Van bergen afval naar gouden bergen Deel 2: een archeologisch uitwisselingsprotocol Chris Sueur - Vestigia BV, Archeologie en cultuurhistorie i.s.m. Milco Wansleeben - RUL/E-depot Philip Verhagen - ACVU/HBS
Onderwerp lezing ¾ Waar wij vorig jaar stonden ¾ Wat wij afgelopen jaar hebben onderzocht ¾ Welke resultaten zijn geboekt ¾ Welke stappen nog gezet moeten worden
Wat doet een archeoloog in de bodem? ¾ Boren ¾ Opgraven (materiaal verzamelen) ...volgens een vast aantal processtappen: ¾ Veldwerk ¾ Uitwerking (analyse) ¾ Rapportage ¾ Archiveren en deponeren
Data(uitwisselings)formaten ? Processen KNA
Registreren (Archis)
Dataoverdracht Formaten
Opdrachtgever Bevoegd gezag
Vestigia Veldwerk
Uitwerking en analyse
Rapportage
KERAMIEK
E-depot
Intern (Vestigia) E-depot Archis Prov. depot Archiveren en deponeren
Definitie kansrijke archeologische sectoren ¾ Boorgegevens ¾ Archis (onze Globis) ¾ Provinciale depots voor bodemvondsten ¾ Dendrochronologische dateringen
Uitwisseling Archis Archis
Veldwerk: boren
Analyse dendro Rapportage
Veldwerk: opgraven
Analyses overig
E-depot Nederlandse Archeologie: generiek XML
Prov. depot
Uitwisseling Archis
¾ Er ligt een goed gegevensmodel ¾ Oracle database spuwt Shapefiles en DBF’s uit ¾ Gehele dataset is te downloaden ¾ Uploaden in bulk niet mogelijk ¾ Valideren upload geschiedt achteraf door beheerder (RACM) Kans: XML aanlevering en valideren via XSD
Uitwisseling provinciale depots bodemvondsten Archis
Veldwerk: boren
Analyse dendro Rapportage
Veldwerk: opgraven
Analyses overig
E-depot Nederlandse Archeologie: generiek XML
Prov. depot
Uitwisseling provinciale depots bodemvondsten ¾ Wettelijke verplichting tot aanleveren bodemvondsten uit onderzoeken aan depot ¾ 10 depots ¾ Geen uniform gegevensmodel ¾ Sterk wisselende aanleveringseisen (kwalitatief en kwantitatief) ¾ Anno 2007 grootste probleem in archeologische informatieuitwisseling Kans: vlottrekken via basaal XML uitwisselingsprotocol
Dekking van uitwisselingsprotocol Archis
Veldwerk: boren
Analyse dendro Rapportage
Veldwerk: opgraven
Analyses overig
E-depot Nederlandse Archeologie: generiek XML
Prov. depot
Uitwisseling dendrochronologische dateringen ¾ Jaarringonderzoek zeer internationaal gericht ¾ Verschillende dataformats ¾ Wens tot integratie en uitwisseling meetreeksen en monstergegevens ¾ Wens tot centrale archivering (hergebruik!) Kans: inbrengen SIKB expertise
Dekking van uitwisselingsprotocol Archis
Veldwerk: boren
Analyse dendro Rapportage
Veldwerk: opgraven
Analyses overig
E-depot Nederlandse Archeologie: generiek XML
Prov. depot
Uitwisseling boorgegevens: inventarisatie
¾ Booronderzoek vormt hoofdmoot veldwerk ¾ Beschrijving conform KNA en ASB ¾ Verschillende dataformats ¾ Kantoorsoftware en maatwerk ¾ Analoog en digitaal ¾ Kortom: groen en rijp door elkaar
Uitwisseling boorgegevens: analyse (1) ¾ Weinig vertrouwen in kwaliteit elkaars werk
(dus
weinig hergebruik)
¾ Geen real time uitwisseling tussen partijen ¾ Wens tot uitwisseling via centrale database (hergebruik op lange termijn)
¾ Inhoudelijke harmonisatie 90% via KNA en ASB (codelijsten vragen aandacht)
¾ Wens tot technische harmonisatie (uitwisselingsstandaard via XML protocol)
¾ Wens tot centrale archivering en hergebruik ¾ Valideren aanlevering boorgegevens via XSD
Uitwisseling boorgegevens: analyse (2) Praktijktests door projecteam wijzen uit: ¾ Conversie naar XML is technisch mogelijk ¾ Informatieverlies ¾ Vergt (eenmalig) grote inspanning om conversie naar XML uitwisselingsformaat te programmeren ¾ Gegevensmodel ASB moet aangepast aan archeologie Ook bedrijven als RAAP en ADC kunnen hun data omzetten naar XML en converteren naar standaard (ASB)
Uitwisseling boorgegevens: ASB ¾ Archeologische Standaard Boorbeschrijving ¾ Afgeleid van de SBB (TNO) ¾ Verplicht gesteld via archeologische kwaliteitsnorm (KNA) ¾ Onderdelen in de ASB zijn: •
Een gegevensmodel (kopgegevens, lithologie, archeologische laagbeschrijvingen, monsternames)
•
Codelijsten
•
XML tags. (gelijk aan DINO)
•
Het bereik (elementen en attributen)
¾ Systematiek gelijk aan protocol 0101!
Uitwisseling boorgegevens: analyse (2) Vertaling en validatie ASB.xsd Bedrijf B
Bedrijf A
.dbf
xml
xslt
ASB.xml
xslt
Samen uitproberen en praktijkervaring opdoen!
xml .xls
Uitwisseling boorgegevens: analyse (2) Vertaling en validatie ASB.xsd Bedrijf B
Bedrijf A
.dbf
xml
xslt
ASB.xml
xslt
xml .xls
Opslaan in DINO? Uitwisseling via 0101?
Samen uitproberen en praktijkervaring opdoen!
Dekking van uitwisselingsprotocol 0101A? DINO
Archis
Veldwerk: boren
Analyse dendro Rapportage
Veldwerk: opgraven
Analyses overig
E-depot Nederlandse Archeologie: generiek XML
Prov. depot
Uitwisseling boorgegevens: aansluiting op protocol 0101? ¾ ASB (met XML-tags) is afgeleid van SBB (TNO) ¾ DINO (TNO) is database voor boorgegevens ¾ Met enkele inhoudelijke aanpassingen aan DINO/ASB moeten archeologische boorgegevens ook in DINO passen Aangezien het alle bodembeschrijvingen betreft, moet gestreefd worden naar harmonisatie ASB en protocol 0101 (domeintabellen en veldnamen) Uitwerken via beheerorganisatie
Beheerorganisatie Aansluiten op bestaande beheerorganisatie protocol 0101: ¾ Begeleidingscommissie ¾ Platform softwareleveranciers ¾ Uitvoeringsteam beheer ¾ Programmabureau SIKB
Conclusies ¾ Met XML uitwisselingsprotocol gegevens E-depot, Archis, DINO beter herbruikbaar ¾ Systematiek protocol 0101 overnemen (keuze XML) ¾ Aansluiten op bestaande beheerorganisatie protocol 0101 ¾ Starten overleg harmonisatie ASB (SBB) <> 0101 ¾ DINO (TNO) als centrale database, mits... ¾ Softewareontwikkeling komt later ¾ Actief verbreiden kennis XML binnen archeologie
Waar zijn die gouden bergen? Als je goed kijkt: KNA, EDNA, Archis en… een gestandaardiseerd uitwisselingsprotocol Bergen afval worden bergen goud!
