ECHO ABVV INHOUD. Belasting op arbeid: interessante voorstellen van de HRF

EACHO BVV

Nummer 7, September 2007 verschijnt niet in juli en augustus. V.U.: Luc Voets Hoogstraat 42 • 1000 BRUSSEL Afgiftekantoor: Brussel X

De nieuwsbrief van de Federale en Intergewestelijke studiediensten van het ABVV www.abvv.be

INHOUD

Belasting op arbeid: interessante voorstellen van de HRF

Economie

2

Ondernemingen

3

Sociaal beleid

4

Sociale ombuds

5

• Groei sectorale plannen kleiner dan verwacht • Fusie SUEZ-GDF: waar zijn de winners? Waar zijn de verliezers?

• Opdrachtgevers en onderaannemers moeten beter samenwerken om het welzijn van de werknemers te verbeteren • Diagnose woon-werkverkeer: een middel voor een betere mobiliteit • Deze maand gaan de oudste en laagste uitkeringen omhoog met 2%! • 1-meiplan van ABVV werkt! • Sluitingsfonds: nieuwe maximumbedragen

Echo regio's

5-7

• Jonge Brusselaars: een werkgelegenheidsplan! • Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen: what’s in a name? • Colloquium “Gezondheid op het werk en moederschap” Hervormen naar meer gelijkheid

Europa & Internationaal

U wenst voortaan ECHO enkel per e-mail of per post te ontvangen? U heeft naam- of adreswijzigingen te melden? tel: 02/506.82.71 e-mail: [email protected]

• Flexicurity: hoever staan we? • De Israëlisch-Palestijnse vrede: de vakbeweging bij de VN

8

Op vraag van de Minister van Financiën heeft de Hoge Raad voor Financiën (HRF) een rapport opgesteld over de belasting op arbeid in België, met daarbij een evaluatie van de mogelijkheden om de belastingen op arbeid te verlagen. In zijn rapport stelt de HRF een aantal concrete pistes voor om de sociale en fiscale heffingen op de lonen te verlagen én om die verlagingen te financieren. Onder die voorstellen vinden we o.m. een betere belasting van het spaargeld en dus een betere spreiding van de belastingdruk. Hoge belasting van de arbeid… die wel aan het afnemen is In het rapport wordt een stand van zaken opgemaakt van de belasting op loonarbeid in ons land. Zo wordt vastgesteld dat de loonbelasting in België bijzonder hoog is. Hoewel er sinds enkele jaren een lichte daling vastgesteld wordt, is die toch onvoldoende, zeker voor de laagste lonen. Hoofddoelstelling: de werkgelegenheid In het rapport van de HRF wordt gesteld dat de werkgelegenheid het hoofddoel van de verlaging van de arbeidsbelasting moet zijn. Die keuze is gestoeld op de lage werkgelegenheidsgraad in België met alle nadelige gevolgen van dien (onder meer ondertewerkstelling, werkloosheid, sociale uitsluiting en ongelijkheid). Als basisscenario nam de HRF een belangrijke daling van de fiscale wig op arbeid, vergezeld van een ondersteuning van Onderzoek & Ontwikkeling van opleiding/vorming Het ABVV wijst op een aantal positieve punten Naast het feit dat de werkgelegenheid als een prioritaire doelstelling naar voor geschoven wordt, geeft de HRF een aanbeveling tot een opwaardering van de lage lonen door invoering van een terugbetaalbaar belastingkrediet dat opgenomen is in de bedrijfsvoorheffing en moduleerbaar is i.f.v. de arbeidstijd. Het ABVV had deze denkpiste al in 1998 geopperd in het kader van de IPA-onderhandelingen en er was toen een akkoord onder sociale partners tot stand gekomen. Jammer genoeg werd die piste toen door de regering verworpen. Het ABVV stelt tevreden vast dat de HRF, conform de vaststellingen van de OESO, maatregelen voor een betere belasting van de inkomsten uit spaargelden aanbeveelt. De voorgestelde piste bestaat erin de belasting op spaargelden uniform te maken, ongeacht de wijze waarop die inkomsten toegekend worden. Daarbij moet ons land het fiscale bankgeheim opheffen en de meerwaarden gaan belasten. Samen met een verhoging van de roerende voorheffing zou deze piste de belangrijkste budgettaire compensatiemaatregel vormen. De HRF beveelt tevens aan de extraloonvoordelen (zoals bedrijfswagens) op dezelfde wijze als de lonen te belasten. En op het vlak van de groene fiscaliteit moedigt de HRF de toepassing aan van het principe dat de vervuiler betaalt. Bovendien kan men vaststellen dat de HRF geen voorkeurvolgorde noch prioriteiten bepaalt in de geformuleerde compenserende maatregelen. Wat betekent dat de "sociale" BTW (d.w.z. de verhoging van de BTW-voeten) voor de HRF dus geen denkspoor is dat verplicht gevolgd moet worden. Het ABVV hoopt dat de komende regering met die vaststellingen rekening zal houden om het evenwicht in de structuur van de belastingen te herstellen ten gunste van de werkgelegenheid en de fiscale rechtvaardigheid.

ECONOMIE

Groei sectorale plannen kleiner dan verwacht Bemiddelingsdienst ‘Banken’ – Wederzijdse vertrouwelijkheid Nadat de consumentenorganisaties (waaronder het ABVV) lang moesten strijden voor een hervorming van het systeem, is de Bemiddelingsdienst ‘Banken – Krediet – Beleggingen’ sinds eind 2004 een paritair orgaan waarin vertegenwoordigers uit de financiële sector en consumentenvertegenwoordigers zetelen. De bemiddelingsdienst heeft tot doel de geschillen tussen de consumenten en de bankwereld te proberen op te lossen. Tijdens deze hervorming werd binnen de Bemiddelingsdienst een Begeleidend Comité opgericht dat is samengesteld uit vertegenwoordigers van de overheid, consumentenverenigingen en de bankwereld. Dit comité ziet toe op de goede werking en de doeltreffendheid van het systeem. Het ABVV is lid van dit Begeleidend Comité. In het kader van haar opdracht heeft het Begeleidend Comité zich gebogen over de problematiek van het vertrouwelijke karakter van de briefwisseling tussen de Bemiddelingsdienst, de consumenten en de financiële instelling. Aanvankelijk werd de vertrouwelijkheid enkel gegarandeerd voor de briefwisseling tussen de financiële instelling en de Bemiddelingsdienst, maar na discussie hierover werd beslist een wederkerige behandeling te voorzien volgens de regel ‘geen vertrouwelijkheid behoudens de uitdrukkelijke en gemotiveerde vraag van één van de partijen’.

2 • september 2007 • ECHO-ABVV

n juli publiceerde de Commissie voor I(CBFA) Bank-, Financie- en Assurantiewezen haar langverwachte verslag over de sectorale pensioenstelsels. Het verslag beschrijft de periode 2004/2005, soms aangevuld met de situatie op 1 januari 2007. Het levert een aantal interessante vaststellingen op: • Eind 2005 bestonden er 13 sectorale stelsels, goed voor een tewerkstelling van 410.053 werknemers. Begin 2007 telde de CBFA er 20, met in totaal 633.350 werknemers. Vaak ging het om aanpassingen van bestaande stelsels. De 3 grootste paritaire comités - metaal, voeding en bouw - zijn goed voor 402.067 werknemers, hetzij 64 % van het totaal. De overige 17 paritaire comités stellen samen 231.463 werknemers tewerk. • Sectorpensioenen blijken vooral een zaak van arbeiders. 13 van de 20 stelsels kwam tot stand in een paritair comité dat uitsluitend bevoegd is voor arbeiders, 3 in een paritair comité voor bedienden en 4 in een gemengd paritair comité. • De werknemers met een sectoraal

pensioenstelsel zijn overwegend mannen (86 %). Sectorale pensioenplannen komen immers veelal voor in sectoren met een typisch mannelijk profiel. • De meerderheid van de sectorale stelsels is van het type vaste bijdragen. Het niveau van de bijdragen varieerde in 2004/2005 tussen 1 % en 1,5 %. • De 2 grootste sectoren - metaal en bouw - opteerden voor een pensioenfonds (IBP), daarom vertegenwoordigen de IBP’s 58 % van de betrokken werknemers. De meeste pensioenstelsels worden echter beheerd door een verzekeraar. • 98 % van de arbeiders is tewerkgesteld in een paritair comité met een sociaal pensioenstelsel tegenover 11 % van de bedienden. • Het aantal sectorale pensioenplannen neemt langzaam toe, maar de verhoopte democratisering van de tweede pijler blijft voorlopig uit. Het verslag staat op de website van de CBFA: www.cbfa.be onder de rubriek “Aanvullende pensioenen”. [email protected] (02 506 83 49)

Fusie SUEZ – GDF: waar zijn de winners? Waar zijn de verliezers?

E

nkele randbemerkingen over het Elektriciteit akkoord tussen Suez en GDF De fusie tussen SUEZ en GDF riskeert een nog grotere scheeftrekking te veroorzaken Tewerkstelling in de elektriciteitsproductie op de Belgische Gazelco (ABVV-vakbond voor de sector markt, indien de gascentrales toegang gas en elektriciteit) vreest allang dat krijgen tot goedkoper gas dan de potentiële de financiële herstructureringen zullen leiden tot een verslechtering voor de concurrenten van SUEZ-GDF en dan SPE werknemers die, meer nog dan vandaag, (momenteel concurrent van ELECTRABEL). Er onder druk zullen worden gezet (loon- en zal ook een scheeftrekking van de Belgische werkvoorwaarden) omwille van het streven markt ontstaan indien SUEZ-GDF over naar steeds grotere productiviteitswinsten, een voordeel beschikt op het gebied van evenals tot een vermindering van de informatie en blokkeringmogelijkheden via tewerkstelling in de gemeenschappelijke de structuur van het aandeelhouderschap van de netwerkbeheerder voor elektriciteitsdienstencentra (boekhouding, ...). transport. Ook hier: met welke gevolgen Gas voor de prijzen? Hier behoudt SUEZ-GDF de controle op Bovendien blijft het probleem m.b.t. het gasverkeer in België en vergroot zijn het fonds voor de ontmanteling van controle op de strategische activiteit kerncentrales bestaan: dit fonds moet verder van de gasterminal. Niets wijst erop dat gespijsd worden en moet beschikbaar zijn de groep ook de controle op de andere wanneer de kerncentrales ontmanteld strategische activiteiten, die nochtans worden. bepalend zijn voor de prijszetting en de bevoorradingszekerheid, niet zal behouden. Terwijl het financiële voordeel van de Het risico bestaat dat alle strategische afschrijving van de kerncentrales eigenlijk activiteiten uit Distrigaz zullen wegvloeien zou moeten worden teruggegeven aan de vooraleer Distrigaz zal worden verkocht Belgische verbruikers die deze centrales en dat uiteindelijk alleen nog de Belgische hebben gefinancierd, zal het akkoord dit eindconsumptie overblijft om te worden voordeel omturnen in een voordeel voor overgenomen. In dit geval: tegen welke de groep SUEZ-GDF. prijs? En met welke gevolgen voor de [email protected] (02 506 82 74) verbruikersprijzen?

ONDERNEMINGEN

Opdrachtgevers en onderaannemers moeten beter samenwerken om het welzijn van de werknemers te verbeteren

W

anneer werknemers van verschillende werkgevers samen werken op éénzelfde arbeidsplaats kunnen specifieke risico’s ontstaan. Om die te voorkomen moeten werkgevers elkaar informatie geven en beter samenwerken. De wet welzijn is recent in die zin gewijzigd. Tewerkstelling op eenzelfde arbeidsplaats De Wet verplicht werkgevers om op eigen initiatief samenwerking en informatie te organiseren. Bovendien is de verplichting tot informatie-uitwisseling inhoudelijk meer gepreciseerd. Het gaat over informatie over de bestaande risico’s, de preventiemaatregelen en de maatregelen genomen voor eerste hulp en evacuatie. De betrokk en bedrijven zijn dus verantwoordelijk voor wederzijds overleg en coördinatie. De wet omschrijft niet hoe dit precies moet gebeuren. Indien uit evaluatie van de wet zou blijken dat er toch nood is aan meer concrete regels, kan dat nog altijd bij Koninklijk Besluit worden opgelegd.

Werken in onderaanneming en met derden De wet welzijn bepaalt voortaan: • De werkgevers zijn vrij om de manier waarop ze elkaar informeren over de risico’s en de te nemen preventiemaatregelen zelf in te invullen. • In de overeenkomsten tussen opdrachtgever en de aannemers moet een geding staan dat bepaalt dat indien de aannemer een beroep doet op een onderaannemer in het contract met deze onderaannemer moet worden vastgelegd dat deze onderaannemer al zijn wettelijke verplichtingen betreffende het welzijn van de betrokken werknemers moet respecteren. • Indien een opdrachtgever vaststelt dat een onderaannemer de wet niet naleeft kan hij deze in gebreke stellen. Hij kan ook op kosten van de onderaannemer de nodige preventiemaatregelen nemen. Voor een onderaannemer die op zijn beurt beroep doet op een andere onderaannemer geldt dit ook. Al deze modaliteiten kunnen, indien nodig, nader omschreven worden bij Koninklijk Besluit. [email protected] (02 506 82 60)

Diagnose woon-werkverkeer: een middel voor een betere mobiliteit

D

agelijks verplaatsen miljoenen werknemers zich om naar hun werk te gaan. Dit is lang geen plezierreisje voor 49% (76% in Brussel) van degenen die zich met de auto verplaatsen. Ze krijgen te maken met parkeerproblemen, verzadiging van de wegen, gevaarlijk verkeer, … Dit is één van de lessen die uit de federale diagnose mobiliteit "woon-werkverkeer" getrokken kunnen worden. De definitieve resultaten zijn beschikbaar sinds de vooravond van de vakantie.

Alle ABVV-geledingen kunnen namelijk gratis aan de FOD Mobiliteit gegevens op maat aanvragen. Zo kan een ploeg van afgevaardigden in de ondernemingsraad die schot in de zaak wil brengen, vragen de cijfers van alle bedrijven in hun industriezone bijeen te brengen. Het volstaat daarbij contact op te nemen met de FOD, de reden op te geven (het moet gaan om een beter mobiliteitsbeheer) en te verduidelijken welke gegevens men samengebracht wil zien.

In die eerste diagnose wordt de toestand beschreven op 30 juni 2005 voor 1.339.976 werknemers in 8.774 bedrijven en overheidsinstellingen met meer dan 100 werknemers. We herinneren eraan dat elke betrokken onderneming haar antwoord op de mobiliteitsdiagnose moest voorleggen aan de ondernemingsraad of het overlegcomité.

Neem daarvoor contact op met: Gilles LABEEUW (F) tel. 02 277 38 97, [email protected] ; Bart THYS (NL) tel. 02 277 39 50, [email protected]

PaRL: informatie Europese Ondernemingsraden voortaan in een Nieuwsbrief Onlangs werd een ‘Nieuwsbrief’ gelanceerd, die vakbonden kunnen raadplegen om de laatste weetjes over de Europese ondernemingsraden te weten te komen. De Nieuwsbrief werd gedoopt tot “Participation & Rights Letter” of kort gezegd PaRL en komt er in samenwerking met het EVV. Hij verschijnt eenmaal om de drie maanden. Het zowat 15 pagina’s tellende blaadje, dat tot nu toe tweemaal verscheen, gaat niet alleen in op gebeurtenissen die zich afspelen op het vlak van de Europese Ondernemingsraden. Het laat ook een aantal Europese actuele sociaal-politieke thema’s de revue passeren en geeft kort mee welke de evenementen en publicaties zijn die zich aankondigen voor de komende periode. Met de Nieuwsbrief wil het EVV ervoor zorgen dat de meest actuele informatie over de Europese Ondernemingsraden beter en wijder verspreid wordt. Nieuwsgierig? Neem dan eens een kijkje op het volgende e-mailadres: www.sda-asbl.org. Daar kunt u de Engelse of Franse versie downloaden.

De besprekingen in de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven met het oog op de verfijning van de volgende diagnose (= driejaarlijks) zijn september aangevat. We Voor het ABVV vormt dit basisgegeven zullen niet nalaten u verder op de hoogte een uitstekend instrument, het eerste te houden. in zijn soort, om op alle overlegniveaus een duurzame mobiliteit te promoten. [email protected] (02 506 82 65) ECHO-ABVV • september 2007 • 3

SOCIAAL BELEID

Nieuw in het arbeidsrecht (vervolg) I n h e t ve r l e n g d e va n d e nieuwigheden die we voorstelden in het nummer van juni, wijzen we op het verschijnen in het BS van 23/07/2009 (p. 39313) van de wet houdende diverse arbeidsbepalingen. Deze wet, waarin van alles behandeld wordt, wijzigt in de eerste plaats de wet van 05/03/2002 tot omzetting van de richtlijn 96/71 over detachering. Daarbij wordt enerzijds het recht voor naar België gedetacheerde werknemers erkend om naar de Belgische rechtbanken te stappen als hun arbeidsvoorwaarden niet geëerbiedigd worden, en wordt anderzijds het recht voor de werkgevers- en werknemersorganisaties ingevoerd om de rechten van gedetacheerde werknemers te verdedigen. De wet verduidelijkt de nadere regels van die rechtsvorderingen. Overigens voert die wet in het arbeidsrecht het gebruik van de elektronische handtekening in voor het sluiten van een arbeidsovereenkomst (overeenkomsten volgens de wet van 03/07/1978, overeenkomstkomst voor zeelieden, binnenvaart, betaalde sportbeoefenaars, uitzendkrachten, ter beschikking stelling, PWA, startbaanovereenkomst, beroepsinlevingsovereenkomst). Die wet voert tevens het elektronisch versturen en archiveren van bepaalde documenten (individuele rekening, prestatiestaat van de werknemer, afrekening van de bezoldiging) in in het kader van de individuele arbeidsrelatie. De wet bevestigt het principe van de vrijwilligheid voor het gebruik van de elektronische handtekening voor het versturen en archiveren van sociale documenten.

4 • september 2007 • ECHO-ABVV

Deze maand gaan de oudste en laagste uitkeringen omhoog met 2 % ! et ABVV kon in de onderhandelingen H voor de welvaar tsaanpassingen verkrijgen dat de oudste uitkeringen verhoogd worden. Deze groep worstelt immers vaak met de armoedegrens. Om het verlies aan koopkracht van bij het begin te beperken, wordt ook de vergoeding verhoogd van degenen die sinds zes jaar een uitkering krijgen. Concreet worden vanaf september een aantal sociale uitkeringen met 2 % verhoogd. Het gaat over de: • laagste uitkeringen (de minima en de forfaits), • oudste uitkeringen (zij die 20 jaar geleden ingingen), • uitkeringen van degenen die in 2001 in het systeem traden, in de sector invaliditeit, arbeidsongevallen en beroepsziekten. Voor de pensioensector werd voor dezelfde doelgroep een aparte regeling voorzien. Zij kregen hun verhoging met 2 % al in één keer uitbetaald in april via de welvaartsbonus. Een kleine groep zal nog een extraatje krijgen nu in september. Deze verbeteringen maken deel uit van een unaniem akkoord tussen sociale

gesprekspartners, het zogenaamde Septemberakkoord, gesloten op 21 september 2006. Hierin wordt een resem verbeteringen voorzien. Het Generatiepact voorziet dat de sociale gesprekspartners tweejaarlijks samenzitten om hun prioriteiten inzake sociale uitkeringen vast te leggen. Het Septemberakkoord was het eerste in zijn soort en geldt voor 2007 en 2008. In 2008 worden voor het eerst sinds lange tijd verbeteringen voorzien in de werkloosheid. Het akkoord voorziet namelijk om in 2008 de minima van de werklozen, en de werkloosheidsuitkeringen voor alleenstaanden en samenwonenden gedurende het eerste jaar werkloosheid op te trekken. Aangezien deze verbeteringen belangrijk zijn voor de sociale uitkeringstrekkers maar ook voor de sociale bescherming van de meest kwetsbaren, aanvaarden we dan ook niet dat er getornd zou worden aan het wettelijke mechanisme voor welvaartsaanpassingen! [email protected] (02 506 82 54)

1 mei-plan van ABVV werkt! Bonus in sociale zekerheid! p 1 mei 2005 lanceerde het ABVV een O financieringsplan voor de toekomst van de sociale zekerheid.

Voor 2007 kregen we slechts 85 miljoen, maar vanaf 2008 voorziet de wet een mechanisme dat ons tweejaarlijks 1% van de uitkeringen en 2% van de minima garandeert. Wat goed is voor zo’n 215 miljoen euro per jaar. Dank zij de uitvoering van deze voorstellen zal het budget van de sociale zekerheid in 2008 een positief saldo hebben van ca. 300 miljoen euro. Besparingen op de sociale zekerheid zouden dus puur een resultaat zijn van slechte politieke wil, of van een niet beheersing van de uitgaven in de gezondheidssector (wat zou duiden op slecht bestuur)! Algemene Sociale Bijdrage Het ABVV blijft vragen dat het enige overblijvende punt uit haar 1 mei-voorstel, de invoering van een Algemene Sociale Bijdrage op alle inkomens, zou uitgevoerd worden. Aldus zou de overheid ook de nodige geldmiddelen kunnen vinden om haar deel van de stijging van de gezondheidsuitgaven te financieren.

De voorstellen die daarin gelanceerd werden, zijn ondertussen grotendeels gerealiseerd: • De vermogens mee laten financieren door een deel van de opbrengst van de Europese spaarrichtlijn toe te kennen aan de sociale zekerheid. Wij hadden een opbrengst van 490 miljoen euro voorzien voor het eerste jaar van toepassing. Reële opbrengst in budget 2008: 404 miljoen euro. • Vanaf 1 januari 2008 krijgt elke Belg dezelfde gezondheidsverzekering. Wij stelden dan ook voor dat de overheid de stijging van de gezondheidsuitgaven zou financieren, door de overheid voor het deel dat hoger is dan de stijging van de opbrengst uit sociale bijdragen. Voor 2007 hadden wij in ons plan een opbrengst van 700 miljoen euro voorzien. Geraamde opbrengst in budget 2008 (indien de nieuwe regering zou beslissen de huidige groeinorm in de gezondheidssector van 4,5% te behouden): 808 miljoen euro. [email protected] (02 506 82 72) • Wij hadden voor 2007-2008 ook gemikt op 554 miljoen euro aan [email protected] (02 506 82 75) [email protected] (02 506 82 51) welvaartsaanpassingen.

SOCIALE OMBUDS

Sluitingsfonds: nieuwe maximumbedragen p 17 augustus verscheen in het O Staatsblad het Koninklijk Besluit van 3 augustus 2007 dat nieuwe maximumbedragen bevat voor de vergoedingen die bij een faillissement of een sluiting betaald worden door het Sluitingsfonds. De nieuwe bedragen zijn het resultaat van een jarenlang volgehouden syndicale strijd waarin het ABVV een belangrijke rol heeft gespeeld. De plafonds inzake sluiting van ondernemingen waren sinds 1985 ongewijzigd gebleven! Ze werden nooit geïndexeerd. De verhoging ervan is dan ook een oude vakbondseis. In het IPA 2005-2006 stond al geschreven dat de sociale partners eveneens bereid zijn de maand- en jaarplafonds aan te passen, maar het heeft tot eind 2006 geduurd voor er, op initiatief van het ABVV, een unaniem advies kwam. Hoewel het initieel ging om een verhoging van het maandelijks en jaarlijks grensbedrag, is het resultaat een combinatie van de vereenvoudiging van de interne plafonds en een verhoging van het globale plafond. Het globale maximum bedraagt voortaan 23.000 euro in 2007 en 24.000 euro in 2008 (vroeger max. = 22.310 euro). Voor het achterstallig loon en andere

vergoedingen(o.m. eindejaarspremies) wordt geen rekening meer gehouden met een maximum van 1.859,20 euro per maand en een maximum van 2 maand voor achterstallig loon, maar met een max. van 6.750 euro voor alle lonen en vergoedingen samen. Het vakantiegeld is geplafonneerd op 4.500 euro. Er is dus geen grensbedrag meer voor het loon waarop het vakantiegeld berekend wordt. Voor de opzeg- of overbruggingsvergoeding is er een forse verbetering gemaakt: het maximum = globaal maximum (23.000 of 24.000 euro) verminderd met de lonen, vergoedingen, voordelen en het vakantiegeld. Aangezien lonen, vergoedingen en vakantiegeld samen geplafonneerd zijn op 11.250 euro blijft er nog minimum een marge van 11.750 euro (in 2007) of 12.750 euro (in 2008) voor opzegvergoedingen. Het gevolg van deze verhoging en vereenvoudiging zal zijn dat 90% van de werknemers volledig vergoed zal worden tegenover 36% in het verleden. We kunnen dan ook terecht spreken van een grote stap voorwaarts!

Vorming DSR De eerstvolgende vorming voor de DSR en de juridische diensten van de centrales gaat door op 4 oktober a.s. en heeft als thema de sociale verkiezingen en de bescherming van de afgevaardigden. Praktische info hierover volgt later.

[email protected] (02 506 82 52)

ECHO REGIO’S

Jonge Brusselaars: een werkgelegenheidsplan! n het kader van de onderhandelingen Iregering, voor de vorming van een federale deden het ABVV Brussel (dat in gemeenschappelijk vakbondsfront optrad) en de organisaties verenigd in Lire & Ecrire Bruxelles, FEBIS en Tracé Brussel asbl op 22 juni 2007 een oproep voor een billijke federale solidariteit voor Brussel. In dit kader hebben zij gevraagd dat de overheid ambitieuze maatregelen voor de jongerenwerkgelegenheid zou goedkeuren. Deze organisaties hebben samen een werkgelegenheidsplan voor jonge Brusselaars ingediend bij de gewestministers en hebben de informateur, Didier REYNDERS, een open brief bezorgd. In Brussel is 1 op de 3 jongeren werkloos. We moeten jammer genoeg vaststellen dat de federale maatregelen die in het kader van de werkloosheidsverzekering werden genomen, niet aangepast zijn aan de dramatische werkloosheidspercentages in de grootsteden, Brussel in het bijzonder. Bovendien bereiken deze steunmaatregelen (brugpensioen, loopbaanonderbreking, tijdelijke werkloosheid) waarvoor zo maar eventjes een derde van het werkloosheids-

budget uitgetrokken wordt (2.557 van de 8.185 mio), maar weinig jongeren. Specifieke steunmaatregelen zijn dus dringend noodzakelijk. Dit plan staat haaks op elke nieuwe regionalisering van het werkgelegenheidsbeleid. Het stoelt aan de ene kant op (nog te nemen) federale maatregelen en, aan de andere kant, op een herschikking van de gewestmaatregelen voor de inschakeling van werklozen en op een voluntaristische actie voor diversiteit bij de Brusselse bedrijven, een actie die stoelt op gelijkheid en solidariteit, op onze waarden dus. Deze zomer nog had het gemeenschappelijk front een ontmoeting met de Minister President van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Charles PICQUÉ, en zijn Minister van Werk, Benoit C EREXHE . Er werd een werkgroep opgericht om de voorstellen uit het werkgelegenheidsplan voor jongeren te analyseren. Dit plan van minister C EREXHE kan u downloaden op www.abvvbrussel.be. [email protected] (02 552 03 56)

Tewerkstellingsplan voor jonge Brusselaars: voorstellen Gewestelijke maatregelen 1. Gewestelijke tewerkstellingsconferentie organiseren. 2. Jongeren een eerste werkervaring aanbieden. 3. Stedelijke werkgelegenheidscheppende economie aanzwengelen (milieuvriendelijk bouwen, sociaal-gezondheid, cultuur en toerisme, Horeca, transport en logistiek). 4. Strijd tegen discriminaties bij aanwerving. 5. Coördinatie bij het beheer van het economische bekken van Brussel (met de drie Gewesten). Federale maatregelen 1. Hervorming van het begeleidingsplan en van de actieve opvolging van werklozen. 2. Aanpassing van de werkgelegenheidsplannen. 3. Tewerkstelling van Brusselaars in de administratie en de federale overheidsbedrijven bevorderen. 4. Een beroep doen op het beleid voor grootsteden en op de BELIRIS-akkoorden. ECHO-ABVV • september 2007 • 5

ECHO REGIO’S

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen: what’s in a name?

D

Vul onze mobiliteitsenquête in en win Surf naar onze website “Mobiliteit” (www.vlaams.abvv. be/ benjemob/home.asp): je vindt er immers allerlei informatie over mobiliteitsthema’s die syndicaal relevant zijn gaande van mobiliteits-CAO’s tot standpunten over bepaalde mobiliteitsthema’s. Je kan er bovendien prachtige prijzen winnen indien je de mobiliteitsenquête invult. Via deze enquête kom je te weten of jouw bedrijf al dan niet mobiliteitsvriendelijk is. Het invullen van de enquête neemt slechts enkele minuten in beslag1. De prijzen worden verloot op 31 oktober 2007!

1 Bij het ABVV loopt een project ter promotie

van de duurzame vervoermiddelen met ondersteuning van het ESF. ESF: bijdragen tot de ontwikkeling van de werkgelegenheid door het bevorderen van inzetbaarheid, ondernemerschap, aanpasbaarheid en gelijke kansen, en door het investeren in menselijke hulpbronnen. www.esf-agentschap.be"

6 • september 2007 • ECHO-ABVV

e SERV bereidt in het kader van het project “Vlaanderen in Actie” een conferentie voor over Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (voortaan MVO). Op de conferentie zullen onder andere de resultaten van de “lerende netwerken MVO” voorgesteld worden, en zal onderzocht worden hoe MVO structureler kan verankerd worden in de beleids- en ondernemingscontext. Drie grote evoluties liggen aan de basis van het MVO gebeuren: de trend naar deregulering, de groeiende rol van de financiële markten, en de toegenomen sociale en ecologische impact van ondernemingen. Binnen deze context stellen maatschappelijk verantwoordelijke ondernemingen in hun bedrijfsvoering sociale en milieu-overwegingen op gelijke voet met economische overwegingen. Bovendien gaan deze bedrijven hierover de dialoog aan met de werknemers en hun vakbonden, de consumenten, de buren, de overheid en andere belanghebbenden. Hoe denken wij er over? De debatten over duurzame ontwikkeling en MVO zijn nauw met elkaar verweven. MVO bevindt zich in het spanningsveld tussen wat bedrijven doen en wat - op basis van duurzaamheidscriteria - maatschappelijk wenselijk is. Willen we dat ondernemingen meer dan vandaag hun verantwoordelijkheid nemen op maatschappelijk vlak, dan moeten we samen met anderen de maatschappelijke druk opvoeren. We moeten onze plaats opeisen in dit debat en er in de eerste plaats voor zorgen dat bedrijven rekening houden met vakbondsrechten en sociale rechten. MVO mag in geen geval de plaats innemen van wetgeving. MVO begint waar de wetgeving stopt. MVO mag overigens niet vrijblijvend zijn. Daarom is een kader nodig dat een aantal minimale spelregels vastlegt: • Eerste spelregel: Bedrijven moeten niet alleen de regelgeving naleven, maar zich inschrijven in een proces van sociale vooruitgang: het voeren van een actief preventiebeleid en het bevorderen van de arbeidskwaliteit; het voeren van een diversiteit - en non- discriminatiebeleid; het erkennen en ontwikkelen van de competenties van werknemers...

• Tweede spelregel: Geen MVO zonder inspraak. Bij MVO staat het overleg – in de eerste plaats met de vakbonden, maar ook met andere belanghebbenden- centraal. • Derde spelregel: geen MVO zonder transparantie en onafhankelijke controle. Ondernemingen moeten vandaag reeds op een degelijke manier rapporteren over de verschillende aspecten van het bedrijfsgebeuren. Eigenlijk zouden ze ook op een meer integrale manier moeten rapporteren over de maatschappelijke impact van hun activiteiten en over hun MVO-initiatieven. Onafhankelijke instanties moeten deze rapportering controleren en valideren. Wat verwachten we van de overheid? Overheidssteun moet rekening houden met MVO. Bedrijven die minimale spelregels niet respecteren mogen niet in aanmerking komen. Bedrijven die zich onderscheiden mogen een bonus krijgen. Het spreekt ook voor zich dat de sector van de sociale economie verder wordt uitgebouwd. De Vlaamse overheid moet het voorbeeld geven: bij het inkopen van producten en diensten moet de voorkeur uitgaan naar die ondernemingen die zich maatschappelijk verantwoord gedragen. De door de overheid beheerde fondsen moeten belegd worden op basis van ethische criteria. In overleg met de vakbonden en andere belanghebbenden moet de overheid een kader uittekenen om MVO-praktijken te erkennen, de wijze van verslaggeving vast te leggen en ervoor te zorgen dat MVO algemeen ingang vindt (“mainstreamen”). Ook de Vlaamse overheid moet initiatieven nemen om de sociale dialoog over MVO te versterken. Waar nodig en nuttig moeten de informatie- en inspraakrechten van werknemersafgevaardigden expliciet vermeld worden zoals reeds gebeurde met milieu- en energiethema’s. We willen dat de Vlaamse overheid een “ronde tafel” MVO organiseert zodat een coherente beleidsstrategie op lange termijn kan uitgetekend worden. [email protected] (02 506 82 22)

ECHO REGIO’S

Colloquium "Gezondheid op het werk en moederschap" Hervormen naar meer gelijkheid

O

p 11 juni organiseerde het Waalse Vrouwenbureau een colloquium over de regelgeving m.b.t. de bescherming van het moederschap. Heel wat vrouwen, maar gelukkig ook enkele mannen, vertegenwoordigden er de diverse vakcentrales van het ABVV tot in hun subsectorale geledingen. Uit de tussenkomsten bleek dat er heel wat belangstelling bestaat voor de problematiek omwille van de omvang en de veelheid aan problemen waarmee de vrouwen op de vloer te kampen hebben. De aanwezigheid van vertegenwoordigsters van diverse vrouwenverenigingen en ook van arbeidsgeneesheren was, vanwege hun andere invalshoek, een verrijking voor het debat. Er werd tevens van de gelegenheid gebruik gemaakt om de ongelijke behandeling van de vrouwen tegenover de bewezen risico's aan te klagen. De uiteenzettingen en discussies belichtten een hele reeks elementen die wijzen op de dringende noodzaak van een diepgaande hervorming van de bescherming van het moederschap. Het wetsvoorstel van de socialistische volksvertegenwoordiger JeanMarc DELIZÉE tot afschaffing van de ongelijke vergoeding bij preventieve verwijdering bleek een onontbeerlijke, maar toch ontoereikende stap in de goede richting te zijn. Overtuigd van de noodzaak om zijn voorstel na het debat verder te verfijnen, stelde hij voor daaraan samen met het ABVV te werken. Als besluit van dit colloquium kan gesteld worden dat de meest dringende opdracht erin bestaat de gelijke b e h a n d e l i n g te w a a r b o rg e n va n zwangere/borstvoedinggevende vrouwen die geconfronteerd worden met een gezondheidsrisico voor zichzelf of voor hun baby dat verband houdt met hun werk. Dit vereist de afschaffing van de onsamenhangende bepalingen van een regelgeving die, wat de vergoeding betreft, uitgewerkt werd in het licht van twee sectoren van de sociale zekerheid (Fonds voor Beroepsziekten en RIZIV) die niet tot opdracht de bescherming van het moederschap hebben.

Zwangerschap is geen ziekte! Tijdens de dag bleek dat er zich ook nog andere dossiers voor de middellange termijn aftekenen, zo ondermeer: • De verbetering van de regelgevingen m.b.t. het welzijn en de bescherming van het moederschap op het werk. Doel moet zijn de werknemers en werkneemsters een betere bescherming te bieden tegen reproductieve risico's, bescherming die momenteel erg ontoereikend is. • De herziening van het wettelijke k raamverlof. Doel moet zijn de minimumperiode voor borstvoeding erin op te nemen omdat zij qua preventie beschouwd moet worden als heilzaam voor de gezondheid van de moeder en het kind. • De verbetering van het vaderschapsverlof. Dit moet een wettelijke verplichting worden, de concrete erkenning door de maatschappij van de noodzakelijke betrokkenheid van de vader bij de kinderzorg. Het Bureau van het Waals ABVV werd gevraagd een vervolg aan die werkzaamheden te geven door een standpunt te bepalen over een aantal principes: • De afschaffing van de ongelijke sociale bescherming van de werkneemsters die uit hun werkpost verwijderd worden. • Een vergoeding van 90% van het nettoloon voor die zwangere of borstvoedinggevende vrouwen. • Zwangerschap mag niet verward worden met ziekte. • Eén enkele formule voor de verzekering van de borstvoedingsperiode (bij voorkeur in het kader van het kraamverlof ). • Verruiming van de maatregelen m.b.t. de kankerverwekkende risico's tot de reproductieve risico's. • De responsabilisering van de arbeidsgeneesheren op het gebied van primaire preventie. • Een evaluatie - vanuit de genderoptiek - van de resultaten van de bestaande beleidsmaatregelen op het gebied van moederschapsbescherming, ouderschapsverlof, combinatie arbeid & gezin en ondersteuning van ouderschap, ten einde eventuele valstrikken of contraproductieve gevolgen van bepaalde maatregelen ongedaan te maken.

Regards FGTB Waalse werknemers en reconversie I n Wa l l o n i ë b e s t a a n d e reconversiecellen al 30 jaar. Het eerste experiment dateert van 1977 in het zuiden van Luxemburg, met de sluiting van de "Minière et Métallurgique de RodangeAthus", waarbij meer dan 1500 werknemers hun baan verloren. Talrijke andere experimenten zagen het licht naarmate de herstructureringen in het Waalse industriële weefsel doorgevoerd werden. Het decreet van het Waalse Gewest van 29 januari 2004 gaf een institutionele vorm aan het experimentele model dat stoelde op de realiteit van het terrein. Vandaag bestaat elke cel uit een sociale begeleider uit vakbondskring, een adviseur beroepsbegeleiding en een administratieve ambtenaar van de Forem. De originaliteit van dit partnerschap tussen vakbonden en Forem werd onderstreept door vorsers van de ULB. Zij wezen tevens op de efficiëntie van die aanpak die overigens door Europa als een goede praktijk beschouwd wordt. De gemiddelde reclassering bedraagt namelijk 70%! Regards FGTB gaat dieper in op die reconversiecellen. Het programma wordt uitgezonden op 29 september op la Une om 10.30 uur en op 3 oktober op la Deux omstreeks 23.30 uur. Een uittreksel wordt op 11 oktober 's avonds laat uitgezonden. Kopies van de uitzending zijn verkrijgbaar bij [email protected] (02 506 83 96).

[email protected] (02 506 82 33) ECHO-ABVV • september 2007 • 7

EUROPA

Grensoverschrijdende onderhandelingen De Europese Commissie meldt dat er tegen het einde van het jaar een mededeling komt over de bedrijfsakkoorden, maar waarschuwt meteen dat dit het begin van de eerste onderhandelingsfase tussen sociale gesprekspartners nog niet inluidt. Ondertussen stellen we vast dat er bepaalde bedrijfsakkoorden gesloten worden die, wat sommige aspecten betreft, meer en meer op collectieve onderhandelingen lijken. Na de EMF (European Metalworkers’ Federation) heeft ook de ETUF: TCL (European Trade Union Federation: Textiles, Clothing, Leather) interne procedureregels vastgelegd m.b.t. de onderhandelingen in de multinationale ondernemingen en bereidt ook EMCEF (European Mine, Chemical and Energy Workers' Federation) het debat in eigen kring voor.

Flexicurity: hoever staan we? ind juni bracht de Europese Commissie Egemeenschappelijke haar mededeling naar buiten over de flexicurityprincipes. Het politieke doel van de Commissie is het concept te laten opnemen in de nieuwe geïntegreerde richtsnoeren 2008-2010 van de strategie van Lissabon. Die richtsnoeren moeten in december goedgekeurd worden en zullen de basis vormen van de nationale hervormingsplannen die de Lidstaten voor de komende drie jaar moeten goedkeuren. Het EVV werkt aan zijn antwoord. Het congres van mei bood de gelegenheid om de vakbondsanalyse nog eens uit te leggen. Maria-Helena A NDRÉ , adjunct-algemeen secretaris van het EVV, kwam trouwens in mei naar het Federaal Bureau om de inzet van het dossier toe te lichten. Het debat over flexicurity begon in 2006. Het maakt integraal deel uit van de Europese sociale agenda. De publicatie van het groenboek over het arbeidsrecht leidde het debat in, waardoor flexicurity en arbeidsrecht eigenlijk met elkaar verward werden. Sindsdien werd het debat gestoffeerd met andere documenten. De trojka van de Duitse, Portugese en Sloveense voorzitters publiceerde een document over flexicurity waarin ze in het bijzonder de nadruk leggen op het begrip "kwaliteit van het werk" en op het belang van de sociale dialoog.

De trojka onderstreept daarbij dat flexicurity geen pasklare oplossing biedt maar een langetermijnproces is. Die punten werden overgenomen in een referentiedocument van het huidige voorzitterschap. Ten slotte is er de verklaring van de ministers van Werk voor een nieuw elan voor het sociale Europa, die in dezelfde richting gaat. De verklaring die in het voorjaar gelanceerd werd, draagt intussen de handtekening van 13 ministers (waaronder België). In feite bestaat er geen Europees sociaal model en men kan dus niet zomaar het Deense model overnemen zonder rekening te houden met de algemene context. Alles hangt af van de sociaal-economische toestand in elke Lidstaat afzonderlijk. En dit evenwicht hangt voor alles af van de beslissing van de sociale partners en wordt bereikt dankzij collectief overleg. M.a.w., er moeten sociale gesprekspartners zijn, dus sterke vakbonden, en een uitgebouwd sociaal overleg dat op wederzijds vertrouwen gebaseerd is. De discussie in het EVV wordt voortgezet om een gemeenschappelijk standpunt te bepalen. Wordt ongetwijfeld vervolgd. [email protected] (02 506 82 73) [email protected] (02 506 82 55)

INTERNATIONALE RELATIES

Iran: schendingen van syndicale rechten Op 9 augustus nam het ABVV deel aan een dag van mondiale solidariteit vóór de Iraanse ambassades om de voortdurende schendingen van de syndicale rechten in dat land aan de kaak te stellen en de vrijlating te eisen van de syndicalisten die door de dictatuur werden gevangengenomen. Ter wijl de syndicalisten van over heel de wereld zich verenigden, antwoordden de Iraanse autoriteiten door de repressie van de kameraden in Iran nog op te voeren. Deze brutale antwoorden op legitieme eisen van de werknemers zijn tekenend voor het regime van Ahmadinedjad, maar zoals John MONKS het al zei: “Noch onze Iraanse, noch onze Europese collega’s laten zich ontmoedigen door deze strategie”. 8 • september 2007 • ECHO-ABVV

De Israëlisch-Palestijnse vrede: de vakbeweging bij de VN et Comité van de Verenigde Naties voor H de uitoefening van de onvervreemdbare rechten van het Palestijnse volk is een emanatie van de Algemene Vergadering van de UNO. Elk jaar organiseert het een conferentie van de civiele maatschappij. In 2007 vond die plaats op 30 en 31 augustus in het Europees Parlement. Eén van de behandelde thema’s is de inzet van de syndicalisten voor de vrede. Verscheidene vakbondsorganisaties, waaronder het ABVV, stelden er prijs op aanwezig te zijn. Een teken dat de actie van de vakbonden steeds meer erkend wordt als een van de belangrijke factoren van de oplossing van het conflict. Wij wisten het al: verscheidene kwesties die onder onze bevoegdheid vallen, behoren tot de kern van het probleem. Het beleid van Israël en meer in het bijzonder het veralgemeende controlesysteem, plaatst de Palestijnse werknemers in een bijzonder moeilijke situatie. Ze worden niet alleen geraakt in hun lichamelijke en geestelijke integriteit, ze worden ook tot armoede veroordeeld bij gebrek aan zowel sociale bescherming als aan werk dat een degelijk

inkomen zou kunnen verschaffen. Dit is de ideale voedingsbodem voor extremisme en geweld. Die situatie is des te gevaarlijker omdat ze schril afsteekt tegen de schijnbare voorspoed in Israël. Ze veroorzaakt een onderdrukte woede die de vrede bedreigt. Op die manier wordt een veiligheidsbeleid een factor van onveiligheid. Er gingen dan ook stemmen op om de ongepaste houding van de internationale gemeenschap tegenover die situatie aan te klagen. Op de conferentie konden de regeringen echter niet rechtstreeks geïnterpelleerd worden. Die houden hun jaarlijkse conferentie op een andere plaats, op een ander tijdstip. Er zullen dus andere kanalen gebruikt moeten worden. Het ABVV van zijn kant blijft de PGFTU steunen (Palestine General Federation of Trade Unions) door sommige van haar vragen door te spelen aan de Belgische of Europese overheid en door haar te helpen bij de uitbouw van haar middelen. [email protected] (02 289 08 59)