Schrijnwerker De Vlaamse
76
CdkZbWZg'%%-9g^ZbVVcYZa^_`hkV`WaVYkVcYZ8dc[ZYZgVi^Z7djl"KaVVbhZHX]g^_clZg`Zghkol#AdbWVgYhigVVi()")'&%%%7gjhhZaV[\^[iZ`Vciddg<:CIM
Gouden Schaaf 2008 - Jonge schrijnwerkers vol ambitie Derde veiligheidscampagne NAVB richt zich tot afwerkers Door systeem Confederatie Bouw is CE-markering ramen haalbaar voor iedereen Eén typebestek inbraakbeveiliging Dossier passief bouwen en houtskeletbouw Reuzenopkomst voor familiedag 2008
www.bouwmagazines.be
AGC Mirodan Bouwglas NV :: Handel :: Productie :: Bewerken en plaatsen van beglazing voor bouw- en interieurtoepassingen
:: Vitrines :: Inbraakwerend glas :: Kogelwerend glas
:: Profilit :: Reglit :: Pyrobel
:: Glazen deuren :: Interieurbeglazing :: Vloerbeglazing
PROFILIT :: De Schelp (Wevelgem)
STRUCTURA :: Zebrastraat (Gent)
GLAZEN DEUREN :: BMW (Lochristi)
DUBBELE BEGLAZING :: Omega Pharma (Nazareth)
:: Gerechtsgebouw (Gent) :: Modular Lighting Instruments (Roeselare) :: Decathlon (Kortrijk) :: Hippodroom (Kuurne) :: VPK Packaging (Erembodegem) :: Katho (Kortrijk)
Izegemsestraat 375 PB20 B-8501 Heule-Kortrijk Tel. 056/36.58.80 Fax 056/37.16.76 www.mirodanbouwglas.be
[email protected]flatglass.com
www.visualcom.be
:: Isolerend glas :: Gehard glas :: Gelaagd glas
Voorwoord van Rudi Carmeliet
Werknemers en patroons denken wel eens dat zij totaal verschillend zijn en dat zij hun beider belangen niet kunnen verzoenen. Werkgevers verdienen (veel) meer, zeggen de werknemers. Onze medewerkers hebben (veel) minder zorgen, zeggen de patroons. Toch hebben zij meer gemeenschappelijke belangen dan je op het eerste gezicht zou denken. Met een minimum aan beroepsfierheid willen ze allebei mooi en interessant werk afleveren; werk om over te praten met potentiële klanten, of met vrienden en familie. En daarvoor betaald worden, dat wil toch ook iedereen! Dat werk uitvoeren met modern en degelijk materieel is leuker voor de arbeider, omdat hij dan meer kan doen met minder inspanning en grotere voldoening. De patroon heeft die zelfde voldoening, maar dan aangevuld met een groter rendement: twee vliegen in één klap.
Rudi Carmeliet
En de veiligheid? Ook zij is onderworpen aan deze wet van gelijklopende belangen. Voor de werknemer is het duidelijk: ongevallen doen pijn. Kleine kwetsuren genezen doorgaans wel volledig, maar zodra de gevolgen wat ernstiger zijn blijven er ongemakken voor de rest van je leven. Zo gaat dat met het menselijk lichaam: vervangstukken zijn nooit gelijk aan de originele, en een herstelling wordt nooit meer nieuw. En ondertussen is er pijn, angst en wordt je sociale leven gehinderd voor kortere of langere termijn. En ook al is dat ongeval goed verzekerd, rijker word je er niet van. Ook de werkgever voelt iets van die pijn. Je moet al een onmens zijn om niet mee te lijden met de medewerker die wordt weggevoerd, om niet te huiveren bij het zien van de bloeddruppels op de vloer van de werkplaats. En dan rijst dezelfde vraag: “Gaat hij volledig herstellen?” Vroeg of laat komt daar bij: “Wie laat ik zijn werk verder zetten, en hoe lang ga ik hem moeten missen?” En laat ik hier even een open deur intrappen: een gekwetste werknemer heeft géén rendement. En ook al is uw personeel goed verzekerd, rijker word je er niet van! Zodra de gekwetste in veiligheid is moet je voor “de papieren” zorgen. De verzekeraar wil een aangifte met het hele verhaal zo duidelijk mogelijk. Ook de technische inspectie wil weten wat er gebeurd is, en hoe. Je moet een ongevalanalyse opstellen waarvan de conclusie is: “Wat kan ik doen, en wat ga ik doen, om een dergelijk ongeval in de toekomst te vermijden?” Een goede zaak is dat, want nadenken over een ongeval is altijd lonend. Attitudes die normaal moeilijk om te buigen zijn, laten zich dikwijls veranderen zodra men over het argument van een reëel ongeval beschikt.
Belang veiligheid in atelier en op de werf
Maar als er veranderingen moeten doorgevoerd worden, waarom dan eigenlijk niet op voorhand? De kosten kunnen maximaal dezelfde zijn, maar het resultaat is veel beter wanneer je anticipeert! Daarom heeft het NAVB sinds september een nieuwe campagne lopen om de veiligheid in de bouw te verbeteren. De doelstellingen zijn duidelijk: aantal en ernst van de ongevallen moeten met 15 % afnemen. Daarnaast moet het aantal vaststellingen van tekortkomingen ook drastisch dalen. Uiteraard moet dat ook zijn effect hebben op het aantal ongevallen; een soort sneeuwbaleffect dus, maar dan bergop. Meer informatie vindt u natuurlijk weer verder in dit blad. Laat u gerust verleiden… tot veilig werken.
Rudi Carmeliet VOORZITTER CONFEDERATIE BOUW - VLAAMSE SCHRIJNWERKERS V.Z.W.
COLOFON Confederatie Bouw Vlaamse Schrijnwerkers vzw Lombardstraat 34-42, 1000 Brussel Tel.: 02/545 57 05 Fax: 02/545 58 59 www.vlaamseschrijnwerkers.be btw be 438.617.271 Verantwoordelijke uitgever Sylveer De Dobbelaere Knokseweg 2 - 9910 Knesselare
Commissie van het Vakblad V OORZITTER : Sylveer De Dobbelaere O NDERVOORZITTER : Yves De Keyser D IRECTEUR : Filip Coveliers L EDEN : Maurice Pille, Rudi Carmeliet, Willy Simoens Administratie en redactie Eindredactie : Filip Coveliers Redactie : Koen De Gelder Tel.: 02/545 57 05 Fax: 02/545 58 59 fi
[email protected]
Advertentieverantwoordelijke Inge De Ridder Tel.: 053/80 87 47 Fax: 053/80 87 48
[email protected] Realisatie Little BIG Band Henri Farmanstraat 40 - 9000 Gent Tel.: 09/269 90 00 Fax: 09/269 90 08
[email protected]
Coverbeeld vzw Hout ©
LID VAN DE UNIE VAN UITGEVERS VAN DE PERIODIEKE PERS
Drukwerk Drukkerij Geers, Oostakker
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schrijnwerker
3
Schotelstraat 44 3511 Hasselt-Stokrooie Tel.: 011/25 20 47 Fax: 011/87 13 30 e-mail:
[email protected]
Avenue Henri Zaman 16 1480 Saintes Tel.: 02/390 99 91 Fax: 02/355 10 26 e-mail:
[email protected]
web: www.lismont.be
Inhoud
3
Voorwoord door Rudi Carmeliet
Houtsoort van de maand 6 Rode Amerikaanse eik School en industrie 8 Gouden Schaaf 2008: jonge schrijnwerkers vol ambitie
8
Veiligheid 14 Derde veiligheidscampagne NAVB richt zich tot de afwerkers CE-markering 16 CE-markering ramen en deuren mogelijk voor elke raamconstructeur Partijen getuigen
24
28
Inbraakbeveiliging 23 Eén typebestek voor bouwheer, architect en vakman 24 Fiscale aftrek voor beveiliging van de woning tegen diefstal en brand Verenigingsnieuws Dé Parketplaatsers 27 V33 presenteert nieuw gamma op info- en demonstratiesessie Passief bouwen en houtskeletbouw 28 Passief bouwen in België 30 Houtskeletbouw: een bouwmethode met toekomst 34 Energiebesparende maatregelen in 2009 fiscaal nog aantrekkelijker
37
Werking van de federatie en haar verenigingen 37 Reuzenopkomst voor de familiedag 2008 in Walibi 40 Prijsuitreiking aan Antwerpse leerlingen Vereniging Bewap 42 Geslaagde zomeractiviteiten van BEWAP Brandbeveiliging 44 Passieve brandbescherming bij binnenafwerking van gebouwen
42 46
Vakkennis 46 Smeltlijmen (hotmelts) bieden tal van voordelen Machines 51 Wij plaatsen 2 machines in de kijker Splinterinfo 54 Leuke weetjes uit de sector Diversen 62 Nieuwe leden van onze federatie Adverteerdersregister
51 62
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schrijnwerker
5
Houtsoort van de maand
Amerikaanse rode eik Eik is een populaire houtsoort. Reeds eeuwen geleden werd
D U U R Z A A M H EI D : Het kernhout bevindt zich in natuurlijke duur-
ze massaal gebruikt bij de bouw van kerken, kastelen, vakk
zaamheidsklasse I. Het spinthout is niet duurzaam (klasse V).
werkhuizen en kathedralen in Europa. Toen Europese kolonisten voet aan wal zetten in Noord-Amerika ontdekten ze
B I J Z ON D ER H EDEN : de speigeltekening is minder uitgesproken
een variëteit die de naam “American Red Oak”, Amerikaanse
dan bij Europees eiken. De vaten van het kernhout zijn niet
rode eik, kreeg. De naam van de houtsoort zorgt voor ver-
verstopt door thyllen, zoals dat bij Europees eiken het geval is.
warring. Amerikaanse rode eik verwijst niet naar de kleur
Daarom is het kernhout van rood Amerikaans eiken minder
van het hout maar naar die van de boom, meer bepaald naar
duurzaam maar beter impregneerbaar dan dat van Europees
de uitgesproken rode-roodbruine bladeren in de herfst.
eiken.
Amerikaanse rode eik is een harde, zware houtsoort. Het hout is uiterst sterk, laat zich goed verwerken, afwerken
WER KEN :
en buigen onder stoom, waardoor het zeer geschikt is voor toepassing in de meubelindustrie. Amerikaanse rode eik
werken
beschikt bovendien over een hoge slijtweerstand, wat een troef is voor alle vloertoepassingen. De hoge densiteit zorgt voor een goede brandweerstand. De interessant geprijsde houtsoort is veel gevraagd en
gering
matig
groot
<1,5
1,5 - 2,8
> 2,8
Buiten 90-60
3,0
Binnen 60-30
2,8
ruim voorradig. En dankzij een professioneel bosbeleid en een degelijk grondstofbeheer zal deze houtsoort ook in de
VO LU M I EKE
toekomst ruim voorradig blijven.
halte, gemiddeld 700 kg/m³.
MASSA:
van 650 tot 800 kg/m³ bij 15% vochtge-
A A NVO ER : Amerikaanse rode eik is beschikbaar in verschillende kwaliteiten, lengtes en breedtes. De laatste jaren is Amerikaanse rode eik erg in trek in Zuid-Europa. Ook in België gaat het met deze houtsoort stilaan maar zeker de goede kant uit. In 2007 werd ruim 300 m³ gezaagd Amerikaans rood eiken naar België geëxporteerd. In januari 2008 kwam 151 m³ Amerikaans rode eik ons land binnen, een stijging met 844 % in vergelijking met januari 2007.
D R OG EN : Kunstmatig drogen moeilijk. Kans op collaps en N AAM G E VIN G : Amerikaanse rode eik behoort tot hetzelfde
inwendige scheuren. Voordrogen is aangeraden.
geslacht als Europese eik: Quercus.
VER Z A G EN : Vrij gemakkelijk met sterk vermogen en snijgereedH ERKO MS T : Amerikaanse rode eik groeit in alle staten ten
schap dat geschikt is voor harde houtsoorten. Kleine snijhoek
oosten en in enkele ten westen van de Mississippi en in het
en stevige wighoek.
zuidoosten van Canada.
S C H A VEN : Verschillend naargelang densiteit en textuur. Hout H O U T B E S C H R I J V I N G : Het houtpatroon van Amerikaanse rode
met brede groeiringen is harder dan hout met smalle groeirin-
eik en Europese eik is gelijkaardig. De houtsoorten verschil-
gen. Aanzienlijk vermogen nodig. Snijhoek beperken tot 20°,
len qua nerf en kleur. Amerikaanse rode eik is eerder licht
of minder kwartiers schaven, om te vermijden dat de spiegels
van kleur en heeft een warme, natuurlijke uitstraling. Het
loskomen.
kernhout is lichtbruin tot lichtroze gekleurd, het spinthout
S P I J KER EN / S C H R OEVEN : Voorboren wordt aanbevolen. Door de
geelachtig bruin.
aanwezigheid van looizuren vorming van zwartblauwe vlekken
N ERF : Grof.
daar waar het hout in contact komt met ijzerhoudende metalen in een vochtige omgeving. Spijkers en schroeven in inox.
D RA A D : Meestal recht.
6
De Vlaamse Schrijnwerker O N O V E M B E R
2008
Profi-Persen
R O E K E N S
Tel. (02) 466 38 39
www.smi.be
VernonDrive ©
L IJMEN : Geen problemen. Alcalinelijmen (caseïne) veroorzaken echter weinig vlekvorming, net als bij alle houtsoorten met
Als bouwelement Constructief en decoratief Interieur en exterieur Enorme draagkracht Lange lengten mogelijk Nieuwbouw en renovatie
hoog looizuurgehalte.
O P P E R VL A KA F WE RKIN G : Gemakkelijk. Poriënvuller is aange-
copyright JDC Pictures - Igretec
raden voor een mooie afwerking. Het hout wordt donkerder onder invloed van het licht. Kans op oppervlaktescheuren.
T OEP A S S IN G E N : Of een bepaalde houtsoort in de smaak valt bij professionelen en consumenten heeft niet alleen te maken
”Columna Lignea”®
met de toepassingsmogelijkheden en het uitzicht van het hout
Peeters Jef BVBA
maar ook met interieurtrends. Het toepassingsveld van Amerikaanse rode eik is groot. De houtsoort kan gebruikt worden als constructiehout, voor parketvloeren, in de meubelindustrie,
www.columna-lignea.be
voor binnenschrijnwerk (deuren, deurlijsten, trappen, wandpanelen, lambriseringen, wanden…).
Jagersweg 18 2390 Westmalle Tel. +32 (0)3 383 05 41 Fax +32 (0)3 385 06 04 België
[email protected]
Bronnen en info: Belgian Woodforum (www.hout.be)
Fabrikant van ronde houten kolommen
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schrijnwerker
7
School en industrie
Gouden Schaaf 2008 Jonge schrijnwerkers vol ambitie
Tekst en foto's: Koen Mortelmans
Grâce-Hollogne is een onopvallende, sterk geïndustrialiseer-
de winnaar van de Gouden Schaaf. Die winnaar en de volgende
de gemeente in de schaduw van Luik. Het beschikt wel over
vier in de uitslag worden uitgenodigd voor een verder oplei-
het ruime en degelijk uitgerust ConstruForm. Daar vond dit
dingsprogramma. Dat bereidt hen voor op een finale proef, die
jaar de finale plaats van de Schrijnwerkerswedstrijd De Gouden Schaaf. 32 jonge finalisten namen het met hamer, zaag, spanvijs en schaaf tegen elkaar op.
op 28 en 29 maart 2009 plaatsvindt.
Het gemiddelde peil van de deelnemers ligt ongeveer even hoog als twee jaar geleden
mag de eer van zijn land verdedigen in Canada. "Net als bij De Gouden Schaaf is het puntensysteem gebaseerd op dat van het wereldkampioenschap. Skills Belgium werkt trouwens mee aan deze
De selecties hadden iets meer finalisten
test. De extra opleidingssessies worden
uit het Waalse en Duitstalige deel van België opgeleverd dan uit Vlaanderen. En hoewel de uitslag pas
De winnaar van deze ultieme proef
deels verzorgd door de juryleden van De Gouden Schaaf."
op 14 november werd bekendgemaakt, kon je goed aanvoelen wie de favorieten waren: de leerlingen uit de omgeving
Yves De Keyser koestert voorzichtige ambities voor Calgary.
van Malmédy. "Het gemiddelde peil van de deelnemers ligt
"Op de vorige World Skills bemachtigde de Belgische vertegen-
ongeveer even hoog als twee jaar geleden," constateert Yves De
woordiger de vierde plaats. Het puntenverschil met de derde
Keyser, voorzitter van de Gentse Schrijnwerkersvereniging.
was uiterst miniem. Het is dus niet overdreven om op een
"Ik zag hen erg gedreven en gedisciplineerd werken, zonder
podiumplaats te mikken. Anderzijds is het zo dat er, net als
Leerling in actie.
De jury in actie.
discussies. Natuurlijk is het wel zo dat dit al de beste leerlin-
bij de Olympische Spelen, steeds nieuwe landen bijkomen. In
gen uit de meest gemotiveerde scholen zijn." Opvallend is wel
heel wat gevallen zijn dat landen – denk maar aan China –
dat de finalisten uit een beperkt aantal scholen af komstig
waar de jongeren echt gedrild worden om hoog te scoren op
zijn. Voor Vlaanderen gaat het om het VTI Waregem, het KA
dergelijke internationale confrontaties." De vergelijking met
Oudenaarde, het PTI Eeklo en het GITO Kalmthout. "We heb-
de Olympische spelen gaat niet helemaal op. "Wij werken met
ben alle convenantscholen aangeschreven. Maar het was niet
hout, een volledig natuurlijk product," lacht de voorzitter van
onze bedoeling om zoveel mogelijk deelnemers op de been
de Gentse Schrijnwerkersvereniging.
te brengen. We zoeken de beste mensen. Uiteindelijk kan er slechts één toekomstige jonge schrijnwerker deelnemen aan de
Doordachte quotering
Mondiale der Beroepen (World Skills), die in september 2009 plaatsvindt in het Canadese Calgary."
De Gouden Schaaf moet bijdragen tot de bevordering van het beroep van schrijnwerker en de herwaardering van de
Naar Canada
opleiding. De wedstrijd is een gezamenlijke organisatie van de Vlaamse en de Waalse Schrijnwerkersfederaties binnen Confe-
De Belgische vertegenwoordiger in Calgary is niet noodzakelijk
8
De Vlaamse Schrijnwerker O N O V E M B E R
2008
deratie Bouw. "De samenwerking tussen Vlamingen, Frans- en
Groep vlamingen.
Duitstaligen loopt stilaan als een goed gesmeerde machine. Dat is nodig, want bij de beoordeling van het geleverde werk gaan we niet over één nacht ijs. De finale was wel tegen het einde van de namiddag afgelopen, maar het jureren duurde tot 20u30." De punten worden niet uit de losse pols gegeven. "Elk jurylid quoteert een bepaalt aspect. Niet alleen het eindproduct telt mee, maar ook het respecteren van de tijdslimiet, het veilig
Onze prestaties. Uw voorsprong.
en proper werken, zuinig materiaalgebruik… Bovendien weegt
De Variomat-serie
niet elk aspect even zwaar door. De naakte punten van elk onderdeel worden verrekend volgens het belang van het onderdeel," legt jurylid Jean Van Acker uit. Grote afwijkingen tussen de quoteringen van verschillende juryleden voor hetzelfde onderdeel worden nauwgezet herbekeken. De jury bestaat deels uit zelfstandige schrijnwerkers, die al ervaring op dit vlak opdeden in schooljury's. Maar onder meer ook de Belgische vertegenwoordiger op de vorige uitgave van World Skills maakt deel uit van de Gouden Schaafjury.
Moeilijke proef
In de lengte en de breedte bewerken – met één machine.
Het proefstuk was een driehoekig spievenster met vleugel. "Niet eenvoudig," zegt jurylid Frans Lamoen. "Ik denk dat zelfs heel wat ervaren schrijnwerkers, zelfs degenen die deel uitmaken van de jury, het niet gemakkelijk zouden hebben om deze opdracht tot een goed einde te brengen."
Verschillen De Vlaamse leerkrachten zijn wel positief over de wedstrijd,
Aan vier zijden schaven en profileren, en hierbij werkstukken in de lengte en de breedte bewerken – onmogelijk? Zeker niet, tot zo'n kunststukje is wereldwijd slechts één groefmachine in staat: de Variomat. Door de modulaire ombouwoptie beschikt u over een hoge mate aan flexibiliteit. Ombouwen is dankzij het WEINIG-geheugensysteem, de PowerLock-technologie en de optionele, multifunctionele tafel een kwestie van seconden. Investeer in een krachtige technologie, die met uw wensen meegroeit!
maar koesteren toch enkele bedenkingen bij het toegepaste concept. "Onze leerlingen werken met CNC-geprogrammeerde machines en zelfs met auto-CAD. Hier moeten ze weer met de hand een tekening maken. De Gouden Schaaf beloont de jonge schrijnwerker die de ambachtelijke technieken het best onder de knie heeft. In de Waalse scholen namen die technieken een vooraanstaande plaats in. Wij passen ons onderwijsaanbod aan de vragen van de arbeidsmarkt aan. We proberen niet zozeer klassieke schrijnwerkers-meubelmakers op te leiden, wel polyvalente houtbewerkers," zegt Marc Soen, technisch adviseur hout en bouw aan het VTI te Wa-
Uw agent voor provincies Oost-Vlaanderen en Antwerpen SMI N.V., Tel.: 0032 / 2 466 38 39,
[email protected] Andere provincies en G.H. Luxemburg Van Belle N.V., Tel.: 0032 / 54 33 51 45,
[email protected] MICHAEL WEINIG AG Tel.: +49 (0) 93 41/ 86-0,
[email protected]
WEINIG . WACO . GRECON . DIMTER . RAIMANN . CONCEPT WWW.WEINIG.COM
regem. "In de streek van Kortrijk en Waregem hebben zich
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schrijnwerker
9
School en industrie
heel wat interieurbedrijven gevestigd. Die zijn vooral op zoek
Willemyns. "Ik hoop dan ook vurig op een plaats binnen de
naar houtbewerkers die zich goed kunnen werken met indus-
top-tien."
triële machines."
Ervaring opdoen "In de toekomst zie ik de schoolse opleidingen nog meer modulair worden," voegt Jacques Spiessens, leraar houtbe-
"Van het PTI Eeklo namen wel zestig of zeventig leerlingen
werking aan dezelfde school, eraan toe. "Met modules in
deel aan de voorronde," herinnert Maarten De Baerdemaeker
bijvoorbeeld trappen maken of parket plaatsen. Vroeger had
zich. "Ik ben blij dat ik naar de finale mocht. Het is een leuke
de markt meer allroundmensen nodig, tegenwoordig vraagt
manier om kennis te maken met enkele aspecten van het vak
de bedrijfswereld gespecialiseerde keukenbouwers, trap-
waarmee we op school nog niet te maken kregen. Zo gebruik ik
penmakers of andere specifiek opgeleide werkkrachten." De
hier voor de eerste keer de Japanse zaag. Dat is even wennen."
leraren durven ook de schoolopleidingen zelf bekritiseren.
Maarten is één van die leerlingen die zelf niet uit een schrijn-
"Tijdens de relaxmomenten en het verblijf in de nabije jeugd-
werkersfamilie stamt. Mijn beroepskeuze is eigenlijk bepaald
herberg vormden zich twee groepjes, een Frans/Duits- en een
door de vader van een vriend van me. Ik raakte als kind al
Nederlandstalig groepje. Dit had niets met naijver te maken,
gefascineerd door het creatieve werk in het atelier. Ik ben geen
maar alles met het gebrek aan talenkennis. De taallessen op
stilzitter, een kantoorjob zou me absoluut niet liggen." Laurens
school zijn veel te sterk gebaseerd op grammatica, veel te
Dutoict (KA Oudenaarde) denkt er net hetzelfde over. "Ik wil
weinig op het leren spreken van de andere taal. In Waregem
later absoluut een creatief beroep uitoefenen. Vanuit onze
zijn we alvast gestart met buitenlandse stages om hieraan te
Vlaamse schoolachtergrond betekent het ambachtelijke aspect
verhelpen."
van De Gouden Schaaf zeker een meerwaarde. We moesten hier niet alleen zelf uitzoeken welke technieken we zouden
Hoewel de precieze opdracht tot aan de start van de wedstrijd
toepassen, maar ook de verbindingen zelf bedenken. Ik hoop
geheim bleef, was wel geweten dat de proef in hoge mate de
later iets te kunnen doen waarin deze ervaringen me nog van
ambachtelijke vaardigheden zou betreffen. "Je kon wel zien
pas komen." Die kans is groot. Want met zijn achttien lentes
dat de leerlingen uit Duitstalig België zich specifiek op dit soort
kan Laurens binnen twee jaar opnieuw zijn kans wagen.
wedstrijd hadden voorbereid," geeft Yves De Keyser toe. "Dat was tijdens de vorige uitgave ook al het geval. Veel hangt af
"Ik vind De Gouden Schaaf een uitstekend initiatief," meent
van de motivering van de leerkrachten voor onze wedstrijd."
ook Johan Smekens (Pollmeier Massivholz). Zijn onderneming
"Bij ons weegt het aspect wedstrijd minder door," verdedigt
leverde als sponsor het beukenhout voor de spieramen. "Voor
Xavier T'Kindt (KA Oudenaarde) de Vlaamse scholen. "Kwaliteit
ons vormt dit een ideale gelegenheid om het kruim van de
moet er elke dag zijn, niet alleen tijdens wedstrijden." Ondanks
schrijnwerkers van morgen te laten kennismaken met onze
hun kritiek blijven de leerkrachten wel geloven in de zinvol-
producten." Hij vindt de kritiek op het ambachtelijke karakter
heid van De Gouden Schaaf. "De winnaar zal hoe dan ook een
onterecht. "De ambachtelijke tradities vormen de basis van het
uitstekende allrounder zijn. En alle deelnemers hebben nu een
vak. Het belang daarvan mag zeker niet onderschat worden."
goed idee van waar en hoever ze staan tegenover elkaar. Bo-
Hij verzet zich ook tegen de opmerking dat de Waalse houtbe-
vendien maken ze hier kennis met werken onder tijdsdruk en
werkingssector traditioneler zou ingesteld zijn dan de Vlaamse.
onder stress. Op school speelt de klok geen rol van betekenis."
"Ons hout is voorbewerkt. Daarbij is het lichtjes gestoomd. Toch blijven heel wat Vlaamse bedrijven zweren bij traditio-
Diverse motieven
nele witte, volledige stammen, zelfs al kost het hen veel meer moeite om dat materiaal gebruiksklaar te maken. In Wallonië,
Voor Jens Cabbeke en Mathieu Willemyns van het VTI
is de openheid voor een nieuwsoortig productaanbod veel
Waregem was het de eerste deelname aan een dergelijke
ruimer, zelfs al is de plaatselijke bosbouw er veel omvangrijker
wedstrijd. "We waren met zes om ons in te schrijven voor de
dan in Vlaanderen."
preselecties, maar slechts wij beiden konden ons plaatsen voor de finale. Het is hier wel een ontnuchtering. Want op school zijn wij altijd bij de besten, maar hier krijgen we met
O Prijzen
de echte top te maken." Bij hun medeleerlingen constateren
De finalisten die geen Gouden Schaaf of vliegticket naar
ze geen overmatige belangstelling voor De Gouden Schaaf.
Canada mogen ophalen moeten zich hun deelname, waar
"Maar op de arbeidsmarkt liggen de zaken anders. Daar kent
ze veel tijd en energie aan besteedden, zeker niet beklagen.
men de betekenis van deze wedstrijd. Wanneer je kan voorleg-
Want alleen ontvangen ze een mooie prijs. Voor de tien best
gen dat je aan de finale ervan hebt deelgenomen, verhoogt dit
geplaatsten is dat een machine die hen zeker nog van pas
zeker je jobkansen," meent Jans Cabbeke. "Maar ik liet me toch
komt als ze in het schrijnwerkersberoep blijven.
vooral verleiden door de mooie prijzentafel," bekent Mathieu
10
De Vlaamse Schrijnwerker O N O V E M B E R
2008
KWALITEIT. VERTROUWEN. ZEKERHEID.
Wie zekerheid wil, moet op de beste materiaalkwaliteit kunnen vertrouwen. Dat is ook zo voor vensterprofielen. Daarom houdt VEKA zich nog altijd, zonder beperking, aan de hoogste kwaliteitsstandaard om het zakelijke succes van de VEKA partner niet in gevaar te brengen. Een vermindering van de dikte van de buitenwand komt bij ons niet in aanmerking. Want de zogenaamde kostenvoordelen wegen niet op tegen de langdurige negatieve gevolgen in verband met de kwaliteit en de goede naam van vensters uit VEKA profielen.
VEKA AG · c/o Patrick Absil · Au Long Pré 132 · B-4053 Embourg Tel. 043 660166 · Fax 043 661999 · Email
[email protected] www.veka.be · Ein Unternehmen der Laumann Gruppe
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schrijnwerker
11
C O M F O R T NEWS
Rockflex 214 De nieuwste rotswolgeneratie voor elk hellend dak
Veiligheid
Derde veiligheidscampagne NAVB A richt zich tot de afwerkers
Wie zijn stiel kent, gebruikt goed gerief Op een persconferentie op de Brusselse werf Square heeft
goed gerief ”. Tijdens dit evenement ter lancering van deze derde
het NAVB ambitieuze doelstellingen geformuleerd. Door
doelgroepgerichte campagne “Afwerking”, hebben de mooie ver-
hard te werken aan preventie in de bouw zijn er vandaag al
schijningen Joyce de Troch en Miss Belgium Alizée Poulicek de
28% minder ongevallen in vergelijking met 2001. Voorzit-
eerste eyecatchers - oordopjes in condoomverpakking - overhan-
ter Joos Louage benadrukte dat de ambitie van het NAVB
digd aan enkele bouwvakkers.
erin bestaat het aantal ongevallen tegen 2012 met nog eens
Doelgroep en doelstellingen
25% te doen dalen. Op 16 september gaf het Nationaal
Uit de cijfers van het Fonds voor
Actiecomité voor Veiligheid en hygië-
Arbeidsongevallen (FAO) blijkt dat de
ne in het Bouwbedrijf (NAVB), het preventie-instituut van de bouw, het startschot voor ondertussen alweer de
derde
doelgroepgerichte
cam-
pagne die zich dit keer toespitst op de afwerkingsector. Dekvloerleggers,
Met de campagne Afwerking wil het NAVB het welzijn in de betrokken sector bevorderen
ernst- en de frequentiegraad bij de afwerkingsberoepen tamelijk hoog liggen. Een tweede belangrijk gegeven is de hoge graad van co-activiteit: het gebeurt namelijk vaak dat verschillende ondernemingen tegelijkertijd of opeenvolgend
tegelzetters, stukadoren, buiten- en
werken uitvoeren, dikwijls in gesloten
binnenschrijnwerkers, glaszetters, schil-
en/of besloten ruimtes met - in het laat-
derdecorateurs
en
interieurbouwers
ste geval - een verhoogd risico tot gevolg.
worden de komende weken en maanden aangemoedigd om
Met de campagne “Afwerking” wil het NAVB het welzijn in de
veilig te werken, onder meer door persoonlijke beschermings-
betrokken sector bevorderen en daarom worden een aantal
middelen (PBM) te gebruiken zoals handschoenen, stofmaskers,
meetbare doelstellingen geformuleerd. De primaire doelstelling
oordopjes, enz. onder het motto “Wie zijn stiel kent, gebruikt
bestaat erin het aantal arbeidsongevallen en de ernst ervan te
Tips voor Vlaamse schrijnwerkers Het NAVB roept de beroepsfederaties op om ook acties te ondernemen die de veiligheid bevorderen. De Confederatie Bouw - Vlaamse Schrijnwerkers heeft niet op deze campagne gewacht. Zij heeft samen met het NAVB al een CD gemaakt voor het veiligheidsbeleid in de schrijnwerkerij. Hij hoort bij een setje CD’s dat leden gratis kunnen aanvragen met een e-mail naar fi
[email protected].
doen dalen met 15%. Daarnaast werden er ook zeven secundaire objectieven opgelijst.
Campagne-aanpak De preventieve golf van deze sensibiliseringscampagne loopt in samenwerking met de sociale partners en tal van andere organisaties die het welzijn in de sector afwerking kunnen NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schrijnwerker
13
Veiligheid
Voorzitter Joos Louage benadrukte dat de ambitie van het NAVB erin bestaat het aantal ongevallen tegen 2012 met nog eens 25% te doen dalen.
Primaire doelstellingen 1. Daling met 15% van het aantal arbeidsongevallen 2. Daling met 15% van de ernst van de arbeidsongevallen
bevorderen. De adviseurs van het NAVB zullen tijdens hun
Secundaire doelstellingen
bezoeken aan bouwplaatsen en ondernemingen dan ook speciaal aandacht besteden aan de afwerkingsactiviteiten. Er worden verder ook hulpmiddelen ontwikkeld, zoals een checklist en technische publicaties. Er zullen ook studiedagen en infomomenten worden georganiseerd. Gerichte advertenties in populaire Nederlandstalige en Franstalige magazines en in de vakpers zullen focussen op het gebruik van de persoonlijke beschermigsmiddelen, een belangrijk hulpmiddel om ongeval-
1. Daling met 15% van het aantal vaststellingen m.b.t. arbeidsorganisatie 2. Daling met 15% van het aantal vaststellingen m.b.t. het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen 3. Daling met 15% van het aantal vaststellingen m.b.t. arbeidsmiddelen bij werken op hoogte
len en beroepsziekten te voorkomen.
4. Daling met 15% van het aantal vaststellingen
Joyce de Troch en Alizée Poulicek: ambassadrices voor veilige werven
5. Daling met 15% van het aantal vaststellingen
m.b.t. producenten m.b.t. elektriciteit 6. Stijging met 15% van het aantal ondernemingen dat Er werd schoon volk uitgekozen als ambassadrices van deze actie, want tijdens de campagnelancering deelden Joyce de Troch en Miss Belgium Alizée Poulicek tientallen condoomverpakkingen uit aan de afwerkingstielmannen met daarin oordopjes om te gebruiken tegen het vaak oorverdovend geluid op een bouwwerf. Zij geven daarmee het startschot voor de actiecampagne
waarbij
in totaal 20.000 paar oordopjes (in condoomverpakking) op de Belgische werven verdeeld zullen worden. Na de preventieve fase volgt eind 2009 een handhavingsgolf die de
Algemene
Directie
Toezicht op het Welzijn op het Werk van de FOD WASO voor zijn rekening zal nemen.
14
De Vlaamse Schrijnwerker O N O V E M B E R
2008
een beroep doet op een EDPB voor het risicobeheer 7. Stijging met 15% van het aantal opleidingsuren welzijn
- Vagevuurstraat 49 - 8510 Marke - Tel. 056 22 55 69 - Fax 056 22 10 69 -
[email protected] - www.demeester-jenh.be -
CE-markering: ramen en deuren
CE-markering ramen en deuren mogelijk Vanaf 1 februari 2009 dienen alle ramen en deuren die
ik tijdens onze presentaties zelfs schrijnwerkers die voor het
in de landen van de Europese Unie op de markt worden
eerst de zetel van hun eigen lokale confederatie bezochten."
gebracht, voorzien te zijn van een CE-merkteken. Bepaalde
Het initiatief kadert ook in de nieuwe rol die BCCA wil spelen.
prestatie-eisen (U-waarde, wind- en waterdichtheid, edm)
"Wij worden nog teveel beschouwd als 'de inspecteurs'. Terwijl
zullen moeten aangetoond worden volgens de richtlijnen
optreden als ‘inspecteur’ iets uit het verleden is. Wanneer we
van de Europese norm NBN EN 14351-1 die omgezet werd in
samenwerken met de Confederatie Bouw en het WTCB kun-
een Belgische norm.
nen we een meerwaarde aanbieden, anders zou het alleen bij certificeren blijven. In de praktijk kan de Confederatie het best
CE= ITT + FPC
voor die ondersteuning instaan, omdat ze veel dichter bij haar leden-schrijnwerkers staat. Zelfstandige schrijnwerkers zijn erg
Twee principes zijn belangrijk bij de CE-markering, namelijk
individualistisch ingesteld. Ik weet dit omdat ik zelf uit een
het testen van één of meerdere raam- of deurtypes (de zoge-
schrijnwerkersgezin stam. Alleen een federatie - zoals de Con-
naamde ITT – Initial Type Testing) en de invoering van een
federatie Bouw – Vlaamse Schrijnwerkers - is in staat om haar
fabricage-controlesysteem (de zogenaamde FPC – Factory
leden samen te brengen. Vanuit het BCCA staan we de Confede-
Production Control) in het bedrijf.
ratie bij met onze technische kennis van kwaliteitssystemen en met de ondersteuning op het terrein, in de werkplaatsen van
Het FPC kan u vergelijken met een intern technisch kwaliteits-
de bedrijven. Het WTCB brengt zijn laboratoriuminfrastruc-
systeem. Een hele boterham voor elk schrijnwerkbedrijf.
tuur en zijn ervaring in het uitvoeren van testen in," aldus de
Vandaar dat de Confederatie Bouw, WTCB en BCCA samenwer-
BCCA-hoofdcoördinator.
ken om de schrijnwerkers-raamconstructeurs een valabel en betrouwbaar systeem aan te bieden. Binnen deze samenwer-
Ommekeer
king heeft elke partij haar rol te spelen. Het WTCB zorgt voor de testen van de ramen en het ter beschikking stellen van de
"Wie al dertig jaar bezig is als zelfstandig schrijnwerker heeft
proefresultaten via een databank (Het ITT-gebeuren). BCCA
bewezen dat hij zijn vak kent. Het zou een foutieve redenering
wendt haar expertise aan om in de schrijnwerkersbedrijven
zijn om van dergelijke mensen te gaan controleren of ze hun
een technisch kwaliteitszorgsysteem in te voeren (het FPC-
vak wel goed uitoefenen en hun werk te evalueren nadat het
gebeuren).
af is. De CE-certificering keert de zaak om: ze ondersteunt hen bij het opzetten van een doorzichtig systeem voor kwaliteits-
De Confederatie Bouw-Vlaamse Schrijnwerkers treedt op als
controle, met onder meer eenvormige documenten en een
systeemleverancier en geeft eigenlijk licentie aan de raamcon-
uitgebreide technische databank."
structeurs om de proeven van het WTCB te gebruiken gecombineerd met een technisch kwaliteitssysteem (CE=ITT+FPC).
Universeel systeem
Op deze manier moet niet elke schrijnwerker proeven laten uitvoeren en worden zij geholpen bij de opzet van hun FPC.
Cyriel Clauwaert en zijn team willen uiteindelijk tot een uni-
Door een recente wijziging van de norm, kan de Confederatie
verseel systeem voor kwaliteitswaarborging komen, zowel voor
Bouw systeemleverancier zijn; hierdoor wordt de CE-markering
hout als aluminium en pvc. "Omdat er meer en meer schrijn-
voor de KMO’s haalbaar.
werkersbedrijven met zowel hout als aluminium en/of pvc werken is dit een logische evolutie. Er bestaan trouwens niet
We laten in het verder verloop van dit artikel de verschillende
alleen 'gemengde' bedrijven, maar ook de productengroepen
partijen even aan het woord.
zijn verschillend gegroeid. Het grote verschil tussen hout en de andere productgroepen is dat in de pvc- en aluminiumsector
BCCA erg tevreden
sterke systeemleveranciers aanwezig zijn. In de houtwereld is dit niet het geval. Heel wat systeemleveranciers in aluminium
16
Cyriel Clauwaert (hoofdcoördinator bij het Belgian Construc-
en pvc beschikken over specifieke kennis in een eigen ken-
tion Certification Association, BCCA) was van meet af aan
niscentrum. Bovendien is certificatie er al lang ingeburgerd,
een groot voorstander voor de gezamenlijke aanpak van de
terwijl het in de houtwereld vrij nieuw is en zich beperkte tot
CE-markering van houten ramen en deuren. Hij is dan ook erg
een aantal aspecten, zoals houtverduurzaming. Natuurlijk zijn
tevreden met de grote respons vanwege de schrijnwerkers.
er andere organisaties, zoals Woodforum. Maar hun technische
"Om een zelfstandige ondernemer ertoe te overhalen zich naar
documentatie spitst zich veeleer toe op de eigenschappen van
een presentatie te begeven moet je er toch iets belangwekkends
houtsoorten, niet op die van afgewerkte producten in hout."
kunnen voorstellen. Dat lijkt me goed gelukt. Soms ontmoette
Het BCCA heeft de voorbije jaren voor alle productgroepen in
De Vlaamse Schrijnwerker O N O V E M B E R
2008
CE-markering: ramen en deuren
voor elke raamconstructeur
Cyriel Clauwaert (BCCA)
werkgroepen overleg georga-
over voldoende expertise. Wij
niseerd. "In deze werkgroepen
hebben geen rechtstreeks con-
creëren de schrijnwerkers,
tact met het BCCA."
industrie, systeemleveranciers,
Chris Blijweert is nog niet
laboratoria en federaties een
helemaal gerust in de vol-
kader en leggen dit vast in re-
ledigheid van de databank.
glementeringen of toepassings-
"Ik ben niet zeker dat ze ons
reglementen. Op basis hiervan
volledige gamma kan coveren.
bouwen de bedrijven hun kwa-
Wij maken namelijk nogal veel
liteitssysteem op aan de hand
speciale ramen en retromodel-
van schema’s. Na het invoeren
len. Voor klassieke modellen
Chris Blijweert (Schrijnwerkerij Wanzeele)
van het systeem laten ze dit bevestigen door een certificatie. Zo
zal die databanken wel volledig zijn, maar of ze ook ongewone
wordt het kwaliteitssysteem bestendigd en kan het ook dienen
ramen zal dekken is de vraag." Hij vindt 1 februari 2009 een
voor de toekomstige initiatieven, zoals het betrekken van de
krappe deadline. "Ik heb al wat ervaring met kwaliteitssyste-
plaatsing van schrijnwerk bij deze aanpak en de ondersteuning
men. Je kunt wel van start gaan met de procedures, maar voor
voor de verschillende productnormen met CE-markering. Zo
ze helemaal op punt staan kunnen er nog heel wat maanden
kunnen we een gelijkaardige aanpak verwezenlijken voor alle
verlopen."
productgroepen. Er gaat dan ook veel minder tijd verloren bij de invoering ervan in het bedrijf en het komt ook veel concre-
Unieke producten
ter over op de schrijnwerkers." Filip Coveliers, directeur van de Confederatie Bouw - Vlaamse De bevindingen uit de certificatie bij de schrijnwerkers worden
Schrijnwerkers, is gerust in de volledigheid van de databank.
teruggekoppeld naar de systeemleveranciers en federaties.
"Terwijl het WTCB de nodige test uitvoert op draai- en kipra-
"Die gebruiken deze informatie bij het perfectioneren van hun
men houdt de vakgroep architectuur en stedenbouw van de
eigen systeem en de ondersteuning van hun klanten en leden.
faculteit ingenieurswetenschappen aan de Gentse universiteit
Op deze manier bouwen we een meerwaarde op voor alle
zich bezig met hef- en schuiframen. Tegen 1 februari zou die
betrokkenen en verzekeren we hun toekomst in het groeiende
databank 80% van de markt moeten dekken. Meer is niet no-
Europa," besluit Cyriel Clauwaert.
dig. Een moulure of een ander sierelement maakt het verschil niet, hiervoor vind je altijd wel een vergelijkbaar model in de
Nog veel werk voor de boeg
databank. Het gaat tenslotte om de functionele delen. Ramen met echt ongewone vorm vallen dan weer onder de definitie
"De gezamenlijke aanpak kan voor de afzonderlijke bedrijven
'uniek product'. En daarvoor is geen CE-markering nodig."
sterk kostenbesparend zijn. Toch is er nog veel werk voor de boeg," vindt Chris Blijweert van Schrijnwerkerij Wanzeele (Wet-
Ook wat betreft de timing en de typedocumenten is er geen
teren). "Op theoretisch vlak is alles in orde. We hebben zeker
reden tot ongerustheid. "BCCA stapt naar de bedrijven en orga-
voldoende informatie gekregen om met een CE-kwaliteitssys-
niseert er drie praktische opleidingssessies. De standaardformu-
teem van start te gaan. Wat vooralsnog ontbreekt zijn praktische
lieren van BCCA worden dan telkens op maat van de betrokken
zaken. Ik hoop dat de Confederatie erin zal slagen om tegen 1
ondernemingen aangepast. Met de schrijnwerkers die zich al
februari 2009 voor een aantal standaardformulieren te zorgen."
inschreven neemt het BCCA zeker voor 1 februari contact. Er is
"We zijn blij dat we in het project gestapt zijn. Voor kleine
een aanvraag ingediend om de overgangsperiode te verlengen.
bedrijven– Wanzeele telt slechts veertien medewerkers – is
Dat de volledige inplanting van het CE-kwaliteitssysteem nog
het onbegonnen werk om alles
niet rond is tegen 1 februari
op eigen houtje uit te zoeken
zal geen ramp zijn. Maar wach-
en in de praktijk te brengen.
ten om ermee te beginnen zou
Zelfs nu moeten we er nog
nefast kunnen uitvallen."
meer energie insteken dan we eigenlijk verhoopt hadden. Ik vind het wel goed dat de Confe-
WTCB bouwt online databank uit
deratie Bouw Vlaamse SchrijnEric Winnepenninck
werkers een overkoepelende
Yves Martin, Adjunct Afde-
rol speelt. Ze beschikt daarvoor
lingshoofd “Materialen” en Eric
Yves Martin
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schrijnwerker
17
CE-markering: ramen en deuren
Winnepenninck, Afdelingshoofd “Technische Goedkeuringen
gen, hoekverbindingen, drainageopeningen,…).
en Normalisatie”. De CE-markering van bouwproducten is een
Er kan niet ontkend worden dat de bouwsector in het begin
bijzonder gevoelig onderwerp. De bouwprofessioneel wordt
wellicht eerder algemeen negatief gereageerd heeft op de CE-
vandaag de dag geconfronteerd met een grote toevloed aan
markering en laat in gang geschoten is. Eenzelfde reactie is te
Europese normen en blijkbaar ook een alsmaar strenger wor-
zien voor schrijnwerkelementen: de markering wordt aange-
dende reglementering. Binnen de huidige bouwsector heerst er
voeld als een nieuwe verplichting en wordt pas in extremis
dan ook een reële nood aan sensibilisering en informatie hier-
beschouwd nu de deadline van 1 februari 2009 in zicht komt.
omtrent. Het is ook daarom dat de Federale Overheidsdienst
Het WTCB probeert alvast de schrijnwerkers te helpen door
'Economie' en het WTCB beslist hebben om in november in de
haar publicaties. Het WTCB is overigens ook bezig met het
vijf Vlaamse provincies een Roadshow te organiseren rond het
uitvoeren van testen op houten ramen, en dit in het kader van
thema normen, STS, TV’s, vrijwillige (ATG, BENOR) of verplich-
een onderzoek gedeeltelijk gefinancierd door de FOD Econo-
te (CE-markering) labels, octrooien, ... .
mie. Het doel is om de prestaties van de meest gebruikte ramen
(www.wtcb.be/go/roadshow).
te bepalen en daarbij ook bepaalde parameters te variëren om aldus een breed gamma van toepassingen te bestrijken. De
Goede communicatie is des te meer aangewezen in de schrijn-
resultaten van deze proeven zullen on-line ter beschikking ge-
werksector waar er een groot aantal (kleine) schrijnwerkers
steld worden aan de leden. Dit zal de schrijnwerkers helpen om
– ondernemers zijn die betrokken zijn bij deze problema-
de prestaties van hun houten ramen te evalueren ook zonder
tiek. De schrijnwerkers worden inderdaad geconfronteerd met
het uitvoeren van dure proeven.
onduidelijke en soms tegenstrijdige berichten. Het overbrengen
De Confederatie Bouw en BCCA kunnen gebruikmakend van
van een eenduidige boodschap naar de sector is dan dus ook
deze vrij toegankelijke database, een extra element aan de
cruciaal.
evaluatie toevoegen. Middels een beperkt toezicht kunnen ze immers een systeem invoeren dat er op toeziet dat het systeem
Het WTCB draagt bij tot deze collectieve benadering door
van de schrijnwerker effectief conform is met wat hij verklaart,
vormingen te geven over de proeven uitgevoerd in het labora-
wat het vertrouwen vanuit de markt moet doen toenemen. Zij
torium om de prestaties van ramen te bepalen. De windweer-
drukken als het ware een stempel op het paspoort dat op basis
stands-, luchtdichtheids-, waterdoorlatendheids-, schokweer-
van de WTCB gegevens opgemaakt werd.
standsproeven,… worden uitvoerig beschreven. Bijzondere aandacht wordt besteed aan de plaatsingsdetails van houten
Koen Mortelmans
ramen die toelaten om betere prestaties te bekomen (dichtin-
CE-markering schrikt Lismont niet af “Hoeft dit allemaal wel ?”
vigerende en de toekomstige glasnormen. Superisolerende en passief ramen zullen ecologisch en financieel op langere ter-
Dit horen we, tot onze spijt, wel meer en meer. Nochtans staat
mijn zeer belangrijk worden. Dit hebben reeds een aantal van
de firma Lismont achter de CE-markering. Het is een zeer goede
onze Zuani klanten ingezien.
zelftest voor de raamconstructeur. De eigenlijke vraag die moet
Met welk profiel U werkt is niet de hoofdzaak. De CE-mar-
gesteld worden: “Ben ik wel goed bezig ? Maak ik wel een kwa-
kering behelst de algemene behandeling en afwerking die u
litatief goed raam ?”
geeft aan uw raam. Van aankoop ruwhout tot de eindafwer-
De belangrijkste doelstelling van de firma Lismont is om onze
kingslaag.
huidige én toekomstige klanten zo veel mogelijk te ondersteunen bij het behalen van hun CE-markering voor houten ramen.
Door deze algemene verplichte belangstelling zijn we de laatste
De kennis en ervaring die we delen samen met onze Italiaanse
jaren toch meer research gaan plegen en trachten we, samen
gereedschapspartner Zuani, zijn al een grote hulp gebleken bij
met onze Zuani klanten,‘het-beste-raam-ooit’ te ontwikkelen.
het voltooien van dit proces.
De Confederatie Bouw, samen met 3 technische controle organismes hebben sinds geruime tijd het initiatief genomen. De
58mm – 68mm – 78mm - 88mm – passief ?
juiste stappen zijn reeds ondernomen. De firma Lismont wil hier tevens 100% inzet leveren. Wij bieden al onze nieuwe klanten
18
Deze keuze heeft eigenlijk niets met het behalen van de CE-
correcte thermische rapporten aan. Wij bieden full support aan
markering. Wat betreft de CE hoeft U niet echt van profiel of
bij het behalen van technische proeven en verspreiden onder de
houtdikte te veranderen. Uw raamdikte heeft belang voor de
raamconstructeurs zoveel mogelijk informatie.
De Vlaamse Schrijnwerker O N O V E M B E R
2008
GEN A D er UR
DE ovemb er N E mb 8n OP 2 ce van . 1 de m t.e.
holzher.de
Perfecte Kanten Kantenaanlijmmachines op maat: 4 Kantenaanlijmmachines voor ultieme afwerking 4 5 nieuwe reeksen en meer dan 60 aggregaten 4 Optimale bestukking voor KMO en industrie 4 Ontwikkelt voor intensieve productie 4 Overtuigend in elk detail
Philips Constant NV, Begijnhofstraat 47, 2870 PUURS, Tel.: 03 897 97 97, Fax: 03 889 89 78
[email protected], www.philipsconstant.com
Spezialmaschinen
Yo u r p a r t n e r f o r p r o d u c t i v i t y a n d p r e c i s i o n
CE-markering
Gezamenlijke aanpak van Confederatie Bouw, WTCB en BCCA. Collectieve begeleiding
O CE-markering
Het WTCB, BCCA en de Confederatie Bouw-Vlaamse Schrijnwerkers hebben de handen in elkaar geslagen om een collectieve begeleiding tot CE-markeren van ramen en deuren op te zetten. Het heeft immers geen zin om elke schrijnwerker
Naar aanleiding van de infosessies hebben reeds 60 schrijnwerkers ingeschreven voor begeleiding (houten raam); zij hebben hun eerste opleiding gehad in september november.
opnieuw gelijkaardige testen te laten uitvoeren en hiervoor te betalen. Ook het opzetten van een technisch kwaliteitssysteem
Gebruik van databank met de proefresultaten
kan deels op een gezamenlijke manier aangepakt worden.
Deze databank wordt momenteel aangelegd door het WTCB. De testen van proeframen zal gebeuren vanaf september 2008
Opleiding
en zal aangevuld worden met proefresultaten van fabrikanten van onderdelen (bv. beslag) en frezen en andere laboratoria,
Enerzijds wordt een doorgedreven opleiding voorzien, waarbij
voor zover beschikbaar.
de schrijnwerker getoond wordt welke prestatie-eisen gesteld worden aan de ramen/deuren, hoe deze prestaties moeten
De bedoeling is dat een zo groot mogelijk aantal gegevens
bepaald worden en welke documenten hiervoor richtinggevend
beschikbaar is, opdat de resultaten representatief zijn voor het
zijn, wat de gestelde eisen zijn, hoe hij er kan aan voldoen en
in België vervaardigd schrijnwerk.
welke typedocumenten hij waarvoor kan gebruiken. akoestische en thermische prestaties. De opleiding wordt afge-
Opstellen van een fabricagecontrolesysteem bij iedere individuele schrijnwerker
rond met een getuigschrift (opleidingsattest).
Schrijnwerkers moeten hun fabricageprocessen documenteren
Deze opleiding staat ook stil bij de stand van zaken m.b.t. ,
en registreren. Allereerst wordt de schrijnwerker begeleid bij We voorzien 3 sessies in de lokale Confederatie Bouw.
de introductie tot het installeren van een fabricagecontrolesysteem in zijn bedrijf, volgens de principes die in de eerste pijler worden uiteengezet. Het in stand houden van dit fabricageproductiesysteem wordt geverifieerd tijdens regelmatige bezoeken
Inschrijvingsstrook
in opdracht van BCCA. Schrijnwerkers die werken in overeenstemming met de door de Confederatie Bouw – Vlaamse
Firma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Adres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tel.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Fax . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Contactpersoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E-mail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Schrijnwerkers ter beschikking gestelde documentatie ontvangen een BCCA procescertificaat. Schrijnwerkers die een BCCA procescertificaat ontvangen en waarvan de ramen voldoen aan de technische beschrijving in de databank, kunnen gebruik maken van de door WTCB ter beschikking gestelde gegevens om hun noodzaak aan proeven in het kader van ITT te beperken. Formulier terug te faxen naar 02/545.58.59 Confederatie Bouw-
Wenst zich in te schrijven voor een collectieve begeleiding CE-markering ramen en deuren Aan een ledenprijs van 1.750 € per bedrijf eerste jaar, 1.200 € (tweede jaar, nadien afhankelijk van naleving certificaat). Niet-lidbedrijven betalen 2.200 €. (prijzen exclusief btw).
20
De Vlaamse Schrijnwerker O N O V E M B E R
2008
Vlaamse Schrijnwerkers Meer informatie bij de Confederatie Bouw – Vlaamse Schrijnwerkers Lombardstraat 34-42, 1000 Brussel Tel.: 02/545.57.05 fax: 02/545.58.59 fi
[email protected]
fabrikant houten buitenschrijnwerk ramen & deuren luiken & poorten alle maatwerk levering aan schrijnwerkers en aannemers aflakken van houten buitenschrijnwerk FSC-gelabeld houten buitenschrijnwerk
Biezeweg 7 Industriepark Kwatrecht - 9230 Wetteren tel 09 252 30 21 - fax 09 252 33 16 email:
[email protected]
!"# ""$ %&'( )
% %"#" %"&#"& !%$# #$
JH;D:I;JJ;H ?D >EKJ8;M;HA?D=
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schrijnwerker
21
BIESSE ROVER C 5-ASSEN CNC-BEWERKINGSCENTER De vijf-assige motor zorgt dat dure aggregaten niet meer nodig zijn. Dank zij de gestroomlijnde vorm van de krachtige vijf-assige motor van 15kW kan de zijkant van een werkstuk onder een zeer scherpe hoek en met een kort gereedschap bewerkt worden. Doordat de diameter van de behuizing van de motor minimaal is gehouden, bevindt de middenas van de motor bij horizontale toestand zich slechts op 55 mm. van de onderkant wat betekent dat er kan gewerkt worden met zo dun mogelijke ventouzen die dus op hun beurt een betere stabiliteit teweeg brengen. Op de machine kunnen er combinaties gemaakt worden met bijkomende motoren en boorgroepen.
CNC-BEWERKINGSCENTER BIESSE ROVER C6
DOUBLE POWER spindel : '!! '"# " '# '!# ! '!#$ www.mink.be 8-0839
'%" !#
Haco Trading Showroom 4 Hoge Schuurstraat 2 4 8850 Ardooie 4 T 051 | 74 64 54 F 051 | 74 69 87 4
[email protected] 4 www.hacotrading.be
Inbraakbeveiliging
Eén typebestek Inbraakbeveiliging voor bouwheer, architect en vakman In het kader van het TIS-project inbraakbeveiliging ont-
te worden aan de richtlijnen die beschreven worden in het
wikkelde de Confederatie Bouw - Vlaamse Schrijnwerkers
typebestek. Deze richtlijnen zijn enkel beschrijvend voor
samen met diverse partners een typebestek voor inbraak-
niet-geteste gevelelementen. Het zijn voorwaarden opdat een
beveiling. Het typebestek kan gebruikt worden door de
gevelelement een bepaalde weerstand tegen inbraak zou kun-
bouwheer/architect, de diverse politie- en preventiedien-
nen bieden.
sten en uiteraard de schrijnwerkers zelf. Raadpleeg het
De bijkomende maatregelen kunnen echter wel interessant zijn
typebestek op www.tis-project.be
om bij een reeds getest gevelelement toe te voegen, indien deze nog niet aanwezig zijn.
Eén filosofie Het typebestek heeft als belangrijk voordeel dat alle partners
Een typebestek voor nieuwbouw en nieuw schrijnwerk
in de bestrijding van woninginbraak aan het zelfde zeel trekken en dezelfde filosofie toepassen. Het eist geen dure testen
Het typebestek is in hoofdzaak gericht tot nieuwbouw en
(statische en dynamische aanvalproeven) in een gespeciali-
nieuw schrijnwerk. Onder nieuwbouw verstaan we het plaat-
seerd onderzoekscentrum, maar is beschrijvend, duidelijk en
sen van zowel een bouwelement in een nieuwe omgeving als
door elke schrijnwerker toepasbaar. Het typebestek beschrijft
het vervangen van een bestaand bouwelement door een nieuw
niet alleen standaardelementen, maar kan gebruik voor elk
bouwelement.
inbraakwerend element dat enigszins afwijkt. Bijvoorbeeld een
Binnen het typebestek wordt er voor verschillende inbraakver-
houten deur met hang- en sluitwerk van merk X, met bepaalde
tragende schrijnwerkelementen (deur, raam, schuiframen en
afmetingen, vormt een uniek stuk. Om als inbraakvertragend
– deuren, dakvlakvenster, rolluik, garagepoort, kelderopenin-
gebouw bestempeld te kunnen worden, moet elk bereikbaar
gen, lichtkoepels en verandadak) een beschrijving van de eigen-
schrijnwerkelement (vensters, deuren, garagepoort...) een
schappen gegeven per materiaalsoort. Onder die eigenschappen
homogeen inbraakvertragend vermogen bezitten, plaatsing
vallen de te gebruiken vulpanelen, de te hanteren profielen,
inbegrepen. Het is vanzelfsprekend dat al de van buiten af
de maximaal toelaatbare spelingen, de hoekverbindingen, het
toegankelijke schrijnwerkelementen in een gebouw op een
hang- en sluitwerk en de bevestiging in de ruwbouw.
gelijkwaardige wijze beveiligd worden. Om hieraan te kunnen
Om de koppeling tussen de risicoklassen en de weerstands-
voldoen, worden elementen gekozen die eenzelfde inbraakver-
klassen te kunnen maken werd er binnen het TIS-project een
traging (weerstandsklasse, WK) bezitten.
online enquête ontwikkeld, gebaseerd op de risicoanalyse, die het risico op een inbraakpoging inschat voor een bepaald
Normalisatie
type woning. Aan deze risicoklasse worden dan maatregelen gekoppeld, beschreven in het typebestek, die de kans op een
Als basis voor de bepaling van de inbraakvertragende eigen-
geslaagde inbraakpoging trachten te verkleinen. Het typebestek
schappen van schrijnwerkelementen worden de Europese voor-
kan de bewoner helpen bij het nemen van inbraakvertragende
normen ENV 1627 t.e.m. ENV 1630 gebruikt. Deze voornormen
maatregelen.
geven een classificatie van de schrijnwerkelementen in 6 klassen, namelijk van WK 1 tot en met WK 6. WK 1 staat voor het
Consulteer het typebestek op www.tis-inbraak.be ! Op de website
laagste niveau van beveiliging, terwijl WK 6 voor het hoogste
vindt u ook een uitgebreide beschrijving van de te nemen maatre-
niveau van beveiliging staat.
gelen voor een goede inbraakbeveiliging
Het typebestek is er op gericht om het de “gelegenheidsinbre-
RISICOKLASSEN
VERSUS WEERSTANDSKLASSEN
ker” zo moeilijk mogelijk te maken en geeft dus enkel een beschrijving tot en met WK 3. Het gereedschap gebruikt in de Europese norm is vanaf WK 3 te veelzijdig om nog binnen de gereedschapsset van de “gelegenheidsinbreker” te behoren. Daarom wordt de nadruk gelegd op de eerste twee weerstandsklassen. Vanaf weerstandsklasse 3 verwijzen we naar geteste gevelelementen. Indien een gevelelement reeds onderworpen is aan een weerstandsproef, dan hoeft er niet meer voldaan
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schrijnwerker
23
Inbraakbeveiliging
Fiscale aftrek voor beveiliging van de woning tegen diefstal en brand Gezinnen die beslissen om hun woning te beveiligen
aangifte betreffende het aanslagjaar 2009 – inkomsten 2008 –
kunnen sinds enkele jaren genieten van een belastingver-
die u in de loop van het eerste semester 2009 ontvangt. Voor de
mindering die gelijk is aan 50% van de werkelijk betaalde
volgende jaren moet op dezelfde wijze tewerk gegaan worden.
uitgaven, met een plafond dat bepaald is op 500 euro voor
De particulier moet eigenaar, bezitter, erfpachter, opstalhou-
het inkomstenjaar 2008.
der, vruchtgebruiker of huurder zijn van het onroerend goed. Hij moet de factuur met het attest van de aannemer alsook het betalingsbewijs van deze factuur (ontvangstbewijs) ter beschikking houden van de belastingcontrole. Het attest kan u terugvinden op www.confederatiebouw.be.
Na te leven voorwaarden De nieuwe maatregel werd van kracht vanaf het aanslagjaar
Lijst met het materiaal dat recht geeft op deze belastingvermindering
2008 – en dus voor alle uitgaven vanaf 1 januari 2007. Om van deze belastingvermindering te genieten – en ook om de
τ Brand
kwaliteit van de installatie te garanderen - moeten de prestaties
- Water- of poederblussers van 6 kg
verplicht door een geregistreerde aannemer geleverd worden.
- Automatisch blustoestel in lokalen van verwarmingsketels
De vermindering is niet cumuleerbaar met andere belasting-
op stookolie
verminderingen die voor hetzelfde geplaatste materieel zouden
- Deuren met een brandweerstand van een half uur
gelden.
- Tussen de garage en de woning - Aan de binnenkant van de keuken
Verplichtingen voor de geregistreerde aannemer
- Tussen het slaap- en woongedeelte van de woning - Aan de binnenkant van het verwarmingslokaal τ Inbraakvertragende elementen
De geregistreerde aannemer moet op de factuur aangeven waar
- Inbraakvertragende gevelelementen (bijvoorbeeld
de werken werden uitgevoerd en een verklaring afleggen over
gepantserde deuren, inbraakvertragende ramen,…)
de kwaliteit ervan. Het geïnstalleerde materiaal moet voldoen
- Specifiek inbraakwerend glas met een gelaagde kant
aan de wettelijke vereisten die specifiek in het kader van deze
- Veiligheidssloten en andere beveiligingssystemen voor
maatregelen worden vastgesteld (Koninklijk besluit tot wijzi-
deuren, ramen, luiken, garagepoorten, lichtkoepels,
ging van het KB/WIB 92 op het vlak van de belastingvermindering voor uitgaven voor beveiliging van een privé-woning tegen
dakvensters, keldergaten en hekken τ Diefstaldetectie - Alarmsystemen
inbraak of brand).
- Kosten voor de aansluiting op een alarmcentrale
Verplichtingen voor de particulieren
(abonnement) - Camera’s uitgerust met een registratiesysteem
De gebruiker kan van deze belastingvermindering genieten
24
voor uitgaven die effectief betaald zijn in de belastbare periode.
Meer informatie vindt u op www.besafe.be en
Zo moeten de uitgaven betaald in 2008 vermeld worden in de
www.minfin.fgv.be
De Vlaamse Schrijnwerker O N O V E M B E R
2008
THE ULTIMATE LITHIUM-ION NANO TECHNOLOGY FROM DEWALT
KORTINGSBON t.w.v.
€50,-
vraag ernaar bij uw
excl. BTW LT verkooppunt!
DEWA
Volledig uitwisselbare accu 2000 laadbeurten Best performing tool Licht van gewicht
Dé Parketplaatsers
V33 presenteert nieuw gamma tijdens interessante info- en demonstratiesessie Onze vereniging organiseerde op donderdag 4 september
van het product. Men houdt rekening met de bestemming en
in samenwerking met de firma V33 een info- en demonstra-
de specifieke noden van het parket. Men gaat hierbij uit van
tiesessie. Locatie voor onze sessie was het technologisch
in totaal vier prestatieniveau’s. Voor een woning geeft dit een
centrum Bouw van de Confederatie Bouw Waasland.
indeling in niveau 1: weinig gebruikte plaatsen zoals slaapkamers, niveau 2: normaal gebruikte
De firma V33 werd 50 jaar geleden opgericht en dankt zijn succes aan een voortdurend streven naar innovatie. V33 profileert zich als dé specialist in houtbescherming.
Het assortiment komt tegemoet aan de verwachtingen van de consument op gebied van parketafwerking
plaatsen (woonkamers, eetkamer,…), en niveau 3: specifieke problemen (nabijheid van kiezels, huisdieren, vochtige ruimtes). Tweede criterium is het producttype en de technologie: de normale werkwijze van de gebruiker of
Plastor is de professionele afdeling van
een bepaalde wens kunnen de gebrui-
V33 en richt zich volledig op de profes-
ker voor een bepaald producttype doen
sional. De presentatie en demonstraties werden verzorgd door JeanPhilippe Verbeiren, technisch adviseur van V33. Plastor heeft een nieuw en innoverend gamma voor de professional op de markt gebracht. Een gamma dat voldoet aan de laatste nieuwe trends en een oplossing biedt voor alle mogelijke werfscenario's. De aanleiding voor de ontwikkeling van dit nieuw assortiment berust op vier pijlers. Het assortiment komt tegemoet aan de verwachtingen van de consument op gebied van parketafwerking: nieuwe decoratieve voorstellen, nieuwe glansgraden,… Het is gericht op de gebruiksspecificaties van het parket: een reorganisatie van het aanbod volgens de kenmerken van het hout, de bestemming en de esthetische wensen,… Een derde pijler is de voorkeur van de professional: volledig nieuwe formules, nieuwe solventen zorgen voor producten met
kiezen. De besproken producten werden nadien uitgebreid
een groot gebruiksgemak, de speciaal ontwikkelde verpakkin-
gedemonstreerd op vier types houtsoorten: een vette houtsoort,
gen die veel praktischer zijn, enz…
een exotische, een harde/niet poreuze houtsoort en tenslotte hout met anti-oxydanten of scheepsvloeren.
Tenslotte kan men ook niet heen om het aspect milieubescher-
De aanwezigen kregen ook de gelegenheid de grondlagen en
ming. Het assortiment biedt daarom het grootst mogelijke
parketvernissen zelf uit te proberen op de verschillende hout-
aanbod van producten, solvent- of watergedragen, dat voldoet
soorten.
aan de huidige en tooekomstige milieu- en veiligheidsnormen. Deze hoogst interessante informatie- en demonstratiesessie Jean-Philippe Verbeiren presenteerde het volledige assortiment
werd met een smakelijke broodjeslunch en een drankje afge-
parketvernissen, grondlagen en parketoliën. Voornaam crite-
sloten.
rium voor een goede productkeuze in parketvernis is de sterkte
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schrijnwerker
27
Passiefbouw/houtskeletbouw
Passief bouwen in België
Passief kantoorgebouw van het Havenbedrijft Gent, evr-architecten. Het passieve schrijnwerk werd ontwikkeld en geproduceerd in België door Schrijnwerkerij Martens Luc. De meerkost voor dit kantoorgebouw, voltooid in 2005, is vandaag reeds terugbetaald. Foto: Kobe Wens
Energiezuinig bouwen is actueler dan ooit. Het E-peil,
warmtewinsten, maar in een standaard gebouw wegen deze
nu nog E100 en vanaf 2010 waarschijnlijk E80, is voor de
niet op tegen het warmteverlies. Om de temperatuur constant
meeste bouwheren een absoluut minimum. Voor 2006 lag
te houden is dan ook heel wat actieve input nodig van een
het gemiddelde E-peil op E89, voor 2007 al op E85. Heel
voldoende groot verwarmingssysteem.
wat mensen halen dus nu al bijna de norm die binnen een kleine anderhalf jaar van kracht zal worden. Een groei-
Om minder energie te verbruiken moeten vooral de verliezen
end aantal bouwheren gaan zelfs nog een stap verder en
worden beperkt. Eerst en vooral door de gebouwschil zeer goed
bouwen een lage energiewoning (+/- E60) of een passiefhuis
te isoleren, inclusief het schrijnwerk, maar ook door luchtdicht
(E-peil lager dan E45).
te bouwen en door zeer efficiënte installaties te voorzien. Maak je gebruik van ventilatiesysteem D, dan is het resultaat een ge-
Passiefhuis en lage energie woning
controleerde en zeer comfortabele verluchting. Warmteterugwinning op de ventilatielucht zal het energieverlies dan nog
Wat is nu precies zo’n lage energie woning of zo’n passief huis?
verder beperken. Om ook in de zomer zeer comfortabel te zijn,
Om hierop te antwoorden, kijken we naar de energiebalans
is externe zonnewering zeker aan te raden en kunnen passieve
van een gebouw. In een standaard gebouw gaat de meeste ener-
koelstrategieën worden gebruikt, zoals voldoende thermische
gie verloren via de gebouwschil: doorheen het dak, de muren
massa, een grondbuis of nachtventilatie.
en ramen en de vloer. Daarnaast gaat er heel wat energie verlo-
28
ren via de ventilatie, en tot slot zijn er de verliezen binnen de
Dit geldt voor alle gebouwen, van E80 over lage energiewonin-
installaties zelf. Aan de andere kant van ons evenwicht staan
gen tot passief huizen. Het verschil met de passieve standaard is
de warmtewinsten: de warmte van de zon die doorheen onze
dat deze echter zeer specifieke eisen oplegt. De netto energie-
ramen naar binnen schijnt en de warmte die wordt afgegeven
behoefte voor verwarming (kWh) mag per vierkante meter
door de bewoners en apparaten in het huis. Alle gebouwen
nuttige vloeroppervlakte (m²) en per jaar (a) maximaal 15 kWh
genieten van deze gratis passieve zonnewinsten en interne
bedragen: Everw ≤ 15 kWh/m²a. 10 kWh komt hierbij ongeveer
De Vlaamse Schrijnwerker O N O V E M B E R
2008
FWha[jc[j'&&'][p_Y^j[d$ GJHI>:@D;BD9:GC!7G:9:D;HB6AA:EA6C@:C>CI6AADO:@A:JG:C:C H8=6@:G>C<:C###8DAAHIGDE=DB:7>:9IB6HH>:;E6G@:I96IE6HI7>?J! JL<:O>C:CJL=J>H#:CL:A@:8DAA:8I>:JDD@K:G@>:HI/6AA:O>?CO: K:GK66G9><9B:I@JC9:!<:9JA9:C=::AK::AODG<#OD9DDGHI66CO: BD:>I:ADDH9:I6C99:HI>?9H#B::GO>:C4KG66<DCO:
H7GD8=JG:66C K>6=DB:58DAAHIGDE#7:D;HJG;C66GLLL#8DAAHIGDE#7:
Passiefbouw/houtskeletbouw
overeen met 1 liter stookolie of 1 m³ aardgas. Het passieve
Een bijkomend voordeel van zulke lage U-waarden, in combi-
criterium zegt dan ook dat we netto maximaal +/-1,5 liter
natie met een relatief hoge zontoetredingsfactor van 50% of
stookolie mogen verbruiken voor verwarming, per vierkante
meer, is dat de ramen op het zuiden, en in mindere mate deze
meter en per jaar. Voor een woning van 150 m² vloeropper-
op het oosten en het westen, in de winter over een langere
vlakte komt dit dus neer op 225 liter stookolie per jaar. Met een
periode gemeten meer warmte zullen binnenlaten via het zon-
tank van 2000 liter kom je met andere woorden 9 jaar toe voor
licht dan dat er warmte zal ontsnappen. Het passiefraam wordt
verwarming…
dan ook een echte passieve zonneverwarming.
Daarnaast mag voor een passief huis de oververhittinggraad maximaal 10% boven de 25°C bedragen. Deze eerste twee voor-
De hoge kwaliteit van een passief huis stopt echter niet bij
waarden worden berekend aan de hand van de PHPP-software,
het raam zelf. Ook de inbouw van het raam moet zorgvuldig
welke hiervoor speciaal werd ontwikkeld. De luchtdichtheid
worden uitgevoerd. Het schrijnwerk moet luchtdicht worden
moet na de ruwbouwwerken worden getest aan de hand van
verbonden met de luchtdichte laag aan de binnenzijde van de
een pressuratieproef, waarbij n50 ≤ 0,6 m³/m³.h .
muur, meestal het dampscherm. Bovendien moet de inbouw
Dat dit strenge eisen zijn, mag blijken uit de vergelijking met
ook zo koudebrugvrij als mogelijk worden uitgevoerd. Het
een lage energiewoning waar Everw ≈ 60 kWh/m².a en n50 =
schrijnwerk wordt hierom vaak in het vlak van de isolatie ge-
1 à 1,5 m³/m³.h bedraagt. Voor een standaard gebouw geldt
plaatst, en de isolatie wordt aan de buitenzijde doorgetrokken
gemiddeld Everw ≈ 100 kWh/m².a en n50 = 3 à 6 m³/m³.h.
tot over het raamkozijn. Het lijkt erop dat hier als besluit kan gesteld worden dat de
Comfortabel binnenklimaat
realisatie van een passief gebouw vrij radicaal is. Dat klopt ook gedeeltelijk, gezien de hoge eisen die het passiefconcept stelt
Het resultaat van de passieve eisen is een gebouw waar een
aan comfort en bouwkwaliteit. In de dagdagelijkse praktijk
zeer comfortabel binnenklimaat wordt gerealiseerd in de
zien we echter dat dit voor veel bouwprofessionelen die uitvoe-
winter én in de zomer, met slechts een minimum aan actieve
ringskwaliteit hoog in het vaandel dragen geen enkel probleem
verwarming en koeling. Het passieve schrijnwerk speelt hierbij
vormt. Het aantal zelfstandigen en bedrijven welke zich toe-
een zeer belangrijke rol. De drievoudige beglazing met een
leggen op passieve oplossingen neemt dan ook sterk toe, van
U-waarde kleiner dan 0,8 W/m²K isoleert zo goed dat zelfs bij
sleutel-op-de-deur aannemers over installatietechnieken tot
een buitentemperatuur van -10°C de oppervlaktetempera-
schrijnwerkers. De evolutie naar energiezuinig bouwen brengt
tuur van het glas binnen nog 18°C bedraagt. Dat is ook nodig,
dan misschien een meerkost mee, deze meerkost wordt geïnves-
want in een passief gebouw is de verwarmingsvraag zo klein,
teerd in de eigen bouwsector, verstevigt de concurrentiepositie
dat je niet langer radiatoren onder de ramen kan plaatsen om
van de gedegen bouwprofessioneel, helpt de CO2 doelstellingen
de koudestraling van standaard glas te compenseren. De hoge
te behalen daar waar het gemakkelijkst kan worden bespaard op
luchtdichtheidsgraad van passiefwoningen sluit tocht uit, en
emissies, en maakt België minder afhankelijk van buitenlandse
zorgt voor een prima akoestische isolatie, wat het comfort nog
energie.
verhoogt. Als vuistregel geldt dan ook dat een standaard passief-
30
raam een Uw-waarde mag hebben van maximaal 0,85 W/m²K,
Ir. Arch. Wouter Hilderson
en minimum tot luchtdichtheidsklasse 3 moet behoren om een
Passiefhuis-Platform vzw, Technisch adviseur
voldoende comfort te kunnen garanderen.
[email protected]
De Vlaamse Schrijnwerker O N O V E M B E R
2008
Passiefbouw/houtskeletbouw
Houtskeletbouw: een bouwmethode met toekomst De klimaatverandering milderen, is ongetwijfeld dé
Houtskeletbouw
politieke en maatschappelijke uitdaging van deze eeuw. Bouwmaterialen hebben een belangrijk aandeel in de
Van oudsher is houtskeletbouw de standaardbouwmethode in
totale uitstoot van broeikasgassen. Het zijn precies de
de Verenigde Staten, Canada, Finland, Zweden, Noorwegen,
broeikasgassen die mee aan de basis liggen van de klimaat-
Schotland… Bij een houtskeletbouw bestaan de binnenwanden
verandering.
uit verticale, van naaldhout vervaardigde stijlen van 38 x 89 mm, 46 x 96 mm, 35 x 118 mm, 38 x 120 mm, 38 x 138 mm,
Op wereldschaal is alleen al de productie van staal en cement
35 x 168 mm of 38 x 184 mm die op 40 cm of 60 cm van elkaar
verantwoordelijk voor 10% van de jaarlijkse CO2-uitstoot.
worden geplaatst. Tussen deze stijlen – in het binnenblad –
Door sterk CO2-belastende bouwmaterialen waar mogelijk te
wordt het isolatiemateriaal aangebracht en is er voldoende
vervangen door hout, zetten we alvast een stap in de goede
ruimte voor alle nutsleidingen. Doordat de isolatie zich in
richting. Naast het feit dat hout de enige hernieuwbare grond-
het binnenblad bevindt en niet in de spouw, is het risico op
stof is die onze aarde rijk is én hoog scoort op het gebied
scheefzakkende isolatiedekens veel kleiner dan bij traditioneel
van duurzaamheid, onttrekt dit natuurlijke materiaal ook
gebouwde spouwmuren. Koudebruggen en de daaruit voortvloei-
nog CO2 aan de atmosfeer en reduceert zo rechtstreeks het
ende koudestraling en condensvorming krijgen geen kans. Aan
broeikaseffect.
de buitenkant wordt het houten skelet afgedekt met plaatmateriaal dat weerstand biedt aan alle duw- en trekkrachten. De bin-
Het hoeft dan ook niet te verbazen dat hout volop in de be-
nenkant van het skelet wordt afgewerkt met gipskartonplaten of
langstelling staat en onder meer houtbouw de wind in de zei-
gipsvezelplaten. Een ononderbroken waterdichte folie (damp-
len heeft. Houtbouwconstructies kunnen worden opgedeeld
scherm) beschermt het houten skelet tegen vocht.
in 2 grote families: houtmassief bouw en houtskeletbouw. Bij houtmassief bouw bestaan de wanden uit massieve balken die
Toekomstgericht
op elkaar worden geplaatst. Houtskeletbouw is een bouwsysteem waarbij de dragende skeletstructuur vervaardigd is van
Hout is geen echte warmte-isolator. Toch overklast dit natuur-
hout.
lijke materiaal andere materialen als het gaat over thermische
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schrijnwerker
31
Passiefbouw/houtskeletbouw
isolatie en scoort het 5 x beter dan baksteen, 12 x beter dan
derland vaak toegepast voor de bouw van woningen op het water.
beton, 400 x beter dan staal en 1500 x beter dan aluminium.
In tegenstelling tot traditionele bouwmethodes is houtskeletbouw een droge bouwmethode. Ter vergelijking: bij de
De huidige EPB-norm is houtskeletbouw op het lijf geschreven.
constructie en afwerking van een traditioneel gebouwde wo-
Volgens de energieprestatieregelgeving (EPB) mag de K-waarde
ning wordt gemiddeld 6000 liter vocht gebruikt. Nieuwbouw
(coëfficiënt voor warmtegeleiding, hoe lager de waarde hoe be-
houtskeletwoningen hoeven dan ook niet drooggestookt te
ter de isolatie van de woning) voor nieuwbouw en verbouwde
worden, wat een flinke slok op de borrel scheelt qua verwar-
woningen niet hoger liggen dan 45. De toekomst van hout-
mingskosten.
skeletbouw ziet er rooskleurig uit. Niet in het minst doordat
Hedendaagse houtskeletbouw voldoet aan alle voorschriften
het met het energiebilan van een groot deel van het bestaande
inzake brandveiligheid en houdt geen hoger brandrisico in
woningbestand in ons land slecht gesteld is (K-waarden van 70
dan traditioneel gebouwde woning. In tegenstelling tot andere
en meer). Anderzijds past houtskeletbouw perfect in het plaatje
materialen zal hout bij eventuele brand eerst verkolen. Het
van lage-energiewoningen (K-waarde van 25 à 30) en passiefwo-
niet-verkoolde gedeelte behoudt zijn sterkte.
ningen (K-waarde max 15). Houtskeletbouw is een duurzame manier van bouwen die ruimte laat voor hedendaagse architecturale creativiteit. Houtskeletbouw kan toegepast worden voor nieuwbouw en renovatie, woningen, kantoren, scholen, sportcentra... Aan de buitenzijde van een pand is niet te zien of het om houtskeletbouw gaat. Voor het afwerken van de buitenschil van houtskeletprojecten komen alle gangbare gevelafwerkingen in aanmerking: baksteen, hout, pleister, zink… Over de lange levensduur van houtskeletbouw mag geen twijfel bestaan. Het gebruik van naaldhout, al dan niet in combinatie met een vakkundige milieuvriendelijke verduurzaming tegen insecten en schimmels, verzekert een lange levensduur. De nog in goede staat verkerende vakwerkhuizen uit 1750 in
Bouwvoordelen
de Oostkantons, kasteelhoeves van 1600 en vroeger in het Land van Herve, 17de-eeuwse woningen langs de reien in
Het huidige beschikbare aanbod van (industrieel vervaardigde)
Brugge, eeuwenoude kerken en berghutten, bewijzen dat hout-
houtskeletwanden staat garant voor een hoge kwaliteit, maat-
bouw een lang leven is beschoren.
vastheid en een grote flexibiliteit. Het werk op de werf beperkt zich tot de montage van de geprefabriceerde wanden en het
Bewonerscomfort
verankeren van het houtskelet op de vloerplaat. Dat maakt dat een ruwbouw snel wind- en waterdicht is, klaar voor de
Ook voor de bewoners heeft hout belangrijke voordelen.
afwerkfase. Omdat het houtskelet in een atelier wordt ge(pre)
Zoals alle organische materialen verlopen de af koeling en
fabriceerd, veroorzaken slechte weersomstandigheden geen
opwarming van hout trager en gelijkmatiger. Bovendien is het
vertraging van het bouwproces en is er minder ruimte nodig op
temperatuurverschil tussen het houtoppervlak en de omgeving
de bouwplaats.
gering. Daardoor is in een houtskeletbouw een geringe opwarming van de lucht voldoende om een comfortabele binnentem-
Houtskeletbouw is aanzienlijk lichter dan traditionele bouw. In
peratuur te bekomen. We kunnen stellen dat een houtskelet-
vergelijking met een traditioneel gebouwde woning waarvoor
woning slechts tot 18°C moet worden verwarmd om hetzelfde
het draagvermogen 2,5 kg/cm² bedraagt, is voor houtskelet-
comfortgevoel te krijgen als in een traditioneel gebouwde wo-
bouw niet meer dan 1,5 kg/cm² draagvermogen vereist.
ning met een binnentemperatuur van 20°C à 22°C. Het spreekt
Aangezien de funderingen minder zwaar moeten zijn, is
voor zich dat dit gedurende de volledige levensduur van de
houtskeletbouw zeer geschikt voor bouwen op minder draag-
woning een fikse besparing op stookkosten oplevert.
krachtige bouwgronden. Het spreekt voor zich dat minder
32
dure funderingen voor de bouwheer een financiële meevaller
Het wetenschappelijke bewijs dat de aanwezigheid van hout
betekenen.
in een woning bijdraagt tot een hogere kwaliteit van het
Omwille van het lichte gewicht is houtskeletbouw ook voor
binnenklimaat werd enkele jaren geleden geleverd door het
optoppen – het bouwen van extra verdiepingen op een bestaand
Finse bouwonderzoeksinstituut VTT in samenwerking met
pand – en het uitbreiden van bestaande gebouwen de ideale
het Duitse Fraunhofer-Institut für Bauphysik en de technische
bouwmethode. Om dezelfde reden wordt houtskeletbouw in Ne-
universiteit van Helsinki.
De Vlaamse Schrijnwerker O N O V E M B E R
2008
Passiefbouw/houtskeletbouw
De onderzoekers kwamen tot de conclusie dat hout het woon-
huisstofmijten, virussen en bacteriën het minst actief en is de
klimaat als het ware “buffert”. Het hoge absorptievermogen
kans op allergische rhinitis, astma en infecties van de lucht-
van houten oppervlakken zorgt ervoor dat de luchtvochtigheid
wegen het kleinst. Deze onderzoeksresultaten zijn gebaseerd
in ruimtes met veel hout aanzienlijk stabieler is dan in kamers
op studies in verschillende Europese klimaatsomstandigheden:
zonder hout. De mens voelt zich het best bij een relatieve
Scandinavië, Duitsland, België en Italië. De conclusie dat hout
luchtvochtigheid tussen 45% en 65%. Hoe meer hout aanwezig
het leef klimaat gunstig beïnvloedt, geldt dan ook voor alle
is in een woning des te doeltreffender het binnenklimaat wordt
Europese klimaten.
“gebufferd”, en de relatieve luchtvochtigheid wordt gestabiliseerd en binnen de comfortzone (45% - 65%) blijft. Bij een rela-
Bron: BELGIAN WOODFORUM – het Belgische houtinformatiecen-
tieve luchtvochtigheid binnen de comfortzone zijn schimmels,
trum – www.hout.be
Energiebesparende maatregelen in 2009 fiscaal nog aantrekkelijker Energiebesparende werken laten uitvoeren in een woning is
attest vereist waarmee u aan de klant verklaart dat de uitge-
sinds enkele jaren financieel interessant. De overheid kent im-
voerde werken voldoen aan de gestelde voorwaarden.
mers een fiscaal voordeel toe aan wie energie wil besparen en daarvoor bepaalde investeringen doet.
Plaatsing van hoogrendementsbeglazing De globale geleidingscoëfficiënt U van het venster (raamwerk +
Principe
beglazing), berekend volgens de vereenvoudigde formules van
De stimulerende maatregel geeft een belastingsvermindering
de geldende norm (NBN B 62), moet lager liggen dan of gelijk
aan eigenaars en huurders die bepaalde werken met een ener-
zijn aan 2,0 watt per vierkante meter Kelvin. Als bedrijf zal u
giebesparend effect laat uitvoeren in zijn woning.
aan de klant moeten verklaren (via een modelattest) dat het
Ê+HWSHUFHQWDJHYDQGHEHODVWLQJYHUPLQGHULQJEHGUDDJW
venster (raamwerk + beglazing) berekend volgens de vereen-
40% van de gedane uitgaven met een maximum van 2.650 €
voudigde formules van de geldende norm (NBN B 62), lager ligt
(inkomstenjaar 2008) dat verhoogd wordt tot 3.440 € voor de
dan of gelijk is aan 2,0 watt per vierkante meter Kelvin.
plaatsing van een zonneboiler of zonnecelpanelen. Ê3HUMDDUNXQQHQPHHUGHUHIDFWXUHQYRRUYHUVFKLOOHQGHZHU-
Welke kosten komen in aanmerking?
ken ingediend worden. Maar het genoten voordeel wordt per
De plaatsing van dubbele beglazing omvat het geheel van het
jaar en per woning beperkt tot de maximumbedragen.
raam, namelijk het glas en het raamwerk. De plaatsing mag evenwel beperkt zijn tot de beglazing alleen. Indien enkel het
Isolatie van daken
schrijnwerk wordt vervangen, komen deze kosten uiteraard
Voor de isolatie van daken moet het gebruikte isolatiemateriaal
niet in aanmerking.
een thermische weerstand R hebben die gelijk is aan of groter
Voor zover de plafonnering inbegrepen is in de overeenkomst
dan 2,5 vierkante meter Kelvin per watt.
tot plaatsing van het raam en beperkt is tot het herstel van schade die met de plaatsing van het raamwerk gepaard gaat,
Wat is de R-waarde?
vallen de werkzaamheden ook onder de beoogde maatregel.
R is de warmteweerstand. Hoe groter R, hoe groter de weer-
Indien de K-waarde van het venster (raamwerk + beglazing)
stand die de warmtedoorgang ondervindt en hoe beter het
lager ligt dan of gelijk is aan 2, komt zowel hoogrendements-,
materiaal isoleert. In principe is de belastingsvermindering
veiligheids- of zonwerend glas in aanmerking. Het plaatsen
beperkt tot de isolatie van daken. Voor onbewoonbare zolders
van enkel glas voorzien van een coating, zodat de K-waarde
wordt echter aanvaard dat de isolatie van de vloer van de
lager ligt dan of gelijk is aan 2 voldoet NIET aan de gestelde
zolder (of de isolatie van het plafond van de bovenste verdie-
voorwaarde. De dubbele beglazing van een veranda komt ook
ping) in aanmerking komt voor de belastingsvermindering.
in aanmerking en een terrasdeur wordt gelijkgesteld met een
Het leggen van roofing of het louter vervangen van dakpannen
raam.
voldoet niet aan de gestelde voorwaarden. De totale factuur van de dakisolatie – waarbij het gebruikte
De modelattesten voor dakisolatie en hoogrendementsbeglazing
isolatiemateriaal een thermisch weerstand R heeft die gelijk
zijn beschikbaar via de site van de Confederatie Bouw via de
is aan of groter dan 2,5 m²K/W – komt in aanmerking voor
bouwdatabank in de rubriek formulieren en documenten.
de berekening van de belastingsvermindering. Ook hier is een
34
De Vlaamse Schrijnwerker O N O V E M B E R
2008
Te warm ? Te koud ? Te droog ? Te nat ?
Isoleer uw dak met het Isover integra vario systeem De sleutel van het systeem is het vochtregulerend dampscherm Vario KM duplex. Dit houdt de lucht in huis gezond, net niet te droog of niet te vochtig. In combinatie met de Isoconfort 35 isolatie krijgt u een aangename temperatuur heel het jaar door en een optimaal geluidsniveau. Afwerking gebeurt met de Vario KB1 kleefband en de afdichtingskit Vario DS. Het Integra vario systeem van Isover biedt u de meest vooruitstrevende oplossing voor de thermische en akoestische isolatie van uw hellend dak.
www.isover.be
Isoconfort 35
Vario KM Duplex
Vario KB1
Vario DS
Werking van de Confederatie Bouw
Reuzenopkomst voor de
Die zondagochtend stroomden de gasten vlot voorbij de in-
Leemans uit Borgloon teleurgesteld. Ze mocht niet meer op de
gang. Er hadden er zich zo’n 1.400 ingeschreven. Dat is zowat
pony’s met zus Silke, die er tien is. De Leemans’ waren met
het dubbele van de vorige editie. De organisatoren hadden dan
drie gezinnen op de familiedag. “Ik wil nog de Radja-river naar be-
ook voor een eigen sluis gezorgd. Met een oranje, blauw of
neden”, daagde ma uit. “Ik heb al pijn in mijn nek van de achtbaan”,
groen bandje om de pols wist iedereen ‘s avonds waar naartoe
lachte pa zuur.
voor de barbecue. De dag startte met een uitgebreid ontbijt in de reuzentent helemaal achterin het park. Zo ving men al
“Mag ik nog een keer?” gilde de 7-jarige Deaneira na een ronde op
eens een glimp op van al het leuke en vervaarlijke dat het park
de Weerwolf. Met acht waren ze van DW Construct uit Halen
te bieden had. Voor sommigen was de aantrekkingskracht te
-actief in de verandabouw- naar het park gekomen. De 13-jarige
sterk. Ze bleven hangen bij een of andere attractie in de hoop
Kenneth, wou absoluut nog op de ‘boomstam’ de waterheuvel
op een korte wachtrij. De meesten hadden er echter vertrou-
afrazen. “Vandaag mogen de kinderen beslissen”, zei vader. Ook bij
wen in en schoven lekker door naar de broodjes, croissants,
de familie van Bart Demeester -van DMB Interiors uit Zotte-
koffie, thee en prik. Het werd een lang en gezellig feest.
gem- zijn vandaag de kinderen aan zet. Voor Bart, die samen met Wendy net uit de stoomtrein stapte, was het de eerste keer
Op het bankje voor de ‘Challenge of Tutankhamon’ zaten twee
op de familiedag. Gesterkt door het rijkelijke ontbijt - “Hoe
dames te keuvelen. De mannen stonden verderop in de rij om
meer keuze, des te verder ga je” - waren ze er op uit getrokken om
elkaar met laserpistolen te lijf te gaan. In de koets verloor de
zoveel mogelijk attracties aan elkaar te rijgen.
zeven maanden oude Lars zijn mama geen seconde uit het oog. “Voor mij mag het er straks gerust iets wilder aan toe gaan”, zei Ka-
Iedereen heeft zo een eigen strategie om het park te lijf te
trien Smets uit Lubbeek. Ze denkt aan wildwater rafting. Haar
gaan. Bij de ene wijzen de kinderen de weg, bij de ander wil
moeder, Mieke, beaamt: “Wij doen alles samen.” Iets verderop
de papa alles meemaken en wordt er snel van het ene naar het
is schrijnwerker Pieter De Coninck uit Zwevegem van wacht
andere gerend. Bij anderen worden de kleinsten gepaaid met
terwijl ma en zoon op de drakenboot stappen. Het is zijn eerste
een triest ‘volgende keer’...
keer in Walibi. In Plopsaland was hij al geweest. Voor hem wordt het vooral een relaxe dag.
Aan de voet van de Dalton Terror explodeert plots de bank. Een wolk groene bankbiljetten sneeuwt de omstanders in. Kinde-
Joris Mincke, voorzitter van de schrijnwerkers van Zuidoost-
ren en volwassenen graaien uitgelaten naar het nepgeld. Dan
Vlaanderen, daagde met de gehele familie op. Elk jaar legt het
vallen er schoten. De Dalton-broertjes rennen door de menigte.
familiebedrijf uit Oudenaarde, dat overigens al 250 jaar aan
Gelukkig maakt Lucky Luke een einde aan de herrie. Hij kne-
de slag is, een bus in naar de familiedag. Deze keer zijn ze met
velt de rakkers en rekent ze in. Een uurtje later kiest het viertal
zesentwintig. Mincke wou nog op de Dalton Terror en de acht-
weer het hazenpad. Net op tijd voor de volgende vertoning.
baan. De echtgenotes kiezen dan weer voor de Radja River. De kleintjes zaten wel al twee keer joelend op het ‘vliegend tapijt’.
“Cela fait du bien”, lachte Stéphane Wautrecht (26) nog na. Hij stapte net van de woest denderende Cobra. De Franstalige
Ik ben twee centimeter te groot...
jongeman werkt al twee jaar bij Albitum waar hij vlakke daken asfalteert. Hij spoorde met zijn neef en schoonzus naar het
“Ik ben twee centimeter te groot”, kloeg de twaalfjarige Jolien
36
De Vlaamse Schrijnwerker O N O V E M B E R
2008
park en had er duidelijk zin in.
Werking van de Confederatie Bouw
familiedag 2008 in Walibi
Lekker niksen
Litto. “We hebben driekwartier in de rij gestaan voor de Turbine en op nauwelijks 30 seconden was het over. ’t Was leuk maar kort.” Naar ver-
John Pitchie (60) had net een bakje friet op toen we hem aan-
luidt was Litto met 90 mensen op de familiedag. Een twintigtal
klampten. “Deze ochtend waren veel attracties nog gesloten, omdat er
gezinnen. We klampten ook Operations Director Peter Schoon-
te weinig volk was. Nu is het overal lang aanschuiven.” Pitchie is op
baert aan die aanschoof voor een sandwich steak. “Wild water,
prepensioen maar werkte meer dan 25 jaar als glazenier bij
carting, de keverbaan en het springkasteel hebben we al gedaan. We
Kocken. “Voor mij is het een rustig dagje uit.”
moeten nog absoluut naar de grote Splash, de Turbine, de Weerwolf en
Iets verder in de schaduw slurpen drie meisjes, een jongen en
dat hij de familiedag kan meemaken. “We hebben een druk sociaal-
de mama van een frisdrank. “We wachten.” Wachten vinden ze
en familieleven. De zomer is ook de periode van de scoutskampen...”
dan recht naar Aqualibi,” somde hij op. Het is de allereerste keer
niet plezant. De jongen was al gaan laserschieten en de meisjes hadden al rondjes gedraaid in de ‘kopjes’. Plots zijn de anderen
“Iedereen mocht mee”, glundert François van het familiebedrijf
er ook. Drie koppels, elf mensen. Ze werken allen bij sponsor
Verbraecken -sterk in parket- uit Merksem. Vader Jozef vindt
Het WK van 2018 Aan de ingang van Walibi schitterde een promobus van Belto-
die peilen naar de mate waarin het kampioenschap in de ver-
mundial, de vzw die de kandidatuur van België promoot als
schillende landen leeft. Wat België betreft heeft de regering
gastland voor het wereldkampioenschap voetbal in 2018. De
zich alvast achter de kandidatuur gesteld. “Bij zo’n wereldkam-
Confederatie Bouw partnert in dit initiatief. “Als partner van
pioenschap valt er ook heel wat te bouwen”, stelt Véronique Van-
Beltomundial hebben we recht op drie manifestaties met de promobus.
derbruggen. Niet alleen moeten kandidaatlanden minstens
De familiedag -met zijn 1.400 deelnemers- was dan ook een ideale
tien stadions ter beschikking stellen. Drie daarvan moeten
gelegenheid om hiermee uit te pakken”, vertelde Véronique Van-
minstens een capaciteit van 60.000 toeschouwers hebben. De
derbruggen, directeur Communicatie van de Confederatie.
anderen moeten 40.000 kijkers kunnen opvangen. In België
De hele voormiddag gaf zij er met drie medewerkers tekst en
willen al zeven steden zo’n stadion bouwen...
uitleg. Wie wou kon zich in de bus registreren als supporter voor het houden van de wereldkampioenschappen in ons
“Zo’n wereldkampioenschap betekent ook dat men moet instaan voor
land. Naast de bus konden leden ook een schot op doel wa-
de ruimere infrastructuur. Denk aan wegen, hotels,... Dat belooft heel
gen. “Er kwamen 700 mensen shotten. Vijftig werkten de bal in doel.
wat werk. Als er dus ruim op voorhand gepland kan worden, des te be-
Tussen de winnaars verloten we drie prijzen.”
ter”, aldus Vanderbruggen. Het gaat er om ‘België op de kaart te zetten’. “Daarvoor lobbyen is een taak van de beroepsorganisatie”,
België en Nederland zijn kandidaat om in 2018 het Wereld-
stelde Vanderbruggen. De Confederatie, die zowel zetelt in
kampioenschap voetbal te organiseren. FIFA, de overkoepe-
het marketingcomité, als het promocomité van de coördi-
lende voetbalbond, zal daarover beslissen in december 2010.
nerende vzw, zal de komende maanden allerlei initiatieven
Daarbij zal men ondermeer gebruikmaken van steekproeven
versterken.
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schrijnwerker
37
Werking van de Confederatie Bouw
de dag prima geslaagd. Een pluim voor de organisatoren. “De
van de Kaiser Chiefs. De zaal zinderde mee met het zeemzoete
aankomst was perfect georganiseerd en het weer valt best mee.” Zijn
‘You don’t know’ en het jonge volkje stroomde in drommen
woorden waren nog niet koud of de eerste druppeltjes van de
naar voor om mee te springen op ‘Footloose’, eentje van Kenny
dag lieten zich voelen. Tot nu toe kon men zich geen beter
Loggins “uit de goeien ouwen tijd”. Een vurige ‘Great balls of fire’
weertje wensen. Soms scheen de zon over het park en zodra
maakte de show rond.
het dreigde te warm te worden, zorgde een wolk voor luwte. Om kwart na drie vielen echter de eerste druppels, aarzelend,
Terwijl Dean tientallen foto’s signeerde haalde voorzitter
maar tegen het optreden van Dean moesten alle paraplu’s
Carmeliet de sponsors van de familiedag naar voor. Hoofdspon-
open.
sor RBS (Royal Bank of Scotland), Ritto, Snickers Work Wear,
Crazy little thing...
Group S,... Daarna was er prijsuitreiking voor wie scoorde
Rockwool, Europcar Caddy, de Confederatie Bouw, Mercedes, aan de Beltomundial promobus. De hoofdprijs, goed voor een Het werd rennen om droog te blijven. Ook Geert Impe uit Ou-
slijpschijf -nummer 231- verscheen evenwel niet op het appel.
denaarde en zijn gezin hijgden nog na in het Amfitheater. “We
De vijfjarige Saar Verstraeten won een Walibi-knuffel met haar
zaten daarnet nog in Aquilibi te plonzen”, vertelde Impe die vandaag
gevatte antwoorden op de quiz.
met zijn echtgenote, dochter Lisah en zoon Gilles zowat alle attracties op zijn palmares schreef. De kinderen moesten en zou-
Doordoen
den Dean nog zien. Het was dus lopen geblazen. Impe geeft les aan de technische school in de afdeling hout. Zijn echtgenote
Na het optreden van Dean zetten de meesten koers naar de tent
is studiemeester. Zodra Dean op het podium klom, kroop zoon
of de saloon waar nog een lekkere barbecue wachtte. Onder-
Gilles gezwind bij papa op schoot. Van daar had hij een beter
weg praatten we bij met Willy Simoens, die lid is van de raad
zicht op het podium. Eerst verwelkomde de voorzitter van de
van beheer van de Vlaamse Schrijnwerkers. “Vorig jaar, in Plop-
Vlaamse Schrijnwerkers, Rudi Carmeliet, de aanwezigen. Ook
saland, waren er 750 deelnemers. We mikten hier op duizend mensen.
in het Frans, want er waren ook een vijftigtal Franstaligen
Het werden er uiteindelijk veertienhonderd. Dat is een verdubbeling.”
opgedaagd. Daarna liet hij de winnaar van Idool 2007 op de
Volgend jaar? “De collega’s zeggen ‘doordoen’. Woensdag hebben we
zaal los.
een evaluatievergadering.” Aan de ingang van de tent kreeg iedereen een welkomstdrink
Dean brak aan met zijn versie van een ‘Crazy little thing called
aangeboden, om daarna vlot het bord te vullen aan de verschil-
love’ van Queens Freddy Mercury. De zaal had het onmiddel-
lende eilanden: wilde sla, maïs, geraspte wortelen, aardappel
lijk begrepen en zette de handen tegen elkaar. “Gotta be cool,
in de schil, steak op een stokje, worsten van soorten, kip,...
relaxed,...” Daarop volgde een promorondje voor zijn nieuwe
en drank naar believen. Plots kwam Lucky Luke aangespoord.
single “We don’t belong”. Traagzaam wiekte de jeugd met de ar-
Hij zette de dag nog wat extra kleur bij, alvorens wij naar huis
men heen en weer. Heel wat peziger werd het met Neil Youngs
terugkeerden.
‘Rockin’ in the Free World’ en Deans lievelingsnummer ‘Ruby’
38
Onder een afdak vonden we Rudi Carmeliet, voorzitter van de
De voorzitter zou straks de namiddagactiviteit openen. “We
Vlaamse Schrijnwerkers, schuilend voor de regen. De voorzit-
hebben zo’n 1.600 leden en groeien voortdurend.” Met de schilders,
ter, die straks de namiddagactiviteit zou inleiden, heeft er
glazenmakers en ‘platte daken’ zit de vereniging in de cluster
acht jaar op zitten en is in 2010 niet meer herverkiesbaar.
‘afwerking’. “De conjunctuur ziet er voor ons nog goed uit. De
“We hebben verjonging nodig. Anderzijds zijn schrijnwerkersbedrij-
CE-markering wordt nu wel brandend actueel”, stelde Carmeliet.
ven eerder klein en is het dus niet makkelijk kandidaten te vinden
Denk aan ramen en deuren die beantwoorden aan de
die de nodige tijd kunnen of willen vrijmaken voor de vereniging.”
CE-norm.
De Vlaamse Schrijnwerker O N O V E M B E R
2008
]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]
Voor elke smaak een fraaie deur. ]]]
Uw professionele partner voor: ] ELECTRISCH GEREEDSCHAP
4
] VEILIGHEIDSKLEDIJ ] BEVESTIGINGEN
] AUTOMATISCHE DEUREN
] BOUWBESLAG ] TUINGEREEDSCHAP
] MEUBELBESLAG
4 ] KEUKEN INBOUWTOESTELLEN
] HANDGEREEDSCHAP
=LSLKL\YLUZLYPwULLUZ[PQS]VVYLSRLZTHHR 6UTPKKLSSPQRILZJOPRIHHY 4VNLSPQROLPK]HUPURHZ[PUNLUHM^LYRPUN :RHU[YHLKL\YLUaV^LSZ[VTWHSZVWKLR SL]LYIHHY +\\YaHTLR^HSP[LP[ -:*KL\YLUPUKP]LYZLKL\YLUZLYPwU
] ELECTRONISCH BOUWBESLAG ] DIENST-NA-VERKOOP 4 CATALOGUS deurbeslag & gereedschappen beschikbaar. Wenst u een exemplaar ? Bel 056 36 45 51 ]]] LECOT ]]] ]]] ]]] ]]] ]]] ]]] ]]] ]]] ]]] ]]] ]]] ]]] ]]]
KORTRIJK-HEULE ] VIERLINDEN 7 ] T 056 36 45 11 ]] BRUGGE ] PATHOEKWEG 156 ] T 050 31 23 95 ]] TOURNAI ] AVENUE DE MAIRE 33 ] T 069 23 48 05 ]] GENTBRUGGE ]OEFENPLEINSTRAAT 7 ] T 09 230 64 64 ]] IEPER ]JAAGPAD 8 ] T 057 21 42 09 ]] MERKSEM ]SCHIJNPOORTWEG 137 ]T 03 324 75 75 ]] ROESELARE ]BRUGSESTEENWEG 378 ]T 051 22 94 41 ]] ST-NIKLAAS ]HERTJEN 140 ] T 03 766 06 15 ]] WICHELEN ]BOHEMEN 103C ]T 052 43 29 51 ]] BRUXELLES ]BOULEVARD 2IEME - ARMÉE BRITTANIQUE 67 ]T 02 348 44 88 ]] OUDENAARDE ]DEINZESTRAAT 65 ] T 055 33 54 15 ]] CHARLEROI ]ZONING INDUSTRIEL DE JUMET - ALLEE CENTRALE 5 ] T 071 37 25 75 ]] MECHELEN ]ANTWERPSESTEENWEG 221 ] T 015 21 03 02 ]]
Breen Belgium BVBA Schaapveld, 14 - B-9200 Dendermonde Tel.: 052/22.00.75 - Fax: 052/22.03.59 e-mail: [email protected] www.breen-belgium.com / www.skantrae.com
]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schrijnwerker
39
Werking van de Confederatie Bouw
Prijsuitreiking aan Antwerpse leerlingen Op donderdag 11 september organiseerde de Koninklijke Vereniging van Aannemers-Schrijnwerkers van Antwerpen haar jaarlijkse prijsuitreiking. Het bestuur van de vereniging nodigde de leerlingen die in het laatste leerjaar de beste resultaten behaalden in de afdeling schrijnwerkerij uit om hun een geschenk te overhandigen. Een 50-tal leerlingen werden hiervoor geselecteerd. Voor de uitreiking stond een voordracht door Guy Van De Gaer, Directeur Brandweer Vlaanderen, op het programma. Tijdens zijn uitzetting illustreerde hij rijkelijk aan de hand van concrete situaties hoe bedrijfsbranden kunnen ontstaan en welke maatregelen inzake brandveiligheid moeten worden genomen in het atelier. De aanwezige leerlingen kregen op die manier heel wat bijzonder nuttige tips aangereikt over brandbeveiliging binnen het bedrijf vooraleer zij zelf het echte bedrijfsleven instappen. Na deze knappe uiteenzetting ontvingen de leerlingen hun geschenk uit handen van Marc De Win, voorzitter van de Antwerpse schrijnwerkersvereniging, Rudi Carmeliet, voorzitter Vlaamse Schrijnwerkers en van Rob Lenaerts, voorzitter van het WTCB. Met een gemoedelijke drink werd de prijsuitreiking Rudi Carmeliet overhandigt prijzen.
afgesloten.
Brochure ‘Leidraad voor het onderhoud van uw buitenschrijnwerk’ opnieuw verkrijgbaar! Onze brochure ‘Leidraad voor het onderhoud van uw buiten-
exemplaar van deze brochure aan uw klant na de plaatsing van
schrijnwerk’ werd al veelvuldig aangevraagd en is nu opnieuw
het buitenschrijnwerk. Vul de steekkaart op de achterkant van
verkrijgbaar. De brochure werd speciaal door onze federatie
de brochure ook zorgvuldig in. Zo doet u aan nazorg en helpt
samengesteld om aan uw klant aan te bieden als leidraad voor
u uw klant bij de verdere afwerking of het onderhoud van zijn
het onderhoud van zijn buitenschrijnwerk. Overhandig een
buitenschrijnwerk.
Bestelling ‘Leidraad voor het onderhoud van uw buitenschrijnwerk’ Naam: Voornaam: Straat en nr: Postnummer:
Gemeente:
Tel:
Fax:
E-mail: Handtekening
BTW-nr.
√ R Stuur mij . . . . . . . (max. 30) exemplaren toe van de brochure ‘Leidraad voor het onderhoud van uw buitenschrijnwerk’. Terug te faxen naar het secretariaat van Confederatie Bouw – Vlaamse Schrijnwerkers op het nummer 02-545.58.59.
40
De Vlaamse Schrijnwerker O N O V E M B E R
2008
Afkort- en Zaagcentrum
5 :
38 39
www.smi.be
Houten buitenschrijnwerk in de meest gangbare houtsoorten, alle groottes en vormen, onbehandeld of geschilderd in onze werkplaatsen, op maat gemaakt voor de zelfstandige schrijnwerker !
De troeven voor de zelfstandige schrijnwerker NIEUW VANAF MEI 2008 Å Hout-alu raam Å Passiefraam Å Economisch en ecologisch raam uit samengesteld Europees naaldhout
Å Å Å Å Å Å Å Å Å Å Å Å Å Å
Afinco is dé partner van de zelfstandige schrijnwerker Afinco NV
Toemaattragel 1 - 9000 Gent - T.: 09/240.01.86 - F.: 09/240.01.89 - afinco@afinco-nv.be
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schrijnwerker
41
BEWAP
Motorrondrit en Brabantse kanaalrondvaart van BEWAP Onze vereniging BEWAP bood dit najaar twee activitei-
spraak. Uitvalsbasis van de dagtocht was de Suikerkaai in
ten voor haar leden en sponsors aan.
Halle. Daar begon de rondrit in de Centrumregio, één van de vroegere steenkoolregio's van ons land. We maakten
Op zaterdag 30 augustus doorkruisten de motorrijders de
een stop aan de 100 jaar oude hydraulische scheepsliften
streek van Marche & Nassogne. Na een goed ontbijt bij de
van La Louvière, op het historische centrumkanaal en aan
firma Knauf in Engis startten zij hun lange en ongemeen
de imposante scheepslift van Strépy-Thieu. Vanaf de ‘Bel-
mooie rondrit doorheen dit prachtige stuk van de Arden-
vedère' - een uitkijkpunt over de regio – kregen wij een
nen. ’s Avonds hielden zij hun laatste stop in Marche-en-
prachtig zicht op het nieuwe liftencomplex. Tot slot werd
Famenne en genoten van een heerlijk menu in restaurant
nog een korte break gehouden in de 'Cantine des Italiens',
La Mandarine in Marche-en-Famenne.
een verblijfplaats van de eerste Italiaanse immigranten in de streek dat nu omgevormd is tot taverne met museum. In de namiddag stond de kanaalrondvaart op het programma. Op deze laatste prachtige nazomerdag kon er bovendeks genoten worden van de rondvaart. Het 'kolenafvoerkanaal', zoals deze vaarweg ooit genoemd werd, heeft de laatste decennia immers veel van zijn grauw karakter achter zich gelaten ten gunste van weelderige plantengroei op de oevers. De boot bracht ons tot Ronquières, waar de boot letterlijk in een grote waterbak rolde over het Hellend Vlak van Ronquières, ongeveer 67 m naar beneden. We voeren vervolgens op het kanaal Charleroi-Brussel richting
Op zondag 28 september werd een rondrit gemaakt in
sluis van Ittre. Terug in Halle, wachtte in restaurant De
de Centrumregio én een indrukwekkende boottocht, de
Mouterij, een voormalige als monument geklasseerde
Brabantse kanaalrondvaart…
mouterij in Halle, nog een voortreffelijk driegangen menu.
Dertig leden en sponsors van BEWAP, waren op de af-
BEWAP aanwezig op roadshows van het WTCB Het WTCB ging samen met de Federale
en op 4, 5, 6, 12 en 13 november, in de
Overheidsdienst 'Economie' in de maan-
vijf Vlaamse provincies, een Roadshow
den oktober en november ‘on the road’. De
rond het thema normen, de STS, TV’s,
professionele bouwsector wordt vandaag
vrijwillige (ATG, BENOR) of verplichte
de dag geconfronteerd met een grote
(CE-markering) labels, octrooien, ...
toevloed aan Europese normen en alsmaar
Het programma van de roadshows
strenger wordende reglementeringen,
werd ingedeeld in een namiddageve-
die ook vaak aan de grondslag liggen van
nement en een avondevenement. Het
belangrijke innovatieve ontwikkelingen,
namiddagevenement richtte zich op
waarvan de industriële eigendom be-
architecten, fabrikanten, ingenieurs-
schermd dient te worden. Binnen de huidige bouwsector is
raadgevers en bouwheren,… met een reeks thematische
er dan ook een reële nood aan sensibilisering en informatie.
uiteenzettingen en stands. Het avondevenement voor
De verschillende bouwpartners – ongeacht de omvang van
bouwaannemers kreeg een uiterst gediversifieerde en aan-
hun onderneming – moeten elkaar immers goed begrijpen
trekkelijke invulling. Onze vereniging was aanwezig op
en over dezelfde hulpmiddelen beschikken.
deze roadshows en stelde zich aan de aanwezigen voor aan de hand van brochures en de CD-rom met de drie nieuwe
De FOD 'Economie' en het WTCB organiseerden daarom op 7, 8, 9,15 en16 oktober, in de vijf Waalse provincies,
42
De Vlaamse Schrijnwerker O N O V E M B E R
2008
Technische voorlichtingsnota’s voor de afwerkingssector.
F2F® - Filler to Finish De finishing touch
Knauf F2F® pasta. Pasta als toplaag of plamuur met een uitzonderlijk romige consistentie wat voor een soepele verwerking zorgt. Knauf F2F is bijzonder goed geschikt voor het afwerken van gipsplaatnaden die gevuld zijn met Knauf Uniflott of Knauf Jointfiller, maar ook voor het dun overpleisteren van gipsplaten. Handmatig verwerken of machinaal aanbrengen met het airless apparaat Knauf PFT Samba XL. Het gebruik van Knauf F2F maakt het moogelijk om moeiteloos de verschillende afwerkingsgraden te behalen. Beschikbaar in emmers van 5 en 20 kg. Knauf - Rue du parc industriel, 1 - B-4480 Engis - Tel: 04-273 83 11 - www.knauf.be
Vakkennis
Passieve brandbescherming bij binnenafwerking van gebouwen In het kader van het TIS project dat de Confederatie Bouw Vlaamse Schrijnwerkers sinds 2006 uitvoert samen met WTCB en Warringtonfire Gent zijn verschillende werkgroepen actief. Met deze pagina houden we jullie op de hoogte van de stand van zaken in deze werkgroepen.
Brandwerende deuren In de maand juni werd de Technische Voorlichtingsnota 234 “plaatsing van brandwerende deuren” gepubliceerd ter vervanging van de TV 185. In het verlengde hiervan, werd aan de
Vereiste tijdsduur voor de brandweerstand van een doorvoering (in roze: D > 160 mm; bordeau : D ≤ 160 mm).
fabrikanten die actief deel uitmaken van de Werkgroep plaat-
brand van de doorvoeringen van bouwelementen”.
singsvoorschriften, gevraagd om een borderel op te stellen van
De fabrikanten hebben die aan deze werkgroep deelnemen
de verschillende soorten van brandwerende deuren. Deze
hebben eveneens een blanco fiche ontwerp ontvangen. Op die
zullen dan aan de hand van enkele pa-
manier kunnen zij hun eigen produc-
rameters gemakkelijker vergeleken kun-
ten volgens een afgesproken aantal
nen worden en een overzicht geven van wat er op de Belgische markt aanwezig is.
Plaatsingsvoorschriften bij doorvoeringen Deze werkgroep is opgestart met als doel de informatie te verzamelen die
Deze fiches zullen op een begrijpbare manier opgesteld worden zodat deze heel snel en gemakkelijk kunnen gebruikt worden
er momenteel op de markt aanwezig is en deze informatie in de vorm van
parameters invullen zodat de toepassingsmogelijkheden voor de plaatser duidelijk, overzichtelijk en vergelijkbaar weergegeven zijn. Dit betreft echter een serieuze klus! Een eerste publicatie van de fiches mag verwacht worden in het eerste trimester van 2009. Vervolgens zullen de andere fiches dan volgen, af hankelijk van het
fiches ter beschikking te stellen van de plaatsers. Deze fiches
tempo waarop deze worden besproken en goedgekeurd. Een
zullen op een begrijpbare manier opgesteld worden zodat
heel nuttig en bruikbaar element is dus in ontwikkeling!
deze heel snel en gemakkelijk kunnen gebruikt worden op de werf. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen het materiaal waaruit de scheidingswand werd opgebouwd, het materiaal van de doorvoerleiding, de diameter, enz. Af hankelijk van het materiaal van de opbouw, worden de mogelijke oplossingen behandeld in de fiche. Zo is het onder bepaalde voorwaarden mogelijk om de uitsparingen op te vullen met mortel, met rotswol, met een manchette enz… De werkgroep is samengesteld uit zowel plaatsers, voorschrijvers, fabrikanten/leveranciers, onderzoekslabo enz. Er wordt vertrokken van een basisfiche waarin de prestatie eisen worden vermeld welke in Belgie gevraagd worden. Dit wordt dan als uitgangspunt bepaald, alles wat in de fiches wordt gezet, is gebaseerd op de ministeriële omzendbrief van 15 april 2004: “Aanbevelingen betreffende de weerstand tegen
44
De Vlaamse Schrijnwerker O N O V E M B E R
2008
www.firefinish.be
Bedrijfsinfo
Uw aanvullend pensioen en dat van uw personeel Kies de performante oplossingen van Federale Verzekering Als onderlinge verzekeringsvereniging zonder te vergoeden externe aandeelhouders, delen wij onze winst enkel met onze verzekerden. Dankzij de jaarlijkse winstdeelnames genieten uw medewerkers en uzelf dan ook van een hoger rendement en dus ook van een beter aanvullend pensioen. Voor een contract met een looptijd van 25 jaar en met gelijke premies ligt het eindkapitaal bij ons, 10 tot 20 % hoger. Bovendien beschikt Federale Verzekering over de ISO 9001 certificatie voor het beheer van pensioenverzekeringen. Sterke troeven voor uw onderneming en uw huidige en toekomstige medewerkers!
Uw onderneming en uw personeel Onze formules zijn bijzonder voordelig op fiscaal vlak. Ze vormen een interessant alternatief voor een loonsverhoging, zowel voor uw onderneming die minder sociale bijdragen betaalt op de premies, als voor uw werknemers die duidelijk minder belast worden. Als werkgever beheert u uw kosten, aangezien u zelf het be-
ging het om een totaalrendement van 4,75 %!
drag van de gestorte premies vaststelt. Bovendien genieten uw
Fiscale voordelen zijn er onmiddellijk. Elk jaar kan u, als
werknemers van een optimaal rendement, omdat ze naast
beroepskosten, een premie aftrekken die na indexering maximum 8,17 % van uw netto belastbaar
een hoge gewaarborgde rentevoet ook
beroepsinkomen van 3 jaar geleden
aanzienlijke winstdeelnames ontvangen. Dit uiterst voordelige rendement vertaalt zich bij afloop in een maximaal pensioenkapitaal. Weet tot slot dat de wet op de aanvullende pensioenen een gewaarborgd
Onze formules zijn bijzonder voordelig op fiscaal vlak. Ze vormen een interessant alternatief voor een loonsverhoging
bedraagt. Dit bedrag is begrensd tot € 2.686,04 voor het jaar 2008. Berekend op basis van de marginale rentevoet levert dit gemakkelijk een fiscaal voordeel van 50 % van de gestorte premie op! Tot slot betaalt u minder sociale bijdra-
rendement op de gestorte premies op-
gen. Ze worden berekend op basis van
legt. Als u een verzekeraar met te hoge kosten en/of een te laag rendement kiest, kan u verplicht wor-
uw netto belastbaar beroepsinkomen, na aftrek van de gestorte
den eventuele tekorten bij te passen. Hou dit in het achterhoofd
premies voor het VAPZ. De storting van premies voor het aan-
wanneer u uw verzekeringsmaatschappij kiest.
vullend pensioen zal dus leiden tot lagere sociale bijdragen na 3 jaar. Dankzij de fiscale en sociale voordelen kan u in totaal
46
Het Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen
tot 75 % van uw premie VAPZ terugwinnen.
Diamant Pensioen-VAPZ van Federale Verzekering garandeert u
Voor meer inlichtingen en/of voor een persoonlijke offerte kan u
bijzonder aantrekkelijke financiële voorwaarden. U geniet van
contact opnemen met de kantoorhouder of de adviseur uit uw regio.
een gewaarborgde rentevoet op de gestorte premies, waaraan
0800 14 200
nog een jaarlijkse winstdeelname toegevoegd wordt. In 2007
www.federale.be
De Vlaamse Schrijnwerker O N O V E M B E R
2008
Vakkennis
Smeltlijmen (hotmelts) bieden tal van voordelen Smeltlijmen zijn oplosmiddel- en watervrije thermoplastische lijmen, geleverd in vaste vorm. In Engelssprekende landen gebruikt men algemeen de term 'hotmelt', die echter niet volledig dezelfde producten dekt.
Ê .DQWYHUOLMPLQJKHWJHEUXLNYDQVPHOWOLMPHQYRRU«QHHU melamine, HPL en kunststof kanten. Ê 9HUELQGLQJHQ'H]HZRUGHQYDDNJHOLMNWLMGLJJHEUXLNWPHW een koudlijm, voor montage in keukens en binnenschrijnwerk (vouwwerk of folding). Dit biedt de smeltlijm een
Het zijn lijmen op basis van plastics, harsen en additieven
snelle beginhechting voor montage van verbindingen in
die voor de verwerking worden gesmolten. Bij af koeling gaat
massief hout en plaatmateriaal.
de lijm terug naar vaste vorm over. Nochtans zijn smeltlijmen thermoplastische lijmen: de weerstand van de lijmnaad
Meestal worden zelf klevende lijmen toegepast onder kor-
vermindert sterk van zodra de verwerkingstemperatuur bereikt
relvorm. Ze worden geleverd in speciale verpakkingen. Bij de
en overschreden wordt. Ze zijn niet geschikt voor dragende
fabricatie van smeltlijmen komen thermoplastische polyme-
toepassingen van hout.
ren, harsen, wassen, (eventuele) vulstoffen en stabilisatoren in aanmerking, waarvan slechts enkele groepen van producten
Automatismen in het productieproces
industrieel toegepast worden.
Smeltlijmen worden voor het verlijmen van zeer uiteenlopende materialen aangewend, in het bijzonder voor niet-poreuze dragers, toepassingen in de papier-, verpakkings- en houtverwerkende industrie, boekbinderij en bepaalde assemblage-
Technische fiche
technieken. Het industriële voordeel van smeltlijmen ligt in hun onmid-
Zelf klevende lijmen behouden hun kleverigheid, zelfs bij
dellijke kleef kracht bij af koeling en verhandelbaarheid van
lagere temperatuur, waardoor zij een onbeperkte open
de gelijmde producten. Dit zorgt voor automatismen in het
tijd vertonen, en de mogelijkheid bezitten om moeilijk te
productieproces, zoals het opbrengen, het drogen en het aan-
verbinden materialen te lijmen.
drukken. Deze automatisatie leidt bovendien tot vrij compacte installaties.
Om de toepassingsgebieden van smeltlijmen vast te keggen moet een minimum aan proeven aangaande de verwer-
Voordelen
kingseigenschappen uitgevoerd worden. De technische fiche van de smeltlijm geeft hiervan een
Smeltlijmen bieden de gebruiker tal van voordelen:
overzicht:
Ê 9ULMYDQRSORVPLGGHOHQGLWNRPWYHLOLJKHLGHQJH]RQGKHLG in de werkplaatsen ten goede.
Voor een specifieke toepassing wordt de keuze van een
Ê 'HDIZH]LJKHLGYDQZDWHUPDDNWGURRJWXQQHOVRYHUERGLJ
smeltlijm bepaald door de bestemming van het afgewerkt
Ê 9ROGRHQGHZDUPWHHQNRXGHVWDELOLWHLW
product en door bepaalde eigenschappen, zoals:
Ê 2QJHYRHOLJYRRUYRFKWYRUVWRIVFKLPPHO
Ê*HVFKLNWKHLGWHNOHYHQRSHHQJHJHYHQPDWHULDDOHQWH
Ê *RHGHYHURXGHULQJVHLJHQVFKDSSHQ
voldoen aan de gestelde vereisten
Ê (HQYRXGLJRSWHVODDQNRUUHOV PDDUVWRIYULMWHEHZDUHQ
Ê*HZHQVWHYLVFRVLWHLWELMGHYHUZHUNLQJVWHPSHUDWXXU
Ê &RPSDFWHYHUOLMPLQJSRVW
Ê2SHQWLMGYDQGHOLMPEHSDOHQGYRRUGHSURGXFWLH
Ê 2QEHSHUNWHOHYHQVGXXU Ê +HWLVJRHGNRRSHQKHWLVJHPDNNHOLMNYHUKDQGHOEDDU
snelheid Ê:DUPWHHQNRXGHZHHUVWDQGYDQGHYHUOLMPLQJ Ê6RHSHOHRIVWLMYHOLMPYRHJ
Toepassingen
Ê9HURXGHULQJYDQGHYHUOLMPLQJ
«
In de houtnijverheid zijn er twee belangrijke specifieke toepassingen:
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schrijnwerker
47
Vakkennis
Van een vloeibare tot een vaste lijmtoestand Smeltlijmen worden in gesmolten toestand aangewend en tot
Eigenschappen van de uitgeharde lijmnaad
de gewenste temperatuur verwarmd in speciale apparatuur. De lijm wordt bij de voorgeschreven verwerkingstemperatuur,
De uitgeharde lijmnaad is kleurloos. De lijm vertoont een
hetzij in druppel-, streep- of filmvorm snel op één van de te
zeer snelle kleef kracht door af koeling en algemeen goede
lijmen materialen aangebracht, waarna onmiddellijk de ver-
mechanische eigenschappen. De gelijmde stukken zijn bij-
binding met het tweede materiaal gemaakt wordt. De overgang
na onmiddellijk verder bewerkbaar. Uitgeharde lijmnaden
van vloeibare lijmtoestand naar vaste door af koeling, verzekert
met dispersielijmen kunnen, door hun thermoplastisch
de verlijming. De snelle kleefsnelheid laat een onmiddellijk
karakter, kruipverschijnselen vertonen.
verhandelen van de verbindingen toe. Wanneer ze permanente belast worden, weerstaan ze min-
Verwerking
der goed aan de invloeden van een verhoogde temperatuur. De uitgeharde lijmnaad heeft over het algemeen dan
De voorschriften van de fabrikant zijn bij verwerking van
ook een lage chemische weerstand. Opvallend is ook dat ze
toepassing. De verwerkingsapparatuur dient zuiver te zijn. Bij
een goede vochtbestendigheid hebben, nochtans worden
een laag debiet kunnen herhaalde verwarmingscyclussen een
ze vooral toegepast voor binnenverlijmingen. Denken we
verdikking van de lijm teweeg brengen.
maar aan meubels en verpakkingen.
Slechts wanneer de lijm zijn voorgeschreven verwerkingstemperatuur bereikt heeft, kan met de verlijming begonnen worden. De apparatuur dient in die zin geregeld te worden. Zeer koude dragers kunnen een verglazing van de lijmfilm veroorzaken. Mengen van verschillende lijmreferenties wordt
Bron: Draft document – WTCB”
hierbij afgeraden.
Kantenaanlijmmachines met COMBI-MELT systeem van DB & S Bij het verlijmen van kantmateriaal wordt hoofdzakelijk
aan de lucht. Dit maakt een klassieke kantenaanlijmmachine
de traditionele EVA-smeltlijm gebruikt. Toch moeten we
niet geschikt voor gebruik van PUR-lijmen.
vaststellen dat de waterbestendige PUR-lijm meer en meer
COMBI-MELT voor het gebruik van EVA- en PUR-lijmen.
gebruikt wordt. PUR-lijm wordt voornamelijk gebruikt voor keuken- en badkamermeubels, opgesteld in vochtige ruimtes met grote temperatuurschommelingen. Bij gebruik van
aanschaf gekozen worden voor ofwel
PUR-lijm wordt de lijmvoeg met bijna
EVA- ofwel PUR-lijmen, omdat dit een
de helft gereduceerd, wat heel wat mogelijkheden biedt voor interieurtoepassingen.
Toch
kent
PUR-lijm,
ondanks zijn waterbestendig voordeel nog geen algemene toepassing.
48
Bij het aankopen van de meeste lijmmachines, moet bij de
PUR-lijm hardt onomkeerbaar uit bij eenvoudige blootstelling aan de lucht
aantal aanpassingen aan het lijmsysteem vraagt. Bij OTT echter niet: alle OTT-kantenverlijmers zijn standaard uitgerust met het unieke COMBI-MELT systeem en voorzien van voorgeprogrammeerde pro-
De verwerking van de lijm en vooral
gramma's voor verwerking en reiniging
de
van PUR-lijmen. De standaard lijmbak is
reiniging
van
het
lijmsysteem
vragen immers meer aandacht en voorzichtigheid. Deze lijm
voorzien van een lijmtank en een afzonderlijke vultrechter. Dit
hardt immers onomkeerbaar uit bij eenvoudige blootstelling
zorgt er voor dat beide met verschillende smeltlijmen kunnen
De Vlaamse Schrijnwerker O N O V E M B E R
2008
Vakkennis
Bediening
gevuld worden, waardoor er vlug kan gewisseld worden tussen vb. verschillende kleuren. Het omschakelen van de ene naar de andere lijmsoort gebeurt eenvoudig en gebruiksvriendelijk. Je wisselt van lijmbak door het overeenkomstige programma te kiezen op het standaard touchscreen bedientableau. De specifieke automatische reinigingsprogramma's maken het volledige PUR-lijmsysteem automatisch zuiver, waardoor - indien gewenst - ook opnieuw EVA-lijm kan verwerkt worden.
CombiM
Met dank aan DB&S - OTT
Uw specialist in parketbenodigdheden
WWWADTENSIONBE
ALVAKET Belgium bvba | Industriepark 1215 | 3545 Halen Tel: 013/ 55 .22.04 | Fax: 013/55.20.05 | www.alvaket.be
Eh]Wd_iWj_[lWd
_$i$c$
¥
4,&[nfeiWdj[dc[jc[[hZWd'&&fhe\[ii_ed[b[c[ha[d$ 4?d\e[dh[]_ijhWj_[0mmm$fhe#Wj#meha$X[
A_`ajkeeak_jdWWh:;X[khileehZ[lWacWd5 XdchigjXi"^ciZg^dg"iZX]c^Xh"hV[Zin
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schrijnwerker
49
samen bouwen met plastics 50.000 kunststof artikelen voor bouw & industrie: lichtkoepels - skylux dakramen - fakro en velux roofing - polygum epdm rubber - tridex isolatieplaten en onderdakfolies terrasplanken, gevelbekleding, raamprofielen - Deceuninck zoldertrappen
www.samenbouwenmetplastics.be [email protected] Oude Bosuilbaan 43 - 2100 Deurne tel. 03/326 75 70 - fax 03/326 26 99 Staatsbaan 4 e - 3210 Lubbeek tel. 016/62 09 01 - fax 016/62 00 10
Het internet opent deuren. Zeker voor de
schrijnwerkers.
P
R
O
J
E
C
T
E
N
Laat de projecten niet aan uw neus voorbijgaan. Zorg ervoor dat u morgen al aanwezig bent op de website waar iedereen zoekt naar de beste schrijnwerkers, interieurbouwers, producenten en leveranciers: www.wood-it.be. Wood-it.be: SRUWDDOYRRUGHYDNPHQVHQXLWGHKRXWVHFWRU EH]RHNHUVSHUPDDQG MDDUHUYDULQJLQGHKRXWVHFWRU JHHQFRPSXWHUNHQQLVQRGLJ
Gids van de houtsector in België *.H\HQODDQ%UXVVHO7HO)D[ LQIR#ZRRGLWEH*60www.wood-it.be
50
De Vlaamse Schrijnwerker O N O V E M B E R
2008
Technische infofiche machines
DEZE VRAGEN WERDEN SAMENGESTELD DOOR EEN COMMISSIE VAN SCHRIJNWERKERS VAN DE CONFEDERATIE BOUW - VLAAMSE SCHRIJNWERKERS.
CNC-bewerkingscenter HOLZTECH-INDUSTRIAL Type EVOLUTION
1.
Wat is het minimale en maximale werkveld? .........................................................................3200 mm x 1300 tot 6200 x 1600 mm
2.
Wat is de maximale werkhoogte? .........................................................................................................................................250 mm
3.
Is zagen mogelijk?.......................................................................................................................................................................... Ja
4.
Is de machine voorzien van een booreenheid?.............................................................................................................................. Ja
5.
Hoe is de werktafel uitgerust? .....................................‘SCHMALZ’ dwarsbalken met dubbele nullijn, vacuümcups en plaatlifters.
6.
Kan werkoppervlak in meerdere werkvelden ingedeeld worden?..................................................................... Ja, linker en rechter.
7.
Welke opspanningsmogelijkheid?....................................................................................................Vacuüm + optioneel rastertafel.
8.
Wat is de capaciteit van de vacuümpomp? ...............................................................................................132 m3, optioneel 250 m3
9.
Welk assenstelsel is voorzien?..........................................................................3 CNC gestuurde assen (X – Y – Z); C-as optioneel
10.
Is er een automatische gereedschapswisselaar?........................................................................................................................... Ja
11.
Welk opspansysteem voor het freesgereedschap? ............................................................................................ ISO30 of HSK-F63
12.
Wat is de maximale motorsterkte?........................................................................................................................ Freesmotor 10 pk
13.
Welk soort besturingssysteem is er aanwezig? ...............................................................Twin-Cam / OSAI op Windows XP basis.
14.
Heeft de elektrische kast een airco? .............................................................................................................................................. Ja
15.
Heeft de machine een automatische centrale smering? ................................................................................................................ Ja
16.
Is een degelijk onderhoudsschema bij de machine gevoegd? ..................................................................................................... Ja
17.
Is er een degelijke Nederlandstalige gebruiksaanwijzing aanwezig? ............................................................................................ Ja
18.
Wat zijn de specifieke veiligheidsvoorzieningen van deze machine?Hekwerk + veiligheidsmatten voor linker en rechter werkveld.
19.
Zijn er specifieke opleidingsvoorzieningen nodig voor de bediening van deze machine? ........................................................ Nee,
20.
Is er een degelijk afzuigsysteem aanwezig? ...............................................Ja, met afsluitkleppen, centrale aansluiting bovenaan.
21.
Wat is de kostprijs van deze machine? ...................................................................................................................... Op aanvraag.
........................................................................................................................... programmeringsopleiding tijdens inbedrijfsstelling.
.FFSJOGP %#4.BDIJOFT .BSLU )PVUIVMTU 5FM 'BY &NBJMJOGP!ECTNBDIJOFTCF XXXECTNBDIJOFTCF NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schrijnwerker
51
Technische infofiche machines
Wat is de minimale en de maximale schuurbreedte? .................................................................................................. 400-950 mm
2.
Wat is de minimale en de maximale werkstukhoogte? .................................................................................................... 3-160 mm
3.
Hoeveel bedraagt de maximum afneemdikte per bewerking? .....................................................................................Max. 0,6 mm
4.
Hoeveel aggregaten zijn beschikbaar? ....................................................................................................................................1 of 2
5.
Hoeveel glijdrukbalken heeft de machine? .............................................................................. Geen, de machine heeft drukrollen.
6.
Is de machine voorzien van een borstel unit? .......................................................................................................................... Optie
7.
Heeft de machine in- en uitvoertafels? ..................................................................................................................................... Optie
8.
Is de machine voorzien van een kalibreerwals? ............................................................................................................................. Ja
9.
Hoeveel schuurunits zijn er voorzien? ......................................................................................................................................1 of 2
10.
Wat is de schuurband lengte? ............................................................................................................................................1900 mm
11.
Is de machine voorzien van uitleessensoren om het oppervlak af te tasten? .......................................................................... Optie
12.
Kun deze machine uitgerust worden met een automatische werkstuk retour? .................................................................. Ja, optie
13.
Is de transportband voorzien van een vacuümzuigeenheid? ................................................................................................... Optie
14.
Wat is de maximale motorsterkte (in Kw)? Van de schuurunit? .......................................................................Max. 18 kW per unit.
15.
Wat is het vermogen van de transportband? ................................................................................................... 0,25 kW tot 0,55 kW
16.
Is de doorvoersnelheid traploos regelbaar? ............................................................................................................................. Optie
17.
Is er een degelijk afzuigsysteem aanwezig? ..... De machine is voorzien van een afzuigmond voor aansluiting op afzuigsysteem.
18.
Welk soort besturingssysteem is er aanwezig? ................................... Elektronisch pneumatisch schuurbandbesturingssysteem.
19.
Heeft de machine een automatische smering? .......................................................................................................................... Nee
20.
Is een degelijk onderhoudsschema bij de machine gevoegd? ..................................................................................................... Ja
21.
Is er een degelijke Nederlandstalige gebruiksaanwijzing aanwezig? ............................................................................................ Ja
22.
Wat zijn de specifieke veiligheidsvoorzieningen van deze machine? .......................................................De machine heeft alle voorzieningen voor het bedienend personeel volgens de CE-richtlijnen.
23.
Zijn er specifieke opleidingsvoorzieningen nodig voor de bediening van deze machine? ........................................... Neen, de machine is zeer gebruiksvriendelijk. Indien gewenst, kan wel een training worden voorzien.
24.
Zo ja, waar worden deze gegeven? In het bedrijf zelf of bij de fabrikant? ...................................................................In het bedrijf.
25.
Wat is de kostprijs van deze machine? ........................................................... Vanaf € 9.700 tot € 17.200 voor de basismachines.
Meer info: SMI-Roekens nv Hof ter Puttenlaan 55 1700 Dilbeek Tel.: 02-466.38.39 - Fax: 02-466.04.04 E-mail: [email protected] www.smi.be
52
De Vlaamse Schrijnwerker O N O V E M B E R
2008
1.
DEZE VRAGEN WERDEN SAMENGESTELD DOOR EEN COMMISSIE VAN SCHRIJNWERKERS VAN DE CONFEDERATIE BOUW - VLAAMSE SCHRIJNWERKERS.
Boere Sandonomic breedbandschuurmachine
PRECISIE SCHUURMACHINES
9 6 , 2 , 5 :
Tel. (02) 466 38 39
www.smi.be
Wij nemen niets luchtig op
Nous ne prenons rien à la légère
MEUBELFABRIEK THEUNS - Essen USINE DE MEUBLES THEUNS - Essen
t Industriële Stofafzuiging Dépoussiérage Industriel t Industriële Ventilatie Ventilation Industrielle t Plaatbewerking Tôlerie t Speciale constructies op maat Constructions spéciales sur mesure
Miniflat NV te Beverlo
Vernieuwde Website !
Industrieweg Noord 1 141 - 3660 Opglabbeek Tel. 089/85.55.21 Fax 089/85.42.21 &NBJMBG[VJHJOTUBMMBUJFT!MJNPDPJOEVTUSJFTCFtwww.limoco-industries.be
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schrijnwerker
53
Splinterinfo
meteen het signaal om het zonnescherm in te trekken.
Inbrekers buitenspel gezet
www.somfy.be
Abet Laminati pakt uit met ÆND!
stukken in dezelfde kleur van de ramen kunnen gelakt worden. Het systeem is ook verkrijgbaar in een akoestische versie, die zorgt dat u kunt ventileren zonder enige geluidshinder. www.renson.eu
Nieuwe locatie voor IBE bvba
Poortenfabrikant Harol heeft een mechanische beveiliging, die minstens drie minuten weerstand biedt bij inbraken, voor sectionale poorten op de markt gebracht. Dieven die na drie minuten niet binnengeraken, slaan meestal op de vlucht. De installatie van zo een inbraakveilige sectionale poort, is fiscaal aftrekbaar, met een maximum van € 170, op voorwaarde dat ze geplaatst wordt door een geregistreerde aannemer. www.harol.be
Nieuwe batterijmotor voor vouwgordijnen en plissés Raamdecoraties die automatisch open- en dichtgaan, brengen soms wat breekwerk voor de aansluiting op het elektriciteitsnet met zich mee. Met de WireFree Cord Lift, een gordijnmotor voor het automatiseren van plissés en vouwgordijnen, brengt SOMFY daar nu verandering in. De nieuwe motor werkt op 12V batterijen en maakt gebruik van SOMFY’s draadloze RTSbediening. www.somfy.be
Somfy innoveert in drie dimensies
Abet Laminati pakt uit met ÆND!, extra creatieve ontwerpen van Vittorio Simoni. Bij ÆND! loopt het einde van de plaat niet persé meer gelijk met de boord van de plaat, maar het kan zich op eender welke specifieke plaats bevinden. Met ÆND! is het mogelijk om het ‘einde’ een plaats in het decor te geven waardoor het niet langer samenvalt met de zaagsnede van de plaat. www.abet.be
Meubelbeslag IBE bvba nam zijn intrek in haar nieuwe stek. Je kunt hen vanaf heden vinden op het industrieterrein “Kleine Heide” in de Kolisstraat 6 te 3670 Meeuwen.
Energiezuinige totaaloplossing Het ventilatiesysteem SYSTEEM C+® is
ZOW 2009: Nieuwe ideeën en nieuwe markten Van 9 tot 12 februari 2009 vindt, in Bad Salzuflen (Duitsland), ZOW 2009 plaats. Dit is een grote beurs waarvoor al meer dan 400 meubelleveranciers ingetekend hebben om hun nieuwe producten te showen. Je kunt er moderne ideeën opdoen voor wat betreft design voor meubilair en interieur, architectuur en ontwerp, lichtgewicht en logistiek. www.zow.de
INVISTENT om discreet en natuurlijk te ventileren
gebaseerd op natuurlijke toevoer van verse lucht en afvoer van vervuilde lucht. Het is een gezond, gecontroleerd, continu en energiezuinig ventilatiesysteem, dat rekening houdt met jouw behoeftes. Deze toepassing werd herkend door het Vlaamse Energie-agentschap. www.renson.eu
Knauf opent de weg naar nog betere en flexibelere prestaties Uit een mengsel van Knauf gipspleister
Stormen en rukwinden zijn niet zo ideaal voor zonneschermen. Om beschadigingen te voorkomen, heeft Somfy een nieuwe betrouwbare windsensor ontwikkeld. Eolis 3D WireFree RTS detecteert zijdelingse, horizontale en verticale bewegingen. Wanneer een vooraf ingestelde windgrenswaarde overschreden wordt, geeft de sensor
54
De Vlaamse Schrijnwerker O N O V E M B E R
2008
INVISIVENT® is een thermisch onderbroken ventilatierooster dat toepasbaar is op alle raamtypes. Het systeem zorgt voor toevoer van verse en gezonde lucht zonder tocht. Zo worden een gezond en maximaal leefcomfort gecombineerd. Nieuw is dat alle ventilatieroosters nu met de eind-
Goldband XT met aanmaakwater ontstaat een romige consistentie. Dat mengsel kan gelijkmatig verspoten worden en is gemakkelijk af te reien. De XT-versie biedt de stukadoor meer flexibiliteit en verhoogt de rentabiliteit. Knauf Goldband XT hecht zich uitstekend en zorgt voor een perfecte afwerking. www.knauf.be
D?I7$ 7bilWac dm[ jk ^e[bi lWac dm[ j X[]h_`fj$ :W hec ^[X d m[ ]e[Z d_[kmi$ D_i Wd ij[b [ d h[ ai m W i Z h b ] [ c k W d p ^ me i j _ Y b [ P $ a p [ _ d Y ^ C b l [ _ e j\ + i h k c _ ^ Z [ ] Y i j e d c f b [ h c j Z W e a f i m [ h a i \[ _ Y d j e f ^ [ j j [ h _ d d W d ] [ W c e f Z [ X W d $ e A h j l e [ h j k Z X _ W [ ] h m_ [` ^ k f e aj $
$ J8;=H?@F>EKMA :
ce[_b `a^[j_i ec
` a^[j_i ec[ d
[ dfWhjd[hj[ l_dZ[
f Whjd[hj[ l_dZ[ Z_[km
Z _ [ k m c W d _ [ h l W d m [ h a d
c W d _ [ h l W d m [ h a d X[Zh_`\ile[hjk_][d le h
W [ b h a Y j _ l j [ b m_ d a i $ h a8 je $l [ d Z _p [ ^ d` W h Z [ c0 D_i Wd" ^[j X[Zh_`\i#
m $d_i Wd#bYl$X[
I>?<J UXki_d[
Splinterinfo
Kortingbon voor de aankoop van een energiezuinige koelkast
Nieuws van Isover
500.000 gezinnen met een laag inkomen kunnen bij hun netbeheerder een kortingbon aanvragen voor de aankoop van
kwalitatieve opleidingen tot heftruck-, hoogwerker-, reachtruck- en verreikerbestuurder. De praktijkgerichte trainingen worden gespreid over 2 à 3 dagen en gaan door in hun nieuwe centrum in Ware-
een koelkast met A+ of A++ label of een wasmachine met AAA-label. De kortingbon van € 150 wordt onmiddellijk aan de kassa verrekend. De kortingsbon werd ingevoerd door Vlaams Minister Hilde Crevits. www.energiesparen.be/zuinig_met_energie
Wiltec introduceert de nieuwe krachtpatser van Norton De nieuwe Norton H835 zorgt, door de agressieve, zelfslijpende schuurkorrel en de sterke binding van de korrel op de drager, samen met de speciale antivollooplaag, voor een zeer hoge standtijd. De H835 schuurschijven zijn geschikt voor gebruik op een roterende of planetaire schuurmachine. Ze zijn, door hun hoge levensduur, bestand tegen inscheuren en ze voorkomen het samenklonteren van stof. Het is een ideale schijf voor gebruik in de automobielbranche, metaalverwerkende industrie en jacht- en bootbouw. www.wiltec.nl - [email protected]
9 op 10 Vlaamse gemeenten actief met FSC-hout Op vlak van houtgebruik hebben al 9 op 10 Vlaamse steden en gemeenten duurzaam geëxploiteerd hout opgenomen in hun bestekken. Tevens doen ze ook al aan passieve sensibilisatie. Ook het gebruik van milieuverantwoord papier (recyclage en/of FSC) is al vrij goed ingeburgerd, toch wat de aankopen voor intern gebruik betreft. Op vlak van de aankoop van bedrukt papier (voorgedrukt papier en ander drukwerk) is de situatie echter nog merkbaar anders. Toch wordt hier op korte termijn een positieve evolutie verwacht. www.fsc.be
56
De Vlaamse Schrijnwerker O N O V E M B E R
Isover wil met twee nieuwe glaswolproducten de druk op milieu én huishoudbudget verlichten. De Isover Multimax 30 is een glaswolplaat voor spouwmuren en geventileerde gevelconstructies. Het vangt, met zijn soepelheid, oneffenheden op en dicht lekken/koudebruggen af. De Isover Comfortpanel 32 is een flexibele glaswolplaat met aan beide zijden een zacht comfortvlies. De glaswolplaat is geschikt voor zowel nieuwbouw als na-isolatie. In
hun eigen nieuwe kantoorgebouw in Kallo werden ook alvast energiezuinige producten gebruikt. www.isover.be
Draaideurautomaat BESAM SW 100 is staaltje intelligentie Automatische draaideuren nemen een minimale hoeveelheid ruimte in en zorgen voor een maximale doorgang. Dankzij het intelligente sluitsysteem van de BESAM SW 100 valt de automatische draaideur steeds volledig in het slot en beweegt ze de andere kant op wanneer ze door iets of iemand geblokkeerd wordt. De deuren zullen ook blijven functioneren wanneer de stroom uitvalt, dankzij het activeren van een batterij. www.besam.be
Intensieve opleidingen in nieuw TVHopleidingscentrum TVH biedt haar medewerkers en klanten
2008
gem. Ervaren trainers staan er klaar voor intensieve opleidingen met extra aandacht voor de noden van de klant. Zo kan er gewerkt worden met specifieke machines en voorzetapparatuur. www.tvh.com
Filler to Finish: de finishing touch
De gebruiksklare voegpasta Knauf F2F is soepele pasta, geschikt voor ‘de finishing touch’ van gipsplaatnaden. Het voegmiddel garandeert een buitengewoon glad eindresultaat en werkt alle kleine gebreken weg. Je kunt de voegpasta zowel handmatig als machinaal aanbrengen. De machinale plaatsing van Knauf F2F maakt het werk van de bouwvakker zo opvallend lichter. www.knauf.be
Accu maar liefst 2000 keer oplaadbaar DEWALT heeft nu ook de 14,4 Volt en 18 Volt Li-Ion Nano-technologie machines op de markt gebracht. De nieuwe machines zijn een aanvulling op de bestaande 14,4 Volt en 18 Volt systemen. Binnen deze systemen zijn machines en accu’s volledig uitwisselbaar. Hierdoor is de professionele gebruiker niet genoodzaakt om nieuwe machines aan te schaffen. Een ander groot voordeel van deze innovatieve Li-Ion Nano accutechnologie
Blyweert Aluminium heeft niet voor niets ‘exactly your profile’ als statement in zijn bedrijfsfilosofie ingeschreven. Onze werkwijze steunt op dynamiek en vakkundige de
kennis
modernste
van
aluminiumsystemen,
verwerkingstechnologieën
en logistieke processen. Door het belang dat we hechten aan een optimale samenwerking met de aluminiumconstructeurs werken
we
en
exact
op
verandabouwers, maat
van
iedere
klant en eindklant. www.blyweertaluminium.com
Raam- & deursystemen
Ve r a n d a d a k s y s t e m e n
Schuifdeursystemen
Gevelsystemen
Uw vakwerk ons lakwerk! Laat ons u verassen met een nieuw en origineel gamma effectlak.
Gespecialiseerd in lakwerk op mdf voor keukens, badkamers,....
Voor meer info contacteer : Atelier 2000 Piepelboomstraat 167 B - 3300 Tienen tel: 016/78.21.61 - fax: 016/78.21.33 [email protected]
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schrijnwerker
57
Splinterinfo
van DEWALT is dat de accu maar liefst tot 2000 keer oplaadbaar is.
Nieuwe extra brede schaafmachine van Waco
www.dewalt.be
De Widemat van Waco is een extreem zware machine, speciaal gebouwd voor het verwerken van grote secties. De Widemat is een vierasser die gemakkelijk verplaatsbaar is, waardoor de gereedschappen optimaal kunnen worden ingezet.
Festool bovenfrees OF 2200 heeft een krachtige aandrijving
Met de Widemat schaafmachine kunnen, door gebruik te maken van een zaagas ook
gevormde schijven van de VAC SYS gebruiken de kracht van vacuüm om het werkstuk veilig en betrouwbaar te spannen. De pomp is ruimtebesparend in een systainer ondergebracht, zodat u hem gemakkelijk kan transporteren. www.festool.be
Nieuwe producten Raimann
2200 Watt volstaat om zonder probleem door het hardste materiaal te frezen met de Festool bovenfrees OF2200. Hiermee verlegt de bovenfrees OF 2200 de grens op elk vlak. De elektronische motorregeling zet de 2200 Watt om in een indrukwekkende trekkracht. De 3-voudig gelagerde ankeras zorgt hierbij voor het trillingsvrije frezen. Nog een pluspunt is dat een ergonomische werkhouding bij het werken met zij- en geleideaanslag wordt mogelijk gemaakt. www.festool.be
Raimann, de referentie in langszagen en veelbladzagen, lanceert twee nieuwe producten. Eerst en vooral ontwikkelde WEINIG, in het gamma Raimann veelbladzagen, een hoogwaardige en uiterst efficiënte terugslagbeveiliging. Raimann past dit toe in haar gepatenteerde terugslagsysteem "Safety-Plus". Daarnaast stelt de firma ook haar EconoRip veelbladzaag voor, de veelbladzaag met manueel verstelbare zagen. www.smi.be
lamellen worden gezaagd. Verder behoren ook afronden en afschuinen tot de mogelijkheden. www.smi.be
Winnaars TROPHY 2008
Artis X6 geleverd op het Technisch Instituut Sint-Jansberg Maaseik
Würth nog zeker tot 2010 naast het voetbalveld Na de kwalificatieronden voor EURO 2008, zal Würth ook de voorrondes van de 53 Europese teams en Chinese team voor het wereldkampioenschap in 2010 begeleiden. De wereldwijde marktleider in bevestigingen montagematerialen zal via stadionborden aanwezig zijn op 187 kwalificatiewedstrijden voor het WK in Zuid-Afrika. www.wurth.be
VAC SYS: spannen zonder grenzen en sporen Met het vacuüm-spansysteem VAC SYS kunnen werkstukken in de toekomst in slechts één werkfase aan alle kanten worden bewerkt, zonder ze te herspannen. Dit kan vanaf het oppervlak tot aan de rand, met een draaibereik van 360° en een zwenkbereik van 90°. De speciaal
58
De Vlaamse Schrijnwerker O N O V E M B E R
2008
De firma’s Patrick Dezutter, Herman NV en DRG kaapten de eerste drie prijzen weg
Als eerste in de Benelux, nam het Technisch Instituut Sint-Jansberg de nieuwe CNC-machine Artis X6 in gebruik. De machine is 6 meter lang en uitgerust met automatische balkentafels. Om een antwoord te bieden op de steeds stijgende vraag naar goed opgeleide werkkrachten beschikt de school nu over één 3-assige en drie 5-assige CNC-machines. Het T.I. Sint-Jansberg is de grootste nijverheidsschool van Vlaanderen en het is bovendien het opleidingscentrum voor de firma Reichenbacher Hamuel.
in de wedstrijd TROPHY 2008, de wedstrijd voor de beste gipsplaat- en plafondplaatsers. De wedstrijd werd georganiseerd door de Jans-Wagener groep en bestond er uit om per team van twee, een gipsplaten- en een plafondplaatser, een structuur te monteren in een zo best mogelijke tijd. www.jans.be of www.wagener-materiaux.be
Sterke lamellenwanden Als trendsetter in natuurlijke ventilatiesystemen introduceert Duco een nieuw gamma aluminium lamellen voor het realiseren van lamellenwanden. De strakke
SNICKERS WORKWEAR VS “HET WEER”
Snickers Workwear introduceert de meest geavanceerde GORE-TEX® bedrijfskledingcollectie, ontworpen voor extreme prestaties en om het op te nemen tegen alle weersomstandigheden en zo maximaal werkcomfort te garanderen. Met onze nieuwe, 100% winddichte en ademende WINDSTOPPER® kleding bent u opgewassen tegen de wind en blijft u warm.
FIGHTING FOR BETTER WORKWEAR!
www.snickersworkwear.com
www.db-storage.be
MODULEVER
PRATIC
DRAAGARMREKKEN (LICHT) RAYONNAGES A BRAS PORTANTS (LEGERES)
LEGBORDREKKEN RAYONNAGES A TABLETTES
CANTILEVER
PALLETREKKEN PALETTIERS
DRAAGARMREKKEN RAYONNAGES A BRAS PORTANTS
enz ... etc ...
De Bruyn Magazijninrichting bvba Tel.+32(0)3 888 87 89 '
[email protected]
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schrijnwerker
59
Splinterinfo
Z-vorm van de lamel resulteert in een bijzonder fraai design, dat zeer eenvoudig en snel te monteren valt. DucoWall ‘Solid’ lamellenwandsystemen kunnen worden geplaatst tegen een bestaande constructie of als losstaande, niet-dragende constructie. Ze kunnen als intensief ventilatiesysteem gebruikt worden of als functioneel en architecturaal façadesysteem.
poort op de markt. Doordat deze poort langszij openschuift, vormt hij een prima alternatief voor klassieke sectionale poorten met een loopdeur. Handig dus voor wie snel met de fiets naar binnen wil – een segment van de poort openschuiven volstaat – of voor wie de garagedeur als
www.duco.eu
inkom gebruikt. Andere grote voordeel is dat deze laterale poort in de breedte geen beperking kent.
PEFC-hout op Schrijnwerkerswedstrijd De Gouden Schaaf
NIEUWER: PATiO, overkapping tegen te veel zon, regen en wind
Het hout dat gebruikt werd op de schrijnwerkerwedstrijd 'De Gouden Schaaf
Met de nieuwe PATiO brengt Harol een overkapping op de markt die beschermt
2008' was Europees beukenhout met het PEFC-label. Op deze manier probeerden de beroepsfederaties "Confederatie Bouw - Vlaamse Schrijnwerkers" en de "Fédéra-
tegen te veel zon, regen en wind. PATiOTECNIC is dé oplossing voor wie een flexibele overkapping zoekt met weinig onderhoud. Dit innovatieve systeem
tion Wallonne des Menuisiers Belges" de toekomstige schrijnwerkers al optimaal te sensibileren om hout uit duurzaam beheerde bossen te gebruiken.
met speciaal ontwikkelde, waterdichte doeken is af te sluiten in een handomdraai. PATiO-ALU is een pergolastructuur in aluminium en inox met ingebouwd vouwdak. Eigenlijk de PATiO-TECNIC als basis met aluminium voetpalen. PATiOWOOD combineert moderne techniek met de natuurlijke uitstraling van hout, meer bepaald gedrenkte, gelamineerde Noorse den. De PATiO-TECNIC als basis met houten dragers en voetpalen, en op die manier mogelijk ook volledig zelfdragend.
Brandveiligheid zonder kunstgrepen
sectorgenoot, Beaufort Secure Design Ltd, overgenomen. Via Beaufort versterkt Blyweert Aluminium zijn aanwezigheid op de Europese markt. Deze samenwerking zal vrijwel onmiddellijk positieve gevolgen hebben. De strategie van Blyweert Aluminium is erop gericht om binnen enkele jaren duidelijk aanwezig te zijn op de Europese markt en dit met vernieuwende systemen met een uitstekende kwaliteit. www.Blyweertaluminium.com
Uniwarm Toiletmodule Praktisch en behaaglijk: toiletverwarming Uniwarm, groothandel in de verwarmingsbranche, ontwikkelde een bijzonder praktische oplossing voor toiletverwarming, met behulp van de Fermacell Gipsvezelplaat. De Uniwarm Toiletmodule vormt de ideale oplossing om toiletruimtes te verwarmen. De verwarming wordt geïntegreerd in de af bouwplaat voor het inbouwreservoir. Deze 18 mm dikke Fermacell Gispvezelplaat wordt fabrieksmatig voorzien van kernleidingen in aluminium, die snel reageren op een koel- of warmtevraag, waardoor het zorgt voor een goede, gespreide warmeafgifte.
S.M.I.-Roekens nieuwe agent S+S voor België
NIEUW: hypermoderne kastvormen, ultragrote en windvaste screens Harol voerde veel vernieuwingen in
Brandveiligheid van bouwmaterialen wordt door de verschillende producenten op diverse manieren gecommuniceerd en onderbouwd. In de brochure ‘Rockwool rotswol: Brandveiligheid zonder kunstgrepen’ maakt Rockwool een eind aan alle onduidelijkheid door de feiten op een rij te zetten. Brandveiligheid is immers van levensbelang en verdient de hoogste prioriteit. Rockwool rotswol is onbrandbaar en valt in de hoogste Europese brandklasse. Rockwool rotswol draagt nauwelijks bij aan rookontwikkeling en veroorzaakt geen
kastvorm met één afgeronde zijde aangevuld met een volledig vierkante versie. Ook nieuw binnen het Harol-gamma is het windvaste screen met een innovatief spansysteem in de geleider, dat het doek over de hele hoogte op zijn plaats houdt. Op die manier maakt het windvaste en insectwerende screen definitief komaf met wapperende doeken, bewegende onderlatten of hinderlijk zonlicht dat zo langs het
smeltende druppels. www.rockwool.be
screen komt. www.harol.be
Nieuwigheden Harol
Blyweert Aluminium neemt Brits bedrijf over
NIEUWST: laterale sectionale poort SP950 Met de gloednieuwe SP950 breidt Harol zijn gamma van residentiële poorten uit én brengt het zijn eerste laterale sectionale
60
binnen het screensegment: van nieuwe kastvormen en montagetechnieken tot ultragrote en windvaste screens. In het gamma verticale zonwering – van 3 naar 8 modellen uitgebreid – is de bestaande
De Vlaamse Schrijnwerker O N O V E M B E R
2008
Blyweert Aluminium, gevestigd te Hamme heeft op 25 september 2008 haar Britse
De firma S+S stelde S.M.I.-Roekens als agent voor België aan. U kunt voortaan bij S.M.I.-Roekens terecht voor alle gewenste informatie en consulting over de S+S persen en oplossingen. Het S+S machinegamma dekt het hele spectrum van manuele en automatische persen en biedt zodoende oplossingen voor de talloze toepassingen. Een groot assortiment persen en specifieke opties laten toe de ideale pers samen te stellen voor elk soort bedrijf. www.s-s-pressen.de
Buzon Pedestal International sa.nv Z.I. Hauts Sarts, Prolongement Abbaye 134 B—4040 Herstal - Belgium tel : +32 42483983 - Fax +32 42648238 Email : [email protected] - http://www.buzon.eu
Tegeldrager Buzon DPH
®
regelbaar van 17 tot 620 mm
hellingscorrector van 0 tot 5 %
PH5
HQHU]LMQ GLHYDQ )HGHUDOH 9HU]HNHULQJ
(U]LMQJHZRQH ERXZ YHU]HNHULQJHQ
De
verzekeraar
die
alles
met
u
deelt,
)HGHUDOH9HU]HNHULQJ ZHUGPHHUGDQ MDDUJHOHGHQRSJHULFKW GRRUERXZRQGHUQHPHUV 'HVHFWRULVQRJVWHHGV YHUWHJHQZRRUGLJGLQKHW EHVWXXUYDQGH PDDWVFKDSSLM:HZHUNHQ UHHGVODQJQDXZVDPHQ PHWGHEHURHSV RUJDQLVDWLHVYDQGH ERXZVHFWRU=RGRHQGH ]LMQZHSHUIHFWRSGH KRRJWHYDQGHULVLFR·VGLH XDOVVFKULMQZHUNHUORRSW RPX]RGHEHVWH EHVFKHUPLQJWHELHGHQ %RYHQGLHQGHOHQZLMHON MDDURQ]HZLQVWPHWX zelfs
zijn
winst
Meer dan 1800 pagina’s Häfele bouw - en projectbeslag !
Häfele Belgium N.V. Lindestraat 13 A/PB 37, 9240 Zele
"(
32
www.hafele.be
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schrijnwerker
61
Diversen
Wij heten de nieuwe leden van onze federatie welkom
62
Adverteerdersregister
C.V.
Antwerps Parket Service
2940
B.V.B.A.
Kasten Block
2950
KAPELLEN
De Hr
Van Hollenberghe Jimmy
2960
BRECHT
B.V.B.A.
Orbegit
9910
KNESSELARE
De Hr
Den Hert Kristof
9750
OUWEGEM
De Hr
Dekoninck Charles
3000
LEUVEN
De Hr
Slembrouck Ronny
8620
NIEUWPOORT
De Hr
Denys Peter
8650
HOUTHULST
B.V.B.A.
N.D.W.
1830
MACHELEN (BT.)
B.V.B.A.
Louage Houtconstructies
9860
OOSTERZELE
WZRL
Rutten Koen & Rutten Yves
3721
VLIERMAALROOT
De Hr
Persoon Ronny
8800
ROESELARE
B.V.B.A.
Schrijnwerkerij Gevers Davy
2360
OUD-TURNHOUT
B.V.B.A.
Bf Construct
3290
DIEST
De Hr
Van Molle Tom
2070
BURCHT
B.V.B.A.
De Raamexpert
2000
ANTWERPEN 1
E.B.V.B.A.
Omni Wood
3350
LINTER
De Hr
Costers Willem
3150
WESPELAAR
B.V.B.A.
Plafondlux
9160
EKSAARDE
B.V.B.A.
Liebrand
8830
HOOGLEDE
B.V.B.A.
Db.Works
3052
BLANDEN
B.V.B.A.
Martens Marc
9800
VINKT
B.V.B.A.
S.T.A.
2480
DESSEL
B.V.B.A.
Dpn Interieurafwerking
9300
AALST
B.V.B.A.
Wood Exterieur
8930
MENEN
B.V.B.A.
Ab Renovatie
3404
ATTENHOVEN
B.V.B.A.
Bart Cornu Design
9220
HAMME
B.V.B.A.
De Bont Marc
3150
WESPELAAR
De Hr
Vandendries Johan
3630
MAASMECHELEN
C.V.B.A.
Yves Hoefs
9200
DENDERMONDE
B.V.B.A.
Schrijnwerkerij Wens
2390
WESTMALLE
B.V.B.A.
Luks
2060
ANTWERPEN
De Hr
Somers Glenn
2390
OOSTMALLE
De Hr
Van Loon Wim
2910
ESSEN
De Hr
Dyckmans Albertinus
2240
ZANDHOVEN
De Hr
Heyrman Kevin
9190
STEKENE
B.V.B.A.
DK Renovatie
3040
SINT-AGATHA-RODE
B.V.B.A.
Atelier de Kerf
1731
ZELLIK
De Hr
Vuegen Dominic
9060
ZELZATE
De Hr
Janssens Kristof
8470
GISTEL
De Hr
Verstrepen David
3380
GLABBEEK
N.V.
Schrijnwerkerij Servaege
8530
HARELBEKE
B.V.B.A.
Deuren-En Trappenhuis Goed Idee
9900
EEKLO
De Hr
Vissers Tom
2400
MOL
De Hr
Van Criekingen Tommy
3390
TIELT (BT.)
N.V.
Raemdonck Pvc Ramen
9240
ZELE
De Hr
Vander Haeghen Steven
9700
EDELARE
De Hr
Dekeyzer David
1910
KAMPENHOUT
De Hr
De Bruycker Kristof
9550
HERZELE
V.O.F.
De Coene - Vernaeve Interieurbouw
9860
OOSTERZELE
B.V.B.A.
Adriaens
1770
LIEDEKERKE
De Hr
De Smet Mario
9630
MUNKZWALM
B.V.B.A.
Jacobs Dieter
3272
MESSELBROEK
B.V.B.A.
Van De Keere Projects
9930
ZOMERGEM
De Hr
Boven Bert
3381
KAPELLEN (BT.)
De Hr
Heynderickx Olivier
1742
SINT-KATHERINA-LOMBEEK
B.V.B.A.
De Meersman & Zonen
9280
WIEZE
B.V.B.A
AD-Parquet
3472
KERSBEEK-MISKOM
De Vlaamse Schrijnwerker O N O V E M B E R
2008
HOEVENEN
Afinco pag. 33 AGC Flat Glass pag. 55 Alvaket pag. 49 Atelier 2000 pag. 57 Blyweert pag. 57 Breen pag. 39 Buzon Pedestal International pag. 61 Cras pag. 41 DB&S Machines & Foils pag. 50 De Bruyn Magazijninrichting pag. 59 Demeester pag. 15 Deta Machines pag. 53 Detris pag. 21 Dewalt pag. 25 Eeckhout Vereecke pag. 63 Federale Verzekering pag. 61 Haco Trading pag. 22 Häfele pag. 61 Halwema pag. 64 Hendrichs West pag. 26 Holz Her pag. 19 Isover pag. 35 Knauf pag. 43 Lecot metaalwaren pag. 39 Limoco Industries pag. 53 Lismont pag. 4 Mirodan Bouwglas pag. 2 Nissan pag. 29 Peeters Jef pag. 7 Philips Constant pag. 21 Rockwool pag. 12 SMI pag. 7, 33, 53 Snickers pag. 59 Timmerman pag. 45 Van Belle pag. 11 Vancanneyt pag. 49 Van Wauwe pag. 50 Veka pag. 11 Wanzeele pag. 21 Weinig pag. 9 Wood-it.be pag. 50
Wenst u ook te adverteren? contacteer Inge De Ridder op 053/80 87 47 Uw bedrijf stelt iets te koop? U zoekt iets? 4UVVSPGGBYVXHFHFWFOTUFSVH 8JK[PSHFOWPPSEFSFTU &nOBESFT $POGFEFSBUJF#PVX7MBBNTF4DISJKOXFSLFST -PNCBSETUSBBU #SVTTFM GBY LPFOEFHFMEFS!DPOGFEFSBUJFCPVXCF
serie 3000 70mm
Specialiteit:
schuiframen en hefschuiframen ramen en deuren in kunststof. stipte levering t vlotte service t levering op de werkplaats of werf t
ONZE NIEUWE LOCATIE !
Eeckhout-Vereecke bvba Abdijstraat 5 - 8792 DESSELGEM Tel. 056/728 337 - Fax 056/700 309 E-mail [email protected] - www.eeckhout-vereecke.be