Jaarambitie 2016
1
vastgesteld door ALV 24-11-2015
Inleiding
De wereld verandert steeds sneller en daarmee ook de zorg. ActiZ heeft een nieuwe toekomstvisie op de zorg voor ouderen en chronisch zieken geformuleerd “Zorg van morgen”, Visie op de zorg in 2025 (zie kader). De ambitie die daaruit spreekt is voor het jaar 2016 uitgewerkt in een aantal thema’s. In deze notitie leest u er meer over. Hier gaan we samen met u aan werken, en hier kunt u ons op aanspreken. De ambitie op de zorg voor ouderen en chronisch zieken in de toekomstvisie is: Zorgorganisaties zijn ondersteunend aan de cliënt en de professional. De cliënt bepaalt zelf, eventueel samen met zijn sociale netwerk, hoe hij woont en waar hij zijn professionele zorg en ondersteuning inkoopt. Dit geldt voor alle cliënten, variërend van de vitale cliënt tot de zeer kwetsbare cliënt. De cliënt overlegt samen met de zorgprofessional welke professionele hulp en ondersteuning het beste past. Zorgorganisaties spelen met een passend zorgaanbod in op de diversiteit van vragen van cliënten en dragen zo bij aan de kwaliteit van leven van de cliënt. Daarbij maken zij, maar ook de cliënt, gebruik van nieuwe technologieën. De rol van de zorgprofessional verandert en de zorgorganisatie biedt ruimte, scholing en ondersteuning aan de professional om passende zorg te kunnen bieden en zich te ontwikkelen. De diversiteit aan organisatievormen is groot, onder meer omdat professionals op andere en meer flexibele manieren gaan (samen)werken.
De strategie van ActiZ om de ambitie in de toekomstvisie te verwezenlijken, is in de volgende rollen beschreven: Visieontwikkeling, Belangenbehartiging en lobby, Branche-ontwikkeling op het gebied van innovatie, toekomstgericht werkgeverschap, kennis en big data. Op basis van de nieuwe toekomstvisie en de strategische rollen is de jaarambitie 2016 voor ActiZ uitgewerkt. Hierin worden zes thema’s onderscheiden: 1. Innovatie 2. Toekomstgericht werkgeverschap 3. Mensgericht organiseren en verantwoorden 4. Zorgketens en het verbinden van wonen, welzijn en zorg 5. Voorwaarden Ondernemerschap 6. Kennis/big data
Waarom deze thema’s? De thema’s zijn gebaseerd op de Toekomstvisie 2025 ‘Zorg van morgen‘, waarbij de mens centraal staat en niet het systeem. Daarnaast komen de thema’s voort uit diverse discussies met leden in bijeenkomsten over onder andere de toekomst van de zorg, de kwaliteitskoers, toekomst van de CAO en de toekomst van de branche. De indeling van de thema’s is dus niet geordend langs de wetten (Wmo, Wlz en Zvw). Uiteraard komen deze wetten, in combinatie met de belangrijkste onderwerpen zoals eerstelijnszorg, rol van de wijkverpleging, verpleegzorg (Wlz) en het plan van aanpak kwaliteit verpleeghuiszorg ‘waardigheid en trots’ binnen deze thema’s aan de orde.
2
vastgesteld door ALV 24-11-2015
Krachtige brancheorganisatie Naast de ambitie op zorg heeft ActiZ de ambitie een krachtige branche-organisatie te zijn, die de belangen van al haar leden wil blijven bedienen. In de ALV van november 2014 is besloten om de toegang tot de vereniging te verbreden onder andere vanwege de ontwikkelingen in de samenleving, die andersoortige aanbieders van zorg stimuleren. In de toekomstvisie 2025 ‘Zorg van morgen’ is duidelijk dat er nog meer gaat veranderen. Een continue monitoring van ontwikkelingen binnen en buiten onze branche is noodzakelijk, zodat daar ook snel op ingespeeld kan worden. Als gevolg van steeds grotere diversiteit bij leden is diversiteit in de belangenbehartiging ook een belangrijk aandachtspunt. De diversiteit geldt zowel voor de omvang van de leden als het domein waar de leden zich op bewegen en de organisatievormen. De toekomstvisie is de bindende factor voor de gehele achterban. ActiZ als branche-organisatie moet zich blijvend vernieuwen en meebewegen met de ontwikkelingen van de leden, andere sectoren en de maatschappij. Effectieve belangenbehartiging voor die diverse leden vraagt om flexibiliteit, pro-activiteit en snelheid. ActiZ is al gestart met vernieuwingen door:
een kortere Algemene Ledenvergadering met meer interactie, dialoog en inspiratie
snel inzicht door korte peilingen bij leden
meer co-creatie met leden op thema’s/domeinen door tijdelijke commissies
een duidelijk gezicht van het bestuur met portefeuilles per bestuurslid.
Bestuurlijk relatiebeheer wordt in 2016 verder opgepakt. Een verdere innovatie van de verenigingsstructuur is in 2016 nodig, waardoor snelheid, interactie, verbinding en pro-actieve belangenbehartiging op basis van de wensen van de leden verder verbetert. Daarnaast wil ActiZ haar leden laten zien wat zij samen met haar leden bereikt voor de branche. Een ander onderdeel van de vernieuwing is dat de afdeling ActiZ Jeugd verder verzelfstandigt, met een eigen bestuur en ledenvergadering. Actualiteit De branche heeft als uitdaging om binnen de financiële kaders te komen tot vernieuwingen in zorg, welzijn en dienstverlening, organisatieontwikkeling, het aangaan van innovatieve allianties en het geven van invulling aan nieuwe professionaliteit. Dit vraagt om ondernemerschap van organisaties. Door de bezuinigingen en de wetswijzigingen (Wlz, Wmo en Zvw) is het een grote opgave om financieel gezond te blijven. ActiZ heeft de ambitie om in te spelen op de toekomst van de zorg, maar blijft onverminderd actief op de actuele belangenbehartiging. Zo is en blijft het stevig lobbyen op onderwerpen als zorginkoop, begroting, aanbestedingsregels, ORT e.d. een kerntaak van ActiZ. Lobby en pro-actief persbeleid gaan hierbij hand in hand.
Beeldvorming en reputatie Daarnaast werkt ActiZ hard aan de verbetering van de beeldvorming van de branche. We richten ons daarbij zowel op potentiële cliënten (en familie en kinderen van hen) als potentiële werknemers. ActiZ wil een realistisch beeld van het ouder worden neerzetten en de verwachtingen over de ouderenzorg managen. We vinden het van belang om samen met partners het maatschappelijk debat te voeren over de veranderingen in de ouderenzorg. We belichten samen met leden aansprekende voorbeelden van vernieuwingen in de zorg en ondersteunen professionals
3
vastgesteld door ALV 24-11-2015
in hun voorbeeldrol. Hiervoor wordt de nieuwe online community over zorg, ouderen en veranderingen in de maatschappij NED7 ingezet, die samen met partners wordt ontwikkeld. In het plan van aanpak kwaliteit Verpleeghuiszorg is één van de speerpunten het maatschappelijk debat over de ouderenzorg en verwachtingen ten aanzien van de zorg. ActiZ heeft de afgelopen jaren bewust en op verschillende manieren het maatschappelijk debat over ouder worden aangejaagd. Voor het vervolg heeft ActiZ samen met alle landelijke Task Force-partijen een tweejarig plan ontwikkeld voor 2016-2017. ActiZ richt zich niet alleen op het grote publiek, maar ook op de beeldvorming over de ouderenzorg en zorgaanbieders bij onze belangrijkste stakeholders, zoals overheid, verzekeraars, belangenorganisaties, politiek, pers en nieuwe stakeholders buiten de branche. Een realistisch beeld van de aanbieders, de vernieuwingen in de branche en een goede reputatie van ActiZ zijn belangrijke voorwaarden om de belangenbehartiging voor de leden optimaal te kunnen realiseren. Tot slot is het van belang te werken aan de juiste beeldvorming bij de leden over wat ActiZ voor hen doet, kan doen en hoe men zelf bij kan dragen. Algemene taken Tot slot zijn er natuurlijk algemene taken van ActiZ die ook in 2016 door blijven gaan. Denk hierbij aan het afsluiten van de cao, de informatievoorziening aan leden via website en bijeenkomsten, de helpdeskfunctie van de cao en allerlei andere vragen. In de volgende hoofstukken wordt per thema aangegeven waarom het thema van belang is, wat ActiZ hierbij op hoofdlijnen wil bereiken in 2016 en, indien relevant, met wie ActiZ het thema wil oppakken.
4
vastgesteld door ALV 24-11-2015
1. Innovatie
Waarom innovatie? In deze tijd van bezuinigingen en financiële druk op de organisaties en veranderingen om ons heen door nieuwe toetreders en technologische ontwikkelingen, is het cruciaal om te innoveren. Die innovatie vindt plaats op diverse terreinen: arbeid en zorginhoud, sociale innovatie en brancheinnovatie. ActiZ is bezig met een voortdurende verkenning van innovaties, stimuleert en faciliteert haar leden om te innoveren en innovaties te delen. Te bereiken resultaten op hoofdlijnen: In de toekomstvisie wordt gesteld dat de technologische ontwikkelingen in de zorg een vlucht nemen. In 2016 verkennen we samen met koplopers onder de leden, futurologen en technologische bedrijven welke mogelijkheden zich op termijn aandienen in de technologische ontwikkelingen en waar leden kansen in zien voor de toekomst. We attenderen alle leden op mogelijkheden, delen deze informatie en stimuleren leden om hiermee aan de slag te gaan. Hierbij werken we samen met andere partijen, zoals VitaValley, voor de implementatie van Vitaal Thuis technologieën, Create Health - Growing Games, om de mogelijkheden van games in de zorg te ontdekken en te bevorderen en de NPCF. Daarbij verbinden we de wetenschap aan de praktijk, waardoor toegepaste innovaties kunnen plaats vinden. De cliënt bepaalt zelf, eventueel samen met zijn sociaal netwerk, hoe hij woont en waar hij zijn professionele zorg en ondersteuning inkoopt. Dit betekent een diversiteit aan woonvormen, nieuwe zorg-, behandel- en ondersteuningsconcepten die aansluiten bij de behoefte van de cliënt. ActiZ gaat samen met leden, het Aedes-ActiZ Kenniscentrum Wonen en Zorg en andere partijen op zoek naar deze woon- en zorgconcepten en faciliteert de leden om de innovatieve concepten te delen. In 2015 heeft ActiZ een aantal pilots afgerond op het gebied van sociale innovatie. In 2016 gaat ActiZ hiermee verder en verbreedt dit naar vernieuwing van arbeidsrelaties en daarbij passende organisatie- en contractvormen. ActiZ faciliteert praktijkervaring voor zorgorganisaties en maakt de resultaten zichtbaar. Leden zijn aan de slag met innovatief organiseren van samenwerking en netwerkvorming in de regio’s: dit noemen we branche-innovatie. ActiZ ondersteunt innovatieve vormen van samenwerking in de eerste lijn, het sociale domein en intramuraal, zoals ketensamenwerking en nieuwe zorgarrangementen. ActiZ manifesteert zich als kennismakelaar op het terrein van innovatief en ondernemend gedrag voor een maatschappelijk belang. Een proces dat we vormgeven met, voor en door leden. Hiertoe heeft ActiZ een ‘Changerspool’ opgezet, bestaande uit deskundigen op het terrein van mededinging, fiscaliteiten, contractering en gezondheidsrecht en privacy.
5
vastgesteld door ALV 24-11-2015
2. Toekomstgericht Werkgeverschap
Waarom toekomstgericht werkgeverschap? Het werken in de zorg is volop in beweging. Cliënten en medewerkers bepalen in overleg welke zorg- en dienstverlening het beste de kwaliteit van leven ondersteunt. Daarvoor hebben medewerkers meer regelruimte in hun werk nodig met meer verantwoordelijkheid en daarbij aansluitende scholings- en ontwikkelingsmogelijkheden. Deze vernieuwing vereist een andere invulling van arbeidsrelaties, organisaties, leiderschap. Daarnaast is een meer veranderende facilitaire ondersteuning nodig. Deze beweging vraagt om arbeidsvoorwaarden, die recht doen aan de individuele wensen van medewerkers en een variabele inrichting van het werk faciliteren. Tegelijkertijd blijft aandacht nodig voor een arbeidscapaciteit die kwalitatief en kwantitatief op niveau is en die rekening houdt met demografische en zorginhoudelijke ontwikkelingen. Te bereiken resultaten op hoofdlijnen: ActiZ-leden zijn verder met vernieuwing van arbeidsrelaties en daarbij passende organisatieen contractvormen (sociale innovatie). Illustratief is de beoogde verbreding in de branche van ondernemend werknemerschap, in vervolg op de in 2015 succesvol afgeronde pilots. Eind 2016 is de CAO VVT gemoderniseerd door een verdere decentralisatie van arbeidsvoorwaardenvorming naar zorgorganisaties, met de individuele arbeidsrelatie als uitgangspunt. De arbeidsvoorwaarden in de cao sluiten ook herkenbaar aan bij de verschillende deelsectoren die onder de cao vallen. ActiZ zet hierop in bij het cao-overleg 2016. Bovendien wordt de toepassing van arbeidsvoorwaardenvernieuwing ondersteund, zoals de kanteling van de werktijden. De veranderende rol van HR, in aansluiting op de over HR in 2015 uitgebrachte visie- en discussienota, is hierbij van belang. Zorgorganisaties en hun medewerkers hebben in gezamenlijke verantwoordelijkheid verdere stappen gezet in kwaliteit van werk en werkperspectief. Het gaat om gezond en gemotiveerd werken, modernisering van medezeggenschap, scholing en mobiliteit. ActiZ is hiervoor actief in overleg met vele partijen, waaronder vakbonden. Ook wordt bijgedragen aan kwantitatieve en kwalitatieve informatie over de arbeidsmarkt en aan arbeidsmarktcampagnes. ActiZ zet zich, samen met zorgorganisaties, in voor de aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt en actuele bijscholingen, in samenhang met innovatie van de beroepen. Door de snel veranderende zorg is er zowel in de opleidingen als in bijscholingen fundamentele vernieuwing nodig. Het gaat niet alleen om inhoud, maar ook om nieuwe leervormen zoals werkplek-leren, al dan niet in combinatie met e-learning. Ook wijzigingsplannen voor de Wet BIG rond bevoegdheden van HBOV-ers en MBO-ers vereisen aandacht. Kennis en ervaring in de branche over de invloed van technologie, zoals beeldschermzorg, sensoren, robots, ICT, e-HR zijn versterkt. Ook is het van belang de noodzakelijke voorwaarden voor een kansrijk samenspel arbeid-technologie, te scheppen. ActiZ ondersteunt deze ontwikkeling door het faciliteren van netwerken met initiatieven van zorgorganisaties, waar nodig vervolgonderzoek te initiëren en randvoorwaarden te creëren zoals op het gebied van scholing en financiering.
6
vastgesteld door ALV 24-11-2015
3. Mensgericht organiseren en verantwoorden Waarom mensgericht organiseren en verantwoorden? Mensen willen steeds meer zelf keuzes kunnen maken over de inrichting van hun leven, hun gezondheid en toekomst, ongeacht hun kwetsbaarheid, leeftijd en soms zeer begrensde mogelijkheden. Mensgericht werken in de zorg legt dan ook primair de focus op de mens en niet op het systeem. De zorg en/of ondersteuning moet passend zijn en wordt vormgegeven in samenspraak met de cliënt, zijn familie en mantelzorgers. ActiZ richt zich op de belangenbehartiging om deze zorg en financiering hiervan mogelijk te maken. Stakeholders kijken niet allemaal op dezelfde manier naar de zorg, waardoor de lobby complex is. Daarom richt ActiZ zich niet alleen op de belangenbehartiging, maar ook op visieontwikkeling op kwaliteit, organisatie en verantwoording van de zorg. Dit proces van visieontwikkeling draagt mede bij aan het creëren van draagvlak voor de maatschappelijke legitimiteit van de zorgorganisatie. Te bereiken resultaten op hoofdlijnen De focus op de mens in plaats van het systeem impliceert het stimuleren van nieuwe woon-, zorgen behandelconcepten die aansluiten bij en antwoord geven op de vraag hoe, ook in de toekomst binnen de nieuwe wet- en regelgeving, kwalitatief hoogwaardige en betaalbare zorg kan worden geleverd aan mensen die daar behoefte aan hebben. Eigen regie speelt daarbij een cruciale rol, niet alleen voor de kwaliteit van leven van het individu, maar ook in de vormgeving van de zorg en ondersteuning. ActiZ is nauw betrokken bij het kwaliteitsprogramma “Waardigheid en Trots” van VWS in de Wlz. Dit programma omvat meer dan 150 pilots die meer zeggenschap voor cliënten en meer ruimte voor de professionals beogen, waardoor de eigen regie wordt versterkt. Diverse organisaties experimenteren hierin met persoonsvolgende bekostiging. Het programma gaat gepaard met kennisnetwerken, waarin ActiZ actief zal participeren. Waar nodig zal ActiZ aanvullende acties ondernemen. De focus op mensgericht werken heeft consequenties voor de wijze waarop een organisatie of professional verantwoording aflegt. Dit doen zij primair aan de persoon die zorg- en dienstverlening ontvangt. Verantwoording vormt daarmee een integraal onderdeel van de zorgrelatie en vindt plaats in de dialoog tussen professional en individu. ActiZ vernieuwt het zorgleefplan, zodat het gericht is op meer zeggenschap van de cliënt en diens netwerk. Ook zet ActiZ in op de ontwikkeling van een Persoonlijk Gezondheidsdossier waarmee de zeggenschap van cliënten wordt vergroot. In de verantwoording aan derden, zoals in het kader van inkoop of toezicht, dient het gesprek eveneens centraal te staan en dienen administratieve lasten zoveel mogelijk te worden beperkt. ActiZ lobbyt voor regelruimte en een open dialoog van zorgaanbieders met Inspectie en verzekeraar, zodat kwaliteit van binnen naar buiten vorm gegeven kan worden in de verantwoording en niet omgekeerd. Een helder maatschappelijk profiel van zorgorganisaties voedt en onderhoudt deze dialoog. Ook worden door ActiZ in de Wlz nieuwe vormen van verantwoording ontwikkeld ten behoeve van de zorginkoop, zoals het zelfportret (zie verder bij paragraaf 6). Ervaringen van individuen die zorg of ondersteuning ontvangen, zijn essentieel om inzicht te krijgen in de ervaren kwaliteit van zorg. In 2015 hebben de landelijke partijen het voornemen uitgesproken om in 2016 de CQ-index af te schaffen. ActiZ gaat na - in samenwerking met ledenop welke wijze zij cliëntervaringen structureel kan borgen in het kader van kwaliteitsverbetering en transparantie. Hierbij wordt ook de samenwerking tussen ActiZ en NPCF op het gebied van ZorgkaartNederland.nl meegenomen. 7
vastgesteld door ALV 24-11-2015
4. Zorgketens en het verbinden van wonen, welzijn en zorg
Waarom wonen, welzijn en zorg verbinden? De toekomstvisie van ActiZ gaat uit van de mens die één vraag heeft naar ondersteuning, wonen en zorg en die meer en meer bereid en in staat is om eigen middelen in te zetten voor het gewenste arrangement. Die zorg en ondersteuning zijn nu evenwel georganiseerd via meerdere stelsels, die per 2015 opnieuw geordend zijn. Idealiter heeft de cliënt geen last van de schotten tussen die stelsels Wlz, Zvw, Wmo en Woningwet en zijn de oplossingen voor de verschillende behoeften divers en worden deze geboden over de grenzen van de stelsels heen. Zorgorganisaties vervullen een rol in het maken van de juiste arrangementen voor die cliënt. In toenemende mate doen zij dat samen met andere aanbieders. Er treden nieuwe aanbieders toe tot de markt van zorg en ondersteuning, die een toegevoegde waarde kunnen bieden bij de diverse (technologische) innovaties. Dat vraagt tegelijkertijd een duidelijker positionering van zorgorganisaties in een diverser speelveld. Te bereiken resultaten op hoofdlijnen: ActiZ richt de lobby op de samenhang tussen de verschillende wetten (Wlz, Zvw en Wmo), zodat de cliënt met zijn totaalvraag geen ‘knip’ ervaart. We voorkomen dat er een gat ontstaat tussen thuis wonen en het verpleeghuis doordat verzorgingshuizen verdwijnen. In wisselwerking met leden ontwikkelen we nieuwe arrangementen en ActiZ lobbyt voor passende regelgeving, waarbij private betalingen ook mogelijk zijn. Daarnaast maken we ons sterk voor ruimte in de inkoop voor ondernemerschap en vernieuwing, zowel in de Wlz als in de Wmo en Zvw. Zie hiervoor contractering bij het thema Ondernemerschap. Op basis van de toekomstvisie ‘Zorg van Morgen’ wordt in 2016 een deelvisie ontwikkeld over de rol in de 1e lijn en de verbinding wonen, welzijn en zorg. Deze leidt tot een ontwikkelagenda, die richtinggevend is voor de activiteiten die ActiZ de komende jaren oppakt. In de eerste lijn zijn leden van ActiZ niet alleen actief in wijkverpleging, eerstelijns verblijf en extramurale behandelzorg, maar ook positioneren leden zich nadrukkelijk in de keten van ziekenhuis naar thuis in de Geriatrische Revalidatiezorg en diverse vormen van herstelzorg, al dan niet in zorghotels. De positionering van het aanbod wordt mede bepaald door de zorginkoop door verzekeraars, de wijze van bekostiging en de beschikbaarheid van financiële middelen om tegemoet te komen aan de toenemende vraag van cliënten. ActiZ stimuleert de doorontwikkeling van de eerste lijn –inclusief verschuivingen van de tweede naar de eerste lijn- door een adequate beïnvloeding van randvoorwaarden. ActiZ richt zich niet uitsluitend op de landelijke partijen, maar gezien de regionale oriëntatie ook op individuele verzekeraars. Specifieke aandacht gaat uit naar de bekostigingssystematiek voor de wijkverpleging, waarbij het belonen van outcome, de bijdrage aan de kwaliteit van leven, de kern is. Een grote groep kwetsbare cliënten is aangewezen op verpleegzorg. In 2015 stelde de tijdelijke ActiZ Commissie Vernieuwing Wlz de visie op deze zorg op in de notitie: ‘Ruimte scheppen voor welbevinden’. Deze visie is in 2016 leidraad voor de beïnvloeding van beleid en uitvoering van Wlz en de Wlz-uitvoeringsagenda. De vernieuwingsbeweging die al gaande is, zoals de pilots uit het Kwaliteitsprogramma van VWS, ondersteunt de lobby en publiciteit van ActiZ. Daarbij wordt ook in de verpleegzorg geïnnoveerd: van verpleegzorg thuis, palliatieve zorg tot de ontwikkeling van topcare voor specifieke doelgroepen. De verpleegzorg krijgt daarmee een bredere functie dan enkel binnen de muren van het verpleeghuis. 8
vastgesteld door ALV 24-11-2015
Ook voor de ontwikkeling van nieuwe woonvormen maakt ActiZ zich sterk voor betere randvoorwaarden. Daar hoort verhuur in verzorgingshuizen bij, maar ook het passend maken voor onze sector van de regelgeving in de volkshuisvesting. Daarnaast moet de samenwerking met gemeente en woningcorporatie versterkt worden, omdat het gaat om arrangementen die meer zijn dan het wonen alleen, maar ook de sociale ondersteuning en veiligheid bieden waar veel bewoners behoefte aan hebben. Belangrijk is dat de regelgeving rondom woningaanpassing en gemeenschappelijke voorzieningen goed zijn geregeld.
9
vastgesteld door ALV 24-11-2015
5. Voorwaarden ondernemerschap
Waarom voorwaarden voor ondernemerschap? De grote transities in de zorgstelsels en de gewijzigde verwachtingen in de samenleving van de zorg maken de discussie over het maatschappelijk profiel van zorgorganisaties extra urgent. Het laveren van de zorg tussen markt en overheid is niet nieuw, maar nieuwe vormen van samenwerking en nieuwe zorgconcepten vragen om meer duidelijkheid. De diversiteit aan typen zorgorganisaties neemt toe, van de bestaande zorgorganisaties tot ZZP-ers en nieuwe commerciële toetreders. Zij worden allemaal aangesproken op de waarden waar zij voor staan. Dat komt tot uitdrukking in de verwachtingen van bestuur en toezicht, van marktgedrag en in de wijze waarop zorgorganisaties zich verantwoorden. Ook in discussies over fiscaliteit kan een helder maatschappelijk profiel het verschil maken. De ambities voor 2016 liggen in het verlengde van 2015. De veranderingen per 2015 hebben grote gevolgen gehad voor de bedrijfsvoering van zorgorganisaties en die werken door in 2016. In 2015 lag het accent noodzakelijkerwijs op ‘damage control’. De ambitie voor 2016 is om meer lijn te brengen in de randvoorwaarden voor bedrijfsvoering en dit toekomstgericht vorm te geven. Te bereiken resultaten op hoofdlijnen De Zorgbrede Governancecode is aan een herijking toe. Die wordt mede ingegeven door de verruiming van de mogelijkheden van winst in de zorg. In de code blijft de maatschappelijke opdracht ook bij de introductie van extern kapitaal overeind. Bij het dienen van de belangen van aandeelhouders mogen de belangen van stakeholders niet in onevenredige mate geschaad worden. Om het gezag van de code als instrument van zelfregulering te vergroten, wordt de naleving van de code verder aangescherpt. Omdat governance in zijn kern gaat om integer bestuur, gaat ActiZ binnen de vereniging de discussie aan over goed bestuur. In onze vereniging moeten wij elkaar kunnen (blijven) aanspreken over de keuzes die wij maken bij de talrijke dilemma’s in de zorg. Naast de belangenbehartiging in de afzonderlijke domeinen Wmo, Wlz en Zvw op het gebied van contractering, pleit ActiZ voor domein-overstijgende afspraken met financiers. De hervorming van de langdurige zorg heeft geleid tot nieuwe schotten in de zorg en soms tot verkeerde prikkels. Met name de samenwerking tussen gemeenten en verzekeraars komt nog onvoldoende van de grond. Dit belemmert zorgorganisaties in het kunnen bieden van integrale zorg en ondersteuning. ActiZ maakt zich in 2016 sterk voor minder administratieve lasten bij de contractering in alle drie domeinen, meerjarenafspraken in de Wmo en Zvw, het continueren en verbeteren van het dialoogmodel met als uitgangspunt “Ruimte scheppen voor welbevinden” in de Wlz. Voor de wijkverpleging vervalt in 2016 in de Zvw het representatiemodel. ActiZ monitort de consequenties hiervan nauwlettend. Bij de inkoop van zorg wordt onverminderd gestuurd op concurrentie en samenwerking, waarbij vooral in de Wmo samenwerking van belang is. Tegelijkertijd maakt het repressieve toezicht van de ACM de zorgorganisaties kwetsbaar. Daarom blijft ActiZ zich inzetten voor het gebruik van mededingingsregels, die wel recht doen aan zorgorganisaties die zich vanwege maatschappelijke doelen richten op samenwerking. De transitie heeft geleid tot een sterke toename van de complexiteit en administratieve lasten op het gebied van informatievoorziening en financiële verantwoording. In 2015 is het project informatievoorziening zorgaanbieders (IZa) gestart, waarin ActiZ, VGN, GGZ-NL, FO, Jeugdzorg NL 10
vastgesteld door ALV 24-11-2015
en BTN gezamenlijk optrekken richting softwareleveranciers, gemeenten, zorgkantoren en zorgverzekeraars. Afspraken zijn gemaakt over onder andere bevoorschotting, eigen bijdrage CAK, ketentesten en aanpassingen in softwaresystemen en rechtmatigheidsproblemen. In 2016 gaan de partijen verder vanuit een gezamenlijke werkagenda en een werkorganisatie met de VNG voor het gemeentelijk domein. Deze onderwerpen spelen ook in de Zvw en de Wlz. ActiZ streeft naar vereenvoudiging en uniformering van de financiële verantwoording over de domeingrenzen heen. Informatievereisten, declaratievoorschriften en rechtmatigheidseisen dienen in lijn te staan met de gewenste vernieuwing en niet een blok aan het been te zijn. Rond financiële verantwoording specifiek zal aansluiting gezocht worden bij de initiatieven vanuit ZN (systeemcertificering) en de Headvereniging (horizontaal toezicht). Er spelen diverse btw-vraagstukken, waaronder een adequate uitwerking van de vrijstelling voor de btw van de wijkverpleging en de samenwerkingsvormen tussen organisaties. Daarnaast is de vrijstelling winstbelasting thuiszorgorganisaties aan een herijking toe. Financieringsvraagstukken, de toegang tot kapitaal en de voorwaarden daarvoor zijn een toenemend knelpunt, omdat banken terughoudender zijn en het WFZ niet meer 100% borgt. Daarbij ontwikkelt VWS een stringenter kader voor het gebruik van financiële producten zoals derivaten. ActiZ zal hier in BOZ-verband verder in meedenken. De noodzaak van alternatieve vormen van kredietverlening wordt dus steeds groter en ook breder onderkend. ActiZ zal onder meer met VWS verkennen welke andere mogelijkheden er zijn om aan kapitaal te komen. Een belangrijk voorbeeld hiervan is de introductie en verdere ontwikkeling van de NL Zorgobligatie.
11
vastgesteld door ALV 24-11-2015
6. Kennis/Big data
Waarom is kennis belangrijk? Kennis is noodzakelijk voor collectieve belangenbehartiging, voor de branche-ontwikkeling en dienstverlening aan leden. Het bestuur van ActiZ heeft de ambitie uitgesproken om kennisautoriteit te willen zijn in de Nederlandse gezondheidszorg. Om als branche goed te kunnen innoveren, is het van belang om kennis en goede voorbeelden te delen om leden te inspireren en te ondersteunen. Daarnaast beheert ActiZ op dit moment diverse databestanden waar data van leden zijn opgeslagen. Hieruit kan kennis worden gegeneerd, die gebruikt kan worden in de (collectieve) belangenbehartiging en waarmee zorgorganisaties goed kunnen inspelen op veranderingen in de (zorg)vraag van cliënten. Ook leveren deze databestanden keuze-informatie voor de cliënt. Te bereiken resultaten op hoofdlijnen: In 2015 zijn de mogelijkheden van kennis als verbindende factor tussen de leden onderling, en tussen leden en ActiZ-bureau verkend. In 2016 worden nieuwe methodes ingezet. De cliënt moet een goede keuze kunnen maken voor een zorgaanbieder op basis van objectieve informatie. ActiZ heeft samen met de NPCF in 2015 ZorgkaarNederland.nl doorontwikkeld. De samenwerking met ZorgkaartNederland.nl, KiesvoorjeZorg.nl en Woonz.nl wordt voortgezet. We streven naar een grote deelname vanuit de leden. Een ander aspect van kennis is de wijze waarop de branchevereniging zich positioneert in de maatschappelijke discussie over de zorg. ActiZ neemt hierin een initiërende rol en zal in 2016 om deze reden NED7, de online community met informatieve, realistische, positieve en bruikbare content over zorg, gezondheid en vitaal ouder worden, verder uitwerken. Waarom (Big) Data? ActiZ beheert op dit moment verschillende databases, waarin data van leden zijn opgeslagen. Voorbeelden hiervan zijn de ActiZ Benchmark Zorg, de Spiegelrapportage en de VVT-database. Belangrijk uitgangspunt van deze databases is, dat de gegevens te allen tijde eigendom blijven van de organisatie die de gegevens aanlevert. Deze databestanden worden al gebruikt voor de belangenbehartiging, maar dit kan worden geoptimaliseerd. Daarnaast wordt het beheer van (cliënt-) gegevens, verzameld door zorgorganisaties, steeds belangrijker. Enerzijds door een verscherping in wet- en regelgeving, anderzijds omdat deze gegevens gebruikt kunnen worden om inzicht te krijgen in de kwaliteit en doelmatigheid van zorg, zonder de administratieve lasten van zorgorganisaties te vergroten. Met name in de GRZ en de wijkverpleging vinden op dit punt momenteel belangrijke ontwikkelingen plaats. Big Data helpen ActiZ de dienstverlening aan de leden te vergroten. De doelen van de activiteiten uit het project Big Data zijn: risico’s van huidige wet- en regelgeving voor zorgorganisaties zoveel mogelijk te reduceren en kennis te genereren, die van dienst kan zijn in de (collectieve) belangenbehartiging en waarmee zorgorganisaties goed kunnen inspelen op veranderingen in de (zorg)vraag van cliënten.
12
vastgesteld door ALV 24-11-2015
Te bereiken resultaten op hoofdlijnen ActiZ onderneemt in 2016 activiteiten gericht op een veilig beheer en een veilige uitwisseling van gegevens van leden. Dit betreft onder meer de veilige opslag en informatie-uitwisseling van cliëntgegevens in het kader van registratie aan de bron. De drie belangrijkste risico’s voor leden: eigendomsrechten, bescherming privacy gegevens en mededinging worden hierbij afgedekt. In dit traject wordt samengewerkt met Omaha Systems Support Nederland en met V&VN op het thema ‘eenheid van taal’. ActiZ onderzoekt in welke structuur de verschillende databases in beheer bij ActiZ het beste kunnen worden ondergebracht in het kader van efficiëntie en kennisontwikkeling . Door gegevens van verschillende databases te koppelen, is het mogelijk datastromen efficiënter vorm te geven en kosten te beperken, maar ook om het gebruik van deze databases te optimaliseren. ActiZ gaat in 2016 na hoe gegevens kunnen worden gebruikt om inzicht te krijgen in het toekomstig zorggebruik van cliënten. Het betreft dan zowel het keuzegedrag van cliënten en hun naasten als het feitelijk zorggebruik van cliënten en de voorspellende waarde hiervan voor toekomstig gebruik van zorg en dienstverlening. Dit traject zal worden opgezet met een afvaardiging van leden en verschillende landelijke stakeholders. Alhoewel de focus in eerste instantie ligt op huidige vormen van zorg en dienstverlening, wordt in dit traject ook gekeken naar maatschappelijke veranderingen en de mogelijk veranderende rol van de zorgaanbieder.
13
vastgesteld door ALV 24-11-2015