Rapportage Meldpunt Overstap Zorgverzekeraar (1-3-2004-1-3-2005)
Maart 2005
INHOUDSOPGAVE
blz.
Samenvatting
3
Inleiding
4
Doel
4
Opzet en methode
5
Resultaten
6
1 Totaal aantal meldingen
6
2 Waarom willen mensen veranderen
7
van verzekeraar en/of verzekering? 3 Is het gelukt om over te stappen?
8
4 Kenmerken van respondenten
10
5 Overige meldingen/vragen/klachten
11
6 Selectiemethode verzekeraar
11
7 Gedrag van de verzekerde bij het over-
12
stappen. Conclusies en discussie
13
Aanbevelingen
16
Bijlagen
17
2
Samenvatting Onderstaand volgt een samenvatting van de conclusies van het Meldpunt Overstap Zorgverzekeraar van de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie dat van midden december 2004 tot midden maart 2005 geopend was. De NPCF ontving 841 reacties. 675 mensen hadden problemen met het veranderen van verzekeraar en/of polis, dat is 80,3%. In het huidige stelsel moeten veel mensen overstappen naar een andere verzekeringsvorm door allerlei regelgeving (bereiken van de loongrens, ambtenarenverzekering, enz.). Daarnaast zijn er mensen die willen overstappen. De reden is in de meeste gevallen dat men de premie te hoog vindt. Ook zijn er veel mensen die een polis met een uitgebreidere dekking willen. 75% is het niet gelukt om over te stappen naar een andere verzekeraar, 71,6% kon niet de gewenste polis krijgen. Van de mensen met overstapproblemen heeft 80,6% een chronische aandoening. De meesten hiervan hebben reuma, overige aandoeningen van het bewegingsapparaat, diabetes I en II, hartaandoeningen of een te hoog cholesterolgehalte. Overstapproblemen spelen in elke leeftijdscategorie; echter hoe ouder men wordt des te groter is de kans niet geaccepteerd te worden voor een zorgverzekering. Mannen hadden vaker een overstapprobleem dan vrouwen. De reden hiervoor is mogelijk dat er meer mannen dan vrouwen een melding maakten bij het meldpunt. De verzekeraars gebruiken als selectiemethode om iemand al dan niet toe te laten tot de verzekering in de meeste gevallen een uitgebreide vragenlijst met een lijst van aandoeningen. Ook worden mensen geselecteerd via een beperkte vragenlijst met vragen over de gezondheid of vindt de selectie al telefonisch plaats. Van de mensen die niet naar de gewenste verzekeraar en/of polis konden overstappen, heeft ongeveer de helft hiertegen bezwaar gemaakt. Van deze mensen is ongeveer een kwart alsnog geaccepteerd. Ongeveer de helft van de geweigerden gaat nogmaals proberen een andere verzekeringsvorm te krijgen. De verzekeraar noemde in de meest gevallen als reden dat men een groter risico is vanwege het hebben van een aandoening. Ook de algemene gezondheidstoestand wordt vaak als reden opgegeven.
3
Inleiding Dit jaar is het waarschijnlijk het laatste jaar dat een onderscheid bestaat tussen ziekenfonds en particuliere zorgverzekering. Voor het basispakket van het ziekenfonds moet een verzekeraar iedereen accepteren. Voor een aanvullende verzekering en een particuliere verzekering hoeft de verzekeraar niet iedereen aan te nemen. De verzekeraar zal kijken naar het risico dat hij loopt. Voor de basisverzekering, die in 2006 wordt ingevoerd, moet iedereen geaccepteerd worden. Voor de aanvullende verzekering hoeft dat niet. Ook in het nieuwe zorgstelsel kunnen mensen, waarvan de verzekeraar verwacht dat zij veel zorgkosten maken, moeilijkheden ondervinden bij het verkrijgen van een aanvullende verzekering. Vaak worden de basisverzekering en aanvullende verzekering door één verzekeraar aangeboden. Deze verzekeraar kan voor de aanvullende verzekering een gezondheidsverklaring laten invullen op basis waarvan hij kan vaststellen of iemand een groter risico is. Hij kan dit via een vragenlijst niet alleen voor de aanvullende, maar ook voor de basisverzekering vaststellen. Bovendien krijgen verzekeraars meer instrumenten voor zorginkoop in handen omdat de contracteerplicht van zorgaanbieders vervalt en de geleverde zorg door de verzekeraar wordt gespecificeerd in functionele aanspraken. Deze middelen kunnen worden gebruikt voor risicoselectie. Voor de verzekeraars wordt het risico groter in de nieuwe Zorgverzekeringswet. Alle, dus ook de huidige particuliere, verzekeraars zijn verplicht iedereen die zich aanmeldt voor de basisverzekering te accepteren. Ook moeten zij aan al hun verzekerden dezelfde premie per polis vragen. Dat betekent dat de prikkel tot risicoselectie groter zal worden voor de verzekeraars. Doel De Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF) heeft het Meldpunt Overstap Zorgverzekeraar geopend om zicht te krijgen op de aard van de problemen rond het accepteren van nieuwe verzekerden. Iemand kon een melding maken van een probleem bij het veranderen van zorgverzekeraar en bij het veranderen van polis.
4
De volgende vragen wilden wij hiermee beantwoorden: •
Zijn er problemen bij het overstappen?
•
Wat zijn de problemen?
•
Wie ondervinden deze problemen?
•
Zijn er verschillen tussen zorgverzekeraars m.b.t. de gesignaleerde problemen?
De resultaten van het meldpunt zullen proactief worden gebruikt om waarborgen in het nieuwe stelsel te laten treffen. Opzet en methode Van midden december 2004 tot en met midden maart 2005 konden mensen via de internetpagina van de NPCF of telefonisch hun melding maken. Het probleem van de respondent werd ingevuld in een elektronische vragenlijst, zie bijlage. De vragenlijst betrof vragen rond het overstapprobleem, de reden van overstappen, de reactie van de verzekeraar en de gezondheidstoestand van de respondent.
5
Resultaten 1 Totaal aantal meldingen 841 Mensen hebben contact opgenomen met het meldpunt. Hiervan hadden 675 mensen problemen met het overstappen naar een andere zorgverzekeraar of andere polis. Dat betreft dus van 80,3% van de respondenten. De overige 166 mensen hadden een vraag en/of een opmerking over zorgverzekeringen. Daarnaast stuurden 25 mensen een email met een vraag/opmerking over verzekeringen. Op het moment dat de mensen wilden overstappen had de grootste groep een ziekenfondsverzekering met een aanvullende verzekering (zie bijlage 2). Daarna volgen de particulier verzekerden met een aanvullende verzekering en de ziekenfondsverzekerden met alleen een basisverzekering. In deze rapportage zal geen splitsing plaatsvinden naar verzekeringsvorm, omdat uit het onderzoek niet in alle gevallen de gewenste verzekeringsvorm van de respondenten kan worden achterhaald. Ook wordt niet gekeken naar overstapproblemen bij individuele zorgverzekeraars. Het aantal verzekerden is hiervoor te klein en zou bovendien afgezet moeten worden tegen het totaal aantal verzekerden per verzekeraar. Bovendien is het niet ons doel om bepaalde verzekeraars in kwaad daglicht te stellen.
6
2 Waarom willen mensen veranderen van verzekeraar en/of verzekering? In deze paragraaf wordt aangegeven welke redenen mensen opgeven om te willen veranderen van verzekeraar of van polis. Sommige mensen hebben meer dan één reden opgegeven. Als meest genoemde reden om een andere verzekeraar of verzekering te willen, gaven mensen op dat ze de premie te hoog vonden, 31,7%. Ook is een veelgenoemde reden dat men gedwongen werd over te stappen naar een particuliere verzekering wegens het bereiken van de loongrens, 14,6%. Hierin zijn ook de particulieren, die vanwege daling van het salaris weer naar het ziekenfonds konden, meegerekend. Dit betreft echter een kleine groep. Een te beperkte dekking van de aanvullende verzekering werd door 10,6% van de mensen genoemd als reden om over te willen stappen. Bij de categorie ‘anders’ waren de meest genoemde redenen: ontslag (22x), andere werkgever (18x), baan bij de overheid/baan in onderwijs gekregen (16x), uit het collectief i.v.m. andere baan of ontslag (14x). Tabel 2.0 redenen om te willen/moeten veranderen van verzekeraar en/of verzekeringsvorm N= 772 Aantal Bereiken premiegrens
113
Premie is te hoog
245
Dekking basisverzekering onvoldoende
37
Dekking aanvullende verzekering onvoldoende
82
Niet tevreden over geboden zorg
20
Niet tevreden over geboden service
33
Rekeningen worden te laat betaald
9
Anders
233
7
3 Is het gelukt om over te stappen? Paragraaf 3 beschrijft hoeveel mensen wel of niet konden veranderen van verzekeraar of verzekeringsvorm. Een enkeling wilde beide. Van de 675 mensen met overstapproblemen hebben 661 mensen aangegeven of het overstappen gelukt is. Bij 73,7 % is het niet gelukt. Bij 13,5 % lukte het uiteindelijk wel. De groep mensen die ‘anders’ als antwoord gaf, bedroeg 12,9%. In de categorie ‘anders’ werden vooral genoemd: het is nog niet duidelijk of men geaccepteerd wordt (20x) en alleen de Standaard Pakket Polis (SPP) werd aangeboden (12x). Dit is een alternatief dat verzekeraars kunnen aanbieden aan particulier verzekerden die een te groot risico zouden opleveren. Het pakket is ongeveer gelijk aan het ziekenfondspakket. De premie die betaald dient te worden, is echter 3 tot 7 keer hoger. Tabel 3.0 mensen met overstapproblemen N= 675 Wel/niet gelukt over te stappen
Totaal
Ja
89
Nee
487
Anders
85
Missing value
14
De volgende tabel geeft de problemen weer waar mensen tegenaan liepen bij het proberen over te stappen naar een andere verzekeraar. Sommige mensen hebben meer dan één antwoord ingevuld. Het meest genoemde probleem is dat de verzekeraar de hoofdverzekerde en/of een van de medeverzekerden niet wilde accepteren voor de verzekering. Dit gold in bijna 51% van de gevallen. Daarna werd als meest voorkomende probleem genoemd dat de verzekeraar alleen de Standaard Pakket Polis (SPP) wilde aanbieden. In 13,8% van de gevallen werd alleen de SPP aangeboden. Het antwoord ‘anders’ gaf 17% van de respondenten. De andere antwoorden waren te zeer uiteenlopend om ze te kunnen categoriseren.
8
Tabel 3.1 problemen bij overstappen naar een andere verzekeraar N=414 Totaal Weigerde mij of een v.d. medeverzekerden te accepteren
211
Wilde bepaalde aandoeningen uitsluiten van de
31
verzekeringsdekking 2
Hanteerde lange wachttermijn voordat aandoening vergoed werd
10
Stuurde ook na herhaald verzoek geen inschrijfformulier Reageerde niet of heel laat op mijn inschrijfformulier
24
Vroeg een extra premietoeslag
11
Bood uitsluitend de SPP
53
Anders
72
Onderstaande tabel geeft de problemen weer bij het veranderen van polis. In 39,9% van de gevallen werd men geweigerd voor een polis met een uitgebreidere dekking. Voor 7,3% van de mensen gold dat zij geweigerd werden voor een polis met een lager eigen risico. Het antwoord ‘anders’ gaf 52,7%. Vooral genoemd werden: er werd alleen een Standaard Pakket Polis (SPP) aangeboden (17x) en men werd geweigerd wegens gezondheidsproblemen /aandoening (12x) . Tabel 3.2 problemen bij overstappen naar een andere polis N= 273 Totaal Weigerde mij of een van de medeverzekerden te
109
accepteren op polis met uitgebreidere dekking Mijn huidige verzekeraar weigerde mij of een van de
20
medeverzekerden te accepteren op polis met lager eigen risico Anders
144
9
4 Kenmerken van de respondenten In deze paragraaf worden kenmerken van de respondenten vermeld. Bij deze kenmerken wordt aangegeven of ze het kunnen veranderen van verzekeraar en/of polis beïnvloeden. Meer mannen dan vrouwen ondervonden overstapproblemen. Van de mensen met overstapproblemen gaf 80,6% aan dat zij of een van de medeverzekerden een chronische aandoening heeft. Tabel 4.0 wel of geen chronische aandoening N= 661 Gelukt
Niet gelukt
Anders
Chronische aandoening N= 533
71
393
69
Geen chronische aandoening * N= 128
18
94
16
* Dit betreft mensen die hebben aangegeven geen chronische aandoening te hebben, er is niet gekeken naar in hun algemene gezondheidssituatie.
Gevraagd is aan te geven welke specifieke aandoening de hoofdverzekerde en/of één van de medeverzekerde(-n) heeft en of het daarbij wel of niet gelukt is te veranderen van verzekeraar, zie bijlage 3. Er zijn respondenten die te maken hebben met meerdere aandoeningen. Bij 84,4% is het niet gelukt over te stappen. Van deze groep heeft 8,3% te maken met een overige aandoening van het bewegingsapparaat, heeft 6,3% reuma, 6,1% heeft een hartaandoening, ook 6,1% heeft diabetes I, 4,7% heeft diabetes II en een te hoog cholesterolgehalte heeft 4,5%. Met een chronische aandoening uit de categorie ‘anders’ heeft 44,9% te maken. Een hoge bloeddruk wordt 14x genoemd, vruchtbaarheidsproblemen (12x), (11x) darmproblemen en gehoorproblemen (10x). De meeste mensen die problemen met overstappen meldden, vielen in de leeftijdscategorie 35-45 jaar, gevolgd door 55-65 jarigen en 45-55 jarigen. Bij alle leeftijden waren er mensen die niet konden overstappen. Hoe ouder men wordt, des te vaker lukt het niet om van verzekeraar of polis te veranderen.
10
5 Overige meldingen/vragen/klachten Men kon ook overige opmerkingen en/of vragen melden via de internetvragenlijst, de telefoniste of een email. 166 Respondenten deden dit via het meldpunt. Via het emailadres kwamen er 25 vragen en/of opmerkingen binnen. Er was een grote verscheidenheid in de vragen en/of opmerkingen. De meeste vragen en/of opmerkingen betroffen problemen met overstappen in een periode eerder dan 1-3-2004-1-32005 en algemene informatie over zorgverzekeringen of overstappen . 6 Selectiemethode van de verzekeraar Om toegelaten te worden tot een bepaalde verzekering past de verzekeraar meestal een selectiemethode toe. In 59,2% van de gevallen moest men een uitgebreide vragenlijst met een lijst van aandoeningen invullen. Van de mensen die een lijst moesten invullen, werd 76,9% geweigerd door de verzekeraar. Een beperkte vragenlijst met enkele algemene vragen over de gezondheidstoestand werd door 18,6% ingevuld. Van deze groep werd 68,5% niet geaccepteerd door de verzekeraar. In bijlage 4 vindt u de informatie over hoe verzekeraars bepalen of mensen bij hen de gewenste zorgverzekering of polis krijgen. Van de groep respondenten heeft 15% het antwoord ‘anders’ gegeven. De twee antwoorden die hierbij het meeste gegeven werden, zijn dat men al telefonisch geweigerd werd, (20x) en dat bij het noemen van zijn/haar leeftijd dit tot een weigering leidde (11x). Bijna 80% van de mensen die ‘anders’ invulde, werd geweigerd. In tabel 7.2, zie bijlage 5, zijn de redenen genoemd die de verzekeraar heeft opgegeven voor het weigeren van de verzekerde. Het gaat zowel om nieuwe klanten als om eigen klanten. In 47,5% van de gevallen gaf de verzekeraar als reden voor de weigering dat de hoofdverzekerde en/of een van de medeverzekerden een groter risico is vanwege een aandoening. Bij 30,8% van de mensen die afgewezen werd, werd als reden genoemd dat zij een groter risico zijn vanwege hun algemene gezondheidstoestand. In 10,8% van de gevallen werd geen reden voor de weigering opgegeven door de verzekeraar. In de categorie ‘anders’ valt 9,0%. Hierbij werden uiteenlopende redenen opgegeven. De meest genoemden zijn: een te hoge leeftijd (18x) en gebitsproblemen (12x). Leeftijd kon men tot de categorie ‘hoger risico vanwege algemene gezondheidstoestand rekenen’, maar dit is mogelijk anders opgevat door de respondenten.
11
7 Gedrag van verzekerden bij het overstappen Bij 78 mensen werd geen reden opgegeven waarom men geweigerd werd door de andere verzekeraar of voor een ander pakket. Van deze mensen heeft 54% geprobeerd de reden te achterhalen. 46% van de mensen heeft dit niet gedaan. Van de 658 mensen die zijn afgewezen door een andere verzekeraar of een andere polis wil 46% nog een poging wagen om alsnog (elders) geaccepteerd te worden. Iets meer dan de helft, (54%) gaat het niet meer proberen en blijft dus bij de verzekeraar en/of polis die hij nu heeft. Daarbij moet worden aangetekend dat van de groep mensen die het niet meer probeert, een deel al vaker geweigerd is en dus al vaker geprobeerd heeft een andere verzekeraar of polis te krijgen. 600 van de 658 mensen die geweigerd zijn, hebben de vraag beantwoord of ze bezwaar hebben aangetekend tegen de afwijzing. Ongeveer de helft, 50,5% heeft geen bezwaar aangetekend. In de categorie ‘anders’ hebben 9 mensen bezwaar gemaakt op verschillende manieren en gaan 4 mensen nog bezwaar maken. Van de 260 mensen die bezwaar gemaakt hebben, zijn er 63 alsnog geaccepteerd. Dat is bijna een kwart van de mensen die bezwaar heeft gemaakt: 24,2%.
12
Conclusies en discussie De resultaten van het Meldpunt Overstapbelemmeringen Zorgverzekeraar geven een signaal vanuit de samenleving, namelijk dat er mensen zijn die moeilijk de gewenste zorgverzekering kunnen krijgen. Het zijn geen resultaten van een wetenschappelijk onderzoek. Met de resultaten van het meldpunt wil de NPCF deze problemen inzichtelijk maken. Waarom willen mensen overstappen? De meest genoemde reden is dat mensen de premie te hoog vinden. Daarnaast worden mensen vooral ‘gedwongen’ over te stappen naar een andere verzekeraar of andere polis. Dit omdat ze de loongrens bereikt hebben waardoor ze geen recht meer hebben op een ziekenfondsverzekering en zich particulier moeten verzekeren. Ook moeten mensen veranderen van verzekeringsvorm omdat het collectief waarin ze zitten opgeheven is, ze een andere baan of ontslag hebben gekregen of een baan bij de overheid. Is het gelukt om over te stappen? Het is 270 mensen niet gelukt om over te stappen naar de gewenste verzekeraar. Dat is ruim 75%. De hoofdverzekerde en/of medeverzekerden werd niet geaccepteerd voor de gewenste verzekeringsvorm door de verzekeraar. Van de mensen die bij hun huidige verzekeraar een andere, in de meeste gevallen uitgebreidere, polis wilden, is dat 217 mensen niet gelukt. Dat is 71,6%. De hoofdverzekerde en/of de medeverzekerden werd niet geaccepteerd of er werd alleen een Standaard Pakket Polis aangeboden. Dit is een alternatief dat verzekeraars kunnen aanbieden aan particulier verzekerden die een te groot risico zouden opleveren. Het pakket is ongeveer gelijk aan het basispakket van de ziekenfondsverzekering. De premie die betaald dient te worden is echter 3 tot 7 keer hoger. Wie hadden problemen met overstappen? geslacht Van onze respondenten hadden mannen vaker problemen met overstappen dan vrouwen. Overstappen naar andere verzekeraar 80,3% tegenover 66,4% en het wijzigen van de polis 73,5% tegenover 69,3%. Mogelijk is de reden hiervoor dat meer mannen het meldpunt benaderden.
13
chronische aandoening Van de mensen met overstapproblemen gaf 80,6% aan dat zij of een van de medeverzekerden een chronische aandoening heeft. De verscheidenheid van aandoeningen waarmee de respondenten te maken hebben, is groot. Uit het meldpunt blijkt niet dat bepaalde aandoeningen meer problemen opleveren bij het overstappen dan anderen. De meest genoemde aandoeningen waarbij mensen overstapproblemen ondervonden zijn: overige aandoening van het bewegingsapparaat 8,3%, reuma 6,3%, hartaandoening 6,1%, ook 6,1% heeft diabetes I, 4,7% heeft Diabetes II en 4,5% heeft een te hoog cholesterolgehalte. Hierbij moet worden opgemerkt dat de genoemde aandoeningen tot de meest voorkomende chronische aandoeningen in Nederland behoren wat mogelijk van invloed is op de bovengenoemde percentages. zorggebruik Zorgverzekeraars vragen vooral naar intramuraal zorggebruik. In ons meldpunt hebben we ook gevraagd naar huisartsenbezoek waar veel mensen gebruik van hebben gemaakt. Dit kan verklaren waarom er geen samenhang lijkt te zijn tussen zorggebruik en geweigerd worden door een verzekeraar. Ook kan een reden zijn dat de verzekeraar het hebben van een chronische ziekte als een belangrijkere indicatie voor de te verwachten kosten beschouwd. ervaren gezondheid Ook voor ervaren gezondheid is het mogelijk dat de verzekeraar het hebben van een chronische ziekte als een belangrijkere indicatie voor verwachte kosten ziet. Ondanks het feit dat de meeste mensen hun eigen gezondheid en die van hun medeverzekerden als ‘goed’ ervaren, leidt dit niet tot een grotere kans om geaccepteerd te worden door een verzekeraar of voor een bepaalde polis. Ook is het mogelijk dat de verzekeraar bij de selectie niet vraagt naar de ervaren gezondheid, ondanks dat dit een indicatie is voor de verwachte zorgkosten. leeftijd Bij alle leeftijdsgroepen komen problemen bij het veranderen van verzekeraar en/of polis voor. Hierbij geldt dat hoe ouder men wordt, des te vaker het niet lukt om over te stappen.
14
Welke redenen geven verzekeraars op voor het weigeren van verzekerden? De redenen die de verzekeraars het meest opgeven voor de weigering van nieuwe verzekerden of het uitbreiden van de polis zijn: men is een groter risico vanwege het hebben van een aandoening 47,5% en men is een groter risico vanwege de algemene gezondheidstoestand, 30,8% .In 10,8% van de gevallen is geen reden voor de weigering is opgegeven door de verzekeraar. Overige meldingen/vragen/klachten: De meeste vragen en/of opmerkingen betroffen problemen met overstappen in een periode eerder dan 1-3-2004-1-3-2005 en algemene informatie over zorgverzekeringen of overstappen. Selectiemethode door de verzekeraar: In verreweg de meeste gevallen moeten mensen bij het veranderen van verzekeraar en/of polis een uitgebreide vragenlijst met een lijst van aandoeningen invullen. Ook wordt gebruik gemaakt van een beperkte vragenlijst met vragen over de gezondheidstoestand. Verder komt het voor dat mensen al aan de telefoon worden geweigerd als zij aangeven een chronische aandoening of een hogere leeftijd te hebben. Ook worden mensen geweigerd zonder opgaaf van een reden. Gedrag van de verzekerde wanneer deze geweigerd wordt: Ongeveer de helft van de mensen die geweigerd wordt zonder opgaaf van reden, vraagt deze na bij de verzekeraar. Ook ongeveer de helft van de geweigerden wil alsnog proberen een andere verzekeraar te krijgen. Iets minder dan de helft heeft bezwaar gemaakt tegen de afwijzing. Van de groep die bezwaar maakte, is bijna een kwart alsnog geaccepteerd.
15
Aanbevelingen De NPCF ziet het als haar taak de positie van mensen met een chronische aandoening te versterken. Uit het meldpunt is gebleken dat in veel gevallen deze mensen zich niet of niet uitgebreid aanvullend kunnen verzekeren. Dit leidt ertoe dat chronisch zieken (en ouderen) met hoge zorgkosten te maken krijgen of niet over de benodigde zorg kunnen beschikken. Dit leidt tot de volgende aanbevelingen: 1. Een basispakket dat minimaal gelijk is aan het huidige ziekenfondspakket. Dit zodat mensen die bij het nieuwe zorgstelsel alleen het basispakket krijgen van de meest noodzakelijke zorg verzekerd zijn. Hoe meer zorg in het aanvullende pakket verdwijnt, des te groter is het risico dat chronisch zieken door de risicoselectie deze zorg mislopen. 2. Optimaliseren van het risicovereveningssysteem om risicoselectie in te perken. Naarmate de risicoverevening bij meer gevallen die tot hoge zorgkosten leiden wordt toegepast, zal de prikkel tot risicoselectie door de zorgverzekeraar verminderen. Chronisch zieken kunnen nu in veel gevallen niet de gewenste verzekering krijgen, zij worden beperkt in hun keuzevrijheid. 3. Verschillende malen kregen mensen al telefonisch te horen dat zij niet geaccepteerd zouden worden voor de gewenste verzekering. Daarom dringt de NPCF er bij de verzekeraars op aan om klanten en potentiële klanten niet direct telefonisch af te wijzen bij het horen van een hoge leeftijd of chronische aandoening, maar zich in de individuele situatie van een persoon of gezin te verdiepen. Niet alleen het hebben van een chronische ziekte of het ouder zijn leidt tot zorgkosten, ook hoe gezond iemand zich voelt en welke zorg iemand daadwerkelijk gebruikt, zegt iets over de te verwachten zorgkosten. 4. 245 mensen gaven aan de verzekeringspremie te hoog te vinden. Veel mensen vallen in het huidige stelsel tussen wal en schip wanneer zij net in de WAO of WW zitten, met prepensioen zijn gegaan, of net klaar zijn met hun studie. Zij krijgen met premies te maken die zij nauwelijks kunnen opbrengen. Hopelijk compenseert de zorgtoeslag in het nieuwe stelsel deze en andere groepen voldoende. De NPCF vraagt de overheid dan ook de verhouding tussen inkomen en zorgverzekeringspremie te monitoren. 5. De laatste aanbeveling is bedoeld voor verzekerden. Maak bezwaar wanneer u het niet eens bent met de weigering door een verzekeraar. Dit heeft voor de respondenten uit het meldpunt in bijna een kwart van de gevallen alsnog geleid tot acceptatie voor de gewenste verzekering. Maak in eerste instantie bezwaar bij de verzekeraar zelf en zonodig bij de Ombudsman zorgverzekeringen.
16
Bijlage 1 Cases uit het meldpunt ID 423 52 jarige vrouw Ze gebruikt preventief een medicijn tegen bronchitis, bezoekt nooit een arts. Zij is ziekenfonds verzekerd met een aanvullende verzekering. Ze moet i.v.m. het bereiken van de loongrens overstappen naar een particuliere verzekeraar, is hiervoor geweigerd. ID 649 24 jarige man Is van ziekenfonds naar particulier gegaan. Heeft nu geen tandartsverzekering meer en moet extra betalen, omdat hij eenmalig een inhaler nodig heeft gehad. ID703 42 jarige vrouw Is ziekenfonds verzekerd met een aanvullende verzekering. Deze aanvullende verzekering wil ze uitbreiden, maar dat is niet gelukt, omdat ze fysiotherapie heeft in verband met chronische rugklachten. ID 770 48 jarige man Heeft twee verstandelijk gehandicapte dochters die kerngezond zijn. Hij is particulier verzekerd en wil overstappen naar een goedkopere verzekeraar, maar wordt overal geweigerd. ID 780 53 jarige man Is vier jaar geleden geopereerd (waaraan staat niet vermeld). Heeft geen last meer en geen controles. Is particulier verzekerd met een aanvullend pakket. Hij wil graag overstappen i.v.m. hoge premie, maar wordt geweigerd. ID 785 40 jarige vrouw Is ziekenfonds verzekerd met een aanvullende verzekering. Moet vanwege bereiken loongrens naar een particuliere verzekeraar, maar krijgt alleen SPP aangeboden, omdat ze een gehoorapparaat heeft. Dit gehoorapparaat hoeft ze alleen maar te dragen tijdens vergaderingen op haar werk.
17
ID 146 28 jarige vrouw Zij moest overstappen van het ziekenfonds naar een particuliere verzekering. Dit lukt echter niet, omdat zij een melanoom (huidkanker) heeft. Ze hoeft hiervoor niet meer onder controle te blijven van een arts, maar is desondanks geweigerd door de particuliere verzekeraar. Deze geeft aan dat ze pas na 5 jaar in aanmerking komt voor een normale particuliere verzekering. Ze kan nu alleen de standaard pakket polis krijgen. (Standaard pakket polis: SPP is voor mensen die geen recht hebben op een ziekenfondsverzekering en voor een verzekeraar een te hoog risico zouden zijn/ te hoge kosten met zich mee zouden brengen volgens de verzekeraar. De standaard pakket polis is ongeveer gelijk aan het basispakket van de ziekenfondsverzekering, de premie is echter hoger en er is een eigen risico van 250 euro). ID 303 49 jarige man Moest overstappen naar particulier i.v.m. bereiken loongrens ( de loongrens ligt bij een bruto loon van 33 000 euro bruto per jaar, peildatum 1 november 2004). Heeft bij vijf verzekeraars telefonisch informatie ingewonnen. Hij wordt overal afgewezen i.v.m. een schildklierafwijking. ID 382 33 jarige man/gezin Moet overstappen naar een particuliere verzekeraar i.v.m. bereiken loongrens. Het gezin werd geweigerd omdat zijn vrouw zwanger is. Dit is de 2e zwangerschap die zonder problemen verloopt. ID 684 gezin Het gezin is particulier verzekerd met een aanvullende verzekering. Ze vinden de premie te hoog en willen daarom overstappen naar een andere verzekeraar. Daar zijn ze geweigerd wegens een eenmalig bezoek van hun kind aan de kinderarts wegens concentratiestoornissen, een bril en steunzolen. ID 332 41 jarige vrouw Is particulier verzekerd met een aanvullende verzekering. Zij wil een andere polis bij haar huidige verzekeraar. Ze is hiervoor geweigerd i.v.m. een hartoperatie vier jaar geleden. Zij is nu volledig gezond verklaard.
18
ID 627 41 jarige man Deze man is ziekenfonds verzekerd met een aanvullende verzekering. Hij wil overstappen i.v.m. de slechter geworden service, vindt de verzekering erg duur geworden en producten die hij nodig heeft, worden niet meer vergoed. Hij is geweigerd bij de andere verzekeraar, omdat hij Multiple Sclerose heeft. ID 799 22 jarige vrouw Zij is ziekenfonds verzekerd met een aanvullende verzekering. Zij is niet tevreden over de geboden zorg en service en wil daarom overstappen naar een andere verzekeraar. Het overstappen is gelukt, maar haar vorige verzekeraar weigert haar uit te schrijven, waardoor ze nu dubbele premie betaalt: bij haar vorige en nieuwe verzekeraar. ID 794 42 jarige man Deze mijnheer moet overstappen naar een particuliere verzekeraar i.v.m. het bereiken van de loongrens. Hij was ziekenfonds verzekerd zonder aanvullende verzekering. De verzekeraar wilde mijnheer alleen een Standaard Pakket Polis aanbieden, omdat hij hooikoorts heeft en daar medicatie voor gebruikt. ID 41 33 jarige vrouw Deze mevrouw is ziekenfonds verzekerd met een aanvullend pakket. Ze wil overstappen naar een andere verzekeraar, omdat ze de dekking van de aanvullende verzekering te beperkt vindt. Het is niet gelukt om over te stappen. De verzekeraar eiste namelijk dat ze eerst bij haar huidige verzekeraar uitgeschreven zou worden. ( Hierdoor loopt ze het risico onverzekerd rond te lopen wanneer ze niet door een nieuwe verzekeraar wordt geaccepteerd.) ID 89 33 jarige vrouw Zij is ziekenfonds verzekerd met een aanvullend pakket en moet zich vanwege het bereiken van de loongrens nu particulier verzekeren. Ze krijgt alleen een basispakket aangeboden. Ze wordt geweigerd voor de aanvullende verzekering i.v.m. medicatiegebruik a 45 euro per maand. Volgens deze verzekeraar zou ze overal geweigerd worden, omdat ze te duur is.
19
ID 689 71 jarige man Hij was altijd particulier verzekerd. Toen hij 65 werd, is hij door de verzekeraar overgezet naar de Standaard Pakket Polis. Hij vindt de premie zeer hoog, heeft nu een hoger eigen risico en een beperkter pakket dan hij had. (Regelmatig bellen 65+ers met de melding dat zij alleen nog een SPP krijgen).
20
Bijlage 2
Tabel 1.0 verzekeringsvorm op het moment dat men wilde overstappen N= 675 Verzekeringsvorm
Aantal respondenten met een overstapprobleem
Ziekenfonds
115
Ziekenfonds met aanvullende
234
verzekering Particulier
49
Particulier met aanvullende
211
verzekering Standaard Pakket Polis
26
Collectief ziekenfonds
7
Collectief particulier
93
Ambtenarenverzekering
12
Momenteel niet verzekerd
5
Missing value/ontbrekende waarde
23
21
Bijlage 3
Tabel 4.2 specifieke chronische aandoening N= 583 Gelukt (N = 91 )
Niet gelukt (N=492 )
Nieraandoeningen
3
3
HIV/Aids
1
2
Tuberculose
-
-
Infectieziekten overig
1
2
MS of ALS
1
1
Spier- en/of zenuwziekten overig
1
8
Cystic Fibrose
-
-
Transplantaties
1
2
Diabetes I
8
30
Diabetes II
2
23
Parkinson
-
3
Reuma
4
31
Aandoeningen van het
6
41
Hartaandoeningen
6
30
Ziekte van Chron
3
3
Epilepsie
2
7
CARA
2
18
Hemofilie
1
2
Longkanker
-
1
Borstkanker
1
5
Kanker overig
5
5
Glaucoom
-
1
Psychische klachten
5
19
Botontkalking(osteoporose)
-
6
Alzheimer
-
-
Maagaandoeningen
2
6
Hoog cholesterol
3
22
Anders
33
221
bewegingsapparaat overig
22
Bijlage 4
Tabel 7.0 selectiemethode van zorgverzekeraar N= 681 Gelukt Beperkte vragenlijst
Niet gelukt
Anders
Totaal
7
19
6
32
21
87
19
127
47
310
46
403
4
9
4
17
6
80
16
102
zonder vragen over de gezondheidstoestand Beperkte vragenlijst met enkele algemene vragen over de gezondheidstoestand Uitgebreide vragenlijst met lijst van aandoeningen Naast invullen vragenlijst, tevens een medische keuring ondergaan Anders
23
Bijlage 5
Tabel 7.2 redenen voor weigering opgegeven door verzekeraar N= 611 Reden voor weigering De hoofd- of een medeverzekerde is al
Aantal 12
eens eerder afgewezen. De hoofd- of een medeverzekerde is een
188
groter risico vanwege algemene gezondheidstoestand (leeftijd, beroep, erfelijke risico’s) De hoofd- of een medeverzekerde is een
290
groter risico vanwege een aandoening Geen reden opgegeven
66
Anders
55
24
