34
ste
De Doarpsomropper fan Skearnegoutum jiergong – nûmer 4
Meidielingsblêd fan: Doarpsbelangen, Oranje-feriening, Krite “It Pompeblêd”, Muzykfer. “Excelsior”, Martens Cantorij, Herv. en Geref. Federatie van Scharnegoutum/ Loënga c.a., E.H.B.O., Ver. Chr. Onderwijs, Peuterspeelplaats “Hummeltsjeshonk”, speeltuinvereniging “Boartersnocht”, Passage, Vrouwenvereniging “Wees een Zegen”, Jeugdraad, Ouderensoos, Rode Kruis, Stichting Doarpshûs “Elim”, Wurkgroep Tredde Wrâld, “De Laatste Eer”, Sportstichting, VV Scharnegoutum ‘70, Gymnastiekvereniging “Sport Staalt Spieren”, Kaatsclub “De Lytse Stuit”, Volleybalferiening “Swette Switters”, Badmintonclub “B.C.S.’76", Tennisclub “De Skearne Tikkers”, Jeu de bule feriening “Krekt sa’t rôlet”, Biljartvereniging “Schar negoutum”, “De Lakenkrakers”, Damclub “De Stadige Strikers”, Amnesty International, Fûgelwacht Skearnegou-tum, Beter Bewegen voor Ouderen, Supportersclub, Shantykoor “De Brûskoppen”.
desimber 2002 Redaktie:
F. Dijkstra, Tj. Claeszstrjitte 6, Til. 415173 W. Gaastra, Sjaerdawei 20, Oppenhuizen Til. 559103 S. Plat, Zwettewei 46, Til. 416239 G. Strikwerda-de Jong, Lange Achte 23, Til. 415399 J. Van der Zwan, Molepaed 5, Til. 416846 Typiste/lay-out: A. Sprik-Dijkstra, Molepaed 38, Til. 420459 Meiwurkers: F. Bakker, G. Bloemhof, J. Boorsma, H. Bosma, W. Dotinga, A. Flik, J. Spitse, F. Dijkstra, H. Boonstra Abonnementenadministratie: F. Dijkstra, Tj. Claeszstrjitte 6 Advertenties: Idem
Postgiro 36.08.591 o.n.f. Doarpsomropper Bankrelaasje: Rabobank Bolsward 35.61.01.630 Vergoedingen voor advertenties per jaar (11x): hele pagina € 146,--, halve pagina € 73,--, kwart pagina € 36,50 en een derde pagina € 50,--. Kopij kan aangeleverd worden op diskette. Graag met vermelding van naam en adres op diskette. Dit kan zowel in Word als WordPerfect. Ook via e-mail is het mogelijk copy aan te leveren:
[email protected] Anonieme inzendingen of stukken zonder duidelijk adres van de afzender worden niet in behandeling genomen. De redaktie behoudt zich altijd het recht voor de stukken in te korten.
De nije omropper ferskynt op 28 desimber. De kopij moat binnen wêze op freed 20 desimber foar 19.00 oere op Swettewei 46.
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
Vooraf In deze Doarpsomropper kunt u het eerste van een serie artikelen lezen van de hand van onze dorpshistoricus Tsjitse Santema. Deze artikelen gaan over zijn diensttijd als hospik in Nederlands-Indië na de oorlog van 1940-1945. Ze zijn eerder verschenen in het veteranenblad van de Indiëgangers “De grijze Poerwakartaan”. Poerwakarta is de naam van de plaats waar Santema gelegerd was. Het veteranenblad verscheen voor het eerst in 1998 en al gauw schreef Santema de eerste bijdragen voor het blad. Santema heeft deze verhalen in de eerste plaats geschreven voor zijn medeveteranen, die met hem spannende jaren in het toenmalige Nederlands-Indië hebben doorgebracht. De redactie is blij dat de lezers van de Doarpsomropper nu ook kunnen lezen over de belevenissen van hospik Santema. Wel moeten we ons in gedachten verplaatsen naar een periode in de Nederlandse geschiedenis van meer dan 50 jaar geleden. Jongemannen die vijf jaar oorlog hadden meegemaakt en dachten een nieuwe toekomst op te kunnen bouwen in hun land, gingen voor hun nummer of als vrijwilliger een onzekere toekomst tegemoet in Indië. Niemand wist, ook de Nederlandse regering niet, wat hen daar te wachten stond.
Noch mear histoarje……
Dêr krije wy mei te meitsjen no’t de fergunning ferliend is foar it delheljen fan de wenningen nû. 13, 15, 17 en 19 oan de Zwettewei. Oer net al te lange tiid sille de fjouwer huzen oan de Zwettewei plat gean. Twa fan de fjouwer stean al leech, as de oare twa dat ek binne, sille se alle fjouwer tagelyk tsjin’e flakte gean. Dan binne der yn ien kear fjouwer huzen fuort en is der in gat slein oan de âld strjitwei. Zwettewei 13, 15, 17 en 19 bestean dan net mear, wat oerbliuwt is harren histoarje. Oer it ferline fan de yn de tritiger jierren boude huzen sille wy it yn dizze en yn in oare doarpsomropper ha. Foar alle fjouwer huzen jildt, dat se boud binne op in stripe grûn tusken twa ryksdiken, de âlde strjitwei fan 1842 en de nije fan 1957, better bekend as de N354. Oer de huzen oan de Zwettewei hat ús doarpsgenoat Anna Heeringa skreaun yn it 2
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
boekje “Pleatslike skiednis” (Fryske Akademy, 1984). By it beskriuwen fan de huzen en har bewenners hawwe wy tankber gebrûk makke fan dat boekje. S.P. De collecte van de nierstichting heeft dit jaar € 680,31 opgebracht. Gulle gevers en helpsters heel hartelijk dank hiervoor. H. Engwerda
Medicijnman in Poerwakarta (I) Inleiding. In mei 1946, nog geen jaar na de oorlog 1940-1945 met al zijn misère, werd de schrijver van dit verhaal, evenals talloze leeftijdsgenoten, vriendelijk maar dringend verzocht zich ergens in Nederland aan een kazernepoort te melden. Ik bleek ingedeeld te zijn bij de geneeskundige dienst, hetgeen ik juist niet ambieerde. Achteraf was het toch een gelukkige greep voor mij. Na een summiere opleiding in Assen werd ik geacht genoeg kennis vergaard te hebben om dit in praktijk te brengen bij het Nederlandse leger overzee, een uitzending die ik aanvankelijk niet voorzien had en waarvan de rechtsgeldigheid omstreden was. Mijn eerste verblijfplaats op Java was Depok, een voor de oorlog zeer welvarend dorp tussen Batavia en Buitenzorg, gelegen aan de oude postweg van Daendels. In de bersiapperiode na de Japanse capitulatie hadden grote groepen pemoeda's uit de omringende kampongs vreselijk in Depok gerampokt en gemoord. In dit dorp was ik achtereenvolgens kantinebaas, oppasser in de o.o.-mess en ziekenverzorger in het hospitaaltje. Mijn verdiensten waren kennelijk allesbehalve excellent. Dat vond "ome Keessie van circus Boerema" kennelijk ook. Hij verplaatste mij namelijk met vier collega's naar Tangerang (Chinezenmoord!) om daar bij het wachtbatiljon III-10 R.I., bestaande uit Brabanders en Limburgers een hospitaaltje te "runnen".
3
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
Kennismaking. Kort voor de eerste politionele actie werd ik teruggeroepen naar Depok. De dag daarop werd ik zonder ook maar enige instructie naar Polonia een voorstad van Batavia gestuurd om mij daar te melden bij de staf van de Tweede Infanterie Brigade. (II I.B.). Een tijdelijk onderdak vond ik bij een ook te Polonia gelegerde sectie van de tweede Hulpverbandplaats (2e Hupva). Van kost en inwoning was ik zodoende een tijdje verzekerd. Inmiddels was het wel duidelijk geworden dat een actie tegen de "Republik" zeer aanstaande was, gezien de toegenomen politieke en militaire activiteiten onzerzijds. Ineens was er een overvloed aan materieel en kleding. Nu en dan werd het garnizoen geheel of gedeeltelijk geconsigneerd. In het "Dagblad" van Batavia stonden steeds vaker scherpe ultimatums, die aan de "Republik" gesteld waren. Troepenverplaatsingen waren aan de orde van de dag. Wat mij persoonlijk betrof, ik moest mijn spulletjes pakken en alleen het hoogstnodige in de kleine ransel stoppen. Hoe de spanning ten top steeg bleek wel uit het feit, dat een militair, die om de een of andere reden zou repatriëren, van een aan de kade liggend terugkerend troepentransportschip werd teruggefloten om zich weer bij zijn oude onderdeel te melden. De zondag voor de grote actie moest ik met een ambulance naar Batavia om een patiënt naar het militair hospitaal II te brengen. Het altijd op een mierenhoop lijkende Batavia was finaal uitgestorven op een paar eenzame M.P.ers na. Alles in Polonia stond klaar voor vertrek naar de demarcatielijn. In de nacht van zondag op maandag zette iedereen en alles koers in oostelijke richting, behalve een korporaal hygiënist en soldaat Santema. De zo juist genoemde korporaal werd een paar weken na het einde van de politionele actie van zijn motor geschoten en daarbij gedood. Het frontnieuws was op deze regenachtige spannende maandag zeer sporadisch. Het "Dagblad" van 21 juli 1947 schreef: "Herstel van orde en 4
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
veiligheid wordt verwezenlijkt. Linggadjati blijft het doel".
In Polonia was het deze maandag doodstil. Vanaf Tjililitjan hoorden we nu en dan een vliegtuig opstijgen om op actie te gaan. Helaas voor ons was ook de veldkeuken in oostelijke richting vertrokken, maar gelukkig was in Polonia een klein militair revalidatiecentrum waar wij mochten aanschikken. Tegenover ons verblijf woonde een Ambonese KNIL-sergeant die ons zo nu en dan een kommetje rijst liet brengen, wat uiteraard zeer welkom was. Zo'n dag of drie vier waren wij het "vergeten leger", helemaal tegen onze wil en dank, tot op een namiddag een kapitein ons tot zijn grote verbazing in het oog kreeg. Later ben ik aan de weet gekomen, dat dit "onze Dibbits", de kampcommandant, was. Op zijn vraag waarom wij hier nog waren, was ons antwoord, dat wij dat ook niet wisten. Hij beloofde voor vervoer te zorgen om ons en de door de vertrokken Hupva achtergelaten inventaris naar Krawang te brengen. Zo gezegd, zo gedaan. Via Krawang kwam ik na enige dagen in Poerwakarta terecht om daar twee jaar lang met verscheidene sobats van de staf II I.B., III IBW en van andere onderdelen lief en leed te delen. Soms denk ik: had kapitein Dibbits die dag geen inspectietocht door Polonia gemaakt, dan zou ik daar misschien oud en grijs geworden zijn! Tsj. Santema
Diabetes Fonds Nederland
De collectanten hebben weer en wind getrotseerd om het Diabetes Fonds te steunen in het financieren van wetenschappelijk onderzoek naar de oorzaken en gevolgen van diabetes. Dankzij nieuwe kennis uit onderzoeken zal diabetes beter behandeld en uiteindelijk genezen kunnen worden. De collecte in Scharnegoutum/Loënga heeft dit jaar € 736,47 opgebracht. Het Diabetes Fonds en ondergetekenden danken alle collectanten en gevers voor hun medewerking en gift. Jaarlijks ontstaat diabetes bij 60.000 Nederlanders. Meer dan 800.000 Nederlanders hebben diabetes. Type 2 diabetes (ouderdomsdiabetes) komt op steeds jongere leeftijd voor!! Er zijn medicijnen, maar er is 5
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
(nog) geen genezing van diabetes. Ondanks de medicijnen kan diabetes leiden tot complicaties. Verder onderzoek moet daar verandering in brengen. Voor vragen over diabetes kunt u terecht bij de patientenvereniging: Diabetes Vereniging Nederland tel. 033-4630566 of bij Annie de Jong tel. (0515) 411710 en Zwaantje IJsselstein tel. (0515) 419528
Ismay Vallinga zingt tijdens regiofinale Kindersongfestival
Ismay Vallinga uit Scharnegoutum heeft zondag meegedaan aan de regio finale van VARA’s Songfestival in de Lawei te Drachten. Zij bracht met groot enthousiasme het liedje “Groen” ten gehore. Tijdens deze regiofinale zongen de twaalf beste deelnemers uit Fryslan elk een liedje uit het bekende repertoire van Kinderen voor Kinderen. Voor het eerst sinds het bestaan werden de kinderen begeleid met livemuziek. Een deskundige jury koos het beste drietal, waarvan allen de nummer 1 , de eerste door mag naar de landelijke finale. Helaas, hoewel Ismay haar uiterste best heeft gedaan zat ze niet bij de eerste drie. Deelnemen voor een groot publiek is sowieso geweldig. De eerste prijs was voor Harmien Swart uit Hallum. Zij mag op 15 december meedoen aan de Landelijke finale.
Opbringst sutelaksje 2002 Mar leafst € 2.995,35 wie de opbringst fan de sutelaksje fan de “Stichting It Fryske boek”yn Skearnegoutum- Loaiïngea. In prachtich resultaat! Wy wolle elkenien dy’t op hokker wize dan ek, suteljend as keapjend, in bydrage hjirta levere hat, út namme fan de skriuwers, de útjouwers, de stichting it Fryske boek, hertlik tank sizze. Geart Bos Lolkje ten Cate
6
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
Swette Switters Mixtoernooi – 27 december 2002 Op 27 december is het dan weer zover; het jaarlijkse mixtoernooi van onze volleybalvereniging Swette Switters. Het thema van dit jaar wordt “de Volksverhuizing”. Hier hoeft verder geen toelichting op te worden gegeven, want het mag duidelijk zijn dat er in het nieuwe jaar veel verhuiskaartjes de ronde zullen doen in Scharnegoutum. Het jaarlijkse mixtoernooi van de vereniging is bedoeld voor onze senioren leden en ex-leden van de vereniging. Er worden uit alle inschrijvingen teams samengesteld van 6 mensen en via poule wedstrijden wordt er daarna gestreden om de felbegeerde hoofdprijs! Via deze weg willen we daarom alle mensen oproepen die lid zijn geweest van de volleybalvereniging om mee te doen aan het mixtoernooi. Dus niet aarzelen, maar gewoon meedoen en genieten van een gezellige volleybalavond. Het toernooi begint om 18.00 uur en vindt plaats in sporthal WarDy in Scharnegoutum. Ook toeschouwers zijn van harte welkom! Heeft u interesse om te gaan volleyballen, kom dan ook gerust een kijkje nemen. Wilt u meedoen aan het mixtoernooi? Of meer informatie over volleyballen? U kunt contact opnemen met Pieter Jan Atsma op telefoonnummer 0515 – 423 745 vóór 15 december 2002. Tot ziens in WarDy! Bestuur Swette Switters
oproep-----oproep-----oproep Hallo, mijn naam is Ciara Hobbelink. Begin februari kom ik in Scharnegoutum wonen. En omdat ik nog maar 8 jaar ben, zoek ik een lieve oppas. Heeft u hier zin in, bel dan met mijn moeder, die kan u meer vertellen over de tijden enzo. Haar naam is Janie Muilwijk, tel nr. 058-2158658.
7
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
Poiesz Scharnegoutum wil alsnog uitbreiden Poiesz wil alsnog uitbreiden. Voordat de supermarkt in 1998 in de oude zuivelfabriek gevestigd werd, wenste de directie van Poiesz een supermarkt van 1000 m2 in het dorp. Dat vond de provincie te groot voor een plaats met ruim 1600 inwoners. Het verkoopoppervlak mocht niet groter worden dan 500 m2. Nu wil Poiesz uitbreiden naar 750 m2. Destijds maakte ook buurgemeente Sneek bezwaar tegen een grote winkel, omdat er dan klanten uit de stad naar het dorp zouden worden getrokken. Met de huidige aanvraag zegt Poiesz niet zijn klantenkring te willen uitbreiden. De winkel is nu te krap volgens assistent-bedrijfsleider Thijs de Groot. “We kunnen nu nauwelijks fatsoenlijk uitpakken of een display opbouwen”. Ook geeft de directie van Poiesz aan dat er meer variatie in het assortiment moet komen. Daar is extra ruimte voor nodig.
Opbrengst kerstkaartenactie De kerstkaartenactie voor het jeugdwerk in Scharnegoutum had een opbrengst van € 699,70. Deze actie vond plaats in de week van 9 t/m 12 oktober jl. Namens het jeugdwerk in Scharnegoutum een ieder bedankt voor haar of zijn bijdrage. De jeugdraad Irma Sibma (secretaresse Jeugdraad)
Nijs fan de Clubrie. Op freed 4 oktober koartlyn, binne wy as clubrie úteinset mei ús winterwurk mei in Survival! Goed 40 bern hienen har hjirfoar opjûn, dat wy koenen moai 7 groepkes foarmje. It waar wie striemin, mar de freeds bleau it droech, dat de bern kamen der reedlik skjin foarwei. De Survival bestie út ûnderdielen, dy't se sa fluch mooglik ôfwurkje moasten. Dyjinge mei de minste tiid soe winne. 8
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
Der waard omraak mei lege kratten sjout en ûnder in dekkleed trochkrûpt. Ek wie der in hindernisbaan en in 'sjippe'helling (droech). It fjild moast om 'skippybald' wurde en der moast 'blyndbrild' op oanwizings fan de oaren in trajekt ôflein wurde. It wie in fûleindige striid, tusken de groepkes, dy't kwa leeftyd lykweardich yndield wienen. It waard al gau tsjuster en dat wie wol echt fansels. Om 10 oere wie alles oan 'e kant. Alle bern ha drinken en in fersnapering hân en elts gie nei hús mei in presintsje. Allinnich de loftkessens wienen wol wat te swier foar ús. Sterke mannen út 'e kantine trommele, dat doe leinen dy ek samar wer op 'e karre. It wie in tige slagge start fan ús winterwurk. Fansels bliuwt it net by dizze aktiviteit. Wy ha as clubrie knutselmiddeis yn Elim plent. De earstfolgjende middei is op 11 desimber "Kryst". De middei begjint om twa oere yn Elim; het is foar alle bern fan groep 5 oant en mei 8 fan 'e basisskoalle, en it kostet € 1,--. Foar fierdere ynljochtings kinne jim kontakt opnimme mei José Feitsma tillefoan: 419278 as Geeske Plantinga, tillefoan: 412590
Hartelijk bedankt, Hierbij willen wij de mensen uit de straat, vnl de straatcommissie, hartelijke bedanken voor de leuke attentie, die wij hebben gekregen, toen we hier kwamen wonen. De overgang van Almere naar Skearnegoutum was best wel groot en door dit leuke gebaar voelen wij ons al helemaal thuis. Frank en Piri Schaaper Molepaed 9
Skarnepeople soap (25) Bent u al in de prijzen gevallen? Vanaf september was het één grote prijzenslag in Scharnegoutum. De basisschool deelde maar liefst vijf bekers uit voor de hoogste zonnebloemen. Wij hadden er ook één van. Hoewel ik er al een beetje op uitgekeken ben, staat hij nog steeds pontificaal in de huiskamer. Als er bezoek komt wordt de beker ook nog steeds door de winnaar ter hand genomen en trots aan het bezoek getoond. t’ Was ook wel wat met die zonnebloemen. Veel water en kunst- en 9
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
vliegwerk om ze groot te laten worden. We hebben er zelfs twee gespalkt! Ergens in oktober heb ik met bingokaarten gelopen voor de peuterspeelzaal. Het idee dat je er iets mee kunt winnen, maakt het wel aantrekkelijk om wat te kopen. Tijdens mijn tocht werd ik zelfs in een echt speelhol welkom geheten. Dat had ik niet gedacht daar bij de Waldastraatbejaardenhuisjes. Ik kwam bijna niet tussen het geconcentreerde kaartspel. Toen het woord bingo viel verflauwde de concentratie. Gretige vragen naar de prijzen en ik was weer een stapeltje kaarten kwijt. Toch gaat het schijnbaar niet om de prijzen, want na de prijsuitreiking (eigenlijk prijsophaling) hing er een briefje bij Poiez dat er nog prijzen opgehaald konden worden voor een bepaalde datum. Dat ophalen is natuurlijk ook maar zo zo. Op de televisie zie je dat ze prijzen brengen, dat heeft natuurlijk wel wat.... Bij de foardrachtskriich regende het prijzen en bij de uitvoering van gymnastiek deze keer geen prijzen voor de deelnemers. De gehele uitvoering was trouwens wel een dikke prijs waard. Toeschouwers maakten wel kans op prijzen en nog meer kans op mispoezen natuurlijk. Tegenwoordig sta ik ook wel eens langs het voetbalveld. Daar heb ik laatst gehoord hoe je een elftal naar de ‘overwinning’ kunt schreeuwen. De schreeuwer was leider van het hele elftal, maar hij schreeuwde vooral tegen zijn zoon. Je wint het spelletje, maar wat kun je allemaal wel niet verliezen met zo’ n blérende vader elke zaterdagochtend? Onze jongens gingen moedig op naar het penalty schieten, hadden het spelletje dan wel verloren, maar de moed nog niet. Niet winnen betekent nog niet dat je een verliezer bent. Toen ik dit stukje zat te schrijven viel ik trouwens ook weer in de prijzen. Zaterdagmiddag 16 november, Sint is weer in het land en vertelde dat je een verlanglijstje mocht maken. De folders van Toptoys en Bart Smith komen voor het licht en maar knippen en plakken. Regelmatig wordt het onder mijn neus geduwd om te laten zien hoe mooi het is. Tjonge jonge, wat een prijzen..... SYM. B 10
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
Banken komen naar platteland De Postbank an ABN Amro komen allebei naar het platteland.... Te mooi om waar te zijn. Kort geleden heeft de Rabobank haar activiteiten in ons dorp beeindigd en heeft ook het postkantoor het mes gezet in een aantal handelingen. Gewoon geld halen is onmogelijk geworden. Maar nu lijkt het tij weer te keren. De banken willen zich inzetten tegen de verschraling en zijn een offensief begonnen op het platteland, men wil de dorpelingen weer terug winnen. Een aantal banken kiezen voor een servicebus. Maar de Postbank rijdt zeker niet in bussen, want deze bank ziet meer heil in loketten. Het lijkt een leugen maar dit is de reactie van woordvoerder Mark Beers: “Een loket is er tenminste altijd. En de openingstijden van een dorpswinkel zijn vaak nog ruimer als die van een postkantoor ”. Dorpsbelang behartigd de belangen van de burger en zal zeker actie ondernemen om de gewone bankactiviteit weer terug te krijgen in ons dorp.
2002/2003 Viering jaarwisseling 2002/2003 Zoals de laatste jaren gebruikelijk is gaan ook nu weer in de nacht van 31 december 2002 op 1 januari 2003 de deuren van dorpshuis “Elim” open voor het met elkaar vieren van de jaarwisseling Vanaf 1 uur s’nachts is de grote zaal open voor de mensen die met medewerking van een “drive-in-show” van de jaarwisseling een “swingend” gebeuren willen maken. In de bar van het dorpshuis kunnen mensen terecht die een iets rustiger viering willen beleven. Consumptiemunten zijn in de zaal verkrijgbaar. Na 11
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
afloop kunnen overtollige munten weer worden ingewisseld. Evenals de vorige keer is op grond van veiligheid besloten tot de verkoop van aparte toegangskaarten voor de grote zaal (500 stuks) en de bar (150 stuks). De prijs per kaart bedraagt Euro 1,50 per stuk. De voorverkoop van de toegangskaarten vindt plaats in dorpshuis “Elim” en wel op Vrijdag 13 december a.s. van 21.00 tot 22.00 uur en Zaterdag 14 december a.s. van 16.00 tot 18.00 uur Aangezien er bij de kaartverkoop van de kaarten geldt “OP= OP” adviseren wij u niet de gok te nemen dat er na de voorverkoop nog wel kaarten voor u over zullen zijn. Stichting dorpshuis “Elim” Het bestuur
Na nog 7 mooie jaren gewoond te hebben in Beschermd Wonen, waar ze altijd genoot op haar bankje in de zon, is nu definitief opgenomen in "de Ielanen" : mevr. A. de Vries-de Boer, Prof. Fridsmastrj. 7. Langs deze weg bedankt ze voor alle lidmaat- en donateurschappen. Met een hartelijke groet namens "beppe Aag" fam. IJ. en J. de Vries.
Grutte Fryske sprekwurdewedstriid Betink nije Frysk sprekwurden, siswizen of útdrukkings De Afûk bestiet takom jier 75 jier en skriuwt om de feestlikheden kompleet te meitsjen yn 'e mande mei it tematydskrift TAAL in grutte Fryske sprekwurdewedstriid út. Doch mei en betink nije sprekwurden dy't klinke en daverje fier yn it rûn. De moaiste teksten wurde op ansichtkaarten útbrocht. 12
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
Yn TAAL fansels omtinken foar datjinge dat Fryslân ûnderskiedt fan de rest fan Nederlân: de Fryske taal! In hiel soad fasetten fan taal komme oan 'e oarder. Fan Frysktalige reklame op radio en tv oant Fryske les foar net-Frysktaligen, fan Rients Gratama en Syb van der Ploeg oant it Stellingwerfsk, fan Fryske berte- en houliksadvertinsjes oant de fraach oft it Frysk no al of net in echte taal is! Fanwegen it Afûk-jubileum wurdt der in wedstriid útskreaun om nije Fryske sprekwurden, siswizen en útdrukkings te betinken. In oprop dus oan jim om wat nijs te betinken! Der binne ferskillende soarten fan siswizen en sprekwurden. ‘In lyk man is in ryk man’ is tige bekend lykas, ‘It is de boer allikefolle oft de ko skyt of de bolle’. ‘Foar de kofje net eamelje’ is ek sa'n klassiker. Ek hiel aardich binne de sei-sprekwurden: ‘It falt net ta, sei de jonge, ús heit is mei ús mem troud, mar ik moat mei in frjemd’ of ‘Lit stjerre wat stjerre wol, sei de boer, as myn wiif mar gjin widdo wurdt’. Jim kin ek hiel wat oars betinke. Meitsje de sin ‘Der sitte twa Friezen op in bankje, seit de iene Fries tsjin de oare: .............’ op in orizjinele wize ôf. Wat moat der barre??? Wat: betink in nij Frysk sprekwurd, siswize of útdrukking. Elk kin sa faak meidwaan as er sels wol yn alle kategoryen. Wannear: ynstjoere foar 6 jannewaris 2003 Wêrhinne: Redaksje TAAL, Ingrid Wagenaar, Achter de Hoven 23, 8933 AG te Ljouwert of fia e-mail:
[email protected] Wêrfoar: Sprekwurdewedstriid útskreaun troch de Afûk en it blêd TAAL. Der binne knappe prizen te winnen en fan de moaiste sprekwurden wurde ansichtkaarten makke. TAAL, komt op 28 febrewaris 2003 yn in oplage fan 20.000 eksimplaren út. Oer de útslach wurdt net korrespondearre. Winners krije persoanlik berjocht. Teksten wurde eigendom fan Utjouwerij Fryslân/Afûk.
Oud papier zaterdag 7 december 13
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
It plompke fan de moanne Na een aantal maanden rust is het eindelijk weer zover. It plompke fan de moanne is er weer. Deze maand gaat het plompke naar Joke Venema. Hieronder schrijft ze over zichzelf en haar vrijwilligerswerk. Naam: Joke Venema-Hoekstra, 56 jaar, getrouwd met Eddie en 3 kinderen, 2 zonen en 1 dochter en oma van Ruben, die 5 dec. 1 jaar wordt. Ben in 1984 via Mevr. De Schiffart bij het Rode Kruis, afd. Sneek gekomen, eerst als lid en na enkele jaren coördinator van de sociaal medische groep, die gemiddeld uit 40 tot 50 leden bestaat in de leeftijd van 20 jaar tot 65 +. Een EHBO diploma was een vereiste en daarom het verlopen diploma opnieuw gehaald ( wordt intern verzorgd) , dan ben je inzetbaar bij activiteiten. Zo ook op een lesavond, waar medegedeeld werd dat de ambulance van het ziekenhuis in reparatie was en wij stand-by moesten staan. Nog onervaren op dat gebied, kwam er een bericht dat iemand van de trap was gevallen en wij moesten erheen, dus ik ook. Met trillende benen erheen en aangekomen bleek het in scène gezet te zijn. Dit was mijn vuurproef en we hebben er later smakelijk om gelachen. Een minder leuke, maar een wel heel indrukwekkende ervaring was in september 1992, dat er op zondagavond een telefoontje kwam, met de vraag om mee te gaan met het eerste gewondentransport van het in oorlog verkerende Joegoslavië. Ongeveer 10 vrijwilligers uit afd. Sneek en dr. Jansen en ik zijn toen per trein naar Zagreb gereden om kinderen waar de vader en moeder van waren omgekomen, gebroken gezinnen en gewonde soldaten op te halen. In totaal 500. Op 't laatst stonden op het perron meer mensen, dan dat er mee konden, ook een moeder met een baby op de arm. Zij stond niet op de lijst en kon niet mee, dat is dan heel erg. Een 10-jarige jongen, die om zijn vader riep, maar die in een gevangenenkamp zit. Zijn grootvader was voor zijn ogen doodgeschoten en het huis was afgebrand. Ook veel mensen die alles gelaten over zich heen lieten komen, zij waren doodmoe. De brancards pasten niet door de treindeuren en werden door 14
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
de bovenraampjes naar binnen geschoven. Op de terugreis werd een andere route genomen. We hoorden later dat men bang was geweest dat er een aanslag op de trein gepleegd zou worden. De motivatie om dit werk te doen, komt voor een groot gedeelte uit mijn verpleegkundige achtergrond. Het willen helpen en zorgen zit erin gebakken, het omgaan met mensen en het met elkaar werken geeft veel plezier en voldoening. Je hoeft niet ver weg te gaan, kijk maar bij je in de omgeving, als ons zijkamertje kon praten...................., die heeft al heel vaak als ziekenboeg gefungeerd. En zonder vrijwilligers zouden ouderen, alleenstaanden en hulpbehoevenden heel wat missen. Denk maar aan de gezellige middagen, de vakantieweken van afd. Sneek en de Henri-Dunant, waar ik zelf ook heel vaak aan heb deelgenomen. De vakantiehuizen en nu ook het Mappa Mondo huis, waar kinderen met weinig vooruitzichten een week of langer kunnen logeren, om de ouders te ontlasten. Deze activiteiten draaien geheel op vrijwilligers. Voorbeelden hiervan zijn sportevenementen, de Sneekweek op het starteiland, boottochten, mensen ophalen en wegbrengen naar de soos of laatst nog een zieke vader die zijn zoon nog een keer wilde bezoeken,hebben we met de rolstoelbus er naar toe gebracht. Een goed gevoel dat je dat kan doen!!. In onze organisatie zit voor elk wat wils, we krijgen les in EHBO, reanimatie, verbindingen, opvang en verzorging bij grootschalige calamiteiten. Bij deze activiteiten kan ook de SIGMA ( snel inzetbare groepen ter medische assistentie) ingezet worden, die het ambulance personeel ondersteunt. Alle opleidingen zijn gratis, we verwachten alleen inzet en motivatie. Maar ook doen we met elkaar aan recreatieve ontspanning, laatst nog een dropping in de bossen van Gaasterland met partners of een gezellige barbecue. Dat hoort er ook bij en noemt men teambuilding. Wie meer wil weten en er ook zin in heeft, kan mij bellen : tel. 413177, we kunnen altijd nog meer vrijwilligers gebruiken.
13 en 14 december kaartverkoop jaarwisseling Elim 15
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
Nieuws van dorpsbelangen Scharnegoutum-Loënga Dorpsvisie Scharnegoutum Een weergave van de keukentafelgesprekken. Alle keukentafelgesprekken, in totaal tien stuks, zijn ondertussen achter de rug. We willen de deelnemers nogmaals hartelijk danken voor hun ideeën en meningen die tijdens deze gesprekken naar voren zijn gebracht Want zonder deze informatie zou er nooit een dorpsvisie tot stand komen die aansluit bij wat er in het dorp leeft. Onderstaand een impressie van wat er zo al tijdens deze gesprekken naar voren is gekomen. Woningbouw en bedrijvigheid Uit de meeste gesprekken kwam naar voren de meeste mensen in het dorp graag willen dat Scharnegoutum in de toekomst kan blijven uitbreiden. In het dorp moet er namelijk ook voldoende woonruimte zijn voor jeugd en ouderen. Dit zouden ook huurwoningen kunnen zijn. Uitbreiding moet wel geleidelijk gebeuren om te voorkomen dat een nieuwbouwwijk een dorp op zich wordt, was een opmerking die vaak naar voren kwam. Daarnaast is iedereen het er over eens dat Scharnegoutum wel een dorp moet blijven en dat het dus ook niet weer al te veel moet groeien. Ook bleek dat veel mensen wensen dat de nieuwbouwplannen groener en kindvriendelijker worden. Wat de bedrijvigheid betreft wil men graag wel plek houden voor nieuwe bedrijven. Dit moeten bij voorkeur wel kleine bedrijven van mensen uit het dorp zijn. Woonomgeving en milieu Sneek ligt dicht bij Scharnegoutum en uit de gesprekken blijkt dat dit z’n voor- en nadelen heeft. Voordeel is dat alle voorzieningen dicht in de buurt zitten. Van scholen tot winkels. Nadeel is dat de kans bestaat dat Scharnegoutum wordt opgeslokt door Sneek. En dat is nou net niet wat we willen, is een vaak gehoorde reactie tijdens de gesprekken. De vraag is: hoe kunnen we dit voorkomen? Geopperd is om een bufferzone aan te leggen. 16
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
Een ander punt is dat men graag een plek in het dorp heeft voor snoeiafval. Dit is nu niet aanwezig en men weet niet zo goed waar men met het snoeiafval heen moet. Er werd onder andere ook nog opgemerkt dat in de toekomst gekeken moet worden naar een betere afvoer (naar?) van het hemelwater, want het is zonde als dit allemaal in de riolering verdwijnt. Verkeer en infrastructuur Iedereen die aan de gesprekken deelnam vond dat er in het dorp te hard gereden wordt. En dit levert gevaarlijke situaties op, vooral op de Legedyk, waar veel schoolkinderen fietsen, en bij de Pôlle. Daarnaast is de situatie bij school ook gevaarlijk. Een simpel zebrapad zou hier misschien al voldoen, zo kwam naar voren. In veel straten zijn parkeerproblemen. De deelnemers aan de keukentafelgesprekken vinden het belangrijk dat dit structureel wordt opgelost. Dat de enige ontsluiting van de nieuwbouw langs de Fleardyk en Legedyk wordt door velen als hinderlijk beschouwd. Dit zorgt voor veel drukte langs deze straten en de veiligheid wordt er hierdoor niet beter op. Welzijn Als eerste werd bij dit onderwerp altijd gezegd dat er in het dorp genoeg verenigingen zijn en dat men daar heel tevreden mee is. Maar men vindt wel dat het dorpshuis te klein wordt en dat veel activiteiten versnipperd zijn over verschillende locaties. Daarnaast voldoet de sporthal ook niet echt meer, mede gezien het feit dat er veel sportverenigingen zijn die hier gebruik van maken. Verder kwam het idee naar voren om het cursusaanbod uit te breiden met in ieder geval een computercursus voor ouderen. Recreatie Uit de gesprekken bleek dat er meningen vóór en meningen tegen het benutten van de Middelseeroute en Zwette door middel van recreatievoorzieningen zijn. Wel werd duidelijk dat de meeste mensen van mening waren, dat de mogelijkheden voor recreatie wel benut moeten worden. Mensen vinden dat dit weer wat leven in het dorp brengt en tegelijkertijd ook een positieve bijdrage kan leveren aan de recreatieve voorzieningen waar de eigen inwoners van kunnen profiteren. Daarnaast bleek uit de gesprekken dat er in de toekomst wel wat meer wandel- en fiets17
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
paden in het dorp mogen komen. Dit zou gecombineerd kunnen worden met de bufferzone tussen Scharnegoutum en Sneek. Voorzieningen De kinderopvang in Scharnegoutum is gebrekkig. Men ziet in de toekomst graag meer mogelijkheden voor kinderopvang. Dit geldt ook voor het opnemen van geld. Men vindt het belangrijk dat er een plaats komt waar men geld kan opnemen. Wat de jeugdvoorzieningen betreft wil men dat er meer speelmogelijkheden in de nieuwbouwplannen komen en dat bestaande speeltuinen beter worden onderhouden. Daarnaast moeten de speelmogelijkheden voor jeugd vanaf 12 jaar in de toekomst uitgebreider worden. Ook kan er worden gekeken naar meer mogelijkheden voor de oudere jeugd. Uit afzonderlijke gesprekken met een aantal groepen jongeren is deze wens ook duidelijk naar voren gekomen, maar de meningen over de wijze waarop dit gerealiseerd kan worden zijn wel divers. Veel deelnemers aan de gesprekken waren de mening toegedaan dat er voor ouderen ook weinig voorzieningen zijn in het dorp. In de toekomst worden deze voorzieningen wel belangrijk, omdat de grootste groep inwoners nu mensen zijn in de leeftijdscategorie van 50 tot 55 jaar. Naar de toekomst is dit dus wel een punt van aandacht zo kwam naar voren. U ziet dat er behoorlijk wat punten aan de orde zijn geweest tijdens de gesprekken. Naast de hiervoor genoemde punten zijn er nog veel meer ideeën en punten aangedragen, maar het voert te ver om deze hier tot in detail te benoemen. HOE GAAT HET NU VERDER ? U kunt nog reageren Voor een ieder die niet in de gelegenheid is geweest om deel te nemen aan één van de keukentafelgesprekken is er nog de mogelijkheid om ideeën en wensen kenbaar te maken. Dit moet dan wel schriftelijk gebeuren en uiterlijk 10 december te zijn ingeleverd bij of Ester Haantjes, Koarte Achte 3, Piet Zijlstra, It String 26, of Sietse Holtrop Alddyk 29. Deze reacties worden dan nog meegenomen in de verdere uitwerking van de keukentafelgesprekken. 18
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
Inventarisatie door gemeente Zoals bekend is het de bedoeling dat de ontwikkeling van de dorpsvisie in elke fase wordt kortgesloten met de gemeente. Dit in het kader van het project “Welzijn op Locatie”. Nu binnenkort de eerste inventarisatiefase wordt afgesloten kan een eerste (totaal)beeld worden gevormd van onderwerpen die de inwoners van Scharnegoutum belangrijk vinden. Dit betreft dan zowel beleidsonderwerpen als soms hele concrete praktische punten. Voor zover het beleidszaken betreft gaat de gemeente nu inventariseren welk beleid er op dit moment met betrekking tot deze onderwerpen wordt gevoerd door de gemeente. Afgesproken is dat de uitkomsten van deze inventarisatie voor de kerst beschikbaar zullen komen voor de begeleidingsgroep van de dorpsvisie. Doel van deze inventarisatie is om in de eerste plaats antwoord te krijgen op de vraag of het huidige gemeentelijke beleid ten aanzien van de diverse onderwerpen wel of niet aansluit bij de uitkomsten van de inventarisatieronde in ons dorp. Ook zal inzichtelijk moeten worden gemaakt of er voor alle beleidsonderwerpen beleid is ontwikkeld, dit voor bepaalde terreinen nog slechts gedeeltelijk heeft plaatsgevonden of misschien in het geheel nog niet. De uitkomsten van deze inventarisatie leveren belangrijke achtergrondinformatie op voor de verdere ontwikkeling van onze dorpsvisie. In een latere fase zal deze informatie ook van belang zijn bij verdere concretisering van de dorpsvisie door middel van actieplannen en de te voeren onderhandelingen hierover met de gemeente. Werkzaamheden begeleidingsgroep In de komende maand gaat de werkgroep zich bezig houden met een eerste aanzet voor het ontwikkelen van de visie. Dit vindt plaats door middel van het uitwerken van de gegevens uit de keukentafelgesprekken. Dit zal gebeuren per onderwerp, zoals besproken tijdens de keukentafelgesprekken. Per (hoofd)onderwerp zal worden getracht een eerste samenvattende omschrijving te geven van de gewenste ontwikkelingen voor zowel op kortere- als langere termijn. Op basis van deze beschrijving zal per onderwerp tevens een eerste haalbaarheidsanalyse worden opgesteld. Dit door middel van het per onderwerp in kaart brengen van de sterke en zwakke punten en de kansen en bedreigingen van de gewenste ontwikkeling. 19
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
Voor de begeleidingsgroep een hele uitdaging maar gelijkertijd een pittige klus. De resultaten van deze werkzaamheden zullen vervolgens worden vergeleken met de uitkomsten van de inventarisatie van de gemeente, zoals hiervoor aangegeven. Activiteiten stagiaire Zoals bekend werkt Marieke Koot, studente aan het van Hall Instituut, momenteel mee aan het ontwikkelen van de dorpsvisie. Haar stageperiode loopt nog tot en met 20 december. In het kader van haar stage heeft Marieke de opdracht gekregen om alvast een concept visie te schrijven. Dit op basis van de informatie die op dit moment bekend is en uiteraard nog niet de definitieve visie. Wat echter voor Marieke een opdracht is in het kader van haar studie, kan voor de begeleidingsgroep dienen als bouwstenen voor de verdere ontwikkeling van de dorpsvisie. Tenslotte Tot zover de verslaggeving over de voortgang van het ontwikkelen van de dorpsvisie. Het is de bedoeling dat we u maandelijks blijven informeren over de verdere voortgang en de hiermee gepaard gaande activiteiten. Hierbij is ons streven erop gericht om het (voorlopige) eindresultaat te kunnen presenteren tijdens de jaarvergadering op donderdag 27 maart 2003. Namens de begeleidingsgroep en het bestuur van dorpsbelangen Marieke Koot en Sietse Holtrop.
Dichterbij dan u denkt.
Relatiebemiddeling via Stichting Date. De lange eenzame avonden zitten er weer aan te komen, tenminste voor veel mensen, die, zoals dat tegenwoordig heet – single zijn. Natuurlijk, je kunt je weken volstoppen met legio activiteiten, zodat je er niet over na hoeft te denken dat je je soms best eenzaam voelt. Maar is dat ook eigenlijk wat je wilt? 20
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
Wel eens gedacht aan relatiebemiddeling? Verlangt niet iedereen diep in zijn hart naar een relatie, in wat voor vorm dan ook? Het is toch heerlijk als je 's avonds aan iemand kunt vertellen hoe je dag is geweest. En niet te vergeten: samen leuke dingen ondernemen! Als consulente van Stichting Date weet je als geen ander 'dat in "partner" foar in soad minsken hiel belangryk is yn it libben'. Dat is ook heel begrijpelijk, en eigenlijk zoeken we die man of vrouw het liefst in onze eigen omgeving. In het dagelijks leven is het vinden van een leuke, geschikte partner zo eenvoudig nog niet. "Soms kinne jo hiel goed mei immen prate, mar dan blykt dyjinge wer net 'frij te wêzen". Schrijf je je daarentegen in bij een relatiebemiddelingsbureau als Stichting Date, dan beschik je over veel meer informatie, weet je in ieder geval zeker dat deze mensen "vrij" zijn en net als u/jij, via dezelfde weg, op zoek naar een partner. Bovendien heeft Stichting Date consulentes in elke regio. Misschien zit de partner die bij u past zelfs dichterbij dan u voor mogelijk houdt. Maar inderdaad, die eerste stap, dat ene telefoontje moet wel even gepleegd worden…… echter, u bent echt niet de eerste die belt (± 4000 inschrijvingen), het is geheel vrijblijvend en kan misschien het begin zijn van een "warme winter". Consulente voor de regio Sneek en omstreken: Mevr. Y. Osinga, tel. 0515-444488
Te koop mooie kerstbomen bij Rudy van Dijk Vanaf 7 december zijn ze weer te koop op de Glastra van Loonstraat no. 8 Ik bezorg de kerstbomen ook thuis. Grote kerstbomen graag even vooraf bestellen. Tel. 0515-415831 21
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
Kunst in de buurt Sinds kort heeft de kerk in ons dorp een naam. Een naam had hij natuurlijk al jaren, maar nu staat hij op zijn lijf geschreven: Martenstsjerke. Een symbolische naam, aangebracht op de kerkmuur op een toepasselijk moment (zie de laatste Frissel). Het naambord met afbeelding van de heilige Martinus is gemaakt door Arjanne en Peter Huls. Over Arjanne hebben we eerder geschreven toen ze in de zomer van 2001 haar schilderijen exposeerde in het gemeentehuis in IJlst. De artistieke aanleg heeft Arjanne zegt ze van haar vader, P.A.de Rover, schrijver van o.a. kinderboeken, zoals het veel gelezen ‘ Het water roept’. Vanaf haar vijftiende heeft ze zich toegelegd op tekenen, schilderen en kalligraferen. Door het nemen van lessen bij kunstschilders en vooral door zelfstudie heeft ze zich verder ontwikkeld. De laatste tijd is ze ook bezig met het ontwerpen van glas- in- lood en oefent ze in brandschilderen. Peter en Arjanne Huls hebben beiden jarenlang in het onderwijs gewerkt. In de jaren zestig deden ze dat ruim twee jaar op een zendingsschool in het voormalige Nederlands Nieuw- Guinea. Daarna hebben ze tien jaar gewerkt op een Nato-school in West-Duitsland. Na terugkeer in Nederland zijn ze in Lemmer terecht gekomen, waar ze vanaf 1975 op dezelfde school hebben gewerkt. In 1998 hebben ze gebruik gemaakt van de FPU-regeling en zijn ze in Scharnegoutum aan de Zwettewei komen wonen. De letters op het bord aan de kerk zijn machinaal in het hout gefreesd en daarna door Arjanne ingeschilderd. Het lettertype is niet willekeurig gekozen, ze heeft gezocht naar een eigentijdse letter die ook past in de tijd toen Sint Martinus leefde, omstreeks het jaar 350. Op de geglazuurde tegel die verdiept in het naambord ligt, is een afbeelding van de heilige Martinus geschilderd met een speciaal poederverfmengsel. Door het branden in de oven bij een temperatuur van ± 800°C moest de schildering als het ware in het glazuur smelten. Arjanne heeft het artistieke gedeelte voor haar rekening genomen, terwijl Peter het meer ambachtelijke werk heeft gedaan, zoals het lakken van het bord, het branden van de tegel en het bevestigen aan de kerkmuur. Hij heeft er bij de bevesti22
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
ging voor gezorgd dat het bord als dat nodig zou zijn gemakkelijk van zijn plaats gehaald kan worden. Sinds kort heeft Arjanne een schrijfmethode voor het basisonderwijs op haar naam staan. Het bijzondere aan de methode Eigenhandig is dat het aan elkaar schrijven wordt geleerd zonder lussen. Aan de achterkant van het huis is een atelier gebouwd dat bijna klaar is voor gebruik en straks een ideale werkplek zal zijn. Wellicht ook een plaats waar Arjanne kalligrafeercursen kan geven of workshops. In ieder geval zal het atelier in de toekomst ook voor het publiek toegankelijk zijn. S.P.
Zwettewei 13
Dit hûs foar de brêge oer hat master Folkerts bouwe litten yn 1930. Hy wie pensioneard haad fan de Grifformearde skoalle fan Skearnegoutum. De Boerelienbank, no it hûs fan famylje De Werd, en de slachterij, wer’t no Thys en Baukje de Groot wenje, stienen der doe al en bliuwe der ek stean nei it opromjen fan de oaren. Doe’t Folkerts en syn frou weirekken, hat Fokke Dykstra it kocht. Hy hie jierrenlang buorke op’e pleats op Spears. Dêr kamen doe syn dochter en skoansoan op. Doe’t Dykstra kaam te ferstjerren, gie syn frou nei Snits en kamen earst in pake- en beppesizzer op Zwettewei 13 te wenjen. Letter ha dy ruile mei harren heit en mem op Spears. Sjirk Douma en de frou en harren soan Jehannes hawwe der wenne oant 1987, doe woenen se nei Snits en ha se it hûs ferkocht oan Meike Beukens dy’t fan de pleats oan de Legedyk kaam. Neidat Meike Beukens ferstoar hat syn frou Dukke der noch fjouwer jier allinnich wenne. It hûs stiet al in skoft leech en sil aansens ôfbrutsen wurde.
Zwettewei 15
Yn 1932 krige doarpstimmerman Melle Mollema de geunst in wenning mei garaazje te bouwen foar Willem Santema en Tryntsje Atsma.Sy joegen it hûs de namme: Op Hoop fen Seine. In tapaslike namme, Willem Santema wie nammentlik boer west mar fielde mear foar alles wat mei technyk te krijen hie. Hy woe yn syn nije pân begjinne mei de ferkeap en it ûnderhâld fan elektryske apparaten mei23
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
nammen radio’s en hy ferhierde taksys. Syn frou ferkocht allerhande húshâldlik spul yn in winkeltsje by hûs. It wie yn de krisisjierren, in drege tiid, mar de winkel waard harren op ‘en doer te lyts en se ferhuzen nei Snits om dêr grutter groeie te kinnen op it mêd fan radio en ynstallaasje. Yn’e oarloch waard Willem Santema fersetsman, hy waard troch de Dútsers deasketten yn it konsintraasjekamp yn Vught. Ane Jukema naam it taksybedriuw op nummer 15 oer, hy hie der ek benzineferkeap by. De Legedyk like Jukema lykwols in gaadliker plak foar syn hannel en hy ferkocht syn saak oan doarpssmid Mink Jellema. De lêste hie gjin sittend gat, de hannel lei him better en hy wie in protte fan hûs. Syn frou moast foar de winkel en de pomp soargje, wat se jierren dien hat. Oant se beiden in wat lytser ûnderkommen sochten en it pân yn 1973 oerdienen oan Gerben de Vries. Dy is der begûn mei in goudsmidterij en reparaasjes fan sieraden. No hat er syn bedriuw yn de âld-kleuterskoalle oan de Alddyk. De famylje De Vries ferhuzet dit jier noch nei de nijbou, dan kin harren hûs oan de Zwettewei der wei. S.P.
Uitslagen verlotingen H.V.G.Wees een Zegen De H.V.G. "Wees een Zegen" in Scharnegoutum wil een ieder bedanken die meegewerkt hebben aan de verkoopdag van 14 november. Bedankt voor uw bezoek. Deze dag was zeer geslaagd. De bruto opbrengst is € 2.701,61. Ook de vier eerste prijswinnaars van de grote loterij willen wij bekendmaken. 1ste prijs de pannenset, gewonnen door T. Dotinga. 2de prijs de radio-cdspeler, gewonnen door W. Zeilstra 3de prijs een handstofzuiger, gewonnen door J. Blauw 4de prijs een wokpan, gewonnen door J. Winia-Damstra Kleine verlotingen: 1ste prijs een voederhuisje, gewonnen door T. Veenstra-de Vries 2de prijs een nestkastje, gewonnen door B. Hofstra de Vries 1ste prijs een rollade, gewonnen door T. Plantinga-Bijlsma 2de prijs een fles wijn, gewonnen door G. Huistra-Hiemstra 1ste prijs een staafmixer, gewonnen door T. Veenstra-de Vries 24
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
2de prijs een thermoskan, gewonnen door J. Rijssemus 1ste prijs het ontbijtlaken, gewonnen door J. v.d. Meer 2de prijs twee kopjes zijn gewonnen door U. Westerhof 1ste prijs de fruitmand, gewonnen door D. Beukens-Strikwerda 2de prijs een cake, gewonnen door B. de Boer-Bakker 1ste prijs een bloemenmand, gewonnen door E. Postma-v.d. Lageweg 2de prijs een tasje met bloemen, gewonnen door N. Oedzes-Bokkinga 1ste prijs een Barbiepop met kleertjes,gewonnen door Y. HofstraGrunstra 2de prijs een houten paard, gewonnen door A. Zeilstra-Raukema 1ste priis de tractor is gewonnen door Klaske Schram 2de prijs een kleine tractor + toebehoren, gewonnen door J. StoffelsmaGroustra
Uitnodiging
Als muziekvereniging Excelsior gaan wij ieder jaar op eerste Kerstdag ‘s morgensvroeg door het dorp. Dit zal bij de meesten onder u wel bekend zijn. Het is in een aantal dorpen of steden gebruikelijk dat meerdere mensen meezingen. Wij willen daar ook u de gelegenheid voor geven. Er zijn geen repetities vooraf nodig. In verband met het aantal liturgieën willen wij wel graag weten hoeveel mensen hieraan mee gaan doen. U zingt toch ook mee?? Datum: eerste Kerstdag 25 december Vertrek: Elim 06.30 uur Opgave: t/m 22 december bij D. Koopmans, W. Santemastrjitte 37, tel. 419890. F. de Jong, Alddyk 10, tel. 417472 Namens de muziekvereniging Excelsior D. Koopmans
After school Lounge in het Bolwerk!!
Vanaf woensdag 16 november wordt er twee keer in de week een jongeren Lounge in het Bolwerk gehouden. Elke woensdag- en vrijdagmiddag 25
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
zijn alle jongeren tussen de 12 en 16 jaar van harte welkom vanaf 15.00 tot 18.00 uur in het voorcafé van het Bolwerk. In de Lounge is van alles voor de jongeren te doen, zoals; poolen, flipperen, darten, tafeltennissen, gratis internetten of gewoon lekker hangen! Ook zijn er meerdere spelletjes zoals Risk en Twister aanwezig en worden er verschillende stijlen van muziek gedraaid, zoals Hard rock en Hip Hop, maar ook reggea wordt net zo goed gedraaid! Ook zijn er versnaperingen verkrijgbaar, zoals tosties en frisdrank, voor de prijs van een euro. Heb je vragen bel dan naar stichting Profiel, telefoon 0515-418707 en vraag naar Lysbeth Nicolai of Hertzen Hokwerda. Kom gerust eens langs in je eentje of met een groep vrienden en neem het er eens lekker van!
Let op!
Let op! Let op!
Let op!
In de week van Sinterklaas (2 en 3 december) komen de leden van C.M.V. ’’Excelsior’’ bij u aan de deur met heerlijke banketstaven! Ook dit jaar weer houden wij deze aktie om onze kas te spekken. Doet u mee om er ook dit jaar weer een succes van te maken? De staven kosten per stuk € 1.50; voor twee stuks betaalt u € 2.50 (ze zijn per twee verpakt). Alvast onze dank! Tot ziens! Het bestuur van “Excelsior
Nieuws van C.M.V.’’Excelsior’’ Op zondag 22 december hoopt Excelsior haar tweejaarlijkse kerstconcert voor u te houden in de Martenskerk. De aanvang van dit concert is 20.00 uur. Dit jaar is er voor het thema “Kerst is van alle tijden” gekozen; kerstliederen in verschillende muziekstijlen van vroeger en nu zullen door ons worden gespeeld. 26
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
Medewerking wordt verleend door “Baro Drom”, een ensemble dat authentieke zigeunermuziek ten gehore brengt. Ook speelt dit trio “evergreens” en Europese folkloremuziek. Bij de uitgang is er een collecte ter bestrijding van de onkosten. U komt toch ook? Graag tot ziens op zondagavond 22 december! Het bestuur van “Excelsior”
Nijs fan damklup “De Stadige Strikers”.
Fansels lêze ús echte supporters de wyklikse stikjes wol yn de Snitser Krante. Soms stiet sa’n stikje net yn de tongersdeikrante, dan is dat opskood nei de edysje fan de moandei dêrop. Yn dy stikjes wurdt sa’n bytsje it nijs fan de Strikers ferslein. Wat dat oanbelanget is hjir net safolle mear te ferheljen. Wat wol fan belang is dat sa súntsjesoan it ledetal wat efterút buorket. Dat is fansels net sa’n bêste saak. De Strikers hiene eins ek in bytsje rekkene op betide futters, mar dy litte it dus ôfwitte. Spitich. Fierders is de klup der fansels foar elkenien. Op dit stuit is de sprieding yn âldens fan 14 oant en mei 80 jier. It is dochs prachtich, dat in tachtichjierrige him mjitte kin mei ien fan fjirtjin. Jeugddamjen. It jeugddamjen wat der yn it ferline altiten wie, is der de lêste jierren net mear. Dat is spitich. Mar as der in ploechje bern is dat hiel graach it Fryske spul leare wol dan is der fêst wol in mouwe oan te pasjen om op moandeitejûn dat by de Strikers te learen. In tillefoantsje nei nûmer 569306 kin miskien fierder helpe. Stryk ta toernoai op freedtejûn 20 desimber yn Elim. Op freedtejûn 20 desimber wurdt in Stryk ta toernoai yn Elim holden. Stiper en sponsor fan de partij is assurânsjebedriuw Been-Wijma. Elkenien yn Skearnegoutum kin dêr oan mei dwaan. Dus wolle jo jo damkeunsten Frysk spul yn praktyk bringe, dan kin dat. Ek oare dammers sille dan nei Elim komme om de damdegens te krusen. Wolle jo meidwaan dan 27
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
moatte jo jo opjaan op tongersdeitejûn 19 desimber tusken 19.30 en 21.00 by Y.Boelens 0518-451795. Freedtejûn begjint it om sân oere. Ut namme fan it bestjoer Cor Kooistra.
Biljartclub De Lakenkrakers en de toestand in “swetteburcht”
Nu er laatst in ons dorp keukentafelgesprekken hebben plaatsgevonden, hoor je menig dorpsbewoner vragen wat hier zal uit komen. Het antwoord is vrij simpel het dossier verdwijnt in een lade en belandt enige tijd later in het stoffige gemeentearchief. Op de dinsdagavond kennen we dit fenomeen al lang en de plannen worden hier niet meegenomen maar uitgevoerd. Nu onze dorpsherberg niet meer aan de eisen van de tegenwoordig geldende regels voldoet, kwam kapelaan Odekerke weer met plan “Swetteburcht” op de proppen. Volgens zijn visie zijn de meeste leden van de club wel toe aan een plaats in dit aan de elfstedenroute gelegen rusthuis. Het zal ontworpen worden door de enige echte architect die het dorp rijk is de heer W. Viaduct. Daar deze ontwerper veelvuldig in de wandelgangen van de gemeentehuizen wordt gesignaleerd kent hij de vele kanalen om tot een sluitende bouwprocedure te komen. Alle Jozefs van het dorp mogen een deel van het rusthuis bouwen, zodat geen aannemer zich gepasseerd voelt. De heren Tj. Tritsje en Alberto Duif zullen het elektrische gedeelte voor hun rekening nemen. De biljartende tapijtkoning H. Tweed zal het gebouw sfeervol aankleden. En schilder Romke Kwast zal het in modern design schilderen. Zo zullen alle ondernemers van het dorp hun steentje bijdragen en dat leidt weer tot een tevreden ondernemersvereniging en zo komen ze misschien ook weer eens met wat acties. Het oude dorpshuis krijgt een geheel nieuwe functie in ons drukke centrum. Het wat vastgeroeste Elimbestuur kon geen snel en zinvol plan bedenken maar bij de Lakenkrakers zitten mensen die vooruit denken en dat komt ze in deze edele sport ten goede. Het gebouw zal voor een zachte prijs worden verkocht aan W. Huisje-Boompje-Beestje zodat er 28
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
een riant appartementencomplex voor jongeren zal verrijzen. Ons nieuwbakken gemeentebestuurslid Betty B. zal dit dorpsverfrissende plan er moeiteloos door krijgen, wat haar misschien in een rit naar Den Haag doet belanden. Het beheerdersechtpaar Glasvol krijgt een nieuwe functie in het tehuis en de onderhoudsmannen P. Potlood en H. Opschieten worden in Swetteburcht de nieuwe handymans. Zo ziet u maar geachte lezer dat er niet alleen gebiljart wordt maar ook over de toekomst wordt nagedacht. In de strijd om de felbegeerde herfsttitel trok rooky Michel Klein Duimpje aan het langste eind na een spannende strijd met Otto von Lollum. De rode lantaarndragers zijn Tj. the Greatest en Nico van Bandstoten, beide heren hebben al aangekondigd in de tweede seizoenshelft het roer om te gooien. Als onze penningmeester eenmaal in zijn nieuwe villa zit zal het fijne gevoel wel weer terugkomen. Nu het carnaval weer nadert is ook onze bourgondische edelman Nico weer in zijn element en zal ook hij nog van zich doen spreken. Dat de leden er toch dagelijks mee bezig zijn bewees lid H. Lemia. Zijn spel was niet je van het zodat hij nu een echte coach heeft. Deze sprekende Kerstman heeft Lemia nog niet veel opgeleverd maar volgens de coach is dit pas op lange termijn zichtbaar. Op vrijdag negenentwintig november reist een streng geselecteerd gezelschap weer af na Bozum om de strijd tusssen stad en dorp. De Bozumers zijn in deze weken extra waakzaam na de verrassende stunt met kleine Sjiemy 007 in een absolute hoofdrol. Het is de eerste officiële wedstrijd onder bewind van de nieuwbakken voorzitter Poppy W. Zijn voorgangers hadden altijd wel een stunt in huis en zo zal deze voorzitter ook met een uitgekiend plan moeten komen om straks in eregalerij van oud-voorzitters zijn portret te kunnen neerhangen. Hoe dit afloopt kunt u de volgende keer weer vernemen. Sir Steven Hendry
13 en 14 december kaartverkoop jaarwisseling Elim 29
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
Kerkdiensten december 01 dec. 09.30 uur Ds. J. Wilts
(Dienst voor jong en oud, school, eerste advent)
08 dec.09.30 uur Ds. A. van der Maas (H.A.) 17.00 uur Liturgiecommissie
(Gez. jongerendienst in Elim)
15 dec. 09.30 uur Ds. H. Boswijk, Sneek 17.00 uur Liturgiecommissie (Gez. jongerendienst in Elim) 22 dec. 09.30 uur Ds. A. van der Maas 17.00 uur Liturgiecommissie (Gez. jongerendienst in Elim) 24 dec. 19.00 uur Kerstfeest zondagsschool in Elim 22.00 uur Mevr. C. de Boer-Bergstra (Kerstnachtdienst Fries) 25 dec. 09.30 uur Ds. A. van der Maas (Eerste Kerstdag) 29 dec. 09.30 uur Ds. J.G. Majoor, Sneek 31 dec. 09.30 uur Ds. A. van der Maas
Bericht van de Oranjevereniging Hierbij een volgende oproep aan alle schone dames uit ons dorp(lid van de Oranjevereniging) om zich op te geven voor de inmiddels bekende MISS SCHARNEGOUTUM verkiezing, welke op 30 April 2003 gehouden zal worden, denk nu niet van dit durf ik niet want inmiddels zijn de eerste opgaven al binnen. Een ieder kan zich opgeven bij de bestuursleden van de Oranjevereniging.
30
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
De kinderen die hieronder staan willen wij allemaal hartelijk feliciteren, want zij zijn in de maand december jarig. 02 dec. Emése van der Steen ( 7 ) 07 dec. Gloria Salic ( 7) 08 dec. Bert Visser (11) 10 dec. Lianda Bokma (5)
12 dec. Linda Krot
17 dec. Deveny Scholte 20 dec. Ronald Spoelstra 21 dec. Irene Cnossen 21 dec. Lars van der Laan
(10) (12) (9) (9)
(11)
Agenda Elim december 2002 01 dec. Kerkdienst Elim 03 dec. Hervormde vrouwenver. 04 dec. Koersbal 07 dec. Familiefeest 08 dec. Kerkdienst Elim 10 dec. Streekmoderamen 11 dec. Shantykoor ; Knutsel-doemiddag Jeugdraad 12 dec. Kerkenraad ; Fiere Fammen ; ZWO 13 dec. Klaverjassen : Kaartverkoop Oud en Nieuw 14 dec. Kerstmiddag ouderen ; Kaartverkoop Oud en Nieuw ; Familiefeest 15 dec. Kerkdienst Elim 16 dec. Beleggersclub 17 dec. Diaconie : Dorpsbelang 18 dec. Koersbal 19 dec. Kerstviering gezamenlijke vrouwenver. 20 dec. Damtoernooi 21 dec. Disco 27 dec. Klaverjassen ; Jeugdkorps
13 en 14 december kaartverkoop jaarwisseling Elim 31
34ste jiergong – nûmer 4
desimber 2002
Weekenddiensten huisartsen december 2002 30 nov. 1 dec. 7/8 dec. 14 dec. 15 dec. 21/22 dec. 25 dec. (Kerst) 26 dec. (Kerst) 28 dec. 29 dec.
Schadenberg/Verdenius, Heeg Schadenberg/Verdenius, Heeg C.H. de Koning, IJlst J. Gietema/B.v. Kapel, Heeg E.H.J.M. Drenth, IJlst J.J.M. Jansen, Sybrandaburen J. Gietema/B.v. Kapel, Heeg J. Hornstra, Bozum E.H. Mulder, Nijland J. Gietema/B.v. Kapel, Heeg
tel. tel. tel. tel. tel. tel. tel. tel. tel. tel.
0515-442300 0515-442300 0515-531263 0515-442292 0515-531263 0515-521281 0515-442292 0515-521223 0515-569232 0515-442292
Bereikbaarheid politie: 058-8807800 Algemene Meldkamer: 0900-8844 Alarmnummer: 1-1-2 Adres politiebureau: Van Giffenstraat 6, 8601 EX Sneek Bode uitvaartvereniging “De laatste eer” Scharnegoutum/Loënga, de heer M. Heslinga, Boomkensdiep 4, 8602 CP Sneek. Tel. 431875 Praktijk voor Fysiotherapie, haptonomie en manuele therapie: U kunt op werkdagen telefonisch met ons een afspraak maken tussen 16.00-18.00 uur. Op woensdagmorgen tussen 9.00-11.00 uur. Ald Dyk 2. tel: 411206 Stichting Profiel: Maatschappelijk werk: Stationstraat 5, Sneek. Spreekuur ma-vr 8.30-9.30 uur. Tel. 421313 In crisissituaties buiten kantoortijd: tel. 058-2132000 (SOS telefonische hulpdienst) Stichting Vrijwillige Terminale zorg Zuidwest Friesland, Postbus 323, 8600 AH Sneek. 24 uur bereikbaar via tel. 420426 of 06-53894737 en tel. 531696 of 06-53229239 Praktijk voor Autogene Training, Legedyk 10/A, Scharnegoutum Ontspanningstechniek voor o.a. slapeloosheid, stress, nervositeit. Behandeling op afspraak - telnr.: 438506 of e-mail:
[email protected] Thuiszorg Zuidwest Friesland, Postbus 267, 8600 AG Sneek. Tel. 461100. Fax nr. 461110. Zwangerschapszorg, kraamzorg, gezinszorg, wijkverpleging en maatschappelijk werk. Verpleging en verzorging: telefonisch spreekuur ma-vr 13-14 uur. Tel 426112. Huishoudelijke verzorging: spreekuur ma-vr 8.30-9.30 uur en 13.15-14.15 uur. Tel. 428100 Alarmnummer verpleging en verzorging: 424111 (24 uur per dag). Kraamzorg Friesland informatie/aanmelding: 0900-2020048 Ouder- en Kindzorg: tel. 424888 (24 uur per dag). Uitleendepot: ma-vr 9.00-17.00 uur. Meeuwenlaan 8b, 8601XS Sneek. Tel. 415313
32
