Raad van Kerken in de oostelijke Mijnstreek
oikoumene in de Oostelijke Mijnstreek
Beste mensen, Voor u ligt het 3e nummer van alweer de 2e jaargang van onze Nieuwsbrief van de Raad van Kerken Parkstad. De Raad is actiever dan ooit, een indrukwekkende voorstelling in de Ark „Wij Esther‟; een bezoek aan Rome; de bijzondere kerk van Genhout; een fietstocht naar Pater Karel in Munstergeleen; Broodje Oecumene in de kerk aan het Tempsplein en er staat nog heel wat op het programma:
op15 augustus een wandeling naar Maastricht; op 21 augustus een dag naar Aken; Broodje Oecumene op 26 augustus in de Andreasparochie nu… voldoende gelegenheid om elkaar te leren kennen, waarderen, respecteren, elkaar durven aanspreken, vragen en bevragen om de handen uit de mouwen te steken. Een eerste stap hebben we gezet in ons oecumenisch maatjesproject samen met stichting Rapunsel gevestigd in het Centrum voor Diversiteit. (Vervolg op pagina 2)
Heerlen, juli 2009
Jaargang 2, nr. 3
“Toch heb ik de indruk dat het niet goed gaat met onze stad,” zo schrijft Rob Leijesen pastoraal werker in Rotterdam in het vaktijdschrift VPWinfo.nl 2009/2, wat Leijesen daar constateert zien we ook in Parkstad steeds meer. “We schrijven als kerken (en ook als Raad van Kerken) beleidnota‟s, daarin gaat het vooral over reorganisatie van de territoriale pastoraal. Maar ik ben bang dat de kerken in de komende jaren zo met hun eigen territoriaal bezig zijn dat ze niet zien wat er om hen heen gaande is… Er ontstaan wijken waar ons Verhaal aan het verdampen is. We trekken ons terug, onze stem wordt nauwelijks nog gehoord… Wat is er straks nog over als we uitgeclusterd zijn, als alles georganiseerd is? Ik droom van een beleidsnota „Samenwerking geboden‟ waarin teams van pastores worden vrijgemaakt die geloven in de stad, in haar kansen en mogelijkheden, Pastores die in staat zijn om steeds opnieuw en op een creatieve / dynamische wijze, samen met de verdrukten, op zoek te gaan naar de zin van het bestaan. Teams van mannen en vrouwen die spreken als er gesproken moet worden, de mouwen opstropen als dat gevraagd wordt en hun handen kunnen vouwen voor gebed. Samen met onze broeders en zusters van de Reformatie en de Islam, met mensen van goede wil op zoek gaan naar spiritualiteit van de stad, naar haar kansen en mogelijkheden.” Zinnen mij uit het hart gegrepen, de moeite waard die uitdaging met elkaar aan te gaan als Raad van Kerken Parkstad. Eline Claassens-Wanders pastoraal werker Andreasparochie Heerlerbaan
Blij … … Wij zijn verheugd in alle goede reacties op de voorgaande nieuwsbrieven. De redactie is heel blij met nieuw ontvangen adressen! De redactie is heel blij met alle kopij die nu is ontvangen! Ongerustheid is er over de daardoor weer toenemende druk- en verzendkosten!! Wij stellen ons vertrouwen in God!! Wij stellen ons vertrouwen in u allen!! Geef ideeën of sponsor dit initiatief. Postbank 37 81 745 tnv Raad van Kerken OM, Illikhoven.
Pagina 2
Raad van Kerken in de oostelijke Mijnstreek
De Open Tafel Harteklop Een nieuw oecumenisch initiatief in Landgraaf De stichting Harteklop in Landgraaf bevordert met twee wijkontmoetingspunten dat mensen elkaar kunnen ontmoeten, vragen kunnen stellen, elkaar kunnen helpen als daar behoefte aan is. In de Stichting Harteklop werken katholieke parochies in Schaesberg, de Protestantse Gemeente Oude Mijnstreek en welzijnsinstelling Welsun goed samen. Inmiddels is een derde gelegenheid tot ontmoeting geopend: de OPEN TAFEL HARTEKLOP. Het doel is: ontmoeting van jongeren en ouderen, vrouwen en mannen, kerkelijken en niet-kerkelijken, mensen die altijd samen zijn, mensen die vaak alleen eten: ieder is heel hartelijk welkom voor een gezellige maaltijd aan de Open Tafel Harteklop. Vooralsnog zijn er vijf avonden gepland, telkens de laatste woensdag van de maand, om de drie maanden. Een bijdrage van € 5,-- wordt gevraagd. Dus: 27 mei – 26 augustus – 25 november – 24 februari – 26 mei, telkens om 17.00u. (inloop vanaf 16.30u.). Opgeven kan (moet) bij Welsun. Tel : 045 – 532 36 36 elke werkdag tussen 9.00 uur en 17.00 uur. De eerste Open Tafel Harteklop was dus 27 mei. Na woorden van welkom door ds Jan H.Soethoudt
Pagina 3
van de Ark, Peter Siemensma van Harteklop en pastoor Freek Jongen, voorzitter van de stichting Harteklop onderstreepte wethouder Marie-José Kamps van de gemeente Landgraaf het belang van dit soort ontmoetingsmomenten, die eenzaamheid kunnen tegengaan. Inwoners kunnen dus op drie plekken terecht:
Wijkontmoetingspunt ‟t Eikske, Michaëlskerk, de Wendelstraat, elke woensdag 14.00 – 16.00u.
Wijkontmoetingspunt Schaesberg-centrum, parochiezaal Petrus en Pauluskerk, Hoofdstraat, elke maandag 14.00-16.00u.
Open Tafel Harteklop, „de Ark‟, Op de Heugden 23, Landgraaf, vier woensdagavonden 17.00u.
Van harte in uw aandacht aanbevolen. En het is goed als u hier mensen op wijst van wie u denkt: dat zou wat voor hem/haar wezen! Wethouder Marie José Kamps
Ds Jan H.Soethoudt Landgraaf
Aartsbisschop Wim Eijk over Oecumene Oecumene is één van de thema's binnen het missionaire raamwerk in het nieuwe pastorale beleidsplan van het aartsbisdom Utrecht. Het beleidsplan heeft de titel gekregen 'Hoopvol op weg naar een missionaire toekomst.' Het is met Advent verschenen. Men wil zich daarbij niet alleen richten op regelmatige kerkgangers, maar juist ook op hen die het contact met de Kerk zijn kwijtgeraakt. Aartsbisschop Wim Eijk en zijn staf noemen zestien thema's waarbinnen het beleidsplan zich realiseert. Een apart thema (het dertiende hoofdstuk) is gewijd aan de oecumene. Naast de grote liefde voor de eigen rooms-katholieke traditie wordt het respect genoemd voor het erfgoed van andere christelijke denominaties. Het document pleit voor een juist begrip van de oecumene zodat de mogelijkheden en grenzen duidelijk
Pagina 4
Raad van Kerken in de oostelijke Mijnstreek
zijn. Als mogelijk nieuwe vorm van plaatselijke samenwerking wordt als voorbeeld het terrein van diaconie en caritas genoemd. De letterlijke tekst van hoofdstuk 13 over oecumene luidt: “13. Oecumene. De in 2006 overleden emeritus-aartsbisschop van Utrecht, Johannes kardinaal Willebrands, wiens 100ste geboortedag in september 2009 zal worden herdacht, heeft wereldwijd grote verdiensten voor de oecumenische beweging. Zijn ijveren voor de oecumene was ingegeven door het gebed van de Heer tot zijn hemelse Vader voor zijn leerlingen „dat zij één mogen zijn zoals Wij‟ (Joh. 17, 11). Dit gebed van de Heer is voor ons aartsbisdom in al zijn geledingen een onuitputtelijke bron van inspiratie om een bijdrage te leveren aan de oecumene. Deze bijdrage kan alleen maar vruchtbaar zijn wanneer zij voortkomt uit een geest van gebed en wanneer deze enerzijds is gebaseerd op gedegen kennis van en grote liefde voor de eigen roomskatholieke traditie en anderzijds op respect voor het erfgoed van andere christelijke denominaties. In de parochies blijft het noodzakelijk om te werken aan een juist begrip van waar het in de oecumene wezenlijk om gaat. Alleen vanuit een juist begrip van de oecumene worden de mogelijkheden en grenzen duidelijk. In de parochies zal de oecumene op verschillende wijzen zichtbaar moeten worden; door de jaarlijkse 'Gebedsweek voor de eenheid van de christenen,' in een goede gebedspraktijk van rooms-katholieken en hun protestantse broeders en zusters; door gedegen cursusaanbod voor parochianen op het terrein van de oecumene en door het ontwikkelen van nieuwe vormen van plaatselijke samenwerking (bijvoorbeeld op het terrein van de diaconie en de caritas) tussen parochies en protestants-christelijke gemeenten.”
Oecumenische pinkstergroet Ter gelegenheid van het Pinksterfeest heeft de protestantse gemeente te Heerlen een groet verzonden naar omliggende parochies. Deze groet is tijdens de viering voorgelezen: Uit alle kerken komen - wij om U saam. Gij schrijft door onze dromen - uw grote naam, o God die uit de wolken - daalt in de tijd, een licht voor alle volken - in eeuwigheid. Pagina 5
Met dit lied besluiten wij op dit Pinksterfeest 2009 onze viering in de Protestantse Kerk aan het Tempsplein te Heerlen. Hierin klinkt door de verbondenheid van de kerken wereldwijd: oecumene. Verbondenheid en eensgezindheid in de naam van God, Vader, Zoon en H. Geest, zoals we die in de afgelopen week hebben mogen ervaren tijdens de reis van de groep katholieken en protestanten vanuit onze regio naar Rome. In Rome voelden we ons een deel van Gods volk onderweg, samen met zovele geloofsgetuigen uit de afgelopen eeuwen. Een speciale plaats nemen hierbij in Petrus en Paulus. Hun moed en kracht omwille van het evangelie van Jezus Christus mogen ons tot inspiratie, tot voorbeeld zijn. Met deze wens willen wij vanuit de protestantse gemeente te Heerlen u en jullie allen van harte een gezegend feest van de Geest toewensen! Vanuit de Pancratiusparochie kwam een groet terug, waarin verwezen wordt naar de komende „inhuizing‟ in de kerk aan het Tempsplein vanwege de restauratie van de dekenale kerk: “Een Pinkstergroet … … in de geest van de apostel Paulus, die brieven schreef aan de gemeente welke hij kende en bezocht. We beelden - terecht en begrijpelijk - de Geest uit als duif … . het zachtaardige diertje, symbool van vrede en teken van leven tussen God en de mens sinds het verhaal over Noach. Wist u dat de Ieren een ander dier daarvoor kennen? Dat dit de gans is? Kwakend en snaterend, aanwezig, happend naar al wat is. Aangesteld als beste bewakers. Een totaal ander beeld nietwaar! Veel uitdrukkelijker present, met een krachtige presentie! Zoals ook Paulus niet kon zwijgen over hetgeen hem bezielde … . Moge ook wij als christenen ons laten vinden door God, zodat we bewaren wat ons is overgeleverd, beschermen wat ons in geloof is toevertrouwd. Eén in verscheidenheid, sterk in liefde, waakzaam als mensen vol hoop, dat geen moeite, geen inzet en geen geleden pijn zonder zegen zal zijn. Vanuit de Pancratius die einde juni stil valt voor liturgie en druk wordt voor werken, sturen we van harte een groet aan u die ons welkom heet.” Een aardig idee voor 2010 elders in Parkstad? Ds. Sophie Bloemert
Pagina 6
Raad van Kerken in de oostelijke Mijnstreek
Vliegen naar Rome Na een valse start (een dubbele klapband van de bus die ons naar het vliegveld zou brengen met als gevolg een gemiste Ryanair-vlucht en dus een vertraagde aankomst in Rome) beleefden de 29 reisgenoten een bijzondere week. Diezelfde zonnige zondagmiddag konden we toch vol bewondering in en rond een stille St.Pieter wandelen, overdonderd door de indrukwekkende bouwprestaties van o.a. Michelangelo en Bernini. Vijf prachtige dagen zouden volgen vanuit ons prima hotel Casa Tra Noi. We startten elke dag met een H. Mis, opgedragen door deken Kuijer. Ds.Bloemert verzorgde de schriftlezing en gebedsintenties en Ds. Van de Lagemaat bespeelde het orgel. Elke avond was er op het terras een liturgisch moment met dagbespreking. We bezochten uiteraard veel kerken, zoals de basiliek Sint Paulus buiten de muren met het graf van de apostel Paulus. 260 pausen hebben daar een eigen medaillon gekregen, incl. paus Benedictus XVI.
foto is van Jo Kobben, een van de reisgenoten. Te herkennen zijn Ds. Ko, Jan de Kort, Ds. Sophie en Deken Hans.
Maar ook het oude Rome werd niet overgeslagen. Zo maakten we een rondwandeling vanaf de Piazza Venetia naar het Capitool, Forum Romanum en Colosseum. We vonden verkoeling op de Capitolijnse heuvel bij het Christuskindje van de Santa Maria d‟Aracoeli. En daar was ook de plek, waar Petrus en Paulus gevangen werden gehouden, naar men zegt. Zonder wachten konden we dinsdagmorgen het Vaticaans Museum binnen. Voor de meesten was de Sixtijnse Kapel het hoofddoel: de schilderingen van Michelangelo zijn overweldigend en het kost enige tijd om alles enigszins te laten doordringen, te midden van voortdurend geroezemoes. En dan te bedenken, dat op deze plek de kardinalen dagenlang zitten om een nieuwe paus te kiezen. Ze worden omringd door Bijbelverha-
Pagina 7
len. Ook waren we die dag bij het graf van de Nederlandse paus Adrianus VI in de Santa Maria del Anima. Zijn pontificaat duurde slechts 18 maanden (1522/23) in een woelige periode van de kerkgeschiedenis. Op het Piazza Navona, het vroegere stadion, met de Vierstromenfontein van Bernini en een barokke Santa Agnese van architect Boromini smaakte het Italiaanse ijs voortreffelijk ! Op woensdagmorgen om 10.40 uur reed paus Benedictus XVI op 2 m afstand hartelijk groetend langs onze 1e rang. Hij hield vervolgens een catechese over een Griekse kerkvader. Onze groep werd met name genoemd, tussen groepen uit Texas, Australië, Engeland, Polen, Cuba en nog veel meer landen. Inderdaad: een wereldkerk! ‟s Middags kwamen we in het fameuze Pantheon en de Sant‟Ignatio, stichter van de Jezuïetenorde. Deze orde was bedoeld om zoiets als de Reformatie in de toekomst te voorkomen. Bij de Trevi-fontein ontmoetten we het werelds vermaak: Manchester United en Barcelona-supporters. De laatste donderdag van deze meimaand stond in het teken van Maria. We wijdden de viering aan haar en bezochten dé Mariakerk van Rome, de Santa Maria Maggiore, Hier heeft Bernini een heel eenvoudig graf. Helaas kwamen we ½ uur te laat aan in het Vaticaan, waar padre Hermann uit Oostenrijk ons uitleg gaf over de Congregatie van de geloofsleer. Deze is gesticht in 1542 na de Reformatie, door paus Paulus III: Sinds het 2e Vaticaans Concilie is onder paus Paulus VI in 1966/67 de benadering van de geloofsleer positief geworden. Zo is de index afgeschaft, want in deze moderne tijd (met internet) zijn de uitgaven niet meer bij te houden. Voorts bleek het de beste reclame wanneer een boek op de index werd geplaatst. Hoofd van de congregatie is thans de oud kardinaal van San Francisco. Voorheen was de huidige paus, Josef Ratzinger, hier prefect. De prefect wordt bijgestaan door 20 kardinalen, verspreid over de wereld, die collegiaal beslissingen nemen en deze voorleggen aan de paus. De paus beslist uiteindelijk. Momenteel is men in dit departement van het Vaticaan bezig de teksten van paus Johannes Paulus II uit te werken. Daarnaast zijn nieuwe vragen aan de orde zoals bioethiek, oecumene, spiritualiteit, new age. Na een haastige lunch spoedden we ons naar de opgravingen onder de St. Pieter (Scavi). Deze tocht eindigde pal onder het grote altaar, bij de plaats waar Petrus begra-
Pagina 8
Raad van Kerken in de oostelijke Mijnstreek
ven ligt. Althans: de archeologen bieden steeds meer argumenten voor de stelling dat Petrus hier inderdaad uiteindelijk begraven is - na zijn marteldood aan het kruis. We baden er samen een Weesgegroet én het oecumenisch Onze Vader. Ook vrijdagmorgen „doken‟ we in het verleden van de christenen uit de eerste eeuwen tijdens ons bezoek aan de catacomben van San Sebastiano aan de Via Appia. We besloten ons bezoek aan Rome met een wandeling in de Vaticaanse tuinen en een ontmoeting met Benedictines Madre Maria Sophia, die jaren geleden in Heerlen woonde. De daarop volgende terugreis via Charleroi naar Heerlen verliep gelukkig heel wat voorspoediger dan de heenreis … . Het was een boeiende en intensieve reis, waarin we samen genoten van de eeuwige stad Rome. Al gaande (te voet of per stadsbus) hebben we elkaar en onze tradities ontmoet en waren we bij de wortels van ons gezamenlijk christelijk geloof, juist in de week voor Pinksteren. Het was een belevenis. Jan de Kort en Ds. Sophie Bloemert
Maatjes, nu ook oecumenisch De oecumenische viering bij gelegenheid van de Week voor de Eenheid op 18 januari in de PKN-kerk De Ark, „leverde‟ dit jaar, naast een nieuw aantal maatjes voor exvluchtelingen, ook meer samenwerking op tussen de PKN-kerken van De Ark en de kerk aan het Tempsplein, de Pelgrimskerk, de parochie St. Andreas en de stichting Rapunzel (gevestigd in het Centrum voor Diversiteit). Bv.: Een maatje van de Pelgrimskerk begeleidt nu een voormalig vluchtelingengezin van de Andreasparochie. We kunnen als diaconale vertegenwoordigers van die kerken bij elkaar terecht voor informatie en uitwisseling. De maatjes die zich hebben opgegeven in januari worden begeleid door Truus Bronnenberg van Rapunzel. In juni gingen de maatjes en hun gezinnen er samen een dag opuit naar Maastricht. Iedereen heeft genoten. Maatjes en (ex) vluchtelingen mogen zich graag aanmelden bij een van de genoemde kerkgemeenschappen. Ada Hagreis De Ark; Lies Deijs Tempsplein; Ab Mulder Pelgrimskerk Brunssum; Eline Claassens Andreasparochie .
Pagina 9
Voettocht naar Maastricht 15 augustus is in katholieke kring een bijzondere dag, een feest: Maria Hemelvaart. In onze regio is er een groep, die ter gelegenheid van deze dag al een aantal jaren een voettocht maakt naar Maastricht, om vervolgens in de OLV Sterre der Zee de eucharistieviering bij te wonen. Dit jaar is er de gelegenheid hiervan een oecumenische voettocht te maken. Tijdens die gezamenlijke wandeling kunnen bezinnende gesprekken worden gevoerd of kan de stilte mensen met elkaar verbinden. Aangezien de groep wandelaars op tijd in Maastricht moet arriveren, wordt het deels een nachtelijke tocht. Het vertrek is gepland om 03.00 uur vanaf de Martinuskerk te Welten. Een bijdrage van € 3,-- wordt gevraagd in verband met de organisatie van een en ander. Iedereen dient zelf proviand en drinken voor onderweg mee te nemen. Opgave tot 1 augustus a.s. via het secretariaat van de Pancratiusparochie in HeerPagina 10 len: dinsdag-, donderdag- en vrijdagmiddag van 14.00 tot 17.00 uur geopend. Telefoon 045-5712177. Email:
[email protected] (SB)
Busreis naar Aken Aken is de stad van Karel de Grote, grondlegger van de Europese christelijke cultuur. Het was - en is nog steeds - een belangrijk religieus centrum. Vanuit de regio Heerlen, waar 1000 jaar Christendom gevierd wordt, gaan we een kijkje nemen in die historisch zo belangrijke plaats vlak over onze grens. Op vrijdag 21 augustus 2009 wordt een dagtocht gemaakt naar Aken. Deze excursie is voorbereid in samenwerking met De Drie Ringen. In Dom en Rathaus worden we rondgeleid door pfarrer Guna Heuschkel (niet alleen dominee maar ook geschiedkundige). In de Citykerk (Sankt Nicolauskirche) ontmoeten we pfarrer Armin Drack. Hij gunt ons een kijkje in het oecumenische hart van Aken en de praktische kant van deze goedlopende samenwerking in de Citykerk. We krijgen er uitleg over hoe die samenwerking tot stand is gekomen en wat er allemaal gedaan wordt.
Pagina 10
Raad van Kerken in de oostelijke Mijnstreek
Wat u moet weten: de voertaal tijdens de rondleidingen en tijdens de gesprekken in de Citykerk is Duits. We reizen per bus vanaf station Heerlen, vertrek 10.00 uur. Tegen 16.30 uur komen we weer terug in Heerlen. De aan deze excursie verbonden kosten zijn: € 12,50 per persoon. U en jullie kunnen zich opgeven tot uiterlijk 17 juli bij het secretariaat van de Pancratiusparochie in Heerlen: dinsdag-, donderdag- en vrijdagmiddag van 14.00 tot 17.00 uur geopend. Telefoon 045-5712177. E-mail:
[email protected] Vervolgens maakt u € 12,50 p.p. over op bankrekening 14.21.88.891 van Stichting 1000 jaar Christendom Heerlen onder vermelding van: Aken. Zie voor meer informatie o.a. www.pgheerlen.nl (SB)
Jubileumjaar in Dekenaat Kerkrade Op zondag 20 september 2009 organiseert het dekenaat Kerkrade een middag voor alle parochievrijwilligers van alle parochies in het dekenaat Kerkrade. Een en ander houdt verband met het 450-jarig bestaan van ons bisdom. Vanaf 13.45 uur worden alle parochievrijwilligers verwacht te Rolduc (Heijendallaan 82, Kerkrade), alwaar aan volwassenen en jeugd een mooi programma wordt aangeboden. Hierbij valt te denken aan gratis rondleidingen in het gebouwencomplex van Rolduc, optredens door muziekensembles, muziekgezelschappen en koren, het beklimmen van de toren, speurtocht, demonstratie/workshop linedance, kleurwedstrijd. Ook zijn er scoutingactiviteiten. tijdens de “koffieklatsch” is er volop gelegenheid tot ontmoeting en wordt aan iedereen een gratis kop koffie/thee en een stuk vlaai aangeboden. Onze bisschop, Mgr. F. Wiertz, zal de hele middag aanwezig zijn en wil U graag ontmoeten. De dag zal feestelijk worden afgesloten met een lof om 18.00 uur in de Abdijkerk van Rolduc. Voor de kinderen is er een kindernevendienst voorzien. ingezonden door Zuster Gemma Küppers
Eerste zuil Hertoglimburgpad Zaterdag 16 mei onthulde, aan de voet van het al oude ommuurde stadje Limbourg sur Vesdre, onder grote belangstelling de burgemeester van het stadje, geassisteerd door de heer Debets, directeur van Rolduc, de zuil, die het pad markeert, dat de Hertogen van Pagina 11
Limburg hebben gevolgd richting Rolduc. Het pad is begin resp. eindpunt van wat gaat heten het Hertoglimburgpad. Aan de onthulling van de prachtigte zuil met koninkskroon ontworpen door Winand Grooten en vervaardigd o.a. door kunstenaar en edelsmid Bert Kreijen, ging een eucharistieviering vooraf, gecelebreerd door bisschop van Luik Mgr. Jousten in concelebratie met onze bisschop en de wijbisschop van Aken. Bisschop Jousten memoreerde dat het pad een vindplaats is van historische, culturele en spirituele rijkdom, immers de hertogen zochten bij de koorheren geestelijke steun en vanuit Rolduc vestigden zich in een tiental parochies binnen dat gebied met de augustijner koorheren als pastoor. Het pad herinnert echter evenzeer aan betreurenswaardige vijandigheden. In deze tijd kan het een leerpad zijn waarop de broederschap gevierd en bevorderd kan worden, doordat mensen elkaar kunnen ontmoeten met interesse voor elkaars leven, geïnspireerd door de blijde boodschap. ingezonden door Zuster Gemma Küppers
Feest op 25 september in dekenaat Heerlen Op vrijdag 25 september a.s. wordt het activiteitenjaar van de Stichting 1000 jaar christendom in Heerlen afgesloten met de viering van 450 jaar bisdom Roermond in het dekenaat Heerlen. ‟s Ochtends is er in de Laurentiuskerk in Voerendaal een eucharistieviering. Hier ligt immers de oorsprong van het christendom in deze streken. In een oorkonde van 1065 wordt Voerendaal – voor zover bekend – voor het eerst genoemd. Hierin wordt melding gemaakt van de wijding van de kerk door Paus Leo IX, in augustus 1049. De verdere feestelijkheden spelen zich af in Theater Heerlen. Voor de middag wordt een programma voorbereid met veel aandacht voor jongeren. En in de avonduren zal een mooi concert worden gegeven door diverse koren en het orkest van Guido Dieteren. Hiervoor kunt u binnenkort kaarten kopen. Noteren u en jullie deze dag alvast in de agenda? Nadere informatie volgt, o.a. via het dekenaat Heerlen. (SB)
Pagina 12
Raad van Kerken in de oostelijke Mijnstreek
Limburg mijn heerlijk land. We gaan weer met vakantie. Soms naar verre landen. Genietend van natuur en cultuur, van wandelen, zwemmen en sporten, maar ook van kastelen, kerken en musea. Daar is niets mis mee, maar weten we ook wel hoeveel moois er naast de deur te beleven valt? Als geboren Limburger dacht ik dat ik niet zo‟n verrassing zou kunnen beleven als mij ten deel viel op 11 juni jl. Wat er gebeurde is als volgt: De Raad van kerken organiseerde een bezoek aan de Hubertuskerk van Genhout o.l.v. de voorzitter ds. Ko v.d. Lagemaat. Een gemengd gezelschap (± 20 personen) van katholieken en protestanten uit de regio Heerlen. Pastoor van Oss van de Hubertuskerk was onze gids, docent en prediker over de grote daden Gods die tot uitdrukking worden gebracht in kunst van dit kerkgebouw. Een voorrecht om deze man te mogen ontmoeten en 1½ uur geboeid aan zijn lippen te hangen. Een ingetogen, deskundig en bevlogen mens, met veel liefde voor zijn parochie en haar geschiedenis. De Hubertuskerk is een betrekkelijk jong kerkgebouw (1937). Gebouwd in een tijd die veel lijkt op deze tijd: crisis jaren met werkloosheid en armoede. De kleine gemeenschap wilde een eigen kerk en vroeg toestemming aan de bisschop. Een onmogelijke vraag in die tijd en de bisschop had natuurlijk simpelweg nee kunnen zeggen, maar hij was wijzer en liet de mensen zelf ontdekken dat het niet realistisch was. Als jullie het geld bijeen brengen dan hebben jullie mijn zegen, zo luidde zijn antwoord. Het geld kwam er en de bisschop kon niet anders dan zijn woord gestand doen. Hier is bewaarheid dat geloof als een mosterdzaad bergen kan verzetten. Een voorbeeld voor ons anno 2009. De architect werd de Maastrichtenaar Alfons Boosten, die op zijn beurt Limburgse kunstenaars rekruteerde als: Charles Eyck, Joep Nicolas, Henri Jonas en Charles Vos. De artistieke Limburgers waren blij met hun opdracht en pastoor van Oss kan er leuke anekdotes over vertellen. Ook de aannemer zal in die tijd blij zijn geweest met de opdracht en heeft het werk zo te zien goed uitgevoerd. De sfeervolle verlichting is van
Pagina 13
recente datum. Als je binnen komt houd je je adem in. Je weet niet waar je het eerst moet kijken en wonder boven wonder is het geen toeristische attractie. De kerk is iedere dag open, maar als je er echt van wilt genieten dan moet je bij pastoor van Oss zijn en mee kijken door zijn ogen en met ingeschakelde verlichting. Wij hebben er van genoten. Joop Groenewold.
Genhout Ik heb me verheugd op een oecumenisch fietstochtje naar Genhout. Een dorp in de buurt van Beek. Een uurtje heen en een uurtje terug door het Limburgse land, wie wil dat nu niet? In Genhout heeft de Raad van Kerken Parkstad een bezoek geregeld in de plaatselijke parochiekerk. Maar aangekomen op de verzamelplek, de Annakerk te Bekkerveld, regent het dat het giet. Dus wordt besloten om met de auto te gaan. De rit gaat vlot en de ruitenwissers tikken de kilometers weg. Nu moet ik toegeven dat mijn motivatie weinig spiritueel of verheffend is. Ik had gewoon zin in een leuke gezamenlijke fietstocht. Want wie verwacht nu in zo‟n uithoek iets interessants? Voor kerkkunst denk je in de eerste plaats toch aan Aachen of Maastricht en niet aan een boerengehucht. Hoe dichter we in de buurt komen des te meer word ik bevestigd in mijn vooroordeel. Als de zon schijnt is dit een leuk gebied om eens door te fietsen. Maar voor de verdere rest kun je hier beter wegblijven. Bij de kerk van Genhout wachten we op de anderen. We zijn met een man of twintig. Er zijn katholieken, mensen van de Protestantse Gemeente Heerlen en ik vertegenwoordig in mijn eentje de Protestantse Gemeente Oude Mijnstreek. De eerste verrassing is de bouwstijl. Deze kerk is duidelijk van voor de oorlog. Maar Pagina 14
Raad van Kerken in de oostelijke Mijnstreek
het is geen neo-gotieke kathedraal of een „blokkendoos‟ in donkere baksteen waarvan er in die tijd zoveel zijn gebouwd. De architect heeft gekozen voor een strak gebouw met speelse elementen. Als we naar binnen gaan zien we meteen de grootste verrassing. De kerk is ruim en vol licht. Een ogenblik weet ik niet waar ik moet kijken. Want hoog boven het eenvoudige, haast protestantse, interieur straalt een overweldigende plafondschildering mij tegemoet. Recht voormij staat het groots geschilderde koor. Wat meteen opvalt is dat de afgebeelde heiligen echte gezichten hebben. Dan de gekozen compositie: deze is origineel en getuigt van vakmanschap. Daarbij is alles geschilderd in „gedempte‟ kleuren. Dit staat in schril contrast met de strak formele beschilderingen die ik zo vaak heb gezien. Het moge duidelijk zijn dat de schilder, niemand minder dan Charles Eijck, een vakman was en dat hij hier een meesterwerk heeft afgeleverd. Dan begint de uitleg door de pastoor van Genhout. Hij vertelt over de achtergronden van de bouw. We krijgen een schets van die tijd en wie dacht dat vroeger alles beter was, komt bedrogen uit. Deze kerk is namelijk gebouwd gedurende de dertiger jaren van de vorige eeuw. Toen was er een grote wereldwijde economische crisis die vooral de kunstenaars extra hard trof. Daardoor waren bekende namen, waaronder de eerder genoemde Charles Eijck maar wat graag bereid om naar deze uithoek te komen. De keuze voor Alfons Boosten als architect daarentegen was omstreden. Deze man was namelijk wars van de toenmalige mode. Dat had hem al in grote problemen gebracht met de gevestigde autoriteiten. Maar de bouwpastoor wilde gelukkig iets origineels en dat is gelukt. Uiteraard mogen de anekdotes niet ontbreken. Zo heeft Eijck de heiligen gezichten gegeven van mensen die hij bijzonder vond. Zo vereeuwigde hij de toenmalige pastoor, een goede vriend van hem, de schilder Van Gogh en zelfs Abraham Lincoln, de Amerikaanse president die de slavernij afschafte. Het merendeel van deze mensen was niet eens katholiek maar protestant! De engelen daarentegen hebben gezichten van meisjes uit het dorp. Rijk is de schilder niet geworden van deze opdracht. Afgesproken was dat de inhoud van het offerblok voor hem zou zijn. Na de inzegening van de kerk bleek dat er helemaal niets in zat. Dan zijn er nog de glas in lood ramen, de kruiswegstaties en … … ik weet het niet meer. Het beste kun je zelf eens gaan kijken het is zeker de moeite waard. Erik Bastiaan Net Pagina 15
Agenda
26 juli: jongerengroep uit de regio vertrekt naar Taizé
12 september; Open Monumentendag, Prot. Kerk aan het Tempsplein is open
25 september - Taizéviering in Hoensbroek – St.Josephkerk – 20.00 uur.
26 september: Heerlen in de wereld, de wereld in Heerlen – Openluchtmanifestatie waaraan diverse groeperingen deelnemen, in centrum Heerlen, gehele dag.
26 augustus 18.00 uur: broodje oecumene in de Andreaskerk (brood zelf meenemen, voor soep wordt gezorgd)
Raad van Kerken
in de Oostelijke Mijnstreek Illikhoven 14-A 6116 AL Illikhoven Telefoon: (046) 481 02 05 E-mail:
[email protected] Postbank 37 81 745 tnv RvK OM, Illikhoven Internet: www.raadvankerkenparkstad.nl U kunt u (gratis) abonneren op de digitale versie door het zenden van uw e-mailadres aan
[email protected]