homerecording: hoe beginnen gratis startgids voor beginnende homerecorders
Versie 1 – November 2007
Auteurs: Pixie & de homerecording.be community Lay-out: Boekie1 & Bonux Verantwoordelijke uitgever: Agoeja www.homerecording.be
De auteurs, verantwoordelijke uitgever of medewerkers van homerecording.be kunnen niet aansprakelijk gesteld worden voor welke gevolgen dan ook voortkomend uit het gebruik van de informatie in deze gids of de website. Wil je deze informatie graag met andere mensen delen? Kopieer of verspreid deze brochure niet zelf: surf naar http://www.homerecording.be/startbrochure, geef ons een seintje en we helpen je graag verder. © 2007 homerecording.be
1
Inleiding. Of het nu is omdat je van muziek houdt, je ideeën wil opnemen, je bandje wil registreren of gewoon zo snel mogelijk rijk en beroemd wil worden, een zekere basis is noodzakelijk wanneer je wil beginnen met thuis opnames. Het leek ons daarom geen slecht idee om hier enkele dingen te bundelen die je dient te weten alvorens je overgaat tot (soms nutteloze) aankopen. Deze tutorial werd geschreven door forumlid Pixie en is samen met vele andere artikels raadpleegbaar op de homerecording.be website. Het is mogelijk dat sommige details hier en daar alweer achterhaald zijn wanneer je deze brochure in handen krijgt, omdat audio apparatuur nu eenmaal heel snel evolueert. De laatste versie van deze tekst vind je in meer uitgebreide vorm terug in de online homerecording gids: ! http://www.homerecording.be/gids Als je nog vragen hebt na het lezen van deze brochure helpen we je graag verder in het homerecording forum: ! http://www.homerecording.be/forum
2
3
Audio versus midi. ! http://www.homerecording.be/gids/audio-versus-midi Volgens mij is één van de belangrijkste dingen die je moet weten alvorens te beginnen het verschil tussen audio en midi. Vaak worden deze twee tezamen gebruikt voor het maken van muziek, maar ze zijn wel degelijk verschillend. I. Midi. MIDI is een acroniem dat staat voor Musical Instrument Digital Interface. Het is een digitaal systeem waarmee elektronische (muziek)instrumenten real-time muzikale informatie kunnen uitwisselen. Dit betekent dus dat midi zelf geen geluid produceert. Het is een reeks boodschappen van één systeem naar een ander, met informatie zoals welke noot moet gespeeld worden (note), hoe hard ze moet klinken (velocity), met welk instrument (bank-change), enzovoorts.... Het voornaamste gebruik van midi in het homerecorden ligt dus bij het aansturen van elektronische instrumenten. Dit kunnen synthesizers, geluidsmodules of samplers zijn, maar vaak ook virtuele instrumenten (Plugins, instrumenten die alleen uit software bestaan). Deze instrumenten zetten de midi boodschappen om naar hoorbaar geluid. Dit hoorbare geluid is audio. Een tweede gebruik van midi in het homerecording-gebeuren, is het aansturen van software door middel van midi-boodschappen. Hiermee bedoel ik niet het spelen van noten via plugins. Bij het maken van thuisopnames op computer, wordt er meestal gebruik gemaakt van zogenaamde Sequencer of DAW-software (DAW staat voor Digital Audio Workstation). Je kan deze software zien als een meersporen bandrecorder (alleen een stuk uitgebreider en gebruiksvriendlijker). Je kan hiermee dus je opnames afspelen, doorspoelen, terugspoelen, uitwissen en er iets over opnemen, het geluidsniveau van de verschillende sporen onderling bepalen, maar ook EQ aanpassen, galm en echo erop zetten (Reverb en Delay), of allerhande andere effecten er aan toevoegen. Al deze handelingen kan je met je muis doen, maar vaak is het handiger dit te doen met echte knoppen en schuivers. Dit gebeurt dan doorgaans met midicontrollers. Dit zijn apparaten met knoppen, schuivers, en vaak ook pianotoetsen die enkel en alleen dienen om midi-boodschappen te
4
versturen naar je DAW. Deze midi-boodschappen worden dan door de DAW vertaald in de opdrachten die jijzelf aan die boodschappen hebt toegewezen (Play, stop, doorspoelen, het spoor harder of zachter zetten, enz...). Buiten deze toepassingen zijn er nog andere toepassingen waarvoor midi gebruikt wordt, maar als basis voor de beginnende homerecorder lijkt dit me wel voldoende. Meer info over MIDI kan je terugvinden op: ! http://nl.wikipedia.org/wiki/MIDI II. Audio. Zoals zonet al vermeld, staat audio voor het hoorbare geluid. Audio wordt op de computer meestal opgeslagen als .WAV (PC) of .AIFF (MAC) bestand, maar mogelijk ook in andere formaten (bijvoorbeeld .MP3). Het voornaamste gebruik van audio in het thuisopnemen, is het rechtstreeks opnemen van instrumenten en/of zang op de computer. Audio-bestanden kunnen bewerkt worden op allerhande manieren (afhankelijk van de gebruikte software). Ze kunnen verplaatst worden, luider of stiller gemaakt (Gain), in stukken geknipt worden, de dynamiek ervan kan veranderd worden (Compression), enz... III. Omzetten van midi naar audio. Wat als je nu een nummer helemaal in midi hebt gemaakt en je wil dit omzetten naar MP3 om te delen op het internet? Zoals je ondertussen weet, bestaat midi enkel uit boodschappen en niet uit geluid, dus zonder module of instrument om die midi te vertalen hoor je niets. Het is echter mogelijk met de meeste DAWsoftware om midi om te zetten naar audio. De eenvoudigste manier is door gebruik te maken van Plugins. Zoals eerder vermeld, zijn dit virtuele instrumenten die meestal dienen ingeladen te worden in een 'host'-programma. De meeste DAW ondersteunen dit. Je hebt dus een nummer met, laat ons stellen, 4 midi sporen: drums, gitaar, bas en synth. Voor elk van deze sporen laad je nu een plugin in, en je stuurt de (midi)uitgang van elk spoor naar de respectievelijke plugin (dus het drum-spoor
5
naar een drum-plugin, het gitaar-spoor naar een gitaar-plugin, enz....). Afhankelijk van de gebruikte DAW-software, kan je nu het nummer naar MP3 exporteren, of de uitgangen van de plugins terug naar je DAW sturen en daar opnemen als audio-spoor, waarna je ze kan exporteren als MP3. Als je voornamelijk met externe synthesizers en/of modules werkt, dien je de audio-uitgang van je synth/module aan te sluiten op een audio-ingang van je computer en zo de audio die uit je synth komt op te nemen op een audio-spoor.
Tascam US-144 geluidskaart
6
Hardware. I. Computer. ! http://www.homerecording.be/gids/computers Alhoewel de Mac jarenlang beschouwd werd als de enige computer die stabiel en krachtig genoeg was voor zware bewerkingen (zoals werken met audio, foto, video), zie je nu vooral de PC in gebruik wanneer je het hebt over thuisopnames. Door de snelle technologische ontwikkelingen van de laatste 10 jaar zijn de verschillen in kracht en performantie tussen de MAC en de PC verwaarloosbaar, zo niet onbestaande geworden. Er zijn voor en nadelen aan beide systemen, maar indien je PC met zorg samengesteld is en goed onderhouden wordt, moet hij zeker niet onderdoen voor de MAC. Aangezien ik helemaal geen kaas gegeten heb van MAC en tevens de meeste nieuwe homerecorders doorgaans op PC werken, ga ik het hier dus voornamelijk over de PC hebben. Ik ga ook niet te veel in detail treden over de specificaties, maar meer algemene richtlijnen geven over wat een degelijke DAW PC nodig heeft. Ik ga uit van de gedachte dat je beter zelf een PC samenbouwt, aangezien de meeste kant en klaar PC's niet samengesteld worden met een DAW in het achterhoofd en ook niet altijd werken met de betere onderdelen. Allereerst het moederbord. Dit is het hart van je PC, maar de keuze ervan hangt uiteraard ook af van de andere onderdelen die je erbij gaat samenstellen. Het best kies je een moederbord dat de meest recente generatie van processoren ondersteunt. Verder is het belangrijk dat het moederbord over voldoende uitbreidingssloten beschikt. In het begin zal je ze zeker niet allemaal nodig hebben, maar mocht je later willen uitbreiden, is het altijd beter enkele sloten ter beschikking te hebben. Aangezien PCI-sloten een beetje aan het uitsterven zijn, koop je het best een moederbord met PCI-express sloten, omdat dit de nieuwe standaard lijkt te worden en binnenkort waarschijnlijk alle periferie enkel nog als PCI-express kaart te verkrijgen gaat zijn. Een tweede belangrijk punt bij de keuze van moederbord, is de chipset. Bij het samenstellen van je PC is het belangrijk te weten welke software je erbij gaat gebruiken. Het is namelijk aangetoond dat bepaalde software met bepaalde chipsets niet goed
7
samenwerken. Voordat je je PC begint samen te stellen, ga je dus best eerst eens even kijken op de site en het forum van de fabrikant van de software die je wil gaan draaien. Twee merken van moederbord die ik uit persoonlijke ervaring wel kan aanraden zijn ASUS en Abit. Meer info hieromtrent kan je zeker terugvinden in het Hardware forum van Homerecording.be. De keuze van je moederbord wordt mede bepaald door de processor die je gaat nemen. De belangrijkste spelers die er zijn op dit gebied zijn Intel en AMD. Algemeen geldt: koop de krachtigste processor die je je kan permitteren. De processorkracht die je nodig hebt is uiteraard afhankelijk van de werkwijze waarop je gaat werken. Een PC die enkel als midi-sequencer voor hardware moet dienen, heeft nauwelijks processorkracht nodig. Als je daarentegen een ganse band live wil gaan opnemen, 22 sporen tegelijkertijd, en daarna dit alles nog wil afmixen met compressie, reverb, en ik weet niet wat nog allemaal, heb je enorm veel processorkracht nodig. En zelfs als je enkel met midi-hardware werkt, kan je niet zeker weten of dat in de toekomst zo zal blijven. Dus mijn raad is: hoe krachtiger hoe beter. Een processor kleiner dan een Pentium IV 2GHz (of een AMD equivalent daarvan) is ten zeerste af te raden. Als derde komen we dan bij het RAM-geheugen. Ook hier geldt min of meer dezelfde regel. Afhankelijk van waarvoor je DAW moet dienen, heb je veel of zoveel mogelijk RAM geheugen nodig. Een minimum van 1Gb is aangeraden (aangezien Windows XP al minstens 512Mb nodig heeft om ietwat fatsoenlijk te draaien), maar indien je wil werken met veel samples of romplers (plugins die bestaande instrumenten emuleren en hierbij gebruik maken van samples) heb je het best zo veel mogelijk RAM. Let wel, 32-bit besturingssytemen (de gewone XP of Vista) kunnen maar met maximum 4Gb werken, 64-bit besturingsystemen met meer. Indien je dus een 32-bit besturingssysteem hebt, is het onnodig meer dan 4Gb RAM te kopen. Vierde in de rij is de harde schijf, of beter gezegd harde schijven. Het is ten zeerste aangeraden minstens 2 harde schijven in je PC te installeren, beide met een snelheid van minstens 7200rpm. De eerste (kleinere) harde schijf moet dan dienen om je besturingssysteem, je DAW-software, en al je plugins op te installeren. De tweede (grote) harde schijf dient dan om je samplelibraries, de data van je plugins, de audio bestanden van je opnames, je nummers, enz... op op te slaan. De voornaamste reden voor het
8
gebruikt van 2 harde schijven ligt in het feit dat er bij het opnemen of afspelen van je nummers niet enkel de software waarmee je werkt word gelezen van je HD, maar ook de audio. Wanneer deze nu beiden op dezelfde schijf staan, kost het meer tijd om alles gelezen en geschreven te krijgen dan wanneer dit allemaal op één enkele schijf gebeurt. Ook hier bepaalt je werkwijze ook de grootte van en het aantal harde schijven. Werk je alleen met midi en hardware, volstaat 1 harde schijf. Heb je veel plugins die werken met samples of neem je grote stukken audio op, heb je best een zeer grote harde schijf als tweede schijf. Waarbij we eindelijk bij punt 5 komen. De kast, de voeding en de koeling. Deze zijn minder belangrijk voor de performantie van je PC, maar des te belangrijker voor de kwaliteit van je opnames. Zowel de voeding als de processor (en soms ook de videokaart en de kast zelf) worden doorgaans gekoeld met ventilatoren en deze ventilatoren maken lawaai. Lawaai is echt wel het laatste dat je kan gebruiken wanneer je bent aan het opnemen of zelfs tijdens het mixen (Ruis in die opname? Hoezo? Ik heb niets gehoord!). Gelukkig bestaan er kasten, voedingen en processorkoelers die speciaal ontworpen zijn om je PC zo stil mogelijk te maken. Één merk dat me zo onmiddellijk te binnen schiet is bijvoorbeeld Zalman. Meer info hierover vind je ongetwijfeld terug in het Hardware forum. Over de voeding wil ik verder nog dit kwijt: zorg ervoor dat je een voldoende krachtige voeding hebt. Meer en meer periferie draait op en wordt gevoed door USB of Firewire, waardoor een minder krachtige voeding wel eens door zijn knieën zou kunnen gaan. Zorg er dus voor dat je een voeding koopt van minstens 350W, liefst meer.
9
Een kleine bijvoeging bij dit hoofdstuk, geplukt uit een forumdiscussie, gepost door Riddim: Processor: Intel Core 2 Duo, e6750 is nu de beste prijs/kwaliteit dual core, maar indien kracht je ding is, kan je voor een Intel Core 2 quad gaan. De Q6600 is hiervoor uitermate geschikt en kost sinds de prijsdalingen nog maar weinig meer tov wat hij je meer biedt voor DAW werkt in vergelijking met de Dualcores. Daarom raad ik aan onmiddellijk voor een Quad-core setup te gaan. Als je naar de FSB speed kijkt, kan ik je geruststellen dat dit zeer weinig invloed zal hebben op de performantie van de CPU in DAW gebruik, toch niet in vergelijking met een snellere clockspeed of meer cores. We verwachten zeer binnenkort een nieuwe generatie quad-cores, dus wil je per sé het beste, en kan je wachten, is dit aangeraden. geheugen: 1536 - 2048 Mb DDR2 of DDR3 ram, overclockers ram of (dure) high performance ram is niet nodig bij audiotoepassingen, standaard ram voldoet. Bij keuze tussen DDR2 of DDR3, moet je niet per sé de snelste nemen, opteer altijd liever voor een snellere CPU, maar hou in het achterhoofd dat DDR2 wel eens snel uit de winkels zou kunnen verdwijnen gezien zijn zeer korte leven. Moederbord: Asus/MSI/Abit met intel 975X chipset, geen nvidia, via/sis of ati chipsets, (Ikzelf gebruik een Asus P5W DH deluxe met perfect resultaat.) P35 chipsets zijn ook een optie, maar zijn nieuw en nog niet goed doortest, dus het is mogelijk hier problemen te krijgen, ook al verwacht ik het eerlijk gezegd niet en kan je ze met een gerust hart kopen. Binnenkort verwachten we X35 chipsets, die de 975X zal vervangen. Voeding: Ik heb zelf iets met Chieftec voedingen, om en bij de 400W vermits deze die Watt's daadwerkelijk gebruiken en niet in een hoop hitte omzetten zoals goedkope voedingen. Maar elke degelijke voeding van +380W zou voeldoende moeten zijn. harde schijven: 2 verschillende, het merk Seagate of Western digital raad ik je aan. 1tje voor windows en software en eentje enkel voor je audiobestanden. SATA2 is nu de standaard, maar eigenlijk maakt het allemaal niet zo veel uit.
10
tip:Om het compleet te maken partitioneer je je audio harddisk met een 5 10Gb partitie op de eerste sectoren (begin) van je HD om je project waar je op dat moment aan werkt naar te kopiëren, vermits dat de fysische buitenkant van je HD is en je toegangssnelheid daar het hoogste is. Als je een ander project begint kopiëer je gewoon je huidig project naar de 2e partitie, formateer je (quick format) je eerste partitie en kopiëer je je nieuwe project naar die vers geformateerde, en snelle partitie. Zo loop je nooit de kans dat je HD je project niet kan lezen/schrijven door fragmentatie. Like the pro's do grafische kaart: Een aparte grafische kaart, best natuurlijk passief gekoeld, genre 8500GT (oppassen voor Nvidia Turbocache edities!!! worden aangeduid als "TC", deze vreten van je ram) Case: Meer jouw eigen opinie, maar ik ben nogal fan van Antec kasten, stil en gemakkelijk aan te werken. Koeling: Zalman koeling voor op de processor, en eventueel een passief koelblokje voor het chipset koelmolentje te vervangen, maar dan loop je het risico dat ie te warm loopt indien je geen case fan zou hebben! (wel stil...) Dit zou genoeg info moeten zijn om een perfecte DAW pc te maken, hou in het achterhoofd dat dit niet betekend dat andere onderdelen, of afgeraden onderdelen, niet zouden werken. De lijst die ik geef is simpelweg de meest betrouwbare, performante en meest ondersteunde naar mijn mening en ervaring.
Einde citaat.
11
II. Geluidskaart/Audio-interface. ! http://www.homerecording.be/gids/audio-interfaces Dit is, tezamen met je PC en je DAW het hart van je studio en het meest bepalend voor de kwaliteit van je opnames. Ook weer afhankelijk van wat je ermee wil doen, ga je hier de keuze hebben tussen simpele, relatief goedkope interfaces met een paar ingangen tot duurdere interfaces met tot tien of meer ingangen. Eén ding is hierbij het belangrijkste: de driver van de kaart/interface. Zelfs al ben je van plan gewoon enkele ideeën op te nemen heb je een kaart nodig met een ASIO-driver. Daar is geen ontkomen aan. ASIO (Audio Stream Input Output, zie Google) is een driver-model ontwikkeld door Steinberg, dezelfde mensen die het VST-protocol ontworpen hebben. Deze driver zorgt ervoor dat de latency (vertragingen van de audio, bijvoorbeeld het tijdsverschil tussen het indrukken van een toets en het moment dat je het geluid te horen krijgt door je luidsprekers) van je systeem zo klein mogelijk blijft. Dit is vooral van belang bij het opnemen van audio en bij het werken met plugins. Voor diegenen die niet over het geld beschikken om een degelijke interface te kopen, is er een algemene ASIO-driver te downloaden, genaamd ASIO4ALL (zie Google). Nu komt het er dus op neer te bepalen waar je de interface voor gaat gebruiken. Algemene regel: per microfoon/instrument die/dat je tegelijkertijd wil opnemen, heb je een ingang nodig. Voor microfoons moet dat een ingang met een preamp (voorversterker) zijn, voor instrumenten een instrumenten- of lijningang (afhankelijk van het instrument). Je kan ook kiezen voor een geluidskaart zonder preamps/instrumenten-ingangen, maar dan dien je extra geld te spenderen aan voorversterkers en/of DI-boxen. Werk je veel met midi, kijk je best of de interface die je kiest ook beschikt over midi-I/O (alhoewel veel midi-controllers tegenwoordig via USB werken. Je kan trouwens, mits aankoop van een speciale kabel, je Gameport omvormen tot MIDI-poort). Eenmaal je bepaald hebt hoeveel ingangen en uitgangen je nodig hebt, is het tijd om een ander aspect van de interface te bekijken, namelijk de convertoren. De kwaliteit van de convertoren bepaalt
12
voor een groot deel de kwaliteit van je opnames (tezamen met de gebruikte microfoons en de opnameruimte). Een interface bevat doorgaans AD en DA convertoren. Convertoren zijn de electronica die verantwoordelijk is voor de omzetting van audio naar digitale gegevens (AD convertor), of van digitale gegevens terug naar audio (DA convertor). De AD convertoren bepalen zodoende mee je opnames, de DA zijn deels mee verantwoordelijk voor de kwaliteit van je eindmix. Het best kies je voor een externe interface, doorgaans USB of Firewire. De reden hiervoor is dat interne (PCI) interfaces hun AD/DA convertoren in de Pc hebben zitten, alwaar zij storingen kunnen oppikken van de andere onderdelen van je PC en zo kunnen zorgen voor ruis. Een budget-interface die op het homerecording.be forum vaak wordt aangeraden, is de Tascam US-122L. Verder heb je ook nog de interfaces van M-audio, E-MU, Edirol, Lexicon, enz... De iets hogere klasse van interfaces heeft vaak interfaces met meer I/O en vaak betere convertoren. In deze klasse is er dan voornamelijk sprake van de merken Presonus, Focusrite, MOTU en RME. Er zijn uiteraard nog duurdere interfaces, maar deze zijn, zeker voor beginnende thuisrecorders, een beetje overkill (en doorgaans ook te duur). III. Monitoren. ! http://www.homerecording.be/gids/monitors De monitoren zijn bij de opname niet zo belangrijk (tenzij bij de bepaling van je microfoon-positie), maar des te belangrijker bij het afmixen. Het belangrijkste doel bij monitoren is dat ze een zo accuraat mogelijk beeld geven van je mix. Dit is belangrijk om uiteindelijk een goede mix te bekomen. Gewone luidsprekers zijn meestal artificieel gekleurd in bepaalde frequentiebereiken, omdat ze niet ontworpen zijn om muziek correct weer te geven, maar om alles 'mooier' of 'warmer' te doen klinken (hetzelfde geldt trouwens ook voor versterkers voor consumenten). De monitoren die gebruikt worden in de homestudio kan je doorgaans onderscheiden in 2 soorten: Actieve of Passieve monitoren. Actieve monitoren hebben een ingebouwde versterker (of soms versterkers) die afgestemd is op de gebruikte luidsprekers voor
13
een zo lineair mogelijke weergave. Deze kunnen meestal rechtstreeks op je interface aangesloten worden. Passieve monitoren hebben geen ingebouwde versterker(s) en zodoende moet je bij passieve monitoren gebruik maken van een aparte versterker. De keuze van monitoren maak je het best door enkele CD's die je goed kent mee te nemen naar de muziekwinkel en te vragen om deze af te spelen op de verschillende beschikbare monitoren. In de budget klassen hoor je op het forum vaak de KRK Rokit serie voorbij komen en nog vaker de Alesis Monitor One MKII. IV. Microfoons. ! http://www.homerecording.be/gids/microfoons Zoals eerder al vermeld zijn de microfoons tezamen met de audiointerface voor een groot deel bepalend voor de opnames. Je hebt hierin 2 grote onderverdelingen, naargelang hun werking: Dynamische microfoons en Condensator microfoons. Deze laatste soort heeft meestal wel fantoom-voeding nodig om te kunnen werken. Afhankelijk van de opnamebron, kies je voor een bepaalde microfoon: Voor de opname van een gitaar gebruik je doorgaans een andere microfoon dan voor de opname van bijvoorbeeld een basdrum, en voor de opname van zang gebruik je doorgaans ook weer een andere microfoon dan voor het opnemen van een rap (alhoewel dit ook wel vaak afhangt van het soort stem). Een goede en goedkope all-round microfoon die kan dienen voor opnames van elektrische gitaren, drums en in bepaalde gevallen zelfs stem is de Shure SM57. Het is een microfoon die gebruikt wordt op het podium zowel als in de studio, en zelfs in de professionele studio’s en minder dan !100 kost. Voor bas en basdrum worden er doorgaans 2 types vermeld: de Shure Beta52A of de AKG D112. Voor het gebruik als overhead of voor het opnemen van akoestische instrumenten passeren ook vaak de Oktava MK-012 condensator microfoons. Zeer goede kwaliteit voor een bescheiden prijs. Voor stem kom je doorgaans de duurdere microfoons tegen, en
14
meestal zijn dit dan ook condensator microfoons (alhoewel voor sommige toepassingen een dynamische beter kan zijn). Hieronder kan je nog een lijstje vinden van enkele microfoons die op het forum vaak vernoemd worden tezamen met hun voornaamste doeleinden (met mening van forumlid Waxx) : •
Shure SM57: zeer all round micro. Zou uw eerste micro moeten zijn!!!! Kan voor allerhande doeleinden gebruikt worden. Van het opnemen van elektrische gitaar, over het gebruik als overhead, snare of tommicrofoon tot soms zelfs zang/rapmicrofoon. Het is een zeer goedkope microfoon die ook in professionele studios gebruikt wordt.
•
JTS NX-7: een SM57 achtige mic die iets helderder is, maar even goed.
•
Shure Beta57A: variatie van de SM57, goed als je meer ruimteopname wil, maar geen condensor kan gebruiken (in slechte acoustische ruimtes of livesetups bvb)
•
Shure Beta52: een van mijn favoriete kickmics. Zeer all round (in tegenstelling tot de AKG D112 en de Senheiser E902, die vooral op bepaalde kicks en in bepaalde muziekstijlen zeer goed zijn). Wordt voornamelijk gebruikt voor de opname van basdrum of basgitaar.
•
Shure SM81: hi end SDC's voor een zacht prijsje.
•
Shure SM7B: Grootmembraam dynamisch mic, ideaal voor voice over en rap/punk/metal zang.
•
Senheiser E606 en E906: zeer goede gitaarmicrofoons en ook zeer effectief bij accordeon.
•
Senheiser MD421: die ideale tom en percussiemic
•
Senheiser MD441: een goede tom/gitaar/percussiemic
•
AKG C391: redelijk goede SDC's
•
AKG C451: Zeer goede SDC's, ideale drum overhead en hi hat mics
•
AKG C3000B: redelijk neutrale LDC, goed voor rap, donkere zang en als room mic
•
AKG C414XLS of C414EB: zeer goede condensor onder 1000 !. De oude EB versie is de beste.
•
Electovoice RE20 en RE27: zeer goede all round Large Diagram Dynamische mic: voor zeer veel tot alles bruikbaar, maar hij blinkt vooral uit als zang/rap en kickdrummic. Ook zeer bruikbaar op acoustische of electrisch bas, piano, orgel (vooral de onderkant van een leslie amp), ...
•
Beyer Dynamic M88: zeer goede kick en bass mic
•
Beyer Dynamic M160: betaalbare ribbon microfoon.
•
Peluso CEMC6: zeer goede en goedkope SDC
15
•
Peluso R14: redelijk betaalbare maar zeer goede ribbon microfoon: Ideaal voor piano, strijker en houtblazers bij close mic'ing, ...
•
Rode NT1A en NT2A: goede brighte condensors voor hun prijs.
•
Audio Technica AT4040: de beste goedkope condensor voor mij.
•
Audio Technica AT4047, 4050, 4060: zeer goede betaalbare quasi hi end condensors.
•
Oktava MK012: zeer goede SDC's, vooral als overhead, maar kan ook goed gebruikt worden voor de opname van bijvoorbeeld acoustische gitaar.
Oh ja, en voor de duidelijkheid: SDC => Small Diaphragm Condensor LDC => Large Diaphragm Condensor
Vele van de Topics in het Hardware forum handelen doorgaans over microfoons, dus voor meer specifieke vragen hierover kan daar best eens een kijkje nemen. Je kan ook een uitgebreide microfoontest terugvinden op homerecording.be.
Rode NT1-A
16
Software. ! http://www.homerecording.be/gids/software I. Besturingssyteem. Zoals ik al vermeld heb, heb ik geen kaas gegeten van MAC, dus ga ik het voornamelijk over Windows hebben (er bestaat ondertussen ook al audio software voor Linux, maar dit staat nog maar in zijn kinderschoenen en is nog niet wijdverspreid in het gebruik). Alhoewel de nieuwe computers tegenwoordig met Windows Vista worden geleverd, wordt voorlopig toch nog best gebruik gemaakt Windows XP. De belangrijkste reden daarvoor is dat Vista vrij nieuw is en er dus ook onvermijdelijk driver-problemen zijn. Verder vraagt Vista weer net dat klein beetje meer van je systeem (vooral van je RAM geheugen) dan XP. Met het oog op het gebruiken van zoveel mogelijk RAM, zou je kunnen kiezen voor een 64-bit versie van XP, maar de 32-bit versie voldoet meestal. Voor een DAW maakt het niet uit of je gebruik maakt van de Home versie of de Professional versie, beiden voldoen. Voor de installatie en tuning van XP voor een DAW ga je best even langs op http://www.musicxp.net. Ter afsluiting nog even dit: de PC die je gebruikt voor de installatie van je DAW, gebruik je best ook voor niets anders. DAW software heeft vaak veel resources nodig, dus hoe minder andere software er tegelijkertijd draait, hoe beter voor je DAW. Ook dingen als een firewall en vooral een virusscanner heb je beter niet op je PC draaien. Ikzelf heb tevens ook alle hardware die ik niet nodig heb om muziek te maken uitgeschakeld zodat alle beschikbaar vermogen kan gebruikt worden voor mijn DAW.
17
II. DAW-software. Ook hier bepaalt de manier waarop je muziek wil voornamelijk met welke DAW-software je het best werkt.
maken
De voornaamste spelers op het gebied van DAW-software voor PC zijn Steinberg (Cubase en Nuendo), Ableton (Ableton Live), Digidesign (Protools LE en M-powered) en Cakewalk (Sonar). Verder zijn er nog enkele kleinere fabrikanten die daarom niet minder goed zijn (bijvoorbeeld upcoming star Reaper) en zelfs enkele gratis DAWapplicaties. De belangrijkste fabrikanten voor MAC zijn dezelfde Steinberg en Apple zelf (met Logic). Zowel Logic, Cubase, Sonar en Protools zijn voorbeelden van software voornamelijk gebruikt voor traditionele opnames en werken met midi, alhoewel het midigedeelte van Protools volgens velen toch wat minder goed geïmplementeerd is dan bij de andere drie. Elk van deze pakketten wordt geleverd met een aantal plugins en bieden doorgaans een totaalpakket, toch zeker voor de beginner. Ook bij Ableton Live worden er plugins meegeleverd en ook dit is een totaalpakket waarmee je zowel met audio als met midi kan werken. De manier van werken is hier evenwel een beetje veschillend dan die van de voornoemde pakketten en Live is vooral gericht op het maken van loop-gebaseerde muziek. Elk van deze pakketten ondersteunt plugins (Cubase, Sonar en Live ondersteunen VST, Logic AU en Protools TDM als ik me niet vergis). Menig beginner zet zijn eerste stappen met pakketten als FL Studio, Magix Music Studio of Adobe Audition, maar wanneer men dieper graaft in deze pakketten stoot men al snel op hun beperkingen, waarna men uiteindelijk toch zal moeten overstappen op één van de grotere pakketten (en bijgevolg deze van voorafaan zal moeten aanleren). Vele audio-interfaces worden tegenwoordig met light-versies geleverd van de grotere pakketten en deze lijken mij ideaal voor beginnende homerecorders. Wanneer je dan op de beperkingen van je huidige versie stoot, kan je upgraden naar de grotere broer zonder dat je een heel nieuw pakket moet aanleren.
18
III. Plugins. Alhoewel de meeste DAW-pakketten meestal met plugins geleverd worden, kan het toch zijn dat net dat instrument of dat effect dat je nodig hebt er nu toch toevallig niet bij zit. Gelukkig zijn er hopen plugin-ontwikkelaars die trachten in al onze muzikale noden te voorzien. Plugins kan je ruwweg onderverdelen in 3 kategorieën: Instrumenten, effecten en midi-plugins. Deze laatste categorie ga ik hier niet behandelen, omdat midiplugins dun gezaaid zijn en niet vaak gebruikt worden. Instrumenten kan je doorgaans ook onderverdelen in 3 soorten: Emulaties (dit zijn meestal hardware klassiekers nagemaakt in software), Romplers (worden meestal gebruikt voor het emuleren van akoestische instrumenten, omdat deze moeilijk na te maken zijn zonder samples) en dan wat ik noem 'speciallekes', originele instrumenten die volledig in software bestaan en geen hardware evenknie hebben. Dezelfde onderverdeling kan je eigenlijk ook terugvinden bij de effecten. Buiten de gevestigde waarden in plugin-land (met plugins die geld kosten), zijn er ook een hele hoop ontwikkelaars die plugins ontwikkelen als hobby en deze ook gratis beschikbaar stellen. Een mooie database met plugins (zowel betalende als gratis) en ook hosts kan je terugvinden op http://www.kvraudio.com. En dan als afsluiting nog een goede tip: Computer Music is een Engels tijdschrift dat beschikbaar is bij de betere dagbladhandelaar in België en Nederland. Buiten reviews van de allernieuwste hard- en software, interviews met artiesten en tutorials allerhande, komt dit tijdschrift ook maandelijks met een DVD met daarop hopen samples, demo-software, en een hoop gratis software, waaronder maar liefst 2 gratis DAW pakketten en tal van gratis plugins. Ideaal voor de beginneling die alles eens wil uitproberen alvorens zijn spaarpot leeg te maken.
19
Dit was het zowat. Het is alleszins geen compleet overzicht en ik hoop ten zeerste dat de medeforumleden dit nog kunnen aanvullen en corrigeren waar mogelijk en nodig (voornamelijk het onderdeel over interfaces en microfoons, aangezien ik meer een software man ben). Maar het lijkt mij wel een goede basis voor eenieder die overweegt te beginnen met eigen opnames. Pixie.
20
Voorbeeld van een basissetup:
A. B. C. D.
Microfoon of instrumenten audio ingang. Analoog audio signaal dat de geluidskaart binnenkomt. Geluidskaart. Digitaal audio signaal : De analoge audio signalen worden door de geluidskaart omgezet naar een digitaal signaal bestaande uit 1-en en 0-en zodat de computer dit kan verwerken. E. Digitaal audio signaal wordt verwerkt in de muziek software. F. Uitgaand digitaal audio signaal naar geluidskaart die daar terug omgezet wordt naar een analoog audio signaal. G. Analoog audio signaal naar de monitors.
21
Homerecording.be: hét Nederlandstalige portaal voor al wat te maken heeft met thuisopnames. Homerecording.be werd opgestart voor muzikanten die zelf knallende opnamen willen produceren. Het is een initiatief dat uitgaat van én bedoeld is voor doe-het-zelf muzikanten en producers in Vlaanderen en Nederland. In de homerecording.be community wordt info uitgewisseld, je vindt er een druk bezocht discussieforum, links, legale software downloads en alle nieuws dat van belang is. In een handige online gids vind je ook de basisinformatie terug waarmee je snel van start kan gaan met nieuwe technieken. Als je echt verder wil gaan met opnemen kan je best registreren op de website. Registratie is helemaal gratis en zonder verplichtingen, en je gegevens worden vertrouwelijk behandeld. Geregistreerde leden hebben toegang tot verschillende “members-only” zones, kunnen vragen stellen en meediscussiëren, fragmenten van audio opnames posten die anderen dan kunnen beoordelenn enzovoorts. Geregeld organiseren we ook wedstrijden of kunnen leden deelnemen aan projecten zoals het compilatie-cd project. ! http://www.homerecording.be/user/register
Heb je specifieke vragen over de website, de projecten, advertentiemogelijkheden? ! http://www.homerecording.be/contact
22
