Termijnmarkt ook voor Vlaamse teler? Guy Depraetere Algemeen secretaris ABS
Telen = één, verkopen = twee • Contracten • Vrije markt – Marktkennis: POMMAK, studieclub, aardappelpraatje, …
• Termijnmarkt
Vrije markt of contracten?? Of termijnmarkt?
Contracten?? Ja, als ze kostendekkend zijn
Vrije markt met termijnmarkt? • Als op een gegeven moment de termijnmarkt significant hoger staat dan uw kosten (inclusief winstmarge) kan het interessant zijn om een termijncontract aan te gaan voor een bepaalde hoeveelheid eigen aardappelen. • Zeker als men minder contract heeft afgesloten omwille van te lage contractprijs. • Men kan de marktstemming afwachten (droogte)
Prijsevolutie vrije markt
Kostlijn
Ken je kostprijs • Een landbouwer is een manager in het kwadraat • Dit betekent dat hij niet alleen de teelttechniek onder de knie heeft, maar hij moet ook een economist zijn: hij kan zich niet veroorloven de kostprijs van zijn teelt niet te kennen.
Kostprijs consumptieaardappelen PCA 2010
2012
ABS 2014
Landbouwbedrijf - in te vullen
Pootgoed Meststoffen
500 350
500 350
500 330
1200 350
Fytoproducten teelt Loonwerk Pacht Mechanisatie (onderhoud, brandstof,…)
750 470 300
750 500 300
750 500 350
750 500 1500
310
310
310
310
180 160
380 160
380 160
180 160
Kostprijs af veld (euro/ha)
Afschrijvingen (excl. Bewaarinfrastructuur) Overige
Totale kostprijs af veld 3020euro/ha Arbeid af veld: 40 x 12,5€/u (euro/ha) 500 Totale kostprijs af veld incl arbeid 3585euro/ha Netto uitbetaalde kilo's (kg/ha) 44000 Kostprijs af veld incl euro/100 arbeid 8,15kg Bewaring (euro/ha) Investering (gebouw + inschuurlijn + intrest) Renteverlies Kiemremming Gewichtsverlies Energie/arbeid
Totale kostprijs bewaring Kostprijs 8 maanden bewaring
3250euro/ha 500
3750euro/ha 44000
3280euro/ha 500
3780euro/ha 48000
4950euro/ha 500
5450euro/ha 56000
euro/100 8,52kg
euro/100 7,88kg
9,73euro/100 kg
1050 100 100 285 300
1050 100 100 285 300
1050 100 100 285 300
1050 100 100 285 300
1835euro/ha
1835euro/ha
1835euro/ha
1835euro/ha
euro/100 4,17kg
euro/100 4,17kg
euro/100 4,17kg
3,99euro/100 kg
Overproductie aardappelen doet contractprijs dalen met 1,5 à 2,0 euro • Contract af land: van 8 tot 9 euro per 100 kg (2013/2014: 11 euro) • Levering in april: van 12,6 euro • Sommige afnemers geven 0,5 tot 1 euro meer voor Fontane • Prijsdaling na bewaring is minder groot bij bepaalde afnemers en bij de nieuwe variëteiten
Berekening opbrengst 2014 contractteelt af land • Kost af land: 3 780 euro (Bintje, geen seizoenpacht) • Kost af land: 5 450 euro (Fontane met seizoenpacht
Berekening opbrengst 2014 contractteelt na 7 maand bewaring • Kost in april: 3 915 + 1 835 euro = 5 750 euro • Kost in april: 5 450 + 1 835 euro = 7 285 euro
Relatieve kostprijs/kg, uitgaande van de opbrengst en de kost per ha? Kostprijs consumptieaardappelen --> Opbrengst Kosten (euro per ha)
Gemiddelde uitbetaalde
kg/ha in laatste 3-5 jaar
3000 3500
4000
4500 5000 5500
6000 6500 7000
35000
8,57 10,00
11,43
12,86 14,29 15,71
17,14 18,57 20
37500
8,00
9,33
10,67
12,00 13,33 14,67
16,00 17,33 18,67
40000
7,50
8,75
10,00
11,25 12,50 13,75
15,00 16,25 17,5
42500
7,06
8,24
9,41
10,59 11,76 12,94
14,12 15,29 16,47
45000
6,67
7,78
8,89
10,00 11,11 12,22
13,33 14,44 15,56
47500
6,32
7,37
8,42
9,47 10,53 11,58
12,63 13,68 14,74
50000
6,00
7,00
8,00
9,00 10,00 11,00
12,00 13,00 14,00
52500
5,71
6,67
7,62
8,57
9,52 10,48
11,43 12,38 13,33
55000
5,45
6,36
7,27
8,18
9,09 10,00
10,91 11,82 12,73
Hoe gaat de termijnmarkt te werk? Aardappelen: – – – –
1 contract = 25 ton Provisie op de Binckbank = vb 4 000 €/contract Elke dag wordt vereffend Per stijgende of dalende euro op de settlement + of – 250 euro – Vb verkocht à 16 euro, nu à 18 euro: 500 euro aanvullen! – Afwikkelen op april v.b. 11 euro: verschil is aanwezig op rekening; op rekening zal 5 250 euro staan (5 euro x 250 euro = 1250 euro)
Termijnmarktnotering jan-febr 2014 & jan 2015 April 2014 Juni 2014 November 2014 April 2015 April 2014
Juni 2014 November 2014 April 2015
07/01 16,20 17,90
08/01 16,40 18,00
09/01 17,10 18,40
10/01 16,50 17,90
13/01 Volumes/Open posities 16,20 68 5432 17,90 4 90
11,00 14,70
11,00 14,80
11,00 14,80
11,00 14,70
11,00 14,80
11/02
12/02
13/02
14/02
12,40
12,30
12,20
11,70
11,10
14,40
14,10
14,00
13,60
12,80
11,00
11,00
11,00
11,00
11,00
14,60
14,60
14,60
14,50
14,40
75
17/02 Volumes/Open posities
4,60 5,80
4,70 5,80
4,50 5,80
4,60 5,80
19/01 Volumes/Open posities 4,60 11 4476 5,90 11 618
11,00
11,00
11,00
11,00
11,00
13/01 14/01 15/01 16/01 April 2015 Juni 2015 November 2015
0 5
-
-
Termijnmarkt
Voorwaarden tot verantwoorde TMdeelname voor aardappelen 1. Voldoende Cash-flow of bankgarantie (6 000 euro/ha) 2. Producten moeten fysisch in eigendom zijn 3. Risicoverdeling: max ¼ van het areaal onder TM 4. TMprijs moet significant hoger zijn dan contractprijs of de te verwachten marktprijs (> 2 euro/100 kg) 5. Voldoende marktkennis (areaal & opbrengst NWE)
Volg de markt • • • • •
Pommak SMS-berichten, website’s enz. Aardappelpraatje Vakbladen Aardappelstudieclub
Pommak
Aardappelstudieclub • Binnen de structuur van ABS bestaat er sinds 2005 een aardappelstudieclub • Activiteiten: – Marktbespreking – Termijnmarktoefeningen – Kennisuitwisseling techniek, verkopen enz. – Groepsaankoop fytoproducten
Waarom Vlaamse teler weigerachtig staat: • Schrik van onbekend risico omdat termijnmarkt complex overkomt. • Nog te weinig begeleiding. • Beschikbaarheid van cash schrikt af. • Slechts één bank heeft bankgarantie beschikbaar als financieel product. • Banken ondersteunen te weinig. • Veel erfgangers raden af, negatieve verhalen. • Meeste bedrijven zijn gemengd: te weinig tijd!
Conclusie • Onder bepaalde voorwaarden is termijnmarkt een bijkomend instrument dat u meer mogelijkheden biedt op de vrije markt. • Als op een bepaald moment een goede prijs (kostendekkend + winst) kan vastgeklikt worden en er vrije aardappelen gehouden worden tot het afwikkelmoment doet men een goede zaak.
Ik hoop dat je iets hebt bijgeleerd Dank voor je aandacht.
