Ondergronds Ruimtegebruik in havengebieden 8e van de Perre Symposium
25-11-2010
1 Inleiding
• Onderzoek naar gebruik van ondergrond voor • opslag en overslag (haventerreinen) • transport in havens
• Vragen: • wat is de positie van haven Rotterdam • Welke kansrijke onderzoeksmogelijkheden ziet CARUS • Welke criteria bepalen keuze voor ondergronds ruimtegebruik
25-11-2010
|2
1 Inleiding
Deelvraag: welke trends zijn er op dit gebied?
• Intern onderzoek havenbedrijf Rotterdam
• Voorbeelden ondergronds ruimtegebruik in havens wereldwijd
• Voorbeelden ondergronds ruimtegebruik stedelijk gebied / vliegvelden
25-11-2010
|3
1 Inleiding
Kaders:
Havenplan 2020 (Veelzijdig, duurzaam, schoon, snel, veilig, attractief, kennisintensief) Maasvlakte 2 (verbetering leefbaarheid regio en stad) Stadshavens (vernieuwing oude havengebieden, mengen functies, verbeteren woon en leefklimaat, duurzaamheid)
25-11-2010
|4
1 Inleiding
Haven Rotterdam
25-11-2010
|5
2 Voorbeelden Ondergronds Ruimtegebruik
• Japan: Een ondergronds winkelcentrum met metrolijn (in oude havenbekken) • Japan: Elektriciteit centrales en hoogspanningskabels • Waterzuivering, drinkwaterbereiding, kabels en leidingen • opslag Brandstof (LNP, LPG, Olie) vooral in Japan en Korea
25-11-2010
|6
2 Voorbeelden Ondergronds Ruimtegebruik
Nieuwe LNG-opslag Zeebrugge deels ondergronds
25-11-2010
|7
2 Voorbeelden Ondergronds Ruimtegebruik
Trans Tokyo Bay highway tunnel East Cross Harbour tunnel (Hong kong) Willemspoortunnel, Botlektunnel Liefkeshoektunnel Leidingentunnel Nieuwe Waterweg Etc. 25-11-2010
|8
2 Voorbeelden Ondergronds Ruimtegebruik
• Voorlopige conclusie: Wel een aantal projecten gerealiseerd Meeste niet per se haven gerelateerd
25-11-2010
|9
3 Studies OGR in havens Opslag stortgoed onder water Opslag in en achter kademuur: brandstof, bulk, parkeergarage Scheveningen
25-11-2010
| 10
3 Studies OGR in havens
Koel- en vriesopslag ondergronds (Amsterdam, Rotterdam)
• Vanuit financieel oogpunt thans geen noodzaak om ondergrondse faciliteit aan te leggen
• Ondergrondse ruimte inflexibel?
25-11-2010
| 11
3 Bevindingen CARUS
• Gebruik haventerreinen is mono functioneel (vergelijk stedelijk gebied, vliegvelden)
• Havenbedrijven zijn eigenaren grond, verhuren terreinen voor relatief korte duur (15 jaar) • • Business model houd geen rekening met lange termijn effecten ondergronds bouwen
25-11-2010
| 12
3 Bevindingen CARUS
•
• In de toekomst kan gebrek aan ruimte ondergrondse optie wel noodzakelijk maken
• Advies: maak een planning van de ondergrond (voor het te laat is)
25-11-2010
| 13
3 Bevindingen CARUS
• Neem daarin mee: Functies combineren, dan wel ruimtes multifunctioneel ontwerpen Koude warmte opslag, CO 2 opslag Kwekerijen biomassa (groeimarkt!), voedsel (insecten, algen, vis)? • Sociale aspecten als leefbaarheid, veiligheid en duurzaamheid pleiten voor ondergrondse oplossingen
25-11-2010
| 14
3 Urban underground farm in Japan
25-11-2010
| 15
4 Ondergrondse transportsystemen
25-11-2010
| 16
4 Ondergrondse transportsystemen Stedelijke gebieden Al in de negentien de eeuw hadden veel steden ondergrondse systemen voor transport van post en kleine pakketjes: Pneumatisch (Parijs, Wenen, Berlijn, Praag, New York, Boston) Electrisch (Chicago, London)
In onbruik geraakt door de opkomst van de auto
25-11-2010
| 17
4 Ondergrondse transportsystemen Stedelijke gebieden
Studie Ondergronds Logistiek systeem Schiphol Verbinding Schiphol Aalsmeer
Traditionele techniek, andere organisatievorm transport
Ook mogelijk in steden als Utrecht, Leiden, Tilburg?
25-11-2010
| 18
4 Ondergrondse transportsystemen Stedelijke gebieden
Ondergronds afvaltransportsysteem - OAT
Arnhem, 25-11-2010
Almere | 19
4 Ondergrondse transportsystemen Stedelijke gebieden
OLS in Antwerpen
25-11-2010
| 20
4 Ondergrondse transportsystemen Stedelijke gebieden
Ondergronds transportsysteem voor pallets, proef Ruhr Universiteit
25-11-2010
| 21
4 Ondergrondse transportsystemen Stedelijke gebieden
Pneumatic Capsule Pilepine Studies in New York voor ondergronds pneumatisch transport: Capsules op wielen, aangedreven door lineaire inductie motor Geschikt voor pallets, maar ook containers Technisch en economisch haalbaar 25-11-2010
| 22
4 Ondergrondse transportsystemen haven gebieden
Begin vorige eeuw is al een voorstel gedaan voor ondergronds transport in de haven van New York (William Wilgus)
Haven werd voor eerst als logistiek systeem beschouwd
Introductie van gestandaardiseerde eenheden (nu containers)
Uiteindelijk zagen de spoorwegmaatschappijen er niets in Transport met vrachtauto's werd de nieuwe vervoersmodaliteit 25-11-2010
| 23
4 Ondergrondse transportsystemen haven gebieden
In de komende 10 jaar 50 % groei in containertransport
25-11-2010
| 24
4 Ondergrondse transportsystemen haven gebieden
Containerterminal Busan, Zuid Korea
25-11-2010
| 25
3 Ondergrondse transportsystemen haven gebieden
Yangshan deepwater terminal,Shanghai, China
25-11-2010
| 26
3 Ondergrondse transportsystemen haven gebieden
Yangshan deepwater terminal,Shanghai, China
25-11-2010
| 27
3 Ondergrondse transportsystemen haven gebieden
Recent voorstel Universiteit Antwerpen voor ondergronds transport containers
25-11-2010
| 28
4 Ondergrondse transportsystemen haven gebieden zijdelings laden en lossen zeeschepen , in of direct achter kade de grond in
Aangedreven door een transportband
25-11-2010
| 29
4 Ondergrondse transportsystemen haven gebieden
Haven Shanghai Huidige capaciteit transport schiet te kort
Op basis van studies in Nederland, België en Duitsland is voorgesteld een ondergrondse transportlijn aan te leggen voor containers van de deepwater port naar het logistiek park
Conclusie: transport goedkoper dan per vrachtauto! (nog afgezien van voordelen in luchtkwaliteit)
25-11-2010
| 30
4 Ondergrondse transportsystemen haven gebieden
Haven Tokyo
Treintunnel (ca 50 km) onder de stad door naar de Highway
Publiek + privaat gefinancierd
Conclusie: levensvatbaar en economisch haalbaar
25-11-2010
| 31
4 Ondergrondse transportsystemen haven gebieden
Haven Sydney Uitgewerkt voorstel voor ringlijn van tunnels, ca 72 km met aantal terminals (Sydney Freight Circle) Kleinere ring rond de haven (Port Botany Loop)
Interface, verschillende snelheden
Just in time delivery, bufferfunctie in het ssyteem
25-11-2010
| 32
4 Ondergrondse transportsystemen haven gebieden
25-11-2010
| 33
4 Ondergrondse transportsystemen haven gebieden
• Haven Rotterdam:
In de komende 10 jaar 50 % groei in containertransport (bepaald door groei verre oosten)
• Kan de haven de komende groei aan?
25-11-2010
| 34
4 Ondergrondse transportsystemen haven gebieden
• Rondetafel gesprek verladers en transporteurs (KONNEKT):
• Congestie wegtransport (ook tekort chauffeurs)
• Bottleneck Havenspoorlijn
• betrouwbaarheid transport over water en spoor
25-11-2010
| 35
4 Ondergrondse transportsystemen haven gebieden
• Rondetafel gesprek verladers en transporteurs (KONNEKT):
• Verbeteringen logistieke ketenconcept en nieuwe business modellen
• Meer regie goederenstroom
• Concept van Dry port (Barcelona, Los Angeles)
25-11-2010
| 36
4 Ondergrondse transportsystemen haven gebieden
25-11-2010
| 37
4 Ondergrondse transportsystemen haven gebieden
• Conclusies • “Succes” van transport over de weg heeft geleid tot congestie, vervuiling, tekort aan chauffeurs • Groei containertransport vraagt om nieuwe logistieke modellen en verhoudingen tussen betrokken partijen • Ondergrondse transportsystemen zijn tegenwoordig technisch en economisch haalbaar • Ondergronds vervoerssysteem en concepten als dry port zijn goed te combineren 25-11-2010
| 38
