EK Zitvolleybal 2009 Nederland alweer Europees kampioen. World League Finals 2009 Brazilië wint opnieuw

Omslag

18-05-2010 11:50

Pagina 1

In drie lessen naar circulatievolleybal niveau 3 4

December 2009

Een uitgave van de Nederlandse Vereniging van Volleybal Oefenmeesters - NVVO

EK Zitvolleybal 2009

Nederland alweer Europees kampioen • Zitvolleybal

World League Finals 2009

Brazilië wint opnieuw

Analyse van de nieuwste trends bij de wereldtop. • Analyse

Frans Kramer laat zien hoe dat in de praktijk gaat.

01_Inhoud

18-05-2010 11:44

Pagina 1

Volley Techno 4, december 2009

Zitvolleybal

NEDERLANDSE ZITVOLLEYBAL VROUWEN VOOR VIJFDE ACHTEREENVOLGENDE KEER EUROPEES KAMPIOEN

4 12 20 23 26 32 34 40 42

De Nederlandse zitvolleybalsters wonnen alle wedstrijden. Een knappe prestatie voor een land dat slechts veertien zitvolleybalverenigingen telt. Jo Rullens. Analyse

World League Finals 2009 in Belgrado BRAZILIË BEHAALT OPNIEUW DE TITEL

Wij bezochten 7 van de 10 wedstrijden en doen verslag, aangevuld met een nabeschouwing van elementen die in de komende jaren meer aandacht zullen gaan vragen. Rudi Kun Kuti en Geert van Rijt. Krachttraining

DE MYTHE VAN HET KNIEBUIGEN

In 1961 schreef Klein dat het kniebuigen desastreus voor de knieën is. Voor veel fysiotherapeuten de opvatting van Klein nog steeds de waarheid, ofschoon later onderzoek een heel ander licht werpt op het fenomeen kniebuigen. Ron Beurskens en Ton Leenders. Jeugdvolleybal

VOLLEYBAL ALS EDUCATIEF PROJECT IN ZUID-AFRIKA

Voor deze kinderen die vaak uit éénoudergezinnen komen en dagelijks geconfronteerd worden met armoede en ziekte - velen zijn HIV positief - ben ik er dan ook van overtuigd dat dit project hen hoop en kansen kan geven op een beter leven. Dominique De Ro. Aanval

AANVALLUUUUUUHEN!

De meeste punten bij volleybal worden gemaakt bij de aanval. Om tot een aanval te komen moeten de vooraf gaande balbehandelingen goed zijn, zoals de pass en de set-up. De aanval heeft de hoogste prioriteit. Willem de Ruiter. Coachstijl

WAARDEREND COACHEN

Iedere coach hanteert zijn eigen methodes om tot succes te komen. Als waarderende coach maak je contact op sterktes, krachten en mogelijkheden en spreek je mensen aan op hun sterktes. Patrick Collaris. Jeugdvolleybal

IN DRIE LESSEN NAAR CIRCULATIEVOLLEYBAL NIVEAU 3

Het is niet eenvoudig om volleybal te introduceren in het basisonderwijs. In dit artikel ontwerp ik een lessencyclus, waardoor kinderen in de bovenbouw van het basisonderwijs binnen drie lessen circulatievolleybal op niveau 3 kunnen spelen. Frans Kramer Spelvormen

LEVEND STRATEGO

Een spel voor volleybalkampen! Levend Stratego heeft alles wat een goed buitenspel moet hebben. Het is een jachtspel, een speler jaagt iemand op of is voor iemand op de vlucht. Herman Breuer. Trainers voor Trainers

DE MOBIELE TELEFOON ALS TRAININGSMIDDEL

Elke mobiele telefoon heeft een videofunctie. Maak een filmpje. Op deze manier ziet de betrokkene speler heel duidelijk hoe hij die beweging uitvoert, en vergelijkt de waarneming met de verkregen verbale informatie. Cornel Balan. Voorpagina

Verder

Aankondiging B/C-Clinic 2010. 2 Voorwoord 3 Jaaroverzicht 44

Inhoud

Volley Techno 4—December 2009

02-03/Voorwoord

18-05-2010 21:10

Pagina 2

Non-profit advertentie

Nederlandse Vereniging van Volleybal Oefenmeesters

De NVVO organiseert de Jaarlijkse B/C-Clinic op 25 en 26 juni 2010 Jaarlijks (meestal in juni) vindt de B/C Clinic plaats. Die is in principe bedoeld voor trainers/trainsters op divisie niveau (VT4 en VT5 trainers) Ook deze keer wordt de Clinic op een vrijdagavond en een zaterdag gehouden en is de clinic gekoppeld aan een wedstrijd van onze Nationale ploeg in het kader van de World League.

Ron Zwerver en Ivo Martinovic verzorgen B/C Clinic tijdens het World League weekend op 25-26 juni 2010 te Rotterdam De vrijdagavond (25 juni) zal verzorgd worden door Ivo Martinovic. Ivo Martinovic die zowel in binnen als ook in het buitenland als speler en trainer succesvol was, wil zijn visie delen over het onderwerp effectief communiceren in en buiten het veld. Martinovic heeft in de afgelopen jaren een voor het volleybal unieke ”eigen” manier van werken ontwikkeld. In zijn werk weet hij uit een enorme bagage zelf opgedane ervaringen als speler, volleybaltrainer, communicatietrainer en een afgeronde studie sportpsychologie inspiratie te putten. Voor de zaterdag (26 juni) is het de NVVO gelukt om niemand minder dan Ron Zwerver te strikken. Ron Zwerver stond al zeer lang op het verlanglijstje van de NVVO. Na een aantal malen de boot af te hebben gehouden wil Ron nu graag een aantal zaken met collega volleybaltrainers delen. De ideeën en manier van werken die hij voorstaat om in de nabije toekomst talentvolle toppers verder te scholen, ontwikkelen en te begeleiden (Olympisch traject 2020) zullen op de zaterdag in zijn praktijksessies centraal staan. Gezien de resultaten die Ron in zeer korte tijd bij HVA heeft behaald staat ook deze dag garant voor een succesvolle invulling. De dag wordt afgesloten met een bezoek aan de wedstrijd Nederland-Brazilie die op zaterdag 26 juni om 17.00u wordt gespeeld. Net als in de afgelopen jaren zal de clinic inclusief een toegangsbewijs voor de interland zijn. Het definitieve programma alsmede de locaties, prijs en het elektronisch inschrijfformulier zullen zo spoedig mogelijk op de site van de NVVO geplaatst worden, www.nvvo.org


02-03/Voorwoord

18-05-2010 21:10

Pagina 3

Vaktijdschrift voor leden van de Nederlandse Vereniging van Volleybal Oefenmeesters, NVVO en Trainerfederatie VVB. 28e Jaargang, nummer 4 ISBN 1384-8968 Volley Techno verschijnt vier maal per jaar en wordt gratis verzonden aan de leden van de NVVO en de Trainersfederatie van het Vlaams Volleybal Verbond, VVB.

Anno 2009

Redactie Harrie van Alebeek Walter Vereeck Bert Brinkman Philippe Cryns

Het jaar 2009 wordt op volleybalgebied met een gemengd gevoel afgesloten. Er waren hoogte- en dieptepunten. De Nederlandse vrouwen onder leiding van Avital Selinger plaatsten zich voor het wereldkampioenschap in 2010 maar moest tijdens de kwalificatie de eerste plaats aan Duitsland laten. Ook was er een tweede plaats op het Europese kampioenschap in Polen. De Oranjebrigade speelde een fantastisch toernooi, maar stelde in de finale zwaar teleur. Het Nederlandse vrouwenteam verloor kansloos van het ongenaakbare, Italië. Bij de World Grand Prix bleef Nederland op een vierde plaats steken. Bij de heren verliep 2009 teleurstellend. Het Nederlandse team van Peter Blangé plaatste zich niet voor het wereldkampioen-schap in 2010 en eindigde in de World League op een negende plaats. Bij het Europese kampioenschap moest Nederland met een zevende plaats genoegen nemen.

Vaste medewerkers, adviseurs, correspondenten Toon Gerbrands Jo Everaert Peter Murphy Frans Kramer Bert Korteling

In het zitvolleybal waren de vrouwen succesvol. Met Michiel de Ruyter aan het roer leed het Nederlandse team in Polen geen schipbreuk. De vrouwen bleven ongeslagen en veroverden voor de vijfde keer op rij het Europese kampioenschap. De mannen daarentegen behaalden slechts één overwinning en eindigden op de achtste plaats.

Uitgever NVVO Musical 80 6836 NB Arnhem Telefoon (026) 32 33 115 E-mail: [email protected]

Dit nummer kwam mede tot stand door bijdragen van Rudi Kun Kuti Geert van Rijt Ron Beurskens Ton Leenders Dominique De Ro Wilhelm de Ruiter Patrick Collaris Frans Kramer Herman Breuer Cornel Balan Foto’s Redactie Volley Techno FIVB / CEV / VVB / VTF / ECDV De redactie kan niet altijd de rechthebbenden van aangeleverd beeldmateriaal achterhalen. Wie denkt rechten te kunnen ontlenen aan gepubliceerd materiaal wordt verzocht contact op te nemen met de redactie.

Hoofdredacteur Jo Rullens Eindredacteur André Triep Redactie en kopijadres Redactie Volley Techno Am Dudel 20, 46446 Emmerich am Rhein/Elten (Duitsland). E-mail: [email protected] Layout en productie Studio FL, Haarlem [email protected] Druk Drukkerij Van der Wiel & Rosmalen www.wrdrukkers.nl Eerder verschenen nummers Voor zover voorradig kunt u eerdere uitgaven van Volley Techno opvragen door een e-mail te sturen naar de distributeur van de NVVO: [email protected]. U dient er rekening mee te houden dat aan een nabestelling kosten zijn verbonden. Copyright Overname van artikelen uit Volley Techno is alleen toegestaan, met bronvermelding, na schriftelijke toestemming van de uitgever. Citeren uit artikelen is, met bronvermelding, toegestaan. Eén exemplaar van de publicatie dient naar de redactie van Volley Techno gezonden te worden.

Voorwoord

Richard Schuil en Reinder Nummerdor werden in het Russische Sochi Europees kampioen beachvolleybal. Tijdens de World Tour wonnen zij de toernooien in Aland, Den Haag en Sanya en behaalden zij een derde plaats in Klagenfurt. Bij de vrouwen wonnen Sanne Keizer en Marleen van Iersel tijdens de World Tour brons in Osaka. De vrouwen Jong Oranje kwamen bij het wereldkampioenschap < 21 jaar niet verder dan een negende plaats. De vrouwen Jeugd Oranje stelden op het Europese kampioenschap teleur en wonnen slechts één wedstrijd zodat hen de laatste plaats werd bespaard. Europees kampioen werden de Belgische meisjes. De mannen Jeugd Oranje eindigde op een zesde plaats en plaatsten zich daardoor niet voor het wereldkampioenschap. De Nevobo is mede schuldig aan het relatief lage niveau in de A en B league. Het niet naleven van de regels en het afwijken van de (financiële) eisen die aan de clubs worden gesteld, komen het niveau niet ten goede. Het aantal teams omlaag brengen en de play-offs uitbreiden zou een kwaliteitsimpuls kunnen geven. De NVVO klimt langzaam maar zeker uit een dal. Volley Techno heeft de achterstand nog steeds niet weggewerkt maar de redactie is blij dat leden steeds meer kopij aanleveren. Het bestuur van de NVVO heeft de samenwerking met de trainersvereniging van de VVB om financiële redenen opgezegd. Dit besluit kan consequenties hebben voor Volley Techno. Ik zie toch nog mogelijkheden om de samenwerking met onze zuiderburen te continueren. Het is jammer dat tot op heden het niet mogelijk is gebleken beide besturen aan tafel te krijgen om over de ontstane situatie te praten. Als de situatie blijft zoals nu door het bestuur van de NVVO is bepaald, ontvangen de leden van de VVB voor het laatst Volley Techno. Als beide besturen van de trainersverenigingen water bij de wijn doen, kan het besluit heroverwogen worden.

Jo Rullens Hoofdredacteur


3

EK Zitvolleybal

18-05-2010 11:10

Pagina 4

EUROPESE KAMPIOENSCHAPPEN ZITVOLLEYBAL 2009 IN ELBLAG

Nederlandse zitvolley b vijfde achtereen v Europees kampioen Van 21 september tot 27 september 2009 werden in het Poolse Elblag de Europese Kampioenschappen zitvolleybal voor dames en heren gehouden. De Nederlandse zitvolleybalsters wonnen alle wedstrijden en werden terecht de Europese kampioen, een knappe prestatie voor een land dat slechts veertien zitvolleybalverenigingen telt. De Oranje zitvolleybalsters draaien echter al jaren mee in de wereldtop. Tijdens de Paralympics in Athene in 2004 stond zitvolleybal voor dames voor het eerst op het programma. Het Nederlandse damesteam behaalde toen op de Paralympics een zilveren medaille. Op de Paralympische Spelen van 2008 in Beijing wonnen de dames brons, nadat zij in de halve finale hadden verloren van het team van de Verenigde Staten, dat later het goud aan China moest laten. De successen van onze nationale zitvolleybaldames op de Europese- en wereldkampioenschappen zijn indrukwekkend, zo wonnen zij de laatste vijf edities van het Europese Kampioenschap en veroverde de ploeg drie keer op rij de gouden plak op het Wereldkampioenschap. Twee dagen voor het Europese kampioenschap in Elblag tekenden DELA en het Nederlandse dames zitvolleybalteam in september 2009 een partnerovereenkomst. DELA werd shirtsponsor van het team en verbindt zich tot en met de Paralympische Spelen van 2012 in Londen aan de ambities van de nationale zitvolleybaldames. Jo Rullens

4


Zitvolleybal

EK Zitvolleybal

18-05-2010 11:10

Pagina 5

y balvrouwen voor n volgende keer De poulewedstrijden

1

De Nederlandse zitvolleybalsters wonnen hun eerste wedstrijd in Elblag met 3-0 (25-19, 25-18 en 25-21) van het altijd lastige Duitsland. Elvira Stinissen, Djoke van Marum, Karin van der Haar, Karin Harmsen, Sanne Bakker, Paula List en libero Rika de Vries startten in de basis. De speelsters hadden moeite om in hun ritme te komen. De Duitse dames, die eerder op de dag met 1-3 van Litouwen hadden verloren, liepen snel uit naar een 2-9 voorsprong. Het team van trainer/coach Michiel de Ruyter bleef rustig en trok de stand bij 15-15 gelijk. Oranje hield het initiatief en maakte de set via een harde aanval met 25-19 uit. In de tweede set waren de rollen omgekeerd. Nederland schoot flitsend uit de startblokken en nam een 8-2 voorsprong. Karin van der Haar serveerde sterk en ook blokkerend zat Oranje in de wedstrijd. Vrij eenvoudig wonnen de dames deze set met 25-18. De derde set verliep rommelig. In de beginfase nam Oranje een voorsprong, maar door passfouten aan Nederlandse zijde kwam Duitsland bij de 17 op gelijke hoogte. Nederland herpakte zich en trok

Zitvolleybal

met 25-21 de set en de wedstrijd naar zich toe. Bij vlagen genoten de toeschouwers van mooi volleybal, maar wat opviel was de enorme werklust van de Nederlandse vrouwen.

MICHIEL DE RUYTER In 1973 startte Michiel de Ruyter zijn volleybalcarrière in HardinxveldGiessendam. Na 10 jaar verkaste hij naar Sliedrecht Sport alwaar hij eerste divisie speelde. In 1995 stopte hij als speler en werd trainer/coach bij WIK/Univé in Groot Ammers. Na twee jaar maakte hij de overstap naar de heren van eredivisionist Ekspalvo en werd daar tweede trainer naast Corné van Dorst. Na twee jaar trainde hij heren 2 van Ekspalvo en werd kampioen in de tweede divisie. Vervolgens ging hij daarna terug naar Sliedrecht Sport en werd trainer van de dames, die furore maakten in de eredivisie. Na een uitstapje van drie jaar als trainer bij de dames van Mikro Electro in Roosendaal werd de Ruyter trainer bij eredivisionist Rijnmond in Schiedam. Vervolgens trainde hij de dames van Taurus uit Houten en was hij de laatste twee jaar weer trainer van de heren van Sliedrecht Sport.

2

Ook de tweede poulewedstrijd leverde geen problemen op voor het Nederlandse team. Litouwen werd met 3-0 (25-23, 25-15 en 25-15) verslagen. Bondscoach Michiel de Ruyter startte met dezelfde basis als tegen Duitsland. Met gevarieerde aanvallen, een sterke blokkering en een prima verdediging hadden de zitvolleybalsters de gehele wedstrijd een overwicht op Litouwen.

3

Ook de laatste poulewedstrijd leverde geen enkel probleem op voor de Nederlandse dames. Finland werd met 3-0 (25-15, 25-22 en 25-15) aan de zegekar gebonden. Michiel de Ruyter startte ook deze wedstrijd met de vertrouwde basisopstelling De dames pakten de draad van de voorgaande wedstrijden op, hetgeen in de eerste set resul- >


5

EK Zitvolleybal

18-05-2010 11:10

Pagina 6

De selectie De selectie bestond uit: Elvira Stinissen, aanvoerster, (Netwerk), Marieke de Ruijter, (Volleer). Djoke van Marum, (Volleer), Rika de Vries, (Dros/ Alterno), Karin van der Haar, (Sudosa/S.C. Bartje), Karin Harmsen, (Volleer), Sanne Bakker, (Holyoke), Paula List, (VC Allvo), Jolanda Slenter, (Holyoke), Margreet van Laar, (Dros/ Alterno). De begeleidingsstaf bestond uit: Bondscoach Michiel de Ruyter, Assistent-bondscoach Peter Kramer, fysiotherapeut Louis Bosman en manager Paul Harmsen.

teerde in een 17-10 voorsprong. Sanne Bakker maakte plaats voor Marieke de Ruijter, die haar Europese debuut maakte. Nederland verslapte geen moment en speelde aantrekkelijk volleybal. Met 25-15 trok Oranje deze set naar zich toe. In de tweede set waren beide teams aan elkaar gewaagd De Finse Minna Jokkinen was moeilijk af te stoppen omdat de Nederlandse blokkeersters geen vat op haar kregen. Tot de 21 hielden de teams elkaar in evenwicht. De routiniers Djoke van Marum en Karin Harmsen namen Nederland in de slotfase op sleeptouw. Met een harde aanval stelde Karin van der Haar de tweede setwinst (25-22) voor Oranje veilig. In de derde set startte Michiel de

Ruyter met spelverdeelster Jolanda Slenter en moest Marieke de Ruijter hel veld ruimen voor Sanne Bakker. Op een servicereeks van Elvira Stinissen liep Oranje in deze set zes punten uit waardoor de Finse dames de moed opgaven. Met 25-15 stelde Nederland de set en de overwinning veilig en plaatste zich zonder setverlies voor de halve finale tegen Slovenië, de nummer vier van de Paralympische Spelen van 2008.

De halve finale Versus Slovenie. Voor aanvang van de halve finale was het nog onbekend dat het Nederlandse team de A-status van het NOC*NSF had behouden. Michiel de Ruyter had Slovenië

UITSLAGEN DAMES POULE A

Litouwen Nederland Litouwen Nederland Duitsland Nedeland

– Duitsland – Duitsland – Finland – Litouwen – Finland – Finland

3-1 3-0 3-1 3-0 3-1 3-0

| 25-8 | 25-19 | 20-25 | 25-23 | 20-25 | 25-15

| 20-25 | 25-18 | 25-15 | 15-15 | 25-18 | 25-22

| 25-19 | 25-23 | 25-22 | 25-9 | 25-10 | 25-15 | 25-16 | 25-19 | 15-15

| 25-11 | 20-25 | 25-18 | 25-16 | 21-25 | 25-8 | 25-19

| 25-8 | 25-22 | 25-8 | 23-25 | 23-25 | 20-25 | 25-18

| 25-10 | 25-12 | 25-5 | 25-15 | 25-17 | 25-19 | 25-22

UITSLAGEN DAMES POULE B

Oekraïne Oekraïne Slovenië Slovenië Oekraïne Litouwen Nederland

– Polen – Rusland – Polen – Rusland – Slovenië – Duitsland – Duitsland

3-0 3-1 3-0 3-1 3-2 3-1 3-0

| 25-12 | 25-23 | 25-17 | 15-12 | 25-23

KRUISWEDSTRIJDEN PLAATS 5 T/M 8

Duitsland – Polen Finland – Rusland

3-0 | 25-10 | 25-17 | 25-6 0-3 | 12-25 | 18-25 | 13-25

HALVE FINALE

Nederland – Slovenië Litouwen – Oekraïne

3-2 | 25-18 | 25-13 | 15-25 | 23-15 | 15-10 0-3 | 21-25 | 11-25 22-25

PLAATS 7 EN 8

Polen

– Finland

1-3

| 26-24 | 15-25 | 14-25 | 7-25

3-1

| 25-22 | 25-14 | 17-25 | 25-14

PLAATS 5 EN 6

Duitsland – Rusland PLAATS 3 EN 4

Slovenië

– Litouwen

3-0 | 25-20 | 26-24 | 25-13

FINALE

Nederland – Oekraïne

6


3-1

| 20-25 | 25-20 | 25-13 | 25-8

Zitvolleybal

EK Zitvolleybal

18-05-2010 11:10

Pagina 7

pas in de finale verwacht, maar nu was het Oost-Europese team de tegenstander in de halve finale. Nederland kwam langzaam op gang en stond bij de eerste technische time-out op achterstand (7-8). De Nederlandse blokkeersters kregen meer vat op de Sloveense hoofdaanvalster Anita Urnaut waardoor zij nauwelijks meer tot scoren kwam. Nederland, spelend in de vertrouwde basis (Elvira Stinissen, Karin van der Haar, Karin Harmsen, Sanne Bakker, Djoke van Marum, Paula List en libero Rika de Vries) won de eerste set met 25-18. In de tweede set nam Slovenië opnieuw het initiatief. Bij een 710 achterstand nam Michiel de Ruyter een time-out en hij kreeg zijn team weer op de rails. Op de service van Djoke van Marum en met twee killblocks van Karin Harmsen nam de ploeg een 14-10 voorsprong. Jolanda Slenter verving Paula List en Oranje liep door naar 18-12. Slovenië knokte zich terug in de wedstrijd en slaagde er bijna in de kloof te dichten. Nederland herpakte zich tijdig en stelde met 25-23 de tweede setwinst veilig. De derde set was een kopie van de voorgaande sets. Opnieuw nam Slovenië een voorsprong. Nederland passte zwak en viel slordig aan en keek bij de tweede technische time-out tegen een 6-16 achterstand aan. Ook de wissel van Margreet van Laar voor Sanne Bakker kon het tij niet keren. Met 15-25 ging Oranje in deze set kansloos ten onder. Ook in de vierde set hetzelfde beeld. Pas bij een 0-5 achterstand kon Nederland tegen scoren. Bij de 18 kwam Nederland langszij, maar in een spannende slotfase trok Nederland toch aan het kortste einde (23-25). In de beslissende set pakte Oranje de zaken anders aan en liep snel uit naar een 5-1 voorsprong. Op 11-7 nam de Sloveense coach een time-out waarna de Sloveense dames drie punten op

Zitvolleybal

rij scoorden. Aanvoerster Elvira Stinissen stelde vervolgens orde op zaken waardoor Nederland met 15-10 de set naar zich toe trok en een finaleplaats veroverde.

De finale Versus Oekraïne. Voor de finale tegen Oekraïne had bondscoach Michiel de Ruyter de basisopstelling gewijzigd en speelde met Elvira Stinissen, Djoke van Marum, Karin van der Haar, Karin Harmsen, Sanne Bakker, Jolanda Slenter en Paula List als libero. Nederland nam in de eerste set al snel een 4-0 voorsprong maar Oekraïne nam het initiatief over en liep door een harde service uit naar 9-16. Oranje kwam nog wel terug maar kon setverlies niet voorkomen (20-25). In de openingsfase van de tweede set nam Oekraïne een 3-8 voorsprong. Mede door het serveren van Karin Harmsen en het sterke netspel van Jolanda Slenter trok Nederland bij de 10 de stand weer gelijk. Ook Sanne Bakker ging beter spelen en Nederland nam een 15-11 voorsprong. De ploeg uit de Oekraïne klampte aan en verkleinde de achterstand tot twee punten (21-19). Met Margreet van Laar die de blokkering kwam versterken behield Nederland de voorsprong. Sanne Bakker maakte de set uit met een killblock tegen de 1.90 meter lange hoofdaanvalster van de Oekraïne (25-20). In de derde set kwamen de Nederlandse aanvalsters er beter door en in de verdediging werd veel gepakt en Oranje nam een 16-7 voorsprong. Oekraïne had weinig meer in te brengen en Nederland won deze set met 25-13. In de vierde set waren de ploegen aan elkaar gewaagd. Libero Paula List maakte een schitterende redding en Sanne Bakker speelde de verdediging van de tegenstander met een tacti- >


7

EK Zitvolleybal

18-05-2010 11:10

Pagina 8

sche bal uit elkaar. De Oranje zitvolleybalsters namen een 18-5 voorsprong en speelde de set en wedstrijd gedegen uit. Met een 25-8 setwinst prolongeerde Nederland haar Europese titel. Volgens de Ruyter had het wedstrijdplan gewerkt en hadden de vrouwen fantastisch gespeeld. Halverwege de tweede set kwam de ommekeer en Nederland gaf het initiatief niet meer uit handen.

De voorbereiding van de vrouwen op het EK HET SAMENSTELLEN VAN DE BEGELEIDING

In mei 2009 was er een vacature voor trainer/coach bij het nationale zitvolleybalteam dames. Michiel de Ruyter durfde de uitdaging aan en kwam in gesprek met topsportcoördinator Arjen Boonstoppel. Na 35 jaar ‘valide’ volleybal op alle niveaus wilde de Ruyter iets anders. De gehandicapte sporter sprak hem wel aan. Na zijn aanstelling als bondcoach komt de Ruyter in een andere ‘volleybalwereld’. Hij komt ook in contact met mytylscholen en revalidatiecentra, die hij warm hoop te krijgen om ook aandacht aan volleybal te besteden. De eerste opdracht binnen de NeVoBo was het samenstellen van een begeleidingsteam. Omdat de Ruyter geen ervaring had met het zitvolleybal was zijn eis dat de tweede man uit de zitvolleybalwereld moest komen. Bij het eerste gesprek met Peter Kramer was er meteen een klik tussen beide trainers. Kramer heeft eerste divisie gespeeld, maar door een knieblessure moest hij afhaken. Hij bezocht een zitvolleybalclinic in Diemen en was verkocht. Via Almere en Lelystad kwam hij

8


als speler in het zitvolleybalwereldje terecht. Hij opende een sportcafé in Almere en via twee selectiespeelsters van het nationale zitvolleybalteam kwam hij in contact met de Ruyter. Ook de manager, Paul Harmsen, komt uit de zitvolleybalwereld en hij regelt de zaken tot in de puntjes. Als laatste werd Louis Bosman als fysiotherapeut aan het begeleidingsteam toegevoegd. PARALYMPICS

De tweede opdracht was het team in korte tijd klaarstomen voor het Europese kampioenschap en de A-status van het NOC*NSF veilig te stellen. Dit was geen makkelijke klus omdat het nationale zitvolleybalteams dames sinds de Paralympische Spelen van Beijing in 2008 stil had gelegen. De Ruyter stelde een programma op en startte in juni. Volgens hem komen diverse zaken van het ‘valide’ volleybal overeen met het zitvolleybal. De technieken en de systemen in de verdedigingen wijken nauwelijks van elkaar af. Alleen de blokkering is verschillend. Het blokkeren van de opslag is toegestaan en het blok blijft steeds ‘op hoogte’ omdat de speelsters op de grond zitten en niet springen. In het zitvolleybal

Individuele rewards De Nederlandse zitvolleybalsters hebben op het EK ook een groot deel van de individuele prijzen in de wacht gesleept. De coaches van de deelnemende landen verkozen Karin Harmsen tot beste spelverdeelster, Karin van der Haar tot beste aanvalster en Rika de Vries tot beste libero. Nederland kreeg hiermee de sterkste vertegenwoordiging in het gekozen all star team.

Zitvolleybal

EK Zitvolleybal

18-05-2010 11:10

Pagina 9

Eindstand vrouwen

dan als een ‘valide’ speelster beschouwd. Als een speelster de kleur ‘zwart’ krijgt, 1. Nederland, mag zij altijd op een 2. Oekraïne, internationaal toer3. Slovenië, nooi spelen. 4. Litouwen, Speelsters met ampu5. Duitsland, taties (arm of been) 6. Rusland, TOERNOOIEN SPELEN en speelsters met 7. Finland, Het eerste meetpunt jeugdkanker behoren 8. Polen. was een internatiotot deze categorie. naal toernooi in Het probleem zit in Roermond. De resultaten waren boven verwachting. de speelsters met de kleur ‘grijs’. De halve finale tegen Slovenië Dit zijn bijvoorbeeld speelsters was een herhaling van de wed- met knie-problemen. De coach strijd om de derde plaats tijdens mag twee ‘grijze’ speelsters in de Paralympics in Beijing. Ook nu het team hebben, waarvan er trok Nederland aan het langste maar één in het veld mag zitten. De andere ‘grijze’ speelster moet einde (3-2). Alleen de finale tegen het team dan op de bank zitten. De coach van de USA was een deceptie. De moet dus met het wisselbeleid Oranjedames wilden zich revan- rekening houden met de ‘grijze’ cheren voor de nederlaag in speelsters. In het veld moeten Beijing, maar USA bleek een steeds tenminste vijf ‘zwarte’ maatje te groot (0-3). Na de speelsters zitten. vakantie startte de voorberei- Getracht wordt de regels te wijziding op het EK. De Ruyter slaagde gen, maar de handicap blijft zitvolleybalbolwerken er in enkele speelster over te omdat halen om hun volleybalcarrière zoals de USA, Bosnië Herzegovina en Iran er op tegen zijn dat ‘valite verlengen. Deze speelsters vonden zijn de’ sporters zitvolleyballen. Deze manier van trainen verfrissend landen hebben vele oorlogsen het zorgde voor nieuwe slachtoffers en dus een groot impulsen. In de voorbereiding op potentieel aan spelersmateriaal. het EK in Polen werd veel De zitvolleyballers zijn in deze getraind en weinig wedstrijden landen sporthelden vanwege hun oorlogsverleden. gespeeld. In de USA worden de dames zelfs geselecteerd op de soort ampuWIT, GRIJS EN ZWART Het samenstellen van een natio- tatie. Dit is in Nederland nauwenale selectie levert internatio- lijks denkbaar omdat het aantal naal problemen op omdat de verenigingen in de nationale gradatie van de handicaps een competitie beperkt is. Ook de grote rol speelt. In de nationale gezondheidszorg in Nederland is competitie speelt de aard van de voortreffelijk, zodat gehandicaphandicap geen rol. Iedereen, dus te sporters uit een divers aanbod ook een ‘valide’ sporter mag aan van sporten kan kiezen. de zitvolleybalcompetitie mee- Het zitvolleybal heeft echter als doen. Een team mag zelfs een voordeel dat speelsters van 15 tot gemengde (dames en heren) ongeveer 45 tot 50 jaar op topniveau kunnen meedraaien. Een samenstelling hebben. Internationaal is dit anders. voorbeeld hiervan is Djoke van Voorafgaande aan een kam- Marum die op het EK Sarah zag. pioenschap worden de speelsters De fysieke belasting van een zitvolleybalster zit op de polsen en gekeurd. Als een speelster de kleur ‘wit’ het schoudergewricht. De armen krijgt, mag zij geen internationa- hebben een dubbelfunctie, de le toernooien spelen. Zij wordt verplaatsing en het spelen van > wordt meestal 2-4 gespeeld maar het komt ook voor dat drie spelverdeelsters in het veld zitten. De buitenspeelster zet het blok.

Zitvolleybal


9

EK Zitvolleybal

18-05-2010 11:10

Pagina 10

de bal (onderarms en bovenhands).

De toekomst Paralympische Spelen in 2012 Niemand had tevoren gerekend op een goede klassering bij het Europese kampioenschap. Dit is een erfenis uit het verleden, maar nu moet er naar de toekomst worden gekeken. In de aanloop naar de Paralympische Spelen in 2012 te Londen moet het gebeuren zoals de trainingsstaf het wil. Dit houdt in dat het aantal trainingsuren fors uitgebreid wordt. De speelsters moeten ‘echt’ aan topsport gaan doen. Het aantal trainingsuren wordt de komende jaren uitgebreid naar ongeveer twintig uur per week. Het team moet af van de zondagtraining, zodat de speelsters per week een sociaal rustmoment krijgen. Wel moet op woensdag, vrijdag en zaterdag getraind gaan worden. In 2010 ligt de focus van 8 tot en met 18 juli op het wereldkampioenschap in Oklahoma (VS). Voordien speelt de selectie in maart de Continental Cup in Egypte en een voorbereidingstoernooi in de Oekraïne. Mogelijk komt er ook nog een trainingskamp in Finland. Tijdens het WK en de Continental Cup moet het team de A-status van het NOC*NSF verdedigen. Lukt dat niet, dan kan het programma zoals de staf dat zou willen niet meer draaien. In het verleden hebben de Nederlandse zitvolleybaldames brons en zilver gewonnen op de Paralympische Spelen. De Ruyter wil de komende jaren zodanige omstandigheden creëren dat Nederland in 2012 in Londen goud verovert. Kan dat wel met de huidige selectie? Sommige speelsters zijn al op gevorderde leeftijd zodat de selectie verjongd moet worden. Momenteel zijn Petra Westerhof en Josien ten Thije al aan de selectie toegevoegd.

10


Aanscherpen en rotaties Tijdens de trainingen zijn —als voorbereiding op het Europese kampioenschap— voornamelijk rotaties gedraaid. De Ruyter wil in de komende tijd de basistechnieken aanscherpen en blijven trainen op de rotaties. Dit jaar wordt krachttraining een vast onderdeel van het trainingsprogramma. ‘Ik heb al een gesprek gehad met Martijn Zaal. Speelsters moeten zich sneller gaan verplaatsen over korte afstanden (maximaal 1,5 meter) en de stabiliteit van de romp, schouders en polsen moet worden verbeterd’, aldus de Ruyter. De armen hebben een dubbelfunctie, ze worden gebruikt bij het verplaatsen en bij het bovenhands en onderarms spelen. ‘De tegenstanders worden wel geanalyseerd, maar er wordt nog geen gebruik gemaakt van Data Volley. ‘De speelsters moeten eerst de opdrachten kunnen uitvoeren en daarna heeft een uitgebreide analyse pas zin. Dit jaar krijg ik wel de mogelijkheid om Data Volley te gebruiken, maar dat zal in eerste instantie gericht

Diepe wens In Nederland zouden de trainers zowel het ‘staand’-volleybal als het zitvolleybal moeten kunnen uitdragen en verenigingen moeten voor beide takken van sport openstaan. Het volleybalinzicht en het positiespel kunnen zitvolleyballers feilloos overnemen van het ‘staand’ volleybal. De Ruyter wil in de komende maanden workshops organiseren om kennis met andere trainers de delen. Geïnteresseerde trainers kunnen bij de Nevobo informeren voor het volgen van een cursus voor Zitvolleybaltrainer niveau 3.

Zitvolleybal

EK Zitvolleybal

18-05-2010 11:10

Pagina 11

zijn om de speelsters naar zichzelf te laten kijken’. Op het Europese kampioenschap bekeek Peter Kramer de tegenstander. Momenteel bepalen één of twee speelsters het niveau van een team. Het aantal volleybaljaren kan dan de doorslag geven. Het is dus zaak om speelsters te zoeken die al jaren hebben gevolleybald, maar door een ongeval of een ziekte de overstap naar het zitvolleybal kunnen maken. ‘Als trainers gehandicapte speelster kennen of als speelsters zich wil aanmelden, kunnen ze met mij contact opnemen’, besluit Michiel de Ruyter. Het Europese kampioenschap dat in 2011 in Nederland wordt gehouden, is een mooie opmaat voor de toekomst. VT

Zitvolleybalverenigingen in Nederland Sudosa/S.C. Bartje (Assen), Twente '05 (Enschede), Volleer (Leersum),

Prestaties van de Nederlandse mannen

H

et nationale mannen zitvolleybalteam kon in tegenstelling tot de Nederlandse dames geen potten breken op het Europese kampioenschap in Polen en eindigde op een achtste plaats. De loting speelde Nederland parten omdat Oranje in poule B was ingedeeld bij sterke tegenstanders zoals Bosnië Herzegovina en Rusland. Alleen tegen het zwakke gastland behaalde Nederland een overwinning (3-0). Bosnië Herzegovina werd overtuigend de Europese kampioen. Het won alle wedstrijden en stond alleen in de finale tegen Rusland een set af. Duitsland pakte het brons.

Mikro-Elektro (Roosendaal) UITSLAGEN MANNEN NEDERLAND IN POULE B

VC ALvo (Almere) Holyoke (Belfeld)

B-Herzegovina—NL Nederland–Polen Rusland–Nederland Servië–Nederland

3-0 3-0 3-0 3-0

25-18 |25-13 |25-11 25-16 |25-22 |25-21 25-9 |25-11 |25-11 25-20 |25-21 |25-14

GSC (Emmen) D.O.V. (Leeuwarden) Polisport (Schagen)

Kruiswedstrijden plaats 5 t/m 8 Hongarije–Nederland 3-0 25-22 |25-18 |25-20 Plaats 7 en 8 Kroatië–Nederland

3-0 27-25 |30-28|25-21

V.A.S. Breng (Beltrum) EINDSTAND MANNEN

Netwerk (Rotterdam) Dros/Alterno (Apeldoorn)

1. Bosnië Herzegovina, 2. Rusland, 3. Duitsland, 4. Oekraïne, 5. Servië, 6. Kroatië, 7. Hongarije, 8. Nederland, 9. Polen, 10. Groot-Brittannië, 11. Griekenland.

V.a.s. F.D.S. (Sneek) Gesposs (Oss)

Zitvolleybal


11

12-WVL-Finale

18-05-2010 10:56

Pagina 12

WORLD LEAGUE FINALS 2009 IN BELGRADO

Brazilië behaalt opnieuw de titel na onderbreking van een jaar

Zes teams reisden in juli af naar Belgrado (Servië) voor de finales van de World League Volleyball (WVL) 2009. In dit post-Olympische jaar werd duidelijk dat veel ploegen bouwen aan de toekomst, allereerst in aanloop naar de WK van 2010, maar ook al richting de Olympische Spelen van 2012 in Londen. Wij bezochten 7 van de 10 wedstrijden en doen hierbij verslag, aangevuld met een nabeschouwing van elementen die waarschijnlijk in de komende jaren meer aandacht zullen gaan vragen.

Rudi Kun Kuti e n Geert van Rijt

12


Analyse

12-WVL-Finale

18-05-2010 10:57

Pagina 13

Het Braziliaanse team

N

a een onderbreking van een jaar behaalde Brazilië opnieuw de titel. In een spannende finale tegen Servië bleef het Zuid-Amerikaanse team in 2 uur en 4 minuten het gastland met 3-2 (22-25, 25-23, 25-22, 23-25 en 15-12) de baas. Het verschil werd voornamelijk veroorzaakt door de aanval, de service en de blokkering, want op deze onderdelen was Brazilie sterker. Opvallend is dat Brazilië 38 unforced errors maakte en dat Servië deze foutenlast wist te beperken tot 21. BRAZILIE

Analyse

153 84 109 346

De Aziatische ploegen zijn al een aantal jaren niet meer in staat om aan te haken op het allerhoogste niveau van het mannenindoorvolleybal en het was opmerkelijk dat dit jaar slechts twee Europese ploegen de finaleronde in Belgrado wisten te halen, namelijk Servië en Rusland. De finale van de Olympische Spelen 2008 in Beijing tussen Brazilië en de USA gaf al aan dat ploegen uit Amerika (Noord en Zuid) het volleybal momenteel domineren. Argentinië en Cuba SERVIE

Punten Pogingen % Succes

65 16 8 21 110

VIER PLOEGEN UIT AMERIKA BIJ DE LAATSTE ZES

Onderdeel

42,5 Aanval 19,0 Blok 7,3 Service Fouten Servië Totaal

Punten

Pogingen

% Succes Onderdeel

54 11 4 38 107

136 62 108

39,7% Aanval 17,7 Blok 3,7 Service Fouten Brazilië Totaal

305

waren meer of minder verrassende finalisten, maar de trend lijkt duidelijk te zijn. Spanje, Europees kampioen, deed niet mee tijdens deze editie, maar ook landen als Frankrijk en Bulgarije wisten niet tot de finales door te dringen. VOORRONDES FINALE

Met twee poules van drie startte het eindtoernooi. Servië, gesteund door een zeer fanatieke aanhang wist Olympisch kampioen USA in drie sets (25-20, 2523 en 25-22) te verslaan. Met de spelverder Donald Tucson heeft de Amerikaanse ploeg nadrukkelijk aan kracht, snelheid en precisie ingeleverd. Daarnaast of daardoor was Clayton Stanley niet in goede doen. Na een tweede verlies tegen >


13

12-WVL-Finale

18-05-2010 10:57

Pagina 14

Braziliaanse coach Bernardo geeft schouderklop aan Sidao.

Rusland met 3-0 (25-22, 25-22 en 25-23) was het toernooi op dag twee al voorbij voor de Amerikanen. In de andere poule was het team van Argentinië verrassend doorgedrongen tot de finales. Zij hadden zich geplaatst ten koste van Frankrijk en speelden fris en krachtig volleybal. In de wedstrijd tegen Brazilië was Argentinië absoluut de mindere. Daarom hadden de Argentijnen hun kans moeten pakken tegen Cuba. Cuba wist echter deze wedstrijd met 3-1 (25-22, 22-25, 26-24 en 26-24) te winnen. Niet heel erg overtuigend, maar wel doortastender op de beslissende punten. Na drie dagen was het toernooi uitgedund tot vier ploegen en streden Servië, Cuba, Brazilië en Rusland om de hoogste prijzen. In het duel om de derde plaats had Cuba geen schijn van kans tegen Rusland, dat in 1 uur en 6 minuten met 3-0 (25-13, 26-24 en 25-16) het brons voor zich opeiste. Met name de aanval en de service gaven de doorslag.

Igor Kolokavic, hoofdcoach van het Servische team.

RUSLAND

CUBA

punten

pogingen

% succes

36 8 10 22 76

71 29 75

50,7 Aanval 27,6 Blok 13,3 Service Fouten Cuba Totaal

175

onderdeel

Punten

pogingen

% succes onderdeel

25 7 2 19 53

72 37 54

34,7% Aanval 18,9 Blok 3,7 Service Fouten Rusland Totaal

163

Libero Gutierres Torres Keibir (Cuba) passt.

14

TANDEM SPELVERDELER – DIAGONAALSPELER

Op de Olympische Spelen van 2008 in Beijing lieten de Amerikanen zien hoe belangrijk de tandem spelverdeler – diagonaal is in het hedendaagse volleybal. Met spelverdeler Ball en diagonaalspeler Clayton Stanley behaalde de USA overtuigend de gouden medaille. Door blokkeerders vrij kort bij elkaar vast te pinnen bij de midden- en buitenaavaller, speelde Ball zijn diagonaalspeler en pipeaanvallers veelvuldig vrij of zette ze voor een éénmansblok. Deze trend werd ook zichtbaar tijdens de WVL finales. Waar Brazilie een paar jaren problemen heeft gehad met de diagonaalaanvallers (Andre en soms Endres Murillo), heeft men nu met de 26-jarige Neves Leandro Visotto een speler van kaliber staan. Enkele jaren gerijpt in de Italiaanse competitie is hij nu klaar voor het grote werk voor de Braziliaanse ploeg. De Serviërs hebben met Nikola Grbic en Ivan Miljkovic een vergelijkbaar stel in huis. Het is dan ook niet verrassend dat Ivan Miljokovic en Neves Leandro Vissotto samen de scoordersranglijst aanvoeren. Met name Ivan Miljkovic was de steunpilaar, waar de Servische ploeg in de cruciale momenten veelvuldig op terugviel.

SOLIDE BASIS

Ondanks het feit dat Ivan Miljkovic werd uitgeroepen tot beste scoorder van het toernooi (zie schema 1: best scorers), wist Servië de eindstrijd niet te winnen. Dit zeer tot spijt van het Servische publiek, dat de ploeg zeer hartstochtelijk aanmoedigde. Het uiteindelijke verschil zat in de solide basis van de Braziliaanse verdediging, drie Brazilianen staan in de top 8 van beste verdedigers (zie schema 2: beste verdedigers). Met de buitenaanvallers Giba en


Analyse

12-WVL-Finale

18-05-2010 10:57

Pagina 15

Endres Murillo met libero Santos Sérgio Dutra in de pass werden nooit series weggegeven. Daarnaast stond de veldverdediging als een huis en wist de ploeg veel verdedigde ballen in een score om te zetten. In de finale tegen Servië maakte de pass-opstelling van Brazilië slechts 4 passfouten (op 93 ballen), dit zijn cijfers die indruk maken.

TEAMCOMPOSITIE

Ivan Miljkovik, Servië, valt aan op Lucas en Vissotto, Brazilië.

Schema 1

BEST SCORERS Rk Shirt Name

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

14 6 1 8 13 17 10 7 10 16

Miljkovic Ivan Neves Leandro Vissotto Leon Venero Wilfredo Endres Murilo Simón Aties Roberlandy Mikhaylov Maxim Berezhko Yury Godoy Filho Gilberto Nikic Milos Saatkamp Lucas

Team

Spike Block

Serve Total

SRB BRA CUB BRA CUB RUS RUS BRA SRB BRA

80 61 42 37 33 38 45 36 35 23

5 2 10 6 5 6

Team

Digs

3 8 4 8 12 5 3 3 5 10

8 1 3

88 71 56 51 50 49 48 47 41 36

BESTE VERDEDIGERS Rk Shirt

1 2 3 4 5 6 7 8

16 10 10 7 14 6 2 8

Name

Verbov Alexey Santos Sérgio Dutra Berezhko Yury Godoy Filho Gilberto Miljkovic Ivan Gutierrez Torres Keiber Rooney Sean Endres Murilo

RUS BRA RUS BRA SRB CUB USA BRA

34 27 21 24 23 20 8 19

Faults

10 10 7 6 10 10 6 6

Recep-

Total

Avg.

tions

atts.

by set

19 23 16 15 15 21 10 18

63 60 44 45 48 51 24 43

2.62 1.80 1.62 1.60 1.44 1.33 1.33 1.27

DE ROL VAN HET BREAKPOINT

Schema 2

Schema 3 OVERZICHT LEEFTIJDEN BASISZESTALLEN

Spelverdeler Diagonaal Middenaanvallers Buitenaanvallers Libero Gemiddelde

Analyse

Van de basis van het Braziliaanse team tijdens de Olympische Spelen in Beijing zijn feitelijk maar twee spelers over: Giba en Sergio. Dat de Brazilianen nieuwe spelers succesvol wisten in te passen en het toernooi wonnen, heeft veel te maken met een uitgebalanceerde teamcompositie. Om op topniveau te kunnen excelleren lijkt een compositie van drie generaties noodzakelijk, met daarin ervaring, kracht en talent/frisheid /verrassing. Dit gold zowel voor het Braziliaanse team, het Servische als het Cubaanse team. Door nood gedwongen heeft het Cubaanse team de generaties dichter op elkaar zitten, maar ook daar is een afgewogen opbouw gemaakt en worden jonge spelers genoodzaakt vroeg hun verantwoordelijkheid te nemen (zie schema 3: overzicht leeftijden basiszestallen). De 22-jarige Simon Aties Roberlandy was de jongste aanvoerder van het toernooi, maar zijn performance leek zeker niet onder die verantwoordelijkheid te verminderen.

Brazilië Cuba

Servië

23 26 22, 23 28, 32 33 26.7

35 29 21, 27 23, 23 26 26.3

22 20 20, 22 15, 20 22 20.1

Vergelijkbaar met het tennis lijkt het behalen van een breakpoint steeds belangrijker te worden. Van de 10 wedstrijden en 36 sets waren er 12 sets die met twee punten verschil werden beslecht. 12 uit 36 (33%) lijkt laag in vergelijking met andere toernooien. Maar het is helder dat meer >


15

12-WVL-Finale

18-05-2010 10:57

Pagina 16

Schema 4

BESTE SERVEERDERS Rk Shirt De Russische coach Daniele Bagnoli geeft piekfijne aanwijzingen.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 7 17 1 11 8 15 13 14 1

Name

Leon Venero Wilfredo Godoy Filho Gilberto Mikhaylov Maxim Arroyo Gabriel Adrian Alves Thiago Soares Endres Murilo Volkov Alexander Simón Aties Roberlandy Miljkovic Ivan Rezende Bruno

Team

CUB BRA RUS ARG BRA BRA RUS CUB SRB BRA

teams sturen op het scoren van een breakpoint en het voorkomen van breakpoints door tegenstanders. Dat teams proberen een break point te forceren werd onder andere zichtbaar door het hoge foutenpercentage van de services. Van alle services in het finaletoernooi (1.639 stuks) gingen er 263 fout, een percentage van 16%. Tijdens het toernooi werden 96 aces geslagen, waarvan de 15jarige Leon Venero Wilfredo er tien voor zijn rekening nam. Uit de statistieken blijkt dat de beste serveerders de foutenlast bij de service beperkt weten te houden en zelfs 1:1 of 1:2 halen (zie schema 4: beste serveerders).

Voor wie de analyze zelf wil maken.

Maakt de Cubaanse hoofdcoach Orlando Blackwood Samuels zich zorgen?

Aces Faults

10 8 6 3 6 6 5 5 5 4

17 15 13 7 1 8 6 9 15 3

Serve

Total

Avg.

hits

atts.

by set

35 31 22 18 2 50 23 38 44 52

62 54 41 28 9 64 34 52 64 59

0.67 0.53 0.46 0.43 0.40 0.40 0.38 0.33 0.31 0.27

letterlijk als breekpunt in een wedstrijd gelden: de tegenstander telt feitelijk het punt al na een mooie aanval, maar de bal wordt verdedigd én nog gescoord door de Brazilianen. Het consequent overnemen van de tweede bal achter de driemeterlijn door de libero is een vernieuwend element in het topvolleybal dat waarschijnlijk snel navolging zal krijgen. In de finale tussen Brazilië en Servië speelde Santos Sérgio Dutra 15 set-ups, ongeveer 10% van het geheel. Op Youtube is een mooi filmpje te zien met een eerste tempo setup van Santos Sérgio Dutra in de wedstrijd tegen Finland naar de middenaamvaller. Compleet onverwacht en fantastisch om te zien.

VERANDERENDE ROL VAN DE LIBERO

Bij het Braziliaanse team was de libero Santos Sérgio Dutra in grootse vorm. Als stabiele passer en verdediger wist hij met zijn passie het vuurtje en enthousiasme in de ploeg op te stoken met name op de momenten dat het nodig was. Hij ontpopte zich, meer dan Giba of Bruno, als leider in het veld die het voortouw nam bij de cruciale momenten. Waar veel ploegen een verdedigende bal met een zachte driemeterbal retourneren, weet Santos Sérgio Dutra met sprongset-ups eerste en tweede tempo ballen te spelen die veelal tot scores leiden. Dit zijn dan vaak ook ballen die

16


ROL MIDDENAANVALLER

Tijdens het toernooi viel op dat middenaanvallers het doorgaans moeilijk hebben hun ballen te scoren. Ze zijn uiteraard belangrijk voor de dreiging en krijgen dus ook ballen, maar hebben door de toenemende lengte en snelheid problemen te scoren. Positieve uitzonderingen hierop waren Simon Aties Roberlandy van Cuba en Saatkamp Lucas van Brazilië. In het zoeken naar een verklaring naar het waarom zit de uitleg waarschijnlijk in het atletisch vermogen van deze spelers. De ballen kwamen niet heel veel sneller of langzamer op deze spe-

Analyse

12-WVL-Finale

18-05-2010 10:57

Pagina 17

Miguel Dalmau, Cuba, valt aan op driemansblok (ogen dicht en hoofden naar beneden en hopen dat het goed gaat). Grankin Sergey van Rusland brengt setup voor Volkov.

lers, maar door een uitgekiende variatie in de aanval en door de ballen betrekkelijk ver van het net te houden wisten deze spelers veelvuldig te scoren. Waarschijnlijk is dit een element waar in de komende jaren verder op zal worden geïnvesteerd door diverse ploegen: een atletische middenman die ook in staat is een gevaarlijke serve af te leveren levert veel meerwaarde voor een ploeg en is in staat om breakpoints te forceren. Wanneer zo’n speler ook nog in staat is mee te verdedigen in de

rallye (na een serve), wordt de meerwaarde nog verder vergroot.

NOVUM: DE VIDEOREPLAY

De Nederlander Frans Loderus was uitverkoren om eerste scheidsrechter te zijn bij de finale tussen Brazilië en Servië. Het bleek een moeilijke wedstrijd te zijn met een twijfelachtige rol voor de lijnrechters. In de vierde set op de stand van 20-21 voor Servië ging een kill block van Endres Murillo uit via de schou-

der van Ivan Miljkovic. De lijnrechter en scheidsrechter gaven de bal uit en het punt ging aanvankelijk naar Servië. Na het terugkijken van de beelden herstelde Loderus zijn fout en ging het punt naar Brazilië. Het zorgde voor veel misgenoegen en onrust in de hal, vooral ook omdat deze spelregelinterpretatie niet met het publiek was gecommuniceerd. Brazilië verloor de vierde set alsnog en voor de stemming in de hal was dat misschien maar beter ook. VT

Nog even kort iets over de Nederlandse mannen Nederland speelde in de zware poule A (met Italie, de VS en China) en haalde de finale in Belgrado niet, want 3 overwinningen op China en 1 overwinning op de VS leverde niet genoeg punten op . Nederland won 3 van de 6 huiswedstrijden en won daarna van de 6 wedstrijden er slechts 1. De meeste punten scoorden bij Nederland: – Robert Horstink (130 punten uit 10 wedstrijden) – Kay van Dijk (139 punten uit 12 wedstrijden) – Wytze Kooistra (91 punten uit 12 wedstrijden) – Rob Bontje (90 punten uit 12 wedstrijden)

Analyse


17

12-WVL-Finale

18-05-2010 10:57

Pagina 18

SPECULATIES EN VERWACHTINGEN OVER DE TOEKOMST

Een gaande en een opkomende ster tijdens World League 2009 Vertrek VAN SERVISCHE ROUTINIER

Nikola Grbic

officieel worden bevestigd, maar zeer waarschijnlijk is de Servische spelverdeler Nikola Grbic aan zijn laatste interlandseizoen bezig. Hij verloor met zijn team in een overvolle Arena, gesteund door 22.600 vooral Servische toeschouwers, met 3-2 van Brazilië in de finale van de World Volleyball League editie 2009. De op 5 september 1973 in Klek geboren Nikola Grbic was de afgelopen jaren de onbetwiste leider van Servië, dat vele successen behaalde. In 2000 won de 1,95 meter lange spelverdeler in Sydney met het Joegoslavische team de Olympische gouden medaille. Sinds 1995 heeft Joegoslavië en later Servië geen enkele medaille gewonnen op een internationaal zonder Nikola Gribic. In totaal won hij 17 medailles op de grote internationale toernooien.

OVERZICHT MET NATIONALE TEAM BEHAALDE MEDAILLES DOOR NIKOLA GRBIC:

De Belgradska Arena in Servië was in juli 2009 het toneel voor nieuw talent en vertrekkende volleybalsterren. Het moet nog

GOUD

• Olympische spelen 2000 • Europees kampioenschap 2001 ZILVER

Geert van Rijt en Rudi Kun Kuti

18

• Wereldkampioenschap 1998 • World League 2009, 2008, 2005, 2003


BRONS

• Olympische spelen 1996 • World League 2004, 2002 • World Grand Champions Cup 2001

Samen met zijn broer Vladimir speelde Nikola in het nationale team van Joegoslavië en Servië. De laatste jaren kwam hij uit voor het Italiaanse Trentino, waar hij in mei 2009 te kennen gaf zijn contract te willen beëindigen. De FIVB wist hem over te halen zijn interlandcarrière in 2009 te verlengen door de finale van de World League aan Servië te gunnen. De grote vraag is nu of Grbic bereid is om zijn imposante carrière met nog één jaar te verlengen om ook in 2010 het wereldkampioenschap in Italië te kunnen spelen. Tijdens het WVL toernooi in Belgrado wist Nikola Grbic zijn Servische teammaten, met diagonaalspeler Miljkovic voorop, feilloos te bedienen. Verder blonk hij uit door een solide blokkade en een puntengenererende serve. Aan het einde van het toernooi werd hij verkozen tot beste spelverdeler van het World Volleyball League toernooi. Het is niet de eerste individuele prijs die Nikola Grbic in de wacht heeft gesleept, zo werd hij in 1997 verkozen tot beste volleyballer van Europa. Van 1997 tot en met 2005 was hij

Analyse

12-WVL-Finale

18-05-2010 10:57

Pagina 19

Nieuwe ster AAN HET CUBAANSE FRONT:

Leon Venero Wilfredo Er was ook jong talent te aanschouwen. Het Cubaanse mannenteam verraste met Leon Venero Wilfredo. Hij werd op 13 juli 2009 zestien jaar en kreeg na de WVL finalewedstrijden de prijs voor beste serveerder van het toernooi.

op de Europese kampioenschappen steeds de beste spelverdeler en in 2003 werd hij tijdens de FIVB World Cup verkozen tot beste spelverdeler. De broers Nikola en Vladimir Grbic werden op jonge leeftijd door hun vader in de sporthallen van het voormalige Joegoslavië geïntroduceerd en kregen een Spartaanse opvoeding. De omgeving waar ze zijn opgegroeid kent een echte sporten volleybalcultuur, waar vele sportmedailles zijn vergaard. Een harde opleiding, waarin de passie voor sport en voor het vaderland werd bijgebracht. Vader Grbic bepaalde op welke positie de broers kwamen te spelen en de mannen ontwikkelden zich zodanig dat ze begin jaren ’90 professioneel volleybal konden gaan spelen. Nikola Grbic speelt sinds 1994 in Italië. Sinds 1998 was Nikola Grbic achtereenvolgens met Sisley Triviso, Asystel Milano, Piacenzo en Trentino acht keer succesvol in de Europacup. Met Trentino won hij het afgelopen seizoen de CEV Cup. Zijn broer Vladimir reisde als een echte globetrotter de wereld over en speelde volleybal in Italië, Brazilië, Japan en Rusland. Vladimir Grbic is momenteel actief in de Werkgroep ontwikkeling van de FIVB, waar hij een pilotproject leidt in Belgrado voor talentontwikkeling van jeugdige volleyballers.

Analyse

OVERZICHT SERVICEKWALITEIT LEON VENERO WILFREDO:

Wedstrijd tegen Argentinië: Aces Fouten Totaal services 4 7 21 Wedstrijd tegen Brazilië: Aces Fouten Totaal services 1 3 12 Wedstrijd tegen Servië: Aces Fouten Totaal services 4 5 17 Wedstrijd tegen Rusland: Aces Fouten Totaal services 1 2 9

Hij werd bovendien derde in de rangschikking van beste scorers. Ook eindigde hij in de top tien van beste aanvallers (zevende) en passers (negende). Samen met de 22-jarige middenaanvaller Simon was Leon de smaakmaker van de Cubaanse ploeg, die de finale miste na een spannende wedstrijd tegen Servië. Wilfredo Leon is een rechtshandige power hitter van 2,01 meter, met een krachtige jumpserve en prima pass. Natuurlijk is hij af en toe erg onbesuisd, maar Cuba kan de komende jaren nog veel plezier beleven aan dit talent. Bij de Olympische Spelen van Londen in 2012 is Leon nog maar 18 jaar! De Cubaanse coach tartte vele

sportwetten door dit talent op dit toneel als basisspeler te laten debuteren. Ook na een serie fouten liet coach Orlando Blackwood Samuels het talent in het veld staan, waarschijnlijk uit educatief oogpunt om hem uiteindelijk mentaal sterker te maken. Maar het bleek weer eens: wat goed is komt snel! In 2008 maakte hij op 15-jarige leeftijd zijn debuut in het Cubaanse team dat in Düsseldorf de kwalificatie voor de Olympische Spelen na de 3-2 nederlaag tegen gastland Duitsland misliep. In die wedstrijd kwam hij als wisselspeler in actie. Hij serveerde drie keer, viel een keer aan en verdedigde een bal. VT


19

20-mythe van kniebuigen

18-05-2010 10:55

Pagina 20

KNIEBUIGEN VERSUS ROMPBUIGEN

De mythe van het kniebuigen Hoezo, mensen zijn kuddedieren? In 1961 schreef Klein dat het kniebuigen desastreus voor de knieën is. Bijna een halve eeuw later is voor veel fysiotherapeuten de opvatting van Klein nog steeds de waarheid, ofschoon later onderzoek een heel ander licht werpt op het fenomeen kniebuigen. Mits goed uitgevoerd is de oefening kniebuigen juist veel gezonder en effectiever dan het rompbuigen, dat bijna de garantie biedt dat knieën en rug kapot gaan.

WAAR BLIJFT MYTHBUSTERS?

Het zou een kolfje naar de hand zijn van MythBusters. Graag zouden we Jamie en Adam van het populair-wetenschappelijk programma van Discovery Channel de opdracht geven de kwalijke gevolgen van het belast buigen van de knie nader te laten onderzoeken. Laat de ene gewichtheffer kniebuigen en de andere rompbuigen (het rompbuigen wordt getoond in onderstaande figuur).

De MythBusters moeten wel een beetje geduld hebben. Na twee tot drie jaar zal blijken dat de kniebuiger niet of nauwelijks klachten heeft en grote progressie heeft geboekt. De rompbuiger zal tegen die tijd waarschijnlijk kapotte knieën hebben en geveld zijn door hernia. Ron Beurskens e n Ton Leenders

WAT ZIJN DE FEITEN?

Na onderzoek bij wedstrijdgewichtheffers beschreef Klein[1] in 1961 het effect van het kniebuigen op de kniestabiliteit. Hij beweerde dat de kniebanden opgerekt worden door het kniebuigen, ofschoon later onderzoek deze stelling nooit beves-

20


Krachttraining


18-05-2010 10:55

Pagina 21

De kniebuigbeweging kan zelfs met hoge diep uit te voeren dat de kuiten en de hamstrings contact met elkaar maken én het verende moment uit het kniebuigen te laten. Deze vorm van kniebuigen hanteert men in de sport. (zie foto 1).

snelheid uitgevoerd

tigd heeft. Door het oprekken van de banden zou de stabiliteit afnemen met degeneratieve afwijkingen van de knie als gevolg, aldus Klein. Het gaf aanleiding tot de misvatting dat de knieën bij het buigen niet voorbij de tenen mochten komen. Waar vele apostelen het geloof van Klein verkondigden, werd zijn mening ontkracht door Fitzgerald en McLatchie[2]. Zij zagen bij slechts 15 tot 20 procent van de gewichtheffers degeneratieve afwijkingen van de knieën. Dit percentage is identiek bij mensen van dezelfde leeftijdsgroep die niet aan gewichtheffen doen. Later onderzoek liet juist een verbetering in stabiliteit zien. De kniebuigbeweging kan zelfs met hoge snelheid uitgevoerd worden zonder dat een toename van blessure-risico te zien is. Ook het bot adapteert positief bij kniebuigen met hoge snelheden en bij zware gewichten. Het kniebuigen heeft, in tegenstelling tot wat Klein vond, juist voordelen ten opzichte van enkele oefeningen die veelal in de revalidatie gebruikt worden. Zo geeft het kniebuigen minder trekkrachten op de voorste kruisband dan ‘legextensions’[3].

Legextensions leiden bijvoorbeeld tot inactiviteit van de hamstrings, waardoor het tibae naar anterior transleert. Het meer functionele karakter van kniebuigen boven ‘legextensions’ en ‘legcurls’ wordt hierbij zelfs buiten beschouwing gelaten. Het kniebuigen kan ook verricht worden in een soort van kooiconstructie waarin de stang geleid wordt. De verwachting is dat deze uitvoering veiliger zou zijn, maar niets is minder waar. Andrews et al.[4] liet zien dat de krachten in de knie bij de kooiconstructie 30 tot 40 procent hoger waren dan met een vrij bewegende stang rustend op de schouders.

Diverse wetenschappelijke onderzoeken laten geen negatieve effecten zien voor de knie bij het kniebuigen. Voorwaarden zijn: voldoende beheersing van de techniek, een adequate warming-up, keuze van gewichten die passen bij de capaciteiten van de sporter en tot slot het hanteren van reguliere trainingsprincipes bij een revalidatieprogramma. Verder wordt geadviseerd om het kniebuigen niet dermate

Het kniebuigen zoals het uitgevoerd wordt in het gewichtheffen (zie foto 2) geeft een toename in druk van de lumbale wervelkolom. De druk neemt in het bijzonder toe op het niveau van L3-L4 en wel tijdens de maximale knieflexie. In de training is de uitvoering in de regel niet met maximale flexie en mag worden verwacht dat de druk beduidend lager zal zijn. Bij het rompbuigen hebben we een zeer duidelijke druktoename in trekkrachten, voornamelijk op het niveau van L4-L5. (zie foto 3). Het rompbuigen zoals deze wordt uitgevoerd in foto 3 zien we veelal tijdens de revalidatietrainingen en bij het powerliften. De belasting op de >

Foto 1. Kniebuigen in de topsport. Tennister Samatha Schoeffel

Foto 2. Kniebuigen zoals in het gewichtheffen. Gewichthefster Paulien Geertsma.

Foto 3. Rompbuigen. Judoka Patty Joldersma.

Krachttraining

SAMENGEVAT

worden zonder dat een toename van blessure-risico te zien is

INVLOED VAN KNIEBUIGEN OP DE RUG


21


18-05-2010 10:55

Pagina 22

In onderzoek van Granhed en Morelli zien we zelfs dat discus kan worden gereduceerd door het vasthouden van een normale heffers niet meer lordose en door het laten toenelage rugklachten men van de introabdominale druk, rapporteren dan waardoor de lumbale wervelkolom ongetrainde mensen beter gestabiliseerd wordt. Een gewichthefferriem kan de rompmusculatuur eventueel helpen om de druk op de discus te verminderen. Bij olympische gewichtheffers zien we dan ook weinig rugklachten in vergelijking met andere sporten. In onderzoek van Granhed en Morelli zien we zelfs dat Olympische gewichtheffers niet meer lage rugklachten rapporteren dan ongetrainde mensen. Dit is ook onze ervaring, na het trainen van honderden topsporters en gewichtheffers in Duitsland en Canada. De ervaring leert tevens dat er met rompbuigen veel meer kilo’s zijn te halen, maar uiteindelijk plaatst de sporter zich buitenspel door knieklachten (door een slechte ontwikkeling van de musculatuur rond het kniegewricht) en rugklachten (door het dragen van te grote belastingen). Vaak scoren ze geen titel doch een hernia. Kortom, MythBusters zou na afloop van het programma met de gebruikelijk bombarie melden: MYTHE ONTKRACHT!

Olympische gewicht-

RICHTLIJNEN VOOR DE UITVOERING

De NSCA, een niet-commerciële educatieve organisatie voor krachten revalidatietrainingen, heeft de volgende richtlijn voor de uitvoering van het kniebuigen opgesteld [5]. • Zet de voeten op ongeveer schouderbreedte. • Voer de excentrische beweging gecontroleerd en rustig uit. De

concentrische beweging kan in verschillende snelheden worden uitgevoerd. Let daarbij wel op behoud van techniek. • Zorg voor voldoende introabdominale druk door de ademhaling vast te houden gedurende de excentrische fase en een groot gedeelte van de concentrische fase. • Voorkom veren onder in de beweging. Het terugkaatsen verhoogt de druk op de knie. Voor de meeste sporten is het tevens niet specifiek. • Zorg voor behoud van de natuurlijke lordose en houd de romp zo verticaal mogelijk gedurende het hele kniebuigen. • De voeten dienen plat op de grond te staan, eventueel met gebruik van een hakverhoging.

LITERATUUR [1]. Klein K, 1961. The deep kniebuigen exercise as utilized in weight training for athletes and its effect on the ligaments of the knee. Journal of the Association for Physical and Mental Rehabilitation, 15 (1):6-11. [2]. Fitzgerald B, Mc Lathie G.R. 1980. Degenerative joint diseases in weight lifters. British Journal of Sports Medicine, 14: 97-101 [3]. Palimitier, R.A., Kai-an, A., Scott, S.G. and E.Y.S. Chao. 1991. Kinetic Chain exercise in knee rehabilitation. Sports Medicine, 11 (6): 402-413. [4]. Andrews, J.G., Hay, J.G. and C.L. Vaughan, 1983. Knee shear forces during a squat exercise using a barbell and a weight machine. Biomechanics, VIII(4B): 923-927 [5]. Chandler T, Stone M. The Squat Exercise in Athletic Conditioning. NSCA Position Statement.

AUTEURS

CONCLUSIE

Veelal zien we een ‘kniebuig’ vorm die veel gelijkenis vertoont met het rompbuigen en de ervaring leert dat deze op de lange termijn klachten kan veroorzaken aan de rug en te weinig trainingsresultaat oplevert voor de benen. Dat wil zeggen dat de ontwikkeling van de sprongkracht achterblijft bij rompbuigen ten opzichte van kniebuigtraining. Ook de ontwikkeling van het algemeen vermogen in de powerzone is ook minder dan bij kniebuigtraining. Contact maken tussen de kuiten en de hamstrings met kniebuigen (rustmoment creëren) verdient ook niet de voorkeur, aangezien de piekbelasting relatief hoog is en deze onvoldoende transfer heeft naar de sport. Het aanleren van deze vaardigheid uit het gewichtheffen en goed erin getraind zijn is eigenlijk voor alle sporten, behalve het Olympisch gewichtheffen, een brug te ver.Om een optimaal resultaat te krijgen in de revalidatie en in de krachttraining wordt het aanbevolen om te kniebuigen zoals dat wordt gedaan in de topsport (zie foto 3).

Ron Beurskens. Sportfysiotherapeut bij Jeurissen en Van den Ingh, in Deurne en fysiek trainer. www.dekinesist.nl

Ton Leenders. Krachttrainer en voedingspecialist sinds 1980 van honderden (internationale) topsporters in meer dan 20 takken van sport. www.tonleenders.nl

VT

22


Krachttraining

23-Project ZuidAfrika

18-05-2010 10:51

Pagina 23

Volleybal als educatief project in Zuid-Afrika M

ijn naam is Dominique De Ro. Ik ben 52 jaar. In de jaren tachtig was ik topvolleybalster. Ik won drie landstitels en vier bekers waarvan twee keer de dubbel, landstitel en beker in hetzelfde jaar. Ik speelde ook meer dan honderd interlands voor de Belgische nationale ploeg waaronder deelname aan het wereldkampioenschap en Europese kampioenschappen. Momenteel speel ik nog steeds recreatief volleybal.

Een eerste aanzet van het volleybalproject in Hout Bay.

Jeugdvolleybal

EERSTE BEGIN

November 2009 heb ik een maand vrijwilligerswerk gedaan in Zuid-Afrika voor de stichting ‘Docenten voor Afrika’. Ik heb er naast Engelse les en computerles een volleybalproject opgestart voor kinderen van 7 tot 14 jaar uit het township Imizamo Yethu in Hout Bay, zo’n twintig minuten rijden van Kaapstad. De kinderen waren super enthousiast en vonden het volleyballen enorm leuk. Deze ervaring was

dan ook zo uniek en verrijkend voor hen en voor mij dat ik mijn project zou willen verbeteren, uitbreiden en bestendigen. Maar 1 maand is veel te kort om dit te realiseren en daarom zou ik voor tien maanden naar Hout Bay willen gaan. OP MEISJES TOEGESPITST

Tijdens mijn verblijf heb ik vastgesteld dat de sportactiviteiten enkel voor jongens werden georganiseerd. De enige sport die deze kinderen aangeboden werd was voetbal. De meisjes zaten er zomaar wat bij en namen niet deel. Maar zodra ik startte met volleyballes was hun interesse gewekt en wilden zij meteen heel graag meedoen. Daarom zal dit project op meisjes toegespitst worden. Dit wil niet zeggen dat de jongens niet mogen deelnemen. Volleybal kan op die leeftijd zeker door meisjes en jongens samen gespeeld worden. Maar het hoofddoel is zoveel mogelijk meisjes te laten volleyballen. Ik beschouw het volleyballen dan ook als onderdeel van een educatief project. Deze ploegsport kan de meisjes en jongens heel wat vaardigheden bijbrengen zoals doorzettingsvermogen, inzet, geduld, verantwoordelijkheidsgevoel, discipline, sociale interactie, onafhankelijkheid en zoveel meer. Al deze vaardigheden die ze door dit project kunnen verwerven zullen hen zonder twijfel helpen hun verdere leven positief op te bouwen en zullen hun eigenwaarde en zelfvertrouwen ten goede komen. Ik ben ervan overtuigd dat dit project ook een stimulans zal zijn bij hun studies en hen zal motiveren om hun uiterste best te doen op school. Het volleyballen is dat voor mij ook steeds geweest. Het motto is dan ook: ik ben iemand, ik kan iets en met deze vaardigheden kan ik mijn doel bereiken. DOELSTELLINGEN

Voor deze kinderen die vaak uit éénoudergezinnen komen en dagelijks geconfronteerd worden met >


23


18-05-2010 10:51

Pagina 24

Het logo van ‘Docenten voor Africa’. Kijk op www.docentenvoorafrika.nl

HIERBIJ EEN OVERZICHT VAN DE PLANNING VAN DIT PROJECT

armoede en ziekte - velen zijn HIV positief - kan dit project hen hoop en kansen kan geven op een beter leven. Mijn doelstellingen zijn: De kinderen leren volleyballen en gaandeweg per school een aantal teams samenstellen; Een competitie organiseren tussen de verschillende scholen; Continuïteit: de kinderen de gelegenheid bieden onder deskundige begeleiding te blijven volleyballen. Om dit doel te realiseren zou ik plaatselijke jongeren willen opleiden zodat zij dit project op het einde mijn verblijf zelfstandig kunnen voortzetten.

Het schoolgebouw in Hout Bay

Duur: tien maanden verdeeld over tien periodes (zie kalender hieronder). 1. Periode 1 tot en met 5 (van 02/08/2010 t.e.m. 10/12/2010): - Dagelijkse volleyballes van 1u (1 1⁄2 indien mogelijk). - Selecteren van 1 oudere studente of docente per school die zal opgeleid worden tot volleybalcoach en verantwoordelijk zal zijn voor de teams van haar school. Deze team leader zal de volleyballes dagelijks bijwonen om zo de knepen van het vak te leren. - Wekelijkse vergadering met de team verantwoordelijken van elke school om hen feed back te geven i.v.m. hun toekomstige taken als volleybalcoaches. Hiervoor transport naar vergaderplek voor deze mensen organiseren. - Maandelijkse uitnodiging tot bijwonen van de volleyballessen van de plaatselijke overheid zoals Department of Education en directeur/directrice van de scholen om de vooruitgang van het project te evalueren. - De kinderen helpen met hun huiswerk na de training.

Meer vrijwillers zijn met sport bezig.

HIERVOOR HEB IK NATUURLIJK HULP EN STEUN NODIG VAN VELEN.

Hierbij een overzicht: 1. Materiaal: vooral sportschoenen, shirtjes en shortjes (25 ballen en 2 netten heb ik in november zelf al meegenomen). Extra ballen zijn steeds welkom. 2. Voor elke maand van het jaar (niet tussen 10/12/2010 en 10/01/2011 wegens schoolvakantie) 1 volleyballer/ster die mij gedurende die maand wil komen assisteren. Ik heb dus tien vrijwilligers nodig. Het werken als vrijwilliger is zelf te bekostigen maar als je al die lachende en gelukkige gezichten van de kinderen elke dag ziet is het meer dan de moeite waard en is het een fantastische ervaring. Het kan een alternatieve, zinvolle en leuke manier zijn om je vakantie door te brengen. Bovendien leer je een adembenemend mooi land en zijn bewoners kennen en word je ondergedompeld in de Afrikaanse cultuur. 3. Fondsen: om dit project te kunnen realiseren is er ook geld nodig en ben ik dus ook op zoek naar sponsoring. Buiten de officiële instanties die ik aanschrijf is alle financiële steun welkom.

24


2. Periode 6 tot en met 10 (van 10/01/2011 t.e.m. 27/05/2011): - Organiseren van een volleybalcompetitie tussen de scholen, dagelijks na schooltijd vanaf 14.oo uur, bijv. met vier deelnemende scholen: Maandag: school 1 speelt tegen school 2; Dinsdag: school 3 speelt tegen school 4; Woensdag: school 1 speelt tegen school 4; Donderdag: school 2 speelt tegen school 3. - Behouden van één volleyballes per week voor elke school tijdens de duur van de competitie, bijv.: Maandag: school 1;

Jeugdvolleybal


-

-

-

-

18-05-2010 10:52

Pagina 25

Dinsdag: school 2; Woensdag: school 3; Donderdag: school 4. Volleyballertjes voorzien van shirtjes, shortjes, sportschoenen. Organiseren van transport voor de kinderen tussen de verschillende scholen. Kleine prijzen voorzien voor het winnende team van de dag. Grote prijs voorzien voor het team dat het meeste wedstrijden won voor de hele duur van de competitie. Behouden van wekelijkse vergadering met de team verantwoordelijken van elke school om hun training als coach te vervolmaken. Maandelijkse uitnodiging van de plaatselijke overheid zoals Department of Education en schooldirectie om getuige te kunnen zijn van het resultaat van het project. De kinderen helpen met hun huiswerk na de wedstrijd.

onze coördinator in Zuid-Afrika en ikzelf werken erg hard en doen al het mogelijke om dit waardevolle project mogelijk te maken. De motivatie, gedrevenheid en enthousiasme van volleyballers kennende zijn wij ervan overtuigd dat we op jullie steun zullen mogen rekenen. HIERBIJ DE KALENDER VOOR VRIJWILLIGERS DIE ZICH GRAAG WILLEN INSCHRIJVEN

Het project loopt van maandag 02/08/2010 tot vrijdag 27/05/2011. 1. Ma 02/08/2010 t/m vrij 27/08/2010 2. Ma 30/08/2010 t/m vrij 24/09/2010 3. Ma 27/09/2010 t/m vrij 22/10/2010 4. Ma 25/10/2010 t/m vrij 19/11/2010 5. Ma 15/11/2010 t/m vrij 10/12/2010 6. Ma 10/01/2011 t/m vrij 04/02/2011 7. Ma 07/02/2011 t/m vrij 04/03/2011 8. Ma 07/03/2011 t/m vrij 01/04/2011 9. Ma 04/04/2011 t/m vrij 29/04/2011 10. Ma 02/05/2011 t/m vrij 27/05/11

< Een ander project in de nabijheid van Kaapstad.

Geen activiteiten tussen 11/12/2010 en 09/01/2011 wegens schoolvakantie. WIE DOEN ER MEE

BUDGET

Het geschatte budget nodig om dit project te kunnen realiseren bedraagt Eur 4.500,- voor de volledige periode van tien maanden. Dit budget omvat volgende kosten: • dagelijkse volleyballes; • opleiding team verantwoordelijken tot volleybalcoach; • vervoer van de kinderen tussen de scholen tijdens de competitie; • vervoer team verantwoordelijken naar de wekelijkse meetings; • materiaal zoals ballen, sportkledij, sportschoenen; • materiaal voor het opstellen van een volleybalterrein; • wedstrijdprijzen. DE ORGANISATIE

Carine Van den Berg voorzitster van de stichting ‘Docenten voor Afrika’, Kevin Wilyman

Jeugdvolleybal

Intussen hebben meerdere scholen in Kaapstad reeds aangegeven zeker mee te willen doen met dit project. Voorlopig zijn dat: • Oranjekloof Morovian Primary, Hout Bay • Sentinel Primary School in Hout Bay, • Zonnebloem Primary School in Woodstock, Kaapstad, • Ellerton Primary in Kaapstad. • Ook het Deparment of Education in Kaapstad heeft reeds heel positief gereageerd op deze projectvoorstelling en is bereid ondersteuning te bieden door de scholen voor te bereiden op dit project. • De organisatie loopt via de stichting ‘Docenten voor Afrika’. Dit is een officiële, erkende Nederlandse stichting waarvoor ikzelf als vrijwilliger heb gewerkt en mij nog steeds blijf inzetten. De stichting zet zich in voor kleinschalige, eerlijke en niet-commerciële projecten. • Alle info i.v.m. donaties, sponsoring en vrijwilligerswerk (o.a. prijs) is te vinden op hun website www.docentenvoorafrika.nl . • Financiële giften kunnen op de rekening van de stichting gestort worden met vemelding ‘Volleybalproject Kaapstad’ • Onder de knop ‘Nieuws’ is mijn persoonlijke ervaring te lezen maar ik ben ook te contacteren via mail: [email protected] of telefonisch op 015/340316 – 0497/234840. Alvast bedankt voor de aandacht. Met vriendelijke groet, Dominique De Ro

VT


25

26-Aahh_deRuiter

18-05-2010 10:44

Pagina 26

DE AANVAL IS DE BESTE VERDEDIGING

Aanval De meeste punten bij volleybal worden gemaakt bij de aanval. Iedere trainer weet dat de aanval de beste verdediging is. Om tot een aanval te komen moeten de vooraf gaande balbehandelingen goed zijn, zoals de pass en de set-up. Wanneer deze balbehandelingen goed zijn, dan kan de aanvaller voluit slaan. De aanval heeft de hoogste prioriteit.

i

n het hedendaagse volleybal zijn er veel specialisten, zoals de libero, de spelverdeler, de passer/ aanvaller. Met uitzondering van de spelverdeler en de libero moet iedereen kunnen aanvallen. Dat is ook de reden dat de aanval vaak en veel getraind wordt. De aanval bestaat niet alleen uit hard slaan. Er zijn vijf componenten waaruit de aanval bestaat: • de aanvalsaanloop; • de afzet; • de sprong; • de slag; • de landing. Wanneer je de aanval wilt aanleren en/of verbeteren, moeten de spelers deze vijf componenten goed beheersen. Ik zie vaak dat één of meerdere componenten te wensen overlaat.

luuuu uuhen! HOE VAL JE AAN?

Een geslaagde aanval levert altijd een punt op. Dat kan alleen als de vijf componenten goed op elkaar afgestemd zijn. De aanvaller zal goed moeten inspelen op de positie waar de spelverdeler staat. Bij het uitvoeren van vaste patronen wordt de pass op positie 3 of 2/3 gegeven. Voor de aanvaller is dat meestal de beste uitgangspositie. Vanuit deze situatie wordt ook meestal getraind. Wanneer de pass nabij de driemeterlijn blijft “hangen” hebben spelverdeler en aanvaller vaak een probleem. Dat probleem is op te lossen wanneer de spelverdeler ook vanuit een niet ideale positie, alle posities kan aanspelen. Helaas zie je vaak dat wanneer de bal niet exact op de afgesproken positie komt de aanvaller op positie 4 “puin” moet ruimen. Je raadt het al, deze aanvaller op positie 4 krijgt een driemansblok tegenover zich. Hard slaan is dan vaak de enige optie. Je moet dan hopen dat het blok niet goed gesloten is, of dat je via de handen uit kunt slaan. Een andere optie is om de bal via de handen van de blokkeerders weer in eigen veld te krijgen, waardoor er opnieuw een aanval opgebouwd kan worden. Het heeft mijn voorkeur dat ook een niet perfecte pass voor verrassingen bij de tegenpartij moet zorgen. De spelverdeler moet het durven om een set-up

Wilhelm de Ruiter

26


Aanval

26-Aahh_deRuiter

18-05-2010 10:45

Pagina 27

vanaf de driemeterlijn naar positie 3 en 2 te geven. Dat moet je natuurlijk ook trainen. Wanneer je aanvallers dat kunnen uitvoeren is het voordeel dat de blokkeerders niet van te voren al een twee- of drieblok kunnen vormen. De balbaan is wel langer, maar de spelverdeler heeft wel de mogelijkheid om de bal over meerdere afstanden in een verschillend tempo naar het net te spelen. Op topniveau is dat een steek op positie 3, of een tweede tempo verder van het net, waardoor de aanvaller meer tijd krijgt om de blokkeerders te observeren en een slagrichting te kiezen. Hierbij zijn de aanvallen vanachter de driemeterlijn ook een optie. Belangrijk is dat de aanvaller de passgever goed in de gaten houdt. Wanneer de passgever de juiste uitgangspositie kan innemen om de pass te geven, kan de aanvaller er al rekening mee houden dat er een snelle set-up gespeeld kan worden. Er moeten afspraken gemaakt worden welke variatie er gespeeld gaat worden, als de bal perfect bij de spelverdeler komt. Iedereen kent de vingertekens die vooral de spelverdeler geeft. Bij een snelle set-up is de kans dat de aanvaller een goed gesloten tweeblok tegenover zich krijgt een stuk minder. De scoringskans wordt daardoor groter.

technische uitvoering van de aanloop en sprong wordt dan vergeten, wanneer er niet uit een automatisme gewerkt kan worden. HET BEGINT MET DE SLAGBEWEGING

Zo kun je de slagbeweging van een aanval aanleren: • Door bijvoorbeeld tennisballen over het net te laten gooien. De bal kan makkelijker in de hand gehouden worden zodat de concentratie zich volledig richt op de uitvoering van de slag (gooi). • De volleybal uit stand via de grond naar een muur laten slaan. • Hierna de bal zelf laten opgooien en dan via de grond naar de muur slaan. Hierbij train je onder meer de timing. De spelers moeten dan wel 5 á 6 meter van de muur staan, als ze de bal opgooien; anders is het erg moeilijk om de bal via de grond te slaan. Kunnen de spelers wel aanvallen maar wil je deze perfectioneren kun je de aanvallers van een kastdeel laten aanvallen

HOE KUN JE EEN GOEDE AANVALLER WORDEN?

Het voorgaande gaat alleen op, als de aanvaller het technisch allemaal goed kan uitvoeren en daar ligt nu het probleem. Hoe leer je nu jouw spelers goede aanvallers te worden? Dat begint al bij de jeugd. Wanneer de spelers in een seniorenteam gaan spelen moeten zij de vijf componenten van de aanval onder de knie hebben. Bij een goede aanvaller komt daar extra bij: • een goede uitgangshouding; • een goed aanloopritme; • een goede timing; • een spanboog maken; • weten hoe het blok en de veldverdediging van de tegenpartij reageren en • in een fractie van een seconde beslissen welke aanval hij gaat uitvoeren (hard, tactisch, een lob of een drive); • als laatste de landing. HOE LEER JE DE AANVAL AAN?

Het aanleren van de aanval gebeurt in omgekeerde volgorde van hoe deze wordt uitgevoerd. Eerst moet de slag aangeleerd worden, daarna de afzet en sprong en landing en als laatste de aanloop. Waarom wordt de aanval in deze volgorde aangeleerd? We weten dat het denken voor het motorisch handelen gaat. Wanneer de bal bij het spel betrokken wordt heeft de bal alle aandacht. De

Aanval

1

Wanneer de spelverdeler niet in staat is om steeds de bal goed bij de aanvaller op de kast te spelen, moet jezelf de bal aangooien. Hier geeft een speelster de set-up. Je ziet dat de vrije arm al omhoog gehouden wordt om uiteindelijk naar de bal te wijzen. De slagarm is al ter hoogte van de nek. Wanneer nu de bal bij deze aanvalster komt maakt zij een spanboog en gaat de slagarm verder naar achteren. De vrije arm wijst dan naar de bal.

DE UITGANGSPOSITIE VOOR DE AANVAL.

Je hebt een goede uitgangspositie nodig. Daarvoor moet er voldoende ruimte tussen de startpositie van de aanvaller en het net zijn. Wanneer er te weinig ruimte is tussen de start van de aanloop >


27

26-Aahh_deRuiter

18-05-2010 10:45

Pagina 28

en het net, komt het aanloopritme in gevaar en is de spronghoogte niet maximaal. Er moet dan vaak uit stand gesprongen worden.

Wanneer je snelheid wilt maken begin je met een kleine pas gevolgd door een grote pas en daarna de sluitpas. DE AFZET IS BELANGRIJK

Een andere belangrijk element is de inzet van de armen. Daarmee start je de afzet (zie 3 en 4). Wanneer je spelers de “swing”van de armen nog niet goed kunnen leer ze dan om de armen gekruist voor het lichaam te houden op het moment dat de aanloop begint.(zie foto 2.) Bij de eerste pas gaan de armen dan automatisch gesterkt naar achteren. Wanneer de armen voor het lichaam zouden blijven, blokkeren ze de aanloop. Op het moment van afzet worden de armen naar voren gebracht. Hierdoor wordt de

2

Op deze foto zie je heel duidelijk de afstand die de aanvallers hebben t.o.v. het net. Hoe groter de aanloop hoe meer snelheid en dus ook hoe hoger er gesprongen kan worden. De speler op positie 1 komt in voor een aanval vanachter de 3-meterlijn. Je ziet op deze foto heel duidelijk dat de armen op het moment van aanloop voor het lichaam uitgestoken zijn. De speler op positie 4 heeft zelf de armen gekruist, zoals ik hieronder beschreven heb.

AANLOOPRITME

De aanvaller moet zich een aanloopritme eigen maken waarbij zijn slagschouder van het net gekeerd is op het moment dat hij de bal slaat. Op deze manier kan hij doorslaan en loopt hij minder risico dat de aanvaller met zijn slaghand het net raakt. Wanneer de aanvaller niet goed uitkomt, zie je vaak dat hij niet door durft te slaan. Op het moment dat hij de bal raakt moet hij zijn slagarm terug trekken. Dus voluit slaan is dan niet meer mogelijk. Op het moment dat de speler start met zijn aanloop, moet hij deze niet meer onderbreken of corrigeren. Hij moet in één lijn naar de positie lopen waar hij de bal verwacht. Over de aanloop staat in elk volleybalboek voldoende informatie. Kort gezegd komt het hier op neer dat de laatste drie passen voor een rechtshandige links – rechts – links moet zijn. Voor een linkshandige zijn de laatste drie passen rechts – links – rechts. De aanloop en afzet moeten explosief zijn. De spelers moeten een goede spronghoogte hebben om op de bal te kunnen slaan. Een fout die veel gemaakt wordt is dat bij de aanloop de eerste pas groot is en de tweede pas klein.

28


3

Op deze foto zie je goed dat de armen naar achteren gebracht worden, om zodoende een goed “swing” naar boven te geven, waardoor de spronghoogte extra ondersteund wordt. Dit is een foto tijdens het inspelen van de super-cup 2009. Je ziet dat ook deze speelster diagonaal inloopt terwijl ze rechtdoor gaat aanvallen. Door deze aanloop blijft haar slagschouder van het net gekeerd, en ze verraadt niet welke slag zij gaat uitvoeren.

opsprong extra gestimuleerd. De slagarm wordt achter de nek gebracht, terwijl de vrije arm schuin naar voren gebracht wordt en naar de bal wijst. Wanneer de armen niet van achteren naar voren gebracht kunnen worden, is niet alleen de opsprong niet maximaal uit te voeren, maar komt de slagarm daardoor ook moeilijker naar de nek.

Aanval

26-Aahh_deRuiter

18-05-2010 10:45

Pagina 29

Waar je ook op moet letten is, dat op het moment van afzet de armen gestrekt naar achter zijn en de knieën ongeveer 120 graden gebogen zijn. (zie 4.) Bij de laatste pas wordt de linkervoet als rempas gebruikt. Dat gaat zo snel dat het lijkt op een sprongetje. (zie foto 4.) Op dit moment moet er wel op gewezen worden dat eerst de hakken geplaatst worden, zodat de voeten goed afgerold kunnen worden. Je ziet vaak dat er bij de afzet voor de sprong eerst de tenen de grond raken. Hierdoor worden de voeten achterwaarts afgerold. Dat houdt in dat de snelheid van de aanloop geheel teniet gedaan wordt.

tie niet meer, maar in het “grijze” verleden sloeg ik nog wel eens een zodanige bal. Dat werd dan een “stotter-aanval” genoemd. Je ziet vaak dat de spelers te vroeg starten met hun aanloop, kennelijk omdat ze te bang zijn om te laat te komen. Ze moeten aanleren en ervaren, wanneer ze moeten starten met hun aanloop. Daarbij is van belang dat elke speler een andere snelheid van aanloop en spronghoogte heeft. Ook de afstand van aanloop heeft daar mee te maken. De lengte van de aanloop voor een aanvaller op positie 3 kan anders zijn dan wanneer er op positie 2 of 4 wordt aangevallen. De tip die ik nu hieronder geef heeft er wel mee te maken dat de spelverdeler in staat moet zijn om steeds dezelfde set-up te geven. TIP VOOR AANLEREN TIMING

4

Op deze foto zie je de uitgangspositie vlak voor de sprong. De armen zijn nog naar achteren gericht en zullen nu naar voren worden gebracht. De hoek van de benen is ongeveer 120 graden, waardoor de strekking van de benen optimaal is. De ogen zijn gericht op de bal om een goede timing te krijgen.

Ik geef mijn spelers mee dat ze moeten starten met de aanloop op het moment dat de spelverdeler de bal speelt. Ze moeten dan maximaal aanlopen en niet gaan “stotteren” wanneer blijkt dat ze te vroeg zijn, want dan is een goede afstemming niet meer mogelijk. Laat ze gewoon de aanvalsaanloop en sprong uitvoeren. Dan kan de aanvaller waarnemen hoeveel te vroeg hij zijn aanloop heeft ingezet. Is de aanvaller dan te vroeg, dan moet hij aanlopen, nadat de bal de handen van de spelverdeler heeft verlaten. Is hij te laat dan moet hij aanlopen, voordat de spelverdeler de bal speelt. Zo kan hij steeds zelf bepalen wanneer hij bij een bepaald tempo, eerste, tweede of derde moet inlopen. Kan hij dat niet, dan wordt het een stuk moeilijker. Mijn ervaring is dat ik kan zien wanneer een speler moet aanlopen. Ik ga achter de aanvaller staan en roep dan “NU”. Vaak kunnen ze daar niet op wachten en lopen toch eerder in. Mocht dat het geval zijn dan houd ik zijn shirtje vast en laat dat pas los wanneer ik roep. Het zijn wel noodmaatregelen, maar het is een mogelijkheid om je spelers duidelijk te maken dat ze vaak veel te vroeg inlopen. Ik maak eigenlijk nooit mee dat een aanvaller te laat is. Wel wanneer de afspraak met de spelverdeler niet goed is, maar dat staat los van de timing.

TIMING IS ESSENTIEEL

DE SPANBOOG MAKEN

Een goede timing houdt in dat de speler de bal slaat op het moment dat hij niet meer stijgt en ook nog niet daalt. De aanvaller slaat de bal op het moment dat hij “stil” in de lucht hangt. Je ziet vaak dat de speler te vroeg is. Hij springt dan wel, maar kan de bal pas slaan als hij weer geland is. Deze spelers hebben vaak niet de ervaring om, wanneer ze te vroeg zijn het aanloopritme te onderbreken en dan eventueel uit stand te springen en te slaan. Een dergelijke aanval is ook als een aanvalsvariatie te beschouwen. Je ziet dat tegenwoordig als varia-

Voor een goede aanval moet je een spanboog met je lichaam maken. Dat doe je door het hol trekken van de rug. Elke aanvaller moet een spanboog kunnen maken. Helaas zijn er aanvallers, waarbij dat niet lukt, omdat bijvoorbeeld de rug vast zit. Als een dergelijke speler aanvalt zie je dat hij zijn slaghand niet vanuit de nek haalt, maar meestal met een gestrekte arm slaat. Hij slaat dan niet op de bal maar tegen de bal. Bij > een dergelijke manier van slaan is de balbaal

Aanval


29

26-Aahh_deRuiter

18-05-2010 10:45

Pagina 30

veel langer en de bal wordt vaak uitgeslagen. Wanneer een speler geen spanboog kan maken, moet je hem aanleren om de langste balbaan te kiezen dat is bijvoorbeeld van positie 4 naar positie 5 slaan. DE ROL VAN HET BLOK EN DE VELDVERDEDIGING

Voordat een speler aanvalt moet hij weten welk verdedigingssysteem de tegenpartij hanteert. Wanneer hij niet het vermogen heeft om dat waar te nemen, zul jij als coach hem die informatie moeten geven. Ik heb het hier niet over topspelers, maar over de gemiddelde volleyballer, die meestal al genoeg aan zichzelf heeft en geen tijd en mogelijkheid heeft om zichzelf van informatie te voorzien, laat staan dat hij zijn medespelers informatie kan geven. Op het moment dat hij de bal slaat heeft hij alleen maar zicht op die bal en daar is alles op gericht. Bij goede spelers zie je dat zij uit de ooghoeken (perifeer) heel veel informatie kunnen opnemen, waaronder de blokkeerders van de tegenpartij. Natuurlijk kan hij niet alles waarnemen. Soms hoor je wel van een verslaggever via de TV de opmerking: “Prima aanval, de speler zag het gat in het blok en wist daar dankbaar gebruik van te maken”. In mijn

5

Spanboog bij een aanval op positie 2. Ook hier zie je dat de vrije arm richting de bal wijst

Wanneer de aanvaller langs de zijlijn wil slaan moet de spelverdeler dat ook weten. Hij zal duidelijk rekening moeten houden hoe hij de set-up geeft, misschien wel dichter bij de antenne dan normaal. De ideale set-up ligt ongeveer 50 cm van het net en 50 cm van de antenne.

6

Hier een spanboog bij een aanval op positie 4. Je ziet hier duidelijk dat de slagschouder van het net gekeerd is.

waarneming is het dan meestal zo dat één van de blokkeerders te laat was, waardoor het gat tussen deze blokkeerders ontstond. Goed, maakt niet uit, ik ben al lang blij dat er een volleybaluitzending op de TV was.

30

In een fractie van een seconde moet de aanvaller bepalen welke slagrichting hij gaat kiezen. Deze informatie moet hij in het verloop van de wedstrijd verkrijgen. Daaruit blijkt dat ongeveer 70% van de aanval diagonaal wordt geslagen. Het kan zijn dat de tegenpartij er voor kiest om de rechtdoor open te laten. Wanneer dat het geval is kan de aanvaller er voor kiezen om rechtdoor te slaan. Ook wanneer de kleinste speler, meestal de spelverdeler, op positie 2 blokkeert kan de aanvaller op positie 4 er voor kiezen over deze speler te slaan zowel diagonaal als lateraal. Omdat de aanloop van de aanvaller hetzelfde is bij zowel een diagonale als een laterale aanval kan de aanvaller op het laatste moment er voor kiezen welke aanval hij zal uitvoeren. Bij een laterale aanval slaat een rechtshandige aanvaller de bal dan over zijn linkerschouder. De slagschouder blijft dus van het net gekeerd.


Deze foto laat een mooie spanboog zien bij een harde sprongopslag.

7

GOED LANDEN IS EEN KUNST

De landing is ook een belangrijk onderdeel. Bij hardlopen krijgen de knieën drie á vier keer het lichaamsgewicht te verwerken. Bij een sprong is dat ongeveer acht keer het lichaamsgewicht.

Aanval

26-Aahh_deRuiter

8

18-05-2010 10:45

Pagina 31

Deze foto is, zoals je kunt zien, genomen tijdens het inslaan. Je ziet een goede arminzet, maar wat ik nu duidelijk wil maken is dat deze aanvalster diagonaal aanloopt terwijl zij lateraal moet aanvallen. Door deze aanloop verraadt ze haar slagrichting niet, terwijl haar slagschouder van het net gekeerd blijft en dus voluit kan slaan.

9

Deze foto geeft duidelijk een landing op één been weer. Dat is bij topspelers niet altijd te voorkomen. De aanval is vaak zo snel dat een landing op twee benen niet meer haalbaar is. Ook de aanloop voor bepaalde variaties is zodanig dat het neerkomen op één been noodzakelijk is, denk hierbij maar aan een swing-aanval, ook wel omloopaanval genoemd. Waar ik voor waarschuw is dat je jouw spelers dat niet moet aanleren.

10

Foto 10 geeft weer dat het landen op twee benen, ook op topniveau gebruikelijk is. Je ziet heel goed dat de mid-aanvaller met 2 benen landt en dat eerst zijn tenen de grond raken. Het gevolg is dan dat de voeten worden afgerold en knieën zullen worden gebogen zodat de landing zo soepel mogelijk verloopt. Ook de blokkeerder landt goed op 2 benen.

Wanneer een speler van 80 kilo springt, komt er dus een belasting van 640 kilo op zijn knieën te liggen. Geef daarom je aanvallers altijd mee dat ze de landing op twee voeten (benen) moeten uitvoeren. Via de tenen de voeten afrollen en op het moment dat de voeten de grond raken door de knieën buigen, om zodoende het gewicht op te vangen. Door met twee benen te landen wordt het gewicht (in dit voorbeeld 640 kg) verdeeld over de beide benen. Ik zie, vooral op nationaal en internationaal niveau, veel aanvallers met één been landen. Deze aanvallers springen een meter of nog hoger. Dat houdt in dat het landen op één been ongeveer 1000 kg te verwerken krijgt. De knie(en) van deze spelers krijgt(en) heel veel te verduren. Het vervelende is dat deze spelers vaak een voorbeeld zijn voor andere volleyballers en misschien ook wel voor trainers om dat na te doen. Niet doen. VT

De foto’s 4, 6, 9 en 10 zijn genomen tijdens een training van sv Dynamo. M.u.v. foto 1 zijn de andere foto’s genomen tijdens de Super-Cup 2009 in het Omni-sportcentrum te Apeldoorn.

Aanval


31

32-Waarderend

18-05-2010 10:37

Pagina 32

A POSITIVE REVOLUTION IN CHANGE

Waarderend coachen Iedere coach hanteert zijn eigen methodes om tot succes te komen. Zelf ben ik sinds een aantal jaar intensief bezig met waarderend coachen. Als waarderende coach maak je contact op sterktes, krachten en mogelijkheden. Ik heb de ervaring dat er energie vrijkomt als je mensen aanspreekt op hun sterktes als alternatief voor het werken aan ‘gap’ analyses en het dichten van die ‘gaps‘. In 2009 las ik het boek: ‘Coachen doe je samen’ van Marc Lammers (voormalig coach van het nationale vrouwen hockeyteam). Ik herkende heel veel van zijn visie en werkwijze, al doe ik het op regionaal niveau en niet op topsportniveau.

Patrick Collaris

D

e waarderende benadering is echter geen visie die alleen op topsportniveau voor resultaat zorgt. Voor mij is de waarderende benadering een mentale innovatie, zoals Marc Lammers dat noemt, en is bedoeld om stappen te maken in de ontwikkeling van mijn team, een eerste klasse damesteam. Let wel, het is niet zo dat we niet meer aan zwaktes werken. Ik spendeer alleen meer tijd aan het versterken van sterke punten dan aan het worstelen met zwaktes die toch nooit echt heel sterk zullen worden. Ik maak liever van een acht een negen dan van een vier een zes. Marc Lammers benoemt in zijn boek enkele mentale innovaties die hij sinds 2001 heeft doorgevoerd om het nationale dames hockeyteam naar olympisch goud te loodsen. Hij noemt: zelfbewustzijn vergroten, persoonlijke ontwikkelingsplannen, action types, kernkwadranten, assertiviteit en teambuilding. Natuurlijk kun je je afvragen of het werken met action types bij een regionaal spelend team niet te ver gaat. De impact op het resultaat zal waarschijnlijk minimaal zijn. Ik ben echter van mening dat mentale innovaties zoals zelfbewustzijn vergroten, kernkwadranten en voor mij het waarderend coachen een heel grote impact kunnen hebben op de ontwikkeling en de resultaten van een team. Als coach vind ik het van belang dat mijn speelsters weten wat hun sterke punten zijn. Daar ligt de toegevoegde waarde en daar kunnen ze ook voldoening en kracht uit halen. Dit zelfbewustzijn geldt natuurlijk niet alleen voor een individu, maar ook voor het team als geheel. Mijn team weet heel goed waar de eigen sterke punten liggen en wat het belang is om die telkens weer in te zetten. Mentaal geeft ze dat ook steun.

Voorbeeld: Mijn team moet het in wedstrijden niet hebben van aanvalskracht of weergaloze verdedigingsacties.

32


Coachstijl

32-Waarderend

18-05-2010 10:37

Pagina 33

Onze kracht zit voornamelijk in servicedruk, enthousiasme, drive en mentale weerbaarheid. Toen het team nog niet bewust was van deze kracht, werd bij verlies voornamelijk geëvalueerd op die zaken, waarin wij niet goed waren. Toen we ons gingen focussen op onze kracht, gingen we beter spelen, kwamen we regelmatig in ‘flow’ en wonnen we wedstrijden die we technisch en tactisch gezien normaal niet zouden winnen. We berustten in zaken waar we niet doorslaggevend konden zijn,maar wachtten onze kans af daar waar we onze kracht konden inzetten.

Het resultaat is een uitdagende visie waarin de toekomst wordt verwoord. Dit in tegenstelling tot een resultaatdoelstelling die vaak leidt tot resultaatverplichtingen. Als het resultaat niet wordt behaald (bijvoorbeeld promotie) dan leidt dat vaak tot enorme teleurstellingen of tot spanningen. Het hebben van een droom leidt tot inspanningsverplichtingen waarbij iedereen zijn best doet om de droom waar te maken. De droom gaat over ‘wat zou kunnen zijn en niet over ’wat zou moeten zijn’. De droom creëert wel focus en dus perspectief, en leidt daarom tot creatieve spanning en leerspanning (zie Peter Senge).

Met als motto: ‘gras groeit niet door eraan te trekken’ blijf ik zorgen voor voeding voor verbetering van het niveau van mijn speelsters, maar zet ik speelsters ook aan tot zelfinstructie door zelfbewustzijn. Daar waar ik de spelers bij beslissingen kan betrekken, zal ik dat dan ook doen. De waarderende benadering gaat niet alleen over waarderend coachen, maar ook over het perspectief creëren bij het maken van strategie en tactiek. De waarderende benadering is een stroming uit de positieve psychologie en is door David Cooperrider (in ‘Appreciative Inquiry: A Positive Revolution in Change’) ontwikkeld als model voor organisatieverandering. Mijn ervaring is dat het ook werkt bij het maken van strategieën voor sport, in mijn geval dus volleybal.

DESIGN

APPRECIATIVE INQUIRY

De waarderende benadering oftewel Appreciative Inquiry werkt met de vier D’s, te weten Discover, Dream, Design en Destiny. DISCOVER

Bij het ‘ontdekken van wat er al is’ ga je als coach op zoek naar: het beste dat er is. Het belangrijkste doel in deze fase is het ontdekken en behouden van die dingen die al heel goed gaan. In deze fase ga ik op zoek naar succesmomenten uit het recente verleden. Dit onderzoek wordt geanalyseerd op thema’s en patronen. Het resultaat is een onderzoek naar sterktes en kracht van een organisatie, team of individu. DREAM

In de fase van ‘het verbeelden’ maak ik samen met het team een voorstelling van wat het zou kunnen zijn. Deze visie wordt prikkelend en positief geformuleerd.

In deze fase van ‘vormgeven’ wordt gekeken hoe de visie gerealiseerd kan worden. Belangrijke thema’s komen hier boven. Het resultaat is een analyse van succesbepalende strategieën, tactieken en relationele elementen voor het realiseren van de visie. Natuurlijk is er een goed beeld nodig van wat er nodig is om de droom te verwezenlijken.

Voorbeeld: Toen mijn team promoveerde van de tweede klasse naar de eerste klasse droomden we van handhaving, waarbij we met effectief volleybalspel ons in de middenmoot konden nestelen. We wisten dat in de eerste klasse meer tweede tempo ballen in het midden gespeeld worden en dat de buitenaanvalsters vaker rechtdoor slaan (iets wat in de tweede klasse nauwelijks aan de orde was). Hierop hebben we de bloktactiek De waarderende en de verdedigingstactiek aangepast, met behulp van de sterktes benadering gaat die we op dat gebied al hadden. Een kwestie van de juiste tactiek niet alleen over en de juiste speelster op de juiste plek. waarderend

Collaris is leeradviseur bij Océ Technologies en eigenaar van AbilityQuest. Hij heeft veel ervaring met het gebruik van de waarderende benadering tijdens leer en verander processen. Ook tijdens zijn werkzaamheden als opleider bij de Nevobo en als coach van zijn team (bij VC Sittardia) gebruikt hij de kracht en sterke punten van mensen als beginpunt van verandering en leren. Voor vragen over het artikel kunt u mailen met p.collaris@ abilityquest.nl.

coachen, maar DESTINY

ook over het perspectief creëren bij het maken van strategie en tactiek.

In deze fase van ‘verwezenlijken’ ga je vaststellen en invoeren van ‘wat er zal zijn’. De realisatie van de visie wordt verder vormgegeven. Bepaald wordt telkens weer hoe we het gaan aanpakken. Acties worden uitgevoerd. Vernieuwend is hierbij dat bij het werken aan acties gekeken wordt naar wie passie en kracht heeft om de desbetreffende actie vorm te geven. Het resultaat van deze fase is dus een plan van aanpak dat tot stand is gekomen op basis van dialoog en dat wordt uitgevoerd op basis van ieders kracht. VT

Coachstijl

PATRICK COLLARIS


33

Geraadpleegde bronnen: ‘Coachen doe je samen’, Marc Lammers (2008). Informatie: www.appreciativecoach.com www.marclammers.nl

34-Lessen Circulatie

18-05-2010 10:36

Pagina 34

LESSENCYCLUS CIRCULATIEVOLLEYBAL BOVENBOUW VAN HET BASISONDERWIJS

In drie lessen naar circulatievolleybal niveau 3 Het is niet eenvoudig om volleybal te introduceren in het basisonderwijs. In dit artikel ontwerp ik een lessencyclus, waardoor kinderen in de bovenbouw van het basisonderwijs (groep 6, 7 en 8) binnen drie lessen circulatievolleybal op niveau 3 kunnen spelen. Aan het einde van het schooljaar organiseer ik samen met een groep vakleerkrachten een schooltoernooi voor de schoolverlaters (kinderen van groep 8) van 15 katholieke basisscholen in Amsterdam.

T

wee jaar geleden hebben wij een instructeur van de volleybalbond uitgenodigd om de kinderen en de leerkrachten kennis te laten maken met circulatievolleybal. Bij de evaluatie hebben we met elkaar afgesproken dit spel als één van de eindspelen voor het basisonderwijs in het spelprogramma van deze sportdag op te nemen. Uiteraard hebben we de regels wat aangepast. Het competitiespel op niveau 3 is te hoog gegrepen. Technische facetten als de vanggooibeweging en het verplicht onderarms spelen van de eerste bal zijn niet van toepassing. Ook het onderhands serveren is niet verplicht, maar wordt wel gestimuleerd. Kinderen mogen in plaats van onderhands serveren de bal ook met twee handen onderhands over het net gooien. Één speler mag terugkeren als de bal 3 keer gevangen is of wanneer hij/zij of een medespeler een onderarms opgespeelde bal vangt. Hieronder vindt u de regels van het spel zoals wij dat toepassen. Dit spel vinden wij geschikt als uitgangspunt en einddoel in het basisonderwijs. Dit is binnen de leerlijnen van het bewegingsonderwijs en de lestijd

Fans Kramer

34


Jeugdvolleybal


18-05-2010 10:36

Pagina 35

CIRCULATIEVOLLEYBAL Huidig Nevobo-competitiespel op niveau 2. ARRANGEMENT

Materialen: • bal; • badmintonnet, hoogte 2.15 m; Aantal spelers: • 2 partijen met 4 spelers; • 1/2/3 wissels per partij; Speelveld: • 6 bij 6 meter. VOORSTEL

binnen het programma van het basisonderwijs haalbaar. De vakleerkrachten vroegen mij of ik een lessencyclus kon samenstellen om de kinderen dit spel te leren. In de map “Kennismaken met volleybal” van de NeVoBo, samengesteld in samenwerking met de Stichting Leerplan Ontwikkeling (SLO), staan in de eerste fase, de fase binnen de lessen bewegings-onderwijs, een drietal lessen beschreven die zeer bruikbaar zijn. Ik heb dit aangepast en ben tot een cyclus van drie lessen gekomen, die het mogelijk maakt het beschreven spel in drie lessen te leren. WERKWIJZEN Ik maak in dit artikel gebruik van de voorstellen uit de bovengenoemde map, maar ik hanteer een eigen systematiek om tot het eindspel te komen. Ik stel twee werkwijzen voor. • Bij beide werkwijzen wordt gewerkt in drie groepen. Bij de eerste werkwijze wordt er op elk veldje dezelfde bewegingssituatie toegepast en bestaat de les uit twee delen. • Bij de tweede werkwijze worden naast elkaar drie verschillende bewegingssituaties gehanteerd en wisselen de groepen na ongeveer een kwartier van onderdeel. Ik ga ervan uit dat iedere leerkracht in staat is om over de lengte van de gymzaal drie volleybalveldjes te creëren of door middel van een lengtenet of met behulp van een toverkoord met daaraan > lintjes gehangen.

Jeugdvolleybal

Probeer de bal bij de tegenpartij op de grond te gooien, de opslag uitgezonderd. De bal moet in één keer over het net gegooid worden. Wanneer de bal met een onderhandse opslag of in de rally over het net gespeeld wordt, draait de hele ploeg, met de klok mee, één plaats door. De speler die een fout maakt, verlaat het veld. Het doel is het veld van de tegenstander leeg te spelen. VOLGORDE VAN HANDELEN

Begin van het spel • Het spel begint met een onderhandse opslag over het net op een willekeurige plaats; • Alleen als een speler het echt niet kan, mag de bal met twee handen onderhands over het net gegooid worden. Bal, gespeeld door de beginspeler gaat uit of komt in het net • De speler die fout opslaat verlaat het veld en neemt plaats naast het veld bij het net. Op de veldhelft waar de bal op dat moment is, wordt opnieuw opgeslagen; • Als de bal via het net in het veld van de tegenstander komt, gaat het spel door (de bal mag dus het net raken). Vervolg van het spel, de rally • De kinderen gooien de bal in één keer over het net naar de tegenstander (de bal mag het net raken);


• Wanneer een kind de bal laat vallen, de bal uitgooit, de bal in het net gooit, de bal aanraakt voordat deze uit is, moet dit kind het veld verlaten; • Op de plaats waar de fout gemaakt is, gaat het spel verder met een onderhandse opslag; • De kinderen mogen niet lopen met de bal; • De bal mag via een teamgenoot gevangen worden. Doordraaien • Na de opslag draaien de spelers van de ploeg die de bal in het spel gebracht heeft één plaats door; • Iedere keer als de bal in de rally over het net gespeeld wordt, draaien de spelers van de ploeg die de bal over het net gespeeld heeft één plaats door; • Er wordt gestart met 4 tegen 4, maar als er kinderen het veld moeten verlaten, dan verandert de opstelling van een vierkant naar een driehoek; • Als er nog maar twee kinderen in het veld staan, wisselen de kinderen van plaats als de bal over het net gegooid wordt. Punten • Wanneer het veld van de tegenstander leeg is, krijgt het winnende team één punt en begint het spel opnieuw met vier spelers per ploeg. Regels bij terugverdienen • Het maken van drie vangballen. De eerste wachter mag dan terugkeren in het veld (laat de spelers die aan de kant staan het aantal vangballen bijhouden); • Als de bal vanaf de tegenstander onderarms omhoog gespeeld wordt tot boven het hoofd en deze bal door dezelfde speler of een medespeler gevangen wordt, keert de eerste wachter terug in het veld.

35


18-05-2010 10:36

Pagina 36

Werkwijze I De zaal wordt in 3 vakken verdeeld. Zie tekening. Dit doen we door middel van een lengtenet of met behulp van een toverkoord, korfbalpalen en lintjes. De nethoogte is ongeveer 2 meter. Banken dienen als afscheiding van de vakken. Denk aan het zekeren van de korfbalpalen. In elk vak vindt dezelfde bewegingssituatie plaats en de les bestaat uit 2 delen.

Les 1 Bewegingsthema

•

•

• • •

Bewegingssituatie

1. Onderhands opslaan. Onderhands opslaan naar spelers op matten Voorstel: Ga met één voet in de hoepel staan en probeer de bal onderhands over het koord naar de speler op de mat te serveren. Deze probeert de bal op de mat te vangen. De opslagspeler mag 5 keer opslaan om een lintje te verdienen. De opslagspeler krijgt een lintje als de bal 3x gevangen is op de mat. Vervolgens wordt er van functie gewisseld. Het lukt heel goed: De hoepel wordt een stukje verder van het net gelegd. Variatie: Geef de matspeler een emmer waarin de bal opgevangen wordt.

36


Arrangement:

• • • • • •

3x opstellen: 2 matten; 2 spelers op matten 2 meter van het net; 2 hoepels als opslagplaatsen, 2 meter van het net; 2x 2 pylonnen als startplaatsen; 10 lintjes per vak als telsysteem; 4 volleyballen per situatie in een bak.

Jeugdvolleybal


18-05-2010 10:36

Pagina 37

vervolg Les 1 2. Circulatievolleybal. Circulatievolleybal (CMV) Voorstel: We hanteren de regel dat bij 3 vangballen één speler wordt terug verdiend.

De drie veldjes worden eerst vrijgemaakt, zodat er circulatievolleybal gespeeld kan worden. Zie de tekening.


Bewegingssituatie

Arrangement:

1. Onderarms spelen. 2. Circulatievolleybal. Herhaling van les 1.


• • • • •

• •

Bewegingssituatie

1. Onderarms spelen. Onderarms spelen Voorstel: De vanger gooit de bal, met een ruime boog, onderhands op het kruisje. De speler speelt de bal na de stuit onderarms omhoog. De vanger loopt erheen en vangt de bal. De vanger gooit 10x naar de speler. Hoeveel ballen worden er gevangen? Bij 6 goed opgespeelde en gevangen ballen ontvangt de speler een lintje. Het lukt heel goed: Gooi de bal onderhands zonder stuit naar de speler. Vergroot de afstand.

2. Circulatievolleybal. Circulatievolleybal (CMV) Voorstel: Er komt een tweede regel bij voor het terugverdienen van een speler. Behalve de drie vangballen mag er nu ook een wachter terug als de bal vanaf de tegenstander onderarms omhoog gespeeld wordt tot boven het hoofd en deze bal door dezelfde speler of een medespeler gevangen wordt.

Arrangement:

• • • • • •

3x opstellen: Vrije muur 2 x 4 pylonnen (elk tweetal staat tussen de pylonnen) Kruis op de grond tussen de tweetallen De vanger staat tegen de muur 4 Volleyballen per situatie in een bak Lintjes als telsysteem

Zie de beschrijving. De drie veldjes worden weer vrijgemaakt.

>

Jeugdvolleybal


37


18-05-2010 10:36

Pagina 38

Werkwijze II Les 1 Bewegingsthema

Bewegingssituatie

Arrangement:

1. Scorend spel

Wissellijnbal 2-2

• 1 volleybal of zachte bal • 2x 5 kleine pylonnen of blokjes als telsysteem • Banken voor de tellers/wachters

2. Mikken

Onderhands serveren

• • • • • •

3. Tikspelen

Naar eigen keuze

2 matten 2 spelers op matten 2 meter van het net 2 hoepels als opslagplaatsen, 2 meter van het net x 2 pylonnen als startplaatsen 10 lintjes per als telsysteem 4 volleyballen in een bak


Bewegingssituatie

Arrangement

1. Jongleren.

Onderarms spelen

• • • • • •

Vrije muur 2 x 4 pylonnen (elk tweetal staat tussen de pylonnen) Kruis op de grond tussen de tweetallen De vanger staat tegen de muur 4 volleyballen in een bak Lintjes als telsysteem

2.

Mikken.

Onderhands serveren (herhalen)

• • • • • •

2 matten 2 spelers op matten 2 meter van het net 2 hoepels als opslagplaatsen, 2 meter van het net 2x 2 pylonnen als startplaatsen 10 lintjes als telsysteem 4 volleyballen in een bak

3.

Scorend spel

Circulatievolleybal

• 1 volleybal of zachte bal

Bewegingsthema:

Bewegingssituatie:

Arrangement:

1. Mikken.

Spelen naar de emmerman/vrouw

• Bak met 4 volleyballen of zachte ballen • Speler zit op een kast en heeft met twee handen een emmer vast • 2 pylonnen als startpunt

2. Jongleren.

Onderarms spelen (herhalen)

• • • • • •

3. Scorend spel.

Circulatievolleybal

• 1 volleybal of zachte bal

Les 3

38


Vrije muur 2 x 4 pylonnen (elk tweetal staat tussen de pylonnen) Kruis op de grond tussen de tweetallen De vanger staat tegen de muur 4 volleyballen in een bak Lintjes als telsysteem

Jeugdvolleybal


18-05-2010 10:36

Pagina 39

OPMERKINGEN BIJ WERKWIJZE II

Les 1

Les 2

Les 3

1. Wissellijnbal 2-2 Voorstel en regels: - Probeer de bal bij de tegenstander in het veld op de grond te krijgen. - Probeer de bal te vangen, die bij jou in het veld komt - Er wordt niet overgespeeld. - Als de bal over het net gaat wordt er van positie gewisseld. - Zijn er vijf pylonnen of blokjes om bij een tweetal, dan heeft het andere tweetal gewonnen en wordt er gewisseld.

1. Onderarms spelen Zie beschrijving Les 3, Werkwijze I.

1. Bovenhands spelen naar de emmerman/vrouw Voorstel en regels: - De emmerman/vrouw moet de aangespeelde bal in de emmer opvangen en weer teruggeven. - De bal wordt met een hoge boog met de bovenhandse techniek uitgestoten en in de emmer gemikt. - De bal wordt opgehaald en de speler sluit weer achteraan. - Na 5 keer raak in de emmer komt er een nieuwe emmerman/vrouw. Uitbouw: - Als het goed gaat kan de speler de bal zelf opgooien en met de bovenhandse techniek over het net spelen. - Hoe beter het gaat hoe korter het contact.

2. Onderhands opslaan naar spelers op matten Herhaling.

3. Circulatievolleybal Zie de beschrijving van dit spel bij Werkwijze I. We spelen met het terugverdienen van één speler bij 3 vangballen.

2. Onderarms spelen Herhaling

2. Onderhands opslaan naar spelers op matten Zie beschrijving Les 1, Werkwijze I.

3. Circulatievolleybal We spelen met het terugverdienen van één speler per 3 vangballen of het onderarms omhoog spelen tot boven het hoofd, waarbij de bal door dezelfde speler of een medespeler gevangen wordt. In plaats van onderhands opslaan mogen de kinderen altijd nog de bal onderhands met twee handen over het net spelen. VT

3. Tikspel Dit onderdeel is een vrije keuze. Het kan ook een trefbalspel zijn.

Jeugdvolleybal


39

TIEK

40-Levend Stratego

18-05-2010 09:57

Pagina 40

Een spel voor volleybalkampen!

Levend Stratego Levend Stratego heeft alles wat een goed buitenspel moet hebben. Het is een jachtspel, een speler jaagt iemand op of is voor iemand op de vlucht. Het is ook een loopspel maar spelers kunnen zich ook verstoppen om anderen in een hinderlaag te lokken. Het ene ogenblik is een speler machtig, het andere moment heel zwak. Levend Stratego is een spel van tactiek. Een speler is nooit oppermachtig en

Het spel Het spel kan gespeeld worden door kinderen van 11 jaar en ouder. Speel met twee groepen van zes tot twaalf personen. Het spelgebied is bij voorkeur een bosachtig terrein waar men zich goed kan verstoppen, maar toch zo open dat je ook kan rennen. De grenzen van het terrein moeten goed af te bakenen zijn. Er is voor iedere partij een post aan weerszijden van het terrein. Daar worden de kaartjes uitgedeeld. Het kaartje hou je tot je geslagen wordt, wisselen van kaartjes mag dus niet. Spelers mogen niet bij de post van de tegenpartij komen.

de zwakken vormen het grootste gevaar voor de sterken. Is een speler gepakt, dan gaat hij gewoon een ander kaartje halen om in een andere rol het spel verder te spelen. Levend Stratego is een spel dat ook op volleybalkampen gespeeld kan worden.

Herman Breuer

HET LEVEND STRATEGO IS GEÏNSPIREERD OP HET BORDSPEL STRATEGO.

Er zijn kaartjes met verschillende rangen. Iedere speler krijgt een kaartje en gaat daarmee het veld in. Als je een speler van de andere partij tegenkomt kan je die tikken, en als dat gebeurd is worden de kaartjes vergeleken. Diegene die het kaartje gewonnen heeft neemt het kaartje af, en speelt verder met zijn oude kaartje. Pas als je kaartje is afgepakt, kan je bij je post een ander kaartje halen. Hebben twee spelers die elkaar getikt hebben dezelfde kaartjes, dan schudden ze handjes en spelen ze verder. DE KAARTJES HEBBEN WAARDEPUNTEN

Die gebruik je om de einduitslag te bepalen als het spel wegens tijdsgebrek niet is uitgespeeld. Je telt dan de punten van de afgepakte kaartjes. De kaartjes hebben rangen die variëren van Spion (het laagst) tot Maarschalk (het hoogst). Sommige kaartjes hebben een speciale betekenis. Zo kan de Spion de Maarschalk slaan. De Bom wordt beschouwd als de machtigste rang. De Bom mag ook tikken en kan alleen verslagen worden door de Mineur. De Mineur is trouwens zelf een vrij lage rang, en moet dus oppassen dat hij zelf niet door een hogere getikt wordt.

40


Spelvormen

40-Levend Stratego

18-05-2010 09:57

Pagina 41

Een speler is nooit oppermachtig en de zwakken vormen het grootste gevaar voor de sterken

Op de kaartjes is de rangorde aangegeven. Een kaartje met hogere rang wint van een lagere rang. ER ZIJN TWEE VARIANTEN VOOR HET VERLOOP VAN HET LEVEND STRATEGO

Bij de ene variant is het Vaandel verstopt (een echte vlag), en moet die verdedigd of gevonden worden. Het doel van het spel is dan de vlag van de tegenpartij te veroveren (variant 1). Bij de andere variant staat de Maarschalk centraal. Als die verslagen is, is het spel door die partij verloren. De spelleiders van beide partijen spreken een tijdstip af dat de Maarschalk in het spel moet komen en hebben zodoende het tijdstip van het eind van het spel in de hand (variant 2).

VERKENNER

KOLONEL

RANG 2

RANG: 8

Waarde: 5 punten Aantal deze rang: 10 Kaart nummer: 1


MINEUR

GENERAAL

RANG 3

RANG 9



SERGEANT

MAARSCHALK

RANG 4

RANG 10


Waarde: 50 punten Aantal deze rang: 1 Kan geslagen worden door bom en spion!

HOE SPEEL JE HET SPEL IN DE PRAKTIJK?

Je kunt met je eigen team een hele strategie bedenken hoe je de tegenpartij het slimste af kan zijn. Er zijn zes verschillende rangen en er is/zijn één of twee bommen. Je kunt zogenaamde krijgsgevangenen maken door mensen van de andere partij te tikken. Je moet dan allebei je kaartje laten zien (bij de controlepost). Op het kaartje staat je rang, en het nummer op je kaartje geeft de hoogte van je rang aan (dit om vergeten en vals spelen te voorkomen). Als je de hoogste in rang bent win je en moet je de gevangene naar de gevangenis brengen (een van tevoren met zijn allen afgesproken plaats). Heb je allebei dezelfde rang, dan geef je elkaar een hand en ga je ieder weer zijns weegs. Ben je dus de laagste in rang dan word je naar de gevangenis gebracht. Je mag niet proberen om weg te komen, je moet gewoon meelopen.

LUITENANT SPION

RANG 5 Waarde: 15 punten Aantal deze rang: 8 Kaart nummer: 1

RANG 1 Waarde: 2 punten Aantal deze rang: 2 Kan alleen de maarschalk slaan

DOEL BEREIKT

Als het doel is bereikt (de vlag is gevonden of de Maarschalk is uitgeschakeld) is het spel afgelopen en kun je het - als je wilt - nog een keer spelen. Alle kaartjes worden ingeleverd en de rangen worden weer opnieuw uitgedeeld. Een bom kan bijna iedereen laten ontploffen. De bom zelf kan alleen onschadelijk gemaakt worden door de Mineur. Een spion kan door bijna iedereen gevangen worden behalve door de Maarschalk. Deze kan hij juist zelf gevangen nemen! Afhankelijk van de groepsgrootte verdeel je de kaartjes. Nooit meer dan één spion en een maarschalk. Om het spel interessant te maken niet al teveel generaals en luitenanten. Nevenstaand de kaartjes voor de verschillende rangen.

Spelvormen

KAPITEIN BOM


RANG 0 Waarde: 0 punten Aantal deze rang: 6 Kan alleen door mineur geslagen

MAJOOR


VT


41

42-44/TvT_Mobieltje

18-05-2010 09:56

Pagina 42

TvT ELKE MOBIELE TELEFOON HEEFT EEN VIDEOFUNCTIE

De mobiele telefoon als trainingsmiddel Confucius: Ik hoor en ik vergeet, Ik zie en ik onthoud, Ik doe en ik begrijp.

Cornel Balan

OFWEL: PRAATJE—PLAATJE—DAADJE

Een mens leert ongeveer 10 procent door wat hij hoort, 30 procent door wat hij hoort en ziet en 40 procent door wat hij hoort, ziet en doet. Leren wordt omschreven als een formeel proces dat een persoon in staat stelt een klasse van vaardigheden uit te voeren. Leren kan gezien worden als de overgang van een situatie waar een persoon iets niet weet naar een situatie waar de persoon het wel weet. Tijdens de volleybaltraining wordt, afhankelijk van het niveau, veel aandacht geschonken aan motorische vaardigheden. Motorische vaardigheden zijn vaardigheden die het individu in staat stellen om op een precieze, vloeiende en/of snelle wijze bepaalde prestaties te verrichten die op spieractiviteit berusten. De trainer legt een beweging, techniek, uit, doet het voor, en vervolgens gaat de speler de beweging doen. We gebruiken dus de bekende formule: a. Praatje. b. Plaatje. c. Daadje.

A. PRAATJE

Verbale informatie (horen) is kennis die men op zinvolle wijze in verbale vorm kan uitdrukken. Deze kennis kan betrekking hebben op namen, feiten en grotere kennisgehelen. Het heeft betrekking op het ‘wat’ van het leerproces. Het resultaat van de instructie wordt sterk beïnvloed door de interpretatie van de uitleg, op basis van de inhoud van de geheugens en van interesses, behoeften en verlangens. B. PLAATJE

Het perfect uitvoeren (voordoen) van een motorische vaardigheid is helaas niet voor elke trainer mogelijk, waardoor de visuele perceptie (zien) ontbreekt, of deze is niet helemaal relevant. Bovendien ziet niet iedereen de zaken op dezelfde wijze. Dit wordt veroorzaakt doordat de hersenmassa, waarmee de mens ter wereld komt, tijdens het leven gevuld wordt met allerlei informatie (I-stromen). Bij elk individu geschiedt dit op een eigen manier. Zo draagt de inhoud van de opslag individuele kenmerken. De werkzaamheid van het achterhoofd bij het zien leidt dan ook tot individuele manieren van

Het resultaat van de instructie wordt sterk beïnvloed door de interpretatie van de uitleg

42


Trainers voor Trainers

42-44/TvT_Mobieltje

18-05-2010 09:56

Pagina 43

TvT Bij eenzelfde prikkeling, objectief gezien, zal een grote kans aanwezig zijn dat twee individuen niet precies hetzelfde waarnemen.

In Case of Emergency: ICE code Naar aanleiding van de hartstilstand van een volleyballer in Twente stuurde de Ambulance Groep een tip naar een volleybalclub.

kijken. Vandaar dat elk mens op een eigen manier beelden visueel interpreteert. Bij eenzelfde prikkeling, objectief gezien, zal een grote kans aanwezig zijn dat twee individuen niet precies hetzelfde waarnemen. C. DAADJE

Op basis van de verbale informatie en de visuele perceptie gaat de speler de beweging uitvoeren (doen). Het probleem in de training schuilt in het feit dat de individuele uitvoering van een beweging er, op basis van de verkregen informatie, compleet anders kan uitzien dan door de trainer bedoeld wordt. De speler krijgt dan te horen dat het wel/niet goed is en er worden allerlei details besproken over de correcte, onvoldoende of verkeerde uitvoering. Een filmcamera gebruiken is natuurlijk ideaal maar kost veel tijd. Denk hierbij aan het selecteren van beelden, deze stuk voor stuk rangschikken, monteren, en vervolgens samen nakijken). Praktisch elke mobiele telefoon heeft een videofunctie: je kunt er korte opnames mee maken, heel eenvoudig en zonder het gevaar dat je dure filmcamera door een bal beschadigd wordt. Je kunt de mobiele telefoon als volgt in de training gebruiken: - speler zet de videofunctie van zijn mobiele telefoon aan en wijst de startknoop aan; - neem 2 keer een bepaalde beweging, bijv. een opslag, op en laat daarna de opname

Trainers voor Trainers

aan de speler zien, voorzien van het nodige commentaar (correcties, accenten, etc.); - de speler gaat vervolgens de beweging een paar keer, met in achtneming van de correcties, uitvoeren; - neem opnieuw 2 keer de beweging op en geef aan de speler de opdracht om thuis de opnames kritisch te bekijken. Op deze manier ziet de betrokkene speler heel duidelijk hoe hij die beweging uitvoert, en vergelijkt de waarneming met de verkregen verbale informatie. Tijdens volgende trainingen zal hij een en ander gaan toepassen. Het kan voorkomen dat een speler de beelden niet juist interpreteert waardoor de fout niet gecorrigeerd kan worden. Indien dit het geval is dient een nieuwe, duidelijkere, opname te worden gemaakt. ENKELE TIPS VOOR EEN RELEVANTE OPNAME

- zorg voor een goede lichtinval (niet tegen felle verlichting, tegen het raam, etc.); - start de opname tijdig zodat je de voorbereiding, de beweging zelf en de vervolgactie in beeld kunt brengen; - probeer het incorrecte deel van de beweging duidelijk vast te leggen; - vraag aan de speler, in de volgende training, wat hij precies gezien heeft en of hij zich nu bewust is van zijn fout(en). VT

Hulpverleners willen graag zo snel mogelijk contact opnemen met familieleden of andere personen om hen te informeren over de situatie van het slachtoffer. Ook kunnen zij dan specifieke informatie vragen aan familieleden. Te denken valt aan de bloedgroep, gebruikte medicijnen en allergieën van het slachtoffer Bij een ongeval hebben slachtoffers vaak een GSM bij zich, maar hulpverleners weten niet welke personen uit de telefoonlijst dan onmiddellijk gewaarschuwd moeten worden of wie aanvullende informatie over het slachtoffer kan geven. Om te voorkomen dat kostbare tijd verloren wordt, is internationaal de ICE code afgesproken. Een ICE code houdt in dat iedereen in zijn GSM een adres creëert onder de naam "ICE" (In Case of Emergency). Onder deze naam sla je het telefoonnummer op van de persoon die gecontacteerd moet worden in geval van nood. Indien je verschillende nummers wilt opslaan, maak dan gebruik van de namen ICE1, ICE2, ICE3 et cetera. Het is raadzaam om binnen de vereniging spelers en andere personen hierop te attenderen, zodat iedereen minimaal een ICE-adres en telefoonnummer in zijn GSM heeft staan!


43

Jaaropgave VT4-09

18-05-2010 09:54

Pagina 44

GERUBRICEERDE JAAROPGAVE VAN IN 2009 VERSCHENEN ARTIKELEN IN VOLLEY TECHNO

ACTUA

van opleidingscentra; interview met Yves Logeais. 09-01 Oostenrijk, een vrouw als hoofdcoach; interview met Nina Sawatzki.

09-03 Wijziging spelregels door FIVB

JEUGDVOLLEYBAL

AANVAL

09-04 De aanval is de beste verdediging: Aanvalluhh. Door Wilhelm de Ruiter.

09-04 Waarderend coachen. Door Patrick Collaris.

09-02 Het Technisch Jeugdbeleidsplan op de Landelijke Jeugdkaderdag in Gorssel. Verslag Bert Brinkman. 09-02 Positief coachen en supporteren. Verslag Studiedag te Gent door Philippe Cryns. 09-02 Smashen, dat vinden jongens en meisjes leuk. Door Frans Kramer. 09-03 Een uniek concept: Volleybalschool Aragoland. Door Francoise Theule. 09-03 De onderbouw bij Knack Randstad Roeselaere werkt met niveaugroepen. Door Philippe Cryns. 09-03 Atletiekvormen bij trainen van jeugdvolleyballers. Door Nick de Wild. 09-04 In drie lessen naar circulatievolleybal niveau 3. Door Frans Kramer 09-04 Volleybal als educatief project in Zuid-Afrika. Door Dominique de Ro.

COMMUNICATIE

KRACHTTRAINING

09-02 Communicatie staat voorop bij coaching in de topsport. Door Mark Roper.

09-04 De mythe van het kniebuigen. Door Ron Beurskens en Ton Leenders.

ANALYSE

09-02 Dominique Baeyens; Het hedendaagse volleybal in 17 aspecten. Verslag Walter Vereeck. 09-04 Brazilië behaalt opnieuw titel bij World League. Door Rudi Kun Kuti en Geert van Rijt. 09-04 Een gaande en een opkomende ster tijdens Finale World League 2009. Door Geert van Rijt en Rudi Kun Kuti. BEWEGINGSAALYSE

09-02 Movement Prep. Door Mark Bresser. BOEKBESPREKING

09-03 Sportcoachen: prestaties zonder schreeuwen. Auteurs Erik van Rinsum en Peter Lind. COACHSTIJL

LIBERO EJK 2009 ROTTERDAM

09-01 Genoten van inzet en spirit van Belgische topjeugd. 09-01 Tegenvallende prestaties Jeugd Oranje vrouwen op EJK; interview met Patrick Tonnaer. 09-01 Deze jeugdteams zijn nu al bijna volwassen; dubbelinterview met Stewart Bernard en Percy Oncken. 09-01 Het sleutelwoord is mentaliteit; interview met Julien de Vyver. 09-01 Doelstelling gehaald, maar missie mislukt bij Jeugd Oranje jongens; interview met Erik Gras. 09-01 Frankrijk plukt vruchten

44

09-04 De receptieopstellingen en de rol van de libero in het team. Door Robin Moens. OPINIE

09-02 Gebruik het Internet. Door Ard Kramer. SPELVORMEN

09-03 Na het harde werken nog even spelen; balspelletjes bij Knack Randstad Roeselaere. Door Lode de Schepper en Henk Lagae. 09-04 Levend stratego. Door Herman Breuer. TECHNIEKTRAINING

09-03 Naar technische zelfevaluatie bij de spelers. Clinic door Gert Vande Broek. Verslag Philip Cryns. TRAINERS VOOR TRAINERS

09-01 Oekraïne, een zeer opvallend team. 09-02 Acht trainingsvormen voor spelverdeler. Door Frans Legerstee. 09-03 Warming-up met K.I.S.Sspelletjes. Door Dirk van de Starre. 09-04 De mobiele telefoon als trainingsmiddel. Door Cornel Balan. TRAININGSPRAKTIJK

09-02 Het dualisme in volleybal. Door Cornel Balan. 09-03 Werken met een jaarplan en einddoelen. Door Marco Weustink. VOORWOORD

09-01 Meisjesdroom van Belgisch team komt uit. 09-02 Beschikbaarheid. 09-03 Investeren in de toekomst. 09-04 Anno 2009. WORKSHOPS

tijdens EJK 2009 Rotterdam. 09-01 Pesten in de sport; verslag van workshop door Bob van der Meer. 09-01 Jeugd en coachen; verslag van workshop. Door Paul Metz. 09-01 Hoe om te gaan met de ‘moeilijke’ jeugdige sporter; verslag van workshop. Door Harry Proost. 09-01 Mental Coaching in 5 stappen; verslag van workshop. Door Coert-Jan Thomassen. 09-01 Scheidsrechters en hun weerbaarheid; verslag van workshop. Door Norman van Luyck. 09-02 De vereniging, JeugdMarketing Plan en jeugdtrends; workshop verslag. Door Jo Rullens. ZITVOLLEYBAL

09-04 Nederlandse zitvolleybalvrouwen voor vijfde achtereenvolgende keer Europees kampioen. Door Jo Rullens.

09-03 Meer op techniek trainen. Door Wilhelm de Ruiter


Jaaropgave

EK Zitvolleybal 2009 Nederland alweer Europees kampioen. World League Finals 2009 Brazilië wint opnieuw

Recommend Documents