EUROPEAN COMMISSION
Neelie Kroes Vice-President of the European Commission responsible for the Digital Agenda
Take your chances – Europe needs you
Toespraak ter ere van de Opening van het Collegejaar 2012-2013 Technische Universiteit Delft, 3 September 2012
SPEECH/12/581
Vandaag wil ik het hebben over de toekomst; jullie toekomst en die van Europa. En ook over hoe wij er met zijn allen voor kunnen zorgen dat de toekomst zo goed mogelijk zal zijn. De afgelopen 50 jaar kende een ongeziene periode van vrede en voorspoed in de Europese Unie. Honderden miljoenen mensen konden hierdoor een welvarend en bevoorrecht leven leiden. Zullen de volgende 50 jaar er ook zo uit zien? Ik weet het niet. Ik hoop van wel. Maar het is niet noodzakelijk zo, en daarom mogen we zeker niet zomaar veronderstellen dat alles zo blijft. De toekomst hangt af van wat we nu doen. De beslissingen die we nu nemen, en met welke intenties we dat doen, en aan ons vermogen om te innoveren. Ik wil graag het thema van innovatie behandelen op een hoger niveau, en het met meer diepgang en meer perspectief belichten dan de politieke partijen het nu doen door het te verbinden met; 1.
De positie van Nederland in Europa
2.
De positie van Europa in de wereld
3.
De duurzaamheid
4.
De humanisering van de wereld.
Ad.1 Aan het ontwikkelen, toepassen en verspreiden van voortschrijdende informatica en digitalisering kan Nederland deelnemen ten behoeve van nieuwe, duurzame producten en processen, die de welvaart kwantitatief en kwalitatief op een hoger plan brengen van consumenten van nu, straks en waar ook ter wereld. Langs deze weg ontstaat dan ook zinvolle, hoogwaardige werkgelegenheid. (Dus werkgelegenheid niet als doel, doch als instrument met het oog op behoeftebevrediging van consumenten). Zonder interactie met Europa is dit programma niet uitvoerbaar. De discussie over de financiële en monetaire kanten van de crisis heeft de aandacht te zeer afgeleid van deze innovatieve route naar een duurzame economische en maatschappelijke ontwikkeling. De uitvoering van de digitale agenda is het voertuig voor de “creative destruction”, waar de Oostenrijkse econoom, Joseph Schumpeter (1883-1950) het over had als typering van wat er nu in de wereld gebeurt: afbraak van het oude en scheppende vernieuwing. Ad. 2 Nu elders in de wereld het onder 1 vermelde programma versneld wordt uitgevoerd, kan geen enkel land in Europa, ook Duitsland niet, zich in het mondiale geweld door opkomende economieën staande houden. Europa moet dus op een verstandige manier de handen ineen slaan. De financiële sanering op een Europees niveau is de voorbode van een Europese duurzame en kwalitatief hoogwaardige economische ontwikkeling, die kan wedijveren met die van andere blokken in de wereld. Ad. 3 Een duurzame economische ontwikkeling brengt grootscheepse investeringen met zich, vergt voortgaande innovatie en leidt tot zinvolle werkgelegenheid. Bovenal gaat het echter om indrukwekkende baten in Nederland, Europa en de wereld die consumenten als verbetering van hun welvaart ervaren. Verbeteringen van het milieu, de zorg voor schoon drinkwater voor iedereen, de verduurzaming van de energievoorziening, het verminderen van de klimaatdreiging zijn tastbare verbeteringen voor consumenten. Daarom liggen hier enorme kansen voor een innovatief bedrijfsleven, dat inspeelt op nieuwe behoeften, waarin met behulp van de digitale agenda wordt voorzien. Economen die menen dat het milieu alleen kosten met zich brengt, zien niet dat bv het renoveren van alle woningen in Nederland uit een oogpunt van duurzaamheid beter in private en sociale behoeften voorziet, dan het bouwen van kantoren en woningen die leeg komen te staan. Duurzaamheid heeft de toekomst.
2
Ad. 4 Hiermede bedoel ik dat de mensen waar het om gaat, i.c. in hun rol van consument, weer in beeld moet komen (zie corporaties, zorg en onderwijs waar sprake is van dehumanisering). De digitale agenda kan dienstbaar worden gemaakt aan dit oogmerk. Het is vrij simpel, alleen door ons aan te passen kunnen we onze levensstijl behouden en de talrijke uitdagingen waar Europa voor staat te lijf gaan. Hierbij denk ik niet alleen aan de economische crisis, maar ik denk ook aan de uitdagingen rond duurzame energie, de klimaat verandering en de vergrijzing van de maatschappij. Hoe moeten we dat doen? We moeten onze sterke kanten beter uitbaten. Ik denk daarbij aan de volgende drie dingen. Ten eerste, in Europa hebben we het voorrecht te behoren tot de grootste interne markt van de wereld, met gemeenschappelijke waarden. Drie kwart van alle export in Nederland vloeit voort uit het feit dat Nederland tot de Europese Unie behoort. Dit komt neer op een export ter waarde van 120 miljard Euro, en 1,5 miljoen banen. De economische voordelen zijn overduidelijk. Die verbondenheid tussen onze markten en onze 500 miljoen burgers is er niet zomaar gekomen. Die kwam alleen maar tot stand dankzij een visie, durf om te veranderen, en samenwerking. Laten we hier een voorbeeld aan nemen. Want we kunnen de huidige uitdagingen van Europa niet oplossen door elkaar verwijten te maken. Of te klagen over onze buren. Doen alsof we zonder bepaalde delen kunnen helpt echt niet. Andere delen van de wereld staan klaar om voor op te lopen. We willen hen bij houden, en daarom moeten we samen werken. Neem bijvoorbeeld het gebruik van draadloze communicatie toestellen – je smart phone, je WiFi router. Die werken alleen dankzij de afspraken die er zijn gemaakt over frequenties in de ether. Ieder jaar verdubbelt echter het aantal draadloze toestellen dat we gebruiken en de bijbehorende vraag naar frequenties stijgt zelfs exponentieel. Frequenties worden zeer schaars, en om te voorkomen dat onze smartphone uitvalt wanneer we de grens oversteken zullen we samen een oplossing moeten uitwerken. Juist vandaag heeft de Europese Commissie uiteengezet hoe gedeeld gebruik (dat wil zeggen het gezamenlijk beheer) van spectrum frequenties innovatie op het gebied van draadloze toestellen kan bevorderen. Het is een ambitieus plan. Als we samenwerken om dit voor elkaar te krijgen dan levert dit een essentiële bijdrage aan de toekomst van alle Europeanen. Werken we niet samen, dan kan de draadloze revolutie in gevaar komen. Het tweede wat we moeten doen om onze toekomst zeker te stellen is iedere kans benutten die er is. Technologie, en in het bijzonder Informatie en Communicatie Technologie is zo'n kans. Het wonderbaarlijke potentieel van ICT geeft me veel hoop. Vergis je niet. ICT is een zeer omvangrijke sector.
3
De extra efficiëntie die het internet biedt, zorgt ervoor dat kleine bedrijven twee keer zo snel kunnen groeien, er worden 5 nieuwe banen gecreëerd voor iedere 2 die er verloren gaan, en het levert een grote bijdrage aan het BBP (Bruto Binnenlands Product). Geen wonder dat het voor maar liefst de helft van Europa's productiviteitsgroei zorgt. Vandaag de dag is de Internet economie van Europa al groter dan die van Nederland, en het groeit sneller dan China's economie! Er lijkt geen grens te zijn. ICT biedt natuurlijk niet alleen groei, maar ook allerlei nuttige diensten die ons leven gemakkelijker en aangenamer maken, zoals de elektronische loketten die de overheid aanbiedt, electronisch leren, etc. Sinds de Arabische lente weten we dat het internet zelfs democratische veranderingen teweeg kan brengen! En technologie maakt het gemakkelijker om de dingen op een andere manier te doen. Je hoeft geen toestemming te vragen aan iemand anders om te innoveren. Het is goedkoper, makkelijker en je loopt veel minder risico. Er zijn minder drempels, en met de nodige durf, energie en kennis kun je ver komen. Daarom kan jullie generatie meer bereiken dan mijn generatie ooit kon. Als jullie een klein deel van het potentieel van ICT voor innovatie kunnen bewerkstelligen zal er genoeg welvaart voor ons allemaal zijn. Het derde wat we moeten doen is gebruik maken van het talent dat Europa rijk is. Tijdens de "Campus Party" in Berlijn vorige week zag ik 10.000 jonge innovatieve ondernemers en uitvinders tussen 16 en 30, die bereid zijn om dag een nacht te werken om een succes te maken van hun creatieve ideeën. Vandaag heb ik hetzelfde soort talent hier in Delft gezien. Intelligente jonge mensen die de problemen van de wereld proberen op te lossen door ze te modeleren. Ik zag hoe ze de hersenactiviteit kunnen modeleren, maar ook hoe ze overstromingen kunnen voorspellen. Ik zag ook een fantastisch bedrijf dat elektronische chips op een geheel innovatieve manier kan maken, gesticht door afgestudeerden van de TU Delft. Ik heb ook recent een fabriek in Rotterdam gezien die uit vuilnis (voor welke tot nu geen recyclage mogelijkheid was) nieuwe producten maakt. Hier voor mij in de zaal zit ook een hele hoop talent. Talent is onze belangrijkste grondstof. We moeten er dus goed mee omspringen. Ik wil jullie echter nog iets vertellen, de echte reden waarom ik jullie dit allemaal vertel. Tot nu toe is het altijd een ander geweest die een probleem moet oplossen: je ouders, professoren, werkgever, bankier, bureaucraten of politici. Maar binnenkort zijn jullie studenten de generatie die het voor het zeggen heeft. Jullie en jullie collega's zullen de beslissingen nemen. Jullie zullen verantwoordelijk zijn om de problemen op te lossen, en jullie krijgen de schuld als dit niet lukt. Ik hoop dat jullie dit ter harte nemen, je verantwoordelijkheid begrijpt en niet uit de weg gaat. Om dat te doen heb je natuurlijk de nodige kennis, vaardigheden en ervaring nodig. Het is jullie taak om ervoor te zorgen dat jullie die steeds verder ontwikkelen en uitbouwen. Ook de faculteiten in deze zaal hebben een taak. Jullie moeten de studenten leren leren en leren innoveren. Jullie hebben de taak om iedereen te leren het beste van zichzelf te geven, en niets vanzelfsprekend te vinden. De taak om ze te leren het verschil te maken. In zo'n omgeving kan innovatie floreren en zal verandering vanzelfsprekend zijn.
4
Als ik iedereen die hier is vandaag één tip mag geven, dan is dat om niet bang te zijn om risico's te nemen. Wees ook niet bang om voor een ongewoon carrière pad te kiezen. Mensen zeggen vaak dat de beste baan er eentje is bij een groot bedrijf, met een vast inkomen en een goed pensioen. Luister er niet naar. Ze zien maar één mogelijkheid. Je kunt ook zelf een bedrijf beginnen, als free-lancer, adviseur of ondernemer, met een vernieuwende, innovatieve dienst of product. Wat je maar wilt. Maar alleen JIJ kan weten wat het best bij jou past – laat niemand daar tussen komen. Het is vrij simpel. Als iedereen op veilig speelt zullen we niet genoeg innoveren. We hebben ondernemers nodig, die bereid zijn dingen uit te proberen en bereid zijn daarbij risico's te lopen. Daarom. Probeer nieuwe dingen uit. Natuurlijk kan dat mislukken, maar wat geeft dat nou? Door te mislukken kun je enorm veel dingen leren, die je misschien nooit op een andere manier zou leren. En als het wel lukt, heb je iets gevonden waar jij heel goed in bent. Je idee werkt, de wereld had behoefte aan je idee en je hebt onze wereld veranderd. Nu is het de juiste tijd in je leven om dit soort risico's te durven nemen. Voordat ik wegga, wil ik nog iets met jullie delen. Toen ik zelf net van de universiteit kwam had ik ook mijn dromen en plannen. Ik weet nog dat ik dacht dat ik dat allemaal alleen kon doen. Maar later kwam ik er achter dat we allemaal onderdeel zijn van een grote menigte. Net zoals de vogels die we in de video zagen. Een persoon in de zwerm van mensen zijn eigen weg zoekt. En net zoals de vogels wordt je beïnvloed door wat er om je heen gebeurt. Je leidt en volgt, maakt je los maar hergroepeert weer. Je innoveert en leert, organiseert en past je aan. Het resultaat is wonderbaarlijk.
5
