e-Sword Handleiding voor e-Sword versie 9.5.1, in het Nederlands
e-Sword handleiding
Inleiding.................................................................................................................................................5 Waarom je deze handleiding moet doornemen ..............................................................................5 De taal ...............................................................................................................................................5 e-Sword bronnen...............................................................................................................................5 Les 1. Bekend worden met de werkvenster ........................................................................................7 De hoofdgereedschapsbalk en het hoofdmenu. ..............................................................................7 Belangrijkste knoppen op de gereedschapbalk...............................................................................8 Verschillend uiterlijk van het werkvenster .....................................................................................9 De zoekboom ....................................................................................................................................9 Het Bijbels venster .........................................................................................................................10 Vergelijken tab................................................................................................................................11 Parallel tab.......................................................................................................................................11 Venster voor Exegeses, studeernotities en onderwerpsnotities ...................................................11 Het venster met de woordenboeken ..............................................................................................13 Mogelijkheden voor de opmaak ....................................................................................................13 Bronnen bekijken............................................................................................................................14 Les 2: Het venster voor Bijbelvertalingen - gedetailleerd ...............................................................15 Een Bijbel doorzoeken ...................................................................................................................15 Kopiëren en afdrukken van de zoekresultaten..............................................................................17 Inleiding:.....................................................................................................................................17 De resultaten kopiëren: ..............................................................................................................17 Hele Bijbelgedeelten kopiëren: .................................................................................................19 Zoekresultaten in de Bijbel afdrukken:.....................................................................................19 Hele Bijbelgedeelten afdrukken: ...............................................................................................20 Uitgebreid zoeken in de Bijbel:.................................................................................................20 Zoeken met behulp van de Strong codering voor Griekse en Hebreeuwse woorden: ...........20 De Vergelijken tab: ....................................................................................................................22 De Parallel tab: ...........................................................................................................................22 Gesplitste Bijbelweergave: ........................................................................................................23 Les 3: De verslijst functie...................................................................................................................24 Kopiëren en afdrukken van Verslijsten:....................................................................................24 Onderhoud aan de verslijst.............................................................................................................25 Les 4: Merken en bladwijzers aanbrengen........................................................................................27 Inleiding:.....................................................................................................................................27 Tekst merken: .............................................................................................................................27 Werken met bladwijzers: ...........................................................................................................27 Verzen analyseren: .....................................................................................................................28 Gemerkte Bijbelteksten bestand:...............................................................................................29 Informatie over een Bijbelvertaling weergeven: ......................................................................30 5. Verschillende manieren om af te drukken in e-Sword.................................................................31 Inleiding:.....................................................................................................................................31 Het afdrukken van Bijbelhoofdstukken: ...................................................................................31 Knoppen op de taakbalk in het afdrukvoorbeeld venster: .......................................................31 Geselecteerde verzen afdrukken:...............................................................................................32 Meer dan 1 Bijbelhoofdstuk tegelijkertijd afdrukken:.............................................................32
2 van 80
e-Sword handleiding
Onderwerpsnotities afdrukken: .................................................................................................32 Aantekeningen van je studie afdrukken:...................................................................................33 Afdrukken van delen uit exegeses/commentaren:....................................................................33 Afdrukken van definities uit Woordenboeken: ........................................................................33 Dagelijkse overdenkingen afdrukken:.......................................................................................33 De lijst voor gebedsverzoeken afdrukken:................................................................................33 Afdrukken met Step lezer ..............................................................................................................34 Les 6. Sneltoetsen voor het Bijbels venster.......................................................................................35 Inleiding:.....................................................................................................................................35 Snel zoeken:................................................................................................................................35 Snel kopiëren:.............................................................................................................................35 Weergeven van Exegeses/Commentaren op boeken en hoofdstukken:..................................35 Les 7: Het exegese venster.................................................................................................................36 Les 7: Het exegese venster.................................................................................................................37 Inleiding:.....................................................................................................................................37 De naam van een exegese/commentaar bekijken:....................................................................37 Informatie over een exegese ......................................................................................................38 Les 8: Hoe je de Exegeses gebruikt in combinatie met de Bijbels..................................................39 Informatie over een Bijbelboek:................................................................................................39 Informatie over een hoofdstuk: .................................................................................................39 Informatie over een vers: ...........................................................................................................39 Hoe je kunt zoeken in de Exegeses: ..............................................................................................40 Zoeken in één exegese: ..............................................................................................................40 In meerdere exegeses tegelijkertijd zoeken:.............................................................................40 Les 9. Studeernotities .........................................................................................................................41 Inleiding:.....................................................................................................................................41 Vanuit een Bijbel kopiëren naar Studeernotities:.........................................................................41 Een vers kopiëren:......................................................................................................................41 Meerdere verzen kopiëren: ........................................................................................................41 Kopiëren vanuit exegeses naar studeernotities:........................................................................42 Een hele tekst kopiëren:.............................................................................................................42 Een deel van een tekst kopiëren: ...............................................................................................42 Hoe je studeernotities kunt vinden: ...............................................................................................42 Les 10 Onderwerpsnotities.................................................................................................................43 Inleiding:.....................................................................................................................................43 Je eigen onderwerpsnotities maken in onderwerpsnotities:.....................................................43 Een onderwerpsnotities bestand bewerken:..............................................................................45 Een onderwerpsnotitie bestand verwijderen:............................................................................45 Een onderwerpsnotitie map wissen:..........................................................................................45 Onderwerpsnotities zoeken:.......................................................................................................45 Les 11 De tekstverwerker voor Onderwerpsnotities en Studeernotities .........................................47 Inleiding:.....................................................................................................................................47 De taakbalk .....................................................................................................................................47 Uitlijnen ......................................................................................................................................48 Inspringen ...................................................................................................................................48 Spatiëring ....................................................................................................................................49 regelafstand.................................................................................................................................49 Nummers en opsomtekens gebruiken voor bestaande paragrafen ..........................................49 3 van 80
e-Sword handleiding
Het lettertype ..............................................................................................................................50 Spellingscontrole ........................................................................................................................51 Thesaurus ....................................................................................................................................52 Afdrukvoorbeeld.........................................................................................................................52 Referentie linkjes en Bijbeltekst tooltips ..................................................................................53 Les 12 Het woordenboeken venster...................................................................................................55 Inleiding ......................................................................................................................................55 De taakbalk van woordenboeken ..............................................................................................55 Les 13 wisselwerking tussen Bijbels, Woordenboeken en Exegeses..............................................57 Een woord opzoeken, dat verschijnt in het actieve woordenboek: .........................................57 Onderwerpen waar je al eerder mee bezig was ........................................................................57 Les 14: Dagelijkse Bijbelstudie .........................................................................................................58 Inleiding ......................................................................................................................................58 Hoe je dagelijkse Bijbelstudie opent.........................................................................................58 Dagelijkse Bijbelstudie tonen bij het opstarten ........................................................................59 Afdrukken ...................................................................................................................................60 Les 15 Gebedsverzoeken....................................................................................................................61 Inleiding ......................................................................................................................................61 Hoe je nieuwe gebedsverzoeken toevoegt................................................................................61 De titel van het gebedsverzoek..................................................................................................62 Het soort gebedsverzoek............................................................................................................62 De startdatum..............................................................................................................................63 Frequentie ...................................................................................................................................63 Gebedsverzoeken details............................................................................................................63 Gebedsverzoeken bewerken of verwijderen.............................................................................64 Gebedsverzoeken tonen bij het opstarten .................................................................................65 Een nieuw gebedslijst bestand maken.......................................................................................65 Een gebedslijst bestand wissen..................................................................................................65 Gebedlijst voor een andere datum tonen...................................................................................66 Afdrukken ...................................................................................................................................66 Les 16 de Afbeeldingen bekijker.......................................................................................................67 Les 17 de STEP lezer .........................................................................................................................69 Inleiding ......................................................................................................................................69 Hoe je STEP lezer opent............................................................................................................69 Hoe je een Step volume opent ...................................................................................................69 Knoppen op de taakbalk.............................................................................................................71 De zoekfunctie............................................................................................................................72 Afdrukken ...................................................................................................................................72 Les 18 Rooster voor Bijbel lezen.......................................................................................................73 Inleiding ......................................................................................................................................73 Een nieuw Bijbelleesrooster maken ..........................................................................................73 Gebruik maken van een Bijbelleesrooster ................................................................................75 Les 19 Schriftmemorisatie .................................................................................................................77 Inleiding ......................................................................................................................................77 Een nieuw memorisatiebestand maken .....................................................................................77
4 van 80
e-Sword handleiding
Inleiding Welkom bij deze e-Sword handleiding. Rick Meyers, computerprogrammeur, heeft ons een geweldig middel gegeven om het Woord van God te bestuderen. Het is onze eigen verantwoordelijkheid om dit gereedschap zo effectief mogelijk te gebruiken, en wanneer we dat leren, zal het bestuderen van de Bijbel een ongelofelijke ervaring worden. Deze handleiding helpt je om e-Sword zo effectief mogelijk te gebruiken. De handleiding is geschreven voor e-Sword 9.5.1. Wanneer je nog niet de laatste versie van het programma bezit, ga dan naar www.e-sword.net en download het dan. Download dan ook direct de taalmodule, zodat je de basisinstelling ‘Engels’ in ‘Nederlands’ kunt veranderen. Waarom je deze handleiding moet doornemen Deze handleiding heeft twee doelen. In de 1 e plaats is het bedoeld als een lesboek voor hen die nog nooit met e-Sword gewerkt hebben en die het programma beter willen leren kennen. Voor meer ervaren mensen heeft dit als nadeel dat we misschien wat traag door de stof heen gaan, maar toch verzoeken we je dat te verdragen. Het 2e doel van de handleiding is alle mogelijkheden van e-Sword zoveel mogelijk op papier zetten. Er komen dan ook functies voor die je zelden zult gebruiken. Deze handleiding heeft een inhoudsopgave, zodat je de informatie gemakkelijk terug kunt vinden, wanneer dat nodig is. De taal e-Sword maakt zich na de installatie gebruik van Engels. Bij deze versie kun je een module downloaden met de naam: e-Sword GUI Localization. Om de Engelse taal in Nederlands te veranderen ga je zo te werk: Ga in het hoofdmenu (boven in het scherm) naar options en kies Language: Nederlands. De hele inhoud van deze handleiding is gebaseerd op de Nederlandstalige uitvoering van e-Sword. Overigens is het niet zo dat daarbij alles in het Nederlands weergegeven wordt. De Bijbelvertalingen, commentaren en woordenboeken blijven in hun oorspronkelijke taal staan. e-Sword bronnen e-Sword is nogal aan te passen aan de eigen smaak: je kunt zelf besluiten welke bronnen (Bijbels, commentaren en woordenboeken) jij wilt installeren. We maken in deze handleiding gebruik van screenshots, maar soms verwijzen we naar een bron die je nog niet geïnstalleerd
5 van 80
e-Sword handleiding
hebt. In dat geval kun je rustig een andere bron als voorbeeld gebruiken. Om deze handleiding effectief te gebruiken raden we je aan op zijn minst het volgende te installeren: Bijbels: • • • •
Contemporary English version (CEV) (versie in gebruikelijk Engels) God’s Word (GW) (Gods Woord – ook in het Engels) De letterlijke vertaling van de Bijbel (Literal translation – LITV) Nederlandse Statenvertaling (DSV)
Exegeses (Commentaren): • Matthew Henry’s Concise Commentary (MHCC) (Het beknopte commentaar van Matthew Henry) Woordenboeken: • International Standard Bible Encyclopaedia (ISBE) We vertrouwen erop dat je deze handleiding bruikbaar vindt. In Zijn dienst, Theophillus.nl.
5-12-2009
6 van 80
e-Sword handleiding
Les 1. Bekend worden met de werkvenster Wanneer je e-Sword voor de 1 e keer opstart zie je een venster dat op dit venster lijkt:
Dit is het hoofdscherm van e-Sword. In dit scherm kun je bij alle mogelijkheden die e-Sword biedt. Maar laten we beginnen met het ontdekken van twee balken in dit venster. De hoofdgereedschapsbalk en het hoofdmenu.
Het hoofdmenu en de hoofdgereedschapsbalk bevatten alle functies van e-Sword. Dit is mogelijk het belangrijkste navigatie-instrument in het hele programma. Het doel van dit hoofdstuk is je bekend te maken met het werkvenster van e-Sword. We gaan dan ook niet te gedetailleerd te werk in dit deel. Alle functies en opties van e-Sword staan in deze handleiding en je vindt er verderop gedetailleerde uitleg over.
7 van 80
e-Sword handleiding
Belangrijkste knoppen op de gereedschapbalk Knop:
Knopnaam:
Sneltoets
Functie:
Schriftreferentiezoeker (v.b.: Joh 3:16)
+ L
Gaat naar de Bijbeltekst die je in het invoervak hebt ingevoerd (voer de naam of de afkorting van het Bijbelboek in zoals de in de lijst eronder gegeven is).
Schriftreferentie opzoeken
Kies uit submenu de tekstverwijzing.
Vorige referentie
Geeft de vorige tekst aan. Het driehoekje bij de achterkant van de pijl laatste 8 teksten zien, die bezocht werden.
Volgende referentie
Geeft de volgende tekst aan, wanneer de pijl blauw is (je moet dan al teruggegaan zijn). Het driehoekje bij de voorkant van de pijl laatste 8 teksten zien, die bezocht werden.
Doorzoek Bijbel
+ S
Opent zoekvenster naar woorden of zinsdelen, in de hele Bijbel of in Bijbelboeken. Als Bijbel geldt de Bijbel die actief is in het Bijbels venster staat.
Zoek vorige
<shift> + < F3>
Zoek vorige (van doorzoek Bijbel)
Weergave van zoeken
Zoek volgende
Toont het huidige vers in de zoekresultaten. De pijl omlaag aan de rechterzijde kan aangeklikt worden om andere teksten te bekijken binnen hetzelfde zoekresultaat.
Selecteer verslijst
Gaat naar het volgende zoekresultaat Toon venster met verslijst
8 van 80
e-Sword handleiding
Vorige vers
Toont het vorige vers in de verslijst
Weergave verslijst
Toont het huidige vers in de verslijst
Volgende vers
Toont het volgende vers in de verslijst
Toon alle vensters
+
Toont de Bijbel, exegeses en woordenboeken in 1 scherm
Bijbel gemaximaliseerd
+
Toont alleen het venster met de actieve Bijbelvertaling
Exegese gemaximaliseerd
+
Toont alleen het venster met de actieve exegese/commentaar
Woordenboek gemaximaliseerd
+
Toont alleen het venster met het actieve woordenboek
Afbeeldingen bekijken
+
Opent het venster voor afbeeldingen
STEP lezer
Opent venster voor toegevoegde tekstbestanden (Bijbelstudies, preken e.d.)
Verschillend uiterlijk van het werkvenster Klik op (Bijbel maximaliseren). Merk op hoe het venster met de actieve Bijbelvertaling het hele scherm vult. Klik nu op (Exegese maximaliseren). De actieve exegese wordt nu op het hele scherm getoond. Klik op (Woordenboek maximaliseren). Merk op hoe het venster met de actieve woordenboek het hele scherm vult. (Toon alle vensters knop). De oorspronkelijke indeling van e-Sword wordt nu op Klik nu op het hele scherm getoond. De zoekboom De zoekboom (zie links) bevat alle boeken van de Bijbel. Je ziet dat de eerste toegang Genesis is, en dan volgt: Exodus, Leviticus, enz.. Wanneer je op klikt, wordt de zoekboom ingeklapt tot een smalle verticale balk. Klik je op die
9 van 80
e-Sword handleiding
balk dan kun je de zoekboom weer zichtbaar maken. Met het getal naast de zoekboom geef je het hoofdstuk aan. Door op dat getal te klikken gaat het Bijbels venster naar het boek en het eerste vers van het aangegeven hoofdstuk. Het Bijbels venster Het Bijbels venster is het venster waarin de tekst van verschillende Bijbels weergegeven kan worden. Het ziet er ongeveer zo uit:
Het Bijbels venster bestaat uit de volgende onderdelen: • • •
De Bijbeltabs, bovenaan het venster : wanneer je op een tab gaat staan geeft eSword de volledige naam van de bijbehorende Bijbel. Het tekstveld: hierin wordt de Bijbeltekst weergegeven, met voor elk vers een tekstverwijzing. De Bijbels taakbalk: deze bevindt zich tussen de Bijbeltabs en het tekstveld en omvat de volgende knoppen:
Knop: Knopnaam: Afdrukvoorbeeld Druk verzen af Doorzoek Bijbel Alles selecteren Kopiëren Kopieer verzen Plakt in Studeernotities Markeer referentie
Functie: Toont een scherm met het afdrukvoorbeeld Drukt het huidige Bijbelhoofdstuk, of de geselecteerde tekst, af Opent zoekvenster naar woorden of zinsdelen, met keuzemogelijkheid voor Bijbelboeken om in te zoeken. De actieve vertaling wordt doorzocht. Selecteert het hele Bijbelhoofdstuk Kopieert de geselecteerde tekst Kopieert het hele verzen Plakt de gekopieerde informatie in de tekstverwerker voor je aantekeningen bij de studie. Deze heet Studeernotities en is te vinden bij de tabs van de exegeses Merken van tekstdeel of tekst met kleuren. Onder de driehoek zijn de volgende mogelijkheden:
10 van 80
e-Sword handleiding
Duid referentie aan Zoomen Splitsen
Merken van tekstdeel of tekst. Onder de driehoek zijn de volgende mogelijkheden: Maakt de Bijbeltekst groter of kleiner Splits het tekstdeel in 2 vensters, om 2 vertalingen tegelijk te kunnen bekijken
Je kunt met de gele tabs aan de rechterkant 10 bladwijzers aanbrengen en met de blauwe pictogrammen vorige of volgende verzen/hoofdstukken opzoeken Vergelijken tab In het venster van de Bijbelvertalingen komen twee tabs voor die geen Bijbelvertaling zijn. Het gaat om de tabs: Vergelijken en Parallel. Klik op een bepaald vers in een bepaalde Bijbelvertaling en klik dan op de Vergelijken tab. e-Sword laat je nu in het tekstvenster van de Bijbelvertalingen alle vertalingen van het gekozen vers zien. Parallel tab e-Sword geeft je de mogelijkheid om vier Bijbelvertalingen tegelijkertijd te bekijken. Klik daarvoor op de Parallel tab. Bovenaan het venster verschijnt een balk met vier keuzevakken. De eerste tekstkolom bevat de King James met Strongs codering (KJV+). Kies in de 2 e kolom bijvoorbeeld: GNT (Grieks Nieuwe Testament); in de derde Vulgate (Latijns) en in de vierde DSV (Statenvertaling). De genoemde vertalingen worden nu parallel weergegeven. Je kunt, wanneer je dat wilt, op elk moment andere vertalingen kiezen. Ook kun je ervoor kiezen om minder vertalingen parallel te plaatsen: Kies dan in de kolommen die je niet wilt gebruiken: (Geen).
Venster voor Exegeses, studeernotities en onderwerpsnotities Dit venster vind je op de rechterkant van je scherm. Het ziet er ongeveer zo uit:
11 van 80
e-Sword handleiding
Zoals de naam al aangeeft, bevat dit venster de exegeses en commentaren, studeernotities en onderwerpsnotities. Later leer je dat onderwerpsnotities eigenlijk een tekstverwerker is waarin jij je eigen aantekeningen kunt maken over een onderwerp naar keuze. Dit wordt nader uitgelegd in hoofdstuk 11. De opmaak van dit venster komt min of meer overeen met die van de Bijbels. Het heeft een tab voor elke exegese, een hoofdveld waarin de tekst van de gekozen exegese wordt weergegeven, en een taakbalk met knoppen: Knop: Knopnaam: Afdrukvoorbeeld Doorzoek Exegese Alles selecteren Kopiëren Plakt in Studeernotities Zoomen Synchroniseer exegese met actief vers Toon Boek Exegese Toon Hoofdstuk Exegese Toon Vers exegese Vorige exegese Volgende exegese
Functie: Toont een scherm met het afdrukvoorbeeld Opent zoekvenster naar woorden of zinsdelen in de actieve exegese. Selecteert het hele onderwerp wat in het tekstveld staat Kopieert de geselecteerde tekst Plakt de gekopieerde informatie in de tekstverwerker voor je aantekeningen bij de studie, Studeernotities. Maakt de tekst van exegese groter of kleiner Zorgt ervoor dat de exegese uitleg geeft over het vers dat in Bijbels venster aangeklikt is. Toont boekexegese van het Bijbelboek dat in Bijbels geactiveerd is. Toont hoofdstukexegese van het Bijbelhoofdstuk dat in Bijbels geactiveerd is. Toont exegese van het Bijbelvers dat in Bijbels geactiveerd is. Gaat in de actieve exegese 1 onderwerp terug Gaat in de actieve exegese 1 onderwerp verder
Op dit moment is het belangrijk dat je een idee krijgt hoe dit venster werkt. Klik op een Bijbelvers in het Bijbels venster en merk op dat het Exegesevenster de aantekeningen toont die over dat vers gaan. Alleen de Tabs met bevatten informatie over het vers. Wanneer je bijvoorbeeld op Joh. 17:22 klikt, geeft het Exegesevenster automatisch aan welke Exegeses informatie geven over dit vers. Dit gebeurt echter alleen wanneer de synchronisatieknop is aangeklikt (Je leest hier meer over in hoofdstuk 8). In de statusbalk onderaan het scherm wordt de tekstverwijzing van het aangeklikte vers weergegeven. Daar kun je dus zien welk vers er geactiveerd is: Klik op de tab Onderwerpsnotities in het Exegesevenster om de tekstverwerker te openen Nu zie je de taakbalk van de tekstverwerker direct onder de tabs van de Exegeses:
Iets dergelijks zie je ook als taakbalk bij Studeernotities. Beiden bevatten dus een tekstverwerker. We komen hier later op terug. 12 van 80
e-Sword handleiding
Het venster met de woordenboeken Het venster met de woordenboeken vind je onderaan het scherm. Dit venster bevat een aantal Bijbelse woordenboeken en een encyclopedie (de International Bible Encyclopaedia). Het ziet er ongeveer zo uit:
De opmaak van dit venster komt overeen met die van Exegese. Het heeft een tab voor elk woordenboek, Een veld waarin de tekst van het geselecteerde woordenboek wordt weergegeven en een taakbalk met knoppen die overeenkomen met die van het venster voor Bijbelvertalingen. De knoppen die anders zijn, zijn: voor het tonen van het vorige onderwerp, en: voor het tonen van de onderwerpen in de woordenboeken (sneltoets: + T). De onderwerpen zijn te zien als een kolom aan de rechterzijde van het venster, met daarin alle Strong coderingen. Wanneer je begint is het tekstveld van dit venster leeg. Dit komt omdat je nog geen woord geselecteerd hebt. Klik in Joh. 17:22 op het woord ‘glory’ en kies dan een tab waarbij een wordt getoond, bijvoorbeeld Thayer (Thayer’s Greek definitions). De tekst van Thayer over ‘glory’ verschijnt in het tekstdeel van dit venster. Dit gebeurt echter alleen wanneer de synchronisatie geactiveerd is. Op synchronisatie komen we terug in hoofdstuk 12.
Mogelijkheden voor de opmaak Wanneer je de standaardpositie van de vensters wilt veranderen ga je op de titelbal van het venster staan en klik je en sleep je naar de juiste pijl die in beeld komt:
13 van 80
e-Sword handleiding
Het is niet echt nodig om de opmaak te veranderen, maar sommige mensen vinden het nu eenmaal prettig om de Studeernotities over de volle breedte van het scherm in beeld te hebben. Het beste kun je daarvoor het blok van de exegeses naar het onderste deel van het scherm verplaatsen, zoals hierboven is aangegeven. Bronnen bekijken Waarschijnlijk heb je de meeste e-Sword bronnen geïnstalleerd op je computer, maar het nadeel daarvan is dat bepaalde Bijbelvertalingen, commentaren en woordenboeken je scherm wat onoverzichtelijk en rommelig kunnen doen lijken. Wanneer je er de behoefte aan hebt om minder bronnen te zien, zonder dat je ze van je harde schijf wilt verwijderen, doe je dat zo: Klik op Opties in het hoofdmenu en kies Bronnen…. Het venster voor de opties voor de bronnen opent zich dan. Alle Bijbelvertalingen, commentaren en woordenboeken worden getoond met in kolommen. Voor elk item staat een blokje dat aangevinkt is wanneer het item zichtbaar aanwezig is in het e-Sword scherm. Wanneer je een bepaalde bron niet meer wilt zien, dan klik je op het hokje voor de bron om deze af te vinken. Klik daarna op . Onthoud dat elke bron die je afgevinkt hebt later opnieuw zichtbaar gemaakt kan worden bij Bron Options door deze opnieuw aan te vinken.
14 van 80
e-Sword handleiding
Les 2: Het venster voor Bijbelvertalingen - gedetailleerd Er is al eerder aangegeven dat je in dit venster de tekst voor verschillende Bijbelvertalingen kunt lezen. We gaan dit venster nu meer gedetailleerd bekijken. Een Bijbel doorzoeken Open e-Sword wanneer je dat nog niet gedaan hebt. Klik op CEV tab (contemporary English version). Wanneer je nu op Bijbel klikt in het hoofdmenu, zie je dat er een lijst zichtbaar wordt met verschillende mogelijkheden. De tweede mogelijkheid is Zoeken… (Ctrl+S). Klik daarop en je ziet het volgende venster verschijnen: Je kunt in plaats daarvan ook op klikken in de gereedschapsbalk van Bijbels om Bijbel doorzoeken te krijgen. Je ziet dat er in de kop van het venster Bijbel doorzoeken - CEV staat. Dit betekent dat je zoekmogelijkheden beperkt zijn tot de contemporary English Bijbelvertaling. Wanneer je een andere vertaling wilt bekijken kun je op Annuleren klikken, de Bijbelvertaling kiezen die jij wilt en op Bijbel, Zoeken… klikken in het hoofdmenu. Het Bijbel doorzoeken venster wordt dan geopend voor de Bijbelvertaling die jij hebt uitgekozen.
Links boven in het Bijbel doorzoeken venster zie je een invoervak, waarin je tekst kunt schrijven die je op wilt zoeken. De tekst kan bestaan uit het volgende: • • •
Een woord, zoals bijvoorbeeld: ‘belofte’ (in het Engels: ‘promise’) Een zinsdeel, zoals bijvoorbeeld: ‘kinderen van God’ (in het Engels: ‘Children of God’), of zelfs Meerdere woorden die niet noodzakelijkerwijs een zinsdeel vormen, zoals bijvoorbeeld: ‘Bloed Christus leven offerde’ (In Engels: ‘Blood Christ life offered’).
15 van 80
e-Sword handleiding
Stel je voor dat we naar verzen willen zoeken met de woorden: ‘liefde gaf zoon’ (In het Engels: ‘love gave son’. Typ de woorden ‘love gave son’ in het tekstvak van het zoekvenster. Voordat je daadwerkelijk gaat zoeken, moet je bepalen welke parameters (voorwaarden) gelden voor het zoeken. • • • • •
• •
•
Het knopje naast het invoervak voor de zoektekst kan gebruikt worden om te controleren of je de ingevoerde zoekwoorden goed gespeld hebt. Onder het invoervak kun je een keuze maken uit: Zoek alle woorden; dat is in dit geval: ‘love’ EN ‘gave’ EN ‘Son’. De keuze Zoek eender wel woord zoekt op: ‘love’ OF ‘gave’ OF ‘Son’. En de keuze Zoek exacte zin zoekt op het zinsdeel waarin ‘love gave son’ voorkomt. E-Sword maakt het ook mogelijk om te zoeken naar een gedeeltelijke overeenkomst. Wanneer je het programma bijvoorbeeld wilt laten zoeken naar ‘love’ zoekt het in dit geval dan ook naar ‘loved’, ‘loves’ etc. Je kunt ook rekening houden met Hoofdlettergevoeligheid. Je kunt naar Synoniemen zoeken
De Exclusief optie: hiermee kun je verzen uitsluiten die een bepaalde tekst bevatten. Typ die tekst dan in het tekstvak bij deze optie.
Het zoekgebied van Bijbel Doorzoeken kan ook aangepast worden. Natuurlijk kun je in de Volledige Bijbel zoeken, maar je kunt ook zoeken in het Oude Testament of in het Nieuwe Testament. Bovendien kun je Bijbelboeken selecteren. Laten we wat opzoeken. Kies de CEV tab als actieve Bijbelvertaling (wanneer je dat nog niet gedaan hebt) en kies Search. Het CEV Bible Search venster verschijnt. Typ de woorden love gave son in het invoervak voor de zoekwoorden. Vink Gedeeltelijke overeenkomst aan en zoek in de Volledige Bijbel. Klik nu op de Zoeken. De resultaten worden in het tekstvak onderin het Bijbel doorzoeken venster weergegeven.
16 van 80
e-Sword handleiding
e-Sword vindt 4 teksten. Door elke keer op de tekstverwijzing te klikken kun je het hele vers lezen. Maar stel je eens voor dat je het vers in zijn context wilt lezen. e-Sword voorziet hier in. en Bijbel doorzoeken verdwijnt. Klik op Kijk goed naar de hoofdtaakbalk. Naast het icoon zie je . Dit tekstvak Gen. 29:32 weer, het eerste resultaat van het zoeken. In Bijbels wordt in het tekstveld de volledige tekst weergegeven van Gen. 29:32, in de CEV vertaling. De zoekwoorden zijn in de tekst gemerkt.
Je kunt nu eenvoudigweg de omliggende tekst lezen door gebruik te maken van de schuifbalk rechts naast het tekstveld. Wanneer je Gen. 29:32 hebt gelezen en naar het volgende zoekresultaat wilt gaan (de teksten die ‘love, gave, son’ bevatten) kun je op de zoek volgende knop klikken (of op ). Wil je terug naar een vorig tekstresultaat, klik dan op de zoek vorige knop op de hoofdtaakbalk (of je drukt op <Shift> en ). Kopiëren en afdrukken van de zoekresultaten Inleiding: Het kopiëren en afdrukken van de zoekresultaten in de Bijbel is vrij eenvoudig. Doe het als volgt: Kies de CEV als actieve Bijbelvertaling. Klik op Bijbel en dan op Zoeken). Het Bijbel doorzoeken venster voor de CEV vertaling verschijnt. Zoek naar de woorden: ‘love gave son’, zoals al eerder gedaan is. Typ deze woord in, in het tekstvak van het zoekvenster. Vink Gedeeltelijke overeenkomst aan en zorg ervoor dat de volledige Bijbel doorzocht wordt. Klik op de Zoeken. e-Sword vindt vier teksten. De resultaten kopiëren: Om te resultaten te kopiëren klik je op de kopieer knop
. Het Kopieer verzen venster verschijnt.
Dit venster geeft je de mogelijkheid om de verzen met verschillende opmaken te kopiëren. Merk op dat de verzen die gekopieerd kunnen worden in het tekstveld van het venster verschijnen in de algemeen gebruikelijke opmaak verschijnen. De volgende opties zijn beschikbaar in het Kopieer Verzen venster:
17 van 80
e-Sword handleiding
•
•
•
•
•
•
•
Kort boeknamen af: Bij deze optie wordt de naam van het Bijbelboek afgekort. Genesis wordt dan gekopieerd als ‘Gen’. • Inclusief Vertalingsnamen: Wanneer je hiervoor kiest wordt de afkorting voor de naam van de gebruikte Bijbelvertaling toegevoegd. Denk bijvoorbeeld aan CEV voor Contamporary English Version of DSV voor Nederlandse Statenvertaling. • Inclusief tekenopmaak: Deze optie is standaard ingesteld. Merk hoe de tekstverwijzingen in het groen verschijnen. Wanneer je deze instelling afvinkt zal deze in het zwart verschijnen. Referentie scheidingstekens: Deze optie geeft aan hoe tekstverwijzingen worden ingesloten. De standaard geeft tekstverwijzingen tussen haakjes aan. Stel dat je de tekstverwijzingen tussen aanhalingstekens wilt plaatsen. Zet die dan in het tekstvak voor Begin en in het vak voor Eind. Je ziet in het tekstveld van dit venster dat de instelling inderdaad is aangepast. Formaat: e-Sword geeft je de mogelijkheid om verschillend vormen van opmaak te kopiëren, zoals de tekstverwijzing het eerst aangeven, of juist het laatst. Klik op een nummer naast het tekstveld in dit venster om de verschillende kopieermogelijkheden in het tekstveld te zien. Inclusief Exegese notities: Wanneer je één of meer exegeses/commentaren geïnstalleerd hebt, kun je ook aantekeningen uit één van die commentaren toevoegen in de kopie. Selecteer het commentaar van jouw keuze uit de lijst die je ziet wanneer je Inclusief Exegese notities hebt aangevinkt. Kopiëren: Wanneer je de keuze hebt gemaakt op basis van de hierboven genoemde mogelijkheden, wordt het kopiëren geactiveerd door op de Kopiëren te klikken. Het gekopieerde komt op het klembord van Windows te staan. Vandaar uit kun je het toevoegen aan elke beschikbare tekstverwerker, zoals Word, Wordperfect en zelfs de Onderwerpsnotities tekstverwerker in e-Sword. Plak in Studeernotities: In e-Sword bevindt zich een Studeernotities tekstverwerker. Dat is een eenvoudige tekstverwerker waarin jij je eigen documenten kunt maken (de functies van deze tekstverwerker komen uitgebreid aan de orde in hoofdstuk 11 van deze handleiding). In plaats van het te kopiëren en dan pas te plakken in de Studeernotities tekstverwerker, kun je ook gebruik maken van de Plak in Studeernotities. Dit doe je door eenvoudigweg op die knop te klikken. De zoekresultaten worden dan in Studeernotities geplakt op de plek waar de cursor het laatst stond. De Annuleren knop annuleert de kopieer functie.
18 van 80
e-Sword handleiding
Laten we teruggaan naar de oefening. Klik op de Kopiëren. De resultaten worden nu gekopieerd naar het klembord van Windows. Klik nu op de Annuleren en je keert terug naar het hoofdscherm van e-Sword. Ga naar de tekstverwerker van je keuze en plak de gegevens van het zoeken in de Bijbel op de plaats van jouw voorkeur. Hele Bijbelgedeelten kopiëren: Het programma voorziet in de mogelijkheid om hele Bijbelgedeelten te kopiëren en te plakken. Dat doe je zo: Klik op Bijbel in het hoofdmenu en daarna op Kopieer verzen. Het Kopieer Verzen venster verschijnt. In dit venster kun je een groter tekstdeel aangeven, zoals bovenin het venster de keuzemogelijkheden zichtbaar zijn. De andere functies zijn besproken onder het kopje Kopiëren, wat hiervoor aan de orde kwam. Zoekresultaten in de Bijbel afdrukken: e-Sword geeft je de mogelijkheid om zoekresultaten in de Bijbel af te drukken. Dit is vooral handig wanneer je het programma als een concordantie gebruikt. De zoekresultaten zijn dan ook tot je beschikking op plaatsen waar je geen gebruik kunt maken van je computer. Laten we eens kijken hoe je deze zoekresultaten kunt afdrukken. Kies in Bijbels de vertaling die je wilt gebruiken, bijvoorbeeld CEV Klik op Bijbel in het hoofdmenu en dan op Zoeken. Het Bijbel doorzoeken - CEV venster opent. Zoek de woorden die je wilt, bijvoorbeeld: love gave son, door deze in het tekstvak te typen. Vink Gedeeltelijke overeenkomst aan en zoek in de volledige Bijbel. Klik op de Zoeken en zie dat e-Sword 4 teksten vindt. Klik op Druk zoekresultaten af . Het Afdrukken venster opent zich. Dit venster ziet er net zo uit als het Kopieer Verzen venster. Het heeft ook precies dezelfde mogelijkheden als dat venster. Wanneer je nog eens precies wilt weten wat de mogelijkheden ook al weer zijn in dit venster raden wij je aan om het onderwerp Kopiëren, hiervoor, nog eens opnieuw door te nemen. Klik op Afdrukken en de zoekresultaten worden naar je printer gestuurd.
19 van 80
e-Sword handleiding
Hele Bijbelgedeelten afdrukken: Het programma voorziet in de mogelijkheid om hele Bijbelgedeelten af te drukken. Dat doe je zo: Klik op Bijbel in het hoofdmenu en daarna op Druk verzen af. Het Afdrukken venster verschijnt. In dit venster kun je een groter tekstdeel aangeven, aan de hand van de keuzemogelijkheden die bovenin het venster de zichtbaar zijn. De andere functies zijn besproken onder het kopje Afdrukken van zoekresultaten in de Bijbel, wat hiervoor aan de orde kwam. Uitgebreid zoeken in de Bijbel: Tot nu toe hebben we slechts in één Bijbelvertaling gezocht. Maar het zou toch wel heel handig zijn wanneer we meerdere Bijbelvertalingen tegelijkertijd zouden kunnen doorzoeken, vooral wanneer we naar een bepaald woord of zinsdeel zoeken. Dat kan met e-Sword. Klik op Bijbel in het hoofdmenu en daarna op Uitgebreid zoeken. Het Bijbel uitgebreid doorzoeken venster opent. In alle aspecten komt dit venster overeen met het Bijbel doorzoeken venster, alleen heb je hier ook nog de mogelijkheid om meer Bijbels tegelijkertijd te doorzoeken (Wil je weten welke mogelijkheden dit venster daarnaast biedt ga dan naar De Bijbel doorzoeken, wat hiervoor aan de orde kwam).
Zoeken met behulp van de Strong codering voor Griekse en Hebreeuwse woorden: Eén van de meest mooie mogelijkheden binnen e-Sword is de mogelijkheid om de Bijbel te onderzoeken op basis van de oorspronkelijke Hebreeuwse en Griekse tekst, zonder dat je kennis hebt van die talen. Dit kun je doen aan de hand van de Strong codering. James Strong heeft de wereld een belangrijke dienst bewezen door elk Hebreeuws en Grieks woord in de Bijbel een nummer te geven. Elke keer dat er een bepaald woord voorkwam, werd het daarbij behorende nummer opnieuw gebruikt. Door dit te doen heeft hij de hele Bijbel voorzien van een numeriek coderingssysteem. Het voordeel hiervan is dat wij op nummer kunnen zoeken om erachter te komen waar een bepaald Hebreeuws of Grieks woord in de Bijbel voorkomt. Het eerste belangrijke waar je aan moet denken bij het gebruik van deze mogelijkheid is dat het Oude Testament voornamelijk in het Hebreeuws geschreven is en het Nieuwe Testament in het Grieks. Strong heeft dan ook voor de nummers die voor de Hebreeuwse woorden gebruikt worden een ‘H’ geplaatst. Zien wij ‘H430’ dan weten we dat we met een Hebreeuws woord te maken hebben en dat dit in het Oude Testament voorkomt. ‘G430’ staat voor een Grieks woord uit het Nieuwe Testament en heeft totaal geen relatie met het Hebreeuwse woord ‘H430’.
20 van 80
e-Sword handleiding
e-Sword gebruikt de Strongs codering in de volgende vertalingen: • KJV+: King James vertaling (Engelse Statenvertaling) • GNT-WH+: Het Griekse Nieuwe Testament volgens Westcot Hort • GNT-TR+: De Textus Receptus (Grieks Nieuw Testament) • GNT-BYZ+: Robinson/Pierpont Byzantijns Grieks Nieuwe Testament • HOT+: Hebreeuwse Oude Testament (Tenach) Dit is voorlopig genoeg theorie. Laten we eens kijken hoe het allemaal werkt in de praktijk. In Math. 10:17 zegt Jezus in de KJV dat gerechtshoven de Christenen zullen ‘geselen’(Engels: scourge) vanwege hun geloof. Maar wat betekent ‘scourge’ in werkelijkheid? Ga naar het vertalingenvenster in eSword en kies KJV+ om de King James vertaling met Strong codering te activeren. Ga dan naar Math. 10:17. Je vindt ‘scourge’ in het vers. Plaats je muis op het Strong nummer, direct naast dit woord (Het Strong nummer is 3146). Er toont zich een tekstvenster met daarin de uitleg van het Griekse woord voor ‘scourge’. Het Griekse woord hiervoor is ‘mastigoo’ en er wordt gezegd dat de Engelse betekenis ‘scourge’ is (maar daar heb je eigenlijk niet zo heel veel aan, of wel?). Deze informatieve tekst onder het groene getal, die zichtbaar wordt als de cursor erop staat, wordt tooltip genoemd. Lees meer over tooltips in les 11. Nu proberen we andere teksten te vinden, in het Nieuwe Testament, waarin het oorspronkelijke Griekse woord ‘mastigoo’ gebruikt wordt. Wij doen dat door het nummer van dit Griekse woord te gebruiken. Open het Bijbel doorzoeken - KJV+ venster en typ G3146. Beperk het zoeken tot het Nieuwe Testament want we zoeken een Grieks woord. Klik op Zoeken. Klik de verzen één voor één aan en merk op dat het tweede vers in de lijst (Math. 20:19) noemt dat Jezus werd gegeseld (scourged) bij Zijn kruisiging. Nu weten we zeker wat ‘mastigo’ betekent, of niet soms? Om te laten zien hoe een bepaald Hebreeuws of Grieks woord op verschillende manieren vertaald kan worden, zoeken we in KJV+ naar het nummer G1308 in het Grieks. Dat is het woord ‘diaphero’. Zoek zo: zorg ervoor dat KJV+ de actieve vertaling is. Klik op , de zoekknop en typ het nummer in: G1308 in het tekstvak van het zoekvenster. Beperk het zoekgebied tot het Nieuwe Testament, omdat je naar een Grieks woord zoekt. Het eerste vers dat e-Sword vindt is Math. 6:26. Hier wordt het woord vertaald met ‘better’ (NBG: ‘niet meer’). Het eerstvolgende resultaat is Math. 10:31, waar het vertaald wordt met
21 van 80
e-Sword handleiding
‘value’ (NBG: ‘te boven gaan’). In Mark. 11:16 is het vertaald met ‘carry’ (NBG: ‘droeg’), en in Hand. 13:49 met ‘published’ (NBG: ‘verbreidde zich). Hieraan kun je zien dat het heel nuttig kan zijn om de betekenis van de woorden in hun grondtekst (Grieks of Hebreeuws) op te zoeken. In vertalingen kan de onderliggende betekenis van een woord niet volledig naar voren komen. De Vergelijken tab: Eén van de tabs in het Bijbelvertalingen venster heet Vergelijken. Deze tab geeft je de mogelijkheid om een bepaald vers te kiezen en dan dat vers in alle vertalingen weer te geven, achter elkaar. Laten we eens kijken hoe dat werkt. Ga naar de zoekboom en kies Joh. 3:16 in een vertaling. Klik het vers aan in het tekstveld van het Bijbelvertalingen venster. Klik nu op de Vergelijken tab. Je ziet nu dat Joh. 3:16 weergegeven wordt in alle Bijbelvertalingen die je geïnstalleerd hebt en beschikbaar hebt staan. Wanneer je veel Bijbelvertalingen tot je beschikking hebt moet je naar beneden scrollen om alle teksten te bekijken. De Parallel tab: Er is een andere Bijbel tab met de naam ‘Parallel’. Met deze tab kun je vier Bijbelvertalingen parallel bekijken. Dat gaat zo: Wanneer je in het Bijbels venster klikt op de tab Parallel, lijkt het erop dat er iets fout gaat in eSword omdat alleen de KJV+ wordt weergegeven. Maar bovenin het venster zie je vier keuzemenu’s naast elkaar. Het eerste menu staat als op KJV+. Kies in het tweede menu een andere Bijbelvertaling. De opmaak van het tekstveld wordt aangepast. Er zijn nu twee velden naast elkaar zichtbaar, elk met een eigen Bijbelvertaling. Klik nu in het derde keuzemenu op de vertaling van jouw keuze. De opmaak van het tekstveld wordt opnieuw aangepast, zodat er nu drie Bijbelvertalingen te zien zijn. Kies nu ook een vertaling in het vierde keuzemenu. Het voorbeeld op de volgende bladzijde toont de Parallel tab met de Bijbels: KJV+, GNT, Vulgate en DSV parallel weergegeven. De parallel Bijbel is behoorlijk verbeterd in versie 7.0 van e-Sword. Daardoor is het mogelijk geworden om een parallel Bijbel te kopiëren, plakken en af te drukken. Wanneer je een parallel Bijbelhoofdstuk wilt afdrukken, klik je eenvoudig weg op de knop Afdrukvoorbeeld. Het venster e-Sword afdrukvoorbeeld opent zich en je kunt het hoofdstuk afdrukken. Wanneer je het Parallelle Bijbelhoofdstuk wilt kopiëren en plakken klik je op Alles selecteren in het Bijbels venster. Hiermee selecteer je het hele hoofdstuk in alle vier Bijbelvertalingen. Klik op de Kopieer knop om het hele hoofdstuk te kopiëren. Het hoofdstuk wordt op het klembord
22 van 80
e-Sword handleiding
van Windows geplaatst, als een tabel. Vandaar kun je het in elke tekstverwerker, als een tabel, plakken. Wanneer je de Onderwerpsnotities tekstverwerker gebruikt, wordt het nog gemakkelijker. Nadat je op Alles selecteren geklikt hebt, klik je op Plak in Onderwerpsnotities en het hele parallelle Bijbelhoofdstuk wordt in de Onderwerpsnotities tekstverwerker geplaatst. Hetzelfde verhaal kunnen we vertellen voor de Studeernotities. Bedenk wel dat deze notities geactiveerd dienen te zijn om de kopie te ontvangen. Gesplitste Bijbelweergave:
Het is mogelijk om het tekstveld in het Bijbels venster op te delen in twee delen. Hiermee kun je dan tegelijkertijd twee verschillende Bijbelteksten bekijken. Om dit voor elkaar te krijgen klik je op Splitsen , de knop die zich naast het vergrootglas bevindt in het Bijbels venster. In het voorbeeld is de DSV vertaling gekozen en het tekstveld gesplitst bij Joh. 3:16. Je ziet dat elk deel van het tekstveld apart gescrold kan worden. Wanneer je weer terug wilt gaan naar één tekstveld, klik je eenvoudigweg opnieuw op de Splitsen knop.
23 van 80
e-Sword handleiding
Les 3: De verslijst functie Stel je voor dat je bepaalde zoekresultaten wilt bewaren voor later. Dit kun je doen door de Vers lijst functie te gebruiken. De Vers Lijst werkt op dezelfde manier als Zoeken, maar e-Sword slaat het zoeken in Vers Lijst automatisch op. Laten we eens kijken hoe dit in zijn werk gaat. Kies DSV als Bijbelvertaling. Klik dan op Bijbel en daarna op Zoeken. Het Bijbel doorzoeken DSV venster wordt geopend. Laten we de woorden red en geloof opzoeken. Typ de woorden ‘red geloof’ in het tekstveld. Selecteer Gedeeltelijke overeenkomst en zoek in de Volledige Bijbel. Klik op Zoeken. Het programma vindt 30 verzen. Klik nu op Voeg zoekresultaten toe aan Verslijst . Een nieuw venster met de titel Converteer Zoekresultaten naar Verslijst opent zich. Je hebt nu beschikking over de volgende mogelijkheden: • • •
•
Maken: wanneer je deze opties kiest maak je een nieuwe verslijst met de naam ‘red geloof’ search results. Toevoegen: Bij deze optie maak je geen nieuwe verslijst, maar voeg je de zoekresultaten toe aan een bestaande verslijst, die je al eerder gemaakt hebt. e-Sword geeft ons ook de mogelijkheid om verzen toe te voegen aan een verslijst, of deze juist te verwijderen. De standaardinstelling is dat alle gevonden verzen toegevoegd worden aan de verslijst. Wanneer je bepaalde verzen niet wilt toevoegen aan de verslijst, kun je deze afvinken in de lijst die in het venster getoond wordt. Door op OK te klikken maak je een nieuwe verslijst of voeg je verzen aan een bestaande lijst toe.
Omdat dit een handleiding is, laten we standaardinstelling op Maken staan en klikken op OK. Nadat je op OK hebt geklikt keer je terug naar het Bijbel doorzoeken - DSV venster. Klik op Annuleren, Je keert dan eenvoudigweg terug naar het hoofdscherm van e-Sword. Je eerste indruk is dat er niets gebeurd is. Klik nu op de Selecteer verslijst knop . Een leeg Verslijst venster opent zich . Klik nu op het keuzeblokje naast het tekstveld en kies ‘red geloof’ search results. Klik dan op OK. Om door de Verslijst Zoekresultaten heen te gaan, maak je gebruik van de schuifbalk naast het resultatenveld. Kopiëren en afdrukken van Verslijsten: Om een verslijst te kopiëren of af te drukken, klik je op de Selecteer verslijst knop . Het Verslijst venster verschijnt. Kijk naar de Kopieer zoekresultaten en Druk zoekresultaten af
24 van 80
e-Sword handleiding
knop in dit venster. Deze knoppen werken op dezelfde manier als de overeenkomstige knoppen in het Bijbel doorzoeken venster. Neem ‘Kopiëren en afdrukken van de zoekresultaten’ nog eens door. Onderhoud aan de verslijst Verslijsten worden opgeslagen en kunnen dan ook gebruikt worden om bepaalde verzen over een zeker onderwerp, dat jij bestudeert, te verzamelen. e-Sword geeft je de mogelijkheid om verzen toe te voegen aan een verslijst. Ook kun je andere verzen, waar je niets aan hebt, wissen uit de lijst. Je kunt een hele verslijst wissen of een andere naam geven. Ook kun je de verzen in een lijst weergeven in de volgorde van jou keuze. Hier bekijken we hoe dat allemaal gaat. In het vorige deel hebben we een verslijst gemaakt met de naam ‘red geloof search results’, en daar gaan we mee werken. Klik op de Selecteer verslijst knop Select Verse List knop in het hoofdscherm. Kies de verslijst met de naam ‘red geloof’ search results (MAAR klik nog niet op OK). e-Sword toont de gekozen zoekresultaten in het Verlijst venster. Het onderdeel van dit venster is bedoeld voor het onderhoud aan de verslijst. De knop Toevoegen maakt een nieuwe lege verslijst. Dit is handig wanneer je met niets begint en jij zelf je eigen gegevens wilt invoeren in een verslijst, zonder eerst te zoeken. Een ander deel in deze handleiding laat je zien hoe je op een eenvoudige manier een vers aan de verslijst toevoegt. De Aanpassen knop wordt gebruikt om de naam van de huidige verslijst te veranderen. Laten we de naam van onze lijst eens veranderen in een meer beschrijvende naam. Klik op Aanpassen en typ Zoektocht naar red geloof in het Lijsttitel tekstvak. En klik dan op Bijwerken. (de tekst Aanpassen is tijdelijk veranderd in Bijwerken). Merk op dat de titel van onze verslijst inderdaad veranderd is. Verwijderen wist de huidige verslijst. •
•
•
De volgorde van de verzen in verslijsten kan veranderd worden. Je doet dat door middel van de knopjes onderin het Verslijst venster: •
• •
De Voeg vers toe lijst knop voegt het vers van je keuze toe aan de huidige lijst. Door op deze knop te klikken wordt er een tekstveld geopend waarin gevraagd wordt naar de tekstverwijzing. De Verwijder vers van lijst verwijdert het geselecteerde vers uit de verslijst. Deze knop is alleen beschikbaar wanneer een vers geselecteerd is. De Verplaats vers omhoog in lijst knop verplaatst het geselecteerd vers 1 positie naar boven in de lijst. Door deze knop meerdere keren in te drukken zal het vers net zoveel keer naar boven gaan. Deze knop werkt alleen wanneer er een vers geselecteerd is.
25 van 80
e-Sword handleiding
•
•
De Verplaats vers omlaag in Lijst knop verplaatst het geselecteerd vers 1 positie naar beneden in de lijst. Door deze knop meerdere keren in te drukken zal het vers net zoveel keer naar beneden gaan. Deze knop werkt alleen wanneer er een vers geselecteerd is. De Sorteer alle verzen in de lijst op kanonieke volgorde knop Rangschikt de volgorde van de verzen in de volgorde waarin zij in de Bijbel voorkomen: eerst die uit Genesis, dan die uit Exodus enz..
26 van 80
e-Sword handleiding
Les 4: Merken en bladwijzers aanbrengen Inleiding: Er zijn verschillende manieren waarop je een tekst kunt merken of op kunt laten vallen in eSword. Deze les laat je kennismaken met deze functies. We laten ook zien hoe je bladwijzers kunt gebruiken. Joh. 3:16 is heel belangrijk voor elke gelovige. Om het op te laten lichten, ga je naar Joh. 3:16 en selecteer je de tekst in het vers door je muis te gebruiken (klik links van het eerste woord wat je selecteert en houd de muisknop ingedrukt terwijl je de muis naar het laatste woord sleept dat je wilt selecteren. Laat nu de linker muisknop los). De tekst is nu geselecteerd. Dat zie je aan de blauwe achtergrond en de witte tekst. Klik nu op de kleine pijl die rechts naast de Markeer referentie(Ctrl + H) knop. Je kunt dan kiezen voor een bepaalde kleur waarmee je wilt merken. Kies geen wit. De tekst is nog steeds geselecteerd en er heeft nog geen verandering plaats gevonden. Om de verandering te zien dien je ergens in het Bijbels venster te klikken.
Om de tekst weer een witte achtergrond te geven, selecteer je de tekst en pas je de witte kleur toe. Tekst merken: Een tekst merken werkt net zo als het laten oplichten van een tekst. Het resultaat is alleen anders. In deze optie kan een tekst op verschillende manieren onderstreept worden.
Ga naar Joh. 3:16 en selecteer Zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft. Klik nu op de pijl naast de Markeer Referentie (Ctrl + M) knop . Kies uit welke manier van onderstreping je wilt gebruiken en zie dat de geselecteerde woorden inderdaad op die wijze gemerkt worden. Om de onderstreping te verwijderen klik je op de pijl rechts naast de Markeer referentie knop en kies je de mogelijkheid zonder onderstreping. Werken met bladwijzers: We hebben allemaal wel eens een Bijbel gezien met van die mooie gekleurde linten, waarmee je een bepaalde bladzijde kunt aangeven. Hierdoor kun je gemakkelijker terugvinden waar je gebleven was met het lezen of bestuderen van je Bijbel. e-Sword heeft ook zo’n functie. Het verschil is alleen dat je tien bladwijzers tot je beschikking hebt. De bladwijzers vind je aan de rechterzijde van het Bijbels venster.
27 van 80
e-Sword handleiding
Hoe werk je met deze functie? Ga naar Openb. 3:20. Beweeg je muis over de eerste bladwijzer en zie dat deze verwijst naar Joh. 3:16 (of een andere tekst). Klik nu met je rechter muisknop op de bladwijzer. Je ziet de vraag: De bladwijzer verwijst nu naar Openb. 3:20. Om te zien hoe het werkt klik jij met je linker muisknop op bladwijzer 2. e-Sword laat de basisinstelling zien, namelijk Joh. 3:16 (Of een andere tekst). Het tekstveld in Bijbels gaat naar Joh. 3:16. Wanneer een bladwijzer nog niet is aangepast zal deze altijd verwijzen naar Joh. 3:16. Klik nu met je linker muisknop op bladwijzer 1. De tekst van Openb. 3:20 wordt weergegeven omdat je die net gekoppeld hebt aan deze bladwijzer.
Verzen analyseren: Wanneer je een bepaald boek of hoofdstuk in je Bijbel leest, kan het zijn dat jij je afvraagt hoe vaak een bepaald woord gebruikt wordt in dat tekstdeel. E-Sword kan hierop antwoord geven. Een voorbeeld: in Joh. 1 lezen we dat Jezus het ‘Woord’ is. Je vraagt jezelf af hoe vaak het woord ‘Woord’ in het evangelie van Johannes gebruikt wordt, of misschien zelfs in een bepaald hoofdstuk. Open e-Sword, wanneer je dat nog niet gedaan hebt. Klik op de DSV tab in het vertalingenvenster om de Nederlandse Statenvertaling actief te maken. Klik op Bijbel in het hoofdmenu en klik dan op Analyseer verzen. Het Analyseer Verzen venster opent zich. Kies Johannes in het keuzemenu en verander de waarden voor de hoofdstukken in 1:1 – 1:51. Klik op de Analyseren om het gekozen tekstdeel te analyseren. Het Analyseer Verzen venster toont de telling voor elk woord dat voorkomt in het tekstdeel. Het begint met het meest voorkomende woord en gaat dan door tot en met het minst voorkomende woord. Het woord ‘Woord’ komt 4 keer in de gekozen tekst voor. e-Sword geeft je de mogelijkheid om veelgebruikte woorden uit te sluiten, zoals bijvoorbeeld het woord de en en. Omdat je nog geen gebruik hebt gemaakt van deze mogelijkheid, zullen er nog geen veelgebruikte woorden bekend zijn voor het programma. Om deze woorden bekend te maken (en ook in de toekomst als veelgebruikt te laten gelden), klik je op de veelgebruikte woorden zoals ‘de’ en ‘en’. Daarna klik je op de knop om de woorden toe te voegen aan Veelgebruikte woorden. Herhaal dit tot je alle algemeen
28 van 80
e-Sword handleiding
gebruikelijke woorden hebt toegevoegd. Je kunt ook op klikken en het woord intypen. Wanneer je dan weer op de Analyseren klikt, zie je dat de veelgebruikte woorden worden uitgesloten. Om een woord te verwijderen uit Veelgebruikte Woorden klik je op het woord en dan op (Verwijder het geselecteerde woord uit de lijst). Gemerkte Bijbelteksten bestand: Dit bestand bevat alle teksten die gemerkt zijn met een gekleurde achtergrond, of door onderstrepen (Hoe je teksten merkt, werd hiervoor al besproken). Wanneer je, om welke reden dan ook, teksten wilt merken zonder de vorige gemerkte teksten kwijt te raken, kun je een bestand maken voor gemerkte Bijbelteksten. Door dit te doen maak je een schone ongemerkte versie van je Bijbels in het Bijbels venster.
Om een nieuw gemerkte teksten bestand te maken klik je op Bijbel in het hoofdmenu en selecteer je Aanduidings, Nieuw. E-Sword vraagt je om een naam voor het nieuwe bestand. Voor een duidelijke concrete naam in.
29 van 80
e-Sword handleiding
Informatie over een Bijbelvertaling weergeven: e-Sword bevat verschillende Bijbelvertalingen en het kan zijn dat iemand wat meer informatie wil hebben over de actieve Bijbelvertaling, zoals de datum dat die vertaling uitkwam. Dat kan op de volgende manier: Stel dat je wat meer informatie wilt hebben over de Contemporary English Version. Klik op de CEV tab om deze vertaling te activeren in het Vertalingen venster. Klik nu op Bijbel in het hoofdmenu en kies Informatie. E-Sword geeft nu meer informatie over deze vertaling. Klik op OK om terug te keren naar het hoofdprogramma.
30 van 80
e-Sword handleiding
5. Verschillende manieren om af te drukken in e-Sword Inleiding: Soms kan het afdrukken in e-Sword verwarrend zijn. Dit heeft te maken met het feit dat het programma nogal veelomvattend wat het afdrukken betreft. Je kunt namelijk zo’n beetje alles afdrukken, van hoofdstukken uit de Bijbel tot onderwerpsnotities; van exegeses/commentaren tot woordenboeken. Zelfs gebedsverzoeken en overdenkingen (devotions) kunnen worden afgedrukt. Wanneer je gaat afdrukken moet je er dan ook voor zorgen dat datgene wordt afgedrukt wat jij wilt. Laten we eens kijken naar de verschillende mogelijkheden om af te drukken binnen dit programma. Het afdrukken van Bijbelhoofdstukken: Wanneer je een hoofdstuk uit de Bijbel wilt afdrukken, zorg er dan voor dat die tekst geselecteerd is in het Bijbels venster. Klik op de Afdrukvoorbeeld knop . e-Sword opent nu het venster voor afdrukvoorbeelden waarin een voorbeeld van de afdruk van het hoofdstuk getoond wordt. Laten we dat eens doen. Stel dat we Joh. 1 willen afdrukken. (geef afdrukvoorbeeld). Het Ga naar Joh. 1 en klik op venster voor afdrukvoorbeelden wordt geopend. Daarin wordt een voorbeeld getoond van de afdruk van Joh. 1.
Knoppen op de taakbalk in het afdrukvoorbeeld venster: : Afsluiten sluit het afdrukvoorbeeld venster en gaat terug naar het hoofdprogramma van e-Sword. : Pagina instelling voor het afdrukken. Het volgende venster wordt geopend: Je kunt het papierformaat en de Invoer uitkiezen. Daarnaast kun je uitkiezen of je wilt afdrukken in Staand (de normale manier van afdrukken) of in Liggend (De afdruk vindt plaats in de lengterichting van het papier. Ten slotte kun je ook nog de marges aanpassen door een ander aantal inches in te voeren.
: :
Wanneer je tevreden bent klik je op OK. Door hierop te klikken wordt het actieve bestand afgedrukt. Gaat naar de eerste bladzijde in het afdrukvoorbeeld. 31 van 80
e-Sword handleiding
: : :
: : :
Gaat naar de vorige bladzijde in het afdrukvoorbeeld. Gaat naar de volgende bladzijde in het afdrukvoorbeeld. Gaat naar de laatste bladzijde in het afdrukvoorbeeld. Je kunt ook gebruik maken van het tekstveld waarin je gemakkelijk een bepaalde bladzijde kunt kiezen. Die bladzijde wordt dan in het afdrukvoorbeeld venster getoond. Klik op het pijltje aan de rechterzijde van het tekstvak om de keuzemogelijkheden zichtbaar te maken en kies dan wat je wilt. Geeft het voorbeeld weer in de feitelijke maat (100%). Geeft het voorbeeld paginabreed weer. Geeft de hele bladzijde van het afdrukvoorbeeld op het scherm.
Geselecteerde verzen afdrukken: Stel je voor dat je Joh. 1:3-5 wilt afdrukken. Ga naar Joh. 1 in het Bijbels venster en selecteer de tekst door met je muis te klikken en te slepen.
Klik nu op afdrukvoorbeeld in het Bijbels venster. e-Sword laat een afdrukvoorbeeld zien, in het venster voor afdrukvoorbeelden, met de geselecteerd verzen. Klik op de afdrukknop om het af te drukken en op afsluiten om dit venster te sluiten. Meer dan 1 Bijbelhoofdstuk tegelijkertijd afdrukken: Om meer dan 1 Bijbelhoofdstuk in één keer af te drukken klik je op de Druk verzen af knop in het Bijbels venster. Het Afdrukken venster opent zich. Kies het Bijbelboek uit waaruit je af wilt drukken, en dan de hoofdstukken en verzen. Klik op Afdrukken en de hoofdstukken worden afgedrukt.
Onderwerpsnotities afdrukken: Om aantekeningen over onderwerpen af te drukken ga je naar de tekstverwerker voor onderwerpsnotities. Plaats je cursor in het document dat je wilt afdrukken (selecteer geen tekst, maar plaats je cursor ergens in het document). Hierdoor wordt dat document actief. Klik nu op afdrukvoorbeeld in de Tekstverwerker voor onderwerpsnotities en het venster voor afdrukvoorbeelden opent zich. Klik op Afdrukken en het document wordt afgedrukt. Het venster voor afdrukvoorbeelden verdwijnt nadat je op afsluiten hebt geklikt. Om meer te weten te komen over Onderwerpsnotities kun je les 11 doornemen.
32 van 80
e-Sword handleiding
Aantekeningen van je studie afdrukken: Om aantekeningen van je studie af te drukken ga je naar de tab Studeernotities en plaats je de cursor in het document dat je af wilt drukken. (selecteer geen tekst, maar plaats je cursor ergens in het document). Hierdoor wordt dat document actief. Klik nu op afdrukvoorbeeld in de taakbalk van Study Notes en het venster voor afdrukvoorbeelden opent zich. Klik op Print en het document wordt afgedrukt. Het venster voor afdrukvoorbeelden verdwijnt nadat je op afsluiten hebt geklikt. Het is mogelijk om de aantekeningen van je studie over een Bijbelboek in één document af te drukken (Je zult merken dat je studieaantekeningen, technisch gesproken, bestaan uit verschillende documenten voor elk hoofdstuk in een Bijbelboek). Om de studieaantekeningen van een heel Bijbelboek af te drukken in één document, klik je op één van de studie aantekeningen in de studie aantekeningen tab en klik je op afdrukvoorbeeld. e-Sword vraagt je nu om het Bijbelboek en het gebied dat afgedrukt dient te worden. Maak je keuze bekend en klik op OK. Het afdrukvoorbeeld wordt getoond met de studie aantekeningen. Je leert meer over studie aantekeningen in les 9. Afdrukken van delen uit exegeses/commentaren: Het afdrukken van delen uit exegeses/commentaren gaat vrij gemakkelijk. Kies in exegese het juiste commentaar door de tab daarvan aan te klikken. Klik dan op afdrukvoorbeeld in de taakbalk van de exegeses. Het afdrukvoorbeeld wordt zichtbaar. Klik op Print en het commentaar wordt afgedrukt. Het venster voor afdrukvoorbeelden verdwijnt nadat je op afsluiten hebt geklikt. Je leert meer over exegese in les 7. Afdrukken van definities uit Woordenboeken: Om een definitie uit een woordenboek af te drukken ga je naar het juiste woordenboek en maak je dat actief door op de tab daarvan te klikken. Klik dan op afdrukvoorbeeld in de taakbalk van de woordenboeken. Het afdrukvoorbeeld wordt zichtbaar. Klik op Print en het document wordt afgedrukt. Het venster voor afdrukvoorbeelden verdwijnt nadat je op afsluiten hebt geklikt. Je leert meer over woordenboeken in les 12. Dagelijkse overdenkingen afdrukken: Om een dagelijkse overdenking af te drukken klik je op Dagelijkse overdenking onder Gereedschappen in het hoofdmenu. Het venster voor dagelijkse overdenkingen opent zich. Klik op afdrukvoorbeeld in de taakbalk van dit venster. Het afdrukvoorbeeld wordt zichtbaar. Klik op Print en het document wordt afgedrukt. Het venster voor afdrukvoorbeelden verdwijnt nadat je op afsluiten hebt geklikt. Je leert meer over dagelijkse overdenkingen in les 14. De lijst voor gebedsverzoeken afdrukken: Ga in het hoofdmenu naar gereedschappen en kies Gebedsverzoeken. Het venster voor gebedsverzoeken opent zich. Klik nu op Gebedsverzoeken afdrukken links onder in dit venster. Het afdrukvoorbeeld verschijnt in een apart venster. Klik op Print en het document wordt afgedrukt. Het venster voor afdrukvoorbeelden verdwijnt nadat je op afsluiten hebt geklikt. Je komt terug in het hoofdscherm van e-Sword. Je leert meer over Gebedsverzoeken in les 15.
33 van 80
e-Sword handleiding
Afdrukken met Step lezer Om in Step lezer een document af te drukken, kies je Step lezer in de hoofdgereedschapsbalk. Het venster voor de Step lezer opent zich. Open het gewenste bestand en klik op de knop voor het afdrukvoorbeeld in het venster van de Step lezer. Het venster voor het afdrukvoorbeeld opent zich. Klik op Print om het gekozen bestand af te drukken. Het venster voor afdrukvoorbeelden verdwijnt nadat je op afsluiten hebt geklikt. Je komt terug in het scherm van Step lezer. Je leert meer over Step lezer in hoofdstuk 17.
34 van 80
e-Sword handleiding
Les 6. Sneltoetsen voor het Bijbels venster Inleiding: Deze les behandelt de mogelijkheden die je hebt wanneer je met je rechter muisknop geklikt hebt op een Bijbeltekst in het Bijbels venster.
Kies de DSV tab in het Bijbels venster om deze vertaling te activeren. Ga naar Math. 13:41 in die Bijbel. Klik met je rechter muisknop op het woord ‘engelen’. Er verschijnt een submenu. Snel zoeken: De eerste mogelijk in het submenu is: Snel zoeken op: engelen. Beweeg je muis over deze tekst en je krijgt de keuzemogelijkheid om de hele Bijbel te doorzoeken, het Oude Testament, het Nieuwe Testament of alleen Mattheüs. Klik op Nieuwe Testament. Het Bijbel doorzoeken DSV venster opent zich met alle Nieuw Testamentische tekstverwijzing waar ‘engelen’ voorkomt. Klik op Accepteren om terug te keren naar het hoofdscherm. e-Sword toont de eerste tekstverwijzing naar ‘engelen’ in het Nieuwe Testament (Math. 4:6). Om de volgende tekst te zien, waar ‘engelen’ in staat, klik je op je rechter muisknop in het tekstveld van het Bijbels venster en je kiest Zoek volgende. Hierdoor wordt de volgende tekst van de zoekresultaten getoond (Math. 4:11). Wanneer je de vorige tekst wil bekijken klik je met je rechter muisknop in het tekstveld van het Bijbels venster en kies je Zoek vorige. Math. 4:6 wordt in dit geval dan weer getoond. Snel kopiëren: Wanneer je met je rechter muisknop op een bepaalde tekst klikt in het Bijbels venster verschijnt er een submenu. Kopiëren, Kopieer Verzen en Plakken in studeernotities zijn de mogelijkheden om snel te kopiëren. Om meer te weten te komen over kopiëren en plakken kun je het beste de paragrafen die hierover gaan, opzoeken en doornemen. Weergeven van Exegeses/Commentaren op boeken en hoofdstukken: Elke keer wanneer je een Bijbelhoofdstuk in het Bijbels venster hebt gekozen, geeft e-Sword de exegese van het eerste vers van dat hoofdstuk in het Exegese venster. Veel exegeses en commentaren hebben, naast een vers voor vers verklaring, ook een verklaring over hele
35 van 80
e-Sword handleiding
hoofdstukken en hele Bijbelboeken. Om de boek- en hoofdstukverklaringen weer te geven klik je met je rechter muisknop op het vers in het Exegeses venster en kies je Toon Boek exegese of Toon hoofdstuk exegese. Leer meer hierover in les 13.
36 van 80
e-Sword handleiding
Les 7: Het exegese venster Inleiding: In deze les bekijken we de functies in het Exegese venster.
Het Exegese venster bevat een aantal tabs die elk een ander commentaar of exegese openen. Daarnaast is er een tab Studeernotities en een tab Onderwerpsnotities. Het aantal tabs is afhankelijk van het aantal exegeses/commentaren die je op je computer geïnstalleerd hebt en van de hoeveelheid die jij daarvan geactiveerd hebt. Hoe je geïnstalleerde exegeses/commentaren activeert: Klik op Opties in het hoofdmenu en klik dan op Bronnen. Het Bron options venster opent. In het venster dat hiernaast is afgebeeld, zijn alle mogelijke exegeses/commentaren aangevinkt. Je kunt ze aan- of afvinken door op het vakje voor de naam van de exegese te klikken.
De naam van een exegese/commentaar bekijken: Plaats de cursor op de naam van de exegese die jij wilt activeren. Je ziet dan een korte omschrijving van dat commentaar.
37 van 80
e-Sword handleiding
In plaats daarvan kun je ook de cursor op de tab van een bepaalde exegese plaatsen om de naam daarvan te zien.
Informatie over een exegese Wanneer je meer informatie wilt hebben over een bepaalde exegese kun je één van de volgende twee dingen doen: •
Activeer de exegese op de manier zoals die hierboven aangegeven is. Plaats de muisaanwijzer in de tekst van de exegese en klik op de rechter muisknop het volgende venster opent zich:
Klik op Informatie en er verschijnt een venster met informatie over de specifieke exegese, die op dit moment actief is. •
Je kunt ook op Exegese in het hoofdmenu klikken, Uit de lijst die zichtbaar wordt kies je Informatie.
38 van 80
e-Sword handleiding
Les 8: Hoe je de Exegeses gebruikt in combinatie met de Bijbels Informatie over een Bijbelboek: Laten we ervan uitgaan dat we 1Tim. 1 bekijken. Deze staat actief in het Bijbels venster. Je wilt meer weten over het boek 1Tim. Plaats je muis ergens in de tekst van een exegese van 1Tim. 1 en klik op de rechter muisknop. Het volgende venster verschijnt:
Klik op Toon Book exegese, zoals hierboven te zien is. Elke exegese met het symbool informatie over 1Tim. Je kunt in de exegese ook op klikken.
bevat
Informatie over een hoofdstuk: Op dezelfde manier kun je informatie krijgen over een hoofdstuk, uit de Bijbel, waar je mee bezig bent. Plaats je muis ergens op de tekst in het Exegeses venster en klik op de rechter muisknop. Klik dan op Toon hoofdstuk Exegese. Je kunt in de exegese ook op klikken. Elke exegese met het symbool bevat informatie over 1Tim over het hoofdstuk waar je mee bezig bent. Informatie over een vers: Klik op een vers, bijvoorbeeld 1Tim. 1:1 en wacht de tekstverwijzing, naast het vers, rood wordt.
Elke exegese met het symbool bevat informatie over 1Tim over het vers waar je mee bezig bent. Dit geldt echter alleen wanneer de synchronisatieknop aangeklikt is, in het Exegeses venster.
Merk op dat, wanneer de tekstverwijzing voor het vers rood is, de exegese over dat vers gaat.
39 van 80
e-Sword handleiding
Wanneer je de synchronisatie deactiveert, door er een keer op te klikken, en dan naar een ander vers toegaat en daarin klikt, blijft de exegese het commentaar geven op het vorige vers. In het plaatje hieronder is Openb. 1:4 geactiveerd. Het synchroniseren is uitgeschakeld en daardoor blijft de exegese het commentaar op Openb. 1:1 geven.
Wanneer je wilt dat de actieve exegese verwijst naar het huidige actuele vers, klik je één keer op synchroniseren en de exegese wijst direct het actieve vers aan. In de exegese kun je ook op klikken. Het vers dat actief staat in Bijbels wordt dan verklaard. Hoe je kunt zoeken in de Exegeses: De zoekfunctie in de exegeses werkt precies zo als de zoekfunctie in Bijbels. Die functie werd al besproken in les 2. Zoeken in één exegese: Je kun een woord zoeken in 1 commentaar door: • •
Op te klikken… Of: Door op Exegese in het hoofdmenu te klikken en daarna op Zoeken.
Wanneer het zoekvenster geopend is voer je het woord in dat je op wilt zoeken en kies je de voorwaarden uit waaraan het zoeken moet voldoen. Klik op Zoeken en er wordt gezocht in de exegese die op dat moment actief is. In meerdere exegeses tegelijkertijd zoeken: Klik op Exegese in de menubalk van e-Sword. Klik daarna op Uitgebreid zoeken. Het zoekvenster opent zich en je kunt de commentaren aanvinken waarin je wilt zoeken. In ons voorbeeld hebben we Barnes, Clarke, Gill en Henry aangevinkt.
40 van 80
e-Sword handleiding
Les 9. Studeernotities Inleiding: Je gebruikt de studeernotities om aantekeningen te maken over een bepaald vers dat je leest. Laten we aannemen dat je aantekeningen wilt maken over Gen. 11:26. Klik op het vers en wacht tot de rode pijl voor het vers verschijnt. Klik op de tab Studeernotities, die je bij de Exegeses vindt. Hieronder vind je er een voorbeeld van:
Wanneer jij de aantekeningen hebt gekoppeld aan een bepaald vers en je die hebt opgeslagen, zal e-Sword, wanneer je het opent, daar naar toe gaan en zullen de aantekeningen die bij het vers horen verschijnen in Studeernotities. (In ons voorbeeld geldt dat voor Gen. 1:26). Vanuit een Bijbel kopiëren naar Studeernotities: Een vers kopiëren: Stel je voor dat je Gen. 11:26 in je Studeernotities wilt plakken. Klik op dat vers en wacht tot de tekstverwijzing naast die tekst rood kleurt. Klik nu met de rechter muisknop en kies Plakken in studeernotities [Gen 11:26]. Het geselecteerde vers wordt geplakt in Studeernotities. Meerdere verzen kopiëren: Selecteer het tekstdeel dat je wilt kopiëren door met je muis te klikken en te slepen. Klik op je rechter muisknop en kies Plakken in studeernotities. De geselecteerde verzen zie je nu ook in het tekstveld van Studeernotities.
41 van 80
e-Sword handleiding
Kopiëren vanuit exegeses naar studeernotities: Je hebt hiervoor twee mogelijkheden: 1. Kopieer de hele tekst die in het venster verschijnt naar Studeernotities of 2. Kopieer een geselecteerd van de naar Studeernotities. Een hele tekst kopiëren: Klik op de tab van de exegese die je wilt gebruiken. Klik met de rechter muisknop ergens in de tekst van de exegese en klik dan op Alles selecteren – de complete tekst in het huidige Exegese venster licht op. In plaats van het voorgaande kun je ook op Alles selecteren. Wanneer de tekst geselecteerd is klik je met de rechter muisknop en kies je Plakken in Studeernotities. De hele geselecteerd tekst wordt gekopieerd naar Studeernotities. Een deel van een tekst kopiëren: Klik op de tab van de exegese die je wilt gebruiken. Selecteer het deel van de tekst dat gekopieerd dient te worden. Klik op je rechter muisknop en kies Plakken in studeernotities.
Hoe je studeernotities kunt vinden: Wanneer je studeernotities wilt vinden die je al eerder geschreven hebt, klik je op Lokaliseer Studeer notities in de tab Studeernotities en er verschijnt een venster waar je studeernotities aan gekoppeld zijn:
Klik op één van de verzen en je studeernotities, die aan dat vers gekoppeld zijn, verschijnen in een tekstveld, onder in het venster.
42 van 80
e-Sword handleiding
Les 10 Onderwerpsnotities Inleiding: De Onderwerpsnotities bevatten het extra toegevoegde leesmateriaal van het e-Sword programma. Om een boek te kunnen lezen klik je op de tab Onderwerpsnotities. Wanner je op de onderste balk van het venster klik, verschijnt er bijvoorbeeld:
Gebruik de schuifbalk aan de rechterzijde van de titels om door het venster te gaan en kies een boek uit dat je wilt lezen door op de titel van het boek te klikken. De volgende informatie verschijnt aan de linker bovenkant van het tekstveld van onderwerpsnotities nadat we gekozen hebben voor de Condensed Biblical Cyclopedia:
Deze lijst toont de hoofdstukken of de onderwerpen die in het gekozen boek voorkomen. Klik op het onderwerp of het hoofdstuk van je keuze en de overeenkomstige tekst verschijnt onder het keuzevenster. Gebruik de schuifbalk om door de tekst te gaan. Je eigen onderwerpsnotities maken in onderwerpsnotities: Een heel nuttige mogelijkheid is het maken van je eigen onderwerpsnotities over verschillende onderwerpen. Doe het volgende: Klik op Bestand in het hoofdmenu van e-Sword en klik dan op Nieuw. Het volgende venster verschijnt: Typ in het tekstveld naast Bestandsnaam de naam van de nieuwe onderwerpsnotitie die je wilt maken. In dit geval hebben we besloten het nieuwe bestand Bijbelstudie onderwerpen.top te noemen. Klik op Opslaan. Je nieuwe onderwerpen map wordt aan onderwerpsnotities toegevoegd.
43 van 80
e-Sword handleiding
Klik op de tab Onderwerpsnotities en je ziet dat je nieuwe map toegevoegd is aan de Onderwerpsnotities. Hij staat vermeld tussen alle andere bestanden die hierbij horen. Maar het tekstveld dat erbij hoort is leeg.
De volgende stap is zelf onderwerpsbestanden maken, die je aan je nieuwe onderwerpsnotities map kunt toevoegen. Laten we als eerste onderwerp Huwelijk nemen. Zorg ervoor dat de nieuwe onderwerpsnotities map geactiveerd is (in ons geval: Bijbelstudie onderwerpen.top). Klik nu op Nieuw Onderwerp.
Het volgende venster verschijnt. Typ de naam van het onderwerp in het tekstveld, zoals je ziet in de volgende afbeelding en klik dan op OK.
Het tekstveld van Onderwerpsnotities wordt is nu toegankelijk voor bewerking. Klik in dat tekstveld en je ziet dat er een knipperende cursor verschijnt. Maak je eigen notities over het onderwerp ‘huwelijk’.
44 van 80
e-Sword handleiding
Volg dezelfde werkwijze elke keer wanneer je een nieuw onderwerp aan jouw Onderwerpsnotities map wilt toevoegen. Je kunt ook delen vanuit Bijbels en Exegeses kopiëren en die plakken in jouw Onderwerpsnotities. Je doet dat op de manier die is beschreven in hoofdstuk 9, waar de Studeernotities besproken worden. Een onderwerpsnotities bestand bewerken: Zorg ervoor dat het onderwerp dat je wilt bewerken in het tekstveld met de onderwerptitels is aangegeven, zoals bij het voorbeeld hierna ook te zien is. Klik op de Pas onderwerpstitel aan knop . Er verschijnt een venster waarin je de naam van het onderwerp kunt veranderen. Klik op OK om de verandering definitief te maken. Een onderwerpsnotitie bestand verwijderen: Zorg ervoor dat het onderwerp dat je wilt bewerken in het tekstveld met de onderwerptitels is aangegeven. Klik op de Verwijder onderwerp knop . Het volgende venster wordt zichtbaar:
Wanneer je het onderwerp daadwerkelijk wilt verwijderen klik je op OK. Zo niet, dan klik je op Nee om het wissen te annuleren. Een onderwerpsnotitie map wissen: Verlaat het e-Sword programma en ga naar C:\Program Files\e-Sword. Kies het bestand dat je wilt wissen door er een keer op te klikken (in ons geval: Bijbelstudie onderwerpen.top). Druk op de toets op je toetsenbord en bevestig dat je het bestand wilt verwijderen. Je kunt het verwijderen annuleren door op Annuleren te klikken. Onderwerpsnotities zoeken: Wanneer je op zoek bent naar een bepaalde onderwerpsnotitie klik je eerst op de tab Onderwerpsnotities en dan op de Doorzoek onderwerpsnotities knop . Er opent een venster waarin je kunt zoeken naar woorden of delen van zinnen in Onderwerpsnotities. Het werkt net zo als de andere zoekopdrachten in e-Sword.
45 van 80
e-Sword handleiding
46 van 80
e-Sword handleiding
Les 11 De tekstverwerker voor Onderwerpsnotities en Studeernotities Inleiding: Je hebt vast wel gemerkt dat Onderwerpsnotities en Studeernotities een eenvoudige tekstverwerker hebben, die je kunt gebruiken om documenten te maken. De taakbalk De taakbalk voor Onderwerpsnotities ziet er als volgt uit:
Laten we bovenaan beginnen en alle knoppen langslopen die we tegenkomen. : : : :
:
:
: : :
Afdrukvoorbeeld van de actieve tekst in onderwerpsnotities Zoeken naar woorden of zinsdelen in het bestand Spellingscontrole Klik op de knippen knop nadat je een deel tekst geselecteerd hebt. De geselecteerde tekst wordt verwijderd uit het bestand en op het klembord van Windows geplaatst. Van daar uit kun je het plekken in elk willekeurig bestand, dus ook in Onderwerpsnotities en Studeernotities. Klik op de Kopiëren knop en de geselecteerde tekst wordt gekopieerd naar het klembord. Ook blijft de geselecteerde tekst in het oorspronkelijke bestand staan. Er staat een kopie daarvan op het klembord. De plakken knop wordt gebruikt om datgene wat op het klembord staat te plakken in het bestand in Onderwerpsnotities of Studeernotities. Je plaatst daarvoor je cursor op de plaats waar je de informatie op het klembord wilt hebben. Klik daarna op de Plakken knop. Wanneer je een fout gemaakt hebt, of eenvoudige weg je laatste handeling ongedaan wilt maken klik je op deze ongedaan maken knop. Wanneer je alsnog wilt doen wat je ongedaan hebt gemaakt, klik je op deze opnieuw knop.
:
Hiermee kun je jouw geselecteerde tekst links uitlijnen. Hiermee wordt de door jou geselecteerde tekst gecentreerd.
:
Hiermee wordt de geselecteerde tekst rechts uitgelijnd.
:
De paragraaf opmaken knop. Selecteer eerst een paragraaf die je wilt opmaken en klik dan op deze knop. Het volgende venster opent zich dan:
47 van 80
e-Sword handleiding
We kijken nu naar de verschillende mogelijkheden die in dit venster aangepast kunnen worden: Uitlijnen De drie mogelijkheden om uit te lijnen komen overeen met de knoppen die hiervoor aan de orde kwamen. Inspringen Wanneer je een tekst wilt laten inspringen aan de linker- en/of de rechterzijde gebruik je deze functie. In het voorbeeld is het inspringen aan beide zijden ingesteld op 0,5 inch. Het resultaat is het volgende:
Je ziet hoe de tekst aan beide zijden 0,5 inch naar binnen geplaatst is. Je kunt dit natuurlijk ook doen voor alleen de linker- of de rechterzijde. Inspringen speciaal Alleen de eerste regel inspringen: Het inspringen van de eerste regel wordt ingesteld op de manier die je op de afbeelding ziet. In het voorbeeld springt de eerste regel 0,5 inch in. Het resultaat is:
Tekst na eerste regel laten inspringen
Het effect:
De eerste regel wordt links uitgelijnd en de rest van de paragraaf springt 0,5 inch naar rechts.
48 van 80
e-Sword handleiding
Spatiëring Voor en na een paragraaf: Deze instelling geeft aan hoever de paragrafen van elkaar gescheiden worden. In het volgende voorbeeld wordt een spatiëring van 7 punten voor en na de paragraaf gehanteerd.
Het resultaat is:
Je ziet dat de ruimte tussen de twee paragrafen gemaakt is. regelafstand Gebruik het submenu, zoals in het voorbeeld, om de regelafstand aan te geven: Je kunt de verschillende regelafstanden kiezen, die aangegeven zijn. Bij tenminste en exact kun je aangeven hoeveel punten er tussen de regels dienen te zijn, door een getal in te voeren in het rechter invoervak
Voorbeeld Terwijl je bezig bent met de opmaak van de paragrafen kun je de resultaten zien in het voorbeeldveld onder in het venster.
: Opsomnummering en –tekens Nummers en opsomtekens gebruiken voor bestaande paragrafen Plaats je cursor ergens in de paragraaf die je wilt nummeren en klik op de nummer knop. Aan de linkerkant van de paragraaf verschijnt nummer 1. De tekst van de hele paragraaf springt in. De opsomtekens knop werkt op dezelfde manier, maar in plaats van nummers krijg je een opsomteken. Plaats je cursor ergens in de volgende paragraaf en klik op de nummer knop. Nummer 2 verschijnt voor de ingesprongen tekst. 49 van 80
e-Sword handleiding
Nummers en opsomtekens toevoegen aan nieuwe paragrafen: Klik op de Nummer knop voor je de paragraaf begint te schrijven. Nummer 1 verschijnt.
Typ de eerste paragraaf en druk op <Enter>. Nummer 2 verschijnt op de volgende regel en je kunt de tweede paragraaf schrijven.
De knop voor opsomtekens werkt precies zo. : Inspringing vergroten: Plaats je cursor in de paragraaf waarvan je het inspringen wilt vergoten. Klik op de inspringen vergroten knop. Het resultaat is het volgende:
De uitgekozen paragraaf springt meer in. Wanneer je het springen nog meer wilt vergroten klik je opnieuw op de Vergroot inspringen knop. :
Inspringing verkleinen:
Klik nu op de inspringen verkleinen knop en de paragraaf gaat terug naar haar oorspronkelijke positie.
Het lettertype Selecteer een deel van de tekst, waarvan je het lettertype wilt wijzigen. Kies dan het soort lettertype en de grootte van de letter. Wij kozen het lettertype Tahoma ter grootte van 12 punten (Dit kan natuurlijk alleen wanneer dit lettertype op je computer geïnstalleerd is). De geselecteerd tekst wordt uitgevoerd in de keuze.
50 van 80
e-Sword handleiding
Vet, cursief en onderstreep knoppen: : Elk woord dat geselecteerd is wordt vet weergegeven : Elk woord dat geselecteerd is wordt cursief weergegeven : Elk woord dat geselecteerd is wordt onderstreept De kleur van de tekst veranderen: Kies een deel van de tekst, die je van kleur wilt veranderen. Klik op het pijltje naast de knop voor tekstkleur . Er verschijnt een kleurenpalet. Klik op de kleur van je voorkeur en de geselecteerde tekst neemt die kleur aan.
De markeerknop: Deze knop werkt als een markeerstift en kleurt het gebied rond de geselecteerde tekst. Selecteer eerst een deel tekst dat je wilt markeren. Klik nu op het pijltje naast de markeerknop en kies de kleur van de markering. De geselecteerde tekst ziet er bijvoorbeeld zo uit:
Om de markering te verwijderen in een bepaald gebied, selecteer je die tekst en kies je wit als markeerkleur. Dit werd ook besproken in les 4. Spellingscontrole e-Sword heeft ook een spellingscontrole. Je kunt deze activeren door: 1. De knop voor spellingscontrole aan te klikken of: 2. Rechts te klikken in de tekst die je wilt controleren, het volgende keuzemenu verschijnt:
Klik op spelling en de spellingscontrole begint. Wanneer een woord niet gevonden wordt in de lijst van het spellingsprogramma, wordt de spellingscontrole tijdelijk gestopt en verschijnt het venster wat je rechts van deze tekst ziet. Het programma zoekt naar alternatieven wanneer je suggestions hebt aangevinkt. Je kunt een alternatief kiezen door op het woord te klikken. Alle knoppen aan de rechterzijde worden geactiveerd.
51 van 80
e-Sword handleiding
e-Sword levert standaard voor de spelling custom.dic. Dat is een Engels woordenbestand. Klik op Ignore en het spellingsprogramma zal het woord negeren en verdergaan met de spellingscontrole. Het zal echter weer stoppen wanneer hetzelfde woord nog eens gevonden wordt. • Klik op Ignore All en het spellingsprogramma negeert het woord in het hele bestand. Klik op Add en het woord wordt toegevoegd aan het spellingsprogramma. De spellingscontrole gaat verder. Klik op Change en het woord waar de spelling stopte wordt veranderd in het gekozen woord. De spellingscontrole gaat daarna verder. Klik op Change all en het woord waar de spelling stopte wordt veranderd in het gekozen woord. Dit gebeurt in het hele bestand. De spellingscontrole gaat daarna verder. Cancel stopt de spellingscontrole en je verlaat de spellingscontrole ook •
• • • •
Thesaurus De thesaurus is de verzameling woorden in de lijst. Je activeert deze door op het woord, dat je wilt opzoeken, dubbel te klikken. Als je dan op je rechter muisknop klikt zie je het voorbeeld hiernaast.
Klik op Thesaurus en het volgende zal zich openen: In het voorbeeld hebben we het woord ‘Spirit’ opgezocht. De thesaurus biedt ons 8 synoniemen of alternatieven. Klik op een alternatief en dan op Replace. In ons voorbeeld zal ‘Spirit’ vervangen worden door ‘Life’. Wanneer je het geselecteerde woord niet wilt vervangen klik je op Cancel. Ook de Thesaurus kent alleen de Engelse taal. Afdrukvoorbeeld Deze functie hebben we al besproken in les 5. De zoom knop : Wanneer je op deze knop klikt wordt de tekst van de actieve exegese vergroot. Klik je opnieuw op deze knop, dan krijgt de tekst weer het normale formaat. De vergrootte tekst ziet er zo uit:
Normaal is dat: 52 van 80
e-Sword handleiding
De zoom functie is niet van toepassing voor studeernotities en onderwerpsnotities. :
De Maak Schrift tooltip knop
Gebruik deze knop om een Schrift tooltip te maken die er zo uitziet: Wanneer je de cursor op deze link plaatst verschijnt de Bijbeltekst als een Schrift tooltip.
Je kunt deze tekstverwijzinglinks overal in je studeernotities en onderwerpsnotities plaatsen. Zorg er wel voor dat je de juiste opmaak gebruikt wanneer je zo’n link maakt. Doe je dat niet dan verschijnt de Bijbeltekst niet in beeld. We raden je aan om dezelfde opmaak te hanteren die je ook in de zoekboom vindt (dezelfde afkortingen binnen de tekstverwijzing bijvoorbeeld). Voorbeelden:
Gen 1:1; Jdg 3:5; 1Sa 6:4
Je typt de juiste afkorting voor het Bijbelboek en plaatst er geen punt achter. Dan volgt er een spatie en dan het hoofdstuknummer met direct daarna een dubbele punt en het versnummer. Wanneer een Bijbelboek begint met een nummer, sluit het nummer direct aan op de afkorting van het Bijbelboek, bijvoorbeeld: 1Ki 3:14. Je kunt ook een linkje laten verwijzen naar een aantal elkaar opvolgende verzen, zoal Gen 2:1014. Alle verzen verschijnen als Schrift tooltip wanneer je met de muis over de link gaat. Om een tekstverwijzingslink te maken typ je de tekstverwijzing (bijvoorbeeld 2Ki 3:5) in het tekstveld van het hierna getoonde venster, dat verschijnt nadat je op de Bijbeltekst tooltip knop hebt geklikt: Kijk ook eens naar referentie linkjes die gebruikt worden in de exegeses, woordenboeken en dagelijkse overdenkingen voor meer voorbeelden van linkjes met de juiste opmaak.
Referentie linkjes en Bijbeltekst tooltips We hebben hiervoor al aangegeven dat referentie linkjes voorkomen in de tekst van exegeses, woordenboeken en dagelijkse overdenkingen. Dat ziet er zo uit:
53 van 80
e-Sword handleiding
Een Bijbeltekst tooltip verschijnt wanneer de cursor op een referentie link plaatst
54 van 80
e-Sword handleiding
Les 12 Het woordenboeken venster Inleiding
Je kunt uitkiezen welke woordenboeken je tot je beschikking wilt hebben door op Opties te klikken in de hoofdtaakbalk en dan op Bronnen. Er opent zich een venster waarin je aan- en af kunt vinken welke Bijbels, Exegeses en Commentaren je tot je beschikking wilt hebben.
De taakbalk van woordenboeken
Inmiddels moet de hierboven getoonde taakbalk je wel bekend voorkomen, met uitzondering van de woordenboek onderwerpen knop
. Omdat de andere knoppen al besproken zijn, houden we
ons hier alleen bezig met de woordenboek onderwerp knop en Synchroniseer knop
.
De woordenboek onderwerpen knop wordt gebruikt om woordenboek onderwerpen zichtbaar te maken aan de rechterzijde van het actieve woordenboek. Elk woordenboek heeft zijn eigen lijst van onderwerpen. Die lijst kan gebruikt worden om een woord in het actieve woordenboek te zoeken door middel van een van de twee volgende manieren: • Scroll naar boven of naar beneden om het woord te vinden wat je zoekt. Klik op dat woord en in het tekstveld woord de informatie uit het actieve woordenboek getoond. • Typ een woord in het tekstveld bovenin de woordenboek onderwerpen lijst. Op het moment dat je het woord af hebt, wordt het woord opgelicht in de onderwerpenlijst die onder het tekstveld staat en verschijnt er in het tekstveld de verklaring die er in het actieve woordenboek wordt gegeven.
55 van 80
e-Sword handleiding
Elders in deze handleiding is al aangegeven dat een woord dat je aanklikt in Bijbels of Exegeses tot gevolg heeft dat verschijnt in de tab van elk woordenboek dat informatie heeft over dat woord. Maar dat is alleen het geval wanneer de synchroniseer knop aangeklikt is. Wanneer ik ‘blessed’ aanklik in Bijbels, worden alle woordenboeken met dit woord voorzien van het bovengenoemde symbool. Overigens werken de woordenboeken niet samen met de Nederlandse Statenvertaling.
Activeer de synchroniseer knop en klik dan een ander woord aan. Je ziet dan dat het actieve woordenboek nog steeds een verklaring geeft voor ‘blessed’. In het voorbeeld hebben we ‘God’ aangeklikt. De synchroniseer knop is uitgeklikt en daarom zie je nog steeds de informatie over ‘gezegend’(blessed).
Wil je dat het actieve woordenboek vanaf nu uitleg geeft over een woord dat je aanklikt, dan dien je de synchroniseer knop aan te klikken.
56 van 80
e-Sword handleiding
Les 13 wisselwerking tussen Bijbels, Woordenboeken en Exegeses Klik op een bepaald woord in een Bijbelvertaling, een commentaar, studeer notities, onderwerpsnotities of dagelijkse overdenking. De tabs van de woordenboeken, die iets te zeggen hebben over dat woord, worden voorzien van (wanneer synchroniseren aan staat). Een woord opzoeken, dat verschijnt in het actieve woordenboek: Terwijl je bezig bent in een actief woordenboek, wil je misschien een woord opzoeken dat je tegenkomt in het woordenboek. Klik een keer links op het woord en klik daarna rechts op Opzoeken: woord, dat in het volgende menu verschijnt:
Het symbool verschijnt dan in alle tabs van woordenboeken die informatie geven over dat woord. Klik op zo’n tab en lees wat het woordenboek over het woord te zeggen heeft. Onderwerpen waar je al eerder mee bezig was De volgende onderwerpen kwamen al eerder in deze handleiding aan de orde. Deze functie werken precies hetzelfde in Woordenboeken. Zoek daarom elders in deze handleiding wanneer je meer wilt over: • • •
Informatie over het actieve woordenboek Hoe je iets opzoekt Kopiëren naar studeernotities en onderwerpsnotities
57 van 80
e-Sword handleiding
Les 14: Dagelijkse Bijbelstudie Inleiding Het e-Sword programma heeft een afdeling Dagelijkse Bijbelstudie, die bestaat uit de Bijbelstudies van drie schrijvers, namelijk: • • •
Bob Hoekstra Charles Haddon Spurgeon Frederick Brotherton Meyer
Hoe je dagelijkse Bijbelstudie opent Om Dagelijkse Bijbelstudie te openen, klik je op Gereedschap in de taakbalk. Het volgende menu verschijnt:
Klik op Dagelijkse Bijbelstudie. Het volgende venster verschijnt bijvoorbeeld:
Klik op de tab van de auteur waarvan je de dagelijkse Bijbelstudie (ten onrechte is de titel van het venster: ‘Daily Bijbelstudie’) wilt lezen. De overdenking is van toepassing op de actuele datum.
58 van 80
e-Sword handleiding
Wanneer je met je rechter muisknop ergens in het tekstveld van de dagelijkse overdenking klikt, verschijnt er het volgende menu:
Je ziet dat alle mogelijkheden van het menu al eerder besproken zijn in deze handleiding. Ook alle knoppen in de taakbal van Dagelijkse Bijbelstudie zijn al besproken:
De Bijbelstudie lezen die voor een andere datum geschreven is Je hebt al gezien dat de actuele datum in het tekstveld onderin het venster voor Dagelijkse Bijbelstudie verschijnt.
Door op het kleine pijltje naast de datum te klikken, kun je de datum veranderen. Er verschijnt dan:
De huidige datum is rood omcirkeld. Klik op de datum waarvan je de dagelijkse overdenking wilt lezen, in ons voorbeeld 1 december 2009. Deze krijgt dan een grijze achtergrond en de dagelijkse Bijbelstudie voor die dag wordt zichtbaar. Om een dagelijkse Bijbelstudie een andere maand te kiezen gebruik je de knoppen met de kleine pijlen die aan beide zijden van de maand en het jaar staan:
Klik op de pijl aan de linkerkant om terug te gaan in de tijd en op de pijl aan de rechterkant om vooruit te gaan in de tijd. Wanneer je bij de maand en het jaar van je voorkeur bent aangekomen, klik je op de datum van jouw voorkeur en de tekst, die daarbij hoort, wordt zichtbaar. Dagelijkse Bijbelstudie tonen bij het opstarten Wanneer je wilt dat de dagelijkse overdenking direct zichtbaar is wanneer e-Sword opgestart wordt, vink je Toon bij het opstarten aan.
59 van 80
e-Sword handleiding
Je kunt deze instelling veranderen wanneer jij dat maar wilt. Je hoeft het alleen maar aan of af te vinken. Wanneer er is afgevinkt, begint e-Sword niet met het tonen van de dagelijkse Bijbelstudie. Afdrukken De afdruk functie van e-Sword is ook van toepassing op de Dagelijkse Bijbelstudie. Voor een bespreking van deze functie verwijzen wij naar hoofdstuk 5.
60 van 80
e-Sword handleiding
Les 15 Gebedsverzoeken Inleiding De functie voor gebedsverzoeken is een uitstekend middel wat gemakkelijk beheerd kan worden en je gebedsleven zeker zal verrijken. Het toevoegen aan en het bewerken van je gebedslijst is nog nooit zo gemakkelijk geweest. Je kunt zelfs een gebedslijst afdrukken en die in je Bijbel bewaren. Om dit venster te openen klik je op Gereedschap en dan op Gebedsverzoeken.
Het volgende venster opent zich:
Je ziet het volgende: • •
Alle tekstvelden zijn leeg. Dit komt omdat je nog geen gebedsverzoeken hebt toegevoegd. Er is een kalender zichtbaar waarvan de huidige datum rood omcirkeld is.
Hoe je nieuwe gebedsverzoeken toevoegt Klik op de Verzoekenonderhoud tab
en zie dat het volgende verschijnt:
61 van 80
e-Sword handleiding
Klik op Toevoegen en voer de gegevens in, bijvoorbeeld:
De vier tekstvelden in het voorbeeld worden gebruikt voor: • • • •
Het invoeren van de titel van het gebedsverzoek Het kiezen van het soort gebedsverzoek Het kiezen van de startdatum van het bidden Het kiezen van de frequentie van het gebed voor dit verzoek
De titel van het gebedsverzoek Als voorbeeldtitel hebben wij genomen: ‘Onze Vader’. Het soort gebedsverzoek Hier kun je kiezen uit: • • • •
Adoratie (aanbidding) Biecht (Belijdenis) Thanksgiving (Dankzegging) Smeekbede (voorbede)
In dit geval hebben we voor Adoratie gekozen.
62 van 80
e-Sword handleiding
De startdatum Klik op het pijltje aan de rechter zijde van het tekstveld met de huidige datum. Er verschijnt een kalender. Klik op de datum wanneer je wilt beginnen met het geselecteerde gebed. We hebben gekozen voor de afgebeelde datum. Een rond grijs gebied merkt de gekozen datum. Frequentie Om de frequentie te kiezen klik je op het pijltje aan de rechterzijde van het tekstveld. Je kunt het volgende kiezen: • • • • •
Eenmalig Dagelijks Wekelijks Maandelijks, en Beantwoord
Wij kozen: Eenmalig. Gebedsverzoeken details Tot slot moet je de details van je gebedsverzoek in het tekstveld, onder in het scherm, invoeren. Daarna klik je op de Update knop om de gegevens van je nieuwe gebedsverzoek op te slaan. Het Gebedsverzoeken venster ziet er nu zo uit:
Om het volgende gebedsverzoek toe te voegen, begin je weer van voren af aan met het hiervoor beschreven proces. Je begint met op Toevoegen te klikken en onderneemt dan alles wat daarna komt.
63 van 80
e-Sword handleiding
Nadat je al je gebedsverzoeken hebt toegevoegd, klik je op de tab Gebedsverzoeken van vandaag. We hebben het ‘Onze Vader’ aan de gebedsverzoeken toegevoegd, evenals een dankverzoek. Wanneer je op Gebedsverzoeken van vandaag klikt ziet het venster er zo uit: In de linkerbovenhoek worden je gebedsverzoeken weergegeven, met een symbool wat eraan vooraf gaat. De betekenis van de symbolen is: A: C: T: S:
Adoratie; aanbidding Biecht; belijdenis (confession) Thanksgiving; dankzegging Smeekbede; voorbede
Wanneer je op een titel van je gebedsverzoek klikt, worden de details van dit verzoek zichtbaar in het tekstveld van het venster.
Gebedsverzoeken bewerken of verwijderen Klik op de Verzoekenonderhoud tab en dan op de titel van het gebedsverzoek dat je wilt bewerken. Je kunt het volgende bewerken, nadat je op Aanpassen hebt geklikt: • • • • •
De titel van het gebedsverzoek Het soort gebedsverzoek De startdatum voor het gebed De frequentie van het gebed, en De details van het gebedsverzoek Nadat je het geselecteerde gebedsverzoek bewerkt hebt, klik je op Bijwerken om de veranderingen op te slaan.
Verwijderen knop
Wil je een gebedsverzoek verwijderen, dan klik je op de Verzoekenonderhoud tab en dan op de titel van het gebedsverzoek dat verwijderd dient te worden. Klik op de en het keuzemenu, dat je OP de vorige bladzijde zag, verschijnt.
64 van 80
e-Sword handleiding
Klik op Ja om het gebedsverzoek te verwijderen en op Nee om te voorkomen dat het verwijderd wordt. Gebedsverzoeken tonen bij het opstarten Wanneer je wilt dat de dagelijkse overdenking direct zichtbaar is wanneer e-Sword opgestart wordt, vink je het volgende aan:
Je kunt deze instelling veranderen wanneer jij dat maar wilt. Je hoeft het alleen maar aan of af te vinken. Wanneer er is afgevinkt, begint e-Sword niet met het tonen van de dagelijkse overdenking. Een nieuw gebedslijst bestand maken Je kunt meerdere gebedslijst bestanden aanmaken, zodat meerdere personen gebruik kunnen maken van deze functie binnen e-Sword. In de eerste plaats klik je op de Verzoekenonderhoud tab en dan op de Nieuw Gebedsverzoekenbestand knop . Het volgende venster opent zich:
Typ de nieuwe Gebedslijst bestandstitel in het tekstveld naast Bestandsnaam en klik dan op Opslaan. Het nieuwe gebedsverzoeken bestand is toegevoegd.
In ons voorbeeld hebben wij een bestand aangemaakt voor twee mensen. Om een gebedsverzoeken bestand te activeren, klik je op het pijltje naast het tekstveld voor de gebedsverzoeken bestandsnaam. Dit vind je onder in het venster voor gebedsverzoeken. Je ziet dan uit welke bestanden je kunt kiezen. Klik op het bestand dat je wilt openen. Een gebedslijst bestand wissen Open Verkenner en ga naar C:\Mijn documenten\e-Sword; of ga in Win7 naar Bibliotheken Documenten e-Sword. Kies het te verwijderen bestand door erop te klikken. Druk nu op de toets en het volgende komt in beeld: Klik op Ja om het gebedslijst te verwijderen en op Nee om te voorkomen dat het verwijderd wordt.
65 van 80
e-Sword handleiding
Gebedlijst voor een andere datum tonen Wanneer je het venster voor gebedsverzoeken opent, verschijnt de kalender met de huidige datum rood omcirkeld. Ook is het gebied rond de huidige datum grijs. Om de gebedsverzoeken voor een andere datum weer te geven, klik je op de datum van je keuze. Die wordt dan door grijs omgeven: In ons voorbeeld kijken we naar de gebedsverzoeken voor 23 december 2009 Om de maand en het jaar te veranderen doe je het volgende: Klik op de pijl aan de linkerkant om terug te gaan in de tijd en op de pijl aan de rechterkant om vooruit te gaan in de tijd. Wanneer je bij de maand en het jaar van je voorkeur bent aangekomen, klik je op de datum van jouw voorkeur en de tekst, die daarbij hoort, wordt zichtbaar. Afdrukken De afdruk functie van e-Sword is ook van toepassing op de Dagelijkse overdenkingen. Voor een bespreking van deze functie verwijzen wij naar hoofdstuk 5.
66 van 80
e-Sword handleiding
Les 16 de Afbeeldingen bekijker e-Sword bevat een eigen afbeeldingen bekijker. Hiermee kun je een aantal kaarten, illustraties en afbeeldingen bekijken. Vooral de kaarten zijn heel nuttig Opmerking De Afbeeldingen bekijker werkt niet wanneer er geen afbeeldingen geïnstalleerd zijn in e-Sword. Wil je gebruik maken van de Afbeeldingen bekijker, dan moet je ervoor zorgen dat er afbeeldingen in e-Sword zitten. Afbeeldingen, kaarten en illustraties kunnen gedownload worden van de e-Sword site: www.e-sword.net/.
Je krijgt toegang tot de Afbeeldingen bekijker door middel van de knop , door en tegelijkertijd in te drukken op je toetsenbord, of door Afbeeldingen bekijker te kiezen in het Gereedschap menu.
Het scherm is onderverdeeld in vier delen: het Grafische menu, de Grafische taakbalk bovenaan het scherm en het weergave scherm waarin de kaart of afbeelding daadwerkelijk wordt weergegeven, Daarnaast is er een Informatie venster aan de rechterkant van het scherm.
67 van 80
e-Sword handleiding
Het Grafische menu heeft de volgende mogelijkheden: • • • •
Het menu Bestand Het menu Aanpassen Het menu Bekijken Het menu Opties
Onder het menu Bestand zijn de volgende mogelijkheden beschikbaar: • • •
Informatie: geeft meer informatie over de bron die op dat moment getoond wordt Afdrukvoorbeeld: Opent een nieuw venster met een afdrukvoorbeeld Afsluiten: Sluit Afbeeldingen bekijker af en keert terug naar het hoofdscherm van eSword.
Het Aanpassen menu bevat alleen de mogelijkheid tot kopiëren. Hiermee wordt de geselecteerde bron op het klembord van Windows geplaatst. Het Bekijken menu heeft een aantal zoom mogelijkheden. Hiermee kun je de actieve afbeelding groter of kleiner weergeven. Onder het Opties menu kan de tekst veranderd worden, door kartelvorming wel of niet toe te staan. De grafische taakbalk bevat dezelfde mogelijkheden als het grafische menu. Ga je met de muis op een knop staan, dan zie je waar die knop voor dient. Boven in het Informatie venster zie je de titel van het grafische bestand dat je ziet. Door op het driehoekje naast de titel te klikken zie je welke mogelijkheden er nog meer zijn in de tab die op dat moment actief is. Door een titel te selecteren, erop te klikken, maak je het bestand zichtbaar het weergave scherm. Bij de tab ISV heb je de mogelijkheden in het voorbeeld hiernaast. Merk op dat de pijl van de cursor verandert in wanneer je over het weergave scherm gaat. Klik ergens op het weergave scherm en houd de linker muisknop ingedrukt. Sleep op die manier de kaart een bepaalde kant uit. Je weet nu hoe je de kaart kunt verplaatsen zodat je ook de andere delen ervan kunt zien.
68 van 80
e-Sword handleiding
Les 17 de STEP lezer Inleiding STEP staat voor: ‘Standard Template for Electronic Publishing’ ofwel: ‘Standaard model/patroon voor elektronisch uitgeven’. Het is een bestandsformaat dat ontworpen is voor de elektronische opslag van Bijbelse naslagwerken. Dezelfde opmaak wordt ook gebruikt door QuickVerse, WORDsearch, Bible Companion en andere Bijbelse software. Wanneer je deze programma’s al hebt, betekent dit dat je de mogelijkheid hebt om deze bronnen binnen e-Sword te gebruiken. Maar hoe zit het als je al een programma bezit dat gebaseerd is op STEP? Waar kun je STEP bibliotheken vandaan halen die je daarmee kunt gebruiken? Tot voor kort waren er geen STEP bibliotheken van derden beschikbaar. Nu zijn ze echter wel beschikbaar vanwege een speciale regeling met het ‘Heritage Educational Systems’ (‘Erfgoed onderwijsmiddelen’) en zij zijn beschikbaar voor de gebruikers van e-Sword. Er moeten wel wat kosten betaald worden voor elk van deze bronnen, maar je krijgt heel veel waar voor je geld.
Hoe je STEP lezer opent Om de STEP lezer te openen doe je het volgende: 1. Klik op Gereedschap in het hoofdmenu en 2. Klik daarna op STEP lezer.
In plaats daarvan kun je ook op de knop voor STEP lezer klikken: Er opent zich een toepassing die in drie delen is verdeeld. Deze toepassing heeft een hoofdmenu en een taakbalk dat er zo uitziet: Hoe je een Step volume opent Wanneer je de STEP lezer hebt gedownload van de site van e-Sword, kun je STEP volumes openen omdat die meegeleverd zijn. Om een STEP volume te openen heb je twee mogelijkheden:
69 van 80
e-Sword handleiding
1. Klik op Bestand en dan op Openen OF 2. Klik op de knop Open STEP Bibliotheek Het volgende venster verschijnt:
Dubbelklik op een map. Wij deden dat op ‘A CHRISTIAN’. Daarna kozen we rechts naast bestandsnaam niet voor ‘STEP Volume Files (volume.ini), maar krijg je het volgende venster:
. Dan
Open het STEP volume dat je wilt lezen door op de titel te klikken, in dit geval: Book.dat en daarna op de Openen knop, of door te dubbelklikken op de titel. Het volgende venster verschijnt dan:
70 van 80
e-Sword handleiding
Hierin zie je de hoofdstukken die onder die titel vallen. Wanneer je een hoofdstuk aanklikt, verschijnt de tekst daarvan in het tekstveld van de lezer, aan de rechterkant van je scherm. Klik je op , dan zie je de titels van de paragrafen in Inhoud verschijnen. Knoppen op de taakbalk De knoppen op de taakbalk zijn al eerder besproken in deze handleiding: • • • • • •
Open STEP Bibliotheek Afdrukvoorbeeld Alles selecteren Kopiëren Plakken in studeernotities Zomen
Wanneer je in de tekst op je rechter muisknop klikt verschijnt er: Je ziet dat deze functies al eerder aan de orde kwamen in deze handleiding. Hetzelfde keuzemenu verschijnt ook wanneer je klikt op de Aanpassen linksboven in het hoofdmenu. Wanneer je op Bestand klikt, verschijnt er ongeveer zoiets:
We hebben het al over de Openen functie gehad in deze les. De andere functies zijn al eerder aan de orde gekomen in deze handleiding.
71 van 80
e-Sword handleiding
Je kunt de grootte van de drie velden in het venster aanpassen door de grijze scheidslijnen te verslepen.
De zoekfunctie Wanneer je een STEP volume geopend hebt, verschijnt er informatie in de vorm van hoofdstuktitels, vergelijkbaar met het voorbeeld hierboven. Klik je nu op de Zoeken tab, dan zie je het volgende:
Typ in het tekstveld het woord of zinsdeel waar je naar wilt zoeken in het actieve STEP volume. Kies de zoekvoorwaarden door deze aan te vinken. Klik daarna op Zoeken. In ons voorbeeld zoeken we naar ‘God’ en dat heeft dit tot gevolg:
Aan de linkerkant verschijnen de verschillende delen in dit STEP volume en aan de rechterzijde verschijnt de tekst van het eerste deel, met ‘God’ gemerkt. Klik je op het tweede deel van dit STEP volume, dan zal daarvan de tekst aan de rechterzijde getoond worden en worden de zoekwoorden nog steeds gemerkt weergegeven. Wil je meer weten over de zoekfunctie binnen e-Sword, ga dan naar les 2 van deze handleiding. Afdrukken Voor informatie over de afdrukfunctie van e-Sword kun je les 5 doornemen.
72 van 80
e-Sword handleiding
Les 18 Rooster voor Bijbel lezen Inleiding De Wizard voor het Bijbelleesrooster is een handig gereedschap dat je kan helpen bij het systematisch doornemen van de Bijbel of delen daarvan, in een bepaald tijdsbestek. Om deze wizard te openen klik je op Gereedschap en dan op Bijbel lezen.
Het volgende venster opent zich:
Wanneer het leesrooster voor de eerste keer geopend wordt, is de kans groot dat het tekstveld leeg is en er een andere Bijbel genoemd wordt dan DSV (Nederlandse Statenvertaling).
Een nieuw Bijbelleesrooster maken Klik op de Nieuw Bijbel leesplan knop
. Het volgende venster opent:
Volg de instructies die in het venster aangegeven worden, door aan te geven welk deel van de Bijbel je in het rooster wilt opnemen en de op Volgende tip te klikken. Je kunt elk deel van de Bijbel kiezen, zelf afzonderlijke boeken die je in een bepaalde tijd wilt doorlezen. Laten we als boeken Mattheüs, Markus en Lukas kiezen. Klik op de Nieuw Bijbel Leesplan knop. Vink in het veld Bijbel af en klik op voor Bijbel. Het beeld verandert van…
73 van 80
e-Sword handleiding
in: Klik nu op voor Nieuwe Testament en je ziet alle boeken van het Nieuwe Testament in je beeld. Vink daarvan Mattheüs, Markus en Lukas aan:
Vink Matteüs, Marcus en Lucas aan en klik dan op Volgende tip. Het volgende venster verschijnt:
Vink nu de dagen aan waarop je de Bijbel wilt lezen en vink eventueel de dagen af waarop je niet wilt lezen. Klik op Volgende tip en het volgende venster verschijnt:
Kies nu het tijdsbestek waarin je het leesrooster wilt doornemen. De informatie aan de rechterkant van het venster verandert op basis van de tijd die jij kiest. Je kunt alleen kiezen uit de mogelijkheden met zwarte weergegeven letters. Nadat de keuze gemaakt is, klik je op Volgende tip en het volgende venster verschijnt:
74 van 80
e-Sword handleiding
Om het Bijbelleesrooster van je een naam te geven klik je op de knop rechts naast het tekstveld: . Het volgende venster opent zich:
In het tekstveld naast Bestandsnaam typ je de naam van het Bijbelleesrooster. Wij noemden het ‘Voorbeeld’. En nu ziet het tekstveld in de wizard er zo uit:
Klik nu op Voltooien. Wanneer je met het leesrooster wilt beginnen, open je de Wizard voor het Bijbelleesrooster, zoals hierboven aangegeven werd. Tijdens het maken van je Bijbelleesrooster zijn de volgende knoppen voortdurend beschikbaar:
• • • •
Klik op Annuleren en het maken van een Bijbelleesrooster wordt gestopt. Je kunt op elk moment op Vorige klikken om een vorige stap van je aan te passen. Wanneer een stap is afgerond klik je op Volgende tip Voltooien kan pas gebruikt worden wanneer je nieuwe Bijbelleesrooster een naam gekregen heeft.
Gebruik maken van een Bijbelleesrooster Open de Wizard voor het Bijbelleesrooster, zoals dat hiervoor aangegeven is. Klik in de linker benedenhoek op het pijltje naast het tekstvlak en alle Bijbelleesroosters, die beschikbaar zijn, worden getoond. Dat ziet er ongeveer zo uit:
75 van 80
e-Sword handleiding
Kies het leesrooster dat je wilt gebruiken door er één keer op te klikken. Je kunt nu de eerste keer volgens het rooster lezen. Dat wordt aangegeven in de rechter bovenhoek van het venster.
In ons voorbeeld zijn er 595 leessessies. Elke keer wanneer je een sessie beëindigt, klik je op . De volgende keer zal het Bijbelleesrooster: ‘Reading 3 of 295’ aangeven. Je kunt altijd van de ene leessessie naar de andere gaan door gebruik te maken van . Met de pijl naar links ga je vorige sessies en met de pijl naar rechts ga je naar volgende sessies. De meeste knoppen op de taakbalk van de Wizard voor het Bijbelleesrooster zijn je inmiddels wel bekend. De balk ziet er zo uit:
De enige knop die nog niet aan de orde kwam is Bekijk hoofdstuk als paragraaf knop: Door op die knop te klikken krijg je het volgende resultaat voor de Bijbeltekst:
De actieve Bijbelvertaling wordt nu als één voortdurende paragraaf weergegeven. Je kunt op elk moment van Bijbelvertaling veranderen. Je kunt bijvoorbeeld de Bijbel kiezen die jouw voorkeur heeft, door de juiste te kiezen in het keuzemenu.
Onder in het venster vind je de volgende mogelijkheid: Daar wordt ‘Tonen bij het opstarten’ bedoeld. Wanneer deze mogelijkheid aangevinkt is, zal de Wizard voor het Bijbelleesrooster openen wanneer e-Sword opstart. Bij het aanvinken hoor je een klik. Natuurlijk kun je deze mogelijkheid ook weer afvinken. Tenslotte verlaat je de Wizard voor het Bijbelleesrooster door op OK te klikken.
76 van 80
e-Sword handleiding
Les 19 Schriftmemorisatie Inleiding De Wizard voor Schriftmemorisatie is een handig gereedschap dat je kan helpen bij het memoriseren Bijbelteksten. De verschillende trainingstechnieken helpen je om Gods Woord in je hart te bergen. Om deze wizard te openen klik je op Gereedschap en dan op Schriftmemorisatie. Het volgende venster opent zich:
Wanneer het Schriftmemorisatie venster voor de eerste keer geopend wordt, is de kans groot dat het tekstveld leeg is, zoals hiernaast.
Een nieuw memorisatiebestand maken Klik op de tab versonderhoud . Je kunt hiermee ook memorisatieverzen/bestanden bewerken. Het venster ziet er dan zo uit:
77 van 80
e-Sword handleiding
Klik op . Vul bij de tekstverwijzing van het vers of de verzen in die je wilt toevoegen (bijvoorbeeld: 1 Joh 5:11-12). Kies de Bijbelvertaling waaruit je wilt memoriseren. Door op het driehoekje te klikken, naast de vertaling die getoond wordt (in dit geval AOV) en dan op de juiste afkorting te klikken selecteer je de Bijbel van je keuze. Wij kiezen voor DSV (Nederlandse Staten Vertaling).
Kies eventueel een categorie waaronder het vers of de tekst valt, die je toe wilt voegen. Wij kiezen voor ‘Leven’. In dit vak kun je hint of een algemene gedachte toevoegen om je te helpen bij het memoriseren van de tekst. Wij voegen toe: ‘zekerheid van redding’. Bij tekstdeel.
kun je aangeven wanneer je wilt beginnen met het memoriseren van het gekozen
Bij Frequentie geef je aan hoe vaak je de gekozen Bijbeltekst wilt memoriseren. Bij ‘willekeurig’ bepaalt e-Sword wanneer je de confrontatie met deze tekst aangaat. Je kiest voor Gememoriseerd wanneer je de tekst daadwerkelijk volledig beheerst.
Nadat je alle gegevens hebt ingevoerd klik je op
om je gegevens op te slaan.
Om het geheel voor vandaag te kunnen bekijken en de memorisatie van vandaag te kunnen doen klik je op de tab . Je ziet dan bijvoorbeeld: Door op een tekstverwijzing te klikken, wordt de tekst weergegeven in het tekstveld onderin het venster. Naast het veld waarin de tekstverwijzingen voor vandaag staan zie je een kalender. De huidige datum is rood omcirkeld. Je kunt de memorisatieteksten voor andere data bekijken door een andere dag aan te klikken. Deze wordt dan grijs gekleurd en de teksten worden aangegeven in het veld met tekstverwijzingen. Ook kun je van maand en jaar veranderen door op de pijltjes naast de maand/jaar aanduiding te klikken.
Je kunt kijken of je een tekst al goed gememoriseerd hebt door klikken. Je krijgt dan bijvoorbeeld het volgende venster:
78 van 80
aan te
e-Sword handleiding
De testen nemen in moeilijkheidsgraad toe. De mate van roodkleuring in het tekstveld geeft aan hoe vaak je al een fout gemaakt heb. 1 fout is licht roze en meer dan 5 fouten is knalrood. Bij een goed antwoord kleurt het tekstveld lichtgroen. De volgende zaken kunnen worden getest: De tekstverwijzing: Je zorgt dat de tab Geassocieerde referentie actief staat. Je ziet in het tekstveld de Bijbeltekst en je moet de juiste tekstverwijzing aanvinken. Bij goed aanvinken verschijnt er onmiddellijk een andere tekst in het tekstveld. Let erop dat de tekstverwijzingen waaruit je moet kiezen dan van plaats veranderd zijn. Bij Vul de leegtes in moet je de ontbrekende woorden in de juiste volgorde (namelijk de leesvolgorde van de tekst) aanvinken. Bij Woordligging krijg je de tekst te zien zonder de woorden, je ziet dus alleen lijntjes, waar woorden voor in de plaats dienen te komen. Ook hier moet je in leesvolgorde op de woorden dubbelklikken. Wanneer een woord vaker in de tekst voorkomt, bijvoorbeeld ‘de’, dan worden die in 1 keer in de tekst geplaatst. Bij Eerste letter moet je in de leesvolgorde van de tekst steeds de eerste letter, van het woord dat je op dat moment tegenkomt, invoeren. Tegen de tijd datje deze test goed uitvoert en jij je getrouw hebt gehouden aan je memorisatierooster, kun je er wel van uit gaan dat je de tekst volledig beheerst. •
• •
•
Klik op OK om terug te keren naar het Schriftmemorisatie venster. Door aan te vinken, zorg je ervoor dat dit venster elke keer geopend wordt wanneer e-Sword opgestart wordt.
79 van 80
e-Sword handleiding
Slotwoord Helaas staan er in de Nederlandse vertaling van e-Sword een aantal fouten. Mogelijk worden die er binnen zeer afzienbare tijd uitgehaald. Toch denken we dat deze handleiding nuttig is. We wensen dat je onze geweldige Heer steeds beter zult leren kennen door middel van e-Sword en dat God verheerlijkt zal worden door deze handleiding.
80 van 80
