OBSA H
( 443 )
OBSAH
P Ř E D M L U V A ..............................................................................5 T E R M I N O L O G I E ..................................................................... 7 Část první
OBECNÉ ÚVAHY
1. ÚVO D .....................................................................................11 A. Co řeknem e p o p o z d r a v u ? ........................................... 11 B. Jak p o zd ravím e? .............................................................11 C. Pro ilustraci ..................................................................... 13 D. P o d án í ru k y ..................................................................... 15 E. Přátelé ................................................................................ 17 F. Teorie .................................................................................. 17 POZNÁMKY............................................................................18 2. PRINCIPY TRA N SA K ČN Í A N A L Ý Z Y ........................19 A. S tru k tu ráln í analýza ...................................................... 19 B. Transakční analýza ........................................................22 C. S tru kturování času ........................................................29 D. Scénáře ..............................................................................33 POZNÁMKY........................................................................... 34 Část druhá
R O D IČ O V SK É PROGRAM OVÁNÍ
3. LIDSKÝ O SU D .................................................................. 37 A. Ž ivotní p lán y ............................................................... 37 M agda ................................................................................37 Delia .................................................................................. 39
c o Ře k
nete
,
а
2
p o z d r a v ít e
________________________________________ ( 4 4 4 )
M ary .................................................................................. 40 B. N a jevišti a m im o j e v i š t ě ............................................... 41 C. M ýty a p o h ád k y ............................................................ 44 Příběh E vropy .................................................................45 Pohádka o Č ervené K arkulce .................................... 47 M arťanova reakce .......................................................... 48 Scénář Červené K arkulky ........................................... 49 D. Č ekání na R igor m ortis ..................................................51 Scénář čekání na R igor m o r t i s .......................................53 Pohádka o Šípkové R ůžence .......................................54 E. R odinné d ram a ...............................................................55 F. Lidský osud ..................................................................... 56 G. Z historie ......................................................................... 60 POZNÁMKY........................................................................... 63 4. PRENATÁLNÍ VLIVY ...................................................... 65 A. Ú vod .................................................................................. 65 B. Vlivy p řed k ů ...................................................................68 C. Scéna početí .....................................................................70 D. Pozice p ři narození ........................................................ 72 E. Scénáře narození ............................................................ 77 F. Jm éna a příjm ení ............................................................ 78 POZNÁMKY........................................................................... 81 5. RANÝ VÝVOJ .....................................................................83 A. R ané vlivy ....................................................................... 83 B. Přesvědčení a rozhodnutí ............................................. 84 C. Stanoviska - prohlášení ............................................... 85 D. V ítězové a poražení ......................................................89 E. Stanoviska pro tři hráče .............................i .............. 89 F. Stanoviska - vlastnosti ..................................................91 G. Výběr scénáře .................................................................94 POZNÁMKY........................................................................... 95 6. TVÁRNÁ LÉTA ...................................................................96 A. Rodičovské p ro g r a m o v á n í...........................................96 B. Co si o tom m yslí M arťan ............................................. 99 Butch .................................................................................. 99 C. M alý p rávník .................................................................102 D. Scénářový a p a r á t .......................................................... 104
O BSA H
_____________________________________________________________________ ( 445 )
POZNÁMKY.......................................................................... 107 7. SCÉNÁŘOVÝ APARÁT .................................................. 108 A. Scénářový z i s k ............................................................... 109 B. Příkaz .............................................................................. I l l C. „N edělej d ra h o ty " .........................................................112 D. Elektroda ........................................................................ 113 E. Pytle a věci ......................................................................114 F. P ř e d p i s ...............................................................................115 G. Rodičovské m o d e l y ...................................................... 117 H. D ém on ............................................................................ 119 I. D ovolení .......................................................................... 120 J. V nitřní úleva ....................................................................122 C huck .............................................................................. 123 К. Scénářové vybavení .................................................... 125 Clem entine ......................................................................125 L. Usilování a k o n v e r z a c e ................................................126 M. Vítězové .......................................................................... 127 N. M á scénář každý? .........................................................128 O. A ntiscénář ...................................................................129 P. S h r n u t í .............................................................................. 130 POZNÁMKY.......................................................................... 131 8. POKROČILEJŠÍ DĚTSTVÍ ............................................. 132 A. O snovy a h rd inové ...................................................... 132 B. Raketa .............................................................................. 133 C. Ž etony - obchodní zn ám k y .......................................135 D. Iluze .................................................................................142 E. H ry .................................................................................. 150 F. Persona ............................................................................ 152 G. R odinná k u ltu ra ...........................................................153 POZNÁMKY..........................................................................153 9. ADOLESCENCE ..............................................................159 A. Zábavy ............................................................................159 B. N oví h rd inové ...............................................................160 C. Totem ..............................................................................160 D. N ové pocity ................................................................... 161 E. Tělesné reakce ...............................................................162 F. P řední pokoj a z a d n í pokoj .........................................163
co
Ře k
n ete
,
aZ
p o z d r a v ít e
( 446 )
G. Scénář a antiscénář ......................................................164 H. Podoba světa .................................................................165 I. Trička ................................................................................168 N em ů žeš k ažd ém u věřit ...........................................170 Snad k ažd ý ...................................................................172 POZNÁMKY......................................................................... 173 10. DOSPĚLOST A SMRT ................................................. 174 A. D ospělost ....................................................................... 174 B. H ypotéka ....................................................................... 175 C. Z ávislost ......................................................................... 176 D. D ram atický trojúhelník .............................................177 E. Ž ivotní v y hlídky .......................................................... 179 F. Stáří .................................................................................. 181 G. Scéna s m r t i .....................................................................184 H. Šibeniční sm ích ............................................................ 186 I. P osm rtná scéna .............................................................. 187 J. N áhrobek ......................................................................... 188 K. Z á v ě ť ................................................................................188 POZNÁMKY......................................................................... 189
Část tRetí
SCÉNÁŘ V AKCI
11. TYPY SCÉN Á Ř Ů ...........................................................193 A. Vítězové, nevítězové a poražení ..............................193 B. Scénářový čas .................................................................195 C. Scénáře a sex ................................................................ 197 D. H o d in o v ý čas a cílový čas ........................................ 200 POZNÁMKY.........................................................................201 12. NĚKTERÉ TYPICKÉ SCÉNÁŘE .............................. 202 A. R ůžová K arkulka neboli O puštěné dítě .................202 B. Sisyfos neboli U ž jsem se tam zase vydal ............. 205 C. M alá slečna M uffet neboli Přece m ě nem ů žeš v y s t r a š i t ..................................... 207 D. Starý voják n eu m írá neboli K do m ě potřebuje? . 209 E. Zabiják d ra k ů neboli Tatínek to ví nejlépe ............ 211 F. Sigm und neboli K dyž to nejde tak, půjde to jinak .. 212 G. Florence neboli D otáhnout to d o konce .................213
O BSA H
( 447 )
H. Tragické scénáře ........................................................215 POZNÁMKY..........................................................................217 13. POPELKA ....................................................................... 218 A. Popelčin p ů v o d .............................................................218 B. Popelčin příběh .............................................................219 C. Vzájem ně d o sebe zapadající scénáře ..................... 221 D. Popelka ve skutečném životě .................................. 223 E. K dyž ples skončí .......................................................... 225 F. P ohádky a skuteční lidé ............................................. 226 POZNÁMKY......................................................................... 229 14. JAK JE SCÉNÁŘ VÜBEC M OŽNÝ ? ....................... 230 A. Plastický obličej .............................................................231 B. Pohyblivé JÁ .................................................................234 C. Fascinace a im p rin tin g ............................................... 240 D. N ep o střehnutelný zápach .........................................242 E. Vlivy očekávané u d álo sti a následné stopy .......... 245 F. M alý fašista ..................................................................... 252 G. O dvážný schizofrenik ................................................254 H . Břichom luvcův m odel ................................................256 I. Ještě něco o dém onovi ..................................................258 J. Skutečný člověk ............................................................ 259 POZNÁMKY..........................................................................261 15. PŘENOS SCÉNÁŘE ....................................................262 A. Scénářová m atrice ........................................................ 262 B. R odinný pochod .......................................................... 265 C. K u lturní p řenos ............................................................ 267 D. Vliv praro d ičů .............................................................. 270 E. N adscénářování ............................................................ 272 F. Splývání scénářových příkazů .................................. 274 G. S hrnutí ........................................................................... 276 H. Rodičovská o d p o v ěd n o st .........................................277 POZNÁMKY......................................................................... 279 CAST ČTVRTÁ
SCÉNÁŘ V KLINICKÉ PRAXI
16. PŘEDBĚŽNÁ FÁZE ....................................................283 A. Ú vod ............................................................................. 283
c o Ř ek n e te , а
2 p o z d r a v í t e -------------------------------------------------------- < 4 4 8 )
B. Výběr terapeuta ........................................................... 285 C. Terapeut jako kouzelník ............................................288 D. P říprava ........................................................................ 289 E. „Profesionální p a c i e n t " ..............................................292 F. Pacient jako skutečný člověk ................................... 293 POZNÁMKY........................................................................295 17. SCÉNÁŘOVÁ Z N A M EN Í ......................................... 296 A. Scénářový signál .........................................................296 B. Psychologický k o m ponent ....................................... 298 C. Jak naslouchat ............................................................. 301 D. Z ákladní hlasové signály ..........................................303 1. Dechové zv u k y .......................................................303 2. Přízvuky ....................................................................303 3. H l a s y ...........................................................................304 4. Slovník ......................................................................305 E. Výběr slov ......................................................................306 1. Slovní d ru h y ........................................................... 306 2. Slova OK ..................................................................307 3. Scénářová slova .......................................................308 4. M etafory ....................................................................310 5. Bezpečnostní fáze .................................................. 311 6. K onjunktiv ............................................................... 311 7. S truktura vět ........................................................... 312 F. Šibeniční transakce .................................................... 313 G. Typy sm íchu ............................................................... 316 1. Scénářové ty p y sm íchu ..........................................316 2. Z dravý s m í c h .......................................................... 317 H. Babička .......................................................................... 317 I. Typy protestu ............................................................... 318 J. P říběh vašeho života .................................................. 320 K. Scénářové spínače .......................................................323 POZNÁMKY....................................................................... 325 18. SCÉN ÁŘ PRl TERAPII ..............................................326 A. Role terapeuta ............................................................. 326 B. D ávkování h er ............................................................. 326 C. D ůvod terapie ............................................................. 328 D. Scénář terapeuta .........................................................329 E. P ředpovídání výsledku ............................................330
O BSA H
----------------------------------------------------------------------------------------------------------- ( 449 )
F. Scénářová an titeze .........................................................332 A m ber ...............................................................................333 G. Léčba ...............................................................................338 POZNÁMKY.......................................................................... 340 19. R O ZH O D U JÍC Í Z Á S A H .............................................341 A. Přirozená konečná c e s t a ............................................. 341 B. H lasy v hlavě ................................................................. 344 C. D ynam ika dov o lení ....................................................347 D. Léčba p acientů v ersus dělání pokroku .................352 POZNÁMKY.......................................................................... 354 20. TŘI A N A M N ÉZY .........................................................355 A. Clooney ..........................................................................355 B. V ic to r ................................................................................ 361 C. Jane a Bill ........................................................................363 Č Á ST PÁTÁ
VĚDECKÉ PŘÍSTU PY KE SCÉN ÁŘOVÉ TEORII 21. NÁM ITKY PRO TI SCÉN ÁŘOVÉ TEORII ............ 369 A. N ám itky d u ch o v n íh o charakteru ............................369 B. N ám itky filosofického charakteru ............................370 C. N ám itky racionální ...................................................... 371 D. D ogm atické n ám itk y ..................................................373 E. Em pirické n ám itk y ...................................................... 375 F. N ám itky týkající se vývoje .........................................376 G. Klinické nám itk y .......................................................... 377 POZNÁMKY..........................................................................379 22. M ETODOLOGICKÉ PROBLÉMY ............................380 A. M apa a terito riu m ........................................................ 380 B. Pojmová síť ..................................................................... 382 C. N estabilní a stabilní údaje .........................................386 POZNÁMKY......................................................................... 389 23. SCÉNÁŘOVÝ K O N TRO LN Í SEZNAM ................390 A. Definice scénáře ..........................................................390 B. Jak ověřit scénář ..........................................................393 C. Ú vod к scénářovém u kontrolním u seznam u . . . 397
C O Ř E K N E T E , A Ž P O Z D R A V Í T E ________________________________________( 4 5 0 )
D. Scénářový k o n trolní seznam .................................... 398 E. Z estručněný seznam ................................................... 407 F. Seznam p ro terap ii ........................................................408 POZNÁMKY......................................................................... 410 Dodatek Co řeknete, až p o zd rav íte? .............................................411
Slovníček ...................................................................... 413 Seznam v y o brazení .......................................................... 424 O autorovi ............................................................................425 Rejstřík ................................................................................ 427