Disclaimer. Deze presentatie kan off-label informatie bevatten. Raadpleeg altijd de SmPC alvorens enige medicatie voor te schrijven

Disclaimer De inhoud van deze presentatie is onafhankelijk samengesteld door de spreker(s). De slides representeren de persoonlijke mening van de spreker(s). Deze presentatie kan off-label informatie bevatten. Raadpleeg altijd de SmPC alvorens enige medicatie voor te schrijven. Dit symposium werd mogelijk gemaakt door Janssen.

Naar betere somatische zorg voor psychiatrisch patiënten Samenwerking met de huisarts

Lianne Tammenga, Verpleegkundig specialist GGZ, Flevoland

© Copyright 2014 Mariëlle de Ruijter en Lianne Tammenga

Marielle de Ruijter, Verpleegkundig specialist GGZ, Flevoland

Disclosure sprekers

Geen.

Programma  Somatische zorg binnen de GGZ  Psychotische stoornissen  Polikliniek bijwerkingen  Somatische Mini-Screen  Casuïstiek

 Nabespreking

Somatische zorg en GGZ  Hogere prevalentie somatische complicaties  40% van de patiënten voelt zich lichamelijk gezond tegenover 80% van de algemene bevolking (1)  Invloed psychiatrische aandoening op somatiek en vice versa

 Somatische complicaties als gevolg van psychofarmaca gebruik (2)

(1) Vink, M. (2009) Niet goed in je vel. Amsterdam, Cliëntenbelang Amsterdam (2) Cahn, W. et al. (2008). Preventie en behandeling van somatische complicaties bij antipsychotica gebruik. Tijdschrift voor psychiatrie, 50(9), 579-591.

Somatische zorg en GGZ  Verkorte levensduur van gemiddeld 15 jaar (1)

 Cardiovasulaire aandoeningen doodsoorzaak nummer één (2)

 Risicovolle leefstijl op gebied van voeding, beweging en intoxicaties (3)

(1) (2) (3)

Saha S, Chant D, McGrath J. A systematic review of mortality in schizophrenia: is the differential mortality gap worsening over time? Archives of General Psychiatry 2007;64:1123-31. Tiihonen J, Lönnqvist J, Wahlbeck K, Klaukka T, Niskanen L, Tanskanen A, et al. 11 year follow-up of mortality in patients with Schizophrenia: a population-based cohort study (FIN11 study). The Lancet 2009;374:620-627 Reynolds G. Metabolic syndrome and schizophrenia. The British Journal of Psychiatry 2006;188:86-7.

Somatische zorg en GGZ  Eis van de Inspectie voor de Gezondheidszorg 2014  Prestatie-indicator → verscherpt toezicht

 Screenen op somatiek en leefstijl bij EPA en opgenomen patiënten  Structureel geregeld in een standaardprocedure  Borging in de behandeling

Psychotische stoornissen  Symptomen van de aandoening , beperkt ziektebesef, grotere pijntolerantie en apathie

 Moeizame wijze waarop patiënten hun gezondheidsproblemen signaleren en presenteren  Beperkt toegang tot de somatische zorg

Regionaal expertise team, Somatische zorg in de GGZ. SAG (2014)

Samenwerking eerste lijn Huisartsen geven aan

 Weinig informatie tijdens behandeling

 Huisartsenpraktijk gericht op eigen verantwoordelijkheid  Kennis over psychofarmaca

Samenwerking eerste lijn GGZ geeft aan

 Onderbehandeling bij metabole stoornissen  Geen pro-actief beleid bij controle

 Stigma psychiatrie

 1e lijn weinig rekening met de psychiatrische aandoening

Organisatie GGZ – eerste lijn Flevoland  Polikliniek bijwerkingen

 Structureel overleg 1e lijn

 Duidelijk verzoek aan de huisarts bij gevonden bevindingen  Scholing aan 1e lijn

Organisatie GGZ – eerste lijn Flevoland  Bij ontslag aanvullende informatie psychofarmaca en controles  Verwijsmogelijkheid poli bijwerkingen

 Consultatie en overleg zonder inschrijving

Polikliniek bijwerkingen     

Meetinstrumenten Anamnese Lichamelijk onderzoek Bewegingsonderzoek(1) Laboratorium onderzoek(2)

Vervolg:  MDO met psychiater  Advies voor behandeling van de bijwerkingen:  medicatie  leefstijl  Verslag naar behandelaar, huisarts en patiënt  Ondersteuning bij behandeling bijwerkingen

(1) Harten, P. N. van, (2002) Bewegingsstoornissen door antipsychotica; diagnostiek en behandeling. Utrecht, Boom. (2) Cahn, W. et al. (2008) Preventie en behandeling van somatische complicaties bij antipsychotica gebruik. Tijdschrift voor psychiatrie, 50(9), 579-591.

Polikliniek bijwerkingen  Psychofarmaca Expert Platform Nederland  www.pepned.nl

 Databank kennis en advies  Evidence based, standaard behandelingen bijwerkingen  Samenwerking Lareb

 Deskundigheidsbevordering in- en extern

Somatische Mini-Screen(SMS)

Doel: Verbeteren van  somatische zorg in de GZZ  behandeling van bijwerkingen psychofarmaca Bennefits:  Kort en gestandaardiseerd  Behoeft geen training  Preventie ernstige complicaties  Triage van de risicogroepen  Wetenschappelijk onderzoek

https://qubyadmin.roqua.net/questionnaires/miniscreen/ preview

Casus Patiënte is een 29 jarige vrouw van Surinaamse afkomst. Bekend met recidiverende maniforme psychotische episodes Casusmoeilijk stabiel te krijgen is. Zij is afgelopen jaren waarbij patiënte meerdere malen gedwongen opgenomen geweest waarbij ernstige agressie-incidenten hebben plaatsgevonden. Lithium 1000 mg Valproïnezuur stroop 2400 mg (spiegel onbekend) Zuclopentixol depot 150 mg/ week Biperideen 4 mg Temazepam 20 mg Clonazepam 2 mg en tot 4 mg zo nodig Lorazepam 2,5 mg zo nodig Hydrochloorthiazide 25 mg Metformine 2550 mg Tolbutamine 1000 mg Simvastatine 40 mg

Casus Somatiek:  Diabetes, hoog cholesterol en hypertensie Casus

Familiaire belasting:  positief voor diabetes mellitus, positief voor hart- en vaatziekten. Klachten:  Gewichtstoename van 50 kilo sinds de start van psychofarmaca  Onbeheersbare honger  Oedeem in de onderbenen  Trillen van de handen  Incontinentie van urine  Concentratieproblemen  Vermoeidheid  Dagelijks diarree  Trager denken, reageren en bewegen

Casus Leefstijl  Intoxicatie: patiënte rookt een pakje per dag, drinkt geen alcohol en gebruikt geen drugs.

 Beweging: voldoet niet aan de bewegingsnorm

 Voeding: patiënte een energie beperkt dieet maar gaat elke dag extra eten halen.

Groepjes In viertallen 15 minuten -

-

Wat zijn de interventies die je zou willen inzetten? Welke interventies gaan specifiek naar de 1e lijn?

Plenair Casus

 Voorstellen voor interventies  Vervolg van de casus in de praktijk

Vervolg casus in de praktijk  Indicatie voor clozapine ondanks ongunstig metabool profiel

 Samenwerking huisarts diabeteszorg

 Benzodiazepines saneren en afbouwen tijdens opbouw clozapine

Vervolg casus in de praktijk Voor:

Na:

Simvastatine 40 mg Tolbutamide 1000 mg Metformine 2550 mg Hydrochloorthiazide 25 mg

Simvastatine 40 mg Tolbutamide 1000 mg

Lithium 1000 mg Valproïnezuur stroop 2400 mg Zuclopentixol depot 150 mg/ week Biperideen 4 mg Temazepam 20 mg Clonazepam 2 mg Clonazepam 2mg zo nodig Lorazepam 2,5 mg zo nodig

Lithium 1000 mg Clozapine 225 mg

Vervolg casus in de praktijk  Gewichtsafname van 21 kg  Diabetes meer stabiel

 Antihypertensiva niet meer nodig  Bradykinesie is hersteld

 Overgebleven bijwerking: speekselvloed

Casus 2 Een 60 jarige vrouw bekend met schizofrenie. Patiënte heeft chronisch psychotischeCasus klachten waaronder achterdocht. Huidige medicatie:  Zuclopentixol 10 mg  Metformine 1700 mg  Tolbutamide 1000 mg  Simvastatine 40 mg  Furosemide 40 mg  Enalapril 5 mg  Hydrochloortiazide 12,5 mg

Casus 2 Somatiek:  Diabetes mellitus maar gaat niet naar diabetesverpleegkundige voor Casus controles vanuit achterdocht. Familiaire belasting  Negatief voor diabetes en hart en vaatziekten

Leefstijl  Intoxicaties: rookt niet, drinkt geen alcohol en gebruikt geen drugs  Beweging: patiënte wandelt elke dag 30 minuten.  Voeding: regelmatig eetpatroon, regelmatig groente en fruit, zoetjes in de koffie, weinig snoepgedrag.

Casus 2 Bevindingen lichamelijk onderzoek en lab: Casus

Lengte 163 cm, gewicht 106 kg (BMI 40) bij een buikomvang van 127 cm, pols 70 /min. r.a., bloeddruk 135/85 mmHg. EPS-tool: patiënte heeft weliswaar een snelle ademhaling, maar zonder dyskinetische diafragma bewegingen. Wel zijn er onwillekeurige bewegingen te zien aan de kaak, handen, armen en benen. Er is sprake van bradykinesie aan de benen. Lab: glucose nuchter 14.2 (4-6), HbA1c 54 (20-42), triglyceriden 4.2 (0.02.2), cholesterol 7.8 (3.5-6.5).

Casus 2 In viertallen Casus 15 minuten -

-

Wat zijn de interventies die je zou willen inzetten? Welke interventies gaan specifiek naar de 1e lijn?

Vervolg casus 2 in de praktijk  Behandeling metabool syndroom in samenwerking met de huisartsCasus

 Bloedcontroles bij GGZ; aanpassing medicatie door huisarts.

 Leefstijlbegeleiding binnen de GGZ

 Behandeling dyskinesie

Casus

Vragen? Mail: [email protected] Telefoon: 036.5210200