DTF: Online Screeningsformulier

DTF: Online Screeningsformulier

Online screenen voor patiënten Beroepsopdracht van: Larissa Bonsen Janneke Marsman Hogeschool van Amsterdam Opleiding Fysiotherapie Amsterdam, 23-01-‘08

Online Screeningsformulier Inhoudsopgave

Voorwoord Samenvatting Inleiding Hoofdstuk 1 Achtergrondbeschrijving Hoofdstuk 2 Het screeningsproces §2.1 Screenen §2.2 Patroonherkenning Hoofdstuk 3 Screeningsformulier: Eisen en criteria §3.1 Hoe ziet het online screeningsformulier eruit? §3.2 Eisen van het online screeningsformulier Hoofdstuk 4 Gele vlaggen §4.1 Wat zijn gele vlaggen §4.2 Waarom persoonlijk uitvragen Hoofdstuk 5 Doelgroep screeningsformulier §5.1 Doelgroep §5.2 Conclusie Hoofdstuk 6 Verantwoording screeningsformulier en begrijpend schrijven §6.1 Inhoud site §6.2 Verdeling screeningsformulier §6.3 Begrijpend schrijven §6.4 Beargumentatie screeningslijsten §6.5 Verantwoording §6.6 Gebruik screeningsformulier Conclusie-Discussie Begrippenlijst Literatuurlijst Bijlage 1 Stroomdiagram Bijlage 2 Leesgemakschaal Bijlage 3 Screeningsformulieren Bijlage 4 Enquête

Opleiding Fysiotherapie, Hogeschool van Amsterdam

Bladzijde 3 4 5 7 8 8 10 11 11 12 13 13 13 14 14 18 19 19 20 21 22 25 26 27 29 30 33 34 38 47

2

Online Screeningsformulier Voorwoord Deze scriptie is een beroepsopdracht van Larissa Bonsen en Janneke Marsman, derdejaars studenten Fysiotherapie van de Hogeschool van Amsterdam. Van onze opdrachtgever Pharmeon hebben wij de opdracht gekregen om een ‘online screeningsformulier’ te ontwikkelen. Om dit project tot een goed einde te kunnen brengen hebben we hulp gekregen van onze docentbegeleidster Ella Kruger, die altijd bereid is geweest om onze gemaakte stukken te lezen en te bespreken. Hiervoor willen wij haar hartelijk danken. Ook gaat onze dank uit naar onze opdrachtgever Pim Terraneo en medewerkers van Pharmeon. Verder willen we José Hermans bedanken voor haar hulp met het begrijpend schrijven. Sinds de invoering van Directe Toegankelijkheid Fysiotherapie (DTF) kunnen patiënten direct naar de fysiotherapeut zonder een verwijzing van een arts. Hierdoor is het nodig de patiënt in het eerste contact te screenen op een aantal ‘rode vlaggen’. Dit houdt in: alles wat kan duiden op aandoeningen die in eerste instantie beter door een arts verder onderzocht kunnen worden. Als de fysiotherapeut niet goed screent en de ‘rode vlaggen’ niet op tijd ontdekt worden kunnen er grote gevolgen voor de patiënt ontstaan. Het is dus van groot belang dat alle fysiotherapeuten screenen op deze rode vlaggen. Om een screeningsformulier te ontwikkelen moet het voor de patiënt goed te begrijpen zijn. Zo zullen alle medische woorden moeten worden vervangen in zinnen die door iedereen gelezen kunnen worden. En deze zinnen moeten kort en bondig zijn en dus geen lange stukken tekst. Om een screeningsformulier te ontwikkelen moeten we ons goed in deze rode vlaggen verdiepen. Dit is ook de reden waarom wij voor deze opdracht hebben gekozen en waar we meer over willen weten. Als we ons straks officieel fysiotherapeuten mogen noemen dan zijn we verantwoordelijk voor de behandelingen van de patiënten. Er mogen geen rode vlaggen over het hoofd gezien worden en mocht er iets ernstigs aan de hand zijn dan moet de fysiotherapeut dat op tijd aan de arts/specialist laten weten.


3

Online Screeningsformulier Samenvatting Van onze opdrachtgever Pharmeon hebben wij de opdracht gekregen om een online screeningsformulier op gele en rode vlaggen te ontwikkelen voor patiënten die zonder verwijzing van een (huis) arts bij de fysiotherapeut komen in het kader van DTF. Sinds de invoering van DTF moet er extra goed gescreend worden op rode vlaggen. Dit screenen kost ook meer tijd en moet samen met de anamnese en onderzoek in 30 minuten gebeuren. Door een online screeningsformulier te maken kan de patiënt dit thuis voor de intake op de computer invullen en is er meer tijd voor de anamnese en het onderzoek. Het screeningsformulier dat wij hebben ontwikkeld bestaat uit generieke rode vlaggen en specifieke rode vlaggen die worden uitgevraagd doormiddel van een vragenlijst. Patiënten kunnen op internet, op de site van de fysiotherapeut, de plaats van de klacht op een afbeelding van een lichaam aanklikken met de muis. In het scherm verschijnt de vragenlijst van de generieke rode vlaggen en de specifieke rode vlaggen die bij de regio van de klacht horen. Fysiotherapeuten zijn geen arts en hoeven dus geen diagnose te stellen, maar moeten alleen de rode vlaggen te herkennen. De fysiotherapeuten zullen tijdens de intake het ingevulde screeningsformulier met de patiënt bespreken. De doelgroep van het screeningsformulier bestaat uit patiënten onder de 39 jaar en het merendeel hiervan is hoger opgeleid. Voor het online screeningsformulier betekent dit, dat vooral deze groep mensen weten dat DTF mogelijk is en straks gebruik gaan maken van het online screeningsformulier. Omdat patiënten geen medische kennis hebben moet het fysiotherapeutisch screeningsformulier worden omgezet in lekentaal. Dit is gedaan door gebruik te maken van de leesgemakschaal en door het verschillende mensen zonder medische kennis te laten lezen op begrijpbaarheid. Door het online screeningsformulier in begrijpelijke taal te schrijven is de doelgroep breder gemaakt. Hierbij is ook rekening gehouden met de ontwikkeling van DTF in de toekomst. De verwachting is dat meer mensen dan op de hoogte zullen zijn van DTF en hier gebruik van zullen maken.


4

Online Screeningsformulier Inleiding Sinds 1 januari 2006 bestaat DTF, hierdoor kunnen patiënten zonder verwijzing van een (huis)arts naar de fysiotherapeut. Tijdens de anamnese vindt er dan een screening plaats waarin rode vlaggen worden uitgevraagd. Rode vlaggen zijn verschijnselen voor mogelijke ernstig lichamelijke afwijkingen, die in eerste instantie beter door een (huis)arts kunnen worden gezien. Bij patiënten die binnenkomen met een verwijzing van een (huis)arts bestaat de intake uit een anamnese met screening en een lichamelijk onderzoek. Bij patiënten die via DTF binnenkomen wordt de screening een stuk uitgebreider, omdat er niet eerst een arts naar de klachten heeft gekeken. Deze screening kost de fysiotherapeut extra tijd. Deze extra tijd is niet berekend, wat betekend dat er in beide gevallen een half uur is voor de intake. De screening moet daardoor soms snel afgewerkt worden. Onze opdrachtgever Pharmeon heeft ons de opdracht gegeven om een online screeningsformulier te ontwikkelen. Pharmeon is een full service Internet onderneming gespecialiseerd in het verlenen van internetdiensten binnen de gezondheidszorg zoals de apotheker, artsen, tandartsen, dierenartsen maar ook voor fysiotherapie, manueel therapie et cetera. De internetoplossingen van Pharmeon ondersteunen medische professionals bij het bieden van online zorg aan de consument. Vanuit de fysiotherapeuten die bij Pharmeon aangesloten zijn is er de vraag voor een online screeningsformulier dat patiënten zelf vóór de intake in kunnen vullen. Zij liepen tegen het probleem op dat de uitgebreide screening sinds de komst van DTF veel tijd in beslag nam. Dit moest samen met de anamnese en het onderzoek binnen het half uur plaats vinden. Wij hebben de volgende opdracht van Pharmeon aangenomen: “Ontwikkel een online screeningsformulier per lichaamsregio voor patiënten die bij de fysiotherapeut komen door middel van DTF met daarin alle rode en gele vlaggen, dat door de patiënt zelf voor de intake ingevuld kan worden.” Hieruit is de volgende probleemomschrijving ontstaan; Probleem: Er is weinig tijd voor de intake (anamnese en onderzoek) en het screeningsproces. Probleem fysiotherapeut: Door tijdgebrek in de intake en het screeningsproces is er minder diepgang in het screenen van de rode vlaggen die mogelijk aanwezig zijn bij de patiënt. Probleem patiënt: Er kan een onderliggend probleem over het hoofd gezien worden. Doelstelling: Fysiotherapeuten kunnen op een efficiëntere manier omgaan met DTF screening. Vraagstelling: Hoe ziet een DTF- screeningsformulier voor patiënten er uit, dat eenvoudig in te vullen is en een beperkte hoeveelheid tijd kost?


5

Online Screeningsformulier Begrippen uit de vraagstelling: DTF = Directe Toegankelijkheid Fysiotherapie Patiënten = Alle patiënten die via DTF binnenkomen, zie ook hoofdstuk 6 Eenvoudig in te vullen = door laag opgeleiden in te vullen Weinig tijd = maximaal 20 minuten PICO1 Patiënt: Patiënten die bij de fysiotherapeut binnenkomen door middel van DTF. Intervention: Door middel van screening worden rode vlaggen uitgevraagd. Comparison: Screening door de fysiotherapeut vergeleken met een online screeningsformulier ingevuld door de patiënt. Outcome: fysiotherapeuten hebben meer tijd voor het screeningsproces en intake. Op deze manier is er meer aandacht voor de patiënt. SMART Specifiek: Screeningsformulier rode vlaggen per regio. Meetbaar: Screeningsformulier wordt getest door het in de praktijk proef te laten draaien. Acceptabel: Product voldoet aan kwaliteitseisen die wij hebben opgesteld. (zie hoofdstuk 4) Relevant: Als doel bereikt is, is tijdswinst mogelijk, meer tijd voor anamnese, onderzoek en behandeling en meer kwaliteit. Tijdsgebonden: Invullen van screeningsformulier kost de patiënt maximaal 20 minuten. Einddoel: Door het ontwikkelen van een screeningsformulier hebben fysiotherapeuten meer tijd voor het screenen op rode vlaggen. Inleiding op de hoofdstukken In het kader van deze beroepsopdracht is een online screeningsformulier ontwikkeld dat door patiënten zelf is in te vullen. De verantwoording voor dit formulier wordt in dit document nader toegelicht. In het eerste hoofdstuk wordt de achtergrond van de opdracht beschreven. In het tweede hoofdstuk wordt uitgelegd hoe het screeningsproces er bij de fysiotherapeut uitziet. Daarna wordt in het derde hoofdstuk ingegaan op de eisen en criteria waaraan een online screeningsformulier moet voldoen. In het vierde hoofdstuk wordt uitgelegd waarom er geen online screeningsformulier voor gele vlaggen is ontwikkeld. Vervolgens wordt vermeld welke doelgroep het meest gebruik maakt van DTF en hoe het screeningsformulier eruit moet zien om het voor iedereen begrijpbaar te maken. Daarna wordt aangegeven hoe het formulier ingevuld moet worden en welke stappen ondernomen worden als het invullen niet lukt. In hoofdstuk zes wordt de indeling van het ontwikkelde formulier uitgelegd en staat een verantwoording voor de rode vlaggen die zijn gebruikt in het screeningsformulier. Ten slotte worden in de conclusie-discussie voor en nadelen van het online screeningsformulier besproken.

1

http://www.xs4all.nl/~rgrobbee/PubMed/PubMedcursus3/toelichtingen/toelichting_pico.htm


6

Online Screeningsformulier Hoofdstuk 1 Achtergrondbeschrijving In dit hoofdstuk wordt in het kort aangegeven of er vraag is naar een online screeningsformulier. Er wordt gekeken naar de reden waarom fysiotherapeuten hier gebruik van zouden willen maken. Sinds 1 januari 2006 bestaat Direct Toegankelijkheid Fysiotherapie (DTF). Patiënten kunnen nu met hun klachten rechtstreeks naar de fysiotherapeut zonder eerst bij de huisarts een verwijzing op te halen. Fysiotherapeuten moeten hierdoor in het eerste contact met de patiënt extra goed screenen op rode vlaggen. Dit houdt in: alles wat kan duiden op aandoeningen die in eerste instantie beter door een arts verder onderzocht kunnen worden. Rode vlaggen zijn verschijnselen voor mogelijke ernstig lichamelijke afwijkingen en bij gele vlaggen kan er sprake zijn van psychosociale factoren die een negatieve invloed hebben op het beloop van het gezondheidsprobleem. Als de fysiotherapeut niet goed screent en de ‘gele en rode vlaggen’ niet op tijd ontdekt worden kunnen er grote gevolgen voor de patiënt ontstaan. Voor de DTF hadden de meeste fysiotherapeuten 30 minuten om patiënten in het eerste contact te screenen op deze rode vlaggen, een vraaggesprek af te nemen om meer over de klachten te weten komen (dit wordt ook wel een anamnese genoemd) en aan de hand van dit vraaggesprek een onderzoek uit te voeren om te onderzoeken waar de klachten vandaan komen. Omdat het screenen na de invoering van DTF een belangrijker onderdeel is geworden in de fysiotherapie moet er ook uitgebreider op worden ingegaan. Dit moet allemaal gebeuren binnen deze 30 minuten. Fysiotherapeuten kwamen hierdoor in tijdgebrek. In die 30 minuten moest er zoveel gebeuren dat er te weinig tijd was. Het screenen op rode vlaggen neemt meer tijd in dan voorheen en daardoor is er minder tijd om de klacht goed te bekijken. Door dit tijdgebrek neemt de kwaliteit van een intake ook af. Om dit te voorkomen en om er voor te zorgen dat er goed naar de klacht van de patiënt kan worden gekeken hebben fysiotherapeuten, die zijn aangesloten bij Pharmeon gevraagd om een online screeningsformulier. Patiënten kunnen dan voordat zij naar de intake komen dit screeningsformulier op de site invullen. In de intake zal dit screeningsformulier worden besproken en kan de fysiotherapeut de patiënt eventueel verwijzen naar de huisarts of een andere specialist.


7

Online Screeningsformulier Hoofdstuk 2 Het screeningsproces In dit hoofdstuk wordt kort ingegaan op het screenen op rode vlaggen en pluis/niet-pluis situaties. Er wordt uitgelegd hoe het screeningsproces eruit ziet in het kader van DTF. §2.1 Screenen Als een patiënt via de Directe Toegankelijkheid Fysiotherapie binnenkomt bij de fysiotherapeut wordt deze ‘gescreend’ op een aantal rode vlaggen. Onder de term ‘rode vlag’ worden in de literatuur verschillende begrippen verstaan. De term werd als eerst geïntroduceerd door de Agency for Health Care Policy and Research (AHCPR) in 1994. In de basismodule Directe Toegankelijkheid Fysiotherapie wordt melding gemaakt van de begrippen ‘historical and clinical clues’, ‘risicofactoren van fysieke aard’, ‘indicators of serious pathology’en ‘signs of serious disease’. Een rode vlag is dus een klinische uiting (patroon) die duidt op een mogelijke aanwezigheid van een aandoening waarbij een andere expertise dan die van een fysiotherapeut vereist is. Door middel van het screenen van patiënten moet een fysiotherapeut uitmaken of er sprake is van een ‘pluis’ of ‘niet-pluis’ situatie. Het is niet de bedoeling dat er een ‘diagnose’ word gesteld tijdens het screenen. Een ‘pluis’ situatie houdt in dat de therapeut een bekend patroon ontdekt tijdens het screenen en geen rode vlaggen aantreft. De therapeut kan dus eventueel gaan behandelen. Een ‘niet-pluis’ situatie heeft een absolute, of op zijn minst een relatieve contra-indicatie voor fysiotherapie.2 Zie ook tabel 1. Screenen vindt niet alleen plaats tijdens het uitvragen van de rode vlaggen, ook tijdens het onderzoek en de behandeling kunnen rode vlaggen gevonden worden. Een onderzoek en de behandeling kunnen niet met een vragenlijst uitgevraagd worden, daarom wordt hier in dit verslag verder niet op ingegaan.

2

Egmond, D.L., Schuitemaker, R. (2006), Extremiteiten, 9e druk, Bohn Stafleu van Loghum, houten


8

Online Screeningsformulier

Tabel 1

Patroon

‘Pluis’/ ‘niet-pluis’

Handelen

Bekend patroon

Pluis

Eventueel indicatie voor fysiotherapie of manuele therapie

Niet bekend patroon

Niet pluis

Advies aan de patiënt: contact opnemen met de huisarts

Bekend patroon, één of meerdere afwijkende symptomen

Niet pluis


Bekend patroon, afwijkend beloop

Niet pluis


Aanwezigheid van één of meerdere rode vlaggen

Niet pluis


Bron: Dolder, van R., Hagenaars, L.H.A., Heerkens, Y.F., (2005) “Zorgverleningsproces bij Directe Toegankelijkheid Fysiotherapie”, KNGF


9

Online Screeningsformulier §2.2 Patroonherkenning Patroonherkenning is dus van groot belang tijdens het screenen. Dit houdt in dat de fysiotherapeut in het verhaal dat de patiënt verteld een bepaald patroon ziet dat hij identificeert met een ziekte of aandoening. Door gerichte vragen te stellen over de klachten kan de therapeut een patroon herkennen. Dit patroon kan hij gebruiken bij het opstellen van een tractusanamnese of differentiaal diagnose. Hieronder is het screeningsproces schematisch uitgewerkt:

Bron: Dolder, van R., Hagenaars, L.H.A., Heerkens, Y.F., (2005) “Zorgverleningsproces bij Directe Toegankelijkheid Fysiotherapie”, KNGF


10

Online Screeningsformulier Hoofdstuk 3 Online Screeningsformulier: Eisen en criteria In dit hoofdstuk wordt uitgelegd aan welke eisen en criteria een online screeningsformulier dat door patiënten in moet worden gevuld moet voldoen. En hoe er gekomen is tot de indeling van het ontwikkelde formulier.

§3.1 Hoe ziet het online screeningsformulier eruit? De opdrachtgever heeft ervoor gekozen om een online screeningsformulier te laten ontwikkelen omdat het internet een steeds grotere rol speelt binnen de samenleving. Zo ook binnen de fysiotherapie. Het online screeningsformulier dat ontwikkeld is heeft een bepaalde indeling gekregen. Er is tot deze indeling gekomen na het bestuderen van verschillende literatuur (zie literatuurlijst). Hieruit bleek dat de rode vlaggen onderverdeeld kunnen worden in twee soorten: 1. generieke (algemene) rode vlaggen 2. specifieke rode vlaggen De specifieke rode vlaggen worden weer onderverdeeld in twee subgroepen: a. aandoeningspecifieke rode vlaggen (tekenen en symptomen die horen bij een bekende (of nog niet bekende) ziekte of systeemaandoening) b. regiogebonden rode vlaggen (tekenen en symptomen die een meer of mindere ernstige (specifieke) lokale aandoening of stoornis doen vermoeden) Patiënten kunnen meestal zelf geen ‘diagnose’ stellen, en op basis daarvan een keuze maken voor aandoeningspecifieke rode vlaggen. Patiënten kunnen echter vaak wel aangeven waar de klachten zich bevinden. Door regiogebonden rode vlaggen te gebruiken kunnen patiënten de lijst zelfstandig invullen. Als een patiënt op de site van de fysiotherapeut komt staat daar een link naar het online screeningsformulier. Deze is duidelijk aangegeven op de site. Hier staat ook bij dat het de bedoeling is dat de patiënt voor het eerste contact dit formulier invult. Als de patiënt op de link van het screeningsformulier klikt, komt deze op een pagina met daarop de vragenlijst met daarin de algemene rode vlaggen (zie bijlage 3.).


11

Online Screeningsformulier §3.2 Eisen van het online screeningsformulier

•

•

•

• • •

• •

•

Informeren naar de patiënt toe: - Doel online screeningsformulier, zodat de patiënt weet waarvoor hij/zij de vragenlijst invult. - Na het invullen geen diagnose stellen, zodat de patiënt weet dat de fysiotherapeut geen diagnose stelt aan de hand van deze vragen. - Duur van het invullen, de patiënt weet dan waar hij/zij aan toe is. - Beschrijving van de klacht, zodat de patiënt zijn/haar verhaal kwijt kan en het gevoel heeft dat het van belang is om de vragenlijst in te vullen. - Toestemming om de huisarts te informeren, het is verplicht om aan de patiënt toestemming te vragen om de huisarts over de gezondheid van de patiënt te informeren. - Privacy, volgens de wet bescherming persoongegevens Generiek en specifiek deel, de vragenlijst bestaat uit een generiek (algemeen) deel (vragen die altijd gevraagd moeten worden) en een specifiek deel. (vragen gericht op de regio van de klachten) Lekentaal, het taalgebruik in de vragen moet voor iedereen te begrijpen zijn. Moeilijke medische termen moeten worden vermeden en eventueel uitgelegd worden. Dit wordt gemeten door de leesgemakschaal en doormiddel van een enquête. Overzichtelijk, de vormgeving moet overzichtelijk zijn, zodat patiënten de vragenlijst makkelijk in kunnen vullen, zonder ‘de weg’ kwijt te raken. Makkelijk in gebruik, het formulier moet makkelijk in gebruik zijn, zodat patiënten het ook willen gebruiken. De waarde van het project voor de beroepsgroep en de patiëntencategorie word aangetoond, het online screeningsformulier moet van waarde zijn voor fysiotherapeuten en patiënten, beide moeten voordelen hebben bij het gebruik van het screeningsformulier. De fysiotherapeutische relevantie van het project wordt aangetoond, er wordt aangegeven wat de meerwaarde van het online screeningsformulier is. Evidence based: - Rode vlaggen, die sinds DTF zijn samengesteld - Leesgemakschaal3, evidence based middel om leesbaarheid van teksten te testen.

3

Flesch, R. (1977), Helder schrijven, spreken en denken, Van Loggum Slaterus, Deventer, pp. 271 v. (De oorspronkelijke test is door Douma Ir. aangepast aan het Nederlands)


12

Online Screeningsformulier Hoofdstuk 4 Gele vlaggen Er wordt in dit hoofdstuk duidelijk gemaakt wat gele vlaggen zijn. Verder wordt er aangegeven waarom de gele vlaggen niet via een online screeningsformulier worden uitgevraagd. §4.1 Wat zijn gele vlaggen Het is belangrijk dat er tijdens de anamnese gelet wordt op gele vlaggen. Gele vlaggen zijn psychosociale factoren waar tijdens de behandeling bij de fysiotherapeut rekening mee gehouden moet worden. (psychosociale factoren die een negatieve invloed hebben op het beloop van het gezondheidsprobleem)4. Dit kan tot gevolg hebben dat de patiënt beperkingen in het dagelijks leven ondervind en dit in stand houd. Er wordt gescreend op gele vlaggen om5; - tot een besluit te kunnen komen of een gedetailleerder onderzoek naar het betreffende probleem nodig is. - beter na te kunnen gaan waar de kern van het probleem ligt, dit maakt gerichte behandeling meer mogelijk. §4.2 Waarom persoonlijk uitvragen De gele vlaggen kunnen uitgevraagd worden door bijvoorbeeld een bestaande vragenlijst, met allemaal vragen gericht op gele vlaggen. De vragenlijsten die bestaan om gele vlaggen uit te vragen horen bij lage rugklachten. Er is voor gekozen om niet te diep op de gele vlaggen in te gaan. Dit omdat het vaak zeer confronterend is om vragen over je gedrag, gedachten en emoties rondom pijnklachten te beantwoorden. De patiënt heeft nog geen kennis gemaakt met de fysiotherapeut en moet al wel zeer persoonlijke vragen beantwoorden, dit kan een patiënt erg afschrikken. Als er persoonlijk met de fysiotherapeut wordt gesproken over de psychosociale factoren zal het minder dreigend overkomen. Verder moet de patiënt er veel tijd insteken om het online screeningsformulier met rode vlaggen in te vullen. Een ander voordeel is dat de fysiotherapeut zich tijdens het gesprek een beter beeld kan vormen van de patiënt. De fysiotherapeut let tijdens de anamnese op signalen die gele vlaggen aanduiden. Er wordt gekeken naar verschillende gebieden binnen het psychosociale vlak, namelijk6; • Attitude (ideeën omtrent de pijn) • Behavior (gedrag) • Compensation issues (financiële consequenties) • Diagnosis and treatment (diagnostiek en behandeling) • Emotions (emoties) • Family (gezin) • Work (werk) In het online screeningsformulier is er één vraag die kan duiden op een gele vlag. Dit is de vraag of de patiënt last heeft van stress. 4

http://www.paramedisch.org/issue/2006_1/VERVOLG%20DTF.pdf KNGF-Richtlijn manuele therapie bij lage rugpijn 6 KNGF-Richtlijn manuele therapie bij lage rugpijn 5


13

Online Screeningsformulier Hoofdstuk 5 Doelgroep online screeningsformulier In dit hoofdstuk wordt de doelgroep van het online screeningsformulier beschreven aan de hand van het artikel van Swinkels et al. §5.1 Doelgroep Met de invoering van DTF werd er gevreesd voor een grote toestroom van patiënten en dat fysiotherapeuten alle patiënten in behandeling zouden nemen. Maar tot nu toe lijkt het aantal fysiotherapeutische behandelingen niet te zijn gestegen. In het artikel van I. Swinkels7 is onderzocht hoeveel en welke patiënten in 2006 gebruikt hebben gemaakt van DTF. Ook is er onderzocht of de omvang en samenstelling van de patiëntenpopulatie van de fysiotherapeut in 2006 zijn veranderd vergeleken met 2005. Het is belangrijk om het resultaat uit dit onderzoek nader te bestuderen om te kijken welke patiënten er gebruik maken van DTF, omdat dit ook de mensen zijn die straks gebruik gaan maken van het ‘online screeningsformulier’. Ook willen we meer weten over hoeveel patiënten er alleen een screening hebben gehad met eventueel een intake/onderzoek.

7

Swinkels, I., Leemrijse, C., Veenhof, C., (oktober 2007 nr. 5)”Eén jaar directe toegang fysiotherapie”, Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie: p.158-165


14

Online Screeningsformulier Sinds de invoering van DTF maakt een grote groep patiënten gebruik van de mogelijkheid om zonder verwijzing van een arts naar de fysiotherapeut te gaan. In 2006 maakte gemiddeld 28,3% van de mensen die bij de fysiotherapeut kwamen gebruik van DTF. Figuur 1 laat zien dat dit percentage in de loop van dat jaar steeg van 25% in het eerste kwartaal tot 31% in de laatste twee kwartalen. Deze stijging in het tweede kwartaal is te verklaren, omdat meer mensen op de hoogte zijn van de mogelijkheid om zonder verwijzing naar de fysiotherapeut te gaan. Figuur 1

Bron: Swinkels, I., Leemrijse, C., Veenhof, C., (oktober 2007 nr. 5)”Eén jaar directe toegang fysiotherapie”, Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie: p.161

Het zijn vooral patiënten onder de 39 jaar die zonder verwijzing komen en het merendeel hiervan is hoger opgeleid. Voor het ‘online screeningsformulier’ betekent dit, dat vooral deze groep mensen weten dat DTF mogelijk is en straks gebruik gaan maken van het online screeningsformulier. Een grotere toeloop van patiënten is uitgebleven en de patiëntenpopulatie is nauwelijks veranderd. In figuur 2 staan kenmerken van de patiënten die gebruik hebben gemaakt van DTF. Zo maakten patiënten jonger dan 20 jaar bijna twee keer zoveel gebruik van DTF als patiënten die ouder waren dan 60 jaar. Hoger opgeleide patiënten maakten ruim twee keer zo vaak gebruik van DTF als laag opgeleide patiënten. Een verklaring hiervoor kan zijn dat hoger opgeleiden beter op de hoogte zijn van de mogelijkheden waar gebruik van gemaakt kan worden. Ook kan het zijn dat hoger opgeleiden mensen beter kunnen inschatten met welke klachten zij naar de fysiotherapeut kunnen. Het is mogelijk dat het gebruik van DTF verandert in tijd door bijvoorbeeld ervaringen van patiënten en mond-tot-mond reclame. Daarom is het belangrijk om dit proces te blijven volgen.


15

Online Screeningsformulier Figuur 2


16

Online Screeningsformulier Bron: Swinkels, I., Leemrijse, C., Veenhof, C., (oktober 2007 nr. 5)”Eén jaar directe toegang fysiotherapie”, Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie: p.161

Patiënten met aspecifieke klachten aan de wervelkolom maakten vaker gebruik van DTF dan patiënten met andere klachten(zie figuur 2 + figuur 3). Patiënten met klachten die veel voorkomen in de praktijk voor fysiotherapie maakten dus relatief meer gebruik van DTF dan andere patiënten. In het ‘online screeningsformulier’ wordt hier rekening mee gehouden door de rode vlaggen van de wervelkolom uitgebreid uit te vragen. Ook patiënten met recidiverende klachten maakten vaker gebruik van DTF dan patiënten met niet-recidiverende klachten. Blijkbaar weet deze specifieke groep patiënten goed met welk soort klachten zij bij de fysiotherapeut terecht kunnen. Figuur 3:

Bron: Swinkels, I., Leemrijse, C., (november 2006)” Gevolgen directe toegang voor de patiëntenpopulatie van de fysiotherapeut”, Fysiopraxis: p.27

Verder maakten patiënten met kortdurende klachten (<1 maand) bijna twee keer zo vaak gebruik van DTF als patiënten met langdurige klachten (>3maanden). Patiënten die in de 2 jaar voorafgaand aan de behandeling al fysiotherapie hadden gehad, maakten 1,6 keer vaker gebruik van DTF dan patiënten bij wie dat niet het geval was geweest. De grootste OR’S8 kwamen voor bij hoogopgeleide patiënten met kortdurende rugklachten. Van deze groep bleek 70% gebruik te hebben gemaakt van DTF. Van de patiënten die via een verwijzer bij de fysiotherapeut waren gekomen, had 3,4% niet meer dan één contact. Bij patiënten die via DTF waren gekomen was 9,8% alleen gescreend 8

http://www.minerva-ebm.be/articles/nl/woordenlijst/OR.htm


17

Online Screeningsformulier met eventueel aansluitend een intake-onderzoek. Van de honderd patiënten zouden er dus tien patiënten alleen gescreend worden. Het is logisch dat dit percentage hoger is, omdat patiënten van de 3,4% al gescreend zijn door een arts. Het aantal patiënten dat alleen een screening heeft gehad hoeft niet te betekenen dat zij allemaal gescreend zijn op rode vlaggen. Er zijn ook patiënten die alleen komen voor advies of die beter geholpen kunnen worden door een andere specialist en daar naar worden verwezen. Dit percentage is wel erg belangrijk, omdat dit getal straks voor een groot deel met het ‘online screeningsformulier’ moet worden gescreend. Daarnaast kwam één contact vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Ook kwam slechts één contact vaker voor bij patiënten met kortdurende klachten dan bij patiënten met langdurige klachten. Bij 70% van de DTF-gebruikers die slechts één contact hadden, werd als reden gegeven dat de behandeldoelen bereikt waren, 3% van deze patiënten ging over naar een andere therapeut, 2% stopte op eigen initiatief. In het onderzoek wordt niet duidelijk aangegeven waarom de overige 25% slechts één contact hebben gehad. De laatste tijd is er ook veel aandacht over het aantal medische missers. Om de kwaliteit van de fysiotherapie te bepalen zou onderzocht moeten worden of alle rode vlaggen gezien worden door de fysiotherapeuten.

§5.2 Conclusie Het online screeningsformulier is onder andere gemaakt aan de hand van de resultaten uit het onderzoek van Swinkels et al. Uit het onderzoek komt naar voren welke mensen gebruik maken van DTF en dus de doelgroep voor het online screeningsformulier. Zo is er rekening gehouden met de leeftijd, opleidingsniveau en de meest voorkomende aandoeningen. Dit zijn vooral patiënten onder de 39 jaar en het merendeel hiervan is hoger opgeleid. Voor het online screeningsformulier betekent dat vooral deze groep mensen weten dat DTF mogelijk is en straks gebruik gaan maken van het online screeningsformulier. Door het online screeningsformulier in begrijpelijke taal te schrijven is de doelgroep breder gemaakt. Hierbij is ook rekening gehouden met de ontwikkeling van DTF in de toekomst. Meer mensen zullen dan op de hoogte zijn van DTF en zullen hier gebruik van maken. De meeste klachten zijn a-specifieke klachten aan de wervelkolom. Hiermee wordt rekening gehouden in het online screeningsformulier doordat de rode vlaggen van de wervelkolom uitgebreid gevraagd worden. Tien procent van de DTF-gebruikers heeft alleen een screening met eventueel een intake/onderzoek. Dit percentage is erg belangrijk, omdat dit getal straks voor een groot deel met het online screeningsformulier moet worden gescreend.


18

Online Screeningsformulier Hoofdstuk 6 Onderbouwing en begrijpend schrijven In dit hoofdstuk wordt het ontwikkelen van het online screeningsformulier beschreven. Er wordt aangegeven welke stappen de patiënt doorloopt tijdens het invullen van het formulier. Hierna volgt de beargumentatie van de vragen zoals deze in het screeningsformulier staan. §6.1 Inhoud site Op de internetsite van de fysiotherapeut wordt er eerst uitleg gegeven over de invoering van DTF in januari 2006 en het doel van de vragenlijst die de patiënten zullen gaan invullen. Er staat beschreven dat er na de vragenlijst geen diagnose gesteld word, maar dat er wordt bekeken of de klachten een indicatie zijn voor fysiotherapie. En wanneer dit niet het geval is de patiënt naar een arts of specialist zal worden door verwezen. De tekst is kort en bondig geschreven, zodat er niet teveel informatie op staat waar de patiënt niks aan heeft. In de tekst is er gebruik gemaakt van het woord ‘vragenlijst’, omdat het woord ‘screeningsformulier’ de patiënten kan afschrikken. Door het woord screeningsformulier te gebruiken kunnen ze zich onnodig ongerust maken. Het kan voorkomen dat een patiënt zicht met een onschuldige enkelklacht bij de fysiotherapeut denkt te melden, maar krijgen door het woord ‘screenen’ allemaal onbeantwoorde vragen in hun hoofd. Om aan te geven dat de patiënt de vragen van het screeningsformulier niet voor niets invult begint het screeningsformulier met de volgende zin: Tijdens het eerste gesprek met de fysiotherapeut zullen de antwoorden op deze vragen met u besproken worden. Als de patiënt het screeningsformulier gaat invullen, wordt er eerst gevraagd of de patiënt in het kort kan beschrijven wat de klacht(en) is/zijn. Dit wordt het eerst gevraagd om in te vullen zodat de patiënt eerst zijn/haar verhaal kwijt kan en het gevoel krijgt dat de vragen die ingevuld moeten worden ook te maken hebben met zijn/haar klacht. Er zijn namelijk vragen die gesteld worden die voor de fysiotherapeut belangrijk zijn om te weten, maar waarvan de patiënt zich af kan vragen of er wel naar zijn klacht geluisterd word omdat dit niet direct met zijn/haar klacht te maken heeft. Zo wordt er bijvoorbeeld bij lage rugklachten gevraagd naar spontaan urine- of ontlastingverlies. Patiënten weten niet dat urineverlies een gevolg kan zijn van lage rugklachten en vragen zich dan af wat dat met hun klacht te maken heeft. Om aan te wijzen waar de patiënt klachten heeft zal er een afbeelding van een lichaam te zien zijn waar de patiënten op kunnen klikken om de plaats van de klacht aan te geven. Het is voor de patiënt moeilijk in te vullen als deze een klacht heeft aan het bovenbeen en er is alleen een keuze tussen knie en heup. De patiënt zal eerst de plaats van de klacht aanwijzen waarna er een vragenlijst zal verschijnen.


19

Online Screeningsformulier §6.2 Verdeling screeningsformulier9 10 We hebben het screeningsformulier ingedeeld op de volgende manier: • Algemene (generieke) rode vlaggen • Regiogebonden rode vlaggen: -Lage rug -Hoofd/Nek -Hart, Vaat, Long Om de patiënt een keuze te laten maken naar de regio van zijn/haar klacht is de afbeelding van het lichaam in verschillende categorieën verdeeld: Regio’s waar patiënten uit kunnen kiezen:

Wordt door verwezen naar de volgende vragenlijst(en):

Tenen Voet Enkel Onderbeen Knie Bovenbeen Heup Bekken Lage rug Boven rug Buik Hart/borst Long/borst Vaat Schouder Boven arm Elleboog Onder arm Pols Hand Vingers Nek Hoofd

algemeen algemeen algemeen algemeen algemeen algemeen algemeen algemeen + lage rug algemeen + lage rug algemeen algemeen algemeen + hart/vaat/long algemeen + hart/vaat/long algemeen + hart/vaat/long algemeen algemeen algemeen algemeen algemeen algemeen algemeen algemeen + hoofd/nek algemeen + hoofd/nek

Als de patiënt met de muis op bijvoorbeeld de bovenarm staat, krijgt deze de tekst ‘bovenarm’. Als de patiënt hier op klikt krijg deze de generieke vragenlijst voor zich. Dit geldt ook voor de lage rug, maar dan volgt niet alleen de generieke vragenlijst, maar ook de specifieke vragenlijst. 9

Goodman, C.C., Snyder, T.E.K., Differential Diagnosis for Physical Therapists, 2007, Saunders Elsevier Egmond, D.L., Schuitemaker, R. (2006), Extremiteiten, 9e druk, Bohn Stafleu van Loghum, houten

10


20


Aan het einde van het screeningsformulier wordt er toestemming van de patiënt gevraagd om de huisarts in te lichten, zodat deze op de hoogte is van de gezondheid van de patiënt. Deze zal, met toestemming van de patiënt, worden geïnformeerd over het bezoek van de patiënt aan de fysiotherapeut, zijn/haar klachten en het herstel daarvan. Om er voor te zorgen dat de patiënt zich geen zorgen hoeft te maken over zijn/haar privacy, wordt er op de site vermeld dat de vragenlijst in verband met de privacy alleen gebruikt zal worden door de fysiotherapeut en alleen met toestemming van de patiënt naar de huisarts zal worden gestuurd en niet voor andere doeleinden wordt gebruikt.

§6.3 Begrijpend schrijven De screeningsformulieren moeten door onze doelgroep goed zelfstandig ingevuld kunnen worden. De doelgroep bestaat uit mensen die zonder verwijzing van een (huis)arts, dus door middel van DTF, naar de fysiotherapeut komen. In hoofdstuk 5 is te zien dat dit gaat om mensen in de leeftijd van 20 tot 40 jaar die vaak hoger zijn opgeleid. Er zijn natuurlijk ook patiënten die buiten de doelgroep vallen en deze moeten ook goed zelfstandig gebruik kunnen maken van het formulier. Om dit te kunnen bereiken is er onder anderen gebruik gemaakt van de leesgemakschaal(zie bijlage 1). Deze is toegepast op de tekst ter introductie op het screeningsformulier en op de vragen die gesteld worden in het screeningsformulier. Verder zijn alle moeilijke en medische woorden aangepast, zodat de vragen begrijpbaar zijn. Deze lijsten zijn door verschillende mensen zonder medische achtergrond gelezen en beoordeeld op begrijpbaarheid. Zij hebben hierover een korte enquête van vijf vragen ingevuld, zie bijlage 4.


21

Online Screeningsformulier §6.4 Beargumentatie screeningsformulieren Generiek screeningsformulier 1. Heeft u langdurig gebruik gemaakt van de medicatie corticosteroïden (ontstekingsremmers)? Om deze vraag duidelijk te maken voor de patiënt is er gekozen om het woord medicatie toe te voegen, zodat de patiënt weet dat corticosteroïden medicijnen zijn. Tussen haakjes ontstekingsremmers, dit dekt niet geheel de lading van corticosteroïden, maar ze worden hier wel vaak voor gebruikt. 2. Heeft u een vorm van kanker (gehad)? 3. Voelt u zich vaak moe? 4. Heeft u een verminderde eetlust? 5. Voelt u zich de laatste tijd ziek? (bijvoorbeeld misselijkheid, braken, diarree?) De vragen 3, 4 en 5 zijn afkomstig uit de vraag of de patiënt te maken heeft met een ‘algemeen onwel bevinden’. Om deze vraag duidelijk te maken zijn er drie vragen van gemaakt. 6. Heeft u momenteel onverklaarbare koorts? 7. Bent u afgelopen maand veel gewicht verloren zonder er iets voor te doen? Bij deze vraag wordt niet aangegeven hoeveel veel is. Bij iemand van 60 kg is 5 kg in twee weken heel veel, maar voor iemand van 150 kg is 5 kg in twee weken veel minder. Ook is er voor gekozen om niet aan te geven of de patiënt meer dan 10% in 10 á 20 dagen is afgevallen. Want niet alle patiënten zijn in staat om 10% van hun lichaamsgewicht te berekenen. Wanneer op deze vraag ja wordt geantwoord zal de fysiotherapeut hier op in gaan in het eerste gesprek. 8. Heeft u recent een ongeluk/val gehad? Om het woord trauma uit te leggen zijn de woorden ongeluk/val gebruikt. Bij het woord trauma kunnen patiënten ook denken aan een nare gebeurtenis. Het woord ongeluk kan in verband worden gebracht met een verkeersongeluk, daarom is daar het woord ‘val’ aan toegevoegd. 9. Heeft u pijn gedurende de nacht? 10. Heeft u constante pijn die niet afneemt in rust of bij verandering van houding?

11. Heeft u momenteel veel stress? Deze vraag is geen rode vlag, maar wordt gesteld om eventueel een gele vlag te ontdekken. 12. Heeft u uitval van gevoel in uw lichaam?


22

Online Screeningsformulier 13. Heeft u plotseling krachtsverlies in uw lichaam? 14. Heeft u tintelingen in uw lichaam? Vraag 12, 13 en 14 zijn afgeleid uit de vraag of er neurologische tekenen en symptomen aanwezig zijn.

Specifiek: Lage rug 15. Hoe oud was u toen u voor het eerst rugpijn kreeg? Deze vraag is een rode vlag wanneer de eerste episode lage rugklachten < 20 jaar of > 50 jaar is. 16. Gebruikt u medicijnen die u moet inspuiten? Het woord intraveneuze toediening van medicijnen is vervangen door het inspuiten van medicijnen. 17. Staat u in een extreem holle of bolle houding? Het woord deformiteiten is vervangen door een extreem holle of bolle houding. Het is te moeilijk voor patiënten om te vragen naar scoliose. Een lordose, kyfose of scoliose kan ook in het onderzoek worden bekeken. 18. Staat u met een bolle rug en kunt u uw rug niet strekken? Een aanhoudende ernstige beperking van de lumbale flexie is vervangen door te vragen naar een bolle rug en deze niet kunnen strekken. 19. Verliest u spontaan urine of ontlasting? Incontinentie voor faeces en/of urine is vervangen door spontaan urine of ontlasting verliezen. 20. Heeft u geen of minder gevoel aan de binnenkant van uw bovenbenen? Vervangen door het woord rijbroekanesthesie. 21. Heeft u uitvalsverschijnselen/ spierzwakte in beide benen? 22. Heeft u de laatste tijd moeite met lopen?


23


Specifiek: Hoofd/nek 15. Heeft u momenteel hoofdpijn na een (recent) ongeluk/val? Om het woord trauma uit te leggen zijn de woorden ongeluk/val gebruikt. Bij het woord trauma kunnen patiënten ook denken aan een nare gebeurtenis. Het woord ongeluk kan in verband worden gebracht met een verkeersongeluk, daarom is daar het woord ‘val’ aan toegevoegd. 16. Heeft u hoofdpijn in combinatie met een systeemziekte? Bijvoorbeeld reuma, leukemie, bindweefselziekten? 17. Heeft u hoofdpijn die zeer plotseling begonnen is? 18. Heeft u last van plaatselijke neurologische klachten, bijvoorbeeld moeite met praten, niet op woorden kunnen komen, moeilijk kunnen bewegen? Het woord ‘lokaal’ is vervangen door ‘plaatselijk’. 19. Indien u ouder bent dan 50 jaar: Is de hoofdpijn begonnen na uw 50ste levensjaar? 20. Zijn er veranderingen in uw mentale gesteldheid zoals; geheugenstoornissen, verwardheid, slaperigheid, verhoogde prikkelbaarheid, verminderd besef van de omgeving? 21. Is de hoofdpijn de afgelopen tijd heftiger en vaker toegenomen? Frequentie en intensiteit zijn vervangen door heftiger en vaker. 22. Heeft u last van blinde vlekken, dubbelzien en /of wazig zien?


24

Online Screeningsformulier Specifiek: Hart/vaat/long 1. Bent u bekend met hart-, vaat- of long problemen? Deze vraag is geen rode vlag maar is toegevoegd, omdat het belangrijk is voor de fysiotherapeut om te weten of de patiënt al bekend is met klachten aan het hart, de vaten of longen. Wanneer de patiënt hier mee bekend is kan dat bijvoorbeeld een oorzaak zijn van andere klachten en moet het hart, de longen en vaten goed in de gaten worden gehouden. De fysiotherapeut kan dan eventueel contact opnemen met de huisarts wanneer de patiënt hiervoor toestemming heeft gegeven. Wanneer de patiënt hier niet mee bekend is kan het zijn dat de patiënt eerst door een arts wordt onderzocht voor de veiligheid. Omdat het hart, de vaten en longen belangrijke organen zijn is het van groot belang dat dit goed onder controle is. Zeker wanneer er bij de behandeling een cardioprogramma is. De bloeddruk en de hartslag moeten dan goed in de gaten worden gehouden. Het hangt van de situatie af of de fysiotherapeut de patiënt wel of niet door verwijst naar een arts. 2. Heeft u pijn of een beklemmend gevoel op de borst bij fysieke inspanning? 3. Heeft u pijn of een beklemmend gevoel op de borst in rust? Ook vraag 2 en 3 zijn geen rode vlag, maar omdat pijn of een beklemmend gevoel op de borst een teken kan zijn van problemen aan het hart, de vaten of longen is het belangrijk om dit te weten. De fysiotherapeut kan kiezen om eventueel nog verder te onderzoeken of door verwijzen naar een arts. Wanneer deze pijn of een beklemmend gevoel op de borst al in rust is kan de fysiotherapeut hier rekening mee houden door de patiënt geen fysieke inspanning te laten leveren en eventueel door verwijzen naar een arts. Dit hangt af van de situatie en de keuzes van de fysiotherapeut.

§6.5 Verantwoording Om er voor te zorgen dat het screeningsformulier binnen 20 minuten kan worden ingevuld zijn de vragen gesloten. De patiënt hoeft bij de meeste vragen alleen op ja of nee te klikken met de muis in de daarvoor bestemde vakjes. De enige open vraag is de vraag om te beschrijven wat de klacht(en) van de patiënt is/zijn. Er is voor deze indeling gekozen door verschillende al bestaande screeningsformulieren11 met elkaar te vergelijken en verschillende boeken te bestuderen (zie literatuurlijst). De rode vlaggen van de regio’s hand/pols/elleboog, enkel/voet, knie, heup zijn hetzelfde als de generieke rode vlaggen, omdat er geen specifieke vragen zijn voor deze regio’s. De lage rug, boven rug/schouder, nek, hoofd, hart/vaat/long hebben nog wel specifieke vragen. Deze zijn toegelicht in de verantwoording van de rode vlaggen hierboven. We hebben de formulieren zo opgesteld dat er geen dubbele vragen in voor komen en het generieke en regiogebonden deel als een geheel moet worden bekeken. Dus vragen die in 11

Fysiotherapie P. vd Tas, Fysiotherapie Nootdorp, Fysiotherapie Warmond, Fysiotherapie Quickfit


25

Online Screeningsformulier beide screeningsformulieren voor kwamen hebben we aangepast naar alleen het generieke screeningsformulier. In de verantwoording van de rode vlaggen staan bij de regiogebonden vragen alle vragen. Dus ook de vragen die in het generieke gedeelte weggelaten zijn. Aan het einde van het screeningsformulier zal er toestemming gevraagd worden om de huisarts in te lichten van het bezoek aan de fysiotherapeut, zodat de huisarts hier van op de hoogte is. Wanneer het invullen op de site door een bepaalde reden niet lukt, kan er contact worden opgenomen met Pharmeon. §6.6 Gebruik van het online screeningsformulier Als een patiënt telefonisch een afspraak maakt voor fysiotherapie wordt tijdens dit gesprek ook gevraagd of de patiënt online het screeningsformulier wil invullen voor het eerste contact. Op de site van de fysiotherapeut staat ook een inschrijvingsformulier. Als deze is ingevuld wordt er automatisch doorgelinkt naar het screeningsformulier. De antwoorden die worden gegeven worden daarna door de fysiotherapeut gebruikt bij de intake. Ook zal Pharmeon er voor zorgen dat alle gegevens om privacyredenen niet voor andere doeleinden worden gebruikt.

Als het invullen niet lukt, of de patiënt vragen niet snapt is er altijd de mogelijkheid om te bellen met de praktijk. Deze kunnen eventueel uitleggen wat er bedoeld wordt met een vraag en zo de patiënt verder helpen. Als de site om één of andere reden vastloopt, is de helpdesk van Pharmeon er voor hulp.


26

Online Screeningsformulier Conclusie-discussie Sinds patiënten via DTF naar de fysiotherapeut kunnen, moeten fysiotherapeuten extra alert zijn op rode vlaggen. Dit gebeurt door een screening op rode vlaggen. Sinds patiënten via DTF bij de fysiotherapeut komen bestaat de intake uit een anamnese, onderzoek en een uitgebreide screening. Deze screening kost de fysiotherapeut extra tijd wat betekent dat zowel een intake voor de komst van DTF als een intake na de komst van DTF binnen 30 minuten moet gebeuren. De screening, anamnese of onderzoek moet daardoor soms snel afgewerkt worden wat tot gevolg kan hebben dat er minder diepgang is. Onderliggende problemen kunnen over het hoofd worden gezien of er is minder tijd om de klachten goed te bekijken. Om fysiotherapeuten meer diepgang tijdens de screening te geven is er een online screeningsformulier ontwikkeld dat patiënten vóór de intake invullen. Fysiotherapeuten kunnen dan tijdens de intake ingaan op de vragen die hij nog belangrijk vindt. Het ontwikkelde online screeningsformulier is overzichtelijk, makkelijk in gebruik en neemt enkele minuten van de tijd van de patiënt in. Vooraf aan het invullen van het online screeningsformulier wordt de patiënt goed geïnformeerd over het doel van het formulier en dat er geen diagnose wordt gesteld na het invullen. Patiënten zullen voordeel vinden uit het invullen van het online screeningsformulier, omdat er meer aandacht voor de klachten van de patiënt zal zijn. Patiënten kunnen ook hun verhaal/klacht kwijt voordat zij op afspraak komen. Voor de fysiotherapeut is het ook aantrekkelijk om gebruik te maken van het online screeningsformulier. De therapeut heeft voor het eerste contact al een beeld van de klachten van de patiënt en kan hierop ingaan tijdens de anamnese. Aan de hand van de antwoorden van het online screeningsformulier weet de fysiotherapeut waar hij nog dieper op in wil gaan of het antwoord wil bevestigen door het na te vragen. Het screenen kan dan gerichter gebeuren en zal zo minder tijd in beslag nemen. Het is niet zo dat na het invullen van het online screeningsformulier er niet meer gescreend hoeft te worden door de fysiotherapeut. De therapeut zal de vragen eerst zelf moeten doorlopen vóór het contact met de patiënt. Daarna zal hij aan de hand van de ingevulde vragenlijst nog een aantal antwoorden moeten bespreken met de patiënt. Het voordeel hiervan is dat de fysiotherapeut nu specifieke vragen kan stellen om het antwoord van de patiënt te bevestigen of om dieper op een antwoord in te gaan. Het screenen naar rode vlaggen gaat ook tijdens het lichamelijk onderzoek door en tijdens behandelingen, het screenen houdt pas op wanneer de patiënt uitbehandelt is. Zo is een afwijkend beloop van klachten een rode vlag. Het is een discussiepunt of de kwaliteit van de intake er op vooruit gaat met het gebruik van het online screeningsformulier. Het eerste contact dat de patiënt met de fysiotherapeut heeft zal door het online screeningsformulier minder persoonlijk zijn. Het is de vraag hoeveel waarde de patiënt en de fysiotherapeut hier aan geeft. De fysiotherapeut zal volledig op de ingevulde antwoorden moeten vertrouwen. En kunnen de antwoorden verschillen wanneer het word ingevuld met het online screeningsformulier en wanneer het persoonlijk gevraagd word.


27

Online Screeningsformulier Ook kunnen patiënten het als vervelend ervaren dat er veel persoonlijke vragen gesteld worden waar de patiënt antwoord op moet geven, zonder dat hij weet wie zijn therapeut is, en wie de gegevens dus gaan lezen. Dit kan demotiverend werken voor patiënten. Verder zullen de patiënten tijdens de intake nogmaals antwoord geven op de vragen van de fysiotherapeut, die hetzelfde kunnen zijn als in het online screeningsformulier. Een nadeel is ook dat niet iedereen internet heeft, of weet hoe internet werkt. Het online screeningsformulier is door omstandigheden nog niet in gebruik genomen. Om te kijken waar de knelpunten zitten en of het formulier de patiënten en fysiotherapeuten bevalt, zou er in de toekomst doormiddel een tweede opdracht een onderzoek hiernaar kunnen worden uitgevoerd. Een vervolgopdracht zou ook kunnen zijn om te onderzoeken waarom rode vlaggen een rode vlag zijn. Met welk doel wordt elke rode vlag uitgevraagd.


28

Online Screeningsformulier Begrippenlijst Begripdefinities - DTF: Dit staat voor Direct Toegankelijkheid Fysiotherapie. Voor een bezoek aan de fysiotherapeut heeft u sinds 1 januari 2006 geen verwijsbrief van de huisarts meer nodig - Intake: Vindt plaats tijdens het eerste contact met de patiënt. De intake bestaat uit een anamnese, onderzoek en een screening. - Anamnese: In het eerste bezoek aan de fysiotherapeut wordt een vraaggesprek afgenomen waardoor er een duidelijk beeld ontstaat van de klachten en de verwachtingen van de patiënt. - Onderzoek: In het lichamelijk onderzoek worden de klachten verder onderzocht. - Screening: In de intake wordt gekeken of de patiënt met zijn klachten bij de fysiotherapeut aan het juiste adres zijn. - Rode vlaggen: Verschijnselen voor mogelijke ernstig lichamelijke afwijkingen, die in eerste instantie beter door een (huis)arts kunnen worden gezien. - Gele vlaggen: Psychosociale factoren waar tijdens de behandeling bij de fysiotherapeut rekening mee gehouden moet worden. (psychosociale factoren die een negatieve invloed hebben op het beloop van het gezondheidsprobleem)12 - Online screeningsformulier: Formulier op internet, dat door patiënten ingevuld dient te worden, waarop rode en gele vlaggen uitgevraagd worden.

12

http://www.paramedisch.org/issue/2006_1/VERVOLG%20DTF.pdf


29

Online Screeningsformulier Literatuurlijst •

Arnold, P., Mutsaers, J-H.A.M., van Dolder, R., van Meeteren, N.L.U. (juni 2005),“Screenen in het licht van directe toegankelijkheid: Hoe doen anderen dat?Een kwalitatief onderzoek bij medici”, Fysiopraxis

•

Bekkering, G.E., Hendriks H.J.M., Koes B.W., Oostendorp, R.A.B., Ostelo, R.W.J.G., Thomassen, J., van Tulder, M.W. (2005), KNGF-Richtlijn manuele therapie bij lage rugpijn

•

Dolder, van R., (juni 2005) “Screening en diagnostiek: ‘Living apart together’ binnen het zorgverlenersproces bij Directe Toegankelijkheid Fysiotherapie”, Fysiopraxis

•

Dolder, van R., Hagenaars, L.H.A., Heerkens, Y.F., (2005) “Zorgverleningsproces bij Directe Toegankelijkheid Fysiotherapie”, KNGF

•

Egmond, D.L., Schuitemaker, R. (2006), Extremiteiten, 9e druk, Bohn Stafleu van Loghum, houten

•

Goodman, C.C., Snyder, T.E.K., Differential Diagnosis for Physical Therapists, 2007, Saunders Elsevier

•

http://www.cbpweb.nl/indexen/ind_wetten_wbp.stm

•

http://taalunieversum.org/onderwijs/publicaties/geletterd_in_de_lage_landen/richt lijnen.php

•

http://www.minerva-ebm.be/articles/nl/woordenlijst/OR.htm

•

http://www.paramedisch.org/issue/2006_1/VERVOLG%20DTF.pdf

•

http://www.xs4all.nl/~rgrobbee/PubMed/PubMedcursus3/toelichtingen/toelichtin g_pico.htm

•

Hydra, A., Koudstaal, P., Roos, R., (1998)”Neurologie”, Elsevier gezondheidszorg Maarssen: p.

•

Haneveld, G.T, (2000) Geneeswijzer. Laren:Wellnes

•

Magee. D.J., Orthopedie Physical Assessment, 2002, 4e editie, Elsevier Sciences (USA)

•

Swinkels, I., Leemrijse, C., (november 2006)” Gevolgen directe toegang voor de patiëntenpopulatie van de fysiotherapeut”, Fysiopraxis: p.27


30


•

Swinkels, I., Leemrijse, C., Veenhof, C., (oktober 2007 nr. 5)”Eén jaar directe toegang fysiotherapie”, Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie

•

IOF-Jaarprogramma Directe Toegankelijkheid Fysiotherapie II, een vervolg op de verplichte schooling, 2006, Handleiding ter verbetering van de competentie screenen in het kader van Directe Toegankelijkheid Fysiotherapie II, KNGF

•

Flesch, R. (1977), Helder schrijven, spreken en denken, Van Loggum Slaterus, Deventer, pp. 271 v. (De oorspronkelijke test is door Douma Ir. aangepast aan het Nederlands)


31


BIJLAGEN


32


Bijlage 1: Stroomdiagram: Van werkzaamheden tot uiteindelijke totstandkoming online screeningsformulier


33


Bijlage 2: Leesgemakschaal Voor het controleren van de leesbaarheid van de tekst die op de site staat is er gebruik gemaakt van de leesgemakschaal van Flesch. Om deze schaal te gebruiken is het nodig om het aantal woorden per zin te tellen en het aantal lettergrepen per 100 woorden. Deze getallen worden ingevuld in de schaal en daarna is het de bedoeling dat er een lijn tussen beide punten word getrokken. Het screeningsformulier moet voor mensen van alle niveau’s te begrijpen zijn. Hierdoor werd de norm dat de uitkomst van de leesgemakschaal tussen de 65 en 85 moet zijn. Als dit wordt gecontroleerd met de tekst die wij ter introductie op de site hebben geplaatst is te zien dat de score te hoog uitkomt. Dit is te wijten aan lange woorden die vaker voorkomen zoals het woord fysiotherapeut. Dit komt vrij vaak voor en bevat ook veel lettergrepen. De tekst is daarom door verschillende mensen gelezen en beoordeeld op begrijpelijkheid. Hier is uit gekomen dat de leesbaarheid van de tekst duidelijk is. De leesgemakschaal is ook toegepast op de screeningsvragen zoals deze in het formulier staan. Hier kwam uit dat de vragen op het juiste niveau zijn geformuleerd. Onder de leesgemakschaal, staat een ingevulde leesgemakschaal, waaruit blijkt dat het niveau van de vragen binnen de door ons gestelde norm valt.


34

Online Screeningsformulier Lege Leesgemakschaal


35

Online Screeningsformulier Ingevulde Leesgemakschaal De tekst die gebruikt is voor het invullen van de schaal staat hieronder, met de VETgedrukte zin als zin die gebruikt is om de schaal in te vullen.


36

Online Screeningsformulier 1. Heeft u langdurig gebruik gemaakt van de medicatie corticosteroïden (ontstekingsremmers)? JA/NEE 2. Heeft u een vorm van kanker (gehad)?

JA/NEE

3. Voelt u zich vaak moe?

JA/NEE

4. Heeft u een verminderde eetlust?

JA/NEE

5. Voelt u zich de laatste tijd ziek? (bijvoorbeeld misselijkheid, braken, diarree?)

JA/NEE

6. Heeft u momenteel onverklaarbare koorts?

JA/NEE

7. Bent u afgelopen maand veel gewicht verloren zonder er iets voor te doen? JA/NEE 8. Heeft u recent een ongeluk/val gehad?

JA/NEE

9. Heeft u pijn gedurende de nacht?

JA/NEE

10. Heeft u constante pijn die niet afneemt in rust of bij verandering van houding?

JA/NEE


37


Bijlage 3: Online screeningsformulier De website van de fysiotherapeut:


38



39



40


Op deze bladzijde van de website moet de afbeelding van het lichaam komen waar op de verschillende regio’s kan worden aangeklikt.


41



42



43



44



45



46


Bijlage 4: Enquête beoordeling screeningsformulieren Hieronder zijn de resultaten van de ingevulde enquêtes ter beoordeling van de begrijpbaarheid van het online screeningsformulier te vinden. Deze enquête is onder 30 willekeurige mensen afgenomen. Uit deze korte enquête is af te lezen dat het screeningsformulier over het algemeen goed in te vullen is. De meeste mensen begrijpen alle vragen, slechts een aantal ‘moeilijke’ woorden moeten soms worden opgezocht. Dit is niet bij iedereen nodig. Dit gaat voornamelijk om het woord corticosteroïden, dit zijn bijnierschorshormonen, maar veel mensen weten dit niet. De makkelijkste omschrijving is ontstekingsremmers, maar dit dekt niet de gehele lading. We hebben er wel voor gekozen om dit ter verduidelijking achter het woord corticosteroïden te zetten. Men begrijpt wat de meerwaarde is van het invullen van het formulier en het invullen kost niet veel tijd.

Informatie enquête Aantal personen Man Vrouw Gemiddelde leeftijd

Tabel: Score van de enquête Score 1 Score 2 Vraag 1 Vraag 2 40% 46,7% Vraag 3 Vraag 4

30 53% 47% 36,5 jaar

Score 3

Score 4 26,7%

Score 5 73,3%

26,7% 3,3%

73,3% 96,7%

13,3%


47

Online Screeningsformulier Enquête Man/Vrouw Leeftijd:

1. De vragen werden duidelijk geformuleerd en waren goed te begrijpen. Volledig mee oneens 1 2 3 4 5 Volledig mee eens

2. Er stonden woorden en/of termen in de vragenlijst die ik niet volledig heb begrepen Volledig mee oneens 1 2 3 4 5 Volledig mee eens

3. Het doel van de vragenlijst is duidelijk beschreven. Volledig mee oneens 1 2 3 4 5 Volledig mee eens

4. Het invullen van de vragenlijst duurde niet langer dan 20 minuten. Volledig mee oneens 1 2 3 4 5 Volledig mee eens

5. Overige opmerkingen


48

DTF: Online Screeningsformulier

Recommend Documents