Fotodynamische therapie (bij actinische keratose)
Inleiding Deze informatie heeft tot doel u te informeren over fotodynamische therapie bij actinische keratose. Wij raden u aan vooraf een goed beeld te vormen over de aandoening actinische keratose, door eerst de patiëntenfolder hierover te lezen.
2
Dient actinische keratose (AK) behandeld te worden? Ja, het is wenselijk. AK kan zich in enkele gevallen ontwikkelen tot huidkanker. Preventief behandelen voorkomt dit. De voor u gekozen therapie is relatief eenvoudig, veilig en effectief. Wat is fotodynamische therapie? Bij fotodynamische therapie (in Engelstalige landen gespeld als photodynamische therapie, afgekort als PDT) worden onrustige huidcellen eerst extreem ontvankelijk gemaakt voor licht met een bepaalde golflengte. Na belichting wordt de structuur van de cellen aangetast waardoor deze afsterven en na enkele weken worden vervangen door nieuwe, gezonde huidcellen. Hoe verloopt de behandeling? Tijdens de behandeling verwijderen we eerst de hoornlaag van uw huid door deze voorzichtig weg te schaven. Dit gaat niet of nauwelijks met pijn gepaard. Daarna brengen we een crème aan die methylaminolevulinaat bevat. Deze stof wordt selectief door de onrustige huidcellen opgenomen. Vervolgens komt het in de cellen tot een opstapeling van het lichaamseigen stof PP IX. Deze stof maakt de aangedane cellen extreem gevoelig voor rood licht. Daarna bedekken we de met crème ingesmeerde huid met een afdekfolie. De optimale inwerkingtijd van de crème is 3 uur. Meestal merkt u niets, soms kan een lichte kriebel ontstaan. Gedurende deze wachttijd mag u in het ziekenhuis verblijven of naar huis gaan. Het is belangrijk dat de pleisters goed op de plekken blijven zitten. Een uur voor de geplande belichting adviseren wij u 2 tabletten Paracetamol 500mg in te nemen. Na 3 uur nemen we de overgebleven crème met een doek af en wordt de huid schoongemaakt. Dan belichten we de plek(ken) met rood licht. De belichtingstijd is ongeveer 10 minuten. Door deze werkwijze worden de ongezonde huidcellen selectief afgestoten.
3
Wat merk ik van de behandeling? Bij de meeste patiënten ontstaat een gevoel van ongemak tijdens de belichting en een pijnsensatie. In sommige gevallen kan deze pijn relatief sterk zijn. Als u pijn ervaart tijdens de behandeling kunnen we door verkoeling of onderbreking van de behandeling uw pijn verlichten. Houdt u wel in gedachten dat de pijn soms onvermijdelijk is om de behandeling te doen slagen! Wat gebeurt na de behandeling? Het afstotingsproces van de verstoorde cellen en de aanmaak van nieuwe, gezonde cellen vindt dan plaats. Soms is er nog sprake van pijn (tot 24 uur na behandeling), roodheid (1 tot 2 weken), korstvorming (2 tot 7 dagen), zwellingen (2 tot 4 dagen) en kleurveranderingen van de huid (2 tot 4 weken). Het optimale resultaat van de behandeling wordt bereikt na 3 maanden, daarna vindt controle bij uw dermatoloog plaats om het resultaat te bekijken en met u te bespreken. Zijn er nog andere behandelingsmogelijkheden en waarom raadt u mij fotodynamische therapie aan? De meest voorkomende behandeling is bevriezing van de AK. Deze methode kan echter littekens nalaten en blijvende verkleuring van de huid veroorzaken. Ook wordt soms gebruik gemaakt van chirurgie, chemotherapeutica of immunomodulatoren. Voor fotodynamische therapie wordt gekozen vanwege de goede effectiviteit bij een optimaal cosmetisch resultaat. Bij uitgebreide afwijkingen heeft fotodynamische therapie de voorkeur boven bevriezen. Deze methode is nieuw en modern, is er genoeg onderzoek mee gedaan? Ja, wereldwijd zijn vele klinische studies verricht en werden AK succesvol met fotodynamische therapie behandeld.
4
Aanbevelingen voor na de behandeling Ga de eerste twee dagen niet te lang in de zon, als u in de zon gaat bescherm u met zonnebrandcrèmes. Een hoofddeksel biedt ook goede bescherming tegen overdadig zonlicht. Bescherm de behandelde plekken op de dag van de behandeling zo mogelijk met kleren. Een neutrale crème zonder toevoegingen mag u altijd op de plekken aanbrengen. Afgeraden wordt om hormoonzalven (corticosteroïden) te smeren op en rond de behandelde plekken, deze kunnen het effect van de behandeling met fotodynamische therapie verminderen. Mocht u na de behandeling nog pijn hebben, dan kunt u de plek koelen met een koud, nat doekje / washandje. Mocht dit niet afdoende zijn dan kunt u paracetamol 500mg gebruiken tot maximaal 4 keer 2 tabletten per dag. In de eerste 2 weken na de fotodynamische therapie wordt afgeraden te gebruiken pijnstillers die vallen onder de groep NSAIDs, zoals ibuprofen (brufen, advil, nurofen etc), aspirine, diclofenac (voltaren, arthrotec etc.) etc, omdat deze het effect van de fotodynamische therapie kunnen verminderen.
5
6
7
Ommelander Ziekenhuis Groep locatie Delfzicht Jachtlaan 50, Delfzijl Postbus 30.000 9930 RA Delfzijl
locatie Lucas Gassingel 18, Winschoten Postbus 30.000 9670 RA Winschoten
Telefoon 088 – 066 1000 E-mail:
[email protected] Internet: www.ozg.nl
OZG (07-14) DER 414 8
