Klachtrecht: terug naar de bedoeling

Klachtrecht: terug naar de bedoeling MR H.C.B. (HILDE) VAN DER MEER NA JAARSVE RG ADERIN G VERENIGING VOOR GEZONDHE IDSREC H T 6 NOVEMBER 2015

Opbouw • • • • •

Inleidende beschouwing klachtrecht Doelstellingen klachtrecht De Wkkgz Openheid over incidenten als norm niet nieuw Obstakels en belemmeringen voor openheid: • Cultuur • Onzekerheid over juridische gevolgen • Media, politiek en tuchtrechter • Gebrek aan ondersteuning beroepsbeoefenaar

• Conclusies en oplossingsrichtingen

KLACHTRECHT: TERUG NAAR DE BEDOELING

Inleiding • Verreweg de meeste patiënten zijn tevreden. • Teleurgestelde verwachtingen, complicaties, vergissingen, systeemfouten of persoonlijk tekortschieten van zorgverleners zijn voor alle betrokkenen ‘life events’. • Die ‘life events’ vormen de werkelijkheid onder het klachtrecht.


Doelstellingen klachtrecht • Primair:

genoegdoening voor de klager

• Secundair:

kwaliteitsbevordering en – bewaking herstel hulpverleningsrelatie democratisering rechtshandhaving

• Met andere woorden: klachtrecht is oorspronkelijk bedoeld als een win-win situatie voor alle betrokkenen


De Wkkgz • Patiëntenrecht op effectieve en laagdrempelige geschilbehandeling • Verplichte klachtenfunctionaris • Oordeel zorgaanbieder binnen zes (+ vier) weken klachtencommissie niet verplicht, mag wel maar : zekere infrastructuur voor oordeelsvorming binnen instellingen noodzakelijk


De Wkkgz (2) •Verplichte aansluiting onafhankelijke geschilleninstantie • bindend oordeel over geschil • bevoegdheid toekennen schadevergoeding tot minstens € 25.000 risico toename claimcultuur suggestie dat genoegdoening bij uitstek financieel is MAAR: ook een uitgelezen kans om een regeling te maken die in behoeften klagers/claimanten voorziet vereist goede waarborgen zowel in voorfase als geschillenprocedure!


De Wkkgz (3) • openheid over incidenten als norm (art. 10 lid 3 Wkkgz) • onverwijld informeren patiënt over incident met (mogelijk) merkbare gevolgen in dossier : • aard en toedracht • tijdstip • bij het incident betrokkenen KLACHTRECHT: TERUG NAAR DE BEDOELING

Openheid als norm niet nieuw •

KNMG Richtlijn “Omgaan met incidenten, fouten en klachten: wat mag van artsen worden verwacht?” (2007)

• GOMA: Gedragscode Openheid, verbeterde afwikkeling Medische Aansprakelijkheid (2010)


Openheid en de tuchtrechter Ook de tuchtrechter erkent inmiddels volledig dat: • de arts na een incident gesprek moet aangaan met patiënt of nabestaanden • de arts moet zorgen voor goede randvoorwaarden zodat gesprek goed kan plaatsvinden • de arts de patiënt, nabestaanden of een door hen ingeschakelde advocaat open en eerlijk moet informeren over feitelijke toedracht


Openheid en de tuchtrechter • RTG Amsterdam 23 maart 2010, ECLI:NL:TGZRAMS:2010:YG0181 open en toetsbaar opgesteld is juist • RTG Eindhoven 4 mei 2011, ECLI:NL:TGZREIN:2011:YG1080 fout verdoezelen is onjuist. • RTG Zwolle 7 maart 2013, ECLI:NL:TGZRZWO:2013:YG2687 arts had open moeten communiceren • CTG, 10 september 2013, ECLI: NL: TGZCTG:2013:102 &103 geen goed gesprek na verkeerd aangesloten warmte-matras • CTG 3 juni 2014, nr. C2013/172, ECLI:NL:TGZCTG:2014:225 na ontdekken foutieve informatie moet arts direct contact opnemen met patiënt • RTG Zwolle, 8 augustus 2014, ECLI:NL:TGZRZWO:2014:104 interne incidentbespreking na slecht verlopen bevalling • RTG Zwolle, 4 juli 2014, ECLI:NL:TGZRZWO:2014:86 duimamputatie na schouderprothese: toedracht niet verhullen • RTG Eindhoven, 19 oktober 2015, ECLI:NL:TGZREIN:2015:83 volledig informeren over verkeerde ingreep én verkeerde vloeistof


Openheid lukt nog onvoldoende. Waarom? • cultuur • onzekerheid over juridische gevolgen - meer afstemming tussen verschillende procedures - meer duidelijkheid over wanneer welke procedure ook van IGZ - maximale en slimme inzet klachtenfunctionaris (ook in tuchtrecht)

• focus op incidenten in media en politiek - publicatie berispingen als voorbeeld van wetgeving in strijd met de bedoeling tuchtrecht KLACHTRECHT: TERUG NAAR DE BEDOELING

Openheid lukt nog onvoldoende. Waarom? • strenger wordende tuchtrechter als bedreiging voor openheid • periode 2009-2014 bron: Jaarverslagen Tuchtcolleges voor de Gezondheidszorg • percentage gegrond verklaringen blijft schommelen rond 15 %


De tuchtrechter wordt strenger…… 2009

2010

2011

2012

2013

2014

ingediend

1496

1524

1676

1572

1640

1575

afgehandeld

1309

1496

1590

1625

1714

1710

waarvan gegrond

13,67%

16,64 %

15,72 %

14,21 %

14,87 %

14,73 %

waarschuwing

9,7 %

11,96 %

10 %

8,98 %

9,8 %

8,19 %

berisping

2,06 %

3,0 %

3,21 %

2,77 %

2,45 %

3,92 %

gegrond (absoluut)

179

249

250

231

255

252

waarschuwing

70,95%

71,89 % (179)

63,6 % (159)

63,2 % (146)

65,88 % (168)

55,55 % (140)

berisping

15,08%

18,07 %

20 %

19,48 % (45)

16,46 %

26,59 %

(27)

(45)

(51)

(42)

(67)

% VAN TOTAAL

% VAN GEGROND

(127)


Maatregelen bij gegronde tuchtklachten

Berispingen 2009: 15 % 2014: 27 %

Schorsingen 2009: 3 % 2014: 7 %

Waarschuwingen 2009: 71 % 2014: 56 % KLACHTRECHT: TERUG NAAR DE BEDOELING

Doorhalingen 2009: 2 % 2014: 4 %

Openheid lukt nog onvoldoende. Waarom? • strenger wordend tuchtrecht als bedreiging voor openheid • ook tuchtrecht moet blijven bij de bedoeling: bewaken kwaliteit beroepsuitoefening • “Waar angst regeert wordt niet geleerd!” (Bron: R. van Diemen)


Openheid lukt nog onvoldoende. Waarom? • gebrek aan aandacht voor psychische/ emotionele ondersteuning beroepsbeoefenaar als belemmering voor openheid • vereist meer aandacht van beroepsorganisaties en zorginstellingen • GOMA 2.0 als platform voor afspraken • Australian Open Disclosure Framework (2013) als goed voorbeeld


Wat je wilt bereiken:………


Conclusies & oplossingsrichtingen • De Wkkgz biedt kansen om het klachtrecht te laten aansluiten bij de oorspronkelijke bedoeling: genoegdoening klager en leren door zorgaanbieder/zorgverlener.

• Maximale inzet op informele fase is dan noodzakelijk. • MAAR: binnen en buiten Wkkgz bedreigingen voor openheid. • Oplossingsrichtingen voor die bedreigingen…….


Oplossingsrichtingen • Zorgverleners moeten worden betrokken bij het maken van afspraken over de klachten- en geschillenregeling. • Zorg voor maximale duidelijkheid in de formele fase van klachten en geschillen. Zorg voor meer afstemming tussen verschillende juridische procedures. Meer duidelijkheid ook van IGZ. • Een zekere mate van centralisatie/uniformiteit bij het inrichten van de geschilleninstantie is wenselijk.


Oplossingsrichtingen • “Regionale klachtenfunctionaris LMZ” met daarachter geschilleninstantie, regionaal tuchtcollege en gespecialiseerde rechtbank als “wildste gedachte”. • Zorg voor goede ondersteuning beroepsbeoefenaar ook in emotioneel/psychologisch opzicht. Primair door zorginstellingen en beroepsorganisaties in de GOMA. Maar erkenning en ondersteuning door VWS is ook wenselijk!


Klachtrecht: terug naar de bedoeling

Recommend Documents