De intakefase Vóór plaatsing. Kinderen met specifieke onderwijsbehoeften zijn alleen toelaatbaar tot sbo de Blinker indien het SWV PO 31.04 een toelaatbaarheidsverklaring heeft afgegeven. De procedure om een toelaatbaarheidsverklaring te verkrijgen en de rol die onze school hierbij heeft wordt op dit moment met alle betrokkenen uitgewerkt op het niveau van het samenwerkingsverband. In de bijlage is een schema opgenomen hoe het proces van het afgeven van een toelaatbaarheidsverklaring verloopt. Als ouders bericht hebben ontvangen dat hun kind toelaatbaar is tot een speciale school voor basisonderwijs kunnen zij hun kind aanmelden. De administratie van de school stuurt de ouders een aanmeldingsformulier en een akkoordverklaring om gegevens te mogen opvragen toe. Vervolgens wordt het onderwijskundig rapport bij het samenwerkingsverband opgevraagd. Als het onderwijskundig rapport ontvangen is, maakt de administratie een papieren en digitale dossier aan. Het papieren dossier bestaat uit een inhoudelijk deel en een zakelijk deel. Het digitale dossier bestaat uit een leerlingmap op het netwerk en gegevensbestanden in ESIS A (administratieve gegevens) en ESIS B (leerlingvolgsysteem). In bijlage 5 informatie over de bewaartermijn van de diverse onderdelen van het dossier en het inzagerecht van ouders. Het proces van verwerking en acties tot aan plaatsing wordt bijgehouden in een overzicht van ‘nog te plaatsen leerlingen’. De administratie nodigt de ouders en de nieuwe leerling uit voor een kennismakingsgesprek. De kennismakingsgesprekken worden gevoerd door leden van het zorgteam. Het komt regelmatig voor dat er al een oriënterend gesprek met ouders plaatsvindt voordat de toelaatbaarheidsverklaring is afgegeven. Ouders die vragen om een oriënterend gesprek krijgen ter bevestiging van de afspraak van de administratie een brief waarin het doel en de duur van het gesprek is vermeld. De administratie vraagt het digitale dossier (DOD) op bij de verwijzende school. Het DOD wordt ingelezen in ESIS. Indien nodig worden de meest recente (didactische) gegevens door de administratie opgevraagd bij de verwijzende school en ook in ESIS geplaatst.
Overzicht voorbereiden / verwerken plaatsing (zie ook bijlage)
Werkwijze bij het opstellen van het ontwikkelplan Het ontwikkelplan van bestaat uit twee delen. Het eerste deel is een tekstdocument en het tweede deel is het onderdeel ‘ontwikkelingsperspectief’ uit het leerlingdossier van ESIS. Het ontwikkelingsperspectief in ESIS beschrijven we in de fase van reflectie in de cyclus van het systeem van zorg Het ontwikkelplan (tekstdocument) geeft een beeld van de leerling en heeft tot doel de onderwijsbehoeften van de leerling te beschrijven zodat het voor alle betrokkenen duidelijk wordt wat nodig is voor een optimale ontwikkeling van deze leerling op het gebied van instrumentele vaardigheden, sociale competentie en leren leren. Zich veilig kunnen voelen, optimale afstemming tussen alle betrokkenen en eigenaarschap zijn begrippen die hierbij centraal staan. In het ontwikkelplan wordt verder vermeld welk leerrendement verwacht mag worden. Op grond van het intelligentie onderzoek stellen we eerst een theoretisch leerrendement vast en na de eerste reflectiefase op de Sbo wordt dit vergeleken met de gerealiseerde leeropbrengsten en waar nodig bijgesteld. Naast de beschrijving van de aandachtspunten voor de begeleiding en de leerrendementen worden de te behalen doelen per half jaar verwoord in te leren vaardigheden. De doelen van de voorgaande periode worden geëvalueerd. Hier ligt de verbinding met de doelen in het groepsplan. Dit alles behoort tot de verantwoordelijkheid van de leerkracht. De leerkracht kan hierbij ondersteuning vragen. Het ontwikkelplan is een groeidocument. Tijdens de intake en de plaatsing op school wordt relevante informatie van kind, ouders, leerkracht en andere betrokkenen toegevoegd. Dit maakt dat het ontwikkelplan naast een product -document ook een proces-document is. Als er een afspraak is gemaakt voor een kennismaking met een nieuwe leerling krijgt de afdeling psychologie hier een melding van. In het format van het ontwikkelplan vult de psychologe relevante gegevens in van derden over het psychologisch onderzoek, de protectieve en risicofactoren die voortvloeien uit het psychologisch rapport en maakt op grond hiervan een theoretische
leerrendementsverwachting voor de nieuwe leerling, ook voor leerlingen van de groepen 1 tot en met 4. Het moge duidelijk zijn dat de leerrendementsverwachting bij deze jonge kinderen nog niet zo betrouwbaar is als bij oudere kinderen, het is puur een richtinggever. Op grond van deze gegevens wordt een voorlopige uitstroombestemming vastgelegd: Voor de groepen 1-4 kan dit SBO, BAO of SO zijn Voor de groepen 5 en hoger kan dit PrO, VMBO BB of hoger, BAO of SO zijn. De intern begeleider vult in het ontwikkelplan op basis van het aangeleverde onderwijskundig rapport ook relevante gegevens in van derden. Het gaat hier om algemene basisgegevens, protectieve en risicofactoren en aandachtspunten voor de begeleiding van de leerling. Het kennismakingsgesprek Het kennismakingsgesprek van ouders en kind met school duurt ongeveer anderhalf uur. Aan de hand van een mindmap worden de verschillende onderdelen van het gesprek met kind en ouder besproken. Afhankelijk van hun vragen kunnen onderdelen meer of minder aandacht krijgen. Het kennismakingsgesprek richt zich in eerste instantie op het in kaart brengen van de mogelijkheden en kwaliteiten van het kind. De intern begeleider voert aan de hand van de mindmap met het kind een gesprek over de onderdelen van het gesprek en laat het kind de MI cirkel invullen . Mocht dit nog niet lukken dan kan de MI cirkel over het kind ook met de ouders ingevuld worden. In voorkomende gevallen kan het kind de MI cirkel thuis met ouders invullen en meenemen naar het gesprek. Cirkel van meervoudige intelligentie (H. Gardner)
In het gesprek is ook aandacht voor de betekenis van de naam van de school en de gedeelde waarden. Een rondleiding door het gebouw en het bezoeken van een klas maakt ook deel uit van de kennismaking. Indien mogelijk laten we het kind kennismaken met de werkwijze in een groep. Het ontwikkelplan wordt met ouders besproken en ouders geven aanvullingen op protectieve en risicofactoren. Deze aanvullingen worden door de intern begeleider (schuin gedrukt) toegevoegd aan het ontwikkelplan. De aandachtspunten voor begeleiding in de klas worden door de intern begeleider handelingsgericht en zo concreet mogelijk geformuleerd.
Mindmap opbouw kennismakingsgesprek
Voorafgaand aan de start van het kind in zijn of haar nieuwe groep is er nog een kennismakingsmoment met de leerkracht en de andere leerlingen van de nieuwe groep. De nieuwe leerlingen komen voor een ochtenddeel opnieuw naar de Blinker. Van tevoren hebben ze per brief te horen gekregen in welke groep ze zijn ingedeeld. De groepsplaatsing vindt plaats op basis van didactische leeftijd en /of huidige groep van de leerling op de vorige school en indien mogelijk en nodig op basis van sociaal emotionele ontwikkeling. Start op de Sbo In de eerste zes weken van de plaatsing in de nieuwe groep observeert en handelt de leerkracht op basis van de begeleidingsadviezen uit het ontwikkelplan. Alle leerlingen in de groep vullen de MI cirkel in. De MI cirkels worden aan elkaar gepresenteerd. Op deze wijze leren de kinderen elkaar beter kennen en zien en horen ze elkaars kwaliteiten. Deze opbrengsten vertaalt de leerkracht samen met de kinderen naar een cirkel van meervoudige intelligentie van de hele groep. De leerlingen en de leerkracht krijgen zo een beter inzicht in de kwaliteiten van de groep. De leerkracht voert in de eerste zes weken gesprekken met de individuele leerlingen. De leerkracht formuleert een aantal voor de leerling relevante vragen in de vorm van variabelen. Met behulp van de gedragspatroongrafiek of de thermometer kan de leerling zijn ervaringen aan de leerkracht duidelijk maken. De mindmap ‘Dit ben ik’ wordt met de leerkracht ingevuld.
Mindmap Dit ben ik.
Aan het einde van deze periode van zes weken heeft de psycholoog een gesprek met de leerkracht. Voorafgaand aan dit gesprek komt de psycholoog voor een observatie in de klas. Tijdens het gesprek worden de protectieve en risicofactoren zoals die in het ontwikkelplan staan vermeld geëvalueerd en waar nodig bijgesteld. De ervaringsgegevens van de leerkracht worden toegevoegd aan het ontwikkelplan. De leerkracht en de psycholoog reflecteren op de vraag: welke specifieke onderwijsbehoeften heeft dit kind? Begrijpen we wat dit kind nodig heeft (stap 3 in de cyclus van HGW)? De leerkracht notuleert tijdens het gesprek met de psycholoog de aanvullingen en bijstellingen in het ontwikkelplan. Tijdens de bespreking staat de psycholoog ook stil bij de ondersteuningsbehoefte van de leerkracht. De mogelijke coachingsvragen die dit oplevert kunnen tijdens de eerste zorgdag (vragen op groepsniveau) of tijdens een aparte leerlingbespreking (vragen m.b.t. individuele leerlingen) besproken worden met de betrokken intern begeleider of in het intern zorgteam. Voor de leerlingen die al langer de sbo bezoeken geldt dat het ontwikkelplan (tekstdocument) elk jaar wordt gearchiveerd. De administratie plaatst het gearchiveerde document in de digitale leerlingmap. Bij de start van het nieuwe schooljaar vernieuwt de leerkracht het beeld van de leerling d.w.z. de MI cirkel en de mindmap ‘Dit ben ik’ . Hij voegt dit nieuwe beeld toe aan het ontwikkelplan. In de intakefase worden op groepsniveau de stappen 1 ,2 en 3 van de cyclus HGW doorlopen. Er wordt gestart met het waarnemen het verzamelen van gegevens (stap 1 en 2). Het betreft hier de gegevens uit het leerlingvolgsysteem (opbrengsten van de laatst afgenomen toets), de (theoretische ) leerrendementsverwachting uit het ontwikkelplan met daaraan gekoppeld een passend arrangement op basis van het (voorlopig) uitstroomniveau en de aandachtspunten voor de begeleiding. Op basis van het arrangement worden streefdoelen in vaardigheidsscores geformuleerd. Deze verzamelde gegevens noteert de leerkracht in het groepsoverzicht van het groepsplan. Op basis van dit groepsoverzicht wordt een plannend aanbod geformuleerd met convergente doelen (stap 3). De mate waarin deze doelen (concreet, complex) beheerst moeten worden hangt af van de uitstroombestemming. Er vindt differentiatie plaats al naar gelang de specifieke onderwijsbehoeften van het kind wat betreft instructiebehoefte en leertijd. Tijdens een gezamenlijke studiedag van het team in de derde week van het schooljaar krijgt de leerkracht de gelegenheid om de groepsplannen verder uit te werken. Hij kan hierbij gebruik maken van (specifieke) deskundigheid van de andere teamleden.
We maken didactische groepsplannen voor de instrumentele vaardigheden: technisch lezen, begrijpend lezen, rekenen en spelling. Voor taal wordt (nog) geen specifiek groepsplan gemaakt. Vanaf de start van het schooljaar werkt de leerkracht met een basisgroepsplan t.a.v. het pedagogisch klimaat Het groepsplan is gericht op veiligheid en afstemming waarbij de volgende vraag aan de orde is: Hoe willen wij als groep samen leren, werken, leven? De leerkracht maakt een koppeling met de centrale waarden die gevisualiseerd worden door de dieren. De leerkracht observeert hoe de kinderen de waarden voorleven en kan dit koppelen aan het ontwikkelplan van elk kind. In deze periode worden ook de schoolbreed gehanteerde routines aangeleerd, geoefend en verder verdiept waar dit kan of nodig is (zie bijlage 2). De intakefase wordt afgesloten met een groepsbespreking (zorgdag 1). Bij groepsbesprekingen zijn de leerkracht en de intern begeleider betrokken. Bij alle groepsbesprekingen staat het handelen en het reflecteren van de leerkracht centraal. Voorafgaand aan de zorgdag vindt er een klassenbezoek plaats door de intern begeleider van de groep. De intern begeleider observeert met behulp van een kijkwijzer (mindmap) het primaire proces in de groep. Tijdens de eerste zorgdag gaan de leerkracht en de intern begeleider hierover met elkaar in gesprek. Onderwerpen die tijdens deze eerste zorgdag aan de orde komen: -coachingsvragen naar aanleiding van het gesprek met de psychologe -coachingsvragen naar aanleiding van de observatie door de intern begeleider Tijdens de groepsbespreking (of voorafgaand aan) wordt de basisopzet groepsplannen geëvalueerd. Samen met de handelingsgerichte adviezen uit het gesprek met de psycholoog kan dit leiden tot een bijstelling van de didactische groepsplannen voor de komende periode. Voor een groep met nieuwe leerlingen kan de groepsbespreking daarom pas plaatsvinden na het voeren van het gesprek met de psycholoog en leerkracht.
