Jaargang 61, nummer 1, januari 2013
Hervormde Vrouwenbond
Voorlezen,
leuk en leerzaam
Bijbelstudie 8
450 jaar Heidelbergse Catechismus 06
11
Nieuw: Meelezen met... 27
Inhoud
Meelezen met...
11
27
Even bijpraten 03 Vooruitblik themazaterdagen 04 Meditatie 05 Bijbelstudie 8 06 450 jaar Heidelbergse Catechismus 11 Focus 15 Agenda 16 Felicitatie Koningin 16 Prikbord 16 Zilveren bondsartikelen 17 Ziekenhoekje 18 2013 – Jaar van het voorlezen 20 Trefpunt 22
Weze(n)lijk Themabijeenkomsten 2013 Huisstof Meelezen met… Boeken Oproep stafleden vakantieweken Zingen van mijn Heiland Financieel overzicht Vakantieweken alleengaanden Leden die ons ontvielen Colofon Gedicht
23 24 26 27 28 30 31 32 33 34 35 36
Reageren op dit nummer?
[email protected] 02
Even bijpraten
M.M. Jonker-Hakkert, voorzitter
De Hervormde Vrouw januari 2013
Frederik Een nieuw jaar! Een blanco blad ligt voor ons. Wat wordt er dit jaar op geschreven? Met het afsluiten van het oude jaar gingen onze pijn, verdriet en moeiten mee. Hoe moet ik verder? Misschien leerde u tijdens catechisatie ook Zondag 1 van de Heidelbergse Catechismus. Leren met ons hoofd is belangrijk, Frederik III zag daar het belang van (pag. 11 e.v.). Als tiener kon je de waarde ervan maar gedeeltelijk bevatten, maar door de jaren heen ging je steeds meer de rijkdom van dat heerlijke ‘lied van houvast’ verstaan. Je leerde geloven: Christus heeft mij vrijgekocht en ik ben Zijn eigendom. Er gebeurt geen ding zonder de wil van mijn hemelse Vader. Hij schrijft de geschiedenis, ook van mijn kleine leven. Thomas In bijbelstudie 8 gaat het over verbondsvernieuwing. In elke tijd is er reden tot verootmoediging vanwege de gezamenlijke schuld van een volk. Wat een zegen van de Heere als er inkeer komt en toewijding aan Hem. Onlangs was ik bij een bijeenkomst over de Moderne Devotie. Een beweging (14e eeuw) die te midden van alle duisternis en verwarring verlangde naar vroomheid in het hier en nu, naar voorbeeld van de oude devotie van de eerste christelijke gemeente. Thomas à Kempis is een bekende naam uit die tijd. In Windesheim en Zwolle word je op verschillende plaatsen aan hem herinnerd. Zijn boek ‘De navolging van Christus’ wordt tot op vandaag door protestanten en rooms- katholieken gelezen. Als de essentie van het leven worden eenvoud, vroomheid en navolging gepreekt. In de (voluit hervormde!) kring spraken we over het spanningsveld tussen actie en navolging. Is de gemeente een geoliede machine of ‘een arm en ellendig volk dat op de Naam van de Heere vertrouwt’? Om over na te denken. Om opnieuw ons hart aan de Heere te wijden. Roel Nog een mannennaam? Niet uit vervlogen tijden, toch met een geschiedenis. Zelfs een geschiedenis bij de vrouwenbond! Al vele jaren maakt de heer Roel Bartels themaliederen voor VOOR ELKAAR vakantieweken. Ze zijn met andere liederen gebundeld in ‘Zingen van mijn Heiland’ (pag. 31). Mannen en onze vakantieweken, een goede combinatie! Gaat u, ga jij ook mee als vrijwilliger van onze vakantieweken (pag. 33)? Speciaal voor vrouwen Ik hoop dat u geniet van onze nieuwe rubriek ‘Meelezen met…’ een van onze leden. Het is de opvolger van Familieportret, zo blijven onze leden in beeld! Hebt u elkaar op de vereniging al aangespoord om naar een themabijeenkomst te gaan? Doordeweeks of op zaterdag (pag. 4, 24 en 25)? Welkom! ❖ 03
Themazaterdagen 2013
Themazaterdagen – een vooruitblik
Muziek – een belangrijk onderdeel van de themazaterdagen! Alie Post (20) uit IJsselmuiden zal tijdens de zaterdagen in Elspeet de piano bespelen. Een kennismaking én vooruitblik. Wat doe je (naast musiceren) in het dagelijks leven? Momenteel ben ik bezig met mijn studie Opleiding Docent Muziek op het conservatorium (4e jaars). Daarnaast geef ik les op het Hoornbeeck College in Apeldoorn. Daar geef ik een aantal uren in de week het vak ‘muziek’. Het is mooi studenten te motiveren om met muziek bezig te zijn en zo God groot te maken. Ook geef ik pianoen dwarsfluitles. Ik ben vrijwilliger bij de stichting JijDaar in Apeldoorn, waar ik piano speel. Af en toe begeleid ik enkele koren, of speel ik in een asielzoekersdienst. Ik rijd ook nog paard, dat is iets heel anders dan muziek maar wel erg fijn om m’n hoofd leeg te maken. De liefde voor muziek. Met de paplepel ingegoten? Mijn vader had vroeger vaak klassieke muziek
aanstaan. Ook kregen we vanaf groep 4 AMV (Algemene Muzikale Vorming) zodat we in groep 6 een instrument konden kiezen. Dat was voor mij de dwarsfluit. Toen er thuis een piano kwam, zat ik daar hele dagen achter in plaats van dat ik dwarsfluit speelde. De keus om verder te gaan met pianospelen was snel gemaakt. Thuis ben ik ook altijd gestimuleerd om verder te gaan in de muziek, als dat echt was wat ik wilde. Tijdens de themazaterdagen begeleid jij de zangmomenten. Daarnaast verzorg je ook een muziek workshop. Wat kunnen deelnemers verwachten? Tijdens de zangmomenten doe ik mijn best om zo fijn mogelijk te begeleiden en een mooi voor- of naspel te spelen. Vorig jaar heb ik ook de muziekworkshop gegeven en vulden we dat met zingen van opgegeven liederen. Het lijkt me leuk om een tweestemmig lied aan te leren. Mijn doel is om de deelnemers zoveel mogelijk van muziek te laten genieten en ze te laten zien hoe geweldig mooi het is God daarmee de eer te geven! Het thema van de dagen is Alles anders. Wat zegt de Bergrede ons vandaag?. Hoe ervaar jij dat als je achter je piano zit? Wanneer ik psalmen of christelijke liederen speel en zing achter de piano is het mijn doel God groot te maken. Vaak speel ik ook klassieke stukken en dan kan ik soms na het spelen een tijd voor mij uit staren en me verwonderen over de schoonheid van muziek. Dat God ons dat als geschenk heeft gegeven, vervult me vaak met dankbaarheid! ❖ M. Molendijk-van Bemmel, Hardinxveld-Giessendam
04
Meditatie
De Hervormde Vrouw januari 2013
Zijn oog Zie, het oog van de HEERE is over wie Hem vrezen, op hen die op Zijn goedertierenheid hopen. W. Mijnheer-Brink, Oene Mag ik u en jou iets aanreiken om over te mediteren? Om mee te nemen het nieuwe jaar in. Waarschijnlijk ben je weleens bij een sterrenwacht geweest. Indrukwekkend is het planetenstelsel. Duizelingwekkend zijn de afstanden. Zon, maan en sterren spreken van een almachtig God. In het onmetelijke heelal is de aarde een heel kleine planeet. God ziet die kleine planeet. 2 Kronieken 16 vers 9: ‘Want de ogen van de HEERE trekken over de hele aarde.’ Wat een wonder. Het wonder wordt nog groter. Deuteronomium 11 vers 12: ‘Het is een land waar de HEERE, uw God, voor zorgt: voortdurend rusten de ogen van de HEERE, uw God, daarop, van het begin van het jaar tot het einde van het jaar.’ Het grootste wonder… Psalm 33 vers 18: ‘Zie, het oog van de HEERE is over wie Hem vrezen, op hen die op Zijn goedertierenheid hopen.’ Gods oog – dat is een menselijke vorm van spreken, om ons duidelijk te maken wie Hij is. God waakt over Israël en al de volken. Volken die als ‘stofjes aan een weegschaal zijn en een druppel aan een emmer’. Volken in het uiterste, ijskoude noorden of rond de verzengende evenaar. Hij houdt Zich gedurende het hele jaar met het
Psalm 33:18 land bezig en Zijn ogen zijn erop gericht. In alles is het land afhankelijk van de gunst van de Heere. God doorziet de daden van mensen. Hij weegt en oordeelt. Tot waarschuwing en vertroosting. Hij ziet alles, maar in het bijzonder is Zijn oog op de mens gericht die Hem nodig heeft. Op hem die Hem vreest. Op hem die met Hem verbonden is door het geloof, dé verbindingslijn met de Heere Jezus Christus. Mensen kunnen elkaar uit het oog verliezen, maar de Heere kan dat niet. Omdat God Zich op Goede Vrijdag afwendde van Christus. Alleen daarom kan en wil Hij uit genade omzien naar een hart dat helemaal naar Hem is toegekeerd. Dat hart kan zeker zijn van Zijn steun. In 2 Kronieken 16 vers 9 betekent ‘trekken’: op zoek zijn naar. Hij zoekt zelfs de harten op die niet de kracht hebben om tot Hem te roepen. Deze God, Die de aarde en hemel schiep, Die de maan en sterren een plek gegeven heeft, is Dezelfde Die mij roept. Roept uit het duister tot Zijn heerlijk en wonderbaar licht. Wat een wonder dat Hij aan mij denkt. Naar mij om wil zien. Mij Zijn liefde wil schenken. Dit jaar, zo de Heere het geeft, zal te kort zijn om dit wonder te overdenken, erover te mediteren. Te kort om de Heere de lof en eer te geven die Hem toekomt. Te kort om al Zijn wonderen te vertellen. Toch maar beginnen… ❖ 05
Bijbelstudie 8
Het verbond vernieuwd Verbondsvernieuwing. In het kerkelijke leven van onze tijd horen we daarover niet zoveel. In de Bijbel komen we het verschijnsel echter regelmatig tegen. Ook in de kerkhistorie had het een plaats. In gedachten verplaatsen we ons naar het Engelse plaatsje Southampton, op 16 maart 1742. Dr. M. van Campen Alexander Verhuellstraat 2b 6717 JB Ede 0318-646694
[email protected]
Lezen Nehemia 10: 1 en 28-39 Zingen Psalm 25:5 en 6 Psalm 86:3 en 6 Psalm 89:13 en 14 Psalm 92:1 en 7 Psalm 119:17 en 18
06
We horen daar op een vastendag de bekende opwekkingsprediker Jonathan Edwards, een van de voormannen van de zogeheten Great Awakening, preken over het bekende gedeelte Jozua 24:15-27. Hij dringt er bij zijn hoorders met klem op aan om het verbond met de levende God te vernieuwen. Alle inwoners van de stad die ouder zijn dan veertien worden uitgenodigd om dit ‘contract’ te ondertekenen, waarbij ze zich onder ede verplichten hun leven aan Hem te wijden en de wereld te verzaken. Het gaat er bij deze verbondsvernieuwing heel concreet aan toe. De wet van God krijgt alle zeggenschap, zowel wat de geboden van de eerste tafel als van de tweede tafel aangaat. Men belooft voor Gods aangezicht de onderlinge conflicten bij te leggen, het verkeerde gezelschap te mijden, familieverplichtingen na te komen, kuis te leven en tegen verkeerde hartstochten te strijden. Boete- en gebedsdag Ik moest aan dit gebeuren uit de achttiende eeuw denken tijdens het bestuderen van Nehemia 10. Ook in dit hoofdstuk gaat het immers om de vernieuwing van het verbond. Indrukwekkende dingen laat de Heilige Geest ons hier meebeleven. Aan de eigenlijke verbondsvernieuwing is het nodige voorafgegaan. In hoofdstuk 9 wordt een boetedag beschreven waarop uit Gods heilige Thora wordt voorgelezen en een lang gebed wordt uitgesproken door de levieten. In dit gebed
De Hervormde Vrouw januari 2013
wordt de ellende beschreven waarin het joodse volk was terechtgekomen. Vooral de ballingschap in Babel was een donkere en trieste periode, die veel lijden met zich meebracht. Het treft ons dat de diepste oorzaak van deze ellende niet verzwegen wordt. Het volk heeft alle narigheid zelf over zich heen gehaald door zijn ontrouw en ongehoorzaamheid aan de God van het verbond. Ze erkennen dat Gods oordeel over hen rechtvaardig was: U hebt trouw gehandeld, maar wij hebben goddeloos gehandeld (vs. 33). En dan volgt uit-
eindelijk het vaste voornemen om zich voortaan aan de Heere toe te wijden. Ze zullen een schriftelijk verbond maken (vs. 38). Van hoog tot laag Wie ondertekenen de overeenkomst zoal? We kunnen beter vragen wie er niet ondertekenen. Want van hoog tot laag komt er reactie, mannen en vrouwen, jongens en meisjes. Ieder die tot de jaren des onderscheids gekomen is, dat wil zeggen de leeftijd van 12 à 13 jaar heeft bereikt. Mooi 07
is dat Nehemia zelf voorop gaat. Hij voelt zich niet verheven boven het volk, maar weet zich als stadhouder solidair in de schuld en daarom zet hij als eerste zijn zegel onder het contract. Leerzaam voor alle geestelijke en politieke leiders vandaag. Wat zou er een zegen van uitgaan als onze voormannen het goede voorbeeld zouden geven en zich publiekelijk zouden toewijden aan de Heere en Zijn dienst. Nadat Nehemia de rij heeft geopend volgt er in hoofdstuk 10 een lange lijst van - doorgaans onbekende - namen. Welgeteld komen we daarin tegen: 1. de namen van 21 priesters 2. de namen van 17 levieten 3. de namen van 44 leiders van het volk. De rest van het volk sluit zich hierbij aan. Ieder neemt zijn of haar verantwoordelijkheid op zich om te leven zoals God het van hen vraagt. En dat ze het menen, blijkt wel uit de manier waarop ze het verbond vernieuwen. Ze doen dat ‘onder zelfvervloeking en onder ede’, lezen we (vs. 29). Dat is krasse taal. Het herinnert ons aan de wijze waarop in het oude Oosten doorgaans een
verbondssluiting plaatsvond. Beide partijen verbinden zich aan de gemaakte afspraken onder het zweren van een eed. Men verklaarde bovendien dat men gestraft zou mogen worden indien men zich niet aan de gemaakte afspraak zou houden. Deze gang van zaken bepaalt ons bij de ernst van het leven met God. De Bijbel spreekt niet alleen van verbondszegen, maar ook van verbondswraak. Het is een geweldig voorrecht om krachtens de doop te mogen behoren bij Gods verbond. Maar er is ook een keerzijde. Het doopformulier spreekt daar heel duidelijk over. Omdat ieder verbond twee kanten in zich heeft, worden wij door middel van de doop opgeroepen en verplicht tot een nieuwe gehoorzaamheid. Dit betekent dat wij innig verbonden moeten zijn met de God van het verbond, Hem vertrouwen en liefhebben met heel ons hart, met heel onze ziel, in heel ons denken en met al onze krachten. Verder, dat wij ons van de wereld afkeren, onze oude natuur doden en in een nieuw godzalig leven wandelen. Leven wij daar vandaag niet te gemakkelijk aan voorbij? Wij spreken bij voorkeur over Gods liefde en we gaan ervan uit dat God altijd aan onze kant staat en ons helpt. Maar beseffen we voldoende dat God ook gehoorzaamheid en toewijding vraagt? Als Gods liefde gekwetst wordt door onze ontrouw, roepen wij Gods toorn en straf over ons af. Liturgie Verbondsvernieuwing. Zoals gezegd horen we in het kerkelijke leven van onze tijd daarover niet zoveel. In de Bijbel komen we het verschijnsel echter regelmatig tegen. Diverse leiders van Israël riepen het volk op om het verbond met de Heere te vernieuwen: Mozes (Ex. 34 en Deut. 29), Jozua (Joz. 24); Asa (2 Kron. 15); Josia (2 Kron. 34, 35) en Ezra (Ezra 8 en 9). Waar gaat het concreet om bij verbondsvernieuwing? Aspecten die eruit springen zijn: voorlezen van Gods wet, belijdenis van schuld, hernieuwde toewijding aan de Heere en Zijn dienst. Op een plechtige manier
08
De Hervormde Vrouw januari 2013
verlengde van de sabbatdag komt ook het sabbatsjaar ter sprake. Men belooft zich voortaan te houden aan de voorschriften die het sabbatsjaar met zich meebrengt, zoals het laten rusten van het land in het zevende jaar. c. De eredienst (vs. 32 en 33). Men zal meer ernst maken met de offerdienst tot verzoening van de zonde van het volk. Daarvoor zal het benodigde geld worden afgestaan. Ook voor andere zaken die met de tempelcultus te maken hebben, zullen ze zorg dragen.
verzekert het volk dat ze in de toekomst hun leven zullen inrichten volgens de richtlijnen van de Thora. In Qumran, de plaats bij de Dode Zee waar men in 1948 heel oude boekrollen heeft aangetroffen, werd ook een liturgie gevonden, die speciaal bedoeld was voor vernieuwing van het verbond.
Drie domeinen In het geval van Nehemia betreft de levensvernieuwing met name een drietal domeinen (vs. 28-39): a. Het huwelijk (vs. 30). Het volk belooft dat er een einde zal komen aan ‘gemengde’ huwelijken. Hun dochters zullen niet langer ten huwelijk worden gegeven aan heidense mannen en hun zonen mogen niet meer trouwen met heidense meisjes. b. De rustdag (vs. 31). We lezen dat het volk besluit voortaan geen handel meer te drijven op de sabbat. Zaken doen op de dag van God is er niet langer bij. In het
Ook al kennen wij het fenomeen van een officiële, publieke verbondsvernieuwing in onze kerk niet meer, dat neemt niet weg dat ook wij steeds weer geroepen worden om ons hele leven, ’s zondags en door de week, te laten stempelen door Gods geboden en beloften. Laat het vooral een zaak van gebed voor ons zijn: Neem mijn leven, laat het Heer’, toegewijd zijn aan Uw eer. ❖
Vragen 1. Hoe komt een publieke verbondsvernieuwing zoals bij Nehemia en ook bij Jonathan Edwards bij u over? Is zoiets in onze tijd ook wenselijk en mogelijk? Noem argumenten voor en tegen en probeer een conclusie te trekken. 2. Ga met elkaar de drie domeinen waarop de verbondsvernieuwing ten tijde van Nehemia plaatsvond nog eens na. Welke leerpunten voor onze tijd kunt u daaruit meenemen? Praat er met elkaar over door. 3. Zijn er in onze tijd nog andere domeinen waarop vernieuwing zou moeten plaats hebben dan de terreinen die genoemd worden in Nehemia 10? Onderbouw uw antwoord. 4. Hoe komt het bij u over dat de verbondsvernieuwing plaatsvond met zelfvervloeking en onder ede (vs. 29)? Welk verband ziet u met wat het doopformulier zegt over de twee kanten die elk verbond in zich heeft? Lees en bespreek met elkaar het desbetreffende gedeelte in het doopformulier. 5. Wat heeft u persoonlijk aangesproken in dit gedeelte en wat vond u moeilijk?
09
Bij de bijbelstudie
Over het
verbond
Een verbond is een overeenkomst tussen twee of meer partijen, waarbij wederzijdse rechten en plichten worden vastgelegd. Er komen in het Oude Testament verschillende verbonden voor tussen mensen. Daarnaast is er sprake van het verbond dat God met mensen sluit. Het Hebreeuws heeft de uitdrukking: een verbond snijden. Daarin kan een toespeling liggen op de ceremonie, die met de verbondssluiting gepaard ging (vgl. Gen 15: 9-21; Jer. 34:18-20). Men hieuw een kalf of een ander offerdier (dit konden ook meer dieren zijn) in de lengte middendoor en legde de delen paarsgewijze achter elkaar, zodat
10
als het ware een straat, een bloedstraat werd gevormd, waar beide partijen doorheen konden lopen. De partijen gingen dan tussen de stukken door. De betekenis van deze zinnebeeldige handeling was, dat men bij schending van het verbond mocht worden als deze in stukken gehouwen offerdieren (…). Ook andere plechtigheden konden plaats hebben bij de sluiting van het verbond: het zweren van een eed, het houden van een maaltijd, het geven van de hand. ❖ (Uit: Bijbelse Encyclopedie, deel 2, Kampen 1975, 385).
Artikel
De Hervormde Vrouw januari 2013
450 jaar Heidelbergse Catechismus
Het
uitzicht
van Frederik
Ieder jaar trekt de Duitse stad Heidelberg zo’n drie miljoen toeristen vanuit de hele wereld. In reclamemateriaal belooft ze haar bezoekers vele bezienswaardigheden op het gebied van cultuur, historie en natuur, waaronder prachtige vergezichten. Met dat laatste zegt ze niets teveel. De stad ligt in het dal van de rivier de Neckar en aan beide zijden ervan rijzen de bergen omhoog. Aan de noordkant van de stad kun je in de voetsporen van bekende denkers
Karla Apperloo-Boersma is projectleider van het internationale platform Refo500.
de zogenoemde Filosofenweg lopen en genieten van het prachtige uitzicht op de stad en het slot.
Voor wie Heidelberg van de andere kant wil bekijken, is het bergtreintje aan de zuidkant een uitstekend alternatief. Een van de stations brengt je naar het oude slot, waar je vanaf de vensters in de buitenste muren een onvergetelijk uitzicht krijgt. Zo van bovenaf bekeken zien de dingen er dan heel anders uit: ineens ontdek je, hoe prachtig de stad in zijn wijde omgeving ligt en hoe de zon schijnt op de door het landschap slingerende Neckar. Vroom Frederik III, een van de bewoners van slot Heidelberg in de zestiende eeuw, zal ongetwijfeld ook weleens van dit uitzicht hebben genoten. Hij volgde in 1559 zijn lutherse voorganger Ottheinrich op en regeerde tot 1576 als keurvorst over de Palts. Frederik was katholiek opgevoed, werd daarna luthers en ten slotte gereformeerd. Hij stond bekend om 11
De Heere spreekt – ook in onze tijd
‘De Heidelbergse Catechismus is voor mij de vertolking van Gods Woord en helpt mij te begrijpen hoe de Bijbel door Gods Geest wordt bedoeld’, vertelt Reina HarmsenCozijnsen (61) uit Nijkerk. ‘Door de Heidelbergse Catechismus is mijn geloofsleven verdiept. Ik heb ontdekt dat ik voor de Heere niet kan bestaan en dat ik verlost moet worden van mijn zonden en schuld. Dit deed mij uitgaan tot Christus. Daarom spreekt antwoord 53 mij zo aan: Door genade mag ik weten dat de Heilige Geest ook in mij woont. De Heere heeft tot mij gesproken vanuit Psalm 3: Maar, trouwe God, Gij zijt het Schild dat mij bevrijdt. Waar ik geen handen heb om de zaligheid aan te pakken, waar ik geen voeten heb om naar de Heere te gaan, daar zorgt Hij voor Zijn Geest, de Trooster, Die mij zeker doet zijn van het eeuwige leven. Daarom is de catechismus voor mij een troostboek.’ ❖
12
zijn godvruchtige levenswandel en wordt beschreven als iemand op wie niets viel aan te merken. Niet voor niets werd zijn bijnaam ‘de vrome’ en had hij als levensmotto: ‘Herr, nach deinem Willen’ (HEERE, Uw wil geschiede). In Frederiks rijk was de Reformatie doorgedrongen, maar luthersen en gereformeerden konden het op allerlei punten niet met elkaar eens worden, zoals over het avondmaal. Op het gebied van onderwijs door leraren en catecheten was de situatie verwarrend: de één verkondigde dit en de ander dat. Toen Frederik gereformeerd was geworden, werd de gereformeerde confessie maatgevend voor het onderwijs in kerk en school. Zo ging dat in die tijd. Frederik zag het belang van goed onderwijs aan jonge mensen en zorgde er daarom voor, dat er een gereformeerd leerboek kwam. In 1562 gaf hij de opdracht tot het samenstellen van een catechismus, waarin in vraag- en antwoordvorm de gereformeerde leer werd beschreven en op 19 januari 1563 schreef hij er een voorwoord bij, waarna het boekje spoedig verscheen. Sindsdien heeft dit leerboekje, bekend geworden als de Heidelbergse Catechismus, zich over de hele wereld verspreid, is het in meer dan veertig talen gedrukt en wordt het nog steeds gebruikt in gereformeerde kerken. In 2013 is er aandacht voor het 450-jarige jubileum van deze catechismus in Nederland en daarbuiten. Uitzicht Hoe komt het nu dat dit boekje uit Heidelberg het al bijna 450 jaar heeft volgehouden en zo’n grote invloed kreeg? Daar zijn verschillende redenen voor. Een daarvan is, dat diverse synodes in Nederland besloten dat de catechismus gebruikt moest worden in kerkdiensten en onderwijs. Ook werd de catechismus soms opgenomen in de kerkorde, zoals in het gebied van keurvorst Frederik III het geval was. De samenstellers maakten daarnaast de verbinding tussen de leer en het leven van mensen, met functionele vragen als: wat betekent dit voor jou? Dat is goed te zien aan
De Hervormde Vrouw januari 2013
Foto: Staatliche Schlösser und Gärten Baden-Württemberg, A. Mende
Zondag 1, de samenvatting van de catechismus, met de vraag waar je enige troost ligt. In het antwoord wordt duidelijk dat die troost je uittilt boven jezelf: niets kan je gebeuren, want je bent in leven en sterven eigendom van Hem. Dat is het geweldige uitzicht dat de Heidelberger biedt. Hoe zal dit geklonken hebben in de zestiende eeuw, in een tijd waarin de dood constant op de loer lag vanwege de pest, oorlogen, kindersterfte en vervolgingen? Hoe klinkt dit troostwoord nu in de levens van mensen vandaag, als ze het moeilijk hebben, belangrijke keuzes moeten maken of opeens oog in oog staan met de dood? De catechismus houdt je voor, dat er meer is dan wat je op het eerste oog ziet, en biedt je een geweldig perspectief: bij je Verlosser Jezus Christus ben je voor eeuwig veilig, want Hij kocht je met zijn kostbaar bloed en bewaart je in alle
omstandigheden. Zo komt in deze samenvattende eerste zondag de kern van het Evangelie heel dicht bij de mensen. Inzicht De Heidelbergse Catechismus geeft uitzicht en tegelijk ook inzicht, namelijk in de bijbelse leer. Het gaat de Heidelbergse Catechismus daarbij niet ‘maar’ om een beschrijving van die leer, maar ook om hoe die leer wil uitwerken in de levens van mensen en wat zij eraan hebben. In die zin zijn de 52 zondagen uit de Heidelbergse Catechismus weleens vergeleken met evenzoveel open vensters, die het hart van het Evangelie laten zien in de actualiteit van het leven.1 Als je de door de open vensters in de muren van slot Heidelberg kijkt, kun je genieten van een prachtig uitzicht. Als je 1 N.a.v. dr. R.H. Bremmer, 52 open vensters, Enschede, 1991.
13
door de open vensters van de Heidelbergse Catechismus kijkt, krijg je inzicht in de rijkdom van het Evangelie en leer je Christus kennen, zodat je met Hem kunt leven en straks ook sterven. Motivatie Frederik III was nauw betrokken bij de totstandkoming van de Heidelbergse Catechismus. Hij schreef er zelf een voorwoord bij, waarin hij zijn motivatie laat zien. Het ging Frederik in de confessionele verwarringen van zijn tijd er enerzijds om dat er meer (gereformeerde) lijn kwam in het onderwijs in kerken en op scholen. Hij maakte
Tips: • 26 april t/m 1 september 2013, Paleis Het Loo, Apeldoorn, Oranje en religie. Tentoonstelling in het kader van 450 jaar Heidelbergse Catechismus, 1563–2013 • 12 mei t/m 30 september 2013, Slot Heidelberg en Kurpfälzisches Museum der Stadt Heidelberg, tentoonstelling Macht des Glau bens. 450 Jahre Heidelberger Katechismus • 1 mei t/m 1 oktober 2013, Reformatie & Contrareformatie - ‘De Zielenvisserij’, tentoonstelling in Klooster Ter Apel en Vesting Bourtange. • God, Heidelberg en Oranje. 450 jaar Heidelbergse Catechismus, Karla ApperlooBoersma en Herman J. Selderhuis (red.), begeleidend boek bij de tentoonstellingen in Apeldoorn en Heidelberg. Verschijnt februari 2013 bij uitgeverij Kok, Utrecht. • Handboek Heidelbergse Catechismus, Arnold Huijgen, John V. Fesko, Aleida Siller (red.). Verschijnt januari 2013 bij uitgeverij Kok, Utrecht. • Glossy Zondag, verkrijgbaar in de boekhandel, uitgeverij Kok, Utrecht. • www.heidelbergsecatechismus.nu.
14
daarbij ook de verbinding tussen leer en leven: degenen die belast zijn met het onderwijs aan de jeugd roept hij op ‘de leer te onderwijzen, te doen en te leven’. Ook beschreef hij wat dit onderwijs beoogt, namelijk dat God geëerd wordt en dat de Almachtige de jeugd ‘Besserung des Lebens’ geeft, en tijdelijk en eeuwig welzijn. Ook daarin legt Frederik verbinding tussen leer en leven, want ‘Besserung’, zoiets als verbetering, zouden wij vandaag noemen: geloofsgroei. Daar was het de vrome Frederik om te doen. Als jonge mensen door de catechismus Christus leren kennen, dan groeien ze in hun geloof, wat zichtbaar wordt in hun leven. Frederik de Vrome zelf mocht daarin een voorbeeld zijn voor velen. Uitdaging De 52 open vensters van de Heidelbergse Catechismus geven inzicht en uitzicht, opdat mensen groeien in hun geloof. De catechismus is in die zin een middel, dat je dichter bij de bijbelse leer en dichter bij Jezus Christus brengt. Daar ligt trouwens wel een uitdaging. De tekst van de catechismus is niet zo gemakkelijk. Jongeren hebben mensen nodig die hen laten ontdekken hoe dat zit met het inzicht, het uitzicht en de actualiteit, mensen die de soms abstracte woorden van de catechismus vertalen naar het leven van jongeren. Er zijn ook voorbeeldfiguren nodig zoals Frederik III, aan wie je de ‘Besserung des Lebens’ kunt zien. Hier ligt zeker een uitdaging voor vaders, moeders, gemeenteleden, catecheten en predikanten, om voorbeeld te zijn voor de jongeren in de kerk. Dat is niet altijd gemakkelijk, want het leven met Christus is er een met vallen en opstaan. Ook dat kun je lezen in de catechismus. Maar het is wel de moeite waard, want het is een leven met Hem. Voor wie meer over Frederik III, de geschiedenis van de Heidelbergse Catechismus en de tijd van zijn ontstaan wil weten, zijn de tentoonstellingen in 2013 een aanrader. Ook in Heidelberg is dan veel moois te zien, niet in de laatste plaats het uitzicht van Frederik. ❖
Column
De Hervormde Vrouw januari 2013
drs. N.C. van Velzen, Barneveld
Bidden voor het lezen In de maand december zijn er weer heel wat boeken gekocht of cadeau gegeven. De vraag is of het ook goede boeken zijn. Van het taalgebruik in een aantal bekroonde kinderboeken is de Bond tegen vloeken erg geschrokken. Honderd jaar geleden gaf de Leidse theoloog Chantepie de la Saussaye in zijn boek ‘Het Christelijk Leven’ een waardevol advies. Sprekend over de noodzaak van het gebed voor het eten, zegt hij: ‘Wij vragen ons af waarom juist onze voeding die wijding behoeft; waarom niet onze lectuur. Zou er niemand zijn die ook een boek biddend ter hand heeft genomen? Zou het zo dwaas zijn dat te doen?’ Bidden voor het lezen. Deden wij en onze jongeren dat maar vaker en meer. Op onze voedingsmiddelen staat uiterst nauwkeurig aangegeven uit welke ingrediënten ze zijn samengesteld. Als het ons lichamelijk welzijn betreft, laten wij niets aan het toeval over. Helaas is dat met ons geestelijk voedsel anders. Allerlei rommel in de vorm van tijdschriften en boeken komt op de markt en wij consumeren maar raak, ook in christelijke kring. De Volkskrant geeft zelfs elke zaterdag verboden boeken uit, ‘die rumoer en controverse veroorzaakten, omdat ze politiek, erotisch of godsdienstig schokten’. Ze liggen zomaar te koop bij Bruna, AH, C1000 en De Spar. Juist in onze tijd is daarom kritische zin en het gebed voor het lezen van levensbelang.
Deux Aes In de afgelopen maanden was er veel geharrewar over de bezuinigingen die de overheid wilde doorvoeren en over de vraag wie meer belasting moest gaan betalen. De Telegraaf kopte in koeienletters: ‘Middengroepen de klos’. Toen ik dat las, moest ik ineens denken aan de Deux-Aesbijbel van 1562, de voorloper van onze Statenbijbel. Deze bijbel ontleent zijn naam aan een wonderlijke kanttekening op Nehemia 3:5. In dat vers wordt gezegd dat de aanzienlijken weigerden hun steentje bij te dragen aan de wederopbouw van Jeruzalem. De kanttekening luidt dan: ‘De armen moeten het kruis dragen, de rijken geven niets, deux aes heeft niets, six cincque geeft niets, quater dry die helpen vry”. De woorden ‘deux aes’ verwijzen naar de stippen op een dobbelsteen. ‘Het volkje van deux aes’ betekende in de Middeleeuwen: straatarme mensen. De betekenis is: twee en één hebben niets. Zes en vijf, dus de rijken, geven niets. Vier en drie, de middengroepen, moeten helpen, ofwel: betalen. Het is dus altijd al zo geweest: de middengroepen zijn de klos. ❖
15
Agenda
Prikbord
Welkom
in de regio
Voor alle data geldt: zo de Heere wil en wij leven zullen. Insturen gegevens naar:
[email protected] Regio Noordoost-Veluwe Datum: 12 februari 2013 Plaats: Wapenveld, Kerkgebouw hervormde gemeente, Kerkstraat 2 Onderwerp: Het Heilig Avondmaal Spreker: ds. G.H. Koppelman Aanvang: 19.45 uur Regio Twente Datum: Plaats: Onderwerp: Spreker: Aanvang:
14 februari 2013 Rijssen, ‘Sion’ Eenzaamheid - Herbergzaamheid ds. C.G. Visser 20.00 uur ❖
Oproep CBB Heeft u een goede stem, een algemene ontwikkeling en een brede belangstelling? Leest u graag boeken en tijdschriften en houdt u van voorlezen? Woont u niet verder dan 25 kilometer vanaf Ermelo en bent u op zoek naar vrijwilligerswerk? Word dan inlezer bij de Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden! Wij bieden een prettige werksfeer, opleiding, begeleiding en reiskostenvergoeding. Het boek dat u heeft ingelezen mag u houden. Meer informatie: www.cbb.nl/vrijwilligers of neem contact op met onze afdeling Vormgeving, tel. 0341-565473, e-mail vormgeving @cbb.nl ❖
Bondsdag: 26 september 2013, De Veluwehal, Barneveld Felicitatie Koninklijk Huis
Deo Volente op 31 januari zal koningin Beatrix haar 75e verjaardag vieren. De Hervormde Vrouwenbond wil haar van harte feliciteren. Wij spreken de wens uit dat de vorstin het nieuwe levensjaar kracht en wijsheid mag ontvangen om te regeren. Voor alle familieomstandigheden, waarin vreugde en verdriet elkaar afwisselen, bidden wij haar de nabijheid van de Heere toe. ’t Is Israëls God Die krachten geeft, van Wie het volk zijn sterkte heeft. Looft God; elk moet Hem vrezen. Ps. 68:17b. ❖
16
Zilverwerk
De Hervormde Vrouw januari 2013
Zilveren
geschenken Voor jong en oud… Fijn om te geven, leuk om te krijgen… Elegante gebruiksvoorwerpen die iets ‘te zeggen’ hebben. In alle artikelen is het logo van de vrouwenbond verwerkt: een kring van vrouwen met in het middelpunt een opengeslagen Bijbel. Bondsinsigne zilver, grote broche, (voor jubilerende leden 25 jaar lid, 12 1/2 jaar bestuurslid) € 35,00 Bondsinsigne zilver, kleine broche € 18,50 Briefopener, verzilverd, met bondsinsigne € 28,50 Theelepel verzilverd, dicht logo, niet gegraveerd € 6,00 Theelepel verzilverd, open logo, niet gegraveerd € 11,00 Onderstaande artikelen willen we opruimen. We bieden ze daarom aan voor de volgende prijzen: Klassieke broche met daarin het bondsinsigne Theelepel verzilverd dicht logo, in het schepje 25, 40 of 50 jaar gegraveerd Theelepel verzilverd open logo, in het schepje 25 of 50 jaar gegraveerd
€ 25,00 € 5,00 € 10,00
Het blijft mogelijk theelepels te bestellen met de naam van de vereniging aan de achterzijde van het steeltje en in het schepje 25, 40 of een ander jaar gegraveerd. Het graveren van een naam in de lepeltjes is handwerk, het gebeurt vóór het verzilveren. Het arbeidsloon wordt doorberekend
in de prijs. Daarom is het alleen mogelijk vanaf 12 stuks te bestellen, omdat het anders te kostbaar wordt. Prijzen hiervan op aanvraag. Als u lepeltjes wilt bestellen met een jaartal én een (korte) naam van de vereniging, moet u rekenen op een levertijd van ongeveer tien weken. In alle gevallen is het verstandig de artikelen op tijd te bestellen. Meestal weet u al geruime tijd van tevoren wanneer iemand jubileert of afscheid neemt. U kunt uw bestelling telefonisch of per e-mail doorgeven. Als u gebruik maakt van e-mail is het belangrijk om de gewenste artikelen, het aantal en de datum waarop u het nodig heeft door te geven. Ook graag de naam en het adres vermelden waar de bestelling en factuur naartoe gestuurd moeten worden. Besteladres zilver: het Bondsbureau: tel. 0332456699 (maandag- t/m vrijdagochtend) of via het bestelformulier op onze website: www.hervormdevrouwenbond.nl/zilverwerk ❖ 17
Ziekenhoekje
Geen enkele sneeuwvlok valt op de verkeerde plek
Post voor het ziekenhoekje kunt u sturen naar M. Molendijk-van Bemmel, Oranjestraat 72, 3373 AL Hardinxveld-Giessendam.
18
Op de drempel van het nieuwe jaar, 2013, mogen we allereerst elkaar bemoedigen. Dan denk ik aan u en jou die met zorg en ziekte te maken hebben. Wat zal het nieuwe jaar ons brengen? We kunnen soms zo met zorg vervuld zijn. Zelf werd ik getroffen door de spreuk die boven dit stukje staat: Geen enkele sneeuwvlok valt op de verkeerde plek. Zoals God naar Zijn wijs beleid regeert over water, wind, zon en sneeuw, zo bestuurt Hij ook ieder mensenleven. Steeds zal Hij het goede voor ons zoeken. Hij heeft de leiding in ons leven. Nee, we kunnen niet blikken in Zijn plannen. Als de wolken gevuld zijn, dan komt de sneeuw en niet eerder. Geen sneeuwvlok op de verkeerde plek.. Wat God doet, is altijd goed. Gelooft u dat? Eerlijk gezegd zie ik het wel eens anders. We kunnen van God niet alles begrijpen. Toch is daar niet alles mee gezegd. De Heere vraagt van ons geloof. Heb ik dat wel? Ik twijfel zo vaak. Alles ziet er zo donker uit. Graag wil ik een paar woorden citeren uit het bijbelboek Prediker: ‘Voor alles is er een vastgestelde tijd, en er is een tijd voor elk voornemen onder de hemel’ (Pred. 1:1). Laten we steeds God aanroepen en vragen of Hij onze tijden in Zijn handen wil houden. De tijd die God ons gaf na de zondeval is als het ware een zandloper, gevuld met bestemde tijd. Gegeven tijd, kostbare tijd. O Heere, geef mij een gelovig hart en schep in het binnenste van mij een vaste geest… In Zijn onbegrijpelijke goedheid schenkt Hij ons de tekenen van Zijn trouw. De sneeuwvlokken. God is soeverein en opent op Zijn tijd de hemelvensters. Zo krijgt iedere sneeuwvlok een bestemde plek. Geen ding gebeurt bij geval, maar alles wordt van Hogerhand bestuurd. Laten we eens letten op de sneeuwvlokken deze winter. Gezegend Nieuwjaar! ❖
De Hervormde Vrouw januari 2013
De weken rijgen zich aaneen, de dagen volgen op elkaar, de uren slaan hun weg, de minuten tikken door, elke seconde wordt geteld en dan... aan alles is een tijd gesteld. Een nieuw begin, voor even een jaartal verschoven, elke dag is weer nieuw en mag iets beloven, van waar je naar streeft en waarvoor je leeft. Er is nog tijd... de klok tikt nog door geeft ons de gelegenheid te gaan in Zijn spoor. ❖ (Uit: ‘Er is een tijd’ van Ina van der Welle)
Post voor de zieken Mevr. A. de Bruin-den Toom (lid van vrouwenvereniging ‘Ora et Labora’) heeft een buikoperatie ondergaan in het ziekenhuis. Zij is enige tijd opgenomen geweest in een verpleeghuis. Naar verwachting zal zij nu weer teruggekeerd zijn naar haar huisje aan de Venusstraat 17, 3371 TN Hardinxveld-Giessendam. Wilt u haar een kaartje sturen? Vrouwenvereniging ‘Febe’ uit Woudenberg vraagt aandacht voor drie zieke leden. Het oudste lid van de vereniging, mevr. M.J. OosterbeekSchut (97), heeft bij een val haar heup gebroken;
hierdoor kan zij de verenigingsavonden niet meer bezoeken. Haar adres is: Middenstraat 58, 3931 HK Woudenberg. Mevr. Van Dam-van Beek, Heygraeff 11, 3931 MK Woudenberg is al langere tijd zwak van gezondheid en kan momenteel bijna niet meer lopen. Het trouwe lid mevr. C. Heukelom zit in een rolstoel en is vaak niet in staat de verenigingsavonden te bezoeken. Bovendien is haar zus onlangs overleden, waardoor ze erg verdrietig is. Haar adres is: Kersentuin 1, 3931 SR Woudenberg. Vrouwenvereniging ‘Bouwen en Bewaren’ te Hollandscheveld wil graag post aanvragen voor haar lid mevr. A. Knol-Nijmeijer, Gagelstraat 1, 7913 BR Hollandscheveld. Vorige maand is zij 80 jaar geworden. Al sinds een jaar bezoekt zij de verenigingsavonden niet meer vanwege lichamelijke klachten. Wilt u haar verrassen met een kaartje? ❖
Bedankt Mevr. Van Doorn-van Donselaar uit Langbroek werd de afgelopen tijd enorm bemoedigd door de vele kaarten met goede woorden en gedichten. In deze moeilijke tijd heeft dit medeleven haar goed gedaan. Allen hartelijk dank! ❖
19
Artikel
‘Voorlezen, mooi ritueel om door te geven’
‘Grootmoe in haar leuningstoel’ mag dan vervangen zijn door oma in haar IKEA-fauteuil: voorgelezen wordt er nog steeds. Maar als het aan de Stichting Lezen ligt, mag het wél ietsje meer zijn. Mede daarom is 2013 uitgeroepen tot ‘Jaar van het Voorlezen’.
P.J. Veldmanvan Zonneveld, Sint Anthoniepolder
20
Doel is kinderen en volwassenen ‘te laten ervaren dat voorlezen leuk en waardevol is, zodat er meer en langer wordt voorgelezen’. Een loffelijk initiatief in de strijd tegen ‘ontlezing’. De organisatoren onderstrepen dat voorlezen niet alleen leuk maar ook nuttig is. Het versterkt de band tussen ouder en kind en is goed voor de schoolprestaties van kinderen. Voorlezen stimuleert de fantasie, verhoogt de concentratie en maakt dat kinderen goed leren luisteren. Goede redenen om hen dagelijks voor te lezen. Thuis en op school. Ook als ze zelf al kunnen lezen. Het zal niemand verbazen dat meesterverteller W.G. van der Hulst diep overtuigd was van het belang van voorlezen. Niet allereerst vanwege de vertelsels zelf maar ‘die stille uurtjes aan moeders schoot’ scheppen een sfeer van veiligheid en geborgenheid, die zo belangrijk is voor de ontwikkeling van een kind. ‘Die sfeer wordt geheugen van het hart. Dat sterft niet.’ Voor christenen is voorlezen bovendien een belangrijk middel om de inhoud van het geloof over te dragen. Niet zelden met beslissende gevolgen. Zo vertelt kinderboekenschrijfster Patricia St. John (aanbevolen!) over haar moeder, die op de rustdag een ‘zondagsboek’ voorlas: ‘bijna altijd treurige boeken over weeskinderen die stierven’. De kinderen St. John moesten weleens lachen als hun moeder een traantje wegpinkte bij zoveel dramatiek maar ‘het was op een van die voorleesavonden bij het haardvuur dat ik mijn eerste duidelijke ervaring van God had’. Auteur Marianne Witvliet en haar eveneens schrijflustige dochter Nelleke Scherpbier koesteren beiden warme herinneringen aan voorlezen. Nelleke vertelt: ‘Er werd bij ons thuis heel veel voorgelezen. Ik vond het altijd heerlijk. Zelfs toen ik er eigenlijk te oud voor was, en
De Hervormde Vrouw januari 2013
mijn moeder nog wel aan mijn jongste broertje voorlas, ging ik er vaak gewoon bij zitten. Nu lees ik mijn eigen kinderen voor en daar geniet ik ook elke dag van. We zijn nu bezig met de Kronieken van Narnia, van C.S. Lewis. Heel fijn’. Bij vader op schoot Marianne Witvliet komt uit een lezersfamilie. Ze heeft mooie herinneringen aan de voorleesmomenten bij vader op schoot. ‘Dat begon al vroeg met Van der Hulst, van wie ik het verhaal over Hagar en Ismaël steeds opnieuw wilde horen. Ik heb de tekening van Ismaël, die amechtig onder een struik ligt, nog haarscherp op mijn netvlies staan.’ ‘Zelf las ik dagelijks aan mijn kinderen voor. Het begon met de blokjesboeken, zoals ‘Kikker en Pad’. Omwille van de tijd sloeg ik weleens een zin over. Dan riepen mijn kinderen in koor: ‘Je vergeet – dan volgde de zin – te lezen.’ Ze kenden de verhalen allang uit hun hoofd.’ Nu leest Marianne haar kleinkinderen voor. Ze vindt het een mooi ritueel om door te geven aan volgende generaties. ‘Eerlijk gezegd mis ik het zelf weleens. Dus heb ik de luistercd ontdekt.’ Voorlezen aan ouderen Voorlezen is niet alleen belangrijk voor kinderen. Blinden en slechtzienden maken dankbaar gebruik van de voorzieningen van de Christelijke Blindenbibliotheek, waar boeken, kranten en tijdschriften worden ingesproken. Voor ouderen kan er een moment aanbreken dat zelfstandig lezen of naar een gesproken boek luisteren niet
meer zo goed lukt. Voorgelezen worden kan dan een goed alternatief zijn. Nelleke Bom is als activiteitenbegeleidster werkzaam in woonzorgcentrum d’Amandelhof. Elke donderdagmiddag leest zij voor aan een groep vrouwen. Een activiteit die zeker als zinvol wordt ervaren. ‘Voorlezen stimuleert de hersenfuncties, het houdt mensen scherp. Het is de bedoeling dat je een gesprek krijgt naar aanleiding van hetgeen is voorgelezen. Ouderen hebben allemaal hun eigen ‘levensboek’. Ze vertellen vaak over dingen die ze zelf hebben meegemaakt. Het is mooi om daarnaar te luisteren.’ Thema’s die de bewoners aanspreken zijn bekeringsgeschiedenissen en verhalen over geloofsvervolging, mits die niet te aangrijpend zijn. Nelleke Bom herinnert zich het boek over blinde Mary, dochter van John Bunyan. ‘De bewoners vonden dat erg ontroerend. Maar aan het eind moest de vriend van Mary aan de galg, toen heb ik bepaalde details overgeslagen.’ Ook verhalen over de crisis- en oorlogsjaren horen de luisteraars graag. Voor dementerende bewoners blijkt voorlezen eveneens belangrijk. Het doorbreekt het isolement en prikkelt de fantasie. Daarom wordt aan hen regelmatig een kort verhaal voorgelezen en elke dag gedeeltes uit de krant. Nelleke Bom wil het iedereen aanraden om ouderen te gaan voorlezen. Het is een activiteit die ook makkelijk door vrijwilligers kan worden verricht. ‘Misschien kun jij op die manier wel wat betekenen voor je oma’, zo zegt ze. Wellicht een zinvolle toevoeging aan het lijstje met goede voornemens voor 2013?! ❖ 21
Trefpunt
Sokken Deze dames van vrouwenvereniging 'Hanna' uit Wapenveld (mevr. G. Docter ontbreekt op de foto) breiden op bestelling 130 (!) paar Noorse sokken, onder leiding van mevr. M. v.d. Wal. Binnen enkele maanden was de klus geklaard! De sokken werden gebreid in opdracht van een agrarisch bedrijf, dat ze in kerstpakketten van medewerkers deed. De opbrengst is voor de kerk. ❖
50 jaar
Uddel
Vrouwenvereniging ‘Hanna’ uit Uddel bestond 50 jaar op 4 oktober 2012. Dit werd gevierd met een warm en koud buffet. ❖
Muur van gebed Naar aanleiding van de bijbelstudies over Nehemia bouwt vrouwenvereniging ‘Tot dienst bereid’ uit Scherpenzeel in de hal van het verenigingsgebouw een ‘Muur van gebed’. Elke verenigingsavond wordt voorbede gedaan voor een onderdeel van de gemeente. De gemeente kan ‘meebouwen’ doordat gebedspunten in de kerkbode en op Facebook staan. Meer info: www. hervormdscherpenzeel.nl > verenigingen > Tot dienst bereid (onder kopje ‘Nieuws’). ❖
Iets bijzonders van de vereniging te melden? Een mooie foto, nieuw of uit de oude doos? Mail of stuur een foto met bijschrift (max. 50 woorden) naar het redactieadres,
[email protected]. Graag volledige gegevens. Plaatsing is ter beoordeling van de redactie.
22
Column
De Hervormde Vrouw januari 2013
Bericht
Een uurtje later trilt mijn mobiel. Een sms’je. ‘Ha pap, alles goed hier. Druk gehad. Gisteren in een moskee geweest, vandaag een politie bureau en een synagoge bezocht. Groetjes aan de rest!’ Ik lees en herlees het bericht. Opgelucht. ‘Ik heb bericht hoor!’ roep ik. ‘Alles is goed met hem.’ Ik moet terugdenken aan mijn eigen schooltijd, hoe opgelucht mijn ouders waren als ik (destijds waren er nog geen mobieltjes) even uit een telefooncel vanuit de kampweek belde dat het goed ging met me. Ik begreep die ongerustheid nooit, maar nu… Het doet goed, zo’n berichtje. En hoewel het natuurlijk totaal niet met elkaar te vergelijken is, toch komen mijn gedachten bij de vraag hoe het zit met mijn contact met de Vader. Ik besef hoe belangrijk die momenten zijn, en vraag me af of Hij, met eerbied gesproken, ook zo uitziet naar bericht van Zijn kinderen. Juist daarin krijgt onze relatie met God vorm en inhoud, door die dagelijkse momenten van het zoeken van Hem. In gebed, in stille tijd en meditatie, in het lezen van Zijn woord. Iedere christen zal daar op een eigen manier invulling aan geven. Maar ook: hoe vaak laten wij het na, om allerlei redenen? Drukte, moe aan het einde van de dag, gewoon vergeten… Wat een zegen als we die regelmatige momenten mogen hebben. Misschien is het voor u de stilte van de ochtend, de zon schijnt de kamer in, op uw gevouwen handen. Hij weet van u af, en in de stilte raakt de hemel de aarde, zomaar, op de plek waar u zit, boven de open Bijbel… ❖
Leendert van Wezel is werkzaam in de bankwereld en is schrijver.
Weze(n)lijk
Onze oudste is een kleine week weg met school, met als doel allerlei maatschappelijke instellingen beter te leren kennen. Hoewel er nog twee broers thuis zijn en er dus echt geen stilte heerst in huis, wordt hij toch gemist. Vreemd eigenlijk, want meestal is hij na het avondeten druk met van alles en nog wat, dus spreken we elkaar alleen rond de koffie en aan het einde van de avond. Maar toch, de afwezigheid wordt nadrukkelijk gevoeld. Mijn vrouw spreekt de vraag uit die ook al door mijn hoofd speelde: ‘Heb je al iets gehoord van hem?’ Ik schud mijn hoofd. ‘Nee, maar ze hebben het natuurlijk druk. Hij moest toch een deel van het programma regelen?’ Maar ook de andere dag hebben we nog niets van hem gehoord. Het zit me niet lekker. In stilte mopper ik al een beetje. Hoeveel tijd kost het nu om even iets van je te laten horen?
23
Themabijeenkomsten 2013
Alles anders wat zegt de Bergrede ons vandaag? Jaarlijks denken we tijdens de themabijeenkomsten van de Hervormde Vrouwenbond na over een onderwerp dat belicht wordt vanuit de Bijbel. Ook bij u en jou in de regio is er gelegenheid om samen met andere vrouwen bijeen te komen rond het thema: Alles anders – wat zegt de Bergrede ons vandaag? U bent het zout van de aarde, zegt Jezus… Zout is smaakmakend, het gaat bederf tegen en het heeft nog veel meer functies. Dat bent u, zegt Jezus. Maar Hij zegt er nog iets bij. Maar als het zout zijn smaak verloren heeft… Als christen de smaak verloren hebben – kan dat? Hoe komt dat dan? Geldt dat ook voor ons? Is er nog een weg terug? De predikant houdt een inleiding over dit confronterende en helende gedeelte uit de Bijbel. De spreker denkt met ons na over hoe deze woorden praktisch gestalte krijgen in ons leven. Het is de moeite waard om samen met anderen (!) een themabijeenkomst bij te wonen. In de vragenbespreking kan ook uw of jouw vraag aan de orde komen. We zien uit naar goede ontmoetingen rondom Gods Woord. ❖
Themazaterdagen Jongevrouwendagen (tot ca. 45 jaar) 9 februari - Conferentieoord Mennorode te Elspeet 9 maart - Hervormd Centrum te Hardinxveld-Giessendam Alleleeftijdendagen 2 maart - Conferentieoord Mennorode te Elspeet 16 maart De Til te Giessenburg Kosten € 22,50 (incl. lunch) Workshops Op de website wordt het aanbod vermeld waaruit je kunt kiezen en vind je de eventuele kosten per workshop Opgave voor deze dagen www.hervormdevrouwenbond.nl/ themazaterdagen ❖
24
De Hervormde Vrouw januari 2013
Themadagen: Opening: 10.15 uur Sluiting: 14.30 uur Pauze: 12.00 – 13.00 uur Tijdens de lunchpauze wordt er voor koffie/thee gezorgd. Wilt u zelf uw lunchpakket meenemen?
Barneveld: dinsdag 5 februari Rehoboth, kerkzaal, Gasthuisstraat 5, 3771 HE Tel. 0342-490560 Predikant: ds. R.W. van Mourik Spreker: mevr. E.P. van Vreeswijk
Nieuwe Tonge: dinsdag 22 januari Hervormd Centrum Elim, Zuiddijk 19, 3244 AZ Tel. 0187-652022 Predikant: ds. J.C. Breugem Spreker: mevr. E.P. van Vreeswijk
Veen: dinsdag 5 maart Hervormd Centrum, Grotestraat 25, 4264 RH Tel. 0416-691236 Predikant: ds. J.C. Breugem Spreker: mevr. E.P. van Vreeswijk ❖
Sebaldeburen: dinsdag 12 februari Gebouw Irene, Kerkweg 2a, 9862 TJ Tel. --Predikant: ds. J. Prins Spreker: mevr. T. Harteman ❖
Thema-avonden:
Themaochtenden: Opening: 9.30 uur Sluiting: 12.00 uur Pauze: 10.40 – 11.00 uur
Opening: 19.30 uur Sluiting: 22.00 uur Pauze: 20.40 – 21.00 uur Rijssen: woensdag 6 februari Hervormd Centrum Rijssen, Joh. Vermeerstraat 2, 7462 CE Tel. 0548-512030 Predikant: ds. R.W. van Mourik Spreker: mevr. R. de Fijter
Lekkerkerk: dinsdag 29 januari ’t Venster, Jan Ligthartstraat 68, 2941 GP Tel. 0180-662830 Predikant: ds. C. Boele Spreker: mevr. R. de Fijter
Bodegraven: donderdag 7 februari ‘t Anker, Pastorieplein 2, 2411 BC Tel. 0172-612615 Predikant: ds. C. Boele Spreker: mevr. T. Harteman
Houten: woensdag 30 januari De Bron, Koningin Wilhelminaweg 1, 3991 DT Tel. 030-6373579 Predikant: ds. P.C. Hoek Spreker: mevr. J. Overeem
Kampen: donderdag 14 februari Pieter Zandt, aula 1, Kamperstraatweg 1a, 8265 PA Tel. 038-3325262 Predikant: ds. J. Prins Spreker: mevr. J. Overeem ❖
Voor alle genoemde bijeenkomsten geldt: zo de Heere wil en wij leven zullen. 25
Column
Huisstof Er zijn van die dagen dat alles kapot lijkt te gaan. Op het verkeerde moment natuurlijk, gelegen komt het nooit. Een rits van een laars (‘moet nú gemaakt, ik kan niet op sokken naar school’), je haarborstel (het handvat breekt af, wat lastig!) of een mok (juist dat exemplaar dat je dochter van haar zakgeld kocht voor moederdag). Als de winter zich aandient, heeft iedereen ineens handschoenen nodig. De vorig jaar gewassen exemplaren, keurig op een stapeltje in een krat, blijken niet meer te voldoen. Te klein. Kapot (bij de eerste paspoging scheurt een zwak naadje af). En dus rijden we naar een schoenendiscount voor vijf paar warme handschoenen. We boffen, ze zijn juist vandaag voor de helft van de prijs! De fietsen mankeren ineens allemaal wat. Kapotte lamp (in de winter een terugkerend probleem), uitgerekte snelbinders, lekke banden en gescheurde zadels. 26
Die fietsergernissen zijn vaak slijtageproblemen, daar doe je niet zoveel aan. Frustrerender zijn de dingen die ‘onnodig’ kapot gaan. Matthias (6) houdt van een balletje trappen. Hij weet dat dat in de garage niet mag, maar doet het toch. Gevolg: tl-buis in duizenden stukjes op de grond, armatuur kapot, kassa. Geerten (17) speelt graag met zijn broertjes. Prima! Maar als ze in het pikdonker boven griezelspelletjes doen met een zaklamp en daarbij een deur zo’n harde duw geven dat het scharnier eruit scheurt… dan is de aardigheid eraf. En als er dan ook nog een natuurkundige verklaring volgt over hoe dit kon gebeuren (welke krachten mee speelden en hoe het hefboomeffect werkt) en dat het heus niet met opzet gebeurd is, dan… Ja, dan? Dan moet ik moeite doen niet uit m’n vel te springen. Want dit is niet het eerste dat deze week door onbesuisd gedrag kapot gaat. Denk na voor je wat doet! Juist. Ik kijk in de spiegel, en zeg dit maar tegen mezelf. Hoe vaak maak ik zelf iets kapot door onnadenkend gedrag? Een verkeerd woord kan een goed gesprek om zeep helpen. Een foute gedachte kan een mooi moment verzieken. Wat gaat er veel kapot in mijn leven, in de wereld om mij heen. Ziekte, relaties die stuklopen, gezinnen die uit elkaar liggen, oorlogen… Gevolgen van de zonden. Maar… we vierden Kerst. We hebben een Heelmeester. Een Heiland, Die wat gebroken ligt, helen wil. Dat gaat heel diep. Hij werd om onze ongerechtigheden verbrijzeld. Juist Hij zegt: Zie, Ik maak alle dingen nieuw. Er zijn van die dagen dat God Zijn genade laat zien, oneindig groot. Van die dagen? Alle dagen: Zijn trouw is groot, Zijn barmhartigheden zijn elke morgen nieuw! Ik veeg de scherven van de lamp bijeen, gooi de kapotte handschoenen in de kliko en breng de laars naar de schoenmaker. ❖
Els
Leden in beeld
De Hervormde Vrouw januari 2013
Meelezen met… Roellinda Wiggelinkhuijsen
Wat vind je leuk aan lezen? Het leuke aan lezen vind ik het stukje ontspanning dat ik erin vind; dan denk ik: ‘Fijn, straks weer even lezen in dat mooie boek!’ Welk boek heeft veel voor je betekend? Er zijn best veel boeken die wat voor mij hebben betekend, maar ‘De Avondmaalstafel’ van Andrew Murray springt eruit. In dit boekje worden op een duidelijke en eenvoudige wijze de voorbereiding, bediening en nabetrachting van het Heilig Avondmaal beschreven. Het is een dagboekje voor twee weken. We hebben meer boeken over het Heilig Avondmaal, maar telkens pak ik toch dit boekje, omdat het zo toegankelijk is en er elke keer weer iets nieuws te leren is. Het boekje ‘Alles uit Hem’ van ds. De Knegt is ook een verrijking. Door deze boeken biddend te lezen mogen ze me enorm bemoedigen en blijdschap schenken in het geloof. Van welk genre boeken houd je? Wie vind je in dit genre de beste schrijver? Historische romans spreken me erg aan. Ik ben geïnteresseerd in hoe het leven zich in vorige eeuwen afspeelde. Maar ook boeken die zich in deze tijd afspelen lees ik graag. Het belangrijkste en aansprekende van een roman is voor mij dat de bijbelse boodschap centraal staat. Vooral de verhalen van de schrijfster Karen Kingsbury spreken mij aan, omdat de hoofdpersonen in haar boeken in gesprek zijn met God over hun (geloofs)leven. Dat geeft herkenning, en je leert er ook van met betrekking tot je eigen geloofsleven.
Welke overwegingen spelen een rol als je besluit een boek aan te schaffen? Om eerlijk te zeggen lees ik veel boeken uit de bibliotheek of ik leen ze van familie of vriendinnen. Als ik een boek aanschaf, is dit meestal een theologisch boek, waarbij ik erop let of het in hedendaagse taal is geschreven, zodat het begrijpelijk is. ❖ Roellinda Wiggelinkhuijsen uit Haaften is lid van vrouwenvereniging ‘Dorcas’. 27
Boeken
Besprekingen Elke dag Moederdag, door ds. A.C. Uitslag; uitg. Den Hertog, Houten, 2012; ISBN 978 90 331 2461 7; 22 blz.; € 12,50 Aan de hand van Spreuken 31 pleit ds. Uitslag voor herwaardering van het moederschap. Mooi! Vooral vreugde en zegen komen aan de orde. ‘De moeiten en de zorgen blijven wat onderbelicht’. Inderdaad. Prachtig als moeder ’s morgens tijd neemt om met alle kinderen Bijbel te lezen, daarover door te praten, te bidden, psalmversjes te overhoren. Maar nu de praktijk... En een godvruchtige opvoeding leidt niet vanzelfsprekend tot gelovige kinderen. Wat een worstelingen! Het boekje is geschreven voor moeders. Eigenlijk zouden vaders en (oudere) kinderen het moeten lezen. Waardering van een dominee is leuk, maar die van je eigen gezin is veel meer waard! ❖ Anneke Tukker-Versluijs, Kesteren De plaatsvervanger, door ds. J. de Liefde; uitg. De Banier, Apeldoorn, 2012; ISBN 978 90 336 3229 7; 140 blz.; € 12,95 Deze mooie allegorische vertelling, die doet denken aan de Christenreis, werd voor het eerst uitgegeven in 1852. Uitgeverij De Banier zorgde voor een hertaling waardoor het verhaal nu moeiteloos in één ruk uitgelezen kan worden. Het tekent de spannende en aangrijpende werkelijkheid in het leven van mensen: de strijd tussen zonde en genade, hoogmoed en ootmoed. Dankzij prins Sesmia (Messias), de zoon van koning Geneda (Genade), is er gratie mogelijk voor de opstandige broers Zondara (zondaar), Hoogmedo (hoogmoed) en Ongeloolef (ongeloof). Maar zullen zij de weg terug ook gaan? Geschikt om voor te lezen! ❖ P.J. Veldman-van Zonneveld, Sint Anthoniepolder Ongepland, door Abby Johnson; uitg. De Banier, Utrecht, 2012; ISBN 978 90 336 3109 2; 285 blz.; € 17,95 Abby Johnson is van mening dat vrouwen zelf moeten kiezen óf en wanneer ze zwanger willen worden of zijn. Ze laat zich, vrij naïef, meenemen in de gedachte dat een prille zwangerschap geen menselijk leven zou zijn. Als ze al jaren bij het werk van Planned Parenthood (Gepland Ouderschap) betrokken is, zelfs directeur van de kliniek is, komt ze door het zien van een echogeleide abortus tot het inzicht dat abortus het doden van een kind is. In het boek komt mooi naar voren dat God door het werk en het gebed van medewerkers van prolifeorganisaties wonderen kan doen. ❖ M.M. Jonker-Hakkert, Putten 28
De Hervormde Vrouw januari 2013
Beloof het mij, door Cathy Gohlke; uitg. Den Hertog, Houten, 2012; ISBN 978 90 331 2459 4; 480 blz.; € 23,90 Over de ramp met de Titanic zijn al heel wat boeken geschreven. Ook in deze roman speelt de ramp een grote rol. Toen Annie Allen afscheid nam van haar broer Owen voordat hij aan boord ging van de Titanic, kon ze niet vermoeden dat ze hem voor het laatst zag. Evenmin kon ze vermoeden dat de tragedie haar leven voorgoed zou verbinden aan Michael Dunnagan, die de ramp overleefde omdat Owen zich voor hem opofferde. Het boek laat zich vlot lezen. Het verhaal is wel typisch Amerikaans: knappe personages, de gebeurtenissen soms te mooi om waar te zijn. ❖ Anneke Tukker-Versluijs, Kesteren Lijden in Gods hand. God wil meer dan ons geluk, door Christa Rosier; uitg. Voorhoeve, Utrecht, 2012; ISBN 978 90 297 9686 6; 143 blz.; € 19,50 Christa Rosier heeft lijden als een realiteit in haar leven ondervonden. Na het overlijden van haar 14-jarige zoon werd ze geconfronteerd met borstkanker. Onder andere in de Psalmen herkende ze haar worsteling met God. Met woorden, citaten uit columns (o.a. uit Eva) en schilderijen neemt ze ons mee in het geheim van het lijden. Door alle vragen heen leerde ze haar vertrouwen op Hem stellen en Zich aan Hem overgeven zonder - uiteindelijk - alles te willen begrijpen. Na haar overlijden in juni 2011 is dit waardevolle, geloofsverdiepende boek uitgegeven. De bijbelteksten zijn in NBG-vertaling. ❖ M.M. Jonker-Hakkert, Putten Zondagboek. Meer beleven aan de kerkdienst, door Hanneke Schaap-Jonker e.a.; uitg. Boekencentrum, Zoetermeer, 2012; ISBN 978 90 2392 082 3; 88 blz.; € 12,50 Op zondagmorgen zingen wij altijd Psalm 116:1 en 11 aan tafel. Wie wil dat niet, dat je kinderen God liefhebben en met vreugde naar de kerk gaan? Dr. Hanneke Schaap-Jonker doet ouders met ‘Zondagboek’ een waardevolle handreiking om samen ‘meer te beleven aan de kerkdienst’. Het bevat voor elke zondag van het jaar een stukje om te lezen bij een bepaald bijbelgedeelte, een gebedsregel, een luistervraag en een praatvraag. Het boekje wil bereiken ‘dat je als gezin anders naar de kerk gaat: open voor God’. Dan is kerkgang een feest. De inhoud van ‘Zondagboek’ verdient een fleuriger uitgave: de bladzijden zijn nogal grauw. ❖ Anneke Tukker-Versluijs, Kesteren 29
VOOR ELKAAR vakantieweken
Ga mee met de VOOR ELKAAR vakantieweken 2013 Hervormde Vrouwenbond
Zin om mee te gaan? Natuurlijk met de VOOR ELKAAR vakantieweken! Bent u/ben jij op zoek naar een vakantieweek waarin zorg en begeleiding geboden wordt en waar rekening gehouden wordt met bijbelse normen en waarden? Dan bent u/ben jij bij ons aan het juiste adres! Ook dit jaar organiseren we weken voor diverse doelgroepen. Bekijk snel onze vakantiegids op www.hervormdevrouwenbond.nl/vakantieweken.
Informatie en aanmelden van gasten voor de weken van gasten met een lichamelijke handicap en de week voor dementerende gasten en hun mantelzorger: mevr. E.C. van Andel-van Bergeijk, tel. 0183-441774, e-mail: gastenvakantieweken.lg @hervormdevrouwenbond.nl Informatie en aanmelden van gasten voor de weken van gasten met een verstandelijke handicap en voor jongeren met autisme: mevr. H. de Jong, tel. 0180-430860, e-mail: gastenvakantie
[email protected] Informatie en aanmelden voor de vakantieweken voor alleengaanden: mevr. J. Dijs-Oudshoorn, tel: 079-3413487, e-mail: gastenvakantieweken.al @hervormdevrouwenbond.nl Vrijwilligers Deze vakantieweken kunnen alleen plaatsvinden wanneer u/jij als predikant, arts, verpleegkundige, verzorgende, leerkracht, huisvrouw, fysiotherapeut, student, etc., wilt meehelpen in deze weken. Vrijwilligers die eerder mee zijn geweest vragen wij zich opnieuw aan te melden. Op dit moment zijn er nog open plaatsen voor vrijwilligers. Zie voor meer informatie en aanmelden www.hervormdevrouwenbond.nl/vakantieweken. Stel onze gasten niet teleur en meld u/je aan!
De gezamenlijke instructiedag zal gehouden worden D.V. 20 april 2013 in het Groevenbeek College in Ermelo. ❖ 30
Interview
De Hervormde Vrouw januari 2013
Zingen van
mijn Heiland
Het bijbelse themalied tijdens de vakantieweken voor anders begaafden van de vrouwenbond is een begrip. Al meer dan 25 jaar wordt het gemaakt door Roel Bartels (77) uit Rijssen. Onlangs werden deze en andere liederen gebundeld. Bartels (getrouwd, drie kinderen, zeven klein- en twee achterkleinkinderen) heeft hart voor kinderen. Hij werkte in het basisonderwijs in Molenaarsgraaf, Huizen en Waddinxveen (als hoofd). Hij was jeugdwerkadviseur bij de HGJB en twintig jaar hoofdbestuurslid van de Zondagsscholenbond. Bartels leidde vaak aangepaste kerkdiensten voor anders begaafden. ‘In Rijssen heb ik 25 jaar de aangepaste catechisaties verzorgd. Ook gaf ik jarenlang godsdienstonderwijs op openbare scholen. Elke kans die ik in mijn leven kreeg om goede woorden van mijn Meester te zeggen, heb ik aangegrepen. Eenvoudig evangelisatiewerk trekt me. Daarom vroeg men mij waarschijnlijk om te helpen bij de VOOR ELKAAR vakantieweken voor anders begaafden. Ik leidde met vreugde de weken en maak sinds 1987 het themalied. Het leiden van de weken vond Bartels ‘geweldig! De goede band met alle helpers, de korte bijbel studies, de liefde en aanhankelijkheid van de deelnemers, de bijbelvertellingen, het zingen van het themalied, de dankbaarheid van de ouders, de geweldige sfeer…’ Door zijn themaliederen wil Bartels ‘de vakantie gasten een stuk houvast meegeven. Daarom maak ik eenvoudige liederen met een refrein. Ik hoop en bid dat ze dit refrein zullen onthouden. Een gees
telijk lied kan tot steun zijn in moeilijke tijden’. In de bundel staan ruim honderd liederen. ‘De themaliederen van de vakantieweken, liederen die gebruikt zijn bij aangepaste kerkdiensten en catechisaties, liederen voor bid- en dankdag, enzovoorts.’ Bartels zoekt voor zijn liederen eerst een bekende melodie, zodat iedereen mee kan zingen. ‘Zelfs als men niet lezen kan, beleven mensen vreugde aan het meeneuriën van een bekende wijs. De woorden bestaan vaak uit één of twee lettergrepen. Het moet wél rijmen, kinderen zijn gevoelig voor rijmwoorden.’ De bundel is bestemd voor gezin, jeugdclubs, zondagsschool, aangepaste kerkdiensten, scholen, catechisaties, enzovoorts. Bartels: ‘Ik ben evangelist, brenger van een goede boodschap. Graag wil ik doorgeven dat wij christenen een geweldige toekomst hebben, dankzij het verlossingswerk van Jezus Christus. Vandaar de titel van de bundel: Zingen van mijn Heiland! Ik hoop dat men door het zingen van het bijbelse lied het bijbelverhaal beter onthoudt en de bedoeling van de geschiedenis beter begrijpt.’ ❖ N.a.v. ‘Zingen van mijn Heiland’, door Roel Bartels; uitg. Stichting Uit het Woord der Waarheid; Aalten, 2012; 104 blz.; ISBN 978 90 5907 313 5; € 13,95 Anneke Tukker-Versluijs, Kesteren 31
Financieel overzicht
VOOR ELKAAR
Giften 2012
vakantieweken
Begroting 2012 100000
Realisatie 2012
Giften in E
80000
60000
40000
20000
In de maand november werden de volgende giften/collecten ontvangen: Diaconieën/kerkenraden: Bleskensgraaf Elburg Herkingen Leerbroek Oene Oene Ouderkerk a/d IJssel
€ 658 ,90 € 5 0 0,0 0 € 1 31 , 35 € 35 0,0 0 € 236,76 € 8 6, 52 € 1 .0 0 0,0 0
Vrouwenverenigingen/kerkkransen: Benthuizen € 1 0 0,0 0 Ede-Zuid € 5 0,0 0 Groot-Ammers ‘Bidt en Werkt’ € 75 0,0 0 Hoevelaken ‘Esther en Lea’ € 8 0 0,0 0 IJzendoorn ‘Dorcas’ € 225,0 0 Krimpen a/d IJssel ‘Zendingsarbeid’ € 1 .0 0 0,0 0 Ooltgensplaat € 1 4 0,0 0
0
Putten ‘Dorp en Hoef’ Veenendaal ‘Bid en Werk’ Zwijndrecht ‘Niet in eigen kracht’ Diversen: C. V. te G. D. H. te P. J. R. te B. J. V. te S. Bootreis 2 Regio Langstraat Via mevr. De Jong – kaartverkoop Totaal
€ 5 00,00 € 1 5 0,00 € 200,00
€ 5 0,00 € 1 00,00 € 25 0,0 0 € 5 0,00 € 2 1 5,00 € 90,00 €
1 00,00
€ 7.733,53
Hartelijk dank aan iedereen van wie een bijdrage mocht worden ontvangen. ❖ H.A. Cysouw, penningmeester
Giften voor de vakantieweken gehandicapten zijn welkom op ING 3388772 t.n.v. VOOR ELKAAR vakantieweken. 32
VOOR ELKAAR vakantieweken
De Hervormde Vrouw januari 2013
Fijne weken
voor alleengaanden
Het is alweer januari… de kerstweek voor alleengaanden ligt achter ons. Wat was het goed om met elkaar het kerstfeest te vieren, te zingen, en gezellige activiteiten te doen. Wij hopen dat u er met dankbaarheid op terugziet. We bedanken de staf heel hartelijk: mede door uw inzet en betrokkenheid was het een goede week. Korte, donkere dagen… Kou… Handschoenen… Wie denkt er dan aan de zomer? De Commissie Vakantieweken Alleengaanden is alweer druk bezig met de drie zomerweken die we dit jaar hopen te houden. Een week in het Gelderse Almen, een midweek in Elspeet en een week in het vertrouwde Lunteren. Nieuwsgierig? Vraag onze gratis vakantiegids aan bij mevr. Dijs, tel. 079-3413487 of kijk op www.hervormdevrouwenbond.nl/doelgroep-alleengaanden. De vakantieweken zijn herkenbaar aan een oranje kader. Van harte nodigen wij u uit om een keuze te maken. De weken zijn geheel verzorgd en de Bijbel staat centraal. Kenmerken van onze weken zijn: bemoedigende gesprekken, bijbelstudie, zang, avondsluitingen, gezamenlijke kerkgang, genieten van een prachtige omgeving, gezellige activiteiten en heerlijke maaltijden. De gasten die vorig jaar met een VOOR ELKAAR vakantieweek voor alleengaanden zijn mee geweest hebben allen de nieuwe gids van 2013 gekregen. Voor de gasten van deze weken geldt dat zij zich helemaal zelfstandig kunnen verzorgen en over voldoende mobiliteit beschikken. We hopen dat velen van u deelnemen aan deze fijne vakantieweken in eigen sfeer.
Er zijn dames en heren die al verschillende jaren tot genoegen mee zijn geweest. In de loop van de tijd zijn de weken voor u misschien te vermoeiend geworden of heeft u enige hulp nodig gekregen. Wij willen u attenderen op weken die ook door onze vrouwenbond georganiseerd worden en speciaal bedoeld zijn voor hen die o.a. een beperkte mobiliteit hebben en/of medische zorg nodig hebben. In deze weken zijn verpleegkundigen en een arts aanwezig. Mevr. T. Kuyt-Verolme, tel. 0416-691115, kan u hierover informatie geven. ❖ Giften voor de vakantieweken alleengaanden zijn welkom op rekening ING 6131670, t.n.v. VOOR ELKAAR vakantieweken. 33
Leden die ons ontvielen
Mijn genade is u genoeg.
De Heere heeft op 10 oktober uit ons midden weggenomen ons trouw en meelevend lid
In uitziend verlangen is door de Heere op 20 oktober 2012 van ons weggenomen ons geliefd en trouw lid en bestuurslid
Anna Wilhelmina Westerlaken-Groeneveld
Janny van Gurp-van Druningen
in de leeftijd van 84 jaar.
in de leeftijd van 55 jaar.
Met dankbaarheid denken wij aan wat zij ook als bestuurslid voor onze vereniging heeft gedaan.
Dankbaar gedenken wij wat Janny voor ons heeft betekend. Wij wensen haar man, kinderen en kleinkinderen Gods nabijheid toe.
Bestuur en leden van vrouwenvereniging ‘Febe’ Zuilichem, oktober 2012
Bestuur en leden van vrouwenvereniging ‘De Bijbel als Richtsnoer’ Stad aan ‘t Haringvliet, oktober 2012
‘Ik zal niet sterven maar leven, en ik zal de werken van de HEERE vertellen.’ (Psalm 118:17) Op 24 november 2012 heeft de Heere onverwachts tot Zich genomen ons zeer trouw en meelevend lid
mevr. M. Junte-Doornewaard in de leeftijd van 84 jaar.
Als ik, omringd door tegenspoed, bezwijken moet, schenkt Gij mij leven. Psalm 138:4 (berijmd) Op 17 november 2012 heeft de Heere weggenomen ons oud-lid
Gijsje van de Bunt-Doppenberg in de leeftijd van 78 jaar. We wensen de familie Gods nabijheid toe. Bestuur en leden van vrouwenvereniging ‘Lydia’ Nijkerkerveen, november 2012
Zij is vanaf de oprichting trouw lid geweest van de bijbelkring. We wensen haar familie Gods nabijheid toe. Bestuur en leden van bijbelkring ‘Loïs’ Oene, 2012
Op 27 oktober is door de Heere uit ons midden weggenomen ons trouw lid
mevr. P. van Brakel-Ceton in de leeftijd van 87 jaar.
‘Mijn ziel dorst naar God, naar de levende God’ Psalm 42:3a Op 19 oktober 2012 heeft de HEERE uit ons midden weggenomen ons zeer betrokken lid
mevr. A. van Woudenbergh-Cromwijk in de leeftijd van 88 jaar.
Bestuur en leden van vrouwenvereniging ‘Febe’ Zuilichem, oktober 2012
De Heere heeft uit ons midden weggenomen onze trouwe en meelevende leden
mevr. R. de Weerd-Bonhof in de leeftijd van 90 jaar
Met liefde gedenken wij hoe ze vele jaren met ons allen meeleefde.
en mevr. J. Schuring
Bestuur en leden van vrouwenvereniging ‘Ora et Labora’ Breukelen, 2012
Bestuur en leden van vrouwenvereniging ‘Weest Getrouw’ Emst, september 2012
34
in de leeftijd van 78 jaar.
Colofon
De Hervormde Vrouw januari 2013
Hervormde Vrouwenbond Bond van Hervormde Vrouwenverenigingen op gereformeerde grondslag Landelijk bestuur
De Hervormde Vrouw
Voorzitter M.M. Jonker-Hakkert, Havikstraat 40, 3882 JH Putten, 0341-357766,
[email protected] 1e secretaris A. Bouma-Groothuis, Groenendael 141, 8271 EH IJsselmuiden, 038-3325993,
[email protected] 2e secretaris M. de With-Damsteegt, Margrietstraat 6, 2964 CE GrootAmmers, 0184-663283,
[email protected] Penningmeester N.A. Hulsman-v.d. Brink, Langestraat 6, 8281 AL Genemuiden, 038-3855270,
[email protected] Vakantieweken verstandelijk gehandicapten G.A.B. Berkhoff-Prins, 0548-517858
[email protected] Vakantieweken alleengaanden W. Mijnheer-Brink, 0578-641279
[email protected] Vakantieweken lichamelijk gehandicapten T. Kuyt-Verolme, 0416-691115
[email protected] Aanvragen klankbeeld vakantieweken J. Doorneweerd-Snel, Irenestraat 4, 3291 BK Strijen, 078-6454670
[email protected] [email protected] Contactadres ziekenhoekje en pr-commissie M. Molendijk-van Bemmel, Oranjestraat 72, 3373 AL Hardinxveld-Giessendam, 0184-615116
[email protected]
Hoofdredactie M.M. Jonker-Hakkert (adres: zie bij het landelijk bestuur) Eindredactie A. Tukker-Versluijs, Groenendaal 39, 4041 XX Kesteren, E.W. ten Hove-van den Brink
[email protected] Secretaris M. Molendijk-van Bemmel (adres: zie bij het landelijk bestuur) Leden redactiecommissie J. Cazant, P.J. Veldman-van Zonneveld, beeldredactie: H. Wijnbergen-de Wit, C. Beijeman-Beijleveld Uitgave verschijnt 11 x per jaar; € 16,00 per jaar; losse nummers: € 2,00 Abonnement wordt aangegaan voor 1 jaar; opzeggen voor 1 december bij het Hervormd Bondsbureau Abonnement cadeau geven www.hervormdevrouwenbond.nl > De Hervormde Vrouw > abonnementen Visuele beperking informatie en opgave voor gesproken editie, grootletteruitgave en braille bij het CBB, Postbus 131, 3850 AC Ermelo, 0341-565499 Inzenden kopij tot de 1e van de voorafgaande maand naar de eindredacteur Opgave overlijdensadvertenties Eindredactie De Hervormde Vrouw
[email protected] Groenendaal 39, 4041 XX Kesteren
J. Cazant, 0348-401104
[email protected] H. de Jong-Akster, 038-3323237
[email protected]
Beatrixstraat 20a, 3862 DB Nijkerk, tel. 033-2456699,
[email protected] Opgave nieuwe leden, adreswijzigingen en wijzigingen in het bestuur (schriftelijk); bestelling zilverwerk Openingstijden maandag t/m vrijdag: 8.30 - 11.30 uur
Website www.hervormdevrouwenbond.nl Beeldverantwoording Foto’s/afbeeldingen: Hervormde Vrouwenbond, tenzij anders vermeld. De redactie probeert in alle gevallen de eigenaar van de foto toestemming voor plaatsing te vragen en de bron te vermelden. Mocht u menen rechthebbende te zijn, neem dan contact op met de eindredactie. Legateren De Hervormde Vrouwenbond in uw testament of wilsbeschikking? Info: penningmeester of website.
Hervormd Bondsbureau
Bankrekeningnummers Giften t.b.v. de Hervormde Vrouwenbond Bankrek. 37 78 71 621 t.n.v. Herv. Geref. Vrouwenbond ANBI geregistreerd onder nr. 815135105 Betaling contributie/abonnement Bankrek. 37 78 71 621 t.n.v. Herv. Geref. Vrouwenbond Giften t.b.v. vakantieweken gehandicapten ING 3388772 t.n.v. VOOR ELKAAR vakantieweken
35
Gedicht
Een lied van
houvast naar zondag 1 Ik heb slechts één houvast in leven en in dood: mijn trouwe Heiland, Die Zijn kostbaar bloed vergoot, heeft heel de prijs betaald voor al mijn schuld en zonden, Hij heeft mij vrijgekocht, uit satans strik ontbonden; ik heb de zeggenschap over mijzelf verloren, met lichaam en met ziel mag ik Hem toebehoren. Nu ik van Hem mag zijn, word ik door Hem bewaard: zonder mijn Vader valt geen haar van mij ter aard’ en wat mij overkomt, werkt aan mijn redding mede. Zijn Geest doet mij met vreugd Hem dienen in dit heden en Hij getuigt in mij, is mij tot pand gegeven: Hij geeft mij heden reeds het eeuwig, zalig leven. Het houvast dat Hij biedt, de troost van dit bestaan, de zekerheid waarmee ik straks tot Hem mag gaan, ligt voor mij in ’t besef, drievoudig, nauw verbonden: hoe groot is mijn ellend’, hoe vele zijn mijn zonden, maar ook hoe Hij verlost en vrijspraak mij wil geven en hoe ik Hem daarvoor kan danken heel mijn leven. ❖ Dr. H. van ‘t Veld
36