In deze Dal Segno: Voorzitsels Otto M. Schwarz Wimpie en ‘t Zomeravondfestival Steuntje in de rug Anjeractie Fietsen voor Muziek Maestro M.: De klarinet Activiteitenagenda en de Jarigen
Dal Segno Nieuwsblad van het Gerwens Muziekkorps 2011 • 3
Voorzitsels Geacht lid, Het eerste halfjaar van 2011 zit er alweer op. De vakantie staat voor de deur. We hebben gewerkt aan een nieuw repertoire, maar we hebben in deze periode niet veel optredens gehad. Het Caratconcert was een succes, het optreden op de “Van Goghmèrt” kon helaas niet doorgaan en het optreden op het Zomeravondfestival werd door het publiek erg gewaardeerd. In het najaar staan weer enkele leuke optredens op het programma. Dan kunnen we ons publiek weer laten genieten van onze muzikale prestaties. De uniformencommissie heeft haar acties afgerond. Ze hebben een advies over de aanschaf van nieuwe uniformen uitgebracht aan het bestuur. Het bestuur gaat zich hierover beraden. Op 18 september wordt onze fietstocht “Fietsen voor Muziek” weer gehouden. Houdt deze datum vrij, want jouw inzet op die dag is voor onze vereniging zeer belangrijk om er een succes van te maken. Een dezer dag neemt het bestuur de beslissing over de tijdelijke repetitieruimte. Je hoort binnenkort waar je na de vakantie verwacht wordt. Verder kan ik jullie melden, dat we een nieuwe instructeur voor de slagwerkgroep hebben gevonden. Deze gaat ook aan de slag met onze leerling-slagwerkers. Zijn naam is Job van Duijnhoven. Wij zullen Job vragen zichzelf in een volgende uitgave van Dal Segno voor te stellen. Ik wens jou een fijne vakantie toe en ik zie jou weer op 24 augustus 2011 als de repetities weer beginnen. Vriendelijke groet, Will Cooijmans
Otto M. Schwarz
Terra Vulcania Otto M. Schwarz werd in 1967 in Neunkirchen (Oostenrijk) geboren. Zijn jeugd bracht hij door in Wimpassing, waar hij ook tegenwoordig nog woont. Otto M. Schwarz volgde zijn muzikale opleiding aan de hogeschool voor muziek in Wenen. Hier studeerde hij trompet bij professor Josef Pomberger van het Weens Filharmonisch Orkest en compositie bij professor Heinz Kratochwil. In deze tijd ontstonden zijn eerste composities op het gebied van amusementsmuziek. Ook startte hij met een eigen geluidsstudio waar hij inmiddels ongeveer 500 titels heeft geproduceerd. Tegenwoordig schrijft hij muziek voor onder meer reclame-boodschappen, films, de ORF en diverse andere zenders. Zijn composities worden over de hele wereld gespeeld en er werden al meer dan 1 miljoen CD’s met zijn werken verkocht. Op het verzoek van vrienden, ook eens wat voor symfonisch blaasorkest te schrijven, onstonden in 1996 de eerste werken op dit gebied. terravulcania - DAS WEINFEST DER REGION ab 15 Uhr
DIE ERDE TUT SICH AUF - Lavastrom aus Kinderhand - Straßenmalerei mit Kindern
ab 17 Uhr
DIE LAVA STRÖMT - feierliche Eröffnung - Der Musikverein Breitenfeld inszeniert das Musikstück „terravulcania“ - Mystischer Tanz von Doris Trummer begleitet das Klangerlebnis - Die Winzergemeinschaften werden vorgestellt und eröffnen DAS Weinfest
ab 18 Uhr
ES BRODELT UM DEN VULKAN - Lebensfreude zelebrieren - Vulkanische Festkultur mit besonderer Philosophie
ab 21 Uhr
DER VULKAN BRICHT AUS - sinnlicher Höhepunkt - Einzug der Winzergemeinschaften in Richtung Vulkan - Höhepunkt: mit Tanz und feurigen Elementen erhebt sich das Musikstück „terravulcania“
Nähere Infos finden Sie auf www.terravulcania.at
ab 14. August 2011
A. Wratschko GmbH | www.flaschencenter.at
Terra Vulcania is een landstreek in Oostenrijk, het Steierische Vulkanland. Dit schreef de Oostenrijks krant Woche over de première (Die Urausführung) van het stuk: Zum 150-Jahr-Jubiläum schenkt der Musikverein Breitenfeld sich und seinen Gästen “Terra Vulcania”. Erstmals findet die Entwicklung der Region seinen Ausdruck in einem symphonischen Werk für Blasorchester, komponiert von einem europäischen Ausnahmekomponisten”, zeigt sich Kapellmeister Andreas Schwab begeistert. Der renommierte
Komponist Otto M. Schwarz hat dem Musikverein Breitenfeld zum 150-Jahr-Jubiläum ein Werk über die Entstehung des Vulkanlandes geschrieben. Ook Oostenrijkers kunnen er dus wat van! Het is in ieder geval elk jaar gekoppeld aan een Weinfest, vandaar de kristalklanken aan het begin van de uitvoering....
De compositie In het begin is er niets. Alom duisternis, totale stilte. Geen licht. Geen begroeiing. Geen leven. Geen ontwikkeling. Niets. Plotseling doorbreekt een enorme knal de delicate stilte. De leegte wordt met geluid gevuld. Er is overal chaos: vuur, dreigende vlammen en gloeiende hemellichamen die rondvliegen en botsen. Genesis is aangebroken, de creatie van de aarde is een feit. Al het leven op deze planeet wordt mogelijk gemaakt door de allergrootste vlam: de zon. Leven begint vorm te krijgen in het water, en uiteindelijk ook op het land. De planeet beleeft een rustig intermezzo, een moment van serene kalmte voordat de storm opnieuw gaat razen. Alleen de gelijkmatige schommeling van de oceaan is te horen. Maar weldra doorbreekt nog een harde klap de rust. Deze keer zijn het vulkanen die uitbarsten en over miljoenen jaren reusachtige gebergten vormen die hoog boven de oceanen uittorenen. De lava straalt hitte en licht uit in de nacht voordat het koude water de stroom stolt en de lava langzaam verandert in rijke, vruchtbare grond.
Wimpie en het Zomeravondfestival ”En hoe Wimpie fluitend naar huis fietste!”
VOND A R E ZOM AL FESTIV n:
edens va
n” ong Leve J “ e r a f n Drumfa ziekkorps u M s n e w Ger nge Tjonge Jo uzikanten m se Dorps s n e w r e G De poeper De Blaos Met optr
Zaterdag
19.30 Aanvaenng: i n ju 5 w 2
uur
in Ger
Heuvelple
Op 19 juni was een optreden van de harmonie en van het aspirantenorkest gepland op de “Van Goghmèrt” in Nuenen. Het optreden was gepland om twaalf uur in de middag en het zou in de buitenlucht moeten plaatsvinden. Het regende al de hele morgen. “Wat nu te doen?”, vroeg Wimpie zich af. “Even op de buienradar kijken”, dacht Wimpie. De buienradar gaf aan, dat het rond kwart over elf zou stoppen met regenen, maar omdat het erg hard waaide, vond Wimpie, dat het verstandiger was om het optreden toch maar af te blazen. Daar waren de andere bestuursleden het mee eens. Het optreden ging dus niet door. En maar goed ook, want om twaalf uur regende het. “Hoe betrouwbaar is zo’n buienradar?”, dacht Wimpie bij zichzelf. Jammer dat na zo’n lange tijd van voorbereiding het optreden niet doorging. “Goed, het is niet anders”, dacht Wimpie, “de volgende keer beter!”. Die volgende keer was er dezelfde week nog, omdat de zaterdag daarna (op 25 juni) het Zomeravondfestival op het programma stond. Wimpie is betrokken bij de organisatie van het festival en hij toog, zoals was afgesproken, ’s morgens op zijn fiets naar Gerwen, want om halfelf zou de tent worden opgebouwd, als tenminste de beslissing was genomen dat het festival door zou gaan. De leverancier van de tent was iets te vroeg gekomen en was al druk bezig om de tent op te bouwen. “Dat is niet volgens de afspraak”, dacht Wimpie en hij fietste door naar “D’n Heuvel” waar ze zouden verzamelen. Wimpie werd ontvangen door een comité van 4 heren, van wie het gezicht op zwaar weer stond. “Wat doen we ermee” vroegen Wimpie R., Tiny B, Frenkie R. en Gertje-Jan de W. aan Wimpie, terwijl de regen met bakken uit de lucht kwam. “Laten we even overleggen met Basje van K.”, zei Wimpie, want dat was de afspraak. Basje van K. zou zorgen voor het horecagedeelte. Bij de andere heren van de organisatie was wat irritatie ontstaan over het gedrag van de leverancier van de tent.
Die wilde niet wachten en bovendien stond de tent er al bijna. “Laat ze maar opbouwen”, zei Wimpie, “We zien het zo meteen wel!”. Basje van K. was positief gestemd. Hij had op de buienradar gekeken en volgens hem zou het in de loop van de middag droog worden. Besloten werd om te gaan opbouwen. Onder het motto: “God zegen de greep!” gingen ze aan de slag. Met wat extra hulp werden de palen onder de tent geschoven en werden de zijflappen bevestigd. Daarna werden de lampen gehangen en de inrichting van de tent en het plein in orde gebracht. De kiosk werd aangekleed en rond 13.30 u. kon Wimpie weer naar huis. Het grootste werk zat erop. Basje van K. zou zijn spullen om zes uur opbouwen en we spraken af, dat de organisatie weer om zeven uur aanwezig zou zijn. Wimpie fietste naar huis en ……. het regende nog steeds! De hele middag had Wimpie er een beetje buikpijn van. “Zou het echt droog worden?”, vroeg hij zich af. Natuurlijk keek Wimpie in de loop van de middag ook een paar keer op de buienradar. Elke keer gaf deze aan, dat het later en later zou worden voordat het niet meer zou regenen. Zo rond zeven uur zou het uiteindelijk droog zijn. En dat gebeurde gelukkig ook. De rest van de avond dreigde het, maar het bleef droog. De temperatuur was aangenaam, zodat het weer redelijk was voor het Zomeravondfestival. Het had beter gekund, maar dat was nou eenmaal niet zo. Het geplande programma kon gelukkig helemaal worden afgewerkt. Het werd nog gezellig met redelijk wat publieke belangstelling. Na het laatste optreden (van de Blaospoepers) begon Wimpie mee op te ruimen. Na een uurtje werken was het weer gebeurd. Het was voor Wimpie een geslaagde avond en daar waren de anderen het mee eens! En met een tevreden gevoel fietste Wimpie fluitend naar huis.
“Steuntje in de rug!” Rabobank Dommelstreek organiseert ook dit jaar weer haar actie “Steuntje in de rug”. Het Gerwens Muziekkorps heeft haar bankrekeningen ook bij Rabobank Dommelstreek en wij hebben ons dus aangemeld voor deze actie. Indien ook jij of je familieleden en/of kennissen een rekening bij Rabobank Dommelstreek hebt, kun je in periode 1 oktober t/m 31 oktober 2011 5 stemmen uitbrengen. Elke
stem bracht vorig jaar ruim c 6,00 op. Ben je nog geen lid van Rabobank Dommelstreek, maar heb je daar wel een rekening, dan kun je nog tot en met 31 juli a.s. je aanmelden als lid. Lid worden is kosteloos! Dus doen! Hieronder staat alvast kort de flyer van deze actie. In de komende periode zullen we jullie nog van extra info voorzien om ook je familie, vrienden en kennissen te overtuigen om ook op het Gerwens Muziekkorps te stemmen. Wil je al meer weten over de voorwaarden e.d. kijk dan alvast op www.rabobank.nl/particulieren/lokalebanken/ dommelstreek.
Stem op onze club en spek de kas! Van Rabobank Dommelstreek krijgen we de kans om extra geld te verdienen. Daarvoor hebben wij jouw hulp nodig! Ga naar www.rabobank.nl/dommelstreek om te zien hoe jij onze club in de stemming brengt.
'Steuntje in de rug' Rabobank Dommelstreek: Natuurlijk! Rabobank. Een bank met ideeën.
Kijk voor alle informatie op www.rabobank.nl/dommelstreek
Prins Bernhard Cultuurfonds dankt alle collectanten! Van 15 tot en met 21 mei hebben diverse van onze leden zich ingezet voor de jaarlijkse collecte van het Prins Bernhard Cultuurfonds. De opbrengst in de gemeente Nuenen bedroeg ruim c 2.000,-. Hiervan heeft het GMK ruim c 300,- bijgedragen. Alle collectanten bedankt voor jullie inzet en medewerking! Tijdens deze collecte heeft één van onze leden ook £ 20,ontvangen. We hadden al diverse verschillende soorten buitenlandse munten ontvangen, maar buitenlands briefgeld is nieuw! Als één van jullie komende zomer naar Engeland op vakantie gaat, dan kun je deze £ 20,- omwisselen tegen c 20,-. S.v.p. contact opnemen met onze penningmeester. Ook volgend jaar zullen wij weer deelnemen aan de collecte en jullie hiervan tijdig op de hoogte brengen.
Wisten jullie dat het Cultuurfonds in 2010 bijna c 25 miljoen heeft bijgedragen aan cultuur in Nederland? Ook het GMK zal komend jaar weer vragen om bijdrage in de aanschaf van uniformen en instrumenten. Vorige periode ontvingen wij c 5.000,- ter ondersteuning voor aanschaf van instrumenten. Ons positief inzetten voor de actie heeft dus zeker haar nut!
Zondag 18 september 2011
Fietsen voor Muziek 18 september het lijkt nog heel ver weg, maar niet is minder want het comité Fietsen voor Muziek is al druk bezig met alle voorbereidingen. Vergunningen zijn aangevraagd, bestellingen geplaatst. De sponsortjes zijn de afgelopen weken in Nuenen, Gerwen en Nederwetten langs de deur geweest om zich te laten sponsoren, de advertenties voor in het boekje zijn al bekend. En de route is weer klaar. Zondag 26 juni zijn een aantal leden de route wezen fietsen, Will, Ria, Carlo, Karin, Laurie, Anniek, Geert en Toine hebben de route gefietst en zijn langs de posten geweest en hebben alle punten bekeken die beveiligd moeten worden. De posthoofden van een aantal posten hebben al de mensen benaderd die zij op de post willen hebben. Bemanning 2011 koffiepost: Erik de Groot, Bente v.d. Oetelaar, Betsy Raessens, Johan Vereijken, Sander Willems, Merijn de Groot, Denise Suiskens. Bemanning 2011 soeppost: Tiny van Rooij, Karin Hofhuis, Jozef en Elly Koenraads, Marion en Robin de Groot. Bemanning 2011 pannenkoekenpost: Noortje, Neeltje en Ria Cooijmans, Anna en Sophie Coolen, Jeroen de Graaff, Petricia de Groof, Harold Lenssen, Maurice Peeters, Lianne Pelzer, Krista Polle en partner, Siebrand Rademakers, Annemieke Stravens, Nena v.d. Wielen. Bemanning 2011 ijsjespost: Sanne v.d. Wielen en Lisse Wijnen. Staat je naam hier niet bij dan wordt je op een van de andere posten ingedeeld, of in de garage of in de materialenploeg. Houdt dus 17 en 18 september vrij voor Fietsen voor Muziek.
Klarinet
De klarinet is een blaasinstrument behorend tot de enkelrietinstrumenten. In het harmonieorkest en symfonieorkest wordt de klarinet gerekend tot de houtblazers. De naam is een verkleinwoord van het Italiaanse clarino, een soort trompet. Beschrijving De klarinet bestaat uit een cilindrische holle pijp met gaten, waarvan sommige met de vingers worden afgedekt, en andere door een klep. De gaten die met de vingers worden afgedekt, hebben vaak een ring (bril), waarmee weer kleppen worden afgedekt die buiten het bereik van de vingers liggen. Het uiteinde loopt uit in een trechter die klankbeker wordt genoemd. Hiermee wordt bereikt dat de akoestische impedantie van de buis beter aangepast is aan die van de lucht, en de klarinet meer geluid produceert, vooral bij de lage noten. Klarinetten worden meestal gemaakt van hout (vooral grenadille-hout), maar ook andere materialen als metaal en tegenwoordig kunststof worden wel gebruikt.
Mondstuk klarinet De eigenlijke geluidsproductie vindt plaats in het mondstuk. De klarinettist zet zijn boventanden op het mondstuk en zijn onderlip tegen het riet dat tegen het mondstuk aan gebonden of geklemd is. Door lucht tussen het mondstuk en het riet door te blazen gaat het riet trillen. De lipspanning (embouchure) bepaalt hoeveel vrijheid het riet krijgt om te trillen. Dit heeft invloed op de toonhoogte en de klankkleur. De trilling van het riet zet de lucht in de klarinet ook in beweging, waardoor er geluid (en hopelijk muziek) gemaakt wordt. De akoestische impedantie van de buis na het riet is verantwoordelijk voor de mogelijk te produceren toonhoogten. Een aan één zijde gesloten cilindrische buis levert een boventonenreeks met uitsluitend oneven harmonischen. Hierdoor blaast een klarinet over in de duodecime in plaats van het octaaf zoals de meeste andere blaasinstrumenten.
Oorsprong en ontwikkeling De middeleeuwse voorloper van de klarinet, als enkelriet instrument, is de chalumeau. De uitvinder van de klarinet is waarschijnlijk Johann Christoph Denner rond 1690 geweest. De meest gangbare klarinet is de Bes-klarinet, deze is ongeveer 66 cm lang. Vroeger werd voor iedere toonsoort een andere klarinet gebruikt (de klarinettist speelt feitelijk een greepschrift). Door de eeuwen heen is de klarinet steeds verder ontwikkeld. In het grootste deel van de wereld wordt doorgaans het Böhm systeem van kleppen/brillen gebruikt. Uitzonderingen zijn Duitsland, Oostenrijk en enkele andere landen in Midden-Europa. Daar wordt meestal het Albert systeem gebruikt. Op professionele Duitse klarinetten is het Oehler systeem het meest gangbaar. In de meeste Nederlandse professionele orkesten gebruikt men een uniek hybride systeem, de zogenaamde “reform Böhm” klarinet. Dit is in feite een klarinet met een Franse (lees: Böhm) applicatuur, en een Duitse klankbuis. Varianten en gebruik Tegenwoordig worden vooral de Bes-, en soms de A-klarinet gebruikt. De hoge Es-klarinet wordt vooral gebruikt in harmonieorkesten, soms in symfonieorkesten als piccolo-klarinet, en soms als les-klarinet. Voor lesdoeleinden wordt de laatste jaren steeds vaker de C klarinet gepropageerd en gebouwd. De C-klarinet wordt soms door klarinettisten gebruikt als ze met niet-transponerende instrumenten een partijtje moeten meeblazen. De C-klarinet is namelijk de enige klarinet die niet transponeert. Er bestaat een nog kleinere klarinet, de As-klarinet, die bij hoge uitzondering in clarinet-choirs gebruikt wordt. In Zuid-Europese landen en naar verluidt in Australië is dit instrument vaker in gebruik. Doordat een klarinet overblaast op de duodecime (octaaf + kwint) is het bereik bijzonder groot. Nadeel is dan weer dat er heel veel kleppen nodig zijn om deze intervallen te overbruggen. De Bes-klarinet heeft een (klinkend) toonbereik van d - c’’’’. De toon van een Bes-klarinet is qua bereik en warmte van de klank het meest te vergelijken met het menselijk stem timbre. Behalve de gewone klarinet bestaan er ook bas-, tenoren altvarianten: de basklarinet in Bes, de altklarinet in Es, de contra-altklarinet in Es, de contrabasklarinet in Bes en de subcontrabasklarinet in Es. De laatste drie typen klarinetten zijn vrij zeldzaam. De bassethoorn in F is in feite geen hoorn maar een iets hogere altklarinet. De bassetklarinet was populair ten tijde van Mozart: een van zijn concerten, het klarinetconcert KV622 is oorspronkelijk voor dit instrument geschreven. Hiervan zijn naar verluidt geen historische exemplaren over, maar het instrument wordt nog wel gebouwd. Verwar dit instrument vooral niet met de bassethoorn, het is een geheel ander instrument. De bassetklarinet staat in A,
maar heeft een aantal toegevoegde kleppen, waardoor het bereik in de laagte is uitgebreid. Tegenwoordige uitvoeringen van het klarinetconcert van Mozart worden bijna altijd gedaan op de A-klarinet, hier en daar wordt een aantal noten dan geoctaveerd. Voorts bestaan nog de tegenwoordig ook als solo-instrument veelvuldig gebruikte basklarinet in Bes en de zeldzame contrabasklarinet (eveneens in Bes). De reguliere basklarinet vindt men enkelvoudig of dubbelvoudig als ondersteunend bas-instrument in een symfonie orkest. Bij de basklarinet is nog op te merken dat deze oorspronkelijk een octaaf lager was dan de Bes-klarinet, met als laagste toon een E. In navolging van de bassetklarinet is hier in de 19e eeuw ook een aantal kleppen aan toegevoegd, waardoor de laagste toon de C is. Een bijzondere variant is de kwarttoonklarinet waarmee de kwarttoonmuziek, die in zwang kwam in de eerste helft van de 20e eeuw, eenvoudiger te spelen was. In een aantal landen (bijv. Italië) wordt de Bes-klarinet ook wel gebruikt met een extra klep naar Es, zodat er voor een partij in A (oorspronkelijk bedoeld voor A-klarinet) geen omwisseling van instrument nodig is. Vanwege het in het mondstuk aanwezige (enkele) riet noemt men de klarinettist ook wel een rietblazer evenals de hobo (dubbel riet), fagot (dubbel riet) en saxofoon (enkel riet). Alle genoemde rietblaasinstrumenten behoren (of ze nu van hout zijn of niet) tot de categorie der houtblazers. Bekende klarinettisten • Woody Allen • Walter Boeykens • Emma Johnson • Louis Cahuzac • Jan Cober • Benny Goodman • Sabine Meyer • Henk van Lijnschooten • Hüsnü Senlendirici • Serkan Çagrı
Activiteitenagenda Wo 06-07-11 Laatste repetitie voor de vakantie Vakantie Wo 24-08-11 Eerste repetitie na de vakantie Vr 15-07-11 Deelname vrijwilligers aan”Bloem en Tuin” Ma 24-07-11 Zo 18-09-11 FIETSEN VOOR MUZIEK Zo 25-09-11 Deelname aan bevrijdingstaptoe op van Goghplein in Nuenen 14.00 - 16.00 u. Verzamelen 12.45 De Smidse (gezamenlijke repetitie Glasnost) Wo 28-09-11 Donateursactie Wo 12-10-11 Za 06-11-11 Concert met Stratums Muziekkorps (nader te bepalen) Vr 10-12-11 Concert met 4 Nuenense Muziekverenigingen Za 16-12-11 Deelname aan Kerstconcert te Gerwen Aktiviteiten aspirantenorkest Wo 06-07-11 Laatste repetitie voor de vakantie Vakantie Wo 24-08-11 Eerste repetitie na de vakantie Zo 16-10-11 Opluisteren H. Mis te Gerwen 10.30 . Za 26-12-11 Opluisteren H. Mis te Gerwen of Nederwetten
Juli: Annemieke Niemantsverdriet Stef Smeulders Ans Messerschmidt Nicole van den Heuvel Willemijn Hofstede Milan den Hartog Lianne Pelzer Peter van der Wielen Pim van Vroonhoven Angelique van Baal
2 juli 3 juli 7 juli 7 juli 8 juli 9 juli 9 juli 11 juli 15 juli 25 juli
9 aug. 12 aug. 17 aug. 20 aug. 27 aug. 30 aug.
September: Ilonka Trommelen Francien van der Wielen Sanne van der Wielen Frank Buisman Jeroen de Graaff
Voorzitter Dhr. W. Cooijmans Beschermheer Dhr. van Thiel ••••• SECRETARIAAT Mevr. W.A. Hofstede De Haverkamp 15 5674PS Nuenen Tel. 040-2834821 secretaris@ gerwensmuziekkorps.nl ••••• WEBSITE www.gerwensmuziekkorps.nl ••••• DRUK Dal Segno Drukbureau
kopij voor de volgende
Augustus: Twan Sleegers Sanne Renders Jacqueline Bastiaans Mart van Mierlo Hanneke Niemantsverdriet Bert Verhagen
GERWENS MUZIEKKORPS
Dal Segno dient uiterlijk 3 september a.s. te zijn ingeleverd bij Arno Brancart
Van harte! The World’s Famous Quotes I’m not interested in having an
1 sept. 8 sept. 13 sept. 16 sept. 22 sept.
orchestra sound like itself. I want it to sound like the composer. Leonard Bernstein
