HANDHAVEN IN DE KINDEROPVANG EN DE PEUTERSPEELZALEN

HANDHAVEN IN DE KINDEROPVANG EN DE PEUTERSPEELZALEN

BELEIDSREGELS HANDHAVING WET KINDEROPVANG EN KWALITEITSEISEN PEUTERSPEELZALEN 2014

Gemeente Soest Afdeling Samenleving Juli 2014

1

Inhoudsopgave Inleiding................................................................................................................................................ 3 1.

Taken van de betrokken actoren bij de Wko ................................................................ 4 1.1 Begripsomschrijvingen ....................................................................................................... 4 1.2 Taken gemeente Soest....................................................................................................... 5 1.3 Rol van de overige betrokken actoren ......................................................................... 7

2.

Kwaliteit in de kinderopvang en peuterspeelzalen ..................................................... 8 2.1

Wettelijke eisen ................................................................................................................. 8

2.2. Bevoegdheden toezichthouders en soorten inspecties......................................... 9 3.

Handhaven en sanctioneren .............................................................................................. 11 3.1 Afwegingsmodel .................................................................................................................. 11 3.2 Handhavings- en sanctiemogelijkheden .................................................................... 11 3.3 Handhavingsacties ............................................................................................................. 14 3.4 Samenwerking gemeente en GGD regio Utrecht ................................................... 14 3.5 Interne afstemming ........................................................................................................... 14

4.

Klachtenprocedure ................................................................................................................. 15

5.

Communicatie met betrokken partijen .......................................................................... 17

Beleidsregels handhaving Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen gemeente Soest 2014 ................................................................................................................... 18 Algemene toelichting ................................................................................................................ 21 Artikelsgewijze toelichting ...................................................................................................... 22 Bijlage: Afwegingsoverzicht ....................................................................................................... 26

2

Inleiding De gemeente Soest is op grond van de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen (Wko) verantwoordelijk voor de basiskwaliteit van kinderdagverblijven, peuterspeelzalen, buitenschoolse opvang en gastouderopvang die in de gemeente gevestigd zijn. Ouders moeten de zorg voor hun kinderen met een gerust hart kunnen uitbesteden. De gemeente Soest wil haar inwoners kunnen garanderen dat sprake is van kwalitatief goede voorzieningen. Hiervoor is het van belang dat het kwaliteitsbeleid voor kinderopvang, peuterspeelzaalwerk, buitenschoolse opvang en gastouderopvang goed is uitgewerkt. In deze nota wordt uiteengezet op welke wijze de gemeente Soest het toezicht op de naleving van de kwaliteitsregels en tevens het handhaven en sanctioneren bij het niet naleven daarvan vorm geeft. Met het inwerkingtreden van het dit nieuwe handhavingsbeleid en de beleidsregels 2014 komt het gemeentelijk handhavingsbeleid uit 2012 te vervallen. Met ingang van 1 januari en 1 augustus 2010 is de Wet kinderopvang gewijzigd in de Wko. Dit heeft geresulteerd in drie grote veranderingen: Herziening van het stelsel van gastouderopvang, waardoor gastouders ook onder het toezicht en de handhaving van de gemeente vallen; Daarnaast is sinds 1 augustus 2010 de Wet Ontwikkelingskansen door kwaliteit en educatie in werking getreden (Wet Oke). Eén van de onderliggende doelstellingen van deze wet was de regelgeving over peuterspeelzalen te harmoniseren met die van de kinderopvang. Door deze wet gelden de beleidsregels kwaliteit kinderopvang nu ook voor het peuterspeelzaalwerk. Uitzondering hierop zijn de ruimte en inrichtingseisen. Hiervoor heeft de gemeenteraad van Soest op 30 augustus 2012 de ‘Verordening ruimte- en inrichtingseisen peuterspeelzalen 2012’ vastgesteld; Met ingang van 2012 is er één landelijk register kinderopvang en peuterspeelzalen (LRKP). Het LRKP heeft de gemeentelijke registers vervangen. In het LRKP worden alle kinderdagverblijven, peuterspeelzalen, organisaties voor buitenschoolse opvang, gastouderbureaus en gastouders geregistreerd, die voldoen aan de kwaliteitseisen van de Wko. De GGD controleert of de gestelde criteria worden gehaald. Het register is openbaar. Ouders hebben vanaf 1 januari 2011 alleen recht op kinderopvangtoeslag als ze gebruik maken van opvang die in het LRKP staat. Het toezicht op de kwaliteit is in eerste instantie een verantwoordelijkheid van de gemeenten (eerstelijnstoezicht). Voor het uitvoeren van de toezichttaak is het college in de wet verplicht gesteld de GGD in te zetten als toezichthouder. De kwaliteitscontrole op het werk van de GGD regio Utrecht vindt primair plaats door het college. Het college is hierin eindverantwoordelijk, maar wordt op haar beurt beoordeeld door de raad. De gemeente dient jaarlijks verslag te doen aan de Inspectie van het Onderwijs over hoe zij uitvoering heeft gegeven aan toezicht en handhaving in de kinderopvang en peuterspeelzalen. Het doel van deze notitie is te komen tot een transparant handhavingsbeleid, waarin een duidelijk beeld wordt gegeven van het soort overtredingen en de sancties die opgelegd kunnen worden. De volgende punten worden hierna besproken: 1. Welke taken hebben gemeenten in de Wko ; 2. Aan welke eisen moeten kinderopvang en peuterspeelzalen voldoen wil zij kwaliteit leveren; 3. Het afwegingsmodel (versie augustus 2013); 4. De verschillende sanctiemogelijkheden; 5. Aanpassing van het afwegingsmodel aan de situatie van Soest, in overleg met de GGD regio Utrecht; 6. Gemaakte afspraken tussen de gemeente en de GGD; 7. De interne afstemming; 8. Verplichte klachtenprocedure; 9. Communicatie van dit handhavingsbeleid naar de kinderopvangorganisaties en peuterspeelzalen en naar de burgers; 10. Weergave afwegingsmodel 2013.

3

1. Taken van de betrokken actoren bij de Wko 1.1 Begripsomschrijvingen De onderstaande begripsbepalingen zijn opgenomen ter bevordering van de leesbaarheid van deze nota Handhaving en zijn overeenkomstig de begripsbepalingen van de Wko en de Beleidsregels kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen. Mochten in de Wko of de Beleidsregels kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen deze begripsbepalingen worden aangepast dan geldt ook voor deze nota vanaf dat moment de omschrijving zoals die dan geldt volgens de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen en/of de Beleidsregels kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen. In deze nota Handhaving wordt het volgende verstaan onder:  Basisgroep: een vaste groep kinderen in de buitenschoolse opvang in een passend ingerichte ruimte;  Beroepskracht: de persoon van 18 jaar of ouder die werkzaam is bij een kindercentrum en is belast met de verzorging en opvoeding van kinderen; of de persoon van 18 jaar of ouder die werkzaam is bij een gastouderbureau en is belast met het tot stand brengen en begeleiden van gastouderopvang; of degene die werkzaam is bij een peuterspeelzaal, bezoldigd is en belast is met de verzorging, de opvoeding en het bijdragen aan de ontwikkeling van kinderen en die voldoet aan de opleidingseisen als bedoeld in artikel 2.6, tweede lid van de Wko;  Beroepskracht in opleiding: degene die de beroepsbegeleidende leerweg volgt, bedoeld in de Wet educatie en beroepsonderwijs, en ten behoeve van beroepspraktijkvorming is belast met de verzorging en opvoeding en het bijdragen aan de ontwikkeling van kinderen bij een kindercentrum, een voorziening voor gastouderopvang of een peuterspeelzaal.  Beroepskracht voorschoolse educatie: degene die als beroepskracht werkzaam is en belast is met voorschoolse educatie en die voldoet aan de opleidingseisen en scholingseisen, bedoeld in artikel 2.8, onderdeel a van de Wko;  Buitenschoolse opvang: kinderopvang, verzorgd door een kindercentrum voor kinderen in de leeftijd dat zij naar het basisonderwijs kunnen gaan, waarbij opvang wordt geboden voor of na de dagelijkse schooltijd, evenals gedurende vrije dagen of middagen en in de schoolvakanties;  Dagopvang: kinderopvang, verzorgd door een kindercentrum voor kinderen tot de leeftijd waarop zij het basisonderwijs volgen;  Gastouder: de natuurlijke persoon van 18 jaar of ouder die gastouderopvang biedt, met uitzondering van natuurlijke personen van wie een of meer kinderen op bij algemene maatregel van bestuur aan te wijzen gronden onderworpen zijn aan ondertoezichtstelling of voorlopige ondertoezichtstelling als bedoeld in artikel 254, onderscheidenlijk artikel 255, van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek, en met uitzondering van de persoon die op hetzelfde woonadres als de ouder of diens partner staat ingeschreven in de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens;  Gastouderbureau: een organisatie die gastouderopvang tot stand brengt en begeleidt en door tussenkomst van wie de betaling van ouders aan gastouders geschiedt;  GGD regio Utrecht: Dienst Gezondheid en Jeugd, gemeentelijke gezondheidsdienst als bedoeld in de Wet publieke gezondheid.  Houder: de rechtspersoon of natuurlijke persoon van 18 jaar of ouder die een kindercentrum, een voorziening voor gastouderopvang of een gastouderbureau exploiteert of degene die een peuterspeelzaal in stand houdt.  Kindercentrum: een voorziening waar kinderopvang plaatsvindt, anders dan gastouderopvang;  Kinderopvang: het bedrijfsmatig of anders dan om niet verzorgen en opvoeden van kinderen tot de eerste dag van de maand waarop het primair onderwijs voor die kinderen begint;  Ouder: de bloed- of aanverwant in opgaande lijn of de pleegouder van een kind op wie de kinderopvang of het peuterspeelzaalwerk betrekking heeft, met dien verstande dat bij de beoordeling of sprake is van pleegouderschap een subsidie op grond van de Wet op de jeugdzorg buiten beschouwing blijft;  Oudercommissie: de commissie, bedoeld in artikel 1.58 en 2.15 van de Wko;  Peuterspeelzaalwerk: de verzorging, de opvoeding en het bijdragen aan de ontwikkeling van kinderen uitsluitend bestemd voor kinderen vanaf de leeftijd van twee jaar tot het tijdstip waarop die kinderen kunnen deelnemen aan het basisonderwijs; 4

     



Peuterspeelzaal: voorziening waar peuterspeelzaalwerk plaatsvindt, anders dan gastouderopvang of kinderopvang in een kindercentrum; Register peuterspeelzaalwerk: het register peuterspeelzaalwerk, bedoeld in artikel 2.3 van de Wko; Risico-inventarisatie: de risico-inventarisatie, bedoeld in artikel 1.51 Wko; Stamgroep: een vaste groep kinderen in de dagopvang in een passend ingerichte vaste groepsruimte; Stamgroepruimte: de ruimte waarin de kinderen in de dagopvang het grootste deel van de dag aanwezig zijn; Voorschoolse educatie: uitvoering van een door het college van burgemeester en wethouders gesubsidieerd programma dat gericht is op het verbeteren van de voorwaarden voor het met succes instromen in het basisonderwijs voor kinderen die nog niet tot een school kunnen worden toegelaten; Vrijwilliger: degene die structureel al dan niet tegen een vrijwilligersvergoeding op regelmatige, niet incidentele, basis werkzaam is bij een peuterspeelzaal en is belast met de verzorging, de opvoeding en het bijdragen aan de ontwikkeling van kinderen en die niet voldoet aan de opleidingseisen, bedoeld in artikel 2.6, tweede lid van de Wko.

Voor eventuele overige begrippen is artikel 1.1 Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen en artikel 1 Beleidsregels kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen van toepassing.

1.2 Taken gemeente Soest De gemeenten hebben een aantal in de Wko vastgelegde taken, hieronder een overzicht. Melding en registratie: Het kindercentrum moet voldoen aan de eisen ten aanzien van het bestemmingsplan. In eerste instantie wordt getoetst aan het bestemmingsplan. Uit deze toets kunnen de volgende situaties ontstaan:  De locatie past binnen het vigerende bestemmingsplan en er vinden geen omgevingsplichtige activiteiten plaats: de instelling kan zich melden voor registratie in het Landelijk Register Kinderopvang.  De locatie past niet binnen het vigerende bestemmingsplan, maar is planologisch/stedenbouwkundig inpasbaar. Er volgt een procedure tot afwijking van het bestemmingsplan. Zodra een omgevingsvergunning voor die afwijking is verleend kan de instelling kan zich melden voor registratie in het Landelijk Register Kinderopvang.  Er vinden omgevingsvergunningplichtige activiteiten plaats. De omgevingsvergunning voor de activiteit bouwen moet zijn verleend alvorens de instelling zich kan melden voor registratie in het Landelijk Register Kinderopvang.  Indien relevant moet voor het beoogde gebruik eerst een omgevingsvergunning voor brandveilig gebruik zijn verleend alvorens de instelling zich kan melden voor registratie in het Landelijk Register Kinderopvang.  De locatie past niet binnen het bestemmingsplan en is planologisch/stedenbouwkundig niet geschikt gevonden: de instelling zal moeten zoeken naar een nieuwe locatie en deze opnieuw laten toetsen. Op het moment dat het bestemmingsplan getoetst en akkoord bevonden is en benodigde vergunningen zijn afgegeven kan er nog niet begonnen worden met de exploitatie. Voordat de exploitatie van een kindercentrum, gastouderbureau of peuterspeelzaal in de gemeente van start kan gaan, dient de ondernemer zich te melden bij het college (art. 1.45 lid 1 Wko) en een aanvraag te doen om opgenomen te worden in het LRKP. Alle aanvragen tot opname in het LRKP worden gedaan via het modelformulier van de Rijksoverheid. Na ontvangst van een aanvraag toetst de gemeente deze op volledigheid. De gemeente toetst niet of de ingediende documenten aan de eisen voldoen, dit doet de GGD regio Utrecht. Bij een onvolledige aanvraag biedt de gemeente de houder een aanvultermijn van 14 dagen. Bij een volledige aanvraag stuurt de gemeente een kopie van het aanvraagformulier inclusief de documenten naar de GGD regio Utrecht en geeft het de GGD regio Utrecht opdracht voor het uitvoeren van een kwalitatief onderzoek. Binnen tien weken na ontvangst van de aanvraag neemt de gemeente, op advies van de GGD regio Utrecht, een besluit over opname in het LRKP. Bij een positief besluit mag de opvang starten. De gemeente neemt de aanvraag op in het LRKP. Ouders komen alleen in aanmerking voor een kinderopvangtoeslag van de Belastingdienst als de 5

kinderopvangvoorziening is opgenomen in het Landelijk Register Kinderopvang. Indien is gebleken dat er voldaan wordt aan de kwaliteitseisen, draagt het college zorg voor de onverwijlde inschrijving van het kindercentrum, de peuterspeelzaal, het gastouderbureau of de voorziening voor gastouderopvang in het LRKP. Het LRKP is te raadplegen via www.landelijkregisterkinderopvang.nl . De aanvraag voor gastouderopvang wordt gedaan door de houder van een gastouderbureau waar de gastouder is ingeschreven. Bij een aanvraag voor een voorziening van gastouderopvang zal het college een beschikking afgeven aan het gastouderbureau en tevens een kopie van de beschikking sturen naar de gastouder, omdat de gastouder vanuit de Awb een direct belanghebbende is. Houders van kindercentra en gastouderbureaus die zich niet bij de gemeente hebben gemeld voor registratie, plegen in principe een economisch delict in de zin van de Wet Economische Delicten. Het actief strafrechtelijk opsporen van niet-gemelde kinderopvang hoort niet tot de taak van de toezichthouder. Krijgt de gemeente echter een signaal dat in haar gemeente kinderopvang of gastouderopvang plaats vindt zonder dat de houder in het register is opgenomen, dan kan de gemeente de GGD regio Utrecht opdracht geven een zogenaamde voorselectie te doen. De GGD regio Utrecht moet in dat geval onderzoeken of er sprake is van kinderopvang of gastouderopvang in de zin van de Wko. Weigert de houder mee te werken aan het onderzoek en bestaat een vermoeden dat opvang in de zin van de Wko plaats vindt, kan aangifte gedaan worden bij de politie. Voor ouders is het niet aantrekkelijk om gebruik te maken van niet geregistreerde kinderopvang of gastouderopvang. Buiten het feit dat de kwaliteit van de opvang niet ‘gegarandeerd’ is, en geen overheidstoezicht plaats vindt, komen ouders niet in aanmerking voor een kinderopvangtoeslag van de Belastingdienst. Toezicht op de kwaliteit: Het college ziet toe op de naleving van de Wko (artikel 1.61 en 2.19). Voor het uitvoeren van de toezichttaak is het college in de wet verplicht gesteld de GGD regio Utrecht als toezichthouder in te zetten. Met de GGD hebben wij afspraken gemaakt over de wijze waarop het toezicht wordt vormgegeven (bijvoorbeeld de wijze van controles, de terugkoppeling van de inspectieresultaten en de handelwijze in geval van opgelegde hersteltermijnen).. De GGD beoordeelt de kwaliteit van kinderopvangorganisaties volgens een landelijk vastgesteld toetsingskader voor dagopvang, buitenschoolse opvang, gastouderopvang en peuterspeelzalen. Hoe de procedures omtrent deze typen inspecties verlopen is omschreven in de wet (artikel 1.62 en 2.20). De GGD R rapporteert over haar onderzoeken aan de gemeente. Hierin geeft de GGD haar oordeel en adviseert zij de gemeente over eventueel te nemen sancties. Het college van Soest heeft de directeur van de GGD aangewezen als toezichthouder. De toezichthouder heeft bevoegdheden die zijn genoemd in de Algemene wet bestuursrecht (Awb) (bijvoorbeeld artikel 5:16 van de Awb: het vorderen van inlichtingen). De toezichthouder mag slechts gebruik maken van de bevoegdheden voor zover dat redelijkerwijs voor de vervulling van de toezichtstaak nodig is (artikel 5:13 Awb). De Awb verplicht de toezichthouder onder andere om bij de uitoefening van een bevoegdheid aan de betrokkene de reden kenbaar te maken dat hij van zijn bevoegdheid gebruik maakt. Verder mogen de bevoegdheden enkel worden gebruikt voor de uitoefening van de toezichtstaak, niet voor andere taken. Het tweedelijnstoezicht gaat plaatsvinden door de Inspectie van het Onderwijs. Zij houdt toezicht op de gemeenten (het college) en stelt vast in hoeverre de uitvoering van het gemeentelijk toezicht functioneert conform de eisen van doeltreffendheid en rechtmatigheid. Elementen die de Inspectie van het Onderwijs in haar toezicht betrekt zijn:  de gemeentelijke sturing op de toezichthoudende werkzaamheden van de GGD regio Utrecht  het uitvoeren van de taken kwaliteitshandhaving die bij wet aan het college zijn opgedragen  de sturende rol van de raad als hoogste controlerend orgaan van de gemeente. Uiteraard wordt getoetst aan de wet en aan de normen van de “beleidsregels werkwijze toezichthouder kinderopvang”. De wet eist niet dat de jaarlijkse gemeentelijke verantwoordingsgegevens worden voorzien van een accountantsverklaring. 6

Daarom zal de inspectie de jaargegevens (steekproefsgewijs) valideren. Jaarlijks moeten gemeenten vóór 1 mei een jaarverslag indienen waarin alle werkzaamheden worden beschreven die gemeenten en de GGD in het kader van de Wko hebben verricht in het voorgaande kalenderjaar. Het verslag is gericht aan de raad; de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid ontvangt gelijktijdig een afschrift. Per 2012 zijn afdeling 2.2 en art 2.20 Wko in werking zijn getreden en is het handhavingsbeleid ook van toepassing op de peuterspeelzalen. Handhaving door de gemeente: Zoals gezegd ligt de verantwoordelijkheid voor handhaving van de Wko bij het college. Er is dus geen sprake van een landelijk uniform handhavingsbeleid. Iedere gemeente kan naar eigen inzicht handhavingsinstrumenten inzetten wanneer blijkt dat de Wko niet wordt nageleefd. Op deze manier kunnen er grote verschillen ontstaan in de wijze waarop gemeenten handhaven. Behalve voor houders is dit ook voor de GGD ongewenst omdat zij als toezichthouder in de praktijk te maken krijgen met deze verschillen en er dan per gemeente aparte handhavingsafspraken gemaakt moeten worden. Ook de VNG heeft dit probleem onderkend en op grond hiervan heeft zij een afwegingsmodel opgesteld dat gemeenten kunnen gebruiken voor het ontwikkelen van handhavingsbeleid (zie punt 3: afwegingsmodel). Het afwegingsmodel is gebaseerd op een risicoanalyse waarbij is beoordeeld in welke mate een negatief effect optreedt als niet wordt voldaan aan de kwaliteitseisen. In feite is dit afwegingsmodel een advies aan de gemeenten voor het ontwikkelen van (uniforme) handhaving. Het staat gemeenten vrij om van dit model af te wijken en risico’s lager in te schatten waardoor een lagere of geen sanctie wordt toegepast. Het afwegingsmodel is een onderdeel van het handhavingsbeleid. De stappen die dan nog gezet moeten worden zijn het toepassen van de verschillende sanctiemogelijkheden en het stellen van termijnen. Deze stappen worden beschreven in het sanctieprotocol of afsprakenkader.

1.3 Rol van de overige betrokken actoren De exploitant: De verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de kinderopvang ligt nadrukkelijk bij de exploitant. Voordat met de exploitatie kan worden gestart moet de ondernemer zich melden bij de gemeente. Hij moet vestigingsgegevens en andere gegevens die belangrijk zijn voor het toezicht of informatief zijn voor de burgers, schriftelijk verstrekken. Die informatieplicht en de te verstrekken gegevens zijn vastgelegd in Regeling Wet kinderopvang. De gemeente legt die informatie op haar beurt vast in het LRKP. Na melding geeft de gemeente de toezichthouder, de GGD regio Utrecht, opdracht voor inspectie. Met de exploitatie mag gestart worden zodra de GGD vaststelt dat er, naar verwachting, sprake zal zijn van ‘verantwoorde’ kinderopvang in de zin van de wet en de daarop gebaseerde beleidsregels en de gemeente een positieve beschikking heeft afgegeven. Daarna maakt de gemeente de melding in het LRKP definitief. De exploitant moet het inspectierapport van de GGD in het bedrijf ter inzage leggen. Ouder(s): Ondanks de primaire verantwoordelijkheid van de exploitant, zijn ouders zelf ook (mede)verantwoordelijk voor de kwaliteit. De kinderopvang vindt immers plaats op basis van een schriftelijke overeenkomst tussen exploitant en ouder(s). Daarbij komt dat de ouder de exploitant kan wijzen op de wettelijke verplichting tot informatie over het te voeren beleid en de gestelde kwaliteitseisen. Bovendien kan de ouder participeren middels de door de exploitant in te stellen oudercommissie waarbij dus invloed kan worden uitgeoefend. Tot slot kunnen ouders via het landelijk register kinderopvang nagaan of de kinderopvang voldoet aan de landelijke kwaliteitseisen. Wanneer een kinderopvang niet in het landelijk register is opgenomen voldoet deze niet aan de kwaliteitseisen. GGD regio Utrecht, als toezichthouder: De GGD regio Utrecht is verantwoordelijk voor het uitvoeren van het toezicht op de kwaliteit van kinderopvang. De inspecteurs werken volgens landelijke richtlijnen (Beleidsregels werkwijze toezichthouder). De inspecteur is bevoegd tot het vorderen van inlichtingen (art. 5:16 Awb), het inzien van zakelijke gegevens (art. 5: 17 Awb), onderzoek, opneming en monsterneming (art. 5:18 Awb) en onderzoek van vervoermiddelen (art.5:19 Awb). Na het tonen van een deugdelijke legitimatie, het vermelden van het doel en mits voorzien van een schriftelijke machtiging van de burgemeester, is de inspecteur zelfs bevoegd tot het (desnoods tegen de zin van de bewoner) binnentreden in een woning indien daar kinderopvang in de zin van de Wko plaatsvindt. 7

2. Kwaliteit in de kinderopvang en peuterspeelzalen De Wko stelt naast enkele specifieke kwaliteitseisen vooral globale kwaliteitseisen. Deze zijn vertaald in beleidsregels, genoemd “Beleidsregels handhaving Wet kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen 2013”.

2.1

Wettelijke eisen

Welke eisen stelt de wet?  Voordat de exploitatie van een kindercentrum, een gastouderbureau of peuterspeelzaal van start kan gaan, dient de houder zich te melden bij het college van burgemeester en wethouders. Na deze melding wordt de ondernemer aangemeld in het LRKP. De toezichthouder onderzoekt vervolgens of de houder voldoet aan de kwaliteitseisen die in de Wko en de beleidsregels worden gesteld. Voldoet de houder aan alle eisen, dan mag hij in exploitatie. De houder wordt geregistreerd in het LRKP. Voldoet hij niet dan worden er afspraken gemaakt op welke termijn de houder wel zal voldoen aan de gestelde eisen. Ook kan in deze fase de exploitatie ontzegd worden.  De belangrijkste kwaliteitseis uit de Wko stelt dat opvang bijdraagt aan een goede en gezonde ontwikkeling van een kind in een veilige en gezonde omgeving. De houder is verplicht om de kinderopvang of het peuterspeelzaalwerk op zodanige wijze te organiseren dat dit redelijkerwijs moet bijdragen aan een goede en gezonde ontwikkeling van een kind.  De houder dient voor iedere locatie een risico-inventarisatie op het gebied van veiligheid en gezondheid uit te voeren.  De rol van de ouders is verstevigd. Elke vestiging behoort een oudercommissie te hebben. Zij adviseren gevraagd en ongevraagd. De beleidsregels vormen een concrete uitwerking van de globale kwaliteitseisen uit de wet. De beleidsregels zijn gebaseerd op een convenant over kwaliteitseisen dat door de branche organisaties voor ouders en ondernemers is opgesteld. Welke eisen stellen de beleidsregels? De eisen voor de kindercentra:  Een kindercentrum dient te beschikken over een pedagogisch beleidsplan waarin 4 competenties (voldoende emotionele veiligheid, voldoende mogelijkheid voor de ontwikkeling van persoonlijke competentie, sociale competenties en de overdracht van waarden en normen) zijn uitgewerkt.  Groepsgroottes zijn vastgesteld. Het is mogelijk om een open-deurenbeleid te voeren met stamgroepen.  De oppervlaktes voor speelruimte en groepsruimte zijn vastgesteld. Voor kinderen tot 1,5 jaar moeten er afzonderlijke slaapruimtes zijn.  De eisen waaraan de verplichte risico-inventarisaties moeten voldoen zijn vastgesteld.  Beroepskrachten moeten beschikken over beroepskwalificaties overeenkomstig de CAO Kinderopvang.  Personen werkzaam bij een kindercentrum moeten in het bezit zijn van een verklaring omtrent gedrag. Dit geldt ook voor de ondernemer en het bestuur. De eisen voor een gastouderbureau:  Het bureau moet beschikken over een pedagogisch beleidsplan met de bovengenoemde 4 competenties.  De woningen van de gastouders moeten zijn geïnspecteerd door de GGD regio Utrecht aan de hand van het inspectiekader.  Het gastouderbureau moet voorwaarden scheppen voor een kwalitatief goede opvang.  Beroepskrachten van het gastouderbureau moeten beschikken over een beroepskwalificatie conform de CAO Kinderopvang.  Gastouders en medewerkers van het gastouderbureau moeten beschikken over een verklaring omtrent het gedrag.

8

De eisen voor peuterspeelzalen:  De peuterspeelzaal moet beschikken over een pedagogisch beleidsplan met de bovengenoemde 4 competenties.  Maximale groepsgrootte en de beroepskracht-kind-ratio is vastgesteld.  De eisen waaraan de verplichte risico-inventarisaties moeten voldoen zijn vastgesteld.  Beroepskrachten van de peuterspeelzaal moeten beschikken over een passende beroepskwalificatie.  Houders en medewerkers van de peuterspeelzaal moeten beschikken over een verklaring omtrent het gedrag.

2.2. Bevoegdheden toezichthouders en soorten inspecties Omtrent de werkwijze van de toezichthouders van de GGD regio Utrecht zijn beleidsregels opgesteld om een uniforme werkwijze te bevorderen. Zij werken met een toetsingskaders waarin de kwaliteitsaspecten zijn uitgewerkt. Aan de hand van een selectieformulier bepaalt de toezichthouder of er sprake is van kinderopvang, gastouderopvang of peuterspeelzaalwerk in de zin van de Wko. Middels het selectieformulier staat vast aan welke eisen de instelling moet voldoen en welk toetsingskader (dagopvang, buitenschoolse opvang, gastouderopvang of peuterspeelzaalwerk) van toepassing is. De toezichthouder kan afhankelijk van de situatie de opdracht krijgen om een bepaald type inspectie uit te voeren. Er zijn zes soorten inspectieonderzoeken: Onderzoek voor registratie: Als een ondernemer wil starten met het opvangen van kinderen in zijn/haar kindercentrum/ gastouderbureau/peuterspeelzaal, dient deze zich te melden bij de gemeente van de plaats van vestiging. De gemeente geeft deze aanvraag door aan de GGD REGIO UTRECHT. Binnen 10 weken na de aanvraag moet de gemeente besluiten of het kindercentrum in het LRKP wordt opgenomen. Dit besluit wordt genomen op basis van de bevindingen van de GGD REGIO UTRECHT. Binnen de periode van 10 weken voert de GGD REGIO UTRECHT-inspecteur het onderzoek voor registratie uit. De inspecteur stelt allereerst vast of er sprake is van kinderopvang/ peuterspeelzaalwerk in de zin van de wet. Is dat zo, dan onderzoekt de inspecteur of op dit moment redelijkerwijs kan worden aangenomen dat de ondernemer aan de kwaliteitseisen zal voldoen op het moment dat er daadwerkelijk kinderen opgevangen worden. Als dat het geval dan zal de inspecteur de gemeente positief adviseren over opname in het LRKP. De gemeente neemt hierover de beslissing. Pas na een positief besluit van de gemeente wordt de locatie in het LRKP opgenomen en kan de opvang beginnen. Het onderzoek kan ook tot gevolg hebben dat de exploitatie wordt uitgesteld als de zaken (nog) niet op orde zijn. De procedure geldt ook voor peuterspeelzalen vanaf het moment dat deze landelijk geregistreerd worden. Onderzoek na aanvangsdatum exploitatie: Binnen drie maanden na exploitatie vindt een volledig onderzoek plaats naar de geboden kwaliteit van de kinderopvang plaats. De houder moet voldoen aan alle kwaliteitseisen. Uitzondering hierop is het hebben van een pedagogisch beleidsplan en het reglement oudercommissie. De termijn van het eerste maal vaststellen van het pedagogisch beleidsplan en het reglement oudercommissie bedraagt zes maanden. Reguliere inspectie: In principe wordt ieder kindercentrum, gastouderbureau of peuterspeelzaal jaarlijks geïnspecteerd. Indien de kwaliteit als onvoldoende wordt beoordeeld volgt een verbetertraject. De afspraken worden expliciet verwoord in het inspectierapport. Nader onderzoek: Als tijdens het reguliere inspectiebezoek tekortkomingen worden geconstateerd kan er besloten worden een hersteltermijn af te spreken. Tijdens het nader onderzoek wordt binnen de afgesproken hersteltermijn gekeken of de tekortkomingen zijn verbeterd. Dit onderzoek zal zich over het algemeen slechts beperken tot de geconstateerde tekortkoming. Onderzoek na een klacht/signaal: In de praktijk komt het voor dat er klachten/ signalen over een kindercentrum/ gastouderbureau binnen komen die betrekking hebben op het al dan niet naleven van de eisen gesteld binnen de Wko. De toezichthouder kan besluiten, in overleg met de gemeente, om bij het betreffende kindercentrum/ gastouderbureau een (onaangekondigd) inspectiebezoek te verrichten. Over het 9

algemeen zal dit bezoek slechts betrekking hebben op het item waarover de klacht/ het signaal is gegaan, weliswaar kan de toezichthouder ter plekke besluiten zijn/ haar onderzoek te vergroten. Onderzoek op specifieke onderwerpen: De gemeente kan besluiten om een jaar extra aandacht te besteden aan een bepaalde aspect van de opvang, zoals het binnenmilieu of de beroepskracht-kindratio. De GGD krijgt dan bijvoorbeeld de opdracht om alle kindercentra in een jaar extra te toetsten op dit onderwerp. Of om een steekproef daarop uit te voeren. Dit onderzoek is dus gericht op het deel van de items uit het toetsingskader en niet op het hele toetsingskader. Risicogestuurde inspectie: Bij alle kindercentra vindt elk jaar toezicht op de kwaliteit plaats. Er zijn kindercentra waarvan uit inspecties van voorgaande jaren bekend is dat hun opvang voldoet aan de kwaliteitseisen. Maar er zijn ook kindercentra waar bij herhaling aandachtspunten geconstateerd worden. Het ene jaar is het daarom mogelijk om aangekondigd toezicht met toetsing op alle voorwaarden uit te voeren en het daarop volgende jaar kan dan onaangekondigd toezicht plaats vinden op de kernzaken en aandachtspunten. Kernzaken zijn: observatie van de pedagogische praktijk, de beroepskrachtkind-ratio, maximale groepsgrootte, veiligheid en gezondheid (de praktijk en niet de risicoinventarisatie), slaapruimte, gebruik van de Nederlandse voertaal, aanwezigheid van voldoende en kwalitatief goed ontwikkelingsmateriaal, bij wijziging van het aantal kinderen of ruimte de binnenen/of buitenspeelruimte en steekproeven van verklaringen omtrent het gedrag (VOG’s). Er wordt dus intensiever geïnspecteerd waar dat nodig is, en minder intensief waar gebleken is dat dit kan. Naast de Wko en de beleidsregels kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen zijn er uiteraard nog andere wettelijke regelingen waar kindercentra en peuterspeelzalen mee te maken krijgen, zoals de Arbowet, het Bouwbesluit, regels van de Keuringsdienst van Waren, regels van de brandweer en het Attractiebesluit.

10

3. Handhaven en sanctioneren 3.1 Afwegingsmodel Door de VNG is een afwegingsmodel opgesteld voor handhavingssancties die nodig zijn wanneer een kinderdagopvang, buitenschoolse opvang, gastouderbureau, een voorziening voor gastouderopvang of een peuterspeelzaal niet voldoet aan één of meer kwaliteitseisen van de Wko en de beleidsregels kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen. Het model is gebaseerd op het negatieve effect dat zich voor kan doen bij een overtreding. De ernst van het negatieve effect wordt bepaald door beoordelingsfactoren (veilige omgeving, gezonde omgeving, pedagogische kwaliteit, invloed ouders en geloofwaardigheid) die afgezet worden tegen de kwaliteitseisen (kwaliteitsaspect) die de Wko stelt. Hieraan wordt een prioriteit toegekend: laag, gemiddeld of hoog. Het afwegingsmodel 2013 is overgenomen uit het advies van de VNG.

3.2 Handhavings- en sanctiemogelijkheden Wanneer de toezichthouder een overtreding heeft geconstateerd begint het gemeentelijk handhavingstraject na ontvangst van het inspectierapport van de GGD. In dit rapport beschrijft de GGD welke overtreding is begaan met hieraan gekoppeld een handhavingsadvies. Het inspectierapport moet worden opgeleverd binnen maximaal 12 weken na afronding van een onderzoek. Voordat uit de wet- en regelgeving voortvloeiende handhavingsinstrumenten worden ingezet, bestaat de mogelijkheid om de handhavingsactie overleg en overreding in te zetten. Dit houdt in dat de toezichthouder van de GGD middels een gesprek de houder van een kindercentrum probeert te overtuigen om een geconstateerde overtreding daadwerkelijk te verhelpen. Het doel is dus om op een’ informele’ manier te proberen al in een vroeg stadium een overtreding op te lossen. Hiermee kan handhaving door de gemeente worden voorkomen. Het is in eerste instantie aan de toezichthouder van de GGD om in een concrete situatie te bepalen of overleg en overreding een oplossing kan bieden. De tekortkoming waarvoor overleg en overreding wordt toegepast moet uiteraard wel van dien aard zijn dat dit via overleg en overreding kan worden opgelost. De gemeente en de GGD moeten uiteindelijk gezamenlijk besluiten of zij de handhavingsactie overleg en overreding zullen inzetten. Overleg en overreding wordt ingezet binnen de periode van het opstellen van het inspectierapport. Als blijkt dat de Wko niet wordt nageleefd moet het mogelijk zijn om sancties op te leggen. De wet voorziet in ruime mate in deze mogelijkheid. Er kunnen twee typen sancties worden onderscheiden, te weten herstellende sancties en bestraffende sancties. Deze typen sancties bestaan naast elkaar, maar kunnen ook tegelijkertijd worden opgelegd. De herstellende sancties zijn gericht op het herstellen van de overtreding en moet herhaling van de overtreding in de toekomst voorkomen. De bestraffende sanctie bestraft de overtreding die reeds is begaan. Er is dus een overtreding geconstateerd en dat feit wordt bestraft. Hieronder wordt in het kort beschreven welke sancties opgelegd kunnen worden en waar ze hun wettelijke basis vinden.

Herstellende sancties:  Aanwijzing: Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente waarin zich een kindercentrum, een voorziening voor gastouderopvang, een gastouderbureau of een peuterspeelzaal bevindt dat de bij of krachtens hoofdstuk 1 afdeling 3, paragrafen 2 en 3, of hoofdstuk 2, afdeling 2, paragrafen 2 en 3 gegeven voorschriften (de ‘kwaliteitseisen”) niet of in onvoldoende mate naleeft, kan aan de houder een schriftelijke aanwijzing geven. In een aanwijzing wordt met redenen omkleed aangegeven op welke punten de bedoelde voorschriften niet of in onvoldoende mate worden nageleefd. Ook wordt aangegeven welke maatregelen door de houder genomen dienen te worden. Een aanwijzing is een beschikking in de zin van de Awb.

11

Bij een aanwijzing wordt aan de houder een hersteltermijn gegeven. De hersteltermijn wordt bepaald door de zwaarte van de prioritering. De hersteltermijn in dit model wordt aangegeven in een bandbreedte. De handhaver geeft per concreet geval de exacte hersteltermijn aan. Na het verstrijken van een hersteltermijn dient de overtreding beëindigd te zijn. Ter controle hiervan kan de handhaver schriftelijke bewijsstukken opvragen dan wel de GGD de opdracht geven voor een herinspectie. Is de overtreding niet beëindigd, dan zal een volgende stap worden gezet.  Bevel: Als de toezichthouder oordeelt dat de kwaliteit tijdens de inspectie dusdanig tekort schiet dat het nemen van maatregelen redelijkerwijs geen uitstel kan lijden, kan de toezichthouder een schriftelijk bevel geven. Een bevel is een beschikking in de zin van de Awb en heeft een geldigheidsduur van zeven dagen. Het college kan die geldigheidsduur verlengen. Deze sanctie kan niet worden uitgeoefend ten aanzien van een gastouderbureau. Het is redelijkerwijs te verwachten dat de toezichthouder de gemeente op de hoogte stelt en indien mogelijk overlegt alvorens tot een bevel over te gaan. Een schriftelijk bevel kan per direct worden toegepast waarna een rapport wordt opgemaakt of nadat een rapport is opgemaakt. Bij de eerste situatie is er sprake van acuut veiligheidsgevaar, bijvoorbeeld als er in de groep geen begeleiding aanwezig is. De tweede situatie duldt geen uitstel omdat de ondernemer geen risico-inventarisatie heeft gemaakt. De onderstaande sancties worden ingezet als de voorgaande maatregelen geen resultaat hebben bereikt. De onderstaande reacties worden meestal voorafgegaan met een aankondiging, waarop de houder vervolgens nog zijn zienswijze kan indienen.  Last onder bestuursdwang: Het gemeentebestuur kan op grond van artikel 125 van de Gemeentewet bestuursdwang toepassen. Van die bevoegdheid kan het college gebruik maken om de regels te handhaven die het gemeentebestuur uitvoert, zoals in het geval van de Wko. Nadat de aanwijzing of het bevel niet ten uitvoer is gelegd, kan het college besluiten ter handhaving bestuursdwang aan te zeggen. De last onder bestuursdwang is geregeld in de Awb (afdeling 5.3.1) en is de last tot geheel of gedeeltelijk herstel van de overtreding, en de verplichting om te dulden dat het college de last door feitelijk handelen ten uitvoer legt, indien de last niet of niet tijdig wordt uitgevoerd (bijvoorbeeld bij onveilige speeltoestellen buiten kan de gemeente besluiten dit speeltoestel op kosten van de houder te laten weghalen, indien de ondernemer dit niet na een aanwijzing doet. Niet alle overtredingen zijn geschikt om met bestuursdwang op te lossen en kan beter een last onder dwangsom worden opgelegd. Last onder dwangsom: In plaats van bestuursdwang kan het college besluiten om een last onder dwangsom (Awb afdeling 5.43.2) op te leggen aan de overtreder zelf. Een last onder dwangsom wordt niet opgelegd als er acuut gevaar is. Een last onder dwangsom is (net als het aanzeggen van bestuursdwang) een herstelsanctie: de overtreding moet ‘hersteld’ worden. Gebeurt dit niet of niet tijdig, dan moet door de houder een geldsom aan de gemeente worden betaald. Het bedrag dient te allen tijde in verhouding te staan tot de zwaarte van het geschonden belang en de beoogde werking van de dwangsomoplegging (artikel 5.32b Wko). De dwangsom wordt opgelegd met als last aan het gegeven bevel of de gegeven aanwijzing te voldoen.  Exploitatieverbod: Het college kan op grond van artikel 1.66, lid 1 en 2.24 lid 1 Wko de houder verbieden de exploitatie van een kindercentrum, een voorziening voor gastouderopvang, een gastouderbureau of de instandhouding van een peuterspeelzaal voort te zetten, zolang hij een bevel of een aanwijzing niet opvolgt en het toepassen van bestuursdwang niet mogelijk is. De situatie is meestal dan al zo dringend dat een feitelijk handelen door het bestuursorgaan in de vorm van bestuursdwang deze situatie niet meer kan oplossen (bijvoorbeeld als de veiligheid van de kinderen in gevaar is doordat er te weinig leidsters zijn ingezet). Deze maatregel kan in de praktijk alleen worden toegepast als de houder na herhaalde controle en waarschuwingen (bevelen of aanwijzingen) geen aanpassingen heeft aangebracht. Het geven van een verbod tot exploitatie is een beschikking in de zin van de Awb.  Verbod om in exploitatie te gaan: Het college kan op grond van artikel 1.66, lid 2 en 2.24 lid 1 Wko de houder verbieden een kindercentrum, een gastouderbureau of peuterspeelzaal in exploitatie te nemen als blijkt dat er ernstige tekortkomingen zijn in de kwaliteit en als daarbij duidelijk is dat de houder niet in staat zal zijn deze tekortkomingen te verhelpen voordat hij de exploitatie wil aanvangen (bijvoorbeeld omdat de locatie niet geschikt is om daarin kinderen op te vangen). 12

 Verwijdering uit het LRKP: Het college mag op grond van artikel 1.46 en 2.3 Wko de gegevens van een kindercentrum (dagopvang of BSO), een voorziening voor gastouderopvang, een gastouderbureau of een peuterspeelzaal uit het register verwijderen. Er zijn verschillende gronden waarop het college een voorziening uit het register kinderopvang kan verwijderen:  indien is gebleken dat de houder niet langer de organisatie voor kinderopvang exploiteert  indien uit een GGD -inspectie is gebleken dat de houder naar verwachting niet dan wel niet langer voldoet aan de bij en krachtens hoofdstuk 1 afdeling 3, paragrafen 2 en 3 of hoofdstuk 2, afdeling 2, paragrafen 2 en 3 Wko gegeven voorschriften  indien drie maanden na de registratie de exploitatie van de organisatie voor kinderopvang niet daadwerkelijk is aangevangen Vanaf het moment dat een kindercentrum (dagopvang of BSO), een voorziening voor gastouderopvang, een gastouderbureau of een peuterspeelzaal is verwijderd uit het register, is er geen sprake meer van kinderopvang in de zin van de wet. Voortzetten van exploitatie leidt tot illegale kinderopvang en tot een boete op basis van overtreding van de Wet Economische Delicten. Doordat een kindercentrum (dagopvang of BSO), een voorziening voor gastouderopvang, een gastouderbureau of een peuterspeelzaal uit het register is verwijderd, wordt ook grond voor het recht op kinderopvangtoeslag voor vraagouders beëindigd.

Bestraffende sancties:  Bestuurlijke boete: Een bestuurlijke boete kan worden opgelegd indien een houder een verplichting als bedoeld bij of krachtens hoofdstuk 3 Wko, een aanwijzing of een bevel niet nakomt of handelt in strijd met een verbod krachtens artikel 1.66 of 2.24 van de Wko. De bestuurlijke boete bedraagt hoogstens € 45.000,-. Ook kan een bestuurlijke boete tot maximaal € 5.000,- worden opgelegd als een houder niet alle inlichtingen verstrekt aan het college die voor de aanspraak van een ouder op de tegemoetkoming van de gemeente van belang zijn (artikel 1.28, vierde lid Wko).  Boeteverhogende en boeteverlagende omstandigheden: In het geval dat de overtreder in de afgelopen drie jaar al eerder is beboet voor eenzelfde type overtreding kan het college de boete verhogen. Daarbij is irrelevant of de in het verleden gepleegde overtreding(en) al dan niet betrekking hadden op hetzelfde kindercentrum, gastouderbureau, voorziening voor gastouderopvang of peuterspeelzaal waarvoor de nieuwe boete wordt opgelegd. Bepalend is of de overtreder als houder al eerder een boete is opgelegd. Ook kan sprake zijn van boeteverlagende omstandigheden. Als boeteverhogende of boeteverlagende omstandigheden kunnen onder meer in aanmerking worden genomen:  De omstandigheid dat de houder aI eerder eenzelfde type overtreding heeft gepleegd. Daaronder wordt ook een overtreding in een ander kindercentrum, gastouderbureau, voorziening voor gastouderopvang of peuterspeelzaal van dezelfde houder begrepen (recidive, boeteverhogend);  De omstandigheid dat de overtreding betrekking heeft op een kleine onderneming (boeteverlagend);  De omstandigheid dat de overtreder door de verboden gedraging een aanzienlijk voordeel heeft verkregen (boeteverhogend);  De omstandigheid dat de overtreder uit eigen beweging derden, aan wie direct of indirect door de overtreding schade is berokkend, schadeloos heeft gesteld (boeteverlagend);  Een andere omstandigheid die naar het oordeel van het college aanleiding geeft tot verhoging/verlaging van de boete. Voordat de gemeente een bestuurlijke boete kan opleggen, moet het college de houder van dit voornemen op de hoogte stellen en de gronden waarop dit besluit berust, meedelen. Daarbij moet het inspectierapport worden overlegd. In het boetebesluit kan naar het inspectierapport worden verwezen. Het college moet ook de houder in de gelegenheid stellen zijn/haar zienswijze op het voornemen naar voren te brengen. Dit kan mondeling of schriftelijk gebeuren.

13

3.3 Handhavingsacties In de bijlage is het schema opgenomen voor de dagopvang, buitenschoolse opvang, het gastouderbureau, gastouderopvang en peuterspeelzalen waarin alle punten zijn opgenomen waarop de toezichthouder van de GGD een locatie inspecteert. Dit is de eerste kolom. De verschillende domeinen zijn onderverdeeld in kwaliteitsaspecten, die vervolgens verder zijn onderverdeeld in voorwaarden. In kolom 1 staat aangegeven aan welke voorwaarden er moet zijn voldaan om te voldoen. In kolom 2 is de prioriteit opgenomen zoals in paragraaf 3.1 is vermeld. In kolom 3 staan de bestuurlijke boetes. In de toetsingskaders van de GGD, die de toezichthouders gebruiken bij de inspecties, is een aantal voorwaarden, die in de schema’s zijn opgenomen, verder uitgewerkt.

3.4 Samenwerking gemeente en GGD regio Utrecht Om tot een goede uitvoering te komen van het handhavingsmodel zijn de volgende afspraken gemaakt tussen de GGD en de gemeente:  De rapporten van de inspecties van de GGD zijn openbaar. Ze worden op de website van de GGD geplaatst. Herinspecties van de GGD vinden in principe aangekondigd plaats. Indien de termijn van de herinspectie een half jaar of korter bedraagt, kan de GGD besluiten om de herinspectie onaangekondigd te laten plaatsvinden. Bij overtredingen geeft de GGD in zijn rapport een advies aan de gemeente of er gehandhaafd moet worden en op welke manier.  Klachten en signalen die bij de GGD en/of gemeente komen over een locatie of een organisatie worden met elkaar besproken. Gezamenlijk wordt er een plan van aanpak gemaakt. De houder wordt hiervan op de hoogte gesteld.  De gemeente beheert het register. Alle wijzingen worden zo spoedig mogelijk in dit register verwerkt.  Indien er signalen komen van illegale of niet geregistreerde kinderopvang, bespreken de GGD en de gemeente op welke manier zij zullen optreden.

3.5 Interne afstemming De handhaving ten aanzien van kindercentra en peuterspeelzalen wordt apart van de gemeentelijke handhavingstaken ten aanzien van bouw- en woningtoezicht, de Wet ruimtelijke ordening, de algemene plaatselijke verordening en de openbare orde georganiseerd.

14

4. Klachtenprocedure Volgens de Wko moeten kindercentra, gastouderbureaus en peuterspeelzalen een regeling voor klachten hebben die door een onafhankelijke klachtencommissie moet worden behandeld. Het is de verantwoordelijkheid van de houder om hiervoor te zorgen en ouders kunnen hun klachten dan bij deze commissie indienen. Zo ver komt het meestal niet, de klacht wordt eerst behandeld door een interne klachtencommissie. Het komt echter ook regelmatig voor dat ouders een klacht hebben over een kindercentrum en de inspectie bellen om deze klacht in behandeling te nemen door bijvoorbeeld extra te controleren bij het betreffende kindercentrum. Het kan hier gaan om klachten over te grote groepen, te weinig leidsters of een slechte hygiëne maar ook over het niet ter inzage leggen van de inspectierapportage of uitplaatsing van een kind vanwege bijvoorbeeld gedragsproblemen. Voordat ouders beslissen om met de Inspectie contact op te nemen, hebben ouders veelal met de leiding van een kindercentrum gesproken en is er sprake van een conflict. Niet alleen bij de toezichthouder (GGD regio Utrecht) maar ook bij de gemeente kunnen klachten van ouders over een kinderopvangorganisatie binnenkomen. Vaak komen deze klachten dan terecht bij de ambtenaar kinderopvang. Hoe moet worden omgegaan met deze klachten? In het kader van de samenwerking ligt het voor de hand om het protocol van de GGD aan te houden. Door de ambtenaar kinderopvang kan worden doorverwezen naar de GGD of aan hen de ‘opdracht’ worden gegeven een inspectie uit te voeren. Het moet in dat geval wel duidelijk gaan om een klacht die gerelateerd is aan de kwaliteitseisen zoals in de Wko of de beleidsregels kinderopvang zijn beschreven. Omdat er bij ouders onduidelijkheid bestaat over de rol van de toezichthouder c.q. inspectie bij klachten, is de standaardprocedure klachtenbehandeling GGD beschreven. Het eerste uitgangspunt bij deze procedure is dat de inspectie (GGD regio Utrecht) geen klachten in behandeling neemt maar verwijst naar de betreffende organisaties. Argument hiervoor is dat kindercentra volgens de wet een klachtenprocedure moeten hebben. Als dit niet haalbaar is, bijvoorbeeld omdat een conflict tussen ouders en organisatie te groot is geworden, moet een ouder de mogelijkheid hebben de klacht bij de inspectie in te dienen. Het tweede uitgangspunt is dat klachten een relatie moeten hebben met de eisen uit de Wko en de beleidsregels kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen. De inspectie kan dan onderzoeken of de klacht betrekking heeft op de kwaliteitseisen door contact op te nemen met het betreffende kindercentrum, voorziening voor gastouderopvang, gastouderbureau of peuterspeelzaal en de klacht te verifiëren. Afhankelijk van de aard en de ernst van de klacht kan de toezichthouder deze ook als een signaal opvatten en onderzoek doen zonder vooroverleg met de houder. Dit alles vindt in overleg plaats met de betreffende ouder en gemeente. De gemeente wordt na het indienen van de klacht, als eindverantwoordelijke instantie voor de kwaliteitseisen uit de Wko, altijd op de hoogte gebracht. Wanneer blijkt dat bemiddeling en de verdere klachtenafhandeling niet afdoende is om het conflict uit de wereld te helpen, dan kan de ouder besluiten de klacht in te dienen bij de externe klachtencommissie van het kindercentrum, het gastouderbureau of de peuterspeelzaal. Als dit niets oplevert, kan men het geschil inbrengen via de juridische weg. Als de vertrouwensband heel erg geschaad is, kunnen de ouders ook beslissen hun kind op een ander kindercentrum, Een andere voorziening voor gastouderopvang, een ander gastouderbureau of een andere peuterspeelzaal te plaatsen. Op grond van de bevindingen van het onderzoek op signaal door de toezichthouder kan handhaving volgen. Hieronder staan de mogelijk stappen beschreven die gehanteerd worden. Het is een raamwerk waarop maatwerk mogelijk is. Iedere situatie is toch weer anders en niet altijd te vangen in strakke regels.

15

Procedure klachtenbehandeling 1. Een ouder dient een klacht in bij de Inspectie Kinderopvang van de GGD. Als de ouder de klacht nog niet heeft ingediend bij het kindercentrum, het gastouderbureau of de peuterspeelzaal verwijst de inspectie de ouder naar de bestaande oudercommissie en de bestaande klachtenprocedures via de interne en externe klachtencommissie1 van dit kindercentrum, deze voorziening voor gastouderopvang, dit gastouderbureau of deze peuterspeelzaal. 2. Als een ouder de klacht heeft ingediend bij het kindercentrum, het gastouderbureau of de peuterspeelzaal maar vindt dat deze klacht niet naar tevredenheid is behandeld, kan de klacht worden ingediend bij de externe klachtencommissie of worden neergelegd bij de inspectie. Dit laatste is mogelijk als de klacht betrekking heeft op de kwaliteit in relatie tot de eisen van de Wko. Voor niet acute klachten verwijst de Inspectie naar de externe klachtencommissie. Voor acute2 klachten die geen relatie hebben tot de Wko wordt verwezen naar een vertrouwenspersoon of de externe klachtencommissie. Per klacht wordt in overleg met de gemeente beoordeeld of deze wel of niet acuut of ernstig is. Bij het indienen van een klacht door de ouder wordt gevraagd of de klacht door de inspectie (anoniem) mag worden besproken met het kindercentrum, het gastouderbureau of de peuterspeelzaal. Als de ouder hiervoor geen toestemming geeft, wordt de klacht niet als zodanig door de inspectie in behandeling genomen, maar zo nodig opgepakt als signaal, waarop onderzoek kan volgen. Indien het vertrouwen naar het oordeel van de inspectie en gemeente teveel is geschaad en deskundige bemiddeling noodzakelijk is, kan als de bevindingen van het onderzoek op signaal daartoe aanleiding geven een bemiddelingspoging worden gedaan door een externe. 3. Als de inspectie na overleg met ouder en gemeente contact opneemt met het kindercentrum, het gastouderbureau of de peuterspeelzaal kunnen zich verschillende mogelijkheden voordoen:  partijen komen tot elkaar en de klacht c.q. het probleem wordt uit de wereld geholpen.  bij klachten die een relatie hebben tot de Wko en de beleidsregels kan de inspectie een extra inspectie uitvoeren als onderdeel van de probleemverheldering.  de klacht wordt niet afdoende opgelost waarna de ouder kan besluiten verder te procederen (vanaf punt 5) of hiervan verder af te zien. Een gevolg van het laatste zou kunnen zijn om geen gebruik meer te maken van het kindercentrum, het gastouderbureau of de peuterspeelzaal. 4. Als uit de klacht blijkt dat er geen vertrouwen meer is tussen de ouder en het kindercentrum, het gastouderbureau of de peuterspeelzaal, wordt de ouder in overleg met de gemeente en het kindercentrum, het gastouderbureau of de peuterspeelzaal verwezen naar een vertrouwenspersoon of mediator. 5. Afhankelijk van het resultaat van de bemiddeling kan de ouder wel/niet besluiten gebruik te maken van de externe klachtencommissie en daarna desgewenst de juridische weg bewandelen.

1

Het is wettelijk niet verplicht een interne- en externe klachtencommissie te hebben. Volgens de Wet klachtrecht cliënten zorgsector moet er in zijn voorzien dat de klachten van cliënten worden behandeld door een klachtencommissie die bestaat uit ten minste drie leden, waaronder een voorzitter die niet werkzaam is voor of bij de zorgaanbieder. De wijze waarop deze onafhankelijkheid wordt georganiseerd is aan de houder. 2 Een voorbeeld hiervan zijn klachten die te maken hebben met vermeende seksuele intimidatie.

16

5. Communicatie met betrokken partijen Deze nota “Handhaven in de kinderopvang en peuterspeelzalen” is geschreven om te komen tot een transparant handhavingsbeleid, waarin een duidelijk beeld wordt gegeven van mogelijke overtredingen en de sancties die kunnen worden opgelegd. Dit plan is besproken met de GGD regio Utrecht én met de betrokken organisaties kinderopvang en peuterspeelzalen. Zodra het plan door het college is vastgesteld wordt het op de gemeentelijke website en www.overheid.nl geplaatst.

17

Beleidsregels handhaving Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen gemeente Soest 2014 Het college van burgemeester en wethouders van gemeente Soest Gelet op artikel 4:81 Algemene wet bestuursrecht; Gelet op de artikelen 1.61, eerste lid, 1.65, eerste lid, 1.66 en 1.72, eerste lid, 2.19, eerste lid, 2.23, eerste lid, 2.24 en 2.28, eerste lid, Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen, besluit: de Beleidsregels handhaving Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen gemeente Soest 2014 vast te stellen.

Hoofdstuk 1 Algemeen Artikel 1 Toepassing Deze beleidsregels zijn van toepassing op de handhaving naar aanleiding van overtreding van de bij of krachtens de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen gestelde regelgeving. Artikel 2 Vormen van sanctioneren Bij het uitvoeren van het handhavingsbeleid heeft het college de volgende mogelijkheden: a. herstelsanctie; b. bestraffende sanctie. Artikel 3 Kwaliteitseisen 1. De kwaliteitseisen, waar aan voldaan moet worden, staan genoemd in de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen en alle aanverwante regelgeving. Ze worden tevens expliciet in het door de toezichthouder opgestelde rapport genoemd. 2. In deze Beleidsregels Handhaving kinderopvang en peuterspeelzalen gemeente Soest 2014 wordt uitgegaan van deze kwaliteitseisen. 3. In het afwegingsoverzicht dat als bijlage aan deze beleidsregels is toegevoegd worden voor de prioritering en de hoogte van de bestuurlijke boete per domein de kwaliteitseisen geclusterd weergegeven.

Hoofdstuk 2 Herstellend traject Artikel 4 Herstelsancties 1. Indien gebleken is dat een houder van een kindercentrum, een gastouderbureau, voorziening voor gastouderopvang of een peuterspeelzaal niet voldoet aan één of meer kwaliteitseisen van de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen en alle daaruit voortvloeiende regelgeving, start het college in beginsel een herstellend traject. Dit traject is gericht op beëindiging van de overtreding(-en) en voorkoming van herhaling van de overtreding(-en). 2. Bij het a. b. c. d.

uitvoeren van het herstellend traject hanteert het college de volgende stappen: stap 1: aanwijzing; stap 2: last onder dwangsom/last onder bestuursdwang; stap 3: exploitatieverbod; stap 4: verwijdering uit het landelijk register kinderopvang of het register peuterspeelzalen.

18

3. Indien de overtreding hiertoe aanleiding geeft, kan het college besluiten om een bepaalde stap of bepaalde stappen van het herstellende traject over te slaan dan wel meerdere keren toe te passen. 4. De duur van de hersteltermijn is afhankelijk van de prioriteit die is toegekend aan de kwaliteitseis zoals afgeleid kan worden uit het afwegingsoverzicht dat als bijlage is opgenomen. 5. Bij het a. b. c.

opleggen van een aanwijzing gelden de volgende hersteltermijnen: prioriteit hoog: maximaal 2 weken; prioriteit gemiddeld: maximaal 2 maanden; prioriteit laag: maximaal 6 maanden.

Artikel 5 Indien niet (langer) wordt voldaan aan de definities van de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen voor wat betreft de te registreren voorzieningen (dagopvang, buitenschoolse opvang, gastouderbureau, voorziening voor gastouderopvang of peuterspeelzaal) zal de registratie worden verwijderd uit het register kinderopvang danwel peuterspeelzaalwerk.

Hoofdstuk 3 Bestraffend traject Artikel 6 Dit hoofdstuk is niet van toepassing op gesubsidieerde peuterspeelzalen. Artikel 7 Gebruik bevoegdheid opleggen bestuurlijke boete 1. Het college legt een bestuurlijke boete op bij: a. overtredingen met de prioriteit “hoog” zoals opgenomen in het afwegingsoverzicht in de bijlage; b. overtreding van een norm zoals genoemd in het afwegingsoverzicht onder “overige overtredingen”. 2 Bij overtredingen met een prioriteit ‘gemiddeld’ of ‘laag’ zoals opgenomen in het afwegingsoverzicht in de bijlage kan het college een bestuurlijke boete opleggen. Artikel 8 Hoogte bestuurlijke boete 1. Bij de berekening van de bestuurlijke boete als bedoeld in artikel 1.72, eerste lid en artikel 2.28, eerste lid, van de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen, wordt voor alle overtredingen het boetebedrag dat is neergelegd in het afwegingsoverzicht als uitgangspunt gehanteerd. 2. In afwijking van het vorige lid, geldt voor voorzieningen voor gastouderopvang als uitgangspunt dat het boetebedrag zoals neergelegd in het afwegingsoverzicht met 0,5 kan worden vermenigvuldigd. Artikel 9 Recidive Bij de vaststelling van de boete wordt uitgegaan van: a. 1,5 maal het onder artikel 8 bepaalde boetebedrag indien een door een bestuurlijke boete te handhaven overtreding plaatsvindt binnen een periode van twee jaar nadat een eerdere overtreding van dezelfde wettelijke norm heeft plaatsgevonden; b. 2 maal het onder artikel 8 bepaalde boetebedrag indien er sprake is van een derde of volgende overtreding van dezelfde wettelijke norm binnen een periode van twee jaar nadat de daaraan voorafgaande overtreding zich heeft voorgedaan. Artikel 10 Matiging 1. Het college kan besluiten om de bestuurlijke boete te matigen, indien de belanghebbende aannemelijk maakt dat op grond van de ernst van de overtreding, de mate van verwijtbaarheid, de omstandigheden waaronder de overtreding is begaan of de omstandigheden waarin de overtreder verkeert, boeteoplegging volgens deze Beleidsregels handhaving onevenredig is. 19

2. Van een situatie als bedoeld in het vorige lid kan in beginsel slechts sprake zijn, indien sprake is van bijzondere omstandigheden waarin bij de vaststelling van deze Beleidsregels niet is voorzien. Artikel 11 Samenloop De totale bij boetebeschikking op te leggen boete bestaat, ingeval er sprake is van meerdere overtredingen, uit de som van de per overtreding berekende boetebedragen. Artikel 12 Intrekking De beleidsnotitie Afwegingsmodel Handhaving Kinderopvang en Peuterspeelzalen 2012 wordt ingetrokken. Artikel 12 Citeertitel Deze beleidsregels worden aangehaald als “Beleidsregels handhaving Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen gemeente Soest 2014”. Aldus besloten in de vergadering van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Soest, gehouden op …. 2014.

Burgemeester en wethouders van Soest, de secretaris,

de burgemeester,

A.R. Veenstra

R.T. Metz

20

Toelichting Algemene toelichting Hoofdstuk 2 Herstellend traject In een herstellend traject zijn verschillende stappen te onderscheiden.  Stap 1: aanwijzing (artikel 1.65, eerste lid en 2.23, eerste lid van de Wko) Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente waarin zich een kindercentrum, een voorziening voor gastouderopvang, een gastouderbureau of een peuterspeelzaal bevindt dat de bij of krachtens hoofdstuk 1 afdeling 3, paragrafen 2 en 3, of hoofdstuk 2, afdeling 2, paragrafen 2 en 3 gegeven voorschriften (de ‘kwaliteitseisen”) niet of in onvoldoende mate naleeft, geeft de houder een schriftelijke aanwijzing. In een aanwijzing wordt met redenen omkleed aangegeven op welke punten de bedoelde voorschriften niet of in onvoldoende mate worden nageleefd. Ook wordt aangegeven welke maatregelen door de houder binnen de gestelde termijn genomen dienen te worden. De duur van de hersteltermijn is afhankelijk van de prioriteit die is toegekend aan de kwaliteitseis zoals afgeleid kan worden uit het afwegingsoverzicht dat als bijlage is opgenomen. In geval van een overtreding met de prioriteit hoog, zal de hersteltermijn maximaal 14 dagen bedragen. Is sprake van een overtreding met een gemiddelde of lage prioriteit dan bedraagt de hersteltermijn maximaal respectievelijk 2 of 6 maanden. Na het verstrijken van de hersteltermijn dient de overtreding beëindigd te zijn. Ter controle hiervan kan de handhaver schriftelijke bewijsstukken opvragen dan wel opdracht geven voor een herinspectie. Is de overtreding niet beëindigd, dan zal een volgende stap worden ingezet. 

Stap 2: last onder dwangsom of last onder bestuursdwang (artikel 125, tweede lid Gemeentewet en artikel 5:32 Awb) De algemene bestuursdwangbevoegdheid is neergelegd in artikel 125 van de Gemeentewet. In gevallen waarin het bestuursorgaan de mogelijkheid heeft om zelf de overtreding te beëindigen (op kosten van de overtreder) kan een last onder bestuursdwang opgelegd worden. De bevoegdheid tot het opleggen van een last onder dwangsom is een van de bestuursdwangbevoegdheid afgeleide bevoegdheid; neergelegd in artikel 5:32 Awb. Een last onder dwangsom wordt opgelegd met als doel herstel van de overtreding en/of voorkoming van herhaling van de overtreding. De stap last onder dwangsom kan meerdere keren worden genomen voor een geconstateerde overtreding. Indien een eerste last onder dwangsom geen resultaat heeft gehad, kan worden overwogen een nieuwe, hogere last onder dwangsom op te leggen. Dit vereist dan wel een nieuw besluit. Ook kan besloten worden een volgende stap in het herstellend traject te zetten. De last onder dwangsom kan ook preventief worden opgelegd. Van een preventieve last is sprake als de last wordt opgelegd voordat enige overtreding heeft plaatsgevonden. Hiervoor geldt dat het gevaar van de overtreding klaarblijkelijk dreigt, dat wil zeggen dat de overtreding zich met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid zal voordoen.  Stap 3: exploitatieverbod (artikel 1.66 en 2.24 Wko) Het college kan de houder verbieden een kindercentrum, een voorziening voor gastouderopvang, een gastouderbureau of peuterspeelzaal in exploitatie te nemen danwel de exploitatie voort te zetten. Dit kan het college in de volgende gevallen: o zolang de houder een bevel of aanwijzing niet opvolgt en het opleggen van een last onder bestuursdwang niet mogelijk is;

21

als een kindercentrum, gastouderbureau, voorziening voor gastouderopvang of peuterspeelzaal niet of niet langer aan de kwaliteitseisen voldoet.  Stap 4: verwijdering uit het landelijk register kinderopvang en peuterspeelzalen (artikel 1.47a, tweede lid en 2.4a, tweede lid van de Wko en artikel 8, eerste lid en artikel 14, eerste lid van het Besluit registers kinderopvang en peuterspeelzaalwerk) Er zijn verschillende gronden waarop het college, in het kader van handhaving, een voorziening uit het register kinderopvang of het register peuterspeelzaalwerk kan verwijderen: • indien is gebleken dat de houder niet langer de kinderopvangvoorziening of peuterspeelzaal exploiteert; • indien uit een GGD-inspectie of anderszins is gebleken dat de houder naar verwachting niet dan wel niet langer voldoet aan de bij en krachtens hoofdstuk 1 afdeling 3, paragrafen 2 en 3 danwel hoofdstuk 2 afdeling 2 , paragrafen 2 en 3 gegeven voorschriften; • indien drie maanden na de registratie de exploitatie van de organisatie voor kinderopvang of peuterspeelzaal niet daadwerkelijk is aangevangen. o

Vanaf het moment dat een voorziening is verwijderd uit het register, is geen sprake meer van kinderopvang of peuterspeelzaalwerk in de zin van de wet. Voortzetten van exploitatie leidt tot illegale kinderopvang of peuterspeelzaalwerk en tot een boete of vervolging door het Openbaar Ministerie op basis van overtreding van de Wet Economische Delicten.

Hoofdstuk 3 Bestraffend traject Een bestraffende sanctie bestraft een overtreding die ‘in het verleden’ begaan is. Er is dus een overtreding geconstateerd en dat feit wordt bestraft. De vorm van een bestraffende sanctie onder de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen is de bestuurlijke boete (artikel 1.72, eerste lid en 2.28, eerste lid, van de Wko). In de Beleidsregels handhaving Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen gemeente Soest 2014 is neergelegd op welke wijze het college invulling geeft aan zijn beleidsvrijheid. Het beleid houdt in dat het college in geval van een overtreding met prioriteit hoog altijd gebruikt maakt van zijn bevoegdheid en een boete ter hoogte van het in het afwegingsoverzicht genoemde bedrag (met inachtneming van de bepalingen over de boete in deze Beleidsregels) oplegt. Uitzondering hierop is de voorziening voor gastouderopvang. Hiervoor geldt dat de hoogte van de boete zoals opgenomen in het afwegingsoverzicht wordt gehalveerd. De achterliggende gedachte hierbij is het bijzondere karakter van deze voorziening. Als sprake is van een overtreding zoals genoemd in het afwegingsoverzicht onder “overige overtredingen” dan legt het college eveneens een boete op. Bij overtredingen met een prioriteit gemiddeld of laag kan het college besluiten een boete op te leggen. De hoogte van de boete zal met inachtneming van de algemene bepalingen hieromtrent worden bepaald. De Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen bepaalt dat een bestuurlijke boete alleen opgelegd kan worden aan niet-gesubsidieerde peuterspeelzalen. Bij gesubsidieerde peuterspeelzalen wordt via de subsidie ingegrepen.

Artikelsgewijze toelichting Artikel 1 Dit artikel spreekt voor zich. Artikel 2 In dit artikel worden de vormen van handhaving benoemd. Een herstelsanctie is gericht op herstel van een overtreding en/of voorkoming van herhaling.

22

Een bestraffende sanctie is gericht op bestraffen van een begane overtreding. In de Algemene wet bestuursrecht wordt ook wel gesproken over leedtoevoeging. Artikel 3 De kwaliteitseisen waaraan bij of krachtens de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen voldaan moet worden staan in de wet-en regelgeving. Een volledige opsomming is ook terug te vinden in de door de toezichthouder gebruikte modelrapporten. Artikel 4 Voor een uitgebreide toelichting wordt verwezen naar de algemene toelichting op hoofdstuk 2 hierboven. Artikel 5 Indien een geregistreerde voorziening, te weten dagopvang, buitenschoolse opvang, gastouderbureau, voorziening voor gastouderopvang of peuterspeelzaal, niet meer voldoet aan de definitie hiervan in de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen zal deze uit het register worden verwijderd. Dit omdat uitsluitend voorzieningen die aan de definitie voldoen dienen te worden geregistreerd. Er zal in dit geval geen herstellend handhavingstraject worden ingezet, als herstel niet aan de orde zal zijn. Artikel 6 Aangezien de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen niet toestaat dat er boetes worden opgelegd aan gesubsidieerde peuterspeelzalen wordt hier expliciet nog eens bepaald dat dit hoofdstuk dan ook niet van toepassing is op gesubsidieerde peuterspeelzalen. Deze uitsluiting betreft uitsluitend het bestraffende traject. Artikel 7 Gebruik bevoegdheid opleggen bestuurlijke boete Het opleggen van een bestuurlijke boete is een bevoegdheid van het college. Dit betekent dat het college een bestuurlijke boete op kan leggen, maar daartoe niet verplicht is. Voor een aantal hierna te noemen overtredingen is bepaald dat het college altijd van deze bevoegdheid gebruik maakt. Dit laat onverlet dat het college bevoegd blijft voor de overige overtredingen een boete op te leggen. Indien het college daartoe overgaat, is hetgeen in deze beleidsregels is bepaald onverkort van toepassing. In geval van de volgende overtredingen legt het college altijd een boete op. 1. overtredingen met prioriteit hoog; de bij of krachtens hoofdstuk 1, afdeling 3 en hoofdstuk 2, afdeling 2 van de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen gestelde eisen, waaraan het college in verband met de naleving ervan een hoge prioriteit heeft toegekend, en 2. overige overtredingen; de overige in artikel 1.72, eerste lid en 2.28, eerste lid Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen genoemde overtredingen. Ad 1. De overtredingen van de kwaliteitseisen zijn geprioriteerd. In geval van overtredingen met een hoge prioriteit maakt het college gebruik van zijn bevoegdheid een bestuurlijke boete op te leggen. Ad 2. Deze overige overtredingen betreffen het niet melden van wijzigingen als bedoeld in de artikelen 1.47 en 2.4 van de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen, de verplichtingen op grond van artikel 5:20 van de Algemene wet bestuursrecht, het exploiteren in strijd met artikel 1.45 of 2.2 van de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen; het niet naleven van een aanwijzing of bevel als bedoeld in de artikel 1.65 en 2.23 van de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen en het niet nakomen, dan wel in strijd handelen met een verbod krachtens artikel 1.66 en 2.24 van laatstgenoemde wet. Als er sprake is van dergelijke “overige overtredingen” maakt het college eveneens gebruik van zijn bevoegdheid.

23

Artikel 8 Hoogte bestuurlijke boete Eerste lid In de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen is het maximaal op te leggen boetebedrag aangegeven. Het college heeft derhalve beleidsvrijheid ten aanzien van de hoogte van het op te leggen boetebedrag. Voor overtreding van de kwaliteitseisen geldt dat het college de hoogte van de boetebedragen heeft afgestemd op de prioritering van de overtreding. Een hoge prioritering betekent dat er ook in algemene zin sprake is van een ernstige overtreding, terwijl aan minder ernstige overtredingen een lag(ere) prioritering (gemiddeld of laag) is toegekend. Mede gelet op het in artikel 1.72 en 2.28 van de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen neergelegde boetemaximum heeft dit geleid tot de volgende verdeling: Prioritering Hoog Gemiddeld Laag

Boetebedrag € 1.000,- tot € 8.000,€ 750,- tot € 3.000,Maximaal € 1500,-

Uitzonderingen hierop zijn:  In geval van overtreding van de artikelen 1.66, 2.24 en 1.45 en 2.2 is sprake van economische delicten, gesanctioneerd in de Wet op de Economische Delicten. In artikel 1 en 6 van deze wet is bepaald dat deze overtredingen beboet worden met een boete van de vierde categorie. De boetebedragen in onderhavig beleid komen hiermee overeen. 

Overtreding van artikel 5:20 Algemene wet bestuursrecht is een strafbaar feit; strafbaar gesteld in artikel 184 van het Wetboek van Strafrecht: “Hij die opzettelijk niet voldoet aan een bevel of een vordering, krachtens wettelijk voorschrift gedaan door een ambtenaar met de uitoefening van enig toezicht belast of door een ambtenaar belast met of bevoegd verklaard tot het opsporen of onderzoeken van strafbare feiten, alsmede hij die opzettelijk enige handeling, door een van die ambtenaren ondernomen ter uitvoering van enig wettelijk voorschrift, belet, belemmert of verijdelt, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste drie maanden of geldboete van de tweede categorie.” Het boetebedrag voor deze overtreding, komt overeen met het in het Wetboek van Strafrecht genoemde bedrag voor overtredingen van de tweede categorie.

Tweede lid Gezien het bijzondere karakter van de voorziening voor gastouderopvang is ervoor gekozen de hoogte van de op te leggen boete met de helft te verlagen. Dit geldt niet wanneer het een kwaliteitseis is die specifiek alleen aan de gastouder wordt gesteld. In dat geval is de boete al op deze situatie afgestemd. Het voorgaande laat onverlet dat het college op grond van artikel 5:46, tweede lid, van de Algemene wet bestuursrecht gehouden is de hoogte van de bestuurlijke boete af te stemmen op de ernst van de overtreding en de mate waarin deze aan de overtreder kan worden verweten, waarbij het college zo nodig rekening houdt met de omstandigheden waaronder de overtreding is gepleegd. Het college heeft door middel van de prioritering en de aansluiting op de betreffende strafrechtelijke overtredingen de ernst van de overtredingen geobjectiveerd. Artikel 9 Recidive Bij recidive treedt strafverzwaring op. Dit artikel bepaalt de hoogte van de strafverzwaring. In het geval de overtreder de afgelopen twee jaar al eerder is beboet voor eenzelfde overtreding verhoogt het college de boete met 50%.

24

Daarbij is irrelevant of de in het verleden gepleegde overtreding(en) al dan niet betrekking hadden op hetzelfde kindercentrum, gastouderbureau, peuterspeelzaal of gastouderopvang waarvoor de nieuwe boete wordt opgelegd. Bepalend is of de overtreder als houder al eerder een boete is opgelegd. Iedere volgende overtreding binnen de periode van twee jaar wordt bestraft met een boete van 2 maal het in het afwegingsoverzicht opgenomen boetebedrag. Artikel 10 Matiging Dit artikel spreekt voor zich. Artikel 11 Samenloop Dit artikel spreekt voor zich. Artikel 12 Intrekking Dit artikel spreekt voor zich. Artikel 13 Citeertitel Dit artikel spreekt voor zich.

25

Bijlage: Afwegingsoverzicht Domein Ouders Houder heeft een reglement oudercommissie vastgesteld Inhoud van reglement oudercommissie Houder heeft een oudercommissie ingesteld3 Voorwaarden oudercommissie Adviesrecht oudercommissie Informatie aan de ouders Het gastouderbureau is goed bereikbaar De houder plaatst het inspectierapport op de eigen website of legt het op een voor ouders, personeel en/of gastouders toegankelijke plaats In de schriftelijke overeenkomst met de vraagouder is duidelijk te zien welk deel van het betaalde bedrag naar GOB gaat en welk deel naar de gastouder (GOB) Personeel Verklaring omtrent gedrag (VOG)  in bezit zijn van VOG  VOG is voor aanvang werkzaamheden overlegd  VOG is bij aanvang werkzaamheden niet ouder dan 2 maanden

Prioriteit

Bestuurlijke boete

Gemiddeld Laag Laag Laag Gemiddeld Laag Hoog Gemiddeld

€ € € € € € € €

Gemiddeld

€ 1000,-

Hoog

2.500,500,500,500,750,500,1250,1000,-

Gebruik voorgeschreven voertaal Het gastouderbureau draagt er zorg voor dat er per aangesloten gastouder op jaarbasis tenminste 16 uur wordt besteed aan begeleiding en bemiddeling Passende beroepskwalificatie voor beroepskrachten en gastouders

Hoog Gemiddeld

Gastouder beschikt over geregistreerd certificaat eerste hulp aan kinderen bij ongevallen conform de ministeriele regeling Vrijwilligersbeleid (peuterspeelzalen) Houder heeft vrijwilligers tegen wettelijke aansprakelijkheid verzekerd (peuterspeelzalen) De houder van een kindercentrum of peuterspeelzaal waar VVE4 wordt aangeboden stelt jaarlijks een opleidingsplan op

Hoog

€ 4.000,- per ontbrekende VOG of VOG die ouder is dan 2 maanden voor aanvang werkzaamheden € 4.000,€ 3.000,- per gastouder met < 16 uur € 4.000,- per beroepskracht die niet voldoet € 2.000,-

Gemiddeld Gemiddeld

€ 3.000,€ 3.000,-

Gemiddeld

€ 3.000,- als geen beleid € 1.000,- als te oud beleid

3

Hoog

De houder heeft een inspanningsverplichting ouders te werven voor de oudercommissie en dient derhalve te voldoen aan de volgende voorwaarden: - Houder plaatst in elke nieuwsbrief een oproep tot een deelname in de oudercommissie. - Een oproep tot deelname wordt op de website en/of op de locatie zelf gepubliceerd. - Tijdens ouderavonden wordt extra stilgestaan bij het belang van een oudercommissie. - Houder maakt een flyer waarin het belang van de oudercommissie benadrukt wordt. Deze flyer wordt aan elke ouder uitgereikt. 4

Voor- en vroegschoolse educatie 26

De gastouder is goed telefonisch bereikbaar

Veiligheid en gezondheid Risico-inventarisatie veiligheid  hebben  maximaal 1 jaar oud  actuele situatie

Gemiddeld

€ 750,-

Hoog

€ 8.000,- indien risicoinventarisatie ontbreekt; € 4.000,- als > dan 1 jaar of niet actuele situatie € 8.000,€ 8.000,-

Ongevallenregistratie De houder van een gastouderbureau draagt zorg voor een inventarisatie van de veiligheids- en gezondheidsrisico’s door een bemiddelingsmedewerker van het bureau (samen met gastouder) vóór aanvang van de opvang en daarna jaarlijks voor elke woning waar gastouderopvang plaatsvindt Risico-inventarisatie gezondheid  hebben  maximaal 1 jaar oud  actuele situatie

Hoog Hoog

Plan van aanpak bij risico-inventarisatie veiligheid en bij risico-inventarisatie gezondheid Risico-inventarisaties veiligheid en gezondheid beschrijven alle veiligheids- en gezondheidsrisico’s op de vaste thema’s Personeel kan kennisnemen van risico-inventarisaties Houder gastouderbureau draagt er zorg voor dat alle aangesloten gastouders handelen naar de opgestelde risico-inventarisaties Risico-inventarisaties zijn inzichtelijk voor vraagouders van gastouderbureau

Hoog

Meldcode kindermishandeling Personeel, gastouders zijn op de hoogte van meldcode kindermishandeling Houder gastouderbureau draagt er zorg voor dat alle bij zijn gastouderbureau aangesloten gastouders de meldcode naleven. Medewerkers, gastouders zijn geïnformeerd over de werkwijze bij een vermoeden van gewelds-of zedendelict jegens een opgevangen kind door een collega of de houder Vierogenprincipe is ingevoerd

Accommodatie en inrichting Binnenspeelruimte Elke stamgroep beschikt over een afzonderlijke vaste groepsruimte Er is ten minste 3,5 m2 binnenspeelruimte beschikbaar per aanwezig kind, waaronder mede begrepen passend voor spelactiviteiten ingerichte ruimtes buiten de groepsruimte (dagopvang) Er is ten minste 3,5 m2 passend ingerichte 27

Hoog

€ 8.000,- indien risicoinventarisatie ontbreekt; € 4.000,- als > dan 1 jaar of niet de actuele situatie € 8.000,-

Hoog

€ 2.000,- per niet beschreven thema

Hoog Hoog

Hoog

€ 4.000,€ 1.000,- per gastouder die er niet naar handelt € 4.000,-

Hoog Hoog

€ 8.000,€ 2.000,-

Hoog

€ 2.000,-

Hoog

€ 2.000,-

Hoog

€ 4.000,-

Gemiddeld

€ 2.000,- per ontbrekende ruimte 3-3.5 m2 = € 2.000,< 3 m2 = € 3.000,-

Gemiddeld

Gemiddeld

3-3.5 m2 = € 2.000,-

binnenspeelruimte beschikbaar per aanwezig kind (BSO) De binnenspeelruimte is passend ingericht in overeenstemming met het aantal en de leeftijd van de op te vangen kinderen. Er is een afzonderlijke slaapruimte voor in ieder geval kinderen tot anderhalf jaar (dagopvang, gastouderopvang) De woning waar gastouderopvang plaatsvindt beschikt over voldoende binnenspeelruimte en buitenspeelmogelijkheden voor kinderen, afgestemd op het aantal en de leeftijd van de op te vangen kinderen De woning waar gastouderopvang plaatsvindt is te allen tijde rookvrij Buitenspeelruimte Er is ten minste 3 m2 buitenspeelruimte beschikbaar per aanwezig kind De buitenspeelruimte is toegankelijk De buitenspeelruimte is aangrenzend aan het kindercentrum (dagopvang) Aanvullende eisen indien de buitenspeelruimte niet aangrenzend is (BSO) De buitenspeelruimte is vast beschikbaar voor de buitenschoolse opvang (BSO) De buitenspeelruimte is passend ingericht in overeenstemming met de leeftijd van de op te vangen kinderen en het pedagogisch beleid Groepsgrootte en beroepskracht-kind-ratio (bkr) Opvang in groepen De opvang vindt plaats in stamgroepen (dagopvang) of basisgroepen (BSO) of vaste groepen (peuterspeelzaal) De maximale omvang van de stamgroep of basisgroep De groep bestaat uit ten hoogste 16 feitelijk aanwezige kinderen (VVE en psz) De maximale groepsgrootte per gastouder wordt afgestemd op de leeftijdscategorieën van de kinderen Ieder kind behoort bij een basisgroep (BSO) Gebruik maken van extra stamgroep of basisgroep

Vaste beroepskrachten en vaste ruimtes Maximaal 3 vaste beroepskrachten per kind (dagopvang, peuterspeelzalen) Maximaal 2 stamgroepruimtes per kind (dagopvang) Beroepskracht-kind-ratio Beroepskracht-kind-ratio

Als conform de beroepskracht-kind-ratio slechts één beroepskracht in het kindercentrum aanwezig is, dan is ondersteuning van deze beroepskracht door een andere 28

Gemiddeld

< 3 m2 = € 3.000,€ 2.000,-

Gemiddeld

€ 2.500,-

Gemiddeld

€ 1.000,-

Gemiddeld

€ 1.000,-

Gemiddeld

2-2.5 m2 = € 1.000,< 2 m2 = € 2.000,-

Gemiddeld Gemiddeld

€ 1.000,€ 1.000,-

Gemiddeld

€ 1.000,-

Gemiddeld

€ 1.000,-

Gemiddeld

€ 1.000,-

Hoog

€ 4.000,-

Hoog

€ 2.000,- per kind teveel € 2.000,- per kind teveel € 2.000,- per kind teveel € 4.000,€ 2.000,- indien niet tijdelijk of indien niet vooraf schriftelijke toestemming is van ouders

Hoog Hoog Hoog Hoog

Hoog

€ 1.000,-

Hoog

€ 1.000,-

Hoog

€ 5.000,- per ontbrekende beroepskracht € 2.000,-

Hoog

volwassene in geval van calamiteiten geregeld Inzet beroepskrachten in afwijking van de beroepskrachtkind-ratio bij openingstijden van ≥ 10 uur (dagopvang)

Hoog

€ 2.000,-

Hoog

€ 2.000,-

Hoog

€ 1.000,-

Gemiddeld

€ 1.000,-

Gemiddeld

€ 1.000,-

Gemiddeld Gemiddeld Gemiddeld

€ 3.000,€ 750,€ 1.000,-

Gemiddeld Gemiddeld Gemiddeld Gemiddeld Hoog

€ € € € €

Hoog

€ 4.000,-

Gemiddeld

€ 1.000,-

Klachten Wet klachtrecht cliënten zorgsector (Wkcz)

Laag

Klachtenregeling oudercommissie

Laag

€ 1.500,- indien regeling ontbreekt; € 500,- indien regeling niet aan de eisen voldoet € 1.500,- indien regeling ontbreekt; € 500,- indien regeling niet aan de eisen voldoet

Administratie gastouderbureau Een contract per vraagouder

Gemiddeld

Inzet beroepskrachten in afwijking van de beroepskrachtkind-ratio (BSO) Indien er meer dan 3 kinderen op het opvangadres aanwezig zijn, dan is ondersteuning van de gastouder door een andere volwassene in geval van calamiteiten geregeld. De achterwacht is telefonisch bereikbaar tijdens de opvangtijden De achterwacht is in geval van calamiteiten binnen 15 minuten op het opvangadres aanwezig Pedagogisch beleid Pedagogisch beleidsplan Inhoud pedagogisch beleidsplan Houder draagt zorg voor uitvoering van pedagogisch beleidsplan door personeel, vrijwilligers (peuterspeelzaal) danwel gastouders Waarborgen emotionele veiligheid Zorgdragen voor ontwikkeling persoonlijke competentie Zorgdragen voor ontwikkeling sociale competentie Zorgdragen voor overdracht van normen en waarden Het pedagogisch beleidsplan van een gastouderbureau beschrijft in duidelijke en observeerbare termen de leeftijdopbouw en aantallen kinderen die door een gastouder worden opgevangen Het pedagogisch beleidsplan van een gastouderbureau beschrijft in duidelijke en observeerbare termen de eisen die gesteld worden aan de adressen waar opvang plaatsvindt Gastouder kent de inhoud van het pedagogisch beleid

Kopieën van de VOG’s van de bij het gastouderbureau werkzame personen en van de aangesloten gastouders en volwassen huisgenoten Kopieën van de getuigschriften en/of EVC-bewijsstukken en certificaten Eerste Hulp aan kinderen van de gastouders 29

Hoog

Gemiddeld

1.000,1.000,1.000,1.000,4.000,-

€ 1.000,- per ontbrekende overeenkomst € 1.500,- per ontbrekende VOG € 1.500,- per ontbrekend stuk

Inzichtelijke betalingen van vraagouders aan gastouderbureau en van gastouderbureau aan gastouders

Gemiddeld

Een door de gastouder en bemiddelingsmedewerkers ondertekende versie van de risico-inventarisaties veiligheid en gezondheid en de bijbehorende plannen van aanpak

Gemiddeld

Kwaliteitscriteria gastouderbureau De houder draagt er zorg voor dat per gastouder beoordeeld wordt of de samenstelling van de groep kinderen die wordt opgevangen verantwoord is Overige kwaliteitscriteria gastouderbureau

€ 1.500,- per vraagouder/gastouder waarbij niet inzichtelijk is € 1.500,- per ontbrekend stuk

Hoog

€ 2.000,- per kind teveel

Gemiddeld

€ 1.250,-

Overige overtredingen Schenden medewerkingsplicht artikel 5:20 Awb

Hoog

Exploitatie zonder toestemming college

Hoog

Wijzigingen melden Overtreding aanwijzing/bevel

Hoog Hoog

Overtreden exploitatieverbod

Hoog

Niet nakomen afspraak als bedoeld in artikel 167 Wet op primair onderwijs

Hoog

€ 3.900 (boete tweede categorie) € 19.500,- (boete vierde categorie) € 2.000,Zie de genoemde bedragen bij de betreffende overtreding € 19.500,- (boete vierde categorie) € 5.000,-

30