 29 mei 2015 In 2014 hebben ruim 100.000 mensen het @WFGasthuis bezocht. Hoe zorgden wij voor hen? Je leest het in ons jaarverslag wfg.nl/jaarverslag2014
Fred Beemsterboer,
Westfriesgasthuis - @WFgasthuis - 29 mei 2015 Ben jij ook zachte-lenzendrager? Ook @WFGasthuis signaleert toename #hoornvliesontstekingen nos.nl/artikel/203799… #zorgwekkend
Irene Hoogstraten,
Westfriesgasthuis - @WFgasthuis - 19 juni 2015 Wie iets te #vieren heeft, trakteert. youtu.be/eZjJ9GWNPYE #gastvrijheidszorg
Esther Muusse,
Westfriesgasthuis - @WFgasthuis - 3 juli 2015 Last van de #warmte? Onze patiënten, zoals meneer Meester uit Andijk, kregen vandaag in elk geval een #ijsje. pic.twitter.com/pwp3nuAiWn
Coördinatie & eindredactie
Redactie Emmie Bobeldijk, Ieke Dekker, Judith van Druten, Marieke van der Horst, Lea Immen, Edy Klaassen, René Nieuwenhuijse, Marloes Smit, Arthur Verhulst, Karssen Communicatie Fotografie
over het WFG Michelle van de Ruit @Ruitje95 – 12 mei 2015 Goede zaak! @WFGasthuis maakt op schermen kenbaar dat ze agressie niet tolereren: westfriesgasthuis.nl/patienten/Pagi… #geweld #hulpverleners Joffrey Post @joffreypost – 12 mei 2015 Gisteren voor de foto en gesprek met de chirurg, vandaag MRI... #Lekkerbezig @WFGasthuis Diana Winder @DianaWinder – 13 mei 2015 On my way to Hoorn @WFGasthuis voor controle bij oogarts. Ben benieuwd, 4 weken na corneatransplant nu. Judith Doodeman @ParaDerma – 30 mei 2015 Geslaagde #Huidkankerdag in @WFGasthuis! Spreekuren zaten vol! Bernd de Boer @Bernd_de_Boer – 9 juni 2015 Kroten en runderprocureur op het menu bij WestFriesGasthuis. Lekker ziekenhuiseten bestaat! rtvnh.nl/nieuws/165693/… pic.twitter.com/Gu2aBLNzcc
42 | Te Gast | editie 02 2015
Dewi Koomen-Bakker, Hans Makkink Adres Westfriesgasthuis, Communicatie, Postbus 600, 1620 AR Hoorn Mail communicatie@ westfriesgasthuis.nl Te Gast is een uitgave van het Westfriesgasthuis en wordt verstuurd naar zorgverleners in de regio. Alle geportretteerden (in woord en beeld) hebben hun toestemming gegeven voor publicatie. Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.
hart voor de zorg
“Oprechte interesse op de recovery” Marian Koomen-van der Gulik is recovery-verpleegkundige en werkt al sinds 1977 in het Westfriesgasthuis. Ze zorgt op de recovery (uitslaapkamer) voor de patiënten die net geopereerd zijn. “Na mijn A-opleiding tot verpleegkundige wilde ik de opleiding tot operatieassistent gaan volgen. Maar na een maand miste ik het contact met de patiënten teveel. Toen ben ik als vakantiehulp naar de Intensive Care (IC) gegaan. Daar heb ik uiteindelijk 30 jaar gewerkt. Nu werk ik al bijna vier jaar met heel veel plezier op de recovery!” “Ik vind het heerlijk als we als team weer goed gewerkt hebben om het de patiënt zo comfortabel mogelijk te maken. Het is altijd een samenspel van factoren en heeft niet altijd iets met drukte te maken. Soms kan het heel druk zijn en dan kun je evengoed heel lekker gewerkt hebben.” “De zorg staat voor mij hoog in het vaandel. Aandacht voor de patiënt hebben vind ik een heel belangrijk. Verder kan ik goed organiseren en plannen. Tenminste, dat zeggen mijn collega’s. De uitdaging zit voor mij juist in moeilijke situaties. Soms ondergaan patiënten grote operaties waarbij ze zelf de nodige twijfels hebben. Of bijvoorbeeld van tevoren weten dat ze misschien een stoma krijgen waar ze heel erg tegen opzien. Ook krijg je soms een patiënt terug van de OK die vol met vragen zit die alleen een arts kan beantwoorden. Maar vaak zijn de patiënten nog niet wakker genoeg om al de arts te spreken en daarna is de arts weer aan het opereren en moeten ze wachten totdat de arts klaar is met de operatie. De patiënten krijgen dan vaak pas een gesprek met de familie erbij. Dit is natuurlijk heel goed, maar voor de patiënt die vol met vragen zit duurt dit lang. Ik vind het belangrijk om juist ook voor dit soort aspecten aandacht te hebben.”
2 | Te Gast | editie 02 2015
column
Sommigen spreken van een roeping. Anderen noemen het een voorrecht. Hoe dan ook: de zorg is werk dat je niet alleen met je handen en je hoofd doet.
Bevallen op de OK
W
e worden op de OK natuurlijk vaak geconfronteerd met minder leuke dingen, zoals slachtoffers van ongelukken of vechtpartijen en mensen met vervelende ziektes. Daar raak je aan 'gewend', en dat moet ook wel om het te kunnen volhouden. Maar echt routine wordt het nooit. Daarom vinden we het op de OK allemaal fantastisch om mee te werken aan zoiets moois als een bevalling. Op de OK zien we (helaas) alleen bevallingen die gaan via een keizersnede; in vaktaal noemen we dat een ‘sectio’. Voor aanstaande moeders is bevallen op een operatiekamer niet altijd even leuk: je kind ter wereld brengen in een zakelijke ruimte vol apparatuur, slangen, vreemde geluiden en mensen om je heen, is natuurlijk niet zo warm en intiem als een natuurlijke bevalling thuis in je eigen bed.
Annemieke Mols Voor veel mensen heeft de operatiekamer iets mysterieus: je hoopt er nooit terecht te komen, maar we kijken er allemaal naar op TV. Voor Annemieke Mols is het operatiecomplex al meer dan 25 jaar haar dagelijkse werkterrein; eerst als OK-assistent en de laatste 15 jaar als leidinggevende. In haar openhartige column deelt ze haar belevenissen.
we de baby meteen na de geboorte op de borst van de moeder. Moeder en kind liggen dus meteen tegen elkaar aan en kunnen aan elkaar wennen en gehecht raken. Want wat is er nou mooier dan voor het eerst je baby te kunnen aanraken, voelen en horen (over dat laatste worden moeders na een paar maanden trouwens soms wat minder enthousiast!). Daarna brengen we moeder, vader en kind ook samen naar de uitslaapkamer. Ze zijn en blijven dus vanaf het eerste moment bij elkaar. Ik merk dat veel ouders dat heel fijn vinden. Ik vind het ook prachtig om te zien. Je ziet de ouders intens gelukkig (maar ook doodmoe!) van de OK vertrekken. En ik zie ook met hoeveel plezier alle collega’s steeds weer met zo’n bevalling bezig zijn. Ik heb als leidinggevende wel eens moeten bemiddelen wie daarvoor mocht worden ingeroosterd. Stiekem vind ik het nog steeds jammer dat ik niet zelf weer eens mee kan doen.
“Wij noemen dat een ‘gentle sectio’, een ‘zachte’ sectio”
Daarom proberen we om de bevalling op de OK toch zoveel mogelijk te laten lijken op hoe het thuis zou zijn gegaan. Wij noemen dat een ‘gentle sectio’, een ‘zachte’ sectio. We doen er alles aan om het voor de moeder zo natuurlijk en intiem mogelijk te maken. De moeder is tijdens de sectio immers gewoon bij kennis en wil de geboorte van haar kind graag bewust meemaken. Daarom schermen we niet alles af, maar gebruiken we een speciaal laken met een ‘raam’ erin. De moeder kan zo gewoon meekijken naar de geboorte. Want zo gaat dat thuis toch ook?
Toch zie ik ook wel moeders die liever niet alles van de sectio van zo dichtbij willen meemaken. Dan passen wij ons gewoon aan en laten bepaalde delen van de gentle sectio achterwege. Wil de moeder het bijvoorbeeld liever niet allemaal zelf kunnen zien, maar haar kind wel meteen bij zich krijgen en houden? Prima, de moeder beslist. Wij leveren maatwerk, zolang het veilig en verantwoord is. Want wat is er nou persoonlijker dan een kind krijgen?
Bij een gewone sectio hebben we vroeger geleerd om de baby direct na de geboorte weg te halen en in een couveuse te leggen. Nu leggen editie 02 2015 | Te Gast | 43
Gast
Te Gas t |
Hé t b l ad van he t We s tfrie s g as thuis |
Ons West-Friesland
Te
e d itie 02 2015
Hét blad van het
Neem mee!
Wachten op een donornier
“Mijn Gerie heeft een nier nodig” Chirurg in opleiding
NIEUW! Centrum voor geboortezorg
10 Vragen aan
huisarts Annet Wind
Oude Gouw in Wognum (Foto: Dewi Koomen-Bakker)
Welkom