Drie goede redenen voor een minor Wijsbegeerte

Inhoudsopgave Drie goede redenen voor een minor Wijsbegeerte / 2 Wat is Wijsbegeerte? / 4 Samenstelling van de minors / 5 Tijdsduur / 7 Inschrijven en verdere informatie / 8 Overzicht algemene minors vanaf 2004-2005 / 9 . Wijsbegeerte algemeen voltijd alfa/gamma / 0 2. Wijsbegeerte algemeen voltijd bèta /  3. Wijsbegeerte algemeen voltijd / 2 4. Wijsbegeerte algemeen deeltijd alfa/gamma / 3 5. Wijsbegeerte algemeen deeltijd bèta / 4 Specifieke minors vanaf 2004/2005 / 5 . Geschiedenis van de Wijsbegeerte algemeen / 6 2. Grieks-Romeinse en Middeleeuwse Wijsbegeerte / 8 3. Geschiedenis van de Nieuwere Wijsbegeerte / 9 4. Ethiek / 20 5. Filosofie van mens en maatschappij / 22 6. Politieke Filosofie / 24 7. Taal en cognitie / 26 8. Wetenschapsfilosofie / 27 9. Logica / 28 0. Esthetica (Filosofie van de Kunsten) / 30

1

Drie goede redenen voor een minor Wijsbegeerte Je overweegt een minor Wijsbegeerte te volgen. Dan zul je er zeker een vinden die aansluit bij je belangstelling. De minors van de Faculteit Wijsbegeerte bieden je de kans om kennis te maken met de belangrijkste wijsgerige denkers en ideeën uit 25 eeuwen menselijke geschiedenis. In deze informatiebrochure worden alle minors beschreven. Ook vind je antwoorden op veel praktische vragen. Maar voor we de details bespreken, willen we drie redenen geven waarom een minor Wijsbegeerte aan de Universiteit Utrecht een welbesteed onderdeel van je studie zal zijn.

1 2

Je profiteert ervan in je majorstudie Wijsbegeerte (filosofie) is een intellectueel uitdagend vak. Het buigt zich over de aard van het menselijk bestaan. Tal van vragen over kennis, bewustzijn, emoties, ethiek, politiek, natuurwetten en regels voor correct redeneren werden binnen de filosofie voor het eerst beantwoord. Naast intellectuele vergezichten biedt de filosofie verrassend praktische inzichten in de fijne kneepjes van wetenschappelijke theorievorming en de eigenaardigheden van de menselijke psyche en het menselijk handelen. Friedrich Nietzsche noemde de Wijsbegeerte aan het einde van de 9e eeuw al de ‘moeder der wetenschappen’. Want vrijwel alle alfa-, gamma- en bètawetenschappen hebben historische wortels in de filosofie. Met name filosofen uit de Griekse Oudheid, de Renaissance, de Verlichting en de moderne en postmoderne periodes stelden vragen over natuur, samenleving, taal, denken en media die hun sporen hebben nagelaten in vrijwel alle wetenschappen. Dus wat je majorstudie dan ook is, een goed gekozen minor Wijsbegeerte zal je nieuwe inzichten geven in de uitgangspunten en vaak ook de geschiedenis van je majorstudie. Juist omdat een minor Wijsbegeerte je enige afstand zal geven van de specifieke vragen en methodes van je majorstudie, zul je je op zelfstandiger wijze tot je studie leren verhouden.

2

Je verwerft praktisch inzetbare academische vaardigheden Tijdens een minor filosofie doe je academische vaardigheden op die bij veel andere studies minder worden geoefend. Onderzoek heeft aangetoond dat wie onder deskundige begeleiding heeft geleerd bijvoorbeeld logische, retorische, metafysische en ethische problemen te analyseren, vaak in staat is de daarbij benodigde vaardigheden ook op andere terreinen snel en efficiënt in te zetten. Filosofen zijn dan ook niet per

definitie boekenwurmen. Ze vinden sinds jaar en dag werk in het bedrijfsleven, bij uitgeverijen, in de politiek, op ministeries, in de journalistiek, in onderwijs en wetenschap en in de informatica. Ze maken daar gebruik van hun uitstekende analytische vermogens, de kunst hoofdzaken van bijzaken te onderscheiden en de bekwaamheid in geschreven en gesproken woord een sluitend betoog te houden. Allemaal zaken die aan de Faculteit Wijsbegeerte bij de begeleiding van studenten veel aandacht krijgen. Als minorstudent zul je vier cursussen lang niet alleen Wijsbegeerte studeren, maar je ook deze vaardigheden eigen maken. Kortom: van een minor filosofie zul je niet alleen in je majorstudie maar ook in je (toekomstige) beroep nog veel plezier hebben.

3

Je kiest uit een breed en flexibel palet aan vakken en studeert in je eigen tempo In Utrecht bestaat een zeer breed aanbod aan wijsgerige vakken. De cursussen worden zowel in een voltijdals een deeltijdopleiding aangeboden. Als minorstudent mag je zowel de dag- als de avondcolleges volgen, wat roosterproblemen met je majorstudie helpt voorkomen. Voor wie snel wil of moet studeren zijn er korte minors, waarin je gedurende twee of drie (voltijd) of vier tot zes (deeltijd) onderwijsperiodes vier wijsgerige cursussen doet. Maar er zijn ook minors die je over een langere periode kunt spreiden. Welke minor je ook kiest, bij afronding krijg je van de Faculteit Wijsbegeerte een officieel minorcertificaat dat je aan je portfolio kunt toevoegen. Overigens is het altijd goed om één of meerdere losse vakken bij Wijsbegeerte te volgen. Als je er om welke reden dan ook niet in slaagt een minor af te ronden, kun je de behaalde vakken altijd nog opnemen in de profileringsruimte of als academische contextvakken.

3

Wat is Wijsbegeerte?

4

Sinds 998 is Wijsbegeerte op veel middelbare scholen een erkend eindexamenvak. Maar als je op school geen Wijsbegeerte hebt gehad, is het misschien moeilijk om je voor te stellen wat de studie inhoudt. Toch zullen veel filosofische vragen je bekend voorkomen. Bijvoorbeeld: Wat is waarheid? Wat is rechtvaardigheid? Wat geeft woorden hun betekenis? De wetenschap is een complex bedrijf, dat bol staat van verschillende methoden, theorieën, open of verborgen agenda’s en verschillende maatschappelijke belangen die ermee gediend zijn. Alle wetenschappen hebben uitgangspunten waarop hun theoretische exercities berusten. Die uitgangspunten moeten tot op zekere hoogte stabiel worden gehouden om succesvol wetenschap te kunnen bedrijven. Toch zijn ze zelden boven discussie verheven. De filosofie onderzoekt de vanzelfsprekend lijkende uitgangspunten van de wetenschap en – ruimer – van het praktische handelen van mensen in bijvoorbeeld ethiek en politiek. Heel vaak blijkt daarbij dat veel van die uitgangspunten heel wat minder vanzelfsprekend zijn dan ze lijken. Filosofen als Plato, Aristoteles, Machiavelli, Hobbes, Kant, Nietzsche en Wittgenstein hebben hun roem te danken aan de wijze waarop zij oude vanzelfsprekendheden onderuit haalden en op een nieuwe manier rekenschap gaven van ons wetenschappelijk en praktisch handelen. Het bevragen van vanzelfsprekendheden vereist het vermogen kritisch en zelfstandig na te kunnen denken. Om dit te leren moet de student zich de inhoud en strekking van veel vakliteratuur eigen maken. Dat vergt behoorlijk wat doorzettingsvermogen, maar het levert de student veel kennis en vaardigheden op. Het blijft bovendien niet bij lezen alleen. Onder begeleiding van competente docenten leer je over de stof na te denken, er over te schrijven en een eigen mening op een academisch verantwoorde wijze te beargumenteren. Wijsbegeerte staat bekend als een pittige studie. Uit onze ervaring met bijvak- en minorstudenten blijkt echter zeker niet dat zij gemiddeld lagere cijfers halen dan hoofdvakstudenten. De minors Wijsbegeerte zijn bovendien zo opgebouwd dat je eerst gedegen wordt ingeleid in een wijsgerige discipline, om pas vanuit die basiskennis de diepte in te gaan. Als je een minor kiest die voldoende aansluit bij je majorstudie en intellectuele nieuwsgierigheid aan doorzettingsvermogen koppelt, zul je meer dan genoeg intellectuele bagage bezitten om ten volle te kunnen profiteren van een minor filosofie.

Samenstelling van de minors Elke minor Wijsbegeerte voldoet aan drie fundamentele eisen: . De minor is samengesteld uit minstens vier cursussen van elk 7,5 ECTS. 2. Minstens een van de vier vakken wordt op niveau 3 (= gevorderd) gevolgd. 3. Toelatingseis niveau 3: Deelname aan een cursus op niveau 3 veronderstelt de succesvolle afronding van tenminste 2 cursussen op niveau  (inleidend) of 2 (verdiepend). Neem bij twijfel altijd contact op met de contactpersoon van de betreffende minor. De Faculteit Wijsbegeerte biedt 5 minors aan. Een overzicht en inhoudelijke beschrijving van het aanbod tref je aan vanaf pagina 9 van deze brochure. Welke minor je kiest zal vaak afhangen van je majorvak en je persoonlijke belangstelling. Aarzel niet om bij vragen contact op te nemen met de studieadviseur Wijsbegeerte of de contactpersonen van de verschillende minors. Mocht je om inhoudelijke redenen willen afwijken van de bestaande minors, dan dien je daartoe een gemotiveerd schriftelijk verzoek in. Dit verzoek wordt behandeld door

Cézanne Santman Fiscaal Recht 21 jaar ”Ik ben Filosofievakken naast mijn studie Fiscaal Recht gaan doen omdat de focus daar toch wel erg lag op een specialistische, beperkte manier van weten. Daarom zocht ik een intellectuele uitdaging die niet op één vakgebied gericht was. Ik ervaar Filosofie als een overkoepelende wetenschap die toepasbaar is op alles; de vaardigheden die ik er opdoe zorgen ervoor dat ik in vergelijking met mijn mede-Rechtenstudenten vaak veel verder ben in het efficiënt schrijven van papers, het analyseren van teksten en het lezen in vreemde talen: kortom het wetenschappelijk denken wordt veel meer ontwikkeld. Natuurlijk ligt de meerwaarde van Filosofie ten opzichte van Rechten niet alleen op het niveau van de vaardigheden. Het is bovenal een voorrecht om het te mogen studeren. Ik vind het heerlijk om me in een ideeëngeschiedenis te kunnen verdiepen, ook al ben ik het niet met alles eens. Dit zet me juist meer aan tot denken, en helpt me zo tot een veel vollediger benadering van probleemstukken te komen. Soms bedenk je dingen die je anders niet bedacht zou hebben. Je wordt nauwkeuriger in je formuleringen en redeneringen: na de filosofie zijn er bepaalde termen (zoals “absoluut zeker”) die je niet meer normaal en zomaar kunt, en wilt, gebruiken. Bij Fiscaal Recht wordt er heel erg gedacht in vaste kaders, en het gebrek daaraan bij filosofie vind ik erg bevrijdend.”

5

Pim Altena Natuurkunde 20 jaar

6

“Al op de middelbare school, bij het vak Levensbeschouwing, kwam ik in aanraking met Filosofie. Waar anderen dit meer zagen als een soort gymles waar je bij moest zijn, vond ik het juist heel erg leuk. Bij het begin van mijn studie ben ik dan ook gestart met het volgen van Filosofievakken, vooral omdat ik Natuurkunde nogal smal vond. Dit is zelfs zo gegroeid dat ik Filosofie af en toe leuker vind dan mijn hoofdvak… Er wordt daar soms nogal sterk vanuit een eigen arrogantie gedacht: de Natuurkunde staat fier bovenaan, daarna komt er een stuk niets, en dan misschien Wiskunde en Scheikunde. Ik zocht naar een andere manier om de werkelijkheid te benaderen; eentje die redelijk los zou kunnen staan van de typische bèta-aanpak. Je merkt dat het succes van de natuurwetenschap ook weer problemen oplevert, omdat je soms erg blijft steken en niet buiten je eigen kaders kunt breken. Veel natuurkundigen kunnen daar niet mee omgaan en negeren dan simpelweg de dingen die niet binnen het denkpatroon passen, zoals paranormale verschijnselen. Het beschouwende van de Filosofie en het kwantitatieve van de Natuurkunde ervaar ik ook in dit soort situaties als een perfecte synthese en een verhelderende samenwerking. Als laatste lijkt een minor Filosofie mij ook een ultieme springplank voor bijvoorbeeld de masteropleiding History and Philosophy of Science. “

de studieadviseur van Wijsbegeerte en eventueel ook voorgelegd aan de examencommissie Wijsbegeerte. Het verzoek kun je richten aan: Examencommissie Wijsbegeerte t.a.v. drs. Heleen Rippen Postbus 8026 3508 TC Utrecht De benaming van een minor wordt bepaald door het gekozen pakket. Een minor dient minimaal drie vakken over het thema uit de benaming te bevatten, waaronder het niveau 3 vak. Een minor ‘Ethiek’ mag bijvoorbeeld pas die titel dragen, indien tenminste drie vakken (waaronder het niveau 3 vak) op het terrein van de ethiek liggen. In alle andere gevallen krijgt de minor de benaming ‘Algemene minor Wijsbegeerte’. Overigens bestaat er altijd de mogelijkheid om een of meerdere losse vakken bij Wijsbegeerte te volgen en deze op te nemen in de profileringsruimte of als Academische Context. Bij de cursusomschrijvingen (te vinden in OSIRIS) is aangegeven of voorkennis vereist is. Bij niveau -vakken is dit nooit het geval.

Tijdsduur De faculteit biedt voor voltijdstudenten twee algemene minors aan die in een half tot driekwart jaar kunnen worden afgerond. Speciaal voor deeltijdstudenten is er een ‘snelle’ algemene minor ontwikkeld die in  jaar kan worden gedaan. De overige minors strekken zich uit over steeds ongeveer een studiejaar (voltijd) of twee studiejaar (deeltijd). De student wordt dan ook aangeraden al in het tweede (voltijd) of (derde) studiejaar aan deze minors te beginnen. Let voor een efficiënte samenstelling van je minor overigens op de volgende punten: . De niveau  cursussen worden jaarlijks aangeboden, de meeste niveau 2 en niveau 3 cursussen eenmaal per 2 jaar (voltijd) of eenmaal per 4 jaar (deeltijd). Omdat dergelijke vakken in de studiejaren dat ze niet zijn geroosterd alterneren met andere vakken, die ook in de minor kunnen worden ingepast, levert dit meestal geen problemen op voor de inrichting van een minor. 2. Aan de Faculteit Wijsbegeerte kunnen niveau 2 cursussen ook op niveau 3 gevolgd worden en andersom. 3. Houd er rekening mee dat sommige colleges alleen in de avonduren worden aangeboden.

Suzan den Brok Natuurwetenschap & Innovatiemanagement 21 jaar “Ik ben blij dat ik drie jaar geleden niet meteen met filosofie ben begonnen, maar uiteindelijk voor een veiliger en ‘praktischer’ opleiding als NW&I koos. Filosofie is namelijk een heerlijke studie bovenop de kennis en levenservaring die je al hebt, en brengt zo reflectie en nieuwe inzichten met zich mee. Nadat ik eerst een paar deeltijdvakken had gevolgd, ontdekte ik dat filosofie in voltijd nog meer te bieden had: de werkcolleges zorgen bijvoorbeeld voor meer diepgang en onderling contact. Filosofie en NW&I hebben best veel gemeen: ze nemen beiden een positie in tussen de (bèta)wetenschap, het bedrijfsleven en de overheid. Aan de andere kant ervaar ik dat de duizenden jaren oude traditie van de filosofie zorgt voor een horizonverbreding én verdieping die ik vaak toch wel mis. Concreet merk ik dat de vaardigheden die ik opdoe (papers schrijven, tekstanalyse, retorica enzovoorts) veel invloed hebben op de dagelijkse praktijk van mijn huidige studie. Het analyseren van beleidsnota’s gaat makkelijker en het schrijven ervan gebeurt gedetailleerder en tegelijkertijd met meer oog voor het grote geheel. Op algemeen niveau merkte ik zelfs dat ik meer over NW&I als geheel, de samenhang tussen vakken en de eventuele tekortkomingen van het vakgebied ging nadenken. Alleen al om dit laatste zou ik een minor filosofie aan elke student aanraden!”

7

Inschrijven en verdere informatie . Voor de minor kunt je je aanmelden via het minoraanmeldingsformulier op de website van de Faculteit Wijsbegeerte www.phil.uu.nl > onderwijs > studeren. 2. Schrijf je via OSIRIS in voor iedere individuele cursus die onderdeel is van de minor. 3. Precieze cursusomschrijvingen vind je in OSIRIS, de studiegids en de universitaire onderwijscatalogus (de laatste twee te vinden op www.phil. uu.nl > onderwijs > studeren). 4. Informatie over de inschrijvingstermijnen en andere relevante onderwijszaken (zoals roosters en eventuele wijzigingen in de aanmeldingsprocedure) worden bekend gemaakt via de website van de faculteit www.phil.uu.nl > onderwijs > studeren. Vergeet niet de website regelmatig te bezoeken.

8

De diverse masteropleidingen van Wijsbegeerte – Wijsbegeerte Academisch, Wijsbegeerte Onderzoek en Filosofie in Bedrijf* – stellen als ingangseis 60 ECTS aan wijsgerige vakken, waaronder bijvoorbeeld een minor. Voor informatie over welke minor het best aansluit op welke major neem je contact op met de studieadviseur, drs. H. Rippen. Ook voor verdere vragen kun je met haar contact opnemen: 030-25383 * Voor Filosofie in Bedrijf gelden afwijkende ingangseisen. Neem hierover contact op met drs. mr. R. Claassen: 030-2533847, e-mail: Rutger. [email protected]

Overzicht algemene minors vanaf 2004-2005 Algemene minors: voor wie snel en grondig wil worden ingeleid in de Wijsbegeerte! De studie Wijsbegeerte bestaat uit drie onderwijs- en onderzoeksgebieden: — GF: Geschiedenis van de Filosofie (Oudheid, Middeleeuwen, Nieuwere Wijsbegeerte) — PF: Praktische Filosofie (Ethiek, Politieke en Sociale Filosofie, Wijsgerige Antropologie) — TF: Theoretische Filosofie (Logica, Kennisleer, Wetenschapsfilosofie, Taalfilosofie). De algemene minors bestaan uit een combinatie van drie inleidende vakken op elk van deze deelterreinen, aangevuld met een cursus uit één van de drie wijsgerige deelgebieden. Al naar gelang de samenstelling van de minor kan worden gesproken van een minor met een alfa/gamma dan wel een bèta oriëntatie. Je kunt kiezen uit drie algemene minors: . Wijsbegeerte algemeen voltijd alfa, gamma (periode  en 2) 2. Wijsbegeerte algemeen voltijd bèta (periode , 2 en 3) 3. Wijsbegeerte algemeen voltijd alfa, gamma (periode 3 en 4) 4. Wijsbegeerte algemeen deeltijd alfa, gamma (periode  t/m 4, dinsdagavond) 5. Wijsbegeerte algemeen deeltijd bèta (periode  t/m 4, dinsdagavond) Het is ook mogelijk zelf een algemene minor samen te stellen. In principe kan in iedere periode gestart worden. In iedere periode wordt dan een vak naar keuze gevolgd. De algemene regel is dat er op niveau  zowel een GF, een TF als een PF vak moet worden gevolgd (Filosofie van de Geest geldt zowel als PF- als GF-vak). De keuze van het niveau 3 vak is vrij. Neem daarover wel altijd contact op met de contactpersoon algemene minors. Let op: deelname aan een cursus op niveau 3 veronderstelt de succesvolle afronding van tenminste 2 cursussen op niveau  (inleidend) of 2 (verdiepend). Neem bij twijfel altijd contact op met de contactpersoon van de betreffende minor. Contactpersoon algemene minors: drs. H. Rippen: 030-25383.

9

1. Wijsbegeerte algemeen voltijd alfa/gamma

Frequentie

1

Geschiedenis van de wijsbegeerte 1

1

Jaarlijks

WB1BD3008 x

05/06 dag & avond

1

Wijsgerige ethiek

1

Jaarlijks

WB1BD3007 WB1BA3007

05/06 dag

1

Filosofie van de geest

2

Jaarlijks

WB1BD3027 x

05/06 dag & avond

Niveau

Periode

(jaarlijks: periode 1 en 2)

Vak

Dag

Avond

Volgende

Eén van de volgende vakken op niveau 3: 2/3 Politieke ethiek

2

04/05 WB2BD3011 x Tweejaarlijks WB3BD3011

06/07 dag & avond

2/3 Geschiedenis van de kentheorie 2

2

04/05 tweejaarlijks

WB2BD3029 WB2BA3029 WB3BD3029 WB3BA3029

06/07 dag

2/3 Staat en individu 2

2

05/06 tweejaarlijks

WB2BD3057 x WB3BD3057

07/08 dag & avond

2/3 Normatieve ethiek

2

05/06 tweejaarlijks


07/08 dag

10

Deze algemene minor kent niveau -vakken op de drie hoofdgebieden van de filosofie en een niveau 3-vak in de praktische filosofie of de geschiedenis van de filosofie.

2. Wijsbegeerte algemeen voltijd bèta

Frequentie

1


1

Jaarlijks

WB1BD3008

x

05/06 dag & avond

1

Wijsgerige ethiek

1

Jaarlijks

WB1BD3007

WB1BA3007

05/06 dag

1

Logica voor filosofen 2

Jaarlijks

WB1BD4052

WB1BA4042

05/06 dag

Niveau

Periode

(jaarlijks: periode 1, 2 en 3)

Vak

Dag

Avond

Volgende

Eén van de volgende vakken op niveau 3: 2/3 Wetenschapsfilosofie 3

04/05 WB2BD3031 Tweejaarlijks WB3BD3031

B2BA3031 WB3BA3031

06/07 dag

2/3 Grondslagen van de kennis

05/06 tweejaarlijks

x

07/08 dag & avond

3

WB2BD4023 WB3BD4023

Deze algemene minor kent niveau -vakken op de drie hoofdgebieden van de filosofie en een niveau 3-vak in de wetenschapsfilosofie of de kenleer.

11

3. Wijsbegeerte algemeen voltijd

Frequentie

Dag

3

Jaarlijks

WB1BD3035 WB1BA3035

05/06 dag

Geschiedenis vd wijsbegeerte 2

3

Jaarlijks

WB1BD3050 x

05/06 dag & avond

Inleiding politieke & sociale filosofie

4

Jaarlijks

WB1BD3013 x

05/06 dag & avond

Niveau

Periode

(jaarlijks: periode 3 en 4)

Vak

1

Taalfilosofie

1 1

Avond

Volgende

Eén van de volgende vakken op niveau 3:

12

2/3 Vrijheid & moraal

4


06/07 dag & avond

2/3 Metafysica 2

4

05/06 tweejaarlijks

07/08 dag


Deze algemene minor kent niveau -vakken op de drie hoofdgebieden van de filosofie en een niveau 3-vak in de geschiedenis van de moderne wijsbegeerte.

4. Wijsbegeerte algemeen deeltijd alfa/gamma

Vak

Periode

Niveau

(2005/2006)

Frequentie

Dag

Avond

Volgende

1


1

05/06 jaarlijks

WB1BD3008 WB1BA3008

04/05 dag 06/07 dag 07/08 d & a

1

Filosofie van de Geest

2

05/06 jaarlijks

WB1BD3050 WB1BA3008

04/05 dag 06/07 dag 07/08 d & a

1


4

05/06 jaarlijks

WB1BD3013 WB1BA3013

04/05 dag 06/07 dag 07/08 d&a

3

05/06 tweejaarlijks


07/08 dag

2/3 Metafysica 1

Deze algemene minor kent niveau -vakken op de drie hoofdgebieden van de filosofie en een niveau 3-vak in de geschiedenis van de antieke en middeleeuwse wijsbegeerte.

13

5. Wijsbegeerte algemeen deeltijd bèta

Frequentie

Dag

1

Jaarlijks

WB1BD3007 WB1BA3007

05/06 dag

1

Logica voor filosofen 2

Jaarlijks

WB1BD4052 WB1BA4042

05/06 dag

1


4

Jaarlijks

WB1BD3051 WB1BA3051

05/06 dag

2/3 Wetenschapsfilosofie

3

04/05 tweejaarlijks


06/07 dag

2/3 Grondslagen van de kennis

3

05/06 tweejaarlijks


07/08 dag & avond

Niveau

Periode

(2004/2005)

Vak

1

Wijsgerige ethiek

Avond

Volgende

Deze algemene minor kent niveau -vakken op de drie hoofdgebieden van de filosofie en een niveau 3-vak in de wetenschapsfilosofie of de kenleer. 14

Specifieke minors vanaf 2004/2005 Specifieke minors: voor wie vanuit een thematische interesse een minor Wijsbegeerte wil volgen. Specifieke minors zijn thematisch geordende pakketten van 4 cursussen. Niveau  cursussen zijn verplichte onderdelen, op niveau 2 en 3 bestaat voor de student meestal enige keuzevrijheid. . Geschiedenis van de Wijsbegeerte algemeen 2. Griek-Romeinse en Middeleeuwse Wijsbegeerte 3. Geschiedenis van de Nieuwere Wijsbegeerte 4. Ethiek 5. Filosofie van mens en maatschappij 6. Politieke filosofie 7. Taal en cognitie 8. Wetenschapsfilosofie 9. Logica (samenwerkingsverband met Wiskunde en Informatica) 0. Esthetica (samenwerkingsverband met Letteren) Tijdsduur: deze minors strekken zich uit over minimaal een jaar. NB.

d= dagcollege a= avondcollege

15

1. Geschiedenis van de Wijsbegeerte algemeen

16

De minor Geschiedenis van de Wijsbegeerte algemeen biedt een overzicht van de geschiedenis van de filosofie, van de oudheid tot de vroege twintigste eeuw. De wijsbegeerte van de klassieke Oudheid vormt niet alleen het begin van de filosofische traditie, maar biedt ook een gevarieerd tableau van denkers die ons nog steeds aanspreken: de Voor-Socratici, filosofische reuzen zoals Socrates, Plato en Aristoteles, maar ook de steeds meer bestudeerde Hellenistische scholen: Stoa, Epicurisme en Scepticisme. In de Middeleeuwen wordt de joods-christelijk-islamitische denkwereld geconfronteerd met de Wijsbegeerte van de Grieks-Romeinse Oudheid. In het spanningsveld tussen weten en geloof komen wijsgerige problemen aan bod met thema’s als het natuurrecht, de redelijkheid als morele maatstaf, wil en verstand, kennis en waarheid. Naast de Wijsbegeerte in scholen en universiteiten ontwikkelde zich in de woelingen van het maatschappelijk leven ook een politieke filosofie. De Nieuwere Wijsbegeerte begint met de Renaissance, als er ingrijpende veranderingen optreden op het gebied van maatschappij, wetenschap en godsdienst – en dus ook in de filosofie. Na de Renaissance volgt er een tijd van consolidatie en systeemvorming (Descartes, Spinoza, Leibniz). De Verlichting geeft een nieuwe aanzet tot redelijk en wetenschappelijk onderzoek, uitlopend op het Duits idealisme van Kant en Hegel. In deze periode wordt de geldigheid van kennis diepgaand onderzocht. In de negentiende eeuw ligt de nadruk op proces (Marx, Darwin) en kritiek (Nietzsche). De vroege twintigste eeuw brengt veel verschillende stromingen voort, zoals de fenomenologie (Husserl), de vroege analytische filosofie (Wittgenstein) en het existentialisme (Sartre). Deze minor is interessant voor iedereen met een algemene interesse in filosofie. De minor sluit in het bijzonder aan bij geschiedenis, theologie en andere geesteswetenschappelijke en culturele richtingen.

Periode

1


1

Jaarlijks

WB1BD3008 x

05/06 dag & avond

1


3

Jaarlijks

WB1BD3050 x

05/06 dag & avond

1


4

Jaarlijks

WB1BD3051 WB1BA3051

05/06 dag

Niveau

Frequentie

Vak

Dag

Avond

Volgende

Plus: een niveau 3-cursus te kiezen uit het gehele bacheloraanbod van de disciplinegroep Geschiedenis van de Filosofie (zie studiegids en www.phil.uu.nl > onderwijs > studeren)

Contactpersoon: dr. P.M. Steenbakkers: [email protected]

17

2. Grieks-Romeinse en Middeleeuwse Wijsbegeerte

18

De Wijsbegeerte van de klassieke Oudheid vormt niet alleen het begin van de filosofische traditie, maar biedt ook een gevarieerd tableau van denkers die ons nog steeds aanspreken: de Voor-Socratici, filosofische reuzen zoals Socrates, Plato en Aristoteles, maar ook de steeds meer bestudeerde Hellenistische scholen: Stoa, Epicurisme en Scepticisme. In de late Oudheid herleeft het Platonisme en treedt in discussie met het opkomende Christendom. Je krijgt een overzicht van de belangrijkste ideeën van deze filosofen: de kosmos en de plaats van de mens daarin, de leer van het ‘zijn’ (ontologie), opvattingen over kennis en waarheid, maar ook ethische en politieke thema’s: het goede leven, de ideale samenleving. In de Middeleeuwen wordt de joodschristelijk-islamitische denkwereld geconfronteerd met de Wijsbegeerte van de Grieks-Romeinse Oudheid. In het spanningsveld tussen weten en geloof komen wijsgerige problemen aan bod met thema’s als het natuurrecht, de redelijkheid als morele maatstaf, wil en verstand, kennis en waarheid. Naast de wijsbegeerte in scholen en universiteiten ontwikkelde zich in de woelingen van het maatschappelijk leven ook een politieke filosofie. Deze minor is geschikt voor iedereen met een algemene interesse in filosofie, maar sluit in het bijzonder aan bij (Oude en Middeleeuwse) geschiedenis, theologie, mediëvistiek en andere geesteswetenschappelijke en culturele richtingen. N

Vak

P

Frequentie

Dag

Avond

1


1

Jaarlijks

WB1BD3008 x

Volgende 05/06 dag & avond

Drie cursussen (één op niveau 3) te kiezen uit: 2/3 Het Goede Leven

3

Tweejaarlijks WB2BD3010 x WB3BD3010

2/3 Metafysica 1

3

05/06 tweejaarlijks

WB2BD3000 WB2BA3000 07/08 dag WB3BD3000 WB3BD3000

2/3 Staat & individu 1

1

05/06 tweejaarlijks


07/08 dag & avond


1

04/05 tweejaarlijks


06/07 dag

Contactpersoon: dr. T. Tieleman: [email protected]

06/07 dag& avond

3. Geschiedenis van de Nieuwere Wijsbegeerte De Nieuwere Wijsbegeerte begint met de Renaissance, als er ingrijpende veranderingen optreden op het gebied van maatschappij, wetenschap en godsdienst – en dus ook in de filosofie. Na de Renaissance volgt er een tijd van consolidatie en systeemvorming (Descartes, Hobbes, Spinoza, Leibniz, Locke). De Verlichting geeft een nieuwe aanzet tot redelijk en wetenschappelijk onderzoek, uitlopend op het Duits idealisme van Kant en Hegel. In deze periode wordt de geldigheid van kennis diepgaand onderzocht. In de negentiende eeuw ligt de nadruk op proces (Marx, Darwin) en kritiek (Nietzsche), De twintigste eeuw brengt veel verschillende stromingen voort, zoals de fenomenologie (Husserl), de vroege analytische filosofie (Wittgenstein) en het existentialisme (Sartre). Deze minor is interessant voor iedereen met een belangstelling voor filosofie, maar sluit in het bijzonder aan bij (nieuwere) geschiedenis, theologie, psychologie, en andere geesteswetenschappelijke en culturele richtingen.

Frequentie

1


3

Jaarlijks

WB1BD3050 x

05/06 dag & avond

1


4

Jaarlijks

WB1BD3051 WB1BA3051

05/06 dag

Niveau

Periode

19

Vak

Dag

Avond

Volgende

Twee cursussen (één op niveau 3) te kiezen uit: 2/3 Metafysica 2

4

05/06 tweejaarlijks


07/08 dag


2

05/06 tweejaarlijks


07/08 dag & avond


2

04/05 tweejaarlijks


06/07 dag


4

04/05 tweejaarlijks


06/07 dag & avond

Contactpersoon: dr. P.M. Steenbakkers: [email protected]

4. Ethiek

20

Morele kwesties doen zich vandaag de dag voor op vele gebieden binnen maatschappij en wetenschap voor. Mogen wij mensen klonen? Mogen wij met dieren experimenteren? Wat voor verplichtingen hebben wij ten opzichte van mensen in de derde wereld? Het vak Ethiek houdt zich met dit soort vragen bezig. De meta-ethiek stelt de vraag of we überhaupt met goede redenen over moraal kunnen argumenteren. Kunnen wij ethische uitspraken rechtvaardigen? Is moraal niet altijd afhankelijk van een concrete cultuur? En zijn morele overtuigingen dan niet altijd gebonden aan een concrete cultuur? In de normatieve ethiek komen verschillende concepties van moraal aan de orde die principes voor morele verplichtingen zoeken. Is het een morele verplichting voor voorwaarden van geluk iedereen te scheppen? Zijn bepaalde handelingen onvoorwaardelijk verplicht? Of is moraal een systeem van afspraken tussen alle handelingsbekwame wezens? Hebben wij verplichtingen tegenover dieren en de natuur? Maar ook kritiek op de traditionele normatieve theorieën door bijvoorbeeld de feministische ethiek komt aan de orde. In de toegepaste ethiek gaat het om concrete gebieden van het menselijk handelen en de morele problemen die daar centraal staan. In de bio-ethiek en politieke ethiek worden concepten ontwikkelt om in actuele morele discussies beoordelingscriteria ter beschikking te hebben. De minor ethiek stelt studenten in staat de belangrijkste vragen en theorieën binnen de ethiek te leren kennen. Centraal staat daarbij de relatie tussen theoretische en toegepaste ethiek. Om een bijdrage aan de maatschappelijke discussie te kunnen geven, moet we op de hoogte zijn van de theoretische discussie. Maar de ethische theorie moet op haar beurt in het licht van de actuele kwesties worden bediscussieerd. De minor ethiek is geschikt voor studenten met theoretische belangstelling maar ook voor studenten die meer in de toegepaste ethiek geïnteresseerd zijn. Het Ethiek Instituut van de Universiteit Utrecht biedt als mogelijke verdieping een masteropleiding in toegepaste ethiek, de minor Ethiek vormt hierop een voorbereiding. Deze minor is interessant voor studenten uit alle faculteiten, maar sluit in het bijzonder aan bij rechten, theologie, geneeskunde, diergeneeskunde, biologie, sociale wetenschappen en bestuursen organisatiekunde.

1

Wijsgerige ethiek

Periode

Niveau

Vak

Frequentie

Dag

1

Jaarlijks

WB1BD3007 WB1BA3007

Avond

Volgende 05/06 dag

Drie cursussen (één op niveau 3) te kiezen uit: 2/3 Normatieve ethiek

2

05/06 tweejaarlijks


07/08 dag

2/3 Bio-ethiek

3

05/06 tweejaarlijks


07/08 dag & avond

2/3 Politiek en ethiek

2


06/07 dag & avond

2/3 Meta-ethiek

3

04/05 tweejaarlijks

06/07 dag


Contactpersoon: Prof. dr. M. Düwell: [email protected]

21

5. Filosofie van mens en maatschappij

22

In deze minor houdt u zich bezig met de belangrijkste posities binnen de hedendaagse sociale filosofie, wijsgerige antropologie en politieke filosofie. De individuele mens kunnen we ons zonder de sociale verbanden waarin hij soms tegen wil en dank leeft maar moeilijk voorstellen. Omgekeerd kunnen we ons de vaak niet slechts positieve sociale verbanden waarin we staan niet voorstellen zonder de rol die individuele mensen daarin spelen. Op steeds verschillende wijze werpen de cursussen in deze minor licht op de wijze waarop de begrippen individuele mens en sociale relatie in een wederzijdse afhankelijkheidsrelatie staan. In de wijsgerig antropologische cursussen wordt daarbij gekeken naar de sociale aspecten van individuele identiteit, ervaring, handelen en rationaliteit. In de sociaal filosofische cursussen wordt de aard van sociale relaties, hun wordingsgeschiedenis en hun moderne pathologieën bestudeerd. In de politiek filosofische cursussen wordt vanuit normatief oogpunt de vraag gesteld hoe het sociale wezen mensen door met medemensen politiek te handelen constructief dan wel destructief vorm geeft aan de maatschappij. Daarbij wordt aandacht besteed aan centrale noties als de democratische rechtsstaat, burgerschap, multiculturalisme, feminisme en individuele en collectieve vrijheid. Deze minor is interessant voor alle studenten met belangstelling voor de mens als sociaal wezen. Ze sluit in het bijzonder aan bij rechten, psychologie, sociologie, culturele antropologie, bestuursen organisatiekunde, sociale geografie, vrouwenstudies en economie.

Periode

Niveau

Vak

Frequentie

Dag

Avond

Volgende

1


4

04/05 jaarlijks

WB1BD3013 x

05/06 dag & avond

1

Filosofie van de geest

2

Jaarlijks

WB1BD3027 x

05/06 dag & avond

Twee cursussen (één op niveau 3) te kiezen uit: 2/3 Politiek en ethiek

2


06/07 dag & avond

2/3 Wijsgerige antropologie en kritische theorie

4

04/05 tweejaarlijks


06/07 dag

2/3 Posities in de sociale filosofie

1

04/05 tweejaarlijks


06/07 dag & avond

2/3 Posities in de politieke filosofie

1

05/06 tweejaarlijks


07/08 dag

2/3 Rationaliteit, Handeling en Identiteit

4

05/06 tweejaarlijks


07/08 dag & avond

Contactpersoon: dr. H.H.A. van den Brink: [email protected]

23

6. Politieke Filosofie

24

De minor politieke filosofie biedt een overzicht over het heden en verleden van de politieke filosofie. U leert het politieke denken kennen van klassieke auteurs als Plato, Aristoteles, Augustinus en Thomas van Aquino. Bekeken wordt hoe de relatie tussen staat, individu (en religie) zich in de filosofie van de Oudheid en van de Middeleeuwen heeft ontwikkeld. Uit de periode van de Renaissance tot de negentiende eeuw worden auteurs besproken als Machiavelli, Hobbes, Locke, Rousseau, Kant, en Marx. Hier bestaat speciale aandacht voor politieke macht, contractsdenken, ‘civil society’, Verlichting, vrijheid, religie, moraal, en voor sociaal-economische verhoudingen. De genoemde auteurs hebben een grote invloed gehad op de ontwikkeling van de grote ideologieën van de twintigste eeuw: het communisme, het kapitalisme en het liberaal- en sociaal-democratische denken. In de filosofie van de twintigste eeuw komen tenslotte denkers aan bod als Hannah Arendt, John Rawls, Michel Foucault en Jürgen Habermas. Kritiek op negatieve gevolgen van het verlichtingsdenken, het kapitalisme en het communisme wedijvert in de twintigste eeuw met pogingen om positieve formuleringen te bereiken van de vereisten van rechtvaardigheid, democratie, burgerschap, multiculturalisme, postmodernisme en feminisme. Deze minor is geschikt voor iedere student met belangstelling voor heden en verleden van het westerse politieke denken. Ze sluit in het bijzonder aan bij (politieke) geschiedenis, rechten, sociale geografie, bestuursen organisatiekunde, sociale wetenschappen, vrouwenstudies en economie.

Periode

Niveau

Vak

Frequentie

Dag

Avond

Volgende

Twee cursussen te kiezen uit: 1

Inleiding in de filoso- 2 fie: historisch

Jaarlijks

WB1BD3022 x

05/06 dag

1


4

Jaarlijks

WB1BD3013 x

05/06 dag & avond

1


4

Jaarlijks

WB1BD3051 WB1BA3051

05/06 dag

Twee cursussen (één op niveau 3) te kiezen uit: 2/3 Staat & individu 1

1

05/06 tweejaarlijks


07/08 dag & avond

2/3 Posities in de politieke filosofie

1

05/06 tweejaarlijks


07/08 dag


2

05/06 tweejaarlijks


07/08 dag & avond

2/3 Posities in de sociale filosofie

1

04/05 tweejaarlijks


06/07 dag & avond

2/3 Politieke ethiek

2

04/05 tweejaarlijks


06/07 dag & avond


4

04/05 tweejaarlijks


06/07 dag & avond

Contactpersoon: dr. H.H.A. van den Brink: [email protected]

25

7. Taal en cognitie

26

Iedereen weet wat taal is. Maar kunnen we ook zeggen wat taal is? Zijn doventaal, computertaal, bijentaal of de taal waarin baby’s en andere mensen denken hetzelfde als gewone taal? Iedereen weet ook dat woorden en zinnen iets betekenen. Maar kunnen we zeggen wat betekenis is? Zitten betekenissen in ons hoofd of in onze omgeving? Wat is de relatie tussen woorden en dingen? En wat betekent het als we zeggen dat een zin waar is? Wat is waarheid? In de taalfilosofische vakken van de minor Taal en Cognitie worden deze vragen onder meer behandeld aan de hand van het werk van filosofen als Frege, Russell, Wittgenstein en Quine. Het woord cognitie is afgeleid van het Latijnse zelfstandig naamwoord cognitio, dat “het vermogen om iets te kennen of te begrijpen” betekent. In de cognitiewetenschap vraagt men zich af hoe kennis in elkaar zit en probeert men vragen over verwerving, representatie en opslag van kennis te beantwoorden. Ook worden het bewerken van en het redeneren met kennis onderzocht. Bij kennis en redeneren speelt taal een grote rol: taal is zeer nauw met kennis verbonden en vormt tevens een belangrijke drager van kennis. Het verband tussen taal en kennis staat centraal in de filosofie van de cognitiewetenschappen en in het vak taal en geest. Deze minor trekt studenten met verschillende achtergronden, maar sluit in het bijzonder aan bij taalkundige richtingen, psychologie, sociale wetenschappen in het algemeen, wiskunde en informatica, en Natuurwetenschap en Innovatiemanagement. N

Vak

P

Frequentie

Dag

Avond

1

Taalfilosofie

3

Jaarlijks

WB1BD3035 WB1BA3035

Volgende 05/06 dag

Drie cursussen (één op niveau 3) te kiezen uit: 2/3 Voortgezette taalfilosofie

2

05/06 tweejaarlijks


2/3 Filosofie van de cognitiewetenschappen

1

04/05 tweejaarlijks

WB2BD3034 WB2BD3034 06/07 dag WB3BD3034 WB3BD3034

Jaarlijks

WB1B3080

04/05 tweejaarlijks


1

Inleiding cognitiewe- 1 tenschappen

2/3 Taal en geest

2

x

07/08 dag

05/06 dag 06/07 dag & avond

Contactpersoon: dr. H.L.W. Hendriks: [email protected]

8. Wetenschapsfilosofie Wetenschapsfilosofie houdt zich bezig met de aard, status en ontwikkeling van wetenschappelijke kennis. Vragen die hierbij aan de orde komen zijn: waarin verschilt wetenschappelijke kennis van andere kennis? Is er een typische wetenschappelijke methodologie? Wat is vooruitgang in de wetenschap, ontwikkelt wetenschap zich in een cumulatief proces? Moeten wetenschappelijke theorieën letterlijk geïnterpreteerd worden, of dienen ze slechts als instrument om voorspellingen te doen? Wat is het om een wetenschappelijke verklaring te geven van een verschijnsel? Hoe betrouwbaar zijn onze redeneringen? Wat is kennis eigenlijk? Naast dergelijke wetenschapsfilosofische en kentheoretische thema’s komt in deze minor ook de filosofie van de geest aan bod. Hierin worden onder meer actuele aspecten van het lichaam-geest probleem behandeld, zoals het bewustzijn en het computermodel van de menselijke geest. In deze minor worden teksten bestudeerd van filosofen als Van Fraassen, Kuhn, Quine, Lewis en Dennett. Deze minor biedt studenten met een majorvak in de natuurwetenschappen een goede voorbereiding op de Masteropleiding History and Philosophy of Science. Deze minor trekt studenten uit alle wetenschappen, die interesse hebben in de grondslagen van de wetenschapsbeoefening. De minor veronderstelt wel enige affiniteit met formele methoden. N

Vak

P

Frequentie

Dag

Avond

1

Filosofie v/d geest

2

Jaarlijks

WB1BD3027 x

05/06 d & a

2

Studium Generale 3 Wetenschapsfilosofie

Jaarlijks

x

05/06 avond

WB2BA4031

Volgende

Twee cursussen (één op niveau 3) te kiezen uit: 2/3 Grondslagen van de kennis

3

05/06 tweejaarlijks


07/08 dag & avond

2/3 Wetenschapsfilosofie

3

tweejaarlijks


06/07 dag

2/3 Recente ontwikkelin- 1 gen in de wet.filosofie

05/06 tweejaarlijks


07/08 dag avond

2/3 Grondslagen eigen wet.gebied

(Eigen majoropleiding)

Contactpersoon: dr. J.H. van Lith: [email protected]

27

9. Logica

28

De minor LOGICA is een samenwerkingsverband tussen Wijsbegeerte en Informatica. Logica is de wetenschap van het correcte redeneren. Logica houdt zich niet alleen bezig met hoe een correcte redenering er uit ziet (vorm), maar ook met de vraag wat correctheid nu eigenlijk is (inhoud). De studie van de vorm is het domein van de syntaxis. Hier bestuderen we hoe (formele) talen in elkaar zitten en hoe je een afleidingssysteem specificeert. De studie van de inhoud is het domein van de semantiek. Hier komen begrippen als waarheid en geldigheid aan de orde. Moderne Logica heeft een rijke traditie, die zowel filosofisch inzicht heeft geleverd als toepasbare technieken. Logica heeft connecties met Informatica, Linguïstiek, Wijsbegeerte, Wiskunde, Natuurkunde en Rechten. In de minor worden deze connecties zichtbaar gemaakt. De minor laat de schoonheid en diepgang van moderne logische ideeën zien. De minor vergt zeker ook enig technisch kunnen. In de cursussen Logica  en Logica 2 worden de twee meest succesvolle formele systemen ooit ontworpen bestudeerd: de propositie- en de predicatenlogica. Logica  wordt onderwezen in drie varianten: een filosofische, een AI variant met meer computerpracticum en een excursie naar de automaten-theorie, een Computer Science variant met aandacht voor de verzamelingenleer. Logica 2 wordt onderwezen in twee varianten: een filosofische en een AI variant. Het vak Geschiedenis van de Logica behandelt de ontwikkeling van de logica van het Pleistoceen tot nu, met een nadruk op de laatste 50 jaar. Hier wordt onder andere het werk van Gödel behandeld. Het college Filosofie van de Informatica behandelt Informatica als een empirische en als een formele wetenschap. Hierbij komen de logische grondslagen van de informatica aan de orde. Het vak argumentatieleer houdt zich niet bezig met formele systemen, maar concentreert zich op praktisch redeneren. De vakken Logische Complexiteit en Automatisch Redeneren en Inleiding Intelligente Systemen diepen de ideeën uit de eerdere colleges verder uit. De minor LOGICA is geschikt voor bèta studenten – wij denken daarbij bijvoorbeeld ook aan fysici en chemici – maar ook voor alfa en gamma studenten met enige affiniteit met formele methoden, bijvoorbeeld studenten taalkunde en rechten. De minor geldt als een goede voorbereiding op de masteropleiding Master of Logic aan de UVA.

Periode

Niveau

Vak

Frequentie

Dag

Avond

Volgende

Verplicht: Eén vak Logica 1, te kiezen uit: 1

Logica 1 voor filosofen

2

Jaarlijks

WB1BD4052 WB1BA4042

05/06 dag

1

Logica CKI (& computervaardigheden)

1

Jaarlijks

WB1BD3033 x

05/06 dag

1

Logica en verzamelingen

2

Jaarlijks

INFOLV

05/06 dag

x

Verplicht: Eén vak Logica 2, te kiezen uit: 2/3 Voortgezette logica

4

05/06 tweejaarlijks

WB2BA3061 WB3BA3061

x

07/08 dag & avond

2/3 Logica voor AI

2

Jaarlijks

INFOLAI

x

05/06 dag

Verplicht: Eén vak te kiezen uit: 2/3 Geschiedenis van de logica

4

04/05 tweejaarlijks


06/07 dag & avond

3

4

Jaarlijks

INFOFIL

05/06 dag

Filosofie van de informatica

x

Vrije keuze: één vak te kiezen uit: 1

Taalfilosofie

3

Jaarlijks

WB1BD3035 WB1BA3035

05/06 dag

2/3 Argumentatieleer

2

Jaarlijks


05/06 avond

3

Logische complexiteit

1

Jaarlijks

WB3B3071

x

05/06 dag

3

Automatisch redeneren

2

Jaarlijks

INFOAR

x

05/06 dag

3

Inl intelligente systemen

1

Jaarlijks

INFOIIS

x

05/06 dag

Contactpersoon: Prof. dr. A. Visser: [email protected]

29

10. Esthetica (Filosofie van de Kunsten)

30

Deze minor is een samenwerkingsverband tussen Wijsbegeerte en Letteren. Veel Letteren-onderzoek richt zich op onze kunsten: literatuurwetenschap, kunstgeschiedenis, film-, televisie- en theaterwetenschap, muziekwetenschap. We brengen de kunsten in kaart door ze te categoriseren, te periodiseren en te analyseren. Maar waarom zouden we? Is het alleen omdat kunst een belangrijk economische factor vertegenwoordigt? Of veeleer omdat we de kunsten om zich zelfs willen van groot belang achten: van groot persoonlijk en/of cultureel belang. Hoe moeten we over dat belang denken? Een steeds terugkerende kwestie hierbij is de mogelijkheid, dan wel onwenselijkheid, van censuur: we willen graag voorkomen dat onze jeugd bedorven wordt door geweld en sex op televisie of in muziek (gangstarap), door pornografie in de kunst of door immorele kunstwerken. Maar hoe identificeren we het kwaad in de kunsten – waar bevindt het zich precies? – en hoe gaan we er het beste mee om? En muziek, wat is dat eigenlijk en waarom raakt ze ons zo diep? Raakt muziek ons vanwege haar structuur die in de partituur is vastgelegd of gaat het om het klinkende resultaat voortgebracht door de manier waarop musici hun instrument bespelen? En in welke zin van ‘moeten’ moet dat instrument dan authentiek zijn? Waarom is authenticiteit eigenlijk zo interessant? Dit zijn belangwekkende vragen, maar vooral: het zijn filosofische vragen. Filosofen houden zich er al eeuwen mee bezig. In de minor “esthetica (filosofie van de kunst)” leer je waarom we niet goed uit de problemen komen en waarom dit belangwekkende kwesties zijn! We bespreken grote historische filosofen als Plato, Aristoteles, Hume, Kant (die krijgt extra veel aandacht vanwege zijn centrale belang voor onze hedendaagse cultuur), Hegel, Schopenhauer, Nietzsche, Heidegger, Gadamer, Adorno, Derrida. We kijken speciaal goed naar de hedendaagse discussies. Dit onderwijs is rijk gelardeerd met voorbeelden uit de diverse kunsten. Deze minor is geschikt voor alle studenten met wat diepere belangstelling voor kunst, uit vele richtingen binnen letteren en elders: theater-, film en televisie-studenten, kunsthistorici, historici, literatuurwetenschappers, studenten Cultuurgeschiedenis sinds de Verlichting en TCS, theologen, humanisten en wijsgeren.

Periode

Niveau 1

Vak

Inleiding in de filoso- 2 fie: historisch

Frequentie

Dag

Avond

Jaarlijks

WB1BD3022 x

Volgende 05/06 dag

Drie cursussen (één op niveau 3) te kiezen uit: 2/3 Inleiding Filosofie van de kunsten

1

Jaarlijks


05/06 dag

2/3 Nieuwe thema’s uit de kunstfilosofie

4

Jaarlijks


05/06 dag

2/3 Geschiedenis van de esthetica

3

Jaarlijks


05/06 dag

Contactpersoon: dr. R.C.H.M. van Gerwen: [email protected]

31

32

Drie goede redenen voor een minor Wijsbegeerte

Recommend Documents