De Vlaamse. chrijnwerker

Schrijnwerker De Vlaamse

75

6j\jhijh'%%-™9g^ZbVVcYZa^_`hkV`WaVYkVcYZ8dc[ZYZgVi^Z7djl"KaVVbhZHX]g^_clZg`Zghkol#™AdbWVgYhigVVi()")'™&%%%7gjhhZa™V[\^[iZ`Vciddg<:CIM

West-Vlaamse Houtproef - Laureaten gehuldigd 15 Vlaamse kandidaten voor nationale schrijnwerkerswedstrijd Nieuwe TV "Plaatsing brandwerende deuren" is uit Plaatsing van brandwerende binnenwanden CE-markering ramen en deuren: 700 schrijnwerkers tonen interesse in gezamenlijke aanpak Glasnorm verklaard naar verschillende raamtypes Confederatie Bouw biedt vele ledenvoordelen Agenda: dag van het dak op 19 september 2008

www.bouwmagazines.be

AGC Mirodan Bouwglas NV :: Handel :: Productie :: Bewerken en plaatsen van beglazing voor bouw- en interieurtoepassingen

:: Vitrines :: Inbraakwerend glas :: Kogelwerend glas

:: Profilit :: Reglit :: Pyrobel

:: Glazen deuren :: Interieurbeglazing :: Vloerbeglazing

PROFILIT :: De Schelp (Wevelgem)

STRUCTURA :: Zebrastraat (Gent)

GLAZEN DEUREN :: BMW (Lochristi)

DUBBELE BEGLAZING :: Omega Pharma (Nazareth)

:: Gerechtsgebouw (Gent) :: Modular Lighting Instruments (Roeselare) :: Decathlon (Kortrijk) :: Hippodroom (Kuurne) :: VPK Packaging (Erembodegem) :: Katho (Kortrijk)

Izegemsestraat 375 PB20 B-8501 Heule-Kortrijk Tel. 056/36.58.80 Fax 056/37.16.76 www.mirodanbouwglas.be [email protected]flatglass.com

www.visualcom.be

:: Isolerend glas :: Gehard glas :: Gelaagd glas

Voorwoord van Rudi Carmeliet

Cijfers, statistieken en prognoses zijn beslist niet ons uitverkoren leesvoer voor de zomer. In de winter ziet een taartgrafiek er wel smakelijk uit, vooral indien een grote spie in chocoladekleur wordt gezet. Misschien kunnen wij ons nu maar beter behelpen met een groot cocktailglas waarin de verschillend gekleurde drankjes gegoten zijn, nog onvermengd, net voor de ijsblokjes er worden ingegooid.

Mooie beelden zijn dat, maar zij veranderen niets aan de harde waarheid die Fedustria (Federatie van textiel, hout- en meubelnijverheid) ons voorhoudt. Zij stelt dat de helft van de wereldhoutproductie gewoon verbrand wordt. In ontwikkelingslanden gaat 90 % in de vlammen op; in de geïndustrialiseerde landen wordt slechts 15 % in kachel of haard opgestookt, maar door de toenemende vraag naar alternatieve energie wordt hout in de EU nu al voor 42 % gebruikt voor energieproductie, en tegen

Rudi Carmeliet

2020 zou dit 60 % moeten zijn, “dankzij” overheidshulp. Het houttekort van 42 miljoen m³ dat Europa momenteel kent zou tegen 2020 aanzwellen tot bijna het tienvoud!

De productie van biobrandstof uit maïs en koolzaad leek het ei van Columbus. Maar die gewassen moeten daartoe zo grootschalig geteeld worden dat voor een flink stuk de beschikbare landbouwgronden niet meer kunnen gebruikt worden voor hun uiteindelijk doel: de wereld voeden. De rijke landen zullen brandstof hebben, de ontwikkelingslanden honger. Om dat te vermijden zijn veler ogen weer gericht op hout, maar dat heeft enkele perverse effecten. Niet alleen is hout als brandstof ecologisch oninteressant wegens zijn CO2-uitstoot, maar een vermenigvuldiging van het houtverbruik zou een prijsopbod veroorzaken tussen de houtindustrie en de energiesector. Aangezien de houtverwerking door middel van een flinke tewerkstelling duurzame producten op de markt brengt moet zij beslist gevrijwaard blijven. Fedustria stelt daarom dat hout pas zou mogen verbrand worden voor zover het niet meer bruikbaar is als grondstof voor bouwelementen, meubelen en

De helft van de wereldhoutproductie wordt verbrand

gebruiksvoorwerpen.

Eén conclusie dringt zich hier duidelijk op: er zou meer werk moeten gemaakt worden van echt hernieuwbare energie, in plaats van “groene stroom” te verkopen waarvoor onze grondstoffen worden geofferd aan een tempo dat niet te volgen is, zo min door onze eigen Europese houtproductie als door de invoer.

Rudi Carmeliet VOORZITTER CONFEDERATIE BOUW - VLAAMSE SCHRIJNWERKERS V.Z.W.

COLOFON Confederatie Bouw Vlaamse Schrijnwerkers vzw Lombardstraat 34-42, 1000 Brussel Tel.: 02/545 57 05 Fax: 02/545 58 59 www.vlaamseschrijnwerkers.be btw be 438.617.271 Verantwoordelijke uitgever Sylveer De Dobbelaere Knokseweg 2 - 9910 Knesselare

Commissie van het Vakblad V OORZITTER : Sylveer De Dobbelaere O NDERVOORZITTER : Yves De Keyser D IRECTEUR : Filip Coveliers L EDEN : Maurice Pille, Rudi Carmeliet, Willy Simoens Administratie en redactie Eindredactie : Filip Coveliers Redactie : Koen De Gelder Tel.: 02/545 57 05 Fax: 02/545 58 59 fi[email protected]

Advertentieverantwoordelijke Inge De Ridder Tel.: 053/80 87 47 Fax: 053/80 87 48 [email protected] Realisatie Little BIG Band Henri Farmanstraat 40 - 9000 Gent Tel.: 09/269 90 00 Fax: 09/269 90 08 [email protected]

Coverbeeld Jo De Rammelaere ©

LID VAN DE UNIE VAN UITGEVERS VAN DE PERIODIEKE PERS

Drukwerk Drukkerij Geers, Oostakker

AUGUSTUS 2008 O

De Vlaamse Schrijnwerker

3

- Vagevuurstraat 49 - 8510 Marke - Tel. 056 22 55 69 - Fax 056 22 10 69 - [email protected] - www.demeester-jenh.be -

Inhoud

3

Voorwoord door Rudi Carmeliet

Houtsoort van de maand 6 Moabi 8 Gemeenten mogen FCS voorschrijven School en industrie 9 West-Vlaamse Houtproef 2008 – Laureaten gehuldigd 12 15 Vlaamse kandidaten voor “De Gouden schaaf”

9

Verzekeringen 14 Hulp voor zwaargewonden bij arbeidsongevallen CE-markering 16 CE-markering ramen en deuren: 700 schrijnwerkers tonen interesse in gezamenlijke aanpak 17 Inschrijving gezamelijke aanpak

21

26

Brandbeveiliging 18 Nieuwe TV “Plaatsing van brandwerende deuren” Mobiliteit 19 Verplaatsingsvergoedingen in de bouwsector Vakkennis 21 Houten gevelbekleding: houtsoorten en plaatsing Verenigingsnieuws Dé Parketplaatsers 26 De Belgische parketsector doorgelicht

40

Glasnorm 30 Norm praktisch verklaard naar de verschillende raamtypes 34 Wat met werken die afwijken van de nieuwe glasnorm? Werking van de Confederatie Bouw 37 Europa maakt 6% BTW mogelijke voor nieuwbouw Gratis berekeningstool voor berekening U-waarde raam 38 Interessante tarieven voor de aanmaak van uw website 40 10 % op de ophaling van oude ramen en deuren Vereniging Bewap 42 Geslaagde reeks infosessies ‘Nieuwe normen voor binnenafwerking'

42 44

Vakkennis 44 Het plaatsen van brandwerende binnenwanden Ontmoetingsdag voor de dakensector 48 Eerste Dag van het Dak op vrijdag 19 september Brandbeveiling 50 Cursus erkend plaatser brandwerende deuren Machines 53 Wij plaatsen 2 machines in de kijker

53

Splinterinfo 56 Leuke weetjes uit de sector 62

Diversen Nieuwe leden van onze federatie Adverteerdersregister

56

AUGUSTUS 2008 O

De Vlaamse Schrijnwerker

5

Houtsoort van de maand

Moabi Een mooie, bruinachtige roze tot donkerrode hardhoutsoort met fijne nerf Moabi is een mooie, bruinachtige roze tot donkerrode hardhout-

KRIMP:

soort met fijne nerf. Ze is zeer duurzaam (duurzaamheidsklasse I) en beschikt over uitstekende mechanische eigenschappen. Bijgevolg

relatieve luchtvochtigheid r.v.%

90-60

60-30

is deze houtsoort zeer gezocht voor schrijnwerk, zowel voor binnen

radiaal %

1,1

0,8

tangentiaal %

1,9

0,9

gering

matig

groot

<1,5

1,5 - 2,8

> 2,8

als buiten.

werken

Buiten 90-60

3,0

Binnen 60-30

1,7

N AAM G E VIN G : Moabi is de commerciële naam voor de botanische soort Baillonella toxisperma Pierre, behorend tot de familie der Sapotaceae.

H ERKO MS T : Moabi komt voor in West- en Midden-Afrika, met name in Congo, Congo-Brazzaville, Gabon, Kameroen en Guinee.

B OOMB E S C H RIJ VIN G : De boomhoogte bedraagt 30 tot 50 meter. De stam is over het algemeen recht en cilindrisch, zonder wortelaanzet, takvrij tot een hoogte van 25-30 meter en heeft een diameter van 60 tot 150 cm. Uitzonderlijk kan de stamdiameter tot 3 meter bedragen. De schors is donkerbruin, diep in de lengte gegroefd, tot 4 à 5 cm dik en dikwijls loszittend. Collstrop Home ©

H O U T B E S C H R I J V I N G : Het kernhout is bruinachtig roze tot donker bruinrood. Het spinthout is rozegrijs en 4 tot 6 cm breed.

VO LU M I EKE

6

MASSA:

van 700 tot 900 kg/m³ bij 15% vochtge-

N ERF : De nerf is fijn.

halte, gemiddeld 850 kg/m³

D RA A D : De draad is soms gegolfd. Moabi heeft over het alge-

K WA LI T EI T EN : In België wordt enkel de topkwaliteit FAS (First

meen een gelijkmatige structuur. De tekening is soms lichtjes

and Second), altijd hart- en spintvrij en nagenoeg steeds vol-

gestreept en gemoireerd.

ledig vrij van fouten, ingevoerd.

D UURZ A A MH E ID : Het kernhout van moabi bevindt zich in

F YSISCHE

natuurlijke duurzaamheidsklasse I. Het spinthout is niet duur-

passing, naar het juiste evenwichtsvochtgehalte gedroogd,

zaam (klasse V).

gedraagt moabi zich stabiel.

De Vlaamse Schrijnwerker

O AUGUSTUS 2008

EI G EN S C H A P P EN :

Eenmaal, in functie van de toe-

Camba ©

D ROG E N : Het drogen gaat zeer langzaam, doch met weinig kwaliteitsverlies. Inwendige spanningen zijn weinig belangrijk.

B E WE RKIN G : Moabi bevat kiezel, wat een afstompende werking heeft op de snijgereedschappen. Een goede stofafzuiging is belangrijk vanwege het irriterende stof. Voorboren is noodzakelijk.

O P P E R VL A KA F WE RKING : De afwerking verloopt goed, zowel met solventhoudende als watergedragen afwerkingssystemen.

T OEP A S S IN G E N : Moabi is geschikt voor buiten- en binnenschrijnwerk: ramen, deuren, luiken, gevelbekledingen, plankenvloer en parket, trappen, meubels, fineer (zowel snij- als schilfineer), draai- en beeldhouwwerk.

Camba ©

Bronnen en info: Belgian Woodforum (www.hout.be)

Houtsoort van de maand

Gemeenten mogen FSC voorschrijven Gemeenten mogen bij aanbestedingen eisen dat hout met een

worden vastgesteld dat FSC-hout is toegepast. We verwachten

FSC-label gebruikt wordt en dat een aannemer FSC-gecertificeerd

dat met deze uitspraak certificering van aannemers een grote

is. Dat heeft de voorzieningenrechter in Den Haag bepaald in een

vlucht zal nemen. En de rechter heeft echt gelijk: FSC-certificering is voor bedrijven eenvoudig en snel te behalen”.

kort geding dat tegen de gemeente Boskoop was aangespannen.

Ook in België vragen steeds meer overheden hout met het De Nederlandse gemeente Boskoop schrijft reeds systematisch

FSC-label voor de uitvoering van hun projecten. Bart Holvoet,

hout met het FSC-label voor in haar projecten. Hierbij geeft de

directeur FSC België: “Ook bij ons hoor je af en toe wel een

gemeente ook de voorkeur aan bedrijven met een FSC Chain

ontevreden aannemer. Enerzijds wordt vaak aangehaald dat het

of Custody certificaat. Een ontevreden en niet-gecertificeerde

gezochte FSC-hout niet te vinden is, wat slechts in uitzonderlijke

aannemer vond de gemeentelijke eis van FSC-certificering in

gevallen nog klopt, daar zowel het aanbod als de beschikbaar-

geen verhouding staan tot de relatief kleine hoeveelheid hout

heid steeds ruimer wordt. Anderzijds gebeurt het ook dat be-

die in het project ‘Reconstructie Voshol’ moet worden toege-

drijven weigerachtig staan tegen het behalen van hun eigen FSC

past. Hierop bracht de aannemer de zaak voor de rechtbank. De

COC certificaat, terwijl dit echt niet zo onhaalbaar is als beweerd

rechter gaf de gemeente echter gelijk en oordeelde dat het “voor

wordt.”

bouwbedrijven betrekkelijk eenvoudig en weinig bezwaarlijk is

Het belang van FSC COC certificering tot en met de uitvoerder

om het vereiste FSC-certificaat te verkrijgen”. Ook het argument

van de werken wordt voor meer en meer overheden duidelijk.

van de aannemer dat het uitsluitend voorschrijven van FSC, en

Niet zelden duiken er problemen op, vaak als de werken al ver

niet bijvoorbeeld een gelijkwaardig alternatief, niet kan, vond

gevorderd zijn, wanneer men ontdekt dat de gevraagde garanties voor FSC-hout niet geleverd kunnen worden. Uiteraard is dit ook

geen steun bij de rechter.

een risico voor de uitvoerder, daar hiermee de besteksvereisten Sandra Mulder, directeur van FSC Nederland: “Deze uitspraak

geschonden kunnen zijn. De beste oplossing om problemen te

is een steun in de rug van Boskoop en al die andere gemeenten

vermijden, is werken met een FSC gecertificeerde firma.

die beleid voeren om zoveel mogelijk FSC-hout toe te passen. Pas Bron: Fair-timber - www.fair-timber.be

wanneer ook de aannemer gecertificeerd is, kan met zekerheid

Houten buitenschrijnwerk in de meest gangbare houtsoorten, alle groottes en vormen, onbehandeld of geschilderd in onze werkplaatsen, op maat gemaakt voor de zelfstandige schrijnwerker !

De troeven voor de zelfstandige schrijnwerker NIEUW VANAF MEI 2008 Å Hout-alu raam Å Passiefraam Å Economisch en ecologisch raam uit samengesteld Europees naaldhout

Å Å Å Å Å Å Å Å Å Å Å Å Å Å

Afinco is dé partner van de zelfstandige schrijnwerker Afinco NV

Toemaattragel 1 - 9000 Gent - T.: 09/240.01.86 - F.: 09/240.01.89 - afinco@afinco-nv.be

8

De Vlaamse Schrijnwerker

O AUGU

School en industrie

West-Vlaamse Houtproef 2008 Laureaten gehuldigd... De Confederatie Bouw West-Vlaanderen, afdeling Schrijn-

kening van het werkstuk en anderzijds de eigenlijke vervaar-

werk organiseert al sinds 2001 een provinciale wedstrijd

diging van het werkstuk. Het doel van de proef is in de eerste

voor de leerlingen uit het vierde jaar secundair onderwijs

plaats de handvaardigheid van de leerlingen te testen en dit

(TSO, BSO en BUSO) in de afdelingen

in een gemengde oefening, machinaal

hout van de West-Vlaamse scholen. De

(uiteraard met de machines die door

West-Vlaamse Houtproef is een wedstrijd waarbij techniek en vakkennis centraal staat! Elke leerling heeft de opdracht om een werkstuk te maken

de leerlingen reeds mogen gebruikt

Een wedstrijd waarbij techniek en vakkennis centraal staat

worden) en manueel. Vooral aan de verbindingen die met de hand moesten uitgevoerd worden, werd bijzondere

in massief hout, dit jaar was dit een

aandacht besteed.

bijzettafeltje. Dit schooljaar hebben 17 West-Vlaamse scholen deelgenomen aan de houtproef, met in totaal 235 leerlingen. Op 23 en 24

Werkstuk Afdeling TSO

april 2008 hebben zij elk hun vakkennis bewezen bij het opmaken van de tekening en het manueel vervaardigen van het opgelegde werkstuk. Op vrijdag 30 mei werden de laureaten van de Houtproef 2008 bekend gemaakt tijdens de officiële prijsuitreiking in de Stadsschouwburg van Ieper. De voorzitter van het Inrichtend comité, de heer Gilbert Waelkens, toonde zich tijdens de prijsuitreiking een tevreden man: “De proef was dit jaar terug een schot in de roos, op het eerste zicht misschien niet zo moeilijk als vorig jaar maar toch van die aard dat hij de handvaardigheid van de leerling naar voor bracht. De resultaten waren zeer voortreffelijk en de juryleden hadden het dan ook niet makkelijk om de punten te verdelen.”

Werkstuk Afdeling BSO De West-Vlaamse Houtproef is een mooi voorbeeld van samenwerking tussen de bouwsector en het onderwijs, met als doel het beroep van timmer- en schrijnwerker te promoten. De deelnemende scholen worden trouwens volledig ondersteund door het Inrichtend Comité, waarbij het nodige hout gratis geleverd wordt aan de school. Sinds de opleidingen schrijnwerkerij en meubelmakerij bij elkaar gevoegd werden, is het echter niet zo makkelijk om een gepaste proef uit te schrijven. De ene leerling voelt meer voor de richting schrijnwerkerij en de andere voor de richting meubel en interieur. Het is dan ook niet zo eenvoudig om die twee verschillende leerlingen te beoordelen op een en dezelfde proef. Een vakjury beoordeelt het werk van de leerlingen op twee domeinen: enerzijds de opmaak van een detail-uitvoeringste-

AUGUSTUS 2008 O

De Vlaamse Schrijnwerker

9

School en industrie

Werkstuk Afdeling USO

schermen van de Houtproef, niet enkel van het werk dat de leerlingen in de school zelf geleverd hebben, maar ook van de nauwkeurige beoordeling van de werkstukken door de vakjury. De fotoreportage bleek een mooi initiatief van de organisatoren. Alle leerlingen die 75 % behaalden, werden verwacht op deze hulde en ontvingen een getuigschrift. Vervolgens was het de tijd voor de bekendmaking van de laureaten. Eerst werden een aantal verdienstelijke leerlingen in de prijzen gezet. Zij ontvingen een nuttige gereedschapsbak. Hierna werden de laureaten bekroond met machines (boormachines, boorhamer, af kortzaag, ...). De laureaten zullen hun kennis dus zeker en vast verder kunnen waarmaken met hun eigen gereedschap. En dit zijn dan de eindwinnaars van deze editie van de WestVlaamse Houtproef: - voor de afdeling BUSO:

Hij deed ook een oproep aan de leerlingen om hun vakkennis

Huyghebaert Devay uit Wingene, hij ontving een slijpmachine

ten volle te benutten en verder bij te schaven, zodat zij binnen

- voor de afdeling BSO:

een aantal jaren in de bouwsector kunnen starten.

Depinois Bjorn uit Zonnebeke, hij kreeg een af kortzaag - voor de afdeling TSO:

Vervolgens kregen de 270 aanwezigen een blik achter de

De laureaten.

10

De Vlaamse Schrijnwerker

O AUGUSTUS 2008

Bollaert Jelle uit Grammene, hij kreeg eveneens een af kortzaag.

Te warm ? Te koud ? Te droog ? Te nat ?

Isoleer uw dak met het Isover integra vario systeem De sleutel van het systeem is het vochtregulerend dampscherm Vario KM duplex. Dit houdt de lucht in huis gezond, net niet te droog of niet te vochtig. In combinatie met de Isoconfort 35 isolatie krijgt u een aangename temperatuur heel het jaar door en een optimaal geluidsniveau. Afwerking gebeurt met de Vario KB1 kleefband en de afdichtingskit Vario DS. Het Integra vario systeem van Isover biedt u de meest vooruitstrevende oplossing voor de thermische en akoestische isolatie van uw hellend dak.

www.isover.be

Isoconfort 35

Vario KM Duplex

Vario KB1

Vario DS

School en industrie

15 Vlaamse kandidaten voor nationale schrijnwerkerswedstrijd De Gouden Schaaf In de aanloop naar de nationale schrijn-

Kandidaat

School

Dutoict Laurens

KA Oudenaarde

1

Bekaert Dieter

PTI Eeklo

2

Cabbeke Jens

VTI Waregem

3

Declerck Jara

GITOK Kalmthout

3

Van Hyfte Tom

PTI Eeklo

4

Staelens Sam

PTI Eeklo

5

Willemijns Mathieu

VTI Waregem

6

Baete Jeroen

PTI Eeklo

7

Leclercq Jonas

PTI Eeklo

8

De Meyere Sven

PTI Eeklo

9

Corné Joey

PTI Eeklo

9

Lecoustre David

PTI Eeklo

10

Mouton Jonas

PTI Eeklo

11

in Grâce-Hollogne in Luik.

Buysse Dimitri

PTI Eeklo

11

De Vlaamse Schrijnwerkersproef mag

Verstraeten Stefan

GTI Beveren

12

Sys Steven

PTI Eeklo

13

De Groote Angelo

PTI Eeklo

14

Dhaeze Jeffrey

PTI Eeklo

15

De Baerdemaeker Maarten

PTI Eeklo

16

De Block Jelle

PTI Eeklo

17

werkerswedstrijd De Gouden Schaaf

Rangschikking

werden op 6, 7 en 8 mei 2008 in acht Vlaamse scholen de Vlaamse schrijnwerkersproef gehouden. De proef gebeurde op basis van een uniek werkstuk, vastgesteld door de organiserende beroepsfederaties Confederatie Bouw – Vlaamse Schrijnwerkers en FWMB. De afgeleverde werkstukken werden intussen beoordeeld door een vakjury. Op basis van de beoordeling kwam de jury tot een lijst van de 20 best gerangschikte leerlingen. De vijftien eerst gerangschikte kandidaten nemen rechtstreeks deel aan de nationale schrijnwerkerswedstrijd De Gouden Schaaf 2008. Samen met de Waalse beste kandidaten zullen zij dan de eindstrijd beslechten. De plaatsen 13 tot 17 werden door de jury aangeduid als reservekandidaat. De proeven voor De Gouden Schaaf zullen plaatsvinden op 24 en 25 oktober 2008 in het centrum ConstruForm

als een geslaagde etappe in de aanloop naar De Gouden Schaaf worden beschouwd. Het tot stand komen van deze proef is niet in het minst te danken aan de deelnemende scholen. Een welgemeend woord van dank komt dan ook toe aan alle betrokken leerkrachten en atelierchefs voor hun organisatie en inzet voor het welslagen van deze proef !

12

De Vlaamse Schrijnwerker

O AUGUSTUS 2008

Eigentijdse oplossingen in hout voor buiten 7(55$6352),(/(1

7‡7 in Padoek en Ipé

'XXU]DDPHQVOLMWYDVW

7DQGJURHIRSNRSVHNDQW

(LJHQWLMGV

2Q]LFKWEDUHEHYHVWLJLQJ

'RRUQLNVHVWHHQZHJ‡$YHOJHP‡WHO‡ID[‡HPDLOLQIR#RXWGRRUZRRGFRQFHSWVEH‡ZZZRXWGRRUZRRGFRQFHSWVEH

Verzekeringen

Hulp voor zwaargewonden bij arbeidsongevallen Een persoonlijke en menselijke begeleiding

Een ongeval is snel gebeurd, ook op de werkvloer. Met meer dan

Persoonlijke schaderegeling

90 jaar ervaring op het vlak van arbeidsongevallen, heeft Federale Verzekering voortaan een nieuwe dienst voor zwaargewonden van

Het gespecialiseerde team biedt hulp en assistentie aan slacht-

een arbeidsongeval. Het slachtoffer, familie, nabestaanden én

offers door hen stap voor stap te informeren over hun rech-

werkgever krijgen via de dienst persoonlijke ondersteuning.

ten en de schaderegeling te verzorgen van hun schadegeval, inclusief de medische opvolging van hun dossier. Verder zal de

Wanneer u het slachtoffer wordt van een arbeidsongeval, zal

dienst, indien gewenst, contact opnemen met de naasten van

uw verzekering tegen arbeidsongeval-

een overleden werknemer om hen de

len tussenkomen. Die verzekering –

noodzakelijke inlichtingen te geven. De

verplicht voor werkgevers – dekt de risico’s van arbeidsongevallen voor de arbeiders en bedienden van de verzekeringsnemer. Ze biedt tevens dekking bij een ongeval op de weg van en naar het werk.

Wettelijke bepalingen

Het gespecialiseerde team biedt hulp en assistentie aan slachtoffers door hen stap voor stap te informeren

dienst biedt natuurlijk ook alle informatie aan werkgevers.

Analyse materiële behoeften De materiële behoeften van het slachtoffer (hulp van derden, prothese, tussenkomst van organisaties voor personen met een handicap, psychosociale steun…) kunnen bovendien ook

De verzekering tegen arbeidsongevallen is wettelijk bepaald (wet van 10 april 1971). Als slachtoffer (of

geanalyseerd worden. Dit gebeurt meestal in aanwezigheid van

als rechthebbende) van een arbeidsongeval wordt u dan ook

de adviserende geneesheer. Na revalidatie is het mogelijk dat

automatisch vergoed in overeenstemming met de wetgeving:

gespecialiseerde medewerksters tussenkomen in de begeleiding

er is een vergoeding wegens volledige of gedeeltelijke tijdelijke

bij beroepsherinschakeling of professionele omscholing.

ongeschiktheid, een vergoeding wegens blijvende ongeschiktheid en een vergoeding bij overlijden. Bovendien biedt de

Begeleiding aan huis

verzekering een wettelijk bepaalde tussenkomst in de noodzakelijke medische, farmaceutische kosten evenals ziekenhuis-

Af hankelijk van de noden en behoeften van het slachtoffer,

kosten en prothesen.

komen de gespecialiseerde medewerksters langs bij familie of nabestaanden. Het bezoek vindt plaats thuis, in het ziekenhuis

Hulp- en begeleidingsdienst

of in het revalidatiecentrum. Indien nodig gaan ze ook langs bij de werkgever.

Het wettelijke vergoedingsstelsel is in de loop der jaren steeds complexer geworden en daardoor vaak moeilijk te begrijpen

Met die aanpak bewijst de begeleidingsdienst dat Federale

voor werknemers die het slachtoffer zijn van een arbeidsonge-

Verzekering zich niet beperkt tot een correcte toepassing van

val. Bovendien kan het wettelijke systeem in sommige situaties

de wetgeving. De dienst houdt rekening met de menselijke

ver verwijderd lijken van de dagelijkse realiteit. De omstandig-

dimensie en de concrete implicaties van een arbeidsongeval op

heden waarin sommige zwaargewonden of familieleden zich

het dagelijkse leven van het slachtoffer en zijn familie.

bevinden bij een dodelijk ongeval, zijn immers meestal pijnlijk en zelfs dramatisch. Net daarom ontwikkelde het departement

Met dank aan Federale Verzekering

Arbeidsongevallen van Federale Verzekering een nieuwe dienst

Tel. 0800 14 200

voor hulp en begeleiding. Op die manier kunnen slachtoffers

www.federale.be.

en hun naaste familieleden professioneel en kwaliteitsvol worden bijgestaan.

14

De Vlaamse Schrijnwerker

O AUGUSTUS 2008

samen bouwen met plastics

PRECISIE SCHUURMACHINES

50.000 kunststof artikelen voor bouw & industrie: lichtkoepels - skylux dakramen - fakro en velux roofing - polygum epdm rubber - tridex isolatieplaten en onderdakfolies terrasplanken, gevelbekleding, raamprofielen - Deceuninck zoldertrappen

www.samenbouwenmetplastics.be [email protected] Oude Bosuilbaan 43 - 2100 Deurne tel. 03/326 75 70 - fax 03/326 26 99 Staatsbaan 4 e - 3210 Lubbeek tel. 016/62 09 01 - fax 016/62 00 10

N.V. Leitz-Service S.A. Industrieweg 15 - 1850 Grimbergen Tel. 02 251 60 47 - Fax 02 252 14 36 E-mail: [email protected] www.leitz-service.be

, 2 , 5 :

Tel. (02) 466 38 39

www.smi.be

advies verkoop slijpen service S N I J G E R E E D S C H A P P E N

CE-markering: ramen en deuren

700 schrijnwerkers tonen interesse in gezamenlijke aanpak Vanaf 1 februari 2009 dienen immers alle ramen en deuren die in de landen van de Europese Unie op de markt worden gebracht, voorzien te zijn van een CE-merkteken. Bepaalde prestatie-eisen (U-waarde, wind- en waterdichtheid, edm) zullen moeten aangetoond worden volgens de richtlijnen van de Europese norm NBN EN 14351-1 die omgezet werd in een Belgische norm. Twee principes zijn belangrijk bij de CE-markering, namelijk het testen van één of meerdere raamof deurtypes (de zogenaamde ITT – Initial Type Testing) en de invoering van een fabricage-controlesysteem (de zogenaamde FPC – Factory Production Control) in het bedrijf. Bent u ook voorbereid op de CE-markering van houten ramen en deuren? Deze wordt van toepassing op 1 februari

De FPC kan u vergelijken met een intern technisch kwaliteits-

2009. Moet u deze toepassen en waarvoor? Waar kan u

systeem. Een hele boterham voor elk schrijnwerkbedrijf.

de juiste informatie vinden? En hoe kan u zich laten begeleiden?

Tijdens de infosessie gaf Filip Coveliers, directeur bij de Confederatie Bouw-Vlaamse Schrijnwerkers uitleg over de

Om de sector en haar leden te informeren, organiseerde de

verplichtingen met betrekking tot CE-markering, mogelijke

Confederatie in de maanden mei en juni een 8-tal infosessies in

oplossingen, voor wie is CE-markering verplicht, wat zijn

haar lokale Confederaties Bouw.

mijn mogelijkheden als schrijnwerker, kan ik mijn frezen nog gebruiken, enz.

Dat de sector van de schrijnwerkers wel degelijk bezig is met de CE-markering bewees het aantal inschrijvingen. Tijdens elke

Elke avond werd afgesloten met een receptie. Met een

sessies zat de zaal afgeladen vol: in totaal hebben 700 schrijn-

drankje in de hand werd nog uitvoerig gediscussieerd over de

werkers bedrijven zich geïnformeerd en toonden zij interesse in

CE-markering en de gevolgen voor de sector. Specialisten van

de gezamenlijke aanpak van de Confederatie Bouw, WTCB en

het WTCB en BCCA stonden de schrijnwerkers bij met raad en

BCCA (lees ook volgend artikel).

daad.

Leitz - Service helpt raamconstructeurs De firma Leitz - Service heeft zich als doel gesteld zijn klanten

voerde proeven op diverse raamprofileringen - systemen)

te ondersteunen bij het behalen van de CE markering tegen

Aanvullend heeft Leitz - Service met zijn Wereldwijde ervaring

februari 2009.

zijn eigen testresultaten aan de databank toegevoegd. Bijvoorbeeld: warmtedoorgang coëfficiënten (U - waarden) van diverse

Op de eerste plaats ondersteund Leitz - Service volledig de

raamprofileringen. Hierdoor wordt het stukje ITT uit de CE

collectieve benadering die het WTCB, BCCA en Confederatie

markering goedkoper voor de raamfabrikanten.

Bouw- Vlaamse Schrijnwerkers opgezet hebben. Deze benadering maakt het de KMO’s mogelijk om op een economische

Leitz - Service ondersteunt ten volle de informatie- en oplei-

haalbare manier aan de strengen eisen van de CE Norm te vol-

dingsessies georganiseerd door Confederatie Bouw met het

doen. Zodat ook kleine en middelgrote schrijnwerkerijen hun

BCCA. Hiermee werden een groot aantal raamfabrikanten

ramen en deuren kunnen voorzien van een CE merk teken.

bereikt over heel België.

Diverse profielen, zowel nieuwe als oude raamprofileringen

Door deze manier van benadering heeft Leitz - Service een

van Leitz klanten zijn opgenomen in de proefstukken matrix.

win – win situatie gecreëerd met raamconstructeurs in België.

(een databank met technische informatie op basis van uitge-

16

De Vlaamse Schrijnwerker

O AUGUSTUS 2008

CE-markering

Gezamenlijke aanpak van Confederatie Bouw, WTCB en BCCA. Collectieve begeleiding

Schrijnwerkers ter beschikking gestelde documentatie ontvangen een BCCA procescertificaat.

Het WTCB, BCCA en de Confederatie Bouw-Vlaamse Schrijnwerkers hebben de handen in elkaar geslagen om een col-

Schrijnwerkers die een BCCA procescertificaat ontvangen en

lectieve begeleiding tot CE-markeren van ramen en deuren op

waarvan de ramen voldoen aan de technische beschrijving in

te zetten. Het heeft immers geen zin om elke schrijnwerker

de databank, kunnen gebruik maken van de door WTCB ter

opnieuw gelijkaardige testen te laten uitvoeren en hiervoor te

beschikking gestelde gegevens om hun noodzaak aan proeven

betalen. Ook het opzetten van een technisch kwaliteitssysteem

in het kader van ITT te beperken.

kan deels op een gezamenlijke manier aangepakt worden. Formulier terug te faxen naar 02/545.58.59 Confederatie Bouw-

Opleiding

Vlaamse Schrijnwerkers

Enerzijds wordt een doorgedreven opleiding voorzien, waarbij de schrijnwerker getoond wordt welke prestatie-eisen gesteld

O CE-markering

worden aan de ramen/deuren, hoe deze prestaties moeten

Naar aanleiding van de infosessies hebben reeds 42 schrijn-

bepaald worden en welke documenten hiervoor richtinggevend

werkers ingeschreven voor begeleiding (houten raam);

zijn, wat de gestelde eisen zijn, hoe hij er kan aan voldoen en

zij starten hun eerste opleiding in augustus/september.

welke typedocumenten hij waarvoor kan gebruiken. Deze opleiding staat ook stil bij de stand van zaken m.b.t. , akoestische en thermische prestaties. De opleiding wordt afge-

Meer informatie bij

rond met een getuigschrift (opleidingsattest).

de Confederatie Bouw – Vlaamse Schrijnwerkers Lombardstraat 34-42, 1000 Brussel

We voorzien 3 sessies in de lokale Confederatie Bouw.

Tel.: 02/545.57.05 fax: 02/545.58.59 fi[email protected]

Gebruik van databank met de proefresultaten Deze databank wordt momenteel aangelegd door het WTCB. De opvraging van proeframen zal gebeuren vanaf mei 2008 en

Inschrijvingsstrook

zal aangevuld worden met proefresultaten van fabrikanten van onderdelen (bv. beslag) en frezen en andere laboratoria, voor zover beschikbaar. De bedoeling is dat een zo groot mogelijk aantal gegevens beschikbaar is, opdat de resultaten representatief zijn voor het in België vervaardigd schrijnwerk.

Firma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Adres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tel.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Fax . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Contactpersoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Opstellen van een fabricagecontrolesysteem bij iedere individuele schrijnwerker

E-mail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Schrijnwerkers moeten hun fabricageprocessen documenteren en registreren. Allereerst wordt de schrijnwerker begeleid bij de introductie tot het installeren van een fabricagecontrolesysteem in zijn bedrijf, volgens de principes die in de eerste pijler worden uiteengezet. Het in stand houden van dit fabricageproductiesysteem wordt geverifieerd tijdens regelmatige bezoeken in opdracht van BCCA. Schrijnwerkers die werken in over-

Wenst zich in te schrijven voor een collectieve begeleiding CE-markering ramen en deuren Aan een ledenprijs van 1.750 € per bedrijf eerste jaar, 1.200 € (tweede jaar, nadien afhankelijk van naleving certificaat). Niet-lidbedrijven betalen 2.200 €. (prijzen exclusief btw).

eenstemming met de door de Confederatie Bouw – Vlaamse

AUGUSTUS 2008 O

De Vlaamse Schrijnwerker

17

Brandbeveiliging

Nieuwe Technische Voorlichtingsnota “Plaatsing van brandwerende deuren” is uit Bijna vijftien jaar na de publicatie van de Technische

In een hoofdstuk worden de principes overlopen betreffende

Voorlichtingsnota 185 “Leidraad voor de goede uitvoering

de toekomstige CE-markering van deuren met brandwerende

van brandwerend binnenschrijnwerk" erkent de sector de

prestatie, hoewel deze CE-markering de komende jaren nog

noodzaak om haar praktische richtlijnen bij te werken, ten

niet is gepland.

gevolge van de inwerkingtreding van nieuwe normen en regelgevingen inzake brandbeveiliging, met name in het

Een vrij volledig hoofdstuk vermeldt alle prestaties van brand-

kader van de Europese eenmaking. Bovendien ondergingen

werende deuren: de brandwerende prestaties natuurlijk, maar

de voorschriften betreffende de plaatsen van brandwe-

ook de prestaties inzake gebruiksgeschiktheid (duurzaamheid,

rende deuren grondige wijzigingen die hebben geleid tot

mechanische sterkte, enz.). Bijkomende prestaties, zoals akoes-

grote veranderingen binnen de sector. De nieuwe Tech-

tische isolatie of inbraakvertragende prestatie, vaak gekoppeld

nische Voorlichtingsnota 234 is er met name op gericht

aan de vereisten van de brandweerstand van deuren, worden

schrijnwerkers aan te zetten om de nodige aandacht te

in dit hoofdstuk eveneens beschreven. De verschillende klassen

schenken aan de plaatsing van brandwerende deuren. De

en verschillende proeven worden beknopt geëxpliciteerd.

Confederatie Bouw-Vlaamse Schrijnwerkers is alvast blij met deze uitgave. Willy Simoens voorzitter van de werk-

De reglementaire eisen en aanbevelingen voor brandwerende

groep Binnenschrijnwerk en bestuurder van de Confedera-

deuren in België vormen het onderwerp van een apart hoofd-

tie Bouw-Vlaamse Schrijnwerkers heeft hier samen met het

stuk. Meer informatie hieromtrent kan bekomen worden op

team van het WTCB hard aan gewerkt.

het secretariaat van de Confederatie Bouw-Vlaamse Schrijnwerkers (02/545.57.05).

Dit referentiedocument werd opgesteld binnen het Technisch Comité Schrijnwerken (werkgroep Binnenschrijn-

Ten slotte behandelt de TV in hoofdzaak de samenstelling van

werk) in samenwerking met fabrikanten van brandwerende

brandwerende deuren en vooral hun plaatsing. Daarenboven

deuren en vakexperts (ISIB, SECO, TCHN, brandweer, …..)

wordt er in een paragraaf opnieuw de nadruk gelegd op het

en kan nu gedownload worden van de website van het

belang van het onderhoud van brandwerende deuren na de

WTCB.

levering en tijdens de bezetting van het gebouw. Dit hoofdstuk vult de TV 226 ‘Onderhoud van brandwerende deuren’ aan dat

Inhoudsoverzicht van de toekomstige TV ‘Plaatsing van brandwerende deuren’

in 2003 door het WTCB werd gepubliceerd.

Naast de doelstellingen van brandwerende deuren in een ge-

Met dank aan Yves Martin, ir, Adjunct afdelingshoofd WTCB

bouw en het belang van hun plaatsing en onderhoud, werd er

Meer info via: www.wtcb.be, publicaties.

een specifieke terminologie opgesteld betreffende de aspecten

Voor een uitgebreid artikel lees ook De Vlaamse Schrijnwerker

verbonden aan brand en deuren. Ter illustratie vermeldt de TV

73, p16 tot 18. Dit kan online via www.bouwmagazines.be.

de draaizin van deuren volgens de nieuwe Europese norm (opgenomen in de STS 53.1, versie 2006): de draaizin wordt gezien als de sluitrichting; Ê Een links sluitende deur: een deur die met een draaiende beweging sluit, met scharnieren aan de linkerkant gezien vanaf de openingszijde. Bij vooraanzicht sluit de deur in tegenwijzerzin. Ê Een rechts sluitende deur: een deur die met een draaiende beweging sluit, met scharnieren aan de rechterkant gezien vanaf openingszijde. Bij vooraanzicht sluit de deur in wijzerzin. De draairichting is dus exact tegenovergesteld aan de richting die tot nu toe in België het meest frequent werd gebruikt!

18

De Vlaamse Schrijnwerker

O AUGUSTUS 2008

Fig. 1 Draaizin van een deur (sluitrichting).

Mobiliteit

Verplaatsingsvergoedingen in de bouwsector De verplaatsingen die de arbeiders naar de bouwplaatsen moe-

neer de werkzaamheden beperkt blijven tot het laden en lossen

ten maken en de vergoeding ervan blijft één van de tere pun-

van materieel en materiaal gedurende maximum 5 minuten, de

ten van de arbeidsomstandigheden van de bouwvakarbeiders.

verplaatsing vanuit het atelier nog geen arbeidstijd is.

De diversiteit van tewerkstellingsplaatsen mag misschien een

Samengevat:

boeiend element van de job zijn, het heeft ongetwijfeld zijn

Ê 9HUSODDWVLQJHQZRRQZHUNPHWHLJHQRIRSHQEDDUYHUYRHU

minder prettige kanten. De arbeiders zijn lang onderweg, moeten vroeg vertrekken om files te vermijden e.d. Vandaar dat een goede vergoedingsregeling noodzakelijk is. In de bouwsector kennen we daarom een systeem waarbij, naast de klassieke terugbetaling van de verplaatsingskosten, ook steeds een mobiliteitsvergoeding wordt toegekend zonder dat die vergoeding als loon en de verplaatsing als arbeidstijd aanzien wordt.

terugbetaling verplaatsingskosten + mobiliteitsvergoeding Ê 9HUSODDWVLQJHQZRRQZHUNPHWYHUYRHUZHUNJHYHUPRELOLteitsvergoeding Ê 9HUSODDWVLQJHQELQQHQGHDUEHLGVWLMGPHWHLJHQYHUYRHU onkostenvergoeding + loon voor de duur van de verplaatsing (geen mobiliteit) Ê 9HUSODDWVLQJHQELQQHQGHDUEHLGVWLMGPHWYHUYRHUZHUNJHYHU loon voor de duur van de verplaatsing (geen mobiliteit)

Twee soorten vergoedingen Welke afstand moet vergoed worden In de bouwsector kennen we dus twee soorten vergoedingen. De arbeiders die zich met eigen of openbaar vervoer van huis naar

Sinds 1 oktober 2007 is in de cao het principe ingeschreven dat

het werk begeven hebben vooreerst recht op de terugbetaling

de werkelijk afgelegde afstand moet vergoed worden. Vroeger

van de verplaatsingskosten (bedrag berekend op basis van de

werd de te vergoeden afstand forfaitair bepaald op basis van de

treintarieven). Daarbovenop genieten zij van een mobiliteits-

afstand in vogelvlucht. Ten einde de arbeiders een betere vergoe-

vergoeding, die ook wordt toegekend aan de arbeiders die de

ding te garanderen zijn de sociale partners overeengekomen om

verplaatsingen naar het werk maken met een voertuig van

voortaan het werkelijk aantal km in rekening te brengen.

de werkgever. Wie een gedeelte van het traject met eigen of openbaar vervoer aflegt en het andere deel met een voertuig van

De cao legt geen vaste berekeningswijze van de werkelijk

de werkgever, heeft recht op een mobiliteitsvergoeding voor het

afgelegde afstand op. De ondernemingen kunnen na overleg op

totale traject en op een terugbetaling van de verplaatsingskosten

hun niveau de precieze wijze en de modaliteiten van de bere-

voor het gedeelte dat op eigen kracht wordt afgelegd.

kening vastleggen. Zo kan er geopteerd worden om het werkelijk aantal km te berekenen aan de hand van een routeplanner.

Verplaatsingen binnen of buiten de arbeidstijd

Men kan er ook voor kiezen om het aantal afgelegde kilometers op één of andere manier te registreren, bijv. manueel via het bijhouden van rittenbladen of elektronisch (track & trace

Belangrijk is het onderscheid tussen de verplaatsingen buiten

systeem). Als in de onderneming niets is vastgelegd, verwijst de

de werkuren (woon-werk) en deze die binnen de arbeidstijd

cao naar de routeplanner Mappy beschikbaar op het Internet.

worden gemaakt. De mobiliteitsvergoeding wordt immers toegekend voor verplaatsingen buiten de werkuren (woon-werk).

De omschakeling naar een systeem gebaseerd op de reële

Indien de arbeiders zich binnen de werkuren naar een andere

afstand stelde heel wat ondernemingen voor praktische

bouwplaats moeten begeven, dan is de duur van deze verplaat-

problemen. Daarom bekwam de Confederatie Bouw dat de on-

sing arbeidstijd waarvoor een uurloon wordt toegekend (en dus

dernemingen, mits akkoord op hun niveau, tijdelijk nog hun

geen mobiliteit).

bestaande berekeningswijze konden toepassen in afwachting

Wanneer de arbeider zich eerst naar het atelier moet begeven

dat ze een oplossing vonden om de reële afstand in aanmer-

om vandaar uit (ev. samen met andere arbeiders) zich naar de

king te nemen. Wel moesten de nieuwe verhoogde bedragen

bouwplaats te begeven, is de vraag of de tijd voor de verplaatsing

al worden toegepast. Deze overgangsperiode loopt af op 30

tussen het atelier en de bouwplaats arbeidstijd is. Indien het

september 2008. Uiterlijk op 1 oktober moet dus het principe

atelier louter als verzamel- of opstapplaats dient, is de verplaat-

van de werkelijk afgelegde afstand in de onderneming geïmple-

sing naar de bouwplaats nog geen arbeidstijd. Anders ligt het

menteerd zijn.

wanneer op het atelier al bepaalde werkzaamheden moeten uitgevoerd worden. In de cao is de regel ingeschreven dat wan-

Met dank aan Hendrik De Wit.

AUGUSTUS 2008 O

De Vlaamse Schrijnwerker

19

D?I7$ 7bilWac dm[ jk ^e[bi lWac dm[ j X[]h_`fj$ :W hec ^[X d m[ ]e[Z d_[kmi$ D_i Wd ij[b  [ d h[ ai m W i Z h b ] [ c k W d p  ^ me i j _ Y b [ P  $ a p [ _ d Y  ^ C b l [ _ e j\ + i h k c _ ^ Z [ ] Y i j  e d c f b [ h c j Z W e  a f i m [ h a i  \[ _ Y † d j  e f  ^ [ j  j [ h _ d  ƒ d  W d ] [ W c  e f  Z [  X W d $  e A h j l e [ h j k Z X _ W [ ]  h m_ [` ^ k f e  aj $

$ J8;=H?@F>EKMA :
ce[_b `a^[j_i ec

` a^[j_i ec[ d

[ dfWhjd[hj[ l_dZ[ 

f Whjd[hj[ l_dZ[ Z_[km

Z _ [  k m c W d _ [ h  l W d  m [ h a d

c W d _ [ h  l W d  m [ h a d X[Zh_`\ile[hjk_][d le h

W [ b h a Y  j _ l j [ b m_ d a  i $ h a8 je $l [ d Z _p [ ^ d` W  h Z [ c0 D_i Wd" ^[j X[Zh_`\i# 



m $d_i Wd#bYl$X[

I>?<J UXki_d[

Vakkennis

Houten gevelbekleding Niet alleen diverse soorten houten terrasplanken kennen

bovendien de enige natuurlijk hernieuwbare grondstof. Een

tegenwoordig een ongekend succes, ook de houten gevelbe-

van de belangrijke milieuaspecten van hout is dat het CO2 aan

kleding blijkt steeds meer in trek te zijn. In dit artikel

de atmosfeer onttrekt en zo het broeikaseffect rechtstreeks

– opgesteld op basis van informatie van en in samenwer-

afremt. In vergelijking met andere grondstoffen vraagt hout

king met het Belgian Woodforum – verneemt u waarom

aanzienlijk minder energie voor de verwerking tot producten

dat zo is en worden een aantal cruciale aspecten onder de

en op het einde van hun levensduur kunnen houten produc-

loep genomen.

ten hergebruikt, gerecycleerd of als groene brandstof benut worden. De bosoppervlakte in de Europese Unie groeit aan

Hout is een grondstof die tot stand komt door fotosynthese,

een gemiddeld ritme van 510.000 hectare per jaar en op dit

een bijna magische reactie waarbij lichtenergie de bindende

moment wordt slechts 64 % van de jaarlijkse aangroei geoogst.

factor is tussen twee bestanddelen: CO2 uit de lucht en water

Hout biedt verder een hoog thermisch comfort en voelt steeds

uit de bodem. In een omgeving waarin veel hout verwerkt is,

aangenaam warm aan. Zoals alle andere organische materia-

voelt men zich goed en wetenschappelijk onderzoek door het

len verlopen de af koeling en de opwarming trager en minder

Finse bouwonderzoeksinstituut VTT in samenwerking met

extreem. Op het vlak van thermische isolatie scoort hout 6 x

het Duitse Fraunhofer-Institut für Bauphysik en de technische

beter dan baksteen, 12 x beter dan beton, 150 x beter dan staal

universiteit van Helsinki heeft ondertussen ook bewezen dat

en 1700 x beter dan aluminium.

hout een gunstige invloed heeft op de gezondheid via het binnenklimaat. Maar hout is ook een duurzaam materiaal en

Welk hout als gevelbekleding De regels die van toepassing zijn voor de houtsoortenkeuze van buitenschrijnwerk gelden ook voor buitenbetimmeringen (gevelbekleding). Naast de subjectieve criteria zoals kleur, algemeen aspect of de prijs, is het belangrijkste criterium de

© Jo De Rammelaere AUGUSTUS 2008 O

De Vlaamse Schrijnwerker

21

Vakkennis

natuurlijke duurzaamheid. Dat is de natuurlijke weerstand

lijnen of eerder een speelse architectuur waarin de meest diver-

van het hout tegen aantasting door insecten en schimmels.

se motieven kunnen worden uitgewerkt. Men mag echter niet

Er bestaan vijf klassen: klasse I bevat de meest duurzame

vergeten dat de keuze voor een bepaald plaatsingspatroon niet

houtsoorten. Enkel het centrale gedeelte van de stammen (het

alleen architecturale gevolgen heeft maar ook invloed op de

kernhout) telt. Het buitenste gedeelte (het spint) is bij geen

wijze waarop het regenwater van de gevel wordt weggevoerd

enkele houtsoort duurzaam en behoort dus systematisch tot

en de uitvoering van hoekaansluitingen en beëindigingen van

klasse V.

het gevelvlak.

Houtsoorten die behoren tot de klassen I, II en III kunnen als

Horizontale plaatsing van de planken

buitenbetimmering gebruikt worden zonder verduurzaming, op voorwaarde dat ze niet in contact komen met de grond.

Dit is één van de oudste en tevens meest gebruikte plaatsings-

Vanuit theoretisch oogpunt kan dus eender welke houtsoort

technieken die doet denken aan de laagsgewijze, horizontale

gebruikt worden als gevelbekleding, met dien verstande dat

opbouw die ook bij andere gevelmaterialen vaak wordt toege-

houtsoorten die behoren tot de klasse IV en V eerst moeten

past. Deze plaatsingsmethode verleent het gebouw een meer

verduurzaamd worden. Alle houtsoorten reageren echter niet

rustiek karakter, verwijzend naar de stapelbouw met massieve

op dezelfde manier op een verduurzaming omdat ze zijn in

balken die vroeger werd toegepast voor de constructie van

verschillende mate doordringbaar (impregneerbaar) zijn. Wie

blokhutten.

een houtsoort voor een gevelbekleding moet kiezen kan dus best eerst informatie inwinnen over de natuurlijke duurzaam-

Verticale plaatsing van de planken

heid. Behoort de houtsoort niet tot één van de drie eerste klassen, dan moet ze kunstmatig verduurzaamd worden. Enkele

Deze techniek verwijst naar de oorsprong van het materiaal:

houtsoorten die geschikt zijn voor ge-

het bos. Bij een verticale buitenbe-

velbekleding zijn (de duurzaamheids-

timmering speelt de voeg tussen de

klasse waartoe ze behoren staat tussen haakjes): Afrormosia (I-II), afzelia (I), Europees eiken (II-III) , Amerikaans wit eiken (II-III), grenen (III-IV), ipe (I), iroko (I-II), jabota (II) lorken (III), Afrikaans

Houtsoorten die behoren tot de klassen I, II en III kunnen als buitenbetimmering gebruikt worden

planken een bijzondere rol. Een smalle voeg, weinig zichtbaar van op afstand, verzwakt het strakke ritme van de planken waardoor er een indruk van continuïteit ontstaat. Een zwaardere

mahonie (III), Amerikaans mahonie

voeg benadrukt dan weer de verticale

(II), makoré (I), merbau (I-II), moabi (I),

architectuur van de naast elkaar ge-

movingui (III), niangon (III), Oregon

plaatste planken.

pine\ douglas (III), Afrikaans padoek (I), panga-panga (II), pitchpine (III), tatajuba (I-II), teak (I), tola (II-III), vuren (IV), wengé

Schuine plaatsing van de planken

(II), Western pine (IV), Western red cedar (II). Vaak gebruikte houtsoorten hiervan zijn Western red cedar, Oregon pine\doug-

Het speelse karakter van de schuin geplaatste planken verleent

las, grenen en vuren. Andere zwaardere houtsoorten kunnen

aan de gevelvlakken een dynamische uitstraling en laat een

tevens gebruikt worden.

zachte overgang toe van horizontale naar verticale plaatsing. Deze plaatsingsmethode vraagt van de ontwerper echter wel

Alle houtsoorten, wat hun duurzaamheid of oorspronkelijke

een verhoogde aandacht voor de opvang en de afvoer van het

kleur ook is, zullen vergrijzen onder invloed van het UV-licht

regenwater dat van het gevelvlak vloeit.

en de weersomstandigheden. Er bestaat op dit moment geen kleurloos afwerkingsproduct dat deze vergrijzende aspectver-

Vorm en afmetingen van de gevelprofielen

andering kan tegengaan. Als je het hout zijn oorspronkelijke kleur wil laten behouden moet je het een afwerking geven

De toe te passen profielvorm is in ons land niet gereglemen-

(beitsen) met een tint die zo dicht mogelijk bij de oorspronke-

teerd. De planken kunnen dus zuiver rechthoekig, trapezium-

lijke kleur ligt.

vormig of gebogen zijn terwijl de zijranden voorzien kunnen worden van een speciale profilering waarvan de vorm enerzijds

Plaatsing van de gevelplanken

bepaald wordt door esthetische redenen maar die anderzijds ook een goede afvoer van het regenwater moet toelaten. De

22

De massief houten planken kunnen tegen de gevel worden

profielen mogen in elk geval geen vlakken, boorden of randen

aangebracht in horizontale, verticale of schuine richting of

vertonen waarop water kan blijven staan. Goede afschuinin-

zelfs in een combinatie van deze drie, waardoor de ontwerper

gen of afrondingen moeten instaan voor een vlotte evacuatie

kan kiezen voor een strenge en sobere uitvoering met strakke

van het regenwater. Scherpe kanten moeten daarom steeds

De Vlaamse Schrijnwerker

O AUGUSTUS 2008

Vakkennis

Overlapping van de planken De planken moeten elkaar voldoende overlappen om een afdoende waterdichtheid te kunnen verzekeren. Deze overlapping moet bovendien voldoende groot zijn om de krimp en de zwelling van de planken bij seizoengebonden wijziging van de houtvochtigheid toe te laten. De breedte van de enkelvoudige overlapping verschilt naargelang van het type bekleding en is meestal gelegen tussen 8 en 12% van de totale plankbreedte. De planken kunnen ook in elkaar geschoven worden met een tand- en groefverbinding. De tandbreedte dient dan ongeveer 10% te bedragen van de werkende breedte. In de tand- en groefverbinding wordt een speling van tenminste 2 mm voorzien om het werken van het hout toe te laten.

Bevestigingsregels De houten gevelbekleding wordt bevestigd op horizontaal of verticaal geplaatste regels die zelf tegen de dragende constructie bevestigd zijn. Deze regels bestaan bij voorkeur uit latten in naaldhout en moeten voorzien worden van een preventieve beschermingsbehandeling (homologatiecode A 2.1 ). De dikte van de bevestigingsregels moet minstens 1,5 maal deze van de schroten bedragen, maar ze moeten in elk geval voldoende dik zijn om het volledig indrijven van nagels of schroeven toe te laten. Hun breedte bedraagt ongeveer 50 mm en de afstand tussen de regels blijft best beperkt tot maximaal 60 cm. Bij gebruik van een dunne betimmering (ongeveer 15 mm), moet deze tussenafstand beperkt blijven tot 40 cm. Bij horizontale bekledingen worden de bevestigingsregels gewoon verticaal op de gevel geplaatst. Bij verticale bekledingen worden de bevestigingsregels © Jo De Rammelaere

horizontaal op latten of klossen van minimum 20 mm dikte vastgemaakt, of anders verspringend om een goede spouw te

afgerond worden met een straal van minimum 3 mm, om het

bekomen.

water goed af te voeren. Dergelijke afrondingen hebben bovendien het voordeel dat de voorziene dikte van de afwerklagen

Indien de gevel thermisch geïsoleerd wordt, is het aangeraden

beter gerespecteerd kan worden.

gebruik te maken van een dubbel latwerk. De thermische isolatie wordt geplaatst tegen de gevel geplaatst, tussen het eerste

De dikte van de planken bedraagt minimaal 15 mm en bij

latwerk, waarna de gevelbekleding vervolgens bevestigd wordt

voorkeur 18 mm of meer. De breedte van de planken mag niet

tegen een tweede latwerk dat loodrecht op het eerste latwerk

te groot worden om de krimp en zwelling van elke plank te be-

wordt aangebracht. Op die manier blijft er aan de achterzijde

perken. Wanneer de verbinding tussen de planken met tand en

van de houten bekleding voldoende ruimte vrij om dienst te

groef gebeurt, dan bedraagt de verhouding breedte/dikte van de

doen als spouw.

planken 6 tot 8, af hankelijk van de stabiliteit van de houtsoort. Hoe stabieler de houtsoort is, hoe kleiner de dikte mag zijn in

Bevestigingsmiddelen

verhouding tot de breedte. De lengte van de planken is eigenlijk in principe onbeperkt. Met behulp van vingerlasverbindin-

Om te beletten dat de gevelplanken zouden scheuren ten

gen kan "oneindig" hout geproduceerd worden, maar er moet

gevolge van het werken van het hout, mag elke plank slechts

wel voor gezorgd worden dat ook in de houten gevelbekleding

met één bevestigingsmiddel op elke regel worden vastgemaakt

uitzetvoegen voorzien worden op die plaatsen waar dergelijke

worden. Bij profielen met een enkelvoudige overlapping wor-

voegen ook in de draagconstructie aanwezig zijn.

den bevestigingen aan de onderzijde van de plank aangebracht,

AUGUSTUS 2008 O

De Vlaamse Schrijnwerker

23

Vakkennis

op ongeveer 15 mm van de rand. Voor verticale bekledingen wordt dit de kant van de opliggende overlap. De koppen van de nagels of schroeven moeten juist gelijk met het houtoppervlak worden ingeslagen en er moet bij het inslaan van de nagels dus op gelet worden dat het houtoppervlak niet beschadigd wordt. Bij een tand- en groefverbinding kan men een onzichtbare bevestiging realiseren door de bevestigingsmiddelen in de tanden groefverbinding aan te brengen. Ook de techniek van het zogenaamd "potdekselen" laat toe een onzichtbare vernageling te bekomen. Wanneer er in het volle vlak van de plank genageld of geschroefd moet worden dan kan de bevestiging ook minder zichtbaar maken door de koppen dieper in te drijven en het houtoppervlak vervolgens op te stoppen met geschikte houtmastieken. Het duurzame resultaat van deze techniek is echter niet altijd gegarandeerd. © Jo De Rammelaere

Bij de keuze van de bevestigingsmiddelen moet men er ook rekening mee houden dat sommige houtsoorten corrosieve inhoudstoffen bevatten - van nature uit of na verduurzaming - die in een vochtig milieu tot aantastingen van en vlekvorming rond metalen verbindingsmiddelen kunnen leiden. Voor

1) Gebruik profielen die minstens 15 mm dik zijn en liefst nog van 18 mm dik of meer. 2) Voor goed stabiele houtsoorten − zoals Western Red Cedar −

de metaalkeuze van het bevestigingsmiddel kan dan ook het

mag de dikte / breedte verhouding van de gevelplanken 1/8

volgende geadviseerd worden:

bedragen. Voor minder stabiele houtsoorten zoals lorken is 1/6 aangewezen.

-

-

voor houtsoorten met veel inhoudsstoffen (zoals western

3) Omdat hout gevoelig is voor vocht, moet worden voorko-

red cedar, Oregon pine, merbau, afzelia, iroko, eiken,...) is

men dat er zich achter de bekleding vocht ophoopt. Daarom

roestvrij staal ten zeerste aanbevolen.

moet de spouw achter de buitenbekleding altijd voldoende

voor houtsoorten met weinig inhoudsstoffen (zoals meranti,

worden geventileerd aan de buitenlucht. Deze achterlig-

pitch-pine,...) kan men naast roestvrij staal eventueel ook

gende vrije ruimte heeft dus als voornaamste doel om de be-

thermisch verzinkte nagels en schroeven overwegen. De

vochtigingstijd te minimaliseren en zodoende de levensduur

lengte van de draadnagels bedraagt tenminste 2,5 maal de

te optimaliseren en de vorming van algen en meeldauw te

dikte van de bekledingsplank. Bij houtschroeven bedraagt de lengte tenminste 2 maal de dikte van de houten schroten.

voorkomen. 4) Kops hout moet goed beschermd worden om onder meer kringvorming te voorkomen. De ene houtsoort is hier al wat gevoeliger aan dan de andere. Zo wordt er bijvoorbeeld

Tips voor een probleemloze houten gevelbekleding

onderscheid gemaakt tussen eerder “polaire” houtsoorten − zoals western red cedar − die redelijk makkelijk water opnemen en eerder “apolaire” houtsoorten zoals Afrikaans

Koen De Mesel, Secretaris-Generaal van het Belgian Woodfo-

Padoek − die eerder waterafstotend zijn. Vooral bij eerder

rum bevestigt het toenemende succes van houten gevelbekle-

polaire houtsoorten is het noodzakelijk om het kopse hout

dingen en herhaalde graag nog even een aantal belangrijke

goed te beschermen d.m.v. een geschikte detaillering. 5) Gebruik steeds de juiste bevestigingsmiddelen, bij voorkeur

aandachtspunten.

altijd INOX materiaal aangezien sommige bestanddelen “Het is onze wil en onze taak om het gebruik van hout in te burgeren in het denken en doen van de verbruiker. Het gaat

zink, ijzer en gegalvaniseerd staal aantasten. 6) Schenk voldoende aandacht aan de uitvoeringsdetails,

erom hem toe te laten zich een beter beeld te vormen van het

waarvoor overigens alle nodige informatie bij het Belgian

materiaal hout en de diverse toepassingsmogelijkheden ervan

Woodforum ter beschikking is.

en het gebruik als gevelbekleding is er daar zeker één van. Een houten gevel heeft heel wat troeven

24

Maar er zijn dan wel een aantal spelregels die in acht genomen

Met dank aan Belgian Woodforum

moeten worden…zes gouden regels zeg maar..”, aldus Koen De

Meer informatie over hout of gevelbekleding?

Mesel.

Surf naar www.hout.be

De Vlaamse Schrijnwerker

O AUGUSTUS 2008

S C H O K B E S T E N D I G 
'0
2'17-,"#/*'()
schokbestendig. #
0.#!'$'#)
3#7#*!#+#,1%# -,"#,
.*1
'0 7##/
'+.!1
#,
01--1/#0'01#,1
#
weerstand tegen accidentele schokken is zeer hoog. #
0!&-) #01#,"'%&#'"
'0
##,
#*,%/'()#
#'%#,0!&.
1'("#,0
1/,0.-/1
#,
+-,1%#

"/%1
'(
1-1
"#
01'($&#'"
3,
"# !-,01/2!1'#
,"#/
',3*-#"
3,
3-!&1
4-/"#,


www.ark.be

"#
.*1#,
niet zacht en brokkelen niet af.

444&6"/-.,#* #

!&-) #01#,"'%

#*2'"0'0-*#/#,"

/,"4#/#,"

1#/ #01#,"'%

$ -24.*1
3--/
4,"#,
3*-#/#,
#,
.*$-,"0  '0
##,
hoogwaardig systeem 3--/
,'#24 -24
7-4#*
*0
%#*2'"0'0-*1'#
/,"4#/#,"&#'"
#,
41#/ #01#,"'%&#'"
#,14--/"
+#1 /#,-31'#

--/
"#
unieke vezelcement-productsamenstelling 3,
88,
multi-functioneel, gebruiksklaar ./-"2!1
#1
/#02*11
##,
zichtbare  4-/"#,
"#
hoogste eisen ',7)#
0!&-) #01#,"'%&#'"
verbetering van het leefcomfort.

2'#/+,001/1



.#**#-."#,-0

#*





5 




',$-%#3#* #1#/,'1 #

444#1#/,'1 #

Dé Parketplaatsers

De Belgische parketsector doorgelicht Het WTCB voert momenteel een onderzoek naar houten

markt (60 %). Dit resultaat is waarschijnlijk toe te schrijven aan

vloerbedekkingen met de financiële steun van de FOD ‘Eco-

de door de fabrikanten vooropgestelde prestaties en het brede

nomie’. In het kader van dit onderzoek werd in september/

toepassingsgebied van PU-lijmen, evenals aan het feit dat de

oktober 2007 een enquête opgestuurd naar de leden van

meeste parketplaatsers trouw blijven aan het lijmtype dat ze

onze vereniging Dé Parketplaatsers en onze Waalse zuster-

reeds jarenlang gebruiken. Met de technologische ontwikke-

vereniging Les Parqueteurs’.

ling verschenen ook de eerste MS-polymeerlijmen voor parket op de markt. Aanvankelijk gebeurde dit eerder voorzichtig omwille van het

Deze enquête omvatte een reeks algemene vragen over de huidige Belgische praktijk in het plaatsen van parket en enkele specifieke vragen met betrekking tot de courantste bouwplaatsproblemen teneinde een beter beeld te krijgen van de pathologieën. Ondanks

Vermits het percentage antwoorden aan de hoge kant lag, konden we een redelijk representatieve analyse maken

gebrek aan ervaring met en informatie omtrent dit lijmtype (de enige beschikbare gegevens werden verstrekt door de fabrikanten). Tegenwoordig maken deze lijmen 17 % van de markt uit.

het grote aantal publicaties over houten vloerbedekkingen moet men immers vaststellen dat deze niet zelden aan de bron liggen van meningsverschillen en steeds vaker de tussenkomst van onze medewerkers vereisen.

Verkregen percentage voor de verschillende lijmtypes

Vermits het percentage antwoorden aan de hoge kant lag, konden we een redelijk representatieve analyse maken van de bedrijven uit de doelgroep. Een eerste belangrijke vaststelling was dat op 50 % van de bouwplaatsen gebruik gemaakt wordt van een gelijmde plaatsing, vaak uit technische overwegingen. Om een beter zicht te krijgen op de huidige markt werden ook vragen gesteld over de toegepaste componenten. Ter verzekering van de representativiteit van de antwoorden, werden de

Verkregen percentage voor de verschillende lijmtypes volgens taalkundige regio

ontvangen gegevens afgewogen volgens het marktaandeel van de bedrijven (jaarlijkse hoeveelheid geplaatst parket in m²).

Aard van de ondergrond De meest gebruikte ondergrond is de zogenoemde traditionele cementgebonden dekvloer (80 %). Ook anhydrietgebonden dekvloeren beginnen hun opwachting te maken, maar zijn tegenwoordig nog steeds in de minderheid (3 %).

Type houten vloerbedekking Lijmtype Ondanks de grote diversiteit aan houten vloerbedekkingen De huidige lijmen kunnen in vier grote groepen ingedeeld wor-

blijft het massief houten parket de sector overheersen. Dit valt

den: dispersielijmen, alcoholhoudende lijmen, polyurethaan-

enerzijds te verklaren door het prestige en het nobele karakter

lijmen (PU) en elastische lijmen (MS-polymeertechnologie).

waarmee dit materiaal geassocieerd wordt en anderzijds door

Volgens de enquête vertegenwoordigen de één- en tweecompo-

de Belgische traditie.

nenten polyurethaanlijmen het leeuwendeel van de Belgische

26

De Vlaamse Schrijnwerker

O AUGUSTUS 2008

Dé Parketplaatsers

Keuze van de techniek Verkregen percentage voor de verschillende types houten vloeren

Uit de verkregen antwoorden kan men afleiden dat het gewoonlijk de parketplaatser is die kiest voor een gelijmde plaatsing, en dan vooral uit technische overwegingen. De keuze van de houten vloerbedekking en de afwerking gebeurt dan weer door de opdrachtgever, soms in samenspraak met de architect en de parketplaatser, en is af hankelijk van esthetische criteria, de situatie, de onderhoudsfrequentie, …

Uitvoering Type afwerking Bij de uitvoering van een houten vloerbedekking dient men Uit de enquête blijkt dat vernis en olie de twee meest gebruikte

een aantal voorzorgsmaatregelen te treffen en dit zowel vóór,

afwerkingstypes zijn. De uiteindelijke keuze is af hankelijk van

tijdens als na de plaatsing. Om te komen tot een optimaal

het gewenste uitzicht en de door de opdrachtgever bepaalde

resultaat, somt de TV 218 verschillende parameters op die in

onderhoudsfrequentie.

aanmerking moeten genomen worden bij de controle van de ondergrond, het hout en de omgevingsvoorwaarden (vochtigheidsgraad en temperaturen). Negen op de tien parketplaatsers werden reeds geconfronteerd met problemen bij een gelijmde uitvoering. Deze hebben meestal te maken met de ondergrond (slechte kwaliteit van de dekvloer), de materialen (fabricagefouten, onverenigbare producten, …), de ingebruikname en het binnenklimaat (temperatuur en vochtigheid). De systeemonaf hankelijke problemen houden dan weer doorgaans verband met een aanvoer van vocht of met de vloerverwarming.

Ondergrond Vlakheid De vlakheid van de ondergrond wordt gemeten door 90 % van de parketplaatsers die de enquête ingevuld hebben. Zoals voorgeschreven in de TV 218, wordt de vlakheid van de ondergrond doorgaans gemeten met een metalen lat van 2 m.

Vochtgehalte Het vochtgehalte van de ondergrond wordt gemeten door 97 % van de parketplaatsers die de enquête ingevuld hebben. Ondanks de terughoudendheid van veel parketplaatsers wordt voor de nauwkeurige bepaling van het vochtgehalte van de ondergrond het vaakst teruggegrepen naar de carbidefles.

AUGUSTUS 2008 O

De Vlaamse Schrijnwerker

27

Dé Parketplaatsers

Mechanische karakteristieken (oppervlaktecohesie) van de ondergrond De oppervlaktecohesie van de ondergrond wordt gemeten door 49 % van de parketplaatsers die de enquête ingevuld hebben. Deze eigenschap is erg belangrijk omdat de ondergrond weerstand moet bieden tegen de spanningen die onvermijdelijk ontstaan tijdens de normale dimensionale veranderingen van het hout. Minder dan de helft van de parketplaatsers gaat frequent over tot de controle van deze parameter. De voornaamste reden hiervoor is het gebrek aan precieze informatie, maar ook het ontbreken van praktisch en gebruiksvriendelijk materieel (sclerometer, hechtingsmeter). De parketplaatsers doen daarom een beroep op zeer uiteenlopende technieken en steunen gewoonlijk op hun ervaring om de oppervlaktecohesie van de ondergrond te beoordelen. Tal van parketplaatsers hebben in de enquête bovendien

van deze meting, maar dat ze hiertoe niet over de nodige mid-

aangegeven dat ze zich wel degelijk bewust zijn van het belang

delen beschikken.

Wijze waarop het vochtgehalte van de ondergrond gemeten wordt

Houten vloerbedekking Het vochtgehalte van het hout wordt gemeten door 67 % van de parketplaatsers die de enquête ingevuld hebben. Gewoonlijk wordt hiervoor gebruik gemaakt van een hygrometer. Uit de resultaten blijkt dat het merendeel van de parketplaatsers die niet overgaan tot de bepaling van het vochtgehalte van het hout vóór de plaatsing vertrouwt op de informatie die verstrekt wordt door de leverancier.

Hygrothermische omgevingsvoorwaarden Wijze waarop de oppervlaktecohesie van de ondergrond gemeten wordt

De hygrothermsiche omgevingsvoorwaarden werden gecontroleerd door 76 % van de parketplaatsers die deelnamen aan de enquête. Hierbij werd in alle gevallen ofwel gebruik gemaakt van een hygrometer of van een gecombineerde thermo-hygrometer. Sommige parketplaatsers gaven bovendien aan dat ze regelmatig dergelijke toestellen uitdelen aan de opdrachtgevers en hen ervan op de hoogte brengen dat het nodig is te zorgen voor normale omgevingsvoorwaarden (± 20 °C en 30-60 % RV) om een optimaal resultaat te verkrijgen. Ir.-arch. Y. Grégoire, laboratoriumhoofd en ir. S. Charron, onderzoeker, laboratorium ‘Ruwbouw- en afwerkingsmaterialen’ van het WTCB.

28

De Vlaamse Schrijnwerker

O AUGUSTUS 2008

Glasnorm

De nieuwe glasnorm verklaard keuze van de juiste beglazing In de huidige architectuur wordt steeds vaker gebruik

Het toe te passen beglazingstype wordt dan weer als volgt

gemaakt van grote glaspartijen, uitgerust met kamerhoog

weergegeven:

buitenschrijnwerk. Deze elementen worden gekenmerkt

Ê % JHODDJGJODV]RQGHUYHUGHUHSUHFLVHULQJQ39% 

door het feit dat bij hun ontwerp rekening moet gehouden

volstaat, minimum 33.1)

worden met de veiligheid van personen. Welke beglazing

Ê & JHKDUGJODV

moet u kiezen voor welk type schrijnwerk? Dit artikel

Ê % JHODDJGJODVRSJHERXZGXLWWZHHJODVEODGHQHQQ

biedt u dan ook een praktisch en verklarend overzicht met betrekking tot de keuze van het glastype.

39% EHVFKHUPLQJWHJHQYHUZRQGLQJHQ Ê % JHODDJGJODVRSJHERXZGXLWWZHHJODVEODGHQHQWZHH 39%¿VPLQLPXP  EHVFKHUPLQJWHJHQYDOOHQHQYHU-

Om de veiligheid van personen te waarborgen in aanwezigheid van buitenschrijnwerk, dient men niet alleen rekening te houden met het risico op vallen (d.w.z. door het raam vallen of struikelen) indien het schrijnwerk dienst doet als borstwering, maar ook met het risico op verwondingen, bijvoorbeeld door contact

wondingen Ê & JHKDUGJODVPLQLPXPPP  EHVFKHUPLQJWHJHQ verwondingen Ê $ JODV]RQGHUYHLOLJKHLGVNDUDNWHULVWLHNXLWJHJORHLGKDOIgehard, chemisch gehard floatglas.

met grote glasscherven. Het spreekt voor zich dat het concept ‘veiligheid van perso-

Voor een aantal gebouwen, zoals residentiële gebouwen, is het

nen’ beoordeeld moet worden uitgaande van een ‘normaal’ of

in bepaalde gevallen toegestaan geen gebruik te maken van

‘normaal voorzienbaar’ gebruik van de gebouwen. Dit sluit het

veiligheidsglas (en glas van type A in aanmerking te nemen). In

bewust en weloverwogen nemen van risico’s door de gebrui-

dit geval moet wel bewezen worden dat het glas niet breekt bij

kers uit.

een schokproef. Verder mag een gehard glas steeds vervangen worden door een gelaagd glas, terwijl deze redenering niet

De normatieve context

opgaat in tegenovergestelde richting. Indien bij een isolerende beglazing één van de twee glasbladen gehard is, moet het an-

Gezien de diversiteit van de uit te voeren controles, moet

dere eveneens uit veiligheidsglas (gehard of gelaagd) bestaan.

men verschillende normen en specificaties in acht te nemen. De norm NBN S 23-002 geeft het te gebruiken glastype (float, gelaagd, gehard) aan en resulteert uit het openbare onderzoek van de (nu vervallen) STS 38. De norm NBN EN 1991-1-1 geeft waarden op voor de statische belastingen, naargelang van de

O De negen concrete toepassingen voor beglazing:

gebruikscategorie van het gebouw. De ontwerpnorm prNBN B 25-002-1 geeft aan welke dynamische belastingen kunnen

Geval 1: verticale wanden (scheidingswanden, gevels, borstwe-

aangrijpen op het schrijnwerk en resulteert uit het openbare

ringen, enz.) met een valhoogte van hc≤ 1,50 m en een borstwering

onderzoek van de STS 52.0.

van minder dan 0,90 m Geval 2: verticale wanden (scheidingswanden, gevels, borstwe-

De keuze van de beglazing

ringen, enz.) met een valhoogte hc> 1,50 m en een borstwering van minder dan 0,90 m

Tabel 5 van de norm NBN S 23-002 geeft een overzicht van de

Geval 3: verticale wanden (scheidingswanden, gevels, borstwe-

keuzecriteria voor de beglazing. Deze tabel onderscheidt acht

ringen, enz.) met een borstwering > 0,90 m

verschillende toepassingsdomeinen die gedefinieerd worden

Geval 4: wanden langs en/of uitstekend boven een menselijke

aan de hand van karakteristieken zoals de aard en de helling

activiteitenzone

van de beglaasde wand (verticale wand, deur, dak, …), de val-

Geval 5: deuren

hoogte en de hoogte van het eventuele vulpaneel, evenals door

Geval 6: daken

de voorziene activiteit aan weerszijden van de beglazing.

Geval 7: plafonds Geval 8: glasproducten als gevelbekleding en als applique Geval 9: overige toepassingen

30

De Vlaamse Schrijnwerker

O AUGUSTUS 2008

Glasnorm

naar de verschillende raamtypes: M

I H F

L

H

G D

H

E

C A

K

J Privétuin

B Toegangszone

H

Openbare weg : menselijke activiteitenzone

Welke beglazing voor welk type schrijnwerk? Welke beglazing moet u kiezen voor welk type schrijnwerk? Wij bieden u - aan de hand van een fictieve woning met zowat alle mogelijke types schrijnwerk – een praktisch en verklarend overzicht. Schrijnwerk A: een vast raam met een beglaasde borstwering (h = 0.9 m) – Borstweringsglas  Ê %XLWHQ – Geval 1 – Trottoirs: menselijk activiteitsgebied dus categorie C « Gelaagd glas met 2 glasrijen en 2 PVB’s of thermisch gehard glas van 4 mm  Ê %LQQHQ – Geval 1 – Menselijk activiteitsgebied categorie A
« Beglazing: gelaagd glas met 2 glasrijen en 2 PVB’s of thermisch gehard glas van 4 mm of glas zonder veiligheidskarakteristiek (indien nota 5 toegepast: voorgeschreven in het bestek + schokproef op de beglaasde constructie zonder breuk, valhoogte 450 mm) – Boven vast raam:  Ê *HYDOK!P
« Geen eis voor veiligheidsglas zowel voor buiten als voor binnen

Schrijnwerk B: vensterdeur aan de straat – Buiten:  Ê *HYDO  Ê 7URWWRLUVPHQVHOLMNDFWLYLWHLWVJHELHGGXVFDWHJRULH&
« Gelaagd glas met 2 glasrijen en 2 PVB’s of thermisch gehard glas van 4 mm – Binnen:  Ê *HYDO  Ê 0HQVHOLMNDFWLYLWHLWVJHELHGFDWHJRULH$
« Gelaagd glas met 2 glasrijen en 2 PVB’s of thermisch gehard glas van 4 mm of glas zonder veiligheidskarakteristiek (nota 5 toegepast: schokproef op de beglaasde constructie zonder breuk) Schrijnwerk C: vast raam met beglaasde borstwering (h = 0.9 m) – Borstweringsglas  Ê %XLWHQ  Ê *HYDO  Ê %XLWHQ]RQH SULYWXLQJHHQPHQVHOLMNDFWLYLWHLWVJHELHG  Ê 7DEHOVSHFL«FDWLHYDQGHYHUHLVWHJODVW\SHVQLHWYDQWRHSDVVLQJ
« Vrije keuze van de beglazing  Ê %LQQHQ  Ê *HYDO  Ê 0HQVHOLMNDFWLYLWHLWVJHELHGFDWHJRULH$
« Gelaagd glas met 2 glasrijen en 2 PVB’s of thermisch gehard glas van 4 mm- (« buitenbeglazing moet een veiligheidsglas zijn) of glas zonder veiligheidskarakteristiek (indien nota 5 toegepast) – Boven vast raam:  Ê *HYDOK!P
« Geen veiligheidsglas geëist zowel voor buiten als voor binnen

AUGUSTUS 2008 O

De Vlaamse Schrijnwerker

31

Glasnorm

Schrijnwerk D: vensterdeur aan de tuin – Buiten:  Ê *HYDO  Ê %XLWHQ]RQH SULYWXLQJHHQPHQVHOLMNDFWLYLWHLWVJHELHG  Ê 7DEHOVSHFL«FDWLHYDQGHYHUHLVWHJODVW\SHVQLHWYDQWRHSDVVLQJ
« Vrije keuze van de beglazing – Binnen:  Ê *HYDO  Ê 0HQVHOLMNDFWLYLWHLWVJHELHGFDWHJRULH$
« Gelaagd glas met 2 glasrijen en 2 PVB’s of thermisch gehard glas van 4 mm- of glas zonder veiligheidskarakteristiek (nota 5 toegepast: schokproef op de beglaasde constructie zonder breuk)

Schrijnwerk H: vast raam met beglaasde borstwering (h = 0.9 m) – Borstweringsglas  Ê KPHQKF!PJHYDO  Ê %LQQHQ – Menselijk activiteitsgebied categorie A
« Gelaagd glas met 2 glasrijen en 2 PVB’s  Ê %XLWHQ – Geen schok van buitenaf « vrije keuze van het buitenglas (kan een float glas zijn zonder andere verificaties) – Boven vast raam  Ê *HYDOK!P
« Geen veiligheidsglas geêist zowel voor buiten als voor binnen

Schrijnwerk E: beglaasde deur met lateraal vast of opengaand raam – Beglaasde deur  Ê %XLWHQ – Geval 5 – Menselijk activiteitsgebied categorie C (toegangszone)
« Gelaagd glas met 2 glasrijen en 1 PVB of thermisch gehard glas van 4 mm  Ê %LQQHQ – Geval 5 – Menselijk activiteitsgebied categorie A
« Gelaagd glas met 2 glasrijen en 1 PVB of thermisch gehard glas van 4 mm – Lateraal raam  Ê %XLWHQ – Geval 1 – Menselijk activiteitsgebied categorie C (toegangszone)
« Gelaagd glas met 2 glasrijen en 2 PVB’s of thermisch gehard glas van 4 mm  Ê %LQQHQ – Geval 1 – Menselijk activiteitsgebied categorie A
« Gelaagd glas met 2 glasrijen en 2 PVB’s of thermisch gehard glas van 4 mm of glas zonder veiligheidskarakteristiek (nota 5)

Schrijnwerken I en J: beglaasde schuifdeuren met lateraal vast raam – Beglaasde deuren  Ê %LQQHQ – Geval 5 – Menselijk activiteitsgebied categorie A
« Gelaagd glas met 2 glasrijen en 1 PVB (33.1) of thermisch gehard glas van 4 mm  Ê %XLWHQ – Geval 5 – Terras + tuin: geen menselijke activiteitsgebied
« vrije keuze van het buitenglas Maar indien het binnenglas thermisch gehard glas is moet de buitenbeglazing een veiligheidsglas zijn (thermisch gehard of gelaagd glas) – Laterale ramen  Ê %LQQHQ – Geval 1 – Menselijk activiteitsgebied categorie A
« Gelaagd glas met 2 glasrijen en 2 PVB’s of thermisch gehard glas van 4 mm of glas zonder veiligheidskarakteristiek (nota 5)  Ê %XLWHQ – Geval 1 – Terras + tuin: geen menselijk activiteitsgebied
« vrije keuze van het buitenglas Maar indien het binnenglas thermisch gehard glas is moet de buitenbeglazing een veiligheidsglas zijn (thermisch gehard of gelaagd glas)

Schrijnwerk F: opengaand raam met borstwering buiten, boven – Binnen:  Ê *HYDO  Ê 0HQVHOLMNDFWLYLWHLWVJHELHGFDWHJRULH$
« Gelaagd glas met 2 glasrijen en 2 PVB’s Indien buiten permanente veiligheidsinrichting: thermisch gehard glas – Buiten:  Ê Indien binnenglas gelaagd glas met 2 glasrijen en 2 PVB’s: vrije keuze van het buitenglas (kan een float glas zijn zonder andere verificaties)  Ê Indien binnenglas thermisch gehard glas: buitenbeglazing moet een veiligheidsglas zijn (thermisch gehard of gelaagd glas) Schrijnwerk G: vast raam, boven È KF!PHQKP – Binnen:  Ê *HYDO  Ê 0HQVHOLMNDFWLYLWHLWVJHELHGFDWHJRULH$
« Gelaagd glas met 2 glasrijen en 2 PVB’s – Buiten:  Ê *HHQVFKRNYDQEXLWHQDI« vrije keuze van het buitenglas (kan een float glas zijn zonder andere verificaties)

32

De Vlaamse Schrijnwerker

O AUGUSTUS 2008

Schrijnwerk K: vaste ramen van een veranda – Binnen:  Ê *HYDO  Ê 0HQVHOLMNDFWLYLWHLWVJHELHGFDWHJRULH$ « Gelaagd glas met 2 glasrijen en 2 PVB’s of thermisch gehard glas van 4 mm of glas zonder veiligheidskarakteristiek (nota 5) – Buiten:  Ê *HYDO  Ê 7HUUDVWXLQJHHQPHQVHOLMNDFWLYLWHLWVJHELHG
« vrije keuze van het buitenglas Maar indien het binnenglas thermisch gehard glas is moet de buitenbeglazing een veiligheidsglas zijn (thermisch gehard of gelaagd glas) Schrijnwerken L en M: dak van de veranda en dakvenster  Ê *HYDO  Ê Binnenbeglazing: gelaagd glas met 2 glasrijen en 2 PVB’s  Ê %XLWHQEHJOD]LQJJODV]RQGHUYHLOLJKHLGVNDUDNWHULVWLHN (bijvoorbeeld float glas) Bron: V. Detremmerie, ir., projectleider, laboratorium ‘Dak- en gevelelementen’, WTCB

Juridisch

Wat met werken die afwijken van de nieuwe glasnorm? Wettelijk verplicht?

Een (gespecialiseerd) aannemer kan zich niet als een slaafse uitvoerder voordoen. Als het concept (voorschrift gewoon glas)

Er rijzen heel wat vragen rond de nieuw glasnorm. Is hij nu

verkeerd is, moet de aannemer daar de bouwheer (en de archi-

wettelijk verplicht of niet? Een genuanceerd antwoord dringt

tect) op wijzen.

zich op. Technische normen hebben uit zichzelf geen reglementaire

Finaal neemt de bouwheer de beslissing, maar als hij om

kracht. De naleving ervan is niet verplicht, zelfs niet indien zij

budgettaire redenen risico’s neemt, dan moet hij daar vóór

werden bekrachtigd of geregistreerd. De bekrachtiging van een

de plaatsing van het glas op gewezen worden dat hij daarmee

norm door de Koning verleent deze in se geen enkele bijzon-

zijn eigen verantwoordelijkheid verhoogt. Naar derden toe

dere bindende kracht.

beschermt deze clausule niet echt, reden waarom er een vrij-

Normen worden anderzijds wel geacht de regels van de kunst

waring bedongen is.

weer te geven. Door de gelijkstelling met de regels van goed vakmanschap blijken de normen, ook al hebben ze dan wel

Voorbehoud en vrijwaring in offerte

geen reglementaire kracht, toch niet geheel vrijblijvend te zijn. Op de aannemer rust immers steeds de verplichting de werken

Onderstaand vindt u een ontwerptekst voor de clausule die u

naar de regels van goed vakmanschap uit te voeren. De normen

als aannemer mogelijks op uw offerte kunt opnemen:

zullen dan ook onvermijdelijk een rol spelen bij de beoordeling van de aansprakelijkheid van de bij het bouwproces tussenko-

“Wij wensen u te wijzen op het feiten dat de “NBN S23-002

mende partijen.

glaswerk” enkele aandachts-punten met

Indien de norm niet werd nageleefd

betrekking tot veiligheid van personen

en er een persoonsongeval gebeurd is het dan ook zeer waarschijnlijk dat de rechter de norm mee in overweging zal nemen bij de beoordeling van de aansprakelijkheidsvraag. De veiligste houding voor de aannemer om aan zijn

De rechter kijkt naar de laatste norm die van toepassing was op het moment van de plaatsing van het glas

bevat. De norm schrijft onder meer voor dat in schuiframen, glazen deuren en ramen met doorlooprisico veiligheidsglas moet geplaatst worden … Ik stel voor om het concept van de

aansprakelijkheid te ontsnappen is door

werken aan te passen zodanig dat de

de norm na te leven. Door de meerkost

werken kunnen uitgevoerd worden

die dit voor de bouwheren meebrengt zijn echter niet alle bouwheren bereid om het door de glas-

conform de NBN S23-002. Dit impliceert volgende aanpassingen : …, …, … en een meerprijs van € …

norm vereiste veiligheidsglas te plaatsen. Als u na kennisname van deze bemerkingen wellicht om

Tip voor de aannemer

budgettaire redenen toch aandringt op uitvoering van werken in strijd met de NBN S23-002, dan wensen wij erop te wijzen

Stel dat de aannemer het werk toch wil uitvoeren, in strijd met

dat dit veiligheidsrisico’s schept waarvoor u zelf de verant-

de norm, bijvoorbeeld omdat de klant de meerkost van het vei-

woordelijkheid moet opnemen. Bij bestelling stelt U ons vrij

ligheidsglas niet wil betalen, dan moet de aannemer minstens

van iedere verantwoordelijkheid en verbindt U zich ertoe ons

aandacht hebben voor zijn informatieplicht en moet hij zeker

integraal te vrijwaren voor het geval wij ooit voor een schade-

voorbehoud maken inzake aansprakelijkheid.

geval aangesproken worden.“

Een (gespecialiseerd) aannemer heeft immers een informatie-

De klant moet die clausule uitdrukkelijk voor akkoord onder-

plicht naar de klant toe. De meeste klanten weten immers niet

tekenen.

van het bestaan van de nieuwe glasnorm af.

34

De Vlaamse Schrijnwerker

O AUGUSTUS 2008

]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]

8;M8E:<;NFF;NFIB@E>K<:?EFCF>@<J

]]]

Uw professionele partner voor: ] ELECTRISCH GEREEDSCHAP

JH;D:I;JJ;H  ?D  >EKJ8;M;HA?D=

4

9D9aWdj[dWWdb_`c[hi[d X[m[ha_d]iY[djhW

8h[[ZXWdZiY^kkhcWY^_d[ic[jdkjj_][ m[haXh[[Zj[lWd/-&ccjej')+&cc

] VEILIGHEIDSKLEDIJ ] BEVESTIGINGEN

] AUTOMATISCHE DEUREN

JefamWb_j[_j ijWdZWWhZcWY^_d[i c[j kd_[a[ _dij[bioij[c[d leeh cWn_# cWb[ekjfkj

] BOUWBESLAG ] TUINGEREEDSCHAP

9D9#][ijkkhZ[Xeeh#b_`c#[d Zh[l[b_dZh_`\cWY^_d[i

] MEUBELBESLAG

E@
4 ] KEUKEN INBOUWTOESTELLEN ?dj[]hWb[WkjecWj_iWj_[ lWdfbWj[dcW]Wp_`d[d

8;M8E:<;NFF;NFIB@E>K<:?EFCF>@<J

[d]_d[[h[Zje idjX ]

] HANDGEREEDSCHAP

šCWZ[_d8[b]_kc š9D9#][ijkkhZ[\ehcWWjpWW]cWY^_d[i š=[YecX_d[[hZ[lbWa#[d lWdZ_aj[iY^WW\

] ELECTRONISCH BOUWBESLAG ] DIENST-NA-VERKOOP 4 CATALOGUS deurbeslag & gereedschappen beschikbaar. Wenst u een exemplaar ? Bel 056 36 45 51 ]]] LECOT ]]] ]]] ]]] ]]] ]]] ]]] ]]] ]]] ]]] ]]] ]]] ]]] ]]]

KORTRIJK-HEULE ] VIERLINDEN 7 ] T 056 36 45 11 ]] BRUGGE ] PATHOEKWEG 156 ] T 050 31 23 95 ]] TOURNAI ] AVENUE DE MAIRE 33 ] T 069 23 48 05 ]] GENTBRUGGE ]OEFENPLEINSTRAAT 7 ] T 09 230 64 64 ]] IEPER ]JAAGPAD 8 ] T 057 21 42 09 ]] MERKSEM ]SCHIJNPOORTWEG 137 ]T 03 324 75 75 ]] ROESELARE ]BRUGSESTEENWEG 378 ]T 051 22 94 41 ]] ST-NIKLAAS ]HERTJEN 140 ] T 03 766 06 15 ]] WICHELEN ]BOHEMEN 103C ]T 052 43 29 51 ]] BRUXELLES ]BOULEVARD 2IEME - ARMÉE BRITTANIQUE 67 ]T 02 348 44 88 ]] OUDENAARDE ]DEINZESTRAAT 65 ] T 055 33 54 15 ]] CHARLEROI ]ZONING INDUSTRIEL DE JUMET - ALLEE CENTRALE 5 ] T 071 37 25 75 ]] MECHELEN ]ANTWERPSESTEENWEG 221 ] T 015 21 03 02 ]]

]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]

8EKNFFI;=8O leehc[[h_d\eecjh[dj0 $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$¾¾¾¾¾¾$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

<_hcW0 $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ 7Zh[i0$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ J[b$0$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$;#cW_b0 $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ j[hk]ijkh[ddWWh0

G?@C@GJ:FEJK8EK em 8[]_`d^e\ijhWWj*-š(.-&Fkkhi J&)./-/-/-š<&).././-. [#cW_b0_d\e@f^_b_fiYedijWdj$X[ nnn%g_`c`gjZfejkXek%Y\

8 0 0 2 8 0 0 2

Werking van de Confederatie Bouw

Europa maakt 6% BTW mogelijk voor nieuwbouw en verkoop van woningen ! Confederatie Bouw vraagt absolute steun voor dit voorstel De Europese Commissie maakte zopas haar voorstel bekend om de BTW-richtlijn te wijzigen zodat de lidstaten op permanente

Gratis berekeningstool ontwikkeld voor de

basis een verlaagd BTW-tarief kunnen toepassen voor welbepaal-

Vlaamse Schrijnwerkers beschikbaar voor leden

de diensten en goederen. Dit biedt héél wat mogelijkheden voor

Confederatie Bouw!

de bouwsector: zowel een uitbreiding van renovatiewerken als

Software geeft mogelijk U-waarde van het raam via

de toepassing van een verlaagd 6% BTW-tarief voor nieuwbouw

certificaat aan te tonen.

en verkoop van woningen! De Confederatie Bouw pleit al jaren voor een permanente ver-

Naar aanleiding van de regelgeving betreffende de energiepres-

lenging van de 6% BTW voor renovatiewerken aan woningen die

taties en het binnenklimaat (EPB), zoals vastgelegd in het besluit

ouder zijn dan 5 jaar. Deze maatregel werd tijdelijk ingevoerd in

van de Vlaamse regering van 11 maart 2005 en het EPB-decreet

2000 en zou aflopen eind 2010. Deze verlaagde BTW is immers

van 22 december 2006 werd op vraag van de Confederatie Bouw

een effectief wapen gebleken in de strijd tegen zwartwerk in die

- Vlaamse Schrijnwerkers en de Vlaamse Confederatie Bouw een

bouwactiviteiten. Bovendien heeft deze maatregel een positieve

softwareprogramma geschreven.

impact gehad op de reguliere tewerkstelling en de nettogroei van het aantal arbeiders in die bouwbedrijven.

Deze software geeft de mogelijkheid om na te gaan of het geleverde buitenschrijnwerk voldoet aan de opgelegde maximale

De Europese Commissie is nu ook overtuigd van het hef boomef-

U-waarde. De softwaretool geeft u bovendien de kans om een

fect van een verlaagde BTW op arbeidsintensieve activiteiten

document uit te printen en te overhandigen aan de opdrachtge-

en wil met haar voorstel verder gaan. Zo beoogt zij eveneens de

ver waarin de technische eigenschappen van het geproduceerde/

toepassing van een verlaagd BTW-tarief op renovatie- en onder-

afgeleverde raam staan vermeld. De EPB verslaggever vraagt

houdswerken aan historische monumenten, cultureel erfgoed,

deze informatie namelijk op bij diegene die de ramen en/of

plaatsen van eredienst, enz. die erkend zijn door de overheid .

deur geplaatst heeft. Deze gegevens worden dan door de EPB verslaggever ingebracht in de EBP software betreffende de ganse

Bovendien maakt het Europees voorstel een uitbreiding mogelijk

constructie.

van de verlaagde BTW van 6% op alle nieuwbouwactiviteiten en

De U-waarde van het venstergeheel is bekomen volgens de

verkoop van woningen. Momenteel is dit enkel mogelijk voor

vereenvoudigde berekeningsmethode, zoals vermeld in de norm

de bouw van sociale woningen: 6% voor de bouw van woningen

NBN 62-002/A2. Dit rekenprogramma zal in de meeste gevallen

door huisvestingsmaatschappijen en 12% voor andere publieke

volstaan om de U-waarde van het raam te berekenen en zal een

sociale woningbouw. De Confederatie is dan ook bijzonder tevre-

waarde bij benadering geven.

den dat deze huidige beperking wegvalt en dat de volledige woningbouw aan een verlaagde BTW kan worden onderworpen.

Als in een project met verschillende profielen gewerkt wordt dan kan dit programma ook gebruikt worden. Het zal dan nodig zijn

De voorgestelde wijzigingen aan de BTW-richtlijn moeten echter

om de ramen per profielgroep in te brengen voor de berekening.

nog unaniem worden goedgekeurd door de verschillende lidsta-

De toepassing kan eveneens gebruikt worden voor ramen en

ten, die daarna zelf kunnen beslissen om de verlaagde BTW-

deuren met panelen of roosters. De enige voorwaarde is dat de

tarieven optioneel toe te passen.

U-waarde van het paneel of rooster kleiner of gelijk is aan de U-waarde van het gebruikte glas.

De Confederatie Bouw vraagt dan ook met aandrang dat onze minister van Financiën dit voorstel zou goedkeuren. Deze

Om met de software te kunnen werken volstaat het van enkele

uitbreiding van een verlaagd BTW-tarief is immers een bewe-

gegevens in te geven zoals: afmeting en materiaal van de profie-

zen wapen in de strijd tegen zwartwerk, maar staat bovendien

len, U-waarde van het profiel ontvangen van de systeemleveran-

garant voor het scheppen van banen en het ondersteunen van

cier ( dit is voor de toepassingen met andere materiaalsamenstel-

het woonbeleid in ons land.

ling dan hout) en de U-waarde van het gebruikte glas.

AUGUSTUS 2008 O

De Vlaamse Schrijnwerker

«

37

Werking van de Confederatie Bouw

Gebruiksbeperkingen

met Dirk Van Kerckhove van de Confederatie Bouw - Vlaamse Schrijnwerkers via 02 / 545 57 11 of

Als u de exacte U-waarde moet berekenen, kan dit programma

[email protected].

nog niet gebruikt worden. Dit dient dan te worden berekend volgens de nauwkeurige methode en moet gebeuren door een

Leden van de Confederatie Bouw kunnen deze software gratis

erkende berekenaar. Hierover kan u dan contact opnemen

downloaden via www.vlaamseschrijnwerkers.be.

Interessante tarieven voor de aanmaak van uw website:

laat u niet rollen door commerciële firma’s! Het web: uw communicatiemiddel met uw klant.

Online zetten

Het Web, dat inmiddels is uitgegroeid tot een volwaardig com-

Pas wanneer alle onderdelen functioneren en men is helemaal

municatiemiddel, is voor ieder ondernemer interessant. Maar

tevreden met het resultaat, plaatsen we de site op het internet.

wat komt er allemaal bij kijken bij het maken van een website?

Eerder hebben we al de geschikte domeinnaam vastgelegd en

Is dit wel interessant voor mij? En net zo belangrijk: wat gaat

de bijhorende e-mailadressen aangemaakt.

mij dit allemaal kosten?

Opname in de zoekprogramma’s Weet alvast, dat:

Met een eigen website zijn we er nog niet. Iedereen moet im-

Ê PHHUGDQQLHXZHVLWHVGDJHOLMNVYHUVFKLMQHQ

mers weten dat het bedrijf op het internet aanwezig is. Dat

Ê PHHUGDQPLOMRHQHQYDQJHUHJLVWUHHUGHGRPHLQQDPHQ

kan door de site bij de belangrijkste zoekprogramma’s aan te

bestaan,

melden. Een specialistisch werkje want elk zoekprogramma

Ê GRPHLQQDPHQEHJHUHVHUYHHUGZHUGHQ

gebruikt weer een andere zoekmethode. Daarom moet al bij

Ê PHHUGDQPLOMRHQDDQVOXLWLQJHQLQ%HOJL’]LMQ

het ontwerp van een website rekening gehouden worden met de werkwijze van de zoekprogramma’s.

Het maken van professionele website bestaat uit vier opeenvol-

Onderhoud

gende onderdelen: - conceptontwikkeling - creatie - online zetten - onderhoud Voor elk van deze vier onderdelen kunt u nu bij uw beroeps-

Een site maken is een ding maar hem onderhouden is iets heel

federatie terecht.

anders en uiteindelijk ook veel belangrijker. Wij raden jullie leden aan om de site op z’n minst op jaarlijkse

Creatie

basis te onderhouden. Vooral de referentiepagina kan vernieuwd worden met de nieuwste foto’s en recentste projecten.

Nadat u het concept heeft goedgekeurd, kan het eigenlijke werk beginnen. Vormgeven voor het Web is een vak apart:

Kostprijs (éénmalige kost)

steeds moet de afweging tussen schoonheid en snelheid ge-

Prijs per website onaf hankelijk van het

maakt worden.

gekozen voorstel:

750 EURO

Enkele voorbeelden van leden-schrijnwerkers die via ons

Prijs hosting per website (jaarlijkse kost))

intekende:

38

www.qualifloor.be

www.hermanlemmens.be

Prijs 1ste jaar (instapprijs):

www.ghio-construct.be

www.dibaschrijnwerk.be

TOTAAL kostprijs per website

www.krijnen-bvba.be

www.DormeMarcbvba.be

www.vanacker-j-l.be

www.sherwin.be

De Vlaamse Schrijnwerker

O AUGUSTUS 2008

55 EURO 805 EURO

Meer info? 02/545 57 05 of fi[email protected]

Voor elke smaak een fraaie deur.

Powermatiseer uw SCHAAFWERK Exclusief agent Oost-Vlaanderen en Antwerpen

9 6 , 2 , 5 :

Tel. (02) 466 38 39

www.smi.be

‹ ‹ ‹ ‹  ‹ ‹ ‹ 

=LSLKL\YLUZLYPwULLUZ[PQS]VVYLSRLZTHHR 6UTPKKLSSPQRILZJOPRIHHY 4VNLSPQROLPK]HUPURHZ[PUNLUHM^LYRPUN :RHU[YHLKL\YLUaV^LSZ[VTWHSZVWKLR SL]LYIHHY +\\YaHTLR^HSP[LP[  -:*KL\YLUPUKP]LYZLKL\YLUZLYPwU
Breen Belgium BVBA Schaapveld, 14 - B-9200 Dendermonde Tel.: 052/22.00.75 - Fax: 052/22.03.59 e-mail: [email protected] www.breen-belgium.com / www.skantrae.com

ALLE BESLAG EN GEREEDSCHAPPEN VOOR SCHRIJNWERKER KEUKEN ENINTERIEURBOUWER

WWWGROUPVANCANNEYTBE
WWWPRO AT WORKBE

Ledenvoordelen

FIBS beschikt over 167 buitenlandse bouwvakkers waaronder « 20 schrijnwerkers en « 2 schilders De NV FIBS (Flemish International Building Services) beschikt

Dankzij een uitgebreide begeleiding van zowel het bedrijf als de

momenteel over 167 ervaren bouwvakkers die in België willen

buitenlandse arbeidskrachten zorgt FIBS voor een vlotte integratie

komen werken, waaronder 20 personen zich uitdrukkelijk opge-

van de nieuwe werknemers op de Belgische werkvloer.

geven hebben als schrijnwerker en 2 als schilder.

Met haar dienstverlening beoogt FIBS voor de buitenlandse arbeidskracht een tewerkstelling op lange termijn in vaste loondienst.

Zij kunnen worden ingezet na de bouwvakantie. Geïnteresseerde bedrijven kunnen FIBS bereiken via FIBS is gespecialiseerd in de bemiddeling van buitenlandse ar-

tel. 02/545.57.49, fax 02/545.59.07, mail info@fibs.be

beidskrachten. Zij werd daarvoor zowel voor het Vlaamse als

en de website www.fibs.be.

voor het Brusselse Gewest officieel erkend.

Wenst U de volledige lijst van beschikbare beroepen? Geef een seintje.

Bespaar 10% extra op de ophaling en recyclage van oude ramen en deuren Vindt u ook dat de ophaling en het laten verwerken van oude ramen en deuren duur is? Moet u dan ook het glas en beslag scheiden van het kader? Een dure aangelegenheid!

Wij hebben dan ook goed nieuws voor u De Confederatie Bouw – Vlaamse Schrijnwerkers steunt het initiatief van HiGH 5 waardoor u ook kan genieten van interessante be- en verwerkingsprijzen van vlakglas, en ... de afname van vlakglas gebeurt inclusief het kader (hout, aluminium of PVC). U verliest dus geen kostbare tijd meer!

HiGH 5 biedt u: Ê 'LUHFWHNRVWHQEHVSDULQJ Ê $IQDPHYODNJODVLQFOXVLHINDGHUVKRXWDOXPLQLXPRI39& Ê 9HUZHUNLQJYDQPL[HGFRPELQDWLHJODV Ê 9HUZHUNLQJYDQERXZ VORRSDIYDO Ê *HJDUDQGHHUGHFRQWLQX—WHLWLQDIQDPHDI]HWHQYHUZHUNLQJ

Alle informatie over de tarieven en verdere inlichtingen bekomt

Ê XXUVHUYLFHLQORJLVWLHNHGLHQVWYHUOHQLQJ

u bij: HiGH 5

Ledenvoordeel

Haminastraat 25, Haven 91, 2030 Antwerpen

Als lid van de Confederatie Bouw krijgt u onbeperkt 10% op de

Tel.: 03/540.04.44 fax: 03/542.53.34

huidige tarieven van HiGH 5. Als beroepsorganisatie willen wij

E-mail: [email protected]

u helpen bij het gebruik van deze goedkope en milieuvriende-

www.high5recycling.com

lijke oplossing voor vlakglasafval.

40

De Vlaamse Schrijnwerker

O AUGUSTUS 2008

SCHUURDAGEN HACO 25 & 26 SEPTEMBER 2008

Geachte klant, Mogen wij zo vrij zijn de schuurmachines van Biesse even voor te stellen. Biesse beter gekend op de markt voor zijn boor- en freesmachines is sinds 2002 gestart met het produceren van schuurmachines. Sindsdien is Biesse Sanding Machines gegroeid tot een afdeling met 45 werknemers en een jaarlijkse productie van om en bij de 350 machines per jaar. Om de schuurmachines van Biesse in België te promoten en te leiden tot het welgekende succes zoals bij de boor-freesmachines Rover Biesse organiseren wij schuurdagen in onze toonzaal te Ardooie.

Deze actie gaat door op Donderdag 25 september (9 - 18 u), Vrijdag 26 september (9 - 21 u). Voor deze demodagen worden de verschillende types schuurmachines gedemonstreerd. Alle materialen gaande van massief, ramen, fineer tot lakken komen aan bod. Een inschrijving vooraf is wenselijk om ons beter te kunnen voorbereiden. Dit kan gebeuren op onze website www.hacotrading.be of door onderstaand strookje terug te faxen naar Haco Trading 051 | 74 69 87.

INSCHRIJVING

Hopend u te mogen verwelkomen op deze dagen groeten wij, het HacoTrading Team u met de meeste hoogachting.

Firma Contactpersoon Straat & nummer Postcode & gemeente Tel E-mail Te schuren materialen (massief, ramen, fineer, lakken) Graag aanvinken wat voor u van toepassing is Klant heeft nog geen doorloopschuurmachine Klant wil bestaande machine vervangen - Merk, type, bouwjaar: Klant wil bijkomende schuurmachine aanschaffen - Merk, type bestaande machine: Graag terug faxen naar 051 | 74 69 87

Haco Trading Showroom 9 Hoge Schuurstraat 2 9 8850 Ardooie T 051 | 74 64 54 9 F 051 | 74 69 87 9 [email protected] 9 www.hacotrading.be

BEWAP

Geslaagde reeks informatiesessies rond de nieuwe normen De nieuwe Technische Voorlichtingsnota’s voor de afwer-

in het BEMT-gebouw in Geel en de Confederatie Bouw

kingssector zijn zoals bekend verschenen.

Oost-Vlaanderen in Zwijnaarde en een laatste in Centrum

De documenten definiëren en beschrijven de systemen

Duurzaam Bouwen in Heusden-Zolder.

van lichte binnenwanden, verhoogde vloeren en verlaagde plafonds die door hun eigenschappen en uitzicht

Programma

bijdragen tot de kwaliteit, de vormgeving, de veiligheid en

Spreker voor de informatiesessies was Peter Coosemans

het comfort van het gebouw. BEWAP organiseerde in de

van het WTCB. Hij bracht een overzicht van de eisen ge-

maanden mei en juni in samenwerking met het WTCB een

steld aan verlaagde plafonds en lichte scheidingswanden.

reeks van informatiesessies rond deze nieuwe normen. De

De eisen hebben betrekking op onder meer de brandveilig-

vereniging kan terugblikken op een geslaagde reeks.

heid, waterdoorlatendheid, gebruiksveiligheid, geluids- en thermische isolatie. In een volgend hoofdstuk sneed hij de plaatsingsvoorden aan: de voorwaarden op de bouwplaats en de ‘hygrothermische’ voorwaarden. Bij deze bespreking van de uitvoeringstechnieken besteedde hij tot slot ook aandacht aan de plaatsing van brandwerende binnenwanden. In het tweede deel van zijn voordracht ging

Voorzitter van BEWAP Roger Bruyns.

Peter Coosemans van het WTCB.

Peter Coosemans in op de uitvoeringstoleranties en

de afwerkingsgraden van verlaagde plafonds en lichte binnenwanden. De uitvoeringstoleranties behelzen de vlakheid, de horizontaliteit (voor verlaagde plafonds), verticale stand (voor lichte binnenwanden) en de hoekafwijkingen. Hierna kwamen de afwerkingsgraden en hun respectievelijk toepassingsgebied aan bod. Men onderscheidt drie afwerkingsgraden: minimale opvoeging (F1), standaardopvoeging (F2a), standaardopvoeging aangevuld met een door schrapen volvlakkig aangebracht afwerkingsproduct Aandachtige toehoorders op de infosessies.

(F2b) en volvlakkige bedekking van de gipsplaten met een filmvormende plamuur (F3). De spreker belichtte tenslotte

Alle bedrijven die actief zijn in of betrokken zijn bij de

de afwerkingsgraden in functie van het verftype in geval

afwerking van gebouwen – afwerkingsbedrijven, schrijn-

van schilderen en de afwerkingsgraden in functie van een

werk- en schilderbedrijven – werden voor de informa-

latere bekleding.

tiesessies uitgenodigd. Ook de architecten ontvingen een uitnodiging. Zij waren samen met de aannemers talrijk

Productshow

aanwezig op de verschillende sessies. Op woensdag 21 mei

Iedere sessie werd afgerond met een passende receptie.

werd het startschot gegeven met een centrale infosessie

Aan de deelnemers werd ook de gelegenheid geboden om

‘Verhoogde vloeren' in het gebouw van de Confederatie

kennis te maken met producten en systemen die bijdragen

Bouw in Brussel.

aan de eisen om de afwerkingsgraden te behalen. Verschil-

Nadien volgde een reeks van vier infosessies 'Verlaagde

lende sponsors zetten dan ook bij middel van een standje

plafonds en lichte scheidingswanden' verspreid over

deze producten en systemen in de schijnwerpers.

Vlaanderen. Gestart werd in de Confederatie Bouw West-Vlaanderen in Kortrijk, gevolgd door de sessies

42

De Vlaamse Schrijnwerker

O AUGUSTUS 2008

www.bewap.be.

F2F® - Filler to Finish De finishing touch

Knauf F2F® pasta. Pasta als toplaag of plamuur met een uitzonderlijk romige consistentie wat voor een soepele verwerking zorgt. Knauf F2F is bijzonder goed geschikt voor het afwerken van gipsplaatnaden die gevuld zijn met Knauf Uniflott of Knauf Jointfiller, maar ook voor het dun overpleisteren van gipsplaten. Handmatig verwerken of machinaal aanbrengen met het airless apparaat Knauf PFT Samba XL. Het gebruik van Knauf F2F maakt het moogelijk om moeiteloos de verschillende afwerkingsgraden te behalen. Beschikbaar in emmers van 5 en 20 kg. Knauf - Rue du parc industriel, 1 - B-4480 Engis - Tel: 04-273 83 11 - www.knauf.be

Vakkennis

Het plaatsen van brandwerende binnenwanden Plaatsingsvoorwaarden (TV 233 WTCB) In het vorige nummer van De Vlaamse Schrijnwerker brachten wij een stuk over een correcte uitvoering bij het plaatsen van

Openingen, leidingdoorvoeren en andere zwakke punten

verlaagde plafonds. In deze editie brengen wij een artikel over de uitvoering van lichte scheidingswanden - af komstig uit de

Om hun brandweerstand te waarborgen, mogen binnenwan-

TV 233 - meer bepaalde de plaatsing van brandwerende bin-

den geen openingen, leidingdoorvoeren of andere zwakke

nenwanden.

punten bevatten die af breuk zouden kunnen doen aan hun brandbestendigheid. De correcte afdichting van alle onvermijde-

De plaatsing van brandwerende binnenwanden moet gebeuren

lijke doorboringen (bv. kabels, buizen, ventilatiekokers, elektri-

in overeenstemming met de gegevens uit het proefverslag of

sche schakelaars, …) is dan ook essentieel. Indien deze werk-

door extrapolatie. De montage-instructies zouden op hun beurt

zaamheden niet naar behoren uitgevoerd worden, kunnen alle

beschreven moeten zijn in de technische documentatie van de

voorzorgsmaatregelen voor de brandweerstand tevergeefs zijn.

fabrikant.

a. Schakelaars en stopcontacten

Brandwerende structuren moeten uiterst zorgvuldig geplaatst worden. Men dient hiervoor de aanwijzingen van de fabrikant of de gegevens uit het proefrapport nauwlettend op te volgen (bv. schroefafstanden, afwisselende voegen, enz.). In aanwezigheid van verlaagde plafonds of verhoogde vloeren (zonder brandweerstandskarakteristieken), moet men

De uitzetting van de stalen profielen en de beweging van de structuur moeten mogelijk blijven zonder de brandweerstand nadelig te beïnvloeden

ervoor zorgen dat de verticale compartimentering gewaarborgd is. Hiertoe

Men moet er bij het plaatsen van schakelaars of stopcontacten in brandwerende lichte binnenwanden op toezien dat de brandweerstand van de wand niet in het gedrang komt. Men kan hiervoor de volgende aanbevelingen volgen, die gebaseerd zijn op proeven, uitgevoerd op vraag van de FOD ‘Binnenlandse Zaken’: het stopcontact of de schakelaar moeten in een inbouwdoosje geplaatst

bevestigt men de lichte binnenwanden bij voorkeur op de

worden waarop een afdekplaatje past (zie af beelding 2).

wanden die de horizontale compartimentering verzekeren. Een

Rondom en achter dit doosje dient men over een afstand van

dergelijke opstelling kan bekomen worden door de toepassing

ten minste 200 mm minerale wol aan te brengen die bestand is

van doorlopende compartimenteringswanden. Een andere op-

tegen hoge temperaturen (bv. rotswol) bij een brandweerstand

lossing om de brandverspreiding te vertragen (voor een wand

van 60 minuten hebben proeven aangetoond dat tegenover

met EI 30), kan erin bestaan branddammen aan te brengen

elkaar geplaatste schakelaars of stopcontacten na een blootstel-

onder en/of boven de compartimenteringswand.

ling van een uur niet langer beantwoorden aan het criterium vlamdichtheid noch aan het criterium thermische isolatie. Het

De uitzetting van de stalen profielen en de beweging van de

is dan ook raadzaam deze elementen geschrankt te plaatsen.

structuur moeten mogelijk blijven zonder de brandweerstand nadelig te beïnvloeden. Indien de binnenwanden een stalen

Af beelding 1 Branddam in het plenum van een verlaagd pla-

skelet hebben, is het aan te raden de verticale profielen te

fond (voor een wand met EI 30)

plaatsen met een zekere speling om in geval van brand hun uitzetting mogelijk te maken en elk risico op een vroegtijdige knik uit te sluiten. De plaatsing moet uiteraard in overeenstemming zijn met de gegevens van het proefverslag.

44

De Vlaamse Schrijnwerker

O AUGUSTUS 2008

Vakkennis

van minstens 50 mm. De rotswol dient voldoende stevig aangedrukt te worden in het bouwelement. Bij een lichte scheidingswand is het aan te raden de wand ter hoogte van de doorvoer op te vullen met een isolatiemateriaal waarvan de dichtheid een goede samendrukking toelaat, bijvoorbeeld rotswol met een dichtheid van 80 tot Af beelding 2 Maatregelen om de brandverspreiding tegen te

100 kg/m³ (de rotswol met een initiële dichtheid van

gaan via een schakelaar in een brandwerende lichte binnen-

45 kg/m³ moet met andere woorden met een factor 2 samen-

wand EI 60 (planaanzicht)

gedrukt worden of zodanig dat ze niet langer doorboord kan worden met een schroevendraaier). De afdichting met

b. Andere leidingen dan luchtkanalen

rotswol moet in dit geval bovendien langs beide zijden van het bouwelement gebeuren

Wat de doorvoering doorheen bouwelementen van leidingen voor vloeistoffen, vaste stoffen, elektriciteit of elektromagnetische golven betreft, dienen de aanbevelingen uit de ministeriele omzendbrief over dit onderwerp gerespecteerd te worden. Deze aanbevelingen zijn niet van toepassing op luchtkanalen, verluchtingskokers, rookkanalen en brandwerende kleppen (zie verder). In voornoemde omzendbrief wordt gesteld dat de thermische isolatie (I) verwaarloosbaar is voor enkelvoudige doorvoeringen van leidingen met een diameter kleiner dan of gelijk aan 160 mm, zonder isolatie of met een onbrandbare isolatie. Enkel het vlamdichtheidscriterium (E) wordt weerhouden. Tabel 1 geeft de maximumdiameters weer van de leidingen die wanden doorboren en waarvoor een eenvoudige afdichting met mortel of rotswol voldoende is om de vereiste brandweerstand veilig te stellen. Zo kan een stalen leiding met een diameter van 160 mm bijvoorbeeld een wand met een brandweerstand van 60 minuten doorboren zonder deze nadelig te beïnvloeden, voor zover de doorvoering afgedicht wordt met rotswol of mortel. Men moet echter steeds de volgende aanbevelingen naleven: Ê GHERXZHOHPHQWHQZDDULQGHGRRUYRHULQJHQ]LMQDDQJHbracht, hebben een brandweerstand van minstens 60 minuten (EI 60 volgens NBN EN 13501-2) Ê ELMDIGLFKWLQJPHWPRUWHOZRUGHQGHOHLGLQJHQRYHUKXQ volledige omtrek dichtgestopt over een minimale afdichtingGLHSWH/P PPYRRUHHQYHUHLVWHYODPGLFKWKHLGYDQ HQPLQXWHQ(HQ( HQ/P PPYRRUHHQYODPdichtheid van 120 minuten (E 120). De afdichting gebeurt gewoonlijk langs beide zijden van de wand om de gewenste dikte te bekomen. Voor het verkrijgen van de afdichtingdiepte Lm kan rekening gehouden worden met de dikte van de bepleistering Ê ELMDIGLFKWLQJPHWURWVZROZRUGHQGHOHLGLQJHQRYHUKXQ volledige omtrekt dichtgestopt over een totale diepte © Beddeleem AUGUSTUS 2008 O

De Vlaamse Schrijnwerker

45

Vakkennis

Ê GH OHLGLQJHQ PRHWHQ RQGHUVWHXQG HQ EHYHVWLJG ZRUGHQ

timenten met een algemeen branddetectiesysteem bevinden,

volgens de regels der kunst. De bevestigingen en ophangin-

moeten van type B zijn

gen die het dichtst bij het doorboorde bouwelement liggen,

Ê LQGLHQ GH GLDPHWHU YDQ GH OHLGLQJGRRUYRHU QLHW JURWHU LV GDQ

mogen langs weerszijden niet verder

130 cm², mag de brandwerende klep

dan 500 mm ervan verwijderd zijn.

vervangen worden door een ander sys-

De ministeriële omzendbrief geeft tevens maximumdiameters op voor doorvoeringen doorheen bouwelementen waarbij een mantelbuis volstaat om de vereiste brandweerstand te waarborgen.

De ministeriële omzendbrief geeft tevens maximumdiameters op voor doorvoeringen doorheen bouwelementen

teem zoals een brandwerende vlinderklep die de doorvoer afsluit bij brand en nadien een brandweerstand vertoont die gelijk is aan deze van de wand. De installatie van dergelijke voorzie-

Deze aanbevelingen zijn echter niet van

ningen dient te gebeuren volgens de

toepassing op lichte binnenwanden.

technische voorschriften van de fabri-

Daarnaast zijn er ook andere oplossingen mogelijk (andere voorwaarden, grotere leidingdiameters, …): ingebouwde moff

kant die steunen op proefrapporten. Hierbij zijn vooral de volgende punten belangrijk:

fen, moffen langs weerszijden van de wand, brandwerende

Ê KHW ZDQGW\SH ZDDULQ GH YRRU]LHQLQJ JH—QVWDOOHHUG PDJ ZRU-

opvulling, … In tegenstelling tot de hiervoor geformuleerde

den (verticale en/of horizontale wand, metselwerk, beton,

aanbevelingen moeten deze alternatieven goedgekeurd worden door één of meerdere proefrapporten.

lichte binnenwand, …) Ê KHW W\SH YRRU]LHQLQJ HQ GH HLJHQVFKDSSHQ HUYDQ VRRUW NOHS afmetingen, …)

Tabel 1

Ê GH GLDPHWHU YDQ GH ZDQG opening in vergelijking met de diameter van de brandwerende voorziening Ê GH DIGLFKWLQJ WXVVHQ GH YRRU ziening en de wand. Men moet er zich met andere woorden van vergewissen of de klep weldegelijk geïnstalleerd mag worden in de bewuste lichte binnenwand (proefrapport raadple-

c. Ventilatieleidingen

gen). Het spreekt bovendien voor zich dat het beweegbare deel

Doorvoeringen van luchtleidingen in binnenwanden mogen

de door de wand verzekerde compartimentering te vrijwaren.

van de klep ter hoogte van de muur geplaatst moet worden om de vereiste brandweerstand ervan niet nadelig beïnvloeden.

Deze voorzieningen mogen in geen geval vervangen worden

Het KB Basisnormen legt in dit opzicht de volgende eisen vast

door brandwerende roosters (zoals deze die gebruikt worden

(artikel 6.7.3.2):

in deuren of wanden) aangezien deze noch ontworpen, noch

Ê

beproefd werden om te weerstaan aan de drukken die ontstaan

WHU KRRJWH YDQ GH OHLGLQJGRRUYRHU ZRUGW HHQ EUDQG-

werende klep met dezelfde brandweerstand als de doorboorde

in ventilatieleidingen.

wand geplaatst; men onderscheidt twee soorten kleppen, af hankelijk van de bediening van het sluitmechanisme:

Artikel 6.7.3.1 van het KB tot vaststelling van de basisnormen

- type A: sluiting door het smelten van een zekering

voor de preventie van brand bepaalt tenslotte dat men geen

- type B: sluiting door het smelten van een zekering enerzijds

maatregelen moet treffen indien gelijktijdig voldaan wordt aan

en door een afstandsbediening met positieve veiligheid ander-

de volgende voorwaarden:

zijds. De aanwezigheid van een zekering blijft verplicht om de

Ê GH GRRUERRUGH ZDQGHQ KHEEHQ HHQ EUDQGZHHUVWDQG 5I ã X

goede werking te garanderen bij een defect aan de afstandsbediening; de kleppen die zich aan de uiteinden van compar-

46

De Vlaamse Schrijnwerker

O AUGUSTUS 2008

(EI 30) Ê GH OXFKWNDQDOHQ ]LMQ YHUYDDUGLJG XLW PDWHULDOHQ YDQ GH

brandreactieklasse A0 (Belgische classificatie) over een afstand van minstens 1 m aan weerszijden van de doorboorde wand Ê GHOXFKWNDQDOHQGLHRSGH]HGRRUYRHULQJHQDDQJHVORten zijn en de horizontale evacuatiewegen doorkruisen, mogen niet verbonden zijn met de luchtmonden die zich in deze evacuatiewegen bevinden Ê KHWEHWUHIWHHQFRPSDUWLPHQWPHWXLWVOXLWHQGUXLPWHQ met dagbezetting.

d. Taken ten laste van de plaatser van de wanden In principe is de plaatser van de wanden niet verantwoordelijk voor de afdichting en de brandweerstand van de openingen en doorvoeringen die uitgevoerd worden na zijn tussenkomst. Indien men dit toch wenst, dient dit vooraf duidelijk vermeld te worden in de contractuele documenten, zodat de plaatser hiermee rekening kan houden bij het opstellen van zijn prijsofferte. Dit geldt eveneens indien men van andere bouwvakken verwacht dat ze de brandweerstand verzekeren in de door hun uitgevoerde doorvoeringen.

Het internet opent deuren. Zeker voor de

Uit: Technische Voorlichting 233 Lichte binnenwanden, een

schrijnwerkers.

uitgave van het WTCB

P

R

O

J

E

C

T

E

N

Laat de projecten niet aan uw neus voorbijgaan. Zorg ervoor dat u morgen al aanwezig bent op de website waar iedereen zoekt naar de beste schrijnwerkers, interieurbouwers, producenten en leveranciers: www.wood-it.be. Wood-it.be: ‡SRUWDDOYRRUGHYDNPHQVHQXLWGHKRXWVHFWRU ‡EH]RHNHUVSHUPDDQG ‡MDDUHUYDULQJLQGHKRXWVHFWRU ‡JHHQFRPSXWHUNHQQLVQRGLJ

Gids van de houtsector in België *.H\HQODDQ%UXVVHO7HO)D[ LQIR#ZRRGLWEH*60www.wood-it.be

AUGUSTUS 2008 O

De Vlaamse Schrijnwerker

47

C O M F O R T NEWS

Rockflex 214 De nieuwste rotswolgeneratie voor elk hellend dak

Brandbeveiliging

Confederatie Bouw - Vlaamse Schrijnwerkers organiseert cursus erkend plaatser brandwerende deuren De Confederatie Bouw – Vlaamse Schrijnwerkers organi-

De vormingsavonden gaan telkens van 19u00 tot 22u00 door. U

seert opnieuw een vormingscursus brandwerende deuren.

ontvangt een toegangsplannetje bij inschrijving. Aanwezigheid

Het volgen van deze cursus is één van de voorwaarden om

op de vier avonden is verplicht.

erkend te kunnen worden als gecertificeerd plaatser van

Deelnameprijs

brandwerende deuren.

Voor leden van de Confederatie Bouw: € 250 per deelnemer,

Cursusinhoud

excl. BTW (€ 400, excl. BTW voor niet-leden). Betaling dient te

Het opleidingsprogramma van de plaatsers omvat ten minste

gebeuren vóór aanvang van de cursus.

de volgende onderdelen: · Algemene begrippen in verband met brand en brandvorming

Praktische proef

in gebouwen; reglementaire bepalingen, inzonderheid met

Tijdens de eerste avond worden praktische afspraken gemaakt

betrekking tot brandwerende deuren en de plaatsing ervan;

omtrent het afnemen van de praktische proef.

· Elementaire materiaaleigenschappen in verband met brand-

De praktische proef bestaat uit twee gescheiden delen: · deel 1. verifieert het correcte lezen en begrijpen van de

weerstand; · Principes van de testmethode en van de klassering voor brandweerstand;

Benor/Atg goedkeuring en de algemene basiskennis die hiervoor nodig is en deel uitmaakt van de opleiding.

· Detailstudie van de bestaande goedkeuringsdocumenten; · Plaatsing van Rf-deuren.

· deel 2. omvat de verificatie van een geplaatste brandwerende deur aan de hand van een checklist.

Het programma wordt regelmatig aangepast rekening houden

De proeven worden afgenomen door een ISIB examinator in

met de evolutie van de techniek.

het WTCB te Limelette en door hem geëvalueerd.

Tijdens de opleiding worden eveneens de procedures in ver-

De kandidaat moet voldoen aan de wet van 15/12/1970 op de

band met de certificatie door een ISIB instructeur toegelicht.

uitoefening van zelfstandige beroepsactiviteiten in kleine en middelgrote handelsondernemingen en zijn uitvoeringsbeslui-

Waar en wanneer?

ten (art 5.1 van het MB van 05/05/1995), voor zover deze wet

Wij organiseren nog een opleidingssessie in Oktober.

van toepassing is.

Sessie Oktober 2008

Meer informatie bij: Confederatie Bouw – Vlaamse Schrijnwerkers

Deze sessie vindt plaats in de Confederatie Bouw Gent (Tram-

T.a.v. Koenraad De Gelder - Tel.: 02-545.59.47

straat 59, 9052 Zwijnaarde) op 7, 14, 21 en 23 oktober 2008.

[email protected] Inschrijving kan ook via: www.vlaamseschrijnwerkers.be



INSCHRIJVING OPLEIDING PLAATSER BRANDWERENDE DEUREN Naam: Voornaam: Straat en nr: Postnummer:

Gemeente:

Tel:

Fax:

E-mail: Lidnummer van de Confederatie Bouw

Handtekening

schrijft hierbij in voor de opleidingssessie plaatser van brandwerende deuren van:

R
Oktober 2008: deze sessie vindt plaats in de Confederatie Bouw Gent (Tramstraat 59, 9052 Zwijnaarde) op 7, 14, 21 en 23 oktober 2008. Inschrijving is geldig bij terugsturen van deze strook en de betaling van 302,5 € (250 € + 21% btw) voor leden en 484 € (400 € + 21 % BTW) voor niet-leden op rekeningnummer 375-1009115-06 van de Confederatie Bouw – Afwerking. Het aantal inschrijvingen is beperkt tot max. 24. Terug te faxen naar het secretariaat van Confederatie Bouw – Vlaamse Schrijnwerkers op het nummer 02-545.58.59.

50

De Vlaamse Schrijnwerker

O AUGUSTUS 2008

080158

Samen bouwen, samen groeien, samen sterk 7FDIUFO
WPPS
VX
CFMBOHFO
HSBUJT
BEWJFT
PQ
NBBU
PQMFJEJOHFO
JOGPSNBUJF
OFUXFSLJOH
FO
QSPNPUJF
4BNFO
VX
UPFLPNTU
VJUCPVXFO
EBU
JT
XBBS
EF $POGFEFSBUJF
#PVX
WPMVJU
WPPS
HBBU


fabrikant houten buitenschrijnwerk ramen & deuren luiken & poorten alle maatwerk levering aan schrijnwerkers en aannemers aflakken van houten buitenschrijnwerk FSC-gelabeld houten buitenschrijnwerk

Biezeweg 7 Industriepark Kwatrecht - 9230 Wetteren tel 09 252 30 21 - fax 09 252 33 16 email: [email protected]

SPREEKT VOOR ZICH

Wanneer het gaat om warme en knusse werkkleding loopt Snickers Workwear voorop. Alles is geavanceerd: van een moderne, ergonomische snit tot een verrassende functionaliteit en topkwaliteit tot in ieder detail. Sterker nog, u heeft een inspirerend assortiment tot uw beschikking waaruit u kunt kiezen. Dus sla uw slag en geniet.

FIGHTING FOR BETTER WORKWEAR!

www.snickersworkwear.com

Technische infofiche machines

DEZE VRAGEN WERDEN SAMENGESTELD DOOR EEN COMMISSIE VAN SCHRIJNWERKERS VAN DE CONFEDERATIE BOUW - VLAAMSE SCHRIJNWERKERS.

Vierzijdige schaafmachine SCM Sintex XL

1.

Wat is de minimale en de maximale werkbreedte?................................................................................Min. 23 mm / Max. 180 mm

2.

Wat is de minimale en de maximale werkhoogte?...................................................................................Min. 6 mm / Max. 105 mm

3.

Wat is de minimale en maximale aanvoersnelheid?...........................................................................Min. 6 m/min / Max. 12 m/min

4.

Is profileren mogelijk? ............................................................................................................................... Ja, maar eerder beperkt.

5.

Is er een automatische breedte- en dikte-instelling? ............................................................................ Ja, programmatie mogelijk.

6.

Snel uitwisselbare wegwerpmessen? ....................................................................................................................... Dit is mogelijk.

7.

Wat is de maximale motorsterkte (in Kw)? ..........................................................................................Max. totaalvermogen 18 Kw.

8.

Is een degelijk onderhoudsschema bij de machine gevoegd? ..................................................................................................... Ja

9.

Is er een degelijke Nederlandstalige gebruiksaanwijzing aanwezig? ............................................................................................ Ja

10.

Wat is het geluidsniveau? .................................................................................................................... Beneden de wettelijke norm.

11.

Wat zijn de specifieke veiligheidsvoorzieningen van deze machine? ........................................................ Machine is conform CE.

12.

Zijn er specifieke opleidingsvoorzieningen nodig voor de bediening van deze machine? ...................................................... Neen

13.

Wat is de kostprijs van deze machine? ........................Prijsvork 12.500 € - 15.000 € (promoties op stockmodellen op aanvraag).

Meer informatie: DETA GROUP Menenstraat 315 8560 Wevelgem Tel.: 056-42.75.55 – Fax: 056-40.37.37 E-mail: [email protected] www.detamachines.be

AUGUSTUS 2008 O

De Vlaamse Schrijnwerker

53

Technische infofiche machines

Wat is de minimale en de maximale werkbreedte? ........................................................................................................ 20-260 mm

2.

Wat is de minimale en de maximale werkhoogte? ........................................................................................................... 8-160 mm

3.

Wat is de minimale en maximale aanvoersnelheid? ....................................................................................................... 6-36 m/min

4.

Is profileren mogelijk? ................................................................................................................................................................... Ja

5.

Is zagen mogelijk? ......................................................................................................................................................................... Ja

6.

Wat is de maximale zaaghoogte? ................................................................................................................................ 58 mm netto

7.

Zijn er aangepaste tafelbladen voor het zaagwerk? ...................................................................................................................... Ja

8.

Is de machine voorzien van verchroomde tafels? ........................ Weinig levert als eerste een nog betere afwerking van de tafels met de “Marathon Coating”.

9.

Zijn de tafelbladen instelbaar in functie van de werktuigdiameter? ......................................................................................... Neen

10.

Is er een automatische breedte- en dikte-instelling? .................................................................................................................... Ja

11.

Is HSK-opspanning van de werktuigen mogelijk? ................................................................................................................... Neen

12.

Automatische klemming van de assen? ................................................................................................................................... Neen

13.

Zijn de drukorganen wegklapbaar? ............................................................................................................................................... Ja

14.

Snel uitwisselbare wegwerpmessen? ........................................................................................................................................... Ja

15.

Wat is de maximale motorsterkte (in Kw)? ..............................................................................................................................15 Kw

16.

Zijn de remmen mechanisch of elektronisch? ............................................................................................................... Elektronisch

17.

Is er een zwenkbare drukbalk bovenas voor de afzuigkap bovenas? ........................................................................................... Ja

18.

Heeft de machine een automatische smering? ............................................................................................................................. Ja

19.

Is een degelijk onderhoudsschema bij de machine gevoegd? ..................................................................................................... Ja

20.

Is er een degelijke Nederlandstalige gebruiksaanwijzing aanwezig? ............................................................................................ Ja

21.

Wat is het geluidsniveau? ................................................................................................................ CE-conform, onder de 85 dBA.

22.

Wat zijn de specifieke veiligheidsvoorzieningen van deze machine? .... De machine beschikt over alle benodigde voorzieningen.

23.

Zijn er specifieke opleidingsvoorzieningen nodig voor de bediening van deze machine? .....De machine is zeer vlot te bedienen,

24.

Zo ja, waar worden deze gegeven? In het bedrijf zelf of bij de fabrikant? .... De opleiding gebeurt naar keuze bij de klant of in de

Voor speciale toepassingen zoals beschutte werkplaatsen, gevangenissen, enz. bestaan er individuele oplossingen. maar een opleiding is altijd aangewezen. fabriek. Ook kunnen onze klanten terecht in het VDAB-opleidingscentrum te Mechelen of Wondelgem. 25.

Wat is de kostprijs van deze machine? ............................................................................................... Beschikbaar vanaf 30.000 €.

Meer info: SMI-Roekens nv Hof ter Puttenlaan 55 1700 Dilbeek Tel.: 02-466.38.39 - Fax: 02-466.04.04 E-mail: [email protected] www.smi.be

54

De Vlaamse Schrijnwerker

O AUGUSTUS 2008



1.

DEZE VRAGEN WERDEN SAMENGESTELD DOOR EEN COMMISSIE VAN SCHRIJNWERKERS VAN DE CONFEDERATIE BOUW - VLAAMSE SCHRIJNWERKERS.

Schaaf- en profileringsmachine met 5 assen Unimat 500

Afkort- en Zaagcentrum

5 :

38 39

www.smi.be

Uw vakwerk ons lakwerk! Laat ons u verassen met een nieuw en origineel gamma effectlak.

Gespecialiseerd in lakwerk op mdf voor keukens, badkamers,....

Voor meer info contacteer : Atelier 2000 Piepelboomstraat 167 B - 3300 Tienen tel: 016/78.21.61 - fax: 016/78.21.33 [email protected]

Splinterinfo

SMI-Roekens breidt uit! Drie sterren voor powerroof

tie, en daaraan koppelen ze dan de vraag of ze meteen beter kunnen isoleren. Met het Powerroofsysteem kan een dakdekker beide aanbieden: renovatie en isolatie. www.recticel.be

Nieuw producten bij Würth

september. Vakmanschap vergt adequate tools. Jans organiseert voorrondes voor Trophy 2008 in elk van haar zes vestigingen (Hasselt, Ranst, Bredene, Nazareth, Luik en Leuven). Een aantal ploegen van telkens twee specialisten-afwerkers moesten in een zo kort mogelijk tijdsbestek een hoekconstructie met dak en muurvenster bouwen met metaalstuts en gyprocplaten. Een vakjury beoordeelde op snelheid, veiligheid, kwaliteit en afwerking. Naast het materiaal werd ook het gereedschap ter beschikking gesteld. De meeste ploegen grepen meteen naar de professionele toestellen van Makita. Het was

Een uniek voordeel van Powerroof is dat bij renovatie van hellende daken de bestaande binnenafwerking behouden kan blijven. De isolerende TAUfoam-platen worden immers met tand en groef bovenop de houten dakconstructie geplaatst, net onder de dakbedekking, volgens het zogenaamde ‘sarkingsysteem’. Deze totaal andere aanpak heeft tal van pluspunten. Doordat alle werk van buitenaf gebeurt en de binnenbekleding niet verwijderd moet worden, spaar je flink wat werk uit. Dat maakt het hele kostenplaatje een stuk goedkoper. En bij een bewoonde renovatie hebben klanten veel minder rompslomp. Bovendien zijn de platen zeer goed thermisch isolerend, en ook waterafstotend. Daarmee kan een hellend dak in bijna één beweging lucht-, wind-, water- en dampdicht worden geïsoleerd. Bovenop de panelen komt dan een onderdakfolie. Samen met de isolatiepanelen vormt dit het Powerroofsysteem. Altijd bij keperdaken Tussen spanten is het geen probleem om dik genoeg te isoleren om aan de normering te voldoen. Bij oude daken met keperstructuur is dat niet het geval: om de EPB-normen te halen moeten ze langs de binnenzijde speciaal worden uitgelat. Zelfdragende elementen waren zijn niet altijd een alternatief. Door het lager soortelijk gewicht, en in veel gevallen ook de geringere dikte is Powerroof veel gemakkelijker te verhandelen. Met één hand kan je een plaat gemakkelijk optillen en plaatsen. Sandwichpanelen zijn meestal afgewerkt met houten platen en soms ook met verstevigingslatten. Dat maakt ze veel zwaarder.’ Meer werkzekerheid Klanten zijn zich steeds meer bewust van de noodzaak van een goede dakisolatie. Meestal beginnen ze over een dakrenova-

56

De Vlaamse Schrijnwerker

O AUGUSTUS 2008

Illuxo is een exclusief scharnier-verlichtingssysteem dat in verbinding wordt gesteld met de meubelscharnieren CLIPON en CLIPON TWIN. De energie komt van een batterij in een geïntegreerd schakelmechanisme. Hierdoor is geen kabel nodig, wat zorgt voor onbegrensde, flexibele toepassingsmogelijkheden. De montage is zonder gereedschap en is snel en eenvoudig. Zelfs na plaatsen van de scharnieren, kunnen de lampjes worden gemonteerd. Voor de verlichting worden energiebesparende LED-lampjes in wit of blauw gebruikt. Nooit meer haarverlies met Würth Würth introduceert een nieuwe pleister zonder kleefstof, waardoor hij niet aan de huid, haren of wonde blijft kleven. Doordat de pleister aan zichzelf kleeft, moet de huid niet droog of zuiver zijn, de pleister kan zelfs op gel of zalf gebruikt worden. De zachte en elastische stof, past zich, in tegenstelling tot conventionele pleisters, aan aan de bewegingen van de gewrichten en kan dus ook makkelijk gebruikt worden in handschoenen. Luchtdoorlatend en

duidelijk dat ze vertrouwd waren met de handling en techniciteit van het Makitaassortiment. Dankzij de ervaring met het verwerken van de materialen en het gebruik van het juiste gereedschap konden alle constructies worden opgebouwd in minder dan een uur. Grootse nationale finale Zes deelnemende ploegen uit deze preselectie werden geselecteerd voor de grote finale van zaterdag 27 september aanstaande in de Brabanthallen te Leuven. Deze nationale finale belooft een megaspektakel te worden waarop 3000 à 4000 toeschouwers worden verwacht om de tientallen finalisten aan te moedigen. De winnaars kunnen alvast prachtige prijzen tegemoet zien. Elke deelnemer van de winnende ploeg krijgt een flatscreen full High Definition TV (40" - 102 cm). De tweede laureaten winnen een digitaal reflextoestel en de derde ploeg gaat naar huis met een “Perfect Draft”. Voor de gelegenheid voorziet de firma Jans die dag ook een uitgelezen catering en diverse animaties.

waterbestendig.

Nieuwe producten bij Stanley

www.wurth.be

Stanley startte in april met de vernieuwing van het volledige assortiment laserafstandsmeters, nl TLM100i en TLM130i. Het assortiment is nu compleet met de

Firma jans organiseert Trophy 2008 voor specialisten bouwafwerking De firma Jans, verdeler van afwerk- en bouwmaterialen evenals gereedschappen en machines, met vestigingen over heel het land, organiseert “Trophy 2008”. Trophy 2008 is een wedstrijd voor specialisten in de bouwafwerking (plaatsers gyprocwanden en plafondbekleding ), die na provinciaal georganiseerde preselecties kunnen doorstoten naar de finale in

laatste nieuwe TLM160i en TLM210i voor de professionele gebruikers. Deze compacte toestellen meten resp. tot 60 m en tot 100 m, beschikken over tal van meet/ rekenfuncties en hebben ook een handige geheugenfunctie. Belangrijkste extra troef van de TLM210i is het gebruik van het toestel in zeer koude of zeer warme temperaturen (-10°C-50°C).

HQHU]LMQ GLHYDQ )HGHUDOH 9HU]HNHULQJ

(U]LMQJHZRQH ERXZ YHU]HNHULQJHQ

De

verzekeraar

die

alles

met

u

deelt,

)HGHUDOH9HU]HNHULQJ ZHUGPHHUGDQ MDDUJHOHGHQRSJHULFKW GRRUERXZRQGHUQHPHUV 'HVHFWRULVQRJVWHHGV YHUWHJHQZRRUGLJGLQKHW EHVWXXUYDQGH PDDWVFKDSSLM:HZHUNHQ UHHGVODQJQDXZVDPHQ PHWGHEHURHSV RUJDQLVDWLHVYDQGH ERXZVHFWRU=RGRHQGH ]LMQZHSHUIHFWRSGH KRRJWHYDQGHULVLFR·VGLH XDOVVFKULMQZHUNHUORRSW RPX]RGHEHVWH EHVFKHUPLQJWHELHGHQ %RYHQGLHQGHOHQZLMHON MDDURQ]HZLQVWPHWX zelfs

zijn

winst

Een meesterstuk De nieuwe Festool bovenfrees OF 2200 Blinkt uit op elk vlak

Een echte teamspeler

'HERYHQIUHHV2)LVKHWQLHXZHPHHVWHUVWXNYDQ )HVWRRO+LMLPSRQHHUWGRRUHHQNUDFKWLJHDDQGULMYLQJ HHQSHUIHFWHWHFKQLVFKHXLWUXVWLQJGHJURRWVWPRJHOLMNH HUJRQRPLHHQHHQXLWHUVWHSUHFLVLH'DDUELMNRPWQRJ]LMQ RQJHORRÀLMNHWUHNNUDFKW:DWWYROVWDDWRP]RQGHU SUREOHHPGRRU]HOIVKHWKDUGVWHPDWHULDDOWHIUH]HQ De belangrijkste voordelen op een rij: ‡ 1DXZNHXULJH¿MQLQVWHOOLQJWRWRSPP ‡ 3HUIHFWHSUHFLVLHGDQN]LMGXEEHONRORPVNOHP ‡ )UHHVVODJYDQPP ‡ (HQYRXGLJHIUHHVZLVVHOLQJ ‡ 3UR¿HOIUH]HQVQHOLQJHVWHOG ‡ (HUVWHNODVHUJRQRPLH ‡ *HUHHGVFKDSVOR]HWRHEHKRUHQZLVVHOLQJ

Met behulp van de geschikte moduledrager en de CMS grondeenheid transformeert u de OF 2200 snel tot een krachtige tafelfrees (de 7) LGHDDOYRRUKHWÀH[LEHO HQHI¿FLsQWEHZHUNHQYDQJURWH ZHUNVWXNNHQHQSUR¿HOHQ

Gereedschap voor het beste resultaat

www.festool.be

Splinterinfo

Ook binnen het assortiment materiaal detectoren komen er enkele nieuwigheden

Group begin oktober haar deuren voor alle klanten en geïnteresseerden. Doorlopend zijn er demonstraties van verschillende

op de markt: de Stud Sensors 200 en 400 detecteren hout, metaal en elektrische leidingen en beschikken over een automatische diepte selectie. Stanley breidt ook het assortiment Sleutelgereedschappen uit met de nieuwe FatMax Black Chroom sets en een aanvulling van de Stanley sets. Alle nieuwe (en uiteraard ook bestaande producten) kunnen handig worden opgeborgen in de nieuwe FatMax Organizer Tas: een tas waarin gereedschappen rechtop bewaard worden. Deze tas kan compact getransporteerd worden, maar klapt ook open tot een handig werkinstrument. Ideaal voor de ‘installateur’.

Limited edition T-SHIRTS Val deze zomer extra op met onze Limited Edition Snickers Workwear T-shirts. Het intensieve gebruik en de eigentijdse ontwerpen spreken voor zich. Wilt u de aandacht trekken met uw innerlijke kracht? Probeer onze Digital Muscle T-shirt. Waar uw voorkeur ook naar uitgaat, u kunt rekenen op 100 % gekamd katoen en een moderne pasvorm – tijdens het werk of daar buiten. 2521 Digital Muscle T-shirt Raak gedigitaliseerd. Het Snickers Limited Edition Digital Muscle T-shirt van stevig katoen laat je innerlijke kracht zien. Reken op serieus comfort tijdens de warme zomer. 2522 Limited Edition T-shirt Een zeldzame soort. Laat zien wie je bent! Deze Snickers Limited Edition T-shirts van 100 % gekamd katoen geven kleur aan je leven. Eigentijdse prints en eigentijds comfort komen hier samen. Beschikbaar in 4 kleuren. Materiaal: 100% gekamd Katoen, 190 g/m². Voorgewassen. www.snickers.be

Nieuw ergonomisch AirCoat pistool voor veeleisend lakwerk in bouw en industrie Wagner Spraytech Benelux heeft haar programma AirCoat pistolen voor lakwerk

58

De Vlaamse Schrijnwerker

O AUGUSTUS 2008

machines en naast enkele nieuwigheden (zoals de EBS kantenlijmers en POR briketteerpersen) zijn er de vertrouwde merken in de bouw en industrie verder uitgebreid. Met de GM 4100 AC, GM 4600 AC en de AC 4600 Professional, levert het bedrijf nu een serie spuitpistolen die opvalt door een ergonomisch ontwerp, laag pistoolgewicht en geringe trekkerkracht. Hierdoor laten de nieuwe spuitpistolen zich tijdens het coaten flexibel en comfortabel bedienen. Daarnaast bieden de nieuwe AirCoat pistolen een nog betere verneveling dankzij de geoptimaliseerde luchtgeleiding. Beide pistolen zijn beschikbaar in de 160 en 250 bar versie, al naargelang de materiaaldruk in de applicatie. De 160 bar vereist minder kracht op de trekker dan de 250 bar variant. Het nieuwe AC 4600 Professional pistool, speciaal voor de bouw, heeft naast een gering gewicht, ook een met de hand verwijderbaar pistoolfilter. De behuizing kan zonder gereedschap snel en eenvoudig worden geopend om het filter te reinigen of te vervangen. Dit unieke pistool heeft

waaronder SCM, Robland, MiniMax, TecnoMax, Pouwels, Sormec, Maggi, e.v.a. Zoals steeds is er natuurlijk ook een ruim aanbod tweedehandsmachines. Enkele leveranciers zijn aanwezig met infostands of demo’s (o.a. trappenfreesfabrikant Pouwels, Hermes schuurmaterialen, Garniga snijgereedschappen). Iedereen is welkom en traditiegetrouw gaat geen enkele bezoeker met lege handen naar huis. De opendeur vindt plaats op vrijdag 10, zaterdag 11 en zondag 12 oktober in de gebouwen van Deta Machines bvba, Menenstraat 315 te Wevelgem, telkens van 10h00 tot 18h00. Info op 056/42.75.55 of www.detagroup.be

EeStairs perfecte partner voor glazen trappen

een materiaaldruk van 250 bar en is voorzien van draaikoppelingen voor het soepel aansluiten van lucht- en materiaalaanvoer. Dankzij de omkeerbare en snel vervangbare spuittips zijn er geen lange werkpauzes door obstructies. Om de spuittip te reinigen volstaat het deze om te draaien en door te spuiten. De zeer nauwkeurige spuittips zijn leverbaar in verschillende grootten, variërend van 0,007" tot 0,035". In het AirCoat proces wordt het vernevelde medium omgeven door een bijkomend omhulsel of luchtmantel. Dankzij deze techniek wordt bij een relatief lage druk (reeds vanaf 30 bar) al een zeer uniforme verneveling bereikt. Het omhulsel vermindert bovendien overspray en zorgt ten opzichte van het Airless proces en conventionele verneveling voor materiaalbesparingen tot 15% respectievelijk 40%.

De glazen trap mag zich in een toenemende belangstelling verheugen. Zo’n trap is ook bijzonder: de transparantie zorgt voor een bepaalde luchtigheid terwijl het glas, soms in combinatie met andere materialen, het huis of gebouw tooit zoals een sieraad dat bij een vrouw doet, met een lichte sensualiteit die de vormen op subtiele wijze accentueert. Nu glazen trappen echter een trend worden, is het zaak deskundige trappenmakers te vinden die net weer een stapje verder gaan. Zo’n bedrijf is EeStairs, een bedrijf dat geen enkele uitdaging op trappengebied uit de weg gaat. Door de jarenlange ervaring zijn de mogelijkheden oneindig. EeStairs kent

Opendeurdagen DETA GROUP 10/11/12 oktober 2008

geen lastige klussen, ze zien alleen maar interessante opdrachten. EeStairs in Barneveld produceert hoogwaardige trappen en balustrades. Het is een bijzonder bedrijf

Naar jaarlijkse gewoonte opent Deta

dat regelmatig met nieuwe producten komt, zoals de 1m2 trap. Deze trap kan

www.wagner-wsb.eu

Buzon Pedestal International sa.nv Z.I. Hauts Sarts, Prolongement Abbaye 134 B—4040 Herstal - Belgium tel : +32 42483983 - Fax +32 42648238 Email : [email protected] - http://www.buzon.eu

Tegeldrager Buzon DPH

®

hellingscorrector van 0 tot 5 %

regelbaar van 17 tot 620 mm

PH5

Wij nemen niets luchtig op

Nous ne prenons rien à la légère t Industriële Stofafzuiging Dépoussiérage Industriel t Industriële Ventilatie Ventilation Industrielle t Plaatbewerking Tôlerie t Speciale constructies op maat Constructions spéciales sur mesure

Miniflat NV te Beverlo

Vernieuwde Website !

Industrieweg Noord 1 141 - 3660 Opglabbeek Tel. 089/85.55.21 Fax 089/85.42.21 &NBJM
BG[VJHJOTUBMMBUJFT!MJNPDPJOEVTUSJFTCF

t

www.limoco-industries.be

Meer dan 1800 pagina’s Häfele bouw - en projectbeslag !

Häfele Belgium N.V. Lindestraat 13 A/PB 37, 9240 Zele

"(
 
 





3
2
 
 



www.hafele.be

Splinterinfo

geplaatst worden in een ruimte van slechts één vierkante meter en is ontwikkeld omdat een klant simpelweg niet meer ruimte had. Glazen trappen heeft EeStairs al veel langer in het assortiment, in feite zijn ze trendsetter geweest. www.eestairs.com

voordelen bij de belasting: de watervastheid en wisselklimaat bestendigheid overstijgt daardoor eveneens alle tot nu toe bekende laksystemen.

dezelfde Ergonomische handgreep blijven gebruiken. Ter introductie biedt Bahco tien

www.hendrichs-west.be

kelijke toepassingen en materialen.

Dewalt introduceert range invalcirkelzaagmachines

www.bahco.com

DuritanTM – de nieuwe lakgeneratie: de 3K High-Solid-blankelak

FTB-Remmers organiseert studiedag Op 23 september, van 14u00 tot 18u00 organiseert FTB-Remmers een studiedag.

Zweihorn® presenteert een absoluut nieuw laksysteem: DuritanTM – de gepatenteer-

Op het programma staat een bespreking van de solventwetgeving met betrekking tot het coaten van hout door het departement Leefmilieu van de Vlaamse Overheid

de 3K High-Solid blankelak. DuritanTM is een driecomponenten blankelak. Aan de stamlak wordt naast de harder een activator toegevoegd in een gedefinieerde mengverhouding. Het concept van het laksysteem is dusdanig ontworpen, dat de stamlak met alleen de harder niet, dan wel alleen zeer traag reageert. Pas door de toevoeging van de activator en de inwerking van zonlicht wordt de vernetting van de lak onstuitbaar gestart. En het bijzondere hierbij is, dat de vernetting de complete film van het laksysteem doorloopt, zolang er geen onderbreking is in de lakfilm. Dat heeft het voordeel dat zelfs gebieden, die niet direct belicht zijn geworden, uitharden. DuritanTM – Droging met lichtsnelheid De lakverwerking van DuritanTM kan gewoon met een bekerpistool gebeuren. De gelakte delen worden dan in een hordewagen weggelegd en moeten minstens 10 minuten uitdampen. Nu wordt het zelf ontwikkelde DuritanTM –belichtingsveld

Met de introductie van de range invalcirkelzaagmachines bewijst DEWALT wederom voorop te lopen op het gebied van innovatie. Als eerste op de markt komt zij met twee snoerloze versies op de markt; een snoerloze invalcirkelzaagmachine (DC351KL) welke onderdeel uitmaakt van het 28 Volt Nano Technologie Lithium Ion systeem en een versie op 18 Volt welke wordt geleverd met 2 x 2,6 NiMH accu’s. Tevens wordt een gesnoerde versie uitgebracht (DWS520K). De machines zijn een uitkomst voor zaagtoepassingen in o.a. hout, laminaat en kunststof, waarvoor men in het verleden een tafelzaag of af kortzaag nodig had.

Bahco introduceert de toekomst van handzagen – The Bahco Handsaw System

een wachttijd van wederom 10 minuten kunnen de oppervlakken weer geschuurd worden of zelfs gepolijst worden. Deze werkwijze zet het productieproces op zijn kop en zorgt voor een enorme capaciteits-

kunnen nu binnen 1 dag gerealiseerd worden.

60

Een revolutionair gepatenteerd concept dat ongekend comfort en grote flexibiliteit biedt aan gebruikers vanwege een unieke ERGOtm ergonomische handgreep en tien verschillende, uitwisselbare zaagbladen.

De 3K High-Solid blankelak stelt nieuwe maatstaven met betrekking tot de kwaliteit. Met zijn hardheid en krasvastheid

Het Bahco Handsaw System is ontworpen in samenwerking met professionele vakmannen uit de Nederlandse bouwwereld

overstijgt DuritanTM conventionele lakken met ca. 100%. En ondanks deze grote hardheid is de lakfilm van DuritanTM

en gereedschappen ontwerpers uit Zweden. Het systeem maakt het mogelijk dat

De Vlaamse Schrijnwerker

O AUGUSTUS 2008

eindafwerking met implementatie van RSG (Remmers 10 jaar Systeem Garantie). Volgt nog een demonstratie van verspuiten door Wagner en een van MOS-droging (droogsysteem) door Giardina. De dag sluit af met een uitgebreid buffet. Inschrijven [email protected].

Blyweert Aluminium brengt een nieuwe dimensie in het zeilen Donderdag 22 mei 2008 werd het zeiljacht ‘Blyweert Aluminium’ gedoopt in de jachthaven van het VVW te Nieuwpoort. Geen bijzondere gebeurtenis? Toch wel, want via dit project wil Blyweert Aluminium de vzw NextSense meehelpen om

roept op tot avontuur. Blyweert Aluminium gebruikt de zeilsport als marketing medium vanwege zijn mogelijkheden voor creatieve concepten en marketing acties

DuritanTM – De nieuwe dimensie in oppervlaktekwaliteit

–lakken uiterst flexibel. Dat heeft grote

en door Fedustria. Vervolgens is er een voorstelling van watergedragen producten voor de impregnering, grondering en

de zeilsport in België de plaats te geven die ze verdient. Niet alleen zit de zeilsport in de lift, ze spreekt tot de verbeelding en

voor de hordewagen geplaatst en de gelakte delen minstens 10 minuten belicht. Na

uitbreiding. Hoogglanssystemen, waarvoor tot nu toe minstens 5 - 7 dagen nodig was,

verschillende bladen, waaronder Bahco’s vernieuwde Superiortm bladen. De bladen kunnen gebruikt worden voor alle gebrui-

gebruikers bladen verwisselen – afhankelijk van applicatie of situatie – terwijl ze

gelinkt aan zijn eigen identiteit van professioneel en innovatief bedrijf met teamspirit in de focus. Bovendien ondersteunt Blyweert Aluminium op deze wijze de vzw NextSense, een vereniging die zich tot doel stelt de beoefening van de zeilsport te bevorderen en dit in samenwerking met zoveel mogelijk zeilverenigingen. NextSense heeft een hecht zeilteam rond de ervaren allround zeiler David Saeys, die reeds meerdere trans-Atlantische races en vele Noordzee regatta’s op zijn palmares heeft en vele mooie ereplaatsen behaalde .

Splinterinfo

Er werd geïnvesteerd in een prachtige Bénéteau First 50, een cruise/racer van 15

Turbodriver van Cerclindus

meter, fonkelnieuw op de markt en een combinatie van een unieke vormgeving met hoogstaande technologie, die snelheid en zeilspektakel garanderen.

Aerfast, divisie van Cerclindus nv, lanceert de MAX HVR41 Turbodriver. Dit apparaat

Het zeilteam heeft de naam ‘Blyweert Sailing Team’ aangenomen terwijl de vzw NextSense instaat voor de exploitatie en in de eerste plaats zoekt naar samenwerking met de lokale zeilscholen om de zeilsport breed open te stellen.

VELUX® introduceert dakramen op zonne-energie. Unicum op de markt

werd specifiek ontwikkeld voor het plaatsen van gipsplaten. Het unieke aan de MAX HVR41 is de gecombineerde werking “schieten – schroeven” waardoor het plaatsen van gipsplaten aanzienlijk sneller gaat. De schroef wordt door de gipsplaat “geschoten” en zodra de schroef het hout of de Metal Stud bereikt heeft, schakelt de MAX HVR 41 automatisch over naar “schroeven”. Deze cyclus duurt slechts

Om ons te beschermen tegen geluidsoverlast worden steeds strengere eisen gesteld aan de geluidsisolatie van bouwdelen. Rockwool isolatieproducten hebben dankzij de unieke vezelstructuur van rotswol uitstekende geluidabsorberende en geluidsisolerende eigenschappen. De nieuwe online akoestiekmodule van Rockwool geeft een beknopte introductie over akoestiek, wet- en regelgeving en basisbegrippen. Vervolgens wordt met herkenbare geluidsfragmenten voor verschillende bouwdelen inzicht gegeven in mogelijke reducties van geluidsoverlast.

0,06 sec ! De MAX HVR 41 is uitgerust met een keuze schakelaar hout-metaal, een diepteregelaar, een riemhaak en uiteraard een veiligheid.

De oplossingen in de diverse constructies worden onderbouwd met technische documentatie en onderzoeksrapporten.

elektrische motorisatiekit uitgerust, die werkt op zonne-energie. De bedieningskit is ook apart verkrijgbaar, zo kan je bestaande manuele vensters probleemloos ‘upgraden’ naar op afstand bediende dakvensters. Met de bediening op zonne-energie biedt VELUX als eerste een rechtstreeks antwoord op een duidelijke vraag vanuit de markt.

Gyproc heeft dit apparaat uitgebreid getest in haar testcentrum en is tot de bevinding gekomen dat dit toestel uitermate geschikt en snel is. Bijgevolg wordt het voortaan “officieel aanbevolen door Gyproc”.

unieke nieuwe webmodule toegankelijk.

Het dakvenster op zonne-energie van VELUX haalt zijn aandrijving uit de herlaadbare batterij, die permanent door het dag- en zonlicht wordt opgeladen. Die batterij, goed voor 300 bedieningen zonder heroplading, zit samen met de vensterbediening vanaf de productie onzichtbaar ingebouwd in het venster. De installatie is dus dezelfde als die

Argenta online

Het nieuwe wentelende dakvenster op zonne-energie van VELUX is met een unieke

van een manueel venster, je hoeft enkel de fotovoltaïsche zonnecel op het vensterkader te kleven en aan te sluiten op de batterij. Vanaf een bepaalde vensterafmeting is er de mogelijkheid een bijhorend rolluik op zonne-energie te plaatsen. Extra troef is de snelle en eenvoudige montage, er moet immers niets veranderd worden aan het bestaande venster om nieuwe bekabeling of elektriciteitsleidingen te installeren. De motorisatiekit op zonne-energie is compatibel met de meest gangbare wentelende dakvensters met manuele bediening en volledig gebaseerd op de io-homecontrol®-technologie. Zo kunnen tot 200 elektrische producten door de afstandsbediening bediend worden. Toch blijft manuele bediening steeds mogelijk, bijvoorbeeld om het raam schoon te maken. www.velux.be

www.aerfast.be.

Argent Alu heeft een nieuwe website gelanceerd. Deze nieuwe website oogt een stuk moderner dan de vorige en ligt perfect in de lijn van de nieuwe bedrijfsstijl en -kleuren. Bovendien is de website ook bijzonder overzichtelijk en gebruiksvriendelijk opgemaakt. Zo is de vele productinfo eenvoudig vindbaar en zijn vervelende popup files tot een minimum gereduceerd. In een volgende fase zal het voor klanten ook mogelijk gemaakt worden om online bestellingen door te geven. Op deze manier zullen klanten op een eenvoudige en gestructureerde manier orders kunnen verwerken en doorgeven. De website kan bekenen worden op www.argentalu.com

Via www.rockwool.be/akoestiek-vl is de

Halwema huldigt medewerkers met certificatenwand Met een Halwema Certifeest werden een aantal medewerkers van het bedrijf en 25 medewerkers van de klantendienst van de NV Halwema beloond voor hun inzet. Het bedrijf leverde een bijzondere inspanning naar opleiding van personeel, die volgens Gunter Cauwenberghs, customer care director van deze bloeiende familiale KMO, zelden vertoond is. De opleidingen verliepen volgens een strikt programma dat werd uitgewerkt in samenwerking met de leveranciers van Halwema. Op ruim negen maanden tijd slaagde Halwema erin om alle medewerkers van de klantendienst meerdere succesvolle opleidingen te laten volgen. Zo trokken in september 2007 technici naar Schelling en in oktober 2007 volgden technici een scholing bij de Brandt Kantentechnik en begaven ingenieurs zich naar de firma Weeke. 2008 startte met een interne opleiding voor de Altendorf paneelzagen. En er staan nog intense scholingen op het programma bij Schelling en Brandt.

Rockwool online akoestiekmodule Het Certifeest was dan ook de gelegenheid Stilte is een schaars goed geworden. (Woon)gebouwen beschermen vaak onvoldoende tegen geluidsoverlast. Rockwool lanceert een online akoestiekmodule met kant-en-klare oplossingen voor diverse akoestische vraagstukken in de verschillende bouwdelen.

om de certificatenwand in de verkoopsruimte in te huldigen. De inzet van de verschillende betrokken partijen resulteert zo in een uniek feit in de sector: alle medewerkers zijn geschoold en daarvoor met certificaten beloond. Dit kan en zal uitstralen naar de klanten toe.

AUGUSTUS 2008 O

De Vlaamse Schrijnwerker

61

Diversen

Wij heten de nieuwe leden van onze federatie welkom

Adverteerdersregister

N.V.

Modular Veranda Systems

1745

OPWIJK

B.V.B.A.

Trend Decor

9890

DIKKELVENNE

De Hr

Van Den Neucker Jan

9400

NINOVE

B.V.B.A.

Ds Interieur

3060

BERTEM

B.V.B.A.

J & J Construct

3500

HASSELT

B.V.B.A.

Coudron Michel

1600

SINT-PIETERS-LEEUW

De Hr

Vanschoelant Stijn

3090

OVERIJSE

N.V.

Nassau Door

9700

BEVERE

B.V.B.A.

De Weirdt

9800

SINT-MARTENS-LEERNE

B.V.B.A.

De Nijs Peter

2380

RAVELS

De Hr

Brosse Joeri

9636

NEDERZWALM-HERMELGEM

B.V.B.A.

Utf

9700

MATER

De Hr

Koroleva Ilona

8210

ZEDELGEM

De Hr

Masure Sven

2070

ZWIJNDRECHT

B.V.B.A.

Stynen Parketwerk

2930

BRASSCHAAT

B.V.B.A.

Van Ex

3321

OUTGAARDEN

B.V.B.A.

Cse Uyttendaele

9340

LEDE

De Hr

Van Keer Marc

9255

BUGGENHOUT

N.V.

Niroy

1880

NIEUWENRODE

De Hr

Rogiers Wouter

8020

OOSTKAMP

B.V.B.A.

Heroes & Zoon

3201

LANGDORP

B.V.B.A.

Cleenwerck Gebroeders

8870

IZEGEM

M.

Gilson Cédric

6061

MONTIGNIES-SUR-SAMBRE

B.V.B.A.

Ryckaert Dany

9630

MUNKZWALM

De Hr

De Cremer Herwin

9572

SINT-MARTENS-LIERDE

B.V.B.A.

Quintelier Geert Interieurinrichting

9190

STEKENE

B.V.B.A.

Jvdb

8830

GITS

De Hr

Guypen Wim

3560

LUMMEN

E.B.V.B.A.

Martin Lecoque

3720

KORTESSEM

De Hr

Meersman Marc

9250

WAASMUNSTER

B.V.B.A.

Quinze & Milan Designers

8500

KORTRIJK

De Hr

Stoffelen Michaël

3390

HOUWAART

De Hr

Coppens Frankie

9100

SINT-NIKLAAS

De Hr

Cresens Günther

3472

KERSBEEK-MISKOM

B.V.B.A.

Rm Houtcontructies

9520

SINT-LIEVENS-HOUTEM

B.V.B.A.

Vantroyen Wood Solutions

2570

DUFFEL

N.V.

Steyls Ramen & Deuren

3500

HASSELT

De Hr

Backaert Ruben

9890

BAAIGEM

Serge De Dobbelaere Op 15 juni 2008 overleed op 37-jarige leeftijd Serge De Dobbelaere. Serge, zoon van Silveer De Dobbelaere, bestuurslid van onze federatie en voorzitter van de Kommissie van het Vakblad, was zaakvoerder van het schrijnwerkbedrijf Dola Konstrukt.

De Vlaamse Schrijnwerker

Wenst u ook te adverteren? contacteer Inge De Ridder op 053/80 87 47 Uw bedrijf stelt iets te koop? U zoekt iets?

In memoriam:

62

Afinco pag. 8 AGC Flat Glass pag. 33 Atelier 2000 pag. 55 Breen pag. 39 Buzon Pedestal International pag. 59 CSB pag. 51 DB&S Machines & Foils pag. 51 De Bruyn Magazijninrichting pag. 54 Demeester pag. 4 Deta Machines pag. 47 Detris pag. 52 Devomat pag. 49 Eeckhout Vereecke pag. 63 Equipbaie/Metal Expo pag. 36 Eternit pag. 25 Federale Verzekering pag. 57 Haco Trading pag. 41 Häfele pag. 59 Halwema pag. 64 Hendrichs West pag. 29 Isover pag. 11 Knauf pag. 43 Lecot Metaalwaren pag. 35 Leitz pag. 15 Limoco Industries pag. 59 Lismont pag. 13 Mirodan Bouwglas pag. 2 Nissan pag. 20 Philips Constant pag. 35 Rockwool pag. 49 SMI pag. 15, 39, 55 Snickers pag. 52 Tooltechnics pag. 57 Van Belle pag. 7 Vancanneyt pag. 39 Van Wauwe pag. 15 Verdonck pag. 13 Wanzeele pag. 52 Wood-it.be pag. 47

O AUGUSTUS 2008

4UVVS
PG
GBY
VX
HFHFWFOT
UFSVH
8JK
[PSHFO
WPPS
EF
SFTU
&nO
BESFT
$POGFEFSBUJF
#PVX7MBBNTF
4DISJKOXFSLFST
-PNCBSETUSBBU



#SVTTFM
GBY



LPFOEFHFMEFS!DPOGFEFSBUJFCPVXCF

serie 3000 70mm

Specialiteit:

schuiframen en hefschuiframen ramen en deuren in kunststof. stipte levering t vlotte service t levering op de werkplaats of werf t

ONZE NIEUWE LOCATIE !

Eeckhout-Vereecke bvba Abdijstraat 8 - 8792 DESSELGEM Tel. 056/728 337 - Fax 056/700 309 E-mail [email protected] - www.eeckhout-vereecke.be