Cursusmateriaal – 6. De wereld als schepping?
6
De wereld als schepping?
INLEIDING Waar komen we vandaan? Hoe is de wereld ontstaan en hoe zit alles in elkaar? Waarom bestaat er zo’n wonderlijke diversiteit aan leven? Waarom is er zoveel wreedheid in de natuur? Deze vragen leveren voor iemand die in God gelooft al snel hoofdbrekens op, terwijl de minutieuze schepping juist reden geeft om in verwondering Gods werken te onderzoeken. Wat zegt de Bijbel eigenlijk over het ontstaan van de aarde en het leven? Hoe is God betrokken bij Zijn schepping? Welke verklaringen geeft de wetenschap hierover? Wat kan ik nog geloven als steeds meer dingen op evolutionaire manier verklaard worden? Komt het gezag van de Bijbel niet onder druk te staan? Hoe voorkom je een scheiding tussen menselijke en goddelijke verklaringen? Kortom, dit thema staan we stil bij de vraag naar de oorsprong en het doel van alles: hoe kan het geloof in de Schepper en Onderhouder van de wereld mijn levensoriëntatie vormen?
Kernthema’s ‐ ‐ ‐ ‐
Verwondering krijgen over al wat er is Het ‘zien’ van de bedoeling en betekenis van de schepping Discussiëren over de inhoud en het gebruik van de evolutietheorie Motivatie krijgen om de Schepper te prijzen
Voorbereiding ‐ ‐ ‐ ‐
Hoofdstuk 6 uit Durf te denken. Oriëntatie in geloof, wetenschap en cultuur Gijsbert van den Brink. ‘Theologie en geschiedenis in Genesis 2-3’. Uit: Inzicht. Studentenmagazine Theologische Universiteit Apeldoorn, pag. 17-24 Egbert Schuurman. ‘Werkelijkheid is als een diamant’. Uit: Reformatorisch Dagblad, 07-11-2008 Interview met prof. dr. Heino Falcke, hoogleraar sterrenkunde, over God en de schepping (7 minuten) zie youtube.com/watch?v=YNurd5PyJHw
‐
Interview met David Attenborough (5 minuten) zie http://www.youtube.com/watch?v=M8DL-o-POcU
© ForumC, 2014
1
Cursusmateriaal – 6. De wereld als schepping?
OPENINGOPTIES Bijbel- en liedsuggesties voor de opening
1. Lezen uit de Bijbel: Psalm 148 Wie moeten God volgens de psalm loven? Waarom zou alles de Heer moeten prijzen? Hoe kunnen alle dingen God prijzen? Wat betekenen deze woorden voor jou? Let ook op de verhouding tussen Schepper en schepping en vergelijk dit eens met oude godsdiensten (of bijvoorbeeld de aanbidding van het gouden kalf). 2. Zingen en bidden Sta eens stil bij alles wat God heeft gemaakt en waar jij je wel eens over verwondert. Dank Hem hiervoor, samen of alleen. ‐ ‐ ‐
Zie ik sterren aan de hemel staan (Youth for Christ 203) Heer, onze God, hoe heerlijk is uw naam (Opwekking 70) De hemel, de aarde (Psalmen voor nu – Psalm 148)
K RINGOPTIES Suggesties om de cursus / kringavond te vullen
1. Bekijk het filmpje met prof. dr. Heino Falcke (zie voorbereidingsmateriaal). Praat door wat deze hoogleraar astronomie en astrofysica over God en sterrenkunde verteld. Waarom is het zo belangrijk om in God als Schepper te geloven? Bespreek ook met elkaar hoe Falcke tegen de oerknal aankijkt. 2. Regelmatig laten ook niet-christenen zich verwonderd uit over het leven. David Attenborough bijvoorbeeld is bekend van een grote hoeveelheid series natuurdocumentaires die hij heeft gemaakt en/of ingesproken voor de Britste TV zender BBC (denk aan Planet Earth, Life en Frozen Planet). Bekijk het interview met hem waarin hij zich uitlaat over zijn motieven (zie voorbereidingsmateriaal). Waar komt de verwondering voor het leven dan vandaan, denk je? Hoe verschilt de verwondering van Attenborough (en andere niet-gelovige biologen) met de manier waarop jij je verwonderd over de wereld om je heen?
© ForumC, 2014
2
Cursusmateriaal – 6. De wereld als schepping?
3. Welke literatuurvorm kenmerkt volgens jou Genesis 1 t/m 3? En is er nog verschil tussen de drie hoofdstukken? Enkele van de algemene literaire vormen die in de Bijbel worden gebruikt: ‐ Apocalyptiek (bijv. Openbaringen en een deel van Daniël) ‐ Wijsheid (bijv. Spreuken, Job en Handelingen) ‐ Profetie (bijv. Samuël, Jesaja en Hosea) ‐ Wet (bijv. deel van Genesis t/m Deuteronomium) ‐ Poëzie (bijv. Psalmen en Klaagliederen van Jeremia) ‐ Brieven (bijv. Hebreeën en Romeinen) ‐ Evangeliën (Mattheüs, Markus, Lukas en Johannes) ‐ Parabels (verspreid in diverse boeken, bijv. Jezus’ gelijkenissen) ‐ Geschiedschrijving (bijv. Koningen en Kronieken) 4. In Psalm 8 wordt de verhouding tussen God en Zijn schepping beschreven. Hierin wordt benoemd hoe de mens aan de ene kant heel klein is ten opzichte van de hele werkelijkheid, maar dat God de mens ook gekroond heeft met glans en glorie. Hoe sluit dit aan bij het antropisch principe van de kosmos zoals dat beschreven staat op pagina 119 en 120 van het cursusboek? 5. Ook in het Nieuwe Testament wordt de schepping aangehaald. In Romeinen 8 vers 12-23 gaat het over het leven door de Geest. Hierin wordt ook de schepping als geheel genoemd. In Openbaringen 21 wordt een hele nieuwe hemel en aarde genoemd. Wat zegt dit over de toekomst van de schepping? 6. De huiver van christenen voor de evolutietheorie heeft volgens Alister McGrath vooral te maken met de angst voor natuurtheologie (het geloof dat God via de natuur is te kennen en het menselijke verstand de belangrijkste rol speelt bij het leren kennen van God). Vergelijk deze stelling ook eens met wat Schuurman zegt in het artikel uit het RD (zie artikel voorbereidingsmateriaal). Gaat een christenwetenschapper los van de Bijbelse waarheid aan het redeneren, dan gaat hij vanzelf schuiven.
Zie jij dit gevaar ook in verband met de evolutietheorie?
© ForumC, 2014
3
Cursusmateriaal – 6. De wereld als schepping?
7. Volgens Ard Louis, fysicus, is er sprake van een misleidende terminologie die gebruikt wordt in de wetenschap. Zo betekent het spreken over random, willekeurige processen, waardoor er eiwitten met nieuwe functies ontstaan en andere eiwitten hun functie verliezen, nog niet meteen dat deze processen zinloos zijn. Hoe kijk jij hier tegenaan? Wat is eigenlijk vanuit de mens gezien de betekenis van het begrip toeval? Is dit het enige probleem waarmee evolutie los komt te staan van God? 8. Lees het prikkelende artikel ‘Theologie en geschiedenis in Genesis 2-3' van Gijsbert van de Brink (zie voorbereiding). Hoe zie je in dit artikel de verhouding tussen geschiedenis en theologie? Hoe kijk jij hier tegenaan? Bespreek dit met elkaar. 9. De Amerikaanse natuurkundige Francis Collins zegt over zijn werk: The work of a scientist (...) is a work of discovery which can also be a form of worship. Scientists who do not have a personal faith in God also undoubtedly experience the exhilaration of discovery. But to have that joy of discovery, mixed together with the joy of worship, is truly a powerful moment for a Christian who is also a scientist.
Praat er met elkaar over door hoe je Gods schepping en onderhouding ervan kunt zien in je vakgebied. Kun je Hem daarmee dienen, zoals Collins zegt? Maakt het hierin nog verschil of je uitgaat van een schepping in 6x 24 uur of miljarden jaren? Wissel tips met elkaar uit. 10. Stelling: Als er nieuw leven op een andere planeet gevonden wordt, zou dat mijn geloof in God aan het twijfelen brengen.
© ForumC, 2014
4
Cursusmateriaal – 6. De wereld als schepping?
EXTRA Suggesties voor verdere studie ná deze kring of voor bij de behandeling van dit thema
Ard Louis, ‘How does the BioLogos model need to address concerns Christians have about the implications of its science?’, Biologos Essay, 2011 zie durftedenken.org
Smelik, P. ‘Scheppingsgeloof of toevalsgeloof’. In: Cees Dekker (red.), Omhoog kijken in platland. Baarn: Ten Have, 2007, pag. 165-180 De film Tree of life (2011) voor informatie zie http://www.imdb.com/title/tt0478304/
© ForumC, 2014
5