NII Nederlandse Isolatie Industrie
Nederlandse Isolatie Industrie
Het rendement van energiebesparen door isoleren Nationale Isolatiedag - April 2010 (V1.7)
Eric Las / Unidek 1
€O2
NII Nederlandse Isolatie Industrie
De beste besparingsmogelijkheid is NIETS gebruiken
De meest duurzame energie is bespaarde energie
Je verdient het meest aan de energie die je niet gebruikt Isoleren is de meest effectieve vorm van energiebesparen Met de Schil-Index zichtbaar effectief in m3 en kWh/m²
2
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Energiebesparing door isolatie
• • • •
3
Energiebesparing Trias Energetica Schil-Index Conclusie
NII Nederlandse Isolatie Industrie
4
Energiebesparing door isolatie
Isolatie biedt het meeste rendement, … maar niet volgens de epc / epg het lijkt er dus op dat we het beter zichtbaar moeten maken … > de Schil-Index
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Nederlandse Isolatie Industrie (NII) • De Nederlandse Isolatie Industrie (NII) is een vereniging voor brancheorganisaties van ondoorzichtige isolatiematerialen. FOAMGLAS PHENOL
STEENWOL GLASWOL
PUR PIR
Kingspan Insulation BV Pittsburgh Corning Nederland BV
Knauf Insulation BV Rockwool Benelux BV Saint-Gobain Isover Benelux BV URSA Belgium BVBA
EcoTherm BV Recticel Insulation Nederland BV Opstalan BV Grozema Isolaties BV Metaflex Isosystems BV Nestaan Holland BV Cardo Door Continental BV Isobouw Systems BV Unidek BV
EPS
Knauf Insulation BV ExPoSchuim Nijmegen BV Polycel BV
5
Bouwstoffenindustrie Weurt BV
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Energiebesparing – speelveld De overheid - is verantwoordelijke voor beleid - is verantwoordelijk voor resultaten (macro) - is verantwoordelijk voor de prijsbalans De overheid - kiest tussen opleggen en verleiden - bouwbesluit als vangnet / realiteit / controle? - faciliteert (PeGo / Meer met Minder / ) - geeft informatie (Postbus 51 / campagnes / ) - lagere btw en (glas-) subsidie - niet verplichtende maatregelen - niet structureel, niet consistent, niet robuust
6
NII Nederlandse Isolatie Industrie
7
Gasprijsontwikkeling
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Gasprijsontwikkeling – kleinverbruik 42% prijsstijging in 5 jaar
Gasprijzen kleinverbruikers 8
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Gasprijsontwikkeling – kleinverbruik
Gasprijzen kleinverbruikers 9
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Energiekosten - prijsontwikkeling
21 % in 3 jaar
10
48 % in 6 jaar
Ontwikkeling gemiddelde totale energiekosten per huishouden (2000 - 2006)
NII Nederlandse Isolatie Industrie
prijsontwikkeling – woonlasten 50 % in 8 jaar
11
NII Nederlandse Isolatie Industrie
12
woonlastenontwikkeling – scenario’s
NII Nederlandse Isolatie Industrie
13
Energiebesparing Totale kosten • De totale kosten lopen aardig parallel met de kosten voor het energieverbruik. • Bij energiebesparing worden de totale woonlasten c.q. exploitatiekosten lager. • Economische waarde (en de economische levensduur) van het gebouw wordt hoger. • Comfort stijgt.
Ontwikkeling totale kosten € 20.000
€ 18.000
vaste kosten energie totale kosten
€ 16.000
€ 14.000
€ 12.000
€ 10.000
€ 8.000
€ 6.000
€ 4.000
€ 2.000
0
Ontwikkeling totale kosten
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Energiebesparing – epc /epg NEN 5128 EPN
Alle gebouwgebonden energie op één grote hoop Uitwisseling mogelijk, dus niet Trias Energetica compensatie voor oppervlaktes correctie factoren
14
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Energiebesparing – epc /epg epc - epc heeft geen relatie met het werkelijke energieverlies - epc is wirwar van techniek en politiek - epc gaat uit van correctiefactoren (o.a. verliesoppervlak) - epc kent een gestandaardiseerd bewonersgebruik - epc kent geen waarde voor terugval of rendementsverlies - nieuwe epg (NEN 7120) borduurt verder op oude schema - nieuwe combinatie epg-emg ondoorzichtig
15
- maatregelen niet goed en/of naar effectiviteit gewogen - niet in verhouding met werkelijke prestatie (kWh/m²/a)
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Trias Energetica – de BASIS 1. VRAAGBEPERKING
2. DUURZAME ENERGIE
Stap 1 isoleer de schil 3. EFFICIËNTE OPWEKKING
16
Je gaat toch ook geen water halen met een lekke emmer!
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Energiebesparing – efficiëncy
ISOLATIE
17
Source: McKinsey & Company 2007
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Energiebesparing door isolatie Er zijn veel partijen en boodschappen. Energiebesparing door isolatie is de meest kosten-effectieve oplossing McKinsey, CEPS etc. concluderen dat isolatie de meest kosteneffectieve maatregel is
SenterNovem adviseert VROM en EZ om de winsten door energiebesparing integraal te bekijken 18
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Energiebesparing: gewoon DOEN De meest effectieve vorm van energiebesparing ligt dus bij de basis – een optimaal geïsoleerde schil. De schil beter isoleren levert robuust voordeel. Hellend dak
Plat dak
Gevel
Fundering 19
Vloer
Fundering
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Schil versus installatie Epc – conventioneel maatregelenpakket
Warmte vraag
opwekking
Epc – installatie gericht maatregelenpakket winst Warmte vraag
opwekking
Epc – schil gericht maatregelenpakket winst Warmte vraag 20
opwekking
NII Nederlandse Isolatie Industrie
prijsontwikkeling – lasteneffect isolatie efficiency
- 10%
- 50%
1
2
Installatie 50% méér efficiënt > totaal 10% effectief 21
NII Nederlandse Isolatie Industrie
prijsontwikkeling – lasteneffect isolatie efficiency
- 10%
0%
1
2
Isolatie 50% méér efficiënt > totaal 40% effectief 22
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Energiebesparing – epc /epg Energiebesparing in Nederland wordt voorlopige nog steeds opgehangen aan de epc (energie prestatie coëfficiënt).
Maar is de epc dan het juiste instrument in relatie tot het werkelijk optredende energieverbruik ?
NEE 23
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Energiebesparing – epg / emg De beste vorm om inzicht in energiebesparing te krijgen is een effectieve / fysische scheiding. gebouw – opwekking - bewoners
24
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Energiebesparing - Schil-Index Scheiding tussen gebouwgebonden maatregelen en overige maatregelen. (tussenmeetpunt in epc/epg berekening) • • • • • • •
25
Oriëntatie, overstekken / zonwering / serre Thermische capaciteit Rc (vloeren, gevels en daken) HR++ glas Koude bruggen Ventilatie (norm.) Luchtdichtheid
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Energiebesparing - Schil-Index NEN 7120 - EPG - Energieprestatie van gebouwen (bijlage L) aanpassing NEN 5128 (energieprestatie woonfuncties en woongebouwen. Nieuwe informatieve paragraaf 5.4 (energie prestatie) – Gebouwschil indicator voor verwarming EP schil, warmte – Gebouwschil indicator voor koeling EP schil, koeling
26
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Energiebesparing - Schil-Index Schilindex / gebouwschilindicator
27
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Schil-Index - voordelen Platte, simpele index: eerlijk, transparant. Begrijpelijke grootheid - getal in MJ (of kWh) per m2AG Geen weegfactor of correctiefactor voor het verliesoppervlak en het gebruiksoppervlak. Geen omrekeningsfactoren om het verschil tussen hoeken tussenwoningen.
28
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Schil-Index - voordelen Benadert de fysische werkelijkheid van de warmte- en koudebehoefte van een gebouw. Inzicht in de werkelijke prestatie van het gebouw. Directe relatie met de CO2-emissie van een gebouw. Geeft licht op onwenselijke invullingen en voorkeuren ten aanzien van energiebesparing.
29
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Schil-Index - voordelen Helaas geen generieke waarde – maar gebouwspecifiek (vanwege het verliesoppervlak). (nog) geen middel om generiek en normatief in het Bouwbesluit op te nemen. WEL effectief om robuust energie te besparen. Adviseert de laagste warmtebehoefte. Echte ontwerptool voor architecten.
30
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Isoleren geeft méér voordeel Installatie
Isolatie
(optimaal)
(optimaal)
Schilindex vs EPC hoekwoning (DGMR, 2009) 30% minder Warmte behoefte [MJ/m2]
Koude behoefte [MJ/m2]
EPC
Hoekwoning Rc 2,5 Hoog installatie - niveau
261,8
9,3
0,8
Hoekwoning Rc 4,5 en 5 Laag installatie - niveau
182,6
14,37
0,8
Type woning
31
Met een goede schil is het gasverbruik minder dan met een goed installatiepakket bij een minimale schil
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Isoleren geeft méér voordeel Installatie
Isolatie
(optimaal)
(optimaal)
Isolatie levert een prestatie voor 75 jaar of meer. Installatie vereist onderhoud en een (her-) investering (elke 10-15 jaar).
32
Met een goede schil is niet alleen het gasverbruik minder dan met een goed installatiepakket bij een minimale schil, maar het geeft ook een lagere investering!
NII Nederlandse Isolatie Industrie
33
Schil-Index
NII Rekentool
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Schil-Index Rekentool - effectstudie Rekentool gebruikt voor effecten van keuzes Basis, zoals vaak gebouwd wordt – Rc 2,5 – HR-107 Ketel – Radiatoren + Vloer – Douchebak WTW – WTW (95%) – Geïsoleerde deur Resultaat • EPC • Schilindex
34
: 0.79 : 251 MJ/m²
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Epc = 0,8 / wat zijn de mogelijkheden? Basis woning Minimaal geïsoleerd, vooral techniek : Iets meer isolatie, geen WTW : Vooral bouwkundig : Maximale isolatie
EPC = 0.79, SI = 251 EPC = 0,80, SI = 224 EPC = 0.80, SI = 170 EPC = 0.77, SI = 137
Bij gelijke EPC is significante energiebesparing mogelijk, door andere keuzes te maken. 35
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Energiebesparing – speelveld Energiebesparen door isolatie = direct verdienen = bij iedere prijsverhoging (gas) méér verdienen = is snel terugverdiend = bij iedere prijsverhoging (gas) sneller terugverdiend €
voordeel Prijsverhoging
voordeel Prijsverhoging voordeel
tijd 36
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Het rendement van isoleren • Energieverbruik (aardgas) niet lineair met de isolatiedikte (R waarde). • Energieverlies door een bouwdeel, zoals door een dak, is evenredig aan de U waarde. U=
1 Rc + Rsi + Rse
Rc =
∑ Rm + Rsi + Rse − R − R si se 1+ α
• Grofweg kan worden aangehouden dat het aardgasverbruik / energiegebruik overeenkomt met ca. 10 x de U waarde. • Andere invloeden: inhoud en oppervlakte, rendement installatie, glas, gebruik, type gevel, etc. • Een Rc verhoging van 2,5 naar 4,0 een besparing van ca. 37,5% opleveren. 37
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Energiebesparing - isolatie Toekomstbestendige energiebesparing begint bij het verbeteren van de thermische prestatie van de schil > isoleren.
38
• Isoleren: energiebesparing met eenvoudige middelen met het hoogste rendement. • Isoleren van de schil biedt een robuuste oplossing (zéér lange levensduur). • Door eerst de schil optimaal te isoleren kan daarna worden gekozen voor de meest efficiënte vorm van opwekking (stand der techniek). • Aangetoond is dat door een optimale schil meer gas kan worden bespaard (en dus CO2) dan met een optimaal installatiepakket en een matige schil.
NII
Energiebesparing op het platte dak
Nederlandse Isolatie Industrie
• • • • 39
NII – Rekentool – energiebesparing per m² – energiebesparing eenvoudig gebouw Het voordeel van direct goed isoleren.
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Energiebesparing door isolatie isoleren • robuuste meerwaarde aan de levensduur en gebruikswaarde van het gebouw kunt het niveau zelf kiezen • een hogere Rc-waarde voor geeft minder energieverbruik vanaf het moment NU • Hoge(re) Rc als basis van elke maatregelpakket direct effect • geeft direct voordeel aan de gebruiker • geeft direct voordeel aan de eigenaar
40
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Energiebesparing – epg / emg De beste vorm om inzicht in energiebesparing te krijgen is een effectieve / fysische scheiding. gebouw – opwekking (intern + extern) - bewoners
41
NII Nederlandse Isolatie Industrie
CONCLUSIE (extra) Isoleren is rendabel – levert direct voordeel op.
42
• Ga niet “optimaliseren” door alleen te overlagen of te kiezen voor minimale Rc-waardes. • Kies voor toegevoegde waarde voor uw klant in de advisering van extra isolatie. • Kies voor een oplossing met toekomst. • Kies voor een prestatie die ten minste goed moet zijn voor 50 á 75 jaar (isolatie). • Kies voor een rendabele oplossing. • Kies voor echte waarde voor de opdrachtgever (de houder / gebruiker van het gebouw of de woning). • Kies dus voor een optimale schil / hoge(re) Rc
NII Nederlandse Isolatie Industrie
43
Energiebesparing – effectiviteit
Energiebesparing door (meer) Isolatie is direct zeer effectief ! De Schil-Index toont dit aan.
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Energiebesparing met de Schil-Index Optimaliseren van de schil levert het beste resultaat. Isolatie blijkt de beste investering in de bouw. De Schil-Index als ontwerptool toont dit aan! Rapport en tools verkrijgbaar via www.nii.nl
€O2 44
NII Nederlandse Isolatie Industrie
Dank voor uw aandacht 45
€O2