magro-service
Accu Laadstroom-controller MT LB-25
Installatie- en Bedieningsvoorschrift
Waarom een Accu Laadstroom-controller? Tijdens uw reis gebruikt u meer stroom uit de boord-accu dan uit de start-accu. Wanneer u weer gaat rijden, stopt het laden van de boordaccu te vroeg! Omdat de start-accu snel volgeladen is. Omdat dit punt snel wordt bereikt, zal de huishoud-accu dus nooit volgeladen worden tijdens de rit. Daardoor kunt u uiteindelijk, na een aantal (lange) reisdagen, toch met een (bijna) lege huishoud-accu geconfronteerd worden. Remedie: accu’s volladen “aan de paal”. Een oplossing zonder externe stroomvoorziening? Verbeter het laadproces met de Accu Laad-controller MT LB-25!
Wat is de Accu Laadstroom-controller?
Conformiteitsverklaring Geheel conform de richtlijnen 2206/95/EG, 2004/108/EG, 95/54/EG komt dit product overeen met de eisen volgens de volgende Normen: EN55014, EN55022, DIN14685, DIN40839-1, EN61000-4-2, EN61000-4-3 en –4. Het product is gemaakt conform DIN EN ISO 9001
Dit is een vol-automatische laadstroom-regelaar, voor campers of boten. De MT LB-25 is naar de allernieuwste technische mogelijkheden ontworpen om de dynamo van de auto/boot-motor zo optimaal mogelijk te gebruiken om zowel lood-accu's, Gel- als AGM-accu's tijdens de rit/vaart in korte tijd volledig op te laden. Hierbij wordt de laadspanning automatisch aangepast aan het evt. spanningsverlies dat ontstaat bij langere of dunnere bekabeling. De intelligente Microprocessorbesturing zal op basis van de "IU1oU2"-kenmerken automatisch en veilig zorgen voor het snelle en optimale 100% volladen van alle aangesloten accu's. Daarbij wordt er tevens voor gezorgd, dat, ongeacht het stroomverbruik tijdens het rijden, de accu's 100% geladen blijven. Het evt. overladen van accu's of gasvorming, dat kan ontstaan tijdens extreem lange ritten, wordt voorkomen.
Waar kan de MT LB-25 worden ingebouwd? In Nederland geleverd door: magro-service de rolle 16 8381 cp vledder
campertv.nl tel. 0521 381 381
In iedere camper (of boot), waar naast de start-accu ook een huishoud-accu wordt gebruikt, kan deze controller worden ingebouwd. De huishoud-accu mag ook uit meerdere, parallel-geschakelde accu's bestaan. De Laadstroom-controller is bijzonder geschikt voor het gebruik in combinatie met een Schaudt EBL-block, dat in veel gangbare campers is ingebouwd.
Het principe van de MT LB-25:
De Laadstroom-controller wordt geplaatst in de verbinding, die zorgt voor het opladen van de huishoud-accu (tussen start- en huishoud-accu). Indien er een scheidingsrelais, dat voorkomt, dat de accu's bij stilstaande motor met elkaar verbonden zijn, is ingebouwd, kan deze worden verwijderd en daarvoor in de plaats deze Laadstroom-controller worden gemonteerd. De controller wordt door het signaal D+, dat komt van de dynamo, geactiveerd. Vanaf dat moment wordt de spanning van de start-accu continue bewaakt. Als daar de spanning hoger wordt dan 12,2V, gaat de Laadstroom-controller in Stand-By. Als de spanning, door het laden van de dynamo, boven 13,2V uitkomt, zal de controller na 2 minuten beginnen met het laden van de boord-accu. De controller zorgt er dan voor, dat de dynamo dan stroom opwekt voor de boord-accu. Om te voorkomen, dat de dynamo niet overbelast wordt of de startaccu teveel ontladen wordt, zal het laden van de boord-accu verminderen indien de spanning van de start-accu lager wordt dan 12,8V. Zodra de spanning van de start-accu weer boven 13,2V uitkomt, zal de laadstroom vanuit de dynamo weer volledig naar de huishoud-accu vloeien.
Principe bij gebruik Schaudt EBL Elektroblock
Technische gegevens Laadstroom-controller LB-25 Ingang START – accu: Nominale spanning van accu: Minimum accu-capaciteit: Maximaal vermogen: Stroomverbruik tijdens Stand-By: Stroomverbruik uitgeschakeld:
12 V 60 Ah 480 W 70 mA 0.4 mA
Uitgang BOORD – accu: Nominale spanning van accu: Capaciteit aangesloten accu('s): Max. laadstroom I-fase tot U1 (0 – 15 u), 8 V: Laadstroom (laden, bufferen, belast), U1-U2-fase: Aantal types accu instelbaar (Gel, AGM1, AGM2):
12 V 50 – 200 Ah 25 A 0 – 25 A 3
Minimum accu-spanning bij begin laadproces: Beginlaadstroom bij diep-ontladen accu: Terugloopstroom indien buiten dienst: Terugschakelspanning (30 sec): Laadspanning-limiet: Externe overspanningsbeveiliging bij (20 sec): Spanningsvariatie:
0V 12,5 A (0-8V) 0 mA 12,75 V 14,9 V 15,2 V < 50 mV rms
Ingang voor temperatuur-sensor: Timer laadproces: Beveiliging tegen verkeerd aansluiten accu, kortsluiting, ontlading: Veiligheidstimer per laadfase (I , U1, U2):
ja 3-voudig ja ja
Inbouwvoorschriften: Omgevingstemperatuur: Omgevingsluchtvochtigheid: Temperatuurgestuurde koelventilator: Terugregeling laadstroom bij oplopen accu-temp.: Afschakelen bij oververhitting controller:
vrij -20 / +45 ºC max. 95% RF ja ja ja
Afscherming volgens: Afmetingen: Gewicht: Veiligheid volgens DIN:
IP21 270 x 223 x 74 mm 2,75 kg EN 60335-2-29
De Laadstroom-controller wordt in de + leiding geplaatst, die de start-accu met de EBL verbindt.
2
15
laadprogramma AGM-2:
Huishoud-accu-aansluiting De Laadstroom-controller wordt via een switch-setting ingesteld op het aangesloten type huishoud-accu (zie tabel-1): AGM2 Gel Lead Acid of AGM1
gesloten, gasdichte AGM-accu gesloten, gasdichte Gel-accu (dryfit, vaste elektrolyt) open, onderhoudsarme lood-accu AGM-accu met werkinstelling op 14,4V
Meerdere accu's van hetzelfde type, vermogen en ouderdom kunnen parallel aangesloten worden.
Kenmerken
14
●
piekvrije laadspanning en uitsluiting van overbeladen van de accu
●
volautomatische werking
●
parallel- en bufferwerking: bij stroomverbruik wordt de accu volgeladen en -gehouden. Laadtijden worden automatisch berekend en bewaakt.
●
onbewaakt laadproces: meervoudige electronische beveiliging tegen overbelasting, oververhitting, overspanning, kortsluiting, verkeerde aansluiting, foutsituaties en accu-zelfontlading. Er is een volledige scheiding van accu en controller door ingebouwde veiligheid-schakelaar.
●
galvansiche scheiding tussen in- en uitgang: volledige scheiding van de accu-circuits, ook in fout-situaties, ook bij lange leidingen.
●
stroomkabel-compensatie: spanningsverlies wordt automatisch bijgeregeld.
●
laadproces voor diepontladen accu's: accu wordt eerst rustig van 0 tot 8V geladen. Daarna vangt het volle laadproces aan.
●
ingebouwd boordnetfilter: probleemloze werking bij gelijktijdig laden van accu mbv zonne-paneel, wind-generator, aggregaat of 230V netspanning “aan de paal”.
●
geen stroomverbruik tijdens Stand-By of uitgeschakelde controller.
●
temperatuur-compensatie: Automatische laadstroom-aanpassing op basis van accu-temperatuur door (niet meegeleverde) sensor. Zorgt voor een betere laadstroom voor de zwakkere accu tijdens kou; tijdens zomerwarmte wordt accu-gasvorming voorkomen.
door
kabelweerstand
3
Bedieningspaneel
Laadspanning en temperatuurreductie
Aan de zijkant van de Laadstroom-controller bevindt zich het uitneembare bedieningspaneel. Door het losdraaien van de twee schroefjes kan het paneel worden uitgenomen en, indien gewenst, een kwartslag worden gedraaid. Maar het paneel kan ook elders, op een goed zichtbare plaats, worden gemonteerd. Hiervoor kan een telefoonkabel (6 aders), met aan beide zijden een RJ11-plug, worden gebruikt (separaat te bestellen bij campertv.nl).
De volgende schema's geven een indruk van de laadspanning voor diverse accusoorten, waarbij aangegeven is, wat de laadlijn is tijdens U1 en U2, met en zonder sensor.
indeling/betekenis LEDs:
TS = temperatuur-sensor Laadprogramma Lead Acid / AGM1:
Current (rood): De helderheid geeft een indicatie van de laadstroom, waarmee de boord-accu wordt geladen. Batt. I (geel): Boord-accu wordt bewaakt en geladen
Battery Full (groen): - brandt: boord-accu voor 100% geladen (U2) - knippert: boord-accu wordt geladen (U1), langzaam knipperend: 80% snel knipperend: 80 – 100% - uit: boord-accu wordt geladen (I-fase) Main Charging (boord-accu, geel): - brandt: boord-accu wordt geladen in I- of U1 fase - knippert: afschakeling om accu te beschermen tegen te hoge temperatuur of wanneer de accu-spanning meer wordt dan 15,2V - uit: laden fase U2
Laadprogramma Gel:
Batt. II (geel): - knippert: de spanning van de start-accu is lager dan 12,8V geworden en daarom wordt het laden van de boord-accu met meer dan 25% gereduceerd (Mogelijkheid om de motor te starten behouden!) Power (groen): - brandt: de laadstroom-controller is gestart en staat stand-by - knippert: fout: veiligheidstimer: de I-fase heeft meer dan 15 uur geduurd fout: teveel stroomverbruikers, accu-defect. interne foutmelding door oververhitting + en – aansluiting van boord-accu verwisseld reset: door uitzetten motor (D+ is dan uitgeschakeld) On/Off switch
schakelt de LED-weergave aan / uit handmatig starten bedrijfstest (zie Inbedrijfname)
13
Zo werkt de Laadstroom-controller:
Aandachtspunten Accu-laadstroom-controller LB-25
Een nieuwe, complete hoofd-oplaadcyclus wordt uitgevoerd: ● Na stilstand van de dynamo (motor); ● Nadat de spanning van de START-accu voor meer dan een halve minuut lager is dan 12,2 V ● Wanneer de BOORD-accu ondanks de maximale laadstroom door hoge belasting (verbruik) voor meer dan een halve minuut onder 12,75V daalt.
●
onderbreken laadproces: Als tijdens het laadproces het signaal D+ wegvalt of de spanning van de start-accu lager wordt dan 12,2V, dan wordt het laadproces onderbroken. De aangesloten accu's worden dan door de controller niet ontladen! Als het onderbreken van het laadproces dikwijls voorkomt, in het bijzonder tegen het bereiken van 100% (LED "Battery Full" brandt continue), dan wordt aangeraden deze accu met een 230V-accu-lader gedurende 24 uur te laden (“aan de paal”).
●
Levensduur accu: gedeeltelijk ontladen accu's: Accu's, voorzien van loodplaten, hebben in tegenstelling tot andere accu's (zoals bij oplaadbare batterijen) geen Memory-effect. Daarom: Bij twijfel: gedeeltelijk ontladen accu's met een accu-lader volladen. Niet-gebruikte accu's dienen volgeladen opgeslagen te worden! (Winter) Regelmatig bijladen (of: druppelladen), vooral bij oudere accu's of bij hoge temperaturen, wordt dringend aanbevolen.
●
Levensduur accu: diepontladen accu's direct herladen: Bij diepontladen accu's ontstaat sulfaat-vorming, wat door direct herladen voorkomen kan worden. Indien de sulfaatvorming te lang heeft geduurd, kan de accu-capaciteit permanent zijn teruggelopen of de accu is onherstelbaar beschadigd.
●
Levensduur accu: accu's koel bewaren
●
Overspanningsbeveiliging van de huishoud-accu ( = boord-accu) De Laadstroom-controller is beveiligd tegen aansluiten op te hoge spanningen (> 15,2V gedurende min. 20 sec.) en zal dan afschakelen. Door terugbrengen van deze spanning (< 12,75V) of het verwijderen van de stuurspanning D+ kan de controller gereset worden.
●
Overspanningbeveiliging: Ter bescherming van stroomverbruikers zal de laadspanning nooit hoger zijn dan 14,9 Volt.
●
Overbelasting / oververhitting Laadstroom-controller: De controller is electronisch dubbel beveiligd om overbelasting of oververhiitting (door slechte inbouw, beluchting) te voorkomen. De beveiliging zal in die gevallen de laadstroomsterkte doen afnemen.
●
Spanningmeting: Controleer spanningen bij de accu-polen, niet bij de laadstroomcontroller.
Een oplaadcyclus gaat als volgt: 1. Een diep-ontladen accu wordt vanaf 0 V met beperkte laadstroom tot 8 V voorgeladen. 2.
Vanaf 8 V begint de I-fase met maximale laadstroom. De LED Main Charging brandt. Er wordt geladen totdat de accu een capaciteit van 7580% bereikt heeft. De laadtijd in deze fase hangt af van de accu-toestand, het stroomverbruik en de laadstroomhoeveelheid. De controller controleert de laadtijd. Als deze langer dan 15 uur duurt, wordt het opladen beëindigd.
3.
Nu begint de U1-fase (LED Main Charging brandt). De accu-spanning wordt op niveau gehouden, waarbij de laadstroom afneemt totdat de accu vol is. Daarbij knippert de LED Battery Full. De Laadstroom-controller bewaakt hierbij de laadstroom en de laadspanning en berekent daaruit (en uit de I-fase) wanneer het 100%-vol-punt is bereikt. Dan wordt automatisch omgeschakeld naar U2. LED Main Charging gaat dan uit.
4.
U2-fase (LED Battery Full brandt constant): De controller is nu overgeschakeld op een kleine laadstroom en zorgt ervoor, dat de accu, ongeacht het stroomverbruik, op 100% vol blijft.
NB: tijdens de U1- en U2-fase staat de gehele laadstroom ter beschikking van de stroomverbruikers, zonder dat de accu ontladen wordt.
12
5
Aansluitschema Algemeen
Instelling type BOORD-accu tabel-1 Met een kleine schroevendraaier kan de gewenste instelling gekozen worden:
Accu type stand:
Als de accu-fabrikant niets duidelijk heeft aangegeven, kan met de volgende beschrijving een optimale keuze gemaakt worden. Lead Acid / AGM1: universeel laadprogramma voor lood- zuurnatte accu's. Bedoeld voor laden en behouden van capaciteit van boord-accu's. Korte laadtijden, hoge laadstroom en zuurmengen bij open standaard en gesloten, onderhouds-arme en –vrije accu's. Ook bedoeld voor AGM-accu's met het opschrijft: 14,4 V algemene programma IU1oU2: U1 hoofd/vollading: 14,4 V bij 22ºC U2 vol-/opslagspanning: 13,4 V bij 22ºC
2,5 tot 6 uur continue
AGM2: laadprogramma voor AGM- / Vlies-accu's Afgestemd op gesloten, gasdichte AGM accu's of accu's met lood/vlies-technologie. Deze hebben een hoger U1-niveau nodig om vol te laden. Enkele fabrikanten schrijven afwijkend een Gel- of Zuur-laadprogramma voor. In dit geval op Lead-Acid instellen. AGM- /Vlies-programma IU1oU2: U1 hoofd/vollading: 14,7 V !! bij 20ºC 3 tot 6 uur U2 vol-/opslagspanning: 13,5 V bij 20ºC continue
De Laadstroom-controller altijd zo dicht mogelijk in de buurt van de boord-accu inbouwen met gebruik van de juiste kabeldikte: lengte stroomkabels BOORD-accu 2x 70–110 cm 2x 110–180 cm 2x 180-300 cm
diameter 4 mm 6 mm 10 mm
lengte stroomkabels START-accu 2x 70-180 cm 2x 180-300 cm 2x 300-500 cm
diameter 2,5 mm 4 mm 6 mm
Gel: laadprogramma voor lood- Gel/dryfit accu's. Afgestemd op gesloten, gasdichte Gel-accu's met vastgelegde electrolyten, die normalerwijze een hoger spanningsniveau bij langere U1-laadtijden nodig hebben om sneller vol te kunnen laden. Voorbeelden: EXIDE, zonnecel dryfit-Start, dryfit SportLine, DETA Gel-accu, Funline, Bosch AS Gel, AS Gel-aandrijfaccu, AS GELverlichtingsaccu, EXIDE MAXXIMA. EXIDE, DETA, VARTA, Funline Gel-programma IU1oU2: U1 hoofd/vollading: 14,4 V bij 20ºC 8 tot 12 uur U2 vol-/opslagspanning: 13,8 V bij 20ºC continue
Niet gebruikt (werkt als Gel-/Dryfit-programma) De instelbare switches bevinden zich achter het bedieningspaneeltje, zoals dat standaard gemonteerd is.
6
11
beveiliging: Bij accu-temperaturen boven 45ºC wordt de laadstroom veiligheidshalve gereduceerd tot 50%, terwijl bij 50ºC het laadproces wordt afgeschakeld. Dit laatste wordt door de knipperende LED Main Charging aangegeven. Nadat de temperatuur weer gedaald is onder 45ºC, wordt het laden hervat. Ook bij temperaturen lager dan –20ºC wordt het laadproces gestopt. ●
Aansluitschema aan Schaudt EBL block
Een foutwerkende sensor, kabel-breuk of –kortsluiting van de sensorkabel, alsmede onzinnige meetresultaten worden door de controller herkend. De controller schakelt dan de sensor uit en schakelt over op de situatie, waaarbij geen sensor is gemonteerd. De controller gaat dan uit van een laadprogramma dat bij temperaturen van 20-25ºC behoort.
Een temperatuurvoeler (sensor) is leverbaar onder artikelnummer: 12241.
Meerdere, gekoppelde huishoud-accu's Het is geen probleem om meerdere BOORD-accu's parallel verbonden aan boord te hebben, mits deze van hetzelfde type, capaciteit en ouderdom zijn.
Bediening Na inbedrijfstelling is geen bediening of onderhoud noodzakelijk .
10
7
Montage met EBL
Inbedrijfname en test
in deze beschrijving wordt uitgegaan van een EBL 100-2
Op het bedieningspaneel zijn alle LEDs gedoofd. Na het starten van de motor komt de dynamo in werking en komt er een signaal op D+. Als de dynamo draait en de accu-spanning van de START-accu hoger is dan 12,2V wordt de Laadstroom-controller geactiveerd. Dan is de groene LED Power aan.
●
waarschuwing vooraf: Altijd accu-kabels van de accu-polen losmaken voordat de montage begint. Haal bij de START-accu de + kabel los. Haal bij de BOORD-accu zowel de + als – kabel los.
●
●
●
plaats voor montage: monteer de Laadstroom-controller ergens in de camper. De beste plaats is zo dicht mogelijk bij het EBL-blok. In diverse Hymers kan dit in de loze ruimte, onder de EBL (rechts van de bijrijderstoel). Vastschroeven! START-accu: Neem de aansluiting van + (rood) en – (zwart) los van de onderkant van EBL. Verleng deze kabels en sluit ze aan op de + en – START op de controller. Sluit D+ aan op EBL-Block 1-2 of op EBL-Block 2-3. Er is geen "voeler"-verbinding aanwezig. Sluit de "voeler START" aan op EBL-Block 2-1. BOORD-accu: De – kabel (blauw) blijft verbonden met de – aansluiting, onderkant EBL. Maar deze wordt tevens verbonden met de – BOORD op de controller. De + aansluiting (zwart) van de BOORD-accu blijft verbonden met de + Wohnraum onder op EBL. Er wordt een nieuwe verbinding aangelegd tussen de + Startbatt onder op de EBL en de + BOORD van de controller. De "voeler"-verbinding van de BOORD-accu is aanwezig op EBL-Block 2-5. Deze verbinding wordt ook afgetakt naar "voeler"-BOORD op de controller.
●
Gebruik vooral de juiste kabeldiktes uit bovenstaande tabel!
●
Bedieningspaneel: Dit paneel is met twee RJ11-connectoren verbonden met de controller. Er dient een 6-draads verbinding te worden aangebracht tussen deze plugjes, indien er een langere verbindingskabel wordt toegepast. Monteer het paneeltje op een goed zichtbare plaats.
Controleer na montage nogmaals of alle aansluitingen correct zijn gemaakt. Verwisseling van + en – kan gevaarlijk zijn en desastreuze gevolgen hebben voor zowel het EBL-blok als de Laadstroom-controller. ●
8
Accu's aansluiten: Na montage de kabels bij de BOORD-accu weer op de accupolen bevestigen. Hierna de + kabel bij op de START-accu vast-zetten.
Nadat de spanning op de START-accu hoger wordt/is dan 13,2V zal na een wachttijd van 2 minuten het automatische laden van de BOORD-accu beginnen. De voortgang hiervan kan op het bedieningspaneel worden afgelezen. Om de wachttijd over te slaan: druk op de knop Display ON/OFF. Is de spanning op de START-accu lager dan 12,8V, dan wordt de laadstroom naar de BOORD-accu direct gereduceerd om de opgewekte laadstroom te benutten voor het laden van de START-accu. Indien er geen LEDs op het bedieningspaneel oplichten, dan is het paneeltje niet goed aangesloten of de verlengkabel niet juist vervaardigd.
Temperatuursensor voor BOORD-accu (optie) De niet-standaard meegeleverde temperatuurvoeler wordt aan de BOORD-accu bevestigd teneinde de temperatuur van de accu mee te laten wegen in de regeling van het laadproces. De temperatuurvoelerconnector wordt aangesloten op de daartoe bestemde ingang van de Laadstroom-controller. montage: De sensor moet in staat zijn zo goed mogelijk de inwendige temperatuur van de accu op te nemen. Daartoe kan de sensor op 2 manieren worden gemonteerd: 1. vastschroeven aan de min-pool van de BOORD-accu; 2. vastkleven aan de lange zijkant van de accu-behuizing. De sensor mag niet worden beïnvloed door andere warmtebronnen! werking: De sensor meet de temperatuur van de accu. Bij lage temperaturen (winter) is de accu-spanning lager dan normaal. Afhankelijk van de gemeten temperatuur kan de laadstroom worden opgevoerd om de koude accu sneller vol te laden. Ter bescherming van aangesloten stroomgebruikers wordt bij extreme koude deze opgevoerde laadstroom bewaakt. Bij warme temperaturen (zomer) wordt de laadspanning juist verlaagd om overbodige gasvorming te voorkomen. Daarmee wordt de levensduur van gesloten accu's verlengd.
9