Geneesmiddelen tegen kanker, duur(zaam)? voorjaarssymposium verpleegkundig specialisten oncologie, 24 maart 2016 Doorn
Prof. dr. ir. Koos van der Hoeven Hoofd Afdeling Medische Oncologie
Disclosure belangen spreker
(potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk …
Geen / Zie hieronder Bedrijfsnamen GEEN
Hoe ben ik begonnen? Opleiding Andreasziekenhuis, NKI, VUMC 1988 Internist-oncoloog Amstelveen 2007 Internist-oncoloog Alkmaar 2012 LUMC 2015 Radboudumc
1990: Taxol niet beschikbaar bij ovariumcarcinoom? •
2005: Herceptin te duur bij mammacarcinoom? December 2004 ben ik in het Ziekenhuis Amstelland geopereerd voor borstkanker. Na de operatie kreeg ik chemotherapie en werd bestraald. De bestraling is nu net afgelopen. Ik heb een zogenaamde her 2 neu positieve vorm van borstkanker en mijn behandelende oncoloog, dr. J.J.M. van der Hoeven, vertelde mij dat ik volgens de huidige inzichten nog een behandeling van een jaar met Herceptin moet hebben om de kans zo klein mogelijk te doen zijn dat de ziekte terugkomt. Uiteraard wil ik er alles aan doen om te genezen. Helaas moest dr. van der Hoeven mij zeggen, dat hij de behandeling niet kan geven, omdat an de Nederlands Federatie van Kankerpatiënten •
NVMO en Commissie BOM • 1997: oprichting NVMO, thans meer dan 400 leden, bijna 300 geregistreerde internist-oncologen • 1999: instelling Commissie Beoordeling Oncologische Middelen CieBOM • Adviezen op www.nvmo.org en in tijdschrift Medische Oncologie
Werkwijze CieBOM • Kankersoort en lijnen van behandeling • Vergelijk met referentiebehandeling in Nederland • Kwaliteit van de studie
Werkwijze CieBOM • Effectiviteit van de behandeling afgezet tegen bijwerkingen: de PASKWIL-criteria: • Palliatief of Adjuvant • Specifieke bijwerkingen • Kwaliteit van leven • Impact van de behandeling • Level of evidence • Kwaliteit van de studie
Beoordeling CieBOM • Winst in overall survival > 2> 3 maanden? • Winst in progressievrije overleving > 2> 3 maanden? Voor beiden HR < 0.70 • Bijwerkingen: lethaal < 5 %, ernstig < 25 %, chronisch < 10 % • Kwaliteit van leven: geen ernstige detoriatie • Level of evidence: fase III studie, vanaf nu zullen alle registraties worden beoordeeld • Kosten worden benoemd
www.nvmo.org
Advies nivolumab bij longca
Medisch Contact 31 augustus 2012 • Oncologische Middelen (BOM) stelt over het voorschrijven van oncologische middelen: ‘Registratie betekent nog geen indicatie’ Daar staan wij als bestuur van de juniortak van de Nederlandse Vereniging voor Medische Oncologie (jNVMO) achter. Maar wij voegen eraan toe: ‘en ze zijn ook nog niet gefinancierd’. Hoewel wordt benadrukt dat het veelal dure middelen zijn waarbij de beslissing ze voor te schrijven uit de spreekkamer moet komen, stelt de commissie BOM dat het opstellen van een ‘aanvaardbare norm’ buiten haar opdracht valt. • Ingrid Desar, namens bestuur jNVMO
“Effectieve nieuwe middelen tegen kanker, maar het financieringssysteem kraakt”
Koos van der Hoeven Voorzitter werkgroep 2 Juli 2015
Wat zijn de kosten van medicatie?
PRIJS DURE GENEESMIDDELEN Middel • • • •
Paclitaxel Docetaxel Gemcitabine Irinotecan
• Oxaliplatin
Specialité
Generiek
€ 955,€ 1400,€ 380,€ 1100,-
€ 33,€ 70,€ 90,€ 100,-
€ 1030,-
€ 25,-
PRIJS DURE GENEESMIDDELEN
AANLEIDING
OPDRACHT VAN DE MINISTER • • •
•
Welke belemmeringen zijn er bij het voorschrijven van dure geneesmiddelen tegen kanker? Is er praktijkvariatie in Nederland? Maak een inschatting van de totale kosten dure geneesmiddelen tegen kanker voor komende jaren Kom met voorstellen om problemen op te lossen
SAMENSTELLING WERKGROEP • KWF • KANKBORDGROEP PATIËNTEN/ LEVEN MET KANKER • NVMO/NVALT/HOVON/NVvH/WINO/ NVZA/SONCOS/FMS • NFU/NVZ • VERZEKERAARS • GEZONDHEIDSWETENSCHAPPER • ZIN • VWS
ZIJN ER PROBLEMEN?
Enquête NVZ (55/75 algemene ziekenhuizen) • Jaarlijks stijging uitgaven dure geneesmiddelen 10 % • 80 % levert meer dan afgesproken • Nacalculatie vaak niet mogelijk, geen kostendekkende afspraken met verzekeraars
ZIJN ER PROBLEMEN? Enquête NFU(8/8 umc’s)
• Jaarlijks stijging uitgaven dure geneesmiddelen 11,4 % • 75 % heeft geen kostendekkende afspraken kunnen maken • Groter aanbod van doorverwijzingen om financiële redenen
IS ER PRAKTIJKVARIATIE IN DE ONCOLOGIE? Onderzoek van Zorg Instituut Nederland
• • • • •
Onderzoek 2012-2013 Gebruik van 8 medicijnen bij Borst-, darm- en longkanker Er is een duidelijk praktijkvariatie Oorzaak hiervan niet met zekerheid aan te geven
GEBRUIK VAN PEMETREXED BIJ LONGKANKER
IS ER PRAKTIJKVARIATIE IN DE ONCOLOGIE? Onderzoek van Nefarma en iMTA
• • • •
Onderzoek op basis omzetgegevens 2014-2015 Verschillende regio’s/provincies Borst-, prostaat- en longkanker ( niet kleincellig) Er bestaan zeer grote verschillen
REGIONALE VERSCHILLEN OMZET LONGKANKERGENEESMIDDELEN (EGFR-REMMERS)
IS ER PRAKTIJKVARIATIE IN DE ONCOLOGIE? Omzetgegevens van farmaceutische bedrijven
• • • • •
Pertuzumab bij patiënten met gemetastaseerd borstkanker her 2 positief Geregistreerd in oktober 2013, positief advies commissie BOM, add-on beschikbaar Grote winst in progressievrije overleving Ook winst in overall survival Moet gegeven worden in combinatie met trastuzumab en chemotherapie
INKOOP PERTUZUMAB EN TRASTUZUMAB
HORIZON-SCAN: BEGROTING VOOR KOMENDE JAREN • • • • • •
Omzet in 2014 Mogelijk nog onvoldoende gebruik in 2015 Nieuwe indicaties Middelen uit patent? Nieuwe geneesmiddelen voor 2015 en komende jaren Houdt geen rekening met andere kosten dan medicijnen
HORIZON-SCAN: UITBREIDING VOOR 2016
Immunotherapie bij longkanker ( 3 verschillende middelen, zelfde indicatie) Uitbreiding immunotherapie bij gemetastaseerd melanoom
€ 75.000.000
Targeted therapy bij longkanker
€ 38.000.000,-
MEK-remmers bij gemetastaseerd melanoom
€ 15.000.000,-
Totaal (incl. andere indicaties)
€ 300.000.000,-
€ 30.000.000,-
ADVIEZEN VAN DE WERKGROEP (1)
• Extra budget voor 2015, contracten openbreken, nacalculatie • Vanaf 2016 apart macro-financieel kader voor dure medicatie, geen substitutie met rest van ziekenhuisbudget • Kader moet voldoende buffer hebben om medicatie uit HORIZON-scan te betalen • Dokters en ziekenhuizen handelen naar stand van wetenschap en praktijk, maken gebruik van gedeelde besluitvorming met patiënt
ADVIEZEN VAN DE WERKGROEP (2) • Monitoren van gepast gebruik medicijnen in register • Stimuleren ICT om registratielasten te verminderen • Bij hoge budgetimpact doet VWS prijsonderhandelingen
ADVIEZEN VAN DE WERKGROEP (3) Hoe brengen we de prijs omlaag
• Dringend appel aan de farmaceutische industrie om prijs omlaag te brengen, meer transparantie • VWS neemt initiatief voor internationale prijsafstemming en inkoop op Europees niveau • Voorlopig ook onderhandelen over prijs op nationaal niveau • Zolang er nog geen resultaten zijn, gebruik maken van experimenten zoals “ pay for performance” en “capping”
ADVIEZEN VAN DE WERKGROEP (4) • De Minister van VWS wordt dringend geadviseerd een regiehouder aan te stellen om knelpunten in toegankelijkheid op te lossen en in de toekomst te voorkomen.
HORIZON scan 2016
• HORIZON SCAN 2016 BORSTKANKER
Waar staan we nu? • • • • • • • •
Geen apart macro-budget voor 2016 Nacalculatie wordt maar beperkt toegepast Geen extra budget voor 2016 Vage toezegging van de Minister over het niet toepassen van het Macro Beheers Instrument Veel ziekenhuizen hebben nog geen afspraken voor 2016 Nivolumab voor longkanker “uit de sluis” Welke ziekenhuizen mogen nivolimab toedienen? Advies van ZIN: kosten niet meer dan € 80.000,- per Qualy?
