Een verkenning van invloedsnetwerken en machtsreputatie in Zeeland. Herman Lelieveldt

Een verkenning van invloedsnetwerken en machtsreputatie in Zeeland Herman Lelieveldt

Herman Lelieveldt Macht in Zeeland. Een verkenning naar de invloedsnetwerken en machtsreputatie in Zeeland. Middelburg, 2014, University College Roosevelt. © 2014, Herman Lelieveldt en University College Roosevelt, Middelburg Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

2

Inhoudsopgave Voorwoord en leeswijzer .............................................................................................................................. 4 1.

Inleiding: macht en invloed ................................................................................................................... 5

2.

Selectie organisaties ............................................................................................................................. 7

3.

Formele macht: functies en netwerken in Zeeland .............................................................................. 9 3.1

4.

5.

6.

Aantallen functies ....................................................................................................................... 10

3.1.1

Aantal functies per persoon en geslacht ............................................................................ 10

3.2.1

Soort functie naar geslacht ................................................................................................. 10

3.3.1

Brugfuncties ........................................................................................................................ 12

3.4.1

Ranglijsten ........................................................................................................................... 12

3.5.1

Overall scores ...................................................................................................................... 13

Reputatiemacht .................................................................................................................................. 16 4.1

Ranglijst van meest invloedrijken op basis van reputatiescores ................................................ 16

4.2

Machtsbronnen van de invloedrijken ......................................................................................... 18

4.3

Opvattingen over initiatieven en onderwerpen in Zeeland ........................................................ 19

De netwerken van de meest invloedrijke Zeeuwen ........................................................................... 21 5.1

Organisatienetwerken van de Top 60 ......................................................................................... 21

5.2

Het contactennetwerk van de Top 25 ........................................................................................ 23

Bijlagen: sublijsten naar eiland, organisatie en domein ..................................................................... 24

3

Voorwoord en leeswijzer Dit rapport doet verslag van het onderzoek dat de Provinciale Zeeuwse Courant (PZC) en University College Roosevelt (UCR) het afgelopen jaar uitvoerden naar macht en invloed in de Provincie Zeeland. Het onderzoek is geïnspireerd op verschillende vergelijkbare studies die de afgelopen jaren in Nederland uitgevoerd zijn. Allereerst doet de Volkskrant ieder jaar onderzoek naar de Top 200 meest invloedrijke Nederlanders. Daarnaast hebben ook een aantal regionale kranten onderzoek gedaan naar macht en invloed, zoals Twentse Courant/ Tubantia in een onderzoek naar macht in Twente en het Brabants Dagblad dat onderzoek deed naar macht in de steden Oss, Den Bosch en Tilburg. Het onderzoek naar macht en invloed in Zeeland bouwt op deze onderzoeken voort, maar wijkt daar ook op een belangrijke manier van af. Daar waar deze eerdere onderzoeken gebruik maakten van één methode om invloed te meten, hebben wij voor dit onderzoek gebruik gemaakt van een combinatie van benaderingen om zo tot een zo betrouwbaar mogelijke inschatting van macht en invloed in Zeeland te komen. In dit rapport staan de uitgebreide resultaten van deze verschillende deelonderzoeken. Allereerst lichten we de verschillende onderzoeksmethodes in hoofdstuk 1 toe en leggen we uit welke stappen we in het onderzoek gezet hebben. In hoofdstuk 2 volgt een overzicht van de inventarisatie van relevante organisaties, waarna we in hoofdstuk 3 nagaan welke personen welke functies in deze organisaties vervullen. Hoofdstuk 4 doet vervolgens verslag van de resultaten van een enquête onder 400 maatschappelijke en bestuurlijk actieve Zeeuwen die we gevraagd hebben aan te geven wie zij als invloedrijk in Zeeland beschouwen. Het is deze enquête die de basis vormt voor de Top 25 zoals die ook in de speciale bijlage van de PZC is weergegeven. In hoofdstuk 5 combineren we de informatie uit de deelonderzoeken en laten we de netwerken van de meest invloedrijke Zeeuwen zien: via welke organisaties zijn de belangrijkste 60 met elkaar verbonden en hoe zien de feitelijke contacten van de Top 25 er uit. De resultaten van dit onderzoek zijn voor een belangrijk deel verzameld dankzij de bereidwillige medewerking van een groot aantal mensen. Allereerst de experts die via vertrouwelijke achtergrondgesprekken een goed beeld konden schetsen van macht en invloed op verschillende beleidsterreinen. Daarnaast de bijna 300 maatschappelijk en bestuurlijk actieven die de online vragenlijst invulden en tot slot de leden van de Top 25 die ‐ nadat ze als invloedrijken uit de bus waren gerold ‐ bereid waren om nadere informatie over hun onderlinge contacten en hun maatschappelijke activiteiten te verstrekken. Tot slot danken we Lidwien van de Wijngaert en Marcel Boogers die op basis van hun onderzoek in respectievelijk Twente en de Brabantse steden ons nuttig advies gaven in verschillende fasen van het project. Herman Lelieveldt Middelburg, 21 Februari 2014

4

1. Inleiding: macht en invloed Wie krijgt wat, wanneer en hoe? Al in 1936 gebruikte de Amerikaanse politicoloog Harold Laswell deze frase als subtitel voor zijn standaardwerk over de politiek. En eigenlijk zijn dit de vragen die politicologen en journalisten iedere dag weer proberen te beantwoorden. Macht en invloed zijn grote en moeilijk grijpbare begrippen en het is daarom niet verrassend dat vele politicologen zich er in de loop der tijd mee bezig hebben gehouden. In de loop van de twintigste eeuw zou het debat over macht en invloed zich uitkristalliseren in een strijd tussen de pluralisten en de elitisten. Die laatsten trapten in de jaren vijftig onder leiding van de socioloog C. Wright Mills het debat af. In zijn Power elite betoogde hij dat de macht geconcentreerd was bij een kleine groep toppolitici, leiders van grote bedrijven en het militaire establishment. Mills claimde dat deze mensen elkaar door en door kenden doordat ze naar dezelfde scholen en universiteiten gingen, ze elkaar veelvuldig in clubs en besturen tegenkwamen en op die manier hetzelfde deden en dachten. Voor elitisten is macht dus vooral het gevolg van het bezetten van sleutelposities en het elkaar tegen komen in dezelfde besturen, clubs, bedrijven. Vele generaties onderzoekers bouwden voort op het werk van Mills door op steeds geavanceerdere manieren de netwerken van de machtigen in kaart te brengen. In Nederland gebeurde dat onder andere in de jaren zeventig in de publicatie Graven naar macht, waarin via een analyse van dubbelfuncties in het bedrijfsleven en links met de overheid economische en politieke macht in kaart werd gebracht. Ook het bekende Volkskrant onderzoek maakt voor een belangrijk deel gebruik van de netwerkmethode om zo de invloedrijke Nederlanders in kaart te brengen. Ook voor het PZC/UCR‐onderzoek hebben we de netwerkmethode als startpunt genomen. Daarbij hebben we de functies in kaart gebracht van mensen in de belangrijkste organisaties in de drie domeinen: de overheid – inclusief politiek, de non‐profit sector en het bedrijfsleven. De keuze voor deze drie domeinen is ingegeven door het uitgangspunt dat macht en invloed zich niet alleen in de formele, politieke besluitvormingsarena manifesteren maar ook daarbuiten. Een investeringsbeslissing van een groot bedrijf heeft een enorme impact op de Zeeuwse samenleving, net zoals het besluit van een ziekenhuis om te gaan fuseren of te verhuizen van de ene naar de andere plaats. Bovendien wordt er vanuit die sectoren druk gelobbyd in de richting van de formele politiek. Politici kunnen dan wel formele beslissingsbevoegdheid hebben, maar bij het nemen van besluiten laten ze zich hoogstwaarschijnlijk beïnvloeden door organisaties en personen in markt en non‐profitsector. Toch is de netwerkmethode niet zaligmakend. Het bekleden van functies zegt immers nog niets over de daadwerkelijke invloed die mensen hebben. Er zijn ongetwijfeld mensen in het Zeeuwse die via het hebben van slechts één functie een enorme invloed kunnen hebben, bijvoorbeeld omdat ze aan het roer staan van een heel groot bedrijf, over veel kapitaal beschikken, of veel politieke macht hebben. Idealiter zou je in een onderzoek naar macht daarom niet alleen naar posities, maar ook naar concrete casussen willen kijken en willen zien wie op welk moment zijn stempel op de besluitvorming gedrukt heeft. Toen Amerikaanse politicologen als reactie op het werk van de elitisten op deze manier naar macht gingen kijken, kwamen ze tot hele andere conclusies. Macht en invloed bleken in grote mate verspreid te zijn: in plaats van een enkele elite die alles bepaalde, wisselden de invloedrijken per onderwerp. Tegenover de school van de elitisten ontstond zo de groep pluralisten, die mede als gevolg van de andere 5

onderzoeksmethode tot andere conclusies over macht kwamen. Als het onderzoek naar macht daarom iets laat zien, dan is het wel dat het beter is om verschillende onderzoeksmethoden te combineren dan om te vertrouwen op een enkele benadering. In een ideale wereld van onbeperkte tijd en geld zouden we daarom graag uitgebreid onderzoek hebben gedaan naar de besluitvorming rondom grote Zeeuwse dossiers zoals de aanleg van de Westerschelde‐ tunnel, de ontpoldering, het project Waterdunen of de komst van de marinekazerne naar Vlissingen. Maar voor dit soort diepgravende onderzoeken ontbreekt de benodigde tijd en menskracht. En zelfs als we daar de tijd voor zouden hebben: ook dan is het echter niet gezegd dat we alle macht en invloed in kaart brengen. Vaak heeft macht en invloed namelijk ook te maken met het vermogen van mensen om beslissingen tegen te houden, te vertragen of de randvoorwaarden te bepalen waarbinnen een besluit mag worden genomen. Dit soort non‐beslissingen zijn een stuk moeilijker te onderzoeken dan die zaken die duidelijk zichtbaar op de politieke agenda gestaan hebben en al of niet tot een besluit hebben geleid. Als alternatief voor de besluitvormingsmethode hebben we in het PZC/UCR onderzoek er daarom voor gekozen om in aanvulling op de inventarisatie van machtige posities en dubbelfuncties op twee andere manieren de invloedrijken in kaart te brengen. Allereerst voerden we met een tiental experts uitgebreide achtergrondgesprekken over macht en invloed in Zeeland. De gesprekken gingen over de vraag wat de belangrijkste zaken zijn die in Zeeland spelen, wie in de ogen van de experts opvallen of juist tegenvallen en wat al met al het belang is van het hebben van (dubbel)functies in bepaalde organisaties. Deze strikt vertrouwelijke interviews leverden ook een beperkt aantal nieuwe namen op van mensen die in eerste instantie niet of niet hoog op onze lijst met op basis van functies belangrijke Zeeuwen stonden. De derde en laatste stap in onze zoektocht naar de Zeeuwse invloedrijken bestond er vervolgens uit om een longlist op te stellen van de vijftig meest potentieel invloedrijke Zeeuwen. We keken daarbij zowel naar hun score op basis van dubbelfuncties, de informatie uit de expert‐interviews en streefden ook een zekere verdeling over sectoren na. Deze longlist hebben we via een online vragenlijst voorgelegd aan de 400 maatschappelijk en bestuurlijk actieve Zeeuwen, die ofwel meer bij minstens twee van de geselecteerde organisaties een functie vervulllen ofwel politiek actief zijn in de grotere Zeeuwse gemeenten. We vroegen de geïnterviewden aan te geven welke van de 50 genoemde personen ze überhaupt van naam kenden, of ze namen op deze lijst misten en vervolgens of ze van deze lijst de vijf belangrijkste personen zouden willen rangschikken. De scores uit dit reputatie‐onderzoek zijn leidend geweest bij het vaststellen van de Top 25 van meest invloedrijke Zeeuwen, zoals die in de PZC‐bijlage Macht in Zeeland gepubliceerd is. Overigens steekt daarbij niemand echt met kop en schouders boven de ander uit. Wel stelden we via een allerlaatste belronde langs deze personen vast dat de meeste personen op deze lijst elkaar kennen en regelmatig spreken. Dat beeld past mooi bij de drie C’s waarmee de Nederlandse bestuurscultuur zo vaak getypeerd wordt: die van consensus, compromis en consultatie. De Top‐25 is weliswaar geen gesloten elite die in achterkamertjes bedisselt wat voor Zeeland van belang is. Maar het zijn wel mensen die er

6

ieder op hun eigen manier en voor belangrijke deelterreinen zeker toe doen en zo hun stempel op de besluitvorming drukken.

2. Selectie organisaties Het onderzoek is gestart met het inventariseren van de belangrijkste organisaties in Zeeland in de drie domeinen overheid, non‐profit sector en markt. We gebruikten verschillende criteria om tot een zinvolle selectie van relevante organisaties te komen. Voor de overheid gaat het om alle organen die over besluitvormingsmacht beschikken: de provincie, het waterschap, de 13 Zeeuwse gemeenten en verschillende Gemeenschappelijke Regelingen, en enkele stuurgroepen. De non‐profit sector beslaat een breed terrein van organisaties die actief zijn in zorg, welzijn, cultuur, onderwijs, sport, wonen en natuur en milieu. We selecteerden de belangrijkste organisaties in al deze velden. Bij het onderwijs gaat het om de koepelbesturen van de basisscholen (niet de individuele basisscholen) en alle instellingen van middelbaar en hoger onderwijs en onderzoek. Voor cultuur gaat het om alle professionele instellingen die door de provincie gesubsidieerd worden alsmede om evenementen die een groot bezoekersbereik hebben. Voor sport gaat het om clubs die op niveau deelnemen aan competities en/of de belangrijkste vijf clubs van de tien sporten die in Zeeland het meest beoefend worden. De non‐profit sector bestaat verder ook uit de Zeeuwse afdelingen van politieke partijen en uit belangengroepen en ondernemersverenigingen. Die laatste groep behartigt weliswaar de belangen van marktpartijen, maar is formeel vaak als stichting of vereniging georganiseerd. Voor de markt‐sector selecteerden we op basis van gegevens van de Kamer van Koophandel bedrijven met meer dan 75 werknemers, met als resultaat 126 bedrijven die aan dat criterium voldoen. De inventarisatie leverde een bestand op van 597 organisaties. De gegevens werden in de zomer van 2013 verzameld met een laatste peildatum van 1 november 2013.

126

62

Overheid

Non‐Profit

409

Markt

Figuur 1 Organisaties in bestand

7

Openbare Orde 7 Gemeente 15 Publieke belangenorgani satie 10 Waterschap 1 Provincie 1 Rijk 5

Openbaar bestuur 7 Stuurgroep 12

Figuur 2 Overheid

Politieke partijen 11

BelangenOrgan isatie 19 Fondsen 16

Natuur en Milieu 19 Ondernemersv erenigingen 12

Cultuur 75 Onderwijs 88

Zorg 55

Sport 83

Wonen 16 Welzijn 19

Figuur 3 Non‐Profitsector Voedsel 25

Bouw en Industrie 34

Energie 16

Dienstverlening 50

Figuur 4 Markt 8

In de figuren 2 tot en met 4 zijn de verschillende domeinen opgesplitst naar de soorten organisaties daarbinnen. Bij de overheid gaat het om de verschillende bestuurslagen in Zeeland en een aantal grote rijks‐ en andere organisaties die in Zeeland actief zijn, zoals de rechtbank en Rijkswaterstaat. De non‐ profit sector bestaat een breed scala van organisaties lopend van grote instellingen op het gebied van zorg, welzijn, cultuur en onderwijs tot de meest belangrijke sportverenigingen en stichtingen. Ook de politieke partijen behoren hierbij en we onderscheiden functies in de Zeeuwse afdelingen van partijbesturen daarmee van lidmaatschappen van gemeenteraden en provinciale staten.

3. Formele macht: functies en netwerken in Zeeland Voor alle geselecteerde organisaties hebben we een inventarisatie gemaakt van mensen met besluitvormingsbevoegdheid. Daarvan is sprake als mensen uitvoerder dan wel toezichthouder zijn. Uitvoerders zijn diegenen die een leidinggevende positie in een organisatie hebben en verantwoordelijk zijn voor de dagelijkse gang van zaken. Denk daarbij aan directeuren, wethouders en gedeputeerden, managers en anderen. Toezichthouders zien op enige afstand toe op het reilen en zeilen van deze organisaties. Denk daarbij aan de leden van gemeenteraden en de Provinciale Staten, besturen van verenigingen en stichtingen, raden van commissarissen en raden van toezicht. Deze inventarisatie leverde een totaal van 2621 functies op, wat neerkomt op een gemiddelde van 4.4 per organisatie (9.7 bij de overheid, 3.7 in de non‐profit sector en 3.9 in de marktsector). De 2621 functies worden vervuld door 1979 verschillende personen. Maar liefst tachtig procent van de personen bestaat uit mannen. De mannen zijn oververtegenwoordigd in de marktsector, waar slechts 13 % van de functies door vrouwen wordt vervuld, maar ook in de andere sectoren zijn vrouwen sterk ondervertegenwoordigd. Man Vrouw 20.9%

79.1%

Figuur 5 Percentage mannen en vrouwen in het bestand

9

3.1 Aantallen functies 3.1.1 Aantal functies per persoon en geslacht Figuur 6 laat zien dat de meeste personen niet meer dan één functie hebben bij de voor dit onderzoek geselecteerde organisaties. Zowel bij de mannen als de vrouwen is dat voor 80 % van de personen het geval. De figuur laat zien dat slechts een zeer beperkt aantal personen meer dan 5 functies heeft: het hoogste aantal functies is 12. 1400

1306

1200 1000 800

Man

600

Vrouw

400

365 133

200

29

60

9

32 4

34 7

4

5 en meer

0 1

2

3

Figuur 6 Aantallen personen met aantal functies naar geslacht 3.2.1 Soort functie naar geslacht Figuur 7 geeft een overzicht van functies binnen de politiek. We kozen ervoor alle raads‐ en statenleden op te nemen en de bestuurders in de gemeenten en provincie alsmede de uit Zeeland afkomstige kamerleden. Gezien het feit dat slechts 20 % van de functies door vrouwen vervuld wordt, is het te verwachten dat deze scheve verdeling ook te zien is als we kijken naar de soorten functies die men in de markt, non‐profit en overheidssector kan vervullen. We zien dat allereerst hier in de politiek. Bijna een kwart van de raadsleden is vrouw, maar bij de statenleden, gedeputeerden, wethouders en burgemeesters is dat slechts rond de 12 %.

10

250

232

200 150 100

Man

Vrouw

5

13

72 45

50

34 7

2

3

0

0

Figuur 7 Functies in openbaar bestuur

Figuur 8 geeft een overzicht van de overige functies in de overige domeinen. We vinden het grootste aantal functies in de vorm van lidmaatschappen van de besturen van verenigingen en stichtingen. Een andere belangrijke categorie is die van de directeuren van bedrijven, gevolgd door de raden van commissarissen van bedrijven en raden van toezicht van instellingen in de non‐profit sector. Vrouwen zijn niet alleen overal in de minderheid maar ook beduidend minder vaak voorzitter dan gewoon lid. Vrouwen zijn slechts van 6 % van de stichtingen en verenigingen voorzitter, van 8 % van de raden van commissarissen en van 12 % van de raden van toezicht. 680

700 600 500

Man

Vrouw

400 302 300

241

200 100

115 53

34

3

27

204

115

85

60 8

196

14

32

0

Figuur 8 Functies in Markt en Non‐Profit sector. VZ = voorzitter, RvC = Raad van Commissarissen, RvT = Raad van Toezicht 11

15 1

3.3.1 Brugfuncties Gezien het feit dat de meeste personen in ons bestand slechts één functie hebben, kunnen zij per definitie ook maar in een domein actief zijn. Mensen met meer of twee functies kunnen echter een zogenaamde brugfunctie vervullen: hiervan is sprake indien ze in de twee of drie domeinen actief zijn. Zij verbinden op die manier via hun dubbelfuncties organisaties uit de markt, overheid en non‐profit sector. Slechts 150 personen (7 %) hebben zo’n brugfunctie. De meeste van die brugfuncties betreffen een combinatie van overheidsfuncties met die van functies in de non‐profitsector.

Alleen Overheid Alleen Non‐Profit

20%

33 %

Alleen Markt

3 % 11 %

7%

56%

Overheid‐NonProfit Overheid‐Markt

53 %

17%

Markt‐NonProfit AlleDrie

Figuur 9 Brugfuncties 3.4.1 Ranglijsten Om te komen tot een ranglijst van personen op basis van hun functies is het zaak om zowel naar de soort functie als naar het aantal functies te kijken. Het spreekt vanzelf dat de invloed die samenhangt met het lidmaatschap van een ledenraad van bijvoorbeeld de Rabobank anders is dan die van een van een lid raad van commissarissen. Leden van besturen en raden zijn minder invloedrijk dan voorzitters, en raadsleden en statenleden minder dan wethouders en gedeputeerden. Bovendien kan het zo zijn dat er sprake is van qualitate qua functies die een rechtstreeks voortvloeien uit een hoofdfunctie. We zien dit laatste vooral in het openbaar bestuur waar wethouders of gedeputeerden vaak ambtshalve zitting hebben in andere organen en gemeenschappelijke regelingen. Om rekening te houden met al deze overwegingen hebben we daarom zowel een ongewogen telling als een gewogen ranglijst van functies 12

gemaakt. Bovendien hebben we in het geval van politieke ambtsdragers de functiescores gemaximeerd om zo rekening te houden met het feit dat veel nevenfuncties rechtstreeks voortvloeien en eigenlijk onderdeel zijn van de hoofdfunctie. In onderstaande tabel staan de toegekende scores per functie. In alle gevallen waarin de score gemaximeerd is, krijgt een persoon met die functie niet meer punten dan het aantal dat voortvloeit uit zijn of haar hoofdfunctie. Functie Commissaris van de Koning Gedeputeerde Tweede Kamerlid Dijkgraaf Eerste Kamerlid Burgemeester Wethouder Statenlid Raadslid

Score 15 (max)

Functie Directeur Bedrijf/Instelling

Score 5

12 (max) 12 (max) 10 (max) 8 (max) 7 (max) 4 (max) 2 1

Manager Openbaar bestuur Voorzitter Raad van Commissarissen/Toezicht Lid Raad van Commissarissen/Toezicht Voorzitter Stichting/Vereniging Bestuurslid Stichting/Vereniging Aandeelhouder Lid Ledenraad

3 5 2 2 1 1 0,5

3.5.1 Overall scores Met behulp van de wegingsfactoren hebben een aantal verschillende ranglijsten gemaakt waarin de Zeeuwen op basis van aantal en weging van functies gerangschikt zijn. Hieronder geven we de Top 50 van alle personen en de Top 25 van Zeeuwse vrouwen. In de bijlage van het rapport staan daarnaast een aantal sublijstjes per sector, veld en regio. Wellicht ten overvloede benadrukken we hier dat deze ranglijsten uitsluitend gebaseerd zijn op de scores die personen toegekend krijgen op basis van hun functies in de voor dit onderzoek geselecteerde organisaties. De ranglijsten die hier staan zijn daarmee anders dan de ranglijst die gemaakt is om tot de Top 25 van meest invloedrijke Zeeuwen zoals die in hoofdstuk 4 van dit rapport aan de orde komt. Voor die lijst is gekeken naar de machtsreputatie van personen aan de hand van een survey onder 400 maatschappelijk en bestuurlijk actieve Zeeuwen.

13

TOP 50 Zeeuwen op basis van totaalscore 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50

Naam Cees van Liere Adri de Buck David Luteijn Han Polman Henk van Koeveringe Dick van der Zaag Elly Brand Albert de Vries André Bosman Ben de Reu George van Heukelom Johan Klompe Kees van Beveren Peter Louwman Willem Verhage Carla Schönknecht‐Vermeulen Scarlett Kwekkeboom‐Janse Frank Verhagen Hans Oomen Hendrik‐Jan van Arenthals Kees Blankenburgh Martin Verbrugge Pieternel van der Linde Jaap de Jonge Andreas Ezinga Antoon van Vugt Daan van Doorn Erik de Koeijer Hans Goovers Hans Houmes Jaap Hulstein Jan Ivar Ronning Kees Izeboud Lous Coppoolse Rien de Regt Toine Poppelaars Helena Heremans Nathalie de Muynck Jan te Veldhuis Koos Scherphuis Wim Oving Adrie de Bruijn Hannie Kool‐Blokland Jolanda Meijer Ad Vis Bas Feijtel Bert Vogel Co Schot Dick van den Bout Eric Hageman

HoofdFunctie Bestuurslid Directeur Voorzitter CdK Directeur Voorzitter Directeur Kamerlid Kamerlid Gedep Gedep Directeur Gedep Directeur Bestuurslid Gedep RvT Directeur Directeur Directeur Directeur Directeur Directeur Directeur Directeur Directeur Voorzitter Directeur Directeur Directeur Directeur Directeur VZ RvT VZ RvT Raadslid Dijkgrf Directeur Directeur Voorzitter Bestuurslid Directeur VZ RvT Directeur Bestuurslid Directeur Statenlid Directeur Directeur Directeur Statenlid

M/V M M M M M M V M M M M M M M M V V M M M M M V M M M M M M M M M M M M M V V M M M V V V M M M M M M

14

Domein` Markt‐NonProfit Non‐Profit Markt‐NonProfit Overheid‐NonProfit Markt Non‐Profit Non‐Profit Overheid Overheid Overheid‐Markt Overheid‐NonProfit Markt‐NonProfit Overheid‐Markt Markt Markt‐NonProfit Alledrie Markt‐NonProfit Markt‐NonProfit Non‐Profit Non‐Profit Markt‐NonProfit Markt‐NonProfit Markt‐NonProfit Markt‐NonProfit Markt Markt Markt‐NonProfit Markt Markt‐NonProfit Markt‐NonProfit Non‐Profit Markt Non‐Profit Non‐Profit Overheid‐NonProfit Overheid‐NonProfit Markt Markt Markt‐NonProfit Non‐Profit Non‐Profit Non‐Profit Markt‐NonProfit Non‐Profit Non‐Profit Alledrie Non‐Profit Alledrie Non‐Profit Overheid‐NonProfit

Aantal

Score 12 9 6 8 3 6 6 1 1 5 7 4 6 3 6 7 6 4 3 4 3 3 3 5 2 2 4 2 4 2 3 2 4 4 6 11 2 2 4 6 3 3 3 5 2 4 3 4 3 4

21 15 15 15 15 13 13 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 11 11 11 11 11 11 11 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 9 9 9 9 9 9 8 8 8 8 8 8

TOP 25 vrouwen op basis van totaalscore

Naam

Functie

Domein

Aantal

Score

1 Elly Brand

Directeur

Non‐Profit

6

13

2 Carla Schönknecht

Gedep

Alledrie

7

12

3 Scarlett Kwekkeboom‐Janse

RvT

Markt‐NonProfit

6

12

4 Pieternel van der Linde

Directeur

Markt‐NonProfit

3

11

5 Helena Heremans

Directeur

Markt

2

10

6 Nathalie de Muynck

Directeur

Markt

2

10

7 Jolanda Meijer

Bestuurslid

Non‐Profit

5

9

8 Adrie de Bruijn

VZ RvT

Non‐Profit

3

9

9 Hannie Kool‐Blokland

Directeur

Markt‐NonProfit

3

9

10 Rieneke Sijderius

RvT

Non‐Profit

4

8

11 Annemiek Jetten

Burgemeester

Overheid‐NonProfit

8

7

12 Anja de Groene

Voorzitter

Non‐Profit

4

7

13 Mirjam van Zuilen

RvT

Non‐Profit

4

7

14 Letty Demmers

Burgemeester

Overheid

3

7

15 Hennie van Meerkerk

Directeur

Non‐Profit

2

7

16 Patty van Belle‐Kusse

Directeur

Non‐Profit

2

7

17 Rianne Vons

Directeur

Non‐Profit

2

7

18 Conny Seijbel

RvT

Non‐Profit

3

6

19 Carin Biesterbosch‐Gunst

Directeur

Non‐Profit

2

6

20 Jannie Sandee‐Maljaars

Directeur

Overheid‐NonProfit

2

6

21 Fiek Smitskamp

Voorzitter

Non‐Profit

3

5

22 Patricia van Veen‐de Recht

RvT

Non‐Profit

3

5

23 Jolanda van Koeveringe

RvT

Non‐Profit

2

5

24 Ada van Hoof

Directeur

Non‐Profit

1

5

25 Agnes de Jong

Directeur

Non‐Profit

1

5

15

4. Reputatiemacht Voor het reputatie‐onderzoek hebben we gebruik maakt van een online‐enquête die uitgezet is onder 400 Zeeuwen die op basis van het organisatiebestand als maatschappelijk of bestuurlijk actief gekenmerkt kunnen worden. Grosso modo ging het hierbij om alle mensen die in ons organisatiebestand minimaal twee functies bezetten alsmede om alle leden van de Provinciale Staten en de leden van de gemeenteraden van de grootste Zeeuwse gemeenten. Wij hebben voor het onderzoek gebruik gemaakt van een door de Universiteit van Tilburg ontwikkelde vragenlijst die onderdeel was van het onderzoek naar macht en invloed dat het Brabants Dagblad enige jaren geleden uitvoerde. De kern van de vragenlijst bestond uit een inventarisatie van de meest invloedrijke Zeeuwen aan de hand van een lijst van de 50 personen die op basis van het organisatie‐bestand en de expertinterviews als invloedrijk geacht moesten worden. Respondenten konden maximaal vijf van deze personen als invloedrijk selecteren en moesten deze daarna in volgorde van invloed rangschikken. Bovendien bestond de gelegenheid om zelf namen toe te voegen van personen die volgens de respondenten ten onrechte ontbraken. We vroegen de respondenten ook om aan te geven waar de invloedrijken hun macht aan ontleenden en legden ze daarnaast een aantal stellingen over Zeeuwse onderwerpen voor. De vragenlijst werd door 288 personen ingevuld, wat neerkomt op een respons van 72 %. Van de invullers zijn 110 mensen in het bedrijfsleven actief, 202 bij maatschappelijke organisaties en 163 actief in openbaar bestuur en politiek. (Omdat mensen in meerdere functies tegelijk actief kunnen zijn gaat het in dit geval om meer dan 288 personen). Onder de invullers bevinden zich 90 leden van gemeenteraden of Provinciale Staten en 39 wethouders of gedeputeerden. 83 % van de respondenten is man, 17 % vrouw en de gemiddelde leeftijd van de deelnemers is 58 jaar. De reputatieranglijst is simpelweg vastgesteld op basis van de scores die de genomineerden kregen toegekend door de invullers van de vragenlijst. Voor die personen die spontaan genoemd zijn vermenigvuldigden we de score met 4: het idee hierachter is dat het ‘moeilijker’ is om spontaan genoemd te worden, dan wanneer men al in de lijst als mogelijk invloedrijk persoon opgenomen was. De scores van deze personen zijn vetgedrukt.

4.1 Ranglijst van meest invloedrijken op basis van reputatiescores Ranking 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Naam Henk van Koeveringe Han Polman Kees van Beveren Toine Poppelaars Martin Verbrugge Ben de Reu George van Heukelom Karla Peijs Barbara Oomen Daan van Doorn Jan Lonink

Hoofdfunctie Oud directeur Roompot Recreatie Beheer Commissaris van de Koning Gedeputeerde Dijkgraaf Directeur Verbrugge Terminals BV Gedeputeerde Gedeputeerde Oud Commissaris van de Koningin Dean University College Roosevelt Diverse bestuurs/toezichtfuncties Burgemeester Terneuzen

16

Aantal maal gekozen 135 130 93 84 78 75 68 63 55 45 38

Aantal maal in top 5 77 78 46 48 42 45 41 42 35 27 24

Ranking 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65

Naam Kees Bierens Cees van Liere Co van Schaik Carla Schönknecht Peter de Koeijer Jo‐Annes de Bat Albert de Vries Adri de Buck Ad Verseput Wies Saman Paul Rademacher Frans Lievens Dick van den Bout Gerard van Harten Arnd Thomas Gerard Rabelink Tjeu van Mierlo Koos Scherphuis Frank Verhagen Ria Geluk René Verhulst David Luteijn Kees Izeboud Harald Bergmann Letty Demmers Pieter Schotte Peter Jansen Bram Bierens Rinus Platschorre Koos Schouwenaar André Bosman Jack Kloosterboer Ron Barbé Hennie van Meerkerk Kees Meijer Loes Meeuwisse Scarlett Kwekkeboom Elly Brand Jaap Gelok Rob van der Zwaag Mirjam van Zuilen Ko Prins Kees Bal Leo Hannewijk Joris Baecke Johan Klompe Anko van Hoepen Ton Brandenbarg Carin Biesterbosch Gerard de Nooijer Henk Schoute Willem Verhage Jolanda Meijer Joris van Waes

Hoofdfunctie Fractievoorzitter VVD PS Voorzitter/bestuurder Wethouder gemeente Terneuzen Gedeputeerde Voorzitter ZLTO‐Zeeland Wethouder gemeente Goes Lid Tweede Kamer Voorzitter CvB HZ University of Applied Sc Wethouder Gem Schouwen Duiveland Bestuurslid BZW Zeeland Directeur ZorgSaam Zeeuws‐Vlaanderen Directeur Zeeland Theaters Directeur Scoop Diverse bestuurs/toezichtfuncties Directeur Dow Chemical Benelux Burgemeester Gem Schouwen Duiveland Directeur Zeeuwse Milieufederatie Diverse bestuurs/toezichtfuncties Financieel directeur Delta NV RvT CBK Zeeland Burgemeester gemeente Goes Diverse bestuurs/toezichtfuncties Diverse bestuurs/toezichtfuncties Burgemeester Middelburg Burgemeester Vlissingen Diverse bestuurs/toezichtfuncties Hoofdredacteur PZC Oud directeur CZAV Diverse bestuurs/toezichtfuncties Lid Eerste Kamer Lid Tweede Kamer Directeur Kloosterboer Directeur Verbrugge Terminals BV Voorzitter CvB Scalda Directeur Lamb‐Weston/Meijer VOF Wethouder gemeente Goes Diverse bestuurs/toezichtfuncties Directeur Kibeo Burgemeester Borsele Burgemeester Veere Diverse bestuurs/toezichtfuncties Directeur Prins & Dingemanse Bestuurder sport Directeur Film by the sea Oud bestuurder ECJA en NAJK Toezichthouder Koninklijke Cosun Directeur Alpha Scholengroep Diverse bestuurs/toezichtfuncties Diverse bestuurs/toezichtfuncties Directeur JVOZ Directeur Zeeland Nazomerfestival Diverse bestuurs/toezichtfuncties Diverse bestuurs/toezichtfuncties Diverse bestuurs/toezichtfuncties

17

Aantal maal gekozen 36 30 29 29 26 25 25 24 24 24 24 22 21 21 21 20 20 16 16 16 15 15 12 12 12 12 12 12 11 11 10 9 7 7 7 6 5 5 5 4 3 3 3 3 3 2 2 1 1 1 1 0 0 0

Aantal maal in top 5 7 19 18 18 12 13 13 12 2 1 2 12 16 14 13 4 2 0 0 0 9 8 0 0 0 0 0 0 4 7 7 2 4 2 4 4 3 3 2 3 2 2 1 2 1 0 1 1 0 1 1 0 0 0

4.2 Machtsbronnen van de invloedrijken Respondenten hadden de mogelijkheid om aan te geven waar de door hen genomineerden hun invloed aan ontlenen: hun functie, draagvlak in de samenleving, relaties & netwerken, expertise of geld. De tabel hieronder geeft de scores voor de Top 25.

Functie

Relaties en netwerken

Naam

1

Henk van Koeveringe

49.4%

24.7%

90.9%

55.8%

77.9%

2

Han Polman

100.0%

33.3%

61.9%

16.7%

3.6%

3

Kees van Beveren

100.0%

21.7%

63.0%

34.8%

21.7%

4

Toine Poppelaars

70.8%

43.8%

83.3%

39.6%

4.2%

5

Martin Verbrugge

83.3%

21.4%

76.2%

59.5%

64.3%

6

Ben de Reu

91.1%

26.7%

68.9%

26.7%

6.7%

7

George van Heukelom 90.2%

31.7%

75.6%

46.3%

9.8%

8

Karla Peijs

73.8%

95.2%

42.9%

.0%

31.0%

Draagvlak

Expertise

Geld

9

Barbara Oomen

97.1%

45.7%

85.7%

80.0%

.0%

10

Daan van Doorn

88.9%

.0%

77.8%

59.3%

18.5%

11

Jan Lonink

95.8%

41.7%

79.2%

33.3%

.0%

12

Kees Bierens

85.7%

14.3%

100.0%

42.9%

.0%

13

Cees van Liere

14

Co van Schaik

15.8% 75.0%

57.9% 75.0%

94.7% 83.3%

31.6% 58.3%

.0% .0%

15

Carla Schönknecht

94.4%

38.9%

66.7%

55.6%

5.6%

16

Peter de Koeijer

91.7%

41.7%

91.7%

91.7%

.0%

17

Jo‐Annes de Bat

92.3%

69.2%

92.3%

38.5%

7.7%

18

Albert de Vries

92.3%

15.4%

69.2%

15.4%

.0%

19

Adri de Buck

100.0%

16.7%

91.7%

66.7%

8.3%

20

Ad Verseput*

21

Wies Saman*

22

Paul Rademacher*

23

Frans Lievens

58.3%

33.3%

58.3%

58.3%

66.7%

Dick van den Bout

87.5%

6.3%

87.5%

50.0%

.0%

24

64.3% 21.4% 78.6% 50.0% 21.4% 25 Gerard van Harten Leesvoorbeeld: 64.3 % van de mensen die Gerard van Harten in de top‐5 van invloedrijke personen hebben gezet, geven aan dat hij die invloed ontleent aan zijn functie, 21.4 % aan zijn draagvlak in de samenleving, 78.6 % aan zijn relaties en netwerken etc. * Te weinig antwoorden beschikbaar voor betrouwbare conclusies.

De functie die personen vervullen en hun relaties en netwerken zijn de meest genoemde invloedsbronnen. Karla Peijs, Co van Schaik en Jo‐Annes de Bat scoren daarnaast hoog op draagvlak, Barbara Oomen en Peter de Koeijer op expertise en Henk van Koeveringe, Martin Verbrugge en Frans Lievense op hun investeringscapaciteit. Uit de open antwoorden op deze vraag valt op dat Henk van 18

Koeveringe gekarakteriseerd wordt als een ‘innovatieve’ en ‘bijzondere’ ondernemer met ‘charisma’. Han Polman staat te boek als ‘ verbinder’ en ‘krachtigste persoon in het college van GS’, Karla Peijs om haar ‘brede bestuurlijke vaardigheden’ en ‘contacten in Den Haag’ en ‘haar innemende persoonlijkheid’, Toine Poppelaars als een ‘toegankelijke persoonlijkheid’ en ‘aimabele verbinder’ , Martin Verbrugge als iemand die ‘zeer betrokken is bij Zeeland’ en wegens zijn ‘internationale contacten’, Barbara Oomen als iemand die ‘UCR en Zeeland op de kaart zet’ en ‘toegankelijk en initiatiefrijk’ is, Jo‐Annes de Bat als iemand die ‘breed georiënteerd’ en ‘zichtbaar in de samenleving is en Daan van Doorn als een persoon die een ‘cruciale positie’ heeft bij energiebedrijf Delta.

4.3 Opvattingen over initiatieven en onderwerpen in Zeeland We gebruikten de enquête ook om de 400 maatschappelijk en bestuurlijke actieven naar hun opvattingen te vragen over een aantal onderwerpen die voor Zeeland relevant zijn en over de mogelijkheden die er zijn om hier initiatieven te ondernemen. De figuur hieronder geeft allereerst het percentage personen weer dat het eens is met een aantal stellingen rondom het lanceren van initiatieven in Zeeland en de rol van het bestuur daarbij. 100% 90%

88% 85% 87%

Niet Politiek Actief

80%

Raads/Statenlid

70% 60%

Weth/Gedep

50% 40% 30%

44% 38% 28%

31%

28% 16%

20%

22%

26%

10%

10% 0% Om in Zeeland je Het is makkelijk om in Initiatiefnemers van Voor het succesvol plannen gerealiseerd te Zeeland nieuwe plannen lanceren van nieuwe buiten Zeeland krijgen krijgen is het te ontwikkelen. voor hun plannen in initiatieven is de onontbeerlijk om over Zeeland maar moeilijk bemoeienis van goede politieke en voet aan de grond. bestuurders en politici bestuurlijke contacten eerder een obstakel dan te beschikken een stimulans.

Figuur 10 Opvattingen over initatieven in Zeeland (% respondenten dat het eens is met genoemde stelling) De antwoorden op de vragen laten zien dat het vitaal is om over goede bestuurlijke en politieke contacten te beschikken. Het valt daarnaast op dat niet politiek actieven het minst optimistisch zijn over 19

het gemak waarmee je nieuwe plannen kan ontwikkelen en dat bestuurders daar het meest positief over denken. Daarnaast zijn maar weinig volksvertegenwoordigers en bestuurders het eens met de stelling dat hun bemoeienis wel eens als sta in de weg kan fungeren, terwijl bijna 40 % van de niet politiek actieven het eens is met die stelling. Dat het voor mensen van buiten Zeeland moeilijker is om plannen van de grond te tillen wordt ten slotte door maar een kwart van de ondervraagden onderschreven. Overigens is er voor deze laatste stelling wel een belangrijk onderscheid op basis van het aantal jaren dat men in Zeeland actief is, waarbij een derde van de mensen die minder dan 10 jaar in Zeeland de stelling onderschrijft, terwijl minder dan 20 % van de mensen die meer dan 30 jaar actief zijn in Zeeland het eens is met deze stelling. We vroegen de respondenten ook naar hun opvattingen over gemeentelijke en provinciale herindeling. Over het geheel genomen is er meer steun voor gemeentelijke dan voor provinciale herindeling, maar een minderheid van zowel volksvertegenwoordigers als bestuurders is daar voor. Er is verder weinig steun voor het op dit moment splitsen en verkopen van energiebedrijf Delta. De meningen over een aandeelhouderschap van de haven van Antwerpen in Zeeland Seaports zijn verdeeld, terwijl vrijwel niemand heil ziet in het weer leven inblazen van een professionele voetbalclub in Zeeland. 80%

72%

Niet Politiek Actief Raads/Statenlid Weth/Gedep 45%

70% 60% 50% 40% 30%

48%

44% 38%

38% 36%

51%

36% 24%

20%

26%

28% 13%

10%

9%

13%

0% Er moet in Zeeland Bestuurlijke Energiebedrijf Delta De haven van Zeeland moet zo snel een gemeentelijke schaalvergroting via moet zo snel Antwerpen moet een mogelijk weer een herindeling komen. provinciale mogelijk gesplitst en aandeel in Zeeland eigen professionele herindeling is verkocht worden. Seaports krijgen. voetbalclub krijgen. onontbeerlijk

Figuur 11 Opvattingen over politieke onderwerpen (% respondenten dat het eens is met genoemde stelling)

20

5. De netwerken van de meest invloedrijke Zeeuwen De resultaten van de enquête laten zien dat netwerken en relaties belangrijke invloedsbronnen. Dat is ook iets dat blijkt uit de vele studies naar de macht en invloed die in de loop der jaren gehouden zijn. We brengen hieronder twee soorten netwerken in kaart: de organisatienetwerken van de Top 60 en de contacten van de Top 25.

5.1 Organisatienetwerken van de Top 60 Allereerst kunnen we zien wie elkaar tegenkomt in welke organisaties doordat men bijvoorbeeld samen in een bestuur, raad van commissarissen of directie zit. De verbindingen die mensen op die manier met anderen hebben kunnen we vertalen in een netwerk‐kaart waarbij we kunnen zien wie elkaar bij welke organisaties ‘tegenkomt’. Gezien het grote aantal personen en organisaties is het echter weinig inzichtelijk om dit volledige netwerk in beeld te brengen, omdat zo’n kaart vrijwel onleesbaar is. We kiezen er daarom voor om alleen de organisatienetwerken van de Top 60 invloedrijke Zeeuwen in kaart te brengen. Om het overzicht te bewaren laten we daarbij alleen die organisaties zijn waarin minstens twee mensen uit de Top 60 een functie hebben en die organisaties die nodig zijn om iemand te identificeren. Dit netwerk is afgebeeld op de volgende pagina en lichten we hieronder toe. In de linkeronderhoek van de afbeelding zien we de gemeentelijke en provinciale bestuurders die elkaar tegenkomen in gremia zoals de Vereniging van Zeeuwse Gemeenten en de Veiligheidsregio. Rechtsonder staan de meest invloedrijke Zeeuwen uit het bedrijfsleven en midden boven zien we een aantal mensen actief in de culturele sector. Verschillende Zeeuwen vervullen interessante en diverse brugfuncties zoals Koos Scherphuis, Gerard van Harten en Kees Izeboud. De figuur laat ook zien dat sommige mensen hoog op de lijst niet via organisaties met anderen verbonden zijn. Dat geldt voor ondernemers als Henk van Koeveringe en Kees Meijer, maar ook voor Karla Peijs die binnen Zeeland op dit moment alleen voor het Watersnoodmuseum actief is (omdat niemand anders van de Top 60 daar in zit, is die organisatie niet in de figuur opgenomen). Het geldt ook voor de Tweede Kamerleden Bosman en De Vries en Eerste Kamerlid Schouwenaar. Nogmaals en wellicht ten overvloede benadrukken we hier nog maar een keer dat de daadwerkelijke netwerken van de hier afgebeelde personen veel groter zullen zijn. Allereerst zijn ze met meer organisaties verbonden dan we hier kunnen afbeelden, zowel binnen Zeeland maar vaak ook buiten Zeeland. Daarnaast geeft deze afbeelding alleen de verbindingen via organisaties weer en niet de andere contacten die deze mensen ongetwijfeld ook met elkaar hebben. Dit organisatienetwerk geeft alleen gemeenschappelijke lidmaatschappen weer, maar zegt verder niets over de feitelijke contacten die er tussen deze mensen bestaan.

21

Netwerken van meest invloedrijke Zeeuwen. ( = in Top 25, = overigen)

22

5.2 Het contactennetwerk van de Top 25 Om de reputatie‐analyse en het feitelijke contactennetwerk bij elkaar te brengen hebben we alle leden van de Top 25 gebeld en gevraagd met welke andere leden van de Top 25 zij het afgelopen jaar contact hebben gehad. We gaan er van uit dat er sprake is van zo’n contact wanneer beide partijen aangeven met elkaar contact te hebben gehad. De figuur hieronder geeft het contacten netwerk van de Top 25. Het netwerk heeft een grote dichtheid: gemiddeld heeft een lid van de Top 25 met 14 anderen uit het netwerk contact gehad. In de figuur hieronder staan de leden van de Top 25 gegroepeerd op basis van hun onderlinge nabijheid, waarbij de grote van het vierkant het aantal contacten met anderen weergeeft (met Han Polman als hoogst scorende met 22 contacten en Frans Lievens als laagst scorende met 6 contacten). Op basis van onderlinge contacten komen Han Polman, George van Heukelom en Jan Lonink als de meest centrale figuren uit dit netwerk. Maar gezien de dichtheid van het netwerk is niemand echt in staat de contacten de monopoliseren. Iedereen kan elkaar binnen twee stappen bereiken.

23

De combinatie van de gegevens uit het reputatie‐onderzoek en die uit de netwerk‐analyse laat zien dat de Top 25 zoals die uit de online enquete totstand is gekomen niet louter een willekeurige groep mensen betreft, maar dat deze mensen onderling sterk met elkaar verbonden zijn. Dat beeld komt bovendien overeen met de informatie die uit de expert‐interviews. In deze vertrouwelijke achtergrondgesprekken kregen we regelmatig te horen dat de groep mensen die er toe doet in Zeeland tamelijk klein is en dat die elkaar vaak en overal tegenkomen. Het ligt in de lijn der verwachting dat dit niet alleen geldt voor de mensen in de Top 25 maar ook voor die mensen die wat lager op de lijst van invloedrijken staan. Wel valt te verwachten dat de intensiteit van contacten afneemt naarmate de groep groter wordt en er ook grotere ‘gaten’ in dat netwerk zullen bestaan.

24

6. Bijlage: sublijsten naar eiland, organisatie en domein Op basis van aantallen functies en scores per functie volgt hieronder een overzicht van de hoogst scorende personen per sector, veld of eiland. De rangorde van deze lijst is gebaseerd op de inventarisatie van posities in organisaties. Functie Commissaris van de Koning Gedeputeerde Tweede Kamerlid Dijkgraaf Eerste Kamerlid Burgemeester Wethouder Statenlid Raadslid 



 

Score 15 (max)

Functie Directeur Bedrijf/Instelling

Score 5

12 (max) 12 (max) 10 (max) 8 (max) 7 (max) 4 (max) 2 1

Manager Openbaar bestuur Voorzitter Raad van Commissarissen/Toezicht Lid Raad van Commissarissen/Toezicht Voorzitter Stichting/Vereniging Bestuurslid Stichting/Vereniging Aandeelhouder Lid Ledenraad

3 5 2 2 1 1 0,5

TOP 10 per sector o Voor de drie sectoren Overheid, Non‐Profit en Markt is een top 10 samengesteld op basis van het aantal functies van een persoon binnen die sector. De tabel geeft zowel het aantal functies binnen de sector en het totaal aantal functies weer. Voor deze lijsten is dus geen gebruik gemaakt van de wegingsfactoren. Ranglijsten per veld: o Om de interessante personen per veld op te sporen hebben we er voor gekozen om te kijken naar die personen die actief zijn op dat veld en ofwel meerdere functies in dat veld hebben ofwel deze functies combineren met functies buiten dat veld. Per veld geven we vervolgens alleen de namen van personen die aan deze criteria voldoen, met een maximum van 10 en gerangschikt naar aantal functies binnen het veld en vervolgens de totaalscore. De ranglijsten laten op deze manier zien welke mensen binnen een veld in staat zijn om verbindingen te leggen via dubbelfuncties binnen en buiten de sector.In sommige lijsten zien we bepaalde personen dan ook meerdere keren terugkomen omdat ze functies in verschillende velden met elkaar combineren en zo aan een hoge score komen. TOP 20 per eiland: de 20 personen met de hoogste totaalscores naar eiland waar ze wonen. TOP 10 per sector op basis van aantallen functies binnen sector

25

Overheid

Naam

Totaal aantal functies

Functie

M/V

1 Annemiek Jetten

Burgemeester

V

7

8

2 Jan‐Frans Mulder

Burgemeester

M

6

11

3 Carla Schönknecht

Gedep

V

5

7

4 Anton Stapelkamp

Burgemeester

M

5

9

5 Jan Huisman

Burgemeester

M

5

7

6 René Verhulst

Burgemeester

M

5

6

7 Hans de Kunder

Weth

M

5

8

8 Ben de Reu

Gedep

M

4

5

9 Toine Poppelaars

Dijkgrf

M

4

11

Burgemeester

M

4

7

10 Gerard Rabelink Non‐Profit

Aantal functies in sector

Functie

M/V


1 Cees van Liere

Bestuurslid

M

11

12

2 Adri de Buck

Directeur

M

9

9

3 Toine Poppelaars

Dijkgrf

M

7

11

4 Henny van Kooten

Burgemeester

M

6

10

5 Dick van der Zaag

Voorzitter

M

6

6

6 Elly Brand

Directeur

V

6

6

7 Koos Scherphuis

Bestuurslid

M

6

6

8 Co van Schaik

Weth

M

5

9

9 Han Polman

CdK

M

5

8

Raadslid

M

5

6

Functie

M/V



Voorzitter

M

4

6

RvT

V

3

6

Naam

10 Rien de Regt Markt Naam 1 David Luteijn Scarlett Kwekkeboom‐ 2 Janse

3 Jaap de Jonge

Directeur

M

3

5

4 Johan Klompe

Directeur

M

3

4

5 Frank Verhagen

Directeur

M

3

4

6 Daan van Doorn

Voorzitter

M

3

4

7 Kees van Beveren

Gedep

M

3

6

8 Henk van Koeveringe

Directeur

M

3

3

9 Peter Louwman

Directeur

M

3

3

26


10 Ron Barbé



RvT

M

2

4

Ranglijsten per veld

Cultuur

1

Naam Hans Oomen

Aantal functies in dit veld 3

2

Jan te Veldhuis

3

9

3

Eric Hageman

3

8

4

Ton Brandenbarg

3

6

5

Kees Izeboud

2

10

Onderwijs

Organisatie en functie

Score 11

Fruitteeltmuseum Kapelle Directeur Historische Museum De Bevelanden Directeur Vereniging Zeeuwse musea Bestuurslid CBK Zeeland Voorzitter Meldpunt Erfgoed Zeeland Voorzitter Stichting Historisch Onderzoek Zeeland Voorzitter Jazzfestival Middelburg Voorzitter Stichting Cultuurpodia Zeeland Voorzitter Stichting Jazzpodium Middelburg Voorzitter Roosevelt Stichting Bestuurslid Watersnoodmuseum RvT Zeeuwse Boekenprijs Bestuurslid Film by the sea VZ RvT Omroep Zeeland VZ RvT

1

Naam Adri de Buck


2

Hendrik‐Jan van Arenthals

4

11

3

Frans van der Knaap

3

7

4

Gerard Langeraert

3

7

Oa Directeur Hogeschool Zeeland, Bestuurslid Surf, Dienstencentrum Onderwijs Zeeland, Pieken in de Delta Directeur Mondia Scholengroep, Voorzitter Samenwerkingsverband Voorgezet onderwijs en Stuurgroep Passend Onderwijs Zeeland Directeur CSW, Bestuurslid Samenwerkingsverband voortgezet onderwijs Directeur Perspecto, RvT SG De Rede

5

Hans van Dam

3

7

RvT de Korre en Obase

6

Anko van Hoepen

3

3

7

Rien de Regt

2

10

Bestuurlid Alpha scholengroep, PO‐Raad en Stichting Zien RvT SG de Rede, VZ Vereninging Openbaar Onderwijs

8

Ad Vis

2

8

Dir Alpha Scholengroep, VZ RvT Ostrea

9

Bert Vogel

2

8

10

Pim van Kampen

2

8

Dir Calvijn College, Bestuurslid Dienstencentrum Onderwijs Zeeland Directeur OPDC Griffioen, RvT Archipelscholen

Sport

Aantal functies in dit


Score 15

Naam

Organisatie en functie Score

27

veld 1

Pieternel van der Linde

3

11

Dir zeil en sportcentrum Brouwersdam, Bestuurslid Delta Sport VZ Delta Tour Zeeland, Bestuurslid Stichting Driebanden promotie VZ Tholense Boys en Thoolse voetbalfederatie

2

David Luteijn

2

15

3

Jan Heshof

2

5

4

Kees Bal

2

4

5

Edwald Martijn

2

3

6

Henk de Jong

2

2

7

Jacky Lambert

2

2

8

Cees van Liere

1

21

Bestuurslid Ride for the Roses, en Zeeuwse Ren en Toerclub Bestuurslid Hockeyclub Rapide, en Stichting Promotie SV Hoek Lid Comite van Aanbeveling Zeeuws Elftal

9

Kees Blankenburgh

1

11

Bestuurslid Swift

10

Pim van Kampen

1

8

Bestuurslid VV Zeelandia Middelburg

Welzijn

VZ Ride for the Roses, VZ Stichting Zeeuwse wielerevenementen Bestuurslid KNWU, VZ Wielercomite Philipinne

1

Naam Cees van Liere


2

Jan‐Willem van Koeveringe

2

4

3

Jaap de Jonge

1

10.50

4

Rien de Regt

1

10

5

Cees Verhage

1

6

VZ Stichting Maatschappelijk Werk en Welzijn Oosterschelde Bestuurslid Stichting Jeugd en Jongeren werk Terneuzen. Lid RvT Stichting Welzijn Middelburg

6

Jan Tijmstra

1

6

RvT Arduin

7

Jan van Seters

1

6

Bestuurslid Stichting Jeug en Jongerenwerk Terneuzen

8

Wim van Eijk

1

6

VZ RvT Stichting Welzijn Middelburg

Wonen

Naam

Score


1 2 3 4 5 6 7

Fiek Smitskamp Elly Brand Willem Verhage Adrie de Bruijn Koos Scherphuis Wim Oving Bas Feijtel

Aantal functies in dit veld 2 1 1 1 1 1 1

5 13 12 9 9 9 8

Bestuurslid de Loods, RvC Woongoed Middelburg VZ RvC Marsaki RvC Woongoed Middelburg VZ RvC R en B Wonen Borsele RVC Woongoed Middelburg RvC L’Escaut RvC RWS Goes


Score 21

Voorzitter Vakjury Samen Zeeland Bestuurslid Stichting Maatschappelijke belangen Goed VZ Dierenasiel Walcheren, Bestuurslid Switch

28

8 9 10

Frank Eijlander Toine Huijsmans Harry van Waveren

1 1 1

8 8 7

RvC Marsaki RvC Woongoed Zeeuws Vlaanderen RvC Zeeuwland

Zorg


Naam 1 Dick van der Zaag 2 Willem Verhage 3 Elly Brand

Aantal functies in dit veld 3 2 2

4 5 6 7 8 9

Jolanda Meijer Jaap Hulstein Wim Oving Toine Huijsmans Wim Munter Rieneke Sijderius

2 2 2 2 2 2

9 10 9 8 8 8

10 Peter de Doelder

2

7

Aantal functies in dit veld

2 1 1 1 1 1 1 1 1

7 12 10 9 8 7 7 6 6

Score 13 12 13

RvT Allevo, VZ RvT Het Gors, VZ Hospice het Clarahofje RvT ADRZ en Stichting Revant Branchebestuur KO, Directeur Kibeo, RvT ViaZorg VZ Provinciale KRaamzorg RvT Zorgsaam Directeur het Gors en VZ RvT Viazorg Directeur Accolade Zorggroep, RvT Juvent VZ RvT Meezeeland, VZ RvT Zorgsaam ZV Bestuurslid Facility Cost Index RvT Allevo RvT Allevo, RvT Kibeo Bestuurslid Huisartsenkring Zeeland, RvT SVRZ, ook: Raadslid Gemeente Middelburg

Bouw en industrie

1 Naam 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Jan Peter van der Peijl Scarlett Kwekkeboom‐Janse Helena Heremans Jan te Veldhuis Gerard van Harten Arnd Thomas Eric de Ruijsscher Rien Jonker Hein van Ameiden


Score Directeur de Hoop Terneuzen, RvC Bleijko betonindustrie RvC Herstaco Directeur Bilfinger VZ RvC Zeeland Refinery VZ RvC Dow Directeur Dow Directeur H4A Bouw Eastman Chemical Middelburg Directeur Damen Schelde Naval Shipbuilding



In de sector dienstverlening vinden we geen namen met dubbelfuncties, anders dan de situaties waarbij personen om fiscale of andere redenen hun bedrijf in meerdere ondernemingen hebben opgesplitst en zo kunstmatig hoog op de lijstjes zouden eindigen.

29

Voedsel

Naam



Score

1 Cees van Liere

4

21

2 Johan Klompe

3

12

3 Huub Lacor

2

6

Ko Prins Peter de Koeijer David Luteijn Kees Blankenburgh Antoon van Vugt Daan van Doorn Huub Beelen

2 2 1 1 1 1 1

6 4 15 11 10 10 6

Natuur en milieu


1 Dick van der Zaag

2

13

2 Patricia van Veen‐de Recht

2

5

3 Hans van Geesbergen

2

5

4 Walter de Milliano

2

3

2 1 1 1 1 1

3 10 12 8 7 6

4 5 6 7 8 9 10

Voorzitter Dag van de Zeeuwse Visserij, Genootschap de Vergulde Oester, Nederlandse Oestervereniging, Stichting Vrienden van de Mossel Directeur COSUN, VZ RvC CZAV, Bestuurslid Proefboerderij Rusthoeve Directeur Roem van Yerseke, Bestuurlid Stichting Zeeuwse Tong Directeur Prins en Dingememanse, Bestuurslid STichting Zeeuwse Tong Voorzitter ZLTO en Bestuurslid Stichting Zeeuwse Tong VZ RvC Prins en Dingemanse Directeur CZAV Directeur CZAV Voorzitter Producentenorganisatie Mosselcultuur Directeur Limagrain

Naam

5 6 7 8 9 10

Rinus Antonisse Lous Coppoolse Willem Verhage Siem Buijs Ad Smaal Jan van Seters


Score Bestuurslid de 12 landschappen en VZ RvT Het Zeeuws Landschap RvT Het Zeeuws Landschap en Bestuurslid Natuurbeschermingsvereniging Bestuurslid Lokale Visserijgroep Zeeland en Overlegorgaan Nationaal Park Oosterschelde Bestuurslid Zeeuwse Milieufederatie en Bestuurslid Natuurbeschermingsvereniging VZ Stichting Behoud de Zak van Zuid‐Beveland, Bestuurslid Zeeuwse Milieufederatie VZ Stichting Landschapsbeheer Zeeland RvT Het Zeeuws Landschap Bestuurslid Stichting de Levende Delta Directeur IMARES en RvT Stichting Marin VZ Zeeuwse Milieufederatie

30

 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Ranglijsten naar eiland

Bevelanden Naam Woonplaats Functie Sector Score David Luteijn Goes Voorzitter Markt‐NonProfit 15 Dick van der Zaag Goes Voorzitter Non‐Profit 13 Scarlett Kwekkeboom‐Janse Nieuwdorp RvT Markt‐NonProfit 12 Peter Louwman Kloetinge Directeur Markt 12 Johan Klompe Wolphaartsdijk Directeur Markt‐NonProfit 12 Jaap de Jonge Kapelle Directeur Markt‐NonProfit 10.50 Jaap Hulstein Goes Directeur Non‐Profit 10 Hans Houmes Goes Directeur Markt‐NonProfit 10 Hans Goovers Goes Directeur Markt‐NonProfit 10 Erik de Koeijer Yerseke Directeur Markt 10 Siem Buijs Wissenkerke Voorzitter Overheid‐NonProfit 8 Bas Feijtel Wemeldinge Statenlid Alledrie 8 Rieneke Sijderius Goes RvT Non‐Profit 8 Peter Strating Goes Directeur Non‐Profit 8 Frank Eijlander Goes VZ RvT Markt‐NonProfit 8 Bert Vogel Goes Directeur Non‐Profit 8 Henny van Kooten Kortgene Burgemeester Overheid‐NonProfit 7 Anton Stapelkamp Kapelle Burgemeester Overheid‐NonProfit 7 Theo Quaak s Heer Arendskerke Directeur Non‐Profit 7 Rien Jonker Rilland‐Bath Directeur Markt‐NonProfit 7 Tholen Naam Woonplaats Functie Sector Score Daan van Doorn Tholen Voorzitter Markt‐NonProfit 10 Willem Nuis Tholen Burgemeester Overheid‐NonProfit 7 Jan Heshof Oud‐Vossemeer Raadslid Overheid‐NonProfit 5 Jan Oudesluijs Sint‐Maartensdijk Weth Overheid 4 Jack Werkman Scherpenisse Raadslid Overheid‐NonProfit 4 Frank Hommel Oud‐Vossemeer Weth Alledrie 4 Kees van Dis Tholen Weth Overheid‐NonProfit 4 Peter Hoek Sint‐Philipsland Weth Overheid‐NonProfit 4 Simon Nieuwkoop Tholen ManOB Overheid 3 Jaap Hage Tholen Raadslid Overheid‐NonProfit 3 Piet van Dijke Sint‐Annaland Bestuurslid Markt‐NonProfit 2.50 Wim Markusse Sint‐Maartensdijk Statenlid Overheid 2 W. Meijer Tholen RvT Non‐Profit 2 Roland van Tilborg Sint‐Maartensdijk Statenlid Overheid 2 Rien Tholenaar Oud‐Vossemeer Voorzitter Non‐Profit 2 Piet Geuze Tholen RvC Markt 2 Jan Wilde Sint‐Maartensdijk RvC Markt 2 Henk Nieuwenhuis Tholen Raadslid Overheid‐NonProfit 2 Han van 't Hof Sint‐Annaland Raadslid Overheid‐NonProfit 2 Goos Roeland Sint‐Annaland Statenlid Overheid 2

31

Walcheren Naam Henk van Koeveringe Adri de Buck Elly Brand Willem Verhage André Bosman Albert de Vries Ben de Reu Carla Schönknecht‐Vermeul Kees van Beveren Frank Verhagen Kees Blankenburgh Hendrik‐Jan van Arenthals Lous Coppoolse Kees Izeboud Toine Poppelaars Wim Oving Koos Scherphuis Jolanda Meijer Jan te Veldhuis Hannie Kool‐Blokland

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Woonplaats Middelburg Vlissingen Middelburg Oostkapelle Middelburg Middelburg Vlissingen Vlissingen Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Vlissingen Veere Middelburg Middelburg Domburg Middelburg Middelburg

Functie Directeur Directeur Directeur Bestuurslid Kamerlid Kamerlid Gedep Gedep Gedep Directeur Directeur Directeur VZ RvT VZ RvT Dijkgrf Directeur Bestuurslid Bestuurslid Voorzitter Directeur

Sector Score Markt 15 Non‐Profit 15 Non‐Profit 13 Markt‐NonProfit 12 Overheid 12 Overheid 12 Overheid‐Markt 12 Alledrie 12 Overheid‐Markt 12 Markt‐NonProfit 11 Markt‐NonProfit 11 Non‐Profit 11 Non‐Profit 10 Non‐Profit 10 Overheid‐NonProfit 10 Non‐Profit 9 Non‐Profit 9 Non‐Profit 9 Markt‐NonProfit 9 Markt‐NonProfit 9

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Zeeuws‐Vlaanderen Naam Rien de Regt Gerard van Harten Toine Huijsmans Ron Barbé Jan‐Frans Mulder Stephan Buijsse Rianne Vons Jan Peter van der Peijl Gerard Langeraert Eric de Ruijsscher Arnd Thomas Jan Lonink Jan van Seters Piet de Witte Patricia van Veen‐de Recht Johan Seijdlitz Eric Kerckhaert Rinus Meesen Peter Essenberg Frans Lievens

Woonplaats Axel Terneuzen Graauw Terneuzen Hulst Hulst Terneuzen Terneuzen Westdorpe Biervliet Terneuzen Philippine Terneuzen Hulst Biervliet Hulst Terneuzen Axel Sluis IJzendijke

Functie Raadslid VZ RvT RvC RvT Burgemeester Directeur Directeur Directeur Directeur Directeur Directeur Burgemeester Voorzitter Directeur RvT VZ RvC VZ RvC Directeur Directeur Directeur

32

Sector Score Overheid‐NonProfit 10 Markt‐NonProfit 8 Non‐Profit 8 Markt‐NonProfit 7.50 Alledrie 7 Non‐Profit 7 Non‐Profit 7 Markt 7 Non‐Profit 7 Markt‐NonProfit 7 Markt‐NonProfit 7 Overheid‐NonProfit 7 Non‐Profit 6 Non‐Profit 6 Non‐Profit 5 Markt‐NonProfit 5 Markt‐NonProfit 5 Non‐Profit 5 Markt 5 Non‐Profit 5

Een verkenning van invloedsnetwerken en machtsreputatie in Zeeland. Herman Lelieveldt

Recommend Documents