Rotterdam The Hague Airport Onderzoek naar vervoersstromen
9 oktober 2015 Ties Brands Tim Bunschoten Barry Ubbels
2
Inhoudsopgave
Onderzoeksvragen en doel Werkwijze Resultaten: ▪ ▪ ▪ ▪
Herkomsten/Bestemmingen Vervoerwijze Volume en spreiding Profiel van de reiziger
Conclusies
3
Doel van onderzoek
Inzicht verkrijgen in de vervoersstromen van en naar de luchthaven Rotterdam The Hague Airport
4
Onderzoeksvragen
Inzicht in vervoersstromen van reizigers: ▪ Waar komen ze vandaan/gaan ze heen? (herkomst/bestemming) ▪ Hoe reizen ze? (modaliteit) ▪ Hoeveel reizigers zijn er? (volume) ▪ Hoe zijn de reizigers verdeeld? (spreiding) ▪ Welk type reizigers zijn er? (reizigersprofiel/motief)
5
Werkwijze
Herkomsten
Reizigersenquête, chipkaart en GSM
Modaliteiten
Reizigersenquête, tellingen en chipkaart
Volume en spreiding
OAG data en data passagiers RTHA
Profiel van de reiziger
OAG data, reizigersenquête en GSM
6
Werkwijze: onderzoeksperiode
Drie verschillende perioden geanalyseerd: ▪ April (rustigere maand) ▪ Mei (drukke maand) ▪ Juli (vakantiemaand)
7
Werkwijze: Reizigersenquête
Uitgevoerd:
juli 2014 tot en met juni 2015
Respondenten:
3.412
Methodiek:
papier, face-to-face en online
Type vragen:
47 vragen over de reiziger, luchthaven, vervoer, bestemming/herkomst, parkeren, vlucht, etc.
8
Werkwijze: VIEW.Dat (GSM)
Geaggregeerde telefoniedata van Vodafone Locatiebepaling op basis van contact met het netwerk Gebruikers een maand lang volgen Luchthaven ligt binnen het gebied Rotterdam-Noord (blauw)
9
Werkwijze: Chipkaart
In- en uitstap gegevens lijn 33 Werkdagen en weekenddagen Overstappers binnen RET
10
Werkwijze: Tellingen
Verkeerstellingen in 2013 Twee/drie weken Telslangen en camera
11
Werkwijze: OAG data
Database met luchtvaart statistieken wereldwijd (Engels bedrijf, licentie SEO om data te gebruiken): ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪
Luchthavens, Vluchten; Maatschappijen; Vrachtverkeer; Tijdstip van vliegen; Type vliegtuigen met aantallen stoelen; Herkomsten en bestemmingen.
Geen passagiersaantallen en tariefinformatie Luchthaven Rotterdam Den Haag (RTM) geselecteerd voor analyses
12
Resultaten: Herkomsten (Chipkaart)
13
OV-Haltes Rotterdam The Hague Airport
Gilze-Rijenstraat
Lutonbaan Gatwickbaan Rotterdam Airport Vliegveldweg
14
Verdeling OV reizigers over de airporthaltes
Verdeling in / uitstappers
Werkdag
Zaterdag
Zondag
Vliegveldweg
7%
15%
8%
Gatwickbaan
5%
4%
2%
78%
77%
87%
Lutonbaan
7%
2%
1%
Gilze-Rijenstraat
3%
3%
1%
Rotterdam Airport
15
Reizigers lijn 33
Werkdag
Zaterdag
Zondag
Totaal aantal reizigers lijn 33 per dag
3.497
2.485
2.389
Aantal aan airport gerelateerd
1.074
591
803
31%
24%
34%
Aandeel airportritten (alle airporthaltes)
16
Reizigers lijn 33 OV reizigers luchthaven voornamelijk van en naar Rotterdam Centraal en Meijersplein Verdeling reizigers van / naar Airport: lijn 33 700 600 500 400 300 200 100 0
Werkdag
Zaterdag
Zondag
17
Reizigers vanaf Meijersplein 19% van de reizigers vanaf halte Meijersplein heeft een bestemming tussen Airport en centraal (werkdag in mei) Verdeling reizigers lijn 33 van / naar halte Meijersplein Metro 250 200 150 100 50 0
18
Overstappende reizigers
Ongeveer 20% van de aan airport gerelateerde reizigers maakt een overstap binnen het RET netwerk Van de overstappende reizigers, doet het grootste deel dat op Meijersplein Overstaphalte
Aandeel
Rotterdam Centraal
41%
Meijersplein Metro
53%
2e Hogenbanweg
4%
Bentinckplein
1%
Blijdorp Metro
1%
19
Resultaten: Herkomsten
20
Resultaten: Herkomsten
Invulling Goudappel Top 10 Herkomsthaltes Aantal Beurs
904
Den Haag Centraal
603
Zuidplein
438
Wilhelminaplein
258
Laan van NOI
192
Leidschenveen
130
Maashaven
114
Pijnacker - Zuid
104
Stadhuis
100
Leuvehaven
99
21
Resumé chipkaartanalyse
Aandeel airport gerelateerde ritten lijn 33 ongeveer 30% OV reizigers luchthaven voornamelijk van en naar Rotterdam Centraal en Meijersplein Beperkt aandeel reizigers tussen de wijk Overschie en Meijersplein Ongeveer 20% van de aan airport gerelateerde reizigers maakt een overstap binnen het RET netwerk Grootste deel overstappers in RET netwerk bij Meijersplein Overstappers naar andere vervoermaatschappijen (bijv. NS) niet meegenomen in het overzicht
22
Resultaten: Herkomsten (woonplaats)
23
Resultaten: Herkomsten op basis van enquête
24
Resultaten: Herkomsten op basis van enquête
25
Resultaten: Bestemmingen bezoekende reiziger op basis van enquête Rotterdam Den Haag Delft Amsterdam Breda Breda Utrecht Haarlem Leiden Rijswijk Voorburg Baarle-Nassau Bergen op Zoom Brielle Capelle aan den ijssel Dordrecht Ijsselstein Mijnsheerenland Ridderkerk Tilburg Vlaardingen Voorschoten Wageningen Wassenaar Zeist
29% 19% 6% 5% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1%
* Bestemmingen <1% niet weergegeven
26
Resultaten: bestemmingen bezoekende reiziger op basis van enquête
27
Resumé herkomsten (reizigersenquête)
Reizigers vanuit Nederland zijn 85% van het totaal aantal passagiers, 15% van de passagiers zijn bezoekers aan Nederland Reizigers vanuit Nederland voornamelijk met een herkomst vanuit de Randstad. Grootste deel van de reizigers vanuit metropoolregio Rotterdam-Den Haag (ongeveer 45%) Bezoekers aan Nederland voornamelijk Rotterdam (29%), Den Haag (19%) en Delft (6%) als bestemming.
28
Resultaten: Herkomsten (VIEW.Dat)
29
Resultaten: Onderzoeksgebied View.DAT
Onderzoeksgebied bevat naast luchthaven ook woongebieden en bedrijventerrein Ongeveer 100.000 inwoners Omvang van het onderzoeksgebied, beïnvloedt zuivere vergelijking
30
Resultaten: Bezoekers april Dagen van de maand (y-as), uitgezet naar uren van de dag (x-as)
Minder bezoekers in de weekenden; minder werknemers Minder bezoekers op tweede paasdag (6 april), koningsdag (27 mei) en tweede pinksterdag (25 mei); minder werknemers Relatief veel bezoekers in de vroege ochtend (6 uur) en in de avonden
31
Resultaten: Bezoekers mei Dagen van de maand (y-as), uitgezet naar uren van de dag (x-as)
Minder bezoekers in de weekenden; minder werknemers Minder bezoekers op Bevrijdingsdag (5 mei), Hemelvaartsdag (14 mei) en tweede pinksterdag (25 mei); minder werknemers Relatief veel bezoekers in de ochtenduren en avonduren
32
Resultaten: Bezoekers juli Dagen van de maand (y-as), uitgezet naar uren van de dag (x-as)
Minder bezoekers in de weekenden; minder werknemers Aantal bezoekers neem in de loop van juli af, door vakantieperiode Relatief veel bezoekers in de ochtenduren en avonduren
33
Resultaten: Herkomsten bezoekers juli Mei en april vergelijkbaar
Bezoekers voornamelijk uit Randstad Groot aandeel uit metropoolregio Rotterdam-Den Haag
34
Resultaten: Inwoners en bezoekers Woensdag 20 mei
35
Resultaten: incidentele bezoekers* 20 mei verdeeld over de dag
Woensdag 20 mei 2015 5000 4500 Incidentele bezoekers
4000
Bezoekers
3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23
Tijd
* incidentele bezoekers zijn bezoekers die minder dan 3x per maand in het gebied zijn, hiermee inwoners en werknemers van het gebied uitgesloten.
36
Resultaten: Incidentele bezoekers Woensdag 20 mei
0 uur - 6 uur
6 uur - 12 uur
12 uur - 18 uur
18 uur - 24 uur
37
Resultaten: Inwoners en bezoekers Zaterdag 16 mei
38
Resultaten: Incidentele bezoekers* 16 mei verdeeld over de dag Zaterdag 16 mei 2015 5000 4500 Incidentele bezoekers
4000
Bezoekers
3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23
Tijd
* incidentele bezoekers zijn bezoekers die minder dan 3x per maand in het gebied zijn, hiermee inwoners en werknemers van het gebied uitgesloten.
39
Resultaten: Incidentele bezoekers Zaterdag 16 mei
0 uur - 6 uur
6 uur - 12 uur
12 uur - 18 uur
18 uur - 24 uur
40
Resumé herkomsten (View.DAT)
Ruis in de data door omvang van het onderzoeksgebied Weekenddagen minder bezoekers in onderzoeksgebied Bezoekers met name vanuit de regio Randstad Groot aandeel bezoekers uit Rotterdam afkomstig, groter percentage in vergelijking met reizigersenquête. Waarschijnlijk veroorzaakt door werknemers in het gebied. Relatief veel incidentele bezoekers vroeg in de ochtend (6 uur) en laat in de avond.
41
Resultaten: Vervoerwijzekeuze
42
Vervoerwijze naar/van luchthaven (RTHA enquête)
Ter vergelijk: op Schiphol kwam 56% in 2013 met de auto en 30% met de trein (bus en taxi 14%) Eindhoven Airport heeft een OV aandeel van 28%
43
Toetsing modal split
Verkeerstellingen auto ▪ Bron: bestemmingsplan RTHA, Goudappel Coffeng
Totaal aantal OV reizigers ▪ Bron: OV chipkaart gegevens RET Aantal reizigers Aantal ritten per rit reizigers Aandeel OV reizigers per werkdag in mei 2015 (in uit)
1.084
1
1.084
14%
Parkeren reizigers
2.600
1,5
3.900
50%
Halen en brengen reizigers (incl taxi)
3.700
0,75
2.775
36%
Aandeel OV iets hoger, omdat hier ook werknemers bij zitten
44
Resumé: vervoerwijze
Zakelijke reiziger reist relatief vaker met taxi en iets minder vaak met OV Zeer groot aandeel dat stedentrip maakt parkeert auto (75% tegenover 53% gemiddeld) Grootste groep reizigers (vakantie) komt met auto en veel minder met OV (koffers? Tijdstip?) Bezoekers aan Nederland (op terugreis) reizen veelal met taxi of openbaar vervoer, maar worden ook vaak weggebracht
45
Resultaten: Volume en spreiding (in de tijd)
46
Profiel RTHA: aantal jaarlijkse vliegbewegingen Aantal vertrekkende en aankomende stoelen RTHA (augustus 2014 - juli 2015) 250000
200000
150000
100000
50000
0 aug-14
sep-14
okt-14
nov-14
dec-14
RTHA arriverend
jan-15
feb-15
RTHA vertrekkend
mrt-15 Totaal
apr-15
mei-15
jun-15
jul-15
47
Bestemmingen vanaf RTHA 35
30
Aantal bestemmingen vanaf RTHA
25
20
15
10
5
0
Kayseri Erbil Rhodes Toulon/Hyeres Istanbul Sabiha Gokcen Apt Montpellier Mediterranee Apt Tangier Split Palma de Mallorca Ibiza Irakleion Girona Dalaman Bodrum Milas Airport Antalya Valencia Airport Prague Ruzyne London Heathrow Apt Nice Vienna International Madrid Adolfo Suarez-Barajas Apt Bergerac Budapest Barcelona Apt
Berlin Tegel Apt Hamburg Airport
Salzburg W A Mozart Innsbruck Geneva Lyon Grenoble-St Geoirs Apt Friedrichshafen Chambery/Aix-Les-Bains
Munich International Airport London City Apt Istanbul Ataturk Airport Rome Fiumicino Apt Faro Alicante Malaga Airport
Praia
48
Profiel RTHA: aantal passagiers Cijfers van RTHA ter controle (januari 2015-juni 2015, totaal 846.000 passagiers) Prognose is 1,7 miljoen passagiers in 2015, vergelijkbaar met 2014 Mei 2015 drukste maand met 198.066 passagiers Januari 2015 rustigste maand met 86.026 passagiers Bezettingsgraad van 80 tot 85% wat normaal is in vliegwereld
49
Resumé: volume en spreiding (in tijd) Grote verschillen in aantallen passagiers tussen maanden, veroorzaakt door verschil in aangeboden vluchten per maand Bezettingsgraad van de stoelen vergelijkbaar over de verschillende maanden
50
Resultaten: Volume en spreiding (over de maanden)
51
Vliegbewegingen per week: spreiding in de tijd (april) Totaal vertrekkende stoelen April 2015 (woensdag = 1 april) 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0
Toenemende drukte (aankomend = ongeveer vertrekkend) Vrijdag drukste dag, weekend aanzienlijk rustiger
52
Vliegbewegingen per week: spreiding in de tijd (mei) Totaal vertekkende stoelen Mei 2015 (vrijdag = 1 mei) 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0
Ook hier duidelijk weekpatroon Vrijdag en maandag druk, woensdag gemiddeld
53
Vliegbewegingen per week: spreiding in de tijd (juli) Totaal vertrekkende stoelen juli 2015 (woensdag = 1 juli) 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0
Ook hier duidelijk weekpatroon met piek op vrijdag Donderdag gelijk aan weekend
54
Resumé: volume en spreiding (in maanden) Soortgelijk patroon per week zichtbaar Maandag en vrijdag drukste dagen Donderdag vergelijkbaar met weekenddag Eind april start de piek aan vluchtbewegingen, deze zet zich door in mei.
55
Resultaten: Volume en spreiding (over de dag)
56
Vliegbewegingen per dag: spreiding in tijd Gemiddelde werkdag in mei (woensdag) Patroon blijkt gelijk over maanden en weekdagen (vertrek vroeg, aankomstpiek rond middaguur en einde avond) Aankomende en vertekkende stoelen woensdag 20 mei 1200 1000 800 600 400 200 0 6-7 uur 7-8 uur 8-9 uur 9-10 uur -200
10-11 11-12 12-13 13-14 14-15 15-16 16-17 17-18 18-19 19-20 20-21 21-22 22-23 23-00 uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur
-400 -600 -800 -1000 vertrekkende stoelen
arriverende stoelen
57
Spreiding in de tijd: OV chipkaart Ochtendspits ontbreekt Avondspits is vroeger dan gebruikelijk: reizigers zijn rechtstreeks gerelateerd aan het vliegverkeer In / uitstappers halte Rotterdam Airport per uurblok, werkdag mei 2015 60 50 40 30 20 10 0 5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Instappers richting Meijersplein
Instappers richting Centraal
Uitstappers vanaf Meijersplein
Uitstappers vanaf Centraal
19
20
21
22
23
58
Spreiding in de tijd: OV chipkaart Typisch spitsverloop door veel woon-werk verkeer
In / uitstappers overige haltes per uurblok, werkdag mei 2015 35 30 25 20 15 10 5 0 5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Instappers richting Meijersplein
Instappers richting Centraal
Uitstappers vanaf Meijersplein
Uitstappers vanaf Centraal
19
20
21
22
23
59
Vroegste verbinding naar RTHA
Aankomst op het vliegveld ▪ Nu nog nachtnet in Brabant, maar vanuit Breda bijna twee uur wachttijd op Rotterdam Centraal, dus nu al geen optie Vanuit
Woensdag
Zaterdag
Zondag
Rotterdam Centraal
6:00 uur
7:00 uur
9:10 uur
Den Haag Centraal (via RR)
6:40 uur
7:45 uur
9:10 uur
Amsterdam
6:00 uur
7:00 uur
9:10 uur
Breda
7:05 uur
7:30 uur
9:10 uur
Arnhem
7:45 uur
8:30 uur
9:25 uur
60
Vliegbewegingen per dag: spreiding in tijd Weekenddag in mei (zaterdag) Patroon blijkt gelijk aan werkdagen (veel vertrek vroeg, veel aankomend laat en in middag) Vertrekkende een aankomende stoelen zaterdag 16 mei 2015 1000 800 600 400 200 0 6-7 uur 7-8 uur 8-9 uur -200
9-10 uur
10-11 uur
11-12 uur
12-13 uur
13-14 uur
14-15 uur
15-16 uur
16-17 uur
17-18 uur
-400 -600 -800 vertrekkende stoelen
arriverende stoelen
18-19 uur
19-20 uur
20-21 uur
21-22 uur
22-23 uur
23-00 uur
61
Spreiding in de tijd: OV chipkaart
In / uitstappers halte Rotterdam Airport per uurblok, zaterdag mei 2015 30 25 20 15 10 5 0 5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Instappers richting Meijersplein
Instappers richting Centraal
Uitstappers vanaf Meijersplein
Uitstappers vanaf Centraal
19
20
21
22
23
62
Resumé: volume en spreiding (in dagen) Soortgelijk patroon per dag zichtbaar: vertrekpiek vroeg in de ochtend, aankomstpiek laat in de avond. Rond het middaguur een combinatie van vertrek en aankomen Veroorzaakt door Transavia vliegtuigen die drie keer per dag naar een bestemming vliegen. Piek in OV aankomsten komt ligt iets voor piek vertrekkende vluchten, behalve de vroege vertrekpiek. Mogelijk veroorzaakt doordat het vroeg in de ochtend niet mogelijk is met ander OV op Rotterdam Centraal of Meijersplein te komen. Piek in OV vertrekken volgt de piek in aankomende vluchten
63
Resultaten: Profiel reiziger
64
Profiel van de reiziger Transavia grootste maatschappij, gevolgd door BA en Cityjet (in aangeboden stoelen: 65%, 14% en 9%) Londen (BA en Cityjet) en München (BMI/LH) belangrijkste zakelijke bestemmingen Zakelijk verkeer heeft aandeel van 27% Grootste deel recreatief: stedentrip, vakantie, tweede woning, familie
65
Profiel van de reiziger
Woonlocatie vertrekkende reiziger sept 2011 – sept 2012: ▪ ▪ ▪ ▪
Rotterdam: 11% Rijnmond: 23% Den Haag: 5% Haaglanden: 11%
Woonlocatie vertrekkende reiziger juli 2014 – juni 2015 ▪ ▪ ▪ ▪
Rotterdam 10% Rijnmond 16% Den Haag 9% Haaglanden 9%
* Tussen september 2011 en september 2012 ongeveer 1.2 miljoen passagiers van RTHA tussen juli 2014 en juni 2015 ongeveer 1.7 miljoen passagiers van RTHA.
66
Profiel van de bezoekers aan Nederland 15% van de passagiers zijn bezoekers aan Nederland Meer dan 80% buitenlandse nationaliteit, waarvan 30% Britse nationaliteit Relatief grote groep Nederlanders: wonen en/of werken in het buitenland Reist met name vanaf bestemmingen in de MRDH regio (Rotterdam (29%), Den Haag (19%) en Delft (6%)) terug naar luchthaven Wordt gebracht naar de luchthaven (24%), komt met OV (23%), taxi (28%), eigen auto (17%), huurauto (6%), valet parking (0,5%) of overig (1,2%) naar RTHA Reist voornamelijk voor zakelijke doeleinden (51%) of bezocht familie/vrienden in Nederland (25%) Herkomst Delft (31 personen): 39% reist met zakelijk motief. 45% (!) komt met OV naar luchthaven, 29% met taxi en 23% wordt weggebracht
67
Resultaten: Medewerkers Huidige situatie 1.700 arbeidsplaatsen direct luchthaven gebonden Modal split van medewerkers onbekend. Bij een groei naar 2,9 miljoen passagiers naar schatting 1.000 arbeidsplaatsen extra.
68
Resumé: profiel van de reiziger Reiziger komt voornamelijk uit Metropoolregio (ongeveer 45%) Zakelijke reiziger heeft een aandeel van 27%, grootste deel reizigers recreatief Bezoekers aan Nederland voornamelijk Rotterdam, Den Haag en Delft als bestemming, grootste deel zakelijk (51%) of familiebezoek (35%) Bezoekers aan Nederland maken voor 23% gebruik van het OV.
69
Conclusie
70
Conclusie
Volumes verschillen per maand en per dag van de week Piekmomenten in vertrek: vroeg in de ochtend, rond middaguur en namiddag Aankomst rond middaguur en einde avond Veelal recreatief verkeer dat voor vakantie of stedentrip naar luchthaven komt Reizigers voornamelijk uit regio Bezoekers aan Nederland voornamelijk Rotterdam, Den Haag en Delft als bestemming
71
Conclusie
Ochtendpiek niet in OV Lijn 33 ook belangrijk voor regio, maar 31% luchthavenreiziger 78% van de reizigers komt met de auto naar de luchthaven, waarvan 53% parkeert Gemak is belangrijkste reden voor keuze parkeren, tijdstip vlucht veel minder Recreatieve reizigers reizen meer met de auto dan zakelijke reiziger Reismotief zakelijk 27%
72
Vervolg/Kansen
73
Vervolg/kansen Het aandeel reizigers naar RTHA in het totale verkeer is beperkt: voor de bereikbaarheid van RTHA is het overige verkeer relevant, bijvoorbeeld de verwacht afname van de filedruk A13 bij het gereed komen van de A4. Toekomst die afhankelijk is van type groei luchthaven (omvang, tijdstip dag, week/weekend, bestemmingen, type reiziger, modaliteitskeuze) Groei luchthaven van 1,7 naar 2,9 miljoen passagiers, zorgt voor grotere vervoersvraag Verlenging A4, afname filedruk A13
74
Vervolg/kansen OV Versterken relatie Airport - Meijersplein. ▪ Aandachtspunt is het kopen van kaartjes; zorg voor voldoende automaten en directe overstapkaarten. ▪ Onduidelijkheid over de richting voor de aankomende reiziger. Weinig reizigers op de relatie Overschie – Meijersplein: bus vanuit Airport alleen richting Meijersplein, aparte bus voor Overschie- centraal. ▪ Vereenvoudigen lijnennetkaart: alleen Airport, Meijersplein, Rotterdam Centraal en Den Haag centraal erop. Bij Meijersplein de tekst 'change here for Rotterdam Centraal or Den Haag Centraal'. ▪ Hoogfrequenter, kleinschalig (en automatische) voertuigensysteem. ▪ Halte Meijersplein onderdeel van luchthaven directe verbinding terminal met hoogfrequenter, kleinschalig (en automatische) voertuigensysteem ▪ Shuttlevervoer: vraagafhankelijk systeem (een soort deeltaxi) voor rechtstreekse verbindingen vanuit de luchthaven naar bestemmingen binnen de MRDH en OV knooppunten.
75
Colofon ▪
Titel: Verkeersstromen Rotterdam The Hague Airport
▪
Kenmerk: MRD003/Bqt/0012.02
▪
Datum: 9 oktober 2015
▪
Projectteam opdrachtgever (Metropoolregio Rotterdam – Den Haag): De heer R. (Roel) Bouman, G.J. (Gert Jan) den Toom en G. (Gert) de Visser
▪
Projectteam Goudappel Coffeng & SEO: De heren T. (Ties) Brands, T. (Tim) Bunschoten (beide Goudappel) en B. (Barry) Ubbels (SEO)
▪
Trefwoorden: Luchthaven, vervoersstromen, OV-chipkaart, OAG data, reizigersenquête en View.DAT/GSM data
