Elektrisch tekenen Vakinhoud:
Deel I: residentieel
Elektrische schema’s leren lezen en tekenen AREI Oefeningen
Deel II: industrieel
Industriële motorschakelingen Oefeningen In het labo maken we gebruik van het programma EPLAN:
Labo EPLAN
Voor het labo EPLAN brengt IEDEREEN een extern opslagmedium (USB stick/USB HD) mee!!! Zonder stick/HD is het niet mogelijk een project binnen EPLAN op te slaan/openen! Om problemen te vermijden zorg je er vooraf voor dat de driveletter van je USB opslagmedium op “U” staat. Indien de driveletter samenvalt met een gebruikte driveletter in het labo wordt de hardware niet herkend. Het wijzigen van driveletters is in het labo vergrendeld!
Wijzigen van Driveletter
Deze computer, rechtsklikken. In het snelmenu kies je voor beheren Kies schijfbeheer Klik rechts op je verwisselbare schijf Stationsletter en paden wijzigen Kies voor de letter U aangezien deze binnen school niet gebruikt is.
Screenshots zie website
http://193.190.56.244/~rmeerman/login/Login_1BA/Elektrisch%20tekenen/Theorie%20PPS%20be standen/Wijzigen%20stationsletter.pdf
Studiebegeleiding Oefeningen maken en voorbereiden Verbeteren en nazien van opgegeven opdrachten (Permanente evaluatie) Controle afwezigheden
LES1 Tekenen van elektrische schema’s Lichtschakelaars Elektriciteitsgebruik residentieel Opdracht (moet afgegeven worden bij aanvang 2e oefenzitting)
1 Afspraken
Om ervoor te zorgen dat elektrische tekeningen universeel zijn en dus door iedereen leesbaar, moeten we ons houden aan een aantal regels. Deze regels zijn vastgelegd in Normen.
Teken afspraken
1. Bij kruisen van leidingen:
Bolletje op kruising: geeft een verbinding weer. Geen bolletje op kruising: draden kruisen zonder verbinding.
Teken afspraken
2. Weergave van schakelaars en contacten Schakelaars en contacten worden steeds in ruststand getekend, dit is dus spanningsloos en onbediend. Het contact wordt steeds zo getekend dat bij bediening een beweging van links naar rechts of van onder naar boven plaatsvindt. S2
1
S1 2
1
2
S1
Teken afspraken
3. Oriëntatie van stroombanen Stroombanen worden steeds van boven naar beneden of van links naar rechts getekend. Geen diagonale verbindingen.
Teken afspraken
4. Oriëntatie van schakelaars en contacten Schakelaars worden steeds verticaal van boven naar beneden of horizontaal van links naar rechts getekend. S2
1
S1 2
1
2
Teken afspraken
5. Meerpolige contacten Meerpolige contacten die mechanisch met elkaar verbonden zijn worden weergegeven met een stippellijn. 2
4
1
3
Teken afspraken 6. Aftakkingen
Aftakkingen worden steeds gemaakt in aftakdozen (opbouw) of inbouwdozen. In deze laatste worden ook de schakelaars en stopcontacten geplaatst. Dozen waar aftakkingen worden gemaakt duiden we steeds aan met een stippellijn. Er worden NOOIT aftakkingen gemaakt buiten deze dozen. Een opbouwdoos heeft standaard 7 ingangen
2 Indeling van de schema’s
Elektrische schema’s beoogd doel verklarende schema's uitvoerende schema's
grondschema
bedradingsschema
stroombaanschema
leidingschema aansluitschema
tekenwijze éénlijnig meerlijnig
Vaste losse
Grondschema of ééndraadschema
Stroombaanschema L1
1
S14 2
4
E3 N
E4
Bedradingsschema
Leidingschema
4
5
3
3
E1
3
S1
3
E2 S2
Aansluitschema
Tekenwijze
Eenlijnige tekenwijze
Meerlijninge tekenwijze
Twee of meer geleiders worden voorgesteld door 1 lijn. Hierbij wordt aangegeven: - aantal geleiders - L / N / PE d.m.v. symbolen
Elke geleider wordt voorgesteld door 1 lijn.
Tekenwijze
Vaste tekenwijze
Alle onderedelen van een component worden bij elkaar getekend.
(bv bij een dubbelpolige schakelaar worden de 2 contacten steeds naast elkaar getekend)
Losse tekenwijze
onderdelen van een component worden los van elkaar getekend om stroomkringen zoveel mogelijk als rechte lijnen te tekenen. (Bij de dubbelpolige schakelaar staan de contacten niet naast elkaar maar krijgen dezelfde naamgeving. De contacten moeten niet noodzakelijk op dezelfde pagina worden getekend)
3 Bediening van schakelaars
Bediening
drukken handbediend rol/stoot
Bistabiel en monostabiel
4 Soorten schakelaars Schakelaars voor residentiële toepassingen.
Soorten lichtschakelaars
Enkelpolige schakelaar
gebruik: schakelen van verlichting in huis. Bediening kan slechts van op 1 plaats
Dubbelpolige schakelaar
Serieschakelaar of dubbele aansteking
gebruik: vroeger verplicht gebruik schakelen van verlichting in vochtige ruimten, nu aanbeveling voor vochtige ruimten.
gebruik: bediening van 2 lichtpunten met 1 schakelaar: 2 “halve” knopjes, dus plaatsbesparend.
Soorten lichtschakelaars
Wisselschakelaar
Kruisschakelaar
gebruik: schakelen van verlichting in huis. Bediening op 2 plaatsen door gebruik te maken van 2 wisselschakelaars
gebruik: schakelen van verlichting in huis. Bediening op 3 of meer plaatsen. Hiervoor wordt in de kring tussen de 2 wisselschakelaars 1 of meerdere kruisschakelaars geplaatst.
Soorten lichtschakelaars
Drukknop
Deze knop zal de verlichting niet direct schakelen zoals een schakelaar. Na indrukken zal het contact terug openen m.b.v. een veer (indien NO contact). Met een drukknop geven we een signaal aan een teleruptor, trappenhuisschakelaar, … om de verlichting te schakelen.
Teleruptor/trappenhuisschakelaar
Bediening gebeurt door drukknoppen die allen in parallel staan, de “schakkelaar” zit in de zekeringkast.
4.1 Enkelpolige schakelaar Stroombaanschema L1
bedradingschema
leidingschema
L1 N PE
1
3
S1
2
3
2
E1
E1 1
S1
E1 N
2
S1
Enkelpolige schakelaar Installatieschema
Het situatieschema bekomen we door in bovenstaand schema de bedrading te verwijderen
4.2 Dubbelpolige schakelaar Stroombaanschema
L1 1
S13
bedradingschema
leidingschema
L1 N PE
3
3
2
E2 4
4
E2
E2 2
4
3
S13
S13
N 1
fig.20
3
fig. 21
Dubbelpolige schakelaar Installatieschema
Het situatieschema bekomen we door in bovenstaand schema de bedrading te verwijderen
4.3 Serieschakelaar Stroombaanschema
bedradingschema
leidingschema
L N PE
L1
3
1
3
4
S14 2
E3 N
E
4 1
2
1
2
1
2
1
2 1
E4 1
2
1
2 2
E
4
S
S
Serieschakelaar Installatieschema
Het situatieschema bekomen we door in bovenstaand schema de bedrading te verwijderen
