Kinderen in Afrika, die zijn arm! Kinderen en jongeren die in armoede leven aan het woord
Onderzoek gefinancierd door - UNICEF België - Min. Vlaamse Gemeenschap Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin
Nieuwelaan 63 – 1860 Meise – 02 / 272 07 53 – www.k-s.be
Onderzoek naar en met kinderen en jongeren in armoede Definitie: hoe armoede onderscheiden Materieel
INKOMEN
Inkomensnorm
subjectief
‘rond kunnen komen’
objectief
60% nationaal mediaan 2$ a day
MATERIËLE DEPRIVATIE noodzakelijke goederen ~ levensstandaard
→ 19% kinderen en jongeren loopt een armoederisico
1
Onderzoek naar en met kinderen en jongeren in armoede Definitie: hoe armoede onderscheiden Relationeel
LEEFWERELD & ERVARING
→ Weinig zicht op perspectief kinderen en jongeren
Onderzoek naar en met kinderen en jongeren in armoede Multidimensionele definitie: achterstelling
Materiële hulpbronnen Emotionele hulpbronnen Spirituele hulpbronnen
→ Arm + kind: risico dubbele uitsluiting???
2
Kinderen als sociale actoren Agency - actorschap
Betekenis verlenen ≠ mening Leefwereld ~ speels
Sociology of Childhood IVRK
Kinderen als sociale actoren Wie Kinderen en jongeren Via werkingen met kinderen en jongeren in achterstellingssituaties (Uit de Marge – Verenigingen waar armen het woord nemen – Réseau Wallon pour la lutte contre la Pauvreté)
60 kinderen (5 – 12 jaar) – Vlaanderen 110 jongeren (12 – 14 en 15 – jaar) – België Evenwicht jongens – meisjes Overwicht jongeren niet-autochtone origine
3
Kinderen als sociale actoren Wat Kinderen en jongeren ‘over’ hun leven ≠ ‘hoe beleven jullie het leven in armoede?’
Hoe Creatief en participatief opzet In samenspraak met lokale werkingen Zelf keuze van belangrijke thema’s
4
Kinderen aan het woord en in beeld
GEZIN Ouders aanwezig en afwezig rolverdeling tewerkstelling Broers & zussen Huisdieren Wat je thuis doet Uitstappen Gezin = WIJ
5
Deze mevrouw kan ook zot doen, dat is mijn mama. En mijn mama heeft een nieuw liefke. Haar liefke, gisterenavond, die heet X, zij gaan wel binnenkort kindjes maken. En mijn mama heeft al vier kinderen. Mij, mijn zus, nog een grote zus en nog de zoon van X. Dat is mijn stiefbroer. Mijn mama en papa zijn leuk en grappig en doen alles voor ons. Ik moet altijd stil zijn overdag want dan slaapt mijn papa. Mijn mama is ziek, ik vind dat spijtig want dan kunnen wij weinig met haar doen. Ik weet niet waarvan mijn papa blij van wordt. Hij wordt boos als ik iets uitgespookt heb. …
MATERIËLE OMSTANDIGHEDEN THUIS Huis groot genoeg kwaliteit niet goed Eigen kamer
Voor 2 mensen is het wel goed …
6
SCHOOL LEUK Ouders Mijn turnleraar is een hele grappige, die kan ook grappige gezichten trekken enzo.
aanwezig en afwezig rolverdeling Het is een leuke school. Wij werken daar. Wat dacht gij dan? Spelen doen wij ook. Als sommige tewerkstelling kindjes op het Suikerfeest zijn dan mogen wij vrij spelen. BroersLEUK & zussen NIET
Mijn school is niet zo leuk. Kinderen die de baas over u willen spelen en dan heb je niet zo veel vrienden. Huisdieren [Ik heb] Wat je Geen thuisfoto`s doetgemaakt op school maar de kinderen pakken mijn fototoestel dan af. Ik heb dat niet tegen mama gezegd.
Uitstappen
SCHOOLCARRIERE Ik heb een meester. Ik moet ene keer blijven zitten omdat ik nog geen schoolverlater ben en ik Gezin = WIJ zit in de hoogste klas.
VRIENDEN Vluchtig? Ouders Omdat ze altijdaanwezig iets aan mij en ik geef altijd iets terug. We ruilen knikkers. engeven afwezig
Gedegen
rolverdeling tewerkstelling
A. & is mijn beste vriendin omdat we samen op school en in de klas zijn. Zij komt soms met Broers zussen ons mee, wij delen snoepjes met elkaar en pesten elkaar niet. Wij spelen met elkaar. Ik krijg soms van haar cadeautjes en zij van mij. Wij spelen tikkertje enzo en flippo’s Huisdieren
Wat je thuis doet Verliefd Uitstappen Ik ben ene keer verliefd geweest. Dat was eerst gewoon mijn vriendin en toen werd ik daar verliefd op en toen was dat weer over. Gezin = WIJ Kinderwerking en school
7
PESTEN, RUZIEMAKEN, PLAGEN Conflicten die erbij horen
Ouders aanwezig en afwezig rolverdeling tewerkstelling
Macht misbruiken
Broers & zussen Huisdieren Wat je thuis doet Uitstappen Gezin = WIJ
SOCIALE OMGEVING & BUURT Beoordeling van de straat - Wat kinderen veranderd willen zien Ouders harde muren van huizen moeten zacht zijn aanwezig en afwezig een dierentuin in de buurt (of de aparte dieren) een Colruytrolverdeling in de buurt een doktertewerkstelling arme mensen moeten rijk zijn Broers &een zussen bloementuin te veel mensen om met het skateboard te kunnen spelen
Huisdieren Wat moet weg van de straat? pipi op de stoep Wat je thuis doet
kaka van de honden katten die het koud hebben Uitstappen dieven alle auto’s dronken mensen vechten
Gezin = WIJ
8
SOCIALE OMGEVING & BUURT Vrijetijdsbesteding buitenshuis Ouders aanwezig en afwezig kinderwerking rolverdeling jeugdbeweging tewerkstelling Sportclub Broers & zussen Huisdieren De kinderclub is leuk en wij krijgen daar altijd cadeautjes. Ik speel daar altijd met mijn
Wat je vriendinnen thuis doeten met X. Uitstappen Y:Ik zit al lang in de chiro, al een maand, een maand of 2. Ik vind het stom, wij spelen stomme spellen. Gezin = WIJ
BEZIT Ouders Geld krijgen, vinden en verdienen aanwezig en afwezig Ruilen rolverdeling Cadeautjes tewerkstelling Bezit en status Broers & zussen Huisdieren
Heeft ze hard gewerkt dan, uw mama? Euhm, ze heeft 5/6 soorten werken. Maar ze geraakt moeilijk aan werk omdat ze eigenlijk niet Wat je thuis is.doet afgestudeerd Wat voor werken? Uitstappen Ze heeft in de McDonald’s gewerkt en nu is ze weer werk aan het zoeken en ze heeft ook in een winkel gewerkt. Dat is al lang geleden. Heeft ze nu werk? Gezin = WIJ Nee, ze is aan het zoeken.
9
TOEKOMST Wat wil je worden? Ouders X:Ik wil rijk zijn, een topmodel en in een film spelen. aanwezig en afwezig Y: Het kan ook een arme beroemde hé. Misschien kan die goed dansen of zo.
rolverdeling tewerkstelling Huisje, tuintje, boompje, beestje
Wil jij later kinderen? Ja. Ga je het dan hetzelfde doen als uw mama en uw papa of een beetje anders? HuisdierenEen beetje anders, dan gaan we misschien uitstapjes maken ofzo of naar een park gaan. En als we eens naar een cinema willen dan gaan we, maar als ze dan Wat je thuis stoutdoet zijn, dan gaan we niet.
Broers & zussen
Uitstappen Gezin = WIJ
ZELFBEELD Ouders In volle ontwikkeling vaardigheden aanwezig – voorkomen en afwezig – zelfbeeld rolverdeling tewerkstelling Armoede – rijkdom Broers & zussenmagnifique- topmodel Chique-chiquePerfect, meedogenloos Huisdieren Villa zomer zwembad Ik ga altijd shoppen Wat je thuis doet Ha, Ha, Ha Uitstappen Dit is een arme, die heeft rotte tanden. Als die zo bedelt, dan ga ik toch weg lopen van die arme. Dat kan, want ik ben rijk en heb dan een auto Gezin = WIJ
10
Leefwereld van kinderen in ‘kaart’
Jongeren in woord & beeld
11
GEZIN EN FAMILIE Ouders aanwezig en afwezig rolverdeling tewerkstelling Broers & zussen Huisdieren Wat je thuis doet Uitstappen Gezin = WIJ
Respect
VRIENDEN Ouders aanwezig en afwezig rolverdeling tewerkstelling Broers & zussen Huisdieren Wat je thuis doet Uitstappen Gezin = WIJ Erbij horen Samen dingen doen
12
ONDERWIJS Ouders aanwezig en afwezig rolverdeling tewerkstelling Broers & zussen Huisdieren Wat je thuis doet Uitstappen Tekortkomingen Ouders Schoolsysteem
Gezin = WIJ
WIJK Ouders aanwezig en afwezig rolverdeling tewerkstelling Broers & zussen Huisdieren Wat je thuis doet Uitstappen Grote betrokkenheid Fierheid Schaamte bij negatieve beeldvorming Gezin = WIJ
13
VRIJE TIJD Ouders aanwezig en afwezig rolverdeling tewerkstelling Broers & zussen Huisdieren Wat je thuis doet Uitstappen Vriendengroep Georganiseerde activiteiten? Gezin = WIJ
ARMOEDE EN SOLIDARITEIT Als ge naar Afrika gaat of naar Congo of zo of ergens in die dingen daar en ge kijkt naar Ouders
kinderen die op straat zwerven dan hebben die meestal een echt opgezwollen buik. Ik heb eens aanwezig enDat afwezig foto’s gezien, dat is niet normaal. is gewoon van als ze water drinken of zo, van al die bacteriën die daarinrolverdeling zitten, terwijl wij gewoon onze kraan open draaien en zij hebben water.” Zijn dat kansarme tewerkstelling kinderen in Afrika? Zeker.
Broers & zussen Ge ziet het niet aan de foto (moeder en kind) [of ze arm zijn]. Misschien zijn ze wel gelukkig omdat ze elkaar hebben maar misschien heeft hare man haar en haar kindje verlaten en nu Huisdieren leven ze in een heel klein huisje, waar je bijna niets hebt en dat kindje en die mama zijn nog gelukkig omdat ze nog bij elkaar mogen zijn.
Wat je thuis doet
We zijn er om te helpen, ook mensen die we niet kennen. Op die manier vatten deze mensen
Uitstappen moed en dat kan hen later misschien aanzetten tot het gelukkig maken van anderen. Voor mensen in armoede is het belangrijk te weten dat anderen met hen “mee-lijden”. Gezin = WIJ
14
TOEKOMST Ouders aanwezig en afwezig rolverdeling tewerkstelling Broers & zussen Huisdieren Wat je thuis doet Uitstappen Gezin = WIJ
Dwarsverbindingen AUTONOMIE in de organisatie van hun leven binnen familie met vrienden ≠ ONAFHANKELIJKHEID
15
Dwarsverbindingen MEER STEUN familie jeugdwerk vrienden leerkrachten Met respect voor autonomie ≠ HULP
Dwarsverbindingen PARTICIPATIE In leefkwaliteit wijk in sociale verbanden in stadsvernieuwingsinitiatieven niet in georganiseerde sociale verbanden (behalve jongerenwerking)
16
Dwarsverbindingen
17
