Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
www.utrecht.nl/sozawe
Eigen woning en bijstand
Informatie van Sociale Zaken & Werkgelegenheid
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Eigen woning en bijstand Deze folder is alleen voor cliënten van Sociale Zaken & Werkgelegenheid (SoZaWe) van de gemeente Utrecht die een eigen woning hebben. Met een eigen woning wordt bedoeld een woonhuis, maar ook een woonwagen of woonboot. Als u een eigen woning heeft, maar plots geen inkomsten (meer) heeft of als uw eigen inkomsten niet (meer) voldoende zijn, is het mogelijk een bijstandsuitkering aan te vragen. De eventuele uitkering is dan in de vorm van een lening. Als u geld heeft gespaard, kostbare goederen of een eigen woning bezit, dan heeft u volgens de Wet werk en bijstand (WWB) middelen om van te leven. Maar om recht te hebben op een uitkering, hoeft u niet al uw spaargeld op te maken of uw woning te verkopen. U mag een bepaald bedrag houden; dit is • Het vrij te laten bescheiden vermogen; en/of • Het vrij te laten vermogen in de woning. Voorbeelden van het bescheiden vermogen zijn geld op de bank, een auto, effecten, het saldo op de giro/bank. Het vrij te laten vermogen in de woning is een wettelijk vastgesteld bedrag dat u mag houden.
Bijstand aanvragen Als u een eigen woning heeft en bijstand wilt aanvragen, moet u bij het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) zijn. Voor mensen van 65 of ouder met AOW en eventueel een aanvullende uitkering, voert de Sociale VerzekeringsBank (SVB) de regelingen uit. Naast de algemeen verplichte bewijsstukken heeft u ook de volgende stukken nodig:
2
Eigen woning en bijstand
3
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
• De rioolrechten/afvoer fecale stoffen; • Een vastgesteld bedrag voor onderhoudskosten per jaar.
Eenmalige maximale vrijlating
• Koopovereenkomst/aankoopnota/koopakte/eigendomsakte/ leveringsakte; • Hypotheekakte en/of leenovereenkomst; • Saldo van de resthypotheek en/of lening, op het moment van de aanvraag om uitkering; • Polis van de opstalverzekering; • Laatste aanslag onroerend zaakbelasting (de WOZ-waarde); • Aanslag rioolrecht; • Gegevens van eventuele servicekosten; • De te betalen rente per maand of per jaar. Dit geldt ook als u al een bijstandsuitkering ontvangt en pas een woning heeft gekocht. Als u een uitkering als lening (met of zonder extra zekerheid) ontvangt, vraagt SoZaWe u jaarlijks naar de stand van zaken.
Woonkostentoeslag Als uw woonkosten hoger zijn dan het bedrag dat voor woonlasten in de bijstandsnorm is begrepen, dan heeft u mogelijk recht op een toeslag, een zogenaamde woonkostentoeslag (WKT). Onder de woonkosten vallen de volgende onderdelen: • De rente van de hypotheek of leenovereenkomst (dus niet de aflossing); • De premie van de opstalverzekering; • Het eigenaarsdeel van de onroerend zaakbelasting (de WOZ-waarde);
4
Eigen woning en bijstand
SoZaWe stelt eerst het vermogen in de eigen woning vast. Dit is de WOZ-waarde min de bestaande hypotheek. Daarna wordt er een eenmalige maximale vrijlating afgetrokken. Als er na aftrek van deze eenmalige maximale vrijlating geen vermogen in de woning overblijft, hoeft u de bijstand niet terug te betalen. Blijft er wel vermogen over, dan krijgt u bijstand in de vorm van een lening. De vaststelling van het vermogen in de woning staat los van uw contant of overig aanwezige vermogen. Voorwaarden voor bijstand en eenmalige maximale vrijlating • U moet zelf (met uw eventuele gezin) in de eigen woning wonen. De regeling geldt niet als u uw eigen woning verhuurt en zelf ergens anders woont; • De eenmalige maximale vrijlating geldt als u een uitkering nodig heeft voor levensonderhoud, maar ook voor bijzondere bijstand, bijvoorbeeld woonkostentoeslag.
Een lening Als u bijstand als lening ontvangt, krijgt u maandelijks een vast bedrag. Dit bedrag is even hoog als de uitkering voor u zou zijn als u geen eigen woning had. U krijgt dit net zo lang tot het bedrag van het vastgestelde vermogen in uw woning op is. Heeft u daarna nog een uitkering nodig, dan ontvangt u deze 'om niet'. Dit betekent dat u dit gedeelte later niet terug hoeft te betalen. Als de hoogte van de vastgestelde lening hoger is dan € 6.000,00, dan bent u verplicht mee te werken aan een extra zekerheid voor de terugbetaling van de lening. Dit kan in de vorm van een bijstandshypotheek of pandovereenkomst.
5
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Bijstandshypotheek of pandovereenkomst Als uw woning staat geregistreerd bij het kadaster, is er sprake van onroerend goed. Voor een onroerend goed is er een bijstandshypotheek nodig voor extra zekerheid. Een notaris stelt de akte van bijstandshypotheek op. Als uw woning niet is geregistreerd als onroerend goed, is het een roerend goed. Dan is er een pandovereenkomst nodig voor extra zekerheid. SoZaWe stelt de pandovereenkomst op en schrijft het in bij de Belastingdienst. Zowel bij de bijstandshypotheek als de pandovereenkomst is uw woning altijd het onderpand voor de lening. De kosten van de notaris of de inschrijving van de pandovereenkomst en de bijkomende kosten zijn voor uw eigen rekening. In de meeste gevallen geeft SoZaWe hiervoor bijstand.
betalen, in gelijke maandelijkse termijnen van tenminste 1/36 van het bedrag van de lening. De lening met extra zekerheid in de vorm van een bijstandhypotheek of pandovereenkomst moet u binnen tien jaar terugbetalen, in gelijke maandelijkse termijnen van tenminste 1/120 van het bedrag van de lening. Als uw inkomen te laag is om dit te betalen, dan bepaalt SoZaWe jaarlijks hoeveel u moet aflossen. Als het inkomen gelijk is aan een bijstandsuitkering, hoeft u niet af te lossen. SoZaWe berekent geen rente als u de lening (zonder extra zekerheid) binnen drie jaar en/of de lening (met extra zekerheid) binnen tien jaar aflost. De rente die u moet betalen over het openstaande bedrag na drie of tien jaar is drie procent lager dan de wettelijke rente, maar niet lager dan nul.
Als er al een hypotheeklening is Geeft u geen toestemming voor het vestigen van een bijstandshypotheek of pandovereenkomst, dan ontvangt u geen uitkering van SoZaWe. Als u op dat moment al uitkering heeft ontvangen, moet u dit terugbetalen.
Lening en rente Tijdens de periode waarin u bijstand als lening krijgt, betaalt u geen rente en aflossing over de lening. U gaat de lening pas aflossen als u uit de bijstand bent. Na de beëindiging van de bijstand moet u binnen drie jaar de lening (zonder extra zekerheid) terug6
Eigen woning en bijstand
In het rekenvoorbeeld kunt u zien hoe de al bestaande hypotheeklening eerst van de WOZ-waarde wordt afgetrokken. Bij drie soorten hypotheek kan het bedrag van de bestaande hypotheekschuld direct worden vastgesteld: • De annuïteitenhypotheek. Hierbij wordt jaarlijks een vaste som (bestaande uit rente en aflossing) betaald; • De lineaire hypotheek. Hierbij blijft het bedrag van de aflossing jaarlijks gelijk en de rente wordt berekend over het nog uitstaande bedrag.
7
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
•
Bij een hypotheek op basis van een verzekering (bijvoorbeeld spaarhypotheek of levensverzekering) ligt dat anders. Dan wordt de contante waarde van de verzekering bij de aanvang van de bijstandsverlening vastgesteld. Die waarde wordt afgetrokken van de hypotheekschuld. De uitkomst daarvan is de feitelijke schuld op de woning. Deze wordt van de WOZ-waarde van de woning afgetrokken; Aflossingsvrije hypotheek.
Meer informatie Bijstand kan van persoon tot persoon verschillen. Laat u daarom voorrekenen hoe in úw situatie de bijstandsverlening uitpakt. Wilt u van tevoren weten waar u aan toe bent? Dan kunt u proberen zelf het rekenvoorbeeld te maken. Twijfelt u of u voor de regeling in aanmerking komt? Neemt u dan contact op met uw klantmanager. Bent u (nog) geen cliënt van SoZaWe? Dan kunt u het algemene nummer bellen of langskomen.
8
Eigen woning en bijstand
Sociale Zaken & Werkgelegenheid Bezoekadres: St. Jacobsstraat 300 Openingstijden: ma t/m vr van 9.00 tot 17.00 uur. Spreekuur: op telefonische afspraak (voor cliënten) Telefoon: 030 - 286 52 11 Postadres: Antwoordnummer 9129 3500 ZA Utrecht (een postzegel is niet nodig) CWI Utrecht Noord Bezoekadres: Willem Dreeslaan 113-115 Telefoon: 030 – 850 47 30 Openingstijden: ma t/m vr van 9.00 tot 17.00 uur CWI Utrecht Zuid Bezoekadres: ’t Goylaan 127 Telefoon: 030 - 850 48 10 Openingstijden: ma t/m vr van 9.00 tot 17.00 uur
9
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
CWI Leidsche Rijn Bezoekadres: Leidse rijn 39, De Meern Telefoon: 030 - 850 49 00 Openingstijden: ma t/m vr van 9.00 tot 17.00 uur Sociale Verzekeringsbank (voor 65 jaar en ouder) Bezoekadres: Graadt van Roggenweg 400 Postadres: Postbus 18002, 3501 CA Telefoon: 030 - 264 90 00 (algemeen) 030 - 264 90 10 (Bijstand WWB) Openingstijden: 8.00 uur - 17.00 uur
Rekenvoorbeeld Vaststellen vermogen in de woning • Waarde woning bij vrije oplevering • Restschuld hypotheek (op het moment van aanvragen)
……………….. ………………..
Rekenvoorbeeld € 199.000,00 € 100.000,00
Vermogen in de woning Eenmalige maximale vrijlating (artikel 34 WWB)
……………….. € 44.300,00
€ €
99.000,00 44.300,00
……………….. ………………..
€ €
54.700,00 19.000,00
………………..
€
35.700,00
Aantoonbare schulden/ leningen woning (direct opeisbaar) Geldlening met extra zekerheid in de vorm van bijstandshypotheek of pandovereenkomst
10
Eigen woning en bijstand
11
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Colofon Uitgave Gemeente Utrecht, Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling Teksten Gemeente Utrecht, Communicatiebureau
Vormgeving Ellen Bakker, Utrecht Drukwerk De Groot drukkerij BV, Goudriaan
Datum Maart 2008
2008-054.1
Fotografie Frans Schellekens, Amsterdam