FINANCIEEL JAARVERSLAG 2009/2010
Financieel verslag 2009/2010
Inhoudsopgave
Colofon
Voorwoord
3
Sportieve terugblik 2009/2010
4
Jaarverslag
10
Verslag van de directie
11
Jaarrekening
17
Overige gegevens
34
5-Jarenoverzicht
35
Dit jaarverslag is een uitgave van:
Redactie
FC Groningen BV
Richard van Elsacker
Boumaboulevard 41
Erik Mulder
9723 ZS Groningen
Marc Jan Oldenbandringh
Telefoon: 050 - 587 87 87
Fotografie
Website:
www.fcgroningen.nl
Jan Kanning
E-mail:
[email protected]
Jane Wessels
Voorwoord Eén van de kenmerken van FC Groningen is dat de club openheid en transparantie nastreeft. FC Groningen is een club van en voor het volk. De clubleiding vindt het dan ook passend om publiekelijk verantwoording af te leggen over het gevoerde (financiële) beleid. Voor u ligt daarom het eerste officiële openbare jaarverslag in de geschiedenis van FC Groningen. Het is de bedoeling dit verslag structureel jaarlijks aan te bieden, passend bij de uitstraling en bijnaam van FC Groningen: de Trots van het Noorden.
Bewogen We mogen wel stellen dat FC Groningen een bewogen seizoen 2009/2010 achter de rug heeft. De competitiestart was in tegenstelling tot de jaren ervoor ronduit slecht, de langstzittende trainer in de Eredivisie én één van de boegbeelden van de club
Zwarte cijfers
hadden te kampen met zware blessures van spelers en ondanks
Wat betreft het seizoen 2009/2010 kunnen wij u melden dat
dit alles slaagde de technische staf met haar vakmanschap er
FC Groningen zwarte cijfers heeft geschreven. Oftewel: een kleine
toch nog in om FC Groningen richting deelname aan de play-offs
winst. Wij hadden een verlies voorzien van 1 miljoen euro. Dit
te sturen dankzij een prima tweede seizoenshelft.
hebben we dicht kunnen lopen door hogere transferopbrengsten dan begroot. Het mag helder zijn dat wij op dit resultaat meer dan trots zijn, maar we mogen onze ogen niet sluiten voor het
Een afscheid met een prijs als beloning zat er helaas niet in.
feit dat het operationeel resultaat nog fors negatief is. We
Geen bekersucces en geen hernieuwde Europese deelname.
hebben ons tot doel gesteld om dit tekort binnen twee seizoenen
Dat is jammer, maar we moeten met elkaar ook realistisch zijn.
terug te brengen tot nihil.
FC Groningen timmert weliswaar hard aan de weg, het is echter nog niet zo ver dat wij elk jaar als vanzelfsprekend aanspraak
Grote ambities
kunnen maken op een Europees ticket.
We kunnen vaststellen dat FC Groningen volop in beweging is en de ontwikkeling van de club almaar door gaat. We willen en
Moeizame tijd
kunnen niet stilzitten. We hebben nog altijd grote ambities met
Zakelijk gezien is het een moeizame tijd voor het betaalde
FC Groningen. We zijn tenslotte niet voor niets de Trots van het
voetbal en dus ook voor FC Groningen. Al in een vroeg stadium
Noorden.
hebben wij onze zorg hierover uitgesproken. In december 2009 heeft de directie van FC Groningen het initiatief genomen de
Wij hopen dat u het jaarverslag 2009/2010 weet te waarderen en
clubs bij elkaar te roepen, dit in gezamenlijkheid met de KNVB
met plezier leest.
en de Eredivisie CV. Het heeft er toe geleid dat de clubs de realiteit onder ogen zijn gaan zien en zich realiseren dat het uitgavenpatroon niet ongestraft kan blijven groeien. Inmiddels is
Namens de directie van FC Groningen,
de CAO voor het betaalde voetbal opengebroken en is er in ieder geval sprake van een versobering.
Hans Nijland,
Erik Mulder,
Algemeen directeur
Financieel directeur
3 FC GRONINGEN
Afscheid
JAARVERSLAG
Ron Jans kondigde na acht jaar zijn vertrek uit Euroborg aan, we
Sportieve terugblik 2009/2010
Einde van een tijdperk Vooral de korte speech na de gewonnen wedstrijd tegen Sparta Rotterdam op zondag 2 mei 2010 valt hem zwaar. Bij het officiële afscheid op het
FC Groningen weet voor het eerst in vijf jaar tijd niet door te dringen tot de finale van de play-offs. Voor het eerst in die periode verslaat FC Utrecht de equipe van Jans. Natuurlijk is er de teleurstelling over het missen van de apotheose van het
veld toont Ron Jans duidelijk emoties als hij met
seizoen, maar de reactie van het publiek tijdens de laatste
een brok in de keel, waterige ogen en overslaande
speelminuten en direct na afloop bij het laatste fluitsignaal markeert het seizoen. Een staande ovatie valt de ploeg ten deel.
stem roept dat hij 'de spelers, het publiek en deze
Een uitgeblust en moegestreden elftal heeft alles gegeven, maar
club nooit zal laten vallen.' Een week later is er
het is op. Het seizoen 2009/2010 is dan ook uiterst opmerkelijk
vooral berusting en opluchting bij zijn allerlaatste
FC GRONINGEN
wedstrijd als trainer/coach van FC Groningen. Het jasje gaat uit, de stropdas af en met een tevreden
verlopen.
Marcus Berg Na een succesvol en vooral trefzeker Europees Kampioenschap onder-21 in eigen land, vertrekt de Zweedse topscorer Marcus
gevoel zoekt Jans voor het laatst zijn kleedkamer
Berg in de zomer van 2009 bij FC Groningen. De spits, die twee
in Euroborg op.
seizoenen op rij het doel in Euroborg zeer goed weet te vinden, maakt in de voorbereiding op het nieuwe seizoen de overstap
JAARVERSLAG
4
naar Hamburger SV. Hoewel FC Groningen rekening heeft gehouden met een vertrek van Berg, kan de club pas echt in actie
beladen derby van het noorden. De Groningse periode wordt
FC Groningen heeft zich tijdens het transferwindow in de
zowel voor Nordstrand als de club echter geen gelukkige. De
zomer van 2009 versterkt met verdediger Michael Jansen
Deen is regelmatig geblesseerd en FC Groningen besluit na
(overgekomen van Cambuur Leeuwarden), spits Serhat Koç
de winterstop dan ook de optie tot koop in zijn contract niet
(van FC Eindhoven) en middenvelder Mike Zonneveld
te lichten.
(gehuurd van PSV). Vlak voor het verstrijken van de transferdeadline slaat FC Groningen eind augustus nog toe
Na het op sterkte brengen van de selectie slaat het fysieke
met het aantrekken van twee Denen.
noodlot toe. In een periode van een paar weken verliest Jans maar liefst drie spelers met een kruisbandblessure. Sepp De
Transferrechten
Roover komt bij het ontwijken van een tackle ongelukkig
FC Groningen huurt voor de rest van het seizoen Morten
terecht in het thuisduel met NEC, een maand daarvoor landt
Nordstrand. De Trots van het Noorden bedingt tevens een
Ondrej Svejdik verkeerd na een luchtduel in de uitwedstrijd
optie tot koop op de Deense spits en heeft daarmee alle
tegen ADO Den Haag, maar de grootste klap is voor Petter
transferrechten in eigen hand. De 26-jarige Nordstrand is
Andersson.
achtvoudig international en wordt gehuurd van FC Kopenhagen. Hij beschikt met twintig Europese wedstrijden achter zijn naam over de nodige internationale ervaring. FC Groningen contracteert twee dagen eerder een andere Deen, Thomas Enevoldsen. De 22-jarige middenvelder tekent in Euroborg een contract voor vijf jaar. FC Groningen betaalt aan zijn club AaB in Aalborg een transfersom van 1.250.000 euro. Ondanks zijn jonge leeftijd heeft Enevoldsen flink wat ervaring op nationaal en internationaal niveau. Zo werd hij met AaB landskampioen in 2008, behaalde hij de bekerfinale in zijn vaderland en speelde daarnaast in de groepsfase van de Champions League en de UEFA Cup.
Op sterkte Daarmee is de selectie van trainer Ron Jans weer op niveau voor het dan reeds gestarte seizoen. Met de nieuwe aankopen wordt voor het eerst in jaren weer eens gewonnen in het Abe Lenstra Stadion in Heerenveen. Nieuwkomer Nordstrand is het goudhaantje, want in zijn debuutwedstrijd
5 FC GRONINGEN
tekent hij voor de enige en dus beslissende treffer in de
voor een opvolger bekend is.
JAARVERSLAG
komen als de transfer definitief is en het te besteden bedrag
Zorgen Er zijn zorgen in Euroborg over de vraag hoe het tij te doen keren. Naast de tegenvallende prestaties heeft de selectie dus te kampen met blessurepech en zorgen kleinere pijntjes en schorsingen ervoor dat Jans continu moet schuiven met zijn opstelling. De zo gewenste vastigheid kan niet worden gecreëerd. Het team kent een wankele basis. Nooit eerder kwam de winterstop voor FC Groningen meer geroepen als in 2009/2010. De laatste jaren kon de club namelijk steevast terugblikken op een sterke opening van de competitie en was er halverwege al vaak de zekerheid van het halen van de sportieve doelstellingen. Er is bij clubs wel eens paniek uitgebroken om minder. Niet bij FC Groningen.
FC GRONINGEN
Persoonlijk drama
JAARVERSLAG
6
De dynamische Zweedse middenvelder scheurt tijdens een
Verse krachten
wedstrijd met Jong FC Groningen op Sportpark Corpus den Hoorn
In de winterstop worden in de personen van verdediger Daley
voor de tweede keer zijn kruisband in de knie af. Hij was negen
Blind (gehuurd van Ajax) en routinier Theo Lucius (zonder club en
maanden bezig met zijn revalidatie na zijn eerste zware blessure
transfervrij) twee verse krachten aan de selectie toegevoegd en
aan dezelfde knie. Een persoonlijk drama voor Andersson en
bovendien sluit de reeds eerder aangetrokken Finse middenvelder
ontzetting binnen de club.
Tim Sparv aan bij de selectie, die zich richting de Portugese Algarve begeeft ter voorbereiding op de tweede competitiehelft.
Ondertussen kent FC Groningen zelden zo'n slechte seizoenstart
Spelers en staf steken voor vertrek naar het trainingskamp in
als in het seizoen 2009/2010. In de eerste competitiehelft draait
Portugal de koppen bij elkaar. Een stevige , doch open en eerlijke,
de ploeg vierkant. Er zijn weinig stevige aanknopingspunten
confrontatie volgt. Gediscussieerd wordt over de vraag hoe het in
voor betere tijden en de aanwezige handvaten bieden lange tijd
de tweede helft van het seizoen beter zou kunnen en wat daar
weinig grip. In het KNVB Bekertoernooi wordt FC Groningen
aan te doen. Allen zijn het er roerend over eens dat het in ieder
bovendien eind december in de 1/8-finales thuis uitgeschakeld
geval beter móet en dat die potentie ook best schuil gaat in de
door N.E.C., nadat de Groningse ploeg eerder nog FC Utrecht en
groep.
Vitesse elimineerde.
FC Groningen maakt zich voor de vijfde keer in even zoveel
de stabiliteit binnen de clubleiding - voor een niet onbelangrijk
edities op voor deelname aan de play-offs. Sinds de invoering
deel te maken met het krediet dat Jans in acht jaar tijd heeft
van het toetje van de Eredivisie in het seizoen 2005/2006 heeft
opgebouwd in Groningen. Jans is door middel van zijn prestaties
de Trots van het Noorden nog geen uitvoering gemist.
én presentaties op en buiten het veld verworden tot een boegbeeld. Vijf keer op rij deelname aan de play-offs en twee
Afscheid
keer Europees voetbal hebben voor een bloeiende succesperiode
En dat terwijl Jans al op 11 november 2009 zijn afscheid uit
gezorgd.
Euroborg bekend heeft gemaakt. Nooit eerder was een aangekondigd - vrijwillig - vertrek van een trainer zo'n groot
Ongekende reeks
landelijk nieuws. Hoe zou Jans na acht jaar en met het nog ver
FC Groningen zet na de winterstop een ongekende reeks neer.
weg liggende vertrek zijn spelersgroep de rest van het seizoen
Met een totaal van 49 punten finisht Jans met zijn team op de
gemotiveerd kunnen houden en een kentering in de prestaties
achtste plaats in de Eredivisie. Een unieke prestatie, afgezet
krijgen? De trainer geeft op het veld zelf het antwoord. Met 309
tegen de cijfers (slechts 17 punten) van de eerste competitiehelft
officiële wedstrijden achter zijn naam is Jans de absolute
én in het licht van opnieuw twee zware blessuregevallen. Zowel
recordhouder als trainer/coach bij FC Groningen. Op zondag 9
Danny Holla als Theo Lucius breken op de training op
mei komt er een einde aan een uniek en succesvol tijdperk.
ongelukkige wijze hun been, waarbij vooral de gecompliceerde beenbreuk van Holla een schok van ontzetting veroorzaakt. Maar de prestaties van FC Groningen blijven in de tweede seizoenshelft opvallend. In competitieronde nummer 32 is FC Utrecht de tegenstander in een rechtstreeks duel om de zevende plaats van de ranglijst. Na 16 speelronden kende de Utrechtse formatie nog een voorsprong van maar liefst 15 punten op FC Groningen!
Clubrecord In de tweede seizoenshelft wordt met 32 punten zelfs het clubrecord geëvenaard. In 1990/1991 werd zowel in de eerste als tweede competitiehelft eenzelfde puntentotaal behaald. In de voorgaande vier seizoenen in Euroborg kwam FC Groningen in
7 FC GRONINGEN
drie gevallen tot een totaal van 30 punten in een seizoenshelft.
Dat het in en rond Euroborg rustig blijft, heeft - uiteraard naast
JAARVERSLAG
Krediet
FC GRONINGEN JAARVERSLAG
8
Eindstanden alle teams FC Groningen Alle elftallen van FC Groningen speelden in het seizoen 2009/2010 in hun categorie op het hoogste niveau. Een overzicht van de eindstanden van de teams in hun competitie.
Eredivisie 1. FC Twente
Beloften Eredivisie 34
27
5
2
86
63-23 (+40)
1. PSV
26
15
4
7
49
47-27 (+20)
2. Ajax
34
27
4
3
85
106-20 (+86)
2. Ajax
26
15
3
8
48
59-35 (+24)
3. PSV
34
23
9
2
78
72-29 (+43)
3. Sparta Rotterdam
26
14
5
7
47
42-26 (+16)
4. Feyenoord
34
17
12
5
63
54-31 (+23)
4. FC Groningen
26
12
6
8
42
41-26 (+15)
5. AZ
34
19
5
10
62
64-34 (+30)
5. AZ
26
13
3
10
42
43-35 (+8)
6. Heracles Almelo
34
17
5
12
56
54-49 (+5)
6. Vitesse/AGOVV
26
13
3
10
42
38-30 (+8)
7. FC Utrecht
34
14
11
9
53
39-33 (+6)
7. Feyenoord/Excelsior 26
11
5
10
38
37-43 (-6)
8. FC Groningen
34
14
7
13
49
48-47 (+1)
8. FC Twente
26
10
5
11
35
52-47 (+5)
9. Roda JC
34
14
5
15
47
56-60 (-4)
9. ADO Den Haag
26
10
5
11
35
34-39 (-5)
10. NAC Breda
34
12
10
12
46
42-49 (-7)
10. Heerenveen/Emmen 26
9
6
11
33
40-49 (-9)
11. SC Heerenveen
34
11
4
19
37
44-64 (-20)
11. NEC
26
8
6
12
30
33-42 (-9)
12. VVV Venlo
34
8
11
15
35
43-57 (-14)
12. De Graafschap
26
7
5
14
26
29-54 (-25)
13. NEC
34
8
9
17
33
35-59 (-24)
13. Willem II
26
6
7
13
25
30-48 (-18)
14. Vitesse
34
8
8
18
32
38-62 (-24)
14. Helmond Sport
26
4
7
15
19
29-53 (-24)
15. ADO Den Haag
34
7
9
18
30
38-59 (-21)
16. Sparta Rotterdam
34
6
8
20
26
30-66 (-36)
17. Willem II
34
7
2
25
23
36-70 (-34)
18. RKC Waalwijk
34
5
0
29
15
30-80 (-50)
A-jeugd Nike Eredivisie
B-jeugd Eredivisie
1. Feyenoord
26
18
5
3
59
62-27 (+35)
1. Ajax
22
18
2
2
56
67-16 (+51)
2. PSV
26
17
4
5
54
61-33 (+28)
2. PSV
22
14
2
6
44
55-35 (+20)
3. Ajax
26
16
5
5
53
80-28 (+52)
3. Feyenoord
22
12
5
5
41
58-26 (+32)
4. FC Utrecht
26
11
10
5
43
47-36 (+11)
4. AZ
22
12
5
5
41
41-31 (+10)
5. AZ
53-37 (+16)
26
11
7
8
40
38-34 (+4)
5. Heerenveen/Emmen 22
10
5
7
35
6. Heerenveen/Emmen 26
10
5
11
35
40-44 (-4)
6. Willem II/RKC
22
9
6
7
33
37-31 (+6)
7. VA FC Twente
26
9
6
11
33
52-50 (+2)
7. VA FC Twente
22
10
2
10
32
46-40 (+6)
8. ADO Den Haag
26
8
8
10
31
42-54 (-12)
8. Sparta Rotterdam
22
7
5
10
26
28-43 (-15)
9. Sparta Rotterdam
26
8
6
12
30
38-49 (-11)
9. RVO FC Groningen
22
5
9
8
24
28-33 (-5)
10. RVO FC Groningen
26
7
8
11
29
44-50 (-6)
10. ADO Den Haag
22
5
6
11
21
30-45 (-15)
11. NAC Breda
26
9
2
15
29
31-58 (-27)
11. Excelsior
22
3
5
14
14
34-70 (-36)
12. Roda JC
26
7
6
13
27
29-58 (-29)
12. NAC Breda
22
1
0
21
3
12-82 (-70)
13. Willem II/RKC
26
7
5
14
26
31-45 (-14)
14. FC Volendam
26
3
5
18
14
28-57 (-29)
C-jeugd 1e Divisie A
C2-jeugd Divisie I
20
1
3
61
108-22 (+86)
1. Ajax
11
9
2
0
29
50-19 (+31)
24
17
4
3
55
92-29 (+63)
2. AZ
11
8
0
3
24
33-15 (+18)
3. VA FC Twente
24
16
4
4
52
72-36 (+36)
3. FC Utrecht
11
7
2
2
23
29-25 (+4)
4. Heerenveen/Emmen 24
14
4
6
46
58-27 (+31)
4. Feyenoord
11
5
3
3
18
27-18 (+9)
5. RVO FC Groningen
24
12
4
8
40
57-34 (+23)
5. ADO Den Haag
11
3
5
3
14
22-24 (-2)
6. AFC
24
11
5
8
38
60-43 (+17)
6. NAC Breda
11
4
2
5
14
12-16 (-4)
7. FC Omniworld
24
9
6
9
33
42-28 (+14)
7. PSV
11
4
1
6
13
35-23 (+12)
8. Elinkwijk
24
10
2
12
32
53-59 (-6)
8. Willem II/RKC
11
4
1
6
13
18-21 (-3)
9. FC Zwolle
24
9
4
11
31
34-36 (-2)
9. RVO FC Groningen
11
3
3
5
12
19-22 (-3)
10. FC Volendam
24
10
1
13
31
46-52 (-6)
10. FC Dordrecht
11
3
2
6
11
19-38 (-19)
11. Stormvogels
24
4
3
17
15
23-102 (-79)
11. RBC Roosendaal
11
3
2
6
11
15-35 (-20)
12. De Graafschap
24
2
4
18
10
24-97 (-73)
12. HFC Haarlem
11
1
1
9
4
15-38 (-23)
13. sv Houten
24
1
0
23
3
11-115 (-104)
D-jeugd 1e Divisie C
D-jeugd 2e Divisie F
1. Vitesse/AGOVV
21
17
3
1
54
81-8
1. RVO FC Groningen
24
20
2
2
62
112-19 (+93)
2. NEC/FC Oss
22
16
2
4
50
77-27 (+50)
(+73)
2. GVAV Rapiditas
23
16
4
3
52
80-25 (+55) 64-28 (+36)
3. RVO FC Groningen
21
12
5
4
41
60-30 (+30)
3. Emmen av
24
15
3
6
48
4. VA FC Twente
21
11
5
5
38
62-31 (+31)
4. Cambuur Leeuwarden2 24
14
2
8
44
52-29 (+23)
5. FC Zwolle
22
11
4
7
37
34-25 (+9)
5. GRC Groningen
11
8
5
41
50-33 (+17)
24
6. Heerenveen/Emmen 22
11
4
7
37
48-44 (+4)
6. Be Quick 1887
24
10
6
8
36
35-26 (+9)
7. Quick ‘20
7
5
10
26
27-38 (-11)
7. LAC Frisia 1883
23
11
2
10
35
42-40 (+2)
22
8. Cambuur Leeuwarden
21
6
6
9
24
20-39 (-19)
8. HZVV
24
9
2
13
29
38-67 (-29)
9. De Graafschap
22
5
6
11
21
27-36 (-9)
9. ZFC Zuidlaren
24
7
4
13
24
32-63 (-31)
10. Union
20-46 (-26)
22
5
3
14
18
25-76 (-51)
10. vv Heerenveen
24
6
5
13
23
11. Heerenveen/Emmen2 22
5
1
16
16
27-70 (-43)
11. Drachtster Boys
24
6
4
14
22
43-77 (-34)
12. Flevo Boys
0
4
18
4
21-85 (-64)
12. d’ Olde Veste ‘54
24
4
4
16
16
27-74 (-47)
13. WVV
24
2
2
20
8
16-84 (-68)
22
9 FC GRONINGEN
24
2. Ajax
JAARVERSLAG
1. AZ
Jaarverslag
Verslag van de directie Ondanks een matige eerste seizoenshelft werd uiteindelijk met een achtste plaats in de eindrangschikking voor het vijfde achtereenvolgende seizoen een plaats in het zogenaamde 'linkerrijtje' bereikt en plaatste FC Groningen zich voor de play-offs. In deze play-offs, met als inzet een ticket voor Europees voetbal, werd in de eerste wedstrijd echter verloren van FC Utrecht. In de strijd om de KNVB Beker werden de achtste finales bereikt waarin thuis werd verloren van NEC.
Sportieve resultaten (eredivisie) Eindklassering Aantal wedstrijdpunten Doelsaldo
2006/2007
2007/2008
2008/2009
2009/2010
8e plaats
7e plaats
6e plaats
8e plaats
51
51
56
49
54-54
53-54
53-36
48-47
KNVB-beker: uitgeschakeld in de
3e ronde
3e ronde
1/8e finale
1/8e finale
UEFA-cup: uitgeschakeld in de
1e ronde
1e ronde
-
-
JAARVERSLAG
Financieel werd het seizoen positief afgesloten met een winst na belastingen van € 21.000. Door de kapitaalstorting van de aandeelhouder verbeterde het eigen vermogen van € 38.000 per 30 juni 2009 naar € 2,1 miljoen per 30 juni 2010.
11
uit vergoedingssommen en belastingen) gerealiseerd van € 2.132.000 negatief. Dit ten opzichte van een begroot resultaat van € 2,1 miljoen negatief. In onderstaande tabel is het gerealiseerde operationele bedrijfsresultaat weergegeven ten opzichte van de vastgestelde begroting.
Boekjaar 2009/2010 (x € 1.000)
Vastgestelde begroting
Realisatie
17.000
17.005
Netto-omzet Inkoopwaarde omzet Personeelskosten Afschrijvingen materiële vaste activa Overige bedrijfskosten Rentelasten
350
666
11.500
11.411
150
148
6.700
6.612
400
301
Som der bedrijfskosten
19.100
19.137
Operationeel bedrijfsresultaat
-2.100
-2.132
FC GRONINGEN
In het seizoen 2009/2010 is een operationeel bedrijfsresultaat (dit is het bedrijfsresultaat na rentelasten, maar voor het resultaat
FC GRONINGEN
Omzet De omzet over het seizoen 2009/2010 is ten opzichte van het vorig seizoen wederom gestegen, al vlakte de groei wel af (1,5% ten opzichte van een groei van 6,2% in het voorgaande seizoen). In onderstaande tabel is de ontwikkeling van de omzet in de laatste vier seizoenen weergegeven.
JAARVERSLAG
12
Netto-omzet (x € 1.000)
2006/2007
2007/2008
2008/2009
2009/2010
Wedstrijdbaten
3.802
3.808
3.987
3.827
Sponsoring en reclame
6.985
7.925
9.019
9.423
Televisierechten
2.723
3.372
2.970
2.478
81
72
368
551
0
0
0
247
502
598
404
479
14.093
15.775
16.748
17.005
Merchandise Organisatiebureau Overige baten Totaal netto-omzet
De wedstrijdbaten zijn € 160.000 lager uitgevallen ten opzichte van het vorige seizoen. Door prijsaanpassingen zijn de inkomsten uit competitiewedstrijden gestegen met € 150.000. Daarentegen vielen de inkomsten uit de play-offs € 300.000 lager uit als gevolg van de uitschakeling in de eerste ronde. Hierdoor werd maar één thuiswedstrijd gespeeld ten opzichte van twee thuiswedstrijden in het voorgaande seizoen. De inkomsten uit sponsoring en reclame zijn gestegen met ruim € 400.000. De stijging was minder groot dan in de voorgaande seizoenen, voornamelijk als gevolg van de intredende economische crisis. Door de uitbreiding van het aantal zitplaatsen voor de skyboxen (van 530 naar 780 businessseats) stegen de inkomsten uit skyboxen met ruim 21%.
De inkomsten uit televisierechten daalden met 16% ten opzichte van het seizoen 2008/2009. Dit was het gevolg van een lagere uitkering uit de collectieve vermarkting van de televisierechten door de Eredivisie Media & Marketing CV. Met ingang van het seizoen 2009/2010 heeft FC Groningen de exploitatie van haar merchandise volledig in eigen beheer genomen. Tot de zomer van 2009 werd de merchandise onder licentie ondergebracht bij een externe marktpartij. Tegenover een hogere omzet staat onder de bedrijfskosten een hoger bedrag verantwoord onder de post inkoopwaarde van de omzet. FC Groningen is op 1 juli 2009 gestart met een eigen organisatiebureau. Naast de organisatie van specifieke FC Groningen activiteiten werd in de winter van 2009/2010 het evenement Winterstad Groningen in de binnenstad van Groningen georganiseerd. In het eerste jaar behaalde het organisatiebureau een omzet van € 247.000. De overige baten vielen per saldo € 75.000 hoger uit dan het voorgaande seizoen. Dit met name als gevolg van een teruggave van de in het seizoen 2008/2009 afgedragen KNVB-heffingen.
Bedrijfskosten De bedrijfskosten stegen met € 1,15 miljoen tot een bedrag van € 18,8 miljoen. In onderstaande tabel is de ontwikkeling van de bedrijfskosten in de laatste vier seizoenen weergegeven.
Bedrijfskosten (x € 1.000)
2007/2008
2008/2009
2009/2010
0
202
665
9.440
11.099
11.411
76
106
104
148
Wedstrijdkosten
1.914
2.123
2.223
1.984
Huisvestingskosten
1.903
2.364
2.676
3.128
Overige bedrijfskosten
1.416
2.255
1.380
1.500
Totaal bedrijfskosten
13.950
16.288
17.684
18.836
Afschrijvingen materiële vaste activa
Door het in eigen beheer nemen van de exploitatie van de merchandise en de start van een eigen organisatiebureau steeg de inkoopwaarde van de omzet met € 460.000. De personeelskosten namen met € 300.000 toe tot een niveau van € 11,4 miljoen. De personeelskostenratio (zijnde de personeelskosten uitgedrukt in een percentage van de omzet) steeg in het seizoen 2009/2010 van 66,3% naar 67,1%. Tegenover een daling van de kosten van contractspelers van € 100.000 stond een stijging van de kosten van het kantoorpersoneel van € 400.000. Deze kostenstijging is voor € 200.000 het gevolg van het in dienst nemen van personeel ten behoeve van het in eigen beheer exploiteren van de merchandise en het organisatiebureau. Daarnaast werd geïnvesteerd in de uitbreiding van de commerciële afdeling en vonden er salarisaanpassingen plaats. De huisvestingskosten stegen met name als gevolg van hogere huurlasten van het stadion (€ 350.000).
Resultaat vergoedingssommen Het resultaat vergoedingssommen bestaat uit het saldo van de aan- en verkoop van spelers en kan jaarlijks sterk fluctureren. Tegenover de afschrijvingskosten op vergoedingssommen staan de opbrengsten uit transfers onder aftrek van de boekwaarde van verkochte spelers en het saldo van betaalde en ontvangen opleidingsvergoedingen. Het resultaat uit vergoedingssommen bedroeg over het seizoen € 2,1 miljoen positief tegenover een negatief resultaat in het seizoen 2008/2009 van € 1,7 miljoen. Door de verkoop van de spelers Marcus Berg en Sepp De Roover werd een boekwinst gerealiseerd van € 5,4 miljoen; een stijging van € 2,0 miljoen ten opzichte van het seizoen 2008/2009. Het saldo aan opleidingsvergoedingen bedroeg € 0,5 miljoen positief als gevolg van de ontvangen 'solidarity payment' uit de transfer van voormalig FC Groningen speler Arjen Robben van Real Madrid naar Bayern München. De afschrijvingskosten daalden van € 5,1 miljoen naar € 3,8 miljoen.
13 FC GRONINGEN
0 8.641
Personeelkosten
JAARVERSLAG
Inkoopwaarde van de omzet
2006/2007
Rentelasten Door de uitgifte van een tweede tranche van de spelersobligatielening stegen de rentelasten met € 30.000 naar € 375.000. Onder deze rentelasten is de vaste rentevergoeding van 5% op de spelersobligatielening verantwoord. De uitbetaalde bonusrente (19,35%) als gevolg van de transfers van Marcus Berg en Sepp De Roover bedroeg € 1,5 miljoen en is mindering gebracht op de gerealiseerde boekwinst van beide spelers.
Vaste activa In het seizoen 2009/2010 werd voor een bedrag van € 4,5 miljoen geïnvesteerd in de spelersselectie. De investeringen hadden betrekking op het aantrekken van de spelers Thomas Enevoldsen, Morten Nordstrand, Tim Sparv, Dusan Tadic, Maikel Kieftenbeld en Jonas Ivens. Daarnaast werden de contracten van Luciano da Silva en Tim Matavz verlengd. Het saldo van de desinvesteringen en de afschrijvingen bedroeg € 5,6 miljoen, waardoor de boekwaarde van de vergoedingssommen per saldo verminderde van € 11,4 miljoen naar € 10,3 miljoen. In de materiële vaste activa vonden in het seizoen 2009/2010 geen investeringen plaats.
Netto kasstroom De netto kasstroom bedroeg in het seizoen 2009/2010 € 0,1 miljoen negatief. De positieve kasstroom uit de verkoop van spelers van € 7,7 miljoen werd aangewend voor de investeringen in vergoedingssommen (€ 4,5 miljoen), de dekking van de negatieve kasstroom uit operationele activiteiten (€ 2,9 miljoen) en de aflossing van langlopende
FC GRONINGEN
leningen (€ 0,4 miljoen).
JAARVERSLAG
14
Vermogenspositie Het eigen vermogen bedroeg bij het einde van het boekjaar € 2,1 miljoen positief. De verbetering van het eigen vermogen werd naast de winstinhouding gerealiseerd door de uitgifte van aandelen voor een bedrag van € 2,0 miljoen. Het garantievermogen steeg van € 7,2 miljoen naar een bedrag van € 8,8 miljoen en bedraagt per 30 juni 2010 46,8% van het balanstotaal.
Organisatie Op 30 juni 2009 waren 99 werknemers in vaste dienst bij FC Groningen B.V.. Gedurende het boekjaar vertrokken 17 werknemers en zijn 19 werknemers in dienst getreden, waardoor het vaste personeelsbestand op 30 juni 2010 bestond uit 101 werknemers. Gemiddeld bedroeg het aantal bij FC Groningen werkzame personen teruggerekend naar een volledig dienstverband (= fte's) in het boekjaar 2009/2010 83,4 fte (boekjaar 2008/2009: 81,2 fte). Een functionele specificatie van het personeelsbestand is weergegeven in onderstaande tabel.
Personeelsbestand (in fte's)
2009/2010
2008/2009
Contractspelers A-selectie & Jong FC
27
27
Technische & medische staf
24
24
Kantoorpersoneel
32
30
Totaal
83
81
Financiële risico's en risicobeheersing Door de markten waarop FC Groningen zich beweegt en de positie van FC Groningen hierin, is er een aantal financiële risico's te onderkennen. FC Groningen heeft interne systemen voor risicobeheersing en controle die een zodanige mate van zekerheid verschaffen dat de risico's afdoende worden onderkend en beheerst. De voornaamste risico's worden hieronder weergegeven. Samenhangend met de activiteiten van FC Groningen en de transfers van spelers kunnen in een aantal gevallen hoge debiteurenvorderingen ontstaan. De informatiesystemen binnen FC Groningen zijn erop gericht deze vorderingen nauwgezet te volgen en periodiek vindt overleg plaats met de directie over de status van deze vorderingen. Bij hoge vorderingen op betaald voetbalorganisaties uit hoofde van transfers van spelers worden meestal aanvullende zekerheden gevraagd middels bankgaranties. De waardering van de balanspost vergoedingssommen is mede afhankelijk van de verwachtingen inzake de ontwikkeling van spelers. Hiertoe worden door de directie jaarlijkse toetsingen verricht op basis van een hernieuwde inschatting van de toekomstige inzet van spelers. Wijzigingen in de verwachtingen kunnen consequenties hebben voor de waardering van deze balanspost. In het kader van risicobeheersing heeft FC Groningen voor de meest voorkomende risico's verzekeringen afgesloten zoals transferwaarden (bij tijdelijke en blijvende arbeidsongeschiktheid), bedrijfsschade, brand en aansprakelijkheid. FC Groningen is van mening dat de afgesloten verzekeringen voldoende dekking geven om dergelijke risico's te beheersen en de invloed op het resultaat te beperken.
KNVB Licentiesysteem Aangezien FC Groningen Beheer B.V. houder is van de KNVB licentie wordt het financieel ratingsysteem van de KNVB toegepast op de punten levert een indeling op in Categorie 2 en bij een score tussen 130 en 240 punten vindt indeling plaats in Categorie 3. FC Groningen bevond zich in de seizoenen 2007/2008 en 2008/2009 in Categorie 3, maar is het afgelopen seizoen teruggevallen naar Categorie 2. In
JAARVERSLAG
financiele cijfers van FC Groningen Beheer B.V. Bij een score van 0-64 punten vindt indeling plaats in Categorie 1, een score van 65-129
onderstaande tabel is de score van FC Groningen weergegeven in de afgelopen drie seizoenen. Jaarlijks vindt toetsing plaats op een drietal 15
meetmomenten. Meetpunt 1 op basis van de gerealiseerde jaarcijfers over het voorgaande seizoen. Meetpunt 2 op basis van de seizoen.
176
177
164
163 150
130 116 110
77
2007/08
2007/08
2007/08
2008/09
2008/09
2008/09
2009/10
2009/10
2009/10
1
2
3
1
2
3
1
2
3
FC GRONINGEN
halfjaarcijfers en prognose over het lopende seizoen en meetpunt 3 aan de hand van de ingediende begroting voor het aankomende
VOORUITZICHTEN BOEKJAAR 2010/2011 De belangrijkste sportieve doelstelling voor het seizoen 2010/2011 is het bereiken van de play-offs, waardoor op het einde van het seizoen kan worden meegestreden om een plaats voor Europees voetbal. Na acht seizoenen waarin Ron Jans de hoofdtrainer was van FC Groningen zal de technische staf het komende seizoen worden aangevoerd door de nieuwe hoofdtrainer Pieter Huistra en zijn assistenten Erwin van de Looi en Ruud Hesp. Ingaande het seizoen 2010/2011 wordt het samenwerkingsverband tussen FC Groningen en de BV Veendam op het gebied van de jeugdopleiding verder uitgebreid met Cambuur Leeuwarden. Hiertoe worden het aantal jeugdteams uitgebreid van 6 naar 8, waarbij twee teams zullen gaan trainen en spelen op de locatie Leeuwarden. De jeugdscouting zal verder worden geïntensiveerd en de organisatie zal worden uitgebreid met een hoofd jeugdscouting. Voor het seizoen 2010/2011 is een begroting vastgesteld waarin een omzet wordt begroot van € 16,2 miljoen. De inkomsten uit sponsoring worden hierin € 0,5 miljoen lager begroot als gevolg van de economische crisis. Daarnaast zullen de opbrengsten uit het organisatiebureau met € 0,2 miljoen afnemen door een vermindering van het aantal activiteiten. De bedrijfskosten zullen door diverse kostenbesparingen dalen van € 18,8 miljoen naar € 17,6 miljoen. Het begrote operationele resultaat is vastgesteld op een bedrag van € 1,5 miljoen negatief. Naar verwachting zal het aantal werknemers met een vast dienstverband verminderen tot een totaal van 97 per 30 juni 2011.
FC GRONINGEN
FC Groningen verwacht in het komende seizoen, indien geen spelers worden verkocht, geen investeringen te zullen doen in vergoedingssommen. Voor de financiering van de activiteiten verwacht FC Groningen in het seizoen 2010/2011 voldoende middelen beschikbaar te hebben.
JAARVERSLAG
16
Groningen, 27 september 2010 De directie, Hans Nijland (Algemeen Directeur) Erik Mulder (Financieel Directeur)
Jaarrekening
Balans
(voor resultaatbestemming)
30 juni 2010 ACTIVA
€
€
30 juni 2009 €
€
Vaste activa Immateriële vaste activa Vergoedingssommen
10.342.332
11.400.990
302.159
450.408
33.614
13.614
160.673
0
Materiële vaste activa Andere vaste bedrijfsmiddelen Financiële vaste activa Deelnemingen Vlottende activa Voorraden
FC GRONINGEN
Voorraad handelsgoederen
Debiteuren
628.059
195.451
Rekening-courant groepsmij.
1.500.447
1.764.926
Overige vorderingen
2.988.569
2.589.070
Overlopende activa
2.817.121
678.660
JAARVERSLAG
18
Vorderingen en overlopende activa
Liquide middelen
7.934.196
5.228.107
72.903
210.745
18.845.877
17.303.864
PASSIVA Eigen vermogen Gestort en opgevraagd kapitaal Agio
30.000
20.000
2.000.000
0
Algemene reserve
18.408
2.185.842
Resultaat boekjaar
20.627
-2.167.434 2.069.035
38.408
6.750.000
7.125.000
Langlopende schulden Overige leningen Kortlopende schulden en overlopende passiva Schulden aan leveranciers
599.711
848.178
Aflossingsverplichtingen
375.000
375.000
Rekening-courant groepsmij.
246.016
173.724
Belastingen en premies soc. verz.
487.391
737.126
Vooruitontvangen bedragen
4.147.420
4.544.604
Overige schulden
4.171.304
3.461.824 10.026.842
10.140.456
18.845.877
17.303.864
Winst-en-verliesrekening 2009/2010 € Netto-omzet Inkoopwaarde van de omzet Personeelskosten Afschrijvingen materiële vaste activa Overige bedrijfskosten
€
2008/2009 €
17.005.384
16.748.214
665.536
202.570
11.410.507
11.098.733
148.249
104.339
6.612.096
6.278.380
Som der kosten
€
18.836.388
17.684.022
-1.831.004
-935.808
Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen en resultaat van vergoedingssommen Afschrijving vergoedingssommen
-3.803.658
-5.053.086
Resultaat vergoedingssommen
5.947.459
3.349.219 -1.703.867
en resultaat van vergoedingssommen
312.797
-2.639.675
Financiële baten en lasten
-301.073
-250.741
11.724
-2.890.416
8.903
722.982
20.627
-2.167.434
JAARVERSLAG
2.143.801 Bedrijfsresultaat na afschrijvingen
uitoefening voor belastingen Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening
Nettoresultaat na belastingen
FC GRONINGEN
Resultaat uit gewone bedrijfs-
19
Kasstroomoverzicht 2009/2010 € Bedrijfsresultaat Betaalde rente Betaalde belasting
€
2008/2009 €
-1.831.004
-935.808
-301.073
-250.741
8.903
722.982 -2.123.174
€
-463.567
Aanpassingen voor: Afschrijvingen materiële vaste activa
148.249
104.339 148.249
104.339
Verandering in het werkkapitaal: Voorraden Vorderingen
0 -242.003
-113.614
1.869.970
FC GRONINGEN
Kortlopende schulden
-160.673 -2.706.089
Kasstroom uit operationele activiteiten
-2.980.376
1.627.967
-4.955.301
1.268.739
JAARVERSLAG
20
Ontvangen afkoopsommen
7.747.459
3.697.026
Investeringen in afkoopsommen
-4.545.000
-9.853.500
Investeringen in materiële vaste activa
0
-200.060
Desinvesteringen materiële vaste activa
0
0
Investeringen in financiële vaste activa
-20.000
10.000
0
0
Desinvesteringen financiële vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten
Kapitaalstorting u.h.v. uitgifte van aandelen Aangetrokken langlopende leningen Aflossing langlopende leningen Kasstroom uit financieringsactiviteiten
Af-/toename geldmiddelen
3.182.459
-6.346.534
2.010.000
0
0
3.087.500
-375.000
-375.000 1.635.000
2.712.500
-137.842
-2.365.295
Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Algemeen Activiteiten De activiteiten van FC Groningen B.V. bestaan uit het exploiteren van een betaald voetbalorganisatie en de daarmee samenhangende commerciële activiteiten.
Consolidatie Aangezien de cijfers van FC Groningen B.V. en haar 100% deelneming Regionale Voetbalopleiding Groningen B.V. worden geconsolideerd door FC Groningen Beheer B.V., maakt FC Groningen B.V. gebruik van de tussenhoudstervrijstelling voor consolidatie op grond van artikel 408, Boek 2 BW. FC Groningen B.V. heeft geen overige deelnemingen waarin zij beslissende zeggenschap uitoefent.
Overeenstemmingsverklaring De jaarrekening van FC Groningen B.V. is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9, Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving.
Vreemde valuta balansdatum. Transacties in vreemde valuta gedurende het verslagjaar worden omgerekend tegen de koersen per transactiedatum. Koersresultaten worden ten gunste of ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht.
Gebruik van schattingen invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De schattingen en hiermee verbonden veronderstellingen zijn gebaseerd op ervaringen uit het verleden en verschillende andere factoren die gegeven de omstandigheden als redelijk worden beschouwd. De uitkomsten hiervan vormen de basis voor het oordeel over de boekwaarde van activa en verplichtingen die niet op eenvoudige wijze uit andere bronnen blijkt. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien, indien de herziening alleen voor die periode gevolgen heeft, of in de periode van herziening en toekomstige perioden, indien de herziening gevolgen heeft voor zowel de verslagperiode als toekomstige perioden.
Verslaggevingsvaluta FC Groningen B.V. rapporteert haar jaarrekening in euro's.
KNVB-licentie FC Groningen Beheer B.V. was gedurende het seizoen 2009/2010 de licentiehouder om deel te nemen aan de nationale voetbalcompetitie, waarbij FC Groningen B.V. haar middelen beschikbaar stelde om FC Groningen Beheer B.V. het mogelijk te maken van de licentie gebruik te maken. De groep waarvan FC Groningen B.V. deel uitmaakt heeft op 30 juni 2010 een structuurwijziging ondergaan waardoor bepaalde activiteiten zijn gereorganiseerd. Een gewenst gevolg van deze reorganisatie is de overgang van de licentie betaald voetbal van FC Groningen Beheer B.V. naar FC Groningen B.V. Hiervoor is instemming gevraagd aan de licentiecommissie van de KNVB en verkregen op 26 augustus 2010.
21 FC GRONINGEN
De opstelling van de jaarrekening vereist dat het management oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van
JAARVERSLAG
De balansposten die betrekking hebben op activa en passiva in vreemde valuta worden omgerekend tegen de officiële koersen per
Waarderingsgrondslagen Algemeen
Financiële vaste activa
Voor de waardering van de activa en passiva, alsmede de
Meerderheidsdeelnemingen en overige deelnemingen waar
bepaling van het resultaat, wordt uitgegaan van het historische
invloed van betekenis op kan worden uitgeoefend, worden
kostprijsbeginsel. Alle activa en passiva worden gewaardeerd
gewaardeerd volgens de nettovermogenswaardemethode.
tegen nominale waarde, voor zover niet anders vermeld. Op deze
De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de
waarde worden de afschrijvingen en noodzakelijk geachte
grondslagen die gelden voor deze jaarrekening. Indien de
voorzieningen voor onvolwaardigheid in mindering gebracht.
waardering van een deelneming volgens de
De benaming van de jaarrekeningposten wijkt op bepaalde
nettovermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil
onderdelen af van de voorgeschreven benamingen volgens Titel
gewaardeerd. Indien in deze situatie de deelnemende
9, Boek 2 BW. Hier is voor gekozen aangezien de afwijkende
rechtspersoon aansprakelijk is voor de schulden van de
benamingen een beter inzicht geven in de financiële presentatie
deelneming, wordt een voorziening gevormd. Deelnemingen
van FC Groningen B.V. dan de standaardindeling conform Titel 9,
waar geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend,
Boek 2 BW.
worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of een lagere waarde.
FC GRONINGEN
De gehanteerde grondslagen van waardering en
JAARVERSLAG
22
resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van het
Voorraden
voorgaande jaar.
De voorraden worden gewaardeerd tegen kostprijs onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen wegens incourantheid.
Immateriële vaste activa
Hierbij wordt het fifo-systeem gehanteerd. Voorraden worden
Vergoedingssommen, hand- en tekengelden en bijkomende
gewaardeerd tegen actuele waarde indien deze lager is dan de
kosten inzake spelerscontracten, waarvoor een bindende
verkrijgingsprijs.
overeenkomst is aangegaan worden geactiveerd als “vergoedingssommen” tot ten hoogste de aan derden gedane
Vorderingen en overlopende activa
uitgaven verminderd met de afschrijvingen. De afschrijvingen
Vorderingen worden gewaardeerd op nominale waarde onder
vinden lineair plaats over de looptijd van het contract. In geval
aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen voor
van blijvende waardevermindering vindt waardering tegen deze
oninbaarheid.
lagere waarde plaats. Bij tussentijdse verlenging van
De overlopende activa worden opgenomen tegen nominale
spelerscontracten vindt afschrijving van de nog aanwezige
waarde.
boekwaarde plaats gedurende de resterende looptijd. Bij afkoop c.q. ontbinding van spelerscontracten worden de nog
Liquide middelen
resterende geactiveerde “vergoedingssommen” ten laste van de
De liquide middelen bestaan uit kas- en banksaldi en andere
winst-en-verliesrekening gebracht. Dit gebeurt in dezelfde
direct opvraagbare deposito's.
periode als waarin de verkoopopbrengst is verantwoord.
Langlopende schulden Materiële vaste activa
Deze schulden worden voor de nominale bedragen opgenomen.
De materiële vaste activa worden gewaardeerd op basis van
Het binnen een jaar te betalen deel van deze schulden wordt in
verkrijgingsprijs, onder aftrek van afschrijvingen. De
de balans opgenomen onder de kortlopende schulden.
afschrijvingen worden, rekening houdend met de restwaarde, lineair verdeeld over de geschatte levensduur. De afschrijvingen worden berekend over de aanschaffingswaarde van het actief en zijn gebaseerd op een geschatte levensduur van 5 tot 8 jaar. Over de investeringen in het lopende boekjaar wordt naar tijdsgelang afgeschreven.
Resultaatbepalingsgrondslagen Onder de sociale lasten worden tevens de pensioenlasten
opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten over
verantwoord. In beginsel vallen alle contractspelers verplicht
het jaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in
onder de pensioenregeling van de Stichting Contractspelers
het jaar waarin zij zijn gerealiseerd; verliezen reeds zodra zij
KNVB (CFK). De pensioenen van trainers en coaches zijn
voorzienbaar zijn.
verplicht ondergebracht bij de Stichting Pensioenfonds voor Voetbaloefenmeesters.
Netto-omzet
FC Groningen B.V. kent voor haar overig personeel een
Onder netto-omzet wordt verstaan de aan derden in rekening
pensioenregeling op basis van beschikbare premie. De
gebrachte c.q. te brengen bedragen voor de in het verslagjaar
werkgever heeft derhalve niet de verplichting tot het betalen
geleverde goederen en diensten onder aftrek van kortingen en
van aanvullende bijdragen indien sprake is van tekorten in de
exclusief omzetbelasting. De netto-omzet bestaat uit
pensioenopbouw (toegezegd-pensioenregeling). In de balans is
opbrengsten uit wedstrijdbaten, sponsoring en
daarom geen voorziening ter zake opgenomen.
reclameopbrengsten, televisierechten, merchandising en overige baten.
Vergoedingssommen
De uitkeringen van de Eredivisie CV (ECV)/Eredivisie Media &
Dit betreft de opbrengst uit hoofde van ontvangen
Marketing (EMM) zijn deels gebaseerd op een
vergoedingssommen bij vertrek van spelers onder aftrek van
financieringscomponent. De clubs welke verenigd zijn in de
de restant boekwaarde van in het verleden betaalde
ECV/EMM hebben jaarlijks de keuze of zij wel of niet gebruik
vergoedingssommen. Tevens zijn hier de ontvangen en
wensen te maken van deze financieringscomponent. Op basis
betaalde opleidingsvergoedingen opgenomen.
van de contractueel vastgelegde verhouding tussen FC Groningen en de ECV/EMM worden alle uitkeringen van de
Belastingen
ECV/EMM over enig seizoen als bate verantwoord in de
De belasting over het resultaat wordt berekend over het
jaarrekening.
resultaat voor belastingen in de winst-en-verliesrekening, rekening houdend met fiscale faciliteiten. Hierbij worden de
Kosten
geldende belastingtarieven gehanteerd. Doordat FC Groningen
De inkoopwaarde van de omzet betreft de kostprijs van de
B.V. is opgenomen in de fiscale eenheid met FC Groningen
verkochte merchandise-artikelen en de kosten van de
Beheer B.V. wordt de berekende vennootschapsbelasting
activiteiten van het FC Groningen Organisatiebureau.
verrekend in rekening-courant met FC Groningen Beheer B.V.
De kosten worden bepaald op historische basis en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben.
23 FC GRONINGEN
Pensioenen
Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de
JAARVERSLAG
Algemeen
Toelichting op de balans IMMATERIËLE VASTE ACTIVA 2009/2010
2008/2009
€
€
Aanschaffingswaarde
18.026.460
10.907.805
Cumulatieve afschrijvingen
-6.625.470
-3.959.422
Boekwaarde per 1 juli
11.400.990
6.948.383
Investeringen
4.545.000
9.791.500
Desinvesteringen (per saldo)
-1.800.000
-285.807
Afschrijvingen
-3.803.658
-5.053.086
Totaal van de mutaties
-1.058.658
4.452.607
Aanschaffingswaarde
17.087.500
18.026.460
Cumulatieve afschrijvingen
-6.745.168
-6.625.470
Boekwaarde per 30 juni
10.342.332
11.400.990
2009/2010
2008/2009
€
€
Vergoedingssommen Beginsaldo
FC GRONINGEN
Mutaties in de boekwaarde
JAARVERSLAG
24
Eindsaldo
MATERIËLE VASTE ACTIVA
Andere vaste bedrijfsmiddelen Beginsaldo Aanschaffingswaarde
675.330
475.270
Cumulatieve afschrijvingen
-224.922
-120.583
Boekwaarde per 1 juli
450.408
354.687
0
200.060
Mutaties in de boekwaarde Investeringen Versnelde afschrijving a.g.v. schattingswijziging levensduur
-33.503
0
Afschrijvingen
-114.746
-104.339
Totaal van de mutaties
-148.249
95.721
Eindsaldo Aanschaffingswaarde
675.330
675.330
Cumulatieve afschrijvingen
-373.171
-224.922
Boekwaarde per 30 juni
302.159
450.408
Gedurende het seizoen heeft FC Groningen B.V. geen investeringen gepleegd. Als gevolg van hernieuwde inzichten omtrent de afschrijvingsduur van de investeringen in het trainingscomplex Euroborg en complex Corpus den Hoorn (en bijbehorende faciliteiten) heeft in het boekjaar 2009/2010 een correctie van de boekwaarde plaats gevonden.
JAARVERSLAG
25 FC GRONINGEN
FINANCIËLE VASTE ACTIVA 30 juni 2010
30 juni 2009
€
€
Deelneming Eredivisie N.V.
13.613
13.613
Deelneming Eredivisie C.V.
1
1
20.000
0
33.614
13.614
Deelnemingen
Deelneming RVO Groningen B.V.
Deelneming Eredivisie N.V. / Eredivisie C.V. De Eredivisie C.V. (ECV) is een commanditaire vennootschap waarin alle 18 clubs van de Eredivisie verenigd zijn. Beherend vennoot van de ECV is de Eredivisie N.V.. De ECV draagt namens en voor de clubs zorg over de commerciële exploitatie van de media- en sponsorrechten en promotie van het merk Eredivisie.
Deelneming RVO Groningen B.V. Op 3 november 2009 is de besloten vennootschap Regionale Voetbalopleiding Groningen (RVO Groningen B.V.) opgericht. De RVO Groningen B.V. heeft ten doel het verzorgen van een regionale jeugdopleiding voor voetballers, alsmede al hetgeen hiermee verband houdt. FC Groningen B.V. is voor 100% aandeelhouder in de RVO Groningen B.V.. VOORRADEN De voorraad handelsgoederen heeft betrekking op de merchandising-activiteiten. Onder deze post zijn geen vooruitbetalingen op voorraden opgenomen. Onder de voorraad handelsgoederen is een voorziening voor incourante voorraden begrepen. De dotatie aan of vrijval van de voorziening incourante voorraden is opgenomen onder de inkoopwaarde van de omzet.
VORDERINGEN EN OVERLOPENDE ACTIVA
Handelsdebiteuren De debiteuren zijn gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van een voorziening voor mogelijke oninbaarheid.
Overige vorderingen
Te ontvangen afkoopsommen Te factureren bedragen Te ontvangen sponsorbijdragen Overige vorderingen
30 juni 2010
30 juni 2009
€
€
2.317.500
1.905.000
385.920
195.390
68.500
56.000
216.649
432.680
2.988.569
2.589.070
Onder de te ontvangen afkoopsommen is een bedrag ad € 1.390.000 opgenomen welke een resterende looptijd heeft van meer dan één FC GRONINGEN
jaar. De overige vorderingen hebben een resterende looptijd van minder dan één jaar.
Overlopende activa
30 juni 2010
30 juni 2009
€
€
2.804.787
656.868
12.334
21.792
2.817.121
678.660
JAARVERSLAG
26
Vooruitbetaalde kosten Kruisposten
LIQUIDE MIDDELEN Het saldo liquide middelen staat ter vrije beschikking van de onderneming.
EIGEN VERMOGEN
Het maatschappelijk kapitaal van de onderneming bedroeg per 30 juni 2010 € 100.000, verdeeld in 10.000 gewone aandelen
JAARVERSLAG
Gestort en opgevraagd kapitaal
van elk € 10. Hiervan zijn geplaatst en volgestort 3.000 gewone aandelen. 27
Op 30 juni 2010 heeft een kapitaalstorting van € 2.010.000 plaatsgevonden door middel van uitgifte van 1.000 nieuwe aandelen a € 10,- en een agiostorting van € 2,0 miljoen.
2009/2010
2008/2009
€
€
Stand per 1 juli
2.185.842
1.527.127
Winst over het boekjaar
-2.167.434
658.715
18.408
2.185.842
2009/2010
2008/2009
€
€
Algemene reserve
Stand per 30 juni
Resultaat boekjaar
Stand per 1 juli
-2.167.434
658.715
Resultaatbestemming
2.167.434
-658.715
0
0
Resultaat boekjaar
20.627
-2.167.434
Stand per 30 juni
20.627
-2.167.434
FC GRONINGEN
Agio
FC GRONINGEN JAARVERSLAG
28
LANGLOPENDE SCHULDEN
Stand per 1 juli Aangetrokken leningen
2009/2010
2008/2009
€
€
7.500.000
4.412.500
0
3.087.500
Aflossingen
-375.000
0
Mutaties gedurende boekjaar
-375.000
3.087.500
7.125.000
7.500.000
-375.000
-375.000
6.750.000
7.125.000
Stand per 30 juni Aflossingsverplichting komend boekjaar Stand per 30 juni langlopend deel
FC Groningen B.V. heeft in het kalenderjaar 2008 een achtergestelde Spelersobligatielening uitgeschreven. De obligaties worden in eenheden van € 25.000 uitgegeven. De looptijd van de Spelersobligatielening bedraagt 20 jaar en de lening is achtergesteld op andere schulden van FC Groningen B.V. Per obligatie wordt een vaste rente van 5% op jaarbasis vergoed. Daarnaast wordt per obligatie een bonusrente uitgekeerd op basis van de transferopbrengsten die de club realiseert. FC Groningen lost jaarlijks op 1 oktober 5% van het oorspronkelijke uitgiftebedrag af, voor het eerst op 1 oktober 2009.
KORTLOPENDE SCHULDEN EN OVERLOPENDE PASSIVA
Schulden aan leveranciers De kortlopende schulden hebben een resterende looptijd van minder dan één jaar.
Belastingen en premies sociale verzekeringen Hieronder zijn de verplichtingen uit hoofde van af te dragen loonbelasting, omzetbelasting, sociale lasten, afdrachten CFK en pensioenpremies opgenomen. Deze schulden hebben een resterende looptijd van minder dan één jaar.
30 juni 2010
30 juni 2009
€
€
2.943.490
2.788.813
Vooruitontvangen sponsoring
766.042
1.716.291
Vooruitontvangen overige
437.888
39.500
4.147.420
4.544.604
Vooruitontvangen bedragen
Vooruitontvangen seizoenkaarten
JAARVERSLAG
De vooruitontvangen bedragen hebben hoofdzakelijk betrekking op vooruitbetalingen voor seizoenkaarten en sponsoring 29
voor het nieuwe seizoen.
FC GRONINGEN
Overige schulden
Te betalen afkoopsommen Te betalen salarissen Te betalen rente Overige schulden
30 juni 2010
30 juni 2009
€
€
3.822.698
3.049.800
6.973
2.776
0
2.700
341.633
406.548
4.171.304
3.461.824
Onder de nog te betalen afkoopsommen is voor een bedrag ad € 325.000 aan voorwaardelijke verplichtingen opgenomen, waarbij FC Groningen het aannemelijk acht dat de condities die aan deze verplichtingen zijn verbonden, gerealiseerd zullen gaan worden. Van het bedrag aan te betalen afkoopsommen heeft een bedrag ad € 1.415.000 een resterende looptijd van meer dan één jaar. De overige schulden hebben een resterende looptijd van minder dan één jaar.
Niet uit de balans blijkende verplichtingen Huur- en leaseverplichtingen FC Groningen B.V. is voor haar wagenpark leaseverplichtingen aangegaan. Per 30 juni 2010 bedragen deze verplichtingen € 691.573,--, waarvan € 385.976,-- betrekking heeft op het boekjaar 2010/2011. FC Groningen B.V. is op 27 november 2008 een huurovereenkomst aangegaan inzake de huur van het gebouw op het trainingscomplex Corpus den Hoorn. De huuringangsdatum is 1 december 2008 en beloopt 120 maanden. FC Groningen heeft de plicht om het gebouw na de gehele huurtermijn tegen betaling over te nemen van de verhuurder. Euroborg N.V. verhuurt als eigenaar het stadion aan FC Groningen Beheer B.V.. Deze vennootschap stelt het stadion ter beschikking aan FC Groningen B.V. voor het spelen van haar thuiswedstrijden. Voor het seizoen 2009/2010 is hiervoor een huur doorbelast van € 2,25 miljoen (2008/2009 € 1,9 miljoen)
Uitkeringen Eredivisie Media & Marketing C.V. / Eredivisie C.V. De eredivisieclubs hebben als commanditaire vennoten het exclusieve recht verleend aan de Eredivisie C.V. en de Eredivisie Media & Marketing C.V. (ECV/EMM) om de televisierechten voor de clubs te vermarkten en exploiteren. In het kader van de door ECV/EMM gebudgetteerde jaarlijkse uitkeringen aan de clubs heeft EMM een financieringsovereenkomst afgesloten met een kredietfaciliteit van € 32,5 miljoen, eindigend op 30 juni 2013. In de door FC Groningen in 2008/2009 en 2009/2010 ontvangen uitkeringen van de ECV/EMM is FC GRONINGEN
een bedrag van circa € 2,0 miljoen opgenomen dat door EMM extern is gefinancierd. Dit financieringsdeel zal worden verrekend met
JAARVERSLAG
30
toekomstige opbrengsten voortkomend uit het exploiteren van de televisierechten. FC Groningen is als stille vennoot in de ECV slechts aansprakelijk voor haar inbreng in de ECV. FC Groningen is verder op geen enkele wijze aansprakelijk voor de financiering van EMM. Tevens zal er bij degradatie of faillissement geen sprake zijn van een terugbetalingsverplichting.
Hoofdelijke aansprakelijkheid fiscale eenheid FC Groningen Beheer B.V., FC Groningen B.V. en de Regionale Voetbalopleiding Groningen B.V. vormen een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting en de omzetbelasting. Alle tot de fiscale eenheid behorende ondernemingen zijn hoofdelijk aansprakelijk voor de door de fiscale eenheid verschuldigde vennootschapsbelasting en omzetbelasting.
Lopende juridische zaken FC Groningen B.V. voert een juridische procedure, waarin zij door de Rechtbank te Groningen op 11 februari 2009 volledig in het gelijk is gesteld. Tegen dit vonnis van de Rechtbank is op 8 mei 2009 hoger beroep ingesteld bij het Gerechtshof te Leeuwarden. In deze procedure wordt van FC Groningen een schadevergoeding geclaimd van € 106.280 wegens gederfde inkomsten. In de jaarrekening is geen voorziening getroffen voor deze claim omdat de directie van FC Groningen de claim op basis van gegronde redenen betwist.
Toelichting op de winst-en-verliesrekening NETTO-OMZET De netto-omzet is in het boekjaar 2009/2010 met 1,5% gestegen ten opzichte van 2008/2009.
Specificatie netto-omzet
2009/2010
2008/2009
€
€
Wedstrijdopbrengsten
3.826.913
3.986.384
Sponsoring en reclame
9.422.819
9.019.092
Televisierechten
2.478.052
2.970.094
Merchandising
550.982
368.284
Organisatiebureau
247.759
0
Overige baten
478.859
404.360
17.005.384
16.748.214 JAARVERSLAG
31
De inkoopwaarde van de omzet omvat de kostprijs van de verkochte FC Groningen-artikelen en de kosten van het exploiteren van het FC Groningen Organisatiebureau. Aan deze kosten zijn geen personeelskosten, afschrijvingen of overige bedrijfskosten toegerekend.
2009/2010
2008/2009
€
€
Merchandise
425.552
202.570
Organisatiebureau
239.984
0
665.536
202.570
FC GRONINGEN
INKOOPWAARDE VAN DE OMZET
PERSONEELSKOSTEN
Lonen en salarissen Pensioenen Sociale lasten en vergoedingen Overige personeelskosten
2009/2010
2008/2009
€
€
9.236.619
9.135.399
90.194
85.513
1.325.689
1.284.064
758.005
593.757
11.410.507
11.098.733
Gedurende het jaar 2009/2010 waren gemiddeld 83,4 werknemers in dienst bij FC Groningen B.V. op basis van een fulltime dienstverband (2008/2009: 81,2). Er zijn geen werknemers werkzaam buiten Nederland. In het verslagjaar is door FC Groningen Beheer B.V. een managementfee voor het besturen van de vennootschap doorbelast van € 320.000
FC GRONINGEN
(2008/2009: € 240.000).
JAARVERSLAG
32
De personeelskosten kunnen functioneel als volgt worden gespecificeerd.
2009/2010
2008/2009
€
€
Functionele specificatie personeelskosten
Contractspelers A-selectie & Jong FC Groningen
7.598.774
7.699.523
Technische & medische staf
1.698.389
1.708.828
Kantoorpersoneel
2.113.344
1.690.382
11.410.507
11.098.733
2009/2010
2008/2009
€
€
Wedstrijdkosten
1.983.633
2.223.113
Huisvestingskosten
3.128.347
2.675.568
Verkoopkosten
617.688
702.994
Algemene kosten
633.426
505.617
KNVB-heffingen
249.002
171.088
6.612.096
6.278.380
OVERIGE BEDRIJFSKOSTEN
JAARVERSLAG
RESULTAAT VERGOEDINGSSOMMEN
2009/2010
2008/2009 33
€
Netto ontvangen afkoopsommen
7.241.334
3.697.026
Boekwaarde contracten spelers
-1.800.000
-285.807
5.441.334
3.411.219
506.125
-62.000
Saldo resultaat vergoedingssommen
5.947.459
3.349.219
FINANCIËLE BATEN EN LASTEN
2009/2010
2008/2009
€
€
Rentelasten
375.239
345.181
Rentebaten
-74.166
-94.440
301.073
250.741
Ontvangen/(betaalde) opleidingsvergoedingen
BELASTINGEN RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING FC Groningen B.V. is opgenomen in een fiscale eenheid met FC Groningen Beheer B.V.. Rekening houdend met fiscale faciliteiten is het belastbaar bedrag van FC Groningen B.V. € 44.505 negatief. Het hierover berekende bedrag aan te ontvangen vennootschapsbelasting bedraagt € 8.903 en is per 30 juni 2010 verrekend in het rekening-courant saldo met FC Groningen Beheer B.V..
FC GRONINGEN
€
Overige gegevens STATUTAIRE REGELING WINSTBESTEMMING In artikel 19 van de statuten is bepaald dat de winst ter beschikking staat van de algemene vergadering, met dien verstande dat reservering zal plaats hebben, tenzij de algemene vergadering anders besluit. VOORSTEL WINSTBESTEMMING Aan de algemene vergadering van aandeelhouders wordt voorgesteld het resultaat na belastingen 2009/2010 ad € 20.627 positief toe te voegen aan de algemene reserve.
FC GRONINGEN
ACCOUNTANTSVERKLARING
JAARVERSLAG
34
Verklaring betreffende de jaarrekening
belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling
Wij hebben de in dit financieel jaarverslag op bladzijde 17 tot
neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken
en met bladzijde 33 opgenomen jaarrekening voor het jaar
van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen
eindigend op 30 juni 2010 van FC Groningen B.V. te Groningen
en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde
bestaande uit de balans per 30 juni 2010 en de winst-en-
een verantwoorde keuze te kunnen maken van de
verliesrekening over de periode 1 juli 2009 tot en met 30 juni
controlewerkzaamheden die onder de gegeven
2010 met de toelichting gecontroleerd.
omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne
Verantwoordelijkheid van het bestuur
beheersingssysteem van de vennootschap. Tevens omvat een
De directie van FC Groningen B.V. is verantwoordelijk voor het
controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid
opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het
van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving
resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het
en van de redelijkheid van schattingen die het bestuur van de
opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met
vennootschap heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het
Titel 9, Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid omvat onder
algehele beeld van de jaarrekening.
meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-
getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en
informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.
resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en
Oordeel betreffende de jaarrekening
toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële
Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van
verslaggeving en het maken van schattingen die onder de
de grootte en de samenstelling van het vermogen van FC
gegeven omstandigheden redelijk zijn.
Groningen B.V. per 30 juni 2010 en van het resultaat over de periode 1 juli 2009 tot en met 30 juni 2010 in
Verantwoordelijkheid van de accountant
overeenstemming met Titel 9, Boek 2 BW.
Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor
Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties
ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze
Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel
controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke
2:393 lid 5 onder f BW melden wij dat het jaarverslag, voor
mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen
zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de
afwijkingen van materieel belang bevat.
jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.
Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter
Drachten, 27 september 2010
controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht.
verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren
accon avm controlepraktijk b.v.
werkzaamheden is afhankelijk van de professionele
Namens deze:
oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn
w.g. A. Santinge
beoordeling van de risico's van afwijkingen van materieel
Registeraccountant
5-Jarenoverzicht
(bedragen in € 1.000, tenzij anders vermeld)
2009/2010
2008/2009
2007/2008
2006/2007
2005/2006
17.005
16.748
15.775
14.093
11.879
1,5%
6,2%
11,9%
18,6%
49,4%
en resultaat van vergoedingssommen
-1.831
-936
-513
143
221
% van netto-omzet
-10,8%
-5,6%
-3,3%
1,0%
1,9%
2.144
-1.704
1.527
2.094
2.126
-301
-251
-134
-143
-11
9
723
-220
-576
0
WINST- EN VERLIESREKENING Netto-omzet % Toename Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen
Resultaat vergoedingssommen Renteresultaat Belastingen Resultaat na belastingen
-2.167
659
1.519
2.336
0,1%
-12,9%
4,2%
10,8%
19,7%
Aantal werknemers (fte)
83,4
81,2
73,5
69,9
63,6
-4.955
1.269
-1.304
1.817
-1.981
- Investeringsactiviteiten
3.182
-6.347
-2.827
323
2.014
- Financieringsactiviteiten
1.635
2.713
4.412
0
0
-138
-2.365
281
2.140
33
10.678
11.865
7.327
3.079
1.385
8.168
5.439
7.562
5.550
7.980
18.846
17.304
14.889
8.629
9.365
4.545
9.792
8.646
4.785
1.310
0
200
45
448
38
KASSTROOMOVERZICHT
JAARVERSLAG
21
% van netto-omzet
Kasstroom uit - Operationele activiteiten
ACTIVA Vaste activa Vlottende activa Totaal activa Investeringen in: - Immateriële vaste activa - Materiële vaste activa PASSIVA Eigen vermogen
2.069
38
2.206
1.547
28
Achtergestelde leningen
6.750
7.125
0
0
0
Langlopende schulden
0
0
4.413
0
0
Kortlopende schulden
10.027
10.141
8.270
7.082
9.337
Totaal passiva
18.846
17.304
14.889
8.629
9.365
RATIO'S Eigen vermogen in % van het balanstotaal
11,0%
0,2%
14,8%
17,9%
0,3%
Personeelskosten in % van de netto-omzet
67,1%
66,3%
59,8%
61,3%
63,8%
8e plaats
6e plaats
7e plaats
8e plaats
5e plaats
49
56
51
51
56
Europa Cup
-
-
1e ronde
1e ronde
-
KNVB Beker
1/8e finale
1/8e finale
3e ronde
3e ronde
kwartfinale
SPORTIEVE RESULTATEN Competitie Wedstrijdpunten competitie
FC GRONINGEN
Nettokasstroom
35
