ZAKEN DURFKAPITAAL
EUROPE AN T ECH TOUR A SSOCIAT ION BRENGT VEELBELOVENDE JONGE BEDRIJVEN IN CON TACT MET INVEST EERDER S
Een catwalk voor durvertjes De European Tech Tour Association organiseert voor de tweede keer in de Benelux een schoonheidswedstrijd voor starters en groeibedrijven op zoek naar kapitaal. Zes Belgen mogen zich vandaag presenteren. BRUNO LEIJNSE, FOTOGRAFIE MICHEL WIEGANDT
D
e Zwitserse vzw European Tech Tour Association brengt groeibedrijven rechtstreeks in contact met investeerders en multinationals. Het principe is simpel: bedrijven die zich aan het argusoog van de jury willen onderwerpen, betalen niks. De deelnemende durfkapitaalverschaffers betalen voor de beauty contest. Deelname aan de driedaagse French & Benelux Tech Tour, die dezer dagen Parijs, Leuven, Gent en Eindhoven aandoet, kost een investeerder minstens 3500 euro plus btw. In ruil krijgt hij een galadiner in de Mairie de Paris, een ‘special event in Ghent’ en de voorstelling van 25 geselecteerde firma’s die op zoek zijn naar kapitaal. Jürgen Ingels, medeoprichter en financieel directeur van Clear2Pay, organiseerde de Benelux-tak van het evenement. In 2006 was hij er zelf bij om Clear2Pay voor te stellen. “De Tech Tour heeft ons echt geholpen om naambekendheid te krijgen in het Europese private-equitygebeuren. Je komt hier misschien niet om onmiddellijk kapitaal te krijgen, maar je ontmoet hier wel de partners van de durfkapitaalfondsen — niet de juniors. Als de naam van je bedrijf blijft hangen, is het gemakkelijker om later bij hen te geraken.” Volgens de Intralinks Deal Flow Indi-
De portefeuille van Jürgen Ingels Clear2Pay. Betalingssystemen voor banken en betalingsinstellingen. Bijna 1200 personeelsleden en een geconsolideerde omzet voor 2011 van ‘85 à 86’ miljoen euro. Vorig jaar kocht het Amerikaanse investeringsfonds GTCR de Israëlische concurrent Fundtech voor 390 miljoen dollar. Fundtech was ongeveer de helft groter dan Clear2Pay. Marktleider ACI fuseerde met S1. “De groten eten de kleintjes op. Het is een markt in beweging”, zegt Ingels. NGdata. Geselecteerd in de Tech Tour. Zie profiel. Enqio. Een consultant in business intelligence waarin een groep rond Jürgen Ingels 2 miljoen euro heeft gestopt. Het doel is een softwareapplicatie voor statistische analyse van gestructureerde data te ontwikkelen. Die stuurt marketingacties aan in de telecom- en bankwereld. De nv had eind 2010 als gevolg van de productinvesteringen een overgedragen verlies van 736.000 euro. Nu gaan de zaken beter, volgens Ingels. Citymesh. Draadloze netwerking op boorplatformen in Congo, Brazilië en de VS. Ongeveer 2 miljoen euro kapitaal van Jürgen Ingels, Michel Akkermans en ParticipatieMaatschappij Vlaanderen. Verloor in 2010 netto meer dan een miljoen. Jürgen Ingels is ook onafhankelijk bestuurder (geen aandeelhouder) bij Projective, Itineris en Right Brain Interface.
cator waren er wereldwijd 22 procent meer fusies & overnames in het laatste kwartaal van 2011. Klaart de hemel op? JÜRGEN INGELS. “Ik zie toch veel activiteit. Dat is ook niet verwonderlijk. Met de standaardisering kan je je producten overal ter wereld afzetten. Je moet zo snel mogelijk internationaal zijn, met ook nog eens een volledige oplossing. Dat pak je het best aan door in je sector lokale bedrijfjes over te nemen. Daarmee sla je een dubbelslag. Eén: je kan je eigen producten verkopen aan de klanten van dat lokale bedrijfje. Twee: hun technologie kan je in je eigen oplossing integreren en verkopen in de rest van je internationale structuur. Dat is de strategie die we met Clear2Pay toepassen. Vroeger zou een aankoper van een groot bedrijf je nog een kans hebben gegeven omdat je lokaal en sympathiek was. Nu kopen grote bedrijven niet meer van kleintjes.” Slecht nieuws voor starters en businessangels. De lat ligt hoger. INGELS. “Dat fenomeen zie je in het risicokapitaal. Vlaamse bedrijven kunnen absoluut internationaal doorgroeien. Het probleem is dat je algauw 50 tot 100 miljoen euro nodig hebt wanneer je overnames moet doen, kantoren moet ontwikkelen, mensen moet
≤
42 10 MEI 2012 | WWW.TRENDS.BE
Mediargus met docroom pdf
JÜRGEN INGELS “Je kan als starter zeker maatregelen nemen om je succesratio te verhogen.”
Mediargus met docroom pdf
ZAKEN DURFKAPITAAL ≤ vinden. Ik zou niet weten waar je in Vlaanderen 100 miljoen kan ophalen. Daarvoor moet je in Frankrijk, GrootBrittannië of de VS zijn.” U zit in het investeringscomité van de zaaigeldverschaffer Vinnof. U ziet alle starters passeren. INGELS. “Heel veel durfkapitaalverschaffers nemen de echte start-ups niet meer. Iedereen is wat opgeschoven. Er is echt een kloof ontstaan voor die kleinere bedrijven.” Toch speelt u zelf nog businessangel. U was zelfs investeerder nog voor u ondernemer werd. INGELS. “Ik heb politieke en sociale wetenschappen gestudeerd. Daarna heb ik een MBA gehaald aan Universiteit Antwerpen. Mijn stage deed ik bij het
“Ik zou niet weten waar je in Vlaanderen 100 miljoen kan ophalen. Daarvoor moet je in Frankrijk, GrootBrittannië of de VS zijn” (Jürgen Ingels, Clear2Pay)
Gemeentekrediet. Zij wilden een risicokapitaalvennootschap opzetten en vroegen mij om dat een soort wetenschappelijke onderbouw te geven. Ik was 24. Het was 1995. Het Gemeentekrediet was een overheidsbank. Om het vak te leren begonnen ze met kleine bedragen voor kleine bedrijven. Het was een fonds van 2,5 miljoen euro. Ze vroegen mij als jonge kerel om mee te helpen. Ik heb daar zeer veel geleerd. We hebben successen én faillissementen gehad. Het infraroodcamerabedrijf Xenics en het 3D-metingbedrijf Metris zijn enkele van de investeringen. Metris volgde de strategie die ik hierboven heb geschetst. Interessante technologie laten uitgroeien tot een complete oplossing. Internationale overnames doen om dat mogelijk te maken. Metris heeft het moeilijk gekregen omdat het zo’n hoge leninglast heeft opgesta-
De selectieprocedure Voor de French & Benelux Tech Tour daagden 170 kandidaten op. 46 procent kwam uit Frankrijk, 31 procent uit Nederland, 20 procent uit België en 3 procent uit Luxemburg. Ongeveer de helft waren start-ups of zelfs nog op zoek naar zaaigeld, de andere helft hunkerde naar groeikapitaal. Brigitte Boone, voormalig CEO van Fortis Merchant Bank, zat aan de Benelux-kant het selectiecomité voor. De Benelux-jury, met alle grote durfkapitaalfondsen, selecteerde zes Belgische en zes Nederlandse deelnemers. “Alle bedrijven zijn één voor één overlopen en dan hebben de Nederlanders de Belgische bedrijven beoordeeld en de Belgen de Nederlandse. Op die manier was er een grote onafhankelijkheid”, zegt Jürgen Ingels. Behalve de zes laureaten kregen twee Belgen ook nog een paar minuten voor een elevator speech: de gsm-operator Mobile Vikings en Right Brain Interface, dat een makkelijk te bedienen virtuele settopbox ontwikkelde.
DE ZES LAUREATEN NGdata Wat? Datamining op ‘big data’. Klanten: een vijftigtal, onder meer het Europese nummer twee in doe-het-zelfzaken, Groupe Adeo. Financiering: 176.470 euro van het management.
Na de verkoop van hun eerste bedrijf, Porthus, waren Luc Burgelman en medeoprichter Frank Hamerlinck samen met Jürgen Ingels op zoek naar nieuwe groeikansen. Zij kwamen uit bij ‘big data’ en namen een van de weinige Vlaamse bedrijfjes op dat terrein over, het Gentse
Outerthought. Medeoprichter Steven Noels kwam als vierde partner aan boord. ‘Big data’ zijn gegevenshoeveelheden die moeilijk bruikbaar en beheersbaar zijn. Denk aan de informatie die onlineshoppers vrijgeven door hun duizenden bewegingen op websites, hun activiteiten op
sociale netwerken en hun feitelijke transactiegegevens. Outerthought heeft in de afgelopen jaren zijn contentmanagementsysteem Lily ontwikkeld op basis van Hadoop, het verwerkingssysteem van Yahoo!, Facebook en Google. Hadoop is bedacht voor de indexering van het
44 10 MEI 2012 | WWW.TRENDS.BE
Mediargus met docroom pdf
ontwikkelingen zeker verlies maken in de eerste twee jaar. Dat kan ik u nu al zeggen. Je kan niets realiseren zonder te investeren. “Mijn overtuiging is wel dat je je succesratio kan verhogen met een aantal maatregelen: financiële opvolging, liquiditeitsplanning, contributieanalyses, de nadruk leggen op verkoop, het internationale aspect benadrukken, zorgen dat je voldoende kapitaal hebt en geen geld moet ophalen bij banken op het moment dat je het echt nodig hebt. Ik heb ook het geluk gehad dat ik eerst tien jaar aan de kant van de investeerders heb kunnen werken en met vallen en opstaan heb kunnen leren wat werkt en wat niet. Maar nogmaals, ik heb niet gezegd dat het allemaal zonder kleerscheuren zal gebeuren.” z
peld. Dat hebben wij met Clear2Pay nooit gedaan. Wij hebben altijd vanuit eigen vermogen gewerkt.” Bart Van Compernolle, de voormalige CEO van Metris, omschreef u in De Tijd als “een linkerhersenhelfttype. Accuraat. Rationeel. To the point. Goed om analytische data te vertalen in leiderschap”. Dat belet u niet om in behoorlijk risicovolle ondernemingen te stappen. INGELS. “De meeste bedrijven waarin ik investeer hebben natuurlijk wel kapitaal opgehaald, maar hebben geen gigantische schulden. Het klopt dat Clear2Pay verlies heeft gemaakt — vijf jaar na elkaar. Technologie ontwikkelen kost nu eenmaal een pak geld. Maar het is nu toch geen klein bedrijf meer. NGdata zal door de product-
internet door zoekmachines. Niet echt voor beslissingsondersteuning in fracties van seconden. Dat is wat Lily invult: een interactieve database, een zoekmachine en een zelflerende dataminingsoftware. Luc Burgelman: “Sinds vorige zomer is Lily in productie, met een vijftigtal gebruikers. Wij zijn zowat de enige bigdatafirma van buiten Silicon Valley. Toch hebben we daar twee grote banken als gebruiker.” NGdata heeft vijftien personeelsleden en zoekt in de komende twee jaar “10 tot 15 miljoen euro aan financiering”, zegt Burgelman. Hij wil een kantoor in de VS openen en legt contacten met Amerikaanse lefgeldverschaffers. “We hebben al een aantal angel investors. Doug Cutting, die Hadoop ontwierp, wordt lid van onze raad van advies.”
Projective Wat? Beheer van projectenportefeuilles. Klanten: ING, BNP Paribas Fortis, SIX Swiss Exchange, LCH. Clearnet, Société Générale,... Financiering: oprichters en management. Projective uit Kontich is een groep van ongeveer vijftig hooggespecialiseerde projectmanagers in de financiëlediensten- en verzekeringenindustrie. Denk aan het soort consultants dat de internationale invoering van een nieuw betalingssysteem in een bank coördineert, of te hulp wordt geroepen als een grootschalig project de mist in gaat. De brutomarge in 2010 was een soliede 191.500 euro per voltijds personeelslid. “In 2012-2014 willen we verder
internationaliseren. We hebben nu kantoren in België, Nederland en Groot-Brittannië. Daarnaast willen we ook inkomsten halen uit producten”, zegt medeoprichter Stefan Dierckx, een economist die nog bij The Capital Markets Company (Capco) heeft gewerkt. Ook Filip Bosschaert, de tweede partner, komt van Capco. Projective wil een geïntegreerde toolkit voor het beheer van projectenportefeuilles in de markt te zetten onder de naam P³M. “In 2011 zijn we begonnen met de vereisten voor P³M op te stellen. Tegen half 2013 kunnen we P³M bij klanten in test hebben”, zegt Dierckx. Projective schat de investering op 2,5 miljoen euro en verwacht er over de komende vier jaar ruim 3 miljoen directe en nog eens 7 miljoen bijkomende
inkomsten uit diensten van. Dierckx: “De businesscase toont dat P³M winstgevend zal zijn, met bovendien nog een geweldig potentieel.” Voor zijn internationale groei en de uitbouw van P³M is Projective op zoek naar 4 miljoen euro extra.
Kristof De Spiegeleer Wat? Datacentertechnologie. Klanten: onder meer Intel en Belgacom. Financiering: tientallen miljoenen euro’s van diverse investeringsfondsen en het Indiase Zenith Infotech. Ook Belgacom is een investeerder. Kristof De Spiegeleer is de serial enterpreneur achter een reeks ondernemingen in datacentertechnologie. Daaronder
≤
WWW.TRENDS.BE | 10 MEI 2012 45
Mediargus met docroom pdf
ZAKEN DURFKAPITAAL ≤ Aserver (‘cloudcomputing in a box’), Racktivity (monitoring van datacenters), Amplidata (onfeilbare opslag voor big data), Awingu (automatiseringssuite voor datacenterinfrastructuur als een dienst) en Dacentec (ontwerper van ultragroene datacenters). Volgens Kristof De Spiegeleer biedt zijn groep werk aan een 250-tal mensen, hoofdzakelijk in Lochristi, maar ook in Roemenië en Egypte.
Itineris Wat? Software voor het beheer van nutsbedrijven. Klanten: Vlaamse Maatschappij voor Watervoorziening, E.ON, Delta, SPE/Luminus, Eneco, Intergas. Financiering: ParticipatieMaatschappij Vlaanderen, Edgard Vermeersch. Ongeveer 60 procent van alle Vlaamse waterfacturen komt via software van Itineris. Dat bedrijf uit Deurle specialiseert zich in bedrijfsbeheersoftware voor nutsbedrijven als een alternatief voor marktleider SAP. Tussen 65 en 70 procent van de omzet komt uit Nederland. In 2010 daalde de omzet van Itineris voor het eerst, met zo’n 7 procent, hoewel de nettowinst 14 procent steeg tot 1,2 miljoen. Tegelijk waren de Gentenaren druk bezig met de bouw van een standaardpakket op het Microsoft Dynamics AX-platform onder de merknaam UMAX. Een kapitaalverhoging met 4,5 miljoen euro gaf vorig jaar het startschot voor het groeiplan. Drie miljoen kwam van ParticipatieMaatschappij Vlaanderen, 1,5 miljoen van oprichter Edgard Vermeersch.
De afgelopen maanden zette Itineris de eerste stap buiten de Benelux met de overname van Crimson Oak Consulting uit Atlanta voor maximaal 7,75 miljoen euro, afhankelijk van de toekomstige resultaten. De deal waardeerde Itineris op ruim 31 miljoen euro. Crimson Oak, met een zestigtal consultants in de modernisering van oudere informaticasystemen voor nutsbedrijven, zal UMAX verdelen in de VS en Canada. “Het is niet uitgesloten dat in 2012 nog een tweede overname of strategische partnership wordt aangekondigd”, tipten de Belgen bij de overname. Itineris heeft een 160-tal consultants en een 40-tal contractors en zoekt er nog tientallen. De omzet zou dit jaar stijgen van ongeveer 13 miljoen in 2011 tot 29 miljoen euro. Itineris hoopt op een tweede kapitaalronde om zijn expansie te versnellen.
Ovizio Imaging Systems Wat? Digitale holografische microscopen in 4D voor celcultuuranalyse. Klanten: samenwerking met GSK Biologicals, contracten met een grote lifesciencespartij, een Amerikaanse biotechspeler en een ‘bioproces’speler. Financiering: 5,1 miljoen van Gewestelijke Investeringsmaatschappij voor Brussel, Theodorus II-fonds van de ULB, Sherpa Invest en BAMS Angels Fund II. Ovizio Imaging Systems bouwt digitale holografische microscopen die in staat zijn volautomatisch celculturen te analyseren. Met de moderne computerkracht kunnen die analyses continu gebeuren.
Zo kan de evolutie van een celcultuur in een staal of bioreactor automatisch in de tijd worden gevolgd — vandaar het ‘4D’-label. Ovizio is eind 2009 opgericht op basis van een exclusieve licentie op de octrooien van professor Frank Dubois van de ULB. Die verbeterde technieken van celmeting — stroomcytometrie — waarvan de principes teruggaan tot de jaren veertig. De basis van de stroomcytometrie van Ovizio is een laserstraal die door een vloeistof wordt geleid en wordt vergeleken met een controlestraal die buiten de vloeistof om wordt gestuurd. De vervormingen van het laserlicht in het vloeistofstaal doen het verhaal van de toestand, de hoeveelheid en het soort cellen in het staal. De verbeteringen van Ovizio zitten in het laserlicht, de beeldverwerkingssoftware en de resulterende beeldkwaliteit. De startup heeft het onderzoeksprototype omgezet in een industrieel product. Er zijn een vijftiental digitale holografische microscopen van Ovizio gebouwd. Ze worden ingezet voor onder meer de analyse van uitstrijkjes bij baarmoederhalskankeronderzoek. “Momenteel hebben we voldoende middelen, maar we zijn bezig met kankerdiagnostiek. Als de testen verder positief evolueren, hebben we bijkomende middelen nodig voor validatie en vermarkting”, zegt chief executive officer Philip Mathuis. Concurrenten BD Biosciences en Beckman-Coulter hebben respectievelijk 62 en 23 procent van de markt, die tegen 2015 zo’n 2 miljard dollar waard kan zijn.
Caliopa Wat? Optische zendontvangers. Klanten: vertrouwelijk. Financiering: 3,35 miljoen kapitaal van Baekeland Fonds II, de imec-holding Fidimec en het Vlaams Innovatiefonds, een lening van Participatiemaatschappij Vlaanderen. De marktonderzoeker Analysys Mason voorspelt dat operatoren in de komende vijf jaar wereldwijd 40 miljard euro investeren in glasvezelaansluitingen voor consumenten. Zulke prognoses klinken zoet bij Caliopa, de spin-off van imec en de Universiteit Gent die geïntegreerde optische zendontvangers ontwikkelt en verkoopt. Fiber to the home is een van zijn belangrijkste doelmarkten. Caliopa maakt zijn chips in een siliciumfotonicatechnologie die goedkope productie mogelijk maakt. Chief operating officer Karsten Verhaegen wil niet kwijt hoever het bedrijf staat. Wel bevestigt hij dat Caliopa al chips produceert in de cleanroom van imec. De grote concurrent, de Californische marktleider Luxtera, haalde onlangs 16,5 miljoen euro op in een derde kapitaalronde en sloot een contract met ST Microelectronics om zijn optische chips in het Franse Crolles te produceren. Potentiële afnemers van optische transceivers zijn vooral grote bouwers van optische transmissie- en switchinguitrusting, zoals Ciena, AlcatelLucent of Huawei. Bij AlcatelLucent is Caliopa bekend. De CEO is Martin De Prycker, een voormalig technisch directeur van de Alcatel Groep.
46 10 MEI 2012 | WWW.TRENDS.BE
Mediargus met docroom pdf