AFVALWATER EN RIOLERING, DRINKWATER EN WATERBEHEER
cursussen januari - juni 2015
Foto: Erik de Bruine
KENNIS VERBREDEN EN VERDIEPEN
www.pao.tudelft.nl Verbreed en verdiep uw kennis met onze cursussen De watersector blijft in beweging. In het voorjaar van 2015 bieden wij u enkele nieuw ontwikkelde cursussen aan: De Energie- en grondstoffenfabriek biedt een totaaloverzicht van beschikbare technieken en het management dat komt kijken bij het terugwinnen van stoffen en energie op de waterzuivering. De harde techniek leert u kennen in verdiepende lezingen van de topexperts in Nederland. Daarnaast leert u bij de nieuwe cursus Slimmer waterbeheer met Real Time Control om systematisch sturingsregels te ontwikkelen voor het slim aansturen van kunstwerken zoals stuwen en (riool)gemalen.
Slimmer waterbeheer met Real-Time Control In samenwerking met Deltares Academy Cursusleiders Dr.ir. Peter-Jules van Overloop (TU Delft) en ir. Klaas-Jan van Heeringen (Deltares) Cursusdata 19 en 20 maart Locatie Delft, Deltares Prijs € 920 excl. btw
Er staan in Nederland tienduizenden stuwen en gemalen die een lokale taak hebben en reactief reageren. Een veel hoger nut kan worden behaald door deze infrastructuur op elkaar af te stemmen en proactief te maken. Doelstellingen van verschillende aard kunnen worden gecombineerd, zoals hoogwater, watertekorten en waterkwaliteit. Aanzienlijke winst kan worden behaald en omdat het bestaande infrastructuur betreft, zijn de kosten laag. Het vergt wel kennis van de meeten regeltechniek, want zonder verzandt een dergelijk project altijd in een goedbedoelde spaghettibrij van sturingsregels en uitzonderingen daarop. In deze cursus leert u de basisbegrippen van de meet- en regeltechniek en leert u werken met het standaard sturingsinstrumentarium RTC-tools. U leert de betekenis van termen als ‘Feedback’ en ’Feedforward’. De regelmethodiek die bij uitstek geschikt is voor waterbeheer (Model Predictive Control) wordt uitgebreid uitgelegd en in oefeningen uitgewerkt. Deze cursus geeft waterbeheerders de kennis om zelf een sturingsproject op te zetten of om een dergelijk project te kunnen leiden en te evalueren.
Tot slot is de cursus Verdiep je in aardwarmte (geothermie) vernieuwd. Deze techniek heeft een vlucht genomen sinds de vorige cursus in 2012 en de praktijkervaringen sindsdien worden gedeeld in de cursus.
Doelgroep Hydrologen, modelleurs werkzaam bij waterschap of ingenieursbureau; medewerkers operationeel waterbeheer van waterschappen; Rijkswaterstaat projectleiders uitvoer deltaprogramma, met name deelprogramma Zoetwater.
Meer informatie en inschrijven
Verdiep je in aardwarmte (geothermie)
Bent u geïnteresseerd in één of meerdere van deze cursussen? U vindt meer informatie over de inhoud en het programma op www.pao.tudelft.nl, waar u zich ook kunt inschrijven. Zoekt u een cursus over een ander onderwerp? Op onze website kunt u zoeken op trefwoord en vakgebied. Staat de gewenste cursus er niet bij? Laat het ons weten via onze website!
Incompany
PAO kan cursussen ook incompany verzorgen, afgestemd op uw wensen en behoeften.
Laat u inspireren door cursusleiders van onze cursussen: kijk op het YouTube kanaal van Stichting PostAcademisch Onderwijs! YouTube-logo: freepik.com
De informatie in deze brochure is onder voorbehoud van wijzigingen, typ- en drukfouten. Op alle cursussen zijn de algemene voorwaarden van PAO van toepassing; deze zijn te vinden op www.pao.tudelft.nl.
Cursusleiders Cursusdata Locatie Prijs
Ir. M.M. van Aarssen (IFTechnologie) en ir. J.H. Cornelissen (Well Engineering Partners) 24, 25 en 26 maart Delft 1 dag: € 550 excl. btw 2 dagen: € 920 excl. btw 3 dagen: € 1.190 excl. btw
Aardwarmte is een bron van duurzame energie die in Nederland een groot potentieel heeft. Inmiddels zijn er 11 doubletten gerealiseerd en zijn er tientallen vergunningen voor aardwarmte aangevraagd. Deze cursus behandelt het begrip aardwarmte, de geschiedenis en de huidige stand van zaken in Nederland. Tevens worden de randvoorwaarden besproken waarbij ook de invloed van de geologie op een project behandeld wordt. De globale fasering en de opbouw van een aardwarmteproject zijn hierbij belangrijk: van een eerste haalbaarheid tot en met de realisatie en de uiteindelijke exploitatie. De cursus wordt gegeven door mensen die in de praktijk betrokken zijn bij de projecten die nu gerealiseerd zijn. Doelgroep Technisch specialisten werkzaam bij ingenieursbureau en aannemer. Tuinders, energiebedrijven, industrie, woningbouwverenigingen, leveranciers, financiers, vergunningverleners, subsidieverleners. Een nevendoel van de cursus is om de verschillende partijen die met geothermie bezig zijn met elkaar te verbinden. Er is tijdens de cursus veel ruimte om met elkaar in discussie te gaan en gedachten uit te wisselen.
De menselijke factor in de watersector Cursusleider Cursusdata Locatie Prijs
Ir. R.W. (Wouter) Stapel (Royal HaskoningDHV) 25 maart Amersfoort € 550 excl. btw
Het succes van projecten en het bereiken van onze doelen hangt vaak meer af van de ‘menselijke factor’ dan van de beschikbare technische kennis. Inzicht in gedragsmechanismen en handvatten om daar mee om te gaan zijn daarom steeds meer van belang voor de water-professional. In deze cursus worden kennis uit de gedragswetenschappen en de watersector bij elkaar gebracht. U leert over inzichten uit onder meer de Psychologie en bespreekt aan de hand van uw eigen casuïstiek hoe daar mee om te gaan. Onderwerpen die aan bod komen, zijn onder meer: • Is de ‘rationele beslisser’ een juist uitgangspunt voor beleid en wat zijn de alternatieven? • De mens is geneigd om ‘reductie’, versimpeling van de problematiek, toe te passen. Hoe voorkom je dat dan de plank wordt misgeslagen? • Keuzes voor de korte termijn zijn vaak strijdig met wensen voor de lange termijn. Hoe komt dat? Hoe ga je ermee om? • Het individu associeert zich graag met een groep. Hoe kan het aanspreken van individuen als onderdeel van een specifieke groep uitnodigen tot gewenst gedrag? Doelgroep Beleidsmakers, beleidsvoorbereiders en managers van gemeenten, waterschappen, provincies, Rijk en waterbedrijven.
Natuurvriendelijke oevers Cursusleiders Drs. B. Besteman (B&D Natuuradvies) en drs. M.M.A. de la Haye (Grontmij) Cursusdata 19, 20 mei en 2 juni Locatie Amersfoort Prijs cursus met excursie: € 1.190 excl. btw cursus zonder excursie: € 920 excl. btw optioneel CUR-handboek ‘Natuurvriendelijke oevers’ (publicaties 200-205): € 135 excl. btw
Natuurvriendelijke oevers zijn op dit moment een belangrijke maatregel om de doelen van de Kaderrichtlijn Water te halen. Ook kunnen ze belangrijk zijn als schakels of corridors in de ecologische verbindingszones. Zij worden gezien als een goede manier om de ecologische waterkwaliteit te verbeteren, doordat ze onder meer een habitat bieden aan diverse plant- en diersoorten. In de afgelopen jaren zijn daarom vele kilometers natuurvriendelijke oevers aangelegd en er komen nog vele kilometers bij. Belangrijke vragen hierbij zijn: • Hoe benut je kansen bij de realisatie van de natuurvriendelijke oevers? • Hoe zorg je dat een natuurvriendelijke oever zich in de gewenste richting ontwikkelt? • Hoe beheer je de natuurvriendelijke oever zodat de gewenste situatie zich zo goed mogelijk handhaaft? In deze cursus leert u van de ervaringen die inmiddels zijn opgedaan met natuurvriendelijke oevers. De docenten hebben samen meer dan een eeuw ervaring met het onderwerp. Met de opgedane kennis haalt u meer uit uw investeringen om de natuur- en waterkwaliteit te verbeteren met natuurvriendelijke oevers. Doelgroep Iedereen die in zijn werk te maken heeft met het ontwerp, inrichting, beheer, monitoring en evaluatie van natuurvriendelijke oevers.
Benutting, beleving en verbeteringen van de vaarwegen – Aquapunctuur Met twee bootexcursies Cursusleiders Cursusdata Locatie Prijs Studiepunten
Ing. J.A. Brouwer MUrb (Aquapunctuur) en dr.ir. R.E. Waterman (Vereniging Regio Water) 11 en 18 juni Zoeterwoude dorp en Delft € 920 excl. btw 10 PDH’s Bouw- en Waterbouwkunde
Van oudsher heeft Nederland een vaarwegennetwerk die, via zeehavens, op ingenieuze wijze het achterland ontsloten. De ruimtelijke functionele relatie tussen water, stad en land is de afgelopen decennia echter sterk afgenomen. Aquapunctuur is een methode voor het herstellen van deze unieke relatie en door aanpassing en verbetering van de binnenlandse vaarwegen en hun waterfronten een duurzaam, economisch en ecologisch gebruik ervan te bewerkstelligen. Tijdens de cursus worden alle aspecten van de vaarwegen en hun waterfronten integraal behandeld: de verschijningsvormen en classificaties van de vaarwegen; de belangen van de verschillende gebruikers van de vaarwegen; de strategische interventies en maatregelen ter verbetering van het vaarwegennetwerk; de afweging tussen de kosten en opbrengsten van investeringen; de beleidsmatige en juridische borging van de vaarwegen en het beheer en onderhoud. Doelgroep De cursus is geschikt voor beleidsmakers, waterbeheerders en ontwerpers van: gemeenten, provincies, ministeries, waterschappen, belangenorganisaties, advies- en ontwerpbureaus.
AWZI als energie- en grondstoffenfabriek In samenwerking met Platform energie- en grondstoffenfabriek Cursusleiders Prof.dr.ir. M.C.M. van Loosdrecht (TU Delft) en ir. C. van Erp Taalman Kip (Waterschap Hollandse Delta) Cursusdata 3 dagen, verwacht voorjaar 2015 Prijs cursus inclusief excursie € 1.070 excl. btw cursus exclusief excursie € 920 excl. btw
De afvalwaterzuivering biedt kansen om energie en grondstoffen (terug) te winnen uit het influent. Diverse installaties in Nederland zijn inmiddels uitgerust met technieken voor terugwinning of worden voorbereidingen getroffen voor de realisatie ervan. Het gaat bij energieterugwinning vooral om het produceren van biogas middels slibvergisting en warmteterugwinning uit in-en effluent. Voor het terugwinnen van grondstoffen behandelt de cursus: fosfaat, stikstof, bioplastics, CO2, cellulose en alginaat. In deze cursus leert u de bestaande technieken en hoort u de ervaringen die inmiddels zijn opgedaan in gerealiseerde installaties. Hierbij komt zowel de harde techniek van de terugwinning aan bod als meer procesmatige zaken zoals financiering (de business case), juridische aspecten en ketenontwikkeling . Hierdoor vergroot u uw kennis over de praktijk van deze installaties en leert u hoe u kunt beoordelen welke mogelijkheden nu en in de toekomst haalbaar zijn voor uw organisatie. Doelgroep Medewerkers van waterschappen, ingenieursbureaus, kennisinstituten, energiegerelateerde overheden, technologiebedrijven en duurzame investeerders. In de cursus komen zowel harde als zachte aspecten aan bod, de doelgroep is hierdoor breder dan alleen technologen, ook voor beleidsmedewerkers en projectleiders is de cursus zeker interessant.
Workshop Ondergrond in de stad
6 februari • Amersfoort • € 175 excl. btw • Prof.ir. D. Sijmons (TU Delft - Landschapsarchitectuur) • In samenwerking met Ministerie van Infrastructuur&Milieu en Stadswerk
Technisch Management & Personal Skills Kerncompetenties voor technische professionals, training in kleine groepen.
Your Jump Start with R Modern Tools for Data Analysis 2 aansluitende dagen, voorjaar 2015 • Amersfoort • € 1.190 excl. btw • Dr. J.J.M. Rijpkema (TU Eindhoven)
Time series analysis and forecasting (with R) 6, 13 en 20 maart • Eindhoven • € 1.890 excl. btw • Dr. J.J.M. Rijpkema (TU Eindhoven)
Environmental Aspects of Dredging The course will be conducted in English. 2 days, expected spring 2015 • Delft • € 1.025 excl. btw • Dr. A.L. Hakstege (Hakstege Consultancy) and dr.ir. M. van Koningsveld (Van Oord) • In cooperation with CEDA and IADC
Waterveiligheid 2.0 De cyclus bestaat uit drie afzonderlijk te volgen cursussen. 3, 4 en 10 juni • € 1.190 excl. btw • Dr.ir. M. Kok (HKV Lijn in Water/TU Delft) • 5 PDH’s Bouw- en Waterbouwkunde per dag
Gevolgen omgevingswet voor infra- en ruimtelijke ontwikkeling 9 juni • € 550 excl. btw • Mr.dr. F.A.M. Hobma (TU Delft)
Infraprojecten slim voorbereiden en realiseren met nieuwe ontwerp-, contracterings-, managementtools
Leiderschap in tijden van crisis
8 januari • Utrecht • € 635 excl. btw • Drs. M.G.F.P. Deelen (Deelen Training & Coaching)
Financieel management voor de technische professional Editie 1: 28, 29 januari, 10 en 11 februari Editie 2: 28, 29 mei, 11 en 12 juni Editie 3: 24, 25 september, 8 en 9 oktober Editie 4: 26, 27 november, 10 en 11 december Brummen • € 2.575 excl. btw • Drs. C. de Jong (Bureau Kees Horden)
Overtuigend argumenteren, onderhandelen en presenteren
17 en 18 september • Utrecht • € 1.190 excl. btw • Drs. M.G.F.P. Deelen (Deelen Training & Coaching)
Onderhandelen zonder conflicten
16 en 17 april • Utrecht • € 1.190 excl. btw • Drs. M.G.F.P. Deelen (Deelen Training & Coaching)
(Samen)werken met andere culturen
2 juni • Utrecht • € 595 excl. btw • Drs. M.G.F.P. Deelen (Deelen Training & Coaching)
Omgaan met macht en (interne en externe) politiek
Voordeel halen uit het bewust implementeren van Lean - BIM - UAV GC - SE - IPM - VE - BVP 23 en 24 april • € 920 excl. btw • Ir. E.G. Molier (Witteveen+Bos)
4 en 5 juni • Delft • € 1.190 excl. btw • Drs. F. Vermeulen (Adviesbureau de Politieke Dimensie)
Waterkwaliteit in de landbouw
Commerciële gesprekstechnieken voor project- en sales engineers
Basiskennis agrarisch bodembeheer voor beleidsmedewerkers
1 en 2 oktober • In samenwerking met Wageningen Academy • Dr.ir. G. Ros (NMI) en prof.dr.ir. W de Vries (Wageningen University)
Blauwalgen
8 en 9 oktober • € 920 excl. btw • Dr. W.E.A. Kardinaal (KWR Watercycle Research Institute)
4 en 5 juni • Utrecht • € 1.190 excl. btw • Drs. M.G.F.P. Deelen (Deelen Training & Coaching)
Gesprekstechnieken voor technische specialisten
9 juni • Utrecht • € 595 excl. btw • Drs. M.G.F.P. Deelen (Deelen Training & Coaching)
Leidinggeven aan uw team van technische professionals
11 en 12 juni • Delft • € 1.295 excl. btw • Drs. E.J.T. Govers (Govers & Van der Staay Training en Coaching)
Stichting PostAcademisch Onderwijs (PAO) Juist in deze tijden van bezuinigingen is het essentieel te blijven werken aan uw ontwikkeling. Met actuele kennis vergroot u uw marktwaarde en carrièremogelijkheden. PAO helpt hogeropgeleiden bij het verbreden en verdiepen van hun kennis door het aanbieden van korte (1 tot 6 daagse) postacademische cursussen en opleidingen. PAO is een non-profit organisatie opgericht door het Koninklijk Instituut van Ingenieurs en de technische universiteiten en heeft als doelstelling het verspreiden van recent ontwikkelde kennis onder hbo- en academisch afgestudeerden. PAO werkt met programmaraden, die verantwoordelijk zijn voor de programmering van de cursusonderwerpen, het leerdoel en de inhoud van de cursussen. De leden van de programmaraden zijn allen autoriteit op hun vakgebied en werkzaam bij toonaangevende instellingen. PAO brengt experts samen uit de beroepspraktijk, het wetenschappelijk onderwijs en overige kennisinstellingen, resulterend in actuele, wetenschappelijk verantwoorde en praktijkgeoriënteerde cursussen.
Informatieservice Wilt u op de hoogte gehouden worden van de activiteiten van PAO? Op onze website kunt u zich aanmelden voor onze informatieservice, waarbij u aangeeft wat u wilt ontvangen. • cursusoverzichten per post (tweemaal per jaar) • informatie per mail over, voor u, relevante cursussen
De PAO-organisatie PAO is actief in (bijna) alle technische disciplines, technisch management én personal skills. Van oudsher zijn de werkgebieden: • Bouwkunde • Civiele techniek • Gezondheidstechniek en milieutechnologie • Vervoerswetenschappen en verkeerskunde Dit resulteert in cursussen en opleidingen op het gebied van: • Afvalwater en riolering, drinkwater en waterbeheer • Akoestiek en bouwfysica • Architectuur en bouwtechniek • Beheer en onderhoud • Bouwprocessen en bouwmanagement • Constructie en ontwerp • Geotechniek en ondergronds bouwen • Luchtkwaliteit • Verkeerskunde, vervoer en stedenbouw • Waterbouw Daarnaast is PAO ook werkzaam op onderstaande terreinen. PMIA - Post Master Instituut voor Architectuur en Stedebouw PAO verzorgt masterclasses, seminars en ateliers voor architecten, bouwkundigen en stedenbouwkundigen onder de naam PMIA. Met deelname aan PMIA-evenementen kan men voldoen aan de jaarlijks verplichte 16 uur bij- en nascholing in het kader van de Wet op de Architectentitel (WAT). www.pmia.nl PAO Techniek Onder de naam PAO Techniek verzorgt PAO cursussen en opleidingen in de volgende vakgebieden: • Analytical Techniques • Systems & Control • Elektro- & Energietechniek • Technische informatica • Personal Skills • Technisch Management • Procestechnologie • Veiligheid & Milieu • Quality Assurance & • Werktuigbouwkunde & Statistics Industrieel Ontwerpen
Stichting PostAcademisch Onderwijs Stevinweg 1 2628 CN Delft Postbus 5048 2600 GA Delft 015 278 46 18
[email protected] www.pao.tudelft.nl
Partners van PAO PAO werkt voor de cursussen op het gebied van afvalwater en riolering, drinkwater en waterbeheer onder andere samen met:
