Kiezen voor Pillen of Praten?: Voorkeuren en Besluitvorming omtrent de Behandeling van Stemmings- en Angststoornissen
Een wetenschappelijk onderzoek naar behandelvoorkeuren, gezamenlijke besluitvorming en factoren die de keuze voor medicatie of psychotherapie bepalen.
INFORMATIE VOOR PATIËNTEN
Uw deelname betekent veel voor de medische wetenschap in theorie en praktijk
Februari 2013
Kiezen voor Pillen of Praten?: Voorkeuren en Besluitvorming
omtrent
de
behandeling
van
Stemmings- en/ of Angststoornissen. Een wetenschappelijk onderzoek naar ideeën van patiënten en behandelaren over de specifieke behandelingen, voorkeuren, gezamenlijke besluitvorming en de factoren die een rol spelen bij de keuze voor pillen (medicijnen) of praten (cognitieve gedragstherapie)..
Gevoelens van somberheid en/ of angst komen bij iedereen wel eens voor. In veel gevallen is dit slechts tijdelijk en gaat dit vanzelf weer over. Soms houdt die sombere stemming echter een langere tijd aan of gaan klachten, zoals angst, dwanggedachten en paniek het leven
beheersen. Dan kan er sprake zijn van een psychiatrische
aandoening. Uit onderzoek is gebleken dat ongeveer één op de vijf mensen in Nederland ooit in zijn leven te maken krijgt met depressieve klachten en ruim één op de vier met angstklachten (waaronder ook obsessieve compulsieve klachten). Gelukkig zijn voor de behandeling van deze klachten verschillende behandelingen beschikbaar, hiervan zijn de belangrijkste medicatie (psychofarmaca) en/ of (cognitieve) gedragstherapie.
Gezamenlijke Besluitvorming De laatste jaren staat de patiënt steeds meer centraal in de zorg. Mensen hebben het recht om zelf hun behandeling te kiezen en het is gebleken dat behandelingen soms beter werken als men er zelf voor heeft gekozen. Wanneer patiënten samen met hun behandelaar een beslissing nemen over de behandeling noemen we dit gedeelde besluitvorming. Gedeelde besluitvorming is vooral geschikt voor ingrijpende beslissingen in de medische zorg, waarbij meerdere mogelijkheden bestaan. Voor mensen met Stemmings- en Angststoornissen zijn meerdere behandelingen werkzaam gebleken, dus ook zij zouden betrokken moeten worden bij de keuze voor bijvoorbeeld medicatie en/of gedragstherapie/psychotherapie. Helaas blijkt dat in de
praktijk nog niet zo veel te gebeuren. Uit onderzoek blijkt dat patiënten meestal te weinig betrokken voelen bij keuzes over de behandeling. Hierbij spelen veel factoren een rol, die er voor kunnen zorgen dat mensen toch niet mee kunnen, mogen of willen beslissen. Meer kennis van deze factoren zou kunnen helpen gedeelde besluitvorming in de praktijk te verbeteren en de keuze voor een bepaalde behandeling te vergemakkelijken.
Het Onderzoek Door middel van dit onderzoek willen we inzicht krijgen in voorkeuren voor bepaalde behandelingen van zowel patiënten als behandelaren. Daarnaast willen we de belangrijkste factoren die een rol spelen bij de keuze voor de behandeling van Stemmings- en Angststoornissen onderzoeken. Hiervoor hebben we zowel patiënten als behandelaren (psychiaters en klinisch psychologen) gevraagd deel te nemen aan enkele discussiegroepen (focusgroepen) om hierover van gedachte te wisselen. Nu willen we bij patiënten en behandelaren vragenlijsten afnemen die persoonlijke voorkeuren en meningen ten aanzien van de verschillende behandelingen meten. Er wordt gevraagd naar de gewenste de rol van de patiënt, behandelaar en/of eventuele anderen bij het maken van een keuze voor een specifieke behandeling. Ook wordt naar enkele persoonlijke gegevens gevraagd, die mogelijk ook van invloed zijn op de besluitvorming. Verder willen we de relatie en communicatie tussen patiënt en behandelaar bekijken.
Al deze informatie zal worden gebruikt voor de ontwikkeling van een praktijkgericht beslissingshulpmiddel dat patiënten kan helpen bij hun beslissing, zodat ze samen met hun behandelaren uiteindelijk de meest geschikte en beste behandeling kiezen.
Uw Deelname Onlangs bent u in verband met stemmings- en/of angstklachten doorverwezen naar GGZ Rivierduinen/Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), afdeling Psychiatrie voor onderzoek, behandeling en begeleiding. U heeft een uitnodiging ontvangen voor een eerste gesprek: intake en behandeladvies. Mogelijk moet u dan een beslissing nemen ten aanzien van de behandeling van uw klachten en misschien heeft u dat in het verleden ook al eens gedaan. Graag willen wij van u weten hoe u
deze beslissing neemt of heeft genomen. Door middel van twee korte vragenlijsten wordt u gevraagd wat u vindt van de verschillende behandelingen, wat uw persoonlijke voorkeur voor een specifieke behandeling is en welke factoren meespelen bij de keuze voor een behandeling. Ook wordt de rol van patiënten en die van anderen (behandelaar, familie) bij de beslissing en de arts-patiënt relatie bekeken. Daarnaast nemen we enkele gegevens uit uw patiëntendossier mee in het onderzoek, zoals geslacht, leeftijd, klachten en diagnose. Om deel te nemen aan het onderzoek hoeft u buiten het beantwoorden van de vragen niets extra’s te doen. De eerste vragenlijst kunt u thuis schriftelijk of via het internet (online) invullen in de week voorafgaande aan uw eerste afspraak. De tweede lijst ontvangt u op de dag van uw eerste gesprek en kunt u invullen na het intake en behandeladviesgesprek, waarvoor u net de uitnodiging heeft ontvangen. De vragenlijsten zullen ieder maximaal 15 minuten van uw tijd in beslag nemen.
Uw Mening telt! Wij hopen van harte dat u de tijd wilt nemen om aan het onderzoek mee te werken. Alleen met voldoende deelnemers kan een volledig beeld ontstaan van de factoren die meespelen in de besluitvorming rondom de behandeling van stemmings- en/of angststoornissen. En dat is nodig om een passend beslissingshulpmiddel te ontwikkelen dat het besluitvormingsproces makkelijker en beter zal maken. Zo worden de keuzes voor een specifieke behandeling en daarmee ook de kwaliteit van zorg verbeterd.
Vertrouwelijk Uw antwoorden worden volledig anoniem verwerkt en om uw privacy te garanderen wordt er een persoonlijk deelnemersnummer aan u toegekend. Alle resultaten worden gekoppeld aan dit nummer. Niemand buiten het onderzoek krijgt inzage in uw gegevens en alle medewerkers aan het onderzoek hebben een strenge geheimhoudingsplicht.
Dit onderzoek is goedgekeurd door de Commissie Medische Ethiek voor wetenschappelijk onderzoek met mensen van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC).
Vrijwillige Deelname Uw deelname aan dit onderzoek is vrijwillig. Als u besluit mee te werken zullen we u eerst vragen om een toestemmingsformulier te ondertekenen. Hiermee bevestigt u uw voornemen om aan het onderzoek deel te nemen. U behoudt te allen tijde het recht om af te zien van verdere deelname, u kunt zich dus altijd terugtrekken uit het onderzoek. U hoeft daarvoor geen verklaring te geven. Het wel of niet meedoen aan dit onderzoek heeft op geen enkele wijze gevolgen voor uw behandeling of de relatie met uw behandelaar.
Hoe meedoen? Wilt u meedoen aan dit onderzoek, dan kunt u een mail (terug)sturen naar het secretariaat van GGZ Rivierduinen of u kunt telefonisch of per email contact opnemen met de onderzoeker via de contactgegevens hieronder. U zal dan binnen een week schriftelijk of per email de eerste vragenlijst toegestuurd krijgen. Daarnaast wordt u gevraagd een toestemmingsformulier te tekenen, dit kan schriftelijk of digitaal in het geval van de online vragenlijst. De schriftelijk ingevulde vragenlijst kunt u meenemen naar uw eerste afspraak en inleveren bij de inschrijving. Na het intakegesprek ontvangt u de tweede vragenlijst. Na behandeladviesgesprek wordt u gevraagd deze direct in te vullen. Dit kan schriftelijk of op een computer in een aparte onderzoekskamer. Daarna bent u klaar met het onderzoek. Heeft u vragen? Wij hopen dat deze folder u voldoende duidelijk heeft gemaakt wat het doel van het onderzoek is en waarom uw deelname zo belangrijk is. Mocht
u
verdere
vragen
hebben,
neemt
u
dan
contact
op
met
onderzoekscoördinator drs S. Rodenburg-Vandenbussche, psycholoog. Tel.nr.: 071-5265768. E-mailadres:
[email protected].
de
Elk onderzoek heeft een onafhankelijk vertrouwensarts bij wie deelnemers terecht kunnen met vragen of klachten over het onderzoek. Deze arts is wel op de hoogte van het onderzoek maar niet bij de uitvoering betrokken, daardoor is hij onafhankelijk. Voor het ‘Kiezen voor Pillen of Praten’ onderzoek is dit Dr. N.J.A. van der Wee. Hij is bereikbaar via de Polikliniek Psychiatrie LUMC, telefoon 071526 3785.
Contactgegevens Postadres Leids Universitair medisch centrum Kiezen voor Pillen of Praten Afdeling Psychiatrie B1-P Antwoordnummer 10392 2300 WB leiden Bezoekadres Leids Universitair Medisch centrum Kiezen voor Pillen of Praten Afdeling Psychiatrie B1-P Albinusdreef 2, 2333 ZA leiden Telefoonnummer: 071-5263785
Albinusdreef 2, Postbus 9600, 2300 RC Leiden
