DU UR ZA ME AM BI TI ES

DU UR ZA ME AM BI TI ES

VLAS in alle LEVENSFASEN

Van de Bilt Zaden en Vlas is een familiebedrijf sinds 1897. Begonnen als zaadhandel voor de vlasteelt in de Zeeuws-Vlaamse regio, heeft het bedrijf zich ontwikkeld tot specialist in de totale verticale vlasketen. Dat betekent dat Van de Bilt kennis en ervaring heeft met vlas in alle levensfasen: van plantenveredeling tot zaadhandel, van vlasteelt tot verwerking en verhandeling van alle producten die het gewas levert. Het bedrijf opereert internationaal en heeft een kantoor in Shanghai. Zaden worden in Nederland en in Chili gekweekt. Jaarlijks wordt het vlas van 2000-3000 hectare door 35 medewerkers verwerkt en verhandeld. Tijdens de vlasoogst in het voorjaar zijn honderden mensen actief voor Van de Bilt Zaden en Vlas.

het bedrijf

Van de Bilt Zaden en Vlas, Sluiskil

STABILITEIT en SAMENHANG De bedrijfsleiding is onlangs overgegaan van de derde naar de vierde generatie. De heer van de Bilt heeft het bedrijf vijftig jaar geleid en grote veranderingen doorgevoerd. Onder zijn leiding is de oogst en de verwerking van de vlasvezel gemechaniseerd, zijn rassen veredeld en nieuwe rassen met een hogere opbrengst gekweekt. Eugenie van de Bilt, opgeleid in plantenveredeling en economie, heeft het In een geïntegreerd bedrijf kun je bedrijf van vader een stootje hebben, de ene schakel haar overgenomen. helpt en informeert de andere Zij wil verder specialiseren in de kennisintensieve activiteiten van het bedrijf en het gebruik van vlas in brede toepassingen bevorderen.

1

de ondernemers

BREDE TOEPASSINGEN bevorderen

duurzame bijzonderheden

REPELEN, BRAKELEN, ZWINGELEN en HEKELEN •

Het gewas

•

De producten

•

Behoud van kennis in gespecialiseerd bedrijf

‘Groen, daar is ons vak van doordrongen en daar ben ik zelf van doordrongen.’ De heer van de Bilt legt deze stelling uit aan de hand van de groei en het gebruik van vlas. Het gewas groeit in 100 dagen en bedekt de grond heel snel. Onkruid krijgt zo geen kans, bovendien heeft het gewas weinig bemesting nodig. Vlas kan goed tegen zilte grond, vroeger werden nieuwe polders eerst ingezaaid met vlas en koolzaad. Niet voor niets heet vlas in het Latijn ‘Linum Usitatissimum’, vrij vertaald: een supernuttig gewas. Vlas is oeroud en heeft vele toepassingen. De lange en korte vezels worden in de textielindustrie verwerkt tot linnen kleding en linnengoed. Ook isolatiemateriaal, muurbekleding en postzakken worden van vlas gemaakt. Lijnzaad zit in veevoer en wordt als lijnolie verwerkt in verf, inkt en cosmetica. Van het restproduct stro worden vezelplaten gemaakt. Niets van dit gewas gaat verloren. Bij de vlasverwerking horen de prachtige werkwoorden: repelen, brakelen, zwingelen en hekelen. In een bedrijf dat georganiseerd is rondom een product in alle levensfasen, wordt veel kennis opgebouwd. De heer van de Bilt legt uit: “Vlas kweken is monnikenwerk, het duurt al snel 15 jaar eer een nieuw ras beschikbaar is. In een geïntegreerd bedrijf kun je een stootje hebben, de ene schakel helpt en informeert de andere. Bovendien hechten we in een familiebedrijf aan traditie en beheerste groei. Groei om de groei, zeker niet. In een beursgenoteerd bedrijf zou de keten al snel worden opgeknipt en de verlieslijdende onderdelen worden verkocht. Daarmee zou veel kennis verloren gaan.”

Als maatschappelijk verantwoordelijk bedrijf beschik je over vakkennis, sta je vooraan bij innovaties, onderhoud je intensief contact met leveranciers en klanten en blijf je optimaliseren

2

•

Verantwoording en traceerbaarheid

•

Experimenteren met nieuwe toepassingen

Directeur Eugenie van de Bilt licht toe: “Onze afnemers weten waar ze aan toe zijn. Al onze producten zijn traceerbaar en wij kunnen verantwoording afleggen over elke schakel in het productieproces. Daardoor is de kwaliteit gegarandeerd. Inmiddels maken we steeds vaker afspraken met onze leveranciers, bijvoorbeeld welke gegevens ze vastleggen om de kwaliteit te kunnen meten.” Eugenie: “Vroeger was het algemeen bekend dat linnen hygiënisch is en zuiverend werkt en dat lijnzaad goed is voor de gezondheid. Tegenwoordig kennen veel mensen het gebruik van natuurproducten niet meer. In ons bedrijf besteden we steeds meer aandacht aan de promotie van de veelzijdige kwaliteitsproducten op basis van vlas, die bovendien lokaal voorhanden zijn. Zo is een project gestart rondom toepassingen van vlas in de bouwsector.”

waarom maatschappelijk verantwoord ondernemen

Eugenie: “Maatschappelijk verantwoord ondernemen gaat over de degelijkheid van je bedrijf. Over de kwaliteit die je levert in brede zin en over je betrouwbaarheid. Als maatschappelijk verantwoordelijk bedrijf beschik je over vakkennis, sta je vooraan bij innovaties, onderhoud je intensief contact met leveranciers en klanten en blijf je optimaliseren. Dat doe je om ook op lange termijn te blijven presteren. Als je in een familiebedrijf werkt, krijg je die maatschappelijke verantwoordelijkheid van jongs af aan mee.” Van de Bilt Zaden en Vlas is gevestigd aan de Langeweg 26 te Sluiskil. Meer informatie op www.vandebiltzadenvlas.com

3

Gemeenschappelijke thema’s

Er zijn thema’s waar veel bedrijven op uit komen als ze maatschappelijke waarde creëren. Een paar voorbeelden: • Contacten in de keten Elk bedrijf opereert in een keten van leveranciers en klanten. Soms is die keten heel kort en zijn de contacten direct, soms ook leven ketenpartners met de rug naar elkaar toe. Maatschappelijke ondernemers hechten veel waarde aan de contacten in de keten. Ze houden die graag persoonlijk en gericht op uitwisseling en leren van elkaar. Ze werken bij voorkeur regionaal, profiteren van elkaars expertise en vullen elkaar aan. Ze overleggen om de keten te optimaliseren en transparant te houden.

• Creativiteit en innovatie Maatschappelijk verantwoord ondernemen is in veel gevallen nog een kwestie van pionieren. Dat vraagt veel inventiviteit en doorzettingsvermogen van de ondernemers en hun medewerkers. Of het nu gaat om het ontwikkelen van producten en diensten, het organiseren van samenwerkingsverbanden of het werken aan transparantie, maatschappelijke ondernemers kunnen nog niet terugvallen op veel voorbeelden uit het verleden. Aan de andere kant is het juist de creativiteit die hen zo inspirerend maakt, zoals uit dit portret blijkt.

• Regionale oriëntatie De stap van korte ketens naar regionale oriëntatie is logisch. Toch is het opvallend dat maatschappelijke ondernemers moeite doen om te • Begeleiding en opleiding Ondernemingen creëren maatschappelijke waarde door werken met partners uit de regio en opvallend veel aandacht te besteden aan opleiding en om de kracht en eigenheid van de begeleiding van medewerkers en stagiaires. Ze kiezen streek te promoten. Ze kiezen bewust voor streekproducten, zoeken niet alleen voor de ‘goudhaantjes’ maar juist ook voor contact met leveranciers en partners mensen met afstand tot de arbeidsmarkt of aan het begin van hun carrière. Ze geven hen verantwoordelijk- in de buurt en zoeken aansluiting bij heid en vertrouwen en gaan uit van positieve waarden. regionale activiteiten. Zo profiteert de hele regio van hun inspanningen. Tekst: Marianne Dagevos www.marcada.nl • Foto’s: Marijana Pajovic www.image4life.nl In opdracht van Provincie Zeeland.

4

MVO gaat over duurzame ambities

Ondernemers die maatschappelijk verantwoord ondernemen, willen maatschappelijke waarden creëren met hun bedrijf. Dat betekent dat de maatschappelijke baten van de bedrijfsvoering, de maatschappelijke kosten overtreffen. Met andere woorden, MVO is ondernemen met zo min mogelijk schade en zoveel mogelijk profijt voor de samenleving. Ondernemers in het MKB weten al lang wat maatschappelijke waarden zijn. Zorg voor de medewerkers, voor de leefomgeving, het milieu en de volgende generaties, dat zijn allemaal aandachtspunten die velen van hen meenemen in hun werk. Door ambities te formuleren rond MVO kunnen die kenmerken ontwikkeld en versterkt worden en bijdragen aan de profilering van het bedrijf. Dan wordt MVO onderdeel van de bedrijfsstrategie om een bijdrage te leveren aan de samenleving. Dit portret is er een voorbeeld van.

in 1 DAG een HUIS opbouwen

Omdat vader Van Houte regelmatig panden opkocht en opknapte, had hij timmermannen in dienst. Bovendien was hij gefascineerd door houtskeletbouw en daarom richtte hij in 1996 Van Houte Bouw op. Het bedrijf ontwerpt en bouwt woningen, scholen en lichte utiliteitsbouw veelal in opdracht van particuliere opdrachtgevers. Alle onderdelen worden in het bedrijf getekend en in vurenhout uitgevoerd en komen prefab op de bouwplaats. Daar wordt in een dag een huis opgebouwd, de afwerking daarna duurt nog enkele weken. Bij Van Houte werken 16 mensen.

EIGEN VISIE op de BOUW

In 2007 nam Martine van Houte het bedrijf over, samen met twee collega’s. Aanvankelijk zou ze een jaar als secretaresse meedraaien terwijl ze bedrijfseconomie studeerde. Daarna wilde ze gaan werken in het dierenwelzijn. Maar eenmaal in het familiebedrijf merkte ze dat ze ook in de bouwbranche haar idealen kon verwezenlijken. Martine: “Mijn collega’s en ik ontwikkelden een toekomstvisie voor het bedrijf. Toen we de kans kregen om die ook uit te voeren, besloten we het bedrijf over te nemen. Wat onze visie is? Bouwen kan nog energiezuiniger, maar wel aansluitend op de wensen van de opdrachtgever.” Na vier jaar heeft Martine haar draai gevonden in de bouwwereld, ze volgt nu de aannemersopleiding. “In het begin Onze visie is: bouwen kan moet je je extra energiezuiniger, maar wel aan- bewijzen maar een sluitend op de wensen van de uitzonderingspositie heeft ook voordeopdrachtgever len. Vooral onze vrouwelijke opdrachtgevers waarderen mijn rol in de bouwbegeleiding en bevelen ons bedrijf aan. Een vrouw in de bouw wordt onthouden.”

1

de ondernemer

een VROUW in de BOUW wordt ONTHOUDEN

het bedrijf

Van Houte Systeembouw, Sint Maartensdijk


OPDRACHTGEVER zo breed mogelijk INFORMEREN •

Houtskeletbouw

•

Cursus en collectief afvalcontract

•

Eigen productieproces doorlichten

Houtskeletbouw is een milieuvriendelijke bouwwijze omdat vurenhout uit productiebossen komt. Bovendien bespaart de prefab-aanpak transportkosten. Van Houte Bouw is FSC-gecertificeerd, alle houten onderdelen van een huis, zoals kozijnen en goten, kunnen met keurmerk worden geleverd. En ten slotte, bij ieder huis dat door Van Houte is gebouwd, plant het bedrijf een boom. Een Zeeuwse boom natuurlijk. Martine volgde in 2010/2011 de cursus ‘duurzaam ondernemen’ in Tholen. Een collega volgde deze al eerder. Haar reactie: “De cursus is ontzettend leuk, je wordt op allerlei manieren aan het denken gezet en je pikt er dingen uit.” Zo hoorde zij van een collectief afvalcontract in Sint-Maartensdijk waarbij haar bedrijf kon aansluiten. Doelen van dit contract: de hoeveelheid afval verminderen, afval beter scheiden en gezamenlijk transport. De resultaten zijn meteen zichtbaar: lagere verwijderingkosten en meer contact met de ondernemers in de buurt. De Van Houte-medewerkers begonnen in 2007 aan een lean traject, een begeleid traject in effectief werken. De opstellingen in de werkplaats bleken handiger te kunnen, productiestromen werden meer op elkaar afgestemd en verspilling in mensuren, materiaal en transport kon worden verminderd. De medewerkers werden nadrukkelijk bij dit traject betrokken. Het werk in de werkplaats is zo voor iedereen prettiger geworden.

Met ons concept gaan we niet de competitie aan met andere bouwers; we vinden het juist belangrijk dat zij meedoen

2

•

Milieubeleid

•

Isoplus-concept

Martine: “We moesten lampen vervangen en hebben toen voor ledverlichting gekozen. Dat is nog niet probleemloos, regelmatig moet een kapotte lamp worden vervangen, maar dat valt onder de garantie. Voor het wagenpark hebben we regels opgesteld. Bij vervanging kiezen we voor A-label of daaraan gelijkwaardig. En in de toekomst gaan we voor elektrisch vervoer! Voor de langere termijn hebben we ook wensen: we willen CO2 neutraal gaan produceren, bijvoorbeeld met behulp van zonnepanelen en/of een pelletkachel die brandt op ons resthout. De investeringen daarvoor zijn nu nog te hoog maar we houden de ontwikkelingen in de gaten.” Met trots vertelt Martine over dit concept dat in eigen huis is ontwikkeld. “Binnenkort voegen we bij onze verkoopdocumentatie een vouwblad met daarop zeven stappen voor energiezuinig bouwen. Die stappen zijn zeven beslissingen die de opdrachtgever kan nemen om energie te besparen. Het zijn adviezen die we samen met de klant bespreken. De stappen gaan over het ontwerp, de isolatie, de ventilatie en de verwarming. Wij reiken zoveel mogelijk alternatieven aan zodat de opdrachtgever breed geïnformeerd is. Bij het presenteren van dit concept gaan we niet de competitie aan met andere bouwers; we vinden het juist belangrijk dat zij meedoen aan energiezuinig bouwen. In andere landen zijn bouwcollectieven die profiteren van elkaars kennis en een gezamenlijk label voeren. Zoiets willen we in Zeeland ook wel.”


Martine: “Maatschappelijk verantwoord ondernemen betekent dat je een visie ontwikkelt en die samen met je medewerkers uitvoert en uitdraagt. Zo kun je toewerken naar een kwaliteitsstandaard waarvoor je staat en waarover je verantwoording wilt afleggen.” Van Houte Systeembouw is gevestigd aan de Pluimpotweg 21b te Sint-Maartensdijk. Meer informatie op www.vanhoutebouw.nl

3





4



Hotel aan de Dam, Middelburg

Hotel aan de Dam is een stijlvol binnenstadshotel, gevestigd in een monumentaal pand uit 1652, ooit gebouwd voor één van de heren van de VOC. Het hotel is in 2007 gemoderniseerd en heeft 11 stijlkamers, allemaal verschillend van grootte en inrichting. Naast logies en ontbijt, biedt het hotel vergaderarrangementen, diners, een Zeeuwse lunch en een High Tea. Die laatste kunnen bij mooi weer geserveerd worden in de ruime achtertuin. Niet van buiten zichtbaar maar zeker zo bijzonder is het feit dat het hele jaar 5-6 stagiaires van het ROC Zeeland in het hotel werkzaam zijn. Zij worden vanaf dag één ingezet voor alle voorkomende werkzaamheden.

het bedrijf

hotel met EIGEN STIJL

BEWUSTWORDING bij de BASIS Majella Rovers is een ervaren horecavrouw. Sinds begin 2008 werkt ze als manager en praktijkbegeleider in Hotel aan de Dam. Samen met vier andere managers zorgt zij dat de leerlingen (hotelvakschool niveau 4 en MBO+ Hospitality) kennismaken met alle aspecten van de horeca. Majella: “Wij profileren ons niet als opleidingshotel, onze klanten krijgen de hoogste kwaliteit en de beste service. Als we na een stageperiode We leiden jongeren op tot zelfstanvan 16 weken weer met een nieuwe dige professionals die verantwoording groep bij nul beginnen, terwijl de gasten daar niets van merken, kunnen afleggen over hun werk vraagt dat van ons als leiding een grote concentratie en inzet.”

1

de ondernemer

ALTIJD de beste SERVICE


Tot in de KLEINSTE DETAILS

De horeca kan veel duurzame winst behalen als er minder eten wordt weggegooid

•

Praktijkbegeleiding en training on the job

•

Vermijden kleine verpakkingen

•

Energie- en waterbesparing en afvalscheiding

•

Porties aanpassen

Majella: “Onze begeleiding is vooral gericht op gedrag en zelfkennis. Een eerste indruk is in de horeca zeer bepalend. De stagiaires maken hier kennis met een veelzijdig takenpakket: van schoonmaak tot receptie, van taarten bakken tot de was doen. We leiden de jongeren op tot zelfstandige professionals die verantwoording kunnen afleggen over hun werk.” “Bij het ontbijtbuffet bieden wij zoveel mogelijk regionale en biologische producten. We gebruiken geen kleine verpakkingen. Ook in de badkamers vermijden we die zoveel mogelijk. Zeep en doucheschuim zijn beschikbaar in dispensers die kunnen worden bijgevuld. We hebben gekozen voor een biologische en dierproefvrije cosmeticalijn.” “We vragen de gasten het papier apart te houden en zelf scheiden we glas en plastic. We leren dit ook aan onze medewerkers. Bij het gebruik van de apparaten wijzen we op water- en energiebesparing. We hebben plannen om het Green Key Label aan te vragen voor ons hotel. Een probleem daarbij zijn de stookkosten van dit monumentale pand. De beslissing om het pand te isoleren, ligt bij de eigenaar en dat gaat om grote bedragen. Bovendien zijn aanpassingen aan rijksmonumenten aan regels gebonden.” Majella onderstreept dit aspect van duurzaamheid: “De horeca kan veel duurzame winst behalen als er minder eten wordt weggegooid. Wij passen porties aan als we zien dat er veel blijft liggen.”

2

Ira von Harras, projectleider duurzaamheid ROC Zeeland

Sinds september 2011 is Ira von Harras projectleider duurzaamheid van het ROC Zeeland, daarvoor was ze ambassadeur duurzaamheid van de economische afdeling. De aanstelling van Ira is uniek in de MBO-wereld en met recht is ze heel trots op ‘haar’ ROC. Ook het nieuwe schoolgebouw in Middelburg is helemaal volgens duurzame principes gebouwd. Ira heeft in een beleidsplan haar doelen en prioriteiten vastgelegd. Kort gezegd komen die erop neer dat stapsgewijs het onderwijs in alle clusters van het ROC wordt verduurzaamd en dat deze operatie zoveel mogelijk gedragen wordt door de medewerkers. “Duurzaamheid moet ingebed worden in het beroepsgerichte curriculum en ook getoetst worden”, legt ze uit. “Dat is een omslag die tijd nodig heeft.” Ook vindt de projectleider het belangrijk dat studenten het begrip duurzaamheid verbinden met hip, cool en sexy. Het hotel aan de Dam past goed bij dit imago. Om stagebedrijven en stagiaires nog meer te informeren over de mogelijkheden van duurzaam ondernemen, hebben ROC en provincie Zeeland een aanbod ontwikkeld voor elk stagebedrijf van het ROC. Werkgever en stagiair kunnen samen voor een laag bedrag de cursus ‘duurzaam ondernemen’ volgen. De cursuskosten voor de stagiair worden vergoed door het ROC, de cursusinhoud wordt als casus ingepast in de stage.


Majella: “We leren de jongeren hier dat duurzaamheid hoort bij je ondernemerschap. Een ondernemer gaat bewust om met geld en met de samenleving, inclusief het milieu en de dieren. Verantwoordelijk zijn betekent contact zoeken met je gasten. Met ze in gesprek gaan, open staan voor hun vragen en wensen, en daarvan leren. Met een luisterende houding krijg je de trouwste gasten.” Hotel aan de Dam is te vinden aan de Dam 31 in Middelburg. Meer informatie op www.hotelaandedam.nl

3





4



’t Hof Welgelegen, Middelburg

In 2006 kochten Ard en Esther van de Kreeke ‘t Hof Welgelegen. De hoeve is een rijksmonument, de oudste onderdelen stammen uit 1622, huis en schuur dateren van eind 18e eeuw. Bij het huis hoort 5 ha landbouwgrond. Vanaf 2007 wonen ze er en sinds 2009 is ’t Hof Welgelegen een onderneming met de biologische tuinderij als basis. Verder omvat het bedrijf een groentewinkel, groenteabonnementen, organisatie van diners en een cateringservice. De tuinderij is tevens zorgboerderij. ’t Hof Welgelegen heeft een medewerker van de biologische landbouwschool in dienst voor de tuinderij, een begeleider voor de zorgboerderij en een medewerkster voor de winkel.

het bedrijf

BIOLOGISCHE tuinderij als BASIS

BIOLOGISCH als BELEVING

1

de ondernemers

klanten BETROKKEN bij BEDRIJF

Ard heeft een agrarische achtergrond en veel ervaring als ondernemer. Hij ontwikkelde ondermeer energiecentrales op palmolie. Op Welgelegen begon hij kleinschalig met de biologische tuinderij maar breidde het dienstenpakket flink uit. Esther beschrijft zichzelf als ‘stadsmens’ maar is inmiddels wel verknocht aan haar hoeve. Ze werkt deels in de winkel, doet de uitgebreide abonnementenadministratie en facturering, regelt de diners en maakt de nieuwsbrief (meer dan 1000 lezers). Daarin schrijft ze iets persoonlijks over haar leven en haar familie. Hier komt echt iedereen: Esther: “De mensen mensen die kwaliteit weten te vinden dat heel leuk. voelen zich bij waarderen en biologisch eten Ze ons en ons bedrijf gewoon lekkerder vinden betrokken.” ’t Hof Welgelegen is een echt familiebedrijf. De drie dochters van Ard en Esther helpen mee met de diners en in de winkel.


LEVEN met de SEIZOENEN is heel DUURZAAM •

Afzet biologische groente

•

Aantrekkelijk landschap

•

Historische locatie opengesteld

’t Hof Welgelegen verspreidt wekelijks zo’n 300 groentetassen via 15 afhaalpunten op Walcheren en ZuidBeveland. Zo levert het bedrijf een grote bijdrage aan de bekendheid en afzet van biologische groente. Het streven is om de tas zoveel mogelijk te vullen met groenten van eigen land. Dat lukt nog niet en daarom worden producten ingekocht bij biologische telers uit de regio. Ook zij profiteren van de afzetmarkt die ’t Hof Welgelegen creëert. Ard: “Biologisch moet niet onbetaalbaar zijn, juist een groenteabonnement is voordelig en ook nog eens gezond en lekker. Een bijkomstig voordeel: bij biologisch voedsel wordt minder gestunt en gedumpt.” Het land achter het huis wordt biologisch verbouwd. Dat levert een aantrekkelijk landschap op met veel bloemen en kruiden. Ook staan er bijenkasten op het land om het evenwicht in de natuur te bewaren. Esther: “Als je hier rondloopt, denk je: ja, zo hoort het. Je ziet de bloemen, de vlinders, de insecten, er is gewoon een evenwicht!” ’t Hof Welgelegen is een historisch geheel met een hoeve, een grote schuur, binnenplaats en waterput. Het erf is aangeplant met streekeigen gewassen, op het erf lopen (knuffel)kippen en aan de zijkant ligt een oude boomgaard. Deze bijzondere plek is, behalve het woonhuis, opengesteld voor het publiek. Mensen kunnen de winkel bezoeken en hun groentetas ophalen. In de schuur en, bij mooi weer, op de binnenplaats of op het land worden diners georganiseerd. Esther: “Deze plek heeft zoveel potentie. Mensen hebben het gevoel dat ze in Frankrijk zijn. Ons bedrijf is laagdrempelig, toegankelijk. Achteraf gezien was het een gat in de markt, zoiets als dit bestond niet. Daarom zijn we heel snel gegroeid. Hier komt echt iederDoor publiciteit en netwerken kun je een: mensen die kwaliteit weten te waarderen en biologisch eten gewoon lekkerder vinden.” veel mensen bereiken en je bedrijf ont-

wikkelen. Dan is het ook gemakkelijker om je aan je principes te houden

2

•

Informatie en educatie

•

Reïntegratie

•

Afzet via horeca

Bezoekers en gasten voor de diners krijgen standaard een rondleiding over het land om te zien hoe de gewassen groeien. Ook houdt ’t Hof Welgelegen regelmatig open dagen. Daarnaast komen verschillende middelbare scholen op excursie. Ard: “Wij verkopen beleving. Daarbij hoort dat we met onze klanten in gesprek gaan. Tussen biologisch en duurzaam zit soms een spanningsveld. Biologische sperzieboontjes uit Egypte zijn niet duurzaam, die verkopen wij niet. Leven met de seizoenen is heel duurzaam. Net zoals producten uit de regio halen. Ook in de contacten met de restaurants zit een deel educatie bijvoorbeeld als ze bepaalde groenten het hele jaar rond willen aanschaffen.” Esther vult aan: “Bovendien vinden we het belangrijk dat jongeren weten dat frites niet uit een diepvrieszak komen.” t Hof Welgelegen is tevens zorgboerderij. Mensen met afstand tot de arbeidsmarkt vinden er een afwisselende dagbesteding en leren het arbeidsritme (weer) aan. Een vaste kracht begeleidt de mensen van de zorgboerderij. Esther: “Je ziet de mensen genieten. Er is geen werkdruk en we bieden een dagritme. Bovendien is hier altijd wat te doen: biologisch boeren kost veel tijd, het wieden gebeurt met de hand. Ook het inpakken en verspreiden van de groentetassen is bewerkelijk.” t Hof Welgelegen levert biologische producten aan diverse restaurants in de regio, zoals Oud Sluis en De Kromme Watergang. Tevens coördineert ’t Hof Welgelegen de catering tijdens het filmfestival Film by the Sea. Esther: “Het lukt alleen omdat we het gedegen aanpakken. Je moet professioneel zijn: een betrouwbare leverancier voor je klanten, de diners voor je gasten tot in de puntjes organiseren. Je dienstverlening moet helemaal in orde zijn.”


Voor Ard en Esther van de Kreeke is MVO vanzelfsprekend. Sterker nog, zij zien alleen maar voordelen. Ard legt uit: “Als we groente produceren op reguliere wijze, voegen we niets toe. Die aanbieders zijn er genoeg. Door te kiezen voor biologisch, duurzaam en streekproducten, hebben wij ons kunnen positioneren.” En als het gaat om zijn eigen ontwikkeling: “Door duurzaamheidaspecten te verweven in de bedrijfsvoering, maak je het werk uitdagender. Biologisch boeren is gecompliceerd en dat geldt ook voor de afzet van biologische producten, daarom ben je er niet snel op uitgekeken.” Voor Esther zit het maatschappelijke vooral in het persoonlijke contact met haar klanten: “Het is een soort community, dat maakt ons ook duurzaam. We binden mensen, ze voelen zich hier thuis. Bij de diners gaan onbekende mensen met elkaar in gesprek en bedanken ons na afloop voor de fijne avond.” Hun boodschap aan andere ondernemers: “Duurzaam ondernemen is iets waar je gemakkelijk achter kunt staan, het is iets goeds. Bovendien is het een trend waarin je mee moet. Een ondernemer moet wel een gedegen plan maken en niet alleen idealistisch zijn. Door publiciteit en netwerken kun je veel mensen bereiken en je bedrijf ontwikkelen. Dan is het ook gemakkelijker om je aan je principes te houden.” ’t Hof Welgelegen is te vinden aan de Noordweg 402 te Middelburg (Sint-Laurens). Meer informatie op www.thofwelgelegen.nl

3





4



INVESTEREN en VERNIEUWEN

Campingpark Ons Buiten in Oostkapelle is een familiebedrijf. In 1970 begon vader Coppoolse met een camping in de boomgaard van diens vader. De laantjes liepen precies tussen de boomrijen. In 30 jaar werd veel geïnvesteerd en uitgebreid. In 2001 stapte zoon Gabriël in om in 2006 het bedrijf over te nemen. Inmiddels beslaat Ons Buiten 11,5 ha en zijn er behalve kampeerplaatsen, tal van faciliteiten zoals een overdekt zwembad, een sauna en wellness, een restaurant en brasserie, een Heerlijke Warenwinkel ‘Zeeuwse oogst’, een tennisbaan, midgetgolf en speeltuin. Bij campingpark Ons Buiten zijn acht mensen in dienst, in het hoogseizoen aangevuld met 10 vakantiekrachten.

het bedrijf

Campingpark & Wellness Ons Buiten, Oostkapelle

CONCRETE BIJDRAGE aan BETERE WERELD

1

de ondernemer

POSITIEVE manier

Gabriël bracht zijn jeugd door op de camping en werkte al jong mee. Na een opleiding aan de NHTV en een wereldreis besloot hij in het familiebedrijf te stappen. In 2007 deed hij meteen een megainvestering door het zwembad te overkappen en uit te breiden met een sauna & wellness. Gabriël: “Het is een eer om zo’n mooi bedrijf te vertegenwoordigen. Als ondernemer in de recreatie streef ik ernaar om het elke dag een stukje beter te doen. Bovendien is een camping een goede plaats om te laten zien dat je respect hebt voor natuur en milieu. Ik wil een bijdrage Als ondernemer wil je een bijdrage leveren aan deze planeet en me op positieve manier inzetten voor leveren aan verandering. Niet alleen op een duurzaamheid. Als steeds meer de tent passen maar verder komen Zeeuwse ondernemers meedoen aan duurzaam ondernemen, zetten we samen een duurzaam Zeeland op de kaart.”


Zelf ENERGIE OPWEKKEN geeft een kick •

Golden Green Key Label*

•

Zonne-energie

•

Energiebesparing

•

Natuurbeleving

•

Streekproducten

Al in 1987 werd Ons Buiten door de ANWB uitgeroepen tot Camping van het Jaar. In 1991 won het bedrijf de milieuprijs van de gemeente Domburg. Op dit moment heeft Ons Buiten The Golden Green Key Label* voor toeristische accommodaties. Het bedrijf heeft naast de verplichte maatregelen ook een groot deel van de optionele doorgevoerd. Een greep daaruit: Gebruik van biologisch afbreekbare schoonmaakmiddelen Personeelsvoorlichting over milieuzaken, medewerkers bewust maken Alle gebouwen voorzien van een energiemeter en per gebouw een lichtplan opstellen Toiletten spoelen met regenwater Een bedrijfsnatuurplan opstellen en uitvoeren: het animatieteam zorgt voor ‘edutainment’ over de natuur, zoals een insectenhotel en natuurexcursies Leverancierslijst hanteren met duurzame leveranciers Composteren in composttrommel en cradle to cradle toiletpapier (proef) De sauna en wellness zijn uitgevoerd met zonneboilers. Op de nieuwe toiletgebouwen staan zonnecollectoren. Gabriël: “Het geeft me een kick om te bedenken dat ik straks niet meer afhankelijk ben van fossiele brandstoffen maar zelf energie opwek.” Sinds kort biedt de camping ook buitensuites die de luxe van een hotel evenaren. Deze zijn voorzien van een greenbox, een bewegingssensor. Als er beweging is in huis, slaat de kachel aan. Bij geen beweging, zakt de temperatuur. Een nieuw gebied van 4 ha is ingericht met veel aandacht voor de vogels en met een natuurvijver. Gabriël: “Wat mooi is aan ons werk in de recreatie: wij zoeken de connectie. Met onze gasten, met de regio, met collega’s, met de natuur en wat mij betreft, met de hele planeet!” Het restaurant (H)eerlijk & Puur en de Heerlijke Waren winkel ‘Zeeuwse oogst’ bieden een breed assortiment streekproducten. Voorbeelden: 100% gezond Zeeuws brood, Zeeuwse Vlegelpannenkoeken, uiensoep van Zeeuwse uien, babbelaarparfait, zeekraalkaas, Hoogelands yoghurtijs, Peelander bier, Zeeuwse jam en honing en appelsap. Gabriël: “Met trots presenteer ik onze eerlijke en heerlijke Zeeuwse producten aan mijn gasten. Dat noemen wij: ‘Zeeuws Puur genieten’. De komende jaren zullen we onze kernwaarden: natuur, rust, puur, balans, wellness en genieten, nog sterker uitdragen.”

2

* The Green Key is een duurzaamheidskeurmerk voor toeristische en zakelijke accommodaties. Het keurmerk kent verplichte en optionele maatregelen (die de ondernemer zelf kan kiezen). De mate waarin de optionele maatregelen zijn ingevoerd, bepaalt het niveau: brons, zilver en goud. The Green Key controleert op het gebied van: - Milieumanagement - Energie - Betrokkenheid van management en staf - Inkoop van voeding en dranken - Communicatie met gasten - Groenbeheer - Waterbesparing - Gebouwenbeheer en leveranciers - Schoonmaakmiddelen - Maatschappelijke betrokkenheid - Afvalscheiding Wat mooi is aan ons werk in de recreatie: » Meer informatie op www.greenkey.nl

wij zoeken de connectie. Met onze gasten, met de regio, met collega’s, met de natuur en wat mij betreft, met de hele planeet!


Voor Gabriël is dat allang geen vraag meer. Hij ziet veel voordelen en kansen in duurzaam ondernemen. Om er een paar te noemen: de kick om op termijn energieneutraal te werken, de aansluiting bij doelgroepen als de fijnproevers, cultuurliefhebbers en bewust levende mensen en de innovaties die duurzaamheid met zich meebrengt. Zijn visie: “Als ondernemer wil je een bijdrage leveren aan verandering. Niet alleen op de tent passen maar verder komen. Je goede intenties en je ambities kun je in je bedrijf laten zien. Daarbij moet je niet teveel naar anderen kijken maar transparant en eerlijk zijn en bij je eigen kernwaarden blijven. Ondernemers moeten zich niet laten leiden door angst maar eruit halen wat erin zit, knallen!” Campingpark Ons Buiten ligt aan de Aagtekerkseweg 2a in Oostkapelle. Meer informatie op www.ardoer.com/onsbuiten

3





4



Boeketterie, Middelburg

De Boeketterie is een speciaalzaak voor bloemen, boeketten en plantdecoraties voor bedrijven en particulieren. Naast twee winkels in Middelburg, beheert de Boeketterie ook een uitgebreide webshop waar boeketten online besteld kunnen worden die vervolgens worden thuisbezorgd. De bloemen van de Boeketterie zijn daarnaast nog te koop in de boerderijwinkel van Bioduin in Koudekerke. Bij de Boeketterie werken zes gediplomeerde medewerkers.

het bedrijf

boeketten ONLINE

BEWUST BEZIG blijven met je VAK Al vijftien jaar zitten Corné en Esther Joziasse in het vak als bloemist. Corné regelt de inkoop en vindt het de moeite waard om zelf op de veiling zijn bloemen ‘op de Wij steken veel tijd in de klok’ aan te schafEsther houdt van begeleiding van onze mede- fen. mooie composities en werkers en zorgen dat ze kleuren en daarnaast steekt ze veel tijd in allemaal worden opgeleld de begeleiding van medewerkers en stagiaires. Bovendien is ze praktijkexaminator bij de het Edudelta College in Goes.

1

de ondernemers

INKOOP op de VEILING


nieuwe KLANTEN en RELATIES •

Certificering tot eerste duurzame bloemist van Zeeland

•

Samenwerking met praktijkschool Het Bolwerk in Middelburg

De Boeketterie Middelburg is de eerste gecertificeerde duurzame bloemist van Zeeland. Dat betekent dat het bedrijf gecontroleerd wordt aan de hand van de Barometer Duurzame Bloemist* en daarvoor een certificaat ontvangt dat elke drie jaar wordt herzien. Boeketterie Middelburg heeft nu het predikaat ‘zilver’. Op dit moment zijn er ongeveer 17 duurzame bloemisten in Nederland, waarvan één in Zeeland. Corné: “In eerste instantie is de barometer een hele papierwinkel omdat ikzelf de gegevens van de kwekers moet uitsplitsen en bijhouden. Alleen kwekers met een MPS-A keurmerk tellen mee voor een duurzame inkoop. Maar eigenlijk doe ik dit vooral om een leefbare wereld na te laten aan onze kinderen. Zelf hebben wij onze levensstijl ook aangepast: we eten biologisch en zijn heel strikt met afvalscheiding.” Het certificaat levert de Boeketterie nieuwe klanten op. Zo werd MVO-Nederland klant van de webshop. Ook is de Boeketterie aangesloten bij de Zeeuwse versie van de Duurzame Waardekaart, een bundeling van duurzame aanbieders voor bewuste consumenten. Corné: “Wij zetten in op duurzaamheid en verwachten een positief signaal terug van onze klanten, zeker van gemeenten en provincie die hebben toegezegd meer duurzaam in te kopen.”

Esther: “Eén van onze medewerkers is afkomstig van Praktijkschool Het Bolwerk waarmee we ook in andere opzichten samenwerken. Zo verkopen we in de winkel vogelhuisjes en dienbladen die in de houtwerkplaats van de school zijn gemaakt. Samen hebben we onlangs een duurzame kerstboom ontwikkeld. Die wordt helemaal gemaakt van afvalhout en onbehandeld geleverd. Hij is ongeveer 1 meter hoog en kan versierd worden groen, ballen en lichtjes. Met Kerst hebben wij de Ik ga in overleg met onze leveran- met exclusieve verkoop van de eerste 50 exemplaren.”

ciers en vraag of ze meer duurzame bloemen kunnen produceren

2

* Barometer Duurzame Bloemist hanteert de volgende criteria: Inkooppercentage duurzame producten (bloemen met keurmerk MPS-A). Voor zilver moet dit percentage minimaal 30% zijn. Geen geverfde bloemen in het assortiment Verpakkingsmaterialen Afvalscheiding Elektriciteit, gas, water (o.a. energiescan en waterbesparing) Hygiëne en reinigingsmiddelen (niet chloorhoudend) Vervoer: bedrijfswagens met schone motor Personeelsbeleid: werkoverleg, functioneringsgesprekken, leerbedrijf en medewerkers met afstand tot de arbeidsmarkt. » » » » Meer informatie op www.smk.nl


MVO levert voor Corné en Esther op korte en op langere termijn resultaten op. Door afvalscheiding en energiebesparing kunnen ze direct kosten besparen. Bovendien hebben ze intensief contact met hun leveranciers en hun collega’s. Corné overlegt regelmatig met kwekers of zij hun aanbod met MPS-A keurmerk kunnen verhogen. Esther spreekt met collega bloemisten over de mogelijkheid om Duurzame Bloemist te worden. Daarnaast is Esther is in gesprek met de onderwijsinspectie om duurzaamheid meer te integreren in het groene beroepsonderwijs. Deze contacten zijn leerzaam en verrijkend voor alle partijen. Corné vat zijn motivatie kernachtig samen: “Als je duurzaam onderneemt, ben je heel bewust bezig met je vak. Je blijft scherp en alert.” Boeketterie Middelburg is in Middelburg gevestigd aan de Pottenbakkerssingel 1 en aan de Johan van Reigersbergstraat 1a en te vinden op internet: www.boeketteriemiddelburg.nl

3





4



DU UR ZA ME AM BI TI ES

Recommend Documents