VKK Zwolle .Maandbericht
ENGELEN Engeltje Vaak zit er een engel op mijn schouder en dan voel ik mij reuze fijn Dan plots ben ik weer erg somber Denk: waar zou toch het engeltje zijn? Al die bergen, al die dalen Ja, ik ga daar vaak doorheen Soms zo blij, en dan zo triest weer en voel me dan weer zo alleen Doch ik probeer op die momenten te denken aan de lichtjes op mijn pad Want die heb ik heel mijn leven regelmatig wel gehad En vaak ineens voel ik dan zachtjes een klein licht klopje op mijn rug En dan denk ik ineens verheugd weer: hè gelukkig, ze is weer terug! Marjon Hulleman
Over engelen gesproken… Ze waren ook even (maar waarschijnlijk zijn ze er altijd) in de Kerkstraat in Zwolle. Het was op een zonnige zaterdagmorgen. Ik keek al fietsend naar de bloemenzaak op het hoekje waar we naartoe moesten. Verder wist ik niet wat er gebeurde maar zoals omstanders later zeiden: je werd ‘gelanceerd’. Een verkeerspoller die omhoogging had mij meegesleept. Wat ik voelde was schrik, maar ook ging een flits
door me heen: laat je vallen. En daar lag ik dan, verbouwereerd en bedolven onder mijn fiets. Gelukkig was er iemand die me bevrijdde en kon ik opstaan. Na een kleine inspectie bleek het mee te vallen: wat blauwe plekken en een paar schaafwonden. Afgezien van het feit dat ik me nogal dom voelde omdat ik blijkbaar niet goed uitgekeken had staat die valpartij in mijn geheugen gegrift als een mooie ervaring: Een moment die een eeuwigheid leek te duren, waarin ik niet wist wat er gebeurde, nergens meer aan dacht en ‘het’ niet meer in de hand had. Het voelde als loslaten, als overgave, verwondering ook, omdat ik nooit eerder zoiets voelde. Altijd ‘spookt’ er wel iets door mijn hoofd maar dit was ondanks de schrik een moment van leegte en vertrouwen. Bovendien leek die seconde een eeuwigheid. Ook die domheid viel achteraf wel mee want het toeval wilde dat onze zoon een paar dagen later een gesprek had op de technische afdeling van de gemeente waar alles wat met de pollers te maken heeft, gecoördineerd wordt. Toen hij opperde dat die obstakels nogal fietsonvriendelijk zijn vertelden ze hem dat er die zaterdag een mevrouw gelanceerd was. De cirkel was rond toen hij zei dat die mevrouw zijn moeder was. Zo kregen we de filmbeelden te zien die er gemaakt waren. Daarop bleek dat iemand van de technische dienst zijn auto voor de pollers gezet had wat mijn uitzicht belemmerde. Ik ben hem dankbaar…
Carla Brinksma
Poller: een zuil die door een pasje van een automobilist in de grond verdwijnt en daarna weer stilletjes uit de grond herrijst
ANSELM, CARL GUSTAV & LEONARDUS OVER DE ENGELEN De bekende benedictijn en auteur Anselm Grün wijst zijn lezers en lezeressen erop, dat Gods liefde jegens de mensen zich door middel van de engelen openbaart. Hij beklemtoont de theologische betekenis
van engelen. Engelen zijn tekenen van Gods genezende en beschermende nabijheid. Hierbij is het niet van belang of God zich door middel van droombeelden, visioenen, een medemens, positieve gedachten of zichtbare geestelijke wezens openbaart. In de engelen openbaart zich Gods liefde. In die hoedanigheid oefenen zij invloed uit op de geest en de persoonlijkheid van mensen. Grün acht engelen ook vanuit psychologisch oogpunt belangrijk. Hij noemt in dit verband onder meer Carl Gustav Jung. Zo wijst Jung erop, dat de mens niet alleen uit een subjectief ‘ík’ bestaat, maar dat ook het onbewuste invloed op de mens uitoefent. Uit ons onbewuste komen gevoelens van schoonheid, goedheid, wijsheid en genade. Engelen bemiddelen deze gevoelens. Op deze wijze zijn de engelen voor Jung spirituele krachten die de menselijke ziel leiden. De engelen zijn archetypische symbolen met een spirituele energie. In zijn publicatie Vijftig engelen wijst Anselm Grün erop, dat de engelen ons geesteshoudingen bijbrengen, die heilzaam voor ons leven zijn, zoals liefde, verzoening en dankbaarheid. In zijn boek Vijftig engelen voor je ziel benadrukt Grün de positieve werking die engelen op de ziel van de mens uitoefenen. […..] In Jeder Mensch hat einen Engel behandelt Grün Mattheus 18:10, waar Jezus over de beschermengelen der kleinen spreekt. Grün wijst erop, hoe belangrijk de voorstelling van beschermengelen reeds voor kleine kinderen is. Iedere volwassene heeft wel eens een situatie meegemaakt, waarin hij het gevoel had door een beschermengel te zijn bewaard. Dit kan bijvoorbeeld in een gevaarlijke verkeerssituatie zijn, maar ook in andere omstandigheden. De beschermengel is een concretisering van Gods helpende nabijheid, waaraan mensen behoefte hebben. Anselm Grün stelt, dat het geloof in de beschermengel ertoe kan leiden, dat de mens de angsten voor de dagelijkse gevaren overwint. In de Oosters-Orthodoxe traditie nemen engelen tot op de huidige dag een belangrijke plaats in. Zo zijn engelen in deze traditie nauw met de kerk en met haar liturgische plechtigheden verbonden. De Eucharistie is een weerspiegeling van de hemelse Liturgie der engelen. Tijdens de Liturgie der kerk is Christus aanwezig, te midden van de hemelse heerscharen. Dikwijls vinden wij ook een afbeelding van de aartsengel Michaël die de zielen der mensen op een weegschaal weegt. Uit het boek De verdwijning der engelen uit kerk en theologie – Engelen. Oude voorstellingen en nieuwe ervaringen. Proefschrift van ds. Leonardus Frank de Graaff. Hendrik S. de Bruin
Engelenscharen Het feest van de Heilige Engelen op 29 september (dit jaar gevierd op zondag 30 september) wordt gewoonlijk aangeduid als het feest van de Aartsengel Michaël en Alle Engelen (met name de Aartsengelen Gabriël en Rafaël). Op deze feestdag van Sint Michaël – de patroon van onze
kerkgemeente én van Zwolle – besteden wij niet alleen aandacht aan deze roemrijke Engelenvorst, maar ook aan de ontelbare scharen der Engelen. Wij danken en loven God voor hen en voor de onschatbare hulp die zij ons schenken. De bewoordingen van onze Liturgie herinneren ons tijdens elke H. Mis aan de negenvoudige indeling die algemeen werd aanvaard in de vroege christelijke Kerk, namelijk die der Engelen, Aartsengelen, Cherubim, Serafim, Tronen, Heerschappijen, Overheden, Machten en Krachten. De Joodse indeling verdeelt ze in zeven grote groepen die overeenkomen met de Stralen. Zelfs de namen van de Engelen, die aan het hoofd staan van elk van die zeven groepen, zijn ons bekend uit oude geschriften: Michaël, Gabriël, Rafaël, Uriël, Chamuël, Jofiël en Zadkiël. Grote Engelenscharen wonen alle vieringen van de H. Eucharistie bij, omdat zij zich verheugen in de prachtige trillingen die vanuit de geconsacreerde Hostie stralen. Zij genieten ook van de trillingen van devotie en liefde die wij in onze aanbidding omhoog zenden. Zij komen zich niet alleen daarin baden, omdat zij zich daarin verheugen, maar ook omdat zij weten dat zulks goed voor hen en ons is en hun evolutie bevordert. Aan het einde van het Asperges Me vragen wij, dat God ons Zijn Engel zendt om ons te helpen en met ons te zijn. In antwoord op die oproep verschijnt de Engel van de H. Eucharistie, die onze devoties en onze gevoelens tot een gebouw vormt, waarbij hij ook gebruik maakt van de energie die voortkomt uit het aandeel van de gezangen in de eredienst. Nog grotere Engelen dan hij verschijnen, wanneer wij die aanroepen vlak voor het Sanctus, als de priester – na ons te hebben aangespoord om onze harten omhoog te heffen en God te danken – voortgaat door te zeggen, dat wij met de Heilige Engelen (waarbij hij de negen Engelenorden opsomt) Gods glorievolle Naam roemen en verheerlijken. (Naar een beschouwing van wijlen de stichter-bisschop Charles Webster Leadbeater)
Engelenhymne
“Gij die in blijdschap voor de troon staat van de Heer, alheilige Engelen, bid de Vader en de gelijkelijk eeuwige Engel van zijn Grote Raad mij een woord van lofzang in te geven, nu ik u bezing. Het geslacht der stervelingen, aller dingen, Heer, omgeeft Gij met de zorgvolle aandacht der Engelen; dezen toch hebt Gij aangesteld tot hulp van allen die geloven en U toezingen, de lofwaardige en bovenal te prijzen God der vaderen. De onlichamelijke geesten hebt Gij, Heiland, aangesteld tot de priesters van uw onzegbare heerlijkheid. Bescherm door hen nu ook uw volk, dat in geloof en liefde tot U zijn toevlucht neemt, opdat wij U als onze Heer zonder ophouden verheerlijken.
Gij zendt, beheerser van het Al – want Gij zijt de bron van vrede en liefde – de Engel des vredes om uw kudde aan alle zijden te behoeden, om het redelijke geloof te bewaren en alle dwalingen in uw sterkte neer te slaan. Onzichtbare, die de wereld van de geesten in volmaakte harmonie geordend hebt, geef dat de Heilige Kerk van deze verheven ordening het evenbeeld zij. Engelenkoren die nu staan voor het grote en opperste Licht, wees de allerkrachtigste voorsprekers van ons allen, die u naar beste vermogen heiligen en verheerlijken als de Engelen Gods. Genees de wonden van onze ziel, gij, koren der engelen, die als uitgelezen priesters voor Christus staat, en Hem voor ons ten beste spreekt. Alreine geesten, die van alle stoffelijke hartstochten zijt bevrijd, Engelen, kom allen te hulp die in liefde met u tezamen Christus verheffen in alle eeuwigheid. Amen. (Uit een Russisch-Orthodoxe Vesperviering)
KERSTMIS 2006 De viering van de Kerstavond werd zeer druk bezocht, met als gevolg dat er op de Eerste Kerstdag weinig mensen in de kerk waren. Na afloop van de Mis dronken we, zoals gebruikelijk, koffie. Sita vertelde over haar gevoelige dochter, die door een bijzondere vrouw werd begeleid. De vrouw vertelde Sita's dochter een keer over de (anekdotische) oorsprong van het smalle geultje tussen bovenlip en neus. "Eigenlijk heb je langer geleefd dan de veertien jaar die je nu bent, maar daar weet je niets meer van. Toen je op het punt stond om als ziel naar de aarde te gaan, was er iemand bij je, misschien je gids of een engel die (en Sita legde haar wijsvinger op haar lippen) tegen je zei: "Ssst, niets vertellen..." Dat geultje zit er als herinnering”.Ik vertelde Sita, dat ik van dat verhaal een uitgebreidere versiekende en die stuurde ik haar toe. Hieronder volgt, wat ik haar toezond. – Uit: "Ik die verborgen ben", van F. Weinreb Een oud verhaal, voortgekomen uit een diep weten, vertelt van het voorgeboortelijk stadium van de mens. Als op aarde zich het moment van de conceptie afspeelt, roept dit in de hemel een daarmee overeenstemmende gebeurtenis op. Dan wordt daar de Neshamah (de bij God wonende ziel) aangewezen, die bij de geboorte het nieuwe aardse wezen zal bezielen. De Neshamah smeekt in de hemel bij God te mogen blijven, omdat het verlaten van het huis van de Vader een onvoorstelbare verlatenheid
met zich mee zal brengen . God gaat ook mee met de schepping, men noemt dat de Shechinah, dit wonen van God in de wereld. Dan komt er een engel die de Neshamah begeleidt naar de geboorte in deze wereld. De engel leert met de Neshamah de Thora. Als de Neshamah alles heeft gezien en begrepen, dan nadert het moment van de geboorte. De engel zegt dat hij weg zal gaan en de zichtbaarheid van de uitvoering van Gods gedachten zal verdwijnen. Aan het eind van de weg door de wereld zal de engel er weer zijn om de Neshamah thuis te brengen, waar geluk en harmonie heersen. Als de Neshamah in het lichaam van het geboren wordende kind treedt komt het aanraken van de bovenlip door de engel. Het wordt gezien als een teken, dat de tweeheid in alles in deze schepping uitdrukt. Met het teken op de bovenlip wordt het bewuste leven in de vergetelheid gebracht, de Neshamah weet dat er iets heel belangrijks was en dat dit nu weg is, verloren. Het is de herinnering aan een verloren Paradijs. Greetje Vermeulen van Rijswijk
Tafel of altaar? Hoewel nog een beetje geïmproviseerd staat er nu toch een tafeltje in de koffiekamer waarop Astrid en ik de sfeer van het seizoen trachten weer te geven. Daarnaast wil ik in een tekst, gedicht, citaat, kleur, vorm of beeld, de intentie van de zondag uitdrukken. Niet toevallig kreeg ik het idee in de Michaëlsperiode. De herfst met alle kleuren en vruchten geeft al snel de sfeer en beelden aan. Het was moeilijk een keuze te maken want mijn verzameling plaatjes en teksten is groot en over Michaël wordt veel geschreven. Toch wil ik alleen een soort essentie weergeven Voor mij is, heel kort samengevat, Michaël een uitdrukking van de Heilige, een venster naar God. Ik vroeg me af of ook andere aartsengelen dat gevoel bij me oproepen. Wie zijn de aartsengelen eigenlijk? We hebben er veel afbeeldingen van en ze worden vaak afgebeeld als een mensfiguur met vleugels. Je ‘trekt’ ze dan naar ‘beneden’, naar de mensenwereld. Dat hebben we soms nodig om contact met ze te maken. De andere mogelijkheid is, dat we aartsengelen als abstracte krachten, kosmische energieën zien. Ze zijn dan ver weg, groot en ook een beetje ongrijpbaar. In het rooster zag ik dat op 28 oktober Rafaël in de H.Mis centraal zou staan en ik werd nieuwsgierig wat deze aartsengel bij me zou oproepen en ook wat het verschil is met Michaël. Daarom ging ik na mijn vakantie op zoek naar uitdrukkingen betreffende Rafaël, zodat ik een tafel kon opsieren, die aan deze aartsengel gewijd zou zijn. Allereerst zocht ik binnen onze rituelen van de Vrij-Katholieke Kerk: de zeven stralen op het altaar waarvan de eigenschappen verbonden zijn
met de zeven aartsengelen. Dan ‘zien’ we Rafaël op straal drie: Tact en verdraagzaamheid . Ook op Internet is veel over de aartsengelen te lezen. Naast alle mooie iconen die je tegenkomt, zie je opeens een kunstwerkje van een Friese kunstschilder. Ik zou het wel in mijn kamer willen hebben. (wel in kleur) “H. Rafaël, vermeerder de harmonie in onszelf en anderen, help ons tactvol en verdraagzaam te zijn”
De volgende ontdekking deed ik op een andere site: Angelica archangelica of in gewoon Nederlands: aartsengelwortel. Het is een plant met geneeskrachtige eigenschappen. Prachtig, hoe in de natuur altijd weer een verbinding met de kosmische krachten te vinden is. Ik word dan zo enthousiast dat ik me geraakt voel en even door zo’n venster naar Het Heilige kan kijken. Het was uiteindelijk een prachtige voorbereiding op de Mis en het gaf een extra dimensie aan het moment dat Patricia de aanvullende doop ontving. In deze tijd, de Advent, gaat onze aandacht meer uit naar Gabriël en als voorbereiding voor de tafel zoek ik naar beelden die ik kan gebruiken: In ons Michaëlsrituaal staat bij Gabriël: Het allereerste Licht, het Licht van Licht, voortgekomen uit de eerste dualiteit en het gehele heelal vervullend… Een prachtige tekst en uiteindelijk komen we daar steeds weer uit… We vinden deze tekst terug in het symbool waarmee Gabriël meestal wordt afgebeeld: een witte lelie. Hun bruiden kregen een kroon van lelies met de hoop op een puur en vruchtbaar leven. De lelie wordt met veel verheven betekenissen geassocieerd: maagdelijkheid, vrede, vruchtbaarheid, puurheid, geestelijke liefde, onschuld, vergankelijkheid, koninklijkheid, zuiverheid De symboliek van de lelie is wijdverspreid en dateert al uit de tijd van de oude Grieken en Romeinen.
Gabriël de aartsengel van belofte en geboorte; de geboorte van het Kind maar ook de geboorte van iets nieuws in onszelf. De geestelijke weg die we gaan om de ziel in ons tot leven te wekken. Gabriël is daarbij aanwezig en wijst ons de weg. Carla Brinksma Naar boven
