Nieuws en advies van seco vanuit de hele wereld
Turbineschoepen voor energiecentrales
Nr. 2002 - 1
Verlaagt productiekosten met 90% Thor Hammer in Birmingham in het Verenigd Koninkrijk is een van de weinige fabrikanten ter wereld die koperen, lederen, houten en plastic hamers maakt. Zie blz. 22.
Hamerkoppen van zuiver koper.
De RM12, een straalmotor van Volvo Aero.
❖ In ongeveer 80% van de commerciële vliegtuigen in de wereld zitten componenten die door Volvo Aero geproduceerd zijn. Zie blz. 6. ❖ De nieuwe Seco 217/220.97 pocketfrees heeft een zeer hoge verspaningscapaciteit, voornamelijk bij aluminiumverspanen, en is als gereedschap uitermate geschikt voor de vliegtuigindustrie. Lees over Consur S/A in Seville in Spanje, een toeleverancier voor de lucht- en ruimtevaartindustrie. Zie blz. 8.
De diameter van de stoomturbineschoepen varieert tussen de 20 en 1500 mm.
Lees alles over de samenwerking tussen Mitsubishi Heavy Industries en Seco. Zie blz. 4. Andere verslagen over producten voor de elektriciteitsgeneratie sector. Zie blz. 7, 10 en 11.
❖ “We hebben met Seco een speciaal samenwerkingsverband ontwikkeld, waardoor ons bedrijf nu nog meer succes heeft”, vertelt Bernie Phimister, algemeen directeur van MB Aerospace, in Motherwell in Schotland. Zie blz. 9. ❖ Krukassen voor motoren met zeer hoge prestaties geproduceerd uit massief materiaal. Zie blz. 34.
Levert bewijs van kosten en efficientie Met de nieuwe PCA-methode kan Seco een nauwkeurige schatting maken van de productiekosten. Bij Pro Cam bewees de analyse de superieure kwaliteit van CrownLoc ten opzichte van conventionele spiraalboren. Zie blz. 3.
MDT Draaien in meer dan één voedingsrichting Modulair gereedschap voor axiaal gleufsteken, MDT 13
Internationaal magazine van Seco Tools
Beitels CL-R
CR-R
Hoofdredactie: Fredrik Nilsson Redactie: Bo Holmblad
Seco Tools AB
Houders
Marketing Department S-737 82 Fagersta, Zweden Tel.: +46 233-40 000. Fax: +46 223-71 860 Internet: www.secotools.se
GR/L Schacht Aanvalshoek 0°
Inhoudsopgave Nr. 2002 – 1 2 3 4 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 22 23 24 25 26 27 28 29 29 30 31 32 33 34 36
FR/L Schacht Aanvalshoek 90°
MDT-nieuws PCA-methode, Zwitserland Turbineschoepen, MHI, Japan Boren voor lucht- en ruimtevaartindustrie, Zweden Siemens elektriciteitssector, Hongarije Snelle spaanafvoer, Spanje Geoptimaliseerde bewerkingen, VK Dynamische groei, VK Hexamill in Finland Zware industrie, Hongarije Mobiele kranen, Finland Imatra Steel, Finland Efficiënt gereedschap, Finland MDT in Nieuw Zeeland Seco Tools in Brazilië, de beste leverancier TP 1000 bij Saab, Zweden Minisquare en CrownLoc in Denemarken CrownLoc bij BMW in Duitsland Hamerfabrikant in VK CrownLoc in Nederland Hexamill in Denemarken 10 Jaar Seco Hongarije Voor Seco deuren wijdopen, Spanje Drijfstangen in Frankrijk Seco voorkeursleverancier, India Seco neemt Jabro over, Nederland Nauwere samenwerking Spanje en Portugal Laat kosten kelderen, Zwitserland Hexamill geeft verbetering, Frankrijk Seco-Mazak, technisch seminarie, India 217/220.97-frezen van Seco Krukassen voor motoren, Duitsland Een kleine grote sensatie
A-FR/L Kotterbaar Aanvalshoek 90°
Seco-CaptoTM (Beschikbaar in alle uitvoeringen)
Seco-Capto‰ wordt geproduceerd onder licentie van Sandvik Coromant en is volledig uitwisselbaar met Coromant CaptoTM.
Diameterbereik van 17 t/m 100 mm. De eerste insteek moet in het aangegeven diameterbereik liggen, waarna draaien in de richting van de middellijn zonder beperkingen kan worden uitgevoerd. Snijplaten LCMF/R 13 • Enkelzijdige en dubbelzijdige snijplaten • 3 en 4 mm breed • Spaanbreker-FT
2
Pro Cam, Huttwil Zwitserland
Gebruik nieuwe PCA-methode levert bewijs voor kosten en efficientie Heinz Krähenbühl, een jonge innovatieve zakenman, steunt Seco met zijn snel groeiende bedrijf Pro Cam. “Door het gebruik van de nieuwe PCA-methode, ondersteund door de technieker van Seco, blijft Seco niet alleen de voornaamste gereedschapleverancier, maar neemt Seco tevens de verantwoordelijkheid voor de procesoptimalisatie”, zegt dhr. Krähenbühl. Met de grote bewerkingscentra die voor Zwitserland uniek zijn en die geschikt zijn voor werkstuklengtes tot 8 meter (x-as), heeft Heinz Krähenbühl zijn bedrijf Pro Cam de afgelopen 6 jaar een zeer goed bekend staand leverancier gemaakt voor allerlei industrieën zoals matrijzenmakers en voor de apparatenbouw. Alleen degenen die de strengste normen hanteren en de beste partners hebben, zijn succesvol. Als hoofdleverancier was Seco daarom de meest logische en voor de hand liggende keuze. De gestadig groeiende vraag vereiste dat deze jonge zakenman de capaciteit voortdurend moest uitbreiden. Een aantal van deze doelstellingen kon zonder investeringen bereikt worden met assistentie van Seco en met behulp van PCA-analyses. PCA (Productivity & Cost Analysis) is een analysemethode ontwikkeld door Seco Tools en geïntegreerd in een nieuw computerprogramma. Hiermee kunnen de Seco-technici een nauwkeurige schatting maken van de productiekosten voor afzonderlijke bewerkingen. Het programma analyseert het gereedschap en de gebruikte methoden, en vervangt deze zo
nodig door efficiënter gereedschap of efficiëntere verspaningsmethoden. PCA geeft niet alleen een kostenvergelijking voor het af te werken werkstuk maar tevens nauwkeurige gegevens over capaciteitsbesparingen en inkoopoptimalisatie. Bij Pro Cam in Huttwill werden onder andere spiraalboren met behulp van PCA geanalyseerd en vervangen door CrownLoc boren. Het wegvallen van herslijpkosten, kortere bewerkings- en gereedschapwisseltijden zijn slechts een aantal van de besparingen die met de nieuwe PCA-methode uit de bus zijn gekomen. Heinz Krähenbühl merkt op: “Door de nauwkeurige kostenvergelijking van de verschillende methoden kan ik de werkelijke kostenbesparing zien, zodat ik ervan verzekerd ben dat ik efficiënt kan produceren en dat met maximale procesbetrouwbaarheid.”
De Seco technieker, Renato Bulfon, toont Heinz Krähenbühl, de oprichter en eigenaar van Pro Cam Huttwil, de met behulp van het PCAcomputerprogramma berekende productiekosten.
Het PCA-team van links naar rechts: Renato Bulfon, technieker van Seco; Silvia Baur, Seco-directie; Heinz Krähenbühl, oprichter en eigenaar van Pro Cam Huttwil.
3
Takasago Machinery Works van Mitsubishi Heavy Industries Ltd.,Takasago Japan
Samenwerking MHI en Seco:
turbineschoepen voor energiecentrales Het bewerken van turbineschoepen is uitermate veeleisend. Zowel de materialen als de vormen zijn lastig en de fabriek moet in staat zijn om grote hoeveelheden materiaal bij hoge toerentallen te verspanen, en dat binnen nauwe toleranties en met hoge nauwkeurigheid. Mitsubishi Heavy Industries, het grootste bedrijf in de zware industrie van Japan, testte onder andere de axiaalfrezen van Seco en was zeer tevreden over de resultaten en de verhoogde productiviteit.
techniek en Motonari Machida, productieafdeling, schoepenwerkplaats, Takasago Machinery Works van Mitsubishi Heavy Industries Ltd. “We hebben het Seco-gereedschap twee maanden getest en het bleek dat we bij het voorfrezen het aantal bewerkingen konden terugbrengen van tien naar zes en bij het semi-nafrezen van zes naar vier.” De Seco axiaalfrezen worden toegepast bij het voorfrezen van massieve compressorschoepen voor stoom- en gasturbines (met een diameter van 100 tot 300 mm), vervaardigd uit massieve blokken en het frezen van gesmede stoomturbineschoepen (diameter 1000 mm) vervaardigd uit gesmeed materiaal met bijna netto-afmetingen. Voor het behalen van goede productiviteitsresultaten is de samenwerking tussen MHI en Seco doorslaggevend. Bij MHI hebben wij tegenwoordig de gewoonte om zeer geïntegreerd te werken, waarbij de programmeur, de machineoperator en de productietechnicus vanaf het begin samenwerken. Seco maakt ook deel uit van dit team. “We houden nu de totaaloplossing in het oog – voorheen nam elke afdeling zijn eigen aandeel voor zijn rekening. Op deze manier wordt alles, vanaf de planning tot en met de probleemoplossing, veel efficiënter”, vervolgt Norihiro Haji. “Op dezelfde manier houden we nu rekening met de totaalkosten en hebben we door het in de arm nemen van Seco Tools de totaalkosten verlaagd.” Mamoru Kubota van de Seco Tools verkoop-
Mitsubishi Heavy Industries Ltd. (MHI) produceert in haar fabriek Takasago Machinery Works in het westen van Japan gasturbines, stoomturbines voor thermische– en kerncentrales, waterturbines en – pompen. Sinds juli 2000 levert Seco gereedschap voor het verspanen van turbineschoepen en –huizen voor gas- en stoomturbines. “We hoorden berichten over axiaalfrees technieken en namen contact op met Seco Tools die met dit soort bewerkingen zeer veel ervaring en een uitstekende reputatie heeft. De Seco-technici brachten ons een bezoek en dankzij hun praktische demonstratie en suggesties begrepen we meteen hoe het werkte”, zeggen Norihiro Haji, afdelingshoofd productie-
Bij de MHI gasturbines uit de G-serie wordt de allermodernste technologie toegepast.
4
De doorsnede van een gasturbine type 501G.
afdeling voor West-Japan bezoekt MHI ongeveer drie dagen per week, terwijl Hiroka Ohi van Technical Support een paar keer per maand langskomt. “We vinden de Seco naverkoop service uitstekend en zeer snel”, zegt Motonari Machida. “Seco neemt actief deel aan de ontwikkeling van onze verspanende bewerkingen.” MHI gebruikt voor het bewerken van gasturbineschoepen, voornamelijk voor het compressorgedeelte van de gasturbine, grote aantallen XOMX-09-axiaalfrezen en tevens MicroTurbofrezen. Als bewerkingscentra gebruikt MHI de Zwitserse 4- en 5-assige Starrag’s Rigid. Voor het frezen van stoomturbinehuizen past het bedrijf SCET-12 snijplaten en Octomill-frezen toe.
MHI – Wereldwijd Mitsubishi Heavy Industries is een van de grotere bedrijven in de zware industrie in de wereld en maakt deel uit van de Mitsubishi Groep, de grootste groep van Japan. MHI produceert alles van vliegtuigen tot onderzeeërs en van stoomturbines tot straalmotoren. Andere bedrijven in deze groep zijn o.a. Mitsubishi Materials en Mitsubishi Motor Corporation. Takasago Machinery Works is een belangrijke MHI-fabriek, werd als fabriek van de MHI Scheepswerf Kobe opgericht in 1962 en werd in 1964 onafhankelijk. Deze fabriek van ongeveer 1 miljoen m2 heeft meer dan 3000 werknemers. In april 2000 startte de Iwanai fabriek in Hokkaido met de productie van printplaten en gebruikt hierbij zeer geavanceerde technieken en apparatuur. Voor de service van de gasturbines in de Verenigde Staten opende het bedrijf tevens het Orlando Service Center in Florida. Heden ten dage spelen warmtekrachtcentrales
een belangrijke rol in de energieopwekking, waarbij een combinatie van gas- en stoomturbine wordt toegepast. Zij besparen veel meer energie dan met de conventionele stoomcentrales mogelijk is en zijn tevens veel milieuvriendelijker. “In 1984 leverde MHI haar eerste gasturbine met de modernste turbinetechnologie aan de Higashi Niigata energiecentrale van de Tohoku Electric Power Co., een warmtekrachtcentrale. Sindsdien is dit het voornaamste product van het bedrijf en we hebben tevens meer dan 40 warmtekrachtcentrales geleverd aan meer dan 20 landen in de wereld”, zegt Norihiro Haji. “MHI levert bijvoorbeeld gasturbines aan de warmtekrachtcentrales van Damhead in King North en Saltend in Hulsey, in het Verenigd Koninkrijk, en Mystic en ForeRiver in Massachussets en Wolf Hollow in Texas, in de Verenigde Staten.” De gasturbines nemen ongeveer 60% van de MHI Takasago productie in beslag en het bedrijf is één van de top vier gasturbineproducenten ter wereld, waarbij zij bijna 40% marktaandeel in Japan heeft. De jaarlijkse productiecapaciteit voor gasturbines bedraagt 7 miljoen tweehonderduizend kW. MHI Takasago levert tevens stoomturbines voor thermische –en kerncentrales. Maria Olsson
5
Volvo Aero, Trollhättan Zweden
Extreme eisen in vliegtuigindustrie
Boren met Seco volhardmetaalboren “We hebben een boor gevonden die zeer goed presteert en zijn bijzonder tevreden”, zegt Roger Olsson, productietechnicus bij Volvo Aero. De bewerking betreft het boren van gaten in ventilatorschijven voor de General Electric F414-motoren. Het materiaal waarin geboord moet worden, is titanium. De benadering voor wat betreft veiligheid in de vliegtuigindustrie dringt door in alle processen. De tolerantie-eisen zijn bijzonder hoog. De in het verleden gebruikte boren werden praktisch uitsluitend vervaardigd uit snelstaal. Maar de motorfabrikanten stonden hun toeleveranciers geleidelijk toe voor het verspanen van motorcomponenten hardmetaalgereedschap te gebruiken. Volvo Aero produceert essentiële onderdelen voor een aantal moderne militaire –en verkeersvliegtuigen. De motoren lopen uiteen van de voortstuwing van de Boeing 747 tot de RM12-motor die op de Zweedse Jas 39 Grispen is gemonteerd. De F414-motor zit bijvoorbeeld ook op de Amerikaanse F/A-18E/F vliegtuigen. In de ventilatorschijven van deze laatstgenoemde motor moesten gaten worden geboord en Morgan Klasson, de inkoper van verspaningsgereedschap, wilde voor deze bewerking volhardmetaalboren testen. “We begonnen de boren te testen bij het Seco Boorcentrum in Norrköping en Clas Möller, hoofdingenieur ontwikkeling voor boren van Seco, woonde de testen bij”, vertelde Klasson. De keuze viel op de SD25 boor met T-geometrie, die voorzien is van koelkanalen en een geometrie heeft die past bij het verspanen van titanium en titaniumlegeringen. Bij dit boortype zijn de toleran-
In ongeveer 80% van de commerciële vliegtuigen zitten componenten die door Volvo Aero geproduceerd zijn.
ties van de punt uitermate nauw. Deze boor kan totaal 3,6 meter boorlengte in titanium aan zonder zichtbare slijtage. De boor wordt in een vroegtijdig stadium verwisseld om een hoge kwaliteits- en veiligheidsstandaard te handhaven. De SD25 boor kan in titaniumlegeringen zodanig gaten boren, dat de gaten aan de kant waar de boor het gat verlaat nauwelijks bramen vertonen. Het totale boorproces wordt bewaakt met snijkrachtmeters en deze gegevens worden tezamen met de overige informatie voor elke productiestap opgeslagen. Titanium geleidt warmte zeer slecht zodat alle opgewekte warmte via de punt naar de boor wordt afgevoerd. De snijolie wordt toegevoerd via een uitwendige instelbare spuitmond, waarvan de druk 20 bar bedraagt. “De boortesten lieten goede resultaten zien”, vertelt Morgan Klasson. “We kunnen nu drie tot vier keer sneller boren dan met snelstaalboren. En de kwaliteit van de gaten is veel hoger. Motorfabrikanten hebben zeer hoge veiligheidseisen. We wachten nu nog op de goedkeuring van de overige motorfabrikanten, voordat we volhardmetaalboren kunnen gaan gebruiken.” De Seco SD25 boor veroorzaakt in het materiaal minimale restspanningen en de bramen in de gaten aan de kant waar de boor het gat verlaat, zijn uitermate klein. “De Seco boren hebben een zeer hoge kwaliteit, de levertijden zijn kort en de prijzen zijn concurrerend”, concludeert Morgan Klasson. In 2000 had Volvo Aero 4250 werknemers en een omzet van 1,07 miljard Zweedse kronen. In ongeveer 80% van de commerciële vliegtuigen in de wereld zitten componenten die door Volvo Aero geproduceerd zijn.
De SD25 boor kan in titaniumlegeringen zodanig gaten boren, dat de gaten aan de kant waar de boor het gat verlaat nauwelijks bramen vertonen.
6
~ Siemens-Erõmutechnika Kft., Budapest Hongarije
Een moderne fabriek met moderne machines ~
Bij Siemens-Erõmutechnika Kft. in Budapest, de hoofdstad van Hongarije, is een uiterst efficiënte fabriek gebouwd, die zich bezighoudt met producten voor de elektriciteitsproductie sector. In deze fabriek is Seco hoofdleverancier voor het verspaningsgereedschap.
~ Siemens-Erõmutechnika Kft. is een lid van Siemens Power Generation. Het bedrijf produceer o.a. turbine-, compressor- en leischoepen, en turbinehuizen. En natuurlijk ook andere producten voor de elektriciteitsproductie sector. Als lid van Siemens Power Generation heeft het bedrijf toegang tot de tekeningen die in een centrale database zijn opgeslagen. “Seco is hier één van de grootste gereedschapsleveranciers”, zegt László Mihályi, hoofd van de schoepenproductieafdeling, waarin 130 personeels~ leden werkzaam zijn. Siemens-Erõmutechnika Kft. heeft totaal 470 werknemers. Het Seco gereedschap dat het productiesysteem van dit bedrijf gebruikt, bestaat uit Minimaster, MicroTurbo en zowel de 220.13- als de 220.29frees. “Minimaster is 200 tot 300% sneller dan snelstaalgereedschap en verspaant veel beter”, voegt hij toe.
~ Siemens-Erõmutechnika Kft. herslijpt de Minimaster-snijplaten zo nodig zélf en brengt ook een nieuwe coating aan. Er zijn een aantal nieuwe, moderne transfermachines aangeschaft die speciaal zijn aangepast voor het produceren van turbineen compressorschoepen. De machines voor de schoepenproductie komen uit de Siemens fabriek in Duitsland en het bedrijf heeft nu ook geïnvesteerd in acht bewerkingscentra afkomstig uit Zwitserland. Het bedrijf heeft tevens machines die geschikt zijn voor het verspanen van grote werkstukken. De kotterbanken zijn geschikt voor werkstukken met een diameter van maximaal 4500 mm en een hoogte van maximaal 3000 mm. Voor de transfermachines zijn deze afmetingen respectievelijk 6500 en 1600 mm. ~ Siemens-Erõmutechnika Kft. heeft tevens ISO 9001 certificatie verkregen.
László Mihályi met diverse door het bedrijf geproduceerde stoomturbineschoepen.
7
Consur, S.A., Seville Spanje
Snelle, maar betrouwbare spaanafvoer De nieuwe Seco 217/220.97 pocketfrees heeft een zeer hoge verspaningscapaciteit, voornamelijk bij aluminium. Deze frees komt vooral bij kopieerfrezen goed tot haar recht. Het benodigde vermogen is ook veel lager dan bij het gebruik van andere types frezen en bij gebruik van deze frees is de spaanafvoer derhalve groter. Consur S.A. gebruikt nog andere frezen van Seco Tools, waaronder MicroTurbo, SuperTurbo en Minimaster. Het bedrijf gebruikt uit het assortiment van Seco bovendien een groot aantal volhardmetaalboren, snijplaatboren en CrownLoc boren. “Seco is de hoofdleverancier van verspaningsgereedschap”, vertelt Ignacio Gonzalez-Blanch, de eigenaar van Consur, S.A. Het bedrijf werd opgericht in 1942 en produceerde toen reserveonderdelen voor de auto-industrie. In de afgelopen 15 jaar heeft het bedrijf zich gespecialiseerd als toeleverancier voor de vliegtuigindustrie. Zij heeft ongeveer 40 werknemers.
Consur S.A. is een toeleverancier voor de vliegtuigindustrie. Het bedrijf produceert diverse onderdelen voor de Boeing 717, de Airbus 320, de Embraer 145, de Bombardier CRJ, de Sikorsky helikopters, etc. De meest toegepaste werkstukmaterialen zijn aluminium 7075-6063, titanium Ti-6A145 en verschillende roestvrij staalsoorten. Bij gebruik van andere typen frezen kan de veiligheid tijdens de bewerkingen in het geding komen. Het aluminium blijft soms aan de frees kleven of de snijplaten hebben last van snijkantopbouw. In beide gevallen treden verspaningsproblemen op. Door het toepassen van de R220.97 frees met een diameter van 50 mm kon de tafelvoeding verhoogd worden van 3000 tot 5000 mm per minuut. De frees draait met een toerental van 11.000 t/min en een snedediepte van 7 mm. “Zij is bovendien bijzonder veilig en dat is een zeer belangrijke factor”, zegt Salvador Perez, ingenieur bij Consur S.A.
Ignacio Gonzalez-Blanch Roca, de eigenaar van Consur, S.A., operator Jose M. Rioja, en de Secovertegenwoordigers Guillermo Herranz en Francisco Sillero. Zij staan naast een 5-assige Gantry freesmachine met drie spillen. De verspaningscapaciteit bij het toepassen van de 217/220.97 frees is enorm. De werkstukken zijn componenten voor vleugels, bestemd voor het Braziliaanse regionale straalvliegtuig de Embraer 145, bestemd voor 50 passagiers.
8
MB Aerospace Ltd., Motherwell Schotland
Geoptimaliseerde bewerkingen Een aantal jaren geleden hield MB Aerospace een groot aantal verschillende types freessnijplaten op voorraad. Technici van MB Aerospace en Seco hebben dit aantal terug weten te brengen tot ongeveer 20 snijplaten, terwijl dit 90% van alle voorfreesbewerkingen dekt. Deze rationalisering werd vergemakkelijkt door het invoeren van nieuwe frezen die voor verschillende voorfreestoepassingen dezelfde snijplaten gebruiken. De snijplaten zijn nu ondergebracht in het automatisch gereedschapdistributiesysteem (ADT) dat een aantal klanten in het Verenigd Koninkrijk via Seco hebben aangeschaft. Gordon Ramsay, de verkoper van Seco in Schotland, is degene die MB Aerospace helpt bij het verbeteren van de verspaningsbewerkingen. Sommige bewerkingen werden een aantal jaren geleden geoptimaliseerd en Gorden Ramsay heeft de bewerkingen in de werkplaats nu met behulp van het computerprogramma Productivity & Cost Analysis (PCA) nog verder verbeterd. Het werd dus een super-optimalisatie. “We hebben met Seco een speciaal samenwerkingsverband ontwikkeld en dit heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan het succes van ons bedrijf”, vertelt Bernie Phimister, algemeen directeur van MB Aerospace. “Seco is momenteel onze hoofdleverancier voor verspaningsgereedschap”, bevestigt Bernie Phimister. Het bedrijf produceert als toeleverancier een aantal ingewikkelde onderdelen voor de vliegtuigindustrie. Het betreft vaak dunwandige ingewikkelde onderdelen, die zeer moeilijk te verspanen zijn. Dit is een specialisme van MB. De werkstukmaterialen die verspaand moeten worden, zijn titanium, aluminium, inconel, nimonic, lithium, brons en staal. Het productassortiment omvat onderdelen voor de Airbus A320/321, A330/ 340, de LearJet 45, de Boeing 757, de Bombardier RJ200 en tevens voor diverse helikopters. In het assortiment zitten tevens componenten voor vliegtuigmotoren, waaronder de Rolls-Royce Trent 500. Het bedrijf bestaat reeds 104 jaar. De jaarlijkse omzet bedraagt 24 miljoen pond en het bedrijf heeft 240 werknemers. Er zijn in het Verenigd Koninkrijk op drie plaatsen fabrieken, te weten Motherwell, Edinburgh en Burnly. MB Aerospace in een onderdeel van de Motherwell Bridge Groep, die in totaal ongeveer 4000 werknemers heeft.
Bernie Phimister, algemeen directeur, en Mike Kennedy, hoofd productie, houden samen een schot vast van het zakenstraalvliegtuig de LearJet 45. Let ook op de spaninrichting in de achtergrond, waarop het schot met behulp van vacuüm wordt opgespannen.
Gorden Ramsy van Seco VK en Dougie More, bedrijfskundige bij MB Aerospace. Zij houden samen een onderdeel vast van het flapsysteem van de Airbus A320, dat momenteel bij MB Aerospace in productie is.
9
Hi-Tec Ecosse, Glenrothes Schotland
Hi-Tec Ecosse
Seco levert gereedschap aan een dynamisch en groeiend bedrijf Als antwoord op de groeiende vraag van de elektriciteitsproductie industrie in de Verenigde Staten, begon men bij William Cook Hi-Tec Ecosse in december 2000 met de bouw van een nieuwe machinehal voor zware industrie en reeds 15 maanden later rolden de eerste producten uit de fabriek. William Cook Hi-Tec Ecosse is gespecialiseerd in het nabewerken van stoom- en gasturbinehuizen. De stalen huizen worden bij de William Cook Hi-Tec Ecosse gieterij in Penistone, in de buurt van Sheffield, gegoten in de materiaalsoorten CrMo en CrMoV, en vallen in de Seco materiaalgroep 4. De machinehal is in Glenrothes, in de buurt van Edinburgh, opgezet zodat deze ingewikkelde huizen nabewerkt geleverd kunnen worden, direct gereed voor montage. De afzonderlijke gietstukken wegen soms wel 35 ton en zij worden op zes grote CNC machines verspaand, waarbij de toleranties zeer nauw zijn. De machines zijn in twee verspaningscellen opgesteld, één voor stoomturbines en één voor gasturbines. Reeds vanaf het begin is Seco Tools VK betrokken geweest bij dit nieuwe project en zij werden na het afwegen van alle alternatieven geselecteerd als hoofdleverancier. De beide techniekers Angus MacDonald en Max Townson hebben nauw samengewerkt met het Hi-Tec Ecosse team om de beste gereedschapoplossingen te definiëren voor de optimalisatie van de productie van deze ingewikkelde onderdelen en zij brengen een aanzienlijk deel van hun tijd door in de nieuwe hal met het geven van productondersteuning en het optimaliseren van de gereedschapprestaties. Het geselecteerde gereedschap beslaat het hele assortiment vanaf Seco Capto, Octomill, 335.18 frezen en Perfomax snijplaatboren tot en met MDT-gereedschappen (voor draaien in meer dan één voedingsrichting). “Met MDT verkrijgen we een uitstekende oppervlakteruwheid van Ra 0,6 µm”, vertelt Agnus MacDonald, en “de operators zijn zeer te spreken over MDT”, voegt Max Townson toe. De werkstukken zijn zo groot dat Agnus en Max er gemakkelijk in passen om de gereedschapprestaties te inspecteren. Hi-Tec Ecosse past innovatief gereedschap toe dat bestaat uit grote CNC-bestuurde kotterbaren voor het kotteren van kritische diameters binnenin de stoomturbinehuizen. De begindiameter van deze kotterbaren bedraagt 700 mm en nadat ze door een nauwe opening in de kast zijn gestoken, kunnen ze zodanig uitschuiven dat ze binnendiameters tot 1750 mm kunnen kotteren. Deze kotterbaren zijn zodanig uitgevoerd dat de positie van de snijplaten tijdens het verspanen versteld kan worden. Deze unieke kotterbaren, die
Een turbinekast die door Hi-Tec Ecosse verspaand is.
Operator Brian Peters met op de achtergrond een ITS-kotterbaar met een diameter van 660 mm die bij Hi-Tec wordt toegepast.
Max Townson en Angus MacDonald binnenin een turbinekast. Zij tonen een paar MDT-gereedschappen voor het maken van gleuven in deze enorme werkstukken. 250.000 pond kosten, worden aangedreven door een kotterbank met een groot horizontaal grondvlak, zodat de aanschaf van een speciale machine van 2 miljoen pond overbodig is.
10
Metso Minerals (Tampere) Oy, Tammerfors Finland
Hexamill gaat bij voorfrezen 50 procent langer mee In vergelijking tot de frees die vroeger bij Metso Minerals in Finland werd toegepast, gaat de nieuwe Seco Hexamill-frees (R220.66) bij voorfrezen ongeveer 50 procent langer mee. De productiviteit is met 10% toegenomen, maar de capaciteit van de machine bepaalt nu de grens.
Het gietstuk waaruit de schoep voor een Francisturbine wordt gefreesd, weegt soms wel 8 ton. Vervolgens freest men bij het voorfrezen ongeveer 1200 kg materiaal weg. Het gietstuk is van roestvrij staal AISI 304. De Hexamill – T250M – snijplaten geven enorm goede prestaties. De turbineschoepen zijn ingewikkelde producten om te frezen. Het programma van de vijfassige freesmachine telt maar liefst 15000 regels om alle benodigde gegevens te verwerken. Het is voor Finland een zeer ongebruikelijke machine en er is een erg grote vraag naar.
Het bedrijf produceert de schoepen als toeleverancier voor de ‘Metso Lokomo Steels Foundry’. Metro Minerals is het resultaat van de fusie tussen het bedrijf ‘Swedish Svedala’ en de Finse firma ‘Nordbergs’. Het productassortiment van de beide bedrijven omvat steenbrekers en soortgelijke machines. Metso Minerals (Tampere) Oy is lid van de Metso Groep. De laatstgenoemde heeft 22000 werknemers en in 2000 bedroeg de omzet 3,9 miljard euro.
Pertti Malkki en Raimo Peltovako op de foto voor een Francis-turbineschoep.
De nieuwe Seco Hexamill-frees (R220.66) gaat bij voorfrezen 50% langer mee.
11
Apritógéphyár Rt., Jászberény Hongarije
Een snel groeiend metaalbedrijf (zware industrie) Het bedrijf Apritógéphyár Rt. bestaat reeds 50 jaar en ondergaat momenteel een explosieve groei. Van 1993 tot 2000 is de omzet gegroeid van 1,4 tot 7,8 miljard forint. Seco levert het grootste deel van het hardmetaalgereedschap dat het bedrijf gebruikt. Apritógéphyár Rt. produceert zware componenten vanaf allerlei producten voor kolenbreekinstallaties tot steenbrekers, die soms wel 80 ton wegen. Onderdelen van graafmachines, vooral de bewegende armen waaraan de grondschuiven en schuifbakken zijn bevestigd, zijn een van de voornaamste producten. Het brede assortiment van Apritógéphyár Rt. omvat o.a. installaties voor het breken van compost en bouwafval, procesapparatuur en roterende trommels. Het bedrijf voert tevens verspaningsopdrachten uit als toeleverancier voor klanten met speciale wensen. Het bedrijf levert onder andere aan Hitachi, Mannesmann, Caterpillar, Liebherr en tevens andere belangrijke fabrikant. Van de totale productie wordt 92% naar bedrijven in West-Europa geëxporteerd. In Jászberény en Havtan heeft het bedrijf momenteel 850 werknemers. In 1993 kochten de werknemers het overgrote deel van de bedrijfsaandelen. “Seco biedt het meest rendabele gereedschap. De kwaliteit en de standtijd van het gereedschap is tevens uitmuntend”, zegt Tibor Tóvizi, divisiehoofd bij Apritógéphyár Rt. in Jászberény. “Het
gereedschapassortiment van Seco is bovendien breed en voldoet aan onze specifieke behoeften.” Apritógéphyár Rt. verspaant vaak gelaste werkstukken waarbij de materiaalhardheid bij de lassen nogal varieert. Bij dergelijke materialen presteert de Octomill frees bijzonder goed. De 150.10 afsteekgereedschappen met een snijplaatblad van snelstaal doet het ook erg goed. Apritógéphyár Rt. koopt een groot aantal draaisnijplaten met TP30- en TP40-kwaliteit, aangezien deze snijplaten bij de wisselende bewerkingen waar het hier om gaat een lange standtijd hebben. De R4spaanbreker is bijzonder geschikt voor het grote aantal verschillende materialen dat bij dit bedrijf verspaand moet worden. Het bedrijf gebruikt tevens een kotterbeitel die door de inmiddels gepensioneerde Szilua ontworpen is. Deze beitel is beschikbaar met een diameter tussen de 32 en 450 mm. Momenteel wordt er een equivalente beitel van Seco EPB getest. Voor het boren gebruikt het bedrijf de Performax boren en test momenteel tevens de nieuwe CrownLoc boren.
Leverancier en klant, van links naar rechts, verkoopleider Janos Wohl van Seco en divisiehoofd Tibor Tóvizi van Apritógéphyár Rt.
12
Loglift Oy Ab, Salo Finland
Met mobiele kranen de grootste van Europa Loglift Oy Ab heeft geïnvesteerd in een Fastem bewerkingscentrum. Bijna al het gereedschap wordt geleverd via Oy Grönlblom Ab, de distributeur van Seco Tools AB in Finland. Het bewerkingscentrum waarvoor Seco het gereedschap heeft geleverd, heeft 70 stuks gereedschap in het magazijn. Het is een drieassige machine met een werklengte van 9 meter. Het door Seco geleverde gereedschap bestaat uit basishouders en Graflex-gereedschap van EPB, Performax-boren en SuperTurbo-frezen. De wortels van Loglift gaan helemaal terug naar een gieterij die tevens reparaties uitvoerde. Het bedrijf startte in 1891 en in 1965 begon zij met de productie van bosbouwkranen, wat 11 jaar later het voornaamste product werd. Loglift en haar Zweedse zusterbedrijf Jonsered Cranes AB zijn nu beiden lid van de Finse Partek Groep. Het bedrijf is nu de grootste van Europa met bosbouwkranen voor vrachtauto’s, verwerkings-, oogst-, voortstuwings-, ontschorsings- en versnippermachines, en dergelijke. Zij produceert tevens
Een bosbouwkraan in werking
dregmachines en industriële kranen, voornamelijk voor de bouw. Het aantal werknemers in Salo bedraagt meer dan 200 en de omzet in 2000 bedroeg 247 miljoen Mark. 90% van de productie is voor de export, voornamelijk naar Duitsland, de overige Scandinavische landen, Frankrijk, Rusland, Japan, en tevens Noorden Zuid-Amerika.
Seppo Saviranta, de Grönblom verkoper voor de regio, Jyrki Pynninen van Loglift en Jukka Liutu, afdelingshoofd bij Oy Grönbloms Ab.
13
Seco Tools AB werkt samen met Imatra Steel
Ontwikkeling van nieuwe snijplaten en nieuwe staalsoorten Seco Tools AB en het Finse bedrijf Imatra Steel werken sinds 1998 samen om producten te ontwikkelen die beter bij elkaar passen – Imatra voor staalsoorten en Seco voor snijplaten. Imatra staat bekend om haar M-staal. Sakari Ruppi, de Seco-specialist op het gebied van coatings, gaf een paar jaar geleden in Finland een lezing en ontmoette toen een aantal ontwikkelingsingenieurs van Imatra Steel. “Dit heeft de weg gebaand voor het uitwisselen van informatie waardoor we nu in staat zijn om hardmetaalkwaliteiten te produceren die het verspanen van allerlei staalsoorten verbeteren, terwijl Imatra op haar beurt diverse staalsoorten met een betere verspaanbaarheid kan ontwikkelen”, vertelt Rolf Olofsson, ontwikkelingsingenieur bij Seco. Seco is momenteel bezig met de ontwikkeling van een nieuwe generatie draaihardmetaalkwaliteiten en werkt hierbij nauw samen met Imatra. “Door onze samenwerking met Seco zijn wij nu in staat om verbeterde staalsoorten te ontwikkelen”, zegt Ari Anonen, ontwikkelingsingenieur bij Imatra Steel. Imatra Steel biedt haar klanten ongeveer 300 verschillende staalsoorten die het hele assortiment constructiestaal, hoogwaardig staal, zowel cementeer- als temperstaal, verenstaal, boriumstaal, microgelegeerd staal, nitreerstaal en staal voor direct harden omvat. Eind 2003 zal Imatra Steel sinds 1989 ongeveer 200 miljoen euro in haar staalfabriek in Imatra geïnvesteerd hebben. Binnenkort zal de hele productielijn vernieuwd zijn. Een van de belangrijkste investeringen heeft betrekking op het verminderen van de emissies van de staalfabriek. “Het is belangrijk dat wij meedoen met de innovatieprocessen van onze klanten”, stelt Vesa Ollilainen, ontwikkelingsmanager bij Imatra Steel. Dit betekent dat de staalfabrikant, de smederij
Verbeterde staalsoorten dankzij de samenwerking met Seco Tools AB.
en de klant nauw samenwerken, met als doel het bereiken van de beste resultaten. Imatra Steel heeft zowel in Finland als in Zweden haar eigen smederijen, en nu ook in Schotland, en bovendien een verenfabriek in Finland.
M-staal Imatra Steel is waarschijnlijk vooral bekend om haar M-staal, waarin de ‘M’ voor verspaanbaarheid staat. Er zijn methoden ontwikkeld om het staal op een effectieve manier met calcium te behandelen, waardoor er diverse elementen in het staal kunnen worden vastgehouden. Deze insluitingen vormen een smeerfilm bij het verspanen. Als gevolg van de verbeterde verspaanbaarheid zijn de snijtijden korter en de standtijd van de snijplaten langer. De logische gevolgen hiervan zijn besparingen en een grotere productiecapaciteit. Imatra Steel levert de helft van haar productie aan de basismetaalindustrie en de rest aan de autoindustrie. Klanten in de auto-industrie zijn o.a. Ford, Mercedes-Benz, Peugeot-Citroën en Volvo. De geschiedenis van Imatra Steel begon in 1915, toen het bedrijf Elektrometallurgiska AB met de productie van piek- en siliciumijzer startte. Het bedrijf is momenteel een onderdeel van de Wärtsilä Groep. Imatra Steel heeft 750 werknemers en de jaarproductie in 2001 bedroeg 250.000 ton.
Hier links: in het verspaningslaboratorium van Imatra Steel voert het bedrijf geavanceerde testen uit op de diverse staalsoorten van het bedrijf, veelal met gebruik van snijplaten van Seco Tools AB. U ziet hier Vesa Ollilainen en Ari Anonen bij het volgen van een test, die door operator Hannu Immonen wordt uitgevoerd.
14
Kumera Machinery OY, Kylmäkoski Finland
“Gereedschap van Seco voldoet aan onze kwaliteitseisen” Kumera Machinery OY is een toeleverancier van grote en zware componenten voor de mijn- en olie-industrie, offshore-installaties, papiermachines, kranen en andere zware onderdelen. Oy Grönblom Ab, de Seco-vertegenwoordiger in Finland, heeft onlangs een Pama Speedram 3 freesmachine met zowel opspanals freesgereedschap uitgerust. Kumera investeert zeer veel in nieuwe technologie en nieuwe machines. “Seco is reeds onze hoofdleverancier van verspaningsgereedschap”, vertelt Hannu Viljanen, algemeen directeur van Kumera Machinery OY. Het was daarom de normaalste gang van zaken dat Seco bijna al het gereedschap voor de Pama Speedram 3 horizontale freesbank leverde. Het geleverde gereedschap bestaat o.a. uit houders van EPB, Graflex-kotterbeitels, en tevens vlak-, hoek, spiraal, schijf- en axiaalfrezen – maar natuurlijk ook Minimaster. Bij Kumera doen de CrownLoc-boren het ook erg goed. “Van een groot aantal fabrikanten hebben we gereedschap getest en gebleken is dat het Seco-ge-
reedschap erg goed presteert”, zegt Matti Remes, NC-programmeur bij Kumera. “Bij de gereedschapkeuze is de kwaliteit ons criterium”, stelt hij. De fabrikant van de Pama-bank gebruikt werkelijk alle technologische mogelijkheden. Vanuit hun kantoor in Italië kunnen de Pama-technici de freesmachine programmeren door over het Internet gegevens te verzenden. Er is zelfs een videocamera on-line aangesloten zodat ze precies in de gaten kunnen houden wat er rondom de bank gebeurt. Ze kunnen bovendien via dezelfde Internetverbinding met de klant in Finland praten. Hier is dus duidelijk sprake van bijzonder snelle service.
In Kylmäkoski werken ongeveer 100 mensen. Het bedrijf kan bewerkingen uitvoeren zoals het in- en uitwendig verspanen van werkstukken met een lengte tot 26 meter, het persen van zware platen met perskrachten tot 2200 ton en tevens het buigen van zware platen tot cilinders met een diameter tot 6 meter. Kumera Machinery OY heeft ISO 9001certificatie en is tevens in het bezit van kwaliteitscertificaten voor het produceren van drukvaten en voor lassen.
Matti Remes, Hannu Viljanen, Markku Räikkä en, uiterst rechts Stig Ådahl van Oy Grönblom Ab.
15
James Nilsson Ltd, Auckland Nieuw Zeeland
“MDT gaf ons een productiviteitsverhoging van 20%” Onlangs had Grant Nilsson, een directeur van James Nilsson Ltd, een opdracht waarbij MDT als een van de keuzemogelijkheden werd overwogen om de productietijden te kunnen verkorten. “Uit één van onze gedetailleerde onderzoeken bleek dat het Seco MDT-systeem veel stijver is en derhalve veel veelzijdiger dan een toegepast product van een concurrent”, vertelt Grant Nilsson. Bij dit bepaalde werkstuk konden zij 2 draaibewerkingen laten vervallen. Zij kunnen bij kopieerbewerkingen nu met MDT-gereedschappen van Seco zowel voor- als nadraaien en bij deze klus konden ook het aantal omspanningen van 3 naar 2 worden teruggebracht. Dit alles bij elkaar opgeteld leverde een aanzienlijke cyclustijdbesparing van 20% op, terwijl er op elke serie bovendien nog 7,5 uur productietijd werd bespaard. “We kunnen alles verspanen van non-ferrometaal tot roestvrij staal en gereedschapstaal. Andere leveranciers hebben het ook geprobeerd, maar ze kunnen niet dezelfde veelzijdigheid van het Seco MDTproduct evenaren”, zegt Grant Nilsson. James Nilsson Ltd werd opgericht in 1963 en is
gespecialiseerd in contractwerk op het gebied van productietechniek en de fabricage van lieren voor de scheepsbouw. Het bedrijf bewerkt voor deze industrietak routinematig diverse materiaalsoorten van hoogwaardig staal, roestvrij staal tot en met non-ferro brons. Zij produceren ook ankerspillen voor een uiteenlopende serie pleziervaartuigen. Onlangs maakten zij een aantal automatische lieren voor het inhalen en vieren van zeilen die de meer dan 15 ton van het superjacht ‘Georgia’ konden inhalen. De oprichter Jim Nilsson was er snel bij om in de zeventiger jaren CNC-technologie toe te passen en tegenwoordig is het bedrijf zeer vaardig in het gebruik van de computer, ze gebruikt zowel CNC- als CAD-CAM-systemen. De partners Jerry Bennett en Grant Nilsson hebben hun kantoren aan huis en er zijn vanaf het bedrijf naar hun huizen computerverbindingen tot stand gebracht, zodat het grootste deel van het CAD-ontwerp en de ontwikkelingswerkzaamheden vanaf thuis kan worden uitgevoerd. Grant gebruikt ook een aantal andere Secoproducten waaronder diverse SD55-boren en frezen, beginnend bij Minimaster tot en met Octomill. Het gebruik van de Seco draaisnijplaten was ook erg succesvol, met als laatste succes de MF1-spaanbreekgeometrie met CP50-kwaliteit voor het draaien van dunwandige werkstukken van roestvrij staal.
Boven: typerende producten van James Nilsson Ltd. Rechts: Ian Langley van Seco Tools Nieuw Zeeland, Grant Nilsson en Jerry Bennett van James Nilsson Ltd.
16
Alcoa Aluminium S/A, Sorocaba Brazilië
Alcoa Aluminium S/A – Sorocaba
Roept Seco Tools Brazilië uit tot beste leverancier 2000/2001 Alcoa is met ongeveer 140.000 werknemers en een omzet van 23 miljard dollar ‘s werelds toonaangevende producent van aluminium. In Latijns-Amerika heeft Alcoa 17 fabrieken, 9 industrietakken en verkoopkantoren. De fabriek gevestigd in de stad Sorocaba – São Paulo, reikte aan Seco Tools Brazilië een prijs uit voor ‘beste leverancier van de afgelopen twee jaar’. Alcoa introduceerde net zoals in alle andere fabrieken in de wereld, in de fabriek in Sorocaba de ABSprincipes (Alcoa Business System), dat lijkt op het just-in-time systeem van Toyota, met als doel het elimineren van verspilling (transport, tijd, apparatuur, personeel, enz.) en het bereiken van optimale prestaties in het hele bedrijf. In de Sorocaba fabriek die geëxtrudeerde aluminiumprofielen produceert, bevindt zich tevens de centrale gereedschapmakerij waar het extrudeergereedschap voor alle Braziliaanse en Argentijnse fabrieken vervaardigd wordt. In 1997 begon Seco Tools Brazilië aan Alcoa gereedschap te leveren met als doel een echte partner te worden en niet slechts leverancier, maar werkelijk betrokken te zijn bij de doelstellingen die het ABS-
systeem voor het optimaliseren van de productie heeft vastgesteld. Een eerste stap in het bereiken van de doelstellingen voor het verkorten van de verspaningstijden en verhogen van de productiviteit was de introductie van de Turbo frezen en Minimaster voor het frezen van de extrusiematrijzen. De door het ABS-systeem gestelde eisen vroegen om een grotere betrokkenheid en beter partnership voor wat betreft de leverancier. Seco Tools Brazilië nam de uitdaging aan en was de pionier als just-intime leverancier, waarbij zij de productleveringen beheersten met behulp van het Kanban-systeem en de verantwoordelijkheid op zich namen voor het op voorraad houden van het gereedschap. Alcoa heeft hiermee niet alleen de continuïteit van de matrijsproductie gegarandeerd, maar trekt eveneens profijt van het gebruik van een ‘kostenloze’ voorraad. Voor deze inspanningen beloonde Alcoa Aluminium S/A Seco Tools Brazilië door haar via het ‘Alcoa-systeem voor beloning van verdiensten’ uit te roepen als beste leverancier van 2000/2001. Door zich ervan bewust te zijn dat haar succes afhankelijk is van het succes van haar klant, heeft Seco tevens het Kaizen-systeem toegepast, weer een ander just-in-time hulpmiddel voor het continu verhogen van de productiviteit. Een typisch voorbeeld hiervan is het introduceren van de nieuwe serie SuperTurbo hoekfrezen, het resultaat van hoogwaardige technologie, die duidelijk veel betere resultaten geven. Deze prijs was een mooie beloning voor twee belangrijke gebeurtenissen voor Seco in 2001, te weten de opening van haar nieuwe gebouw in Sorocaba en de viering van haar 40-jarige jubileum op de Braziliaanse markt.
Van links naar rechts: Júlio da Cruz Roque, algemeen directeur van Seco Tools Brazilië; Antionio Fernando Pereira, regionaal verkoopleider; Rafael Carlos Lopez, technisch verkoper van Alcoa, Cláudio Capitão, productiemanager; Edmilson Gonzales, hoofd gereedschapmakerij; Orlando Dias, hoofd Personeelszaken en Edelcio Fochi, Seco-verkoper.
17
Saab Automobile Powertrain AB, Gothenburg Zweden
TP1000 Groot potentieel voor productiviteitsverhogingen Saab Automobile Powertrain AB uit Gothenburg in Zweden is één van de bedrijven die TP1000 getest hebben, dit is de nieuwe Seco-kwaliteit voor draaien. In vergelijking tot de P10-kwaliteit die men vroeger gebruikte, is de snijsnelheid met 25% verhoogd, zonder dat de snijplaten vaker verwisseld hoeven te worden. Bovendien is er minder slijtage en de slijtage is ook gelijkmatiger. Er zijn verspaningsproeven uitgevoerd op bussen voor een synchrobak vervaardigd uit cementeerstaal, dat overeenkomt met staalsoorten uit de Secomateriaalgroep 4. Het betrof de snijplaten WNMG060412-M3 en de snijsnelheid werd verhoogd van 400 tot 500 meter per minuut. Dezelfde snijplaten werden gebruikt voor testen op pignons, terwijl vroeger de taaiere P30-kwaliteit werd gebruikt om de kans op snijplaatbreuk te verkleinen. TP1000 kan deze snijplaten ook vervangen, alhoewel TP1000 voornamelijk voor het P10 toepassingsgebied werd ontwikkeld. In dit geval werd de snijsnelheid verhoogd van 260 tot 400 meter per minuut, er kon tevens hetzelfde aantal werkstukken met één snijkant worden verspaand. Het potentieel voor verbeteringen dat TP1000 biedt, is tevens het resultaat van de gelijkmatige slijtage die gebruikt kan worden voor functies zoals automatische slijtagecompensatie. “We zullen nu eerst nog wat extra, uitgebreidere proeven uitvoeren op TP1000, voordat we op de betreffende machines hierop zullen overschakelen”, zegt productietechnicus Aki Salo.
Met TP1000 kan de productie sneller en veiliger plaatsvinden.
De bus voor de synchrobak wordt in twee opstellingen verspaand.
Saab Automobile Powertrain AB in Gothenburg produceert reeds 48 jaar versnellingsbakken. Het begon allemaal in 1954, toen de fabriek ook de tweetakt motoren maakte waarom Saab in die tijd bekend stond. De motorproductie werd in 1966 stilgelegd. Saab Automobile Powertrain AB is nu een dochtermaatschappij van Fiat-GM Power-train. Naast het produceren van versnellingsbakken voor de Saab-auto’s, maakt de fabriek ook versnellingsbakken voor de Opel Vectra en de Saturn in de VS. De productiecapaciteit is 700 versnellingsbakken per dag. In de afgelopen jaren heeft het bedrijf 400 miljoen kronen geïnvesteerd in moderne machines en overige apparatuur.
Sture Johansson, Seco-verkoper voor de westkust van Zweden, en productietechnicus Aki Salo van Saab Automobile Powertrain AB.
18
Vald. Birns Maskinfabrik A/S, Holstebro Denemarken
Minisquare en CrownLoc geven extra impuls aan productie Er zijn twee types Seco-gereedschap die bij Vald. Birns Maskinfabrik A/S een aanzienlijke impuls aan de productiviteit gegeven hebben. Het voordeel van Minisquare in vergelijking tot een frees van een andere fabrikant is dat de standtijd van de snijplaten verlengt van 8 tot 24 uur per snijkant. De CrownLoc-boor is goed voor een standtijd van 9 uur voordat de punt verwisseld moet worden. Het overgrote deel van de materialen die Vald. Birns Maskinfabrik A/S verspaant, bestaat uit gietijzer, zoals GG25 en GGG40. Bij het verspanen van een gietstuk van grijs gietijzer (GG25), stellen Minisquare frezen van 50 en 63 mm de klant in staat zowel op tijd als geld te besparen. Aangezien de standtijd van de snijkanten verdrievoudigd is, hoeft men de machines niet zo vaak voor het indexeren van de snijplaten stil te zetten. “Ik ben zeer tevreden over Minisquare”, vertelt Jens Kristensen, voorman bij Vald. Birns Maskinfabrik A/S. In vergelijking tot de volhardmetaalboren van een andere fabrikant werden met de CrownLoc boren eveneens aanzienlijke productiviteitsverhogingen verkregen. “Bij CrownLoc is de spaanafvoer aanzienlijk beter”, stelt voorman Henrik Nielsen. De CrownLoc-boor kan in GGG40 in totaal 200 meter verspanen. Dit betekent dat dezelfde snijplaatpunt in totaal 9 uur kan verspanen voordat zij versleten is. CrownLoc werkt met een snijsnelheid en
Werkplaatschef Ejnar Christensen.
voeding van respectievelijk 100 meter en 675 millimeter per minuut. “Wij hebben een groot aantal boren getest, maar de Seco-boor is daarbij de uitblinker”, zegt Henrik Nielsen. Hij is erg tevreden over de service van Seco. Een nieuwe boorpunt wordt na bestelling de volgende dag geleverd. In de nabije toekomst zullen nog stabielere opspaninrichtingen worden aangeschaft, zodat de snijgegevens nog verder verhoogd kunnen worden, zonder kans op trillingen. “Bij CrownLoc is de spaanafvoer aanzienlijk beter”, stelt voorman Henrik Nielsen. “Seco Tools AB levert een groot deel van ons verspaningsgereedschap”, vertelt Ejnar Christensen, werkplaatschef bij Vald. Birns Maskinfabrik A/S. Vald. Birns Maskinfabrik A/S heeft ongeveer 200 werknemers en het bedrijf produceert voornamelijk onderdelen voor vrachtauto’s van Volvo, Scania en Mercedes. Zij maakt ook producten voor personenauto’s van Volvo en Ford. Maar het bedrijf heeft ook haar eigen producten – V-riemschijven van smeedbaar gietijzer, voorzien van ventilatiegaten om de gebruiksduur van de riemen te verlengen. Vald. Birns Maskinfabrik A/S en haar zusterbedrijf Vald. Birns Jernstøberi A/S waren de eersten in de wereld die ISO 9000- (kwaliteit), ISO 14001(milieu) en OHSAS 18001-certificatie (veiligheid) verkregen. De hele Groep heeft in totaal 1200 werknemers.
Torben Dahl, Seco-verkoper, en Henrik Nielsen, voorman bij Vald. Birns Maskinfabrik A/S. Op de foto staan de CrownLoc-boor en het werkstuk waarin de boor zo efficiënt werkt. Het gat heeft een diameter van 20 mm en de boordiepte is 100 mm.
19
BMW, Dingolfing Duitsland
Seco CrownLoc verdringt volhardmetaalboren Het komt maar weinig voor dat de ontwikkelingen bij een gereedschapfabrikant zo gelijk in de pas lopen met de specifieke eisen van een klant als de Seco CrownLoc bij BMW Dingolfing.
Zeer tevreden met de uitstekende resultaten, behaald met de Seco CrownLoc boren (van links naar rechts): Hermann Lepschy en Gabi Stoffels-Lunkenheimer (Seco), Jürgen Halwax (BMW) en Claes Möller (Seco Boorcentrum, Zweden).
De fabriek in Dingolfing waar ongeveer 21000 mensen werken, is het grootste fabriekencomplex van de BMW Groep. Naast de voertuigen uit de 3-, 5-, 7en 8-serie, produceert deze fabriek tevens de chassis voor de productielijnen van andere BMW-fabrieken. Jürgen Halwax, een van de BMW-specialisten in de afdeling gereedschaptechniek, is voornamelijk verantwoordelijk voor procesbeheer. Zijn belangrijkste taak is de voortdurende optimalisatie – in samenwerking met verspaningsexperts van buiten de firma – van alle processen die de omlooptijden bepalen. In de loop der jaren is er uit het grote aanbod van mogelijke leveranciers een zeer klein aantal fabrikanten tevoorschijn gekomen, waarvan de producten net zo imposant zijn als de geboden service. Seco Tools hoort daar ook bij! Laten we slechts één voorbeeld noemen: fusees zijn onderdelen die voor een belangrijk deel de veiligheid van een voertuig bepalen. Hun treksterkte ligt boven de 1100 N/mm2 en zijn vervaardigd uit
38MnSiVS5By, een materiaalsoort dat uitermate moeilijk te verspanen is. In Dingolfing worden deze fusees op een speciaal omgebouwde productiestraat gefabriceerd. Een zwak punt in de productiestraat is het boren van twee gaten, waarvan de grootste slechts 700 keer met dezelfde boor geboord kon worden, voordat zij weer herslepen moest worden – dat was vervelend snel, vooral vanwege het feit dat het gereedschap opnieuw moest worden ingesteld. Jürgen Halwax beschrijft het boorprobleem als volgt: “de fusees worden alleen grof gesmeed, d.w.z. dat het contour en de afmetingen van de onafgewerkte vlakken allemaal iets van elkaar verschilt en de te boren vlakken ook een lichte bolling vertonen. Hierdoor buigt de boor bij het ingrijpen iets opzij. Aangezien het volhardmetaalboren betreft die van zichzelf vrij stijf zijn, is de belasting waaraan ze blootgesteld worden uitermate hoog, wat op zijn beurt meer slijtage veroorzaakt.” Het is dan ook zeer begrijpelijk dat Jürgen Halwax bij het noemen
20
De standtijd werd aanzienlijk verlengd, van 1200 tot 2800 keer boren bij het gat met kleine diameter en van 700 tot 2600 bij het grote gat.
van boorgereedschap met een stalen schacht en een punt die verwijderd kan worden, terwijl hij nog in de machine zit, waarbij bovendien het gereedschap naderhand niet hoeft te worden ingesteld, meteen zijn oren spitste. Reeds vanaf het begin waren de resultaten met Seco CrownLoc zeer overtuigend. Dit is wat Jürgen Halwax erover zegt: “Meteen vanaf het begin waren er gigantische verbeteringen, zelfs zonder de snijgegevens te veranderen. Daarnaast was de standtijd aanzienlijk toegenomen, van 1200 tot 2800 keer boren bij het gat met de kleine diameter, en van 700 tot 2600 bij het grotere gat.” Het is niet moeilijk om uit te rekenen wat dit voor een jaarlijkse productie van 850.000 gaten betekent. Herman Lepschy (Seco) stelt vast: “wij bieden de klant met CrownLoc een systeem waardoor alle handelingen en logistieke rompslomp die bij het herslijpen komen kijken, wegvallen, aangezien de boorkronen direct op de machine verwisseld kunnen worden. Naast de aanzienlijke winst bij de standtijd, was dit beslist de reden waarom we, ten opzichte van de reeds lang gevestigde concurrent, bij BMW als winnaar uit de bus kwamen.” Robert Pfaffenberger, die naast andere afdelingen ook verantwoordelijk is voor de afdeling gereedschaptechniek, voegt hier aan toe: “aangezien we nu de hele rompslomp voor wat betreft herslijpen en het opnieuw instellen bij het wisselen van het gereedschap achterwege kunnen laten, komt de totale besparing voor het kleine en grote gat neer op respectievelijk 32 en 42%. Vroeger besteden we per jaar alleen al 80 uur aan het verwisselen en opnieuw instellen van de boren, tijd die we nu dankzij CrownLoc kunnen besparen. En we mogen niet vergeten dat de enorme verbetering van de standtijd de
productiviteit van de productiestraat met bijna 2% heeft verhoogd.” Gezien de prestatieverbeteringen en de hogere productiviteit, is de relatief hoge prijs van de CrownLoc-boren niet meer relevant. De samenwerking met Seco was in alle opzichten zeer positief en Robert Pfaffenberger schrijft dit voornamelijk toe aan de enorme ervaring en vakkundigheid van de Seco-medewerkers. “We beschouwen de Seco-technici als gelijke partners in onze zoektocht naar de volmaakte oplossing. Ze kunnen praktisch altijd de beloften nakomen die ze gedaan hebben.” Jürgen Halwax knikt en voegt toe: “In de ogen van de gereedschapspecialisten hier bij BMW Dingolfing is Seco een van onze meest gewaardeerde partners.”
21
Thor Hammer, Birmingham Verenigd Koninkrijk
Seco CrownLoc en Minimaster
Productiekosten 90% lager
Thor Hammer is een van de weinige overgebleven fabrikanten in de wereld die koperen, lederen, houten en plastic hamers maakt. Het bedrijf had in de Tweede Wereldoorlog een vliegende start. Het begon allemaal in 1941 toen Thor Hammer van de Britse strijdkrachten een opdracht kreeg voor het maken van 250.000 hamers. De hamers hadden lederen en houten stootvlakken zodat de soldaten bijvoorbeeld de rupsbanden van de tanks zonder teveel lawaai konden repareren of bruggen in elkaar konden zetten. Na de oorlog namen veel soldaten uit alle delen van de wereld hun hamers mee naar huis. Thor Hammer was vanaf die tijd een begrip. De fabriek van dit bedrijf in Shirley in Birmingham heeft momenteel 38 werknemers, en maakt hamers die naar 80 landen geëxporteerd worden. Er zijn nu nog slechts twee hamerfabrikanten die hamers voorzien van lederen stootvlakken maken – Thor Hammer is een van hen en de andere is gevestigd in de Verenigde Staten. Het leer wordt gemaakt van waterbuffelhuid dat uit China en Thailand afkomstig is. Het bedrijf heeft onlangs een Bridgeport CNC-machine aangeschaft. Deze gebruikt zij voornamelijk voor het boren en frezen van puur koper, en het probleem was het vinden van het juiste hardmetaalgereedschap als vervanger voor het snelstaalgereedschap dat voorheen werd gebruikt. Het bleek dat alleen de Seco CrownLoc-boren geschikt waren voor het boren van het koper. Bij de andere boren hoopte het koper zich op, maar aangezien de kroon van de CrownLoc wat groter is dan de boorschacht, leverde dit hierbij geen probleem op. “CrownLoc maakt de dingen veel gemakkelijker”, vertelt Derek J. Mathers, hoofd marketing van het bedrijf. “We hebben de productiekosten voor het verspanen van puur koper nu met 90% kunnen verlagen”, zegt Graham C. Binney, de productiechef. Het boren gebeurt vanaf twee kanten en het werkstuk wordt in de machine geïndexeerd. Het ronde gat wordt met Seco Minimaster omgevormd tot een ovaal gat voorzien van een afschuining. Dit product presteert tevens zeer goed in het zachte koper. Een CrownLoc-kroon heeft een standtijd van 250 tot 350 minuten, wat overeenkomt met een productie van twee dagen.
Graham C. Binney en Derek J. Mathers
Als CrownLoc of Minimaster op de machine zit, zijn de prestaties zodanig dat niemand de bewerkingen voortdurend in de gaten hoeft te houden. “We hoeven ons niet langer zorgen te maken over het defect raken van het gereedschap”, beëindigt Graham C. Binney het gesprek. James Lister & Sons, de Seco distributeur voor deze regio, zorgt voor de leveringen aan Thor Hammer.
Tracie Clark, verkoopster van Seco, toont hier zowel de grootste als de kleinste hamer van de klant, waarbij de grote moker op de vloer rust.
22
J.G. Scholten Oldenzaal b.v. Machinefabriek, Oldenzaal Nederland
Seco CrownLoc
Hoge productiviteit en lange standtijd Betrouwbaar gereedschap voor snelle bewerkingen zijn van vitaal belang voor een groot bedrijf dat gespecialiseerd is in het uitvoeren van verspaningswerkzaamheden als toeleverancier. CrownLoc-boren van Seco Tools zijn bij J.G. Scholten Oldenzaal b.v. Machinefabriek met enorm succes toegepast. J.G. Scholten Oldenzaal b.v. Machinefabriek is gevestigd in het zuidoosten van Nederland, dicht bij de Duitse grens. Het bedrijf is een toeleverancier voor diverse grote bedrijven, waaronder SKF (kogel- en rollagers) en de Nederlandse Spoorwegen.
Altijd klaar voor gebruik De productie bestaat uit korte series van uiteenlopende werkstukmaterialen. De directie vindt het daarom heel belangrijk dat er gereedschap gebruikt wordt dat altijd klaar voor gebruik is, zonder dat het eerst uitvoerig getest moet worden. CrownLoc is zo’n product. “Met CrownLoc halen we een zeer hoge productiviteit en de boor heeft een lange standtijd”, vertelt René Scholten, samen met zijn broer Jan, eigenaar van het bedrijf. Het boren van gietijzer GGG50 is hiervan een voorbeeld. Met een CrownLoc met een diameter van 14,2 mm, een snijsnelheid van 90 meter per minuut en een voeding van 0,2 mm per omwenteling, hebben zij 3200 gaten geboord met een totale boorlengte van 127 meter en een verspaningstijd van 310 minuten. De boorkroon vertoont geen enkele slijtage. Voor het boren werd een SD103 gebruikt, voorzien van een K-kroon met inwendige koeling. Met een andere CrownLoc-kroon (P-kroon) met een diameter van 18 mm werden gaten in staal ST52.3, Seco materiaalgroep 3, geboord. De snijsnelheid bedroeg 90 meter per minuut en de voeding 0,3 mm per omwenteling. Na het boren van in totaal 50 meter, is er nauwelijks slijtage. CrownLoc heeft één bepaalde eigenschap die voor J.G. Scholten Oldenzaal b.v. Machinefabriek van vitaal belang is. Bij het boren van een werkstuk waarvan de wanden na het boren zeer dun zijn, heeft het werkstukmateriaal niet de neiging om uit te bollen. De snijkrachten zijn zo gunstig dat er geen onverwachte dingen gebeuren. Het bedrijf werd opgericht in 1946 en sinds de
Kevin Hanson, technisch-commercieel medewerker van Seco, geflankeerd door operator Gerrit Veld en René Scholten. Onder: een kogellagerhuis dat voor SKF geproduceerd wordt. Het materiaal tussen het gat en de buitenrand is relatief dun. Maar bij gebruik van CrownLoc is dit geen probleem.
Jan Scholten.
zeventiger jaren is Seco de voornaamste gereedschapleverancier. Een interessant punt is dat deze klant nog steeds een Seco R261 frees toepast. Het overige gereedschap is echter zeer modern – Octomill, SuperTurbo, Minimaster, Performax, MDT en de meeste andere Seco draaigereedschappen. De service en technische ondersteuning van Kevin Hanson, de technisch-commercieel medewerker van Seco, worden door het personeel van J.G. Scholten Oldenzaal b.v. Machinefabriek zeer gewaardeerd.
23
MAN B&W Diesel A/S, Holeby Denemarken
Freestijd gehalveerd en standtijd verdrievoudigd
Bo Udsen van Seco Tools A/S, Sten Lejre, operator en Roals Larsen, CNC-programmeur bij MAN B&W Diesel. De drie staan achter twee scheepsmotorkrukassen.
MAN B&W Diesel A/S testte diverse frezen van verschillende fabrikanten voordat zij uiteindelijk besloten de oude Seco R220.13-15 frees voor het voorfrezen te vervangen door de nieuwe Seco R220.66 frees met een diameter van 160 mm. Seco heeft aan deze klant ook een aantal speciaalfrezen geleverd. Hexamill bleek zo efficiënt te zijn dat de klant per jaar 57.000 kronen bespaart. De freestijd is gehalveerd en de snijplaten kunnen nu drie keer zoveel werkstukken frezen als de oude frees. Hexamill wordt toegepast voor het vlakfrezen van de drijfstangen voor de scheepsmotoren die MAN B&W Diesel A/S produceert. Het materiaal is over het algemeen gehard en ontlaten chroomnikkelstaal, dat in Seco materiaalgroep 5 zit. De frees is nu opgenomen in een flexibel bewerkingssysteem (FMS). De productie bij MAN B&W Diesel A/S is vanwege het door Seco Tools geleverde speciaalgereedschap aanzienlijk toegenomen. Met het speciaalgereedschap kunnen nu bewerkingen worden uitgevoerd die anders zeer moeilijk of zelfs onmogelijk zouden zijn geweest. Om een voorbeeld te noemen: één vlakfrees met een diameter van 160 mm vervangt nu drie andere gereedschappen. Deze
frees levert dusdanig goede prestaties dat de klant van plan is nog meer frezen aan te schaffen. Voor het uitvoeren van een bepaalde bewerking was tevens een profielfrees nodig. Een schroefdraadfrees van hardmetaal bespaart een heleboel tijd en geld. Met één frees kunnen zes gaten worden gefreesd, terwijl voorheen 4 tot 6 snijplaten nodig waren. De bewerking wordt nu bijna 10 keer zo snel uitgevoerd dan vroeger. Een profielfrees voor het frezen van een speciale groef waarmee het contragewicht aan de krukas wordt vastgezet, heeft de bewerking zodanig versneld, dat het nu vier keer zo snel kan worden uitgevoerd dan bij het toepassen van een snelstaalfrees. “Wij hebben veel te danken aan Svend Jørgensen, de Seco-technicus die voor het grootste deel verantwoordelijk was voor het tot stand komen van deze speciaalfrezen. Hij was zeer behulpzaam”,
24
De speciaal gefabriceerde profielfrees aan het werk.
vertelt Palle Rasmussen, productietechnicus bij MAN B&W. “Als we technische ondersteuning nodig hebben, krijgen we het ook altijd”, bevestigt John Hendriks, die bij de CNC-afdeling de leiding heeft. Seco Tools levert een groot deel van het bij MAN B&W Diesel gebruikte verspaningsgereedschap. De klant gebruikt nu reeds vijf jaar de Seco R220.60 en R220.90 frezen voor het draaifrezen van de krukassen. In vergelijking tot de conventio-
nele methoden is de verspaningstijd met 70% teruggebracht. Het bedrijf heeft een lange historie. Hans Christoffersen richtte reeds in 1877 in Holeby een smederij op. In 1898 begon hij met de productie van motoren voor de landbouw en de industrie, die op paraffine (kerosine) liepen, en in 1913 werd de eerste scheepsdiesel geproduceerd. MAN B&W Diesel heeft in Holeby momenteel 570 werknemers.
Seco Tools Kft in Hongarije viert 10-jarig bestaan Eind november 2001 vierde Seco Tools Kft haar 10jarig bestaan. Rond de 200 genodigden, voornamelijk klanten, namen deel aan een banket dat in het Stefano Palijs in Budapest georganiseerd was. Het waren voornamelijk klanten uit Hongarije, maar een aantal klanten uit Rusland, Roemenië en Joegoslavië waren ook van de partij.
“In de loop van haar 10-jarig bestaan heeft het bedrijf zich met uitermate veel succes ontwikkeld”, vertelt Olle Berg, voorzitter van de Raad van Bestuur. “Seco Tools Kft is bijvoorbeeld leverancier geworden van een groot aantal multinationals met activiteiten in Hongarije.”
Olle Berg overhandigde bloemen en een aandenken aan Zsuzsa Kiss, algemeen directeur van Seco Tools Kft.
25
John Deere, Getafe (Madrid) Spanje
Voor Seco deuren wijd open Seco Tools Espanã S.A. in Spanje, is uitgekozen voor het leveren van het verspaningsgereedschap en de bijbehorende materialen voor een nieuwe volledig geautomatiseerde verspaningscel. Bij dit bedrijf is Seco nu hoofdleverancier.
Van links naar rechts: Juan Romera Bao, technieker van Seco, Manuel Brea, chef gereedschapafdeling, Angel Montero, chef productie en Guillermo Herranz Navarra, verkoopleider voor de regio Madrid.
De John Deere fabriek in Getafe (Madrid) in Spanje is gevestigd op 12 kilometer van het centrum van Madrid. De fabriek begon in 1954 met het produceren van LANZ tractors. In 1963 werd het bedrijf vervolgens overgenomen door John Deere en tot 1995 produceerde het complete tractors met 3-, 4- en 6-cilindermotoren. Als gevolg van de concentratie van de diverse producten in de verschillende Deer-fabrieken in Europa, ging deze fabriek op zoek naar haar eigen identiteit, toen de productie van tractors wegviel en in Mannheim (Duitsland) geconcentreerd werd. Het bedrijf begon in 1984 met het produceren van diverse componenten voor complete transmissiesystemen, dat toen de weg baande voor haar huidige ontwikkeling.
100% export Momenteel is de hele productie toegespitst op transmissies voor landbouwmachines en constructiewerk voor Deere-fabrieken over de hele wereld. Het overgrote deel van de koppelingen voor de Deeremotoren komt uit deze fabriek, terwijl de productie voor 100% voornamelijk naar de Verenigde Staten, Duitsland en Frankrijk geëxporteerd wordt. In deze fabriek werken 700 mensen en de totale
fabricage is gebaseerd op een productiemethode waarbij men gebruik maakt van onafhankelijke en op zichzelf staande productie- of montagecellen. Bij het opzetten van de meest recente geautomatiseerde productiecel, bestaande uit zes machines, een aantal nieuwe en een paar die reeds in gebruik waren, en bediend door twee ABB-robots, werd besloten dat al het verspaningsgereedschap en de bijbehorende materialen door Seco Tools geleverd zouden worden. De redenen voor deze beslissing waren volgens de chef productie A. Montoro de uitstekende prestatiestandaarden, de zeer concurrerende prijzen, de geboden technische ondersteuning en tenslotte de vermaarde Seco betrouwbaarheid voor wat betreft leveringen. Vanwege zowel al de voorgaande redenen als de relatie tussen Deere Getafe en Seco Spanje, geven dhr. Montoro en dhr. Brea van Deere (Getafe) duidelijk aan dat de deuren voor Seco wijd open staan en dat zij het bedrijf als voorkeursleverancier beschouwen.
26
Wärtsilä, Mulhouse Frankrijk
Drijfstangen
40% verbetering bij verspaningsbewerkingen Wärtsilä, langer dan een eeuw geleden opgericht, produceert zeer krachtige dieselmotoren met vermogens tot 22.500 kW. Deze motoren zijn bestemd voor energiecentrales (voor levering van elektriciteit, verwarming en koeling), noodaggregaten of scheepsmotoren.
Dhr. Egler van de afdeling onderhoudsmethoden verspaning
De geproduceerde motoren hebben imposante afmetingen: met 12, 16 of 18 cilinders, kunnen ze 20 ton wegen, en met zuigers die wel een diameter van 220 mm kunnen hebben. De fabriek in Mullhouse heeft zeer toegewijd personeel, met verspreidt over R&D, productie en marketing meer dan 600 werknemers. Dhr. Hartmann en dhr. Gehin van de afdeling onderhoudsmethoden hebben als taak het optimaliseren van de drie meesterwerken van het bedrijf: de motorblokken en –huizen, en jaarlijks meer dan 4000 drijfstangen. Het verspanen van de drijfstangen zijn met name de werkzaamheden waarbij
Seco met het team van de afdeling onderhoudsmethoden samenwerkt. Per werkstuk moet 17 kg spanen worden afgevoerd. Alle bewerkingen worden met Seco-gereedschap uitgevoerd, maar het gaat voornamelijk om twee bewerkingen. De eerste bewerking betreft het helicoidaalfrezen van de drijfstangvoet. De diameters variëren van 71 tot 99 mm en voor deze bewerking gebruikt men de frees R220 29 0050 08.6H (voorzien van ronde snijplaten met Het verspanen van drijfstangen met de een diameter van 16 mm). nieuwe spiraalfrezen van Seco Dankzij een snedediepte van 3,5 mm en een voeding variërend van 980 tot 1440 mm/min werd in vergelijking tot voorgaand gereedschap 40% op verspaningskosten bespaard. De tweede bewerking is het kopieerfrezen van een werkstuk op een hoogte van 74 mm. Deze delicate procedure worden uitgevoerd met de nieuwe generatie spiraalfrezen. Dit zijn de verbeteringen: vermogensafnames, tafelvoedingen die wel 3,5 maal groter zijn, één enkele frees in plaats van twee (waarvan er één in speciale uitvoering) – de totaalwinst komt neer op een verbetering van 67%. Door de nauwe samenwerking tussen de afdeling onderhoudsmethoden en de productie kunnen de beste gereedschapkeuzen worden gemaakt en bij het verspanen van de belangrijkste onderdelen die Wärtsilä produceert, worden soms zeer opmerkelijke productiviteitsverhogingen bereikt.
Daniel Breistroff, Seco-technicus en de heren Hartmann en Gebin van de afdeling onderhoudsmethoden bij Wärtsilä.
27
Tata Cummins Ltd., Jamshedpur India
Seco voorkeursleverancier voor auto-industrie TATA CUMMINS LTD., is een joint venture op 50-50-basis met TELCO India & CUMMINS VS, pioniers in de productie van krachtige dieselmotoren voor de autoindustrie. In 1995 startte TATA CUMMINS haar productie in de stad Jamshedpur in India. Met een personeelsaantal van 800 heeft zij een omzet van 5 miljard roepie. Tot op heden heeft TCL meer dan 100.000 motoren geproduceerd.
TCL is een bedrijf met een 9000 kwaliteitscertificaat en werkt met groot succes aan de hand van de twee basisconcepten TPM & TBWS. Voor haar inspanning om als één van de kwaliteit- & milieuvriendelijkste motorfabrikanten in India uit de bus te komen, is aan haar in 2001 de ‘Rajeev Gandhi National Quality’-prijs uitgereikt. Het was een gesamenlijke inspanning die deze droom werkelijkheid heeft laten worden. De machinehal van TCL bevat meer dan 200 machines en is een geconditioneerde ruimte. Er staan diverse SPM- & CNC-machines, die voor de productie van de vijf hoofdcomponenten voor de motoren gebruikt worden, te weten de cilinderkop, cilinderblokken, krukassen, nokkenassen & onderdelen van de drijfstangen. Dhr. S.K. Joshi, afdelingshoofd machines & gereedschap vertelt: “Na de recente overnames van Seco in India ervoer TCL de beschikbare extra ondersteuning en dat niet alleen door haar geavanceerde producten maar ook voor wat betreft techniek & logistiek. Drillco Seco heeft altijd goed met TCL kunnen opschieten. Dankzij het door de klant accepteren van nieuw innovatief gereedschap en tevens dankzij het feit dat men continu in de gelegenheid is om snel efficiënte oplossingen te bieden, waarbij dit met praktische testen in de werkplaats afgerond kan worden.
TNMN in CBN300-kwaliteit bij een bewerking van de doorgang voor de inlaat-/uitlaatklep in de cilinderkop.
Drillco Seco heeft bij TCL op de volgende gebieden productieve oplossingen kunnen bieden: 39% verbetering van de standtijd ten opzichte van meest recente producten van concurrent: De eerste proeven bij het vlakfrezen (nabewerking) van de cilinderkop met de frees R220.30 ST CAP voorzien van SEEX-snijplaten in T150M-kwaliteit, gaven uitstekende resultaten. De voordelen zijn een ongeëvenaarde standtijd, gevolgd door een drastische vermindering van de uitvaltijd door het toepassen van het AUTO CAP basisopspansysteem, dat bovendien veel minder weegt. TCL heeft vervolgens aanvullende proeven aanbevolen om de consistentie van de standtijd vast te stellen.
D.K. Mishra, verkoopcoördinator, M. Kansabanik, technisch verkoper, S.B. Joshi, technieker bij Drillco Seco India en M.R. Subramanian, manager (gereedschap) bij CH & CR., Kumar Gaurav, associate tooling, Brajesh, associate tooling, Shaji, associate CHBU, S.R. Sunkad, manager (bedrijfsvoering), CHBU Tata Cummins Ltd, Jamshedpur in India.
28
Een zes keer zo lange standtijd ten opzichte van een snijplaat van een concurrent: Een TNMN snijplaat in CBN300-kwaliteit in een speciale frees is met zeer groot succes uitgeprobeerd op een bewerking van de doorgang voor de inlaat-/uitlaatklep in de cilinderkop. Deze is geaccepteerd als een uitermate productief stuk gereedschap. De verdere mogelijkheden voor het verbeteren van de standtijd moeten nog onderzocht worden, rekening houdend met de parameterbeperkingen op de SPM.” Een kostenverlaging van 25% per onderdeel met een besparing van 100.000 roepie per jaar:
Voor freesbewerkingen op het krukashoofdlager en de krukpen zijn de speciale ronde – en vierkante snijplaten in 225M-kwaliteit op een HELLER-machine voldoende bewezen. Deze kwaliteit heeft de concurrenten qua prestaties volledig voorbij gestreefd en is als beste technisch-economische oplossing uit de bus gekomen. TATA CUMMINS verwacht nog meer nieuwe gereedschapontwikkelingen, waaronder speciaalgereedschap, tezamen met het herontwerp van de opzet, waardoor de twee productieve partners hun samenwerking nog verder zullen versterken.
Seco Tools versterkt haar positie in groeimarkt Seco Tools is een van ’s werelds toonaangevende producenten van hardmetaalgereedschap voor verspaningsbewerkingen. Het bedrijf heeft als doel continu te groeien, door uitbreidingen in nieuwe productgebieden en passende markten. Als onderdeel van deze uitbreidingsstrategie heeft Seco Tools een overeenkomst getekend voor het verwerven van het totale aandelenpakket van het Nederlandse bedrijf Jabro Tools, die tevens actief is op de Amerikaanse markt en met 120 werknemers een omzet heeft van 140 miljoen kronen. Jabro is één van de toonaangevende bedrijven op
het gebied van volhardmetaal vingerfrezen – een snel groeiende markt die zich voornamelijk richt op zowel de vliegtuig- als de stempel en matrijzenindustrie. Door deze aankoop kan Seco Tools haar productaanbod aan haar klanten uitbreiden, zodat zij haar concurrentiepositie verder versterkt door aan de bovengenoemde klantensegmenten te gaan leveren. Met ingang van 2003 wordt verwacht dat de aankoop een positieve bijdrage aan de aandeelwaarde zullen leveren.
Spanje en Portugal gaan nauwer samenwerken Deze twee markten hebben tot nog toe afzonderlijk gewerkt. Om de middelen te optimaliseren en de efficiency te verbeteren, zal er een nieuwe organisatie worden opgezet, genaamd Seco Iberica. Dit zal de klantenservice aanzienlijk verbeteren. De beide bedrijven blijven in hun respectievelijke
markten opereren als op zichzelf staande units. Antionio Diaz (algemeen directeur van Seco in Spanje, die dit jaar met pensioen gaat) en JeanFrançois Martins (algemeen directeur van Seco in Portugal) hebben bij dit project de leiding.
Antionio Diaz, die dit jaar met pensioen gaat.
Fernando Vide, verantwoordelijk voor de markt in Portugal en Jean-François Martins, de nieuwe bedrijfsleider van Seco Iberica.
29
Tornos, Moutier Zwitserland
Verhoog productiviteit – laat kosten kelderen! Voorbeelden bij Tornos tonen aan dat: axiaalfrezen 5 keer sneller is dan conventioneel spiebaanfrezen en met slechts 10% van het oorspronkelijke aantal snijplaten. Graflex, het modulaire gereedschapsysteem van EPB schept de nodige voorwaarden. Als producent van kwaliteits draaiautomaten met een wereldwijde reputatie, legt Toros in de productie grote nadruk op een nauwe samenwerking met Seco. Zij realiseerde zich dat zij als partner van Seco qua productiviteit enorme sprongen vooruit zou gaan. Dit betreft zowel de procesoptimalisatie van de bestaande machines als het uitrusten van nieuwe
De werkstukken na het verspanen. Links: conventionele freesmethode. Rechts: axiaalfrezen.
productiemiddelen met gereedschap en houders. Een productiestraat met 7 Makino bewerkingscentra werd volledig uitgerust met houders van Seco EPB. Het zeer stabiele Graflex-systeem met hoge precisie schept de juiste voorwaarden voor maximaal gebruik van verspaningsgereedschap. In een werkstuk vervaardigd uit CK45-XM moet een uitsparing van 70 x 351 mm met een diepte van 72 mm worden gefreesd. Met de snijgegevens die ten opzichte van de machinecapaciteit en stabiliteit geoptimaliseerd waren, werd het werkstuk met een frees met een diameter van 40 mm voorgefreesd met de conventionele freesmethode, waarbij de totale tijd 3 uur en 51 minuten bedroeg. Gedurende deze bewerking werden 12 snijkanten helemaal opgebruikt. De Seco productspecialist Daniel Schaedeli en Christophe Zannato, projectingenieur bij Tornos, schakelden over op axiaalfrezen. Gebaseerd op het machinetype kozen zij een
De gebruikte axiaalfrezen.
axiaalfrees (R217.79-2532.3-09A) met 4 snijplaten (XOMX090308TR-ME06, F40M). Het werkstuk werd vervolgens in 46 minuten door middel van axiaalfrezen volledig voorgefreesd. De standtijd van één snijkant bedroeg 4 uur, wat overeenkomt met meer dan 5 werkstukken. Het toepassen van axiaalfrezen in plaats van conventioneel frezen levert een besparing op van ongeveer 80% op verspaningskosten en 93% op de kosten van snijplaten. Dhr. Zannato is ervan overtuigd dat deze zeer succesvolle samenwerking met Seco een continue productiviteitsverhoging bij Tornos waarborgt, terwijl zij tegelijkertijd op verspaningskosten kan besparen. Dit schept voor Tornos de juiste voorwaarden waarmee zij met veel succes haar sterke marktpositie kan verdedigen, zodat zij goed kan blijven concurreren.
Het procesoptimalisatieteam bij Tornos, van links naar rechts: Claude-Alain Aubry (technieker bij Seco) Christophe Zannato (projectingenieur bij Tornos) Aqqa Abdemalek (machineoperator) Daniel Schaedeli (productspecialist bij Seco)
30
Deville Rectification, Pont Salomon, Haute-Loire Frankrijk
Hexamill, de moderne manier van vlakfrezen:
verbeteringen op elk gebied Als specialisten in voorbewerkt plaatstaal sinds 1990, steekt Deville al haar energie en kennis in de service aan haar klanten. Zij staat voor adequaat reageren, gesteund door een imposante serie machines en een organisatie die nooit iemand teleurstelt. Het productassortiment bestaat uit drie materiaalgroepen, te weten koolstofstaal, hooggelegeerd staal en voorbehandelde staalsoorten voor fabrikanten van stempels, snijgereedschap en stamp- en vormwerktuigen. De dikte kan variëren van 7 t/m 700 mm en de afmetingen kunnen oplopen tot 3000×13.000 mm. Er wordt per jaar meer dan 17.000 ton plaatstaal gefreesd, wat neerkomt op een volume van 4000 ton spanen. Na zorgvuldige selectie kunnen Seco-frezen elk oppervlak van grote afmetingen aan. Productiviteits- en kwaliteitsverhoging van de werkstukken die met de Hexamill geproduceerd worden, zijn hét antwoord op alle behoeften van de klant. De uitmuntende resultaten die meteen vanaf het begin met deze Seco-frees verkregen worden, betekent: productiviteitsverhoging van meer dan 15%, aanzienlijke kostenbesparingen dankzij de zes snijkanten op de Hexamill-snijplaten (in plaats van vier op de snijplaten die reeds gebruikt werden) en niet te vergeten de verlaging van de snijkrachten en de vermindering van de werkstukvervorming, dankzij de nog positievere snijhoeken van de Seco-snijplaten ten opzichte van de concurrentie. De parameters die William Deville, de man verantwoordelijk voor het verspanen, geselecteerd heeft, zijn een snedediepte bij onafgewerkt of ‘preform’-materiaal 6 mm en bij afwerken 0,3 mm, waarbij de snijsnelheid bij voorbehandelde staalsoorten varieert van 150 tot 100 m/min, met een voeding van 0,5 mm per tand. De oppervlakteruwheid is dankzij de snijplaten voorzien van een schraapsnijkant slechts 1 µm Ra in plaats van 1,6 µm.
Vlakfrezen met de Hexamill.
Deville – op het scherp van de snede in de techniek.
Jacques Berthoix, algemeen directeur, Pascal Dejous, Seco-technicus en William Deville, verantwoordelijk voor verspaning.
Deville Rectification – vastbesloten nieuwe markten te veroveren Deville maakt voortdurend vorderingen, waarbij zij de bedrijfsstructuur verder ontwikkeld en aanpast om aan haar klanten een nog betere service te kunnen bieden en een assortiment kwaliteitsproducten te kunnen leveren aan zowel Frankrijk als het buitenland. Seco is uitgekozen als hoofdleverancier en streeft er samen met Deville naar om in de verspaningstechniek op het scherp van de snede te blijven lopen.
Materiaal op voorraad: de sleutel tot maximale service.
31
YAMAZAKI MAZAK INDIA, Pune India
Seco – MAZAK Partners van Indiase stempels & matrijzenfabrikanten Drillco Seco en Yamazaki Mazak India hielden op 26 november 2001 in het YAMAZAKI MAZAK Technologiecentrum een technisch seminarie over de meest recente technieken op het gebied van stempel & matrijzenbouw, waaraan de belangrijkste stempel & matrijzenfabrikanten in de staat Maharnshtra deelnamen. Dit was bij uitstek een gelegenheid om de machines en het verspaningsgereedschap van de toekomt te tonen.
Bengt Strand – manager productontwikkeling frezen van Seco Tools AB – de uitvinder van Minimaster en Kauko Piippo – marketingmanager stempels & matrijzen, presenteren hier de meest recente kopieerfreesmethoden voor het verkorten van verspaningstijden bij het voor- en nafrezen.
Het seminarie bestemd voor de stempels & matrijzenfabrikanten werd geopend door Erik Jonsson, directeur van Drillco Seco Ltd en Koij Oe, algemeen directeur van Yamazaki Mazak India Ltd en was technisch gezien uitermate interessant aangezien de presentaties gegeven werden door twee zeer bekende stempels & matrijzenspecialisten, d.w.z. Bengt Strand, de uitvinder van Minimaster en Kauko Piippo, de marketingmanager stempels & matrijzen van Seco Tools AB Zweden. J.V. Prasanna, adjunct algemeen directeur van Yamazaki Mazak India gaf een presentatie over de toekomst van gereedschapsmachines met de machines volgens Mazak-ontwerp in 2019 en de onlangs ontwikkelde INTEGREX e-serie. Na het presenteren van de verschillende stempels & matrijzentoepassingen voor stamp- en smeedmatrijzen, en aluminium- en kunststofspuitgietmatrijzen, introduceerde Kauko Piippo het Secoprogramma voor kopieerfrezen en de grondbeginselen van de juiste gereedschapkeuze, dat vooral kri-
tisch is wanneer het gaat om ronde, bolfrees of Minimaster-snijplaten, waar het optimaliseren van de hardmetaalkwaliteit een enorme verlenging van de standtijd of verkorting van de productietijd tot gevolg kan hebben. De volgende presentatie op de agenda was het nieuwste programma van de Seco EPB opnamegereedschappen voor toepassingen bij zeer hoge toerentallen waarbij de gereedschapconcentriciteit en –onbalans tot een minimum beperkt moet worden. Daarna werd er op een verticaal bewerkingscentrum, de Mazak FJV-250 UHS, een verspaningsdemonstratie gegeven met Seco-frezen voorzien van ronde snijplaten en Minimaster. Met Minimaster werd in 20 minuten een holte in de matrijsvoet nagefreesd, een bewerking die met volhardmetaal vingerfrezen standaard 120 minuten in beslag neemt. Dezelfde snijplaat kan voor 5 werkstukken gebruikt worden, zonder alle rompslomp van herslijpen en opnieuw coaten, met als resultaat veel lagere voorraad- en administratiekosten.
32
Het presenteren van het Seco EPB programma voor verspaning met hoge toerentallen.
Bengt Strand gaf een presentatie over de basistoepassingen en verspaningsmethoden, waarbij hij de nadruk legde op de besparingsmogelijkheden bij het toepassen van axiaalfrezen voor het uitfrezen van holtes en voor het voorfrezen. De voordelen van Minimaster, die in India reeds de meest populaire oplossing voor vingerfrezen is, en de meeste recente programma-uitbreidingen en -verbeteringen werden ook in het voetlicht gesteld. Bengt Strand onthulde zowel NanoTurbo, de eerste echte superpositieve snijplaatfrees voor kleine afmetingen, als een nieuwe frees voor ronde snijplaten, beiden met snijplaatafmetingen van slechts 6 mm, voor kleine snededieptes. NanoTurbo snijdt
soepeler en met lagere snijkrachten, zodat zij op kleinere machines met een beperkt vermogen zeer effectief is. Thierry Cros, adjunct-directeur marketing van Drillco Seco, stelt: “Voor het bereiken van topproductiviteit moeten de Indiase fabrikanten zowel hun machine- als verspaningsgereedschapleverancier deel laten uitmaken van hun gereedschap- of ontwerpteam.” Drillco Seco en YAMAZAKI MAZAK streven ernaar de nieuwste generatie fabricageoplossingen met een hoge productiviteit aan te bieden, zodat zij op die manier aan een sterke concurrentiepositie van de Indiase industrie kunnen bijdragen.
Pocketfrees 217/220.97 Voor verspanen van aluminium Programma • Schachtfrezen met diameter van 32 tot 40 mm • Frezen voor montage op opspandoorn, D = 50 tot 100 mm • Freeskoppen voor Combimaster, D = 32 tot 40 mm Toepassingen • Hoekfrezen • Gleuffrezen • Kopieerfrezen (grote hellingshoek) • Pocketfrezen • Helicoidaalfrezen
33
Thielert Aircraft Engines GmbH Duitsland
We zijn reeds in de toekomst – met een klein duwtje in de rug van Seco! Gelegen in de historisch gezien belangrijke industriële regio Saksen, in de driehoek die door de steden Zwickau, Chemnitz en Leipzig gevormd wordt, is het kleine dorp Liechtenstein in een nog ongerept gebied, waar de firma Thielert Aircraft Engines GmbH krukassen, nokkenassen en nog andere componenten produceert voor raceautomotoren met hoge prestaties en voor de prototypes van bekende Duitse en buitenlandse autofabrikanten. De technici van Thielert houden zich voornamelijk bezig met het optimaliseren van verbrandingsmotoren en industriële productieprocessen. Het bedrijf begon in 1989 als éénmanszaak. Momenteel werken er in Liechtenstein alleen al ruim 60 mensen, die allemaal zeer toegewijd en uitermate plichtsgetrouw zijn en bovendien zeer kundig. De hele productie van het bedrijf is toegespitst op de fabricage van motorcomponenten, óf in kleine series óf als prototypes. Aangezien alleen Thielert bij de fabricage betrokken is, kunnen de levertijden uitermate kort zijn. Seco heeft de machines van Thielert voor de productie van kruk- en nokkenassen, zowel als prototypes als kleine series, uitgerust met het nodige gereedschap en heeft tevens de benodigde technische ondersteuning verleend, met de nadruk op draaifrezen. De krukassen worden gefreesd, gedraaid en geboord uit massief materiaal, dat uiterst moeilijk te verspanen is. De lijst met verschillend gereedschap is zeer lang. MDT wordt bijvoorbeeld gebruikt voor het steken van groeven en het draaien van de hoofdlagertappen. Men gebruikt SuperTurbo voor contour- en nafrezen. De productie van één krukas neemt ongeveer 12 uur in beslag. Het criterium voor de productie van kleine series en prototypes is niet een hoge productiviteit, maar absolute zekerheid over de haalbaarheid van het proces voordat de componenten in massaproductie vervaardigd worden. Gereedschap met een standtijd van slechts 30 minuten zou voor deze toepassing gewoon onacceptabel zijn. Het voornaamste probleem wordt veroorzaakt door de uitermate moeilijke verspaningseigenschappen van het materiaal waaruit de krukassen vervaardigd moeten worden. Eerst wordt het product voorbewerkt met een T250M-kwaliteit tot een overmaat van 3 mm. De krukas wordt vervolgens gehard en ontlaten, waardoor het verspanen nog moeilijker wordt. Alle volgende bewerkingen vergen enorm veel van het gereedschap, waarbij ze tot het uiterste van hun snijvermogen gedreven worden. Het nabewerken van de contouren gebeurt met SuperTurbo voorzien van XOEX-snijplaten met F40M-kwaliteit. F40M heeft wederom bewezen dé
snijkwaliteit voor het nabewerken van alle materialen te zijn. En de XOEX-snijplaten zijn op het juiste moment opgenomen in het standaardassortiment van snijplaten voorzien van schraapsnijkant. Zodra de wangen, krukken en contragewichten, en tevens de geboorde gaten voor de smeermiddelen verspaand zijn, wordt de krukas nogmaals gehard en ontlaten. Dit is nodig omdat de door Thielert geproduceerde krukassen in de eerste plaats bestemd zijn voor sport- en raceauto’s die zeer hoge prestaties moeten leveren. Zoals de naam reeds doet Krukas verspaand uit massief vermoeden schuilt er meer materiaal. achter “Thielert Aircraft Engines” dan alleen maar krukassen en andere componenten voor automotoren. Als het inderdaad lukt, zal TAE het volgende luchtvaarthoofdstuk van de toekomst schrijven, aangezien het momenteel bezig is met de ontwikkeling, bouw en beproeving van een dieselvliegtuigmotor voor de burgerluchtvaart. Iedereen die iets van luchtvaart weet (zaken- en reddingsvliegtuigen, en burgerluchtvaart wereldwijd) zal zich meteen realiseren hoe revolutionair deze motor zal zijn. Alhoewel de hedendaagse vliegtuigmotoren vrij betrouwbaar zijn, zijn ze technisch gezien verouderd. Aangezien vliegtuigbrandstof (avgas) steeds schaarser wordt, en derhalve steeds duurder (en niet te vergeten de vervuiling die ze veroorzaakt) werd het hoog tijd voor het ontwikkelen van een alternatief, één die net zo betrouwbaar is, maar aanzienlijk goedkoper en een twee maal zo groot vliegbereik heeft. Thielert Aircraft Engines GmbH met haar op-
34
De TAE 125 is de eerste gecertificeerde dieselmotor voor de burgerluchtvaart.
richter Frank Thielert letterlijk in de cockpit, nam de uitdaging moedig aan en bouwde de TAE 125, de eerste dieselvliegtuigmotor die voor luchtvaart gecertificeerd is. Het uitgangspunt was een Duitse hightech motor van een dure auto die TAE doorontwikkelde voor gebruik als vliegtuigmotor. Er moest bijvoorbeeld een nieuwe krukas worden ontwikkeld, aangezien de luchtvaarteisen veel strenger zijn dan de eisen voor de auto-industrie. Vanwege het feit dat elk afzonderlijk onderdeel door de Duitse Luchtvaartautoriteiten getest en goedgekeurd moet worden, produceert het bedrijf alle belangrijke motorcomponenten in eigen beheer zodat de certificatie daar kan plaatsvinden. Het betreft o.a. een aluminium vertragingskast voor het verlagen van het toerental van de propeller naar 2300 tpm. Niet elke automotor die voor gebruik op de weg is ontworpen, kan zomaar in een vliegtuig worden aangebracht. De technici van Thielert hebben voor een groot aantal problemen ingenieuze oplossingen moeten bedenken, zoals het dempen van de motortrillingen en de dieselolie met een “trucje” goed bij extreem koude weersomstandigheden laten werken. Alle benodigde testapparatuur is beschikbaar en alle basismotorafstellingen, en prestatie- en vergelijkingsmetingen worden uitgevoerd op de allermodernste proefstanden. Deze nieuwe vliegtuigmotor heeft op het vliegveld in de buurt van Altenburg reeds alle praktijktesten doorlopen. Het lijkt erop dat de tijd nu rijp is voor een moderne, milieuvriendelijke vliegtuigmotor die aan de
ene kant zeer hoge prestaties kan leveren en aan de andere kant erg economisch is. In ieder geval is de interesse die voor deze nieuwe ontwikkeling getoond wordt, enorm. Bij Thielert komen en gaan de vliegtuigfabrikanten en luchtvaartjournalisten in een gestadige stroom. Deze dieselmotor heeft reeds in elk internationaal luchtvaarttijdschrift gestaan. De verspaningexperts van Seco bieden de moedige pioniers bij Thielert Aircraft Engines alle denkbare ondersteuning aan, aangezien deze nieuwe ontwikkelingen voor de fabricage van vliegtuigen voor de burgerluchtvaart het begin van een revolutie vertegenwoordigen. En als de inspanningen van Thielert met succes gekroond worden, kunnen we stellen dat Seco haar bij dit succes een klein duwtje in de rug heeft gegeven.
35
EEN KLEINE GROTE SENSATIE. SECO NANO TURBO Seco lanceert de eerste superpositieve frees met snijplaten voor vingerfrezen met kleine afmetingen – Seco NanoTurbo. De Turbofamilie wordt groter, maar de snijplaatafmetingen worden steeds kleiner. NanoTurbo heeft snijplaatafmetingen van 6 mm en is bestemd voor kleine snededieptes bij het frezen van kleinere werkstukken op kleine machines. Vanwege de kleinere snijplaten is er ruimte voor meer tanden per frees. En meer tanden betekent een grotere tafelvoeding en hogere productiviteit. Kleinere snijplaten betekenen ook een lager
hardmetaalverbruik, wat zowel met het oog op kosten als milieuvriendelijkheid zeer gunstig is. In elk ander opzicht hebben de Nano-snijplaten dezelfde sublieme kwaliteiten als de overige snijplaten uit de Turbofamilie. Zachte, geluidloze snijwerking, hoge prestaties en goede oppervlakteruwheid. De Turbofamilie – Nano-, Micro- en Super Turbo – is een combinatie in het diametergebied van ∅10 – ∅100 mm die moeilijk is te verslaan. Zij zijn uw eerste keuze voor ‘supermachines’.
Seco Tools AB, SE 737 82 Fagersta, Zweden. Phone +46 223-400 00
ST025035NL © SECO TOOLS AB, Zweden Gedrukt in Zweden
db grafiska Örebro 2002
