10e jaargang
|
nummer 10
| december 2009
IN DIT NUMMER ONDER ANDERE: • Huis in de buurt 80 jaar Emmaüskerk • Van Hoogevest: kerkenspecialist van Amersfoort
MAANDBLAD VAN DE HERVORMDE GEMEENTE, DE GEREFORMEERDE KERK EN DE EVANGELISCH LUTHERSE GEMEENTE TE AMERSFOORT
Van de redactie ‘Dit jaar ga ik er weer één aanschaffen: een adventkalender. Zo dwing ik mezelf om elke dag een moment stil te staan bij die bijzondere tijd van advent. Een tijd die me anders - zo weet ik uit ervaring - zo maar door de vingers kan glippen’. Dat schrijft ds. Rita Buijs-Ballast in haar bijdrage vanuit ‘Nijenstede’ in dit nummer van Drieluik. Hoe herkenbaar! Advent is als het goed is een tijd van verwachting en verstilling (zie de foto op de voorpagina), maar de drukte van Sinterklaas en van alles wat nog dit jaar af moet doet een forse aanslag op onze tijd. Wie een adventkalender wil bestellen, zie de website www.pkn.nl Voor € 6 te koop en voor kinderen (8-12 jaar) voor maar € 2. Van Hoogevest is een naam die je elders in Nederland op die grote borden bij restauratieprojecten tegenkomt. Maar ook in haar vaderstad Amersfoort trok de architectenfamilie met deze naam haar sporen. De helft was ons niet aangezegd, zo blijkt uit het jubileumboek ‘Bouwen op historie; 100 jaar Van Hoogevest Architecten 1909-2009’ en uit het gesprek met Gijsbert van Hoogevest. Mevrouw Sophie Oranje schreef ter gelegenheid van het jubileum van de Emmaüskerk een boekje, dat je een kleine kerkgeschiedenis zou kunnen noemen. Het is boeiend van de eerste tot de laatste bladzijde! Aan één wijkgemeente kun je de ontwikkelingen in de kerk als geheel soms aflezen. Dat geldt zeker van de geschiedenis van en rond de Emmaüskerk in het Soesterkwartier, die 80 jaar bestaat. Vroeger heette deze - vanouds hervormde - kerk: Emmakerk. Het samengaan met de gereformeerde Rehobothkerk (die werd afgestoten) maakte een nieuwe naam gewenst. Het boekje is te koop en het feest kunt u meevieren!
80 jaar Emmaüskerk
Huis in de buurt van ‘Dit is een verhaal van kerkmensen en kerkgebouwen. Als de tijden veranderen, veranderen zij mee, soms geleidelijk, soms sprongsgewijs. Het bewijs hiervoor is duidelijk te zien aan de ongeveer tachtig jaren die beschreven worden. Groter verschil tussen toen en nu is haast niet denkbaar. Toch gaat het steeds over gemeenteleden, die hun geloof wáár willen maken, op eigentijdse wijze en met eigentijdse middelen.’ Zo begint het boekje over 80 jaar Emmaüskerk, of eigenlijk over 80 jaar protestantse kerken in het Soesterkwartier. Zo’n boekje, dat is vast gemaakt door iemand die geboren en getogen is in het Soesterkwartier. Maar nee, Sophie Oranje komt pas in de Emmaüskerk sinds ze vijf jaar geleden in Amersfoort kwam wonen. Geboeid door de wijk en haar nieuwe kerk begon ze aan de klus om 80 jaar geschiedenis daarvan in beeld te brengen.
Goede kennismaking Het begon met een paar zakken vol stoffige knipsels en paperassen, die ds. Paul van der Harst haar kwam brengen. Wat zeker niet wil zeggen dat ‘Huis in de buurt van God en de mensen’ een stoffig verhaal is geworden. Eigenlijk is het een verhaal van vele huizen en later diverse kerken in het Soesterkwartier. En een verhaal vooral ook van de mensen die in hun tijd op hun manier kerkten in die kerken. En een verhaal met niet alleen anekdotes uit het grijze verleden, maar ook met aandacht voor de ontwikkelingen van de laatste jaren. ‘Ach, ik schrijf graag, dat zit me in het bloed. Ik kom soms makkelijker uit mijn pen dan uit mijn woorden. Al had ik nooit eerder zoiets gedaan’, zegt mevrouw Oranje bescheiden. ‘Voor mij was het een mooie manier om kennis te maken en een aanleiding om
Verder heerst er achter de coulissen van de aanstaande Protestantse Gemeente Amersfoort veel bedrijvigheid, want er moet heel wat geregeld en georganiseerd worden. Op 31 december vindt in de St.-Joriskerk de ondertekening plaats van de notariële acte, waarmee de PGA een feit is. En op zondagmiddag 10 januari bent u om 15.00 uur welkom in de viering in dezelfde kerk ter gelegenheid van deze mijlpaal: een Amersfoortse kerkenfusie. Een goede adventstijd gewenst! Marja Brak Foto omslag: Piet van den Heuvel Sophie Oranje, vaardig met de pen (foto: Koos van Noppen).
2 | Drieluik - nr. 10 - december 2009
God en de mensen
door: Corita Johannes
in gesprek te gaan met allerlei gemeenteleden die veel van die 80 jaar hebben meegemaakt. Hoe kwam u zelf bij de Emmaüskerk terecht? Samen met mijn man ging ik op zoek naar een kerk in Amersfoort. Ik heb een voorkeur voor moderne kerkgebouwen. Maar mijn man was rooms-katholiek en meer gevoelig voor sfeer. We zochten ook een kerk met een heldere akoestiek. Op een dag fietsten we langs de Emmaüskerk. ‘Dit is een echte kerk’, zei hij. ‘PKN in oprichting’ stond er op. Dat was voor mìj weer belangrijk. De volgende zondag zijn we daar naar de dienst gegaan. We voelden ons er welkom. En we zijn gebleven.
Samen op Weg Wat vindt u ervan dat alle verscheidenheid nu samengesmolten is? ‘Ach, daar was ik helemaal aan toe’, klinkt het hartgrondig. Er werd al zo lang over vergaderd. Zelf ben ik geboren in een ‘Samen op Weg’ gezin. Mijn moeder was hervormd en mijn vader gereformeerd. Als kind vielen me al de verschillen op tussen de families van beide ouders. Er werd niet zoveel over gepraat, maar je leven was omringd door de kerk. Die was het belangrijkste. Al ervoer je dat toen niet zo bewust. Als notulist in de KAZ (de Gereformeerde Kerkenraad Algemene Zaken, red.) in Alphen aan de Rijn heb ik twee jaar lang vergaderingen over Samen op Weg meegemaakt. Dat heeft de kerken veel energie gekost. Inspirerender vond ik de onderwerpen die we op de vrouwengesprekskring bespraken. Als leidster moest ik me extra verdiepen in theologen zoals Kuitert en Wiersinga. Vrij snel nadat ik in de Emmaüskerk kwam begon ik met veel enthousiasme aan ‘Huis in de buurt’. Maar door de ziekte en het verlies van mijn man had ik de periode van de laatste 10 jaar niet af kunnen maken. Laat iemand anders dat maar doen, dacht ik. Tot pastoraal medewerker Anja van Bunnik een tijdje geleden bij mij op bezoek kwam. Om de wijk te leren kennen, had zij het gedeelte dat klaar was gelezen. Dankzij haar enthousiasme, las ik
De kinderen van de kindercatechese (KitsCat) zingen in een doopdienst (juni 2009)
eigenlijk met verbazing terug wat ik al geschreven had. Dat gaf me opnieuw energie en zin om het af te maken.’
Sober maar solide Vanuit haar huis aan de Grote Koppel kijkt Sophie Oranje uit op een leeg terrein aan de overkant van de Eem. Net zo leeg is het Soesterkwartier rond 1900 – zij het dan landelijk leeg. Maar in rap tempo verrijzen er huizen. De rooms-katholieken zijn er snel bij; al in 1908 verrijst de St. Henricuskerk. De hervormde St. Joriskerk beraadt zich nog. ‘Huis in de wijk’ verhaalt ook waarom de huidige Emmaüskerk lang Emmakerk heette: Koningin-moeder Emma schonk in 1908 tweehonderd gulden voor een (hervormd) kerkbouw. Die kerk liet echter op zich wachten. De wijk werd vooral als evangelisatieterrein gezien. Er komt wel een wijkgebouw ‘Bethel’ in de Flevostraat. Dat bestaat nog steeds en is vandaag de dag in gebruik als Koninkrijkszaal bij de Jehova’s Getuigen.
Het boekje ‘Huis in de buurt’ is voor € 10 te koop bij het Kerkelijk Bureau (af te halen op Noordewierweg 131 of te bestellen via e-mail:
[email protected] of tel. 4610441.)
)6*4*/%᧫ WBO(PEFOEFNFOTFO 4PQIJF0SBOKF
Op zaterdag 19 december wordt het boekje gepresenteerd in een bijeenkomst in de Emmaüskerk, van 15.00-16.30 uur. Daar zal onder anderen dr. R. Brouwer terugkijken op de ontwikkeling van de wijkgemeente, met als thema ‘Wijk-plaats van God’. Hij doet dat mede aan de hand van de gegevens die theologiestudenten een paar jaar geleden hebben verzameld en zijn recente boek ‘Geloven in gemeenschap’. Er is gelegenheid tot gesprek. Aansluitend een receptie voor genodigden en belangstellenden. U bent welkom! Op zondag 20 december wordt in de morgendienst van 10.00 uur in de Emmaüskerk ook stilgestaan bij het 80-jarig bestaan. Thema is: ‘Alles is in beweging’. Voorganger is wijkpredikant ds. Paul van der Harst. Muzikale bijdragen van gemeenteleden.
&NNBTLFSL°
Drieluik - nr. 10 - december 2009 | 3
Maar in 1929 is het zover. Passend in de crisistijd van die jaren staat er een sober maar solide gebouw. De dameskrans naait en breit er kleding voor ‘behoeftige kinderen.’ De Emmakerk ligt nog lang niet zo centraal als tegenwoordig. Destijds stond het gebouw aan de rand van de bebouwde kom. De gereformeerden beginnen in de jaren dertig ook met een wijkgebouw. Contact tussen de Hervormde gemeente en de Gereformeerde kerk was er in feite niet. De kloof was te diep, het wantrouwen groot. Men had elkaar ook niet nodig. In deze moeilijke tijden was de verdeeldheid gewoon een onveranderlijk feit. Net voor de Tweede Wereldoorlog verrijst de gereformeerde Westerkerk (nu vrijgemaakt gereformeerd). In de wederopbouwperiode van de jaren vijftig groeien ook de kerken. In 1953 wordt de gereformeerde Rehobothkerk aan de Dollardstraat geopend (nu in gebruik bij de Rafaelgemeente). De Emmakerk wordt uitgebreid met 200 zitplaatsen. Zowel gereformeerden als hervormden waren sterk gericht op evangelisatie. De gereformeerde dominee Zijlstra, een echte evangelist, was vaak op de zaterdagavond straatpredikend bij de Amersfoortse Kei te vinden.
Opening van de kerk op 19 december 1929. Van de middelste drie heren is de meest linkse ds. M.G. Gerritsen.
Omslagpunt In de jaren zeventig start de ommekeer. De vanzelfsprekendheid van kerkelijke betrokkenheid verdwijnt. Jonge mensen trekken weg uit het Soesterkwartier naar de nieuwe wijken. Van de 19.000 inwoners daalt het aantal geleidelijk naar 11.000. Dat heeft gevolgen voor de kerken. Beide hervormde wijken gaan samen. En gereformeerd en hervormd gaan met de nodige hobbels steeds meer samenwerken. Tot er in 1997 nog één protestants ‘huis in de buurt’ over is: de Emmaüskerk. Kernwoorden voor de sfeer van de Emmaüskerk nu zijn, volgens onderzoek van studenten theologie van de Protestantse Universiteit Utrecht (2005): openheid, vertrouwen, veranderingsgezindheid, oog en oor voor elkaar. De gevoeligheden van mijn ouders voor bepaalde zaken zag ik weer een beetje terug in de Emmaüskerk, merkte Sophie Oranje bij haar interviews voor ‘Huis in de buurt’. ‘Er moet evenwicht ontstaan. Maar ik heb de indruk dat dit al weer gegroeid is sinds ik vier jaar geleden begon met het schrijven van het boekje'.
Een belangrijk middel voor fondsenwerving was de fameuze Romba (rommelmarkt-bazar), waarvan er tien zijn gehouden. Foto uit de jaren ’70.
Uitstapje van het gemengd christelijk koor en de gereformeerde vrouwenvereniging Dorcas in de jaren ’50.
4 | Drieluik - nr. 10 - december 2009
NA AKT E N KL E D EN Ons gezamenlijke diaconale thema gaat over de werken van barmhartigheid (Matt. 25). Een mooi en inspirerend thema als insteek om de maatschappelijke taak van de kerk naar voren te halen: in de samenleving gerechtigheid en barmhartigheid bevorderen. De diaconie van De Hoeksteen/De Bron heeft 'naakten kleden' geadopteerd en gaat gemeenteleden aansporen zich actief in te zetten voor dit werk van barmhartigheid. Er is contact gelegd met de Kledingbank Amersfoort om een aantal acties op touw te zetten. Daar is Loes Lamers heel blij mee. ‘De Kledingbank wil graag meer vrijwilligers om bezoekers te helpen bij het uitzoeken van kleding. Er zijn veel nieuwe klanten die twee keer per jaar kleding mogen halen, omdat ze daarvoor zelf geen middelen hebben. Ze hebben wel een verwijsbriefje nodig van bijvoorbeeld een huisarts of de diaconie. We zijn ook op zoek naar een goede penningmeester en een fondsenwerver om sponsorgeld binnen te halen. En een middagje klussen met een groep gemeenteleden zou ook mooi zijn want er moeten wat reparaties gedaan worden. Fantastisch dat de kerken ons willen helpen.’ Wat komt er nog meer op als we denken aan het kleden van naakten? Jaarlijkse organiseren de kerken de inzamelingsactie van
Mensen in Nood / Sam’s kledingactie en zamelt Dorcas kleding in voor mensen in het voormalige Oostblok. En er zijn speciale kledingwinkels zoals die van het Leger des Heils aan de Soesterweg, waar arme mensen tweedehands kleding kunnen kopen. De winkel van Sari in de Koestraat verkoopt kleding volgens het principe van eerlijke handel. Dat wil zeggen: geen kinderarbeid en geen chemicaliën. Door deze kleding te kopen weet je dat de maker een eerlijk loon heeft ontvangen en zichzelf ook kan kleden. Een ander voorbeeld is de Dress for Succes winkels. Ze zijn te vinden in een aantal steden in Nederland, opgezet naar Amerikaans voorbeeld. De kledingwinkels zijn bedoeld voor mensen die in de bijstand zitten en naar een sollicitatiegesprek moeten. Zij passen de tweedehandse kleding en mogen het daarna meenemen voor het sollicitatiegesprek. Als ze aangenomen worden, mogen ze de kleding houden en mogen ze nog een stelletje uitzoeken. Een prachtig initiatief. Wat zou dat mooi zijn… een vestiging van Dress for Succes in Amersfoort!
Joke Koolhof, diaconaal opbouwwerker, tel. 4637795 (ma, di, do)
LUIKJE
door: Jan van Baardwijk
O P M ISS I E Wat mij vooral raakt zijn de foto’s. Beelden van jonge mensen, gefotografeerd in de eigen huiskamer. Met serieuze blik kijken ze in de camera, jeugdig elan met een vleugje droefheid. Wat hebben deze ogen gezien? Op elke foto is ergens in de kamer een uniformjasje te zien, hangend aan een kast of netjes gedrapeerd over een stoel, als een relikwie dat gekoesterd wordt. Het zijn de verhalen van vijf mannen en twee vrouwen van begin twintig over hun ‘tour of duty’ in Uruzgan. Wat ze in Afghanistan meemaakten, tekent hun levens. In het boek ‘Op missie’ interviewt de jonge NRC journalist Jaus Müller, die zelf vijf keer naar Uruzgan reisde, zijn leeftijdgenoten over hun ervaringen in het oorlogsgebied. Ze beschrijven hoe het voelt om op een bermbom te rijden of beschoten te worden door de Talibaan, en in het heetst van de strijd een dodelijk gewonde collega te verzorgen. Ze uiten hun angsten en twijfels: was de doodgeschoten ‘vijand’ geen burger? Ze beschrijven de mooie momenten, als ze konden lachen met Afghaanse kinderen. Ook vertellen ze hoe het is om met al deze ervaringen thuis te komen bij familie en vrienden in Nederland. Het zijn eerlijke en indrukwekkende verhalen. Het is het verhaal
van het uniformjasje, dat ergens in een Nederlandse huiskamer een plek heeft gevonden en tegelijk vreemd blijft. De onoverbrugbare tegenstelling van wat zij hebben meegemaakt en nu weer terug in het modale leven van een jongeling in Nederland. En met wie kun je over je ervaringen praten? Dan maar zwijgen. ‘Ze zouden zich lam moeten praten om het allemaal uit te leggen. Daarom begint niemand eraan.’ De heftige gevechten, het gevaar, het omgaan met angst en de confrontatie met armoede, laten niemand onberoerd. Jonge militairen kunnen er sterker uitkomen, maar er ook jaren mee rondlopen. De verhalen breken onze ogenschijnlijk beschaafde wereld open en onthullen de jungle van geweld en overleven. Wij willen er liever niet van weten en spreken verhullend over opbouwmissies. Het persoonlijke verhaal is anders en laat iets zien van het afgrondelijke in het samenleven van mensen. Wat hebben de ogen van deze jonge mensen gezien? Is dit het werkelijke leven? Of hebben wij wat anders te verwachten? Met veel respect heb ik de verhalen gelezen, deze jonge veteranen verdienen onze zorg en steun. (Jaus Müller, Op Missie, de Uruzgan-veteranen: het avontuur, de angst en de thuiskomst. NRC, 2009) Drieluik - nr. 10 - december 2009 | 5
Architectenbureau Van Hoogevest bestaat 100 jaar
Kerkenspecialist van Amersfoort door: Koos van Noppen
Zijn grootvader ontwierp de Nieuwe Kerk en de Emma(üs)kerk en het kerkje aan de Appelweg. Zijn vader ontwierp de Adventkerk en de Ontmoetingskerk. Zelf is hij nu betrokken bij de restauratie van de Sint-Joriskerk en de herinrichting van de Nieuwe Kerk. Aangenaam: Gijsbert van Hoogevest, architect, kerkenspecialist. Het familiebedrijf bestaat 100 jaar. Gijs (1887-1968), de autodidact, begon in 1909 een eenmansbedrijfje. Zijn zoon Teus (1915-2005) zette diens levenswerk voort en Gijsbert (geb. 1951) bouwde het uit tot wat het nu is: een fullservice architectenbureau met 40 werknemers, inzetbaar op alle terreinen: begeleiding, uitvoering, techniek en uitwerking. Eén ding hebben de drie generaties gemeen: Het zijn meelevende protestanten die graag hard werken. Maar dat laatste heeft meer
met liefde voor het vak te maken dan met het calvinistische arbeidsethos, zegt Gijsbert. Van zijn vader is bekend dat geloof, werk en passie bij hem altijd samengingen. ‘Altijd als ik een kerk ‘af’ had, ging ik naar de eerste dienst. Dan was het werk pas echt af, dan leefde de kerk weer, vooral onder begeleiding van orgelmuziek.’
Kruiwagen Grootvader Gijs was een liefhebber van de ‘Amsterdamse School’ en een ‘vereerder van de baksteen’, vertelt Gijsbert: ‘Hij ging de stenen zelf selecteren bij de fabrieken. Kijk naar de Nieuwe Kerk en de Emmaüskerk, na zoveel jaren mankeert er niets aan. Voor het kerkje aan de Appelweg kocht hij een partij ‘misbaksels’: stenen die te dicht bij de vuurmond hebben gelegen. Het kerkje van de Gereformeerden in Hersteld Verband mocht niets kosten. Deze misbaksels waren spotgoedkoop. Maar onverwoestbaar hard.’ Dat Gijs actief was in de kerk – hij was diaken van de Nederlandse Hervormde Kerk – kwam zeker van pas als er opdrachten waren te verdelen. ‘Het verhaal gaat dat de kerkvoogden bij de bouw van de Nieuwe Kerk een deal sloten met Pothoven en Van Hoogevest – beiden architect en meelevende leden. Pothoven mocht het interieur uitvoeren, Van Hoogevest het exterieur. ‘Zo ging dat in die tijd’, zegt Gijsbert. Hij snapt het wel, maar vindt het eigenlijk maar niks. ‘Je moet op kwaliteit gekozen worden.’ Dankzij de familierelaties in predikantenkringen kwam er ook wel eens een opdracht binnen. ‘Tja. Ook vandaag heb je soms een kruiwagen nodig.’ Amper dertig jaar was de onbekende Gijs van Hoogevest, toen zijn ontwerp werd uitgekozen voor de kolossale Haagse Julianakerk. De predikant, de legendarische preektijger A.D. van den Bosch, was niet toevallig een persoonlijke vriend van Gijs.
Vernieuwend
Gijsbert van Hoogevest, sinds 2009 officier in de Orde van Oranje Nassau
6 | Drieluik - nr. 10 - december 2009
Teus was net zo vernieuwend als zijn vader. ‘Hij liet zich inspireren door collega’s in Denemarken en Zweden; hij ging daar ook kijken. De Adventkerk is een typisch voorbeeld van wederopbouwarchitectuur. Goedkoop materiaal en stapeling van functies (een kerkzaal boven, een ontmoetingsruimte beneden) en oorspronkelijk stalen ramen. Het ontwerp van het Corderius College trok landelijk aandacht. Brede gangen met ‘leerhoeken’, dat was niet eerder vertoond. Onder Teus breidde het bedrijf uit met het belangrijke onderdeel ‘restauratie-architectuur’. De doorbraak in dat specialisme was de prestigieuze opdracht voor de restauratie van vijf Utrechtse binnenstadskerken; ze zouden er twintig jaar aan werken. In de loop van dat project studeerde Gijsbert af in Delft. ‘Op een warme zomer stonden mijn vader en ik samen te schetsen in de nok van de Buurkerk, voor het herbestemmingsplan.’ (In de kerk is nu het museum ‘Van Speelklok tot Pierement’ gevestigd, red.). Jaren werkten ze nauw samen, vader en zoon. ‘Dat ging altijd goed. In de puberteit botste het wel eens, maar in het vak waren we het altijd snel eens. Hij was zeer vasthoudend.’
Zijn specialisme – restauratie-architectuur - komt Gijsbert goed van pas bij de huidige trend, het herbestemmen van gebouwen. ‘Tien jaar geleden hoorde je daar veel minder over. Nu doen we het vaak.’ Het gaat dan om oude fabriekspanden, maar vooral ook om kerkgebouwen. Aanpassen van (kerk)gebouwen aan eigentijds gebruik komt ook veel voor. Verlichting, verwarming, garderobe, keuken, pantry – alle aspecten komen dan voorbij. ‘De kunst is dan om het zo te doen dat het oude casco intact wordt gelaten. Een volgende generatie moet de toevoegingen schadeloos kunnen verwijderen, als ze dat zou willen.’
Officier Eén van Gijsberts grootste klussen was de restauratie van het raadhuis van Hilversum, in de jaren twintig gebouwd door Dudok, bekroond met een internationale prijs. Tijdens het jubileumfeest werd hij in dit raadhuis benoemd tot officier in de orde van Oranje Nassau, niet in de laatste plaats vanwege zijn inzet voor de kerk in Amersfoort. ‘Hij doet dit werk vanuit inhoudelijke betrokkenheid, degelijk, pragmatisch en betrouwbaar en zonder eigen belang’, luidde de motivering. Het afgelopen jaar heeft hij veel tijd geïnvesteerd in het voorzitterschap van de beroepingscommissie van De Brug. Maar dat is een ander verhaal.
Ontmoetingsruimte Het zou zo maar kunnen dat er in Amersfoort in de komende jaren een opdracht te verstrekken valt voor een nieuw kerkgebouw voor wijkgemeente ‘De Bron’. Diplomatiek: ‘We zullen zien. Persoonlijk
Nieuwe Kerk - ook een Van Hoogevest schepping
zou ik voor de Opstandingskerk herbestemming verkiezen boven sloop. Ook dat is een typisch voorbeeld van wederopbouwarchitectuur. Monumentenzorg heeft bijzondere belangstelling voor dergelijke panden. Zo zijn er besprekingen om de Adventkerk op de gemeentelijke monumentenlijst te krijgen. Dat vind ik een goede zaak.’ Welk Amersfoortse kerkgebouw is zijn favoriet? Hij denkt enige tijd na en kiest dan toch maar voor de Joriskerk. En ‘De Brug’, waar hij sinds een jaar of twaalf lid is? ‘De buitenkant is niet zo fraai, maar het is een efficiënt gebouw, met die grote voorhal. Dat is juist bij de meeste andere Amersfoortse kerkgebouwen het probleem, dat je geen ontmoetingsruimte hebt pal achter de voordeur.’ Nog een laatste vraag: Treedt Teus jr. (2003) in het voetspoor van zijn vader, grootvader en overgrootvader? ‘Dat moet hij helemaal zelf weten.’
Een eeuw bouwen en restaureren Als je op een kaart van Nederland met vlaggetjes zou aangeven waar Van Hoogevest Architecten hun sporen hebben nagelaten, zou dat een indrukwekkende parade te zien geven. Zo ontwierp Van Hoogevest onder andere de Julianakerk in Den Haag, het Jongensinternaat in Zeist (het huidige pand van ‘De Wittenberg’), het Corderius Lyceum, de gebouwen van Zon & Schild, De Lichtenberg, Tuindorp De Bilt, het gebouw van de Pensioenraad in Den Haag, verscheidene kerken in de Wieringermeerpolder. Ook was Van Hoogevest met maar liefst 31 woonhuizen een van de belangrijke bouwmeesters van het Amersfoortse Bergkwartier. Op de lange lijst afgeronde restauratieprojecten prijken onder andere de Onze-Lieve-Vrouwe toren in Amersfoort, kasteel Salentein, kasteel Amerongen, Huis Doorn, de Oude en Nieuwe Kerk in Delft, de Gertrudiskapel in Utrecht, de Grote Kerk van Harderwijk, de St. Jan in Gouda, de Oude Kerk in Ede, het gebouw van het Koninklijk Instituut voor de Tropen (Amsterdam), landgoed Beverweert (Werkhoven), kasteel Heemstede (Houten), het gebouw van de Rijksmunt in Utrecht, de St. Maartenskerk in Zaltbommel en de Sint Servaasbasiliek in Maastricht. Anno 2009 houdt de helft van de 40 werknemers zich bezig met nieuwbouw, de andere helft met restauratie. Momenteel loopt de restauratie van de Sint-Joriskerk in Amersfoort, de Bavo in Haarlem (tot 2016) en last but not least, de vernieuwing van het Rijksmuseum. Sporadisch wordt in het buitenland gewerkt. Zoals nu, in Frankrijk, waar Gijsbert als één van de adviseurs betrokken is bij de restauratie van het ‘College Néerlandais’. Ook Dudok. N.a.v. ‘Bouwen op historie; 100 jaar Van Hoogevest Architecten 1909-2009’; de rijk geïllustreerde geschiedenis stond onder eindredactie van Carien de Boer-van Hoogevest, van Kariatiden, bureau voor architectuurhistorie. Het boek is uitgegeven bij SUN.
Drieluik - nr. 10 - december 2009 | 7
FROM US WITH LOVE NAA R DE K E R K Na een aantal weken van dozen uitpakken, rommel en onregelmatigheid, brak er een ‘gewone’ zondagmorgen aan, of liever, waren wij eraan toe een ‘gewone’ zondagmorgen met kerkgang te beleven. Om het onszelf niet al te moeilijk te maken legden we de lange lijst met circa 73 kerken terzijde en beperkten we de keus voorlopig tot twee kerken waarvan we wisten dat Nederlandse collega’s zich daar al eerder aan verbonden hadden. Toevallig of niet betrof het kerken uit de twee grootste richtingen, Baptist en Methodist. Met de Baptistenkerk hadden we al een beetje ervaring: toen we vier jaar geleden goede vrienden opzochten, die toen in Enterprise woonden om dezelfde reden als wij nu, maakten we met hen een kerstdienst in de First Baptist Church of Enterprise mee. Onze vriendin was geïntroduceerd in deze kerk door Amerikaanse kennissen en na verloop van tijd lid geworden. Volwaardig baptist kun je pas zijn als je wordt gedoopt nadat je tot geloof in Jezus Christus bent gekomen en door middel van een openbare belijdenis Jezus als Verlosser en Heer hebt aangenomen. De doop geschiedt door volledige onderdompeling in water. De kinderdoop wordt in deze kerk verworpen, omdat baby’s nog niet bewust geloven. Ook onze vriendin was (opnieuw) gedoopt. Tijdens de dienst die wij destijds meemaakten, vond ook een doop plaats. De dominee was daartoe gehuld in een soort visserspak met lieslaarzen, de dopeling in een wit gewaad, en samen gingen ze te water in het doopbassin. Een indrukwekkend, maar voor ons ongebruikelijk schouwspel; en het was de wetenschap dat je, om bij deze kerk te horen, op enig moment deze volwassenendoop moet
door: Janine van der Meulen ondergaan, die ons, in ieder geval op dit moment, doet aarzelen om ons bij een Baptistenkerk aan te sluiten. Hoe we ons in deze dienst ook voelden. Zo gingen we nu op weg naar St. Luke United Methodist Church. Wij wonen een stukje buiten de bebouwde kom en het was daarom dat ons toen pas, in de buurt gekomen van de kerk, opviel dat er iets miste, iets wat in Nederland zo normaal is op zondagochtend: het klokgelui(d) dat ons ter kerke roept. Misschien is het op andere plaatsen in de VS wel gebruikelijk, maar hier hoor je op zondagmorgen helemaal niets vanaf de kerktorens. St. Luke’s is de kerk waar twee andere ons bekende Nederlandse gezinnen zich enorm thuis voelden. Op zondagochtend zijn er altijd twee diensten: om 9.00 uur is de Praise & Worship Service, dit is een zogenaamde Contemporary Service met modernere muziek; wij zijn naar de daaropvolgende dienst gegaan, de Traditional Worship Service om 11.00 uur. Dat ‘Traditional’ voor ons nog behoorlijk modern is, komt aan bod in de volgende ‘From US with love’. N.B. De familie Whittle – afkomstig uit Amersfoort en voor enkele jaren gestationeerd in de Verenigde Staten vindt het leuk reacties te krijgen. Mail naar:
[email protected]
AGENDA MIDDAGPAUZEDIENSTEN Woensdagmiddag van 12.30 tot 12.55 uur in de Lutherse Kerk, Langestraat 61. 2 december: ds. M.D. v.d. Giessen; organist; Elmar de Zwart 9 december: ds. J.H. Veefkind; organist: Gert Kuiper 16 december: ds. B. Borger; organist: Reeuwert Tromp
PROGRAMMERING RADIO KIK (KERKEN IN KEISTAD) Uitzendingen op zondag van 14.00-15.00 uur op Golfbrekerradio 87,5 mhz. Herhaling op maandag van 15.00-16.00 uur. Elke uitzending is tevens minimaal vier weken te beluisteren op: www. radiokik.nl Zondag 6 december: Dr. Rick Benjamins, docent aan de Prot. Theol. Universiteit en auteur van boeken over moderne theologie. Onderwerp: ‘Kijk verder dan Kuitert en Hendrikse!’ Zondag 13 december: Ds. D.Ph.C. Looijen, directeur IZB – voor zending in Nederland: ‘Waar draait het echt om in de kerk?’
EXPOSITIE KERSTSTALLEN Niet meer weg te denken uit Amersfoort: elk jaar weer een nieuwe collectie kerststallen in de St. Ansfriduskerk aan de Jacob Catslaan (op de Berg). Meer dan 300 dit jaar en te zien op zater8 | Drieluik - nr. 10 - december 2009
dag van 9.30-17.00, op zondag van 12.30-17.30 uur en op werkdagen van 9.30-21.30 uur. Dit alles in de periode van 11 t/m 20 december. Tijdens de avonduren en op zaterdag en zondag zorgen zangkoren uit de wijde omgeving voor een vocale omlijsting. Als hoogtepunt daarvan op vrijdagavond 11 december om 19.30 uur een kerstconcert van de Valleizangers uit Leusden (toegang €10). Toegang expositie: €2, kinderen 4-12 jaar €0,50 en kinderen jonger dan 4 jaar gratis. Zie ook: www.sintansfridus.nl
KERSTMUZIEK VAN BACH EN VIVALDI Op zaterdag 19 december geeft de Gereformeerde Oratoriumvereniging Magdiël een kerstconcert in de St. Franciscus Xaverius kerk aan ’t Zand. Aanvang 20.00 uur. Op het programma staan: de 1e Cantate uit het Weihnachtsoratorium en het Magnificat van Bach en het Gloria van Vivaldi. Solisten zijn sopraan Janneke Daalderop, mezzosopraan Marieke Koster, tenor Otto Bouwknegt en bariton Willem de Vries. Het Dordts Kamerorkest verzorgt de instrumentale begeleiding. Het geheel staat onder leiding van de nieuwe dirigent van Magdiël, Arno van Wijk. Voor meer informatie en kaarten: www.magdiel.nl
KERKLATIJN door: Anneke Verhoeven
SYNODE Het begrip synode is de laatste tijd zo vaak in het nieuws dat ook niet-kenners van het kerkelijk jargon er wel een beeld bij hebben. Letterlijk betekent het samen-komst . En dat is ook wat ds. Gerrit de Fijter, voormalig synodevoorzitter van de PKN, voor ogen had toen hij vorig jaar het idee lanceerde van een grote nationale synode, naar analogie van die historische bijeenkomst van 1618-1619 in Dordrecht. Deze 21e eeuwse variant, waar alle protestantse kerkgemeenschappen in vertegenwoordigd zouden moeten zijn, zou een gezamenlijk getuigenis aan de Nederlandse samenleving willen zijn. Geen overkoepelende kerkelijke vergadering waar vergaande besluiten worden genomen, maar meer een forum met een opbeurend woord voor de wereld. ‘Tegen de geest van afbraak en moedeloosheid in.’ Die grote synode zou ook nog in of bij Dordrecht gehouden kunnen worden – hoe symbolisch. De burgemeester van deze stad wil meewerken, dus de locatie is het probleem niet. Wat dan wel? Drie keer raden. Onder de ruim 30 aangeschreven kerkgenootschappen waren er die, toen de uitnodiging nog maar net binnen was, meteen al lieten weten weinig heil te zien in zo’n brede ontmoeting. Zowel aan de linker- als de rechterkant van het kerkelijke spectrum waren er mitsen en maren, onder meer over de credotekst die als uitgangspunt moest dienen. Voor de een te breed en te vaag, voor de ander juist te star en te dogmatisch. Over naar de gewone Generale Synode van de Protestantse Kerk. Leiding geven aan het leven en werken van de kerk – dat is de hoofdtaak van de synode. Ze zorgt voor de predikantsopleiding, houdt zich bezig met het werk van zending en werelddiaconaat, is bevoegd de kerkorde te wijzigen en specifieke regels te ontwerpen. De plaats van de kerk in de samenleving speelt daarbij een belangrijke rol. De synode bestaat uit 153 leden. De 75 classes vaardigen in totaal 148 predikanten, ouderlingen en diakenen af. Daarnaast zijn er nog vijf leden uit de Lutherse kerk. Een commissie die de kerkorde tegen het licht heeft gehouden, heeft overigens onlangs voorgesteld het aantal afgevaardigden te halveren – en zo tegemoet te komen aan het tekort aan menskracht, met overbelasting als gevolg. Op het moment van het schrijven van dit stukje, is er een synodevergadering in Lunteren aan de gang. Bovengenoemd voorstel om het aantal afgevaardigden te halveren is een van de agendapunten. De vergaderingen van de generale synode zijn in principe voor iedereen toegankelijk; wanneer er bij voorbeeld over (de benoeming van) personen wordt gesproken, trekken de synodeleden zich terug. Ook zijn de vergaderingen live via internet te volgen (www.pkn.nl).
COLOFON Drieluik is het maandblad van de Hervormde Gemeente, de Gereformeerde Kerk en de Evangelisch-Lutherse Gemeente te Amersfoort Redactieadres Operaweg 91, 3816 EC Amersfoort, tel. 4721124,
[email protected] (Adreswijzigingen zenden aan het Kerkelijk Bureau) Inleveren kopij Voor het nummer van 16 december (kerst/januari-nummer) uiterlijk 27 november inleveren Redactie Marja Brak (eindredactie), Corita Johannes-den Oudsten, Koos van Noppen, Anneke Verhoeven Medewerkers Gerard Raven, Sharon v.d. Kamp Protestants Kerkelijk Bureau Noordewierweg 131 (ingang Grebbestraat), 3812 DD, tel. 4610441,
[email protected] Openingstijden: ma t/m vr 9.00-12.00 uur Voor ledenadministratie en Drieluik: maandag-, dinsdag- en vrijdagmorgen. Voor collectebonnen: woensdagmorgen. Voor kerkelijke bijdragen: donderdagmorgen. Administratie Evangelisch Lutherse Gemeente J. Witlam, Plataanweg 5, 3828 BT Hoogland, tel. 4801749 Druk Drukkerij De Gans BV, Amersfoort www.pkn-amersfoort.nl De website van de Protestantse Gemeente Amersfoort (in wording) www.kerkpleinamersfoort.nl Wat er gebeurt in en rond de kerken www.kathedraalamersfoort.nl Wat kerken u te bieden hebben
Drieluik - nr. 10 - december 2009 | 9
HERVORMDE GEMEENTE
Adventkerk
KERK: Ringweg Kruiskamp 74, tel. 4720031 KOSTER: mw. Ineke Grünbauer, Jan Steenlaan 22, 3931 LC Woudenberg, tel. 2861711 INTERIM PREDIKANT: ds. C. Fieren, tel. 06-27141890,
[email protected] SCRIBA: A.P. van der Zee, Dinkelwijk 18, 3831 MG Leusden, tel. 8885283,
[email protected] PENNINGMEESTER: mw. C. Verduijn, Rietvelderf 46, 3822 ET, tel. 4567114,
[email protected] WIJKKAS: ING 1632147 BEZORGING KERKBLAD: J.C. Dogger, tel. 4725549 KOPIJ WIJKBERICHTEN: Joost van der Velden,
[email protected]
UIT DE KERKENRAAD In de vergadering van 2 november werd aan de hand van evaluaties door de verschillende onderdelen van het gemeentewerk gekeken naar de doelstellingen van het beleidsplan. We kunnen vaststellen dat er hard gewerkt wordt aan de realisering van de plannen. Zo zijn er diverse initiatieven op het gebied van het jeugdwerk, waaronder een nieuwe club op vrijdagavond en een missionaire kinderclub op zaterdagmorgen. De presentie van de gemeente van Christus in Kruiskamp wordt tevens zichtbaar in het initiatief van ‘Urban Expression’. Vanuit de baptistengemeente zijn echtparen in de wijk gaan wonen om contacten te leggen met wijkbewoners. Naast hen staan, buren helpen en iets laten zien van het leven als christen. Onze evangelisatieouderling, Emil Hartman, is hier nauw bij betrokken. Verder proberen
de ouderlingen het kringwerk en het onderlinge pastoraat te stimuleren. Dit zijn langdurige processen, waaraan zeker de komende tijd verder zal worden gebouwd. Er was ook aandacht voor de afscheidsbijeenkomst met ds. en mw. De Vreugd, die de Algemene Kerkenraad organiseert. Omdat hierover vragen zijn gerezen, zal de AKH op de weekbrief een toelichting geven. Ook is door de AKH een brief geschreven aan ds. De Vreugd. Een deel van de beroepingscommissie is gevraagd te helpen bij de diensten van 17 januari 2010 rond de komst van ds. Looijen. De consulent, ds. Kamphuis en onze interim-predikant ds. Fieren zullen voorgaan in de bevestigingsdienst ’s morgens in de Adventkerk. ’s Middags zal ds. Looijen in een dienst van onze wijkgemeente voorgaan in de St. Joriskerk. Het is een bescheiden traditie dat de predikan-
ten van de Adventkerk daar intrede doen. De Joriskerk is immers de ‘moederkerk’ van onze stad en leent zich beter dan ons kerkgebouw voor het ontvangen van gasten en het feliciteren en koffiedrinken na de dienst. Na het inwinnen van namen bij de gemeente stelde de kerkenraad een verkiezingslijst vast voor de ambtsdragersverkiezing, die eind november moet plaatsvinden. We hopen en bidden dat de dan verkozen broeders de naar hen uitgegane roep zullen verstaan en positief beantwoorden. We zien er naar uit straks met een goed bemenste kerkenraad en goed bemenste onderdelen van het gemeentewerk samen te werken aan een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis van onze gemeente. Doet u mee?! Namens de kerkenraad, Gert Jan Kraaikamp KUSSENGEVECHT IN DE KERK Vorige maand is de nieuwe kinderclub Toppers gestart, voor kinderen vanaf groep 4. Om dat te vieren mochten alle kinderen een nachtje logeren in de kerk. Het was een groot feest: 21 kinderen lagen naast elkaar in een zaal onder in de kerk. Immanuelle: ‘We mochten zelf een plekje kiezen voor onze slaapzak en we deden buiten in
‘IEDERE KEER WEER EEN FEEST’ In de kindernevendienst wordt deze maand toegewerkt naar Kerst. Majorie Laseur, dit seizoen nieuw in de kindernevendienstleiding, vertelt erover. Majorie is juf van groep 1/2. Majorie, hoe is het in de nevendienst? ‘Het is zo mooi om te zien hoeveel deze jonge kinderen (ze zijn allemaal vier vijf of zes jaar) al weten van de Bijbel. Ze luisteren ook erg goed naar de verhalen. Als ik met ze ga praten over hoe de Bijbel in hun leven past, krijg ik zulke mooie antwoorden. Dat maakt het voor mij iedere keer weer een feest om de groep te leiden. Er komen iedere keer zo'n achttien kinderen. Soms komt er een vriendje of vriendinnetje mee. Of een kindje dat bij opa en oma logeert.’ Is er dit jaar weer een kerstproject? ‘Ja natuurlijk! Het begint op 29 november en het thema is: ‘De hemel gaat open’. Op de website van ‘Vertel het maar’ (www.vertelhetmaar.nl) kun je er meer over lezen of het projectlied beluisteren.’ Kun je al iets vertellen over de kerstviering in de avond van 24 december? ‘Alleen dat het elk jaar erg gezellig is met alle kaarsjes die dan branden en dat er meestal een levendig kerstverhaal is. Alle papa's, mama's, opa’s en oma’s, buren en kennissen zijn natuurlijk ook uitgenodigd bij deze kinderdienst.’ Mensen die willen helpen met de organisatie van de kerstviering zijn van harte uitgenodigd contact op te nemen met Rinske Pap:
[email protected]. Joke Bosch 10 | Drieluik - nr. 10 - december 2009
EVEN VOORSTELLEN ERIK SCHUITEMAKER (LIJSTERSTRAAT 26,
[email protected]) Wie ben je en wat doe je in de week? ‘Ruim een jaar woon ik in Amersfoort, sinds een paar maanden in een flat vlak bij de kerk, aan de Lijsterstraat. Ik heb het appartement gekocht en woon er met drie huisgenoten. Mijn studie werktuigbouwkunde volgde ik in Rijswijk en nu doe ik bureauwerk bij een installatiebedrijf. In mijn vrije tijd klus ik aan mijn huis en sleutel ik graag aan auto’s. Of ik bezoek vrienden of ga mountainbiken bij Birkhoven.’ Waarom koos je voor de Adventkerk? ‘Eerst ging ik met vrienden mee naar de evangelische gemeente Rafaël. Ik kende hen nog van het halfjaar dat ik op de Evangelische Hogeschool zat en de korte opleiding Traject volgde. Maar Rafaël sloot niet zo aan bij wat ik gewend was – ik ben opgegroeid in hervormd Katwijk. Ik miste de tweede dienst bijvoorbeeld. Op een zondag ben ik de Adventkerk binnengelopen en dat beviel wel. Toen ik een uitnodiging voor de 20+ kring kreeg, ben ik daarop ingegaan en zodoende zit ik hier. Ik heb het goed naar m’n zin.’ Wat mis je nog in de Adventkerk? ‘Geen idee. Sommige dominees spreken meer aan dan andere. Laatst heb ik erg genoten van een preek van dr. G. van den Brink over de verloren zoon; zulk soort bijbelstudiepreken hoor ik graag.’ Waarvoor moeten ze je nooit vragen in de kerk? ‘Moeilijke vraag. Ik denk niet dat jeugdwerk mijn ding is. Bij het studentennetwerk Studentpoint waarvan ik lid was tijdens mijn EH-studie, heb ik met anderen een Alpha-cursus geleid. Zoiets doe ik liever. De theologische kring van de Adventkerk lijkt me ook interessant, maar drie boeken per jaar lezen zal me niet lukken.’ Joke Bosch
Wij hopen op een gezellige middag en we hopen velen te begroeten. De HVD commissie
het donker levend stratego. Het was heel leuk!’ Natuurlijk werd ook een kussengevecht gehouden. Of de kinderen veel geslapen hebben? Jij mag het raden! Wil je ook meedoen met Toppers? Vrijdagavond om de week van 19.00 tot 20.15 uur in de Adventkerk. Zie www.adventkerk.nl. ADVENTVIERING Op 16 december, om 15.30 uur, worden de oudere gemeenteleden hartelijk uitgenodigd voor de Adventviering in het Adventcentrum. U kunt zich opgeven bij Betsie Alberts, tel. 4561697. Graag bellen tussen 17.00 en 19.00 uur. Hebt u vervoer nodig, dan hoort zij dit ook graag van u.
ACCEPTGIRO ACTIE EVANGELISATIEWERK Op 25 oktober is bij de weekbrief een brief toegevoegd waarin aandacht werd gevraagd voor het evangelisatiewerk dat vanuit de Adventkerk in de wijk plaatsvindt. We proberen manieren te vinden om in contact te komen met de mensen uit de wijk en om met hen het Evangelie te delen. De gemeente heeft immers de opdracht om de rijkdom van het Evangelie door te geven. Er zijn vele manieren om betrokken te zijn bij missionaire activiteiten. Met onze tijd, onze inzet voor de ander, gebed, maar ook met ons geld. Immers, wat we van God gekregen hebben, mogen we niet voor onszelf houden. Mocht u de brief van 24 oktober niet ontvangen hebben, dan wil ik u via deze weg alsnog vragen of u het evangelisatiewerk vanuit de Adventkerk finan-
cieel wilt steunen. Elk bedrag wat u kunt missen is daarbij welkom. U kunt uw gift overmaken naar: Bankrekeningnummer: 16.32.147 t.n.v. Hervormde Wijkgemeente Adventkerk, o.v.v. Evangelisatiewerk. Alvast hartelijk dank, Emil Hartman, evangelisatieouderling GIFTEN Ontvangen giften tijdens collecten 18/10 t/m 8/11: via ds. v.d.H. € 15 voor de GZB; via NN € 40 voor de wijkkas/kinderclub. KOPIJ Inleverdatum voor de volgende Drieluik is 4 december (kerst/januari-nummer). Kopij aanleveren bij Joost van der velden (
[email protected]). GROET Een hartelijke groet aan u allemaal, in het bijzonder aan de zieken, alleenstaanden en kerkradioluisteraars. Joost van der Velden
Drieluik - nr. 10 - december 2009 | 11
HERVORMDE GEMEENTE
Bergkerk
KERK: Dr. A. Kuyperlaan 2, tel. 4617917, fax 4657027,
[email protected] PREDIKANT: ds. J. van Baardwijk, tel. 4613767 (te bereiken ma t/m vr van 9.00-9.30 en 18.00-18.30 uur),
[email protected] COÖRDINATOR PASTORAAT: mw. A. van Leeuwen, tel. 4616232 SCRIBAAT: mw. J. Mosterd-Idema, p/a Dr. A. Kuyperlaan 2, 3818 JC, tel. 4617328 (na 18 uur), bij spoed: 06-45087560,
[email protected] BEHEERDER: R.Th.Buijk PENNINGMEESTER: R.Th. Buijk, ING 525946, Bank 43.26.13.404. INTERNET: www.bergkerk.nl
AGENDA Di 1 december 10.00 uur Gesprek in de morgen Wo 2 december 10.00 uur Gesprek in de morgen Do 10 december 10.00 uur Adventsstukjes maken (HVD) Wo 16 december 20.00 uur Wijkkerkenraad ADVENT Er zijn vier zondagen van advent, ze vallen bijna helemaal in de maand december en ze hebben huns ondanks iets meegekregen van feestverlichting, sinterklaasvieringen en koopavonden. Een popelende tijd, die Advent, maar ook door al die opgeschroefde spanning wat vermoeiend. In elk geval heeft Advent het karakter van een aanloop, straks springen wij het nieuwe jaar in. Wij hopen goed terecht te komen. Die opvatting van Advent als aanloop is niet oorspronkelijk. Zij is niet oud-christelijk en zij is ook niet goed-christelijk… Advent is van oorsprong een zinnebeeld van het komende rijk, van de wending ten goede, in de herfstweken verwacht en voorbereid. De herfsttijd gaat over in de adventstijd. Advent is de viering van de keer ten goede. (fragment uit Stille Omgang, notities van Willem Barnard) VIEREN Zondag 29 november, 1e zondag van Advent - Ad te, Domine, levav, Tot U, Heer, hef ik mijn ziel op; mijn God, op U vertrouw ik (Psalm 25:1-2a). Psalm 25: Heer, maak mij uw wegen bekend, leer mij uw paden, leid mij in uw waarheid en leer mij, want Gij zijt de God van mijn heil. U verwacht ik de ganse dag. Gedenk uw barmhartigheid, Heer, en uw gunstbewijzen, want die zijn van eeuwigheid. Lezingen: Romeinen 13:11-14 en Lucas 12 | Drieluik - nr. 10 - december 2009
1:1-25 (het verhaal van Zacharias). Zondag 6 december, 2e zondag van Advent - Populus Sion. Gij volk van Sion, zie, de naam des Heren komt van verre om de volkeren te verlossen. Hij zal zijn machtige stemdoen horen en gij zult u van harte verheugen (Jesaja 30:19,27,30). Psalm 80: Herder Israëls, neem ter ore! Gij, die Jozef leidt als schapen, Gij, die op de cherubs troont, verschijn in lichtglans. Wek uw sterkte op, voor Efraïm, Benjamin en Manasse; en kom tot onze verlossing. Uw bescherming zij over de man van uw rechterhand over het mensenkind dat Gij U hebt grootgebracht. Here, God, der heerscharen, herstel ons, doe uw aanschijn lichten, opdat wij verlost worden. Lezingen: Romeinen 15:4-13 en Lucas 1:26-38 (aankondiging van de geboorte van Jezus). Zondag 13 december, 3e zondag van Advent - Gaudete Verblijdt u in de Heer te allen tijde! Wederom zal ik zegen: verblijdt u! Uw vriendelijkheid zij alle mensen bekend. De Heer is nabij (Filippenzen 4:4-5). Psalm 85: Gij zijt uw land goedgunstig geweest, o Heer, in het lot van Jacob hebt Gij een keer gebracht; herstel ons, o God van ons heil, doe teniet uw afkeer van ons! Waarlijk, zijn heil is nabij hen die Hem vrezen, zodat heerlijkheid in ons land woont. Trouw spruit voort uit de aarde, en gerechtigheid ziet neer van de hemel. Lezingen:1 Korintiërs 4:1-5 en Lucas 1:3956 (Maria en Elisabeth ontmoeten elkaar). Voorganger: dr. H. de Roest
Zondag 20 december, 4e zondag van Advent - Rorate coeli Dauwt, hemelen, van boven en laten de wolken gerechtigheid doen neerstromen: de aarde opene zich opdat het heil ontluike (Jes. 45:8a). Psalm 19: De hemelen vertellen Gods eer, en het uitspansel verkondigt het werk van zijn handen; de dag doet sprake toestromen aan de dag en de nacht predikt kennis aan de nacht. Hij heeft in de hemelen een tent opgeslagen voor de zon, die is als een bruidegom die uit zijn bruidsvertrek treedt, jubelend als een held om het pad te lopen. Lezingen: Filippenzen 4:4-7 en Lucas 1:5780 (geboorte van Johannes)
LESSONS & CAROLS Zondag 20 december, 17.00 uur. Het ‘Festival of Lessons & Carols’ is een Engelse traditie, ontstaan in de negentiende eeuw, waarvan de structuur teruggaat op het grondpatroon van de getijde diensten. We kiezen er daarom voor de ‘Lessons & Carols’ op zondagmiddag in de vespers een plaats te geven. We zingen bekende en onbekende carols in het Engels en vertaald en horen de lessons die toeleiden naar het Kerstfeest. We vieren de liturgie van ‘Lessons & Carols’ samen met de Lutherse gemeente.
AMERSFOORTSE BERGREDE We kijken terug op een inspirerende avond, waar Jan Terlouw zijn ‘bergrede’ uitsprak. Bevlogen, erudiet en inspirerend. In een volle Bergkerk ontstond als vanzelf het gesprek. Een geslaagde 3e Amersfoortse Bergrede. De tekst is evenals vorige jaren in een mooi boekje uitgegeven. U kunt de boekjes verkrijgen in de kerk. WIJ GEDENKEN Walter Hendrik Knoll, (Madoerastraat 43). Dinsdag 10 november 2009 is hij op 85-jarige leeftijd thuis overleden. In dezelfde kamer met uitzicht op de tuin, waar tien jaar geleden zijn vrouw Liesbeth was
overleden, is hij in de nabijheid van zijn beide dochters Saskia en Ingeborg rustig ingeslapen. Walter Knoll heeft veel bereikt in zijn leven. Als Delfts ingenieur heeft hij hard gewerkt en tot op hoge leeftijd bleef hij actief betrokken op zijn vakgebied. Een man met brede interesse en een groot netwerk. Vele oorkondes en zijn koninklijke onderscheiding tot officier in de Orde van Oranje-Nassau getuigen van zijn verdiensten op allerlei terrein. Voor zijn kinderen en kleinkinderen was hij een betrouwbare en betrokken vader en opa. Hij leefde met kwaliteit, nauwkeurigheid en structuur. Vele jaren was hij samen met zijn vrouw actief betrokken bij de gemeente rond de Bergkerk. Hij was voorzitter van de wijkkerkenraad, van de wijkraad van kerkvoogden en van de Stichting Amersfoortse Bergkapel. Wij gedenken hem in dankbaarheid. Zaterdag 14 november hebben wij hem vanuit de Bergkerk begraven. In de dienst klonken woorden uit Psalm 139: ‘Gij zijt om mij heen, van achter, van voren. Gij houdt mij omvat, uw hand rust op mij’. J. van Baardwijk UIT DE WIJKKERKENRAAD Met dankbaarheid en blijdschap kunnen we u meedelen dat dhr. Bas van ’t Eind
BIJ DE DIENSTEN Zondag 6 december is mevr. Joke de Zwaan-van de Pol uit Driebergen onze voorganger. Het is de tweede zondag van Advent. In de kindernevendienst gaat het over het huis van Maria, waar de engel Gabriël binnenkomt om Maria iets heel bijzonders aan te kondigen (Lucas 1:26-38). Zondag 13 december zal onze stagiaire Marjan de Vries voorgaan in de dienst. Centraal staat de ontmoeting tussen Maria en Elisabeth, die uitloopt in de lofzang van Maria (Lucas 1:39-56). Na de verkondiging zingt onze cantorij een prachtig Magnificat in gregoriaanse stijl. Als de Tafelviering begint, neem ik de rol van voorganger op me, omdat je voor de bediening van het Avondmaal nu eenmaal een bevestigd predikant moet zijn. Zondag 20 december is ds. Jan van der Linden uit Driebergen onze voorganger. Het is de vierde zondag van Advent. In de
als voorzitter van de diaconie is voorgedragen. Deze vacature was sinds een half jaar vacant. Als vanuit de gemeente geen bezwaren komen zal de bevestiging plaatsvinden in januari. JEUGD EN JONGEREN De komende weken staan de diensten met de kinderen van de Westhill in het teken van kerst. We nemen een kijkje in de spreekkamer van dokter Lukas en zien de wonderlijke gebeurtenissen die zich afspelen in de periode voor de geboorte van Jezus. Rond de 15 komt bij elkaar op 29 november en 13 december.
kleinste tijdens de dienst worden opgevangen, zoeken we een coördinator. Het maken van een rooster is de belangrijkste taak. Graag uw reactie naar Jannet Mosterd, tel. 4617328, e-mail:
[email protected] Jannet Mosterd
VACATURES Voor de Westhill zijn we op zoek naar twee medewerkers. Twee maal in de zes weken heb je dienst en deze bereiden we gemeenschappelijk voor met ds. Jan van Baardwijk aan de hand van de bijbelverhalen en de verwerkingen uit ’Bonnefooi’ en ‘Kind op zondag’ . Bij Rond de 15 is ook een vacature. Het is de bedoeling dat er vier medewerkers zijn. Om de week komen de jongeren bij elkaar in hun eigen ruimte. Thema’s worden besproken, steeds met twee leiders. Ook excursies of andere activiteiten worden georganiseerd. Voor de crèche op zondag, waar de aller-
HVD-COMMISSIE Ook dit jaar zorgt de HVD-commissie voor een adventgroet aan oudere gemeenteleden, die niet of niet vaak meer naar de diensten op zondag kunnen komen. De groet gaat ook naar mensen die in bijzondere of moeilijke omstandigheden verkeren, met de intentie hen ook op deze manier aandacht te geven namens de Bergkerkgemeenschap. De medewerk(st)ers van de bezoekteams nodigen we graag uit om op donderdag 10 december vanaf 11.00 tot 12.30 uur de attentie met kerstgroet te komen ophalen in de Bergkerk. De koffie staat dan klaar. Vele handen maken licht werk. Mocht u geen deel uitmaken van een bezoekteam, maar wel gelegenheid hebben om ook een paar stukjes weg te brengen, dan kunt u dit van tevoren bij mij melden. Dat is handig vanwege de verdeling over de diverse medewerkers (e-mail:
[email protected], tel. 4616232. Ank van Leeuwen, secretaris
GEREFORMEERDE KERK
Fonteinkerk
KERK: Robert Kochstraat 4, tel. 4614995 PREDIKANT: ds. W. Verschoor, Koolzaadland 18, 3833 CJ Leusden, tel. 4324351,
[email protected] (tel. spreekuur dinsdag t/m vrijdag 8.30-9.00 uur) SCRIBA: M. Ruiter, Dorresteinseweg 98, 3817 GD,
[email protected] WIJKDIACONIE: Rekeningnr. 457674733 WEBSITE: www.fonteinkerkamersfoort.nl
kindernevendienst gaat het opnieuw over de oude priester Zacharias. Zijn zoon wordt geboren, en wordt Johannes genoemd. Dan zingt Zacharias een hoopvol, prachtig loflied (Lucas 1:57-80). Donderdag 24 december is het alweer kerstavond. Om 19.00 uur begint er in onze Fonteinkerk een vrolijke en verrassende musical. Mis het niet! Gezegende, inspirerende vieringen toegewenst! AVOND OVER GELOOFSOPVOEDING Op dinsdag 1 december zal er in de Fonteinkerk een avond gehouden worden voor alle ouders van tieners (10 t/m 17 jaar).
Aanvang: 20.00 uur. Stilgestaan zal worden bij thema’s die te maken hebben met de opvoeding van deze leeftijdsgroep. De avond is voorbereid door onze jeugdouderling Erik Renkema, onze stagiaire Marjan de Vries en door mijzelf. We hebben er een aantrekkelijke mix van leren (informatie ontvangen, met name over de zeven facetten van geloofsopvoeding, en over de verschillende stadia van geloofsontwikkeling) en delen (het uitwisselen van ervaringen) van gemaakt. Alle belangstellenden van harte welkom! Met hartelijke groet, Wim Verschoor Drieluik - nr. 10 - december 2009 | 13
OECUMENISCH OECUMENISCH
Centrumviering
KERK: Westsingel 30 PREDIKANT: ds. W. Verschoor, Koolzaadland 18, 3833 CJ Leusden, tel. 4324351,
[email protected]
KOMENDE VIERING Zondag 6 december is er weer een Centrumviering, vanaf 12.00 uur in de Johanneskerk. Thema: Ontmoeting met een engel. In Lucas 1:5-22 lezen we hoe de engel Gabriël een boodschap brengt aan de oude priester Zacharias. Deze reageert vol angst, en even later vol ongeloof. Dat hij daarna maandenlang moet zwijgen is in zekere zin een straf. Maar je zou dit
zwijgen, deze stilte óók kunnen zien als een noodzakelijke voorwaarde om open te leren gaan voor het wonder. De wezenlijk waardevolle dingen van het leven zijn niet in woorden te vangen, en je kunt ze ook niet werkelijk ervaren als je maar aan het praten blijft. Hein Hof bespeelt het orgel en de piano, en Riemer Poortstra is onze cantor. En zoals altijd hebben de kinderen weer hun
eigen kinderviering. Welkom in de Johanneskerk op 6 december! Om 11.55 uur beginnen we met ‘inzingen’. KERSTNACHTDIENST Ook alvast de aankondiging van de kerstnachtdienst met veel zang en muziek en een bijzonder verhaal op donderdagavond 24 december om 22.00 uur. Het zgn. Centrumkoor gaat een paar prachtige liederen instuderen. Met hartelijke groet, Wim Verschoor
PROTESTANTSE GEMEENTE Locatie DE OPEN HOF KERK: Vogelplein 1, tel. 4728167 BEHEERDER: C. van Heiningen, tel. 4728167, b.g.g. 4750121 PREDIKANT: ds. R.G. van der Zwan, Fuutstraat 18, 3815 JP, tel. 4755158,
[email protected] (ook voor kopij wijkberichten) SCRIBA: J.M. Garritsen, Rogaarplein 7, 3815 MD, tel. 4725071,
[email protected] PENNINGMEESTER: C. van Heiningen, banknr. 65.28.58.201 t.n.v. C. van Heiningen AUTODIENST: H.J. Verbaan, tel. 4723682
Locatie OPSTANDINGSKERK KERK: Euterpeplein 1, tel. 4720290 KOSTER: Th. Leijen, tel. 4808187 PREDIKANT (parttime): ds. B. Borger (werkzaam op dinsdag en donderdag, incl. avond), Van Randwijcklaan 181, 3815 MS, tel. 4799080,
[email protected]
De Bron
in het Koninkrijk van God. De lezing is Lucas 1:1-25. Zondag 6 december: We houden een gezamenlijke dienst in de Opstandingskerk. Zondag 13 december: Op derde advent is opnieuw Sjoerd Muller onze voorganger. In het adventsproject wordt vandaag Lucas 1: 39-56 gelezen: de ontmoeting tussen Elisabet en Maria. Zondag 20 december: Op vierde advent gaat ds. Woltinge in De Open Hof voor. De lezing is Lucas 1:57-80.
BIJSTAND IN HET PASTORAAT: mevr. Leni van der Zwaag, tel. 4562727 SCRIBA: J.J.J. Merkens, Soeverein 72, 3817 HV, tel. 4620446,
[email protected]
PENNINGMEESTER: R. Fennema, banknr. 4929914, t.n.v. Wijkkas par. D. Geref. Kerk Amersfoort AUTODIENST: G. Doornekamp, tel. 4720729 KOPIJ WIJKBERICHTEN: J. van Kalsbeek, tel. 4723707,
[email protected] BIJ DE EREDIENSTEN ‘Het licht schijnt overal’. Zo luidt het thema voor het advent- en kerstproject. Centraal staan de plaatsen waar de gebeurtenissen rond de geboorte van Jezus zich afspelen. Het begint op de meest gewijde plaats die je maar kunt bedenken: het altaar in de tempel in Jeruzalem. Vervolgens komen we in Galilea, een uithoek, ‘gebied van de ongelovigen’ zeiden ze er vroeger wel van. Wat een contrast! De derde plek is een huis in het bergland van Juda waar zoveel vergeefs gebeden is. Het vierde decor is dat bergland; wat erin dat huis gebeurt wordt door heel het bergland doorverteld. Het hoogtepunt van de geschiedenis vindt echter weer plaats op een onbeduidende plek, 14 | Drieluik - nr. 10 - december 2009
een dierenverblijf in het stadje Betlehem. Opnieuw: wat een contrast! De laatste plek brengt weer terug bij het begin: de tempel in Jeruzalem. Maar waar het begon met sprakeloosheid, eindigt het met een loflied dat van grenzenloze perspectieven weet: Gods licht schijnt overal! Welkom om zo naar kerstmis toe te gaan leven en dan het feest te vieren. LOCATIE DE OPEN HOF Zondag 29 november: Op eerste advent, tijd van verwachten, vieren we het avondmaal. In deze maaltijd speelt verwachting ook een grote rol. De Gastheer die in brood en wijn zichzelf geeft, spreekt over de toekomst wanneer het vervuld zal zijn
LOCATIE OPSTANDINGSKERK Zaterdag 28 november is er een Avondmaalsviering voor ouderen en voor hen die niet meer regulier in de kerkdiensten kunnen komen. Deze viering is in De Brug en begint om 16.00 uur. Voorganger is ds. Van Wageningen. Geeft u aan de diakenen door als u vervoer nodig heeft? Zondag 29 november 1e Advent. In de Adventsperiode lezen we dit jaar de eerste twee hoofdstukken van Lucas. Deze zondag horen we van de aankondiging van de geboorte van Johannes, uit Lucas 1. (Lees ook het stukje van Van der Zwan hierboven onder de titel 'Het licht schijnt overal'). We vieren in deze dienst ook het Heilig Avondmaal. Zondag 6 december, 2e Advent. We vervolgen de lezingen uit Lucas. Ds. Van der Zwan gaat voor in een gezamenlijke dienst. ’s Middags is er een DMB-dienst met als voorganger ds. Vermaat uit Veenendaal.
Zondag 13 december, 3e Advent. Op deze zondag staat Maria centraal. We horen haar lofzang, Lucas 1:39-56. In 2009 hadden we als doel voor de avondmaalscollecten het werk van SKIN, Samen Kerk In Nederland. SKIN is een organisatie binnen de PKN die een platform wil zijn voor allochtone christenen in Nederland. Christenen uit Afrika, Azië en Latijns Amerika komen door SKIN met elkaar in contact. De ZWO-commissie heeft contact met Angolese christenen en een paar van hen komen op zondag 13 december zingen in de Opstandingskerk. Bert Prinsen schrijft hierover namens de ZWO-commissie: Juist in deze adventstijd is het voor ons bijzonder dat vijf Angolese christenen met en voor ons willen zingen. Deze jonge mensen zijn indertijd hun land uitgevlucht toen de oorlog daar uitbrak. Velen van hen wonen in Nederland. Ze voelen zich thuis hier, al is het heimwee groot. Onder hen zijn ook christenen die in Amersfoort wonen. Ze zingen in verpleeghuizen en in hun diensten die nu in Amsterdam zijn. Hun kerkgenootschap heet L’église sans précieux. Ze zingen a capella over de liefde van Jezus voor ons. Hopelijk zijn we met velen hier de toehoorders van. Zondag 20 december, 4e Advent. We komen samen in De Open Hof. KERST 2009 De kerstdiensten zullen in het kerst/ januari-nummer van Drieluik aan de orde komen. Wel alvast iets over de kerstnachtdienst. Inmiddels is daarvoor een gelegenheidskoor van gemeenteleden aan het oefenen. Maar als u ook mee wilt doen, bent u nog hartelijk welkom. Enige koorervaring is gewenst. Marijke Meijer, Marjan van Rooyen en ds. Berend Borger kunnen u meer informatie geven. IN MEMORIAM Teuntje Wiskerke-Vedder, 22 juni 1921 - 8 november 2009 Op dezelfde datum als haar man vier jaar geleden overleed, is mevrouw Wiskerke in Jezus ontslapen. Zo staat dat op de rouwkaart en in dat geloofsvertrouwen stond ze in het leven en dacht ze over sterven. Dertig jaar is ze gehuwd geweest. Tot aan haar huwelijk woonde ze bij haar ouders en dreef ze een boekhandeltje in Spakenburg. Door haar huwelijk met een weduwnaar met twee zoons vertrok ze naar Enschede. Een hele verandering die achteraf niet altijd zo gemakkelijk was. Maar ze was er
de vrouw niet naar om bij de pakken neer te zitten. Nadat haar man overleden was, kwam ze in woonzorgcentrum De Liendert wonen. Zo was ze dichter bij haar familie, in het bijzonder drie nichten en hun gezinnen, voor wie ze veel maar dan zomaar een tante was. Tante Thea was voor hen als een fijne oma. De medebewoners van De Liendert herinneren zich haar als een lieve vrouw. Met haar onbevangenheid en humor wist ze er nog mooie jaren van te maken. Opeens was daar het einde van haar leven hier. Ze was er niet bang voor. ‘In uw handen beveel ik mijn geest’. Dat woord van Psalm 31, dat Jezus op het kruis ook gebeden heeft, mocht zij zich eigen maken. Het was haar wens dat dit woord gelezen zou worden in de afscheidsdienst die op vrijdag 13 november is gehouden in de kapel van De Liendert. Aansluitend vond de begrafenis plaats te Bunschoten. Ze werd begraven in het graf van haar ouders. Zo werd de cirkel van haar leven hier op aarde rond. We wensen haar kinderen en kleinkinderen, tante- en omazeggers troost en kracht om het verlies van deze lieve vrouw te dragen. (RZ) ADVENTSVESPERS Op weg naar Kerst zijn er in de Andreaskapel twee vespers. De eerste is op vrijdag 4 december. Voorganger is dan kandidaat J. van Schaik uit De Brug. Aanvang 19.00 uur. De tweede vesper is op vrijdag 18 december, voorganger ds. B. Borger. Deze begint ook om 19.00 uur. Beide vespers zullen worden begeleid door de heer J. Post op orgel. ADVENTSMIDDAG In de Adventsmaand bereiden we ons voor op het feest van de geboorte van Jezus. Op dinsdagmiddag 8 december wordt in de wijkzaal van de Opstandingskerk een Adventsmiddag gehouden voor ouderen van wijkgemeente De Bron. Muzikale medewerking wordt verleend door Marijke Meyer, die op de piano begeleid zal worden door ds B. Borger. Uw eigen stemgeluid zal meeklinken in de mee te zingen bekende advent/kerstliederen. Aanvang 15.00 uur. We beginnen met een kopje koffie en daarna volgt de viering. De middag wordt afgesloten met een eenvoudige broodmaaltijd. De catering is in handen van Ellen van de Bunt. Om uiterlijk 18.30 uur zal de bijeenkomst beëindigd zijn. Indien u vervoer nodig heeft laat ons weten s.v.p. Leni van der Zwaag (4562727); Elly Boon (4753205); Janet
Kuijt (4754037). Een ieder hartelijk welkom! TEN SLOTTE U las het al: dit jaar is de titel van het Advents- en kerstproject: Het licht schijnt overal. Dat het licht van Christus in deze tijd ook over u mag opgaan. Gezegende adventsweken gewenst. Ds. R.G. v.d. Zwan Ds. B. Borger DIENST MET BELANGSTELLENDEN In de Dienst met Belangstellenden van zondag 6 december gaat voor ds. P. Vermaat uit Veenendaal. Het thema voor de dienst is WAAROM? Een vraag die op zoveel verschillende momenten wordt gesteld. Het antwoord op die vraag wil ds. Vermaat proberen te geven aan de hand van Lukas 9:37-42. Het mannenkoor De Veluwse Zangers uit Harderwijk o.l.v. Jaap de Ruijter verleent medewerking. De samenzang wordt begeleid door organist Piet de Vries. De dienst begint om 17.00 uur; vanaf 16.45 uur is er koor- en samenzang. Na de dienst is er gelegenheid om koffie/ thee te drinken in de gemeentezaal.
De Veluwse Zangers DANKWOORD Voor ons was het hartverwarmend en een grote troost dat er zoveel mensen om ons heen hebben meegeleefd na het overlijden van mijn lieve vrouw, onze moeder en oma Annechien Kramer-Sagel (Annie). Het gemis zal blijven, maar het besef dat zij bij zoveel mensen geliefd was, blijft voor ons een dankbare en waardevolle herinnering. Gerrit Kramer, Eddy, Marry en Bob, Roelie en Henk, Anja en John
VERENIGINGEN Advent- en Kerstviering De Vrouwengroepen De Rank, Monica en Rondom het Woord hopen op 16 december gezamenlijk Advent en Kerst te vieren. De liturgie van de Protestantse Vrouwenorganisatie {PVO} ‘Verwachting en geboorte Drieluik - nr. 10 - december 2009 | 15
van hoop’ zal door enkele leden met ons worden doorgenomen. Wilt u het novembernummer van In Gesprek meenemen voor de liturgie? Er wordt weer een broodmaaltijd gehouden. Verrassingselementen zullen zeker niet ontbreken. De viering wordt gehouden in de benedenzaal van de Opstandingskerk en we beginnen om kwart voor vier in verband met avondactiviteiten in de kerk. We hopen op een goed en ge-
zellig samenzijn. Monica Dinsdag 1 december behandelen we een bijbelstudie over Johannes 15:1-8, over de wijnrank, de ranken en snoeien. U vindt het in In Gesprek nr. 4 april 2009 en inleidsters zijn Renie van Dijk en Lankie Meijer. Over de Kerstviering op 16 december leest u hierboven. Wij wensen allen van
hieruit een gezellige en gezegende decembermaand toe. Info: tel. 4726860 (Mieke Snier). OUDERENSOOS Uw gastvrouwen hopen u weer te ontmoeten in de Opstandingskerk op de dinsdagen 1 december (Sint Nicolaasmiddag) en 15 december (Kerstmiddag) om 14.30 uur. Gasten zijn weer hartelijk welkom.
DE BRON / DE HOEKSTEEN VIER VESPERS Zondag 29 november. Vesper om vijf uur in De Hoeksteen. In de adventstijd zal er wekelijks een vesper worden gehouden in De Hoeksteen. Onder gezamenlijke verantwoordelijkheid met de Nederlands Gereformeerde kerk van Amersfoort Noord. De ene keer voorbereid door onze cantorij, de andere keer door die van de partnerkerk. Het is niet verkeerd alle vespers bij te wonen. Het thema voor de vier avondgebeden: ‘Ver zien met Jesaja’. Het subthema voor vandaag: ‘De vrede komt’. Mevrouw Marjan van Rooyen gaat ons voor. De cantorij o.l.v. Ingrid Petten gaat voor en met ons zingen. Zondag 6 december. Welkom weer om vijf uur in de namiddag. Vandaag zoemen we in op ‘Een teken van hoop’. De cantorij van de Nederlands Gereformeerde kerk zal voor en met ons zingen. Plaats: De Hoeksteen. Zondag 13 december. Om vijf uur opnieuw welkom in De Hoeksteen. Vandaag: ‘De Vredevorst komt!’ Een interkerkelijk dubbelkwartet (vanwege de NGK) zal voor en met ons zingen. Zondag 20 december. De Hoeksteen staat weer voor u open om ver te zien met Jesaja! Vandaag is de focus gericht op ‘Recht en vrede voor alle schepselen’. Ds. Rita Buijs heeft een goed woord voor ons. De cantorij o.l.v. Ingrid Petten zal voor en met ons een kerstoratorium zingen: Als appelbloesem in de winter. KERSTMARKT Het is bijna zover: de kerstmarkt op zaterdag 12 december in De Open Hof. Het wordt weer heel gezellig en er is veel te koop, onder andere kerststukjes, kransen voor de vogels, boeken, allerlei kerstdingen, speelgoed en nog veel meer snuiste-
16 | Drieluik - nr. 10 - december 2009
rijen, lekkere jam enz.enz. En vooral niet te vergeten de heerlijke erwtensoep en de oliebollen. Het is te veel om op te noemen. Komt allen en neem familie en vrienden mee! Bent u niet geweest dan hebt u echt iets gemist. De helft van de opbrengst dit jaar is voor het Hospice Dôme en de ander helft is voor de wijkkas. In de week van 7 december worden van maandag t/m donderdag de kerststukjes gemaakt. Kunt u bloemschikken en vindt u het leuk om met elkaar de kerststukjes te maken, neem dan contact op met Hennie Wulfers, tel. 4726137 PASSAGE CENTRUM NOORD Op donderdag 17 december vieren we kerst met elkaar. Voor de leden beginnen we met een maaltijd. Om 19.45 uur begint de avond en komt de heer A. Hendriksen op zijn bekende wijze ons laten genieten van het Weihnachtsoratorium van J. S. Bach. We hopen op een fijne avond, gasten en belangstellenden zijn weer van harte welkom. De avond is in De Open Hof. Nel van Heiningen, tel. 4750121 GEMEENTEREIS NAAR ISRAEL Een prachtige gelegenheid om kennis te maken met dit land en plaatsen te zien waar bijbelverhalen speelden. datum: 28 april t/m 8 mei 2010. Prijs: tussen € 1376 en € 1618 (afhankelijk van het aantal deelnemers;de prijs is all in (exclusief reis naar en van Schiphol en verzekeringen). Aanmelding: voor 1 januari 2010 via aanmeldingsformulier. Nadere informatie/folder: bij reisleiding verkrijgbaar. Ook lezers uit andere wijkgemeenten zijn van harte welkom. Rein en Connie van der Zwan (reisleiding) tel. 4755158,
e-mail:
[email protected] GESPREKKEN OVER LITURGIE Op de avonden van 3 en 10 november waren er in de Opstandingskerk bijeenkomsten rond het thema ‘Liturgie’. In het boekje In de Kring stond de volgende toelichting: ‘Elke week komt de gemeente van Christus bij elkaar. Elke week weer (bijna) dezelfde dingen, (bijna) dezelfde woorden. Waarom? Wat bezielt mensen het zo te doen? Dat samenkomen en alles daaromheen noemen we liturgie. Maar wat is liturgie? Zijn er regels voor? Of mag alles wat kan? Welke rol spelen traditie en tijdgeest? Genoeg vragen voor twee avonden over liturgie.’ Vijf gemeenteleden hadden zich opgegeven. Na een rondje voorstellen en inventariseren van de vragen over liturgie (bijvoorbeeld: Zou je de liturgie van een kerkdienst moeten/kunnen veranderen om jongeren meer aan te spreken? En ‘Waarom verschilt de liturgie van protestantse kerken van die van oosters-orthodoxe kerken?) hield ds. Borger een inleiding. Liturgie in de eigenlijke zin van het woord betekent: dienst van God aan de mensen. Van boven naar beneden, dus in plaats van: van mensen naar God. Met deze voor ons nieuwe wetenschap hebben we gesproken over onderwerpen als de indeling van een kerkdienst en het gebruik van oude, tussentijdse of nieuwe liederen in een kerkdienst. Na twee goede avonden met elkaar was onze conclusie dat er veel over liturgie te zeggen is, maar dat we daarmee toch om het Grote Geheim blijven heen cirkelen. Een deelnemer
PROTESTANTSE GEMEENTE EREDIENSTEN ‘Het licht schijnt overal’. Dit jaar wordt in het adventsproject van Kind op Zondag aandacht besteed aan de plaatsen waar God de mensen opzoekt. In de tempel, in huis, in heel het bergland en zelfs in een stal. Gods licht schijnt overal. We kijken naar een mooie lantaarn en luisteren naar de verhalen. Zo leven we naar Kerst toe. Zondag 29 november: eerste advent. Het licht schijnt overal. De bekende verhalen uit Lucas 1 en 2 worden gelezen in deze weken voor kerst. In het adventsproject worden de verhalen zichtbaar in een grote lantaarn, waarin elke zondag een nieuw luikje wordt geopend. Het licht van kerst valt steeds meer over deze wereld. Schriftlezingen: Lucas 1 vers 1-25 en Romeinen 13 vers 11-14. In deze dienst zal ook het koor Sjofar voor en met ons zingen. Zondag 6 december: tweede advent. Vandaag gaat het over de ontmoeting tussen de engel Gabriel en Maria in haar huis. Zie Lucas 1 vers 26-38. Ons gemeentelid ds. P. Riemersma is de VDM: dienaar van het goddelijke Woord. Zondag 13 december: derde advent. Ook in het huis van Elisabeth vindt een bijzondere ontmoeting plaats. Zie Lucas 1 vers 39-56. In deze dienst vindt mogelijk de heilige doop plaats. Wellicht ook niet, want ik heb op dit moment (11 nov.) nog geen aanmelding. De viering gaat gewoon door. Zondag 20 december: vierde advent. De geboorte van Johannes en de lofzang van Zacharias staan centraal: Lucas 1 vers 5780. Voorganger is ds. R.G. van der Zwan. Zelf hoop ik (T.W.) in De Open Hof de viering te leiden. GEBEDSKRING Welkom op maandagavond van 19.3020.00 uur in De Hoeksteen. Data: 30 november en 14 december. IMPRESSIE VAN EEN PELGRIM Op vrijdagmorgen 16 oktober vertrokken we met 12 deelnemers vanaf De Hoeksteen naar het Norbertijnenklooster in Hierden. Het werd het begin van een inspirerend weekend, onder de bezielende leiding van ds. Titus Woltinge, met als thema ‘Op zoek naar balans in je leven’. Vogels van diverse pluimage waren we. We werden hartelijk
De Hoeksteen
KERK: Klaartje Donzepad 59, tel. 4807898 KOSTER: E. Ankersmit, tel. 2988594 PREDIKANT: ds. J. Woltinge, Klarissenstraat 37, 3813 CH, tel. 4752141,
[email protected] SCRIBA: G.J. Buijs, Marcel Breuererf 19, 3822 VB, tel. 4563321,
[email protected] PENNINGMEESTER: W. Kraan, Van Obdamstraat 34, 3814 TD, banknr. 55.32.17.135
ontvangen door een broeder van de kloosterorde die ons wat over het klooster en de regels vertelde. Tijdens de koffie maakten we kennis met elkaar en vertelden, aan de hand van een meegenomen symbool, hoe we op dit moment in het leven staan. De emoties die dit bij velen van ons opriep bleken een goede start voor het vervolg. Met heel verschillende achtergronden zijn we op pad gegaan om ons te verdiepen in dit onderwerp en zo dichter bij onszelf te komen. We ontdekten overeenkomsten en verschillen betreffende de balans in ons leven. Doorlopend zijn we daarnaar op zoek en al wandelend door de prachtige bossen rond het klooster voelen we ons verbonden met en verdiepen ons in elkaar. We kregen opdrachten rond het thema en zittend in een kring werden de uitkomsten besproken. Een van de opdrachten was het tekenen van een balans (weegschaal). Aan de ene zijde komen de dingen die (nog) in onbalans zijn in ons leven en aan de andere kant dat wat in balans is. We ontdekten dat de balans door allerlei gebeurtenissen verstoord kan worden, waardoor we steeds weer op zoek moeten naar die balans. Fijn is dan dat je steun aan elkaar kunt ervaren. Tussendoor was er ruimte en tijd voor ieder om zelf in te vullen. Ogenblikken van stilte en bezinning vonden we ook tijdens de vieringen in de kapel met de broeders en zusters van het klooster tijdens de koorgebeden en de eucharistievieringen. Zo werden we tot nadenken gezet over de vraag: waar staan we op dit moment in ons leven en hoe kunnen we eventueel verbetering aanbrengen? Het zingen uit de Taizébundel draagt bij tot de sfeer die deze omgeving met zich meedraagt. Zaterdagavond sluiten we het weekend af met een heerlijke maaltijd, verzorgd door twee van ons en een korte viering, ook voorbereid door twee van onze deelnemers. Voor ons vertrek kwam er een zuster nog even belangstellend informeren
hoe we de dagen beleefd hadden. Met een goed gevoel hebben we afscheid genomen en zijn rond 21.00 uur weer naar Amersfoort vertrokken. JUBILEUM Gerda en Henk van Ginkel (Koning Nobelpad 3) vinden het aangenaam u te vertellen dat ze binnenkort 40 jaar getrouwd zijn. Op vrijdag 11 december 2009 is het zover. Beste mensen, we wensen jullie en allen die je dierbaar en lief zijn vrede en alle goeds. Natuurlijk ook een feestelijke dag! Ds. T.W.
Drieluik - nr. 10 - december 2009 | 17
HERVORMDE GEMEENTE
De Brug
KERK: Schuilenburgerweg 2, tel. 4725109 (open ma t/m do 9.00-11.00 uur) PREDIKANT: vacature KOSTER: mw. A. Feenstra tel. 4728605 OUDERENPASTORAAT: Ds. D.J. van Wageningen, Gangboord 18, 3823 TH, tel. 4681706 COÖRDINATOR PASTORAAT: mw. J.C. Vermeer-van den Bichelaer, tel. 4615144 SCRIBAE: mw. J. Paats-Boer, Weg van de Vrede 54, 3815 PH, tel. 4768185,
[email protected] en mw. G. van Weerd-van Duinen, Rubensstraat 55, 3817 EB, tel. 4631872 PENNINGMEESTER: N.R.F. Elkerbout, tel. 4630203. ING 642386 t.n.v. wijkgemeente De Brug te Amersfoort AUTODIENST: G. Timmerman, tel. 4725702 COÖRDINATOR VRIJWILLIGERSWERK: mw. C.M.R. Terhenne, Verdiweg 407, 3816 KM, tel. 4563254 WEBSITE: www.brugkerk.eu
BIJ DE DIENSTEN Zondag 6 december, 2e Advent om 10.00 uur, verwachten wij onze stadgenoot dr. H. de Leede voor de dienst in De Brug. De meesten van u zullen hem wel kennen als voorganger in onze gemeente, ofwel vanuit de gezamenlijke themadiensten die De Brug de laatste jaren organiseert samen met de Nieuwe Kerk. Zondag 13 december, 3e Advent, heten wij eveneens een andere goede bekende welkom in de ochtenddienst in De Brug: dr. W. de Greef uit Leusden. Ook dr. De Greef gaat af en toe voor in één van de eerder genoemde themadiensten. Zondag 20 december, 4e Advent, begroeten wij om 10.00 uur ds. C.W. Rentier uit Amersfoort. Ds. Rentier is als predikant voor buitengewone werkzaamheden verbonden aan de Stichting Evangelie & Moslims. Van harte aanbevolen. Om 17.00 uur wordt de zangdienst geleid door kandidaat Jasper van Schaik uit Barneveld, onze pastoraal werker. Dirk Vermeer IN MEMORIAM Jan van Vliet Op 10 oktober 2009 is Jan van Vliet overleden. Hij is 80 jaar geworden. Samen met zijn vrouw Wiegerdina van Vliet-Grooters woonde hij aan de Verdiweg 521. Zijn leven lang heeft Jan van Vliet moeten kampen met een zwakke gezondheid. Niettemin heeft hij zolang mogelijk, tot zijn 54ste, geprobeerd zijn beste krachten te geven aan maatschappelijke functies, eerst in de kinderbescherming en daarna als ambtenaar van een ministerie. Bij de kinderbescherming werkte ook de vrouw met wie hij op 27 september 1969 in het huwelijk trad. Dit jaar waren ze dus 40 jaar getrouwd! Jan van Vliet was een aardige, 18 | Drieluik - nr. 10 - december 2009
bescheiden, positieve en humorvolle man. Hij was altijd belangstellend en meelevend met het wel en wee van anderen. Het laatste jaar moest hij steeds meer loslaten, omdat zijn gezondheid achteruitging vanwege een kwaadaardige longtumor. Zijn vrouw verzorgde hem zo goed mogelijk, maar daaraan kwam plotseling een einde toen ze viel en haar heup brak. Dankzij vrienden, familie, buren en thuishulp is de verzorging gewoon doorgegaan. Boven de rouwbrief stonden de woorden uit Openbaring 21 afgedrukt: ‘Zie, Ik maak alle dingen nieuw’. Het was de trouwtekst van het echtpaar Van Vliet. Deze woorden hebben hen alle jaren van hun huwelijk begeleid. Op verjaardagen, feest- en gedenkdagen werd dit gedeelte gelezen. Voorafgaand aan de crematie was er een dienst van Woord en Gebed, waarin ds. C. 't Lam voorging. Vanzelfsprekend stonden hier de woorden uit Openbaring 21 centraal. In vers 4 lezen we: ‘… en Hij zal alle tranen van hun ogen afwissen en de dood zal niet meer zijn, noch rouw noch geklaag noch moeite…’ Mogen deze woorden een bron van troost zijn voor de echtgenote, familie en vrienden van Jan van Vliet! Hanneke Vermeer Wilhelmina Leeflang-van der Bie Sommigen zullen zich mevrouw Leeflang nog goed herinneren: lange tijd actief lid van De Brug, lid van het Brugkoor, medewerkster van de HVD en trouw bezoekster van de Damescontactgroep. De laatste jaren woonde zij in Nijenstede waarbij de activiteiten minderden en ten slotte onmogelijk werden. Op 14 oktober 2009 overleed zij op 81-jarige leeftijd. Haar troost vond zij in Jezus’ belofte, dat in het huis van de Vader met de vele woningen ook voor haar plaats was bereid. Boven de
overlijdensbrief stonden dan ook de woorden uit psalm 61: ‘Laat mij als een kleine vogel schuilen mogen waar Gij Uw vleuglen om mij slaat’. Haar kinderen en kleinkinderen, die tijdens de afscheidsdienst over hun moeder en oma vertelden, dragen een rijke, levende herinnering met zich mee of, zoals het op de overlijdensbrief verwoord staat: ‘Zij die wij liefhebben en verloren, zijn niet meer waar zij waren, maar zijn altijd waar wij zijn’. D. van Wageningen GEBOREN Op 4 november 2009 zag Myrthe Willemijn het levenslicht. Zij is de dochter van Marnix en Elza Huizer, Hinderstein 60, 3813 RM Amersfoort. Op het kaartje staat: ‘Zo heel gewoon, toch zo bijzonder, zo alledaags, steeds weer een wonder’. Wij wensen hen van harte geluk met dit nieuwe leven en wensen Marnix, Elza en Myrthe Gods zegen toe. Janny Paats ADVENTMIDDAG HVD Ook dit jaar is er weer een Adventmiddag, verzorgd door de HVD. Datum: donderdag 10 december in De Brug. Het belooft een heel fijne middag te worden, waarin bekende liederen gezongen worden. De samenzang wordt muzikaal begeleid door het Alvipior ensemble en u zult ook kunnen genieten van hun optreden tijdens de viering. De deuren van de Brug staan vanaf 14.30 uur voor u open en u zult worden ontvangen met een kopje koffie/thee en wat lekkers erbij. Vervolgens gaan we de kerkzaal in om de viering te houden. Na afloop is er gelegenheid om elkaar te ontmoeten onder het genot van een kopje koffie met kerstbrood. Hebt u vervoer nodig, dat kunt u zich aanmelden bij: Aty Sterenberg, tel. 4726381 of bij Ank Aalten, tel. 4729585. Wij hopen op een grote opkomst, iedereen is van harte welkom. Namens de HVD, Rommy van de Ree KERSTZANGDIENST IN DE BRUG In een mooie, met kerst versierde Brug mag de zangdienstcommissie u van harte welkom heten tijdens de zangdienst van zondag 20 december om 17.00 uur. ‘Ere
zij God in de hoge, en bij mensen een welbehagen’. Jasper van Schaik zal een meditatie verzorgen, declamaties zullen er zijn van Rommy v.d. Ree en Johan van Loo en het bijna 100 man tellende mannenkoor IMK Euterpe uit Voorthuizen brengt u in een hopelijk goede kerstsfeer. Jaap Kwakkel zorgt voor ondersteuning op het orgel. We hopen op een volle kerk, ook voor uw familie vrienden en kennissen waar we samen kunnen zingen: Komt allen tezamen, jubelend van vreugde. Voor vragen, opmerkingen en verzoeknummers: Johan van Loo, e-mail:
[email protected] KERSTBRODENACTIE VOOR SASKIA Saskia Elkerbout werkt voor de Navigators in Roemenië. Om haar werk onder middelbare scholieren en studenten te steunen, kunt u ook dit jaar weer heerlijke kerstbroden bestellen in De Brug. Op 22 en 29 november, 6 en 13 december kunt u na de dienst kerstbroden bestellen bij één van de leden van het thuisteam. Ook via
[email protected] kunt u kerstbroden bestellen. Op zondag 20 en woensdag 23 december kunt u de bestelde broden afhalen in De Brug. De prijs van de kerstbroden is op dit moment nog niet bekend. Meer informatie hierover volgt in de Nieuwsbrief van De Brug. KERSTNACHTDIENST Noteer alvast: donderdagavond 24 de-
cember om 19.00 en/of 22.00 uur. Ook heel toegankelijk voor en gericht op mensen die niet gewend zijn naar de kerk te gaan. Deze keer zelfs twee diensten om ook gezinnen met kinderen een mogelijkheid te bieden. In de volgende Drieluik meer bijzonderheden. VORMING EN TOERUSTING In december zijn er geen activiteiten binnen het aanbod van Vorming & Toerusting, vanwege alle bijzonderheden rond Advent en Kerst. In 2010 is er wel weer veel te doen, zoals de derde gemeentethema-avond op 27 januari over ‘Geloven in het leven van alledag’. Kijk alvast in de jaargids en noteer de activiteiten in uw agenda! Eén daarvan brengen we nu alvast onder de aandacht, zodat u in de kerstvakantie gelijk een goed boek te lezen hebt. De roman en het christelijk geloof Aan het begin van 2010 willen we opnieuw door het lezen van een roman met elkaar in gesprek komen. Deze keer lezen we ‘Ik was een christen’ van Maria Rosseels. Het is geen nieuw boek (al verschenen in 1957), maar nog steeds actueel en een goede opstap naar een gesprek over geloof en ongeloof, volharding en twijfel, offer en verzoening. Het is de vierde eeuw na Christus, de jaren van het Romeins verval. Onder de regering van keizer Julianus (de Afvallige) barst de strijd tussen
PROTESTANTSE GEMEENTE DE DIENSTEN IN DE ADVENT We volgen het thema ‘Het licht schijnt overal’ van ‘Kind op zondag’. Door de lezingen komen we op bijzondere plaatsen en zijn we getuige van bijzondere gebeurtenissen: ➢ eerste zondag van Advent: Lucas 1:125 (de tempel); ➢ tweede zondag: Lucas 1:26-38 (het huis van Maria), deze dienst wordt geleid door de werkgroep Eredienst; ➢ derde zondag: Lucas 1:39-56 (het huis van Elisabet); ➢ vierde zondag: Lucas 1:57-80 (het hele bergland); ➢ Kerst: Lucas 2:1-20 (de stal in Betlehem). De verhalen beginnen in de tempel in Jeruzalem, in het heiligdom waar het offer gebracht wordt. Jeruzalem is een belang-
heidendom en christendom los. Alexander Marcus Aurelius dient aan het hof en zit als christen midden in de strijd. Zijn leven beschrijft de worsteling tussen goed en kwaad: door goede heidenen, slechte christenen en zijn eigen handelen, komt hij in een diepe geloofscrisis. U wordt van harte uitgenodigd mee te lezen en met Alexander en elkaar in gesprek te gaan over deze thema’s. ‘Ik was een christen’ is nog steeds te koop in de boekhandel, maar ook tweedehands of in de bibliotheek. Datum: woensdag 20 januari 2010. Aanvang: 20.00 uur in De Brug. Opgave/info: Neeltje Rietveld (tel. 2584085 /
[email protected]) VAN DE PENNINGMEESTER In de maanden augustus tot en met oktober zijn vele giften gestort op de rekening van de wijkkas. Een contante gift voor de wijkkas is ontvangen via mevr. B van mevr. R €10. Door de HVD ontvangen: van mevr. v.d. B. €10; van mevr. D. €10; van mevr. D. €5; van mevr. W. €10; van mevr. D. €5; van de heer G. €10; van mevr. v.d. L. €10 en via mevr. v.d. H van fam. v. E. €20. Alle geefsters en gevers hartelijk dank. KOPIJ NAAR NIEUW E-MAIL ADRES Kopij voor het kerst/januari-nummer graag uiterlijk woensdag 2 december naar mijn nieuwe e-mailadres:
[email protected]
Emmaüskerk
KERK: Noordewierweg 131, tel. 4613937 KOSTER: F. van der Ree, tel. 4779229 PREDIKANT: ds. P.P. van der Harst, Schuilenburgerplein 10, 3816 TE, tel. 4799251;
[email protected] (vrije dag: woensdag) KERKELIJK WERKER: mw. A.E. van Bunnik, L. Nicasiusdwarsstraat 23, 3818 NC, tel. 4632059 (werkdagen: dinsdag en donderdag) SCRIBA: mw. H. Elzen, Merwedestraat 44, 3812 HM, tel. 4612157,
[email protected] AUTODIENST: mw H. Guichelaar, tel. 4651619 PENNINGMEESTER: E.W. ten Haken, Berkelstraat 17, 3812 KA, tel. 4481874,
[email protected] ING: 8001259 t.n.v. PKN-gemeente Emmaüskerk
rijke stad, de tempel is het belangrijkste gebouw, en het altaar vormt het hart van de tempel. Daar, op die plek, krijgt Zacharias bezoek van een engel. De engel vertelt hem over de geboorte van Johannes. Een week later gaan we naar Galilea, naar het ‘buitengebied’. Daar ligt de stad Nazaret en in die stad staat het huis van Maria, het tweede ‘decor’ waartegen het verhaal van Lucas zich afspeelt. Na de aankondiging van de engel gaat Maria naar het
bergland van Juda, naar het huis van Elisabet. In dat huis zingt zij haar loflied. Op de vierde zondag horen we dan hoe ook Zacharias zingt van blijdschap, en dan verspreidt het nieuws zich verder: In ‘heel het bergland van Juda’ worden de gebeurtenissen besproken. Op deze vierde zondag wordt het toneel dus veel groter. Ook het verhaal van het kerstfeest zelf speelt zich af op een veelzeggende plek: in een stal in het kleine Betlehem. Op de zondag Drieluik - nr. 10 - december 2009 | 19
na Kerst horen we ten slotte hoe Simeon in de tempel het kind in zijn armen neemt. We zijn dan weer terug waar het begon, in de tempel in Jeruzalem. Deze plaatsen vertellen hun eigen theologische verhaal. In het begin van zijn evangelie vertelt Lucas dat God mensen opzoekt. Dat begint in de tempel, maar al heel snel gebeurt het ook op minder ‘gewijde’ plekken: in huis, in het bergland etc. En het hoogtepunt van de verhalen speelt zich af op de meest onbeduidende plek: in een stal in het kleine Betlehem. Juist daar wordt Jezus geboren. God zoekt mensen overal op; zelfs in een stal. Sterker nog: juíst in een stal. Gods licht schijnt overal. AMNESTY INTERNATIONAL: 13 DECEMBER In de dienst van 13 december zullen vertegenwoordigers van Amnesty hun opwachting maken en materiaal van hun organisatie aanbieden (kaarsen, kaarten, brochures). Afgelopen maand stonden we in ‘Krant en Bijbel’ stil bij de waarde van de internationale rechtspraak en de rol van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Als je kijkt naar de recente conflicten in de wereld, naar de vertrapping van het recht op leven en ontwikkeling, dan strijden verbijstering, woede en pijn om een plaatsje in je hart. De conclusie kan zijn: alle verklaringen en wetten ten spijt; het onrecht gaat maar door. Juist in de ‘paarse tijd’ van de Advent is het dan van belang om te zingen en te doen: ‘Als alles duister is, ontsteek dan een lichtend vuur, dat nooit meer dooft’. Heel concreet kan dat een kaars van Amnesty zijn. Die organisatie is een vuur tegen de duisternis, opdat rechten van mensen worden geeerbiedigd. Misschien is er iemand in onze gemeente die Amnesty International eens wat vaker op de agenda kan zetten? GEBOREN Lia Adriana is een tweede dochter en een eerste zusje in het gezin van Jacco, Mildred en Eva van der Linden. Ze zijn nog
niet zo lang in onze wijk woonachtig, maar we hebben hen al een paar keer mogen begroeten. Zo ook hun tweede dochtertje dat op 12 oktober 2009 werd geboren. ‘Je bent er. Opeens is daar wonderlijke liefde voor jou. Ze neemt bezit van ons, zomaar ineens, nu jij er bent’, lezen we op het kaartje. Wij wensen dat Lia iets van dat wonder ook in ons midden mag smaken. UIT DE KERKENRAAD In de kerkenraad van oktober was mevrouw Max Kollen te gast om te vertellen over Birkhoven. Zij is namens de Emmaüskerk aangesteld als ouderling in Birkhoven. Er is een vaste kern actief die wordt bijgestaan door anderen, in totaal bestaat de groep uit 14 á 15 personen. Na de verhuizing naar de tijdelijke vestiging waren er 23 bezoekers van de diensten, maar inmiddels is dat opgelopen naar 44. Jongeren helpen bij het brengen van de bewoners in hun bedden en rolstoelen naar de dienst. Het feit dat de ruimte waar de dienst gehouden wordt om 11.00 uur weer gebruikt wordt door andere bewoners die vaak al voor de deur wachten om erin te kunnen, maakt dat er altijd goed op de tijd gelet moet worden. Het is voor de bewoners makkelijker om de dienst mee te maken in Birkhoven dan dat zij naar de kerk toegaan. Het is een heel gedoe om busjes te regelen. Op de vraag wat het verschil is voor en na de verhuizing, vertelt mevrouw Kollen dat de bewoners nu allemaal een eigen kamer hebben met een klein aanrecht waar koffie of thee gezet kan worden. Hier kunnen zij ook privé bezoek ontvangen. Douche en toilet delen zij met 1 persoon. Er is een mogelijkheid om alleen op de kamer te eten, maar gelukkig gaan de bewoners steeds meer met elkaar eten, in het grand café of de huiskamer. Op donderdagavond wordt er gezongen van 19.15 tot 20.00 uur. De bewoners kunnen dan blijven zitten voor een kopje koffie of thee en zij die terug willen worden naar hun kamer gebracht. Gevraagd wordt of er iets is wat de pas-
LUSTRUM EMMAÜSKERK: 20 DECEMBER Op zondag 20 december zal in onze kerkdienst van 10.00 uur in het bijzonder stilgestaan worden bij het 80-jarig bestaan van de Emmaüskerk en de gang die de gemeente door de tientallen jaren is gegaan. Thema: ‘Alles is in beweging?‘ Voorganger is ds. Paul van der Harst en medewerking wordt verleend door zangbekwame en muzikale gemeenteleden. Vanzelfsprekend hopen we dat leden van de gemeente samen met belangstellenden uit heden en verleden deze momenten van dankbaarheid en overweging mee kunnen maken. U bent van harte genodigd. 20 | Drieluik - nr. 10 - december 2009
torale groep graag zou willen hebben of wat vervangen zou moeten worden. De microfoons zorgen nog wel eens voor problemen. Een nieuwe staande microfoon, evenals één waarmee je kunt lopen, zou mooi zijn. Ten slotte merkt mevrouw Kollen op dankbaar te zijn dat ze dit werk mag doen. De gesprekken met de mensen waardeert ze heel erg. Het zijn niet alleen ouderen die hier zijn maar ook jongeren. In de kerkenraadsvergadering van november zullen we de handtekeningen zetten onder de documenten voor de fusie. We zijn dan op wijkniveau niet meer gefedereerd, maar gefuseerd. What’s in a name, zullen we maar denken, want we blijven gewoon onze eigen vertrouwde Emmaüsgemeente. Een hartelijke groet, Hetty Elzen KINDERNEVENDIENST OP WEG NAAR KERST Nog een paar weken en dan gaan we weer beginnen met het kerstproject. Het thema van dit jaar is ‘Het licht schijnt overal’. En dat willen we met elkaar ook zichtbaar maken. Dit doen we met een grote lantaarn. Als de vier deuren van deze lantaarn dicht zijn, zien we de plaatsen waar de verhalen zich afspelen. Nadat we met z'n allen naar een verhaal hebben geluisterd, gaan we de deur open zetten. Zo zien we nog eens een keer een afbeelding uit het verhaal. Maar dan merken we ook dat het licht naar buiten gaat schijnen; zo komt het op heel verschillende plekken. Natuurlijk hebben we bij dit project een aantal liederen gekozen. Deze krijgen jullie nog thuis gestuurd, zodat je alvast wat kunt oefenen. En er is natuurlijk ruimte voor wat meer kleur in de kerk. Genoeg leuke dingen om met elkaar mee aan de slag te gaan. Kom je ook? En neem gerust eens een vriendje/ vriendinnetje mee. Om samen te genieten van het Licht! DRIELUIK KOPIJ: IETS VOOR U? Al vele jaren verzorg ik de kopij voor Drieluik van de Emmaüskerk. Graag zou ik het stokje willen overdragen aan een iemand die het leuk vindt om één keer per maand de kopij te verzamelen, te redigeren, te corrigeren en dit vervolgens door te sturen. Iets voor u? Enig taalgevoel, een computer met Word en e-mail is het hoogst noodzakelijke en natuurlijke elke maand zin om dit klusje te klaren. Graag uw reactie naar Annemiek Bos, te-
lefoon 4618165 of
[email protected] KERK / KERST NAAR BUITEN Op donderdag 10 december vinden we weer de jaarlijkse kerstbraderie aan de Noordewierweg. In voorgaande jaren organiseerden wij daar op aansluitend in de kerk heel laagdrempelige activiteiten om zo de braderiegangers ons gebouw te laten zien. En de kerk zo een onderdeel te maken van een heel populaire folklore van het Soesterkwartier. Jammer genoeg is door gebrek aan menskracht hier aan een eind gekomen. Maar nu maken we van de nood een deugd. Waarom zouden we als kerk eigenlijk niet een standje nemen in de rij van de braderiekramen? Een kraam met informatie en wellicht wat spulletjes die te maken hebben met de christelijke Kerst? Een plek waar we iets vertellen over de diensten die gaan komen in de Emmaüs? Een kraam waar we laten horen waar Kerst ook al weer echt over ging? Het kraampje is inmiddels besteld. De materialen komen er aan. Nu nog de mensen die een deel van de middag of de avond hun aandeel willen leveren. Wie doet er mee aan dit ‘terraspastoraat’? KERST MET VEEL MUZIEK De kerstvieringen in de Emmaüskerk kunnen dit jaar rekenen op een bijzondere muzikale ondersteuning: op kerstavond (dienst om 22.00 uur) zingt het koor Sjofar uit Amersfoort. En op kerstochtend (dienst om 10.15 uur) begeleidt het koperensemble ‘Willem Drie’ ons. Zie in de komende Drieluik voor meer details.
EMMAUSKERK 80 JAAR IN DE BUURT Zoals u weet is het deze maand 80 jaar geleden dat het kerkgebouw aan de Noordewierweg, dat nu onze gemeente huisvest, officieel in gebruik werd genomen. Graag vieren we dit heuglijke feit op de dag van de opening zelf namelijk op zaterdagmiddag 19 december. ➢ Om 15.00 uur: docent praktische theologie dr. Rein Brouwer zal met ons terugkijken op de ontwikkeling van onze gemeente onder de titel ‘Wijkplaats van God’. Hij doet dat met de gegevens die theologiestudenten van hem een paar jaar geleden hebben verzameld en aan de hand van een boekje dat verschijnt bij gelegenheid van dit jubileum. Zeker zal hij hierbij ook gebruik maken van het kader door hem ontwikkeld in zijn recente studie ‘Geloven in gemeenschap’. Na zijn inleiding waarin de relatie tussen de kerkelijke gemeente en de geografische wijk centraal staan, is er alle gelegenheid tot gesprek. ➢ Om ongeveer 16.45 uur wordt het boekje ‘Huis in de buurt, van God en de mensen, Emmaüskerk 1929-2009’; van de hand van mevrouw Sophie Oranje officieel gepresenteerd. Een personage vanuit het verleden zal met verwondering kijken naar de kerk en wijkgemeenschap van 2010. Het eerste exemplaar van het boekje wordt overhandigd aan een vertegenwoordiger van het gemeentebestuur. ➢ Vanaf 17.00 uur hopen wij met u een dronk uit te brengen op de jarige.
VERANTWOORDING GIFTEN De afgelopen maanden zijn er weer diverse giften door de wijkkas ontvangen, waarvoor wij u uiteraard weer heel hartelijk willen bedanken! Van de stichting Keiroze ontvingen wij voor de dienst rondom Coming out day €50, van S. ontving ik contant €9,30 en van NN €10. Daarnaast via N. Hellema van NN ook €10. Via Paul v.d. Harst: van S. €10 en van H. €20, van mw. L. €20, van mw. S. €20, fam. D. €20 en van fam. V. €10. ACTIE WIJKKAS De vorige maand is het er bij ingeschoten om u op de hoogte brengen van de actie wijkkas 2009. Daarom nu alsnog! Goed nieuws: door uw vele grote en kleine
giften is het bedrag dat vooraf door ons begroot is inmiddels behaald! Dat is een mooie opsteker waar wij heel blij mee zijn. Het toont toch maar weer de grote betrokkenheid van alle Emmaüsgangers. Er zijn echter vast nog mensen die hun gift nog niet hebben overgemaakt en ondanks het eerdere goede nieuws nodigen wij u uiteraard van harte uit uw gift alsnog over te maken op ons gironummer 8001259. KOPIJ VOLGEND NUMMER De kopij voor het kerst/januarinummer kunt u tot en met 29 november inleveren bij Annemiek Bos Schimmel, Fabelhof 2, 3813 CZ Amersfoort, telefoon 4618165. Teksten graag per e-mail sturen naar:
[email protected]
Evangelisch-Lutherse Gemeente ADVENT Elke week steken we een adventskaars meer aan. De duisternis gaat wijken van d’ eeuwenlange nacht. Een nieuwe dag gaat prijken met ongekende kracht. Zondag 13 december komen we bijeen voor een viering rond het thema ‘Verwachting’. We zingen de prachtige adventsliederen. Na de dienst bieden we bij de koffie een adventsbroodje aan, zodat wie wil meteen aansluitend de stad in kan gaan om gebruik te maken van de koopzondag. Dat is wat je noemt: van de nood een deugd maken. Op deze zondag worden ook de
KERK: Langestraat 61 VERHUUR: J. Witlam, tel. 4801749 PREDIKANT: ds. K. van der Horst, Ringweg Randenbroek 82b, 3816 CM, tel. 4727783 SECRETARIAAT: mw. L. Borg, Vollenhovemeen 4, 3844 ND Harderwijk, tel. 0341-414278 ING: 542598 voor vrijwillige bijdragen, collectebonnen en restauratiefonds DIACONIE: ING 4166726
kerstattenties ter bezorging verdeeld. Zondag 20 december, de laatste zondag van advent, zal in de namiddag de dienst van Lessons en Carols in de Bergkerk zijn. Met ds. J. van Baardwijk ga ik samen voor. Het is altijd een bijzonder sfeervolle dienst met veel mooie liederen voor cantorij en koor. Zelf zou ik deze dienst te voorberei-
ding op het Kerstfeest niet willen missen. Hopelijk denken veel gemeenteleden daar net zo over. DEUR DIE NAAR STILTE OPENSTAAT Van half november tot eind december is de kerk geopend op zaterdagmiddagen en een enkele woensdagmiddag voor wie wil Drieluik - nr. 10 - december 2009 | 21
binnenlopen voor een moment van bezinning. Er is een boek om intenties voor gebed in te schrijven en de mogelijkheid om een kaars te branden. Dank zij vrijwilligers uit diverse kerken is deze openstelling mogelijk. OM AL TE NOTEREN Zondag 10 januari 2010 wordt aan het begin van de middag een nieuwjaarsontmoeting in onze kerk gehouden. LUTHERSE TRADITIE De commissie lutherse traditie is eind november voor het eerst bijeen met twee lutherse gemeenteleden en minstens twee bergkerkers om zich te beraden op de activiteiten en werkzaamheden in de nieuwe constellatie. Wij zijn blij dat een aantal
mensen bereid gevonden is. We hopen op een goede samenwerking en vruchtbare ideeën. Intussen heeft de eerste belangstellende wijkgemeente daadwerkelijk een afspraak gemaakt voor een avond over de lutherse traditie en bezoek aan een dienst in de lutherse kerk. We zijn benieuwd wie volgt. LUTHERS NIEUWS In Stockholm is Eva Brunne (55) op 8 november tot lutherse bisschop gewijd. Dat zij een vrouw is, is niet bijzonder, want de Scandinavische landen kennen al langer vrouwelijke bisschoppen. Zij is de eerste openlijk lesbische bisschop in de Zweedse hoofdstad, leeft met een vrouw samen en is pleegouder van een driejarig kind. De lutherse kerk in Zweden ging kort geleden
akkoord met de kerkelijke inzegening van een huwelijk tussen twee mensen van gelijk geslacht. Sinds 1 mei is een dergelijk huwelijk in Zweden wettelijk mogelijk. De lutherse bisschop van Hannover, Margot Käsmann, is verkozen tot raadsvoorzitter en leidende bisschop van de Evangelische Kirche in Deutschland. Käsmann volgde bisschop Huber op, die met pensioen ging. Hij bracht vlak voor de zomer nog een bezoek aan de kerk in Nederland en ging in de Oude lutherse kerk te Amsterdam met diverse lutheranen in gesprek. Blijf uitzien naar het licht in de donkere dagen! Met een hartelijke groet, ds. Kees van der Horst
Luthercitaten ‘Een grote verborgenheid is de menswording van Christus. Het menselijke verstand kan er niet mee klaar komen en kan het niet doordenken, dat God, de hoogste majesteit, aldus is ingedaald in ons vlees. Wanneer wij deze Christus hebben, hebben wij alles. Want Paulus zegt: ‘in Hem woont al de volheid der godheid lichamelijk’. Hij vermaant alle mensen te geloven in deze Christus. Maar helaas, het schijnt wel, dat er niets ter wereld meer veracht wordt dan Christus, de Heer. Hoe staat het met een christenmens, die in vertrouwen in God leeft: hij weet alle dingen, hij kan alle dingen, hij durft alle dingen en doet alles vrolijk en vrijuit!’ ( Uit: Over de goede werken, 1520)
DO RE VP GEMEENTE
Johanneskerk
KERK: Johanneskerk, Westsingel 30, tel. 4617858 WAARN. PENNINGMEESTER: H. Wels, tel. 4753689 BEHEER: C.A. Wels-Zuidhof, tel. 4753689 PREDIKANT: ds. G.A. de Vries, Falstaffhof 8, 3816 SX, tel. 4766003 SCRIBAAT: mw. G. Meinema-Linders, tel. 4943241,
[email protected] PENNINGMEESTER: ING 324045 t.n.v. V.V.H., Amersfoort. ING 614741 of bankrek. 43.24.32.655 t.n.v. Kerkvoogdij Johanneskerk, Amersfoort
ADVENT In de bioscoop draait de film 2012, een rampenfilm die het einde van de wereld verbeeldt. Wie het verhaal uit Genesis over de zondvloed en de ark van Noach akelig vindt, zal niet dan met afkeer van deze film kennisnemen. Mij fascineert hij en ik heb op internet geneusd om er informatie over te vinden. Ruim twee miljoen ‘hits’! Een aantal posters kondigt de films aan. Op één ervan staat het grote christusbeeld in Rio de Janeiro dat vooroverbuigt en in stukken uit elkaar gaat vallen boven de stad die wordt verzwolgen door de woeste zee. Op een andere poster verdwijnt het 22 | Drieluik - nr. 10 - december 2009
Witte Huis in de vloed en op nog een andere staat een Tibetaanse monnik rustig uit te kijken vanaf een top van de Himalaya naar het geweld waarvan hij gevrijwaard blijft. ‘Wij waren gewaarschuwd’, zo luidt de dreigende tekst op de poster. Hoe de film afloopt weet ik niet precies, daarover kon ik niks vinden op internet. Wel zegt een stem op de trailer van de film: ‘The end is just the beginning’ en ‘Find out the truth!’ De waarheid zou dan zijn dat de Maya’s 21 december 2012 hebben voorspeld als het eind van de wereld en kennelijk is daaraan door een moderne Noach te ontsnappen. Een familie weet op
tijd aan boord te komen van een vliegtuig of een ruimteschip en het zou me niet verbazen als in Tibet het nieuwe leven kan aanvangen. Het Vaticaan stort in, in de film, Mekka wordt bedolven onder puin, Jeruzalem zal ook wel door de zee worden opgeslokt: alle biddende mensen van de traditionele godsdiensten blijken een god te hebben die niet helpen kan. De film is ontzettend populair en als ik het goed begrijp wordt hij door veel mensen niet beschouwd als verstrooiing, maar als aankondiging van de realiteit. Een meisje op een meidenwebsite vertelde over haar nachtmerries naar aanleiding van de film en vraagt zich af of ze een visioen heeft gehad. Deze film, maar ook alle eindtijdverhalen zijn misschien een sublimatie van agressie jegens anderen of zichzelf, of een uitvergroting van existentiële angsten? Dat God in Genesis opnieuw wilde beginnen toen het onrecht op aarde in
korte tijd te groot was geworden is na te voelen. Zijn toorn is mensen niet vreemd: terroristen en religieuze fanaten die geloven in de letterlijkheid van de bijbelse apocalyps kennen die eveneens. Genesis lijkt mij echter niet voor niets te vertellen over de regenboog als teken van Gods spijt over al dat geweld en over de onherhaalbaarheid van de ondergang van iedereen en alles – zonder aanzien des persoons. Wat wel blijft in de bijbel is de mogelijkheid om ellende over zichzelf af te roepen. Daar hoeven we in een tijd van financiële crisis en kolossale milieuproblematiek ook niet gek van op te kijken. Als de kerken met kerst het nieuwe begin vieren dat voor de hele wereld met Jezus – de nieuwe Adam - begonnen is, dan zit daar ook iets in van het oude dat niet deugt.
Mij lijkt dat passen bij ons menselijk bestaan: we worden geregeld geconfronteerd met wat er niet is goed gegaan en we weten van ons verlangen naar en de realiteit van een nieuw begin. Dat dat in onze liturgie niet gewelddadig aan de orde komt, wil nog niet zeggen dat de viering van kerst, van herschepping, van Gods nieuwe begin met wie in hem geloven, niets voorstelt. Gods nieuwe begin geschiedt echter niet door een planeet die de aarde raakt – zoals in de film – maar door een teken van spot met wat inhumaan is: geen keizer maar een kind; geen vernietiging maar geboorte; geen buitensluitende herberg maar een ontvangende stal. Ere zij God in de Hoge! G.A. de Vries
HERVORMDE GEMEENTE AGENDA Zondag 20.00 uur Solid Friends (info 4481791) Maandag 14.30 uur Seniorenmiddag (info 4637132) 18.00 uur Eettafel (info 4551269) 20.00 uur Zanggroep (info 2583315) Dinsdag 18.45 uur Catechese (info 4451874) 19.30 uur Gebedsuur (1-12) Woensdag 10.00 uur Mama’s en kids (2-12, 16-12) 19.45 uur Studiekring Psalmen (info 4631563) Donderdag 9.30 uur Ontmoetingsmorgen 20.00 uur Jongerenbijbelkring (info 4637782) Vrijdag 19.00 uur Knutselclub (4-12, 18-12; zie website) 19.00 uur Open Kerk (iedere vrijdag) BIJ DE DIENSTEN Zondag 29 november is de eerste Adventszondag met ds O.C. Kerssen uit Gouda als gastvoorganger. Zondag 6 december is er een doopdienst. Zondag 20 december gaat dr. H. de Leede voor. ’s Middag is er dan het kinderkerstfeest.
LATERE DIENST OP 13 DECEMBER Zondag 13 december begint de dienst laat in de ochtend: oudere mensen kunnen makkelijker komen, jongeren kunnen uitslapen. En de dienst gaat over in de viering van de Maaltijd van Brood en Wijn tijdens de adventlunch in de kerkruimte. Of we hiermee een nieuwe traditie beginnen zal moeten blijken, maar de traditie van een adventmaaltijd op een avond zoals die zo’n dertig jaar heeft plaatsgevonden is hiermee doorbroken, hoe sfeervol en inspirerend het vorig jaar ook nog weer was. We hebben Magda van der Ende en Abel Herzberger van De Expeditie bereid gevonden om voor ons (biologisch) te cateren. Heerlijk, dat scheelt een aantal gemeenteleden, die het in december toch al zo druk hebben, veel werk. Opgave voor de maaltijd is handig: info@ johanneskerk.nl.
Nieuwe Kerk
KERK: Leusderweg 110, tel. 4618232 KOSTER: Marius Peters, tel. 4611077 PREDIKANT: ds. M.D. van der Giessen, Vermeerstraat 152, 3817 DJ, tel. 4451875,
[email protected] KERKELIJK WERKER: Eline M. de Graaf-Klok, Westerstraat 99, 3818 NK, tel. 4637782,
[email protected] SCRIBA: mw. M. Way-Hamberg, Gerard Boedijnerf 12, 3816 DB, tel. 4727811,
[email protected] COÖRDINATOR PASTORAAT: tel. 06-57259761 (mw. Liesbeth van der Hoek, tel. 4626886) PENNINGMEESTER: Nieuwe Kerk inz. Wijkkas, bankrek. 115154647; andere wijkactiviteiten: Nieuwe Kerk inz. Activiteiten, bankrek. 115154663; beide t.n.v. K. Baas, Celsiusstraat 50, 3817 XH Amersfoort WEBSITE: www.nieuwekerkamersfoort.nl
OVERLEDEN Op zondag 18 oktober 2009 is op de leeftijd van 78 jaar Kriemhild Krista BruijnRothfusz in Hospice Dôme overleden. Zij heeft gewoond J.P. Troelstralaan 35. Je hoefde haar niet lang mee te maken om door te hebben, dat je met een bijzonder iemand te maken had: flamboyant, eigenzinnig, recht voor zijn raap in haar mening en bewoordingen. Maar in dat alles ook iemand met een diepgewortelde geloofsovertuiging. De woorden van Paulus hadden haar voorliefde. Zo hebben we in de afscheidsdienst in de Nieuwe Kerk op vrijdag 23 oktober de woorden gelezen uit Romeinen 8:31-39. Aansluitend heeft de begrafenis op de begraafplaats te Doorn plaatsgevonden. We dragen de kinderen en kleinkindreen op in onze voorbeden. Op zaterdag 7 november 2009 is in het St. Elisabethverpleeghuis Jacobus van der Kruit, een dag voor hij 88 jaar zou worden, overleden. Hij heeft gewoond Albert
Cuypstraat 18. Velen hebben de heer Van der Kruit leren kennen vanuit zijn passie: filmen van de natuur en karakteristieke plaatsen (in Amersfoort). De laatste jaren waren heel kwetsbare jaren en was verblijf in het verpleeghuis noodzakelijk. Dat viel hem zwaar, maar zijn vrouw heeft ‘mijn Coos’ daarin met veel liefde en zorg omringd, zoals zij dat heel hun huwelijk heeft gedaan. Op 18 december a.s. zou het 50 jaar geleden zijn, dat ze getrouwd zijn. Op die dag kregen zij het woord uit Deuteronomium 33:27 mee: ‘De eeuwige God is u een woning en onder u zijn eeuwige armen’. Die woorden hebben we ook overdacht in de rouwdienst op 12 november in de Nieuwe kerk. Aansluitend heeft de begrafenis plaatsgevonden op Rusthof. We leven met met zijn vrouw in de heel lege plek die er in haar leven is gekomen en bidden haar toe, dat zij zich daar ook in gedragen mag weten. Drieluik - nr. 10 - december 2009 | 23
KERSTPOST VOOR DE KERK Laat uw kerst- en nieuwjaarskaarten bezorgen door vrijwilligers van de Nieuwe Kerk! De opbrengst is bestemd voor de herinrichting van het kerkgebouw. In 2010 wordt het interieur grondig gerenoveerd. Eén van de initiatieven om daarvoor geld bijeen te brengen is de Actie Kerstpost: vrijwilligers uit de gemeente brengen uw kerst- en nieuwjaarskaarten rond. Het werkt eenvoudig: In de maand december staat er een grote brievenbus achter in de kerk. Daar kunt u de kaarten die u wilt versturen ongefrankeerd (!) in deponeren. In de geldbus ernaast stopt u minimaal het bedrag dat u anders voor de verzending met kerstpostzegels had moeten uitgeven. De opbrengst komt geheel ten goede aan de herinrichting van de Nieuwe Kerk. De brievenbus staat voor u klaar op de zondagen 6, 13 en 20 december én tijdens de creatieve morgen. Vrijwilligers brengen de post in Amersfoort tussen 21 en 24 december rond.
GEBOORTE Op 23 oktober 2009 is Esther Deborah geboren. Deborah is de dochter van Tamara en Melchior Gilden-Vahstal en zusje van David. Ze wonen Prinses Irenelaan 39, 3832 CA Leusden. Van harte wensen we hen geluk in het zien en helpen opgroeien van Deborah en David en als gemeente verheugen we ons op het moment – op zondag 6 december – dat Deborah voor het eerst de gemeente zal worden binnen gedragen.
gericht op de herschepping. Bij de voorbereiding van de themadienst over Herschepping raakte mij (opnieuw) het gedicht van Geerrit Achterberg. Ter Adventsoverweging: Herschepping De wereld is vergaan haar naam spelde een nieuw getal, het licht viel van de sterren af: verdwaald.
HUWELIJK Op vrijdag 18 december 2009 gaan Ruth Akker en Danny Schulte trouwen. Het burgerlijk huwelijk zal plaatsvinden om 13.30 uur op het Oude Stadhuis in Amersfoort. De kerkelijke bevestiging en inzegening van hun huwelijk is in de Nieuwe Kerk in een dienst, die om 18.30 uur aanvangt. Aansluitend zal de receptie plaatsvinden. Het adres van Ruth en Danny wordt Avalonpad 13, 3813 HG Amersfoort. Vorig jaar stonden Danny en Ruth met anderen voor in de kerk toen ze belijdenis deden. Velen waren daarvan getuigen. Weest u als gemeente van harte welkom in hun huwelijksdienst om samen met hen Gods zegen te bidden voor hen in hun huwelijk. Van harte gunnen we Ruth en Danny, samen met velen om hen heen een heel feestelijke dag, die het begin mag zijn van een gezegend huwelijk. Lechajim!
Eenzaam lag de goede grond te wenen over zoveel wederkeer van liefde en haar weelde sloeg in lentebloemen neer. En de vogelen vervolgden het lied dat lang geleden was gestaakt zó ongemerkt, dat wij vergaten hoe het tot zwijgen was geraakt.
GIFTENVERANTWOORDING Via ds. Van der Giessen is een gift ontvangen van 450 euro voor de herinrichting. Zeer bedankt!
TERUGBLIK LIVIN’ ON A PRAYER Er klinkt ingetogen en ontspannen lounge worshipmuziek als het publiek halverwege de viering langzaam opstaat en zich door de Nieuwe Kerk verspreidt. Wat gebeurt hier? Deel één van de avond was vooral zitten, kijken en luisteren. Onder de indruk ko-
HARTELIJKE GROET We zijn de tijd ingegaan van Advent, tijd van uitzien en verwachting. Uit-einde-lijk 24 | Drieluik - nr. 10 - december 2009
Met hartelijke groet, ds M.D. van der Giessen MAMA’S & KIDS Ben jij moeder van één of meer kleine kinderen (0-4), dan ben je van harte welkom bij Mama’s & Kids: gezellige klets- en speelochtenden in de Nieuwe Kerk. De eerstvolgende keren zijn op woensdagochtend 2 en 16 december vanaf 10.00 uur. Nodig gerust andere mama’s & kids uit. Hopelijk tot de 2e!
men van een live gezongen Psalm voor Nu, een tijdloze en intense uitroep naar God. Herkenning, als je luistert naar de voicemailberichten waarin onbekende mensen hun twijfels, zorgen en verlangens bij God neerleggen. Of als twee jonge mensen uit de gemeente hun persoonlijke brief aan God voordragen. Wat is bidden eigenlijk? Joost van Heusden licht toe wat het betekent om het Onze Vader te bidden. Dat komt wel even dichtbij zeg. Die woorden klinken nog na, nu er een moment is om ze in de praktijk te brengen. Op verschillende plaatsen in de kerk kun je een plek zoeken om zelf onder woorden te brengen wat je God wilt zeggen. Geholpen door heel tastbare dingen, zoals een rij stenen langs één van de kerkmuren, met bij elke steen een woord uit de bijbel: liefde, trouw, angst, vreugde, boosheid. Zoiets helpt ons om te verwoorden waar we God dankbaar voor zijn, of waar we mee worstelen. Achterin staat een Klaagmuur, waarin mensen briefjes stoppen met hun persoonlijke gebeden erop. Een paar jonge mensen bidden samen voor elkaar. Anderen lopen langs een prachtige fotoserie met de voorbeeldgebeden die ernaast hangen. Weer anderen laten zich inspireren door een kleine icoon van de engel Gabriel, weer anderen blijven zitten op hun plek in de bank. Ten slotte zingen we nog met de band voordat een zegenbede klinkt en de borrel begint. Dat is nu typisch een Event: op een ‘nieuwbollige’ manier vieren en ontdekken wat God wil betekenen voor alle aspecten van ons leven. Een viering waarvan nietchristenen hopelijk zeggen: ‘Er gebeurt daar iets bijzonders, het is geen kerk-kerk, maar juist heel relaxt en het heeft me aan het denken gezet’. En waar christenen verder worden geïnspireerd, aangemoedigd en opgebouwd. Tot het volgende Event in 2010! Wil je op de hoogte blijven van het volgende event of zou je praktisch iets willen doen in de voorbereiding? Mail of bel Eline de Graaf (
[email protected] of 4637782). CREATIEVE KERSTMARKT Op zaterdag 28 november is van 10.00 -15.00 uur de creatieve kerstmarkt in het Nieuwe Kerkehuis van de Nieuwe Kerk (ingang Daltonstraat). Voor de komende Sinterklaas en voor de feestdagen kunt u hier uw inkopen doen. U vindt er een boek voor de komende feestdagen, een mooie ketting voor een dierbare, handgemaakte
kaarten, kalenders en cadeautjes van de brocantekraam. Verder zijn er kaarsen en prachtige kerststukken. Vergeet ook de overheerlijke jams en chutneys niet. In de gezellige koffiehoek vindt u voor de inwendige mens koffie met cake, een oliebol of appelbeignet en heerlijke erwtensoep. Het is zeker de moeite waard deze sfeermarkt te bezoeken. De opbrengst van de kerstmarkt gaat naar een goed doel, onder
andere naar een project voor weeskinderen in Cambodja die zo weer toekomst krijgen. Informatie kunt u krijgen bij Hennie van Renselaarm tel. 4618407. WEEK VAN GEBED In de Week van Gebed, van 17-23 januari 2010 willen wij als Adventkerk graag weer samen met andere gemeenten gebedsbijeenkomsten houden: van maandag tot en
met zaterdag van 19.30-20.15 uur in de Adventkerk aan de Ringweg Kruiskamp. We maken tijdens de avonden gebruik van de handleiding en gebedsfolder van de Evangelische Alliantie. Het thema is: ’Jij bent Mijn getuige’. Henny Volk en Willy Bolderman
WOONZORGCENTRUM JAAR IN JAAR UIT ADVENT Dit jaar ga ik er weer één aanschaffen: een adventkalender. Zo dwing ik mezelf om elke dag een moment stil te staan bij die bijzondere tijd van advent. Een tijd die me anders – zo weet ik uit ervaring - ook zomaar door de vingers kan glippen. Het is regelmatig gebeurd, dat ik verbaasd constateerde dat het al weer kerst was. Dit jaar dus een adventkalender om bij de tijd te blijven… Advent is een tijd van vooruitkijken, maar ook kijken we terug. Hoe kan dat ook anders in december? Wat was er goed en wat niet? Ik ben blij met deze tijd. De mooie adventliederen, liederen van verlangen en hoop. Iets nieuws dat staat te gebeuren. En tegelijk merk ik dat het voor lang niet iedereen vanzelfsprekend is om te kunnen hopen of iets nieuws te verwachten. Soms maakt het leven mensen murw. Het leven is niet voor iedereen een feestje. En toch. Toch wil ik geloven dat er in alle uitzichtloosheid iets te verwachten is. Van
KERK: Andreaskapel, Heiligenbergerweg 84 (ingang Randenbroekerweg) PASTORES: mw.ds. R. Buijs-Ballast, Marcel Breuererf 19, 3822 VB, tel. 4563321; L.C. Houweling, Beukstraat 13, 3812 MG, tel. 4630456 SCRIBA KERKENRAADSCOMMISSIE NIJENSTEDE: dhr. P.G. Poort en mevr. A.H. Poort-Ansink, Muiderslot 33, 3813 RR, tel. 4806847 PENNINGMEESTER: P.G. Poort, tel. 4806847 ING: 3258116 t.n.v. Kapelfonds Nijenstede, Amersfoort
God is iets goeds te verwachten. Hij wil met ons zijn. Ik hoop straks met die nieuwe adventkalender te ontdekken wat dat betekent. Immanuël, God met ons. VESPERS IN ADVENT Ook dit jaar worden er vanuit de omliggende kerken vespers georganiseerd in de Andreaskapel. Samen zingen, samen bidden en samen lezen. Mooi en waardevol om de bezinning op advent naast de vieringen op zondag ook door de week een plek te geven. We zijn blij dat het ook dit jaar weer door kan gaan! Vrijdag 4 december: 19.00 uur, voorganger is de heer J. van Schaik, pastoraal werker in De Brug.
HERVORMDE GEMEENTE DE DIENSTEN Juist in de Adventsdagen gaat het Evangelie door. Advent is het teken van een nieuw begin. God maakt een nieuw begin. Zijn licht breekt door in ons donker. Zijn leven breekt aan, dwars door de dood heen. De Ster die verscheen vertelt ons van de nieuwe dag die komt. Goed om daar samen van te horen! Anders zou het ons zomaar ontglippen. We zouden wennen aan de nacht, het donker. Iedere zondag weer klinkt de boodschap van Gods licht! Juist nu we de donkere tijd tegemoet gaan.
Nijenstede
Vrijdag 18 december: 19.00 uur, voorganger is ds. B. Borger van De Bron (voorheen Opstandingskerk. Welkom! WIJ GEDENKEN Op 14 oktober 2009 is overleden mevr. W. Leeflang-van der Bie (geboren 11 september 1928). Ze woonde op de afdeling Nieuw Unicum, app. 88. We wensen de nabestaanden van mevrouw Leeflang sterkte in het dragen van het verlies. Zo kort na de laatste zondag van het kerkelijk jaar willen we allen die rouw dragen en weet hebben van verlies sterkte toewensen. Vriendelijke groet, ds. Rita Buijs-Ballast
St. Joriskerk
KERK: Hof 1 KOSTER: S.H.J. van Kwawegen, tel. 4616178 PREDIKANT: ds. G.D. Kamphuis, Diamantweg 49, 3817 GH, tel. 4637713,
[email protected] SCRIBA: W. van den Brink, Stuyvesantstraat 12, 3814 RZ, tel. 2535901, windeld@filternet.nl WIJKKAS: ING 3686241 t.n.v. penningmeester wijkgemeente St. Joriskerk, Nieuwerhoek 40, 3813 RS FILALETHES: ING 538146 t.n.v. Vereniging Filalethes, p.a. Zandkreek 66, 3823 JL BEZORGING KERKBLAD: tel. 4724037
AMBTSDRAGERS Vier nieuwe ambtsdragers zijn benoemd. Alle vier hebben ze hun benoeming aanvaard. Daar zijn we zeer dankbaar voor. Gelukkig kan het werk doorgaan in de wijk, onder onze jongeren, in de colleges
van kerkrentmeesters en diakenen. We wensen alle ambtsdragers van harte Gods rijke zegen toe. Afscheid en bevestiging zullen plaats vinden in de morgendienst van 10 januari. Drieluik - nr. 10 - december 2009 | 25
JEZUS: WAT DENKT U VAN HEM? Wie is Jezus? Die vraag heeft mensen eeuwen lang bezig gehouden. Het is ook een kernvraag uit ons christelijk geloof. Waarom wordt Hij aanbeden en waarom verguisd? Waarom wordt Hij bemind en waarom wordt Hij gekruisigd? Hoe ik over Hem denk en op Hem reageer zal mijn eeuwige bestemming bepalen. Daarom houden we ons in een aantal diensten en in andere bijeenkomsten bezig met Hem, Zijn unieke namen, Zijn leven op aarde. De volgende diensten in dat kader komen nog: * Onze Heere? Waarom? * Het geheim van Zijn geboorte In deze diensten zullen de oude woorden van het leerboekje van de kerk, de Catechismus van Heidelberg, volop meedoen. Het gaat om de zondagen 11 tot en met 14 uit dit geloofsboekje. Het gaat om de volgende data: 6 en 13 december in de Joris, begin om 17.00 uur. Woensdag 9 december willen we, in het kader van dit thema, ons bezig houden met symbolen die ons over Jezus vertellen. We doen dat onder leiding van een kunstschilderes. Ze is christen. Ook gaan we zelf aan de slag. Van harte uitgenodigd alvast. We deden dat een keer eerder en dat was echt een succes. We beginnen om 19.45 uur in Filalethes.
CATECHISATIES Iedere week op maandag en dinsdag komen we bij elkaar in verschillende groepen. Echt goede momenten zijn het om met jongeren te lezen uit de Bijbel, in gesprek te zijn, te bidden. Een hartelijke groet, G.D. Kamphuis ROOSTER OPPASDIENST 6 dec.: Jonneke van Tilborg, Marije van Hell, Ankei van Rijssen, Ingrid Koudijs, Judith Koudijs 13 dec.: Els de Vreugd, Jeannette Schoon-
derwoerd, Ruth Brandemann, Dorien Dekker, Jacobine de Bruin 20 dec.: Gineke Beeftink, Neline Schoonderwoerd, Margrethe Gillissen, Mirjam Strijker, Elise van Hoek KERKTELEFOON Voor de onderstaande kerktelefoonluisteraars kunt u een muzikale felicitatie aanvragen ter gelegenheid van hun verjaardag. Graag doorgeven aan dhr. Gillot, tel. 4551880. 18 dec.: mw. Doppenberg, Tapuitstraat 7 28 dec.: dhr. Van Moorselaar, Veldbeemd 3
ZONDAG 29 NOVEMBER Collecten:
1. Werk onder asielzoekers 2. Plaatselijk kerkenwerk
Adventkerk
10.00 uur 18.30 uur 10.00 uur 9.30 uur
Andreaskapel Bergkerk
10.30 uur De Brug De Hoeksteen De Open Hof Emmaüskerk
10.00 uur 10.00 uur 17.00 uur 10.00 uur 10.00 uur
Ds. W.J.J. Glashouwer Ds. M.D. van der Giessen Dr. A. van Haarlem Ds. J. van Baardwijk, dienst van Schrift en Tafel Ds. J. van Baardwijk, dienst van Schrift en Gebed Dr. A.J. Plaisier, H. Avondmaal Ds. J. Woltinge Vesper Ds. R.G. van der Zwan Ds. P.P. van der Harst
26 | Drieluik - nr. 10 - december 2009
ECHOOTJE Radicaal of ingedut? Nou, wat ben jij als het gaat om geloven? Radicaal of ingedut? Ingedut is comfortabel, relaxed, beetje sloom en van een afstandje. En radicaal is alles of niets, leven vanuit je passie, je drive. Waar ga jij voor? En hoe merk je dat? We worden opgeroepen om radicaal te zijn. Je kunt geen twee heren dienen. Weet je, Paulus was ook radicaal en kwam zichzelf tegelijkertijd behoorlijk tegen. Aan de ene kant gaf hij alles op en leefde hij voor het doorgeven van de boodschap van Jezus. En aan de andere kant viel hij zichzelf zo tegen: het kwade dat ik niet wil dat doe ik en het goede dat ik wil dat doe ik niet. Eerlijk gezegd: ik vind dit zo herkenbaar. Je zou er moedeloos van worden, je zou er van indutten. Het radicaal worden moet geen doel op zich worden. Wel het gaan met Jezus, vol vertrouwen, geloven dat Hij via zwakheid werkt, jezelf blijven, geloven in de ingevingen die de Geest je geeft. Wat voor leven krijg je dan? Nou, niet comfortabel, wel spannend. Geen saai leven. Een bruisend leven met innerlijke rust. En elke dag nieuwe kansen. Ga ervoor! Met groet, Ruth van der Vliet ONTVANGEN GIFTEN Via oud. Dekker: € 12 t.b.v. Voedselbank; € 100 t.b.v. Kerktelefoon; € 20, € 20 EN € 10 t.b.v. wijkkas. Alle gevers hartelijk dank!
KERKDIENSTEN Fonteinkerk Johanneskerk Lutherse Kerk Nieuwe Kerk Opstandingskerk St. Joriskerk
10.00 uur Ds. W. Verschoor 10.00 uur Mw.ds. G.E. Bonda Geen dienst 10.00 uur Ds. O.C. Kerssen uit Gouda 10.00 uur Ds. B. Borger 9.30 uur Ds. G.D. Kamphuis 17.00 uur Ds. G. Timmer uit Heteren Lichtenberg oud. 9.45 uur Ds. M.D. van der Giessen Lichtenberg verpl. 11.00 uur Ds. M.D. van der Giessen Oecumenische diensten Birkhoven 10.00 uur Mw. A.E. van Bunnik St. Elisabeth verpl. 10.30 uur Mw. T. Valstar De Lichtenberg zkh. 10.00 uur Ds. G. Brunsveld Zon en Schild 10.00 uur Dhr. H. Laernoes
ZONDAG 6 DECEMBER Collecten:
1. Kerk in Actie (missionair werk) of IZB 2. Zondagsscholen / kindernevendienst
Adventkerk
10.00 uur Ds. C. Fieren, H. Avondmaal 18.30 uur Ds. T. Jacobs uit Broek op Langedijk, H.A. 10.00 uur Ds. L. van Nieuwpoort 9.30 uur Ds. J. van Baardwijk, dienst van Schrift en Tafel 10.30 uur Ds. J. van Baardwijk, dienst van Schrift en Gebed 12.00 uur In Johanneskerk: ds. W. Verschoor 10.00 uur Dr. H. de Leede 10.00 uur Ds. P. Riemersma 17.00 uur Vesper 10.00 uur Zie Opstandingskerk 10.00 uur Ds. P.P. van der Harst
Andreaskapel Bergkerk
Centrumviering De Brug De Hoeksteen De Open Hof Emmaüskerk
Fonteinkerk
10.00 uur Mw.ds. J. de Zwaan-v.d. Pol uit Driebergen Johanneskerk 10.00 uur Mw.ds. G.A. de Vries Lutherse Kerk Geen dienst Nieuwe Kerk 10.00 uur Ds. M.D. van der Giessen, doopdienst Opstandingskerk 10.00 uur Ds. R.G. van der Zwan 17.00 uur Ds. P. Vermaat uit Veenendaal St. Joriskerk 9.30 uur Ds. L. Schaap uit Nijkerk 17.00 uur Ds. G.D. Kamphuis Lichtenberg oud. 9.45 uur Dhr. C. Hoogendoorn Lichtenberg verpl. 11.00 uur Dhr. C. Hoogendoorn Oecumenische diensten Birkhoven 10.00 uur Past. F. Sieraal St. Elisabeth verpl. 10.30 uur Mw. K. Adrichem De Lichtenberg zkh. 10.00 uur Past. M.J. Burger Zon en Schild 10.00 uur Past. B. Grashuis
ZONDAG 13 DECEMBER Collecten:
1. Hulp bij psychische nood 2. Onderhoud kerkelijke gebouwen 3. Herv.: Energiekosten
Adventkerk
10.00 uur 18.30 uur 10.00 uur 9.30 uur
Andreaskapel Bergkerk
10.30 uur De Brug De Hoeksteen De Open Hof Emmaüskerk
10.00 uur 10.00 uur 17.00 uur 10.00 uur 10.00 uur
Ds. H.F. Klok uit Maarssen Ds. D.Ph.C. Looijen Ds. H.A. van Dop Prof.dr. H. de Roest, dienst van Schrift en Tafel Prof.dr. H. de Roest, dienst van Schrift en Gebed Dr. W. de Greef uit Leusden Ds. J. Woltinge Vesper Dhr. S.H. Muller Ds. P.P. van der Harst
Fonteinkerk
10.00 uur Stagiaire Marjan de Vries en ds. W. Verschoor, dienst van Schrift en Tafel Johanneskerk 11.30 uur Mw.ds. G.A. de Vries Lutherse Kerk 10.30 uur Ds. K. van der Horst Nieuwe Kerk 10.00 uur Ds. M.D. van der Giessen Opstandingskerk 10.00 uur Ds. B. Borger St. Joriskerk 9.30 uur Prof.dr. W. Verboom uit Harderwijk 17.00 uur Ds. G.D. Kamphuis Lichtenberg oud. 9.45 uur Ds. J. van Baardwijk Lichtenberg verpl. 11.00 uur Ds. J. van Baardwijk Oecumenische diensten Birkhoven 10.00 uur Mw. J. Adriaansz St. Elisabeth verpl. 10.30 uur Past. J. de Froe, eucharistieviering De Lichtenberg zkh. 10.00 uur Ds. J.P. Dam-Oskam. Dienst van Schrift en Tafel Zon en Schild 10.00 uur Past. S. Muns
ZONDAG 20 DECEMBER Collecten:
1. Vast te stellen door wijkkerkenraad 2. Eredienst en pastoraat
Adventkerk
10.00 uur 18.30 uur 10.00 uur 9.30 uur
Andreaskapel Bergkerk
10.30 uur 17.00 uur De Brug
10.00 uur 17.00 uur
Ds. F.A. van Velzen uit Harderwijk Ds. C. Fieren Ds. J. Vroegindeweij Ds. J. van Baardwijk, dienst van Schrift en Tafel Ds. J. van Baardwijk, dienst van Schrift en Gebed Lessons and Carols, ds. J. van Baardwijk en ds. K. v.d. Horst Ds. C.W. Rentier Kerstzangdienst
De Hoeksteen De Open Hof Emmaüskerk Fonteinkerk Johanneskerk Lutherse Kerk Nieuwe Kerk Opstandingskerk St. Joriskerk
10.00 uur 17.00 uur 10.00 uur 10.00 uur 10.00 uur 10.00 uur 17.00 uur 10.00 uur 17.00 uur 10.00 uur 9.30 uur
Ds. R.G. van der Zwan Kerstoratorium, ds. R. Buijs-Ballast Dhr. H. Mintjes Ds. P.P. van der Harst Ds. J. van der Linden uit Driebergen Ds. F. Knoppers uit Naarden/Bussum Zie Bergkerk Dr. H. de Leede Kinderkerstfeest Zie De Open Hof Ds. C.H. Hogendoorn uit Oud-Beijerland 17.00 uur Ds. G.D. Kamphuis
Drieluik - nr. 10 - december 2009 | 27
3 luik kids Beestenboel
Mail van Rucháma!
Wat is je lievelingsdier? Deze vraag heb je vast wel eens gezien. Hij staat ook altijd in vriendenboekjes! Misschien heb jij zelfs een huisdier: hond, poes, vis, konijn, cavia, hamster of iets anders. Honden worden blij als zij hun baas zien en jij wordt blij als de hond op jou zit te wachten als je thuiskomt. Dieren zijn best belangrijk voor mensen, maar ook voor God, in de Bijbel staan ook verhalen waar dieren in voorkomen. Deze maand gaat het over dieren in de Bijbel. Er zijn een aantal kinderen die vertellen wat hun lievelingsdier is en waar ze dat dier terugvinden in de Bijbel. Ook heeft Rucháma weer een stukje geschreven. Veel leesplezier!
Ik had vandaag mijn eerste scienceles (natuurkunde). Dat was wel leuk, want we kregen geen huiswerk. Maar ook had ik vandaag Frans en ik snapte er niks van, gewoon niks! Ik vind het gewoon zo moeilijk hier op school, omdat ik nog aan alle vakken moet wennen. De meeste kinderen zijn vorig jaar al gestart op deze school. Ik stap dus als het ware in de tweede klas binnen. Dat valt niet mee. Gelukkig hebben we naast school ook nog Tom, 9 jaar: andere dingen. In ons huis heb ik het nu echt aardig ‘Een leeuw, die zijn sterk en gevaarlijk. Simson naar mijn zin. De ene keer is het gezelliger dan de vocht met een leeuw en scheurde zijn bek open! andere keer, maar dat is logisch. Sommige meiden hier Dus hij was sterker dan de leeuw!’ (Het verhaal over zijn echt kampioen in stiekem Simson staat in de Bijbel in Richteren 14) doen. Ze smokkelen allerlei Karin, 10 jaar: snoep mee naar binnen en ‘Mijn lievelingsdieren zijn paarden. In de Bijbel ‘s avonds, als het donker is, eten we dat op. Dit weekend reisden de mensen op paarden, maar er is ook een gaan we ook nog kamperen verhaal van Elia. Hij ging naar de hemel met een koets met onze meidengroep. Ik weet met paarden van vuur!’ (Dit verhaal staat in de Bijbel in 2 Koningen 2) zeker dat het reuze gezellig gaat worden. Vanmiddag Gertjan, 8 jaar: gaan we shoppen en vanavond inpakken en wegwezen. ‘Orka’s vind ik heel mooi, ze zijn heel groot en De jongens mogen trouwens echt veel meer dan wij. Zij kunnen ook springen! Orka’s komen niet echt voor mogen op de fiets door de stad heen maar de meiden in de Bijbel volgens mij. Maar het zijn walvissen, niet. Wij mogen alleen maar onder begeleiding een dus misschien zat Jona wel in de buik van een beetje wandelen. Ook heb ik nu muziekles. In Kyrgyzstan orka!’ (Het verhaal over Jona staat in de Bijbel was ik daarmee gestopt omdat we geen goede leraar in Jona 2) konden vinden. Maar die zijn hier genoeg. Bijna iedereen doet wel wat aan muziek. De lessen zijn echt heel gezellig. Ik ben nu een stuk van Bach aan het leren. Al met al heb ik dus wel een beetje een dubbel gevoel nog bij deze school. De school is voor het mooi een beetje te moeilijk, maar alles er omheen is erg leuk. In de Adventkerk is vorige maand een nieuwe kinderclub gestart: Groetjes, Rucháma Toppers, een club voor kinderen vanaf groep 4. Om dat te vieren mochten alle kinderen een nachtje logeren in de kerk. Het was een groot feest: 21 kinderen lagen naast elkaar in een zaal onder in de kerk. Immanuelle: ‘We mochten zelf een plekje kiezen voor onze slaapzak en we deden buiten in het Mag je dieren wel eten? donker levend stratego. Het was heel leuk!’ Natuurlijk werd ook Volgens mij wel. Maar ik kan snappen dat je daar anders een kussengevecht gehouden. over denkt. In het scheppingsverhaal zegt God dat de Of de kinderen veel geslapen mensen planten en vruchten hebben om te eten. En de hebben? Jij mag het raden! Wil dieren eten ook planten. Maar verder in de Bijbel lezen je ook meedoen met Toppers? we dat er ook vis en vlees gegeten wordt. Gewoon bij Vrijdagavond om de week het dagelijks eten. Maar ook bij feesten ter ere van God. van 19.00 tot 20.15 uur in de Het is, denk ik, wel belangrijk dat dieren een zo goed mogelijk leven hebben. Adventkerk. Zie www.adventkerk.nl dominee Rein van der Zwan
Lievelingsdieren in de bijbel!
Kussengevecht in de kerk
VraagMaarRaakBaak