10-11-11
Rechtspraak.nl - LJN: BU3900
LJN: BU3900, Rechtbank 's-Gra enhage , 365972 / HA ZA 10-1716 Datum 02-11-2011 uitspraak : Datum 09-11-2011 publicatie : R e chtsge bie d: C ivie l ove rig Soort proce dure : Ee rste aanle g - e nk e lvoudig Inhoudsindicatie : Bode m zaak . Aansprak e lijk he id Bank voor schade die clië nt lijdt als ge volg van e e n garantie product, waarbij he t de bite urrisico we rd ge lope n op Le hm an Brothe rs. Bank nie t ze lf als garant aansprak e lijk voor dit product e n e r is ook ge e n sprak e van m isle ide nde inform atie ove r dit product. De bank he e ft we l haar bijzonde re zorgplicht ge schonde n, om dat he t in dit ge val ging om pe nsioe nge lde n van clië nt. Vindplaats(e n): R e chtspraak .nl Uitspraak vonnis R EC HTBANK 'S-GR AVENHAGE Se ctor civie l re cht zaak num m e r / rolnum m e r: 365972 / HA ZA 10-1716 Vonnis van 2 nove m be r 2011 in de zaak van 1.[e ise r 1], wone nde te [woonplaats], 2.[e ise re s 2], be ide n wone nde te [woonplaats], Duitsland, e ise rs, advocaat m r. J.M. Eringa te Ensche de , te ge n de naam loze ve nnootschap STAALBANKIER S N.V., ge ve stigd te 's-Grave nhage , ge daagde , advocaat m r. J.P. He e ring te 's-Grave nhage (voorhe e n: m r. E. Grabandt). Partije n zulle n hie rna [e ise rs c.s.] e n Staalbank ie rs ge noe m d worde n. 1.De proce dure He t ve rloop van de proce dure blijk t uit: - De dagvaarding van 26 april 2010, m e t productie s; - De conclusie van antwoord, m e t productie s; - he t tusse nvonnis van 15 se pte m be r 2010, waarin e e n com paritie van partije n is ge last; - he t proce s-ve rbaal van com paritie van 10 m aart 2011, m e t he t daarin ge noe m de ge dingstuk ; - de ak te uitlating proce s-ve rbaal van [e ise rs c.s.], m e t productie s; - de ak te uitlating proce s-ve rbaal van Staalbank ie rs; - de antwoordak te van [e ise rs c.s.]; - de antwoordak te van Staalbank ie rs. 2.De fe ite n 2.1.[e ise rs c.s.] zijn van Duitse nationalite it e n wone n ne t ove r de gre ns in [woonplaats] wone n. Zij he bbe n e ind 2003 e e n e ffe cte nre k e ning bij Staalbank ie rs ge ope nd e n e e n daarbij be hore nde e ffe cte nbe m idde lingsove re e nk om st m e t Staalbank ie rs ge slote n. 2.2.[e ise rs c.s.] he bbe n, in ve rband m e t he t be ë indige n van e e n bij Allianz ge slote n le ve nsve rze k e ring, op 1 ok tobe r 2004 ruim 500.000,-- uitge k e e rd ge k re ge n. Ze he bbe n dit be drag toe n be le gd in de Multi Mark e t Bond van R obe co. O p 12 juli 2007 is de ze positie ge he e l ve rk ocht e n vie l e r onge ve e r 500.000,-- vrij. Zij he bbe n dit be drag e e rst op e e n zoge he te n "Staal Spaarre k e ning" ge ze t e n ve rvolge ns he e ft Staalbank ie rs op 17 juli 2007 voor dit be drag e e n de posito voor e e n m aand voor [e ise rs c.s.] ge ope nd. Na he t aflope n daarvan he bbe n [e ise rs c.s.] uit he t vrijge valle n be drag voor ruim 150.000,-- Fide lity fondse n ge k ocht (C hina, Financial Se rvice s e n India Focus). Daarna he bbe n [e ise rs c.s.] de he lft van dit be drag inge le gd in he t hie rna bij 2.4 om schre ve n product "Staalbank ie rs Garantie be he e r". 2.3.Staalbank ie rs he e ft voor [e ise rs c.s.] e e n "C lië ntrapportage Be le ggingsprofie l" opge ste ld oeken.rechtspraak.nl/detailpage.aspx?ljn=BU3900
1/7
10-11-11
Rechtspraak.nl - LJN: BU3900
ge date e rd 20 nove m be r 2007 (hie rna: de clië ntrapportage ). Hie rin is onde r m e e r ve rm e ld dat he t gaat om e e n startve rm oge n van 250.000,-- m e t e e n doe lhorizon van 10 jaar. Te ve ns is ve rm e ld dat he t be le ggingsprofie l van [e ise rs c.s.] offe nsie f is. 2.4.O p 23 nove m be r 2007 is e r bij [e ise rs c.s.] thuis e e n be spre k ing ge we e st m e t de he e r [A] van Staalbank ie rs, waarbij onde r m e e r he t product "Staalbank ie rs Garantie be he e r" is be sprok e n. [e ise rs c.s.] he bbe n daarna be slote n om voor e e n be drag van 250.000,-- de e l te ne m e n aan dit product. O p 26 nove m be r 2007 ontving Staalbank ie rs ve rvolge ns e e n door [e ise rs c.s.] ge te k e nd e x e m plaar van de Ve rm oge nsbe he e rove re e nk om st, inclusie f 4 bijlage n (hie rna: de Ve rm oge nsbe he e rove re e nk om st) e n de daarbij be hore nde toe lichting "Staalbank ie rs Garantie be he e r". In bijlage 2 be hore nde bij de Ve rm oge nsbe he e rove re e nk om st is onde r m e e r ve rm e ld dat he t be le ggingsdoe l alge m e ne ve rm oge nsgroe i is, de be le ggingshorizon tusse n de 11 e n 20 jaar is, dat he t risicoprofie l ne utraal is e n dat e r alle e n be le gd zal worde n in e e n note , uitge ge ve n door Le hm an Brothe rs Tre asury C o. B.V. In bijlage 4 wordt voorts ve rm e ld: "STAALBANKIER S GAR ANTIEBEHEER Staalbank ie rs k oopt e e n note uitge ge ve n door Le hm an Brothe rs Tre asury C o. B.V. aan bij Le hm an Brothe rs Inte rnational (Europe ). De ze note is e nig onde rde e l van Staalbank ie rs garantie be he e r. De k e nm e rk e n van de ze note worde n be schre ve n in bijgaand be le ggingsvoorste l d.d. 22/11/07 Dit be le ggingsvoorste l vorm t e e n inte graal onde rde e l van de ve rm oge nsbe he e rove re e nk om st." 2.5.In de toe lichting "Staalbank ie rs Garantie be he e r" is onde r m e e r he t volge nde opge nom e n: "W at is Staalbank ie rs Garantie be he e r (...). Uw re nde m e nt wordt ge ge ne re e rd door e e n we re ldwijde , actie f be he e rde porte fe uille be le ggingsfondse n. Dank zij de dynam ische be le ggingsstrate gie van Staalbank ie rs garantie be he e r k unt u m oge lijk m e t e e n he fboom profite re n van de ontwik k e ling van de ze porte fe uille . Naast de goe de spre iding in de ze be le ggingsfondse nporte fe uille , wordt he t be le ggingsrisico op twe e m anie re n be he e rst. Alle re e rst he e ft u de ze k e rhe id dat u aan he t e inde van de achtjarige looptijd altijd 100% van de hoofdsom re tour ontvangt. Daarnaast k unne n in de e e rste 5 jaar van de looptijd be paalde k oe rsstijginge n worde n vastge click t. De be le ggingsfondse nporte fe uille binne n Staalbank ie rs garantie be he e r is ge base e rd op de offe nsie ve m ode lporte fe uille zoals de ze ge bruik t wordt bij Staalbank ie rs Fondsbe he e r. (...) Garantie : 100% hoofdsom garantie aan he t e inde van de looptijd, ge garande e rd door Le hm an Brothe rs. (...). Le hm an Brothe rs: Le hm an Brothe rs Holdings Inc., opge richt in 1850, is é é n van de grootste bank e n van de Ve re nigde State n e n he e ft ve stiginge n ove r de he le we re ld. Aange zie n Staalbank ie rs de note voor Staalbank ie rs Garantie be he e r ink oopt bij Le hm an Brothe rs, he e ft u als be le gge r e e n k re die trisico op die bank . Le hm an Brothe rs be schik t m e t e e n A+ rating volge ns onafhank e lijk e onde rzoe k sinstantie s ove r e e n ze e r goe de k re die twaardighe id. (...) Voorde le n Staalbank ie rs garantie be he e r: - (...) - Goe de spre iding door he t ge bruik van be le ggingsfondse n - Aantre k k e lijk e re nde m e ntsm oge lijk he de n vanwe ge he t offe nsie ve profie l van de porte fe uille - (...) - De ze k e rhe id van e e n hoofdsom garantie op e inddatum (...) R isico's Staalbank ie rs is ge schik t voor pe rsone n m e t e e n be le ggingsprofie l vanaf ne utraal die e e n garantie op de hoofdsom we nse n. (...). O nde rstaand vindt u e e n ove rzicht van de be langrijk ste risico's: - (...). - (...). - De hoofdsom garantie ge ldt alle e n op de e inddatum . - - (...). - U loopt k re die trisico op Le hm an Brothe rs Holding Inc." oeken.rechtspraak.nl/detailpage.aspx?ljn=BU3900
2/7
10-11-11
Rechtspraak.nl - LJN: BU3900
In artik e l 8 van de Ve rm oge nsbe he e rove re e nk om st is onde r m e e r he t volge nde opge nom e n: "De Bank zal de ze ove re e nk om st te goe de r trouw e n naar be ste k unne n uitvoe re n. Te n aanzie n van alle hande linge n m e t be tre k k ing tot he t be he e r van he t Ve rm oge n hande lt de bank voor re k e ning e n risico van C lië nt. De Bank zal nie t aansprak e lijk zijn voor schade als ge volg van waarde ve rm inde ring e n/of k oe rsdaling, door C lië nt ge le de n ve rlie ze n, of we lk e ande re oorzaak dan ook , be halve indie n e n voor zove r k om t vast te staan dat de ze schade he t re chtstre e k s ge volg is van grove nalatighe id van de Bank bij de uitvoe ring van de ze ove re e nk om st. " 2.6.O p 15 se pte m be r 2008 he e ft Le hm an Brothe rs in de Ve re nigde State n sursé ance van be taling aange vraagd in e e n zoge he te n C hapte r 11 proce dure . O p 19 se pte m be r 2008 vroe g Le hm an Brothe rs Tre asury C o. B.V. (hie rna: Le hm an B.V.) sursé ance aan in Ne de rland e n op 8 ok tobe r 2008 ging zij faillie t. 2.7.Bij brie f van 9 januari 2009 he e ft de advocaat van [e ise rs c.s.] Staalbank ie rs aansprak e lijk ge ste ld voor de schade die zij lijde n als ge volg van de sursé ance re sp. he t faillisse m e nt van Le hm an Brothe rs. 2.8.In re actie op de bij 2.7 ge noe m de brie f he e ft Staalbank ie rs in haar brie f van 27 fe bruari 2009 aan de advocaat van [e ise rs c.s.] m e de ge de e ld dat Staalbank ie rs alle aansprak e lijk he id afwijst e n dat Staalbank ie rs ge e n e nk e l ve rwijt valt te m ak e n m e t be tre k k ing tot haar zorgplicht. 3.He t ge schil 3.1.Zak e lijk we e rge ge ve n he bbe n [e ise rs c.s.] bij dagvaarding, voor zove r m oge lijk uitvoe rbaar bij voorraad, ge vorde rd: I.prim air: (i) e e n ve rk laring voor re cht dat Staalbank ie rs aan [e ise rs c.s.] e e n hoofdsom garantie he e ft ve rstre k t voor hun inle g van 250.000,--; (ii) ve roorde ling van Staalbank ie rs tot be taling aan [e ise rs c.s.] van e e n be drag van 250.000,--, te ve rm e e rde re n m e t we tte lijk e re nte hie rove r vanaf 27 fe bruari 2007 tot aan de dag de r alge he le voldoe ning; subsidiair: (i) ge he e l of ge de e lte lijk e ve rnie tiging van de tusse n partije n ge slote n ove re e nk om ste n, voor zove r de ze zie n op he t product Staalbank ie rs Garantie be he e r; (ii) ve roorde ling van Staalbank ie rs tot be taling aan [e ise rs c.s.] van e e n be drag van 250.000,--, te ve rm e e rde re n m e t we tte lijk e re nte hie rove r vanaf 27 fe bruari 2007 tot aan de dag de r alge he le voldoe ning; m e e r subsidiair: (i) e e n ve rk laring voor re cht dat Staalbank ie rs onre chtm atig je ge ns [e ise rs c.s.] he e ft ge hande ld; (ii) ve rk laring voor re cht dat Staalbank ie rs te k ort is ge schote n in de nak om ing van de tusse n partije n ge lde nde ove re e nk om ste n; (iii) ve roorde ling van Staalbank ie rs tot ve rgoe ding van de schade van [e ise rs c.s.], nade r op te m ak e n bij staat; II.ve roorde ling van Staalbank ie rs tot be taling aan [e ise rs c.s.] van de buite nge re chte lijk e incassok oste n van 4.000,--; III.ve roorde ling van Staalbank ie rs in de proce sk oste n. 3.2.[e ise rs c.s.] le gge n aan hun vorde ringe n - sam e nge vat - he t volge nde te n grondslag. Ad I prim air: Staalbank ie rs he e ft e e n ze lfstandige hoofdsom garantie afge ge ve n, al dan nie t naast de hoofdsom garantie van Le hm an Brothe rs Holding Inc. (hie rna: Le hm an Holding). Daarnaast he bbe n [e ise rs c.s.] uit de ve rk laringe n e n ge draginge n van Staalbank ie rs onde r de ge ge ve n om standighe de n re de lijk e rwijs m oge n aanne m e n dat zij e e n ze lfstandige hoofdsom garantie ve rle e nde . [e ise rs c.s.] vorde re n nak om ing van de ze garantie . Door he t faillisse m e nt van Le hm an Brothe rs is de note vroe gtijdig ge ë indigd e n is de hoofdsom garantie ope isbaar. subsidiair: Staalbank ie rs he e ft m isle ide nde dan we l onjuiste inform atie ve rstre k t ove r de we rk ing van he t product Staalbank ie rs Garantie be he e r. Dit ge ldt zowe l voor de toe ge ze gde garantie structuur, als voor de spe cifie k e risico's die e r zoude n zijn, bijvoorbe e ld in de vorm van e e n faillisse m e nt van Le hm an Brothe rs. [e ise rs c.s.] he bbe n uit de schrifte lijk e e n m onde linge inform atie aange nom e n e n re de lijk e rwijs ook m oge n aanne m e n, dat de hoofdsom garantie door Staalbank ie rs we rd ve rle e nd. [e ise rs c.s.] hadde n de Ve rm oge nsbe he e rove re e nk om st bij e e n juiste voorste lling van zak e n nie t ge slote n. [e ise rs c.s.] we nste n vanwe ge hun pe nsioe ndoe lste lling nam e lijk ge e n risico op e e n de rde partij te lope n. Zij he bbe n de pe nsioe ndoe lste lling ook k e nbaar ge m aak t aan de he e r [A] van Staalbank ie rs. Als ge volg van de ze onjuiste re sp. m isle ide nde inform atie he bbe n [e ise rs c.s.] ge dwaald e n ve rnie tige n zij de Ve rm oge nsbe he e rove re e nk om st voor zove r die zie t op "Staalbank ie rs Garantie be he e r" dan we l op de aange k ochte note . Te nge volge van de ze ve rnie tiging is de be taalde inle g van 250.000,-- door [e ise rs c.s.] (achte raf be zie n) onve rschuldigd be taald. m e e r subsidiair: Staalbank ie rs he e ft nie t voldaan aan haar inform atie - e n oeken.rechtspraak.nl/detailpage.aspx?ljn=BU3900
3/7
10-11-11
Rechtspraak.nl - LJN: BU3900
waarschuwingsve rplichtinge n. Zij he e ft haar bijzonde re zorgplicht te n opzichte van [e ise rs c.s.] ge schonde n. Daarnaast he e ft Staalbank ie rs in strijd m e t de toe n ge lde nde W e t financie e l toe zicht voor de pe nsioe nbe le gging ge e n clië nte nprofie l opge ste ld e n is onvoldoe nde onde rzoe k ge daan naar de spe cifie k e be le ggingsdoe lste llinge n van [e ise rs c.s.] e n naar de vraag of die ove re e nk wam e n m e t he t ge advise e rde be he e r. He t sche nde n van de zorgplicht door Staalbank ie rs le idt in de pre contractue le fase tot onre chtm atig hande le n e n in de contractue le fase tot e e n te k ortschie te n in haar ve rplichtinge n uit de Ve rm oge nsbe he e rove re e nk om st. Door dit onre chtm atig hande le n dan we l de wanpre statie van Staalbank ie rs, le ide n [e ise rs c.s.] schade in de vorm van e e n ve rlie s op hun inle g. O m dat de ze schade tot de afwik k e ling van he t faillisse m e nt nog nie t vaststaat, vorde re n [e ise rs c.s.] in de ze proce dure alle e n e e n ve rk laring voor re cht. De schade m oe t worde n vastge ste ld in e e n schade staatproce dure . Ad II Staalbank ie rs is we tte lijk e re nte ove r de hoofdsom ve rschuldigd vanaf 27 fe bruari 2009, om dat zij vanaf dat m om e nt in ve rzuim is. [e ise rs c.s.] he bbe n Staalbank ie rs nam e lijk bij brie f van 9 januari 2009 ve rzocht de hoofdsom garantie na te k om e n e n Staalbank ie rs he e ft in haar re actie van 27 fe bruari 2009 de vorde ringe n van [e ise rs c.s.] van de hand ge we ze n. Hie rm e e staat he t ve rzuim in ie de r ge val vanaf 27 fe bruari 2009 vast. Ad III [e ise rs c.s.] m ak e n daarnaast aanspraak op ve rgoe ding van de buite nge re chte lijk e k oste n, conform he t rapport Voorwe rk II. Zij he bbe n nam e lijk k oste n ge m aak t te r ve rk rijging van voldoe ning van haar vorde ring buite n re chte , die m e e r om vatte n dan de we rk zaam he de n die valle n onde r de artik e le n 237 tot e n m e t 240 van he t W e tboe k van Burge rlijk e R e chtsvorde ring (R v). 3.3.Staalbank ie rs voe rt - sam e nge vat - als volgt ve rwe e r. De prim aire vorde ringe n: 3.3.1.Staalbank ie rs he e ft ge e n ze lfstandige hoofdsom garantie ge ge ve n e n op grond van de Ve rm oge nsbe he e rove re e nk om st e n de aan [e ise rs c.s.] ve rstre k t inform atie ove r he t product Staalbank ie rs Garantie be he e r he bbe n [e ise rs c.s.] ook nie t in re de lijk he id k unne n be grijpe n dat Staalbank ie rs e e n garantie ve rstre k te m e t be tre k k ing tot de hoofdsom op de e inddatum . 3.3.2.Staalbank ie rs he e ft [e ise rs c.s.] voldoe nde ge nform e e rd ove r de we rk ing e n de risico's van dit product, voordat [e ise rs c.s.] he bbe n be slote n om te participe re n. 3.3.3.Uit de be zorgdhe id e n grote onte vre de nhe id van [e ise rs c.s.] in m aart 2008 ove r de onjuiste k oe rsinform atie door Le hm an Brothe rs is op te m ak e n dat zij zich e rvan be wust ware n dat Staalbank ie rs ge e n garantie had afge ge ve n e n dat zij e e n k re die trisico lie pe n op Le hm an Brothe rs. 3.3.4.De hoofdsom garantie is nie t ope isbaar, om dat de e inddatum van de note nie t is ge haald. De subsidiaire vorde ringe n: 3.3.5. Staalbank ie rs he e ft op e sse ntië le onde rde le n, zoals he t te lope n k re die trisico, afdoe nde e n duide lijk e inlichtinge n ve rschaft om e e n e ve ntue le onjuiste voorste lling bij [e ise rs c.s.] ove r de aan he t product Staalbank ie rs Garantie be he e r k le ve nde risico's re de lijk e rwijs te voork om e n. Zowe l in de brochure als in de toe lichting daarop wordt onde r he t k opje risico's be noe m d dat he t k re die trisico op Le hm an Holding wordt ge lope n. 3.3.6.[e ise rs c.s.] he bbe n nie t voldoe nde m aatre ge le n ge nom e n om te voork om e n dat zij onde r invloe d van onjuiste ve ronde rste llinge n in "Staalbank ie rs Garantie be he e r" zijn ge stapt. Nu [e ise rs c.s.] de Ne de rlandse taal we llicht m inde r m achtig zijn, had he t op hun we g ge le ge n zich te ve rge wisse n van de inhoud van de te sluite n ove re e nk om ste n e n nie t alle e n te ve rtrouwe n op m e de de linge n van Staalbank ie rs. 3.3.7.Ge zie n de A+ rating van Le hm an Holding, is de ste lling van [e ise rs c.s.], dat zij nie t in Staalbank ie rs Garantie be he e r be le gd zoude n he bbe n als zij ge we te n hadde n dat de hoofdsom garantie nie t door Staalbank ie rs m aar door Le hm an Holding zou worde n ve rstre k t, onge loofwaardig. De m e e r subsidiaire vorde ringe n: 3.3.8.In 2003 he e ft Staalbank ie rs onde rzoe k ge daan naar de financië le positie , k e nnis, e rvaring, doe lste llinge n e n risicobe re idhe id van [e ise rs c.s.], voor zove r dat re le vant was voor de de stijds af te sluite n e ffe cte nbe m idde lingsove re e nk om st. O p basis daarvan is e e n de fe nsie f profie l voor [e ise rs c.s.] vastge ste ld. In nove m be r 2007 is e e n de rge lijk onde rzoe k he rhaald e n he e ft Staalbank ie rs de clië ntrapportage opge ste ld. De uitk om ste n daarvan he e ft zij zowe l voor de Ve rm oge nsbe he e rove re e nk om st als voor de be le ggingsadvie sre latie ge bruik t. O p basis daarvan is he t profie l voor de e ffe cte nbe m idde lingsove re e nk om st bijge ste ld naar offe nsie f. 3.3.9.[e ise rs c.s.] hadde n he t te be le gge n ge lde n op de k orte te rm ijn nie t nodig e n hun stond e e n alge m e ne ve rm oge nsgroe i voor oge n. De ge lde n hadde n in 2003 e n ook nie t toe n [e ise rs c.s.] in Staalbank ie rs Garantie be he e r stapte n, e e n pe nsioe nbe ste m m ing. Aan de e -m ails van de he e r [A] k an ge e n waarde worde n toe ge k e nd. Pas in die ns twe e de m ail na e e n be spre k ing m e t de advocaat van [e ise rs c.s.] - bre ngt hij te r sprak e dat he t om pe nsioe nge ld ging, wat we l toe vallig is. In e e n late r stadium is hij m e t slaande de ure n bij Staalbank ie rs ve rtrok k e n. Zijn e -m ails zijn ook inne rlijk te ge nstrijdig. O nduide lijk is ook of de e -m ails van he m afk om stig zijn. 3.3.10.Staalbank ie rs is nie t te k ort ge schote n in haar zorgplicht. Staalbank ie rs m ocht e r ge zie n de A+ rating van Le hm an Holding van uitgaan dat laatstge noe m de ove r e e n ste rk e be talingscapacite it be schik te om aan haar re nte - e n aflossingsve rplichtinge n te (blijve n) oeken.rechtspraak.nl/detailpage.aspx?ljn=BU3900
4/7
10-11-11
Rechtspraak.nl - LJN: BU3900
voldoe n. He t was nie t te voorzie n dat Le hm an Holding faillie t zou gaan. Staalbank ie rs Garantie be he e r sloot aan op he t ne utrale be le ggingsprofie l van [e ise rs c.s.]; zij willde n im m e rs alge m e ne ve rm oge nsgroe i. Te ve ns is van be lang dat [e ise rs c.s.] de sk undige e n e rvare n be le gge rs zijn. 3.3.11.In de zom e r van 2008 had Staalbank ie rs ge e n ve rplichting om in te grijpe n, om dat toe n nie t was te voorzie n e n te ve rwachte n dat Le hm an Brothe rs faillie t zou gaan. [e ise rs c.s.] he bbe n de ze k lacht tot de com paritie ook nooit ge uit. Ge zie n de in de alge m e ne bank voorwaarde n ne e rge le gde k lachtplicht e n he t be paalde in artik e l 6:89 BW , zijn [e ise rs c.s.] nu te laat m e t de ze k lacht. O ve rige ns he e ft Staalbank ie rs [e ise rs c.s.] we l ge ïnform e e rd ove r de onjuiste wijze waarop Le hm an Brothe rs de k oe rse n van Staalbank ie rs Garantie be he e r had be re k e nd. 4.De be oorde ling Staalbank ie rs ze lf als garant aansprak e lijk ? 4.1.In de bij 2.5 ge noe m de inform atie ove r he t product Staalbank ie rs Garantie be he e r is, onde r de k opje s "Garantie "re sp. "Le hm an Brothe rs", ve rm e ld dat Staalbank ie rs de note aank oopt bij Le hm an B.V., dat de hoofdsom garantie wordt ge ge ve n door Le hm an Holding e n dat e r k re die trisico op de ze bank wordt ge lope n. In he t licht van die concre te ve rm e ldinge n k on e r voor [e ise rs c.s.] ge e n m isve rstand ove r be staan - ook nie t door de naam van de ove re e nk om st e n/of de in de dagvaarding onde r sub 13 aange haalde aanm e rk e lijk m inde r concre te passage - dat (a) zij ge e n product van Staalbank ie rs ze lf hadde n ge k ocht e n (b) de hoofdsom garantie nie t door Staalbank ie rs we rd afge ge ve n. De om standighe id dat [e ise rs c.s.] de Ne de rlandse taal nie t (ge noe g) m achtig zijn, k om t in dit ge val voor hun risico. Staalbank ie rs he e ft im m e rs onbe twist aange voe rd dat de corre sponde ntie tusse n haar e n [e ise rs c.s.] altijd in he t Ne de rlands ge schie dde , dat alle e e rde re ove re e nk om ste n in he t Ne de rlands zijn ge slote n e n dat [e ise rs c.s.] nooit om e e n ve rtaling van de ze stuk k e n in he t Duits he bbe n ge vraagd. In he t licht van he t voorgaande is ge e n sprak e ge we e st van e e n ve rborge n, onvoldoe nde waarschuwing e n he bbe n [e ise rs c.s.], te ge nove r de ge m otive e rde be twisting door Staalbank ie rs, nie t concre e t toe ge licht op grond waarvan zij de sondank s he bbe n m oge n be grijpe n dat Staalbank ie rs (naast Le hm an Holding) de hoofdsom he e ft ge garande e rd. [e ise r 1] he e ft ook te r com paritie ve rk laard dat hij in 2007 (toe n de Ve rm oge nsbe he e rove re e nk om st m e t Staalbank ie rs we rd ge slote n) zich e r nie t van be wust was dat Le hm an Brothe rs in he t spe l was, hoe we l dit toch duide lijk in de he m ve rstre k te inform atie was ve rm e ld. 4.2.He t bove nstaande bre ngt m e e dat nie t k an worde n ge conclude e rd dat Staalbank ie rs de hoofdsom garantie he e ft ve rstre k t dan we l dat [e ise rs c.s.] dit re de lijk e rwijs zo he e ft m oge n opvatte n. De hie rop ge base e rde prim aire vorde ringe n zijn dan ook nie t toe wijsbaar. O njuiste of m isle ide nde inform atie / dwaling? 4.3.De re chtbank is, ande rs dan [e ise rs c.s.], van oorde e l dat de aan [e ise rs c.s.] ve rstre k te inform atie ove r he t product Staalbank ie rs Garantie be he e r te n aanzie n van de we rk ing van de note e n de aan de note ve rbonde n risico's corre ct, duide lijk e n nie t m isle ide nd is. Uit de ze inform atie volgt dat te n aanzie n van de te rugbe taling van de inle g op de e inddatum e e n garantie is afge ge ve n door Le hm an Holding. Dat aan de door Le hm an Holding ve rstre k te garantie he t risico ve rbonde n is dat zij k an faille re n e n dat zij in dat ge val nie t (ge he e l) zal k unne n uitk e re n, be hoe ft ge e n uitdruk k e lijk e ve rm e lding, m aar spre e k t voor zich. In de ve rstre k te inform atie is ook ve rm e ld dat m e n e e n de bite ure nrisico op Le hm an Holding lie p. Voorts is in de ve rstre k te inform atie opge nom e n dat Le hm an Holding e e n A+ rating had e n dat dit stond voor e e n uitste k e nde k re die twaardighe id. Dit is juist e n nie t m isle ide nd. W e liswaar zou uit de aanduidinge n "100% van de hoofdsom re tour " e n "de ze k e rhe id van e e n hoofdsom garantie op e inddatum " in de toe lichting "Staalbank ie rs Garantie be he e r" op zichze lf ge nom e n afge le id k unne n worde n dat de be le gge r ste e ds zijn inle g te rug zou ontvange n, m aar indie n de ze aanduidinge n worde n be zie n in he t licht van de re st van de in de ze toe lichting opge nom e n inform atie , m oe t ook voor e e n nie t profe ssione le be le gge r he t bij le zing duide lijk zijn ge we e st dat he t e e n door Le hm an Holding ve rstre k te garantie was, waarvan de aard e n om vang van de daarm e e ve rstre k te ze k e rhe id é é n op é é n sam e nhing m e t de k re die twaardighe id van die bank . Ve rde r he bbe n [e ise rs c.s.], zoals hie rv r al is ove rwoge n, ook nie t re de lijk e rwijs m oge n aanne m e n dat de hoofdsom garantie door Staalbank ie rs we rd afge ge ve n. 4.4.Ge le t op e e n e n ande r is de re chtbank van oorde e l dat nie t k an worde n ge conclude e rd dat Staalbank ie rs onjuiste dan we l m isle ide nde inform atie ove r he t product Staalbank ie rs Garantie be he e r he e ft ve rstre k t. Bijge volg k an he t be roe p van [e ise rs c.s.] op dwaling op de ze grond nie t slage n. [e ise rs c.s.] he bbe n ook ge e n ande re fe ite n e n om standighe de n ge ste ld die e e n be roe p op dwaling k unne n re chtvaardige n. De subsidiaire vorde ringe n zijn dus e ve nm in toe wijsbaar. Sche nding zorgplicht Staalbank ie rs? 4.5.[e ise rs c.s.] ste lle n dat Staalbank ie rs in strijd m e t de op haar ruste nde bijzonde re zorgplicht he e ft ge hande ld. Staalbank ie rs he e ft im m e rs in strijd m e t de toe n ge lde nde re ge ls ge e n clië nte nprofie l opge ste ld voor de onde rhavige pe nsioe nbe le gging e n he e ft oeken.rechtspraak.nl/detailpage.aspx?ljn=BU3900
5/7
10-11-11
Rechtspraak.nl - LJN: BU3900
daarvoor e e n financie e l product ge advise e rd dat nie t past bij hun be le ggingse rvaring, be le ggingsdoe lste lling e n risicobe re idhe id. Voorts be toge n zij dat de bij 2.3 ge noe m de clië ntrapportage e nk e l be tre k k ing he e ft op he t ande re de e l van haar ve rm oge n, dat zij we l offe nsie f wilde n be le gge n. He t was volge ns [e ise rs c.s.] bij Staalbank ie rs be k e nd dat zij m e t he t in Staalbank ie rs Garantie be he e r be le gde ge ld e e n pe nsioe ndoe lste lling had. Te r onde rbouwing van de ze ste lling he bbe n zij e e n e -m ail van de he e r [A] van 23 fe bruari 2011 ove rge le gd (productie 9). De re chtbank oorde e lt hie rove r als volgt. 4.6.Staalbank ie rs voe rt aan dat he t de fe nsie ve be le ggingsprofie l dat [e ise rs c.s.] in 2003 hadde n, naar aanle iding van de clië ntrapportage van 20 nove m be r 2007 is ge wijzigd in offe nsie f. Zij he e ft de ze clië ntrapportage ve rvolge ns voor zowe l de Ve rm oge nsbe he e rove re e nk om st als voor de be le ggingsadvie sre latie ge bruik t. Ge zie n de clië ntrapportage m ochte n zij e r ook van uitgaan dat [e ise rs c.s.] de ge he le EUR 500.000,-offe nsie f wilde be le gge n, aldus nog ste e ds Staalbank ie rs. Naar he t oorde e l van de re chtbank is dit standpunt van Staalbank ie rs e chte r nie t juist, ge le t op he t volge nde . 4.7.Tusse n partije n be stond voor wat be tre ft he t product Staalbank ie rs Garantie be he e r e e n ve rm oge nsbe he e rre latie . Hie rvoor ge ldt dat Staalbank ie rs actie f m oe t inform e re n naar alle re le vante inform atie , waarbij nie t m ag worde n volstaan m e t he t afgaan op indruk k e n e n aannam e s. De ve rm oge nsbe he e rde r zal zich im m e rs aan de hand van he t clië ntprofie l e n de daarm e e sam e nhange nde be le ggingsdoe lste llinge n e e n duide lijk be e ld m oe te n vorm e n van de gre nze n waarbinne n hij, m e t inachtne m ing van e e n aan de hand van dit clië ntprofie l e n de ze be le ggingsdoe lste llinge n opge m aak t porte fe uille profie l, ze lfstandig zijn be le ggingsbe le id zal k unne n voe re n. Uit de ge dingstuk k e n m aak t de re chtbank op dat e r in nove m be r 2007, toe n e r e e n twe e de ling in he t te be le gge n ve rm oge n van [e ise rs c.s.] we rd aange bracht, alle e n voor e e n ge de e lte van he t totale bij Staalbank ie rs te be le gge n ve rm oge n van [e ise rs c.s.] e e n clië ntrapportage is opge m aak t (zie 2.3). O p grond hie rvan m ocht in ie de r ge val voor e e n be drag van 250.000,-- offe nsie f be le gd worde n. Dat he t offe nsie ve clië ntprofie l (ook ) be tre k k ing he e ft op he t product Staalbank ie rs Garantie be he e r k an de re chtbank zonde r nade re toe lichting - die ontbre e k t - nie t vastste lle n. Dat in he t be le ggingsvoorste l van Staalbank ie rs ge date e rd 22 nove m be r 2007 (productie 6 cva) is ve rm e ld dat [e ise rs c.s.] we nse n te be le gge n conform e e n "offe nsie f" risicoprofie l, is op zichze lf onvoldoe nde om aan te k unne n ne m e n dat dit clië ntprofie l (te ve ns) be tre k k ing he e ft op Staalbank ie rs Garantie be he e r. He t k om t de re chtbank ook nie t logisch voor dat e r, ge ge ve n de om standighe id dat e r e e n twe e de ling in he t te be le gge n ve rm oge n wordt ge m aak t, m e t be ide de le n offe nsie f be le gd m ag worde n. Daar k om t bij dat Staalbank ie rs bij 4.29 van haar conclusie van antwoord be toogt dat e r m inim aal in lijn m e t he t afge sprok e n ne utrale be le ggingsprofie l m oe st worde n be le gd. O ok in de bij 2.5 we e rge ge ve n toe lichting Staalbank ie rs Garantie be he e r is ve rm e ld dat dit product ge schik t is voor pe rsone n m e t e e n ne utraal be le ggingsprofie l die e e n garantie op de hoofdsom we nse n. Dit ne utrale product lijk t dan nie t passe nd voor ie m and die offe nsie f wil be le gge n. O pm e rk e lijk is ook he t antwoord op vraag 11 van he t opge m aak te profie l. Daarbij m oe t worde n aange ge ve n we lk e van de ve rvolge ns be schre ve n situatie s van toe passing is: "Ik be le g/he b be le gd in Garantie producte n e n hande l/hande lde daarbij: W e k e lijk s, Maande lijk s, Jaarlijk s" of "Ik he b nie t be le gd in Garantie producte n", waarvan de laatste situatie is aange k ruist. 4.8.Ee n e n ande r le idt de re chtbank tot he t oorde e l dat Staalbank ie rs e r nie t van m ocht uitgaan dat [e ise rs c.s.] m e t he t in Staalbank ie rs Garantie be he e r be le gde ve rm oge n offe nsie f wilde be le gge n. De ste lling van [e ise rs c.s.] dat Staalbank ie rs e rm e e be k e nd was dat zij voor dit ge de e lte van hun ve rm oge n e e n pe nsioe ndoe lste lling hadde n dan we l de fe nsie f wilde n be le gge n, he e ft Staalbank ie rs, m e de ge le t op de onde r 4.7 ge noe m de om standighe de n, onvoldoe nde ge m otive e rd we e rsprok e n. Aan de om standighe id dat [e ise rs c.s.] in de vrage nlijst be hore nde bij de clië ntrapportage nie t he bbe n aange ge ve n dat zij e e n pe nsioe ndoe lste lling hadde n, m oe t op grond van he t voorgaande (r.o. 4.7) worde n voorbijge gaan. Te r com paritie he e ft Staalbank ie rs nog aange voe rd dat de ste lling van [e ise rs c.s.] dat zij ze e r conse rvatie f e n te rughoude nd be le gde n nie t ge loofwaardig is, m aar zij licht dit op ge e n e nk e le wijze nade r toe . Voorts he e ft Staalbank ie rs de ge loofwaardighe id van de e -m ails van [A] - die zijn ge richt aan de advocaat van [e ise rs c.s.] - sle chts in be tre k k e lijk alge m e ne be woordinge n - e n daarm e e onvoldoe nde - be stre de n c.q. in twijfe l ge trok k e n. In zijn e e rste e -m ail d.d. 22 fe bruari 2011 ge e ft [A] e e n re actie op de he m toe ge zonde n conclusie van antwoord. Daarin gaat hij alvast in op e nk e le punte n, voornam e lijk de achte rgronde n van (he t aanbie de n van) de Le hm an note s. Daarbij ste lt hij zich in die zin k we tsbaar op dat hij ve rk laart dat hij ook ze lf nie t he e ft doorzie n dat de k lant ge e n e ige naar we rd van de onde rligge nde fondse n, voor he t ge val de garantie van Le hm an zou ve rvalle n. Zoals uit die e -m ail blijk t, loopt de ze vooruit op e e n te le fonische be spre k ing m e t de advocaat van [e ise rs c.s.] e e n dag late r. Ge le t op de (nie t we e rsprok e n) inhoud van de ze e e rste e -m ail zie t de re chtbank nie t in dat he t "toe vallig" is (d.w.z. aan [A] in de m ond ge le gd, te rwijl he t nie t waar was) dat pas in de twe e de e -m ail van [A] de pe nsioe nbe ste m m ing wordt ge noe m d. Voorts is - m e de ge le t op he t voorgaande - de e nk e le om standighe id dat [A] m e t one nighe id bij Staalbank ie rs is ve rtrok k e n, onvoldoe nde om te oorde le n dat e e rstge noe m de in strijd m e t de waarhe id te n nade le van Staalbank ie rs he e ft ve rk laard. 4.9.O p basis van de twe e voorgaande ove rwe ginge n (4.7 e n 4.8) ne e m t de re chtbank dan ook tot uitgangspunt dat he t in Staalbank ie rs Garantie be he e r be le gde ve rm oge n e e n oeken.rechtspraak.nl/detailpage.aspx?ljn=BU3900
6/7
10-11-11
Rechtspraak.nl - LJN: BU3900
pe nsioe nbe ste m m ing had. Ge zie n de ze pe nsioe nbe ste m m ing die nde n aan de bijzonde re zorgplicht van Staalbank ie rs in dit ge val hoge re e ise n te worde n ge ste ld: naar he t oorde e l van de re chtbank was he t be le gge n van de ge he le 250.000,-- in dit e ne be le ggingsproduct - in fe ite e e n vorde ring op sle chts é é n de bite ur - , nu dit ve rm oge n be doe ld was als pe nsioe nvoorzie ning, in strijd m e t de door e e n zorgvuldig be le gge r in acht te ne m e n spre iding. De re chtbank is van oorde e l dat Staalbank ie rs, door [e ise rs c.s.] aldus te advise re n, haar bijzonde re zorgplicht je ge ns [e ise rs c.s.] he e ft ge schonde n e n op de ze grond aansprak e lijk is voor de schade die [e ise rs c.s.] daardoor lijde n. Dat [e ise rs c.s.] daardoor schade he bbe n ge le de n is voldoe nde aanne m e lijk ge worde n. De om vang van de ze schade zal in de schade staatproce dure m oe te n worde n be paald. 4.10.Aan he t be toog van Staalbank ie rs dat Le hm an Holding te n tijde van he t sluite n van de ve rm oge nsbe he e rove re e nk om st e e n A+ rating had, zodat he t k re die trisico als ge ring k on worde n inge schat, gaat de re chtbank voorbij. W at hie r ook van zij, uit e e n de rge lijk e rating k an nie t worde n afge le id dat he t k re die trisico zo laag was dat e r in de ge ge ve n om standighe de n ge e n re k e ning hoe fde te worde n ge houde n m e t de m oge lijk he id dat dit risico zich in de toe k om st zou ve rwe ze nlijk e n. 4.11.Nu de sche nding is ge le ge n in he t aan de ve rm oge nsbe he e rove re e nk om st voorafgaande advie s van Staalbank ie rs om e e n ge de e lte van he t ve rm oge n te be le gge n in Staalbank ie rs Garantie be he e r, k an Staalbank ie rs ge e n be roe p doe n op de in artik e l 8 van de ve rm oge nsbe he e rove re e nk om st opge nom e n uitsluiting van haar aansprak e lijk he id. 4.12.He t voorgaande le idt tot de conclusie dat de m e e r subsidiaire vorde ringe n (i) e n (iii) zulle n worde n toe ge we ze n, op de hie rna ve rm e lde wijze . Buite nge re chte lijk e incassok oste n 4.13.Voor ve rgoe ding van de door [e ise rs c.s.] ge vorde rde buite nge re chte lijk e k oste n acht de re chtbank onvoldoe nde ge ste ld, zodat zij de daarop ge richte vorde ring zal afwijze n. Proce sk oste n 4.14.Staalbank ie rs zal als de in ove rwe ge nde m ate in he t onge lijk ge ste lde partij worde n ve roorde e ld in de k oste n. O p basis van he t onde rligge nd financie e l be lang zal de re chtbank bij de be groting van de k oste n uitgaan van tarie f V. De k oste n aan de zijde van [e ise rs c.s.] worde n be groot op: - e x plootk oste n 92,93 - vast re cht 4.951,00 - salaris advocaat 4.263,00 (3 punte n x 1.421,--) Totaal 9.306,93 5.De be slissing De re chtbank 5.1.ve rk laart voor re cht dat Staalbank ie rs - door te advise re n als voorm e ld - onre chtm atig je ge ns [e ise rs c.s.] he e ft ge hande ld; 5.2.ve roorde e lt Staalbank ie rs tot ve rgoe ding van de door [e ise rs c.s.] ge le de n schade , nade r op te m ak e n bij staat; 5.3.ve roorde e lt Staalbank ie rs in de proce sk oste n, aan de zijde van [e ise rs c.s.] tot op he de n be groot op 9.306,93; 5.4.ve rk laart dit vonnis te n aanzie n van 5.2 e n 5.3 uitvoe rbaar bij voorraad; 5.5.wijst af he t m e e r of ande rs ge vorde rde . Dit vonnis is ge we ze n door m r. B.C . Punt e n in he t ope nbaar uitge sprok e n op 2 nove m be r 2011.
oeken.rechtspraak.nl/detailpage.aspx?ljn=BU3900
7/7
