Jaargang 13, nummer 11
30 november 2015
Federatie voor Begrafenisinstellingen zonder winstoogmerk
Nieuwsbrief FKB Koud
COLOFON Deze Nieuwsbrief is het digitale informatieblad van de FKB. De FKB wil de belangen behartigen van uitvaartverenigingen. Info: http://www.f-k-b.nl Wilt u de Nieuwsbrief ontvangen? Aanmelden via www.f-k-b.nl Secretariaat van de FKB L.Zandman, Plutolaan 42, 7771 EP HARDENBERG Telefoon: 0523 – 26 42 66 E-mail:
[email protected]
Deze week begon koud. Het was autoruitenkrabben geblazen. We waren verwend met mooi, warm weer, maar het is toch echt november en dus gaan we richting winter. Het is herfst en dat betekent dat de natuur aan het afsterven is, om in de winter tot rust te komen, zodat in de lente het nieuwe leven weer een plek kan vinden om tot bloei te komen in de zomer. Die cyclus van jaargetijden is in ons klimaat duidelijk waarneembaar en heeft zo zijn charmes. Vorige week had ik een gespreksgroep op de dagbehandeling van een zorginstelling voor ouderen. Ik vroeg hen of ze nu in de herfst van hun leven waren aangekomen. Dat konden ze beamen, terwijl sommigen zeiden: de winter staat voor de deur. Het einde van het leven is nabij. Soms gebeurt het, dat mensen in de zomer van hun leven opeens tot het einde van hun leven zijn gekomen. Dat heeft een enorme impact op allen die daarbij betrokken zijn: familie, vrienden en bekenden, maar ook de ‘professionals’ van het uitvaartwezen. Je moet eigenlijk altijd goed voorbereid zijn. Oneerbiedig gezegd: je moet weten waar je ‘ruitenkrabber’ ligt, zodat als het nodig is, je kunt inspelen op de situatie. Voor FKB-leden betekent dit: op de hoogte zijn van wat er speelt, wat kan, wat moet en wat niet. Deze nieuwsbrief kan daar bij helpen. Ik wens u veel leesplezier en meteorologisch een goede winter. Marinus van den Berg
Heeft u informatie die geschikt is voor deze Nieuwsbrief? Mail die dan naar:
[email protected]
FKB een levende vereniging rondom de dood
In deze nieuwsbrief o.a. * Koud * En weer geheel onverwacht ..... * Hoe God werkloos wordt bij de doodskist * Spiritualiteit van de rouw (1) * Mexicaan heeft al 19 jaar zijn grafkist in de woonkamer * Ogen uitvaartwereld gericht op “dikkemensenoven” Beverwijk * Rouw en vitaliteit
Nieuwsbrief FKB
En weer geheel onverwacht ..... Precies een week na het in vorige nieuwsbrief beschreven overlijden, verwachtte ik het wederom geheel niet. Een dame die ik 2 ½ jaar intensief heb begeleid in een (v)echtscheidingsproces, en wier huissleutel ik had om de ex-echtgenoot zijn inboedeldeel te kunnen verschaffen. Ik werd gebeld door politie dat de buurt ongerust was, omdat de dame thuis zou zijn en er geen enkele reactie was. De dag er voor was zij onwel geworden in supermarkt. Ik ga naar het huis, bel aan, geen reactie, ga naar garagedeur en kan door de deur die ik zou moeten gebruiken niet binnen. Weer naar de voordeur, toch maar even proberen met de sleute,l en dan kan ik deur openen. Roepen, kamer in, keuken in, badkamer, slaapkamers, niets te zien….. weer kamer in, serre? Niets. Dan maar naar de garage. En dan…….zie ik haar opeens onder aan dat trapje liggen! Ze is overleden! Dan is er opeens allerlei actie, ambulance komt en gaat, politie, en zelfs een forensisch team. Familie bellen, lastig! Vastgesteld wordt dat zij een natuurlijke dood had en al overleden was voordat zij viel. Pas als de zussen van dame komen en elkaar geëmotioneerd omarmen komt ook bij mij de emotie los…… Zaterdag, de crematieplechtigheid, heel anders dan vorige week, toen man 63, vol levenslust, veel energie, veel contacten….nu, dame 61, levenslust steeds minder, weinig energie, alle contacten verbroken…. Ik mag in de besloten plechtigheid een woordje spreken, toch nog moeilijk, emotionerend…. Buiten regent het, ’t weer lijkt passend…. Natuurlijk loopt het leven gewoon door en ga ik aan de slag, maar het blijft nog lang na-ebben……En zo loopt het leven door… Wederom blijkt, het kan ook zomaar opeens afgelopen zijn!
Mijn gedachtekronkel? Ik denk aan al die bestuurders van verenigingen die ik mocht treffen in de workshops deze maand, fijn! Goede ontmoetingen, goede contacten, en heel goed om zo zaken met elkaar uit te kunnen wisselen. Veel duidelijkheid kunnen scheppen in het actuariële, en daardoor nog beter mogelijk te maken dat bestuurders met hun vereniging voor hun leden kunnen voorzien in een waardige uitvaart. Fijn dat er zovelen gehoor gaven aan de uitnodiging! Meer samen, samen meer! (J.J. den Hollander – Voorzitter FKB – Illikhoven, 24 november 2015).
Digitale nieuwsbrief
30-11-2015
Pagina 2
Nieuwsbrief FKB
Hoe God werkloos wordt bij de doodskist door Wim Doesborgh Het aantal mensen dat een kerkelijke begrafenis wil, neemt in rap tempo af. „In mijn parochie heb ik nog maar twee uitvaarten in één jaar”, luidt de noodkreet van de Venlose pastoor Tjeu Kunnen deze maand in zijn parochieblad. God raakt buitenspel bij het afscheid van het leven. Welk antwoord heeft de kerk daar zelf op? Het doet vaak pijn, vinden veel priesters, hoe ze afscheid moeten nemen van hun parochianen. Zonder uitvaartdienst, zonder laatste woord. Neem het verhaal van pastoor Wim van Meijgaarden van Meerssen. Die begeleidde een oudere vrouw in zijn parochie die ziek was. „Het was een gelovige vrouw, ze was haar leven lang trouw aan de kerk geweest”, vertelt hij. „Ik had een goed contact met haar en in haar moeilijke laatste maanden heb ik haar de steun gegeven die zij zocht. Maar een tijd lang vernam ik opeens niets meer van haar. Totdat ik hoorde dat ze al dood en gecremeerd was. Haar wens om kerkelijk begraven te worden, was haar niet gegund. De kinderen bleken niets te voelen voor een uitvaartdienst en hebben op een andere manier afscheid genomen van hun moeder. Het is hun goed recht, jawel, maar ik weet dat de vrouw een ander afscheid had gewild. In een liturgieviering, waarin we haar hadden willen herdenken en we ook haar herinnering in de toekomst wilden vieren. De familie heeft haar die kans ontnomen.” Glossy Het verhaal van Van Meijgaarden is geen uitzondering. Veel parochiepriesters worden geconfronteerd met families die geen behoefte hebben aan een kerkelijke begrafenis. Ook als de overledenen een levenslange band met de kerk hebben gehad. Die nabestaanden hebben het soms helemaal gehad met de katholieke kerk. Ze willen meestal een uitvaart zoals de moderne uitvaartondernemers die in hun glossy folders aanbieden: feestelijk, in een sfeervolle zaal, met koffie en versnaperingen, met muziek die de overledene dierbaar was, maar alsjeblieft geen preek van meneer pastoor. Pastoor Tjeu Kunnen (79) van de St. Nicolaasparochie in Venlo-Noord is die ontwikkeling een gruwel. In Meander, het periodiek van de parochiefederaties Blerick, Tegelen en Venlo, stort Kunnen deze maand zijn hart uit. „Zijn we het mysterie van leven en dood uit het oog aan het verliezen? Het afgelopen jaar heb ik vanuit de Nicolaasparochie nog maar twee uitvaarten gehad! Zijn er dan geen mensen gestorven in Venlo-Noord? Jawel. Maar het gelovig afscheid nemen van onze dierbaren neemt sterk af. Maar we willen toch zeker blijven geloven in hun leven, over de dood heen! Ik vind het een jammerlijke ontwikkeling die me de laatste tijd erg bezighoudt.” Voltooid Thuis, in zijn pastorie, zet Kunnen nog eens alles op een rijtje. „Het is belangrijk mensen te laten begrijpen dat een leven bij de dood geen einde neemt. Dat het niet iets is dat je, bij wijze van spreken, zo maar bij het verleden kunt zetten. De overledenen die je lief zijn, blijven je lief. Ook na hun dood. Hun leven is voltooid; het stáát er, in volle tooi, ontdaan van alle onvolkomenheden. Het is niet meer weg te denken. Het leven is een gave. Uit Gods Hand gegeven, zegt de Kerk. Dat vieren we aan het begin van het leven in het Heilig Doopsel. Dan mogen wij toch ook vieren als wij afscheid nemen van een dierbare? Beide, geboorte en dood, zijn een mysterie. Maar Digitale nieuwsbrief
30-11-2015
Pagina 3
Nieuwsbrief FKB
blijkbaar ervaren veel mensen dat niet meer.” Volgens Kunnen zijn de meeste mensen niet meer bekend met de eeuwigheidswaarde van het leven. „Leven is eeuwig”, zegt hij, „als het gevuld is met liefde, zorg en aandacht. Nu al, tijdens het leven. Als iemand sterft, staat dat leven er, het is niet meer weg te denken. De liefde voor die persoon blijft over de dood heen bestaan: alle nabestaanden blijven de liefde en de herinnering voelen. De overledene leeft verder in hun verhalen, in hun herinneringen, in hun harten. Als de mensen zich al moeilijk een voorstelling kunnen maken van het verder leven van de geliefde - (als een ster?; als een stofje in de eeuwigheid?; een plek in het hiernamaals?) - dan vindt men het idee van voortleven in de harten van mensen meestal een inspirerende gedachte. Een liefde die blijft, dat is het leven na de dood. Het is geen nieuw leven, maar een leven dat klaar is op aarde en dat voortduurt, in Gods nabijheid. God is liefde, liefde is goddelijk en wat goddelijk is, is eeuwig. De nabestaanden ervaren dat: hun dierbaren blijven hun lief, over de dood heen!” Antwoorden De nieuwste generatie, beseft Kunnen, begrijpt die taal van de Kerk niet... „En de Kerk verstaat de taal van de nieuwe tijd niet”, zegt hij. „De kerkelijke taal en liturgie zijn niet meer van deze tijd. De moderne mens zoekt anders geformuleerde antwoorden en daar schiet de Kerk tekort. Ze zal buigzaam en flexibel moeten zijn om zich aan te passen. Kijk, de Kerk vergaat niet. Die is al tweeduizend jaar sterk. Maar ze zal een nieuw antwoord op de tijd van nu moeten formuleren. Ook als het erom gaat mensen de zin van een uitvaartdienst te leren ervaren. Ik denk wat dat betreft aan de theoloog Frank Bosman, die laatst bij ons te gast was. De mens is „ongeneeslijk religieus”, zegt hij. Mensen zoeken naar zingeving. Bosman ontdekt zelfs in het gamen iets religieus dat de jeugd boeit. In veel moderne media zit iets van godsdienst. God is er, ook in de werkelijkheid van nu, op alle mogelijke wijzen. Je moet het alleen willen zien. De Kerk zal zich daarop moeten instellen, wil ze een rol van betekenis kunnen blijven spelen.” Overdenking Er zijn wel grenzen in de manier waarop de Kerk families tegemoet moet komen in hun afscheid van de overledene, vindt Kunnen. „Je hebt als alternatief op de liturgische uitvaart in de kerk de gebedsdienst of de avondwake. Maar ik ga niet mee in de variant dat de familie kiest voor een afscheidsbijeenkomst in een restaurant of iets dergelijks. Een plek waar de commercie van de uitvaartondernemer de toon aangeeft. Daar wil ik niet voorgaan in gebed of overdenking. Daar is de aandacht voor het mysterie van dood en leven helemaal zoek. Ik zou daar het perspectief van ‘het leven sterker dan de dood’ niet kwijt kunnen.” Argusogen Op dat laatste punt krijgt Kunnen steun van Ed Smeets, pastoor in Landgraaf en sinds kort de nieuwe vicaris voor liturgie en muziek van het bisdom Roermond. Smeets beziet de verschuiving in de aandacht voor begrafenissen van het liturgische naar het commerciële met argusogen. „Kijk naar de krant”, zegt hij. „Als die een bijlage maakt over begrafenissen gaat het helemaal om wat uitvaartondernemingen te bieden hebben. De nieuwste snufjes, de mooiste uitdossingen. Maar voor de Kerk blijft geen regel over. Soms adverteert men zelfs dat je voor Digitale nieuwsbrief
30-11-2015
Pagina 4
Nieuwsbrief FKB
een persoonlijke uitvaart NIET bij de Kerk moet zijn! Begrafenissen zijn een markt geworden. Het gaat om geld. De pastoor vinden ze daarbij zelfs nog te duur.” Bijdrage Smeets wijst op de totale kosten van een begrafenis. De kosten voor de uitvaartmis en de pastoor bedragen gemiddeld zo’n 450 euro. En voor mensen die een kerkbijdrage betalen, is het zelfs beduidend lager. Maar dat bedrag valt in het niet bij de kosten die uitvaartbedrijven berekenen voor personeelskosten, de kist, de bloemstukken, de bidprentjes, de overlijdensadvertenties, de rouwkaarten, de balseming en opbaring, het vervoer naar kerk of kerkhof, het grafdelven of de crematoriumkosten, de video- of fotoreportage, de muziek en nog veel meer. De pastoor en de uitvaartmis bedragen vaak nog geen tien procent van de totale kosten. En zo verdampt ook het belang van een liturgische uitvaart, vindt vicaris Smeets. „Daarom zou ik het bijvoorbeeld een groot goed vinden als er een uitgesproken katholieke uitvaartvereniging zou komen. Een vereniging die zich niet laat leiden door keiharde commerciële concurrentie, maar eentje die oog heeft voor het religieuze aspect van het overlijden. Een vereniging die het beeld van ‘geef die dode maar mee in een lijkzak’ verandert in respect voor de overledene. Die hem of haar in een gelovige sfeer in en rondom de liturgie de laatste eer betoont. Vroeger werd de overledene in Limburg vanaf het moment van sterven tot en met de begrafenis biddend verzorgd door de buurt. Dat zijn we jammerlijk kwijtgeraakt toen we deze gebruiken geprofessionaliseerd hebben.” Evenals pastoor Kunnen vindt ook Smeets dat er grenzen zijn waarbinnen de Kerk kan meewerken aan ‘afscheidsvieringen’. „Als iemand geen eucharistieviering wil, kan hij een avonddienst, een avondwake vragen. Of anders een misintentie in een reguliere mis. Ook in het crematorium kan men een woorddienst of gebedsdienst van de priester vragen, al staat het priesters vrij daar wel of niet op in te gaan. Maar ik ga niet in een café of restaurant een woordje doen. Ik draai ook geen cd’s die de mensen mooi vinden. Want vandaag is het Schubert, morgen hardrock. Leg dan maar eens uit waarom het één wel kan en het ander ongepast is in de kerk. Er zijn momenten genoeg dat nabestaanden hun betreurde kunnen gedenken zoals ze het zelf willen. Als de dierbare is opgebaard bijvoorbeeld, bij het sluiten van de kist, bij de koffietafel of wat dan ook. Maar we moeten waken dat de liturgie van de uitvaartmis zuiver blijft. Je mag de liturgie nooit in de uitverkoop doen.” Blijft overeind dat steeds minder mensen via de Kerk begraven willen worden. De cijfers liegen er niet om. Vicaris Smeets begrijpt de noodkreet van zijn collega Kunnen in Venlo. „Wat Kunnen zegt, is veel priesters uit het hart gegrepen. Een grote pijn. Maar als de ouders de kinderen niet meer bij ons brengen voor het doopsel en de kinderen hun ouders niet meer voor de begrafenis , dan ben je als Kerk helemaal klaar. Wat wil je dan nog? Maar daar weiger ik in te geloven. We moeten als Kerk de mensen de zin van doop én begrafenis opnieuw bijbrengen. Dat is onze opdracht.” Bron: Limburgs Dagblad, 31-10-2015, Sjaak.
Digitale nieuwsbrief
30-11-2015
Pagina 5
Nieuwsbrief FKB
Leven met de oceaan: Alles heeft zijn ritme, precies zoals eb en vloed. Succes komt en gaat, komt en gaat. Je gezondheid is goed, slecht, goed, slecht. Tegenslag komt en gaat. Geluk komt en gaat, komt en gaat. Anne Morrow Lindberg (*1)
Spiritualiteit van de Rouw (1) Inleiding: In deze en komende nieuwsbrieven een speurtocht naar spiritualiteit van de rouw. Tot nu toe las u artikelen over rouw. Rouw: Dementerende en niet dementerende ouderen zijn mijn leermeesters in het omgaan met verliezen in het leven: Van hen heb ik geleerd dat rouwverwerking NIET bestaat want: rouwen is herbeleving: Herbeleving roept gedachten aan tijden van voor – en tegenspoed op met de emoties die opgeroepen worden. Wat is spiritualiteit ? Taalkundig: Spiritualiteit is vanuit het Hebreeuws: “Ruach”, de wind / waaien. Vanuit de Griekse grondtekst van het Nieuwe Testament betekent spiritualiteit: Dynamos: Kracht. Samengevoegd betekent spiritualiteit: “kracht van de wind” . Spiritualiteit betekent vrij vertaald: kracht van de wind , levensenergie ervaren. Rouw en Spiritualiteit Het verband tussen rouw en spiritualiteit is kracht ervaren in de herbeleving van een verlies. Meestal wordt spiritualiteit geassocieerd met zweverigheid, jezelf onttrekken aan het leven op aarde. Maar de theoloog Matthew Fox stelt: “Spiritualiteit maakt ons niet tot mensen van een andere wereld, ze laat ons vollediger leven.” (2) Sterven, dood en verlies horen bij het leven op aarde en als spiritualiteitons mensen vollediger laat leven, betekent het dat we in / door het verlies en rouw vollediger kunnen leven, aldus Fox Vraag is dan wel: Hoe kunnen we vollediger leven als we rouwen? Ik wil het ervaren van kracht in de herbeleving van een verlies samenvatten in drie werkwoorden: Na denken, loslaten en vergeven / bevrijden. ( 3 ) Na denken: Rouwen is herbeleven: gedachten aan het leven, sterven, de dood en de uitvaart van een dierbare naaste stromen in golven door onze hersenen. Probeer maar een keer stil te zitten of op een of andere manier te mediteren. Duizend van de duizend keer kans Digitale nieuwsbrief
30-11-2015
Pagina 6
Nieuwsbrief FKB
dat we nooit in één moment innerlijk tot rust zullen komen: stromen van gedachten razen door onze hoofden. Verwijzend naar de inleidende tekst van Anne Morrow Lindbergh: Leven is als een oceaan met eb en vloed. Gedachten komen en gedachten gaan. Steen in de rivier: De gedachten stromen door ons heen en één gedachte blijft als een steen in de rivier steken en de stroom gaat eromheen. Welke steen heeft een overledene voor ons achtergelaten in de rivier op aarde? ( naar: Bram Vermeulen: “Ik heb een steen gelegd in een rivier op aarde “ ). Kunnen we die steen meenemen in onze rugzak of is het beter die steen daar te laten en door de stroom van de tijd af te laten schuren totdat het de rivier niet meer hindert? Met andere woorden: In de stroom van herinneringen komt een herinnering aan de dierbare overledene naar voren. De rest van de herinneringen stroomt verder. Onze aandacht is op die ene herinnering gefocust. Waarom blijft die ene herinnering in ons hoofd hangen? Welke gevoelens roept een bepaalde herinnering op? Roept een herinnering positieve gevoelens op zodat we met onszelf verder kunnen of hindert de herinnering ons in ons doen en laten? Voelen we ons geremd, worden we kwaad? En op wie? Hoe we met een herinnering omgaan wordt ook bepaald door de wijze waarop in onze naaste omgeving met herinneringen wordt omgegaan. Wordt er gezwegen of juist openlijk gesproken over een dierbare dode? Zitten we vast in onze gevoelens na het overlijden van een dierbare naaste of ervaren we kracht ( spiritualiteit) om in de herbeleving van een verlies weer dicht bij onszelf te komen en weer van het leven te kunnen genieten? Alis het maar voor een paar minuten, want beelden van het leven, sterven ,de uitvaart van een dierbare dode jagen door onze hoofden heen. En het gebeurt een leven lang dat nabestaanden na- denken over een gedachte aan verliezen in het leven. De stroom van een rivier hou je niet tegen. Voortdurend neemt het water ( leven ) kiezels ( gedachten ) met zich mee totdat een kiezel in de bedding van een rivier (ons denken) blijft steken. Paul Stolwijk. (met toestemming overgenomen, Sjaak). (*1): Anne Morrow Lindbergh: “Geschenk van de zee” Bron: Geluk en Succes: Paul Hannah- blz. 44 (2): Matthew Fox: Schepping en Spiritualiteit – blz. 31 ) (3): De werkwoorden “loslaten” en “vergeven” komen in de volgende nieuwsbrieven aan bod.
Digitale nieuwsbrief
30-11-2015
Pagina 7
Nieuwsbrief FKB
Mexicaan heeft al 19 jaar zijn grafkist in de woonkamer Antonio Garcia met zijn kist REUTERS
Om zijn familie te ontlasten heeft de Mexicaan Antonio Garcia zijn begrafenis grotendeels al geregeld. Tot zover niks bijzonders, maar zijn doodskist staat al negentien jaar in zijn woonkamer. Verder heeft hij zijn broer opgedragen om tien vrouwen te regelen die willen huilen tijdens zijn uitvaart. Garcia heeft zijn broer gevraagd de vrouwen 16 euro per persoon te betalen. Voor dat bedrag moeten de vrouwen huilen wanneer Garcia zijn huis wordt uitgedragen, tijdens de kerkdienst en bij aankomst op de begraafplaats. Niet eng Hij maakte zijn plannen bekend in aanloop naar 1 en 2 november, Allerheiligen en Allerzielen, dagen waarop Zuid-Amerikanen stilstaan bij de mensen die het afgelopen jaar zijn overleden. Antonio denkt dat de kans groot is dat hij binnenkort overlijdt. Hij kampt al langere tijd met een hoge bloeddruk, waardoor hij een verhoogde kans heeft op een hartaanval. In de afgelopen jaren heeft de Mexicaan ongeveer 900 euro uitgegeven. Geld dat zijn familie niet heeft en nu dus ook niet meer hoeft uit te geven. Vreemd vindt hij het niet om al jaren naast zijn grafkist te leven. “Veel mensen vinden het eng om een doodskist te zien, maar voor mij is het normaal.” Mexicaan leeft al 19 jaar met zijn grafkist in huis
Video afspelen 00:50
De eerste twee dagen van november zijn belangrijk in Zuid-Amerika en binnen de Rooms-Katholieke Kerk. Dan worden alle heiligen en overleden dierbaren herdacht. Tijdens Allerheiligen worden de ruim 100.000 heiligen vereerd en herdacht. Op 2 november, Allerzielen, worden de dierbaren herdacht met een mis. Op veel plaatsen is het gebruikelijk om een kruisje op te hangen wanneer iemand is overleden. Tijdens de eerstvolgende Allerzielen wordt dit kruisje dan aan de nabestaanden gegeven. Daarnaast is het gebruikelijk om de graven van dierbaren te bezoeken. om bloemen neer te leggen en kaarsjes aan te steken. Bron: NOS, 30-10-2015, via tip Edwin Relker.
Uitvaartvereniging “Eert Uw Doden” vraagt Wijhenaar om mening. Uitvaartvereniging “Eert Uw Doden” doet in samenwerking met communicatiestudenten van Hogeschool Windesheim onderzoek naar de identiteit van de vereniging. Om die reden vragen de studenten Wijhenaren om hun mening over “Eert Uw Doden” te delen. De uitkomsten helpen de studenten bij het adviseren over de nieuwe identiteit. “Eert Uw Doden” is aan het moderniseren. Vanaf 2016 wil de organisatie een nieuwe plek in de harten van Wijhenaren veroveren door meer aan te sluiten bij de wensen van deze belangrijke doelgroep. Wijhenaren kunnen hun mening over “Eert Uw Doden” delen via een online enquête, die gemaakt is door vier communicatiestudenten van Hogeschool Windesheim. Zij zijn werkzaam voor AIDA Communicatie, een communicatiebureau van Hogeschool Windesheim, die gerund wordt door vierdejaars communicatiestudenten. “Eert Uw Doden” is er erg bij gebaat als inwoners van Wijhe de online- enquête van de studenten invullen. De uitkomsten van de enquête zijn input voor de nieuwe stijl en naam van de uitvaartvereniging. Door middel van de enquête kan de Wijhenaar zelf invloed uitoefenen op de nieuwe invulling van deze belangrijke spil in de gemeenschap. “Eert Uw Doden” verloot onder de enquêtedeelnemers drie boekenbonnen ter waarde van € 15, -. Via deze link http://goo.gl/forms/ru0N1IlMQC kan de enquête ingevuld worden. Het invullen van de enquête neemt circa vijf minuten in beslag. Bron: Airplay Radio, 10-11-2015, Sjaak. Digitale nieuwsbrief
30-11-2015
Pagina 8
Nieuwsbrief FKB
Ogen uitvaartwereld gericht op ’dikkemensenoven’ Beverwijk BEVERWIJK - Het 20.000 kilo zware gevaarte staat op zijn plek, maar Paul van Eerden van Crematie Centrum Westerhout moet nog tot 1 februari geduld hebben voor hij zijn nieuwe oven in gebruik kan nemen. Intussen staan alle ogen in de uitvaartwereld gericht op Beverwijk. Zaterdag is de in het Brabantse Esbeek gemetselde ’dikkemensenoven’, die personen tot 300 kilo aan kan, pal naast de oven voor paarden geplaatst. De bouwer heeft echter nog anderhalve maand de tijd nodig voor de filterinstallatie naast de drie meter twintig diepe oven. „Woensdag wordt alles ingemeten en daarna kunnen ze aan de slag. Januari is de afstelmaand.” Gevraagd naar technische details geeft Van Eerden aan dat hij daar liever niet te diep op in gaat, omdat dat ongepast is. Maar hij wil wel vertellen dat de filters het grootste verschil maken tussen de mensenoven en de paardenoven, die nog een slagje groter is. „Beide ovens hebben dezelfde werking en dezelfde temperaturen. Maar bij mensen kunnen onnatuurlijke stoffen vrijkomen die we niet in de lucht willen hebben. Bijvoorbeeld door het kwik van vullingen, of door siliconen. De schadelijke stoffen worden gefilterd door middel van canvasdoeken.” Foto: foto Ronald Goedheer Paul (l) en Rob van Eerden, met rechtsachter de nieuwe oven. Daarnaast de paardenoven. De gloednieuwe crematieoven, waarde 1 miljoen euro, is de grootste ter wereld. En dat leidt tot aanloop. „We hebben de komende weken afspraken met veel uitvaartondernemers. Wij hebben geen aula, maar tegenwoordig wordt het afscheid nemen vaak losgekoppeld van de crematie. Daarnaast is er veel internationale belangstelling. Binnenkort komen Amerikaanse uitvaartverzorgers hier een kijkje nemen.” Groen licht Pas na veel vijven en zessen kon Van Eerden zijn idee van de oven voor zwaarlijvige mensen realiseren. Hij kan de termen uitstoot, emissies en omgevingsvergunning inmiddels wel dromen. „De vergunningen komen tot kniehoogte”, vertelt hij. „Ik ben twee jaar bezig geweest voordat ik groen licht kreeg. Dat heeft vooral te maken met de uitstoot. Vandaar de ingewikkelde filtertechniek.” Van Eerden, die met zijn paardencrematorium al klandizie uit het hele land heeft, denkt met zijn oven een flinke markt aan te boren. „Niet voor niets is onze website al in vijf talen. Ook in het Pools, in Nederland wonen en werken veel mensen van verschillende afkomst.” Daarbij richt Van Eerden zich ook op stoffelijke overschotten van normaal gewicht. Bijvoorbeeld dierenliefhebbers die goede ervaringen hebben met de crematie van hun paard of huisdier. De Beverwijkse ondernemer heeft twintig jaar ervaring met cremeren. Dat begon met huisdieren. Acht jaar geleden kwam daar de oven voor paarden bij en een veel groter gebouw. Zo’n drie tot vier paarden worden er wekelijks gebracht. In diezelfde ruimte, waar stallen zijn ingericht en een heftruck het zware werk doet, staat nu de ’obesitasoven’. Reden voor Van Eerden de bedrijfsnaam te veranderen van Paardencrematorium Westerhout tot het algemenere Crematie Centrum Westerhout. Bron: NoordHollandsDagblad, 17-11-2015, Sjaak. Digitale nieuwsbrief
30-11-2015
Pagina 9
Nieuwsbrief FKB
Rouw en vitaliteit
Door: Reinier Bol Reinier Bol: Tijdens zijn studie psychologie was hij drager van de dragerscentrale “De Helpende Hand”. Onlangs heeft Reinier een vitaliteitscentrum opgestart www.reinvitaal.nl “Daar stonden we dan. Als “zwarte kraaien” netjes in twee rijen achter het gordijn opgesteld wachtende op het teken. Een vriendelijke hoofdknik van de uitvaartleider was afdoende. En corps lopen we de aula binnen, het geluid van onze voetstappen galmen door de ruimte. Dierbaren die elkaar in de armen vallen, een stil zwijgen, een hard applaus, opluchting, boosheid, onvrede, berusting. Een smeltkroes van gemêleerde emoties stijgen boven de menigte uit. Een laatste buiging maken wij om het leven van de overledene te eren. Ik kijk de collega tegenover mij strak aan. Ergens vraag ik mij af waar hij met zijn gedachten zou zitten. Hier in het moment? Bewust van de schoonheid van dood en leven? De sterfelijkheid van ons allen? De kwetsbaarheid van het lichaam? Beheerst tillen we de kist tot schouderhoogte en etaleren ons eronder. Statig staan we gereed, intimi zoeken aansluiting. Over de geweide grond is het gekraak van de kiezelstenen onverbloemd hoorbaar. Gedurende de wandeling naar de laatste rustplaats lijken zij ons ritmisch toe te zingen. De zon breekt door, de zonnestralen zijn voelbaar op mijn gelaat. Een hogere macht lijkt het goede met ons voor te hebben. Later vanuit de koffiekamer huppelt een klein meisje mijn kant op. Zij overhandigt mij een Chrysant, mogelijk geplukt van één van de rouwboeketten. Voordat ik de kans krijg om haar te bedanken rent ze de uitgestrekte armen van papa tegemoet. Ik lach en er schiet zich één van Nietzsches favoriete uitdrukkingen door mijn gedachten: amor fati, oftewel: schep het lot waarvan je kunt houden.” Gedurende de opleiding psychologie heb ik mij ruim 5 jaar binnen de werkvelden van dragerscentrale ‘De Helpende Hand’ mogen begeven. Hedendaags hebben verscheidene disciplines de krachten gebundeld en zijn ze bekend onder de naam PULS: Partners in Uitvaartlogistiek en Service. De taken als drager zijnde waren divers: het opvangen van de rouwstoet, inen uitdragen van de overledene, begeleiding bij een kerkdienst, assisteren van een uitvaartleider. Met enige regelmaat werd er vanuit mijn vriendengroep vragen afgevuurd. Wordt je er niet verdrietig van? Dat is per situatie afhankelijk. Hebben jullie lol? Buiten onze professionaliteit, jazeker. Gaat er weleens iets niet naar behoren? Waar mensen werken worden fouten gemaakt. Haal je er voldoening uit? Volmondig: ja! Het leven is een aaneenschakeling van gebeurtenissen en vormen je tot degene die je hedendaags bent. Kennis en ervaring die je meeneemt in je verdere bestaan. Sommige herinneringenscherper op het netvlies dan de ander. Bepaalde momenten binnen de uitvaart sijpelen soms nog mijn bewustzijn binnen. Door de schoonheid van leven en dood stel ik mij dagelijks dezelfde vraag als wat in “Aldus sprak Zarathustra” wordt voorgelegd. Zou je hetzelfde leven tot in alle eeuwigheid opnieuwwillen beleven?
Foto: Reinier Bol Foto: Reinier Bol
Net als het spook van de toekomst maakt het dat we ons er bewuster van worden dat dit leven, het enige leven dat we hebben, ten volle moet worden geleefd. Weg van onze triviale zorgelijkheden naar het vaste voornemen intensief te gaan leven.
Na 4 jaar ervaring binnen de ambulante geestelijke gezondheidszorg heb ik in 2015 een vitaliteitscentrum in hartje Den Haag opgestart. Als vitaliteitsprofessional houd ik mij bezig met beweging, voeding en coaching. Vitaliteit beleef ik als de fysieke, emotionele en mentale vrijheid om ons maximaal te kunnen ontplooien en daarmee de kwaliteit van leven te verhogen. Middels leefstijlinterventies tracht ik stil te staan bij zingeving en voldoening. Ondanks het genetische profiel en de dagelijkse omstandigheden waarin we verkeren, bestaat er eveneens een eigen aandeel. We zijn zelf als enige verantwoordelijk voor de doorslaggevende aspecten van ons leven en we zijn er zelf ook als enige toe in staat er iets aan te veranderen. Zelfs als er van buitenaf grote druk op ons wordt uitgeoefend, hebben we nog altijd de vrijheid en de mogelijkheid die druk op verschillende manieren te benaderen. Om richting te geven aan het leven wil ik de hieronder geformuleerde vraag ter afsluiting aan u voorleggen: “Wat maakt voor u het leven de moeite van het leven waard?” Met toestemming overgenomen, LPRS, okt. 2015, Sjaak. Digitale nieuwsbrief
30-11-2015
Pagina 10
Nieuwsbrief FKB
Ook al is de mens nog zo geleerd, hoe iemand zijn neus kan snuiten op een andere manier dan hijzelf is voor hem een volkomen raadsel.
(Ivan S. Toergenjev) Digitale nieuwsbrief
30-11-2015
Pagina 11
Nieuwsbrief FKB
Samenstelling Algemeen Bestuur FKB per 14-06-2014
FKB
Voorzitter: Sjaak den Hollander, Illikhoven 14-A, 6116 AL Illikhoven. Tel.: 046 - 4810205 Faxnummer: 046 - 4810633
een levende vereniging rondom de dood
[email protected]
MEER SAMEN — SAMEN MEER
Waarnemend secretaris: Lambert Zandman, Plutolaan 42, 7771 EP Hardenberg. Tel.: 0523-264266
Bel gerust voor informatie
[email protected]
Wij maken u met plezier verder wegwijs in de FKB en uitvaartland!
Penningmeester:
Regio Noord/Oost:
Peter Knijn, Grondel 33, 1633 DW Avenhorn.
(Groningen/Friesland/Drente/Overijssel/ Gelderland/Flevoland)
Tel.: 0229 - 543236
[email protected]
Johnny Gunnewijk
Tel.: 0599 - 612027
Harry Koopman
Tel.: 0546 - 441266
Bestuurslid: Johnny Gunnewijk, Meidoornstraat 8, 9501 VZ Stadskanaal. Tel.: 0599 - 612027
Regio West:
[email protected] Harry Koopman, Kapittelhuisstraat 55, 7665 BC Albergen. Tel.: 0546-441266
[email protected]
(Noord-Holland/Zuid-Holland/Utrecht/Zeeland) Peter Knijn
Tel.: 0229 - 543236
Martin Slippens
Tel.: 0228 - 526740
Martin Slippens, Streekweg 347, 1616 AH Hoogkarspel. Tel.: 0228 - 526740
[email protected]
Regio Zuid: (Noord-Brabant/Limburg) Sjaak den Hollander
Digitale nieuwsbrief
30-11-2015
Tel.: 046 - 4810205
Pagina 12
