34
ste
De Doarpsomropper fan Skearnegoutum jiergong – nûmer 5
Meidielingsblêd fan: Doarpsbelangen, Oranje-feriening, Krite “It Pompeblêd”, Muzykfer. “Excelsior”, Martens Cantorij, Herv. en Geref. Federatie van Scharnegoutum/ Loënga c.a., E.H.B.O., Ver. Chr. Onderwijs, Peuterspeelplaats “Hummeltsjeshonk”, speeltuinvereniging “Boartersnocht”, Passage, Vrouwenvereniging “Wees een Zegen”, Jeugdraad, Ouderensoos, Rode Kruis, Stichting Doarpshûs “Elim”, Wurkgroep Tredde Wrâld, “De Laatste Eer”, Sportstichting, VV Scharnegoutum ‘70, Gymnastiekvereniging “Sport Staalt Spieren”, Kaatsclub “De Lytse Stuit”, Volleybalferiening “Swette Switters”, Badmintonclub “B.C.S.’76", Tennisclub “De Skearne Tikkers”, Jeu de bule feriening “Krekt sa’t rôlet”, Biljartvereniging “Schar negoutum”, “De Lakenkrakers”, Damclub “De Stadige Strikers”, Amnesty International, Fûgelwacht Skearnegou-tum, Beter Bewegen voor Ouderen, Supportersclub, Shantykoor “De Brûskoppen”.
jannewaris 2003 Redaktie:
F. Dijkstra, Tj. Claeszstrjitte 6, Til. 415173 W. Gaastra, Sjaerdawei 20, Oppenhuizen Til. 559103 S. Plat, Zwettewei 46, Til. 416239 G. Strikwerda-de Jong, Lange Achte 23, Til. 415399 J. Van der Zwan, Molepaed 5, Til. 416846 Typiste/lay-out: A. Sprik-Dijkstra, Molepaed 38, Til. 420459 Meiwurkers: F. Bakker, G. Bloemhof, J. Boorsma, H. Bosma, W. Dotinga, A. Flik, J. Spitse, F. Dijkstra, H. Boonstra Abonnementenadministratie: F. Dijkstra, Tj. Claeszstrjitte 6 Advertenties: Idem
Postgiro 36.08.591 o.n.f. Doarpsomropper Bankrelaasje: Rabobank Bolsward 35.61.01.630 Vergoedingen voor advertenties per jaar (11x): hele pagina € 146,--, halve pagina € 73,--, kwart pagina € 36,50 en een derde pagina € 50,--. Kopij kan aangeleverd worden op diskette. Graag met vermelding van naam en adres op diskette. Dit kan zowel in Word als WordPerfect. Ook via e-mail is het mogelijk copy aan te leveren:
[email protected] Anonieme inzendingen of stukken zonder duidelijk adres van de afzender worden niet in behandeling genomen. De redaktie behoudt zich altijd het recht voor de stukken in te korten.
De nije omropper ferskynt op 1 febrewaris. De kopij moat binnen wêze op freed 24 jannewaris foar 19.00 oere op Swettewei 46.
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
Nijjierswinsk Nei jierren koe it wer even: reedride op de Swette. Wol of net op de Swette ride seit foar in grut part of it al of net winter west hat. Al hiel lang jildt yn Skearnegoutum de sprekwize: at der net op de Swette riden is, hat it gjin winter west. No wie it dus wer sa fier. Eltsenien dy’t dat koe of woe koe in streekje sette rjochting Snits of Ljouwert. Op sokke dagen hat elk in goed sin en Jan en alleman is like fleurich. Men sjocht mei dat moaie winterwaar wat oars as oars tsjin de dei oan, Friezen ûntteie immers pas as it friest, seit men bûten ús provinsje. Elkenien skynt elkoar op it iis ek te kinnen. Underweis wurdt teminsten omraak nei elkoar roppen. Hjir en dêr wurdt der stoppe en stiet men even yn in lyts groepke meiinoar te praten. As der tiid is foar it drinken fan in kop poeiermolke yn in iistintsje hearre jo fan wyldfrjemde minsken hiele ferhalen oer harren ûnderfiningen op it iis. It liket der op dat reedriden in heilsume wurking hat op it dwaan en litten fan de minsken, iis ferienigt soenen je sizze kinne. Dat it yn it nije jier mar goed frieze mei, winsket de redaksje fan de Doarpsomropper elkenien ta.
Oanlissteger
As de Middelseerûte yn de takomst klear is, soe der yn Skearnegoutum in oanlissteger foar de boatsjes komme moatte. Oer it plak fan dy steger hat de ried fan Wymbritseradiel op 17 desimber in beslút nommen. As der in steger komt, dan wurdt er pleatst by de sportfjilden. Yn earste ynstânsje soe der by de brêge komme, mar nei beswieren fan de omwenners hawwe B&W en no dus ek de ried keazen foar in plak by de sportfjilden. In amendement fan de CDA-fraksje de steger by de brêge te hâlden, wer’t ek Doarpsbelangen de foarkar oan joech, krige allinnich de stipe fan de PvdA.
Doarpsomropper digitaal
In tillefoantsje út Limburg: ‘Ik ha op ynternet de Doarpsomropper fan Skearnegoutum lêzen. It giet oer dy huzen oan de Zwettewei dy’t der 2
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
wei moatte. De foto fan de huzen en de nammen fan de minsken dy’t deryn wenne hawwe sizze my wat. Ja sjoch, myn pake hat nei de oarloch in skoft yn Skearnegoutum wenne, yn it brêgewippershúske. Dat boekje wer’t jimme dat úthelle hawwe, is dat noch te keap? Wa yn Skearnegoutum soe my mear fertelle kinne oer de tiid doe’t myn pake der wenne?’ Sa krije jo samar kontakt mei in Fries om utens út Limburg dy’t op syk is nei syn woartels en al strunende op ynternet útkomt by www. Skearnegoutum.nl. Foar wa it noch net wit: elke moanne set redaksjelid Aaltsje Sprik de folsleine Doarpsomropper op ynternet, opfleure mei plaatsjes en figuerkes, al dan net bewegend. Ek stean der foto’s by dy’t yn de omropper net tot harren rjocht komme, mar yn de webedysje dúdlik oerkomme. No’t we it dochs oer foto’s hawwe, Teake Terpstra hat koartlyn by ús webmaster Klaas Looper nije âlde foto’s brocht. Dizze foto’s fan âld Skearnegoutum binne te sjen ûnder de rubryk Oud-Skearnegoutum.
Iepen dei
It hie yn it Lânboublêd stien en yn de Ljouwter krante: maatskip Bouma oan de Blankendalwei hâldt op 20 desimber iepen dei foar harren nije stâl. Dat ha de Bouma’s witten. Jelle Bouma skat dat er dy deis sa’n 1600 minsken west binne. Foaral (ek jonge) kollega- boeren út de hiele provinsje kamen op de útnoeging ôf. Bouma hie de polysje ynseind dat it wolris drok wurde koe. Dy woe der ynearsten net oan om it ferkear op’e dyk te regeljen mar se krige yn de rin fan de dei yn de gaten dat soks wol nedich wie by sa’n grutte tarin fan besikers. Schrale hie in grutte tinte op it hiem delsetten, dêryn waard foar de catering soarge en koe men lâns 18 stands mei nijichheden fan bedriuwen dy’t op ien of oare wize meiwurke hienen oan de bou en ynrjochting fan de nije stâl. It bysûndere fan de nije stâl is dat er in optimale klimaatbehearsking hat troch in folautomatysk kompjûterstjoerd fentilaasjesysteem. It bûtenljocht komt fan de sydkanten yn de stâl, it dak hat gjin ljochtplaten, it is folslein isolearre. It giet er neffens Jelle Bouma om, en dat kin mei dit systeem, dat de kij it simmers en winters nei it sin hawwe yn’e 3
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
stâl. As de kij harren goed fiele smyt dat foar de boer it measte op. Jelle wol noch wol even kwyt dat hy iepen stiet foar ekskursys nei syn bedriuw. S.P.
Opruiming ieder 2de artikel slechts € 1,--! LEUKE KLEDING VANAF MAAT 56 T/M 176
Kom gerust eens een kijkje nemen!
VRIJDAG 3 EN ZATERDAG 4 JANUARI VAN 11-14 UUR (Of bel voor een afspraak) OAN’T SJEN OP ST.MARTENSDYK 25 0515-421609
Fûgelwacht Skearnegoutum koeke aksje
De Fûgelwacht Skearnegoutum sil op sneon, 18 jannewaris har jierlikse koeke-aksje hâlde. De opbringst is foar ús wacht en foar in part foar it Bûn fan Fryske Fûgelbeskermingswachten (BFVW).
Wy binne in lytse feriening en sette ús yn foar behâld fan it aaisykjen, de nêstbeskerming fan ús greidefûgels en wy besykje om de 4
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
jongerein by de natuerbeskerming belutsen te krijen. Us BFVW is in bot aktive bûn dy`t har neist de greidefûgels ek dwaande hâldt mei krityske soarten, lyk as goudûle, stienûle en blaustirns. Jim stypje dochs ús aksje? Op tongersdei, 27 febrewaris 2003 hâlde wy ús jiergearkomste. Tige wichtich foar al ús leden (sawat 100) mar ek foar elts dy`t mear witte wol oer ús Fryske natoer. Johan de Jong, faak op radio te hearren, sil dia`s sjen litte en fertelle oer syn wurk yn’e natoer, bynammen de goudûle. Jan Luimstra
Oproep Gezocht iemand die 1x per week mee wil helpen ons huis op orde te houden. Voor info bel: 414350
Uitslag kleurplaatwedstrijd www.skearnegoutum.nl Sinterklaas kleurplaatwedstrijd Categorie 1 t/m 3 jaar: Remco Zijlstra. Eervolle vermelding: Emma Zijlstra en Rommy Oosterhaven Categorie 4 en 5 jaar: Danielle Klijn Eervolle vermelding: Nijnke Oosterhaven en Matty Postma Categorie 6 t/m 8 jaar: Nynke Hofstee Eervolle vermelding: Julia Meester en Regina Reitsma Zo heeft Sinterklaas het geregeld: 35 inzendingen en 9 winnaars. De 9 winnaars kunnen hun prijs afhalen op W. Santemastr 6 Scharnegoutum. Dat kan tussen 18:00 uur en 19:00 uur. Webwenk: De resultaten van de prijswinnaars kunt u op de website bekijken. 5
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
Jubileum Martens Cantorij. 2 november 2002: het 75-jarig bestaan van de Martens Cantorij wordt gevierd in de fraaie Hervormde kerk van Bozum. Met medewerking van Twickel Consort en onder leiding van Sjoerd van der Veen worden 3 grote werken uitgevoerd, nl: Te Deum Laudamus Wolfgang Amadeus Mozart Kleine Orgelmis Joseph Haydn Gloria Antonio Vivaldi We mogen een volle kerk begroeten waaronder een aantal ex-leden en betrokkenen uit heden en verleden. Voor ons is het een prachtige avond geworden en te oordelen naar de reacties uit het publiek niet alleen voor ons maar ook voor de bezoekers. Voor diegenen die verhinderd waren het concert te bezoeken of die deze muziek nog eens rustig thuis willen beluisteren, er is een CD van het concert gemaakt, welke tegen een vergoeding van € 7,50 verkrijgbaar is bij: Afke Overzet, W.Santemastraat 11, Scharnegoutum, tel. 427207 Fokke de Jong, Ald Dyk 10, Scharnegoutum, tel. 417472 Bestuur Martens Cantorij.
Biljarttoernooi 2003
Het biljarttoernooi 2003 wordt gehouden op donderdag 9 januari, vrijdag 10 januari en zaterdag 11 januari. Bij voldoende deelname is de indeling als volgt: donderdagavond 19.00 uur B-klasse en dames vrijdagmiddag 14.00 uur 55+ klasse 16.00 uur jeugd vrijdagavond 19.00 uur C- en D-klasse zaterdagmorgen 09.30 uur A-klasse zaterdagmiddag Vervolg A-klasse (halve) finales overige klassen 6
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
Om het toernooi tijdig te kunnen beëindigen is besloten om de middagpauze bij de A-klasse te laten vervallen. Evenals voorgaande jaren zal bij voldoende belangstelling het toernooi worden besloten met een Chinese maaltijd. Voor een goed verloop van het toernooi vragen wij de deelnemers tijdig aanwezig te zijn. Ieder die mee wil doen aan het toernooi kan zich tot en met maandag 6 januari 2003 opgeven bij: Folkert de Schiffart, tel.nr. 415311 Rinus de Schiffart, tel. 417516 Sjoerd de Schiffart, tel.nr. 417516 Yme de Vries, tel. 421847 Namens de organisatie, Rinus de Schiffart
Medicijnman in Poerwakarta (II)
De komende tijd publiceren wij een serie artikelen van de hand van Tsjitse Santema. De artikelen gaan over zijn diensttijd als geneeskundige soldaat in Nederlands-Indië gedurende de jaren 1946-1949. De stukken verschenen eerder in het veteranenblad van de Indiëgangers. De grijze Poerwakartaan. Poerwakarta is de naam van de plaats waar soldaat Santema langdurig gelegerd was. Poerwakarta Het was al in een vergevorderd uur van de avond, dat ik vanuit Krawang met mijn "meubilair" ergens in Poerwakarta afgeleverd werd. Ik besloot allereerst een bezoekje te brengen aan de koks van de veldkeuken, die mijn naaste buren bleken te zijn. Ergens in een kamertje installeerde ik mijn veldbed en muskietennet, om mij daarna in Morpheus te storten. Na een goede nachtrust ging ik op verkenning uit. Wat een riante omgeving. Verscheidene bungalows en andere grote gebouwen, o.a. die van de assistent-resident, waren gesitueerd rondom een grote vijver. In de meeste van deze "woningen" was een week geleden nog een staf van de 7
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
Tentara Nasjonal Indonesia (T.N.I.) gehuisvest. Dit zal de Siliwangidivisie geweest zijn. In het verblijf waar ik mij vestigde, vond ik talloze administratieformulieren van de in duizend haasten gevluchte tegenstander. Deze formulieren heb ik naderhand gebruikt om medicijnen, die mijn afnemers nodig hadden, in te verpakken. Op de weg voor "mijn" huis had de tentara een grote middeleeuwse poort van hout gebouwd, die toegang gaf tot het terrein waar III I.B.W. zich zou legeren. De poort bleek niet bestand te zijn tegen het denderen van de mastodonten van genoemd onderdeel, zodat het bouwwerk al gauw bezweek, bespoedigd door diverse aanrijdingen. Ik herinner mij dat ik te Poerwakarta, maar het kan ook in Krawang geweest zijn, verscheidene oude geweren van onze tegenstanders zag liggen. Zeer antiek, nog z.g. voorladers uit het jaar nul. Waarschijnlijk gebruikt als oefenmateriaal. In de naast mij gelegen woning was een groot houten wandbord getimmerd, waarop nog stafkaarten van de T.N.I. aan flarden hingen. In diverse woningen, waaronder ook in de mijne, hingen nog zeer ouderwetse telefoons, zo anno 1920, die nog met de hand bediend moesten worden. Inrichting ziekenrapport. Na een tijdje de situatie overdacht te hebben besloot ik het mij toevertrouwde materiaal te installeren, waaronder een tafel, een kast, een brancard en de inhoud van enkele kisten.Helaas was ik in feite een volslagen leek. Welk medicijn diende voor welk kwaaltje? Ik wist het toen nog niet. Alleen kamferspiritus om ringworm te bestrijden kwam mij erg bekend voor. In de grote kast zette ik soort bij soort, soms kleur bij kleur. Zoals verband, zalfjes, pillen en uiteindelijk diversen. Uiteraard was de inrichting provisorisch, want hoelang zou de brigadestaf in Poerwakarta blijven? Een soldaat moet elke dag kunnen verkassen. Dat we daar twee jaar zouden blijven, had niemand kunnen voorzien. In mijn bescheiden optrekje – twee kamers en een paar bijgebouwen – waren twee bureaus en een grote spiegelkast achtergelaten door de tentara. Kennelijk waren ze reeds door het Nederlandse leger geconfis8
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
queerd, want met grote krijtletters stond er geschreven: AFBLIJVEN S.V.P., S.M. (naam). Dit meubilair had ik juist nodig. Daarom een doek uit de medicijnkast gezocht, waarmee ik de krijtletters keurig wegpoetste. Ziezo, nu was het van mij! Het ene bureau en de spiegelkast plaatste ik in het voorste kamertje, waar ook mijn veldbedstond. Het andere bureau kwam in de achterkamer bij de medicijnkast te staan. Dat was voor elkaar, maar hoe nu verder? Het kan gezegd worden, dat ik terecht was gekomen in de gouden driehoek van het garnizoen, die gevormd werd door de keuken, het veldpostkantoor en het ziekenrapport. Hier bruiste voor mij het hart van de brigadestaf, waar iedereen vroeg of laat zou verschijnen. Tsj. Santema De collecte van Stichting Sviatoslav in week 48 heeft € 616,97 opgebracht. Wij willen een ieder hier heel hartelijk voor bedanken. Dit geld wordt besteed voor de straat- en weeskinderen in St.Petersburg. Een aantal jongeren van de stichting gaan deze winter naar St.Petersburg toe om daar te helpen. ( o.a. drie Scharnegoutumers). In de 2de of 3de zaterdagbijlage in januari van de Leeuwarder Courant komt een verslag van deze reis. T.Walinga www.sviatoslav.com
Juf Berber gaat verhuizen! Van sommige mensen verwacht je het gewoon niet en daarom vond ik de tijd rijp voor een interview. De kinderen, drie jongens Johan, Sake-Jan en Gerlof gingen naar school en Berber wilde na 15 jaar alleen huisvrouw geweest te zijn iets erbij. Ze besloot een computercursus te gaan volgen en oriënteerde zich via vrouw en beroep op een betaalde baan buitenshuis. Er kwam uit naar voren dat ze iets met kinderen zou moeten gaan doen. Vroeger volgde en rondde ze de kleuterkweek af. In de krant las ze de advertentie: peuterleidster gevraagd in Scharnegoutum. Ze keek op de peuterspeelzaal en had een 9
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
gesprek met Pietsje Obbink, die er toen leidster was samen met Anja Uhe. Eerst kwam Berber 2 ochtenden per week, maar dat werden er al rap 4. Samen werkten ze in totaal 4 jaren en toen nam Susanna Zuidema Pietsjes baan over 7 jaar geleden. Altijd dinsdag- en vrijdagmorgen en de laatste tijd ook vaak woensdagmorgen voor de allerkleinsten. Berber weet niet beter dan dat ze alleen in de vakanties eventueel naar de markt kan gaan. Agnes Agricola, Ali Walinga, Meltje Oosterhoff, Nancy Vallinga, Pauline van Dronkelaar, Anke de Boer, Anja Uhe, Thea Keuning, Franciska Lammertsma en Annet Knigge zijn allen hulpjuf geweest of nog vrijwilligster in Berbers groep. Na de kerstvakantie is er op de woensdagmorgengroep een nieuwe vrijwilliger nodig. Dus enthousiastelingen kunnen zich melden! Vaak redden ze het op de peuterspeelzaal ook wel met hulpouders, maar dit is geen ideale oplossing. Een vaste vrijwilliger is prettig, want je hoeft elkaar niets uit te leggen en ook voor de peuters is het duidelijker. Alle kinderen van 2 tot 20 kent Berber in Scharnegoutum en ze kennen haar merkte ze op haar 50ste verjaardag in april: vijfenzeventig kaarten kreeg ze. Gebeurtenissen waar Berber met plezier aan terug denkt zijn de opening van het nieuwe onderkomen. Voorheen was ze 3 kwartier bezig om alles op te bouwen en klaar te zetten en na afloop weer afbreken en opruimen. Vooral het klimrek bezorgde haar soms slapeloze nachten. Verftekeningen gingen soms nat mee naar huis of hingen bij Berber thuis te drogen. Je kon toen niets laten hangen: je kon de boel niet leuk aankleden. Deze tijd november/december vindt ze altijd een drukke/leuke/feestelijke tijd. Elk jaar bedenkt ze weer een andere lampion, maar ze denkt er wel aan dat de peuters het bijna zouden kunnen maken. Anders moet Berber zelf de 30 lampionnen inelkaar zetten. De ontplooiing van de kinderen is prachtig om te volgen. Ze komen bang binnen, moeten huilen en voelen zich binnen niet al te lange tijd frank en vrij. Spelen eerst alleen en delen niets en later spelen ze samen en hebben geleerd dat samen delen samen spelen is. Berber vindt het belangrijk 10
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
dat een kind zich veilig en vertrouwd voelt bij haar, dan gaan ze vanzelf spelen. Haar EHBO-diploma haalde Berber, maar op de peuterspeelzaal volstaat een pleister vaak wel. Ze zijn daar ingesteld op peuters: thuis gebeuren vaker ongelukken. Dit is niet een reclame spot voor de EHBO-cursus op de woensdagavond, maar het zette ondergetekende wel aan het denken! Berber is voorzitter van de afdeling Scharnegoutum en geeft samen met Martha Hoekstra alweer heel wat jaren EHBO-les op de basisschool hier in het dorp en in Bozum. Daar komt ze dus weer dezelfde kinderen tegen en het is grappig zegt ze, dat een drukke groep op de peuterspeelzaal ook een drukke groep 8 is! En het omgekeerde gaat ook op. Samen met Martha leert ze de kinderen wat ze moeten doen en juist niet. Soms voeren ze een toneelstukje op en dat ze uitstekend kunnen acteren blijkt wel uit het feit dat een leerkracht eens de dokter belde. Geruststellen, een praatje maken, vooral niet in paniek raken en onderkoeling voorkomen zijn de belangrijkste dingen die je moet doen. Ook als je 112 belt, vertelt Berber, moet je eerst duidelijk aangeven van wie je hulp nodig hebt, anders komen ze alledrie. Als je iemand maar niet laat liggen, als je niet precies weet wat te doen, blijf dan bij het slachtoffer. Verhuizen naar Sneek naar een huis aan het water dichtbij het Sneekermeer. De 2 kano’s van de vorige eigenaar namen Bob en Berber over en daarmee komen ze nog wel richting Scharnegoutum. Ook blijft ze peuterleidster en actief bij de EHBO, want de afstand tot het nieuwe huis is maar klein. Hier in het dorp kent en groet iedereen juf Berber, dat zal in Sneek wel wennen zijn! Nou als het er stil is, dan peddel je maar over de Zwette naar het noorden! Vaarwel en veel geluk. Hoi juf, Gelland Strikwerda.
11
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
ELIM klaverjascompetitie seizoen 2002/2003 Klaverjas vrienden en vriendinnen.
Maatklaverjassen op vrijdag 27 december Sponsor: Atsma Makelaardij * er worden 3 bomen gespeeld. * opgave per koppel op de speeldag. * Inleg € 2.50 per persoon. * prijzen bestaan uit rollades ( 8 stuks) en luxe vleeswaren. * aanvang 20 uur. Noteer Vrijdag Vrijdag Vrijdag
de volgende data: 24 – 01 – 2003 14 – 02 - 2003 14 – 03 – 2003 slotavond en prijs uitreiking competitie.
De top tien van de vier gespeelde wedstrijden ziet er als volgt uit: 1. Karel v.d. Zwan 20678 pnt. 6. Jan Brouwer 18537 2. Henk Kroese 19872 pnt. 7. Joh. Boorsma 18508 3. Jelly Landman 19459 pnt. 8. Alie Boorsma 18451 4. Pier Boorsma 19363 pnt. 9. Rintje Landman 18420 5. Gerrit Visser 19088 pnt. 10. Itte Schukken 18282
pnt. pnt pnt. pnt. pnt.
De comm. Herman Dilweg, Haite Schukken en Ids Wijnia.
Frysk Damjen (8)
Earst de oplossings fan de trije probleemkes fan de foarige kear. Nû 1 sw. 41, wyt 8, 15. 1. 15-10 41-47 Soe swart spylje 41-46, dan wint wyt troch 2. 10-5 en de swarte daam stiet fêst. 2. 10-5 47-36 3. 8-3 36-4 12
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
4. 3-20 Wat swart no ek docht, it is út. Nû 2 sw. (46), wyt (49) en (50) 1. 49-43 46-5 Dit is it ienige plak foar swart, oars is it daliks út. 2. 43-34 5-41 Swart hat oars gjin kar. 3. 34-25 No wint wyt nei eltse set fan swart. Nû 3 sw. 37 wyt 8, 20 swart is oan set 1. ….. 37-41 No moat wyt der om tinke, want it is ferlern nei 2. 20-14? 41-46 3. 14-9 46-5 En oars is it kamp, bgl. 2. 20-15 41-46 3. 8-3 46-5 4. 3-25 5-46 Wyt mei no noch mar twa kear mei de daam strike, dan moat in houtsje ferskoot wurde. Swart hâldt mei syn daam de lange line (de line fan it fjild 5, nei fjild 46). En ek nei 2. 8-3 (as 8-2) 41-46 is it kamp, want it wite hout kin noait de lange line foarby. Der is yn it Frysk damjen in grutte iepeningstéory. Dat wol sizze dat der ferskate iepeningen spile wurde kind. Lykas yn it skaken hawwe se ek nammen krigen, somtiden nei in dammer dy’t as earste in iepening spile. Sa kinne we bgl. de Koopmans-, de Terpstra- en de Tolsma-iepening. Jurjen Tolsma wie yn de tritiger jierren in ferneamd dammer. Dizze Sintjabikster wie net allinne kampioen Frsyk damjen, mar ek yn it ‘gewoane damjen’en ek noch yn it skaken! Ek plakken as streken komme yn de téory werom: de Bildtse en de Hegemer iepening en de Jorwerter fariant. De measte dammers kieze derfoar om yn it begjin wat mear de kanten fan it boerd te hâlden. Komme der tefolle ‘gatten’ yn de stân dan kin de tsjinstanner der gauris in slach út helje. We sille ris sjen nei de ‘lange-hoek-iepening’, dy’t faak spile wurdt. Fanút de begjinstân giet it sa. 1. 31-26 20-25 2. 37-31 14-20 3. 32-27 17x37 4. 41x32 16-21 5. 26x17 12x41 6. 46x37 No hat swart de ‘lange hoek’ fan wyt derút slein en stiet it sa. 13
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
No haw ik foar jim de folgjende fragen: 1. Wêrom is 3.42-37 ferkeard? 2. Kin swart yn sté fan 4. …16-21 ek oare setten dwaan dy’t goed binne? 3. Wat moat swart dwaan as seisde set?
diagram 1 De Gerbranda-iepening giet sa 1. 31-26 20-25 2. 34-30 25x34 De earste twa setten fan 3. 40x29 wyt kinne ek oarsom. diagram 2 Mei de drege fraach 4. Wêrom is 3.39x30 ferkeard? réaksjes: F.Groenveld (0515-424517)
[email protected] www.friesdammen.com
Oud papier zaterdag 1 februari Nieuws Dorpsbelangen Scharnegoutum- Loënga Dorpsvisie Momenteel is de begeleidingsgroep nog volop bezig met het verder uitwerken van de diverse thema’s die tijdens de keukentafelgesprekken aan de orde zijn geweest. Ondertussen is door Marieke Koot, onze stagiaire van het van Hall instituut, al een eerste concept geschreven voor de dorpsvisie. De begeleidingsgroep zal mede aan de hand van dit concept de komende maand ver14
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
der aan de slag met de uitwerking. De resultaten van deze verdere uitwerking zullen vervolgens worden kortgesloten met het gemeentelijk beleid op de diverse thema’s. Marieke Koot heeft vorige week haar stageperiode bij dorpsbelangen afgesloten. Dit experiment is door alle deelnemende partijen als erg positief ervaren. Marieke heeft veel voorbereidend werk verricht ten behoeve van de dorpsvisie en het bestuur is haar daar heel erkentelijk voor. Bestemmingsplan Scharnegoutum Oost Het nieuwe bestemmingsplan Scharnegoutum Oost is op 17 december jongstleden door de gemeenteraad vastgesteld. Een oorspronkelijk geplande aanlegsteiger ten noorden van de brug is, na bezwaar van een aantal omwonenden, door de gemeente uit het plan geschrapt. Met de bewoners van de Zwettewei Zuid is kortgeleden overleg gevoerd over de verdere inrichting van de Zwettewei. Op maandag 6 januari zal er nog een dergelijke bijeenkomst voor de bewoners van Zwettewei Noord worden georganiseerd. Op een nog nader vast te stellen datum in januari/februari zal voor alle inwoners van ons dorp nog een informatieavond worden gehouden over de stand van zaken en de verdere ontwikkelingen. IJsbaan Koning winter is dit winterseizoen al vroeg actief en de jeugd kon dan ook al snel genieten van het eerste ijsplezier. Dit mede dankzij het voorbereidende werk van firma van der Meer. Deze hebben de baan in november volledig vlak gemaakt en dit betekent dat er maar weinig water nodig was om de gehele baan onder water te zetten. Dit heeft weer als voordeel dat het ijs snel betrouwbaar is. Na twee nachten vorst kon er daarom al geschaatst worden. Wiggele Bakker heeft vervolgens weer een mooie zitbank geplaatst om even uit te rusten en de schaatsen onder te binden. Langs deze weg, ook namens alle schaatsende jeugd ( en hun ouders) onze dank aan Jan Ane van der Meer en Wiggele Bakker voor hun belangenloze medewerking. Overleg gemeente Sneek Begin januari heeft het bestuur van dorpsbelangen een overleg gepland 15
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
met het college van B & W van de gemeente Sneek. Punten die o.a. aan de orde zullen komen zijn, de wens om een voetpad vanaf Scharnegoutum naar Sneek aan te leggen en de structuurvisie van de gemeente Sneek betreffende de toekomstige ontwikkeling richting Scharnegoutum. Ondertussen heeft de gemeente voor bepaalde delen grond tussen de Sint Martensdyk en de Ivige Leane het voorkeursrecht van koop ingesteld. Dit houdt in dat wanneer een betreffende eigenaar de grond wil verkopen hij deze eerst te koop aan moet bieden aan de gemeente Sneek. Tenslotte Wensen wij u allen heel goed uiteinde van het jaar 2002 en een heel gezond en leefbaar 2003. Wij als bestuur van dorpsbelangen hopen ook in 2003 het “algemeen” belang van onze dorpen Scharnegoutum en Loënga zo goed mogelijk te behartigen. Gertrud Boorsma, Geertje Bakker, Ester Haantjes, Tom de Boer, Piet Zijlstra, Jouke van Schepen en Sietse Holtrop
Biljartclub De Lakenkrakers “De schijf zet ‘m stijf’
In een kort tijdsbestek is er weer veel gebeurd bij de kleurrijkste club in dit dorp aan de Zwette. Op dinsdag drie december was weer de traditionele sinterklaasavond, er waren helaas geen Sint en Piet aanwezig dit, kwam omdat lid Rambo op cursus was. Deze topambtenaar van rijkswaterstaat moest op de cursus voor Sinterklaas spelen wat hem vrij gemakkelijk af ging daar ze het hele jaar al voor goed heilig man spelen. De spelleider had een biljartvariant uitgevonden en met op de achtergrond de klanken van Sinterklaasliedjes gingen de eerlijk gezette duo’s fanatiek van start. Om precies klokslag negen uur werd er door kastelein Glasvol aangegeven dat er een koud- en warm buffet klaar stond. Dit was bereid door de blonde keukenprinses van de herberg Truus de Mier. Onder leiding van culinairkenner bij uitstek Floris van Roozemond vulden de Lakenkrakers de borden en was het zowaar een drie kwartier rustig in de 16
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
gelagkamer. Nadat de welgevormde buiken waren gevuld gingen we weer met nieuwe energie verder met het spel. Enigszins verbaasd keken we op toen de deur van de gelagkamer ruim openzwaaide en drie sjofel geklede figuren de kamer betraden en plaatsnamen aan de tapkast. Volgens oudvoorzitter Hilterman konden deze drie figuren zo in het levende kerstspel meedoen. Voorzitter Poppy W. toonde zich in deze donkere tijd een groot leider door de drie gasten te laten mee eten daar er meer dan genoeg was. Volgens enkele leden was het echter een verkiezingsstunt voor zijn tweede termijn. De gasten namen de uitnodiging met beide handen aan en toen ontdekten we ook dat het drie toneelspelers van de plaatselijke vereniging waren die zich na hun oefenavond nog niet verkleed hadden. In een heuse finale werd beslist wie met de prijzen naar huis ging. Het duo Tj. the Greatest en H. Opschieten moest het opnemen tegen verrassend goed spelende duo O. von Lollum en de onberekenbare D. Schijf. Het werd onder leiding van de uitstekende referee Clintwood een spannende eindstrijd die door een lucky shot van de Engelse lawaai papegaai werd beslist zodat zij met de stoombootbokaal naar huis gingen. Vrijdag zeven december was voor een uiterst streng geselecteerd gezelschap D-day. Onder leiding van teamcaptain kabouter Plop werd er afgereisd naar het cafe de Bozummer Mjitte. We werden weer hartelijk ontvangen door oud lid Meindert het Paard en wedstrijdleider W. Baardmans. Met een echte muziekcomputer trachtten de Bozummers de Lakenkrakers uit hun concentratie te halen,ze hadden echter niet gerekend op ons geheime wapen. Toen de confrontatie in een beslissend stadium kwam besloot Plopper de Plop om de Schijf nog eens in te zetten, wat uitstekend uitpakte. Hij verdedigde als een erkend snookerspeler en met zijn fantastische trick shots haalde hij de winst binnen in een zeer luid-ruchtige gelagkamer. De Lakenkrakers zongen allen uit volle borst “het is stil aan de overkant” en vulden de kelken nog maar eens. Na de prijs uitreiking en de ereronde vertrok het vrolijke gezelschap weer naar de thuisbasis. De terugreis verliep voorspoedig alleen kapelaan Odekerke klaagde wat over te weinig bewegingsruimte zodat er wordt overwogen door het bestuur om volgend jaar met een rondvaartboot de 17
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
reis aan te vangen. De vorige keer heeft u kunnen lezen over het Swetteburchtprojekt. Inmiddels heeft W. Viaduct een stuk grond beschikbaar gesteld en is hij met zijn trouwe kompaan Jan Dirigent al druk bezig om een multifunctioneel rusthuis uit de grond te stampen. De politieke kopstukken van de gemeente hebben dan ook weer een probleem minder want de steiger kan gerust bij dit nieuwe gebouw worden geplaatst, zodat de Lakenkrakers zo op de boot kunnen stappen. In de competitie is de strijd nog lang niet beslist daar de herfstkampioen wat van slag is door zijn pikante kado wat hem werd uitgereikt op de Sinterklaasavond. Namens alle ridders van de groene tafel wensen we een ieder een gezond en vrolijk nieuwjaar toe. Sir Steven Hendry
Shantykoor de Brûskoppen
Het is al weer geruime tijd geleden dat we via de Doarpsomropper iets van ons hebben laten horen. Dit betekent niet dat we niet meer actief zijn. In tegendeel zelfs, we hebben dit jaar alweer verscheidene optredens gehad, waarvan enkele hier in eigen dorp, waarvan u wellicht getuige bent geweest. De liefhebbers onder u zullen zeker onze jaarlijkse “haringhapavond” bezocht hebben wat weer een daverend succes was. Over het algemeen krijgen we bij onze optredens door ons enthousiasme het publiek wel mee. Dat het ook anders kan bleek kortgeleden. We waren uitgenodigd om een personeelsfeest “op te leuken”. Ons optreden viel samen met een lopend buffet wat het personeel werd aangeboden wat blijkbaar zo goed in de smaak viel dat er op een enkele uitzondering na totaal geen belangstelling voor ons was. Wat we ook probeerden en hoe goed we ook zongen, het was boter aan de galg gesmeerd. Toch hebben we, professioneel als we zijn, ons programma afgewerkt. Zo ziet u dat het leven van een artiest niet altijd even leuk is. 18
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
Gelukkig is het meestal anders. Zo waren we uitgenodigd in verzorgingstehuis de Uiterton in Lelystad. Het is onvoorstelbaar wat ons koor dan te weeg kan brengen. Een man stond spontaan op uit zijn rolstoel en begon te zingen. Velen zongen uit volle borst met ons mee, anderen gingen dansen. Een mevrouw vertelde me na afloop dat ze al twaalf jaar in het tehuis zat, maar nog nooit zo’n prachtige avond had beleefd. Een andere reactie was: ik heb al veel shantykoren gezien, maar nog nooit zo een als jullie. Geweldig. U zult begrijpen dat zo’n optreden veel voldoening geeft. Dat ons verschijnen meestal wel iets oplevert blijkt uit het volgende: we moesten voor een kort optreden naar Elahuizen. Omdat dit rond etenstijd was, werd er besloten om na afloop in Woudsend iets te gaan eten. Uiteraard ging het er hierbij vrolijk aan toe en werd er natuurlijk uitbundig gezongen. Ook werden er door de voorzitter wat moppen over de politie verteld. Hilariteit alom. Na afloop bedankte een aantal gasten voor de gezellige avond die ze gehad hadden. Dit bleek een groepje politiemensen te zijn die een uitje hadden. Ook waren er mensen uit Breukelen die de zangkwaliteiten zo hoog inschatten, dat ze ons uitgenodigd hebben om te komen bij de opening van een nieuwe bibliotheek. Dus gaan we op 17 januari naar Breukelen. Dan is er nog iets heugelijks te melden. Op 29 oktober was het 5 jaar geleden dat het koor is opgericht. Aangezien niemand kan voorzien hoe lang het koor zal bestaan moeten we dit lustrum vieren. Dit zal gaan gebeuren op 24 mei vanaf 5 uur ’s middags en ik kan u verzekeren dat dit een bijzonder feest gaat worden. De bedoeling is om het in en bij Elim te houden. Alle artiesten die in de afgelopen jaren meegedaan hebben aan onze “haringhapavonden” hebben hun medewerking toegezegd. Echter dit is nog niet alles, maar hierover later meer. F.de S.
Zwettewei 17
Dizze wente is boud yn 1936 yn opdracht fan ds.Van Rijs. Dûmny Van Rijs wie emearitus en kaam fan Tsjerkwert, syn lêste plak as dûmny. Hy kaam 19
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
oan de Zwettewei te wenjen mei frou en studearjende soan. Van Rijs ferstoar yn 1946. Syn frou en soan wennen der noch in stikmannich jierren tegearre, doe troude de wilens ôfstudearre soan Jan mei ûnderwizeres T.Tiersma dy’t op Zwettewei 40 wenne. Op dit nûmer setten se harren te wenjen. Jan van Rijs wie dosint oan it Kristlik Lyceum yn Snits, it hjoeddeistige Bogermankolleezje. Hy krige spitigernôch in slimme sykte en ferstoar yn 1957. Syn mem, frou Van Rijs fan nr.17, hat net sa lang mear yn Skearnegoutum wenne, sy gie nei in âldereintehûs op’e Jouwer en doe kaam frou Van Rijs-Tiersma yn it besit fan it hûs. Se hat der wenne oant 1987, doe ferhuze se nei it Parkflat yn Snits en hat se it hûs ferkocht oan Harm en Renske Schaafsma. Sy wennen al in tal jierren yn Skearnegoutum oan de Fleardyk. Nûmer 17 wie in djoereftich hûs mei yn de wente in protte glês-yn-lead ruten. Under de treppen nei de souder ta, efter in kleankast is yn ‘e oarloch in skûlplak makke foar ûnderdûkers. Harm en Renske hawwe der al de tiid mei genoegen wenne, mar it waard harren yn it lêst oan te drok mei it tanimmende ferkear op de beide diken wer’t se tuskenyn wennen. Yn desimber 2001 binne se nei Snits ferhuze. It hûs hat in jier leech stien, de ruten binne ynslein, yn’e hûs hat de jeugd bot húshâlden. It waard tiid dat it koartlyn mei de grûn lykmakke is.
Zwettewei 19 It jongste hûs fan de fjouwer is fan 1959. It is dêr boud foar Anne Bouma. Dizze Bouma wenne dêrfoar ek al oan de Zwettewei, in eintsje de kant nei Snits op by Abma’s opfeart. Dizze feart rûn tusken de nûmers 62 en 64, wêr’t no de famyljes Posthuma en Broersma wenje. De feart wie neamd nei Abma, in boer dy’t dêr in protte lân hân hie. Yn 1957 krige Bouma te hearren dat syn wente plak meitsje moast foar de nije dyk fan Snits nei Ljouwert. Hoewol Bouma en de frou it der net mei iens wienen, moasten se wol nei it nije stee ta dat foar harren boud waard. Dat wie gelokkich tichtby en Bouma ferhuze himsels dan ek by lytse bytsjes mei in kroade. De grutte stikken ferfarre hy mei hynder en wein. Bouma en de frou hawwe krapoan tsien jier tegearre op nûmer 19 wenne. Nei’t frou Bouma ferstoar, hat Anne Bouma der allinnich wenne en is der âld wurden. Yn 1981, hy wie doe 101 jier, is er yn in fersoargingstehûs yn Gryptsjerk kommen. Dêr is er 105 jier wurden. Hy ferstoar yn 1985. It hûs oan de Zwettewei waard ferkocht oan Wiebe en Roelie Atsma. Dy 20
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
hawwe der net sa lang wenne. Yn 1986 ferhuzen se nei Tjallebert en hawwe it hûs oerdien oan Douwe en Janke van der Meer. Dy wenje der no noch en hawwe der yn de rin fan de jierren wat wenromte by meitsje litten. Noch dizze moanne krije se mei harren bern alle romte yn de nijbou. It hûs op nr. 19 kin dan sloopt wurde. Hoe hurd dat giet sjogge wy no’t de oaren der al oan leauwe moatte. S.P.
Webweetjes De ijspret op de ijsbaan al gezien? Of de sloop van de eerste huizen van de Zwettewei? De discussie: doet u mee? Nog een paar dagen voor de sluiting van De fotowedstrijd. Geïnteresseerd? klik op www.skearnegoutum.nl
Reisverslag Annemarie Jorna (1) Op 25 oktober j.l. vertrok onze dorpsgenoot Annemarie Jorna voor een reis naar Australië en Nieuw Zeeland. Door middel van regelmatige e-mail berichten zal zij ons op de hoogte houden van haar belevenissen. Hierbij het eerste deel van haar eerste reisverslag. Vrijdag 25 oktober ben ik op tijd vertrokken met het vliegtuig richting Hongkong. De vlucht duurde 11 à 12 uren en was vrij comfortabel, mede doordat de stoel naast me vrij was. In Hongkong aangekomen (rond 8 uur 's ochtends) heb ik even geslapen in een guesthouse en ben toen gelijk Hongkong gaan bekijken. Heb van alles gezien, waaronder Hongkong Island en de haven. Het was er heel erg mooi maar wel erg druk en chaotisch. Tussen de bergen en flatgebouwen kon je de smog in de lucht zien hangen.
21
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
Om 12 uur 's nachts vertrok het vliegtuig weer richting Sydney, een vlucht van 9 uren. Op Sydney Airport stond Malin klaar om mij op te halen. Ik heb tijdens mijn studie uitwisseling in 2000 in Zweden bij haar in de klas gezeten en zij woont nu in Sydney. Zij woont in Manly, een mooie buitenwijk van Sydney, 15 minuutjes van het strand. Na even wat rust vanwege een jetlag ben ik de volgende dag lekker naar het strand geweest. Na twee dagen kreeg ik echt het gevoel dat ik in Sydney was mede door het zien van the Opera House en de Sydney Harbour Bridge, de twee boegbeelden van Sydney. In dit land kom je dingen tegen die wij niet kennen in Nederland. Wat ik hier meemaakte! Zit ik bij Malin lekker op de bank een filmpje te kijken toen ik in mijn ooghoek iets op het plafond zag bewegen. Ik schrok me echt helemaal het rambam want het was een spin zo groot als een vogelspin. Echt niet grappig. Ik ben niet bang voor spinnen, maar in het vervolg moet ik denk ik maar zeggen dat ik niet bang ben voor Nederlandse spinnen. Ondertussen heb ik al heel wat van Sydney gezien en erg veel kilometers in de stad afgelegd. De stad is erg mooi en er zijn verschillende delen, die allen wel wat leuks hebben om een dag door te brengen. Zo heb je er Darling Harbour en Chinatown, waar ze een heel leuk zeeaquarium hebben met krokodillen, haaien en alles wat je maar in Australië en omstreken kunt tegenkomen. In Chinatown hebben ze in de weekenden een hele grote overdekte markt, waar je echt alles wel wilt kopen, zo goedkoop is het. Je kunt tussen de stands ook massages krijgen en dan zit je daar dus gewoon op straat voor iedereen te kijk, beetje vreemd idee. The Rocks is een stadsdeel waar vroeger de hoeren en criminelen woonden, nu is het een gezellig wijkje wat een beetje Zuid Europees overkomt, qua sfeer. Ook heb ik de Manly Scenic Walkway gedaan, die is 10 kilometer lang en gaat langs de oceaan en door jungleachtige gebieden. Dit was echt geweldig mooi, het weer was prachtig en je had hele mooie uitzichten. Je wordt er wel moe van want het is niet 10 km recht-toe-recht-aan. Het is echt wel klauteren en hoogteverschillen overwinnen. Op 3 november had ik afgesproken met Nico & Peter. Erg leuk om aan de andere kant van de wereld Nederlandse vrienden te ontmoeten. Zij hadden eerst een rondreis gemaakt en verbleven nu in Sydney om de Gay Games mee te maken. Met Peter heb ik nog een spannende dag gehad. Wij hebben de Sydney Harbour Bridge beklommen. We moesten papieren tekenen dat we 22
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
niemand aansprakelijk stelden en een alcohol blaastest doen. Toen kregen we bepaalde overalls aan, waar alles aan vast werd gemaakt zoals b.v. de pet. Na de voorbereidingen werden we vastgemaakt met een kabel, dus in principe kon er niks gebeuren. Het eerste begin was best wel eng, met steile trapjes en nauwe passages. Als je echt op de boog van de brug loopt dan is het niet eng, want dan klim je niet meer zo steil. Het begon daarboven echter wel steeds harder te waaien en dan durf je soms niet los te laten. Is natuurlijk ook niet de bedoeling. Bij vertrek kregen we een luidsprekertje in het oor waardoor je de reisleider kon horen vertellen over de stad en over de brug en over wat je om je heen zag. We stonden ook regelmatig even stil om te genieten van het uitzicht. Iets meenemen was er niet bij op de brug, zelfs ringen moesten af. Dat was jammer want nu kon ik zelf ook geen foto’s maken. Dit wordt gedaan door de reisleider met een digitale camera. Boven op de top van Sydney Harbour bridge steek je over naar de andere kant en gaat via die kant weer naar beneden. Denk je dat het aan de ene kant van de brug hard waait, aan de andere kant waait het nog harder. Maar goed dat de pet en zakdoek aan je overall vast zaten anders waren ze weg geweest. Toen we weer beneden waren was de tijd 3,5 uur verder maar het voelde alsof het een uurtje was, zo snel ging het en zo leuk was het. Je had daar een echt geweldig uitzicht. De volgende dag ben ik met Nico & Peter naar het Olympisch Stadion geweest. Daarna hebben we een bezoek gebracht aan de Blue Mountains. Dit is een gebied, zo'n anderhalf uur van Sydney. Het heet zo omdat er een blauwe nevel tussen de bergen hangt. Deze nevel wordt veroorzaakt door de vele eucalyptusbomen die er staan. De bomen houden zichzelf koel door gassen los te laten dat ook nog lekker ruikt naar eucalyptus. Ook heb je daar de Three Sisters. Dat zijn drie grote rotsen naast elkaar. Allemaal erg indrukwekkend. Ik heb in het National Park mijn eerste wilde kangaroo gezien met een Joey nog wel, oftewel een babykangaroo. Ondertussen kreeg ik vanuit Nederland te horen over de grote bosbranden nabij Sydney. Hier in Australië wordt men er warm nog koud van. Het hoort bij de tijd van het jaar zegt men. De bosbranden konden wij op een gegeven moment merken door de hevige rookontwikkeling en de alles overheersende brandlucht. 23
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
Vanuit Sydney ben ik met de bus vertrokken naar Port Macquarie. Hier was niet veel te beleven, behalve dan 's ochtends om 7.30 uur body/boogieboarden in de zee. De eigenaar van het hostel gaf dan gratis lessen wat erg leuk was met behoorlijk hoge golven. Wat daar wel bijzonder was is het koalahospital. Dit was echt heel erg zielig, koala beertjes met brandwonden of die aangereden zijn. Ze worden hier vrijwillig verzorgd en blijven meestal tot hun dood in het 'ziekenhuis'. Van hieruit verder naar hippiestad Byron Bay. Dit is een heel erg gezellig stadje met allemaal straatverkoop en entertainment. Ook een bezoek gebracht aan Surfers Paradise. Dit is een grote toeristische stad aan het strand, wat wel wat op Salou in Spanje lijkt. Het regende helaas, waardoor er dus echt niks te beleven viel. Dus snel verder naar Brisbane. In de bus naar Brisbane ontmoete ik Lyanne en Josina. Ik hoorde het Friese accent, dus vroeg waar ze vandaan kwamen. Bleek één van hen uit Heerenveen te komen en de andere in de buurt van Leeuwarden te wonen. Ze dachten dat ze mij al eens eerder hadden gezien, maar dat kon niet. Bleek dat ze mijn zus Monica hadden ontmoet in Thailand. Ze hadden mij op een foto gezien, allemaal erg toevallig dus. In het hostel aangekomen zat ik op een kamer met nog een Nederlands meisje en vier stinkende, irritante mannen. Na één nacht hebben we een andere kamer gevraagd aangezien we het bepaald niet konden vinden met de Amerikaan in het gezelschap. (dit probleem heb ik vaker met Amerikanen in Australië, ze zijn nogal arrogant). Het hostel was erg vies en saai. Toen wij een kopje cappuccino gingen drinken bij een restaurant genaamd Three Monkeys, kwamen we in contact met een aantal mannen. Dit waren Grieken, Australiërs, een Italiaan en een Duitser. Allemaal 50 jaar en erg vriendelijk. De eigenaar van het restaurant bleek daar ook bij te zitten en na een tijdje bood hij aan om in zijn appartement te verblijven, aangezien het hostel zo slecht was. Hier hebben we nog 2 nachten doorgebracht, wat echt geweldig was. De eigenaar zijn dochter waren in Nederland geweest, vandaar de gastvrijheid. Ik wens ieder een plezierige kerst toe en voor 2003 de allerbeste wensen. Annemarie Jorna. E-mail :
[email protected] Tot zover deel 1 van het reisverslag van Annemarie. In februari vervolgen we de reis. (red.) 24
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
Krite Nijs Op freed 31 jannewaris en sneon 1 febrewaris spilet de toanielploeg it stik
“Àld boartersguod “
foar jimme yn doarpshûs “ELIM” om 20.00 oere. In koarte ynhâld fan it stik. It is in fleurich stik yn trije bedriuwen. Frank en Kiki Boreel, in jong troud span, sykje wenromte yn Amsterdam. Sy komme bij Rosalie, in âld revu-artyste dy ’t net folle lok kend hat yn har libben. Fan har hiere hja in keamer op’e boppeferdjipping dy ’t eartiids as skildersatelier brûkt waard. Ek Janus Bronk hiert hjir in keamer. Al hoe bliid Frank en Kiki mei harren nije wenromte binne, hielendal lokkich mei elkoar binne se net……. Sa as foargeande jierren sille de spilers wer twa jûnen op planken stean. Dit om foar te kommen dat it op ien jûn tefol wurdt en jo in kar meitsje kinne hokker jûn jo nei it toanielstik ta wolle. Fanôf 15 jannewaris binne de kaarten wer yn ‘e foarferkeap. De priis is yn ‘e foarferkeap: foar leden € 3,-- en net leden € 6,00 Oan ’e kassa: foar leden € 4,00 en foar net leden € 8.00 De kaarten binne te keap bij: Rients Jorna, Moleaed 16, til. 417687 Auke Pier Zwerver, IIsbaan 21, til. 422554 Jaap v.d. Veer, W.Santemastrjitte 30, til. 422850 Gerlofke Beukens, W.Santemastrjitte 21, til. 424223 Sabine Jaarsma, P.A.Gl.v.Loonstrjitte 1, til. 421838 Agnes Agricola, P.A.Gl.v.Loonstjitte 12, til. 422743 Tiny Wester, Jasker 19 ( Snits) til. 427495 Op sneon is der nei ôfrin dûnsjen. Aangezien er steeds meer inwoners in Scharnegoutum komen wonen en die niet allemaal de Friese taal beheersen, wat lezen betreft, hebben wij 25
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
als Fryske Krite besloten om de stukjes die in de Doarpsomropper komen ook in het Nederlands te schrijven. Zo hopen we ook deze groep te bereiken wat onze culturele activiteiten aangaat. Op vrijdag 31 januari en zaterdag 1 februari speelt de toneelploeg het stuk “OUD SPEELGOED” voor u in het dorpshuis ELIM om 20.00 uur. Een korte inhoud van het stuk. Het is een fleurig stuk in drie bedrijven. Frank en Kiki Boreel, een pas getrouwd stel, zoeken woonruimte in Amsterdam. Zo komen ze bij Rosalie, een oud-revuartieste die niet veel geluk heeft gehad in haar leven. Bij haar kunnen ze een kamer op de bovenverdieping huren. Deze werd vroeger gebruikt als schildersatelier. Ook Janus Bronk huurt er een kamer. En hoe blij Frank en Kiki zijn met hun nieuwe woonruimte, helemaal gelukkig met elkaar zijn ze niet ……. Net als voorgaande jaren zullen de spelers weer twee avonden op planken staan. Dit om te voorkomen dat het op één avond te vol wordt en u een keus kunt maken welke avond u naar het toneelstuk wilt. Vanaf 15 januari zijn de kaarten weer in de voorverkoop, bij bovenstaande adressen. De prijzen zijn in de voorverkoop: voor leden € 3,00 en niet-leden € 6,00 Aan de kassa voor leden € 4,00 en niet-leden € 8,00. Op zaterdag is er na afloop dansen.
It koe wer ris heve!
Vrijdagmiddag 13 december waren er voor de leerlingen van groep 5 tot en met 8 van basisschool ‘Op ‘e hichte”schaatswedstrijden op de “ijsbaan” van Scharnegoutum. Het was een beetje koud, maar gelukkig zorgde het activiteitenteam voor koek en warme zopie. Er was een individueel sprinttoernooi en de leerlingen konden zich opgeven voor het ‘sjaaltjerijden’. Gezelligheid en plezier stonden voorop en eindelijk weer eens de mogelijkheid om te laten zien wat je kunt op gladde ijzers. Meester Willem was de starter en reikte na 26
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
afloop de prijzen uit. Hij kreeg hierbij hulp van juf Nynke en Mathijs zijn moeder Nynke en stagiaire juf Helena. Het was af en toe best spannend, omdat er favorieten vielen bij de individuele wedstrijden en bij het sjaaltjerijden wist je pas vlak voor de start met wie je samen moest schaatsen. Na anderhalf uur maakte ijsmeester Willem de prijswinnaars bekend: Individueel Groep 5/6 Groep 7/8
Jongens 1. Bas van Dronkelaar 2. Jelmer Dirk Talsma 1. Sibren Posthuma 2. Patrick Koezema
Meisjes 1. Yvonne Dotinga 2. Marrit Posthuma 1. Betty van der Laan 2. Lisanne Kedde
Sjaaltjerijden Groep 5/6 1. Bas van Dronkelaar en Elizabeth Beukens 2. Lianca Dijkstra en Lianne de Boer Groep 7/8 1. Sibren Posthuma en Rixt 2. Lisanne Kedde en Marc Bosma Gelland Strikwerda
Een (buiten)gewone droomvisie...!
Dit is een buitengewone droomvisie voor buiten gewoon, maar ook voor binnen. In ons dorp leef je buiten. De meeste mensen in ons dorp hebben bewust voor een buitenleven gekozen. En het is hardstikke leuk als iedereen mee wil doen dat leven mooi te maken. Ja toch? Dus wij vinden dat politici, de ambtenaren en de gemeenteraad naar het volk moeten luisteren... dus moet het volk wat zeggen. Oei de burger moet dus wel wat zeggen. U en ik.... Even niet die gebalde vuisten en het gezucht in de huiskamer, want dat is eigenlijk het ergste. Dat is pas de zogeheten achterkamertjespolitiek. Aan de keukentafel zijn vele goede ideeën ontsproten. En nu de keuken is gesloten wordt het tijd om nog eens rustig na te tafelen. Een soort van afruimen, voorspoelen en afwassen... In onze buitengewone droomvisie ontdekken wij het belang van goede plannen, stem op goede plannen. Kies niet alleen maar op personen, denk ruim en niet uitsluitend individueel. 27
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
Hier presenteren wij voor ons dorp een kleurrijk droomplan: We moeten er met zijn allen wat van maken. Want repressie leidt tot depressie, en van dwang wordt niemand gelukkig en wordt het ook niet gezellig. Meer blauw op straat en meer camera’s voor inburgeringsdwang en goed gedrag vinden wij in ons dorp dan ook niet nodig. Behalve dan een enkele verdwaalde camera bij de Hege Syl, en de caravan.... Nee, het zijn niet de oplossingen. Wie studeert er nu lekker wanneer er voortdurend over je schouder wordt meegekeken of je het wel goed leert. En wie beweert dat hij de echte dorpscultuur zo goed kent dat je er examen in durft te doen. En wie heeft het lef wanneer iemand een onvoldoende haalt op Nederlandse maatschappijkunde of op het vak normen en waarden van het dorp, hij/zij het dorp dan maar moet verlaten... Tuurlijk het zou mooi zijn als we elkaar goed begrijpen en voor elkaar openstaan, maar dwang is hiervoor niet het middel, geen oplossing maar helaas wel voor rechts. Willen we in ons dorp meer sociale controle? Let eens op je buurman en ken het nummer van de kliklijn uit je hoofd. Klinkt al beter dan repressie maar echt vrolijk wordt je er niet van. In plaats van sociale controle in ons dorp kun je beter kiezen voor sociale contacten. Maak dingen bespreekbaar, en doe dat nou niet door een kliklijn. Dus in ons dorpke geen kliklijn. Dit is beter; Bevorder sociale contacten door openbare ruimten ook daadwerkelijk openbaar te laten zijn. Meer groen en ook toegankelijk groen en opengestelde openbare gebouwen. Maak deze zo dat ze voor elk wat wils iets hebben te bieden. Dus voor iedereen, voor de beschaafde burger, voor ouderen, voor kinderen maar ook voor jongeren. Liever een kleurrijke straat dan eenzijdig blauw. Plant kunstwerken en wat groen. Hang papier aan de muur met uitdagende en inspirerende teksten. Beschilder een muur met schoolbord verf waar iedereen zich op uit kan leven. Het is een mooi begin van straatpost waarop iedereen kan schrijven. En nou komt het, hoe doen we dat met censuur? Niet te bang, daar zal gesprek over ontstaan. Misschien wat vaker vegen en we zijn actief op straat, onze straat. Zo is het, het is immers jouw dorp en jouw straat. 28
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
Want het is toch gek dat mensen niet crimineel willen zijn of juist vandalisme laten als er toevallig twee keer op een dag een wijkagent voorbij rijdt. Dus als er een agent voorbij snort, doe je het niet! Nee, als het gezellig is, als je basisbehoeften bevredigd worden dan leef je lekker en komt het idee onveiligheid niet eens voor. Meer blauw in de lucht en meer dromen in ons dorp . Wat hebben we nodig om te leven: 1. Mensen werken omdat ze honger en dorst te lijf moeten gaan en een dak willen om onder te wonen. 2. Men wil veiligheid en bescherming tegen gevaar. Daar is ie weer. Maar voor zinvol leven is meer nodig namelijk; 3. liefde en sociale activiteit en het gevoel erbij te horen. Daarboven zit 4. erkenning, waardering en zelfrespect en daar weer boven 5. ontwikkeling, groei en ontplooiing. Geef dat iedereen in deze 5 categorieën iets kan krijgen, niet te karig, niet alleen voor slimmeriken, snelle jongens of mensen met een goed gevulde portemonnee. Onveiligheid wordt aangewakkerd maar bestaat, ontwikkel mogelijkheden om jezelf te ontwikkelen. Dus ook in de dorpen, doe iets, ontwikkel iets in het dorp en niet niets! En dan nu het toetje, wanneer mensen weer beter weten wat er speelt in hun directe omgeving zullen mensen minder gauw onveiligheid voelen. Transparant zijn dus, gemeente vertel hoe ernstig sommige dingen zijn en laat zien wat je zoal doet of van plan bent. Laat zien wat je doet, zeg wat je doet en doe wat je beloofd. Mensen voelen zich ook onveilig wanneer iedereen elkaar met de nek aankijkt, daar kun je in de eerste plaats zelf iets aan veranderen natuurlijk. Een groet, een hartelijk woord. Waar en wanneer dan? Uiteraard deze pas je sneller toe op plaatsen waar je elkaar tegenkomt . Dus niet onbelangrijk is een winkel(s). Maar ook een dorpshuis, een kerk, het postkantoor, het openbaar vervoer, de school. Wees er zuinig mee en wijs. Kijk wat het is. Stel eerder verbetereringsplannen in dan sluiting. Doe mee want sluiting is het begin van het einde. Een (buiten)gewone droomvisie. Onder het motto: Wij vinden het hartstikke leuk als iedereen mee wil doen het leven in ons dorp mooi te maken. A.K.
29
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
De kinderen die hieronder staan willen wij allemaal hartelijk feliciteren, want zij zijn in de maand januari jarig. 03 jan. Margriet Cnossen 04 jan. Martina Hoks 07jan. Janet Kruisenga 08 jan. Marrit Reinink 09 jan. Anna Tamsma 13 jan. Tabaré Naya-Lima 14 jan. Maaike Schriemer 15 jan. Suzanne Lühoff
18 jan. Sanne-Marije Lammertsma 20 jan. Sibren Postma 22 jan. Mirjam Kingma 23 jan. Chris Kedde 23 jan. Carmen van Assen 25 jan. Foke Bakker 29 jan. Bas v.d. Heide 30 jan. Nynke Hofstee
De redaktie van de Doarpsomropper wenst al haar lezers, medewerkers en adverteerders een
Voorspoedig en gezond
2003 30
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
Kerkdiensten januari 05 jan. 09.30 uur Ds. A.v.d. Maas 12 jan. 09.30 uur Ds. A.v.d. Maas 19.15 uur Liturgie Commissie 19 jan. 09.30 uur Dhr. F. Meyer, Drachten 26 jan. 09.30 uur Mevr. C. de Boer
(H.A.) (Doopzondag) (Avondgebed) (Fryske tsjinst)
Agenda Elim januari 2003 01 jan. Nieuwjaarsfeest 04 jan. Disco 05 jan. Hervormde vrouwenver. 08 jan. Shantykoor ; Koersbal 09 jan. Biljarttoernooi ; Pastorale raad 10 jan. Biljarttoernooi 11 jan. Biljarttoernooi 13 jan. Dorpsbelang ; Krite bestuursverg. 14 jan. Moderamen ; Presentatie Anna v.d. Maas 15 jan. Jeugd spel-doemiddag 16 jan. Passage ; Pastorale raad 18 jan. Disco 20 jan. Catechese team ; Diaconie ; Dorpsbelang 21 jan. Jeugdraad ; Beleggersclub ; Speculant 22 jan. Verkiezingen ; Koersbal ; ZWO ; Shantykoor 24 jan. Klaverjassen 28 jan. Hervormde vrouwenver. 29 jan. Koersbal 30 jan. Kerkenraad 31 jan. Toneeluitvoering
Prettige feestdagen en een voorspoedig 2003 31
34ste jiergong – nûmer 5
jannewaris 2003
Henk en Roely + kinderen Weekenddiensten huisartsen januari 2003 28 dec. E.H. Mulder, Nijland 29 dec. J. Gietema/B.v. Kapel, Heeg 03-05 jan. J.J. Hornstra, Bozum 10 jan. E.H.J.M. Drenth, IJlst 11-12 jan. J. Gietema/B.v. Kapel, Heeg 17 jan. J. Gietema/B.v. Kapel, Heeg 18-19 jan. E.H. Mulder, Nijland 24-26 jan. J.J.M. Jansen, Sybrandaburen J.J. Hornstra van 30-12 t/m 1 jan. afwezig
tel. 0515-569232 tel. 0515-442292 tel. 0515-521223 tel. 0515-531263 tel. 0515-442292 tel. 0515-442292 tel. 0515-569232 tel. 0515-521281
Bereikbaarheid politie: 058-8807800 Algemene Meldkamer: 0900-8844 Alarmnummer: 1-1-2 Adres politiebureau: Van Giffenstraat 6, 8601 EX Sneek Bode uitvaartvereniging “De laatste eer” Scharnegoutum/Loënga, de heer M. Heslinga, Boomkensdiep 4, 8602 CP Sneek. Tel. 431875 Praktijk voor Fysiotherapie, haptonomie en manuele therapie: U kunt op werkdagen telefonisch met ons een afspraak maken tussen 16.00-18.00 uur. Op woensdagmorgen tussen 9.00-11.00 uur. Ald Dyk 2. tel: 411206 Stichting Profiel: Maatschappelijk werk: Stationstraat 5, Sneek. Spreekuur ma-vr 8.30-9.30 uur. Tel. 421313 In crisissituaties buiten kantoortijd: tel. 058-2132000 (SOS telefonische hulpdienst) Stichting Vrijwillige Terminale zorg Zuidwest Friesland, Postbus 323, 8600 AH Sneek. 24 uur bereikbaar via tel. 420426 of 06-53894737 en tel. 531696 of 06-53229239 Praktijk voor Autogene Training, Legedyk 10/A, Scharnegoutum Ontspanningstechniek voor o.a. slapeloosheid, stress, nervositeit. Behandeling op afspraak - telnr.: 438506 of e-mail:
[email protected] Thuiszorg Zuidwest Friesland, Postbus 267, 8600 AG Sneek. Tel. 461100. Fax nr. 461110. Zwangerschapszorg, kraamzorg, gezinszorg, wijkverpleging en maatschappelijk werk. Verpleging en verzorging: telefonisch spreekuur ma-vr 13-14 uur. Tel 426112. Huishoudelijke verzorging: spreekuur ma-vr 8.30-9.30 uur en 13.15-14.15 uur. Tel. 428100 Alarmnummer verpleging en verzorging: 424111 (24 uur per dag). Kraamzorg Friesland informatie/aanmelding: 0900-2020048 Ouder- en Kindzorg: tel. 424888 (24 uur per dag). Uitleendepot: ma-vr 9.00-17.00 uur. Meeuwenlaan 8b, 8601XS Sneek. Tel. 415313
32
