FORUM
ABRAHAMSTRAAT 13, B-9000 GENT WWW.AMATEURKUNSTEN.BE
FORUM
VOOR VOOR
2013
VOOR
VO OR
TG AN G
SR
AP
PO
RT
FORUM
EN
UNST K R U E T MA
A
2014
AMATEURKUNSTEN
AMATEURKUNSTEN
INHOUD Strategische doelstelling 1 Het Forum voor Amateurkunsten is een referentie op het vlak van kennis en informatie over amateurkunsten
6
OD 1.1 Het Forum heeft een kennisgestuurde werking en dienstverlening
6
OD 1.2 Het Forum deelt opgedane kennis via interne en externe communicatiekanalen
7
OD 1.3 Het Forum is een professionele organisatie met kwalitatieve werking
12
Strategische doelstelling 2 De amateurkunstenorganisaties zijn onderling en samen met het Forum sterke partners voor elkaar
18
OD 2.1 Via het Forum is er gestructureerd overleg tussen de landelijke amateurkunstenorganisaties
18
OD 2.2 Het Forum stelt zich dienstverlenend op ten aanzien van de sector en stimuleert kwaliteitszorg binnen de sector
22
Strategische doelstelling 3 De amateurkunstensector is een volwaardige partner in een stevig netwerk van aanverwante sectoren
28
OD 3.1. Het Forum bouwt haar netwerk met aanverwante sectoren verder uit met het oog op samenwerking, kennisdeling en gemeenschappelijke visieontwikkeling
28
Strategische doelstelling 4 De amateurkunstensector profileert zich als één herkenbaar en kwalitatief geheel en is bekend bij een zo breed en gediversifieerd mogelijk publiek
41
OD 4.1 Het Forum initieert, analyseert en ontsluit onderzoek omtrent actieve cultuurparticipatie
41
OD 4.2 Het Forum werkt in overleg met de sector aan een gedragen en onderbouwde visie m.b.t. amateurkunsten
46
OD 4.3 Het Forum voert gericht promotie om de sector zoveel mogelijk in de kijker te zetten en bij te dragen tot een kwalitatieve uitstraling van amateurkunsten
46
1
OD 4.4 Het Forum stimuleert de media om aandacht te hebben voor amateurkunsten
49
OD 4.5 Het Forum organiseert de uitreiking van de Vlaamse Cultuurprijs Amateurkunsten, gekoppeld aan het openingsfeest van de Week van de Amateurkunsten
50
OD 4.6 Het Forum staat jaarlijks in voor de organisatie van een grootschalig publieksgericht evenement: Week van de Amateurkunsten
50
Strategische doelstelling 5 De sector is op de hoogte, anticipeert en reageert op beleidsmaatregelen die amateurkunstenaars aanbelangen
56
OD 5.1 Het Forum volgt het voor amateurkunsten relevante beleid op, gaat in overleg met de overheid en is op de hoogte van het reilen en zeilen in de culturele sector en aanverwante domeinen
56
OD 5.2 Het Forum verdedigt de belangen van haar achterban op verschillende niveaus, o.a. door participatie aan diverse advies- en overlegorganen
60
OD 5.3 Het Forum draagt bij tot een beleid dat verworven competenties erkent en valoriseert
62
OD 5.4 Het Forum stimuleert extra repetitie- en ateliermogelijkheden voor amateurkunstenaars
64
OD 5.5 Het Forum onderhoudt een netwerk op lokaal niveau en stimuleert gemeenten om een gevarieerd en degelijk amateurkunstenbeleid te voeren
67
OD 5.6 Het Forum stemt zoveel mogelijk af met provinciale overheden
73
OD 5.7 Het Forum onderneemt samen met actoren uit andere landen acties om amateurkunsten hoger op de Europese agenda te krijgen
73
Transversale doelstelling 1 Het diversiteitsdenken is inherent aan onze sector ; daarbij neemt het Forum een voorbeeld- en signaalfunctie op
77
Transversale doelstelling 2 Het Forum draagt een wezenlijk steentje bij om te komen tot een duurzame en ecologische leefomgeving
83
2
INLEIDING
2014 wordt een boeiend derde jaar van de beleidsperiode 2012-2016. De grote lijnen van de meerjarenplanning zijn uitgezet, en in de realisatie ervan steken nieuwe initiatieven en accenten de kop op. Het Forum voor Amateurkunsten is de bindende factor tussen de amateurkunstenorganisaties, speelt in op het beleid, behartigt de belangen van de sector, versterkt de uitstraling van amateurkunsten, zet in op onderzoek en promotie van amateurkunsten, werkt verbindend naar aanverwante domeinen en bouwt mee aan internationale netwerking en activiteiten. Het Forum initieert en inspireert. Dit voortgangsrapport beschrijft de acties die we ondernemen doorheen de strategische en transversale doelstellingen van de meerjarenplanning. Centrum voor Beeldexpressie, Creatief Schrijven, Danspunt, Koor&Stem, KUNSTWERKT, Muziekmozaïek, OPENDOEK, Poppunt en Vlamo nemen hun opdracht ondersteunend, stimulerend en inspirerend te werken naar amateurkunstenaars in Vlaanderen en Brussel ter harte. De amateurkunstensector zet sterke resultaten neer. Onze sector is van grote betekenis voor amateurkunstenaars en –verenigingen, haalt de media met The Big Draw, En Avant, Marche!, Muzikantendag Anders, de Week van de Amateurkunsten,... en is voortrekker in internationale netwerken en acties. Het Forum voor Amateurkunsten draagt deze acties uit, versterkt de positieve uitstraling van amateurkunsten en werkt verbindend tussen de negen amateurkunstenorganisaties. Als sector steunen we op een belangrijk evenwicht tussen een kunstvorm georiënteerd aanbod en communicatie op maat van diverse groepen in onze achterban enerzijds en een kunstvorm overstijgende aanpak gericht op visie, onderzoek, promotie van amateurkunsten, beleidsoriëntaties,... anderzijds. Het Forum neemt deze zaken op sectorniveau ter harte en draagt amateurkunsten uit in Vlaanderen en Brussel.
3
In haar memorandum zet de amateurkunstensector haar voornaamste ambities op een rij, geformuleerd in een aantal speerpunten voor toekomstig beleid. Verbindend werken over domeinen heen, aandacht voor kunst van jongs af aan, een sterkere band met het DKO, een beleid dat competenties (h)erkent, een stevig lokaal cultuurbeleid dat inzet op amateurkunsten en infrastructuur voor amateurkunstenaars en verenigingen, ondersteuning van vrijwilligerswerk, zuurstof voor innovatie, onderzoek, valorisatie en media-aandacht voor amateurkunsten. Een hele rij items waar we aan werken en waarvoor we hopen ook in het toekomstig beleid een sterke partner te vinden. We verwachten van een nieuwe regering dat die inzet op amateurkunsten en onze sector kansen geeft om te verdiepen, verder te professionaliseren, nieuwe projecten uit te zetten en nieuwe allianties aan te gaan. Het recent gewijzigd amateurkunstendecreet schept hiertoe de gepaste contouren ; bijkomende steun voor de realisatie van de veelzijdige opdracht is nodig. Amateurkunsten vormen het dynamisch cultureel kapitaal en de motor van creativiteit in de samenleving. Een voedingsbodem waar kunst in al haar diversiteit uit voortkomt. De maatschappelijke én economische waarde van het actief bezig zijn met kunst is enorm. Voorvechters van de kunsten én onderzoekers trachten reeds sinds jaar en dag dat belang van cultuur te identificeren en kwantificeren. In het licht van de aankomende verkiezingen komt deze vraag opnieuw naar voor en willen de spelers binnen het culturele veld samen de dialoog aangaan met beleidsmakers. Met partnerorganisaties uit het domein cultuur wordt een onderzoek opgezet dat de waarde van kunst en cultuur in de samenleving breed objectiveert. Een gezamenlijk initiatief van de culturele steunpunten die de dialoog aangaan met het beleid en stakeholders in de aanloop naar de verkiezingen van 25 mei 2014. Tegelijk zien we binnen het brede culturele veld vanuit diverse hoeken initiatieven opborrelen die het belang van kunst en cultuur en van een coherent en slagkrachtig beleid dat kunst en cultuur hoog op de agenda plaatst onderstrepen. Ook de brede publieke opinie willen we warm maken voor de keuze voor kunst en cultuur. En bewust maken van hun stem in het toekomstig (cultuur)beleid. Zo onderschrijven we de campagne ‘Kiezen voor Kunst’ die het brede publiek sensibiliseert rond hun stem in het cultuurbeleid én de campagne ‘Hart boven Hard’ die voor een solidaire samenleving en een sterk middenveld pleit. Met de Week van de Amateurkunsten zetten we een week lang amateurkunstenaars, verenigingen en hun initiatieven in de aandacht in heel Vlaanderen en Brussel. Na de succesvolle editie rond Natuurtalent, staat de 19de Week van de Amateurkunsten in het teken van De Groote Kunst. De WAK zoekt hiermee aansluiting bij de herdenking van de Eerste Wereldoorlog, en geeft met initiatieven als De Opsluiting, het overal gelijktijdig spelen van de Last Post, de KUNSTBOM,... inspiratie aan actoren uit het lokale beleid (www.wak.be). Tegelijk werken we met de sector amateurkunsten naar een groot evenement op vrijdag 25 april, dat tegelijk de start van de WAK, de uitreiking van de Vlaamse Cultuurprijs Amateurkunsten en een groot cultuurdebat in de aanloop naar de verkiezingen omvat.
4
Nu al worden de fundamenten gelegd voor een stevige 20ste editie van de Week van de Amateurkunsten. Met als titel De Kleine Artiest zetten we jong talent in de kijker. We zoeken volop naar interessante samenwerkingsverbanden om deze editie kracht bij te zetten. Voor De Kleine Artiest gaan we in zee met CultuurNet Vlaanderen en vele partners uit de jeugdsector. De Ambrassade gidst ons door het jeugdveld. De daarop volgende WAK-editie -in 2016- zoekt de veelzijdigheid en diversiteit van kunsten op ; hier gaan we een samenwerking aan met de kunsten en zijn we te gast in Bozar. Het Forum is partner in tal van netwerken, overlegorganen, beleidsinitiatieven,... Doorheen de meerjarenplanning werkt het Forum constructief aan bruggen naar aanverwante domeinen als kunsten, erfgoed, circus, DKO, onderwijs, jeugd, kunst- en cultuureducatie, sociaal-cultureel volwassenenwerk, welzijn... We werken tegelijk verbindend naar het lokaal cultuurbeleid. En inspanningen rond ecologie en diversiteit blijven transversaal doorheen onze werking lopen. In onze engagementsverklaring etnisch-culturele diversiteit worden pistes uitgezet om bruggen te bouwen tussen de amateurkunstensector en het etnisch-cultureel middenveld. Contacten met het Minderhedenforum, de federaties en verenigingen zorgen voor toenadering en samenwerking. Meer dan in het beleidsplan omschreven wordt geïnvesteerd in internationale samenwerking en netwerking. In het najaar van 2013 werd het secretariaat van Amateo – European Network for Active Participation in Cultural Activities- overgedragen naar Vlaanderen ; het wordt gehost door het Forum voor Amateurkunsten. Met de Amateo Conferentie in zicht in mei 2014 (Stockholm), contacten met nieuwe partnerlanden en concrete plannen voor een International Week of Amateur Arts staat Amateo als jong, dynamisch netwerk voor boeiende uitdagingen. De opbouw van dit rapport werd wat aangepast. In een eerste deel wordt gefocust op de werking van het Forum als organisatie. Deel twee omschrijft acties op het niveau van de sector amateurkunsten. Deel drie situeert amateurkunsten ten opzichte van de belangrijkste aanverwante domeinen. Deel vier is gericht op promotie en onderzoek rond amateurkunsten. Deel vijf op beleid en belangenbehartiging ; lokaal, provinciaal, Vlaams en Europees niveau. Acties rond participatie en diversiteit en rond ecologie worden als transversale lijnen doorheen de werking geduid. We hopen hiermee een helder overzicht te geven van realisaties en toekomstplannen. Achtergrond is te vinden op www.amateurkunsten.be of op vraag via e-mail
[email protected].
5
Strategische doelstelling 1 Het Forum voor Amateurkunsten is een referentie op het vlak van kennis en informatie over amateurkunsten
OD 1.1. Het Forum heeft een kennisgestuurde werking en dienstverlening 1.1.1 Expertise opbouwen en ontsluiten REALISATIE 2013 Het Forum zet in op gerichte kennisvergaring ; door documentatie te verzamelen (bv. ‘Werken met het meerjarenplannen de BBC’, ‘Jong goud, dit boek is een jeugdhuis’, ‘Groeten uit Transitië, duurzame ideeën voor het dagelijks leven’, enz.), door het opvolgen van sectorrelevant onderzoek, door deelname aan studiedagen en door gesprekken met overheden op Vlaams, provinciaal en lokaal niveau. ACTIE 2014 Studiedagen, nieuwsbrieven, gesprekken met partnerorganisaties of overheden, onderzoek, good practices, gespecialiseerde literatuur, kennis uit verwante beleidsdomeinen enz. zijn daarbij belangrijke informatiebakens. Wat relevant is voor de sector of het brede amateurkunstenveld wordt ontsloten via onze website, nieuwsbrieven
6
en sectorbijeenkomsten. De praktijkenbank op de website wordt verder gevoed met good practices, van binnen en buiten de sector. 1.1.2 Kennis opbouwen en delen in netwerken en overlegplatformen Het Forum verzamelt kennis en doet aan visieontwikkeling, mede door beroep te doen op expertise van deskundigen REALISATIE 2013 Via diverse overlegplatformen en netwerkmomenten werd op verschillende terreinen rond een aantal thema’s informatie doorgesluisd naar de sector amateurkunsten, gingen we in overleg met partners, werden standpunten ontwikkeld en werd belangenbehartiging opgenomen. Het ISOC en de Verenigde Verenigingen zijn hiertoe ideale platformen om materie zoals (de implementatie van) nieuwe geluidnormwetgeving, e-vzw, wetgeving op overheidsopdrachten op te volgen en doorstroming te laten vinden naar de sector amateurkunsten. ACTIE 2014 In overlegplatformen en netwerkkanalen worden topics zoals regelgeving m.b.t. geluidsnormen, de e-vzw, de wetgeving op de overheidsopdrachten,... besproken, wordt aan visieontwikkeling gedaan en worden standpunten ingenomen in overleg met de sector. OD 1.2. Het Forum deelt opgedane kennis via interne en externe communicatiekanalen 1.2.1 Informeren en adviseren rond subsidielijnen REALISATIE 2013 Het Forum verleent advies aan kunstbeoefenaars, lokale besturen, provincies,... Indien nodig wordt doorverwezen. Bestaande subsidielijnen werden ontsloten via de website www.amateurkunsten.be/subsidiewijzer. Deze informatie werd regelmatig gecontroleerd en geactualiseerd. Het Forum ging ook proactief op zoek naar nieuwe subsidielijnen en -kanalen om ze via nieuwsbrieven (ForumFlash en nieuwsbrief amateurkunsten) en gerichte mailing te ontsluiten. ACTIE 2014 We houden de subsidiewijzer op onze website up-to-date en breiden de ontsluitingsmogelijkheden verder uit door het uitbreiden van de categorieën en zoektermen. We houden de sector ook op de hoogte van (nieuwe) subsidiekanalen via het sectoroverleg en via de nieuwsbrieven (nieuwsbrief amateurkunsten en sectormailing amateurkunsten).
7
We zetten onze actieve bevraging van de provinciebesturen verder in 2014 en ontsluiten de nieuwe subsidiemogelijkheden binnen de beleidsverklaringen van de provinciebesturen. (Project)subsidies in het kader van cultuur, creativiteit en innovatie zullen toegevoegd worden op onze website. Verder blijven we actief oproepen voor de subsidie voor internationale projecten en besteden we de nodige aandacht aan het nieuwe programma Creative Europe 2014-2020 van de Europese Commissie. 1.2.2 Aanreiken van informatie en achtergrond via artikels en persberichten REALISATIE 2013 Het voornemen om op vraag van één of meer amateurkunstenorganisaties een artikel te schrijven dat ze vrijblijvend opnemen in hun tijdschrift, nieuwsbrief of website, stond in 2013 op een lager pitje. Er werden geen uitvoerige kant-en-klare artikels aangereikt wat niet wil zeggen dat de negen landelijke organisaties via hun communicatiekanalen niet hebben bericht over wat de sector aanbelangt. Berichten die zij overnamen uit onze communicatiekanalen zoals nieuwsbrieven en website zijn bv. uitreiking Vlaamse cultuurprijs, Week van de Amateurkunsten, uitgave memorandum, leenrecht, GASwetgeving, ed. In overleg met het Forum schreef Danspunt een artikel omtrent de plaats van dans in het gemeentelijk beleid, waarbij dans gesitueerd wordt ten opzichte van cultuur en sport. ACTIE 2014 We bekijken of de sector nood heeft aan overkoepelende thema-artikels die opgenomen kunnen worden in diverse tijdschriften of andere communicatiedragers. Voorbeelden van artikels of artikelreeksen zijn: - onderzoeksresultaten rond amateurkunstenverenigingen (resultaat onderzoek wordt opgeleverd in het voorjaar van 2014) - visieontwikkeling amateurkunsten, gedeelde definitie - amateurkunsten en erfgoed, naar aanleiding van de geplande inspiratiegids en 50 jaar migratie - amateurkunsten en zakelijke en juridische aspecten: btw, vzw-wetgeving, vrijwilligerswerk, verzekering, SABAM…. 1.2.3 Website www.amateurkunsten.be REALISATIE 2013 De website werd inhoudelijk op punt gehouden met nieuws uit de brede sociaal-culturele en kunstensector. We legden hierbij klemtonen die transversaal doorheen onze werking lopen: extra aandacht voor diversiteit, participatie, ecologie en het internationale verhaal. Op de website kregen ook onderzoek en publicaties van en
8
betreffende de amateurkunstensector een centrale plek. De eigen publicaties en de educatieve publicaties van de amateurkunstenorganisaties werden aangevuld. De website kreeg een volledige herzien wireframe in september. De nieuwe structuur sluit logischer aan bij de dagelijkse werking van het Forum en zal de bezoeker makkelijker doorheen de veelheid aan informatie leiden. ACTIE 2014 De inhoud van de website wordt actueel gehouden en aangevuld met relevante items. Komend werkjaar wordt de inhoud van de website verder uitgebouwd tot een kennisdatabank waar up-to-date zakelijke en juridische informatie kan gesprokkeld worden, waar bezoekers geïnspireerd kunnen raken door goede praktijkvoorbeelden en snel de juiste contactgegevens kunnen vinden. De homepage verwijst actief door naar de negen amateurkunstenorganisaties en hun dienstverlening. Via een uitwisseling met CultuurNet Vlaanderen komt er een agenda op de homepage die de belangrijkste publieksactiviteiten uit de sector aankondigt. Tevens wordt er werk gemaakt van een uitgebreide zoekfunctie. De praktijkenbank op de website wordt gevoed met goede en inspirerende praktijkvoorbeelden van binnen en buiten de sector. Via een vernieuwd vast stramien worden de praktijkvoorbeelden gedocumenteerd en ontsloten. 1.2.4 Kennisdatabank en CRM REALISATIE 2013 Het Forum centraliseert en ontsluit opgedane kennis via de sectorale kennisdatabank (bv. perscontacten, sleutelfiguren diversiteit, sprekers/lesgevers, sponsors,...). In het najaar van 2013 werd gestart met het opbouwen van de structuur voor de CRM. Er werden verschillende groepen van geadresseerden aangemaakt, die als basis dienen voor de verzendlijsten voor de nieuwsbrieven van het Forum. Ook alle andere ad hoc mailings zullen vanuit deze CRM opgemaakt worden. ACTIE 2014 In het voorjaar van 2014 zal de CRM structuur verder worden uitgebouwd. Alle bestaande databases en verzendlijsten zullen in deze structuur worden ingegeven, zodat uiterlijk op 1 september met de nieuwe database aan de slag wordt gegaan. Met betrekking tot intranet en gedeeld documentenbeheer wordt bekeken of verdere stappen nodig zijn. De sectormailing zorgt voor een goede communicatiedoorstroming naar alle medewerkers actief in de amateurkunstensector en op de website amateurkunsten.be worden voortdurend sectorrelevante documenten aangeboden als download. Het Forum verwerkt en verspreidt vergaarde informatie via berichtgeving, o.m. via de nieuwsbrief amateurkunsten, sectormailing en mailing lokaal beleid.
9
1.2.5 Nieuwsbrief amateurkunsten REALISATIE 2013 De elektronische nieuwsbrief van het Forum, de ForumFlash, ging zoals voorzien driewekelijks de deur uit. In de zomermaanden, en gelijklopend met de implementatie van een nieuwe huisstijl voor het Forum, werd het concept van deze nieuwsbrief herbekeken. Vanaf september werd de ForumFlash vervangen door de (maandelijkse) nieuwsbrief amateurkunsten. Deze nieuwsbrief heeft een ruimer bereik en is bedoeld voor geïnteresseerden en professionelen uit de amateurkunstensector, maar ook voor de cultuurprofessionals uit onze aanverwante sectoren en individuele kunstenaars. Intekenen op deze nieuwsbrief kan via de homepage www.amateurkunsten.be. Deze nieuwsbrief wordt ingezet als instrument bij het werken aan een positieve uitstraling van de sector. Het lezersbereik van de nieuwsbrief steeg van 192 in september naar 322 geadresseerden in december 2013. De sectormailing amateurkunsten is een interne nieuwsbrief, bestemd voor de personeelsleden uit de sector en leden van de Raad van Bestuur. Deze sectormailing werd sinds september 2013 ongeveer maandelijks verstuurd. De beide nieuwsbrieven werden opgemaakt in de nieuwe huisstijl van het Forum. Daarnaast startte het Forum met de verspreiding van een nieuwsbrief voor lokale beleidsverantwoordelijken, die als doel heeft om op lokaal niveau de nodige bekendheid en aandacht voor de sector amateurkunsten op te wekken (zie 5.5 lokaal beleid). ACTIE 2014 We blijven verder inzetten op een goede informatie-ontsluiting via de (maandelijkse) nieuwsbrief amateurkunsten en de sectormailing amateurkunsten. We ondernemen actie om met de nieuwsbrief amateurkunsten een nog ruimer doelpubliek van geïnteresseerden te bereiken. We streven naar een stijging van 20% lezersbereik. De nieuwsbrief naar lokale beleidsspelers zal twee keer per jaar verstuurd worden. 1.2.6 Amateurkunstenblog REALISATIE 2013 In 2013 werd verder ingezet op de bestaande communicatiekanalen om de zichtbaarheid en uitstraling van de sector te bevorderen. De amateurkunstenblog, die in 2012 in het leven werd geroepen, werd op regelmatige basis gevoed met nieuwe verslaggeving. Een kleine, maar vaste ploeg amateurkunstenreporters bezoeken activiteiten uit de sector (voornamelijk activiteiten in het kader van het Bijzonder Fonds) en brengen hierover verslag uit op de blog.
10
ACTIE 2014 De amateurkunstenblog wordt samengevoegd met de WAK-blog en wordt verder uitgebouwd. Er worden nieuwe vrijwillige reporters ingeschakeld die kort en beeldend verslag uitbrengen van diverse activiteiten uit de sector. 1.2.7 Facebookpagina amateurkunsten REALISATIE 2013 In het voorjaar van 2013 werd een gloednieuwe facebookpagina amateurkunsten in het leven geroepen (www.facebook.com/amateurkunsten). Via deze pagina berichten we regelmatig over leuke projecten, oproepen en weetjes uit de sector. We wenden dit kanaal aan een positieve uitstraling te geven aan de veelheid van initiatieven uit de sector, aan de veelkleurigheid van de activiteiten en het grote enthousiasme dat leeft binnen de sector. Eind 2013 heeft deze pagina zo’n 320 volgers, dit willen we gestaag laten groeien in de loop van 2014. [LQGG
ACTIE 2014 Het Forum voor Amateurkunsten zet verder in op het gebruik van sociale media. Naast de WAK- en Ooggetuige-pagina’s zetten we blijvend in op onze algemene facebookpagina ‘amateurkunsten’. De nieuwsbrieven, facebookpagina’s en de website pogen telkens een beeld te geven van de veelheid, diversiteit en kwaliteit aan activiteiten binnen de sector. Streefdoel is 500 volgers tegen eind 2014. Dit is het medium bij uitstek om te informeren en feedback te genereren over sectorgerelateerde activiteiten, gebeurtenissen en relevante onderwerpen. 1.2.8 Ontwikkelen van online praktijkbank REALISATIE 2013 In de vernieuwde website is onder de tab ‘kennis en expertise’ bewust een rubriek ‘praktijkvoorbeelden’ opgenomen. We willen geïnteresseerden immers blijven inspireren door praktijkvoorbeelden te documenteren, bundelen en te ontsluiten. We maken nog werk van de manier waarop inspirerende praktijkvoorbeelden (DKO, diversiteit of lokaal cultuurbeleid) online worden ontsloten. De input (tijdsinvestering) moet daarbij in verhouding staan tot de output en het gerealiseerde lezersbereik. Tijdens diverse presentaties (aan hogescholen, op studiedagen, …) en voor onderzoek (cfr. DieGem, ArtAge, …) werden good practices rond diversiteit en ouderenbeleid aangeleverd.
11
ACTIE 2014 In 2014 wordt werk gemaakt van de ontsluiting van nieuwe praktijkvoorbeelden rond lokaal amateurkunstenbeleid, innovatieve praktijken in de amateurkunstensector en diversiteitspraktijken. Hiervoor is in 2013 al materiaal verzameld dat in 2014 verdere uitwerking verdient. Deze ontsluiting gebeurt op verschillende manieren. Een schriftelijke neerslag zal online op de website (rubriek praktijkvoorbeelden) geconsulteerd kunnen worden. We werken hiervoor een ‘good practice’ fiche uit, zodat de voorbeelden op uniforme wijze worden weergegeven. Ook audiovisueel materiaal van deze praktijkvoorbeelden zullen we ontsluiten. Goede praktijkvoorbeelden kunnen ook in de kijker worden geplaatst via de nieuwsbrieven. We spannen ons ook in om goede praktijkvoorbeelden te delen met het veld, verwante sectoren en partners tijdens diverse overlegmomenten en op studiedagen. Andersom willen we ook onze sector inspireren met good practices uit andere sectoren. Specifiek voor diversiteit doen we dit ook op het sectoroverleg amateurkunsten van 30 januari 2014 in Atlas in Antwerpen. Het Forum heeft grote interesse in de werkzaamheden en resultaten die Locus boekt i.v.m. haar portfolio cultuureducatie. Indien deze goede voorbeelden uit de amateurkunstenwereld bevat, schenken we hier de nodige aandacht aan. Het Forum volgt de uitkomst op van de pilootprojecten die worden opgezet ter voorbereiding van de hervorming van het deeltijds kunstonderwijs. De projecten bestrijken de periode van 1 september 2012 tot en met 31 augustus 2014. OD 1.3 Het Forum is een professionele organisatie met een kwalitatieve werking 1.3.1 Het Forum voert een gezond personeelsbeleid 1.3.1.1 Personeelsbeleid en opvolgcyclus medewerkers REALISATIE 2013 In 2013 werden twee nieuwe stafmedewerkers aangeworven. Via een wervings- en selectieprocedure aangestuurd door het dagelijks bestuur werden Benedikte De Vos (stafmedewerker communicatie en internationaal beleid) en Sylvia Matthys (stafmedewerker ondersteuning, vorming en diversiteit) aangeworven ter versterking van het team. Met de nieuwe medewerkers vond een kennismakingsgesprek plaats, met de bedoeling af te stemmen rond hun resultaatgebieden en taakinhoud. Gezamenlijk werden inspanning gedaan rond het onthaal en ondersteunen van deze nieuwe medewerkers in hun inwerkperiode. In het voorjaar werden opvolggesprekken gehouden met elk van de medewerkers aan de hand van een leidraad, vertrekkend van hun resultaatsgebieden 2013 om de voortgang,
12
mogelijke opportuniteiten en bedreigingen t.a.v. de realisatie van hun acties te benoemen. ACTIE 2014 In februari en maart worden opnieuw opvolggesprekken met alle medewerkers gevoerd. Deze vormen tegelijk een ijkpunt voor de evaluatiegesprekken die gepland zijn in mei/juni/juli 2014. Dan staat een evaluatie van alle medewerkers van het Forum gepland, vertrekkend van zelfevaluatie en uitmondend in een schriftelijk verslag. Opvolg- en evaluatiegesprekken gebeuren steeds aan de hand van een leidraad die vooraf wordt bezorgd. 1.3.1.2 Via het VTO-beleid versterkt het Forum de deskundigheid van haar medewerkers REALISATIE 2013 Binnen de personeelsploeg van het Forum werd aandacht besteed aan het VTO-beleid. Op teamoverleg wordt bekeken wie aan welke vormingen of studiedagen deelneemt. Bieke, Elke en Katrien waren in januari aanwezig op de Dag van de Cultuureducatie, onder de noemer Lopend Vuur - meesterschap en engagement. Benedikte volgde een tweedaagse opleiding ‘Hoe krijgen we meer publiek met onze facebookpagina’, gegeven door Publiek Centraal. Sylvia volgde een eendaagse opleiding ‘Wet op de Overheidsopdrachten’ van Sociare en woonde de conferentie L!NT, over participatie en diversiteit, van Demos bij. Bieke en Elke bezochten in mei het Cultuurforum, in juni de Locustoer en in oktober de inspiratiedag ‘Lokaal cultuureducatiebeleid’. Benedikte en Bieke namen in september deel aan ‘Voor de Verandering’, trefdag rond cultuur in sociaal-ecologische transitie georganiseerd door PULSE transitienetwerk cultuur. ACTIE 2014 In teamverband worden vormingsbehoeften in kaart gebracht en beslist wie welke vormingen zal volgen. Ook in de opvolgcyclus medewerkers wordt aandacht gegeven aan de vormingsvragen van medewerkers. In 2014 zullen opnieuw verschillende vormingen worden gevolgd. Elke zal een vorming volgen omtrent timemanagement. Verder zullen we opnieuw aanwezig zijn op de Dag van de Cultuureducatie, het Cultuurforum, de Locustoer en andere studiedagen of netwerkmomenten die de cultuursector initieert. 1.3.2 Vrijwilligersbeleid REALISATIE 2013 We gingen in gesprek met een consulente van het Vrijwilligersloket voor senioren van de Stad Gent voor een kennismakingsgesprek. Er werd gepeild naar mogelijkheden voor het
13
inzetten van een vaste vrijwilliger bij het Forum. We engageerden in 2013 vrijwilligers voor verschillende evenementen en projecten. WAK: - Vrijwilligers hielpen met de verzending van het promotiemateriaal naar alle deelnemende gemeenten. - Er werd een WAK-promoteam samengesteld met vrijwilligers. - We stelden een WAK-reportersploeg samen. Dit is een groep vrijwilligers die tijdens de WAK verschillende activiteiten bezoekt en hiervan verslag uitbrengt op de WAK-blog. Boekenbeurs: Naast stagiaire Nele Callebaut, stond een vaste vrijwilligster in voor de permanentie op de stand. Dagelijks waren er personeelsleden van het Forum voor Amateurkunsten en van de amateurkunstenorganisaties aanwezig om de sector te vertegenwoordigen. ACTIE 2014 Er wordt verder gewerkt aan de uitbouw van een vrijwilligersbeleid. We leggen een bestand aan van vaste vrijwilligers die we kunnen inzetten voor verschillende taken en activiteiten. Ook in 2014 zullen er vrijwilligers ingezet worden tijdens de aanloop naar en tijdens de WAK, permanent voor de amateurkunstenblog, tijdens de Boekenbeurs en voor heel wat praktische taken. We volgen het (eventuele) aanbod op van het vrijwilligersloket voor senioren van de stad Gent, in functie van een vaste vrijwilliger voor de ondersteuning van secretariaatstaken. Het Forum streeft naar duurzame contacten met vrijwilligers d.m.v. persoonlijk contact en een beloningsbeleid met onder meer uitnodigingen voor evenementen. 1.3.3 Praktijkstages studenten REALISATIE 2013 Derdejaarsstudente sociaal-cultureel werk aan de Hogeschool Gent, Naomi Botte, liep voor de tweede maal stage bij het Forum in de maanden april-mei-juni 2013. Ze zette mee haar schouders onder de organisatie van het openingsfeest van de WAK en dagelijkse werking van het Forum (bijwonen vergaderingen, verslaggeving, communicatie, …) Intussen werkte Naomi ook aan een eindwerk met als titel: ‘Hoe ervaren amateurkunstenaars in Merelbeke de ondersteuning van de gemeente na de trajectbegeleiding van het Forum voor Amateurkunsten?’ Sandrien Naert liep stage als derdejaarsstudente aan KHBO (Katholieke Hogeschool Oostende-Brugge). Ze studeert er ‘bedrijfsmanagement, specialisatie sport en cultuurmanagement’, met als keuzetraject cultuurmanagement. Zij hielp vooral mee de WAK organiseren en coördineren. In dit kader werkte ze ook een managementcase uit, met als onderwerp ‘Het Forum voor Amateurkunsten kleurt buiten de lijntjes. Hoe
14
professionele kunstenorganisaties betrekken bij de Week van de Amateurkunsten?’ In het najaar liep Nele Callebaut een eerste stage bij het Forum als tweedejaarsstudent sociaal-cultureel werk. Ze werkte mee aan promotie en communicatie, en hielp bij de voorbereiding en realisatie van de stand amateurkunsten op de Boekenbeurs en de WAK-inspiratiedag. ACTIE 2014 Het Forum biedt jaarlijks minstens één stagiair de kans om praktijkervaring op te doen. In 2014 zal Eveline Masquelier van de opleiding sociaal-cultureel werk van de Hogeschool Gent haar tweede stage op het Forum lopen van 10 februari 2014 t.e.m. 23 mei 2014. Zij zal voornamelijk meewerken aan de voorbereidingen van de WAK 2014 en de organisatie van het WAK-openingsfeest en de Uitreiking van de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Amateurkunsten. Daarnaast stelt het Forum voor Amateurkunsten zich opnieuw beschikbaar als stageplaats in het najaar voor een student sociaal-cultureel werk. 1.3.4 Het Forum behoudt een financieel gezonde situatie REALISATIE 2013 De directeur houdt contact met het Dagelijks Bestuur voor het voeren van een transparant en gezond financieel beleid. Boekhouding wordt verder gevoerd door boekhoudkantoor Q-bus. Er werd regelmatig overleg gepleegd met boekhouder Louis Krijnen, de administratieve medewerker en directeur van het Forum. Het financieel verslag 2012 werd nagezien door revisor Roger De Nul. De Raad van Bestuur stond verder in voor de opvolging van het financieel beheer van de organisatie, en kreeg daartoe meermaals een tussentijdse stand van zaken om bijsturingen mogelijk te maken. ACTIE 2014 Er wordt een transparante, zorgvuldig bijgehouden boekhouding gevoerd, die aansluit bij het financieel beleid dat wordt uitgezet door het bestuur van het Forum voor Amateurkunsten. Via tussentijdse overzichten wordt de Raad van Bestuur op de hoogte gehouden van de financiële stand van zaken. De controle door de bedrijfsrevisor zal worden gefaciliteerd. De jaarrekening 2013 en de begroting 2014 worden op 13 maart ter goedkeuring voorgelegd aan de Algemene Vergadering.
15
1.3.5 Teamoverleg Het Forum plant en evalueert haar werking op geregelde tijdstippen REALISATIE 2013 In teamverband wordt steeds de planning opgemaakt en worden acties, projecten en evenementen geëvalueerd. Daartoe kwam ook in 2013 het team ongeveer wekelijks samen (met uitzondering van vakantieperiodes en piekperiodes i.h.k.v. evenementen). Eind november werd met het team een planningstweedaagse gehouden (daartoe zonderden we ons twee dagen af in een rustig verblijf), waarin de werking uitvoerig werd besproken, waarin accenten voor de komende werkingsperiode en de grondslagen voor het jaarplan 2014 werden gelegd. ACTIE 2014 Wekelijks (doorgaans op maandagvoormiddag, met uitzondering van vakantieperiodes en piekperiodes i.h.k.v. evenementen) wordt in teamverband gewerkt rond de planning van acties, projecten en evenementen. Ook de evaluatie van de gerealiseerde activiteiten gebeurt in teamoverleg. Evaluatie van specifieke acties of projecten gebeurt tevens in overleg met partners en/of betrokkenen: - evaluatie van de participatie van de sector amateurkunsten aan de Boekenbeurs zal worden geëvalueerd in teamverband, op het DOL en in de stuurgroep Boekenbeurs - evaluatie van de WAK gebeurt in teamverband, in de planningstweedaagse alsook in de WAK-werkgroep waar betrokkenen uit de sector mee vorm geven aan de WAK In het najaar van 2014 zal opnieuw een teamtweedaagse worden ingericht met het oog op het evalueren van de werking en het opmaken van het jaarplan 2015. Alsook om aan visieontwikkeling te doen en te reflecteren over langere termijnmissie en doelstellingen van het Forum voor Amateurkunsten. 1.3.6 Het Forum investeert in een kwalitatieve werkplek REALISATIE 2013 Elke medewerker beschikt over een eigen en voldoende kwalitatieve werkplek. In 2013 werd hiertoe o.a. geïnvesteerd in bijkomende kantoorbenodigdheden (bureaustoelen, bureaulampen,...) en computermateriaal, en werd de bureauruimte wat herschikt bij aankomst van de nieuwe medewerkers. De digitale databank of server waartoe alle medewerkers toegang hebben werd in 2013 geherstructureerd. In teamverband werd een nieuwe structuur uitgewerkt en afspraken gemaakt om deze nieuwe structuur vlot in gebruik te nemen, alsook over het kwalitatief archiveren van vroegere documenten.
16
ACTIE 2014 We investeren verder in het realiseren van een kwalitatieve werkplek, zowel voor medewerkers als stagiairs. In 2014 lopen geen twee stages gelijktijdig, wat minder belasting voor de werkplek zal geven. Voorts kunnen medewerkers steeds tekortkomingen signaleren of suggesties doen ter verbetering van de kwaliteit van de geboden werkplek. Deze zullen zo veel mogelijk worden opgenomen.
17
Strategische doelstelling 2 De amateurkunstenorganisaties zijn onderling en samen met het Forum sterke partners voor elkaar
OD 2.1 Via het Forum is er gestructureerd overleg tussen de landelijke amateurkunstenorganisaties 2.1.1 Raad van Bestuur & Algemene Vergadering Forum voor Amateurkunsten REALISATIE 2013 De Raad van Bestuur volgt de werking en activiteiten van het Forum op en voorziet een vertegenwoordiging van de negen amateurkunstenorganisaties en enkele externe deskundigen. In 2013 kwam de Raad van Bestuur samen op 8 februari, 30 mei, 10 oktober en 12 december. De Algemene Vergadering vond plaats op 14 maart en 12 december. In mei en oktober werden de Bijzonder Fonds projecten uit de sector ter goedkeuring voorgelegd.
18
ACTIE 2014 De Raad van Bestuur komt in 2014 samen op 27 februari, 15 mei, 14 oktober en 16 december. De Algemene Vergadering op 13 maart en 16 december 2014. Er worden inspanningen gedaan om de gender- en etnisch-culturele diversiteit in de bestuursorganen van het Forum te versterken. Onder meer via het Minderhedenforum worden nieuwe contacten, vertegenwoordigers van amateurkunstverenigingen of externe deskundigen gezocht. In 2014 willen we drie nieuwe externe deskundigen aantrekken als leden van de Algemene Vergadering. 2.1.2 Het Forum overlegt regelmatig met de directeurs van de landelijke erkende organisaties zodat we op dezelfde lijn blijven zitten REALISATIE 2013 Het Forum coördineert afstemming en samenwerking tussen de landelijk erkende amateurkunstenorganisaties. Het sectoroverleg amateurkunsten of DOL vond in 2013 op volgende momenten plaats: 24 januari - 21 februari - 28 maart - 25 april - 23 mei - 21 juni - 31 oktober - 14 november - 19 december. Af en toe worden Agentschap of externe experten uitgenodigd voor specifieke agendapunten. Op de agenda onder meer volgende items: - conceptnota Doorgroeien in Cultuur - Week van de Amateurkunsten - uitreiking Vlaamse Cultuurprijs Amateurkunsten - leenrecht - 40 jaar cultuurcentra - kennismaking met de werking van Vormingpluscentra - amateurkunsten plaats geven n gemeentelijke beleidsplannen - Kunstendag voor Kinderen - gegevensverzameling - internationaal - onderzoek - Bijzonder Fonds - overview voortgangsrapporten - auteursrecht - ... ACTIE 2014 Het sectoroverleg amateurkunsten fungeert nog steeds als centraal platform voor ontmoeting, uitwisseling, doorstroming van informatie, visieontwikkeling, innemen van gezamenlijke standpunten,... tussen de negen amateurkunstenorganisaties. De
19
frequentie ligt iets lager dan voorheen, met ongeveer acht bijeenkomsten in 2014. Het DOL komt in de eerste jaarhelft samen op 30 januari, 28 maart, 8 mei, 22 mei en 19 juni. De agenda 2014-2015 wordt voor de zomer opgemaakt. Op de agenda in 2014: - interculturaliteit - Week van de Amateurkunsten - invulling openingsfeest WAK/ Vlaamse Cultuurprijs Amateurkunsten - traject met de cultuur- en gemeenschapscentra - kennismaking werking LKCA (Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst) - zakelijke kennisuitwisseling - onderzoek - beroepskwalificatiedossier - belangenbehartiging en opvolging memorandum - internationale werking - feedback meeting centrumsteden - vrijwilligersbeleid - ... 2.1.3 Het Forum houdt de vinger aan de pols en detecteert nieuwe behoeften door geregeld 1 op 1 gesprekken te houden. Hieruit vloeien mogelijks nieuwe gezamenlijke acties voort. REALISATIE 2013 Tijdens de zomergesprekken van 2013 zat heel wat gespreksstof in volgende onderwerpen: - infrastructuur - lokaal cultuurbeleid - gegevensverzameling - input voor het memorandum - kunsteducatie Naast de inhoudelijke thema’s bood dit gesprek de kans tot kennismaking met stafmedewerker ondersteuning, vorming & diversiteit, Sylvia Matthys. ACTIE 2014 In de vakantiemaanden juli en augustus plannen de directeur en stafmedewerker communicatie Benedikte De Vos ‘zomergesprekken’ in met de negen amateurkunstenorganisaties om de vinger aan de pols te houden. Naast een aantal inhoudelijke thema’s zal ook de dienstverlening van het Forum voor de negen amateurkunstenorganisaties aan bod komen.
20
2.1.4 Personeelstreffen sector amateurkunsten REALISATIE 2013 Op 23 mei 2013 nodigden we de personeelsleden uit de sector uit op het jaarlijks personeelstreffen. In de voormiddag was er een sectoroverleg met de directeurs. In de namiddag stond een bezoek aan het MuziekInstrumtentMuseum op het programma of een bezoek achter de schermen van Bozar. Daarnaast was er heel wat ruimte tot informeel netwerken. ACTIE 2014 Het personeelstreffen in 2014 zal in Antwerpen georganiseerd worden op donderdag 22 mei. Alle personeelsleden van de negen organisaties worden uitgenodigd. We combineren via een ‘keuzemenu’ vorming, kunstbeoefening, ervaringsuitwisseling en informele netwerking in één geheel en met aandacht voor ieders interesse. Het programma wordt in het voorjaar concreet uitgewerkt. In de voormiddag zal ook een sectoroverleg amateurkunsten plaatsvinden. 2.1.5 Onthaalmoment nieuwe medewerkers REALISATIE 2013 Op 21 maart (10 deelnemers) en op 15 oktober (6 deelnemers) organiseerden we in de Abrahamstraat een onthaalmoment voor nieuwe medewerkers uit de sector. Zo konden nieuwe medewerkers zich informeren over de sector, het wettelijke kader, de werking van het Forum en contacten leggen met andere nieuwkomers in de sector. ACTIE 2014 Het onthaalmoment wordt positief geëvalueerd door de deelnemers en zal ook in 2014 twee keer georganiseerd worden (telkens vanaf 5 deelnemers), op 2 april en op 18 november. We blijven sleutelen aan de formule en gebruikte methodieken om er een interactief moment van te maken.
21
OD 2.2 Het Forum stelt zich dienstverlenend op ten aanzien van de sector en stimuleert kwaliteitszorg binnen de sector 2.2.1 Het Forum verstrekt, waar nodig en haalbaar, advies of ondersteuning op maat aan de landelijke amateurkunstenorganisaties (bv. i.h.k.v. doelgroepenwerking, IT-bijstand) REALISATIE 2013 Het Forum realiseert ondersteuning op maat en staat in voor advies, begeleiding, inspiratie, assistentie bij partnersearch en bemiddeling, expertise-uitwisseling,… in het kader van het Bijzonder Fonds of bij concrete vragen van de organisaties. In 2013 werkten we onder andere mee aan het project Mia Maakt Scène. ACTIE 2014 M.b.t. ICT blijft het Forum serverruimte ter beschikking stellen voor het hosten van websites van een aantal organisaties. De huidige sites op de tijdelijke server van het Forum worden verplaatst naar een hosting naar keuze van de amateurkunstenorganisaties. Het Forum zal elke organisatie contacteren om deze transfers te regelen (eerste kwartaal 2014). We volgen de Wet op de Overheidsopdrachten en staan de organisaties hieromtrent bij dankzij kennisopbouw - en uitwisseling in een werkgroep met onder meer Sociare, de Ambrassade en de Verenigde Verenigingen. Ondersteuning op maat blijft mogelijk. We denken mee na over het vormingsbeleid van OPENDOEK. Samen met Vlamo volgen we het hafabra-erfgoedproject van Resonant. We staan ook open voor bijkomende en nieuwe vragen. 2.2.2. Het Forum organiseert intervisies en denktanken rond specifieke materies REALISATIE 2013 Georganiseerd overleg tussen medewerkers uit de sector om het functioneren te verbeteren is een item dat – op vraag van de negen amateurkunstenorganisaties – steeds aan bod kan komen tijdens het sectoroverleg of op een ander moment. Op deze manier faciliteert het Forum de expertise-uitwisseling tussen de amateurkunstenorganisaties onderling. Het Forum zet actief in op ondersteuning rond diversiteit. In de amateurkunstensector vullen we begrip diversiteit breed en actief in. In 2013 lanceerde het Forum een engagementsverklaring etnisch-culturele diversiteit als kader voor visie en acties. Een kennismaking met het Turkse amateurkunstenplatform Narsanat vormt de voorbode van een ontmoetingsronde met de migrantenfederaties. We leverden good practices uit de
22
sector aan voor het onderzoeksproject DieGem van onder meer de KULeuven en de UA. tijdens de looptijd van het onderzoek kan een project uit amateurkunstenhoek onderzocht worden als case. ACTIE 2014 Op het DOL van januari besteden we aandacht aan diversiteitsbeleid door ervaringsuitwisseling rond diversiteitsbeleid onder begeleiding van De8, het Antwerpse integratiecentrum. Het Forum legt in 2014 en 2015 onder begeleiding van het Minderhedenforum contacten met de migrantenfederaties, van deze contacten en de opportuniteiten die ze naar boven brengen kunnen we gebruik maken. Het Forum maakt deel uit van een kennisdelingstraject interculturaliseren, een gezamenlijk initiatief van de culturele steunpunten. In het voorjaar wordt een nota uitgewerkt gericht aan de nieuwe minister van cultuur. Het Forum neemt de vragen en praktijken uit de sector mee in dit traject (zie TD 1.1 diversiteit). Het Forum blijft ook bijdragen aan het project Mia Maakt Scene. In 2014 wordt gewerkt aan de eindpublicatie van het project. Deze zal twee onderdelen bevatten: een degelijke en grondige omschrijving van de uitgangspunten, het werkproces en de resultaten en daarnaast ook een reflectie over de samenwerking en meerwaarde van projecten op het kruispunt tussen sociaal werk en amateurkunsten. De eindpublicatie wordt uitgewerkt door een redactieteam (bestaande uit enkele stuurgroepleden: Demos, Netwerk tegen Armoede, OPENDOEK en het Forum) waarin het Forum een stevige rol opneemt. Voor de definitieve teksten wordt met een copywriter gewerkt. Op aansturen van het Forum zal een amateurfotograaf het hele werkproces van 2014 in beeld brengen. Repetities, voorstellingen, uitstappen, vergaderingen, vorming in de kunstacademie… al deze aspecten zullen op beeld worden vastgelegd. De fotoreeks zal de publicatie ondersteunen, maar ook gebundeld als fotoboek een aandenken vormen voor de deelnemers. De eindpublicatie wordt in het najaar van 2014 gerealiseerd, en gepresenteerd op een afsluitende studiedag in januari 2015. 2.2.3 Het Forum organiseert studiedagen voor rond relevante thema’s voor de sector, onder meer voor het belichten van onderzoeksresultaten Het Forum versterkt de deskundigheid van haar medewerkers en die van de sector door vorming 2.2.3.1 Studiedag beleid en organisatie i.s.m. de Ambrassade en Socius REALISATIE 2013 In co-organisatie met Socius en de Ambrassade zette het Forum een studiedag (17 oktober in Berchem) op poten waarbij medewerkers uit de sector de kans kregen zich onder te dompelen in de diversifiëring van middelen en organisatievormen. De dag werd druk bijgewoond door een 80-tal deelnemers.
23
Op het programma: - Organisatiemogelijkheden voor sociaal ondernemen - Wim Van Opstal - Welke flankerende maatregelen zijn er mogelijk voor vzw’s? - Rita De Graeve - Wat is 'crowdfunding' en hoe kan het ons inspireren? - Tom Alleman - Coopoly: maak spelenderwijs kennis met coöperatief ondernemen - Ariane Molderez - Wat zijn LETS, hoe kunnen we ze inzetten? - Anton Schuurmans - Een klare kijk op de BTW bij vzw's - Hendrik Deblander - De Sociale Innovatiefabriek - Kaat Peeters - Maatschappelijk verantwoord ondernemen en sociaal ondernemerschap: hoe pak je het aan als organisatie? - David Leyssens (Kauri), De Punt en deFilharmonie ACTIE 2014 Voor de derde maal op rij zullen het Forum voor Amateurkunsten, Socius en de Ambrassade in het najaar een studiedag organiseren voor medewerkers en bestuurders van de drie werkvelden. Mogelijks zal ook Locus bij de voorbereidingen en uitvoering worden betrokken. Inhoudelijk borduren we verder op de thema’s die voorgaande jaren aan bod kwamen. In 2014 zal het accent meer op samenwerking middenveld en privé komen te liggen. De vormingsrubriek op de website zal uitgebreid worden om relevante externe opleidingen, vormingen en workshops te vermelden. De maandelijkse sectormailing is hiervoor ook een geschikt kanaal. Op vraag van de sector kunnen steeds vormingsmomenten ingepland worden, deze worden georganiseerd in samenwerking met gespecialiseerde vormingsaanbieders. Het sectoroverleg en het personeelstreffen zijn ook uitgelezen momenten om korte themasessies aan te bieden. Op 25 maart 2014 organiseert het Forum een vorming ‘Competenties voor dummies’ in samenwerking met docent Peter Van Mullem van de Arteveldehogeschool in het kader van Oscar. Diezelfde dag kunnen geïnteresseerde amateurkunstenorganisaties een introductiegesprek over Oscar volgen. 2.2.3.2 Studiedag toekomstverkenning met het oog op ondersteuning bij meerjarenplanning i.s.m. De Ambrassade en Socius RESULTAAT 2013 Het Forum voor Amateurkunsten, Socius en de Ambrassade gingen samen in zee om, in voorbereiding van een volgende beleidsplanningsperiode, een studie uit te besteden over toekomstverkenning (zie 4.1.1 onderzoek). Op 6 december werden in aanwezigheid van ruim 100 deelnemers de resultaten aan de 3 werkvelden voorgesteld. In de namiddag gingen we per sector zelfs al even aan de slag met het ‘werkmateriaal’. Nadien zijn het eindrapport, prezipresentaties, matrixen en ander werkmateriaal online geplaatst en kenbaar gemaakt via de nieuwsbrief.
24
2.2.3.3 Overige vormingen & studiedagen Zoals steeds staat het Forum open voor vragen van collega-organisaties om input te geven rond amateurkunsten op hun ‘studiedagen’. Het project Mia Maakt Scène, een theaterproject met mensen in armoede, gaat in 2014 zijn finale fase in. De ervaringen met het project, en de opgedane kennis wordt gedeeld met het veld, partners en geïnteresseerden in januari 2015. Deze studiedag wordt in het najaar van 2014 uitgewerkt. Op 1 april organiseren we in samenwerking met FOV, FARO en de Verenigde Verenigingen een terrasconferentie voor lokale politici, lokale ambtenaren en spelers uit het middenveld (zie 5.5.4). In overleg met Socius en de Ambrassade plannen we in het najaar opnieuw een studiedag met als focus de organisatiestructuur en management (zie verder). 2.2.4 Het Forum biedt ondersteuning m.b.t. organisatieontwikkeling en integrale kwaliteitszorg RESULTAAT 2013 Kwaliteitszorg (o.a. tevredenheidsmeting gebruikers) wordt geagendeerd op het sectoroverleg amateurkunsten. Ondersteuningsvragen worden in kaart gebracht. Op vraag van de directeurs is in meer ingezet op uitwisseling en het voorzien van input rond personeelsbeleid. Zaken zoals verloning binnen de sector, ondersteuning van medewerkers, VTO-beleid,... worden op het DOL geagendeerd. Vormingsvragen vanuit de sector worden zo veel mogelijk opgenomen. We brengen vormingsbehoeften in kaart en bieden vorming op maat aan waar mogelijk. In 2013 is een vorming rond BTW ingericht ihkv een studiedag i.s.m. Socius en de Ambrassade. ACTIE 2014 Het Forum biedt ook ondersteuning en kennisdeling op vlak van zakelijke aspecten: we vernoemen hierbij de Wet op de Overheidsopdrachten, waarvoor we via een ondersteunende werkgroep samen met onder meer Sociare, de Ambrassade en de Verenigde Verenigingen willen werken aan modeldocumenten, deze zullen dan in de sector ingezet kunnen worden. Verder plannen we in 2014 een aantal digitale brochures over zakelijke aspecten als vzwwetgeving, BTW-regels, …. in samenwerking met de sectororganisaties, die deze brochures kunnen inzetten voor de achterban. Het Forum bundelt ook de informatie op amateurkunsten.be.
25
Het Forum participeert op uitnodiging van FARO aan een collegagroep IKZ, met het oog op uitwisseling rond de aanpak en werkwijze rond interne kwaliteitszorg in de collegasteunpunten. 2.2.5 Het Forum volgt op accurate wijze de samenwerkingsprojecten i.h.k.v. het Bijzonder Fonds op REALISATIE 2013 Jaarlijks investeert de Vlaamse Overheid via het Bijzonder Fonds 225.000 ! voor het uitwerken van inhoudelijke samenwerkingsverbanden tussen de amateurkunstenorganisaties onderling en/of partners uit de professionele kunsten, het sociaal-cultureel werk, erfgoed, welzijn, jeugd, onderwijs, enz. Het Forum stimuleert de opzet van waardevolle samenwerkingsverbanden waarbij expertise, netwerken en doelgroepen worden gedeeld. Aanvraagdossiers voor het jaar 2013 werden bij het Forum ingediend op 1 oktober 2012 of 1 mei 2013. Het Forum volgt de dossiers administratief op en zorgt voor communicatie over de initiatieven en projecten, bijvoorbeeld via een bezoek van een blogreporter, Facebook en nieuwsbrieven. Indien mogelijk wonen medewerkers van het Forum publieksmomenten van deze projecten bij. Na afronding van een project kan het ook ontsloten worden via de praktijkenbank. Enkele bijzondere projecten van de editie 2013 zijn onder meer: The Big Draw, Sport in Beeld, Vàmomos, Azertyplatform en Muzikantendag Anders. Stuk voor stuk projecten die vernieuwen en een breed publiek bereiken. ACTIE 2014 In 2014 investeert de Vlaamse overheid via het Bijzonder Fonds opnieuw 225.000 euro in de amateurkunstensector. Het Forum volgt het Bijzonder Fonds voor de amateurkunsten nauwkeurig op. Zo stimuleren we onderlinge samenwerking en samenwerking met verwante sectoren en het actief zoeken naar opportuniteiten. Daarnaast faciliteert het Forum de praktische aanvraag- en uitbetalingsprocedure. Aanvragen kunnen twee keer per jaar ingediend worden, voor werkingsjaar 2014 is dat op 1 oktober 2013 en 1 mei 2014. Het Forum staat ook in voor expertisedeling en -uitwisseling via onder meer de praktijkenbank van de website en via de digitale nieuwsbrieven. Projecten kunnen op vraag van nabij worden opgevolgd. Medewerkers van het Forum wonen regelmatig publieksactiviteiten uit de projecten bij en er worden bloggers ingeschakeld voor berichtgeving. In 2014 wordt het reglement geactualiseerd. Innovatie, samenwerking, interdisciplinaire werking en doelgroepenwerking staan voorop. Het geactualiseerde reglement treedt in werking voor de aanvragen van werkingsjaar 2015 (dus vanaf de aanvraagronde van 1
26
oktober 2014). Ook de bijhorende documenten (aanvraagformulier, onkostennota, evaluatieverslag…) worden opgefrist. Het Agentschap ontvangt jaarlijks een overzicht van de evaluatieverslagen van de projecten.
27
Strategische doelstelling 3 De amateurkunstensector is een volwaardige partner in een stevig netwerk van aanverwante sectoren
VLAMO – En Avant, Marche! 2012 Stephan Vanfleteren
OD 3.1 Het Forum bouwt haar netwerk met aanverwante sectoren verder uit met het oog op samenwerking, kennisdeling en gemeenschappelijke visieontwikkeling Het Forum verdiept zich in de werking van volgende prioritaire sectoren zodat samenwerking vlotter verloopt: onderwijs, DKO, kunsteducatie, lokaal cultuurbeleid, professionele kunsten en erfgoed Het Forum bouwt haar contacten met sectoren op de snijlijn verder uit en onderhoudt bestaande netwerken 3.1.1 KUNSTEN REALISATIE 2013 Samenwerking met de professionele kunsten wordt gezocht, bijvoorbeeld in het kader van de Week van de Amateurkunsten, de Kunstendag voor Kinderen, Klassekunst en
28
!
andere. Ook Bozar zocht toenadering tot amateurkunsten, wat uitmondde in een gesprek met een aantal vertegenwoordigers van onze sector. De inspiratiedag voor de WAK 2014 op 14 november 2013 was een succes, mede dankzij de inzet van de Vlaamse Opera in Gent, waar we ook te gast waren. We hopen deze vruchtbare samenwerking in 2014 te kunnen verderzetten. Op vraag van Compagnie Cecilia werd via Koor&Stem en eigen commucatiekanalen mee opgeroepen naar amateurkoorzangers voor de voorstelling ‘Soldaat Facteur & Rachel’, die voor deze theaterproductie in het kader van 100 jaar Eerste Wereldoorlog een koort van een 40-tal amateurzangers op scène bijeen wil brengen. Een 120-tal koorzangers van over heel Vlaanderen zullen participeren. ACTIE 2014 Er worden regelmatige contacten onderhouden met de steunpunten van de professionele kunsten. Het sociaal-artistiek werk dat zich binnen het kunstendecreet situeert leunt vaak bijzonder nauw aan bij amateurkunsten en de sociale en inclusie projecten die onze sector . Er wordt dan ook regelmatig contact gelegd ifv delen van good practices. Het Forum is partner in ‘Kiezen voor Kunst’, een initiatief van diverse partners uit het culturele veld dat in de aanloop naar de verkiezingen een krachtige boodschap wil overbrengen aan een breed publiek rond de stem die eenieder heeft in het cultuurbeleid. Het grote cultuurdebat van 25 april zal worden gelinkt aan de campagne ‘Ik Kies voor Kunst’. De sector amateurkunsten zal de campagne mee in de picture brengen via diverse communicatiekanalen. In het kader van de WAK wordt ook in 2014, met mooie voorbeelden van de pilootprojecten tijdens de WAK 2014, verder nagegaan of andere professionele kunsthuizen in de toekomst met de WAK aan de slag willen/kunnen gaan. Ook zal er met de reeds actieve kunsthuizen (zij die iets organiseren tijdens de WAK 2014) hun participatie geëvalueerd worden en bekeken worden of er een meer diepgaande samenwerking kan worden opgezet. Bozar spreekt een sterke interesse uit om in de toekomst vaker samen te werken met amateurkunsten. Na de Canvascollectie wil men graag verder een platform aanbieden aan amateurkunstenaars. Het Forum legt de brug tussen de sector amateurkunsten en Bozar, m.b.t. sectorevenementen die er kunnen doorgaan. Verder wordt nagegaan of er in 2016 een grote samenwerking mogelijk is rond de Week van de Amateurkunsten. Als apotheose van de WAK 2016 die rond diversiteit en veelzijdigheid draait zouden we graag een weekend lang met amateurkunstenaars en –verenigingen Bozar betrekken. We volgen ook het project Atelier De Stad, een nieuw format van Canvas die beroep doet op lokale partnerships die vernieuwende kunstprojecten uit de grond stampen in
29
verschillende steden. We gaan na waar opportuniteiten liggen voor de amateurkunstensector. We communiceren mee rond de verschillende mobiliserende artistieke projecten die zullen worden gerealiseerd. 3.1.2 ERFGOED De link met erfgoed blijft tot het interesseveld van het Forum behoren aangezien de werking vaak op een snijlijn plaatsvindt. REALISATIE 2013 Samen met OPENDOEK en Danspunt zetelt het Forum in de stuurgroep rond het pilootproject waarin de stad Mechelen als casus voor erfgoed in de podiumkunsten onder de loep wordt genomen, een project opgezet door Het Firmament. Verder blijven we in contact met FARO (Gregory Vercauteren) om kennis te delen en projecten af te toetsen. We bereiden samen een inspiratiegids voor waarbij de kruisbestuiving tussen amateurkunsten en erfgoed centraal staat. Hiermee willen we cultuurbeleidscoördinatoren, maar ook erfgoedwerkers en amateurkunstenaars/verenigingen stimuleren elkaar vaker de hand te reiken. Diverse voorbeelden met uiteenlopende invalshoeken kunnen hierin een plaats krijgen. Een veldschets en good practices vormen de ruggengraat van deze brochure. Het Forum is ook vertegenwoordigd in de stuurgroep ‘erfgoedzorg in de kunsten’, een project van Packed. Een pilootcase amateurkunsten zal de geplande toolbox voeden. Tussen Erfgoeddag en de Week van de Amateurkunsten bestaat een goede wisselwerking. Aangezien beide evenementen in dezelfde periode plaatsvinden, ondersteunen we elkaar in de promotie en communicatie. ACTIE 2014 Als amateurkunstensector vinden we het belangrijk dat de erfgoedsector haar rol opneemt als expert. De amateurkunstensector kan bruggen bouwen, toeleiden en signaleren. Dit doen we in 2014 door middel van vermelde inspiratiegids en door overleg en samenwerking. Het Forum lanceert de inspiratiegids op 1 april in de marge van de Terrasconferentie. Tussen Erfgoeddag en de Week van de Amateurkunsten bestaat een goede wisselwerking. Aangezien beide evenementen in dezelfde periode plaatsvinden, ondersteunen we elkaar in de promotie en communicatie. In 2014 vinden de Week van de Amateurkunsten en de Erfgoeddag elkaar ook concreet in het kader van het project ‘50 jaar migratie’. Vanuit FARO ontstond een samenwerking met het Forum en andere steunpunten, waardoor de sector amateurkunsten betrokken
30
werd bij de publicatie van het boekje ‘Thuis’. Op initiatief van FARO werd een fotowedstrijd opgezet in het kader van ‘50 jaar migratie, in samenwerking met Centrum voor Beeldexpressie en het Forum. De prijsuitreiking van de fotowedstrijd combineren we met een WAK/Erfgoeddagactiviteit in Antwerpen over de Turkse Ebru-kunst op 27 april (ook Erfgoeddag) in samenwerking met UTV (Unie van Turkse verenigingen), FARO en Fameus. Het Forum volgt de opname van een pilootcase over amateurkunstenerfgoed in de toolbox voor erfgoedzorg in de kunstensector van PACKED op. Resonant, het steunpunt voor muzikaal erfgoed, werkt een traject rond hafabra-erfgoed uit, het Forum en Vlamo volgen op. Een van de doelstellingen is hafabra als immaterieel erfgoed te laten herkennen. Erfgoed is een van de verwante beleidsdomeinen waarmee samenwerking kan gezocht worden in het kader van het Bijzonder Fonds. Het Forum overlegt met de landelijke expertisecentra omtrent hun rol en ondersteuningsbeleid voor de amateurkunstensector. Indien voldoende interesse vanuit de hele amateurkunstensector plannen we in 2014/2015 een kennismakingsronde tussen expertisecentra erfgoed en de amateurkunstensector. Dit met het oog op uitwisseling en afstemming. 3.1.3 CIRCUS REALISATIE 2013 Met het Circuscentrum Vlaanderen onderhouden we een goed contact. Bieke en Katrien gingen in gesprek met het oog op uitwisseling en afstemming. Heel wat kinderen en jongeren zijn in hun vrije tijd actief in circus, waardoor we soms een gemeenschappelijke agenda hebben. Ook zaken rond beleid en belangenbehartiging zijn gelijklopend. ACTIE 2014 Ook in 2014 gaan we in gesprek met het Circuscentrum en bekijken we waar onze agenda’s samenlopen en afstemming vragen. 3.1.4 DKO REALISATIE 2013 Het Forum volgde de verdere ontwikkelingen rond de hervorming van het deeltijds kunstonderwijs op. Filip Verneert (Muziekmozaïek) en Bieke vertegenwoordigden in de
31
klankbordgroep hervorming deeltijds kunstonderwijs de sector amateurkunsten. De sector amateurkunsten betreurt dat in de tweede conceptnota al heel wat initiële voornemens werden afgezwakt. Het terugschroeven van de oriënterende fase, te weinig aandacht voor niet-middenklasse-leerlingen, de opnieuw sterkere tweedeling notenleer/bespelen instrument, de focus op receptieve muziekeducatie en de hoge kostprijs voor deelname aan het deeltijds kunstonderwijs verontrusten onze sector. Onze sector formuleerde haar argumenten en standpunten in een nota m.b.t. de hervorming van het DKO. De nota werd gevoed vanuit het sectoroverleg amateurkunsten en werd bezorgd aan het kabinet onderwijs en de leden van de klankbordgroep hervorming DKO. Begin 2013 verleende het Forum voor Amateurkunsten haar medewerking aan OVSG. Hans Laureyn van de pedagogische begeleidingsdienst deeltijds kunstonderwijs diende bij het Department onderwijs een pilootproject in gericht op ervaringsgericht kunstonderwijs met aansluiting bij de amateurkunstensector. Jammer genoeg werd dit initiatief niet weerhouden voor financiële ondersteuning. ACTIE 2014 Het Forum volgt eventuele verdere ontwikkelingen m.b.t. de hervorming van het DKO verder op. De verwachting is echter dat er in 2014 geen noemenswaardige bewegingen zullen zijn op dit vlak. De hervormingsplannen zullen vermoedelijk pas bij de aanstelling van een volgende minister van onderwijs verdere impulsen krijgen, of van meet af aan opnieuw bekeken worden. We maken de nieuwe minister van onderwijs erop attent dat een hervorming van het DKO wenselijk is. En dat we vragende partij zijn voor een sterkere link tussen het deeltijds kunstonderwijs en het amateurkunstenveld. Katrien maakt opnieuw deel uit van de stuurgroep Dag van het DKO. In het WAKinspiratieboekje krijgt het DKO een plek als mogelijke partner voor lokale WAKcoördinatoren. 3.1.5 ONDERWIJS 3.1.5.1 Dagonderwijs REALISATIE 2013 Onze sector zoekt partnerships in onderwijs. Via Canon Cultuurcel, Klasse, centra voor leerlingenbegeleiding, pedagogische begeleidingsdiensten, brugfiguren,... worden raakvlakken gezocht en pistes bekeken voor meer actieve kunstbeoefening in het onderwijs. Zo werd in 2013 het SPEEL*GOED boekje verdeeld via de brugfiguren van enkele scholen.
32
ACTIE 2014 In het kader van de WAK 2015 met als thema De Kleine Artiest gaan we in overleg met CANON Cultuurcel en de redacteurs van het tijdschrift Klasse om te zien op welke manier constructief kan worden samengewerkt. 3.1.5.2 Klassekunst REALISATIE 2013 In het kader van de WAK werd opnieuw de wedstrijd Klassekunst georganiseerd. Op die manier proberen we actief in te zetten op een samenwerking met dagonderwijs. Met deze wedstrijd riepen we scholen en klassen op om te tonen wat ze in petto hebben tijdens de WAK. Er werden tal van mooie projecten ingediend. Een jury met deskundigen (uit het onderwijs, uit kunsteducatieorganisaties en van CANON Cultuurcel) koos diverse projecten uit die beloond werden met een educatief pakket. De communicatie rond deze wedstrijd verliep o.a. via het tijdschrift Klasse, via de nieuwsbrief van CANON Cultuurcel en de nieuwsbrief van Dynamo. ACTIE 2014 In 2014 vindt opnieuw de wedstrijd Klassekunst plaats. Kleuter-, lagere en middelbare scholen dienen kunstprojecten, activiteiten en events in die ze tijdens het schooljaar 2013-2014 realiseren. De voorwaarde is dat het om kunstprojecten gaat, op eender welk moment tijdens het schooljaar, maar er dienen amateurkunstenaars bij betrokken te worden. Er zetelt iemand van Dynamo3 in de jury van Klassekunst, alsook iemand van zZmogh. Klassekunst 2014 wordt ook via de nieuwsbrieven van Dynamo, CANON Cultuurcel, Klasse en MOS verspreid. Verder worden alle onderwijskoepels aangeschreven, alsook de lerarenopleidingen (zodat de leerkrachten in spe die stage doen geprikkeld kunnen worden om met hun stageklas of –school te participeren). In het kader van WAK 2015 De Kleine Artiest worden de contacten met CultuurNet (‘Vlieg’) en Canon Cultuurcel verder uitgebouwd om samen projecten en trajecten rond dit thema op te zetten. De scholen willen we in dit kader zeker en vast actief betrekken! 3.1.5.3 Expertisenetwerken cultuureducatie (ENCE) REALISATIE 2013 Aangezien ENCE’s op regionaal niveau partners uit de cultuur-, jeugd- en onderwijssector bij elkaar willen brengen houdt het Forum alvast contact met deze netwerken. We kozen ervoor met één ervan, nl. ENCE Gent-Eeklo, nauw betrokken te zijn. Dit door deelname aan de stuurgroepen. Het eerste jaar werd vooral gefocust op het bepalen van prioriteiten van dit expertisenetwerk.
33
Met de overige 6 ENCE’s maakte het Forum kennis tijdens een meet and greet, georganiseerd door het Departement Cultuur en CANON Cultuurcel. Dit in oktober 2013. Op basis van deze meeting wil het Forum graag terugkoppelen naar de brede sector, maar het blijft voorlopig wachten op verdere bekendmaking van de toekomstkoers die men wil varen. De aanwezige ENCE’s kregen naast een korte voorstelling over de sector ook een goodie bag mee met relevante informatie over de amateurkunstensector. ACTIE 2014 Het Forum blijft betrokken bij ENCE Gent-Eeklo. Niet als lid van de stuurgroep, maar wel als lid van de algemene vergadering en klankbord in de zijlijn. Aangezien het Forum voor Vlaanderen en Brussel werkt houden we verder contact met alle netwerken. Niettemin vinden we het opportuun om één netwerk van dichterbij te volgen om kennis en ervaring op te doen m.b.t. het potentieel dat in dergelijke netwerken ligt voor onze sector. Na een eerste kennismaking tussen het Forum en elk van de 7 ENCE’s, bekijken we samen met de overheid (Departement Cultuur en CANON Cultuurcel) op welke manier de informatie tussen beide sectoren beter kan doorstromen. Het Forum voor Amateurkunsten schaart zich volop achter de nieuwe website Cultuurkuur.be, die een brug wil slaan tussen de scholen en de verschillende kunsteducatieve partners. Vanuit het Forum maken we mee promotie voor dit platform en we volgen op of het kunsteducatieve aanbod van de amateurkunstenorganisaties een plekje krijgt op dit platform. Verdere initiatieven rond het SPEEL*GOED boekje zullen ook bekendgemaakt worden via Cultuurkuur.be. 3.1.6 KUNST- EN CULTUUREDUCATIE REALISATIE 2013 Kunsteducatie blijft een speerpunt in de werking van de verschillende amateurkunsten-organisaties. Het is dan ook evident dat het Forum voldoende aandacht blijft besteden aan dit thema. Dit uitte zich afgelopen jaar in verschillende acties. De amateurkunstensector ontwikkelde over de jaren heen heel wat kunsteducatieve uitgaven met als doel te inspireren, te enthousiasmeren en concrete handvaten aan te reiken voor wie onmiddellijk aan de slag wil in de vrije tijd of op school. In 2013 bundelde het Forum titels en uitleg in een handige overzichtsbrochure onder de noemer ‘Kunst Beleven’. Deze werd gedrukt op 500 exemplaren. Ondermeer de ENCE’s, deelnemers van de trajectbegeleiding, organisaties uit de jeugdsector, leden van ACCE en participanten van de studiedag rond cultuureducatie ontvingen een exemplaar. Het document is ook online raadpleegbaar.
34
De stafmedewerker beleid nam een sessie voor haar rekening tijdens een trefdag en avond rond lokaal cultuureducatiebeleid (23 oktober 2013 in Antwerpen). Een initiatief van LOCUS, Departement Cultuur, Jeugd, Sport &Media, ACCE, CANON Cultuurcel, Vitamine C, de Ambrassade en stad Antwerpen. Op basis van een 50-tal trajectbegeleidingen lokaal amateurkunstenbeleid duidde Elke welke ondersteuning amateurkunstenaars kunnen gebruiken, wat amateurkunstenorganisaties kunnen betekenen voor het lokale kunsteducatiebeleid en welke aandachtspunten best in acht worden genomen. Dit alles aan de hand van cijfermateriaal en concrete voorbeelden. Daarnaast getuigden Koor&Stem en KUNSTWERKT hoe je als lokale actor concreet aan de slag kan gaan om kunsteducatie kwalitatief gestalte te geven. We kregen de kans om in overleg te gaan met het Departement over de nota Doorgroeien in Cultuur (een initiatief van ministers Smet en Schauvliege). Het Forum inventariseerde op hun vraag welke acties uit het amateurkunstenveld een plaats kunnen krijgen in de nota. De nota bleek vooral te focussen op een opsomming van reeds gerealiseerde of te realiseren acties. Ondermeer de amateurkunstensector is vragende partij naar meer visie en beleidsmaatregelen i.h.k.v. kunst- en cultuureducatie. Vanuit de SARC werd met enkele sectorraden een gemeenschappelijk advies geformuleerd m.b.t. de nota. In 2013 vond verder overleg plaats rond samenwerking m.b.t. de Kunstendag voor Kinderen, een initiatief van minister Schauvliege dat gerealiseerd wordt vanuit Kunsten & Erfgoed, in 2013 op zondag 17 november. We zorgden voor informatiedoorstroming naar onze sector, Muziekmozaïek en Vlamo namen deel. We communiceerden mee rond de Kunstendag en er werd een artikel rond amateurkunsten opgenomen in hun krantje. Onze publicatie SPEEL*GOED werd verder verspreid via diverse kanalen. In het totaal zijn niet minder dan 10.500 exemplaren verspreid. De inspiratiegids bereikt zo’n 60% gezinspubliek, 20% onderwijsinstellingen, 10% jeugdbewegingen, 5% welzijnsorganisaties en 5% kunsteducatieve organisaties. ACTIE 2014 Kunsteducatie -en de activiteiten, netwerkmomenten en informatiedragers die partners errond realiseren- worden van nabij opgevolgd. Enerzijds willen we de amateurkunstensector hierin vertegenwoordigen en verder op de agenda krijgen. Anderzijds willen we vanuit amateurkunsten zelf actief inzetten op kunst- en cultuureducatie. Het Forum doet verder inspanningen om het bestaande kunsteducatieve aanbod uit onze sector bekend te maken. Dit via de overzichtsbrochure ‘Kunst Beleven’ maar ook door verspreiding van het cursusaanbod per kunstdiscipline. In het kader van de WAK 2015 zullen in de loop van 2014 contacten aangeknoopt worden met verschillende mogelijke partners, zoals CultuurNet, CANON Cultuurcel maar ook verschillende kunsteducatieve organisaties, met als doel acties, projecten en
35
samenwerkingen te realiseren. Ook zal, onder de noemer van De Kleine Artiest, het project SPEEL*GOED nieuw leven worden ingeblazen. Via de verdere verspreiding van de kunsteducatieve publicatie SPEEL*GOED – o.a. specifieke doelgroepen - willen we sensibiliserend werken rond kunsteducatie in de gezinscontext, het verenigingsleven en op school. Het Forum gaat na of we op een zinvolle manier workshops kunnen aanbieden voor kansengroepen. Het Forum toont zich bereid om mee uitvoering te geven aan de conceptnota Doorgroeien in Cultuur. Op initiatief van de overheid zetten we samen met de amateurkunstensector onze schouders onder de realisatie van bepaalde acties. In elk geval houden we de aandacht rond het belang van kunsteducatie hoog op de (politieke) agenda. Ook worden verdere initiatieven vanuit de SARC m.b.t. insteek naar het beleid toe rond kunst- en cultuureducatie opgevolgd en brengen we inhoud in vanuit onze sector. Tijdens ons studiebezoek naar Nederland (27/28 maart) wisselen we met de medewerkers van het LKCA (Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst) van gedachten omtrent visie en praktijk rond kunsteducatie. Drie medewerkers van het Forum voor Amateurkunsten wonen op 4 februari de Dag van Cultuureducatie bij en blijven zo alert voor de bewegingen in het veld. Met grote interesse volgen we de publicatie van LOCUS op. Vanuit het lokaal cultuurbeleid wordt namelijk gewerkt aan een portfolio rond cultuureducatie, waarbij ook amateurkunsten een plaats krijgen. Hierover voeren we de nodige communicatie-acties. Tot slot blijven we betrokken bij het onderzoek Cultuur in de Spiegel - Vlaanderen en zetelen we in de klankbordgroep. Dit onderzoeksproject van het HIVA en VUB (in opdracht van CANON Cultuurcel) loopt nog tot 2016. Bedoeling is een kader te ontwikkelen voor cultuureducatie, dat geïmplementeerd kan worden in het formele kleuter-, lager en secundair onderwijs. Benedikte volgt de klankbordgroep op. In het voorjaar van 2014 zal fase 2 van het onderzoek aflopen en komt een document ter beschikking dat de ontwikkeling zal beschrijven van kinderen en jongeren op vlak van cultuureducatie en een evolutie schetst van hun cultureel bewustzijn. Verder zal in 2014 een korte onderzoeksfase (lesobservaties, interviews met lesgevers en focusgroep met directies) ingebouwd worden van drie maanden om de mogelijkheden van het onderzoek Cultuur in de Spiegel af te toetsen in het Deeltijds Kunstonderwijs. Het Forum ontsluit de resultaten van de verschillende onderzoeksfasen via de gebruikelijke communicatiekanalen (website, nieuwsbrief, sectoroverleg).
36
3.1.7 JEUGD 3.1.7.1 Kinderen, jongeren en amateurkunsten REALISATIE 2013 Vanuit de wetenschap dat kunst beleven en het actief beoefenen van kunst van jongs af aan latere receptieve en actieve cultuurparticipatie bevordert ligt in de jeugdsector een belangrijke partner voor de amateurkunsten. Met De Ambrassade, Formaat, VVJ en andere jeugdpartners werd regelmatig overlegd m.b.t. de link jeugd en amateurkunsten. Met De Ambrassade werd op verschillende fronten samengewerkt (zie 2.2 vorming en 4.1 onderzoek). ACTIE 2014 In 2014 worden krijtlijnen uitgezet voor een samenwerking met de jeugsector voor de Week van de Amateurkunsten 2015 in het kader van De Kleine Artiest. Jeugdwerkorganisaties, jeugdhuizen, jeugddiensten zullen aangesproken worden om mee te communiceren en te initiëren rond de WAK. 3.1.7.2 Jeugdcultuur REALISATIE 2013 Aangezien 71% van de 14- tot 17-jarigen in de vrije tijd kunst beoefent, blijft jeugdcultuur een belangrijk aandachtspunt in de trajectbegeleiding. Op vraag van VVJ gaf het Forum een uiteenzetting over jeugdcultuur, meer bepaald actieve kunstbeoefening, aan beginnende jeugdconsulenten. ACTIE 2014 Aandacht voor jeugdcultuur in de trajectbegeleiding en vorming voor jeugdconsulenten zijn intussen vaste waarden en worden ook in 2014 herhaald i.s.m. VVJ. Op verzoek van Meetjesman & Comeet zal het Forum op 6 februari een inspirerende sessie verzorgen rond jeugdcultuur/erfgoed/actieve kunstbeoefening op een warming-up moment voor de Meetjeslandse gemeenten die intekenden op het project ‘Stroatluêpers’. Hiermee willen de jeugddiensten uit het Meetjesland jongeren op een participatieve en artistieke manier in contact brengen met het Meetjeslandse dialect.
37
3.1.7.3 Bovenlokale projecten artistieke expressie in jeugdhuizen REALISATIE 2013 Op vraag van Formaat (koepelorganisatie jeugdhuizen) stapte het Forum in het najaar in een samenwerkingsverband met Formaat, Demos, VVJ, LOCUS en het Forum voor Amateurkunsten. Bedoeling is om tot een gemeenschappelijke visie te komen omtrent artistieke expressie in jeugdhuizen. Een 35-tal jeugdhuizen kregen immers middelen om een artistieke werking uit te bouwen. De expertise van bovenvermelde steunpunten moet hen op weg helpen dit op een zo goed mogelijke manier te vertalen naar de realiteit. ACTIE 2014 In 2014 blijft Elke actief participeren aan de coalitie met Formaat/Forum/LOCUS/Demos en VVJ. - er wordt werk gemaakt van een charter (visie, neuzen partners in dezelfde richting krijgen, finaliteit, engagement) - het Forum staat mee in voor de communicatie over deze projecten (oa. imago van de jeugdhuizen oppoetsen) - verder treedt het Forum, als bovenbouwpartner, op als ‘ambassadeur’ van de bovenlokale artistiek-expressieve projecten (als intermediair naar bv. de amateurkunstenorganisaties, regionale netwerken, gemeenten, ENCE, enz) - het Forum bekijkt of ze een trekkende rol kan opnemen in een focusgroep jeugdhuizen en amateurkunsten - indien mogelijk krijgen jeugdhuizen een forum/toonmoment op één van onze evenementen 3.1.8 SOCIAAL-CULTUREEL VOLWASSENENWERK REALISATIE 2013 Met het sociaal-cultureel volwassenenwerk wordt frequent samengewerkt. Op tal van netwerk- en overlegmomenten zitten we met Socius en FOV aan tafel. Er wordt frequent samengewerkt rond onderzoek, vorming, beleid en belangenbehartiging (zie 2.2 vorming en 5.1 beleid). Belangrijke spelers binnen het sociaal-cultureel volwassenenwerk zijn de Vormingpluscentra. Zij hebben binnen hun werking heel wat accenten die gelijk lopen aan onze decretale opdrachten. Om tot een verhoogde kruisbestuiving te komen, informatie uit te wisselen en toekomstige samenwerkingsverbanden te verkennen, kwamen beide sectoren -aangevuld met medewerkers van Wisper en Amarant- op 24 oktober samen in Gent. Tijdens een 12-tal ‘open spaces’ (een efficiënte werkvorm voor grote groepen waarbij het uitgangspunt complex en toekomstgericht is) onder begeleiding van Jim Baeten (Tri.zone) kregen de talrijk opgedaagde deelnemers (35) de kans om bruggen te bouwen, elkaar te inspireren en ideeën uit te wisselen.
38
In het verlengde daarvan werd het Forum nog eens uitgenodigd tijdens een intern overleg van Wisper. De focus lag op het aanspreken van niet-georganiseerde amateurkunstenaars (overlap doelgroep) en het zoeken naar innovatie. Het Forum voor Amateurkunsten kreeg verder de kans om deel uit te maken van de jury voor de Vlaamse Cultuurprijs voor Sociaal-Cultureel Volwassenenwerk. Dit omvatte het naar voor schuiven van potentiële laureaten, een juryzitting en bijwonen van de prijsuitreiking. Vormingplus Citizenne werd uitgeroepen tot winnaar voor 2014. ACTIE 2014 Met Socius wordt samengewerkt rond vorming en onderteuning van achterbanorganisaties (zie 2.2 vorming). Met FOV wordt samengewerkt rond belangenbehartiging en wordt de terrasconferentie rond het middenveld en het lokale beleid voorbereid (zie 5.1 beleid). Na de positieve evaluatie van de trefdag amateurkunsten & Vormingpluscentra, proberen we de aandacht voor deze sector hoog te houden. Om een zicht te hebben op de vruchten van deze ontmoeting zetten we in op: - communicatie van de evaluatie - bevraging en communicatie van korte en middellange termijn effecten - nieuwsbrief met good practices - het stimuleren van samenwerkingsverbanden (project- en beleidsmatig) - faciliterende rol wanneer één of meerdere amateurkunstenorganisaties met één of meerdere Vormingpluscentra rond de tafel willen zitten rond een specifiek thema - overleg met de FOV of Socius of dergelijke meeting, maar dan met meerdere actoren zinvol is in 2015? In de loop van 2014 nodigen we Wisper uit op een sectoroverleg. De focus van het gesprek komt allicht te liggen bij kunsteducatie, elkaar versterken, interdisciplinair werken en innovatie. In het voorjaar van 2014 maakt de stafmedewerker beleid deel uit van de jury van de Prijs voor het Vrijwilligerswerk, georganiseerd door de Verenigde Verenigingen. 3.1.9 WETENSCHAP & INNOVATIE REALISATIE 2013 Het Forum voor Amateurkunsten werd lid van de Algemene Vergadering van de Sociale Innovatiefabriek. Hierin zijn zowel bedrijven als middenveldorganisaties vertegenwoordigd. Deze vzw ondersteunt sociaal ondernemerschap en sociale innovatie. We waren aanwezig op de officiële opening van de Sociale Innovatiefabriek en woonden diverse praktijkverhalen bij. De coördinator van SIF maakte het initiatief ook bekend op
39
een studiedag omtrent diversifiëring van organisatievormen in oktober 2013. Ook uit de amateurkunstenhoek komen vaak vernieuwende projecten. Deze werden mee op de kaart gezet, bv. tijdens de studiedag omtrent diversifiëren van alternatieve financiërings- en organisatiemodellen. ACTIE 2014 Het Forum blijft lid van de Algemene Vergadering van de Sociale Innovatiefabriek. Op die manier proberen we vinger aan de pols te houden wat reilt en zeilt op vlak van sociale innovatie. Elke woont in januari de Sociale Innovatiesummit bij. Een dag waarop aanwezigen samen ervaringen, samenwerkingen en toekomstmogelijkheden bespreken, met als doel sociale innovatie en sociaal ondernemerschap samen een boost te geven. Verder gaan we op zoek naar aanknopingspunten tussen sociale innovatie en amateurkunsten door trefmomenten bij te wonen en een persoonlijk gesprek aan te vragen. Hierop kunnen thema’s zoals de herbestemming van kerken of inspelen op gehoorschade bij ouderen aan bod komen.
40
. Vraag en Gedeelde ct voor elover sectogdhuizen, , bibliothesteuning.
en we uitgeven. Een een cultuaarde voor vragende geving van
Strategische doelstelling 4 De amateurkunstensector profileert zich als één herkenbaar en kwalitatief geheel en is bekend bij een zo breed en gediversifieerd mogelijk publiek
MEMORANDUM
KOOR&STEM — Pluis het uit
OD 4.1 Onderzoek en visieontwikkeling amateurkunsten Het Forum initieert, analyseert en ontsluit onderzoek omtrent actieve cultuurparticipatie 4.1.1 Samenwerken met hogescholen, universiteiten & onderzoeksinstellingen teren in het aantrekken van nieuwe partnerlanden. Dit is enkel morond amateurkunsten
gelijk met financiële steun van Vlaanderen en/of Europa. Vanuit ditzelfde netwerk worden ook mogelijkheden afgetast rond het REALISATIE 2013 opzetten van pan-Europees vergelijkend kwantitatief onderzoek.
Het Forum verzamelde en bundelde het derde jaar op rij thesisonderwerpen uit de sector. Deze werden bezorgd aan de Wetenschapswinkel en 41 heeft onderzoekers uit 8 te Het Vlaamse amateurkunstenlandschap heel wat verschillende universiteiten en hogescholen. Door proactief te handelen willen we bieden en verdient steun als internationaal ‘exportproduct’. thesisstudenten gericht inspireren en streven naar resultaten die er toe doen voor de Internationale mobiliteit, uitwisseling en projectmatige samensector.
werking over landsgrenzen heen is een must. Een grondige evaluatie en bijsturing van de internationale projectwerking vanuit een langetermijnvisie dringt zich op.
41 In het Europees cultuurprogramma vinden we graag zichtbare accenten rond (amateur)kunsten terug. We zijn immers met veel
In 2013 werden niet minder dan 12 onderzoeksvragen gelanceerd: - Hoe kan Creatief Schrijven vzw het Customer Relationship Management verbeteren (Creatief Schrijven) - Zingen voor verdraagzaamheid. De ontwikkeling van het Europees netwerk voor koorzangers (Koor&Stem) - Ik ben jong en zing in een koor!? Wat zijn de behoeften en verwachtingen van jongeren die in koor willen zingen? (Koor&Stem) - Levenslang zingen! Een onderzoek naar zangcultuur in het onderwijs (Koor&Stem) - Kankeramazone (OPENDOEK) - Mensen in armoede (OPENDOEK) - Merken (OPENDOEK) - Opleiding figurentheater (OPENDOEK) - Lidmaatschapsbijdrage (OPENDOEK) - Drie onderwerpen aangereikt door Muziekodroom: Auteurswetgeving versus promotie artiesten - Verhouding tussen bandfees en ticketprijzen versus costings van concertorganisatoren - Tewerkstelling in de Vlaamse / Belgische muziekindustrie (via Poppunt) - Welke plaats krijgen amateurkunsten in de gemeentelijke meerjarenplannen? (Forum voor Amateurkunsten) - Bevatten partijpolitieke programma’s sporen van amateurkunsten? (Forum voor Amateurkunsten) Voor enkele onderwerpen werden bereidwillige studenten gevonden die het onderwerp onder de loepe namen. Relevante eindwerken die betrekking hebben op amateurkunsten, een deeldiscipline of flankerende randvoorwaarden zijn te vinden op www.amateurkunsten.be > kennis en expertise > verhandelingen. De contacten met de Universiteit Gent – vakgroep Sociologie waren in 2013 minder intens. Het doctoraat rond ‘amateurkunsten als katalysator tot maatschappelijke participatie’, waarbij een duidelijke focus op amateurkunsten lag tijdens de initiële onderzoeksvraag, is intussen namelijk sterk afgezwakt. Met prof. John Lievens bleef er wel contact met het oog op internationaal onderzoek (zie OD5.7). ACTIE 2014 Het Forum voor Amateurkunsten zet haar inspanningen om hogescholen en universiteiten met gerichte onderzoeksvragen rond amateurkunsten te bereiken verder. Dit in samenwerking met de Wetenschapswinkel. We vragen gericht input vanuit de sector en formuleren zelf enkele cases. De ondersteuning die amateurkunstenaars ervaren door cultuur- en/of gemeenschapscentra kan daar één van zijn, net als de manier waarop lokale cultuurprofessionals de impact van BBC en meerjarenplanning hebben ervaren of verder onderzoek naar de ruimtes waar amateurkunstenaars creëren en repeteren.
42
Relevante eindwerken krijgen een plaats op de website van het Forum. Het Forum zet alvast actief haar schouders onder het onderzoek van Sam Balcaen (student VUB) die een eindwerk maakt over de positie van amateurkunsten in diverse politieke partijprogramma’s. Indien het doctoraat (afgerond in april 2014) of ander onderzoekswerk van Dries Vanherwegen bruikbare elementen bevat m.b.t. onze sector, worden we hierover op de hoogte gebracht. Indien relevant brengt het Forum de sector op de hoogte. Vanuit Amateo worden pistes verkend voor internationaal vergelijkend onderzoek omtrent actieve cultuurparticipatie: zie 5.2.6. 4.1.2 Opvolgen onderzoek Vlaamse overheid ‘verenigingsvormen in amateurkunsten’ (HIVA KULeuven) REALISATIE 2013 Eind december kreeg het Agentschap Sociaal Cultureel Werk inzage in het rapport van HIIVA-onderzoekers Caroline Gijselinckx en Johan Wets (die gaandeweg het onderzoek overnam). Opzet was: meer zicht krijgen op hedendaagse amateurkunstenverenigingen, de wijze waarop groepen evolueren en hoe ze ondersteund worden. Dit met het oog op het alert blijven voor wijzigende behoeftepatronen en fundamentele maatschappelijke veranderingen. Ondanks de hoge responsgraad (meerdere ‘leden’ per groep konden reageren op de bevraging) biedt het onderzoek niet zoveel nieuwe inzichten op het functioneren van feitelijke verenigingen, lossere (artistieke) samenwerkingsverbanden, ad hoc initiatieven, clubs, bands en startende verenigingen,… Waar mogelijk wordt nog bijgestuurd. Na definitieve oplevering van het rapport bekijkt het Forum hoe de resultaten & bevindingen op de best mogelijke manier worden meegenomen in de verdere beleidsplanning (zowel op niveau van de sector als per individuele organisatie). Andere acties zoals de uitgave van een publicatie, formeel informatiemoment of persartikel zijn afhankelijk van de kwaliteit van het eindresultaat. De oplevering van de resultaten van het onderzoek ‘verenigingsvormen in de amateurkunsten’ (HIVA) liep door een wissel in het onderzoeksteam vertraging op. Bijgevolg was er nog geen publiek moment waarop de resultaten werden voorgesteld. Er was wel een presentatie en toelichting van de eerste bevindingen t.a.v. de directeurs van de amateurkunstenorganisaties (9 september) en t.a.v. het kabinet (17 januari).
43
ACTIE 2014 Met het Agentschap Sociaal-Cultureel Werk en het kabinet worden afspraken gemaakt omtrent de ruime bekendmaking van de onderzoeksresultaten ‘verenigingsvormen binnen amateurkunsten’. Op welke manier de onderzoeksresultaten ingang vinden bij het brede publiek wordt nog overlegd met het agentschap en het kabinet. Op dit moment hier nog geen duidelijkheid over. Het HIVA dient nog aanpassingen te doen aan het rapport. Daarna wordt verder bekeken wat al dan niet voor (beperkte) publicatie vatbaar is. 4.1.3 Toekomstverkenning i.s.m. De Ambrasade en Socius RESULTAAT 2013 Het Forum voor Amateurkunsten, Socius en de Ambrassade gingen samen in zee om, in voorbereiding van een volgende beleidsplanningsperiode, een studie uit te besteden over toekomstverkenning. Samen met IDEA Consult doorliepen de drie steunpunten een traject van ongeveer een jaar. Doel: de impact van zes transitiegebieden die de werkvelden de komende jaren zullen beïnvloeden, in kaart brengen en tastbaar maken. Tijdens het proces werden naast diverse steunpuntmedewerkers ook inhoudelijke experts en medewerkers uit de sectoren uitgenodigd om hun kennis te delen en bij te dragen tot het eindresultaat. De resultaten werden op 6 december in een studiedag werden aan de 3 werkvelden voorgesteld (zie 2.2.2 vorming sector amateurkunsten). Nadien zijn het eindrapport, prezi-presentaties, matrixen en ander werkmateriaal online geplaatst en kenbaar gemaakt via de nieuwsbrief. ACTIE 2014 Op basis van de verkregen output van het onderzoek ‘trendstudie: werken met de uitdagingen van morgen’ gaat het Forum voor Amateurkunsten verder aan de slag. De prezi-presentaties, verslagen, uitgeschreven teksten rond transitiegebieden en bijhorende matrixfiches vormen de basis voor verdere voorbereiding naar een nieuwe beleidsperiode toe. In de loop van 2014-2015 probeert het Forum voor Amateurkunsten de verkregen input hapklaar te maken voor de beleidsplanningsfase die vooraf gaat aan de periode 20172021. Er wordt nog relevante informatie aan toegevoegd en op het gepaste tijdstip krijgen de amateurkunstenorganisaties een afdruk van dit werkmateriaal om zelf aan de slag te gaan.
44
4.1.4 Onderzoek naar de waarde van cultuur vanuit het steunpuntenoverleg ACTIE 2014 Het Forum is partner in een gezamenlijk initiatief van een aantal bovenbouworganisaties om de waarde van cultuur in de samenleving wetenschappelijk te objectiveren en hierover een dialoogtraject aan te gaan met stakeholders en beleidsmakers. Samen met een aantal steunpunten, fondsen en het Departement CJSM werd de Rijksuniversiteit Groningen (onderzoeksgroep aangestuurd door Pascal Gielen) ingeschakeld om hierover een rapport op te stellen. De resultaten van het onderzoek naar de waarde van cultuur zullen ook dienst doen als insteek voor het politiek cultuurdebat op 25 april 2014. 4.1.5 Gegevensverzameling amateurkunsten Het Forum werkt naar een doeltreffende gegevensverzameling binnen de amateurkunstensector en is een partner voor de overheid inzake gegevensverzameling REALISATIE 2013 Sector en overheid zijn het erover eens dat gedegen cijfermateriaal belangrijk is om aan zelfevaluatie te doen en om de sector op de kaart te zetten. Dit moet echter op de meest efficiënte manier gebeuren. Hierover gingen het Agentschap en het Forum voor Amateurkunsten (als spreekbuis van de sector) in overleg in september 2013. Standpunt sector amateurkunsten: - enkel relevante cijfers worden verzameld - die beantwoorden aan hedendaagse evoluties - met beperkte administratieve inspanningen - en oog voor kwaliteit naast kwantiteit - bij onderlinge vergelijkingen wordt steeds de nodige duiding/achtergrond meegegeven ACTIE 2014 Het Forum verleent haar medewerking aan de overheid om de gegevensverzameling rond amateurkunsten te optimaliseren. Daarbij streven we naar een minder arbeidsintensief systeem, pertinente dataverzameling en meer mogelijkheid tot duiding bij de cijfers. Het Agentschap Sociaal-Cultureel Werk bepaalt het tempo van deze denkoefening. Idealiter is het nieuw sjabloon in 2014 voor handen. Dit kan dan proefdraaien in 2015 (gegevens m.b.t. 2014 - aanpassen ICT) en 2016 (gegevens m.b.t. 2015).
45
OD 4.2 Visieontwikkeling amateurkunsten Het Forum werkt in overleg met de sector aan een gedragen en onderbouwde visie m.b.t. amateurkunsten REALISATIE 2013 In haar activiteiten en producten geeft het Forum betekenis aan actieve kunstbeoefening en duidt het de waarde van amateurkunsten. Naar aanleiding van het opnemen van het woord amateurkunst in de digitale editie van het Van Dale woordenboek schreef Maud Vanhauwaert een prachtige ode aan de amateurkunsten. Deze tekst werd onder meer op de WAK-inspiratiedag voor het publiek gebracht. De sector amateurkunsten is echter niet te vinden voor de omschrijving opgenomen in de Van Dale en ging het gesprek aan met de redactie. We reageren hiertegen via diverse kanalen. Op de Boekenbeurs werd tegelijk een tekst verspreid waarin we onze visie kort maar krachtig meegeven (zie bijlage 6). ACTIE 2014 In 2014 werkt het Forum, in onderling overleg met de amateurkunstensector, aan een visietekst amateurkunsten. Deze visietekst zal een heldere definitie geven van het begrip amateurkunsten en focussen op de persoonlijke en maatschappelijke meerwaarde van de kunstbeoefening. De tekst kan ingezet worden voor diverse doeleinden: als input voor de beïnvloeding van de omschrijving van amateurkunsten in het Van Dale woordenboek, het voeden van een Wikipedia-pagina omtrent amateurkunsten, als insteek voor de opmaak van het beroepskwalificatieprofiel ‘begeleider kunstbeoefenaar(s)’, berichtgeving in de media en meer. OD 4.3 Promotie amateurkunsten Het Forum voert gericht promotie om de sector zoveel mogelijk in de kijker te zetten en bij te dragen tot een kwalitatieve uitstraling van amateurkunsten Het Forum speelt in op grootschalige evenementen die zich binnen en buiten de sector aandienen. Zowel via bekendmaking, ondersteuning of het linken van eigen acties aan evenementen. REALISATIE 2013 Het Forum deed de nodige inspanningen om de sector amateurkunsten in diverse omgevingen te vertegenwoordigen. Dit gebeurt onder meer in externe overlegplatformen, collega-groepen, door gastcolleges, op studiedagen… Het Forum vertegenwoordigde de amateurkunstensector ook in de stuurgroep rond de engagementsverklaring interculturaliseren waar zij een voortrekkersrol opnam en de eerste aanzetten maakte om een actieplan interculturaliteit op te stellen.
46
Ten behoeve van de uitstraling van de sector was het Forum voor Amateurkunsten aanwezig op diverse publieke evenementen waar (potentieel) geïnteresseerden bereikt kunnen worden. In 2013 was het Forum aanwezig op de Cultuurmarkt in Gent. Onze aanwezigheid daar ging niet onopgemerkt voorbij: via een straattheateract gingen we op zoek naar de ‘Grootste Kunstenaar’ en legden zo de link naar het thema voor de Week van de Amateurkunsten 2014. Voor het vierde jaar op rij was het Forum present op de jaarlijkse Boekenbeurs in Antwerpen, waar jaarlijks meer dan 150.000 bezoekers over de vloer komen. In een gezamenlijke stand bundelde het Forum alle publicaties en magazines uit de sector. De inrichting van de VAN stand werd inDE 2013 volledig vernieuwd en bovendien werd er extra WEEK AMATEURKUNSTEN ingezet op de beleving in de stand. Elke dag werden er activiteiten ingepland (zang, dans, snelschetsers, theater op de hand, vertellingen..) die een staalkaart boden van de kwaliteit, maar evenzeer van het enthousiasme en spelplezier dat eigen is aan de sector. Tevens werd er een ‘signeerstand voor amateurkunstenaars’ opgezet, een ideaal gegeven om bezoekers van de beurs te kunnen aanspreken en hun betrokkenheid bij de sector aan te kaarten. Op het Boekenverdiep organiseerde het Forum in overleg met enkele amateurkunstenorganisaties diverse workshops rond actuele projecten uit het werkveld.
DE TE O O R G KUNST
Het beschikbare promotiemateriaal werd verder ingezet om de zichtbaarheid van de sector te verhogen: elke amateurkunstenorganisatie beschikt over een kaartenmolentje met daarin de voorstellingskaartjes van de negen amateurkunstenorganisaties en het Forum voor Amateurkunsten. Deze molentjes worden nog steeds meegenomen naar grote evenementen, activiteiten, projecten en beurzen. Op die manier wordt de sector amateurkunsten meer een zichtbare en hechtere sector. INSPIRATIEBOEKJE Er werd ook nieuw promotiemateriaal ontwikkeld in 2013. Er werd een reeds van 20 post- en wenskaarten ontwikkeld in de nieuwe huisstijl van het Forum. De teksten en boodschappen verwijzen rechtstreeks naar de amateurkunstenpraktijk. De postkaarten werden te koop aangeboden op de Boekenbeurs en vielen daar goed in de smaak. WENDY BECKETT Daarnaast werden er ook draagtasjes, roll-up banners en spandoeken in de nieuwe amateurkunstenhuisstijl ontworpen, die heel gericht kunnen ingezet worden op evenementen, beurzen, studiedagen… In een werkgroep promotie amateurkunsten FORUM VOOR worden (communicatie)medewerkers uit de sector samengebracht om de gezamenlijke AMATEURKUNSTEN promotie van amateurkunsten en onze sector te versterken, met het oog op positieve uitstraling en een breed draagvlak. CENTRUM VOOR BEELDEXPRESSIE, CREATIEF SCHRIJVEN, DANSPUNT, KOOR&STEM, KUNSTWERKT, MUZIEKMOZAÏEK, OPENDOEK, POPPUNT, VLAMO
!"#$%&'(%)*+%,-./%&001112
345675281112493:
47
ACTIE 2014 Het Forum zal opnieuw de nodige inspanningen doen om de amateurkunstenorganisaties continu zo goed mogelijk te vertegenwoordigen en de kwalitatieve uitstraling van de organisaties en de sector in zijn geheel te versterken. Dit gebeurt enerzijds op externe overlegplatformen, tijdens collega-groepen, bij gastcolleges, op studiedagen… Anderzijds voert het Forum een zichtbare aanwezigheidspolitiek op publieke evenementen. We zullen opnieuw zo veel mogelijk aanwezig zijn op sectorevents en belangrijke evenementen en beurzen uit de sector en belendende sectoren. Onze aanwezigheid op het Cultuurforum 2020 en deelname aan de Cultuurmarkt levert een bijdrage aan de kwalitatieve uitstraling van de sector. Ook in 2014 zal het Forum aanwezig zijn op de Boekenbeurs. Opnieuw wordt de kaart van promotie en bekendmaking getrokken. Niet zozeer de verkoop van boeken en publicaties is belangrijk (dit is een middel, geen doel), wel de bekendmaking van de sector en waar die voor staat. De uitstraling van amateurkunsten en de veelzijdigheid en kwaliteit ervan in beeld brengen blijft het doel. In dit kader wordt de stand verder uitgebouwd en zullen opnieuw alle amateurkunstenorganisaties bij de organisatie en voorbereidingen betrokken worden. We gaan opnieuw voor een mooie, kwaliteitsvolle en aanstekelijke programmatie in de stand. Het Forum zet promotiemateriaal in om bij te dragen aan een positieve uitstraling van de sector. We laten geen mogelijkheid onbenut om de gemaakte post- en wenskaarten en de katoenen tasjes als promotiemiddel in te zetten voor de amateurkunstensector. O.a. op de Boekenbeurs worden de postkaarten te koop aangeboden. De uitrolbare banners zullen worden ingezet op alle publieksevenementen waar we vanuit de sector aanwezig zijn met een stand of als organisator. In de loop van 2014 maakt het Forum ook werk van een algemene voorstellingsfolder en eventueel -filmpje. Een nieuwe folder komt er ter vervanging van onze amateurkunsten‘waaiers’, waarvan de voorraad zo goed als uitgeput is. Zowel de werking van het Forum als de meerwaarde, eigenheid en organisatie van de sector amateurkunsten zullen daarin op een visueel aantrekkelijke manier worden voorgesteld. De nieuwe folder zal zich zowel naar professionelen uit de sector als naar individuele amateurkunstenaars richten. De werkgroep promotie amateurkunsten, waarin onze organisatie is vertegenwoordigd, zet zijn activiteiten verder in 2014. In 2014 zal het Forum voor Amateurkunsten inzetten op een mogelijke samenwerking met Arts Flanders, om de zichtbaarheid en uitstraling van de sector amateurkunsten ook internationaal te verhogen. In de nieuwsbrief zal een aparte rubriek amateurkunsten worden aangemaakt, die de internationale projecten uit de sector aan een ruim publiek van internationale cultuurpers en –professionals bekend zal maken.
48
OD 4.4 Het Forum stimuleert media om aandacht te hebben voor amateurkunsten REALISATIE 2013 Via gerichte persberichten brachten we de sector zo vaak mogelijk kwalitatief in de media. We bespeelden vooral de pers met de WAK en de uitreiking van de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Amateurkunsten. En met resultaat! De WAK en de amateurkunstenprijs kregen redactionele aandacht via de volgende mediakanalen: VRTjournaal, Het Nieuwsblad, De Morgen, Limburg actueel, De Tijd, Het Laatste Nieuws, Knack.be, Belga, Cobra.be. In 2013 kregen we de kans om de WAK voor te stellen aan de programmaverantwoordelijken van de VRT (op het overleg CCC). De persmap werd ter beschikking gesteld en toegelicht. Voor de WAK-editie Natuurtalent werd een promofilmpje gemaakt dat op één en CANVAS werd vertoond ; alsook in diverse steden in de bioscopen. De reacties waren positief. Er werd vorig jaar ook volop getwitterd over de Prijsuitreiking van de Vlaamse Cultuurprijs voor Amateurkunsten. ACTIE 2014 We grijpen de uitreiking van de Vlaamse Cultuurprijs Amateurkunsten, gekoppeld aan de opening van de WAK en gepland op 25 april 2014, opnieuw aan als hefboom om de pers te beroeren. Er wordt volop ingezet op onze contacten bij de VRT om de grote activiteiten van het Forum en georganiseerd door de negen amateurkunstenorganisaties, onder de aandacht te brengen en media-aandacht te verkrijgen. Twee maal per jaar communiceren we de grootste evenementen die gepland worden binnen de amateurkunstensector aan de VRT, om zo veel mogelijk verslaggeving te verkrijgen van activiteiten bij de verschillende zenders (radio en TV) van de openbare omroep. Het Forum blijft vragende partij om deel te nemen aan een (thematisch) cultuursalon, georganiseerd door de VRT, in samenwerking met het Departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media en CultuurNet Vlaanderen. We zetten volop in op netwerking tussen de VRT en onze sector. We volgen het project Atelier De Stad van Canvas van nabij op en communiceren het project mee naar de sector. We toetsen af of er binnen de verschillende geselecteerde projecten mogelijkheden zitten om de amateurkunsten in de media te brengen. In overleg met de overheid bekijkt het Forum of het opportuun is om de resultaten en aanbevelingen van het onderzoek naar verenigingsvormen binnen amateurkunsten (HIVA) via de pers bekend te maken. De kans is echter klein. Het Forum benadert de pers ook vanuit samenwerkingsverbanden: het onderzoek ‘De waarde van kunst’, de campagnes ‘Hart boven Hard’ of ‘Kiezen voor Kunst’ of de bevraging omtrent de intrede van de BBC, de nieuwe beheers- en beleidscyclus.
49
OD 4.5 Het Forum organiseert de uitreiking van de Vlaamse Cultuurprijs Amateurkunsten, gekoppeld aan het openingsfeest van de Week van de Amateurkunsten REALISATIE 2013 In 2013 werd de tweede Cultuurprijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Amateurkunsten uitgereikt. Winnaar was het Europees Muziekfestival voor de Jeugd uit Neerpelt (www.emj.be). Dit momentum greep de sector aan om een groots evenement te organiseren op zaterdag 27 april 2013. De WAK werd er ook officieel geopend. Het werd een evenement waarop kwalitatieve stalen van alle kunstdisciplines door aanwezigen en pers fel gesmaakt werden (we haalden opnieuw het VRT-journaal). Het artistiek parcours kreeg als naam ‘Geen kruid tegen gewassen’. De regie lag in handen van Handelsreizigers in Ideeën. Verder werkte het Forum voor Amateurkunsten nauw samen met het Departement CJSM, de Stad Gent en Universiteit Gent. Het evenement vond plaats in de Plantentuin van Universiteit Gent. Deze locatie sloot mooi aan bij het WAK-thema Natuurtalent. ACTIE 2014 De uitreiking van de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Amateurkunsten wordt opnieuw gekoppeld aan het startmoment van de WAK. De prijsuitreiking maakt deel uit van een breder inhoudelijk, artistiek, sfeervol en cross-disciplinair event. In een regie van Handelsreizigers in Ideeën en in samenspraak met het Forum voor Amateurkunsten trekt een select publiek naar De Grote Post in Oostende. We starten met een inhoudelijk namiddagprogramma, met een keynote spreker en een politiek cultuurdebat. Daarna gaan we over tot de feestelijke uitreiking van de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Amateurkunsten en het startschot van de WAK. De festiviteiten worden vervolgd met een artistiek parcours doorheen het gebouw, en afgesloten met een feestelijke receptie. Dit moment zal opnieuw worden aangegrepen als extra kans tot persaandacht voor de sector, de WAK en de laureaat. OD 4.6 Het Forum staat jaarlijks in voor de organisatie van een grootschalig publieksgericht evenement: Week van de Amateurkunsten ACTIE 2013 De jaarlijkse Week van de Amateurkunsten is het evenement dat amateurkunsten en amateurkunstenaars in de spotlight zet. In 2013 met als thema ‘Natuurtalent’. Een inspiratiedag in Verbeke Foundation inspireerde tot meer dan 750 activiteiten in 160 gemeenten. Het openingsfeest in de plantentuin van de Universiteit Gent bood een staalkaart van het rijke artistieke talent in Vlaanderen. De Vlaamse Prijs voor Amateurkunsten werd
50
door minister Joke Schauvliege uitgereikt aan EMJ uit Neerpelt. Tegelijk de start van de 18de Week van de Amateurkunsten waarrond een sterke communicatie werd opgezet. In 2013 werd de Week van de Amateurkunsten extra belicht, met het doel over heel Vlaanderen en Brussel amateurkunst in de picture te brengen. Er kwam een stevige campagne in de aanloop naar de WAK rond het thema Natuurtalent, met ondermeer een TV-spotje op de openbare omroep. Voor het tweede jaar op rij stuurden we een WAK-reportersploeg op pad die verschillende activiteiten bezochten en hierover verslag uitbrachten op de WAK-blog. Qua promotietool kozen we voor een WAK-overzichtskaart met daarop het aanbod over heel Vlaanderen en Brussel. De kaart werd verspreid via de deelnemende gemeenten (cultuurdiensten, bibliotheken, cultuurcentra....) en via Aeolus in de niet-deelnemende gemeenten. In het kader van de WAK 2013 werden verschillende samenwerkingen aangegaan. Collage Récyclage: KUNSTWERKT en het Forum voor Amateurkunsten organiseerden samen de collagewedstrijd Collage Récyclage. Meer dan 180 deelnemers gingen in op de oproep om een collage te ontwerpen. Zij lieten hun creativiteit de vrije loop en bezorgden een ontwerp op A4-formaat. Foto's van alle ingezonden collages vind je hier. Geert Verbeke en Manor Grunewald maakten uit deze inzendingen een selectie van 20 werken. De 20 geselecteerde werken warden van 3 t.e.m. 12 mei te bewonderen in een bijzondere expositie in de Verbeke Foundation. De winnaar van de wedstrijd kreeg een overnachting aangeboden in het kunstwerk ‘CasAnus’ 2007, een B&B van Verbeke Foundation. Verder werd er met de sector Amateurkunsten samengewerkt voor het openingsfeest van de Week van de Amateurkunsten in de Gentse Plantentuin gekoppeld aan de uitreiking van de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Amateurkunsten. Meter van de WAK, Annabel Van Nieuwenhuyse, leidde het geheel in goede banen. Net zoals vorig jaar organiseerde het Centrum voor Beeldexpressie samen met het Forum voor Amateurkunsten de fotowedstrijd ‘Ooggetuige’ in het kader van de Week van de Amateurkunsten. Ditmaal werd fotograferend Vlaanderen uitgenodigd creatief aan de slag te gaan met het thema 'bollen en cirkels'. De gehele wedstrijd verliep via Facebook, waar deelnemers foto’s konden posten en fans deze konden ‘liken’. Voor beiden waren er prijzen. Eerst en vooral koos topfotograaf Nele Van Canneyt wekelijks de foto van de week. Op het einde kozen we samen met haar de eindwinnaars. Er waren prijzen voor de top 5, er was een publieksprijs en een stemprijs. De maker van de allerbeste foto ging naar huis met een Nikon-camera. Jury: Nele Van Canneyt, Annabelle van Nieuwenhuyse, Katrien De Bruycker, Filip Maes, Margot Thysens Aantal deelnemers: 196 inzendingen, 77 deelnemers
51
Net zoals de vorige editie zorgde de wekelijkse jurering door Nele Van Canneyt voor een voortdurende stroom van inzendingen. Een aangepast reglement en de voortdurende opvolging door een stagiaire bij het Forum zorgde er nu eveneens voor dat de problemen van de vorige editie m.b.t. de resolutie van de ingezonden foto’s en het ontbreken van gegevens van de deelnemers, werden weggewerkt. Bovenal was het nu ook fijn dat we de winnaars tijdens het openingsfeest van de WAK konden feliciteren. Een selectie van +/- 15 beelden in het kader van het openingsfeest tentoongesteld in de kruidentuin te Gent op ludieke wijze (planten-naamkaartjes tussen de planten), waar ze opnieuw heel wat aandacht voor zich konden winnen. Wel was het jammer dat het thema van de wedstrijd niet direct linkte aan het WAK-thema Natuurtalent. Dit doen we in 2014 anders. Op 14 november hielden we een WAK-inspiratiedag rond het thema van 2014, nl. ‘De Groote Kunst’, in de Vlaamse Opera. Het thema werd inhoudelijk en artistiek onder de loep genomen via inspirerende praktijken en twee keynotespeakers en er waren meer dan 60 deelnemers. ACTIE 2014 De WAK bestaat in 2014 al 19 jaar! In 2014 staat de WAK in het teken van ‘De Groote Kunst’, met op 25 april een groot openingsfeest, de uitreiking van de Vlaamse Cultuurprijs Amateurkunsten en een cultuurdebat in de aanloop naar de verkiezingen in De Grote Post in Oostende. Met ‘De Groote Kunst’ draagt de amateurkunstensector bij tot de herdenking van 100 jaar Eerste Wereldoorlog. De WAK 2014 wordt verder voorbereid via contacten met lokale coördinatoren en kunstenaars. Er worden impulsen en inspiratie uitgestuurd via de WAK-nieuwsbrief en de website www.wak.be. Communicatie en promotie: - Er wordt campagnemateriaal ontwikkeld en verspreid. - In 2014 zal opnieuw een ‘landelijke’ programmabrochure worden uitgebracht, de WAK-Gazet. Het programma wordt verspreid via de deelnemende gemeenten en kunstenaars en via Aeolus in elke gemeente in Vlaanderen en Brussel. - Promotieteam: we zullen opnieuw werken met een WAK-promoteam dat op vrijdag 27 april in de grote NMBS-stations de WAK-gazetten zal uitdelen aan de pendelaars - Via een team van vrijwillige WAK-reporters vergaren we extra informatie over de lokale WAK-activiteiten, zowel in aanloop naar als tijdens de WAK. - Er wordt een persdossier aangereikt. - De wedstrijden Klassekunst, Ooggetuige, Collage 14 en de grootste kunstenaar worden wereldkundig gemaakt.
52
Het WAK-openingsfeest wordt opnieuw gekoppeld aan de uitreiking van de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Amateurkunsten. We creëren hiervoor een artistiek en sfeervol event, gekoppeld aan een inhoudelijke en uiterst interessante namiddag met een keynotespeaker en een politiek cultuurdebat. In een regie van Handelsreizigers in Ideeën en in samenspraak met het Forum voor Amateurkunsten trekt een select publiek in 2014 naar De Grote Post in Oostende. Ook in 2014 zoeken we samenwerking met diverse partners in het kader van de WAK: Wedstrijd Ooggetuige 2014 Ooggetuige sluit aan op het thema ‘De Groote Kunst’ door amateurfotografen te laten werken rond het woord 'groot'. Wat betekent groot? Waar moet je aan denken? Aan een reus of eerder aan ambities of perspectieven? Meer dan vorig jaar, hopen we hier op creatieve interpretaties. De wedstrijd vangt opnieuw voor de Week van de Amateurkunsten aan. Zodoende kunnen we de winnaars honoreren tijdens het openingsfeest. Tijdens de weken vooraf, laten we opnieuw een professioneel fotograaf de foto's wekelijks onder de loep nemen. Ditmaal nodigen we hiervoor Titus Simoens uit. We kiezen nu niet meer voor een camera als eerste prijs, maar voor een toonmoment. De winnende foto's zullen we 'XXL' ( zeildoeken van 2m op 2m) laten printen en tentoonstellen in de grote inkomhal van het Centraal Station te Antwerpen. Juryleden: Titus Simoens, CvB, Forum, NMBS Inzendingen: 1 februari - 31 maart 2014 Jury: april 2014 Toonmoment: 25 april - 4 mei 2014 Collage14 is een vervolg op Collage Récyclage, een collagewedstrijd van KUNSTWERKT i.s.m. het Forum voor Amateurkunsten Het Forum organiseert samen met de 9 landelijke amateurkunstenorganisaties opnieuw het openingsfeest van de Week van de Amateurkunsten, gekoppeld aan de uitreiking van de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Amateurkunsten door minister Joke Schauvlieghe. Op vrijdag 25 april strijken we neer in De Grote Post. Er zal opnieuw worden samengewerkt met Handelsreizigers in Ideeën. Exact één maand voor de verkiezingen van 25 mei zetten we een groot cultuurdebat op met als moderator Jan Hautekiet en kopstukken van de grote politieke partijen in het pannel.
53
Het Forum voor Amateurkunsten ontwikkelde samen met enkele amateurkunstenorganisaties nieuwe formats voor de WAK (zie www.wak.be): - De Opsluiting i.s.m. OPENDOEK en Fameus - De Last Post i.s.m. Vlamo - Kunstbom i.s.m. KUNSTWERKT
De WAK 2014 wordt grondig geëvalueerd. Zowel in teamverband, met de sector als via een electronische bevraging van lokale WAK-coördinatoren. WAK 2015 ‘De Kleine Artiest’ wordt voorbereid: - Het thema van de WAK 2015 wordt ‘De Kleine Artiest’. Over kinderen en kunst, over creatieve jongeren, over de kleine man in de straat, over de invloed van jong op oud en omgekeerd, over stimulerende plekken, over experimenteren, proberen en proeven, over nieuw en durven, over (her)ontdekken en doen! - Het inspiratieboekje voor de WAK 2015 wordt geschreven en in september verspreid. Ook hier gaan we weer inhoudelijk en inspirerend te werk. - Er wordt een jongeren-denktank samengesteld. - Op donderdag 9 oktober wordt een WAK-inspiratiedag georganiseerd. - Er worden contacten gelegd en krijtlijnen getrokken voor samenwerkingen en partnerships (CultuurNet, CANON Cultuurcel, Klasse, Formaat, de Ambrassade,...). - In de aanloop naar de WAK ‘De Kleine Artiest’ gaat stagiaire Eveline Masquelier op onderzoek naar de bekendheid en betekenis van de WAK bij jongeren, en licht ze de WAK-communicatie door om na te gaan hoe jongeren de WAK percipiëren en zouden kunnen aangesproken worden om eraan deel te nemen. - We trachten opnieuw contact op te nemen met enkele ‘grote kunsthuizen’ (theaterhuizen, concertzalen, musea,...) en bekijken samen met hen in welke mate en hoe deze huizen kunnen inspelen op de WAK.
54
- Met vzw 123-piano wordt bekeken of een samenwerking mogelijk is in de WAK 2015, waarbij in verschillende steden piano’s in de publieke ruimte worden geplaatst. Een initiatief dat door Frederik Sioen met de steun van de Stad Gent al een eerste editie kende met een 7-tal piano’s op diverse locaties in de Gentse binnenstad.
55
Strategische doelstelling 5 De sector is op de hoogte, anticipeert en reageert op beleidsmaatregelen die amateurkunstenaars aanbelangen
OD 5.1. Beleid Het Forum volgt het voor amateurkunsten relevante beleid op, gaat in overleg met de overheid en is op de hoogte van het reilen en zeilen in de culturele sector en verwante domeinen 5.1.1 Het Forum volgt de relevante Vlaamse regelgeving op REALISATIE 2013 Het Forum onderhield in 2013 contacten met het kabinet van de minister bevoegd voor Cultuur, het Agentschap Sociaal-Cultureel Werk en het Departement CJSM en met andere relevante overheidspartners. Naar aanleiding van de wijziging van het decreet op de amateurkunsten, was er verder overleg met zowel het Agentschap als het kabinet.
56
Het Forum en een delegatie van de amateurkunstenorganisaties waren present in de Commissie Cultuur n.a.v. de herziening van het Kunstendecreet. ACTIE 2014 Het Forum blijft inzetten op overleg met het kabinet van de minister bevoegd voor cultuur, het Agentschap Sociaal-Cultureel Werk en het Departement CJSM. Enkele acties hieraan gelinkt zijn: - Het Forum gaat, na aanstelling van een nieuwe minister cultuur (verkiezingen in mei 2014) in gesprek met de minister en haar/zijn kabinet. Hierbij vragen we nog eens extra aandacht voor de speerpunten die we aanbrengen in ons memorandum. Dit bij voorkeur in aanwezigheid van de negen amateurkunstenorganisaties zodat zij zichzelf en hun werking ook kort kunnen toelichten. We pleiten ervoor dat amateurkunsten een plaats krijgen in het regeerakkoord. - Het Forum onderhoudt haar contacten met de Vlaamse parlementairen - Commissie Cultuur en/of de politieke partijbureau’s. Niet alleen via nieuwsbrieven maar ook persoonlijk (bv. cultuurdebat 25 april). Aan de hand van cijfers en inzichten willen we de commissieleden blijven voeden en voeling geven met de noden en behoeften binnen onze sector. - Bij de hersamenstelling van de Commissie Cultuur bezorgen we alle (nieuwe) leden relevante informatie m.b.t. de amateurkunstensector. - Het Forum volgt de fusie-operatie tussen Agentschap en Departement en informeert de amateurkunstensector. 5.1.2 Overleg met het Agentschap Sociaal-Cultureel Werk REALISATIE 2013 Het Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen en het Forum spraken de intentie uit om vaker overleg te hebben. In 2013 gebeurde dit op 16 april en 30 augustus, twee keer dus zoals het jaar voordien, aangevuld met tussentijds informeel overleg. Dit om de werking van het Forum en beleidsevoluties die de amateurkunsten aanbelangen te bespreken. Op vraag van het Agentschap Sociaal-Cultureel Werk zette het Forum voor Amateurkunsten mee haar schouders onder de zoektocht naar een meer beknopte, relevante en minder arbeidsintensieve voortgangsrapportage in de sector. ACTIE 2014 We streven naar een goed formeel contact met het Agentschap/Departement. Items die er aan bod kunnen komen zijn: toelichting bij het voortgangsrapport, gegevensverzameling, ontsluiten HIVA-onderzoeksresultaten, de komst van een nieuwe
57
minister, Europees netwerk, enz. Het Forum licht haar voortgangsrapport jaarlijks toe en bespreekt ook andere actuele thema’s met het Agentschap. In 2014 werkt het Agentschap verder aan een nieuw sjabloon voor de gegevensverzameling in het kader van de rapportering aan de Vlaamse overheid. Het Forum zorgt voor betrokkenheid van de sector hierin. Verder zullen we ook modeldocumenten in het kader van de Wet op de Overheidsopdrachten ter beschikking stellen en werken we ook een nieuwe fiche voor good practices uit. 5.1.3 Het Forum participeert aan het door het Agentschap ingerichte steunpuntenoverleg REALISATIE 2013 Het Forum nam actief deel aan het steunpuntenoverleg en benut en verspreidt de hier verkregen informatie in teamvergaderingen, het DOL en bestuursvergaderingen. Informatie m.b.t. de stand van zaken van de wijziging van het decreet amateurkunsten werd doorgegeven op het sectoroverleg amateurkunsten en op de Raad van Bestuur. ACTIE 2014 Het Forum neemt actief deel aan het steunpuntenoverleg. Het signaleert relevante zaken uit het werkveld en geeft verkregen informatie door in teamvergaderingen, het sectoroverleg amateurkunsten en bestuursvergaderingen. 5.1.4 Opvolgen wijziging decreet amateurkunsten REALISATIE 2013 Na vele jaren (start: eind 2010) was de wijziging van het amateurkunstendecreet eind 2013 zo goed als rond. De belangrijkste veranderingen zijn: - de overheveling van provinciale subsidies naar Vlaamse overheid in het kader van de interne staatshervorming - het loslaten van de procentuele begrenzing voor de verhoging van de individuele subsidie-enveloppes waardoor het groeipotentieel van jongere amateurkunstenorganisaties verhoogt - omschrijving van de positie en het takenpakket van het Forum voor Amateurkunsten - het wegwerken van onnauwkeurigheden in de wettekst ACTIE 2014 Het Forum ziet erop toe dat de decreetswijziging begin 2014 een feit is. Dit betekent adviesverlening door de SARC, goedkeuring van de Vlaamse regering en publicatie in het Belgisch Staatsblad. Wanneer de wijziging definitief is, wordt hierover gecommuniceerd via de diverse communicatiekanalen.
58
Het Forum dringt ook aan op een snelle goedkeuring van bijgaande wijzigingen aan het uitvoeringsbesluit en memorie van toelichting. Via het Agentschap wordt een gecoördineerde versie van de wetsteksten ter beschikking gesteld. 5.1.5 Opvolgen interne staatshervorming REALISATIE 2013 De interne staatshervorming bracht met zich mee dat in 2013 provinciale middelen werden overgeheveld naar het Vlaams bestuursniveau. De amateurkunstenorganisaties ontvingen hierover een brief met daarin het overgedragen bedrag waarop ze t.e.m. 2016 kunnen blijven rekenen. Vragen hierover werden via het Forum door het kabinet en/of departement beantwoord. N.a.v. de hernieuwde rol van de provincies, informeerde het Forum zich bij alle provincies welke ondersteuning de komende jaren voorzien is t.a.v. de amateurkunstenorganisaties en lokale amateurkunstenaars. Berichtgeving hierover is te lezen op onze website (subsidiewijzer) en in de nieuwsbrieven. Via de website Binnenlandse Zaken kon het Forum voor Amateurkunsten de verdere ontwikkelingen i.v.m. de interne staatshervorming en planlastvermindering opvolgen. Op lokaal niveau blijft het Forum alert voor de impact van het verdwijnen van de lokale cultuurbeleidsplannen t.v.v. gemeentelijke strategische meerjarenplanning. Via een ludieke enquête, opgesteld samen met de FOV en de Verenigde Verenigingen, proberen we polshoogte te krijgen van de wijze waarop gemeentelijke cultuurprofessionals en politici en de vrijwilligers (oa. uit de amateurkunstensector) het hele BBC-verhaal en de planlastvermindering ervaren. Aan de hand van de eerste resultaten trachten we nadien in te schatten of we een student politieke wetenschappen en/of sociologie willen inschakelen of een parlementaire vraag willen indienen. ACTIE 2014 Het Forum volgt eventuele verdere ontwikkelingen m.b.t. de consequenties van de interne staatshervorming op en houdt de sector op de hoogte van relevante informatie. Vanaf 2017 -na afloop van de huidige beleidsperiode- wordt vanuit het beleid herbekeken hoe deze overgehevelde middelen binnen de amateurkunstensector zullen worden verdeeld. Het Forum is bereid hiervoor voorstellen te formuleren in nauw overleg met de sector.
59
5.1.6 Het Forum volgt de relevante federale regelgeving op en ageert indien nodig REALISATIE 2013 Met betrekking tot het leenrecht -federale materie onder de bevoegdheid van Binnenlandse Zaken- werd geen oplossing gevonden in 2013. In art. 5 van het KB leenrecht worden instellingen opgesomd die vrijgesteld zijn van de vergoeding voor uitlening, namelijk onderwijs- en wetenschappelijke instellingen. Ondanks een schrijven vanuit de sector amateurkunsten, het advies van de SARC en een begeleidend schrijven van minister Schauvliege, werd geen toevoeging in het KB doorgevoerd, die onze sector zou vrijstellen van dit leenrecht. Voorts werden gesprekken gevoerd met het beleid rond deze problematiek van leenrechtvergoedingen binnen de documentatiecentra die onze sector rijk is. Vraag werd gesteld of de Vlaamse overheid, net als voor de bibliotheken een tussenkomst kan voorzien in deze leenvergoedingen. Voorlopig nog zonder resultaat ; dit punt is ook opgenomen in het memorandum van de amateurkunstensector. ACTIE 2014 We blijven de problematiek rond het leenrecht op de agenda houden. Het Forum gaat na of er andere mogelijke pistes zijn die onze amateurkunstenorganisaties toelaten hun decretaal bepaalde opdracht als documentatiecentrum of een bibliotheekfunctie op te nemen zonder dat ze hiervoor aanzienlijke bijdragen dienen te betalen aan beheersvennootschappen. OD 5.2 Belangenbehartiging Het Forum verdedigt de belangen van haar achterban op verschillende niveaus, o.a. door participatie aan diverse advies- en overlegorganen 5.2.1 Het Forum zorgt voor een vertegenwoordiging in zoveel mogelijk relevante advies- en overlegorganen, waaronder SARC en ISOC REALISATIE 2013 Met het oog op de verkiezingen in 2014 wil het Forum voor Amateurkunsten met haar memorandum ‘De Kracht van Kunst’ een lans breken voor de amateurkunsten. In nauw overleg met de negen amateurkunstenorganisaties tekende de sector in de zomer van 2013 een ontwerptekst uit. De inhoud werd ook even afgetoetst met Circa, Fameus en Zinnema. In augustus werd de laatste hand gelegd aan het memorandum, zodat we in september over een gedrukte versie beschikten. Hierin worden 15 speerpunten naar voor geschoven en vragen we toekomstige beleidsmakers om continuïteit, zowel inhoudelijk als op financieel vlak. Om onze aandachtspunten onder de aandacht te brengen bij de politieke partijen, knoopten we met diverse partijleden en/of hun studiediensten face-tofacegesprekken aan. Zo hadden we op 18 oktober 2013 een onderhoud met sp.a en
60
CD&V, op 25 oktober met Open VLD en op 30 oktober NV-A en Groen! Daarnaast waren we present op de rondgang bij de partijvoorzitters (Groen! en N-VA), georganiseerd door de Verenigde Verenigingen. Het Forum nam actief deel aan de vergaderingen van de SARC Sectorraad SociaalCultureel Werk, het ISOC (Intersectoraal Overleg Cultuur) en de Verenigde Verenigingen. Het Forum nam ook deel aan diverse overlegorganen en klankbordgroepen zoals de klankbordgroep DKO, de klankbordgroep Cultuur in de Spiegel, ... (zie SD3 aanverwante domeinen). Het Forum participeerde aan de Werktank Middenveld, opgezet door de Verenigde Verenigingen. Op 27 en 28 augustus 2013 kwamen een 20-tal middenveldorganisaties samen in een Toekomstlab (www.werktankmiddenveld.be) om te discussiëren over de actuele uitdagingen waar het middenveld voor staat. Hieruit ontstonden zeven ambities geclusterd in enkele krachtlijnen. Uitgangspunt het middenveld zit in het hart van de samenleving. Dit ‘wegsnijden’ zou raken aan de ziel van onze samenleving. Met het oog op de nakende verkiezingen in mei 2014 organiseerde de Verenigde Verenigingen, met het gedachtengoed van de Denktank Toekomstvisie indachtig, een rondgang bij de vijf Vlaamse partijvoorzitters en een Think & Drink met de jong partijvoorzitters. Het Forum was present op enkele van deze meetings om de standpunten van het middenveld in het algemeen en de amateurkunstensector mee uit te dragen. ACTIE 2014 In opvolging van de verdere dialoog m.b.t het memorandum houden we de opgebouwde contacten met de verschillende partijen warm door hen onze nieuwsbrief te bezorgen, hen uit te nodigen op de start van de Week van de Amateurkunsten en door hen op de hoogte te houden van relevante onderzoeken of publicaties. Wanneer de nieuwe Minister van Cultuur gekend is, ondernemen we actie om het belang van de amateurkunsten nogmaals te onderstrepen. Ook met een nieuwe Minister van Onderwijs zullen we contact zoeken, met het oog op een betere afstemming met het Deeltijds Kunstonderwijs. In 2014 volgt het Forum verder tal van advies- en overlegorganen op, in functie van het bijdragen tot gemeenschappelijke visie en realisaties, het uitdragen van amateurkunsten en het behartigen van de belangen van de sector. Het komende jaar geeft het Forum mee vorm aan de conclusies van de Werktank Middenveld. In grote lijnen gaat het hierom: het middenveld is een krachtige actor van en in maatschappelijk debat en de samenleving heeft belang bij het uitoefenen van deze rollen en functies door het middenveld.
61
Vanuit een stuurgroep (waartoe het Forum niet behoort, maar wel meekijkt vanaf de zijlijn) werden de eerste contouren voor een krachtig statement uitgestippeld. Een statement dat via een campagne zichtbaar zal worden gemaakt onder de noemer ‘Hart boven Hard’. Concreet betekent dit dat het Forum de campagne ‘Hart boven Hard’ mee ondersteunt en uitdraagt om het belang van een sterk middenveld te onderstrepen. We leveren ook een financiële bijdrage aan de campagne en maken ‘Hart boven Hard’ mee bekend in de eigen en aanverwante sectoren. OD 5.3 COMPETENTIEBELEID Het Forum draagt bij tot een beleid dat verworven competenties erkent en valoriseert 5.3.1 Herkennen en erkennen van verworven competenties REALISATIE 2013 Het herkennen en erkennen van verworven competenties biedt kansen aan amateurkunstenaars. Elien Gillaerts (Departement CJSM) gaf in voorjaar 2013 een toelichting aan stakeholders bij het geïntegreerd EVC-beleid en het decreet EVC dat in de maak was (zie sectoroverleg 21 feburari 2013). Ook met het kabinet vond een overleg plaats rond het aankomend EVC-decreet, waarbij we kansen en bedreigingen van diverse EVC-beleidsopties voor amateurkunstenaars konden duiden. ACTIE 2014 We volgen de ontwikkelingen ivm het EVC-decreet. Op vraag van de overheid wil de amateurkunstensector mee sensibiliseren, d.w.z. amateurkunstenaars attent maken op hun competenties, verworven tijdens de vrije tijd. Indien mogelijk gaan we ook over tot het attenderen van individuen die zich (op de arbeidsmarkt) wensen te heroriënteren of een (verkorte) leeropleiding willen starten. We willen hen wijzen op het bestaan van een EVC-traject of toeleiden naar een infopunt. 5.3.2 Vlaamse Kwalificatiestructuur en opmaak beroepskwalificatieprofiel begeleider kunstbeoefenaar(s) REALISATIE 2013 De evoluties aangaande de Vlaamse Kwalificatiestructuur werden van dichtbij opgevolgd. Onder coördinatie van het Departement CJSM, werkte het Forum voor Amateurkunsten mee aan een beschrijving van de beroepencluster ‘cultuureducator’ en een competentieprofiel ‘begeleider van kunstbeoefenaar(s)’. Voorts werden de ontwikkelingen binnen het EVC-beleid nauw opgevolgd en wordt aan visieontwikkeling gedaan m.b.t. het herkennen en erkennen van elders verworven
62
competenties en de rol die we hierin kunnen opnemen binnen de amateurkunstensector. In 2013 werd - in navolging van de uitwerking van het competentieprofiel cultuureducator door Tempera - binnen de amateurkunstensector nagedacht over welke beroepskwalificatiedossiers zullen worden uitgewerkt met het oog op een inschaling in de Vlaamse Kwalificatiestructuur. De amateurkunstensector neemt zich voor werk te maken van de opmaak van een beroepskwalificatiedossier ‘begeleider kunstbeoefenaar(s)’. Een eventueel competentieprofiel ‘kunstbeoefenaar’ kiest de sector op dit moment niet, gezien het enorm brede spectrum van dergelijk profiel. Niettemin volgen we de evoluties in SCW en DKO van dichtbij, omdat de ‘kunstbeoefenaar’/amateurkunstenaar ook daar actief is. ACTIE 2014 Voor het competentieprofiel ‘begeleider kunstbeoefenaar(s)’ zal vanuit het Forum voor Amateurkunsten vanaf maart voorbereidend werk worden geleverd opdat dit kwalificatiedossier kan worden afgetoetst binnen de eigen sector, alsook bij betrokken belendende sectoren met het oog op het indienen en kwalificeren ervan binnen de VKSstructuur. We volgen ook de evoluties in de aanverwante sectoren, met name SCW en DKO, voor wat betreft de linken met de sector amateurkunsten. We grijpen ook de ondersteuningsmogelijkheden van AKOV voor de opmaak van het competentieprofiel aan. In 2014 werkt het Forum, in onderling overleg met de amateurkunstensector, aan een visietekst amateurkunsten (zie 4.2 visieontwikkeling). Deze visietekst zal een heldere definitie geven van het begrip amateurkunsten en focussen op de persoonlijke en maatschappelijke meerwaarde van de actieve kunstbeoefening. De tekst kan ingezet worden ter ondersteuning van de opmaak van het beroepskwalificatieprofiel ‘begeleider kunstbeoefenaar’ en voor de afstemming met verwante sectoren inzake de definiëring van amateurkunstenaars. ACTIE 2014 De amateurkunstensector werkt in 2014 aan de opmaak van een beroepskwalificatieprofiel voor ‘begeleider kunstbeoefenaar’ in het kader van de Vlaamse Kwalificatiestructuur. Bronnen hiervoor zijn onder meer het Tempera-onderzoek van 2012. Natuurlijke partners in dit verhaal zijn de negen amateurkunstenorganisaties en hun ervaringen in de praktijk, het Sociaal Fonds voor de Podiumkunsten dat de profielen voor professionals opmaakt, en de profielen die voor de sociaal-culturele sector en het DKO worden opgesteld. Ook AKOV is onze partner in dit verhaal. Een eerste stap in de uitwerking van dit profiel is de opmaak van een visietekst over de definitie van amateurkunsten. Door de praktijk van amateurkunsten te belichten en nauwgezet te gaan omschrijven, kunnen we ook de amateurkunstenaar en zijn/haar begeleider beter definiëren.
63
5.3.3 Oscar: waarderen van niet-formele leerervaring REALISATIE 2013 Samen met Socius, De Ambrassade, maar ook FARO, de Vlaamse Scholierenkoepel en de Vereniging Vlaamse Jeugddiensten, stimuleren wij het gebruik van Oscar als instrument voor het (h)erkennen van verworven competenties. Het Forum maakt deel uit van de stuurgroep Oscar en de werkgroep communicatie. Op deze manier is er een dichte opvolging van de uitvoering van Oscar. De nieuwe Forummedewerkers kregen in 2013 een introductiegesprek met Socius, opdat zij de acties voor Oscar vanuit het Forum verder kunnen opvolgen. ACTIE 2014 In 2014 maken we samen met de partners werk van de uitvoering van het Oscarproject fase III, met de steun van de Vlaamse overheid. Deze derde fase omvat drie doelstellingen, namelijk het updaten van de software en het technische platform voor de gebruikers, nieuwe vormgeving van de website en communicatiematerialen, het ontwikkelen van een kwaliteitskader voor EVC en tot slot de verbreding naar de cultuuren gemeenschapscentra en bibliotheken. Het Forum organiseert op 25 maart een vorming ‘Competenties voor dummies’ ism docent Peter Van Mullem van de Arteveldehogeschool. Danspunt, KUNSTWERKT, OPENDOEK en Vlamo nemen hier aan deel. In de voormiddag organiseren we een introductiegesprek voor medewerkers uit deze organisaties ter kennismaking met Oscar als valideringsinstrument. In de loop van het jaar worden deze organisaties begeleid bij hun instap en implementatie. Het Forum zal ook zelf documenten uitreiken, deze Oscarvorming vormt hierbij een eerste stap. Daarna wordt het uitgebreid in het kader van het vrijwilligersbeleid. OD 5.4 INFRASTRUCTUURBELEID Het Forum stimuleert extra repetitie- en ateliermogelijkheden voor amateurkunstenaars 5.4.1 Het Forum zet trajecten op rond infrastructuur en pikt in op bestaande initiatieven die focussen op infrastructuur REALISATIE 2013 Tijdens de zomer 2013 deed het Forum een bevraging bij de negen amateurkunstenorganisaties omtrent de wens een traject rond infrastructuur op te zetten met hogescholen en universiteiten. D.w.z. het gesprek aanknopen met beleidsvoerders van hogescholen en universiteiten om bij de bouw of renovatie van schoolgebouwen of studentenverblijfsinfrastructuur oog te hebben voor repetitie-,
64
creatie- of tentoonstellingesruimte. De meningen hierover liepen sterk uiteen. Er was geen consensus om hiervan een prioriteit te maken. Wanneer de publicatie ‘Ruimte voor Kunst’ voor handen is, kan deze wel aan grote onderwijsinstanties worden bezorgd. Het Forum had een stem in het debat omtrent jeugdculturele zones, een traject van Demos, Vitamine C, JINT, op vraag van de Vlaamse overheid. De stafmedewerker beleid werd gevraagd om een bijdrage te leveren aan een sessie rond infrastructuur (op basis van onze bevindingen uit de lokale trajectbegeleidingen) op een studiedag op 29 mei in Leuven. Nadien gaven we aan betrokken te willen zijn bij het natraject (intensieve gesprekstafels) dat zou uitmonden in een publicatie. ACTIE 2014 Het Forum beïnvloedt verder het beleid en informeert en ondersteunt diverse actoren m.b.t. aandacht voor ruimte amateurkunstenaars. Het Forum kijkt met belangstelling uit naar de nota van Demos omtrent ‘jeugdculturele zones’, die in het voorjaar 2014 wordt verwacht. We geven de nodige ruchtbaarheid aan de conclusies en bekijken op welke manier de amateurkunstensector eventueel kan inpikken op de aanbevelingen. Denk daarbij bv. aan het traject met Formaat (zie 3.1.7 jeugd). Met het oog op belangenbehartiging is het Forum vragende partij betrokken te worden in de stuurgroep van het onderzoek Lokale Culturele Infrastructuur (LCI) waar onder meer het Agentschap Sociaal-Cultureel Werk, de Vlaamse Bouwmeester en Locus deel vanuit maken. Hun opzet bestaat er immers in architecturale vormgeving af te stemmen op de functies die culturele infrastructuur idealiter vervult (bv. ruimte bieden aan amateurkunstenaars). De stuurgroep beoogt a.d.h.v. casestudies, onderzoeksresultaten en aanbevelingen, een model te ontwikkelen waarmee gemeenten aan de slag kunnen. Dit alles past perfect in onze ambities om meer omkadering en advies te voorzien en om architecten te mobiliseren oog te hebben voor de infrastructurele noden van amateurkunstenaars. Het Forum steekt haar licht op bij de collega’s uit Nederland. Het LKCA (Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunsten) focust namelijk sterk op de ontwikkeling van infrastructuur. Uit gesprek moet blijken of hier inspiratie zit voor het eigen infrastructuurbeleid. 5.4.2 Het Forum werkt samen met de vroegere vzw Repetitieruimtes met het oog op het uitbrengen van een publicatie rond infrastructuur REALISATIE 2013 In 2013 bleef de verwachte publicatie over infrastructuur, geschreven door freelancer Wies Callens (voormalig medewerker vzw Repetitieruimtes) uit. In het voorjaar werden duidelijke afspraken gemaakt over de inhoud en bijhorende taakverdeling. Wies zou instaan voor de teksten en het Forum voor nazicht (inhoudelijk en redactioneel), contact
65
met de layouter, drukwerk en verdere verspreiding. De deadline van de Boekenbeurs werd niet gehaald. Eind december werd het eerste deel van drie aangeleverd. ACTIE 2014 Van zodra mogelijk finaliseert het Forum de uitgave van de publicatie die de naam ‘Ruimte voor Kunst’ zal dragen. Daarna zet het Forum vooral in op de verspreiding en de bekendmaking van de publicatie. Dit via de nieuwsbrieven, het bezorgen van een exemplaar aan relevante beleidsmakers én de bisschoppenfederatie (i.h.k.v. herbestemming kerken) en promotie via de terrasconferentie (werktitel) met FOV en FARO (zie 5.5 lokaal beleid). 5.4.3 Het Forum onderzoekt de behoefte en de mogelijkheden tot verder beheer van de databanken www.repetitieruimtes.be en www.exporuimtes.be REALISATIE 2013 De database www.repetitieruimtes.be werd verder door het Forum gehost. Kleine problemen (zoals het offline halen van gegevens of actualiseren ervan) oplossen bleek echter niet mogelijk wegens geen toegang tot het systeem. We dachten na over een zinvol vervolg rond verdere ontsluiting. Hiervoor trad het Forum in overleg met de negen amateurkunstenorganisaties, Circa (als beheerder van een database repetitieruimtes voor de stad Gent) en John Raes (webmaster van www.repetitieruimtes.be). In overleg met de betrokken organisaties concludeerden we dat: - de site repetitieruimtes.be zo snel als mogelijk offline moet worden gehaald - een goede doorverwijstekst ‘bij wie je voor welke service terecht kan’ is evenwel noodzakelijk - beheerders van repetitiekoten hun infrastructuur kunnen promoten via de database van Poppunt - beheerders van expositieruimtes hun infrastructuur kunnen promoten via de database van KUNSTWERKT ACTIE 2014 In 2014 blijft het Forum stand-by om eventuele problemen of vragen omtrent de databases repetitieruimtes en expositieruimtes op te vangen. Op de homepage van www.repetitieruimtes.be wordt de bezoeker vlot doorverwezen naar de service van diverse organisaties. In nauw overleg met Poppunt en KUNSTWERKT is volgende taakverdeling tot stand gekomen. - met vragen i.v.m. het beheer, de bouw, inrichting en promotie van repetitieruimtes voor versterkte muziek kan je terecht op Poppunt - repetitieruimtes promoten kan via de adressengids op Poppunt.be - de gids ‘Bouw je repetitieruimte’ kan besteld worden bij Poppunt - gebruikers en aanbieders die reeds geruime tijd via www.repetitieruimtes.be boekingen
66
deden kunnen hiervoor tijdelijk verder van de vroegere applicatie gebruik maken - verdere vragen i.v.m. het beleid rond infrastructuur op lokaal niveau worden opgenomen door het Forum voor Amateurkunsten - de publicatie ‘Ruimte voor Kunst’ zal kunnen worden besteld via
[email protected] - tentoonstellingsruimtes promoten kan via www.kunstwerkt.be - voor vragen m.b.t. een specifieke kunstvorm wordt verwezen naar de negen amateurkunstenorganisaties OD 5.5 LOKAAL BELEID Het Forum onderhoudt een netwerk op lokaal niveau en stimuleert gemeenten om een gevarieerd en degelijk amateurkunstenbeleid te voeren Het Forum blijft het lokale beleid informeren over het belang van een goed amateurkunstenbeleid 5.5.1 Lokale trajectbegeleiding amateurkunstenbeleid REALISATIE 2013 Het Forum ging verder met haar lokale trajectbegeleiding amateurkunstenbeleid. In 2013 werden drie steden/gemeenten begeleid: Lokeren, Liedekerke en Edegem. Na het realiseren van trajectbegeleidingen in de afgelopen jaren staat de teller daarmee op 52 trajectbegeleidingen over heel Vlaanderen en Brussel. De aanpak bleef dezelfde: een voorbereidende analyse, intakegesprek, schriftelijk rapport en de mogelijkheid tot verdere opvolging en begeleiding. In november 2013 werd de mailing lokaal cultuurbeleid in het leven geroepen. Hiermee wil het Forum tegemoet komen aan de vraag uit lokale middens om de band met de amateurkunsten warm te houden. Tot de doelgroep behoren: cultuurbeleidscoördinatoren, cultuurfunctionarissen, regionale cultuurprofessionals en schepenen cultuur. Doel is twee maal per jaar via een aantal vaste rubrieken te informeren over de amateurkunstensector, achtergrond te geven bij wat er reilt en zeilt en inspirerend te werken op vlak van kunstbeoefening. De eerste mailing werd door circa 230 respondenten gelezen. ACTIE 2014 In 2014 krijgen naar jaarlijkse gewoonte maximaal 5 gemeenten de kans om in te tekenen op een trajectbegeleiding op maat. Om dit aanbod bekend te maken wordt er breed gecommuniceerd. Een nieuwe uitdaging wordt het ter dege voorbereiden van het intakegesprek. De lokale cultuur- en jeugdbeleidsplannen zijn niet meer en mogelijks zal een globaal meerjarenplan weinig houvast bieden. De gemeenten Herzele, Wevelgem en
67
Deerlijk hebben alvast hun interesse geuit voor een trajectbegeleiding. Op basis van de vele gesprekken is het stilaan ook weer tijd om een aantal good practices uit deze trajectbegeleidingen te verzamelen en uit te werken als inspirerend voorbeeld. Deze kunnen zowel in de praktijkendatabase een plaats krijgen als eventueel in een online brochure. We voorzien in 2014 twee keer een mailing lokaal cultuurbeleid uit te sturen. Eén in mei en één in november. Evenementen uit de sector, lokale formats, nieuwtjes, literatuurtips, aankondiging van studiedagen, good practices, oproepen tot bekendmaking repetitie- en expositieruimtes e.d. zijn zaken die hier aan bod komen. 5.5.2 Infrastructuur als vast item in de trajectbegeleiding REALISATIE 2013 Infrastructuur bleef een volwaardig onderdeel van de lokale trajectbegeleiding. Bij de herstructurering van de website www.amateurkunsten.be ging meer aandacht dan voorheen naar infrastructuur. Sinds de zomer 2013 kan je online onderzoeksresultaten rond infrastructuur vinden, net als visieteksten, modellen, good practices en publicaties. Wie op zoek is naar een geschikte ruimte, kan grasduinen in verschillende databanken. ACTIE 2014 Infrastructuur blijft een hot topic tijdens de trajectbegeleiding. Ook op studiedagen (cfr. terrasconferentie 1 april), in contacten met externen (bv. Provincie Antwerpen), beleidsmakers (bv. nieuwe minister cultuur) of contacten met hogescholen en universiteiten (cfr. onderzoeksvraag naar ondersteuning van amateurkunstenaars) is infrastructuur een item dat steevast ter sprake komt. De resultaten van het HIVAonderzoek naar verenigingsvormen binnen amateurkunsten, meer bepaald de vragenbatterij omtrent ruimte, vormen alvast voer voor verdere sensibiliseringsacties. Ook in onze communicatie, voornamelijk op de website en in onze mailing lokaal cultuurbeleid, krijgt infrastructuur een prominente plaats. In dat kader gaan we na hoe we best practices kunnen ontsluiten (bv. de weergave van gerichte interviews) en welke modellen de amateurkunstenaars of gemeenten ten goede komen. 5.5.3 Het Forum werkt verder op de bevindingen uit de trajectbegeleiding 20092011 REALISATIE 2013 Van ‘De Kunstzinnige vingerafdruk van je gemeente. Inspiratiegids lokaal amateurkunstenbeleid’ werd een tweede en derde herdruk gedaan. Bij het begin van de nieuwe legislatuur op het lokale niveau ontvingen alle schepenen van cultuur een
68
exemplaar van deze publicatie, samen met het boek ‘Amateurkunsten in Beeld Gebracht’ en een begeleidend schrijven over het belang van de ondersteuning van amateurkunstenaars. Ook de voorzitters van de nieuw-samengestelde cultuurraden ontvingen dit boekenpakket. Tot slot kregen alle leden/geïnteresseerden via de negen landelijke amateurkunstenorganisaties per mail een modelbrief toegestuurd waarbij de amateurkunstenaars werden aangemoedigd om op lokaal vlak in gesprek te gaan met hun schepen van cultuur over het toekomstige cultuurbeleid. Verder begeleidde de stafmedewerker beleid stagiaire Naomi Botte (HoGent) in haar eindwerk m.b.t. trajectbegeleiding in Merelbeke en een groep studenten van de Artesishogeschool die voor het vak praktijkonderzoek een werk maakten rond de ondersteuning van amateurkunstenaars, vanuit het perspectief van de kunstbeoefenaars zelf. ACTIE 2014 In 2013 was er onvoldoende tijd om nieuwe best practices te bundelen. In 2014 zal hier wel verhoogde aandacht voor zijn. Idealiter komen we tot een samenhangende brochure (‘Met Verve - Bis’). In elk geval zal de praktijkdatabank verder worden aangevuld, al dan niet inclusief audiovisueel materiaal. 5.5.4 Studiedagen lokaal cultuurbeleid REALISATIE 2013 In 2013 was geen studiedag gepland voor de doelgroep lokale cultuurbeleidsmakers. Er werd wel reeds voorbereidend gewerkt naar een trefmoment in het voorjaar 2014. ACTIE 2014 Op 1 april 2014 roepen FOV, FARO, de Verenigde Verenigingen en het Forum voor Amateurkunsten hun achterban en lokale beleidsmakers op om deel te nemen aan de zogenaamde terrasconferentie (werktitel). We beogen een fijn netwerk- en ontmoetingsmoment over de sectoren heen. Hierop presenteren we de resultaten van een ludieke bevraging over inspraakmogelijkheden bij de opmaak van de gemeentelijke meerjarenplannen. Eventueel vloeit hier nog wetenschappelijk onderzoek uit voort. Daarnaast zoomen we in op de manieren waarop verenigingen en burgers, na opmaak van het meerjarenplan voor 6 jaar, alsnog impact kunnen hebben op het lokale cultuurbeleid. Het Forum grijpt dit moment ook aan om ofwel de publicatie omtrent beheer van ruimtes in de verf te zetten ofwel de brochure omtrent erfgoed en amateurkunsten.
69
5.5.5 Het Forum werkt mee aan de ‘Adviesversterker’ REALISATIE 2013 Het Forum voor Amateurkunsten maakte deel uit van de stuurgroep die werkt rond de ‘Remediëring van adviesraden’. Dit mondde uit in de databank ‘De Adviesversterker’ die zich richt tot lokale adviesraden. Om de werking en impact van adviesorganen te versterken, krijgen ze tegen betaling inhoudelijke en methodische sessies aangereikt. Het Forum riep de amateurkunstenorganisaties op om relevante vorming in de voeren in deze databank. Poppunt, Creatief Schrijven, het Centrum voor Beeldexpressie en KUNSTWERKT gingen in op deze vraag. Zij kunnen dan ook door gemeenten over heel Vlaanderen verzocht worden om een vormingssessie te verzorgen. ACTIE 2014 Het Forum voor Amateurkunsten voert 3 acties ter ondersteuning van het aanbod van de adviesversterker: - nagaan of er nog amateurkunstenorganisaties in aanmerking komen om een plaats te krijgen in de databank, namelijk door het aanbieden van vormingen die bijdragen tot het remediëren van lokale adviesraden - nagaan welk aanbod het Forum eventueel zelf kan aanbieden: insteek m.b.t. lokaal amateurkunstenbeleid, infrastructuur, deelnemen aan de Week van de Amateurkunsten,... - de adviesversterker mee promoten naar het lokale cultuurbeleid 5.5.6 Het Forum zet een dialoogtraject op met cultuur- en gemeenschapscentra REALISATIE 2013 Het Forum voor Amateurkunsten en VVC zaten in 2013 samen rond de tafel om het facet infrastructuur en overige ondersteuning vanuit cultuur- en gemeenschapscentra t.a.v. amateurkunstenaars van naderbij te bekijken. Er werd beslist ten gronde te doen. Dit vergde een tweetal voorbereidende vergaderingen. Naar aanloop van het Colloquium ‘40 jaar cultuur- en gemeenschapscentra’ overhandigde het Forum voor Amateurkunsten een wensenbrief in naam van de sector. In deze brief waren niet alleen felicitaties vervat, maar ook wensen voor de toekomst. Eén ervan is aandacht voor infrastructuur, aangepast aan de specifieke behoeften van de amateurkunstenaars.
70
ACTIE 2014 In 2014 plannen de VVC en het Forum twee informatie- en uitwisselingsmomenten. - In maart (ov) woont het Forum een trefmoment bij van de cultuurcentra. - In mei wordt de VVC uitgenodigd op een sectoroverleg amateurkunsten. Het is de bedoeling dat we de aandacht voor amateurkunsten in cultuur- en gemeenschapscentra warm houden (cfr. Studiedag ‘Amateurkunsten in huis, 2010). Dit doen we door elkaar te informeren (cijfers toelichten, gevoerd onderzoek in de kijker plaatsen en goede voorbeelden bespreken). Aansluitend voorzien we een kort debatmoment waarop van gedachten gewisseld kan worden. Infrastructuur krijgt in deze opzet een prominente plaats. Bovendien willen de VVC en het Forum samen een onderzoeksvraag indienen bij de Wetenschapswinkel. Deze gaat in op de vraag hoe cultuurcentra hun amateurkunstenorganisaties ondersteuning bieden. 5.5.7 Overleg grootstedelijke organisaties amateurkunsten REALISATIE 2013 Het Forum investeerde volop in de banden met de grootsteden. We gingen drie keer samen zitten met Circa, Fameus en Zinnema. Dit om uitwisseling en afstemming tussen de steden onderling en de amateurkunstensector te realiseren. De meeting (tijdens het DOL) op 21 juni tussen de landelijke amateurkunstenorganisaties en vertegenwoordigers van Gent, Antwerpen en Brussel werd als uiterst zinvol ervaren. Op de agenda stonden: debat rond het begrip ‘amateurkunsten’, informele netwerking o.a. met hoog op kennisname van – grootstedelijke - concepten en formats. ACTIE 2014 Het Forum blijft inzetten op het hernieuwde contacten met de grootsteden Brussel (Zinnema), Antwerpen (Fameus) en Gent (Circa). Naast de vooropgestelde informatieuitwisseling en input voor hun beleidsplannen (Antwerpen en Brussel) wordt in 2014 extra ingezet op contacten tussen de grootsteden en de amateurkunstenorganisaties onderling & grootsteden en centrumsteden (zie 5.5.8). In 2014 slaan de grootsteden, op aansturen van het Forum, de handen in elkaar om elk in hun stad een gezamenlijk concept uit te werken tijdens de Week van de Amateurkunsten. Respectievelijk blazen Antwerpse, Brusselse en Gentse koperblazers de Last Post vanop hoge gebouwen. Hiermee hopen we extra persaandacht te genereren.
71
5.5.8 Overleg centrumsteden en amateurkunsten In oktober faciliteert het Forum een trefdag waarbij formele en informele kennisdeling centraal staan. Dit door een plenumgedeelte (voorstellen amateurkunstensector & werking Forum met een focus op het lokaal beleid) en diverse praktijktafels. Mogelijke insteken hiervoor zijn: amateurkunstenaars zichtbaar maken in de stad, omgaan met diversiteit, zoeken naar samenwerkingsverbanden, invulling van de Week van de Amateurkunsten, delen van formats, enz. 5.5.9 Overige acties lokaal cultuurbeleid 5.5.9.1 Het Forum werkt samen met CultuurNet Vlaanderen een online tool uit waarmee gemeentes hun amateurkunstenaars kunnen detecteren, informeren en ondersteunen REALISATIE 2013 De idee om een online tool te ontwikkelen, waardoor gemeenten beter zicht zouden krijgen op hun amateurkunstenaars, werd in onderling overleg met CultuurNet on hold gezet. De financiële middelen om dit te realiseren zijn immers niet voor handen. Lokale amateurkunstenaars kunnen zich wel aanmelden op www.cultuurkuur.be. ACTIE 2014 Of er een link mogelijk is met de UiT-id of lokale UiTdatabanken zal nader worden bekeken. 5.5.9.2 Toneeltgemee REALISATIE 2013 Een onrechtstreekse manier om voeling te houden met het lokale cultuurbeleid was de participatie van de stafmedewerker beleid aan de commissie van Toneeltgemee. Via dit initiatief van OPENDOEK kunnen lokale theatergroepen hun gemeente voordragen als kandidaat voor de begeerde titel. Met Toneeltgemee wil OPENDOEK steden en gemeenten in beeld brengen die op een systematische manier via het gemeentelijk beleid het amateurtheater op een goede manier ondersteunen. Door in deze commissie te zetelen krijgen we zicht op goede praktijken her en der in Vlaanderen. ACTIE 2014 Indien OPENDOEK vragende partij is, zal Elke voor de derde keer in de commissie van Toneeltgemee zetelen. Verder bekijken we hoe we met de intergemeentelijke samenwerkingsverbanden voor cultuur de banden kunnen aanhalen.
72
OD 5.6. PROVINCIAAL BELEID Het Forum stemt zoveel mogelijk af met de provinciale overheden REALISATIE 2013 In 2013 verliepen de geldstromen tussen provincie en de negen amateurkunstenorganisaties voor het laatst via de gekende/rechtstreekse weg. Dit gebeurde op een correcte manier. M.b.t. vragen bij de overheveling van middelen van provinciaal naar Vlaams niveau konden de amateurkunstenorganisaties terecht bij het Forum voor Amateurkunsten met vragen. Het Forum trad op als intermediair tussen beide beleidsniveaus en zorgde er mee voor dat de correcte bedragen werden overgezet zonder dat er ‘onderweg geld bleef plakken’. ACTIE 2014 Het Forum voor Amateurkunsten blijft de vijf provincies prikkelen om amateurkunsten een volwaardige plaats te geven in het provinciaal beleid. Ook na de interne staatshervorming blijven ze een belangrijke rol spelen in het amateurkunstenbeleid. Concreet betekent dit: - We bezorgen onze provinciale contactpersonen maandelijks de nieuwsbrief amateurkunsten. - We nodigen hen uit op relevante studiedagen of netwerkmomenten (bv. openingsfeest WAK). - We zorgen ervoor dat de provincies goed op de hoogte blijven van het reilen en zeilen binnen de amateurkunstensector, zodanig dat zij hun amateurkunstenbeleid hierop kunnen afstemmen, en meer bepaald de reglementen en subsidielijnen vanuit de provincies met kennis van zaken kunnen hervormen. - We staan we open voor uiteenlopende vragen vanuit de provincies. Een overleg tussen alle provincies en de negen amateurkunstenorganisaties plannen we pas begin 2015. OD 5.7. INTERNATIONAAL BELEID Het Forum onderneemt samen met actoren uit andere landen acties om amateurkunsten hoger op de Europese agenda te krijgen REALISATIE 2013 Het Forum voor Amateurkunsten is stichtend lid van het netwerk Amateo (European Network for Active Participation in Cultural Activities). Ook in 2013 nam het Forum actief
73
deel aan de bestuursvergaderingen van Amateo, die plaatsvonden in mei in Boedapest, in augustus in Nachod en in november in Ljubljana. Het Amateo congres van 2013 vond plaats in Nachod, Tsjechië met als thema ‘Amateur Arts in the 21th century’. 8 vertegenwoordigers vanuit de sector woonden het congres bij. Binnen Amateo staat onderzoek centraal in de planning. In de maand oktober ging een bijeenkomst door in Novigrad waarbij een aantal onderzoekers (waaronder John Lievens van de TOR-onderzoeksgroep) de sporen uitzetten voor pan-Europees kwantitatief onderzoek rond de beoefening van amateurkunsten. Het grootschalig onderzoek in Vlaanderen dat inmiddels dateert van 2009 ‘Amateurkunsten in Beeld Gebracht’ werd hierbij als ambitieus voorbeeld naar voor geschoven. In 2013 en de volgende jaren wil men mogelijke pistes voor onderzoek verder nagaan. Aangezien Europese subsidies voor onderzoek weinig plausibel zijn, wordt binnen individuele landen (Tsjechië, Noorwegen, Slovenië...) nagegaan of er middelen beschikbaar zijn voor landelijk onderzoek, dat Europese vergelijkbare cijfers oplevert. We onderhielden contacten met onze collega’s uit Engeland en Nederland m.b.t. een internationale WAK en het eventueel indienen van een Europees subsidiedossier hiervoor. Ook bleven we de evolutie van de WAK in Nederland op de voet volgen. Vanaf 1 januari 2013 was het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) een feit. Het instituut komt voort uit een fusie van CultuurNetwerk Nederland en Kunstfactor en is gevestigd in Utrecht. Het Forum voor Amateurkunsten houdt nauwe contacten met Wies Rosenboom, diensthoofd amateurkunsten binnen het LKCA. We werken ook aan toenadering tussen het LKCA en de Vlaamse amateurkunstenorganisaties en gaan onder meer na op welke manier zij met het thema infrastructuur omgaan. ACTIE 2014 Het Forum voor Amateurkunsten neemt een zeer actieve rol op in Amateo, European Network for Active Participation in Cultural Activities. De werking van het secretariaat van Amateo zal vanaf januari 2014 volwaardig opgenomen worden door de personeelsploeg van het Forum. Het innen van lidgelden, inhoudelijk opvolgen van de website, de opmaak en verzending van nieuwsbrieven en verzamelen en versturen van bestuursdocumenten zijn taken die worden opgenomen door het Forum. Het Forum neemt in 2014 verder deel aan de bestuursvergaderingen van Amateo. De eerste bestuurdersvergadering van 2014 zal doorgaan in maart bij het Forum te Gent. In mei is er het Amateo congres in Zweden, waar we hoogstwaarschijnlijk opnieuw met een relatief grote vertegenwoordiging uit Vlaanderen aanwezig zullen zijn. Het thema ‘Culture, Health and Wellbeing’ belooft alvast inspirerend te zijn voor de praktijk van de amateurkunstenorganisaties in Vlaanderen. We gaven de nodige input voor het internationale congres van AMATEO om een aantal kwalitatieve praktijkvoorbeelden uit de Vlaamse sector voor te stellen aan een internationaal publiek.
74
Voor 2014 worden er drie belangrijke klemtonen gelegd binnen de werking van Amateo: 1) verstevigen van het netwerk door verdere uitbouw met nieuwe leden 2) inzetten op internationaal vergelijkend onderzoek omtrent actieve cultuurparticipatie 3) inzetten op kennisdeling en leermogelijkheden door verdere uitbouw van een International Week of Amateur Arts. Er wordt onderzocht of er binnen het nieuwe Creative Europe-programma mogelijkheden zijn om een Europees dossier in te dienen om Amateo als netwerk te verstevigen. Het Forum zet zelf ook de nodige stappen om de leden van het netwerk verder uit te breiden. Het Forum blijft pleitbezorger van pan-Europese dataverzameling. De eerste gelegde contacten met het Audiences Europe Network in 2013 zullen verder benut worden om komen tot gezamenlijk onderzoek naar actieve én receptieve cultuurparticipatie. Het doel is het indienen van een Europees dossier dat inspeelt op het gebrek aan data met betrekking tot zowel de receptieve (audience development) als de actieve culturele participatie. In 2014 wordt de eerste onderzoeksfase van dit project gepland. Deze eerste fase zal bestaan uit desk research en een overzicht trachten te maken van de bevindingen uit reeds bestaand onderzoek met betrekking tot passieve en actieve cultuurparticipatie. In de volgende fases blijft het de bedoeling om te komen tot kwantitatief en representatief onderzoek dat vergelijkbare resultaten kan opleveren vanuit verschillende Europese landen. ‘Amateurkunsten in Beeld Gebracht’ blijft het inspirerende voorbeeld om te komen tot pan-Europees onderzoek. We blijven contact houden met Tom de Rooij (Nederland) i.f.v. de Nederlandse Week van de Amateurkunsten alsook met Robin Simpson (UK) i.f.v. de Voluntary Arts Week, die mogelijks uitbreiding vindt naar verschillende Europese landen. We blijven de WAK in Nederland en Engeland verder volgen en zullen, indien mogelijk, gezamenlijk een dossier in dienen m.b.t. een internationale WAK. We plannen een ontmoeting in 2014 om dit dossier verder te bespreken. Het Forum is betrokken in een 3-jarig internationaal project rond amateurkunsten en ouderen. Werktitel is ArtAge / Lifestories: The Art of Aging. Betrokken landen zijn Nederland, Finland, Duitsland en Spanje. In elk land is een hogeschool betrokken ; zij willen studenten inschakelen om met senioren te werken rond actieve kunstbeoefening. Voor België klopte KHLeuven aan bij het Forum voor Amateurkunsten. Aangezien onze sector heel wat projecten en acties rond ouderen rijk is, zien we heel wat opportuniteiten in het project. In 2014 wordt de Erasmus Plus aanvraag verder voorbereid. Nederland (Hogeschool van Amsterdam) is trekker in het project en coördineert de samenwerking. Voor Vlaanderen is ook Vlamo partner in het project ; de overige amateurkunstenorganisaties zullen in een verdere fase betrokken worden. Het Vlaamse luik in het project zal erin bestaan dat studenten in contact treden met een brede groep van ouderen (medioren, senioren ; zowel actieve ouderen als zorgbehoevenden). Ze zoeken de levensverhalen van ouderen op en capteren de waarde van amateurkunst in het leven van de oudere. Door middel van digital storytelling maken ze op creatieve wijze een filmpje, waarin diverse kunstvormen een plaats kunnen vinden:
75
muziek, theater, dans, beeldende kunst, fotografie, schrijven,... In de andere deelnemende landen zal ook gewerkt worden rond life stories en de waarde van amateurkunst voor ouderen. Dit zal diverse producten of dragers opleveren, die gebundeld zullen worden en getoond zullen worden in een afrondend evenement. Nederland, Duitsland en België engageren zich voor het inrichten van een 3landenconferentie rond ouderen en amateurkunsten, in het najaar van 2014. Voor Vlaanderen is het Departement CJSM partner. Marijke Verdoodt riep reeds betrokkenen en geïnteresseerden samen om te reflecteren over de inhoud van dergelijke conferentie. Het Forum wordt partner in deze conferentie en zal mee inhoudelijke insteek leveren. In maart 2014 wordt vanuit het sectoroverleg amateurkunsten een tweedaags werkbezoek gebracht aan het LKCA in Utrecht. Met de bedoeling de contacten met de Nederlandse amateurkunstenorganisatie aan te halen, uitwisseling te realiseren rond diverse thema’s en een zicht te krijgen op de opdracht en acties die het LKCA opneemt na de recente herstructurering. Binnen Vlaanderen worden contacten aangehouden met het Cultuurcontactpunt (omgedoopt tot Creative Europe Desk) en het Departement om de ontwikkelingen rond het Internationaal Cultuurbeleid van de Vlaamse overheid nauw op te volgen. Van zodra wereldkundig zal het Creative Europe programma 2014-2020 ook binnen de sector amateurkunsten worden bekendgemaakt. Ook via Arts Flanders - en het overleg internationaal cultuurbeleid dat hieromtrent vanuit CultuurNet wordt opgezet - krijgt de sector amateurkunsten mee een plaats op de internationale culturele agenda. Het Forum neemt ook de trekkersrol op wat betreft de opmaak van een Europees memorandum voor de sector, dat zal ingezet worden nav de Europese verkiezingen.
76
Transversale doelstelling 1 Het diversiteitsdenken is inherent aan onze sector ; daarbij neemt het Forum een voorbeeld- en signaalfunctie op !
TD 1.1 Het Forum neemt een signaal- en brugfunctie op T1.1.1 Brug maken naar specifieke doelgroepen REALISATIE 2013 In de amateurkunstensector vullen we het begrip diversiteit breed in en zetten de sector actief in op het creëren van kansen voor verschillende doelgroepen: er lopen onder meer projecten voor kansarmen/mensen in armoede (OPENDOEK), voor mensen met een beperking (Platform-K ism Danspunt), voor mensen met een etnisch-cultureel diverse achtergrond (Vamonos), voor mensen met dementie (Koor & Stem), voor senioren (KUNSTWERKT), en voor gedetineerden (Creatief Schrijven)…. Het Forum nam deel aan de stuurgroep rond de engagementsverklaring etnischculturele diversiteit. Deze wordt geleid door Pascal Verschuere van het Kennisknooppunt Interculturaliseren. Samen met steunpunten en belangenbehartigers van belendende sectoren, maar ook organisaties uit de lokale context, werkte het Forum mee aan de totstandkoming van de Engagementsverklaring. Het Forum speelde tevens
77
een actieve rol in het uitdenken van een communicatiestrategie rond verspreiding van de engagementsverklaring. In 2013 lanceerde het Forum de eigen engagementsverklaring etnisch-culturele diversiteit als kader voor visie en acties. We willen met ons diversiteitsbeleid inspireren, netwerken, signaleren, communiceren en ondersteunen. Het Forum houdt legt continu contacten met sleutelfiguren en organisaties uit het etnisch-cultureel middenveld en met mensen die expertise hebben omtrent diversiteit en kansengroepen. Dit mondt onder meer uit in het bijhouden van een adressenlijst. Deze wordt regelmatig aangevuld en staat ter beschikking van de sector. Op 1 oktober wisselden we bij Platform-K kennis en ervaringen uit in het kader van een VERSSAP-bijeenkomst van Demos over -podiumkunst met mensen met een beperking. We leverden good practices uit de sector aan voor het onderzoeksproject DieGem (Diversiteit en Gemeenschapsvorming) van onder meer de KULeuven en de UA. Tijdens de looptijd van het onderzoek kan een project uit amateurkunstenhoek onderzocht worden als case. ACTIE 2014 Ook in 2014 wordt verder gewerkt aan het netwerk van sleutelfiguren en experten omtrent diversiteit en kansengroepen. Het Forum ondersteunt en begeleidt waar mogelijk samenwerkingsverbanden en – projecten, onder meer door amateurkunstenorganisaties in contact te brengen met deskundigen of sleutelfiguren uit de minderhedensector. Deze inspanningen worden in 2014 verdergezet. Begin 2014 delen de stuurgroepleden hun ervaringen over de engagementsverklaring etnisch-culturele diversiteit en verzorgt de stuurgroep een samenvatting ter attentie van het kabinet. Een kennismaking met het Turkse amateurkunstenplatform Narsanat op 9 januari vormt de voorbode van een ontmoetingsronde met de migrantenfederaties. We plannen deze ontmoetingen in 2014-2015 in en werken hiervoor samen met het Minderhedenforum. Naast een wederzijdse kennismaking, willen we ook graag concrete samenwerking op poten zetten, vanuit opportuniteiten in de amateurkunstensector én vanuit de opportuniteiten in de integratie/participatiesector. We willen hierbij graag van een gelijkwaardige partnership vertrekken en zoeken hoe we initaitieven kunnen verbinden en verknopen. Van deze nieuwe contacten en de opportuniteiten die deze ontmoetingen idealiter naar boven brengen kan de sector gebruik maken. Idealiter kunnen we deze ontmoetingen met een sectordelegatie aangaan. We werken verder mee aan het onderzoeksproject DieGem, in 2014-2015 wordt een concrete case uit de amateurkunstensector geanalyseerd in functie van het het
78
odnerzoek. Het onderzoek heeft als uitgangspunt dat lokaliteit of locatie een cruciale rol speelt in interculturaliseringsprocessen. Op het DOL van 30 januari besteden we aandacht aan diversiteitsbeleid in de sector onder begeleiding van De8. Het Forum maakt deel uit van een kennisdelingstraject interculturaliseren, een gezamenlijk initiatief van de culturele steunpunten. In het late voorjaar van 2014 wordt een nota uitgewerkt, ter ondersteuning van het diversiteitsbeleid van de steunpunten en gericht aan de nieuwe minister van cultuur. Het Forum neemt de vragen en praktijken uit de sector mee in dit traject. Het Forum gaat ook samen met het Minderhedenforum actief op zoek naar een duurzaam engagement van een specialist ECM voor de RvB en AV. We blijven good practices terzake verzamelen en delen met partners en de sector, en bieden waar mogelijk projectmatige ondersteuning. Participatie van kansengroepen en etnisch-culturele diversiteit zijn ook kernbegrippen in het reglement van het Bijzonder Fonds en worden ook meegenomen in de trajectbegeleiding lokaal-cultuurbeleid. T1.1.2 Ondersteunen van projecten rond participatie kansengroepen REALISATIE 2013 We volgden het project Mia Maakt Scène van OPENDOEK rond kansarmoede verder op. Mia Maakt Scène biedt een langdurig theatertraject aan personen in armoede. Deelnemers worden gerekruteerd via het bestaande theatercollectief ‘De Straatmussen’, via het OCMW en andere welzijnsorganisaties. In 2013 werd het project Mia Maakt Scene, een theaterproject voor kansarmen en mensen in armoede in Eeklo, Aalter en Maldegem verder opgevolgd en ondersteund door het Forum. Het Forum nam deel aan de stuurgroep van het project op 19 september en 17 december. Op 1 december werd de voorstelling ‘De imaginaire zieke’ van de Eeklose theatergroep De Straatmussen bijgewoond, in het gezelschap van andere stuurgroepleden en de stagiaire SCW Nele Callebaut. In 2013 maakte de WAK een link met het pilootproject rond de UiTpas in Aalst, Haaltert, Lede en Erpe-Mere. We boden tijdens de WAK in Aalst een workshop rond SPEEL*GOED aan, dit voor UiTpassers die 5 punten verzamelden op hun UiTpas. Bovendien kon men in ruil voor 10 UiTpunten kiezen uit drie gratis publicaties uit de sector. Het Forum bood workshops rond SPEEL*GOED, SPEEL*GOED-boekjes en enkele publicaties uit de sector aanbieden als return.
79
ACTIE 2014 Het Forum ondersteunt het project Mia Maakt Scène verder via deelname aan de stuurgroep en het opzetten van kennisdeling. Dit laatste gebeurt in de loop van 2014 aan de hand van de opmaak van een eindpublicatie en de aanmaak van een fotoreeks door amateurfotograaf Laurent De Bie; een studiedag en good practice inhoud op amateurkunsten.be volgen in januari 2015. De eindpublicatie wordt gecoördineerd door een redactieteam, dat bestaat uit verschillende stuurgroepleden, waaronder de stafmedewerker van het Forum. Het Forum faciliteert het proces en zorgt voor cofinanciering voor de eindpublicatie. Voor de realisatie van de publicatie engageren we een copywriter, die samen met het redactieteam op zoek gaat naar een grondige omschrijving van het werkproces en reflectie over de realisatie en meerwaarde. Om het project in beeld te brengen trokken we een fotograaf aan, via een oproep in samenwerking met het Centrum voor Beeldexpressie. Een jonge amateurfotograaf zal het project een jaar lang, tot november 2014, volgen en fotograferen. Repetities, vergaderingen, uitstappen en voorstellingen worden in beeld gebracht. De eindpublicatie wordt gemaakt in de tweede jaarhelft van 2014 en aan het publiek voorgesteld in januari 2015. De deelnemers zullen een fotoboek ontvangen. In 2014 wordt samenwerkt met de Unie van Turkse Verenigingen in het kader van WAK, Erfgoeddag en 50 jaar migratie. Samen met FARO en Fameus wordt op 27 april 2014 in de Imami-Buhari Camii in Antwerpen een uitwisselingsdag gehouden over de Turkse Ebru-kunst en de immateriële kennis omtrent deze marmertechniek. Amateurkunstenaars zullen een workshop kunnen volgen en hun eigen werk kunnen inzetten. Videokunstenaars zullen de technieken en gebruiken in beeld brengen. In de loop van de dag worden ook de winnaars bekend gemaakt van de fotowedstrijd van FARO, Forum en Centrum voor Beeldexpressie in het kader van het project 50 jaar migratie. Om kennis op te bouwen over de participatie van kansengroepen zal het Forum steeds een relevant project in de amateurkunstensector van nabij volgen en de verworven kennis delen in en buiten de sector. Voor 2015 gaan we nog actief op zoek naar mogelijkheden. T1.2 Ondersteunen van acties naar jongeren T1.2.1 Betrekken van kinderen en jongeren REALISATIE 2013 Een stagiair bracht het onderwijslandschap (beknopt) in kaart. Via de gedetecteerde communicatiekanalen zoals nieuwsbrieven naar leerkrachten/ouders/leerlingen, websites, tijdschriften, brochures, lerarenkaart enz...) willen we het amateurkunstenaanbod beter bekend maken in de onderwijswereld.
80
ACTIE 2014 We verfijnen de verzamelde informatie en bekijken hoe we dit verspreiden in de amateurkunstensector. Eén van de mogelijkheden is via de interne mailing. Aangezien de WAK 2015 met het thema De Kleine Artiest de focus o.m. legt op kinderen, jongeren en kunst, zullen de kunsteducatieve pakketten en publicaties uit de amateurkunstensector vanaf het najaar 2014 in het licht worden geplaatst (in de inspiratiebrochure, op de WAK-website, op de WAK-inspiratiedag,...). T1.2.2 Betrekken van jeugdbewegingen ACTIE 2014 In aanloop naar de WAK 2015, met als thema De Kleine Artiest zullen er in 2014 inspanningen gedaan worden om jeugdbewegingen en jeugdhuizen te enthousiasmeren om deel te nemen aan de WAK en met kunst aan de slag te gaan. T1.2.3 Communicatie naar jongeren REALISATIE 2013 Er hebben zich geen studenten aangemeld voor een screening van bestaande communicatiekanalen met het oog op ‘de jongerentoets’. ACTIE 2014 In het kader van de WAK 2015 ‘De Kleine Artiest’ stellen we begin juli een jongerendenktank samen. Deze denktank bestaat uit een aantal jongeren tussen 14 en 25 jaar, die zich buigen over de WAK, met als doel meer jongeren bij de WAK te betrekken. Ze buigen zich over verschillende onderwerpen zoals ‘Hoe kan de WAK jongeren bereiken?’ en ‘Hoe zouden jongeren de WAK invullen?’. T1.3 Het Forum ondersteunt de sector bij een seniorenwerking REALISATIE 2012 Het studentenonderzoek ‘Voelen senioren zich aangesproken door de communicatie van de organisaties? En welke aanbevelingen zouden senior consultants maken om de communicatie beter op de doelgroep af te stemmen?’ werd niet gevoerd, wegens geen interesse vanuit de studenten uit. N.a.v. de nota ‘Doorgroeien in Cultuur’ deden we een screening van de voortgangsrapporten van de amateurkunstenorganisaties over hun cultuureducatief aanbod naar senioren toe. Ook in ons memorandum naar de Vlaamse, federale,
81
Europese overheden toe vragen we aandacht voor een geïntegreerd ouderenbeleid waar kunstbeoefening deel vanuit maakt. ACTIE 2014 Enkel indien we een student hiertoe bereid vinden, gaan we verder op het vooropgestelde spoor. Het Forum is partner in het internationaal project Lifestories: The Art of Aging en in de 3landenconferentie rond ouderen en amateurkunsten (zie 5.7 internationaal beleid).
82
!
Transversale doelstelling 2 Het Forum draagt een wezenlijk steentje bij om te komen tot een duurzame en ecologische leefomgeving
MEMORANDUM
DANSPUNT — Danscie Vigelandt © Fabian Keersmaekers
T2.1 Gebruik van digitale communicatiemiddelen Het Forum stimuleert om zoveel mogelijk zaken digitaal te laten verlopen en neemt hierin een voorbeeldfunctie op REALISATIE 2013
In grootsteden zijn amateurkunstenaars op een specifieke manier Denk aan veelheid van beoefenaars, In 2013 werd eraanwezig. verder ingezet op hetmaar gebruik vande digitale communicatiemiddelen. In het een van ruim de aantrekkingskracht op de creatieve geesten, verlengde de netwerk, WAK-editie Natuurtalent in 2012 werden voor WAK de sociale mediakanalen volop benut en werdenmet gedrukte media ten opzichte van vroegere jaren interactiemogelijkheden professionele kunstenaars en kunstbeperkt. WAK-promotie gebeurt via facebook, twitter en pinterest. SPEEL*GOED is huizen, enz. Grootsteden zijn vaak pioniers in het amateurkunactief op facebook en pinterest. stenbeleid. Zij verdienen daarom extra aandacht, beweegruimte en voldoende steun om hun opdracht naar behoren uit te voeNaast de WAK-blog, de amateurkunstenblog en de elektronische nieuwsbrief werd een ren. Anderzijds mogenindunbevolkte gebieden uit het facebookpagina ‘amateurkunsten’ het leven geroepen waarop erzeker berichtniet wordt over oog wordenitems. verloren. Ook digitalisering zij wordenvan geconfronteerd met eigen sectorgerelateerde Door verdere de gevoerde communicatie werd wetmatigheden de hoeveelheid drukwerk onder controle gehouden. die actieve kunstbeoefening of kunsteducatie wel eens in de weg staan. De ondersteuning van amateurkunstenaars vergt naargelang de geografische context een specifieke aanpak. 83 Daar moeten ook overheden zich van bewust zijn door een gediversifieerd beleid uit te tekenen.
ACTIE 2014 We blijven op digitale communicatie inzetten en beperken drukwerk waar mogelijk. T2.2 Aandacht voor ecologie en duurzaamheid Het Forum kiest consequent voor ecologische oplossingen REALISATIE 2013 Al enkele jaren wordt er 100% gerecycleerd papier met FSC-label aangekocht. In de omgang met drukwerk word steeds een ‘groene reflex’ gemaakt: dubbelzijdig printen, vermijden om mails te printen, enz. In de omgang met energie tracht het Forum zuinig te zijn: verwarming op nachttarief, laptops en lichten zoveel mogelijk uit, enz. Eveneens binnen de project- en evenementiële werking vormde ecologie een belangrijk criterium. Met het thema ‘Natuurtalent’ werden de WAK 2013 en de voorbereidingen ervan in een ‘groen’ kleedje gestoken. Het Forum ging hierbij voor een ‘low impact WAK’ en liet zich hierbij begeleiden door ‘low impact man’ Steven Vromman. De WAK-campagne werd gevoerd via gerecycleerde affiches, gedrukt in een oplage die fors lager lag dan de vorige edities. Al het promomateriaal werd online aangeboden zodat de gebruiker zelf reflecteert over het al dan niet afprinten ervan. Inhoudelijk legde de WAK 2013 de link met ‘natuur’, met name kunst en/in natuur. Als nationale aanstuurder van de WAK wilde het Forum hiermee een voorbeeldfunctie vervullen en lokale WAK-coördinatoren en amateurkunstenaars inspireren om het eveneens over een ‘groene’ boeg te gooien. Het Forum ontwikkelde een WAKinspiratiebrochure (http://www.wak.be/inspiratieboekje) met daarin tips om duurzaam activiteiten te organiseren. ACTIE 2014 Het Forum is verder lid van GREENTRACK en legde ook voor 2014 een actieplan ecologie op tafel. GREENTRACK is een netwerk van Gentse kunsten- en cultuurorganisaties dat zich samen inzet voor een duurzamere kunsten- en cultuursector. Voortrekker is Steven Vromman. Tijdens bijeenkomsten en vormingsmomenten vergaart het Forum kennis en expertise, die gedeeld worden met de sector. We werken aan de realisatie van de geplande acties uit ons jaaractieplan als lid van GREENTRACK. Het Forum investeert als lid van GREENTRACK in een duurzame organisatieontwikkeling en maakt steeds de ecologische reflex bij het organiseren van evenementen, het uitgeven van publicaties en promomateriaal en in de dagelijkse werking.
84
T2.3 Stimuleren amateurkunstensector rond ecologie Het Forum stimuleert de sector om gezamenlijk een visie uit te werken rond duurzaamheid en/of ecologie REALISATIE 2013 Het Forum stimuleerde de overige Gentse amateurkunstenorganisaties om zich mee te scharen achter het netwerk GREENTRACK en een eigen jaaractieplan omtrent ecologie uit te werken. Inmiddels zijn ook de in Gent gevestigde amateurkunstenorganisaties Danspunt, KUNSTWERKT en Vlamo lid van GREENTRACK. ACTIE 2014 Het Forum maakt deel uit van GREENTRACK en volgt interessante inspiratie-, uitwisselings- en vormingsmomenten op die vanuit dit netwerk of vanuit het netwerk Pulse - Transitienetwerk Cultuur in het leven worden geroepen. Relevante info en praktijkvoorbeelden worden ontsloten via sectoroverleg, website en nieuwsbrieven van het Forum.
85
BIJLAGE 1 samenstelling team taakverdeling 2014
86
BIJLAGE 2 memorandum amateurkunstensector 2014 De Kracht van Kunst
87
88
D3D buiten de lijnen
Tanatsfestival
Danspunt
Het Tanatsfestival is een doe-weekend met het accent op internationale folklore-dans en muziek. Er zijn workshops, bals en optredens voor beginners en gevorderden. Ook zang is onderdeel van het programma. Cross-overs worden gestimuleerd. Partners: Muziekmozaïek en Tanats vzw
Partners: Cacao Blue vzw en OPEK vzw
D3D is een danseducatief parcours waarbij het publiek een montage ziet van een professioneel danser die op een bijzondere manier beweegt. Zo wil Cacao Blue ook amateurdansers prikkelen om zelf aan bewegingsexploratie te doen. Hieraan is een lesmap gekoppeld met uitgeschreven lessen dansimprovisatie. Eén van de workshops legt zich specifiek toe op dansers met een mentale beperking.
Creatief Schrijven start een schrijfcommunity op om schrijfliefhebbers een kwaliteitsvol huis op internet aan te reiken, een plek waar schrijvers elkaar kunnen ontmoeten, digitale pennenvruchten kunnen achterlaten, feedback kunnen geven, ervaring kunnen uitwisselen, … Bovendien zal de elearningmethodiek er centraal staan, worden mensen met een cultureeldiverse achtergrond betrokken en is het een plaats waar uitgevers, literaire organisaties, leesgroepen ed. terecht kunnen. Partners: Jeugd en Poëzie en vele andere
Schrijfcommunity
Creatief Schrijven
Danspunt
CvB nodigt amateurs met en zonder ervaring uit om ‘sport in beeld’ te brengen. Professionelen zorgen voor tips tijdens workshops in 5 provincies. Aan hét sportevent voor personen met een verstandelijke handicap (Special Olympics Belgium) wordt een fotowedstrijd en beeldreportage (foto & film gekoppeld). Het proces is via een blog te volgen. Partners: Sportimonium en Special Olympics Belgium, sportcentra
TOELICHTING
Sport in beeld
PROJECT
15 mrt ’13 – 17 mrt ‘13 MM: 1.062
1 april ’13 – 28 april ‘13
31 dec ‘13
16 okt ’12 –
31 okt ‘13
1 mrt ’13 –
UITVOERING
DP: 7.108,45
5.000
15.000
15.000
BUDGET
(ingediend 1 oktober 2012)
Centrum voor Beeldexpressie
AANVRAGER
Grijs gearceerd: meerjarenproject opgestart in 2012
AANVRAGEN BIJZONDER FONDS 2013 / ronde 1 BIJLAGE 3 overzicht Bijzonder Fonds projecten 2013
89
Pa-pa-pa-ya
Door het gat van een koe
Theater spelen en maken
Icarus Today Festival l
Interdisciplinair festival (Cuba)
Theatertraject Plankton kunstbendewinnaars
Ghent Youth Jazz Orchestra
Koor&Stem
OPENDOEK
OPENDOEK
OPENDOEK
OPENDOEK
OPENDOEK
Muziekmozaïek
Partners: Jeugd en Muziek Gent en de artistieke commissie (DKO, HKO)
Zie vorig jaar.
Het theatertraject is bedoeld voor zowel Kunstbendewinnaars als Planktontheater-jongeren. Zij krijgen een rondleiding achter de schermen, toelichting bij de werking van Plankton, tips & tricks van professionele theatermakers en een workshop van hoog niveau. Zodoende krijgen jongeren (13 – 19j) zicht op hun eigen kunnen. Partner 1: Villanella
Partners: Muziekmozaïek, KUNSTWERKT, Danspunt
Het project omvat 2 luiken: een internationaal luik (samenwerking met Cuba en El Salvador, valt hier buiten beschouwing) en een interdisciplinair luik. De interdisciplinaire werkweekends, het creatieproces en de festivalweek worden oa. via het BF gefinancierd. De nadruk ligt op artistieke vernieuwing (kruisbestuiving!), intensieve en professionele begeleiding, uitwerken van een methodiek/handleiding en ruim publieksbereik.
Partner: Theater Malpertuis Tielt
Zie vorig jaar
Zie vorig jaar Partner: Erasmus/Rits
Zie vorig jaar Partner : Theater Antigone
Partners: Academie van Beveren; o.v.: Kath hogesch Limburg, Zeeuwse muziekschool, Koorplein Zeeland
Pa-pa-pa-ya is een kinderkorentraject waarbij K&S de kinderkoren wil stimuleren om ‘anders’ te zingen. Er worden koorateliers ingericht waarbij muziek, drama en beweging extra in de verf worden gezet. Hiervoor wordt samengewerkt met docenten uit DKO en HKO. Doel is kwaliteitsverbetering en deelnemers creatief laten nadenken over hoe optredens aantrekkelijker kunnen zijn voor een breed publiek. Het resultaat zal te zien zijn op het internationaal koorfestival Europa Cantat Junior.
10.000
1.000
9.000
dec ’14
Jan ’12 –
1 mei ‘13
nov ‘13 9.000 9.000
Jan ’13 –
1 mei ‘13
1 mei ’12 –
8 sept ’12 – 15 juni ‘13
23 juni ’12 sept ‘13
31 dec ‘13
1 jan ’13 –
9.000
3.000
5.000
4.000
19.100
90
Shooting Stars
Sport in Beeld – Antwerp triatlon
Schrijfcommunity – kansenplatform
Centrum voor Beeldexpressie
Creatief Schrijven
PROJECT
Centrum voor Beeldexpressie
AANVRAGER
Verlengde van schrijfcommunity. Focust nu op het ontwikkelen van tools voor de professionele sector om schrijftalent te ontdekken. Dit wil zeggen dat professionele feedback voorop wordt geplaatst. Ondertussen werd gestart met de bouw van een online module om inzendingen voor schrijfwedstrijden te beheren en om het jureringsproces te stroomlijnen. Het kansenplatform: the place to be voor uitgevers, literaire organisatoren, radiomakers, lezers, leesgroepen, enz. Lancering kansenplatform: boekenbeurs 2013. In fase 2: inzet op e-learning. Partners: Jeugd en Poëzie
Verlengde van het project Sport in Beeld. Dertigtal leerlingen van het SISA Antwerpen (jongeren +/- 17-19 jaar) krijgen de kans om de Antwerp triatlon in beeld te brengen. Een selectie van 50 foto’s wordt dan tentoongesteld gedurende de maand september in de Sint-Annatunnel. Er wordt beroep gedaan op een professionele sportfotograaf Peter De Voecht die een workshop geeft om de leerlingen voor te bereiden. Partners: Antwerpen Sportstad vzw, Agentschap Wegen en Verkeer en Stedelijk Instituut voor Sierkunsten en Ambachten (SISA) Antwerpen
Partners: FotoMuseum Antwerpen en Arenberg –Openluchttheater Rivierenhof 20 mei ’13 – 4 okt ’13
16 okt’13 – 30 apr’14
9.500 !
2 juli ’13 – 30 sep ‘13
UITVOERING
7.000 !
3.000 !
BUDGET
(ingediend mei 2013)
Project opgezet naar aanleiding van de tentoonstelling ‘You ain’t seen nothing yet’. 20 personen geslecteerd op basis van hun portfolio krijgen de kans om een masterclass concertfotografie o.l.v. professioneel fotograaf Alex Vanhee bij te wonen. Na deze class gaan ze zelf aan de slag. Tijdens een laatste feedbacksessie worden een drietal beelden geselecteerd die naar een eindselectie gaan. Tijdens deze eindselectie worden de uiteindelijke beelden geselecteerd die tentoongesteld worden in het FotoMuseum en in de Arenbergschouwburg.
TOELICHTING
AANVRAGEN BIJZONDER FONDS 2013 / ronde 2
91
Big Draw
Pluis het uit
Koor&Stem
Danscompagnie platform-K
Danspunt
KUNSTWERKT
Zomeracademie
Danspunt
Project gericht op scholen (specifiek voor leerlingen van de tweede graad lager onderwijs) en hun lokale gemeenschap (familie en vrienden, lokale verenigingen, gemeenten, etc.) en op verschillende manieren waarop kinderen op hun talenten en creativiteit kunnen worden aangesproken. In de
Dit festival wordt voor de eerste maal georganiseerd in Vlaanderen maar is al gekend in de ons omringende landen. Het festival heeft één geniaal en eenvoudig hoofddoel: iedereen aan het tekenen krijgen. Het project zal bestaan uit een aantal luiken, waaronder bv. workshops, lezingen,tentoonstellingen en bovenal tekenacties in de hele stad. Partners: S.M.A.K. Gent, Circa Gent en de stad Gent
Oprichting danscompagnie voor mensen met een beperking. Ze brengen mensen samen met danstalent en de motivatie om hiervan hun beroep te maken. Hiertoe bieden ze een traject aan met intensieve workshops, training en projecten om dansbagage op te doen; creatie- en presentatie kansen te krijgen. Met dit project willen ze personen die gebeten zijn door dans de kans bieden om hun danstalenten verder te ontwikkelen. Ze gaan gericht opzoek naar mensen met talent voor dans, die ervan dromen om hun leven hieraan te wijden. Zij krijgen training binnen de diverse facetten die dans omhelst, gegeven door verschillende dansdocenten en steeds begeleid door iemand van Platform-K. Het einddoel is een danscompagnie met een vaste kern dansers, eigen stijl en authentieke identiteit. Partners: Platform-K
De Zomeracademie is een artistieke werkplaats waar volwassenen zich een week lang verdiepen in een bepaalde kunstdiscipline onder begeleiding van een coach. De Zomeracademie is een vrijplaats waar onderzoek, experiment en creatie centraal staan. Begeleiding is in de handen van een kunstenaar die door de feedback-momenten en het voorzien van een stimulerende en individuele begeleiding voornamelijk als coach zal optreden. Disciplines in de editie van 2013: hedendaagse dans, mediakunst, re-design, kostuumontwerp, klankatelier, poëzie schrijven, beeld & beeldtaal, zang & muziektheater, muzikale improvisatie en nieuwe media, fotografie. Partners: Dharts – educatieve dienst Destelheide, De Veerman, Danspunt vzw, Creatief Schrijven, KUNSTWERKT en Centrum voor Beeldexpressie
5.900 !
15.000 !
1.800 !
KW: 500 !
CS: 500 !
DP: 2.000 !
1 jan’12 – 31 dec’15
4 okt ’13 – 6 okt ’13
sept ’13 dec’14
15 juli ’13 – 21 juli ’13
92
Toekoerfestival
Muzikantendag
En Avant, Marche
Poppunt
Vlamo
FOLK off
OPENDOEK
Muziekmozaïek
Vervolg project en avant, marche. In 2013 organiseert het Huis van Alijn tal van activiteiten rond de tentoonstelling. Vlamo draagt hier zijn steentje onder andere door 8 binnentuinconcerten te organiseren. Daarnaast wordt een traject opgezet om de Vlamo-leden bewuster, respectvoller en zorgzamer te laten omgaan met hun rijk muzikaal erfgoed. Dit traject zal uit 2 delen bestaan.
Partners: Ancienne Belgique en Muzikantendag – Get inspired!
Vervolg van muzikantendag 2010 (word om de 2 jaar georganiseerd). Wordt georganiseerd in en met de Brusselse Ancienne Belgique. Een aangepast concept met cases (in 3 zalen) en feedbacksessies.
Een openluchtevenement met optredens van koren, muziekgroepen en theatergroepen. De bedoeling is een breed publiek aan te trekken die de kans krijgen een mix aan kunstzinnige activiteiten bij te wonen. Het moet in de regio een grotere uitstraling geven aan de amateurkunsten. Partners: Vlamo Limburg, Koor&Stem Limburg en Abdijsite Herkenrode
Organisatie van optredens voor beginnende of onbekende folkgroepen tijdens het folkfestival Dranouter. Het project krijgt een aparte tent op het Festivalterrein met een eigen, unieke programmatie. De selectie van de groepen gebeurt door een jury en het is de bedoeling podium en speelkansen te bieden aan kwalitatieve (jonge of beginnende) groepen. Voor elke geselecteerde groep zal de selectiecommissie een beoordeling formuleren (na hun optreden) en die aan de kandidaten meedelen zodat zij met dit professioneel advies hun muzikale carrière verder kunnen uitbouwen. Muziekmozaïek linkt dit project ook aan haar wedstrijd op de Gentse Feesten (Podium van Muziekmozaïek) en aan de Dranouter Roots rally wedstrijd. Partners: Dranouter festival
lesopdrachten gaat het niet alleen om zang, maar ook om o.a. tekenen, onderzoeken, knutselen, fotograferen en musiceren. De uitwerking van het project gebeurt ook door drie jongeren. Zij worden ondersteund door Koor&Stem en een team van leraren muzische vorming. Partners: Festival van Vlaanderen Kortrijk, Festival van Vlaanderen Mechelen, Freinetschool De Zevensprong, Vrije basisschool Sint-Henricus, Basisschool Sint-Maria
5.000 !
25.000 !
3.000 !
4.938 !
21 nov ’12 – 15 sep ‘13
23 nov ’13 – 23 nov ‘13
jan ’13 – 15 sep ’13
juni’13 – aug’13
93
Europees Muziekfestival voor de Jeugd (EMJ) Neerpelt
Internationaal Herfstmuziekfestival Izegem
Internationaal Riemster Muziekconcours (RMC)
Vlamo
Vlamo
Vlamo
Een internationale muziekwedstrijd waar harmonies, fanfares en brassbands uit drie verschillende landen aan deelnemen. Deze muziekwedstrijd wordt georganiseerd door de Muziekraad i.s.m. de Gemeente Riemst. Als bijkomend initiatief binnen dit project wordt door Vlamo een workshop voor jonge koperblazers georganiseerd met als begeleider Benny Wiame. Deze workshop heeft tot doel jonge muzikanten te laten proeven van wat er mogelijk is voor een amateurmuzikant. Partners: Muziekraad Riemst
In aanloop naar het Herfstmuziekfestival organiseert Vlamo het weekend voorafgaand aan het festival workshops voor blazers rond het thema “Balkan & klezmer”. Voor die workshops contacteren we mensen die (semi)professioneel met balkan- en klezmermuziek bezig zijn. Partners: Internationaal herfstmuziekfestival Izegem
Samenwerking met Europees Muziekfestival voor de Jeugd. Concreet organiseert Vlamo twee workshops en on dersteunt Vlamo het festival in de organisatie en financiering van het evenement. Partners: Europees Muziekfestival voor de Jeugd
Partners: Huis van Alijn, Resonant, Centrum voor Beeldexpressie, Uitgeverij Hannibal en Provincie Oost-Vlaanderen
5.000 !
5.000 !
10.000 !
25 mei ’13 – 26 mei ’13
13 sep ’13 – 15 sep ‘13
3 mei ’13 – 6 mei ’13
BIJLAGE 4 campagnebeeld Week van de Amateurkunsten 2013 Natuurtalent
94
BIJLAGE 5 campagnebeeld Week van de Amateurkunsten 2014 De Groote Kunst
95
BIJLAGE 6 AMATEURKUNST in Van Dale Boekenbeurs 2013 AMATEURKUNST IN VAN DALE Eind oktober 2013 verschijnt het woord amateurkunst voor het eerst in de geschiedenis in het Van Dale woordenboek. Amateurkunst krijgt een plekje in de digitale Dikke Van Dale. Erkenning zwart op wit van de enorme, relevante praktijk van kunstbeoefening uit goesting door duizenden amateurkunstenaars. Ware het niet dat de Van Dale redactie er een andere visie op amateurkunst op nahoudt dan deze die wij vanuit de sector amateurkunsten in de afgelopen decennia opbouwden. OMSCHRIJVING In de online Dikke Van Dale is sinds kort volgende omschrijving te vinden bij het woord amateurkunst: 1. (g.mv.) een of meer door een niet-professionele kunstenaar vervaardigde, als kunstwerken bedoelde en soms ook als zodanig gewaardeerde artefacten 2. (amateurkunsten) elk van de kunstvormen zoals die door een niet-professionele kunstenaar beoefend worden VISIE AMATEURKUNSTEN Voor de sector amateurkunsten mag de omschrijving een pak eenvoudiger, zoals: ‘door liefhebbers beoefende of vervaardigde kunst’. In het decreet amateurkunsten anno 2000 wordt volgende definitie gehanteerd: ‘elke kunstvorm die in het kader van het sociaal-culturele gebeuren aan iedere burger de kans biedt om zich via kunstbeoefening en -beleving te ontplooien en zijn potentiële creatieve vermogens te ontwikkelen op vrijwillige basis en zonder beroepsmatige doeleinden’. Misschien een ietwat ouwbollige definitie, toch dekt deze de lading. Essentiële componenten van amateurkunst zijn: Ten eerste het ‘houden van’/amare ; de amateurkunstenaar beoefent zijn artistieke bezigheden uit goesting, uit passie, uit liefde voor de kunst. Het artistieke ; de amateurkunstenaar creëert, verbeeldt, reproduceert,... en hanteert daarvoor (een combinatie van) de meest uiteenlopende kunstvormen als muziek, dans, theater, woord, vorm, beeld, tekst, media,... Het sociale ; amateurkunst brengt mensen samen, geeft betekenis aan relaties, geeft vorm en inhoud aan interactie tussen mensen, draagt bij tot groeps- en gemeenschapsvorming.
96
als vrijwilliger en hebben een groot sociaal vangnet; amateurkunstenaars zijn minder individualistisch en meer solidair dan de doorsnee bevolking; de meerderheid (36%) geeft jaarlijks 250 tot 1.000 euro uit i.f.v. amateurkunstbeoefening; een vijfde (22%) spendeert op jaarbasis zelfs meer dan 1.000 euro. Gemiddeld besteedt een amateurkunstenaar 7,6 uur per week aan de uitoefening van z’n creatieve hobby, bijna een volledige werkdag dus. Het beheersen van creatieve skills vraagt dan ook veel geduld, oefening en toewijding. Een kwart is artistiek opgeEen goede omschrijving van amateurkunst draagt deze elementen in zich, of het nu gaat leid, grotendeels binnen het deeltijds kunstonderwijs (25%) maar evenom amateurkunst als praktijk of als product of beide. zeer buiten het onderwijscircuit (20%). Opvallend is ook dat bijna 40% of meerdere kunstdisciplines beoefent en woordenboek een grote meerderheid Intwee de omschrijving die sinds kort terug te vinden is in het ontbreekt de liefde kunst in alle talen. Devoor gehanteerde omschrijving naarbuiten onze mening metvoor zijn de artistieke prestaties een groot publiek isnaar komt. ambigu, geladen, overbodig en omslachtig. Wanneer we er in het woordenboek Naast sympathie voor de makers is artistieke belangstelling voor de het woorden ‘kunst’ en ‘amateur’ op nalezen en samenbrengen komen we tot een veel 5 getoonde werk een grote bezoekmotivatie . De meeste beoefenaars rijkere omschrijving waarin passie en artistieke expressie omwille van de intrinsieke kwamen discipline via optredens, of waarde van met kunsthun eigen aan mensin encontact cultuur, een plaats kunnentoonmomenten krijgen. evenementen. Verder is amateurkunst sterk ingebed in de gezinsconDeze van amateurkunst in de Vanreden Dale doet aan het jarenlange text.omschrijving Ontspanning is de voornaamste voorafbreuk kunstbeoefening, op werk rond de waarde en het versterken van zowel de praktijk van amateurkunst als het de voet gevolgd door zelfontwikkeling, de uitdaging om bij te leren en beleidsdomein amateurkunsten in Vlaanderen en Brussel. We hopen dat het gesprek samenzijn met rond de waarde vangelijkgezinden. amateurkunst en een gepaste omschrijving van amateurkunst in al haar facetten verder gevoerd kan worden. We zijn vast en zeker vragende partij om hierover van gedachten te wisselen met de redactie van Van Dale.
VERSCHEIDENHEID AMATEURKUNSTEN OP DE BOEKENBEURS
Amateurkunstenaars zijn niet te vatten in één categorie. Amateurkunst
Voor de vierde maal open rij is heeft de sector amateurkunsten een stand op heeft de Boekenbeurs overstijgt leeftijd vaak intergenerationeel. Bovendien elke in Antwerp Expo. Van 31 oktober tot 11 november 2013 zetten we amateurkunsten in de kunstenaar z’n eigen profiel: van sociaal dier tot ultrakunstzinnig artiest, kijker in onze gloednieuwe stand naar een ontwerp van Jan & Randoald (hal 2, stand vanVia traditie-minded tot experimenteel-innovatief, van ontluikend 208). informatie, tijdschriften, publicaties en activiteiten kunnen bezoekerstalent van de Boekenbeurs proeven van amateurkunsten. Er zijn optredens workshops en tot ambitieuze duizendpoot, van hoogopgeleid tot en minder geschoold, waarachtige signeersessies van amateurkunstenaars onder leiding van Productions van stedelijke hardcore cultuurparticipant tot verbindend figuur op het& zonen.
platteland... Deze veelzijdige spagaat vergt een intensieve ondersteuning op maat. Kunstbeoefening gebeurt bovendien over een breed scala AMATEURKUNSTENSECTOR aan kunstvormen en -disciplines heen. Artistieke expressie heeft steeds een eigen identiteit en eigenzinnige dynamiek. We willen amateurkunst De amateurkunstensector heeft als missie creativiteit te stimuleren en te ondersteunen. in al z’n vormen en gedaanten ondersteunen en stimuleren en zetten Het decreet op de amateurkunsten van 22 december 2000 erkent negen organisaties die hiervoor een divers werken: aanbodCentrum aan advies, tools en kansen amarond eigen kunstvormen voor Beeldexpressie (foto,uit filmvoor & multimedia), Creatief Schrijven (letteren), Danspunt (dans), Koor&Stem (vocale muziek), teurkunstenaars en -groepen. KUNSTWERKT (beeldende kunst), Muziekmozaïek (folk & jazz), OPENDOEK (theater), Poppunt (rock, pop & dj’s) en Vlamo (instrumentale muziek). Het Forum voor Amateurkunsten staat in voor coördinatie, overleg en samenwerking binnen de amateurkunstensector. Samen ondersteunt deze sector meer dan 10.000 groepen en een veelvoud aan individuele kunstenaars in Vlaanderen en Brussel.
15
:$.BPHPRUDQGXPB9'LQGG
97
COLUMN & LOFLIED Maud Vanhauwaert, oktober 2013
Onlangs ging ik kijken naar een theatervoorstelling van een vriendin. Zij heeft een opleiding 'drama' achter de rug en het was haar eerste eigen productie. Na de voorstelling stond ik met haar moeder in de foyer, wachtend tot dochterlief ontshminkt zou verschijnen. Toen ik de moeder vroeg wat ze van het stuk vond, zei ze: “ja, ik vond het echt euh, ja, hoe moet ik zeggen, euh, …. professioneel.” Terwijl ze het woord 'professioneel' uitsprak, fronste ze haar wenkbrauwen. Ik vroeg mij af wat de vrouw precies met het woord bedoelde. Was het een kwaliteitslabel dat ze haar dochter opspeldde? Bedoelde ze dat ze de voorstelling moeilijk vond en het haar petje te boven ging? Of doelde ze op het feit dat haar dochter nu in een 'echte' theaterzaal optrad en eindelijk student-af was en subsidies had gekregen voor het project? Misschien trokken haar wenkbrauwen de verschillende gedachtes wel samen in die ene frons. 'Professioneel' heeft in definitie twee betekenissen.Volgens het woordenboek verwijst 'professioneel' enerzijds naar het beroepsmatige karakter van een activiteit en anderzijds naar de bekwaamheid van de uitvoerder. Het zijn twee verschillende betekenissen die elkaar wel eens durven infecteren. Ik betrap mij er zelf op: als iemand iets om den brode doet, ga ik er al snel van uit dat hij wellicht bijzonder bekwaam is in zijn vak. Omgekeerd, durf ik wel eens vermoeden dat iemand die iets voor zijn plezier doet, en dus een 'amateur' is (uit het Latijnse 'amare', houden van) wellicht bekwaamheid mist. Soms is het verleidelijk om een 'professional' als een geslaagde amateur te zien, als een amateur met een 'stapje voor'. Maar er zijn veel tegenvoorbeelden. Ik denk aan Willem Elsschot die beroepshalve reclame-man was en schreef uit liefhebberij, maar wel de geschiedenis in ging als een van de grootste Nederlandstalige schrijvers. Ik denk ook aan de renaissance-schilder Andrea Del Sarto. In zijn tijd werd hij hooggewaardeerd; hij was een tijdlang schilder aan het Franse hof en werd de schilder 'senza errori' (zonder fouten) genoemd. Hoewel hij een uitmuntend vakman was, had hij echter niet de goddelijke inspiratie van tijdgenoten als Michelangelo en Leonardo da Vinci. Eigenlijk had het werk van Andreo del Sarto te weinig 'amo', te weinig ziel. In die zin was del Sarto misschien een goede professional, maar een slechte amateur. Kortom: de grenslijn tussen 'amateurisme' en 'professionalisme' is diffuus. Misschien heeft het überhaupt niet veel zin om die begrippen tegen elkaar af te wegen en kunnen we ze beter beschouwen als twee tektonische platen, die hetzelfde land dragen, soms botsen, maar elkaar vaak optillen tot vulcanische hoogtes.
98
Misschien moeten we 'amateur' dan vooral zien als een adjectief sine qua non voor ware kunstenaars. Alle ware kunstenaars zijn in wezen amateur. Het zijn zij die (al dan niet creërend voor een brood), vertrekken vanuit een innerlijke nood. Zij die niet gevangen zitten in het vak, maar vrij zijn in het hart. Zoals Die bediende! die om 9 op zijn werk moet zijn maar om 6 uur opstaat om te schrijven aan zijn familieroman zijn familie is dun, zijn roman wordt dik Die zakenvrouw! die een heel druk leven leidt en op dinsdag naar een academie gaat waar ze even uitblaast, op haar dwarsfluit die als een tak aan haar ontspruit Refrein: uit twee vleugels bestaat de kunst en wie ze aantrekt vliegt Margaux! met wasco tekent ze een portret van haar oma 'jouw rimpels zijn precies de ribbels op het strand' de oma lacht het strand in deukjes Rino! hij speelt in het jeugdtoneel uit de verkleedkoffer neemt hij een rokje kiest de pruik met lange blonde haren hij zwiept ermee en voelt zich vrij
Refrein: uit twee vleugels bestaat de kunst en wie ze aantrekt vliegt Die biologieleraar! in zijn vrije tijd maakt hij foto's van duinen plaatst ze op een eigen blog die tot in Amerika wordt bewonderd zo makkelijk deinen duinen uit
99
Die dames! ze leren elkaar de dansen uit hun moederland, de taal van hun voeten van een Senegalese sabardans, een Bulgaarse tropanka tot een Cubaanse cha-cha-cha Refrein: uit twee vleugels bestaat de kunst en wie ze aantrekt vliegt er zijn meeuwen, kraaien, mussen uit twee vleugels bestaat de kunst en elk lichaam past ertussen
Maud Vanhauwaert oktober 2013
100