2009

Wijsbegeerte Studiegids 2008/2009

Inhoudsopgave 1 1.1 1.2 1.2.1 1.2.2 1.2.3 1.2.4 1.2.5 1.2.6 1.2.7 1.3 1.3.1 1.3.2 1.3.3 1.3.4 1.3.5 1.3.6 1.4 1.4.1 1.4.2 1.4.3 1.4.4 1.5 1.5.1 1.5.2 1.5.3 1.5.4 1.5.5 1.5.6 1.5.7 1.5.8 1.5.9 1.5.10 1.6 1.7 1.7.1 1.7.2 1.7.3 1.8 1.8.1 1.9 1.9.1 1.9.2 1.9.3 1.9.4 1.9.5 1.9.6 1.9.7

Organisatie van de faculteit Inleiding Organisatie van de faculteit Doelstelling van de faculteit Bestuur van de faculteit Domeinen Wijsgerige vorming Beheersorganisatie Commissies Medezeggenschapsorganen Onderwijs Onderwijsbureau Studieboeken en syllabi Kwaliteitsbewaking en onderwijsevaluatie Studiekosten Aanschuifonderwijs Jaarindeling Onderzoek Onderzoeksbeleid Onderzoeksorganisatie Samenwerkingsverbanden Werkgroepen Regelingen Onderwijs- en examenregeling Regels en richtlijnen voor tentamens Richtlijnen voor papers, werkstukken en scripties Inschrijving colleges Inschrijving onderdelen andere universiteiten Studieadvies in het eerste jaar Afgifte getuigschriften Universitaire lerarenopleiding Promotiestudie Alumni Onderwijscoördinatie Studiebegeleiding Doelen van studiebegeleiding Studieadviseur Mentoren De arbeidsmarkt Loopbaanoriëntatie Voorzieningen Informatievoorziening Bibliotheek Digitale leeromgeving Computerfaciliteiten Kopieerfaciliteiten Postvakken Facultaire ruimten Inhoudsopgave

9 9 9 9 10 10 10 10 11 12 12 12 13 13 13 13 13 15 15 15 16 16 17 17 17 18 18 19 19 19 21 21 21 21 22 22 22 22 23 23 23 23 23 25 25 26 26 26 5

1.9.8 1.9.9 1.9.10 1.10 1.11

Studievereniging Icarus Facultaire borrel Uitwisseling en internationalisering Adressen zusterfaculteiten en andere relevante instellingen Adressenlijst medewerkers

26 26 26 27 30

2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.5.1 2.5.2 2.5.3 2.5.4 2.6 2.6.1

37 37 37 37 38 38 38 39 40 41 41

2.7 2.8 2.9 2.9.1 2.9.2 2.10 2.10.1

Bacheloropleiding Wijsbegeerte Inleiding Doelstelling Eindtermen Toelatingsvoorwaarden Opbouw van het programma Het eerste jaar Het tweede jaar Het derde jaar Filosofische vaardigheden Presentatie domeinen Domein I: Theoretische wijsbegeerte: logica, epistemologie, kentheorie en wetenschapsfilosofie Domein II: Praktische wijsbegeerte: ethiek, sociale filosofie, wijsgerige antropologie, vrouwenstudies, wijsgerige esthetiek Domein III: Geschiedenis van de wijsbegeerte: antieke en patristische filosofie, middeleeuwse filosofie en moderne filosofie De opleiding in deeltijd Zij-instroom Honours-programma Facultaire honours-programma 2008-2009 Aanmelding voor het honours-programma 2009-2010 De minor Minor binnen de VU/Vrije ruimte

44 46 47 47 47 48 48 48

3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.5.1 3.5.2 3.5.3 3.5.4 3.5.5 3.5.6 3.6 3.6.1 3.6.2 3.6.3 3.6.4 3.6.5 3.7

Master Wijsbegeerte Inleiding Eindtermen Toelatingsvoorwaarden Twee instapmomenten Opbouw van het programma Domeincolleges Seminars Tutorial Literatuurstudie Leeronderzoek Scriptie Profielen van de masteropleiding Kennen, waarheid en zijn in analytisch perspectief De wetenschappen: kennis, normativiteit en praktijk De morele persoon, zijn oordelen en zijn handelen Cultuur en politiek in continentaal perspectief Geschiedenis van de wijsbegeerte De opleiding in deeltijd

51 51 51 52 52 52 52 53 54 54 54 55 55 55 55 56 56 56 57

2.6.2 2.6.3

41 42

3.8 3.8.1 3.8.2 3.8.3

Het extra researchjaar Doel Programma Toelatingsprocedure

57 57 57 58

4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.4.1 4.4.2 4.4.3 4.5 4.6 4.7

Master Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied Inleiding Doelstelling Toelatingsvoorwaarden Opbouw van het programma Algemeen Onderdelen van het programa Specialisering Eerste en tweede jaar in schema Beroepsuitgangen De opleiding in deeltijd

59 59 59 61 63 63 63 64 66 67 68

5 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.5.1 5.5.2 5.5.3 5.6

Master Filosofie in Bedrijf Inleiding Doelstelling Eindtermen Toelatingsvoorwaarden Opbouw van het programma Cursussen Theoretische en praktische variant Werkgroep Filosofie in Bedrijf De opleiding in deeltijd

69 69 70 71 71 73 73 74 74 74

6 6.1 6.2 6.3 6.3.1 6.3.2 6.3.3 6.3.4 6.3.5 6.3.6 6.3.7 6.3.8 6.3.9 6.3.10 6.4 6.5 6.6

Master Christian Studies of Science and Society Characterization of the program Program and staff Program description Philosophical Foundations Subprograms Science, Technology and Responsibility Politics and Society Ethics, Healthcare, Social Work Paper Personal Reading Master thesis Guest lectures about Christian Thought and concerning Responsible Leadership Schedule Goal Aims Admission requirements

75 75 75 77 77 78 78 78 79 79 79 80 80 81 81 81 82

Inhoudsopgave

7

8

Wijsbegeerte

1

1.1

Organisatie van de faculteit

Inleiding Hieronder volgt praktische informatie over de faculteit der Wijsbegeerte en over haar opleidingen. De informatie betreft onder andere: De faculteit • organisatie: doelstelling van de faculteit, bestuur, onderwijs, onderzoek en commissies; • voorzieningen: studiebegeleiding, loopbaanbegeleiding, computer, postvakken van studenten, faculteitsmagazine, studentenraad; • regels: tentamens, diploma’s, toelatingseisen; • adressen: docenten, secretariaat, enz. De opleidingen • bachelor Wijsbegeerte; • master Wijsbegeerte; • master Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied; • master Christian Studies of Science and Society; • master Filosofie in Bedrijf; • extra researchjaar. Adres van de faculteit: Vrije Universiteit Faculteit der Wijsbegeerte Hoofdgebouw, 13e verdieping De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86620 / fax (020) 59 86635 e-mail: [email protected]

1.2 1.2.1

Organisatie van de faculteit Doelstelling van de faculteit De wijsbegeerte richt zich, in onderscheid van de vakwetenschappen, op de achtergronden, structuren en voorwaarden van de ervaring, en van de menselijke omgang met de werkelijkheid. Daarbij gaat het niet uitsluitend om beschrijving of interpretatie, maar ook om kritische evaluatie en om reflectie op de gehanteerde wijsgerige methode zelf. De faculteit der Wijsbegeerte aan de Vrije Universiteit stelt zich ten doel onderwijs te verzorgen en onderzoek te doen op het gebied van de wijsbegeerte, in overeenstemming met de missie van de universiteit: ‘Voortbouwend op de traditie waarin zij staat, hecht de VU grote waarde aan een verantwoorde beoefening van de wetenschap, en wil zij fungeren als platform voor discussie over de relatie wetenschap, levensbeschouwing en samenleving’. Deze missie laat zich vertalen in vier aandachtspunten voor het wijsgerig onderwijs en onderzoek: Organisatie van de faculteit

9

• • • •

levensbeschouwelijke bezinning; normatieve oriëntatie; betrokkenheid op de sociaal-culturele betekenis van de filosofie; kritische reflectie op de vooronderstellingen van denken en doen; brede vorming en opleiding.

1.2.2

Bestuur van de faculteit Het faculteitsbestuur bestaat uit drie leden van het wetenschappelijk personeel, onder voorzitterschap van de decaan: • prof. dr. R. van Woudenberg (decaan, bedrijfsvoering); • prof. dr. W. Goris (portefeuillehouder onderzoek); • dr. M.F. Willemsen (portefeuillehouder onderwijs). Het faculteitsbestuur wordt geadviseerd door de directeur bedrijfsvoering: M.G.H.M. Dijcker. Als gedelegeerde van de Facultaire Studentenraad woont een student-toehoorder de vergaderingen van het faculteitsbestuur bij: de heer M.F. Eliens

1.2.3

Domeinen Ten behoeve van de organisatie, coördinatie en integratie van het onderwijs heeft de faculteit de volgende domeinen: • Domein I: Theoretische wijsbegeerte: logica, epistemologie, kentheorie en wetenschapsfilosofie; • Domein II: Praktische wijsbegeerte: sociale filosofie, wijsgerige antropologie, vrouwenstudies, ethiek en esthetica; • Domein III: Geschiedenis van de wijsbegeerte: antieke en patristische filosofie, middeleeuwse filosofie en moderne filosofie.

1.2.4

Wijsgerige vorming Een belangrijk deel van de wetenschappelijke staf van de Faculteit der Wijsbegeerte is betrokken bij het onderwijs dat strekt tot de wijsgerige vorming van studenten die aan de VU studeren. Dit onderwijs wordt gegeven in de bachelorfase en valt onder de verantwoordelijkheid van de Faculteit der Wijsbegeerte. In de modules die tot de Wijsgerige Vorming behoren, is er aandacht voor bijvoorbeeld de wetenschapsfilosofische, ethische of sociale aspecten van het vak. Deze modules hebben de omvang van 6 ECTS. Alle studenten aan de VU – of ze nu Nederlands, Economie, Biologie, Psychologie of een ander vak studeren – volgen dus een filosofiemodule die door een docent van de Faculteit der Wijsbegeerte wordt gegeven. Enkele faculteiten verzorgen het onderwijs met eigen docenten (Rechten, Geneeskunde en Godgeleerdheid). Coördinator: dr. E. Koster

1.2.5

Beheersorganisatie De faculteiten Wijsbegeerte en Godgeleerdheid hebben een gezamenlijke beheersorganisatie. Directeur bedrijfsvoering: M.G.H.M. Dijcker, kamer 13A-16, tel. (020) 59 86655 Beleidsmedewerker: drs. P. Rossel, kamer 13A-14, tel. (020) 59 86644

10

Wijsbegeerte

Hoofd faculteitssecretariaat: drs. P.J. Reinders, kamer 13A-06, tel. (020) 59 86600 Faculteitssecretaresses: Y.M. Jansen, kamer 13A-14, tel. (020) 59 86612 C. Landheer BA, kamer 13A-04, tel. (020) 59 86610 J. Nauta, kamer 13A-04, tel. (020) 59 86620 S. de Wit MA, kamer 13A-04, tel. (020) 59 86610 Hoofd onderwijsbureau: drs. P.J. Reinders, kamer 13A-06, tel. (020) 59 86600 Medewerker Internationalisering: A.K. Mosher MA, kamer 13A-17, tel. (020) 59 86648 Medewerkers onderwijsbureau: M. Visser MA, kamer 13A-04, tel. (020) 59 86618 S. Vollaard, kamer 13A-04, tel. (020) 59 86618 Studieadviseur: drs. M. Graas, kamer 13A-06, tel. (020) 59 86607; drs. M. Schoonebeek, kamer 13A-06, tel. (020) 59 86607 Onderwijscoördinator: drs. M. Graas, kamer 13A-06, tel. (020) 59 86600 drs. P.J. Reinders, kamer 13A-06, tel. (020) 59 86600 Administrateur: P. Oliemans, kamer 13A-14, tel. (020) 59 86612 Controller: M.G. van der Pol, kamer 13A-14, tel. (020) 59 86612 Systeem- en netwerkbeheerder: J.W. Rebel, kamer 13A-41, tel. (020) 59 86601 PR-medewerker/Voorlichting: drs. A. Blaisse 1.2.6

Commissies Opleidingscommissies De faculteit kent een bacheloropleidingscommissie en een masteronderwijscommissie, waarin de vier masteropleidingscommissies (opleidingscommissies master Wijsbegeerte, Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied, Filosofie in Bedrijf en Christian Studies of Science and Society) zijn samengevoegd. De voorzitter van de opleidingscommissie bachelor Wijsbegeerte is prof. dr. A.W. Musschenga. De voorzitter van de onderwijscommissie master is dr. F. Schipper.


11

Examencommissie Elke opleiding heeft een examencommissie. Behoudens de examencommissie van de masteropleiding Filosofie in bedrijf, vergaderen de examencommissies gezamenlijk onder voorzitterschap van prof. dr. R.W. Munk De examencommissie stelt regels vast m.b.t. de goede gang van zaken bij tentamens en stelt de uitslag van de examens vast. Zij wijst examinatoren aan en kan aan hen richtlijnen geven m.b.t. de beoordeling van tentamens. Verder oordeelt zij over vrijstellingen, de invulling van minoren en over andere zaken die het studietraject van de individuele student betreffen. Verzoeken aan de examencommissie (bijvoorbeeld voor een vrijstelling of de invulling van de minor) moeten worden ingediend bij de studieadviseur. Het verzoek moet kort en zakelijk geformuleerd zijn, voorzien van alle relevante informatie. Voor het aanvragen van vrijstellingen is een speciaal formulier verkrijgbaar bij het studiesecretariaat of via de site van de faculteit (www.wijsbegeerte.vu.nl). 1.2.7

Medezeggenschapsorganen De faculteit wordt bestuurd door het faculteitsbestuur. Er zijn twee medezeggenschapsorganen: de Facultaire Studentenraad (als onderdeel van de universitaire studentenraad) en de Onderdeelcommissie (als onderdeel van de ondernemingsraad). In de studentenraad hebben drie studenten zitting. De onderdeelcommissie bestaat uit vijf medewerkers. Tezamen vormen zij de Gezamenlijke Vergadering van de faculteit. De Gezamenlijke Vergadering voert regelmatig overleg met het faculteitsbestuur. De medezeggenschap is vastgelegd in verschillende universitaire en facultaire regelingen. Alle studenten kunnen zich voor de verkiezing van de Facultaire Studentenraad kandidaat stellen. De studentenraad heeft in principe zeggenschap over alle zaken die op de faculteit spelen, zowel over de praktische gang van zaken, als over de onderwijs- of studentenvoorzieningen. Er vinden elk jaar verkiezingen plaats. Studenten ontvangen hierover bericht. Meer informatie is te vinden in: • WHW (Wet op het Hoger onderwijs en Wetenschappelijk onderzoek); • Statuut VU; • Faculteitsreglement; • Reglement Gezamenlijke Vergadering; • Kiesreglement; • URVU (Universiteitsreglement VU).

1.3 1.3.1

12

Onderwijs Onderwijsbureau Het studiesecretariaat van het onderwijsbureau (hierna te noemen studiesecretariaat) bevindt zich in kamer 13A-04, tel. (020) 59 86618/86675. Het studiesecretariaat is geopend van maandag tot en met vrijdag van 10.30 tot 12.30 uur en van 13.00 tot 15.00 uur. Studenten kunnen hier terecht voor inlichtingen over de colleges en de roosters, aanvragen van tentamens en examens, etc. Het studiesecretariaat verzorgt ook de administratie van de studieresultaten, de inschrijvingen voor onderwijsmodules en tentamens en de examenaanvragen.

Wijsbegeerte

Ook is er informatie verkrijgbaar over o.a.: • de (avond)cursus Wijsbegeerte en spiritualiteit (WES); • aanschuifonderwijs. 1.3.2

Studieboeken en syllabi Studieboeken kunnen worden aangeschaft bij de VU Boekhandel in het hoofdgebouw. Ook de voor colleges benodigde syllabi worden doorgaans verkocht in de VU Boekhandel. De meeste studieboeken zijn ook beschikbaar via de bibliotheek. De uitgave Richtlijnen voor het schrijven van een paper, werkstuk of scriptie is verkrijgbaar via de website van de faculteit (www.wijsbegeerte.vu.nl/onderwijs).

1.3.3

Kwaliteitsbewaking en onderwijsevaluatie Ten behoeve van de kwaliteitszorg hanteert de faculteit een systeem voor Interne Kwaliteitszorg. Op grond van o.a. evaluaties worden verbeteringen in het onderwijs aangebracht. De faculteit wordt bij het evalueren ondersteund door het Onderwijscentrum van de Universiteit. Informatie over kwaliteitszorg is te verkrijgen bij de onderwijscoördinator, drs. P.J. Reinders.

1.3.4

Studiekosten De inschrijving aan de VU is niet afhankelijk van enige andere financiële bijdrage dan het collegegeld of het examengeld. De kosten van studiebenodigdheden voor eigen gebruik, zoals boeken, materialen en practicabenodigdheden ten behoeve van het onderwijs en de tentamens van de opleiding zijn voor rekening van de student. In het eerste jaar bedragen de kosten voor de syllabi ongeveer € 250,- en voor de verplichte tentamenliteratuur ongeveer € 400,-. Voor materiaal uitgereikt tijdens het college of bij het studiesecretariaat geldt contante betaling.

1.3.5

Aanschuifonderwijs De faculteit der Wijsbegeerte verzorgt voor buitenstaanders, in principe ongeacht hun vooropleiding, de mogelijkheid om als contracttoehoorder aan te schuiven bij het bestaande onderwijsaanbod. Deze vorm van onderwijs is primair bestemd voor belangstellenden die één of meer colleges willen volgen. Het volgen van aanschuifonderwijs vereist weliswaar geen specifieke vooropleiding, maar veronderstelt wel een brede algemene ontwikkeling. Voor de toehoorders van het aanschuifonderwijs gelden verder de ingangseisen zoals die bij de desbetreffende colleges vermeld staan bij de vakomschrijvingen op de site. Per periode kan men zich voor hoogstens één college als contracttoehoorder inschrijven; een college heeft doorgaans een omvang van zes studiepunten. Meer informatie over inschrijving, kosten per studiepunt en rechtsgeldigheid van de via het aanschuifonderwijs behaalde certificaten, is te verkrijgen bij het studiesecretariaat van de faculteit, kamer 13A-04 of via www.wijsbegeerte.vu.nl.

1.3.6

Jaarindeling 1e SEMESTER week 36 t/m 5: 01-09-2008 t/m 30-01-2009 Het 1e semester bestaat uit 3 periodes, te weten:


13

Periode 1 Week 36 t/m 43: 01-09-2008 t/m 24-10-2008 Colleges: week 36 t/m 41: 01-09-2008 t/m 10-10-2008 Openingsconferentie: donderdag 2 en vrijdag 3 oktober 2008. De colleges van 2 en 3 oktober 2008 worden ingehaald op maandag 13 en dinsdag 14 oktober 2008. Tentamens: week 42 en 43: 13-10-2008 t/m 24-10-2008 Hertentamens: week 28: 06-07-2009 t/m 10-07-2009 Periode 2 Week 44 t/m 51: 27-10-2008 t/m 19-12-2008 Colleges: week 44 t/m 49: 27-10-2008 t/m 05-12-2008 Tentamens: week 50 en 51: 08-12-2008 t/m 19-12-2008 Hertentamens: week 28: 06-07-2009 t/m 10-07-2009 Kerstvakantie Week 52 en 1: 22-12-2008 t/m 02-01-2009 Periode 3 Week 2 t/m 5: 05-01-2009 t/m 30-01-2009 Colleges : week 2 t/m 4: 05-01-2009 t/m 23-01-2009 Tentamens : week 5: 26-01-2009 t/m 30-01-2009 Hertentamens: week 28: 06-07-2009 t/m 10-07-2009 2e SEMESTER week 6 t/m 26: 02-02-2009 t/m 26-06-2009 Het 2e semester bestaat uit 3 periodes, te weten: Periode 4 Week 6 t/m 13: 02-02-2009 t/m 27-03-2009 Colleges: week 6 t/m 11: 02-02-2009 t/m 13-03-2009 Tentamens: week 12 en 13: 16-03-2009 t/m 27-03-2009 Hertentamens: week 35: 24-08-2009 t/m 28-08-2009 Periode 5 Week 14 t/m 22: 30-03-2009 t/m 29-05-2009 Colleges: week 14 t/m 19: 30-03-2009 t/m 08-05-2009 Inhaalcolleges: week 20: 11-05-2009 t/m 15-05-2009 Tentamens: week 21 en 22: 18-05-2009 t/m 29-05-2009 Hertentamens: week 35: 24-08-2009 t/m 28-08-2009 Periode 6 Week 23 t/m 26: 01-06-2009 t/m 26-06-2009 Colleges : week 23 t/m 25: 01-06-2009 t/m 19-06-2009 Tentamens : week 26: 22-06-2009 t/m 26-06-2009 Hertentamens: week 35: 24-08-2009 t/m 28-08-2009

14

Wijsbegeerte

Herkansingen tentamens 1e semester: week 28, 06-07-2009 t/m 10-07-2009 Herkansingen tentamens 2e semester: week 35, 24-08-2009 t/m 28-08-2009 Zomervakantie Week 29 t/m 34: 13-07-2009 t/m 21-08-2009 De inhaalcolleges: • de colleges van 2 en 3 oktober 2008 worden ingehaald op maandag 13 en dinsdag 14 oktober 2008; • de colleges van maandag 13 april 2009 worden ingehaald op maandag 11 mei 2009; • de colleges van dinsdag 5 mei 2009 worden ingehaald op dinsdag 12 mei 2009; • de colleges van donderdag 30 april 2009 worden ingehaald op donderdag 14 mei 2009; • de colleges van maandag 1 juni 2009 worden ingehaald d.m.v. iets verlengde college-uren. Vrije dagen: Goede Vrijdag 10 april 2009, Paasmaandag 13 april 2009, Koninginnedag donderdag 30 april 2009, Bevrijdingsdag 5 mei 2009, Hemelvaartsdag donderdag 21 mei 2009, 22 mei 2009 is de VU gesloten, Pinkstermaandag 1 juni 2009. Bijzondere datum: 20 oktober 2008: dies natalis, jaardag van de universiteit

1.4

Onderzoek

1.4.1

Onderzoeksbeleid Wetenschappelijk onderwijs dient aansluiting te hebben op wetenschappelijk onderzoek. Het onderzoek dat binnen de faculteit plaatsvindt is daarom onontbeerlijk voor het onderwijs. Het facultaire wijsgerig onderzoek beoogt een bijdrage te leveren aan wetenschappelijke debatten over fundamentele filosofische problemen. Daarnaast richt het zich op (de filosofische dimensies van) maatschappelijke en culturele discussies. De onderzoeksresultaten worden gepubliceerd zowel in internationale tijdschriften en boeken als in Nederlandstalige media.

1.4.2

Onderzoeksorganisatie De basis van de onderzoeksorganisatie wordt gevormd door zeven onderzoeksgroepen: 1. Cultuur en morele identiteit; 2. Filosofie van management en organisatie; 3. Pluraliteit, spiritualiteit en normativiteit:gedifferentieerde visies op menszijn 4. Ontologie en epistemologie; 5. Filosofie van wetenschap en technologie. 6. Aristotelisme en Platonisme in de premoderne ken- en zielsleer; 7. Kant, zijn omgeving en doorwerking. Het dagelijkse onderzoekswerk vindt plaats binnen deze onderzoeksgroepen. Om dwarsverbanden zichtbaar te maken en het groepsprogramma overstijgende


15

activiteiten te stimuleren zijn deze groepen geclusterd in drie onderzoeksprogramma's: I. Praktische filosofie — Mens, cultuur en organisatie (groep 1, 2 en 3); II. Ontologie, epistemologie en filosofie van wetenschap en technologie (groep 4 en 5); III. Wijsbegeerte in historische context (groep 6 en 7). Meer inhoudelijke informatie over de facultaire onderzoeksprojecten is te vinden op de facultaire website (zie www.wijsbegeerte.vu.nl) en vervolgens op de homepages van de individuele onderzoekers. 1.4.3

Samenwerkingsverbanden Onderzoeksgroepen en onderzoekers maken ook deel uit van bredere samenwerkingsverbanden, zoals de Onderzoeksschool Ethiek, de Vereniging voor Analytische Filosofie, het Vlaams-Nederlands Netwerk voor Filosofie van Wetenschap en Technologie, de Onderzoeksscholen Oikos en Mediaevistiek en het Centrum voor Duits Idealisme.

1.4.4

Werkgroepen Werkgroep Vrouwenstudies De Werkgroep Vrouwenstudies is een domeinoverschrijdende studiegroep van de faculteit, die openstaat voor medewerkers en (ex-)studenten. Eens in de maand, op een vrijdagmiddag, wordt een gedeelte van een boek of een artikel besproken op het terrein van vrouwenstudies filosofie. De Werkgroep Vrouwenstudies onderhoudt contacten met de IAPh (International Association of Women Philosophers) en met het Landelijk Netwerk Vrouwenstudies Filosofie. In het studiejaar 2008-2009 bespreken we een boek van Martha Nussbaum, Women and Human Development. The Capabilities Approach (Cambridge University Press, 2000). In dit boek bepleit Nussbaum een nieuw internationaal feminisme. Zij betoogt dat internationale politiek en economisch denken doordrongen zouden moeten zijn van de rol van genderverschillen in rechtvaardigheid en stelt dat feministen zich moeten richten op de Derde Wereld. Bovendien geeft zij een nieuwe grondslag aan de notie van rechtvaardigheid met behulp van de “Human Capabilities Approach”. Nussbaum ontwikkelt een lijst van basale menselijke mogelijkheden waaraan voldaan moet zijn om kwaliteit van leven vorm te geven. Deze lijst zou moeten dienen als basis voor een rechtvaardig beleid. Maandelijks bespreken we een gedeelte van het boek. De besprekingen starten op vrijdagmiddag 19 september van 13.00-15.00 uur in zaal 13A-11 (VUHoofdgebouw). Het programma wordt tevoren toegestuurd aan alle belangstellenden. Ieder is van harte welkom om deel te nemen. Voor meer informatie en voor een overzicht van de bijeenkomsten van 2008-9 kunt u contact opnemen met dr. L.D. Derksen of dr. J.M. Halsema, kamer 13A40, tel. 0205986684, e-mail: [email protected] of [email protected]

16

Wijsbegeerte

1.5

Regelingen

1.5.1

Onderwijs- en examenregeling Voor elke opleiding is er een eigen Onderwijs- en Examenregeling (O.E.R.). Hierin staat onder meer vermeld: het doel van de opleiding, de examenonderdelen van de opleiding, de tijdvakken, frequentie en vorm van de tentamens, de vaststelling en bekendmaking van de uitslag, de toekenning van studiepunten, inzagerecht van het beoordeelde werk, de regeling voor het verlenen van vrijstellingen, de compensatieregeling voor de examens en de studievoortgangsregistratie. De Onderwijs- en Examenregelingen zijn beschikbaar via de website van de faculteit (www.wijsbegeerte.vu.nl/onderwijs).

1.5.2

Regels en richtlijnen voor tentamens De colleges worden afgesloten met een tentamen. Het tentamen is in principe in de periode, direct volgend op de collegeperiode. Aanvragen tentamens, registratie, bekendmaken van tentamenresultaten Wie zich heeft ingeschreven voor een college heeft zich daarmee automatisch voor het tentamen aangemeld; wie zich niet heeft ingeschreven, is ook niet gerechtigd aan het tentamen deel te nemen. Tentamenresultaten zijn te bekijken via TIS-VU (het Tentamen Informatie Systeem van de VU) op de website www.tisvu.vu.nl. Beoordeeld schriftelijk werk kan tot dertig dagen na het bekendmaken van de uitslag bij de docent worden ingezien. Tentamenresultaten van vakken die door een andere faculteit verzorgd worden, kunnen alleen bij de desbetreffende faculteit geregistreerd worden. Herkansingen Aanmelding voor herkansingen gebeurt via TIS-VU (het Tentamen Informatie Systeem van de VU) op de website www.tisvu.vu.nl. Aanmeldingsdatum voor herkansingen eerste semester: uiterlijk 1 juni 2009. Aanmeldingsdatum voor herkansingen tweede semester: uiterlijk 1 augustus 2009. De docent kan bij onvoldoende deelname besluiten de toetsvorm van het herkansingstentamen te wijzigen. Individuele mondeling tentamens Voor individuele mondelinge tentamens maakt de student zelf een afspraak met de docent. Dit kan rechtstreeks door een tentamenbriefje met de gewenste datum en tijd in het postvakje van de docent te leggen (kamer 13A-04). De student vindt dan binnen 10 werkdagen het tentamenbriefje met de definitieve afspraak in zijn/haar postvakje. Na het tentamen ontvangt de student van de docent als bewijs het roze aanhangsel van het tentamenbriefje. Het groene briefje levert de docent, ter registratie, in bij het studiesecretariaat. Afwijkende tentamenregelingen In bijzondere gevallen zijn er afwijkende mogelijkheden voor het afleggen van tentamens. Overleg met de studieadviseur en goedkeuring door de examencommissie is hiervoor vereist.


17

1.5.3

Richtlijnen voor papers, werkstukken en scripties Het schrijven van wijsgerige teksten vereist een zorgvuldige voorbereiding. Zeker als het om langere teksten gaat, moet de keuze van het onderwerp, de vraagstelling en de opzet tijdig ter goedkeuring aan de begeleidende docent worden voorgelegd. Dit geldt in het bijzonder voor werkstukken en voor de scriptie c.q. het afsluitend werkstuk (in het kader van het afstudeerproject, c.q. ter afsluiting van de bachelorfase). Studenten dienen in het bezit te zijn van de Richtlijnen voor het schrijven van een paper, werkstuk of scriptie. Van de studenten wordt verwacht dat ze zich houden aan de daarin geformuleerde eisen. Bij de beoordeling van geschreven teksten zullen de verantwoordelijke docenten uitgaan van het in de Richtlijnen gestelde. De uitgave Richtlijnen voor het schrijven van een paper, werkstuk of scriptie is verkrijgbaar via de website van de faculteit (www.wijsbegeerte.vu.nl/onderwijs). De uitgave Regeling afsluitend werkstuk bachelor- en masterscriptie is eveneens te vinden op de site.

1.5.4

Inschrijving colleges Voor alle studieonderdelen is inschrijving verplicht. Inschrijven kan tot één week voor aanvang van de collegeperiode en alleen wanneer u aan de gestelde ingangseisen voldoet en wanneer u ingeschreven staat als student. Inschrijven voor een college geschiedt via TISVU, het Tentamen Informatie Systeem. Dit kan via elke computer waarmee men toegang heeft tot het internet via: www.tisvu.vu.nl. Ook bijvakstudenten dienen zich in te schrijven voor de studieonderdelen die zij willen volgen. Uw inschrijving in TISVU wordt automatisch gekoppeld aan Blackboard; de digitale leeromgeving. Dit betekent dat wanneer u zich via TISVU inschrijft voor een bepaald college, u automatisch ook voor het betreffende onderdeel staat ingeschreven in Blackboard. Na inschrijving aan de VU ontvangt u een vu-net-id, waarmee u toegang heeft tot o.a. TISVU. Op Blackboard is informatie van de docent te vinden over het desbetreffende studieonderdeel (literatuur, opdrachten, studiehandleiding etc.). Een handleiding voor het gebruik van Blackboard is te verkrijgen via de website van de faculteit, www.wijsbegeerte.vu.nl. De volgende regels gelden: • Geen student mag een college bijwonen zonder inschrijving. • Alleen studenten die ingeschreven zijn voor een onderdeel mogen het tentamen en de herkansingen afleggen. • De student kan zich, na toestemming van de studieadviseur en de docent, na het begin van de onderwijsperiode nog laten inschrijven voor een onderdeel. • Bij niet of te laat inschrijven kan de faculteit een boete opleggen.

18

Wijsbegeerte

1.5.5

Inschrijving onderdelen andere universiteiten Studenten met studiefinanciering kunnen zonder extra kosten colleges volgen bij een andere faculteit en ook bij een andere universiteit. Je bent als student zelf verantwoordelijk voor het laten registreren van de behaalde studieresultaten bij zowel de desbetreffende instelling als op het studiesecretariaat van de eigen faculteit. Toestemming van de examencommissie is noodzakelijk wil je het onderdeel opnemen in je programma. Het verdient aanbeveling deze toestemming aan te vragen alvorens het onderwijs te volgen.

1.5.6

Studieadvies in het eerste jaar De examencommissie brengt, namens het College van Bestuur, aan iedere student die voor het eerste bachelorjaar staat ingeschreven, aan het einde van het studiejaar advies uit over het al dan niet voortzetten van de studie. Voor de deeltijdstudenten volgt dit advies aan het eind van het tweede jaar. Voorafgaand aan het uitbrengen van het advies raadpleegt de examencommissie de betrokken docenten en de studieadviseur. Het advies is niet bindend. Het studieadvies bestaat uit één van de volgende drie adviezen: • A-advies: Je kunt, als je in dit tempo doorstudeert, binnen de gestelde tijd de opleiding voltooien. Het advies is om de studie voort te zetten. • B-advies: Je loopt bij ongewijzigd studietempo het gevaar de opleiding niet te kunnen voltooien binnen de gestelde tijd. Je wordt opgeroepen voor een gesprek over de verdere studievoortgang. • C-advies: Je studievoortgang biedt weinig uitzicht op voltooiing van de opleiding binnen de gestelde tijd. Je moet, gegeven de resultaten, in overweging nemen de studie te staken. Je wordt opgeroepen voor een gesprek hierover. De examencommissie kan, op verzoek van de student, op grond van de voor 1 september behaalde resultaten een ’c’-advies alsnog omzetten in een ’a’- of ’b’advies.

1.5.7

Afgifte getuigschriften Getuigschrift eerste bachelorjaar Na afronding van alle onderdelen van het eerste bachelorjaar ontvangt de student op aanvraag een certificaat. Bachelorexamen Het bachelorexamen wordt in onderdelen afgenomen. De uitslag van het examen wordt vastgesteld op grond van de voor de examenonderdelen behaalde resultaten. In alle onderdelen worden tentamens afgenomen. De beoordeling van een tentamen wordt uitgedrukt in een cijfer van 0 t/m 10, dan wel in het woord voldoende of het woord onvoldoende. Een cijfer tussen de 5 en 6 wordt altijd afgerond tot een heel getal (5.1 tot en met 5.4 = 5; 5.5 tot en met 5.9 = 6). Een cijfer 6 of hoger betekent dat het tentamen met goed gevolg is afgelegd. Het bachelorexamen (het getuigschrift) kan worden aangevraagd nadat aan alle tot het desbetreffende examenprogramma behorende verplichtingen is voldaan. Het examen wordt aangevraagd bij het studiesecretariaat. Voor een met goed gevolg afgelegd examen wordt een getuigschrift uitgereikt. Bij het getuigschrift is als bijlage het zogeheten 'diplomasupplement' toegevoegd, in het Nederlands en Engels. In het


19

diplomasupplement staat een omschrijving van de Vrije Universiteit, een omschrijving van de bachelor en worden de onderdelen van de opleiding vermeld met de behaalde tentamenuitslagen en het bijbehorende aantal studiepunten. Op de website van de faculteit staan de data waarop de buluitreikingen plaatsvinden. Bij de uitreiking van de bul dient het originele diploma, op grond waarvan de student tot de bacheloropleiding is toegelaten, te worden getoond. Ook kan gevraagd worden de collegekaart te tonen. Masterexamen Het masterexamen wordt in onderdelen afgenomen. De uitslag van het examen wordt vastgesteld op grond van de voor de examenonderdelen behaalde resultaten. In alle onderdelen worden tentamens afgenomen. De beoordeling van een examenonderdeel wordt uitgedrukt in een cijfer van 0 t/m 10, dan wel in het woord voldoende of het woord onvoldoende. Echter een cijfer tussen de 5 en de 6 wordt altijd afgerond tot een heel getal (5.1 t/m 5.4 = 5.0; 5.5 t/m 5.9 = 6.0). Een cijfer 6 of hoger betekent dat het tentamen met goed gevolg is afgelegd. Een examen is met goed gevolg afgelegd indien alle onderdelen met goed gevolg zijn afgelegd. Het masterexamen (= het getuigschrift) kan worden aangevraagd nadat aan alle tot het desbetreffende examenprogramma behorende verplichtingen is voldaan. Op de website van de faculteit vindt u de data waarop de bul uitreikingen plaatsvinden, www.godgeleerdheid.vu.nl/onderwijs. Bij de uitreiking van de bul dient het originele diploma, op grond waarvan de student tot de masteropleiding is toegelaten (propedeusebul, bachelorgetuigschrift, kandidaatsbul, vrijstelling, etc.), te worden getoond. Ook kan gevraagd worden de collegekaart te tonen. Als bijlage bij het mastergetuigschrift ontvangt de student het zogeheten 'diplomasupplement'. Het diplomasupplement is voor de Nederlandstalige opleiding in het Nederlands en Engels opgesteld. Voor de Engelstalige opleiding wordt het diplomasupplement alleen in het Engels verstrekt. In het diplomasupplement staat een omschrijving van de Vrije Universiteit, een omschrijving van de opleiding en worden de onderdelen van de opleiding vermeld met de behaalde tentamenuitslagen en het bijbehorende aantal studiepunten. Dossierverklaring Bij beëindiging van de studie zonder het behalen van het examen reikt de examencommissie, op verzoek van de student, een dossierverklaring uit als ten minste twee studieonderdelen met goed gevolg zijn afgelegd. In de dossierverklaring worden alleen de studieonderdelen vermeld die met goed gevolg zijn afgerond. Nadere inlichtingen over het aanvragen van een examen kunnen worden ingewonnen bij het studiesecretariaat van de faculteit, tel. (020) 59 86618, kamer 13A-04. Alle correspondentie betreffende examens dient te worden gericht aan de examencommissie van de opleiding. Meer informatie over het aanvragen van bachelor- en mastergetuigschriften is te vinden op de website, www.wijsbegeerte.vu.nl/onderwijs.

20

Wijsbegeerte

1.5.8

Universitaire lerarenopleiding Nu steeds meer scholen filosofie aanbieden (op VWO- en op HAVO-niveau), is het interessant om, in verband met toekomstige beroepsmogelijkheden, na het masterexamen de éénjarige lerarenopleiding filosofie te gaan volgen. Deze opleiding wordt op diverse plaatsen in het land verzorgd, o.a. door de Universiteit van Amsterdam (Instituut voor de lerarenopleiding: www.Ilo.uva.nl).

1.5.9

Promotiestudie Langs de weg van een promotiestudie kan de graad van doctor worden verworven. Met betrekking tot de toekenning van dit doctoraat gelden het door het College van Decanen vastgestelde promotiereglement en enkele nadere regelingen van de faculteit der Wijsbegeerte. Belangstellenden voor een promotiestudie wordt aangeraden tijdig overleg te plegen met de als promotor gewenste hoogleraar. Nadere inlichtingen kunnen worden ingewonnen bij de studieadviseur. De faculteit heeft de beschikking over een aantal formatieplaatsen ten behoeve van promovendi. Voor deze plaatsen geldt een bijzondere regeling die inhoudt dat er een contract met de promovendus wordt gesloten met betrekking tot de te verrichten werkzaamheden in het kader van een promotieonderzoek. Na tien maanden wordt beoordeeld of de vorderingen zodanig zijn dat verwacht mag worden dat het werk binnen de gestelde tijd met een promotie kan worden afgesloten. Een voldoende beoordeling is nodig om na het eerste jaar een verlenging van de aanstelling te verkrijgen. Voor zeer goede studenten is er de mogelijkheid om na de master Wijsbegeerte een extra researchjaar te volgen. Hiertoe heeft de faculteit een beperkt aantal plaatsen. Het doel van dit extra jaar is de student voorbereiden op een promotiestudie in de filosofie. Concreet betekent dit met name het schrijven van een publiceerbaar artikel (en eventueel een presentatie daarover op een (inter)nationale conferentie) en het opstellen van een plan voor een vierjarig promotieonderzoek. Daarnaast is er verdere specialisatie via seminars en neemt de student deel aan een aantal verschillende onderzoeksactiviteiten, zowel in de eigen faculteit als elders in Nederland en Vlaanderen.

1.5.10

1.6

Alumni De Vrije Universiteit onderhoudt het contact met haar oud-studenten via een alumninetwerk. Het alumnibureau van de VU (tel. (020) 59 85665) beheert een databestand. Waaronder het alumnibestand valt. Voorzitter van de facultaire alumni-commissie is dr. A.M. Verbrugge. Er worden regelmatig alumnidagen georganiseerd rond een wijsgerig thema. Ook worden alumni van tijd tot tijd betrokken bij de voorlichting aan studenten inzake de beroepsperspectieven van de filosoof.

Onderwijscoördinatie De onderwijscoördinator houdt zich bezig met onderwijskundige zaken van algemene aard, evaluatie van het onderwijs alsmede de kwaliteitsbewaking. De coördinator ziet erop toe dat het onderwijsprogramma op zodanige wijze wordt ingericht dat de student redelijkerwijs binnen de gestelde cursusduur kan voldoen aan de eisen van het onderwijsprogramma. Problemen rond het studieprogramma kunnen door docenten en


21

studenten aan de onderwijscoördinator, drs. P.J. Reinders, kamer 13A-06, tel. (020) 59 86600, worden voorgelegd.

1.7 1.7.1

Studiebegeleiding Doelen van studiebegeleiding De faculteit wil een opleiding van hoge kwaliteit bieden, die gekenmerkt wordt door kleinschaligheid en persoonlijke aandacht. Het is de bedoeling dat de studiebegeleiding bijdraagt tot een prettig en stimulerend studieklimaat. De student wordt nadrukkelijk gestimuleerd om ook uit zichzelf contact op te nemen met de studieadviseur of docent. De studiebegeleiding is met name gericht op het voorkomen, het tijdig signaleren en het oplossen van studieproblemen. Het voorkomen van studieproblemen gebeurt via een goede voorlichting aan potentiële studenten, waarbij geen valse verwachtingen worden gewekt en door middel van het aanbieden van een uitgebalanceerd onderwijsprogramma, waarbij het aanleren van studievaardigheden in de vakinhoudelijke cursussen is geïntegreerd. Het tijdig signaleren van studieproblemen gebeurt met behulp van een studentenvolgsysteem dat enerzijds aansluit bij het onderwijsprogramma en anderzijds bij de kenmerken van de studenten, voorts via een systeem van kennismakingsgesprekken met alle studenten in het eerste jaar, waarin de situatie van de individuele student en diens studiemotivatie aan de orde komen en tot slot via een gestructureerd overleg van docenten en studieadviseur waarin de studieresultaten van de eerstejaarsstudenten besproken worden. Ook bij het oplossen van studieproblemen speelt de studieadviseur een belangrijke rol: voltijdeerstejaarsstudenten en deeltijd eerste- en tweedejaarsstudenten met studieproblemen worden door de adviseur opgeroepen. Afhankelijk van de aard van het probleem zal de studieadviseur zelf tot een oplossing kunnen komen dan wel de student doorverwijzen.

22

1.7.2

Studieadviseur De faculteit der Wijsbegeerte heeft een eigen studieadviseur. Deze is aangewezen voor de algemene begeleiding met betrekking tot de voortgang van de studie. Je kunt als student bij de studieadviseur terecht voor informatie en/of advies bij bijvoorbeeld vragen over de invulling van het programma, problemen bij het studeren, wanneer je vakken aan een andere faculteit of universiteit wil volgen of plannen hebt om in het buitenland te gaan studeren. Voor eenvoudige problemen is er het inloopspreekuur (dinsdag, woensdag en donderdag van 13.00 tot 13.30 uur in 13A-06) en het telefonisch spreekuur (maandag, dinsdag, woensdag en donderdag van 09.30 - 10.30 uur). Voor ingewikkelde problemen kun je een afspraak maken tijdens één van de spreekuren of via de mail. In enkele gevallen zal de studieadviseur doorverwijzen. Studieadviseurs: drs. M. Schoonebeek en drs. M. Graas, kamer 13A-06, tel. (020) 59 86607, e-mail: [email protected]. / [email protected]

1.7.3

Mentoren Gedurende de eerste helft van het eerste jaar vervullen twee ouderejaarsstudenten, Anneleen Schoen en Egbert de Jong, de taak van mentor voor de nieuw aangekomen eerstejaarsstudenten. Zij begeleiden de eerstejaars tijdens de IDEE-week (18 tot en met 21 augustus 2008) en de openingsconferentie (2 en 3 oktober 2008).

Wijsbegeerte

Verder is hun taak: • Het wegwijs maken van de eerstejaars op de faculteit. • Het stimuleren van de sociale cohesie c.q. de vorming van een jaargroep, ondermeer door het organiseren van enkele activiteiten. • Het bevorderen van het zich thuis voelen van de studenten op de faculteit. • Het vroegtijdig signaleren van mogelijke studieproblemen. De mentor is een belangrijke schakel tussen student en studieadviseur. Bij de start van hun studie krijgt elke bachelorstudent een jaardocent toegewezen. De jaardocent en de studieadviseur volgen beiden de studievoortgang van de student.

1.8 1.8.1

1.9

De arbeidsmarkt Loopbaanoriëntatie Voor vragen als ‘Wat wil ik met mijn studie en wat betekent dat voor mijn studieprogramma?’, kun je terecht bij de facultaire studieadviseur (tel. (020) 59 86607). De faculteit heeft de mogelijkheid om, bij voldoende belangstelling, in overleg met het Informatiecentrum VU een cursus loopbaanoriëntatie aan te bieden.

Voorzieningen

1.9.1

Informatievoorziening Officiële facultaire mededelingen, zoals roosterwijzigingen, de zalen van colleges en tentamens, tentamenuitslagen en overige onderwijsinformatie, worden bekendgemaakt via het facultaire mededelingenbord tegenover kamer 13A-04 (naast de postvakjes) en het VU-mailadres dat iedere student heeft. Uiteraard is deze informatie ook beschikbaar via de site van de faculteit en TIS (cijfers). Voor specifieke informatie over onderwijsmodulen wordt gebruik gemaakt van Blackboard. Voor officiële mededelingen kan de faculteit ook gebruikmaken van de postvakken. Voorts kunnen docenten mededelingen over tentamens en colleges doen in het universitaire orgaan Ad Valvas. Voor informatie van studenten aan studenten zijn het prikbord naast kamer 13A-16 en de postvakken beschikbaar. Op het faculteitsbureau ligt een map, de Quo Vadis map, ter inzage waarin docenten en andere medewerkers informatie geven over hun aan- en afwezigheid.

1.9.2

Bibliotheek De Universiteitsbibliotheek Het vinden en raadplegen van wetenschappelijke literatuur is essentieel voor je studie. De Universiteitsbibliotheek wil je daarbij graag helpen. Hieronder vind je een overzicht van de algemene bibliotheekvoorzieningen. Meer of aanvullende informatie vind je op www.ubvu.vu.nl. Algemene bibliotheekvoorzieningen Literatuur vinden De interactieve Webcursussen Informatievaardigheden maken je bij veel vakgebieden wegwijs in het vinden van de juiste literatuur. De cursussen zijn te vinden op: www.ubvu.vu.nl/cursussen


23

Kies de cursus van je vakgebied. Staat deze er niet bij dan kies je voor: ‘overige studierichtingen’. De Universiteitsbibliotheek biedt ook (kosteloos) mondelinge workshops aan, zie: www.ubvu.vu.nl/cursussen Documenten lenen of bestellen Literatuur lenen kun je met je VU-chipkaart, zie: www.ubvu.vu.nl/lenen Documenten die niet bij de Universiteitsbibliotheek van de VU te raadplegen zijn kun je bestellen via het interbibliothecair leenverkeer (IBL). Ga voor meer informatie hierover naar: www.ubvu.vu.nl/aanvragen Op vertoon van je collegekaart en identiteitsbewijs kun je ook gratis lid worden van alle andere universiteitsbibliotheken in Nederland. Overige faciliteiten De Universiteitsibliotheek biedt 1500 studieplekken. Daarnaast zijn er ook kopieer-, print- en computerfaciliteiten. Waar deze zich bevinden vind je via: www.ubvu.vu.nl/studiezalen Thuis werken Hoe je vanaf thuis toegang krijgt tot alle e-Resources en e-Journals wordt uitgelegd op: www.ubvu.vu.nl/digitalediensten Vragen Vragen over de Universiteitsbibliotheek kun je stellen aan de balies en via: www.ubvu.vu.nl > Vragen Als onderdeel van de Universiteitsbibliotheek is je vakbibliotheek de plek waar je de literatuur en literatuurexpertise voor jouw studie aantreft. Je kunt er niet alleen terecht met algemene maar ook met inhoudelijke vragen. Bezoekadres Kamer 13B-04 Openingstijden Balie: maandag t/m vrijdag van 10.00 tot 16.45 uur (voor uitzonderingen i.v.m. vakantietijd en feestdagen zie www.ubvu.vu.nl) Studiezaal: maandag t/m donderdag 9.00 tot 21.00 uur. Vrijdag van 9.00 tot 17.00 uur. Faciliteiten SITS-zaal met 30 studieplekken 7 publieks p.c.'s met bibliotheekapplicaties

24

Wijsbegeerte

Telefoon (020) 59 85213 email [email protected] web www.ubvu.vu.nl > vakgebieden > wijsbegeerte De collectie De collectie Filosofie bevat ca. 30.000 monografieen en ca. 80 tijdschriften in papieren vorm. Daarnaast zijn er 118 elektronische tijdschriften en dit aantal zal zich steeds meer uitbreiden. De belangrijkste E-Resources voor Filosofie zijn: The Philosopher's Index en The Past Masters. Zwaartepunten in de vorming van de collectie zijn: • Calvinistische Wijsbegeerte. • Filosofie van Organisatie en Management. • Wetenschap in samenhang met de maatschappij. Cursussen & instructies Op de Homepage van de UBVU staan de online webcursussen A, B en C. Deze cursussen worden door de faculteit als lesmateriaal gebruikt. Daarnaast is het mogelijk instructie aan te vragen, persoonlijk of in groepsverband. Door een docent, maar ook door een student. Aan het begin van het studiejaar is er een algemene introductie in de vakbibliotheek. Let op je mailbox voor de aankondiging van mondelinge instructies in het programma Endnote en Informatievaardigheden het gehele jaar door. Extra info Voor al je vragen en aanschafsuggesties kan je terecht bij mevrouw M.A. de JoodeKlitsie, kamer 13B-04. 1.9.3

Digitale leeromgeving Blackboard is de digitale leeromgeving die wordt gebruikt door onze faculteit. Op Blackboard vind je informatie van de docent over de studieonderdelen (literatuur, opdrachten, etc.) die door hem/haar verzorgd worden. Na inschrijving aan de VU ontvang je een vu-net-id, waarmee toegang tot Blackboard kan worden verkregen. Blackboard is te bereiken via internet: www.bb.vu.nl. Een handleiding voor het gebruik van Blackboard is te verkrijgen via de website van Blackboard onder Support. Met vragen over Blackboard kun je tevens terecht bij het studiesecretariaat, tel. (020) 59 86675, kamer 13A-04.

1.9.4

Computerfaciliteiten In de bibliotheek staat een groot aantal pc’s ter beschikking van studenten. Alle studenten hebben voor studiedoeleinden toegang tot het facultaire netwerk en daarmee tot de beschikbare programmatuur, e-mail, printfaciliteiten, schijfruimte voor opslag van bestanden, en een eigen webpage.


25

1.9.5

Kopieerfaciliteiten In de kelder van het Hoofdgebouw en op de begane grond van de Medische Faculteit en het Wis- en Natuurkundegebouw vind je kopieermachines. Voor het kopiëren kun je betalen met je chipknip, prepaid-chipknipkaart of een kopieerkaart. De kopieerkaart is gebonden aan het gebouw waar je hem hebt aangeschaft. Kopieerkaarten zijn te koop bij de recepties van deze gebouwen. 'Papier en zo' naast het kopieercentrum in het Hoofdgebouw verkoopt prepaid-chipknipkaarten.

1.9.6

Postvakken Voor alle ingeschreven studenten is er een postvakje tegenover het faculteitsbureau. De faculteit gebruikt de postvakjes voor het verspreiden van informatie. Ook anderen kunnen van de postvakjes gebruikmaken. In de eerste maanden van het nieuwe studiejaar worden de vakken opnieuw ingedeeld en krijgt iedere nieuw ingeschreven student een postvakje toegewezen. De postvakken dienen op 31 juli ontruimd te zijn.

1.9.7

Facultaire ruimten Voor vergaderingen zijn de kamers 13A-11 en 13A-13 beschikbaar. Reservering via J. Nauta, tel. (020) 59 86620, kamer 13A-04. Examens worden in de regel afgenomen in kamer 13A-42. De faculteit heeft samen met de faculteit der Godgeleerdheid een sociale ruimte (kamer 13A-09), een ruimte waarin studenten en docenten elkaar in informele sfeer kunnen ontmoeten. Gebruikers zorgen zelf voor de afwas en voor het netjes houden van deze ruimte.

1.9.8

Studievereniging Icarus Icarus is de studievereniging voor studenten van de faculteiten Wijsbegeerte en Godgeleerdheid. Bij Icarus bestel je je boeken: op een snelle en makkelijke manier en zelfs met kortingen die hoog op kunnen lopen. Je kunt je lidmaatschap zo actief maken als je zelf wilt: er zijn verschillende commissies die ervoor zorgen dat er altijd wel wat leuks en/of interessants te doen is. Zo organiseert Icarus regelmatig excursies, reizen en lezingen. Tevens wordt de facultaire borrel door ons georganiseerd en brengen we vier keer per jaar het faculteitsblad uit. Voor meer informatie: [email protected] of kijk op de site: www.studieverenigingicarus.nl

26

1.9.9

Facultaire borrel Voor studenten, docenten en ondersteunend personeel is er eens in de twee weken op woensdag vanaf vijf uur een borrel. Deze borrel wordt georganiseerd door leden van de Studievereniging Icarus. Speciale gelegenheden zoals de opening van het nieuwe jaar, de introductie van nieuwe personeelsleden of de publicatie van een nieuw boek worden vaak gecombineerd met deze borrel. De borrel vindt plaats in de sociale ruimte (13A-09).

1.9.10

Uitwisseling en internationalisering De Vrije Universiteit probeert haar studenten steeds meer te bewegen om een periode in het buitenland te gaan studeren. Studeren in het buitenland is een verrijking: je leert andere mensen en een andere cultuur kennen, kunt kiezen uit vakken die niet op onze faculteit worden aangeboden en leert bepaalde vraagstukken vanuit een internationale context te benaderen.

Wijsbegeerte

Er zijn meerdere mogelijkheden om een verblijf in het buitenland te realiseren. De faculteit heeft in de loop der jaren intensieve contacten opgebouwd met faculteiten wijsbegeerte in het buitenland. Studenten studeerden in het verleden o.a. aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte in Leuven, La Sapienza in Rome, de Notre Dame University in Notre Dame (Indiana USA) en het Institute for Christian Studies in Toronto (Canada). Veel van deze contacten zijn geformaliseerd in samenwerkingscontracten, waarin de wederzijdse uitwisseling van studenten en docenten wordt geregeld. Over de manier waarop de studie in het buitenland ingepast kan worden in het studieprogramma is vooraf overleg met de studieadviseur en de docent(en) vereist, alsmede toestemming van de examencommisse. Het is van belang om het vertrek ruim van te voren (een jaar) te regelen. Informatie over Erasmusbeurzen, bestemd voor studie aan een universiteit binnen de EU waarmee de faculteit een uitwisselingsovereenkomst heeft, is te vinden via de website van de NUFFIC, www.nuffic.nl. De faculteit heeft uitwisselingsovereenkomsten met de verschillende universiteiten: Katholieke Universiteit Leuven (België), het Institute for Christian Studies Toronto, (Canada), de Aristoteles-universiteit in Thessaloniki (Griekenland), de Notre Dame University in Notre Dame/Southbent (USA), de Sofia University in Sofia (Bulgarije), de Adam Mickiewicz University in Poznán (Polen), de Université de Fribourg in Freiburg (Zwitserland) en de Universität zu Köln in Keulen (Duitsland). De faculteit onderhoudt voorts contacten met o.a. de School of Religion and Philosophy in SintPetersburg (Rusland) en de Karlsuniversiteit in Praag (Tsjechië). Voor wie naar een onderwijsinstelling buiten Europa wil, bestaat de mogelijkheid deel te nemen aan het GLOBE-programma. Wie aan een instituut wil studeren waarmee geen uitwisselingsovereenkomst bestaat, moet alles zelf regelen. Er zijn dan wel beursmogelijkheden, maar er zal (nog) meer tijd uitgetrokken moeten worden om een verblijf te regelen. Voor informatie over instellingen waarmee de faculteit Wijsbegeerte een uitwisselingsovereenkomst heeft of voor andere vragen op het gebied van internationalisering kun je contact opnemen met onze internationaliseringsmedewerker: A.K. Mosher MA, kamer 13A-17, tel. (020) 59 86648

1.10

Adressen zusterfaculteiten en andere relevante instellingen Universiteit van Amsterdam Faculteit der Geesteswetenschappen, afdeling Wijsbegeerte Bezoek- en postadres: Bungehuis Spuistraat 210-212, 1012 VT Amsterdam telefoon: 020 5253670, fax: 020 5253592 http://www.hum.uva.nl


27

Universiteit Leiden Faculteit der Wijsbegeerte Matthias de Vrieshof 4, 2311 BZ Leiden Postbus 9515, 2300 RA Leiden tel. (071) 52 72031, fax (071) 52 72028 http://www.filosofie.leidenuniv.nl Universiteit Utrecht Faculteit der Geesteswetenschappen, departement Wijsbegeerte Kromme Nieuwegracht 46, 3512 HJ Utrecht tel. (030) 25 36105, fax (030) 25 36083 http://www.phil.uu.nl Rijksuniversiteit Groningen Faculteit der Wijsbegeerte Oude Boteringestraat 52, 9712 GL Groningen tel. (050) 36 36161, fax (050) 36 36160 http://www.rug.nl/filosofie Erasmus Universiteit Rotterdam Faculteit der Wijsbegeerte Burgemeester Oudlaan 50, 3062 PA Rotterdam Postbus 1738, 3000 DR Rotterdam tel. (010) 40 8081111, fax (010) 40 98030 http://www.eur.nl/fw Radboud Universiteit Nijmegen Faculteit der Filosofie Erasmusplein 1, 6525 HT Nijmegen Postbus 9103, 6500 HD Nijmegen tel. (024) 36 12168, fax (024) 36 15564 http://www.ru.nl/filosofie Universiteit van Tilburg Faculteit der Wijsbegeerte Warandelaan 2, 5037 AB Tilburg Postbus 90153, 5000 LE Tilburg tel. Telefoon: (013) 466 2773, fax (013) 46 62892 http://www.uvt.nl/wijsbegeerte Leerstoelgroep Toegepaste Filosofie Wageningen Universiteit Hollandseweg 1, 6706 KN Wageningen Postbus 8130, 6700 EW Wageningen tel. (0317) 48 4178, fax (0317) 48 5453 http://www.app.wur.nl/nl

28

Wijsbegeerte

Technische Universiteit Eindhoven Faculteit Technologie Management Bezoekadres: Het Eewsel, Paviljoen R.1.32 Postadres: Postbus 513, 5600 MB Eindhoven tel. (040) 24 72873, fax (040) 24 68526 http://w3.tm.tue.nl Universiteit Twente Faculteit Gedragswetenschappen, afdeling Wijsbegeerte Drienerlolaan 5, 7522 NB Enschede Postbus 217, 7500 AE Enschede tel. (053) 48 93292, fax (053) 48 92895 http://www.gw.utwente.nl Universiteit Maastricht Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen, Capaciteitsgroep Wijsbegeerte Grote Gracht 90-92, 6211 SZ Maastricht Postbus 616, 6200 MD Maastricht tel. (043) 38 83319, fax (043) 38 84917 http://www.fdcw.unimaas.nl Technische Universiteit Delft Faculteit Techniek, Bestuur en Management Afdeling Engineering and Reflection Jaffalaan 5, 2628 BX Delft Secretariaat filosofie: kamer b4.140 tel. (015) 27 85143 fax. (015) 27 86233 http://www.fil.tbm.tudelft.nl Internationale School voor Wijsbegeerte Dodeweg 8, 3832 RD Leusden tel. (033) 46 50700, fax (033) 46 50541 http://www.isvw.nl Katholieke Universiteit Leuven Hoger Instituut voor Wijsbegeerte Kardinaal Mercierplein 2, B-3000 Leuven, België tel. (00-32) 16326300, fax (00-32) 16326352 http://www.hiw.kuleuven.be Universiteit Gent Faculteit Letteren en Wijsbegeerte Blandijnberg 2, B-9000 Gent, België tel. (00-32) 92643932, fax. (00-32) 92644195 http://www.flwi.ugent.be


29

Universiteit Antwerpen Faculteit Letteren en Wijsbegeerte Stadscampus: Rodestraat 14 - gebouw R, B-2000 Antwerpen, België tel. (00-32) 32204550, fax. (00-32) 32204546 Campus Drie Eiken: Universiteitsplein 1 - bouw A, B-2610 Wilrijk, België tel. (00-32) 38202761, fax. (00-32) 38202762 http://www.ua.ac.be Vrije Universiteit Brussel Faculteit Letteren en Wijsbegeerte Gebouw C, lokaal C403B Plein 2, B-1050 Brussel, België tel. (00-32) 26292499, fax. (00-32) 26292480 http://www.vub.ac.be/LW

1.11

30

Adressenlijst medewerkers H. van den Berg MA p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86614

kamer 13A-33, tel. (020) 59 86614 e-mail: [email protected]

drs. K. Berk p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86614


dr. A. Betti Kanaalstraat 137-III 1054 XD Amsterdam tel. (020) 78 54052


dr. M.J. Blaauw Frankestraat 1-rood 2011 HT Haarlem

kamer 14A-22, tel. (020)-5983948 e-mail: [email protected]

dr. G.J. Buijs Marcel Breuererf 19 3822 VB Amersfoort tel: (033) 45 63321


dr. L.B. Decock A.E. Kokplantsoen 23 1063 PV Amsterdam tel. (020) 61 33336


dr. L.D. Derksen p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86684


Wijsbegeerte

dr. J. van Diest Lobitherstrasse 7 46446 Emmerich am Rein Duitsland tel. (06) 53525734


M.G.H.M. Dijcker p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86655


drs. A.J.P.W. Dooremalen p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86692


drs. H. Drogendijk p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86609


drs. S.A. van 't Ende p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86680


D. Engelbrecht, M.Sc. p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86690


prof. dr. H.G. Geertsema Kazernelaan 4-A 6711 RL Ede tel. (0318) 61 7512


prof. dr. W. Goris Oude Velperweg 55 6824 HC Arnhem tel. (026) 37 90948


dr. J.M. Halsema Statenweg 2 5371 CH Ravenstein tel. (0486) 41 1556


drs. S.K. van Hoorn p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86691



31

32

Y.M. Jansen p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86609


prof. dr. W.R. de Jong Ripperdapark 20 2011 KE Haarlem tel. (023) 53 29376


dr. B. Kee Heemraadsingel 38 3641 JJ Mijdrecht tel. (0297) 25 0205


prof. dr. P. Koslowski Herensingel 17 1382 VM Weesp tel. (0294) 48 4430

kamer13A-38, tel. (020) 59 88629 e-mail: [email protected]

dr. E. Koster p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86677


PD dr. Ch. Krijnen Jasonstraat 53I 1076 KZ Amsterdam tel. (020) 66 24508


C. Landheer BA p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86620


dr. H. Looren de Jong p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86679

kamer 14A-22. tel. (020)-5983948 [email protected]

dr. M. Martijn Noordeinde 25D 2311 CA Leiden tel. (071) 51 38086


drs. K.J. Marx Vosmaerlaan 49 1215 ED Hilversum tel. (06) 43498915


Wijsbegeerte

drs. S. Metselaar p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86680

kamer 13A-26, tel. (020-)5986679 e-mail: [email protected]

prof. dr. R.W. Munk p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86682


prof. dr. A.W. Musschenga Jager 1 3641 LE Mijdrecht tel. (0297) 28 6990

kamer 15A-40 tel. (020) 59 85672 e-mail: [email protected]

J. Nauta p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86620

kamer 13A-04, tel. (020) 59 86620 e-mail [email protected]

P. Oliemans p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86612


dr. E.-O.J. Onnasch Frans Halsstraat 75-II 1072 BN Amsterdam tel. (020) 62 54710


M.G. Van der Pol p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86612


prof. dr. H. Radder Fahrenheitstraat 44 1097 PS Amsterdam tel. (020) 69 93272


J.W. Rebel p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86601


dr. H.W. de Regt 't Ven 7 1115 HA Duivendrecht tel. (020) 69 35060



33

34

drs. P.J. Reinders p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86600


dr. ir. G.J. de Ridder p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86688


dr. A.C.M. Roothaan p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86680


drs. P. Rossel p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86644


dr. S. Schaap Prof. G. Molièrelaan 13 8302 BC Emmeloord tel. (0527) 61 8356


dr. F. Schipper Mennonietenbuurt 108 1427 BS Amstelhoek tel. (0297) 56 1557


drs. M. Schoonebeek p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86607


drs. H. Sheikh p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86686


prof. mr. A. Soeteman Dahlialaan 36 2111 ZP Aerdenhout tel. (023) 52 45125


prof. dr. W. Stoker p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86629


Wijsbegeerte

dr. A.M. Verbrugge p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86686


dr. J.H.P. Verburgt p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86691


M. Visser MA p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86675


S. Vollaard p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86618


prof. dr. H.M. Vroom Prins Bernhardlaan 30 3722 AG Bilthoven tel. (030) 22 51675


dr. M.F. Willemsen Stokerkade 110 1019 XB Amsterdam tel. (020) 4891020


drs. S. de Wit p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86610


prof. dr. R. van Woudenberg p/a De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 86676



35

36

Wijsbegeerte

2

2.1

Bacheloropleiding Wijsbegeerte

Inleiding De bacheloropleiding Wijsbegeerte bedraagt in totaal 180 studiepunten, gespreid over drie jaar voltijd of zes jaar deeltijd. De meeste studieonderdelen hebben een omvang van 168 uur studielast (= 6 studiepunten). Bij die studielast horen alle activiteiten die met studeren te maken hebben, zoals het voorbereiden en volgen van de colleges, het uitwerken van het dictaat en het studeren voor het tentamen. Als voltijdstudent word je geacht 1680 uur per jaar aan de studie te besteden, als deeltijdstudent 840 uur. Het onderwijs van de bacheloropleiding wordt vanuit verschillende aandachtsgebieden, de zogenaamde domeinen, vormgegeven. • Domein I: Theoretische wijsbegeerte: logica, epistemologie, kentheorie en wetenschapsfilosofie; • Domein II: Praktische wijsbegeerte: sociale filosofie, wijsgerige antropologie, vrouwenstudies, ethiek en esthetica; • Domein III: Geschiedenis van de wijsbegeerte: antieke en patristische filosofie, middeleeuwse filosofie en moderne filosofie.

2.2

Doelstelling De opleiding beoogt brede kennis te verschaffen van de geschiedenis van de wijsbegeerte (de antieke, patristische, middeleeuwse en moderne filosofie) en van de systematische wijsbegeerte (ontologie, kennisleer, wetenschapsfilosofie, logica, wijsgerige antropologie, sociale wijsbegeerte, wijsgerige ethiek), en een verdiept inzicht te geven in enkele van de deelgebieden van de wijsbegeerte. Daarnaast heeft de opleiding als doel dat de studenten algemene en vakinhoudelijke wetenschappelijke vaardigheden verwerven, alsmede filosofische vaardigheden gericht op een niet-filosofische inhoud. De bacheloropleiding is gestructureerd rond drie niveaus van onderwijs: a) inleidend niveau - geen (academische) voorkennis van de wijsbegeerte voorondersteld; b) verbredend niveau - inleidende modules van hetzelfde domein voorondersteld; c) verdiepend niveau - a en b voorondersteld; het onderwijs werkt op dit niveau toe naar een grote mate van zelfstandigheid van de studenten; kritiek, reflectie en argumentatie staan daarbij centraal.

2.3

Eindtermen De bacheloropleiding Wijsbegeerte kent de volgende eindtermen: Kennis en inzicht: • brede kennis van de geschiedenis van de wijsbegeerte en van de systematische wijsbegeerte; • verdiepte kennis van en inzicht in enkele deelgebieden van de wijsbegeerte;


37

Wetenschappelijke vaardigheden: • algemene academische vaardigheden; • basale vaardigheden voor het in een later stadium zelfstandig verrichten van wetenschappelijk onderzoek; • filosofische vaardigheden: analyseren van wijsgerige teksten, mondeling wijsgerige gedachten formuleren, op schrift stellen van wijsgerige inzichten. Filosofische vaardigheden gericht op een niet-filosofische context: • het mondeling en schriftelijk verhelderen van de impliciete wijsgerige aspecten van niet-(expliciet-)wijsgerige discussies: begrippen, argumenten, vooronderstellingen; • het op gang brengen en begeleiden van wijsgerige reflectie bij niet-wijsgerig geschoolden over wijsgerige en/of normatieve vragen, die leven binnen een bepaalde beroepspraktijk of andere praktijksituatie.

2.4

Toelatingsvoorwaarden Toelating tot de bacheloropleiding De vooropleidingseis voor de bacheloropleiding Wijsbegeerte is een vwo-diploma, alle profielen. Tot de opleiding worden ook diegenen toegelaten die één van de volgende diploma’s in bezit hebben: • vwo-diploma; • wo-getuigschrift propedeutisch examen; • wo-bachelor eerste jaar; • wo-getuigschrift bachelorexamen; • wo-getuigschrift afsluitend (doctoraal)examen; • ou-getuigschrift propedeutisch examen; • ou-getuigschrift afsluitend examen; • hbo-propedeuse; • hbo-getuigschrift afsluitend examen. Wie een hbo-diploma heeft, een propedeusebul van een niet-wijsgerige opleiding of een wo-getuigschrift bachelor van een Nederlandse universiteit en zich wil inschrijven voor de bachelor Wijsbegeerte komt in aanmerking voor een verkort programma. Toelatingsonderzoek Wie niet voldoet aan één van de hierboven gestelde eisen en 21 jaar of ouder is, kan in aanmerking komen voor een universitair toelatingsonderzoek, het zogenaamd colloquium doctum. Informatie hierover is te verkrijgen bij de afdeling Studentendecanen, tel. (020) 59 85026.

2.5 2.5.1

38

Opbouw van het programma Het eerste jaar In het eerste jaar volg je als student een groot aantal inleidingen als introductie in de Wijsbegeerte. Het geeft je als student zicht op de verschillende vakgebieden binnen de Wijsbegeerte. Er is daarbij een onderverdeling in vakken die zicht geven op de

Wijsbegeerte

geschiedenis van de wijsbegeerte (antieke en patristische, middeleeuwse, moderne en hedendaagse wijsbegeerte) en vakken waarin meer systematische vragen centraal staan (sociaal-culturele wijsbegeerte, ethiek, logica, ontologie, wijsgerige antropologie en epistemologie), Daarnaast volg je de vaardigheidsvakken Argumentatie en Wetenschappelijk schrijven. Onderdelen eerste jaar: 150001 Ontologie 150002 Inleiding logica 150003 Epistemologie 150004 Inleiding sociale en culturele wijsbegeerte 150005 Inleiding wijsgerige antropologie 150007 Inleiding wijsgerige ethiek 150008 Inleiding antieke en patristische filosofie 150009 Inleiding middeleeuwse filosofie 150010 Inleiding moderne filosofie 150501 Vaardigheden: argumentatie 150502 Vaardigheden: wetenschappelijk schrijven 150703 Hedendaagse stromingen Totaal

2.5.2

3 stp. 6 stp. 3 stp. 6 stp. 6 stp. 6 stp. 6 stp. 6 stp. 6 stp. 3 stp. 3 stp. 6 stp. 60 stp.

Het tweede jaar Aan het begin van het tweede jaar volg je nog twee inleidingen: Wetenschapsfilosofie en Filosofie en Islam. Daarna ga je je verbreden door twee Tekstcolleges naar keuze te volgen. Binnen deze tekstcolleges worden teksten behandeld die fundamenteel zijn voor een wijsgerige discipline. In het tweede jaar is er ruimte ingebouwd voor de vakwetenschap, ook wel Vakwetenschappelijk minor genoemd. Dit onderdeel heeft een omvang van 30 studiepunten. Binnen het programma ben je als student verplicht deze minor te volgen binnen een niet-wijsgerige studierichting naar keuze. De minor moet samengesteld zijn uit vakken die aangeboden worden binnen het onderwijs van een andere faculteit van de Vrije Universiteit, dan wel van een andere Nederlandse of buitenlandse universiteit. De samenstelling van vakken dien je altijd ter goedkeuring voor te leggen aan de examencommissie. Belangrijke vuistregel is dat de minor voor wat betreft het onderwijsniveau evenwichtig moet zijn samengesteld: de minor omvat vakken uit het eerste jaar, maar een substantieel deel ervan betreft vakken uit het tweede of derde jaar van de betreffende studierichting. Vrijstelling van de verplichting om de minor niet wijsgerig in te vullen, kan, na een schriftelijk, gemotiveerd verzoek daartoe, gegeven worden door de examencommissie indien: 1. je al een andere studie of een eerste jaar van een andere studie hebt afgerond; 2. je een substantieel deel van een andere studie hebt afgerond. De examencommissie stelt eventueel aanvullende eisen op grond van het onderwijsniveau van de gevolgde onderdelen (als deze bijvoorbeeld allemaal eerstejaarsvakken betreffen).


39

3. er dringende andere redenen zijn die naar het oordeel van de examencommissie het vervallen van de verplichting tot het volgen van een vakwetenschappelijk bijvak (minor) rechtvaardigt. In dat geval dient de vrijstelling gecompenseerd te worden door het volgen van vier domeincolleges en een daarbij behorende literatuurstudie. Het tweede jaar wordt afgesloten met de module Socratische methode, dat een verdere uitbouw biedt van het vaardighedenonderwijs en met het onderdeel Vakwetenschap en Wijsbegeerte waarin een verbinding wordt gelegd tussen de gevolgde minor en de filosofie. Het vak bestaat uit drie delen: 1. Presentaties door de studenten over hun vakwetenschappelijke minor en over hun visie op de relatie tussen vakwetenschap en filosofie. 2. Studie en bespreking van literatuur over de relatie tussen filosofie en de verschillende vakwetenschappen. 3. Het schrijven en presenteren van een paper over het thema vakwetenschap en wijsbegeerte, op basis van de leerervaringen van de studenten en de bestudeerde literatuur. Let op! Aan dit onderdeel kan alleen worden deelgenomen als de vakwetenschappelijke minor afgerond is. Onderdelen tweede jaar: 150006 Inleiding wetenschapsfilosofie 150013 Filosofie en Islam Vakwetenschap 2 tekstcolleges 150504 Vaardigheden: socratische methode 150014 Vakwetenschap en wijsbegeerte Totaal 2.5.3

Het derde jaar Het derde jaar vormt de afstudeerfase. In dit jaar kies je als student je zogenaamde afstudeerdomein (wijsgerig hoofdvak). Van de in totaal 6 te volgen domeincolleges (serie colleges binnen een filosofisch deelgebied), kies je minimaal 3 colleges uit eenzelfde domein. Deze 3 colleges vormen samen met je scriptie en de literatuurstudie je afstudeerdomein. Van de drie genoemde domeincolleges dienen er minimaal 2 uit de reguliere domeincolleges gekozen te worden. Domeincolleges zijn doorgaans regulier, tenzij ze verzorgd worden door een bijzonder hoogleraar. Ook colleges die door de masteropleiding Filosofie in Bedrijf worden aangeboden zijn niet-regulier. Je kiest je afstudeerdomein voor aanvang van het derde studiejaar, in samenspraak met de studieadviseur. Onderdelen van het derde jaar: 6 domeincolleges Literatuurstudie Vrije Ruimte Scriptie Totaal

40

6 stp. 6 stp. 30 stp. 12 stp. 3 stp. 3 stp. 60 stp.

Wijsbegeerte

36 stp. 6 stp. 6 stp. 12 stp. 60 stp.

2.5.4

Filosofische vaardigheden Behalve inhoudelijke vakken worden in de Bachelor en in de Master wijsbegeerte verschillende modules Filosofische Vaardigheden gegeven. Hieronder verstaan wij algemene academische vaardigheden zoals het samenvatten en becommentariëren van een tekst, het herkennen van de argumentatieve structuur van een tekst, het schrijven van een wetenschappelijk betoog, het houden van een mondelinge voordracht, het schrijven van een scriptie. Deze algemene vaardigheden worden aangeleerd aan de hand van filosofische teksten en worden beoordeeld op hun filosofische accuraatheid en argumentatieve kracht, en zijn in die zin specifiek ingevuld met het oog op de opleiding Wijsbegeerte. De vakken worden gegeven door vakdocenten die betrokken zijn bij het Bachelor- en Masteronderwijs, zodat er een goede integratie is tussen de inhoudelijke vakken en de vaardigheden. Tijdens de opleiding wordt van studenten verwacht dat zij de in de vaardighedenvakken opgedane deskundigheid weten in te zetten. De vaardighedenvakken onderscheiden zich van de inhoudelijke vakken omdat het hierin specifiek gaat om het aanleren van vaardigheden. Dat betekent voor de colleges dat die het karakter hebben van werkcolleges. Het betekent bovendien dat aanwezigheid van de studenten tijdens de colleges een vereiste is: het leerproces vindt daar immers plaats. In de Bachelor Wijsbegeerte worden de volgende vaardigheidmodules aangeboden: Argumentatie (jaar 1) Wetenschappelijk schrijven (jaar 1) Analyse en evaluatie van teksten ter voorbereiding op de tekstcolleges (jaar 2) Socratische methode (jaar 2). Coördinator: dr. J.M. Halsema, kamer 13A-40, email: [email protected], tel. (020) 5986684

2.6 2.6.1

Presentatie domeinen Domein I: Theoretische wijsbegeerte: logica, epistemologie, kentheorie en wetenschapsfilosofie Coördinator: prof. dr. R. van Woudenberg Docenten: dr. A. Betti, dr. M.J. Blaauw, Dr. L. Decock, prof. dr. W.R. de Jong, prof. dr. H. Radder, dr. H. de Regt, dr. J. de Ridder, prof. dr. R. van Woudenberg Vakken: Kentheorie, ontologie, wetenschapsfilosofie, logica en taalfilosofie. Beschrijving: In dit domein gaat het voor een goed deel om 'theoretische' in onderscheid van 'praktische' filosofie--maar dit onderscheid is allesbehalve waterdicht. Het geeft niet meer dan een eerste indicatie van het domein. Een tweede en betere indicatie is dat het daarin gaat om de meest fundamentele vragen uit de filosofie, zoals 'wat is kennis?', 'bezitten we kennis?', 'wat is waarheid?', 'wat is wetenschap?', 'wat is het doel van wetenschap?', 'wat is een verklaring?', 'zijn er meerdere verschillende verklaringen mogelijk van eenzelfde verschijnsel?', 'hoeveel verandering kan een ding overleven zonder op te houden dat ding te zijn?', 'bestaan er immateriële objecten?', 'hebben materiële objecten alleen ruimtelijke of ook


41

temporele delen?', 'wat maakt een redenering tot een geldige redenering?', 'wat is betekenis?' en vele meer. In dit domein maakt de student kennis met een groot aantal theoriën die naar aanleiding van deze vragen zijn geformuleerd--en leert daarover op een kritische en zelfstandige manier na te denken. Onderwijs Domein I, studiejaar 2008-2009 Cursusaanbod Domeincolleges Bachelor 2008-2009 151108 BA DC: Epistemologie, dr. M.J. Blaauw (6 stp.) 151208 BA DC: Ontologie: Bernard Bolzano, dr. A. Betti (6 stp.) 151308 BA DC: Logica/taalfilosofie: Wittgenstein over taal en werkelijkheid, prof.dr. W.R. de Jong (6 stp.) 151408 BA DC: Wetenschapsfilosofie A: De wetenschappen: ontwikkeling, praktijk en kennis, prof.dr. H. Radder (6 stp.) Tekstcollege Bachelor 2008-2009 151508 BA TC: Fundamentele teksten uit de kentheorie, ontologie, wetenschapsfilosofie en logica. dr. L. Decock, prof.dr. W.R. de Jong, prof.dr. H. Radder, dr. H.W. de Regt, prof.dr. R. van Woudenberg (4,5 stp.) in rooster bachelor Wijsbegeerte op de website www.wijsbegeerte.vu.nl/onderwijs staat vermeld in welke periode en op welk tijdstip deze colleges gegeven worden.

2.6.2

Domein II: Praktische wijsbegeerte: ethiek, sociale filosofie, wijsgerige antropologie, vrouwenstudies, wijsgerige esthetiek Coördinator: prof. dr. P. Koslowski Docenten: dr. G.J. Buijs, dr. L.D. Derksen, dr. J.M. Halsema, prof. dr. P. Koslowski, prof. dr. A.W. Musschenga, dr. A.C.M. Roothaan, prof. dr. W. Stoker, dr. A.M. Verbrugge Vakken: Sociale filosofie: sociaal-culturele en politieke filosofie, Vrouwenstudies filosofie, Wijsgerige antropologie, Wijsgerige ethiek, Esthetica Beschrijving: Praktisch is de filosofie wanneer zij zich richt op het juiste handelen in historische en wisselende omstandigheden en niet zozeer op wat onveranderlijk en allgemeen waar is. Menselijk handelen vind plaats onder sociale, culturele en politieke condities. Deze moeten door de praktische filosofie worden geanalyseerd, wanneer we willen begrijpen waarom mensen handelen zoals zij handelen. Er zit zowel een normatief als een beschrijvend element in de parktische filosofie. De normatieve vraag is eigen aan de ethiek en politieke filosofie, het beschrijvende en verstaande element is meer eigen aan sociaal-culturele filosofie en wijsgerige antropologie. Vrouwenstudies onderzoekt de vragen van de praktische filosofie vanuit het perspectief van gender.

42

Wijsbegeerte

Wijsgerige etiek De normatieve dimensie van handelen vereist een bijzondere vraagstelling, namelijk die naar het juiste handelen op basis van morele redenen. Ethiek is een kernonderdeel van de filosofie die haar vraagstelling altijd ook tegen de vakwetenschapen verdedigt. Sociaal-culturele en politieke filosofie Bij sociaal-culturele en politieke filosofie staat de vraag naar de mens in zijn historische werkelijkheid centraal. Wat zijn de sociale en culturele verhoudingen waarin het leven van de moderne mens gestalte krijgt en hoe zijn deze in de loop der tijd veranderd? In dat verband komen tal van vragen aan de orde die betrekking hebben op actuele maatschappelijke ontwikkelingen. Wijsgerige antropologie In de vraag van de antropologie naar de mens wordt enerzijds gebruik gemaakt van hetgeen door de empirische wetenschappen naar voren wordt gebracht over het ontstaan en de aard van het menselijk leven, anderzijds vindt daarop een fundamentele wijsgerige reflectie plaats: Wat betekenen de (neo-) Darwinistische interpretaties van het menselijk leven voor ons zelfbegrip? Wat is de verhouding tussen menselijke cultuur en natuur? Is er zoiets als ‘een essentie’ van de mens of is de mens wezenlijk een historisch wezen dat zich niet laat vastleggen in een bepaalde eigenschappen? Is die ‘essentie’ hetzelfde voor mannen als voor vrouwen? Genderstudies filosofie houdt zich bezig met vraagstukken rondom ongelijkheid met name op het terrein van gender, sekse en seksualiteit, maar in toenemende mate ook op andere terreinen zoals etniciteit, ras en ouderdom. In de loop van de ontwikkeling van het vakgebied heeft het zich verbreid tot alle subdisciplines van de filosofie, van metafysica tot aan epistemologie. In Domein II staan met name drie terreinen centraal van de brede thematiek van genderstudies, namelijk historisch-filosofische, wijsgerigantropologische en sociaal- en politiek-filosofische vragen. Historische vragen zijn bijvoorbeeld die naar de visie van klassieke filosofen op de man-vrouwverhouding of naar vergeten vrouwelijke filosofen uit het verleden. Ook de studie van feministische klassieken zoals Mary Wollstonecraft, Simone de Beauvoir en Virginia Woolf maakt onderdeel uit van de historische vraagstellingen. Een wijsgerig-antropologische vraag is die naar de wijze waarop het lichaam, en meer specifiek gender een rol speelt in de (ontwikkeling van) persoonlijke identiteit. Hierbij is bijvoorbeeld ook de natuurlijkheid van gender van belang: in hoeverre is gender lichamelijk en in hoeverre is het een culturele aangelegenheid? Sociaal- of politiek-filosofisch gezien gaat het om kwesties als erkenning, emancipatie, de ontwikkeling van sociale bewegingen. Daarbij wordt uitsluiting in bredere zin gethematiseerd en niet alleen op het terrein van man-vrouwverhoudingen. Ook discriminatie ten gevolge van ouderdom en etniciteit komen aan de orde in de sociaal-filosofisch georiënteerde genderstudies. In de cursussen genderstudies filosofies worden de verschillende filosofische invalshoeken afgewisseld. In 2008-2009 staat bijvoorbeeld de historisch-filosofische invalshoek centraal, gepaard met een sociaal-filosofische benadering van gender en ouderdom. In deze cursus worden namelijk de werken De tweede sekse en De ouderdom behandeld van Simone de Beauvoir. In 2009-2010 staan juist weer wijsgerig-antropologische vragen centraal.


43

Belangrijke denksters op het terrein van vrouwenstudies zijn behalve de al genoemde: Luce Irigaray, Judith Butler, Seyla Benhabib, Nancy Fraser, Donna Haraway, Jessica Benjamin. Wijsgerige esthetiek Esthetiek betreft het ontwikkelen van een theorie van kunst die haar waarde verklaart en inzicht geeft hoe in kunst mens en wereld worden getoond. Onderzocht wordt hoe kunst niet alleen plezier en uitdrukking aan emoties geeft, maar ook inzichten biedt betreffende de mens en zijn wereld. Het vak wordt historisch (met het accent op de moderne tijd) en systematisch benaderd. Cursusaanbod Colleges Bachelor 2008-2009: 153108 BA DC: Gender Studies: De Beauvoir over ouderdom en ouder worden, dr. J.M. Halsema (6 stp.) 153208 BA DC: Wijsgerige antropologie: Jean Paul Sartre, dr. L.D. Derksen (6 stp.) 153308 BA DC: Wijsgerige ethiek B: Morele argumentatie: bronnen en methoden, prof.dr. A.W. Musschenga (6 stp.) 153408 BA DC: Sociale en culturele filosofie: Oswald Spengler, dr. A.M. Verbrugge (6 stp.) 153508 BA DC: Politieke filosofie: Charles Taylors A secular age, dr. G.J. Buijs (6 stp.) 153608 BA DC: Esthetica: Graham/Kierkegaard, prof.dr. W. Stoker (6 stp.) (niet regulier) Tekstcollege Bachelor 2008-2009: 153708 BA TC: Kant: Critique of Practical Reason, prof.dr. P. Koslowski (4,5 stp.) in rooster bachelor Wijsbegeerte op de website www.wijsbegeerte.vu.nl/onderwijs staat in welke periode en op welk tijdstip deze colleges gegeven worden.

2.6.3

Domein III: Geschiedenis van de wijsbegeerte: antieke en patristische filosofie, middeleeuwse filosofie en moderne filosofie Coördinator: prof. dr. W.R. de Jong Docenten: prof. dr. W. Goris, prof. dr. W.R. de Jong, prof. dr. P. Koslowski, dr. M. Martijn, prof. dr. R.W. Munk, dr. M.F. Willemsen Vakken: antieke en patristische wijsbegeerte, middeleeuwse wijsbegeerte, moderne en hedendaagse wijsbegeerte Beschrijving: De wiskundige en filosoof Whitehead heeft eens gezegd dat filosoferen het plaatsen van kanttekeningen bij Plato is. Hoe men over deze uitspraak ook moge denken, vast staat dat anders dan in de meeste vakwetenschappen de (systematische) wijsbegeerte

44

Wijsbegeerte

niet kan worden losgemaakt van haar geschiedenis. Natuurlijk is er niet alleen sprake van continuïteit maar ook van discontinuïteit, zowel thematisch als methodisch. Nieuwe onderwerpen maken hun opwachting, maar ook verschijnen klassieke thema's in nieuwe gestalten. Neem bijvoorbeeld de problematiek van lichaam en ziel zoals deze door Aristoteles, maar in een radicaal nieuwe en zeer invloedrijke opstelling opnieuw door Descartes, werd gethematiseerd en de wijze waarop tegenwoordig over de menselijke geest wordt gesproken in het licht van de recente cognitiewetenschappen en inzichten op het gebied van de artificiële intelligentie. Binnen het domein geschiedenis ligt de nadruk op de speurtocht naar en de explicitering van inzichten, thema's, stromingen en methoden die voor de filosofie van vandaag nog steeds relevant zijn. De inleidende geschiedenismodules van de bacheloropleiding bieden een ruim en gedegen overzicht van de 2500 jaar lange geschiedenis van de westerse wijsbegeerte vanaf de oude Grieken tot en met de laat twintigste-eeuwse problematiek van het postmodernisme en de reacties daarop van hedendaagse denkers. In het tweede en derde jaar van de bacheloropleiding worden diverse thema’s uit de geschiedenis van de wijsbegeerte verder uitgediept. In het subdomein van de antieke, patristische en middeleeuwse wijsbegeerte staat de traditie van de klassieke metafysica centraal: de verbinding van kennis en rationaliteit met de bestemming van de mens. Deze heeft in de antieke wijsbegeerte een invloedrijke, stichtende formulering ontvangen in de ontwerpen van Plato, Aristoteles en het neoplatonisme. Het specifieke type van rationaliteit dat in deze ontwerpen naar voren komt, wordt in de colleges bestudeerd aan de hand van thema’s uit de kennisleer, ontologie en logica, en tevens gecontextualiseerd: wat is de relatie tussen wetenschap en waarheid, mythe en wijsbegeerte, denken en levensvorm? De opname van de klassieke metafysica in de christelijke traditie, eerst in de patristische wijsbegeerte, vervolgens in de middeleeuwse wijsbegeerte in strikte zin, heeft een serie van veranderingen tot gevolg gehad, die het wijsgerige project als zodanig raken – de wijsbegeerte heeft de middeleeuwen anders verlaten dan zij hierin binnenkwam. Speciale aandacht zal worden besteed aan de invloed van de arabische en joodse wijsbegeerte op het project van de ontluikende westerse moderniteit, aan de transformatie van de metafysica door haar verankering in een autonoom uitgangspunt van de natuurlijke rede en aan de invloed van de innovaties op het gebied van de middeleeuwse logica en kenleer op het wetenschapsbedrijf als geheel. De spanning tussen Aristotelisme en Platonisme die het middeleeuwse discours doortrekt, staat in de bredere context van het gesprek tussen geloof en rede, mystiek en wetenschap – een omvattende waaier van rationaliteitsvormen, die in de overgang naar de moderne wijsbegeerte structureel versmald werd. Voor wat betreft het veelkleurige en uitgebreide terrein van de geschiedenis van de moderne wijsbegeerte kunnen meerdere bijzondere aandachtsgebieden worden onderscheiden die elkaar deels ook overlappen. Om te beginnen ligt er een accent op epistemologie, logica, semantiek en taalfilosofie in samenhang met de opkomst van de moderne wetenschappen en de wending naar het subject. Denkers die daarbij aan de orde kunnen komen zijn bijvoorbeeld: Descartes, Hobbes, Locke, Leibniz, Hume, Newton, Kant, Mill, Bolzano, Frege, Husserl, Tarski, de logisch positivisten, Popper en Wittgenstein. Voorts ligt er een accent op epistemologie en metafysica in de klassieke Duitse filosofie, dat wil zeggen Kant en het Duitse idealisme (Reinhold, Fichte, Schelling en


45

Hegel), maar ook romantische denkers zoals de gebroeders Schlegel, Novalis e.a.. Tevens is er een specialisatie in de moderne joodse filosofie, toegespitst op de discussie met Kant in de joodse filosofie, met onder anderen Maimon, Mendelssohn, Bendavid, Manuel Joël, op Rozenzweig en Levinas en in het neo-kantianisme, met name Trendelenburg, Hermann Cohen en Windelband. Daarnaast is er aandacht voor (de geschiedenis van de) esthetica. Mogelijke thema's en denkers: de relatie tussen filosofie en kunst (Plato, Schopenhauer, Nussbaum); het sublieme (Longinus, Burke, Kant, Nietzsche, Lyotard); de verbeelding (Hume, Kant, Sartre, Murdoch). Cursusaanbod Colleges Bachelor 2008-2009: 155108 BA DC: Antieke waarheidsopvattingen, prof.dr. W. Goris (6 stp.) 155208 BA DC: Eenheid-Waarheid-Goedheid: De vraag naar het transcendentale in de middeleeuwse filosofie, prof.dr. W. Goris (6 stp.) 155308 BA DC: Kant’s eerste Kritik, prof.dr. W.R. de Jong (6 stp.) 155408 BA DC: Varieties of Postmodernism, prof.dr. P. Koslowski (6 stp.) 155508 BA DC: Mendelssohn’s Morgenstunden, prof.dr. R.W. Munk (6 stp Tekstcolleges Bachelor 2008-2009: 155608 BA TC: Plato’s Sofist, dr. M. Martijn (4,5 stp.) 155708 BA TC: Schopenhauer: Die Welt als Wille und Vorstellung, dr. M.F. Willemsen (4,5 stp.) in rooster bachelor Wijsbegeerte op de website www.wijsbegeerte.vu.nl/onderwijs staat vermeld in welke periode en op welk tijdstip deze colleges gegeven worden.

2.7

De opleiding in deeltijd Het is mogelijk om de studie wijsbegeerte in deeltijd te verrichten. De opleiding duurt dan zes jaar en heeft een omvang van 6x30 ECTS. Een gedeelte van de colleges voor deeltijders vindt in de avonduren plaats, maar van deeltijders wordt verwacht dat ze ook ten minste één dagdeel overdag beschikbaar zijn voor colleges (of literatuurbesprekingen, scriptiegesprekken enz.). Deeltijdopleiding Bachelor Wijsbegeerte, studiejaar 2008/2009 150004 Inleiding sociale en culturele wijsbegeerte Periode 1 150007 Inleiding wijsgerige ethiek Periode 2 150501 Vaardigheden argumentatie Periode 3 150002 Inleiding logica Periode 4 150005 Inleiding wijsgerige antropologie Periode 5 150003 Inleiding epistemologie Periode 6

46

Wijsbegeerte

2.8

Zij-instroom Studenten met een hbo-diploma en wo-studenten met een vakwetenschappelijke propedeuse of een afgerond eerste jaar van een vakwetenschap kunnen een programma volgen dat de mogelijkheid biedt om in twee jaar (120 studiepunten) het bachelor programma Wijsbegeerte af te ronden en door te stromen naar de master Wijsbegeerte. In het pakket van vrijstellingen zit 30 studiepunten vrijstelling voor de Minor. Voor een overzicht van het programma voor zij-instromers zie de website van de faculteit: www.wijsbegeerte.vu.nl/onderwijs.

2.9

Honours-programma Voor goede en zeer gemotiveerde studenten bestaat er de mogelijkheid om in het tweede en derde jaar van de bacheloropleiding het honours-programma te volgen. Dit programma bestaat voor een deel uit modules die je buiten de faculteit volgt (interdepartmental courses – voertaal Engels) en voor een deel uit vakken binnen de faculteit. Als honours-student Wijsbegeerte behaal je minimaal 10 en maximaal 20 ECTS binnen de faculteit en resp. maximaal 20 en minimaal 10 buiten de faculteit. Bij elkaar moet je dus, zoals alle VU-honoursstudenten, een pakket van 30 ECTS samenstellen. Het honourstraject leg je af in het tweede en derde jaar van je bachelor.

2.9.1

Facultaire honours-programma 2008-2009 Binnen de faculteit is de volgende module verplicht voor alle studenten die in het voorjaar van 2007 of in het voorjaar van 2008 zijn toegelaten tot het honoursprogramma: Fundamental issues in philosophy (lintmodule in periode 4 en 5, voertaal Engels, 5 ECTS). Deze cursus wordt verzorgd door docenten uit de diverse onderwijsdomeinen, met bijeenkomsten op de vrijdagmiddag. Over de precieze inrichting van de module krijgen de honoursstudenten in december 2008 bericht. Verder kun je als honoursstudent kiezen uit de volgende mogelijkheden: 1. Je bereidt samen met een docent of onderzoeker een artikel voor: 5 of 10 ECTS 2. Je bezoekt samen met een docent of onderzoeker een conferentie en schrijft een congresbespreking voor het Algemeen Nederlands Tijdschrift voor Wijsbegeerte (ANTW): 5 ECTS 3. Je schrijft een recensie voor het ANTW: 5 ECTS 4. Je schrijft een grotere Bachelor-these: 5 ECTS extra 5. In ontwikkeling: je volgt een tutorial (Academic Research Report Writing) bij een docent (5 of 10 ECTS) 6. In ontwikkeling: je bezoekt samen met een docent of onderzoeker een internationale conferentie, zoekt een geschikt (refereed) international graduate journal uit, legt contact en schrijft een congresbespreking (10 ECTS)


47

Bij elk van deze activiteiten krijg je intensieve begeleiding van een docent of onderzoeker. In het geval je ervoor kiest een congresbespreking of boekbespreking te schrijven, krijg je bovendien feedback van de betrokken redacteur van het ANTW. Zie voor uitvoerige informatie over het honours-programma (met name een overzicht van de interdepartmental courses) de algemene VU-site: www.vu.nl 2.9.2

Aanmelding voor het honours-programma 2009-2010 Het honours-traject kan zowel door voltijders als door deeltijders worden afgelegd. Om toegelaten te worden tot het honours-programma moet je in het eerste jaar van je studie minstens een 7.5 gemiddeld staan en helemaal bij zijn met je studie. Voldoe je aan deze voorwaarden en heb je interesse dan moet je een motivatiebrief + CV schrijven in het Engels. De brief moet 1 april 2009 binnen zijn bij de examencommissie van de Faculteit der Wijsbegeerte wil je per september 2009 kunnen instappen in het honours-programma.

2.10

De minor De niet-wijsgerige of vakwetenschappelijke ‘minor’ beoogt gestalte te geven aan de met de invoering van de bachelor-masterstructuur beoogde verbreding van de wetenschappelijke vorming van studenten. Voor de te kiezen minor geldt het volgende: je kiest een samenhangend pakket modules uit een niet-wijsgerige studierichting naar keuze; onder bepaalde voorwaarden kan dit ook een hbo-richting zijn. Die voorwaarden, nader vast te stellen door de examencommissie, hebben te maken met de mate waarin de voorgestelde minor werkelijk nodig is in het kader van je verdere persoonlijke studieplannen. De minor is voor wat betreft het onderwijsniveau evenwichtig samengesteld: een substantieel deel ervan betreft vakken uit het tweede of derde jaar van de betreffende studierichting. De omvang van de minor bedraagt 30 studiepunten. De niet-wijsgerige minor is verplicht voor studenten wijsbegeerte. • Vrijstelling van deze verplichting kan, na een schriftelijk, gemotiveerd verzoek daartoe, gegeven worden door de examencommissie indien: je al een andere studie of een eerste jaar van een andere studie heeft afgerond; je een substantieel deel van een andere studie hebt afgerond. De examencommissie stelt eventueel aanvullende eisen op grond van het onderwijsniveau van de gevolgde onderdelen (als deze bijvoorbeeld allemaal eerstejaarsvakken betreffen); - er dringende andere redenen zijn die naar het oordeel van de examencommissie het vervallen van de verplichting tot het volgen van een vakwetenschappelijk bijvak (minor) rechtvaardigt. In dat geval dient de vrijstelling gecompenseerd te worden door het volgen van een derde ’domeintraject’ (de examencommissie stelt op dit punt nadere regels en procedureafspraken vast).

2.10.1

48

Minor binnen de VU/Vrije ruimte • De faculteit der Godgeleerdheid biedt een minor Godsdienstfilosofie aan. Zie voor meer informatie: www.th.vu.nl of mail naar de coördinator, prof.dr. H.M. Vroom, e-mail: [email protected]; • Aan de faculteiten Godgeleerdheid, Letteren en Wijsbegeerte is een bijzondere leerstoel Esthetiek gevestigd. Er bestaat de mogelijkheid om op het gebied van de esthetica een minor te volgen.Voor meer informatie kun je contact opnemen met prof. dr. W. Stoker, tel. (020) 59 86629, email: [email protected]. Studenten

Wijsbegeerte

•

kunnen binnen de vrije ruimte ook de module 150015 Esthetiek (3 stp.) in periode 4 volgen. Dit college wordt verzorgd i.s.m. de faculteit Letteren. Graag informeren bij Letteren naar dag en tijdstip. Inschrijven via de faculteit der Wijsbegeerte -> www.tis.vu.nl. Zie voor andere voorbeelden van minoren ook de individuele websites van de verschillende faculteiten van de VU.


49

50

Wijsbegeerte

3

3.1

Master Wijsbegeerte

Inleiding De Master Wijsbegeerte van de VU kent een onderwijsprogramma dat wordt aangestuurd vanuit de drie onderwijsdomeinen (I. Theoretische filosofie; II. Praktische filosofie; III Filosofie in historische context) en dat is opgebouwd rond vijf profielen die betrekking hebben op het actuele onderzoek aan de faculteit, te weten: 1. Kennen, waarheid en zijn in analytisch perspectief (domein I). 2. De wetenschappen: kennis, normativiteit en praktijk (domein I). 3. Cultuur en politiek in continentaal perspectief (domein II). 4. De morele persoon, zijn oordelen en zijn handelen (domein II). 5. De geschiedenis van de wijsbegeerte (domein III). Door deze profilering van de masterstudie zijn onderwijs en onderzoek nauw op elkaar betrokken en kun je als student actief participeren in hedendaagse discussies binnen de wijsbegeerte. Valt je wijsgerige belangstelling binnen één van de genoemde profielen, dan ben je ervan verzekerd dat deze belangstelling in het masterprogramma aan de VU tot zijn recht zal komen. Dat laat onverlet dat je je studie ook zo kunt inrichten dat die niet strikt binnen de genoemde profielen valt. Gezien de kleinschaligheid van de faculteit der Wijsbegeerte is het mogelijk om iedere student gedurende het gehele mastertraject persoonlijk te begeleiden. Voorafgaand aan dit traject kies je een beoogd scriptiebegeleider, met wie je het concrete onderwijsprogramma vaststelt. Deze ‘tutor’ begeleidt je de gehele studie door. Binnen het programma biedt de faculteit een zogeheten maatschappelijke variant Wijsbegeerte aan, waarin een stage wordt afgelegd in een sector waarin de verkregen filosofische kennis en vaardigheden in de praktijk kunnen worden gebracht. In overleg met de stagecoördinator – dezelfde persoon als je tutor – wordt een relevante stageplaats geregeld. Denk hier bijvoorbeeld aan een stage bij een wetenschappelijk bureau van een politieke partij, ethische adviescommissie of een filosofisch tijdschrift. Binnen deze maatschappelijke variant wordt de stage afgesloten met een stageverslag, de literatuurstudie wordt afgesloten met een beperkte scriptie van rond de 35 pagina’s. Het verdient de voorkeur om de scriptie en het stageverslag uitdrukkelijk op elkaar te betrekken: de scriptie dient in ieder geval een filosofische verdieping te geven aan de problematiek die in de stage centraal stond.

3.2

Eindtermen Kennis en inzicht: • verdieping van kennis en inzicht op het gebied van de eigen specialisatie in relatie tot de wijsbegeerte als geheel. Wetenschappelijke vaardigheden: • verdieping van de algemene academische vaardigheden;

Master Wijsbegeerte

51

•

vermogen om zelfstandig onderzoek te verrichten, een probleemstelling te formuleren, te participeren in een wijsgerig debat en een gedegen wijsgerige verhandeling te schrijven.

Filosofische vaardigheden gericht op niet-filosofische context (vooral van toepassing op de maatschappelijke variant): • het mondeling en schriftelijk verhelderen van de impliciete wijsgerige aspecten van niet-(expliciet)-wijsgerige discussies: begrippen, argumenten, vooronderstellingen; • het vruchtbaar kunnen toepassen van wijsgerige vaardigheden en kennis binnen een bepaalde beroepspraktijk of praktijksituatie en daarvan schriftelijk verslag kunnen uitbrengen.

3.3

Toelatingsvoorwaarden Om te worden toegelaten tot de master moet je een bachelor Wijsbegeerte hebben afgerond. Toelating op grond van een andere universitaire bachelor is mogelijk indien eerst een wijsgerige minor van 90 ECTS is afgelegd. De definitieve toelating tot de masteropleiding Wijsbegeerte behoeft instemming van de examencommissie.

3.4

Twee instapmomenten Met het masterjaar kan op twee momenten worden begonnen: in september en in februari.

3.5

Opbouw van het programma Het masterprogramma bestaat uit een aantal onderdelen die samen twee semesters bestrijken. Deze semesters zijn weer verdeeld in drie periodes van respectievelijk 8, 8 en 4 weken. De opbouw van het programma is als volgt: 3 Domeincolleges, totaal 18 stp. 2 Seminars, totaal 6 stp. Tutorial, 6 stp. Afstudeerproject: - Leeronderzoek, 3 stp. - Literatuurstudie, 9 stp. - Scriptie, 18 stp.

3.5.1

52

Domeincolleges Als je je bachelor filosofie aan de VU hebt verricht, dan specialiseer je je in je masterjaar in het domein waarbinnen je in je bachelorfase reeds minstens drie colleges hebt gevolgd. Binnen dat domein kies je drie colleges. Als je je bachelor filosofie elders hebt verricht, dan specialiseer je je in het domein dat de grootste verwantschap vertoond met de richting die je in je bachelor hebt gekozen.

Wijsbegeerte

Als je in september begint volg je in periode 1, 2, 4 en 5 bij elkaar 3 domeincolleges. Begin je in februari, dan kies je die 3 domeincolleges in de periodes 4 en 5 van studiejaar 2008-2009 en periode 1 en 2 van studiejaar 2009-2010. Aanbod domein colleges 2008-2009 Domein I Theoretische wijsbegeerte: logica, epistemologie, kentheorie en wetenschapsfilosofie • • • •

152600 MA DC: Epistemologie, dr. M.J. Blaauw (6 stp.) 152601 MA DC: Ontologie: Bernard Bolzano, dr. A. Betti (6 stp.) 152602 MA DC: Logica/taalfilosofie: Wittgenstein over taal en werkelijkheid, prof.dr. W.R. de Jong (6 stp.) 152603 MA DC: Wetenschapsfilosofie A: De wetenschappen: ontwikkeling, praktijk en kennis, prof.dr. H. Radder (6 stp.)

Domein II: Praktische wijsbegeerte: sociale filosofie, wijsgerige antropologie, vrouwenstudies en ethiek • • • • • •

154600 MA DC: Gender Studies: De Beauvoir over ouderdom en ouder worden, dr. J.M. Halsema (6 stp.) 154601 MA DC: Wijsgerige antropologie: Jean Paul Sartre, dr. L.D. Derksen (6 stp.) 154602 MA DC: Wijsgerige ethiek B: Morele argumentatie: bronnen en methoden, prof.dr. A.W. Musschenga (6 stp.) 154603 MA DC: Sociale en culturele filosofie: Oswald Spengler, dr. A.M. Verbrugge (6 stp.) 154604 MA DC: Politieke filosofie: Charles Taylors A secular Age, dr. G.J. Buijs (6 stp.) 154605 MA DC: Esthetica: Graham/Kierkegaard, prof.dr. W. Stoker (6 stp.)

Domein III: Geschiedenis van de wijsbegeerte: antieke en patristische filosofie, middeleeuwse filosofie en moderne filosofie • • • • • •

3.5.2

156600 MA DC: Antieke waarheidsopvattingen, prof.dr. W. Goris (6 stp.) 156601 MA DC: Eenheid-Waarheid-Goedheid: De vraag naar het transcendentale in de middeleeuwse filosofie, prof.dr. W. Goris (6 stp.) 156602 MA DC: Kant’s eerste Kritik, prof.dr. W.R. de Jong (6 stp.) 156603 MA DC: Varieties of Postmodernism, prof.dr. P. Koslowski (6 stp.) 156604 MA DC: Mendelssohn’s Morgenstunden, prof.dr. R.W. Munk (6 stp.) 152602 MA DC: Logica/taalfilosofie: Wittgenstein over taal en werkelijkheid, prof.dr. W.R. de Jong (6 stp.)

Seminars Jaarlijks worden per domein twee seminars aangeboden die zich uitstrekken over vier periodes (1, 2, 4 en 5). Je volgt steeds de twee seminars die worden aangeboden door het domein van je specialisatie. Hoewel het formeel gaat om twee seminars , kunnen ze één (thematisch) geheel vormen en is er eigenlijk sprake van een A-gedeelte (periodes 1 en 2) en een B-gedeelte (periodes 4 en 5), die uiteindelijke elk wel een eigen programma hebben. Elk seminar sluit je af met het schrijven van een werkstuk

Master Wijsbegeerte

53

van beperkte omvang. De eindbeoordeling van dit studieonderdeel gebeurt op basis van het werkstuk en de inbreng in het seminar. Het A-gedeelte dient voor aanvang van de 3de periode te zijn afgerond, het B-gedeelte voor aanvang van de 6de periode. Een seminar wordt bij voorkeur verzorgd door meerdere docenten, die tijdens de bijeenkomsten in de praktijk laten zien wat onderzoekend filosoferen inhoudt en studenten daar actief bij betrekken. Het seminar heeft om die reden betrekking op actueel filosofisch onderzoek van de docenten; de teksten en problemen vormen ook voor hen veelal een uitdaging. Voor het seminar is de wisselwerking tussen de verschillende deelnemers - docenten en studenten - van groot belang. Van de studenten wordt dan ook een actieve bijdrage verwacht in de vorm van voorbereide vragen, korte referaten e.d. Het seminar kan eventueel met literatuurstudie worden uitgebreid. Uitbreiding geschiedt altijd in overleg met de tutor. Aanbod seminars 2008-2009 Domein I: • A: Kennis en normativiteit (prof. dr. R. van Woudenberg) • B: De ontologie van biologische, sociale en technologische functies (D. Engelbrecht MA, prof. dr. H. Radder) Domein II: • A: Identiteit: Ricoeur (dr. L.D. Derksen, dr. J.M. Halsema) • B: Identiteit: Honneth en Appiah (dr. G.J. Buijs, prof. dr. A.W. Musschenga, dr. A.M. Verbrugge) Domein III: • A: Het systematische begin van kennen (prof. dr. R.W. Munk, prof. dr. W. Goris) • B: Epistemologische reflecties in de antieke, middeleeuwse en moderne wijsbegeerte (prof. dr. R.W. Munk, prof. dr. W. Goris)

54

3.5.3

Tutorial Een tutorial is een bijeenkomst met je afstudeerdocent en eventueel met andere studenten van deze docent. Tijdens het tutorial wordt literatuur besproken die door de docent wordt gekozen. Bij de keuze daarvan wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met het onderwerp van je afstudeerproject. Voor elke bijeenkomst schrijf je een kort paper over de te bespreken stof. De tutorials vinden gedurende het gehele jaar plaats – met een totaal van om en nabij de tien gesprekken van telkens 2 uur.

3.5.4

Literatuurstudie Mede ter voorbereiding op de eindscriptie dien je een literatuurstudie te verrichten, die betrekking heeft op het onderwerp van de scriptie. Aan dit onderdeel werk je in alle periodes De invulling van de stof vindt plaats onder begeleiding van je tutor. Afhankelijk van onderwerp en specialisatie geschiedt toetsing door de tutor of door een andere docent; er worden twee tentamens afgenomen over de stof. Het is ook mogelijk om een deel van de literatuurstudie te verrichten als aanvulling op een van de seminars.

3.5.5

Leeronderzoek Ben je in september aan de master begonnen, dan volg je in periode 4 en 5 het leeronderzoek, dat mede dient ter ondersteuning van het schrijven van de scriptie. Begin je in september dan volg je deze module in periode 1 en 2 van 2009-2010. Alle Wijsbegeerte

studenten zijn verplicht om deel te nemen aan dit college. Volg je de maatschappelijke variant, dan werk je in dit college toe naar het schrijven van de bovengenoemde beperkte scriptie die gebaseerd is op de literatuurstudie.. Aan het begin van de reeks wordt de scriptieopzet van verschillende studenten besproken en in gesprek met de begeleider en medestudenten vormgegeven. Van daaruit werk je toe naar het schrijven van een hoofdstuk uit je scriptie, dat eveneens op college zal worden gepresenteerd en besproken. 3.5.6

3.6

Scriptie Vanaf het begin van je masterjaar werk je toe naar je eindscriptie. Deze bouw je op vanuit de diverse andere onderdelen van het masterjaar. Met het eigenlijke schrijfwerk begin je in de fase van het leeronderzoek. Aan het eind van de 6de periode zul je het werken aan de scriptie afronden. Heb je gekozen voor de maatschappelijke variant dan zul je in het tweede semester van je masterjaar je stage lopen, om in periode 6 het verslag daarvan te schrijven.

Profielen van de masteropleiding

3.6.1

Kennen, waarheid en zijn in analytisch perspectief In dit profiel komen kernvragen uit de theoretische filosofie aan de orde, zoals: Wat is kennis? Wat kennen wij eigenlijk? Wat is waarheid? Wat is ‘bestaan’? (Wat ‘doet’ iets als het bestaat?) Hoe komt men tot een rationeel antwoord op deze vragen? Deze vragen worden besproken enerzijds tegen de achtergrond van enkele hoofdfiguren uit de moderne filosofie: Descartes, Berkeley, Locke, Hume en Reid; Bolzano, Tarski en Frege. Anderzijds worden ze besproken vanuit het perspectief (of met behulp) van de analytische wijsbegeerte zoals dat (die) tot expressie komt in het werk van Wittgenstein, Chisholm, Quine, David Lewis, Alston, Plantinga en Dretske; Putnam, Searle en Van Inwagen. Studenten die kiezen voor dit profiel dienen voorafgaand aan het mastertraject contact op te nemen met dr. R. van Woudenberg.

3.6.2

De wetenschappen: kennis, normativiteit en praktijk De vraagstelling van het profiel wetenschapsfilosofie wordt gekenmerkt door: 4. Historische en empirische vragen: Hoe hebben de wetenschappen zich ontwikkeld? Hoe verhield en verhoudt wetenschap zich tot technologie? 5. Methodologische vragen: Wat is de experimentele methode? Hoe is de relatie tussen verklaren en interpreteren? 6. Epistemologische en ontologische vragen: Hoe is de verhouding tussen know-how en know-that? Is ‘geest’ wetenschappelijk reduceerbaar tot ‘materie’? Is er een wetenschappelijk mensen wereldbeeld? 7. Normatieve vragen: Wat is ‘goede’ wetenschap? Is politieke sturing van wetenschap mogelijk en wenselijk? Welke morele dilemma's roept wetenschap op? Bij het zoeken naar antwoorden op deze vragen wordt ingegaan op het werk van vooraanstaande filosofen, onder wie Nancy Cartwright, Paul Churchland, Andrew Feenberg, Michel Foucault, Bas van Fraassen, Steve Fuller, Jűrgen Habermas, Ian

Master Wijsbegeerte

55

Hacking, Peter Janich, Thomas Kuhn, Bruno Latour, Helen Longino en Langdon Winner. Studenten die kiezen voor dit profiel dienen voorafgaand aan het mastertraject contact op te nemen met prof. dr. H. Radder. 3.6.3

De morele persoon, zijn oordelen en zijn handelen De rijke traditie van de ethiek wordt binnen dit profiel bestudeerd vanuit een drietal hoofdthema’s: • Meta-ethische vragen rond de fundering van moraal en de rechtvaardiging van morele kennis (bij voorbeeld: over de verhouding van moraal, levensbeschouwing en traditie). • Vragen over de aard en de ontwikkeling van morele identiteit (bij voorbeeld: over morele vermogens, geweten of integriteit). • Praktisch-ethische vragen (bij voorbeeld: over leven en dood, de omgang met de natuur of de verdeling van rijkdom en welvaart). Studenten die kiezen voor dit profiel dienen voorafgaand aan het mastertraject contact op te nemen met prof. dr. A. W. Musschenga. Nadere specialisatie is mogelijk via de keuze van onderwerpen voor literatuurstudie en scriptie. De docenten zijn lid van de Onderzoekschool Ethiek waarbinnen een vloeiende overgang bestaat tussen masteronderwijs en onderwijs aan promovendi.

56

3.6.4

Cultuur en politiek in continentaal perspectief Dit onderwijsprofiel betreft de plaats van de mens in zijn culturele en politieke werkelijkheid. Hoewel daarbinnen ook Angelsaksische auteurs aan bod kunnen komen, ligt het accent van het onderwijs op de continentale en hermeneutische invalshoek van waaruit deze thematiek wordt aangesneden. Daarbij kunnen o.a. de volgende thema's aan de orde komen: vrijheid, deugd, mensenrechten, politieke systemen, Verlichting, religie, pluraliteit en cohesie, nihilisme, geweld, techniek en de eigen aard van de westerse cultuur. Naast de behandeling van meer hedendaagse filosofen en actuele maatschappelijke thema’s, wordt binnen het onderwijs ruimschoots aandacht besteed aan de traditie van de continentale wijsbegeerte. De systematische wijsgerige vragen worden dan ook mede in discussie met de traditie uitgewerkt. Filosofen die daarbij aan de orde komen zijn o.a.: Aristoteles, Hobbes, Rousseau, Kant, Hegel, Marx, Kierkegaard, Durkheim, Heidegger, Spengler, Arendt, MacIntyre, Taylor, Dooyeweerd en Fukuyama. Studenten die kiezen voor dit profiel dienen voorafgaand aan het mastertraject contact op te nemen met dr. A.M. Verbrugge.

3.6.5

Geschiedenis van de wijsbegeerte Binnen dit profiel ligt voor de antieke wijsbegeerte het accent op Plato, Aristoteles en het Neo-Platonisme. Centrale thema’s zijn onder andere de verhouding tussen mythe en filosofie, de relatie tussen wetenschap en filosofie, en de fundering van kennis. Behalve Plato en Aristoteles denke men aan laat-antieke wijsgeren als Plotinus en Proclus. Binnen de middeleeuwse wijsbegeerte staat de natuur van het weten centraal. Het gaat dan om zaken als de autonomie van de rede, de verwetenschappelijking van het weten en de discussie met geloofs- en openbaringskennis, maar ook met de mystiek; bijvoorbeeld bij Eckhart, Bonaventura en Thomas van Aquino. Voor de moderne wijsbegeerte is er ten eerste speciale aandacht voor de geschiedenis van epistemologie, logica en taalfilosofie in samenhang met de opkomst van de moderne wetenschappen en de wending naar het subject. Denkers die daarbij aan de Wijsbegeerte

orde kunnen komen zijn bijvoorbeeld: Descartes en de aanhangers van Port-Royal, Hobbes, Locke, Hume, Newton, Kant, Mill, Bolzano, Frege, Russell, de logischpositivisten, Popper en Wittgenstein. Daarnaast gaat de aandacht uit naar de geschiedenis van de esthetica: de relatie tussen filosofie en kunst (van Plato tot Nussbaum), het sublieme (Longinus, Burke, Kant, Nietzsche, Lyotard), de verbeelding (Hume, Kant, Sartre, Murdoch) . En ten slotte is er een specialisatie in de moderne joodse filosofie (vanaf Maimon en Mendelssohn, tot aan Rosenzweig en Levinas) en verder het neo-kantianisme (o.a. Cohen) en idealisme. Studenten die kiezen voor dit profiel dienen voorafgaand aan het mastertraject contact op te nemen met prof. dr. W.R. de Jong.

3.7

De opleiding in deeltijd Het is mogelijk de opleiding in deeltijd te volgen. De duur van de opleiding is dan twee jaar.

3.8

Het extra researchjaar

3.8.1

Doel Voor zeer goede studenten is er de mogelijkheid de master Wijsbegeerte te vervolgen met een extra researchjaar. Het doel van dit extra jaar is de student voor te bereiden op een promotiestudie in de filosofie. Concreet betekent dit met name het schrijven van een publiceerbaar artikel (en eventueel een presentatie daarover op een (inter)nationale conferentie) en het opstellen van een plan voor een vierjarig promotie-onderzoek. Daarnaast is er verdere specialisatie via seminars en neemt de student deel aan een aantal verschillende onderzoeksactiviteiten, zowel in de eigen faculteit als elders in Nederland en Vlaanderen.

3.8.2

Programma Het programma van het extra researchjaar wordt alleen aangeboden op die onderzoeksterreinen X waarop (1) hoogwaardig internationaal onderzoek gedaan wordt en (2) geïnstitutionaliseerde samenwerking met andere Nederlandstalige universiteiten bestaat. De minimale ingangseis is een afgeronde master Wijsbegeerte (60 ECTS) met een specialisatie op terrein X. Het extra researchjaar (60 stp) bestaat uit de volgende onderdelen: • deelname aan een facultair masterseminar op terrein X (6 stp.); • deelname aan een masterseminar aan een andere universiteit op terrein X (6 stp); • deelname aan landelijke onderzoeksbijeenkomsten op terrein X (6 stp); • deelname aan de bijeenkomsten van de facultaire onderzoeksgroep op terrein X (3 stp); • het schrijven van een publiceerbaar artikel op basis van de eindscriptie van de master Wijsbegeerte (24 stp); • het schrijven van een concept voor een 4-jarig promotie-onderzoek (15 stp). Voorbeeld 1: X=filosofie van wetenschap en technologie • seminar domein I; • masterseminar verzorgd door de opleiding tot researchmaster aan de Universiteit Leiden;

Master Wijsbegeerte

57

•

•

twee meerdaagse internationale workshops van het Vlaams-Nederlands ‘Netwerk voor de Filosofie van Wetenschap en Technologie’ (literatuurstudie, deelname workshop en schrijven van paper); bijeenkomsten van de facultaire onderzoeksgroep ‘Filosofie van Wetenschap en Technologie’.

Voorbeeld 2: X=ontologie en epistemologie • seminar domein I; • masterseminar aan de Universiteit Utrecht of aan de Rijksuniversiteit Groningen; • landelijke bijeenkomsten van de ‘Vereniging voor Analytische Filosofie’; • bijeenkomsten van de facultaire onderzoeksgroep ‘Ontologie en Epistemologie’. Voorbeeld 3: X=ethiek • seminar domein II; • masterseminar aan de Universiteit van Amsterdam of de Universiteit Utrecht; • bijeenkomsten van de onderzoeksgroep ‘Ethiek en Morele Psychologie’ of van een andere onderzoeksgroep van de Onderzoeksschool Ethiek; • de Summer School van de Onderzoeksschool Ethiek. Voorbeeld 4: X= Antieke en middeleeuwse wijsbegeerte • seminar domein III; • deelname aan onderzoeksbijeenkomsten domein wijsbegeerte in historische context • participatie in de landelijke bijeenkomsten van de European Graduate School for Ancient and Mediaeval Philosophy 3.8.3

Toelatingsprocedure De toelating tot het extra researchjaar is beperkt en vereist een sollicitatie via de examencommissie. Deze sollicitatie kan op ieder moment van het cursusjaar plaatsvinden. Toelatingseisen: ten minste een acht voor de eindscriptie van de master Wijsbegeerte, goede tot zeer goede resultaten voor de overige onderdelen, en een specialisatie in een onderzoeksgroep waarin hoogwaardig internationaal onderzoek gedaan wordt en geïnstitutionaliseerde samenwerking met andere Nederlandstalige universiteiten bestaat. De examencommissie toetst of aan de toelatingscriteria voldaan is, specificeert de onderdelen van het curriculum, zoekt een begeleider en doet vervolgens een voordracht bij het faculteitsbestuur. Dit beslist over de uiteindelijke toelating van de voorgedragen studenten. Na afronding van het extra researchjaar ontvangen de studenten een certificaat van de Faculteit der Wijsbegeerte. De studenten zijn in het extra researchjaar niet ingeschreven aan de universiteit, maar krijgen een eenjarige aanstelling voor 0,4 fte (14 uur per week) als student-assistent met een bijbehorend salaris. Hun taak bestaat, onder andere, uit het verlenen van assistentie bij bovengenoemde onderzoeksactiviteiten. Daarnaast eventueel een beperkte onderwijstaak bij de Wijsgerige Vorming. Succesvolle afronding, met een publiceerbaar artikel plus een uitgewerkt promotievoorstel, geeft de student een voortreffelijke uitgangspositie om, aan de VU of elders, te solliciteren naar een promotieplaats of om mee te doen met NWO- of andere aanvragen uit de tweede of derde geldstroom.

58

Wijsbegeerte

4

4.1

Master Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied

Inleiding Wetenschap is één van de drijvende krachten in onze maatschappij en cultuur. Zowel de natuur- als de maatschappij- en de geesteswetenschappen oefenen grote invloed uit op ons mensen wereldbeeld. Zo hebben natuurkunde en biologie radicaal nieuwe visies ontwikkeld op de aard en evolutie van de kosmos en het leven, terwijl de inzichten van de psychologie bijgedragen hebben aan (soms drastische) veranderingen in ons zelfbeeld. Tegelijk dragen de wetenschappen bij aan de transformatie van onze wereld, via verwetenschappelijkte, materiële en sociale technologieën. De computer en de biotechnologie hebben onze dagelijkse werkelijkheid in allerlei opzichten veranderd. Maar ook de inrichting van organisaties en het onderwijsbeleid worden wetenschappelijk aangepakt en verantwoord. De wijsbegeerte van de wetenschappen stelt zich ten doel de structuur en ontwikkeling van de wetenschappen te beschrijven en te verklaren, de normatieve relevantie van wetenschap en technologie te analyseren en te beoordelen, de relaties tussen wetenschap, technologie en samenleving in kaart te brengen en te reflecteren op de morele en juridische dimensies van die relaties. Van oudsher wordt aan het systematisch denken over de filosofische, sociaal-culturele en ethische betekenis van de wetenschappen in onze faculteit een belangrijke plaats toegekend. In de masteropleiding Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied wordt daarom, naast grondige kennis van speciale wetenschapsfilosofische onderwerpen, ook gestreefd naar inzicht in de bredere samenhangen tussen wetenschap, maatschappij en cultuur. Coördinator: dr. E. Koster

4.2

Doelstelling De tweejarige masteropleiding Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied wil afgestudeerden in staat stellen tot de zelfstandige beoefening van de wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied. Daartoe wordt beoogd om studenten die vanwege hun vooropleiding al een brede basiskennis van en inzicht in een bepaald (nietwijsgerig) wetenschapsgebied hebben, te laten beschikken over, 1) een relevante vertrouwdheid met de geschiedenis van de wijsbegeerte en 2) inzicht in aspecten van de systematische wijsbegeerte, die van betekenis zijn voor wijsbegeerte van een wetenschapsgebied. Studenten die reeds beschikken over een bachelordiploma Wijsbegeerte dienen toereikende kennis van en inzicht in een (niet-wijsgerig) wetenschapsgebied te verwerven. De verworven basiskennis van een vakwetenschap in combinatie met algemeen filosofische inzichten dient vervolgens te worden aangewend om een verdiepte en gespecialiseerde kennis van en inzicht in de wetenschapsfilosofie en de wijsbegeerte van bepaald wetenschapsgebied te verwerven. In samenhang met dit alles is de afgestudeerde master in staat tot het Master Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied

59

kritisch lezen en analyseren van vakwetenschappelijke en wijsgerige teksten. Voorts beschikt deze over argumentatieve vaardigheden, zowel mondeling als schriftelijk, nodig voor zelfstandige beoefening van de wijsbegeerte van een wetenschapsgebied. Studenten zijn daarom na de voltooiing van hun opleiding in staat om in filosofische debatten betreffende het relevante wetenschapsgebied een eigen standpunt in te nemen dat zij overtuigend kunnen onderbouwen en helder kunnen verwoorden. Eindkwalificaties (1) Kennis en inzicht: • basale kennis van de geschiedenis van de wijsbegeerte en verdiept inzicht in aspecten van de systematische filosofie – voorzover relevant voor de beoefening van de wijsbegeerte van een wetenschapsgebied; • brede basiskennis van en inzicht in een bepaald wetenschapsgebied; • grondige kennis en inzicht in de voornaamste onderdelen van de wijsbegeerte van een wetenschapsgebied, hun grondslagen, methoden, sociaal-culturele betekenis en ethische implicaties; • verdiepte en gespecialiseerde kennis van en inzicht in een aantal actuele problematieken of visies in de wetenschapsfilosofie en de wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied, gericht op het kunnen leveren van een eigen bijdrage aan discussies die nationaal en internationaal gevoerd worden. (2) Wetenschappelijke vaardigheden: • het kunnen verzorgen van schriftelijke en mondelinge presentaties van wijsgerige aard; • vermogen om zelfstandig onderzoek te verrichten, een probleemstelling te formuleren, te participeren in een (wetenschaps)filosofisch debat en daar een eigen bijdrage aan te leveren in de vorm van een gedegen wijsgerige verhandeling over centrale thema’s van een wetenschapsgebied, mede in relatie tot bredere filosofische vraagstukken en visies. (3) Filosofische en communicatieve vaardigheden gericht op een niet-filosofische context: • het zowel mondeling als schriftelijk kunnen verhelderen van de (impliciete) wijsgerige aspecten van discussies binnen en over de wetenschappen in relatie tot sleutelbegrippen, cruciale argumenten en vooronderstellingen; • het vruchtbaar kunnen toepassen van wijsgerige vaardigheden, kennis en inzicht in de context van een praktijk of beroep, waarin de aard van de wetenschappen en hun sociaal-culturele en normatieve betekenis aan de orde zijn, om zo bij te kunnen dragen aan de oordeelsvorming ter zake. (4) Beroepsuitoefening: • voorbereiding op promotietraject in de wijsbegeerte; • voorbereiding op een vervolgtraject tot docent filosofie in het middelbaar onderwijs en in het hoger beroepsonderwijs; • voorbereiding op een beroepspraktijk waarin kennis, inzicht en vaardigheden met betrekking tot de wijsbegeerte van een wetenschapsgebied een toegevoegde waarde hebben; • voorbereiding op elke beroepspraktijk waarin algemene academische vaardigheden vereist zijn, met bijzondere aandacht voor abstractievermogen,

60

Wijsbegeerte

creativiteit, heuristische vaardigheden, analytisch vermogen en uitdrukkingsvaardigheid.

4.3

Toelatingsvoorwaarden De student wordt toegelaten tot het masterprogramma afhankelijk van aard en inhoud van de gevolgde vooropleiding. Enerzijds biedt het masterprogramma in aansluiting bij een beperkt aantal bacheloropleidingen een passende specialisatie aan, anderzijds worden er aanvullende instroomeisen gesteld. Deze aanvullende eisen luiden als volgt: • In geval je beschikt over een BA-wijsbegeerte dien je de vakwetenschappelijke studie in het eerste jaar van de masteropleiding in te vullen in aansluiting op een binnen de BA Wijsbegeerte afgelegde “vakwetenschappelijke” minor die past bij één van de aangeboden specialisaties en een omvang van ten minste 30 studiepunten heeft. • In geval je beschikt over een andere (d.w.z. “vakwetenschappelijke”) universitaire bachelor in aansluiting waarop de master een specialisatie aanbiedt, dient deze een minor wijsbegeerte van ten minste 18 studiepunten te hebben omvat. • In geval je beschikt over een HBO-bachelor op een wetenschapsgebied waarvoor de master een specialisatie aanbiedt, geldt als ingangseis een premaster van 60 studiepunten. Deze premaster omvat een minor wijsbegeerte van tenminste 18 studiepunten en een pakket vakwetenschap van tenminste 30 studiepunten. Zonodig kan een deel van de premaster bestaan uit modulen academische vorming (schakelprogramma, doorstroomminor) en/of additionele universitaire vorming op het desbetreffende wetenschapsgebied. De opleiding Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied biedt op dit moment een royaal aanbod van acht specialisaties. Dit brede spectrum is mede mogelijk door het gegeven dat de VU docenten van de Faculteit der Wijsbegeerte cursussen wijsgerige vorming verzorgen binnen de meeste faculteiten van de universiteit, alsook omdat er binnen een aantal faculteiten docenten zijn belast met onderwijs in wat kan worden aangeduid als ‘vakfilosofie’, respectievelijk ‘wijsbegeerte van een wetenschapsgebied’ (binnen de faculteit der medische wetenschappen, die der rechtswetenschap, die der godgeleerdheid, die der letteren en die van de psychologie en pedagogiek). Met inachtneming van voornoemde nadere instroomeisen is de master Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied in elk geval toegankelijk op basis van een BAwijsbegeerte, dan wel één van de hieronder genoemde andere universitaire bachelors (zoals die thans aan de VU worden aangeboden), met dien verstande dat je afhankelijk van je vooropleiding een aangeboden specialisatierichting binnen de opleiding volgt: Variant I: Wijsbegeerte van de natuurwetenschappen Wijsbegeerte van de natuurwetenschappen • Natuur- en sterrenkunde (BA) • Scheikunde (BA) • Farmaceutische wetenschappen (BA) • Medische natuurwetenschappen (BA)


61

Variant II: Wijsbegeerte van de sociaal-culturele wetenschappen en menswetenschappen Sociale en culturele wijsbegeerte • Antropologie (in meerdere varianten) (BA) • Sociaal-culturele wetenschappen (BA) • Politicologie (BA) • Beleid, communicatie en organisatie (BA) • Bestuur en organisatie (BA) • Communicatiewetenschap (BA) Rechtsfilosofie • Rechtsgeleerdheid (BA) • Criminologie (BA) • Notarieel recht (BA) Wijsbegeerte van de pedagogische wetenschappen • Pedagogische wetenschappen (BA) Variant III: Wijsbegeerte van de geesteswetenschappen Esthetica • Duitse taal en cultuur (BA) • Engelse taal en cultuur (BA) • Franse taal en cultuur (BA) • Griekse en Latijnse taal en cultuur (BA) • Nederlandse taal en cultuur (BA) • Literatuurwetenschap (BA) • Algemene cultuurwetenschappen (BA) • Kunstgeschiedenis (BA) • of een gelijkwaardige opleiding Godsdienstfilosofie • Theologie (BA) • Religie en levensbeschouwing (BA) Geschiedfilosofie en theorie van de geschiedenis • Geschiedenis (BA) Variant IV: Wijsbegeerte van de medische wetenschappen Medische filosofie en ethiek • Geneeskunde (BA) Uit deze lijst van bachelors op basis waarvan in elk geval toelating kan worden verkregen tot de master Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied blijkt dat een groot aantal van de aan de Vrije Universiteit aangeboden bachelors toegang tot deze master bieden. Instroom op basis van een andere bachelor zal slechts mogelijk zijn voorzover deze opleiding vakinhoudelijk voldoende verwant is met één van de opgesomde bachelors. De examencommissie van de Faculteit der Wijsbegeerte beslist in overleg met de coördinator van de masteropleiding over

62

Wijsbegeerte

•

•

•

4.4 4.4.1

De toelating van studenten die beschikken over een universitaire bachelor (al dan niet elders behaald) van een studierichting die voldoende verwant is met één van de bovengenoemde bachelors die toegang geven tot de masteropleiding. De toelating van studenten die beschikken over een HBO-bachelor in zoverre die qua vakgebied voldoende verwant is met die van één een van de bovengenoemde universitaire bachelors. De commissie stelt ook de omvang en inhoud van de vereiste premaster vast. Het verlenen van vrijstellingen met betrekking tot (onderdelen van) de in het voorgaande vermelde vereisten.

Opbouw van het programma Algemeen De volledige opleiding vergt twee jaar studie, maar kan ook in deeltijd doorlopen worden (vier jaar studie). Afhankelijk van de gevolgde vooropleiding doorloop je eerst een basisprogramma vakwetenschap dan wel een pakket algemene filosofische vakken. Daarna specialiseer je je in de wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied. Er kan gekozen worden uit de volgende varianten respectievelijk specialisatierichtingen: Variant I: Wijsbegeerte van de natuurwetenschappen Specialisatierichting: • Wijsbegeerte van de natuurwetenschappen. Variant II: Wijsbegeerte van de sociaal-culturele wetenschappen en menswetenschappen Specialisatierichtingen: • Sociale en culturele wijsbegeerte; • Rechtsfilosofie; • Wijsbegeerte van de pedagogiek. Variant III. Wijsbegeerte van de geesteswetenschappen Specialisatierichtingen: • Esthetica; • Godsdienstfilosofie; • Filosofie en theorie van de geschiedenis. Variant IV. Wijsbegeerte van de medische wetenschappen Specialisatierichting: • Medische filosofie en ethiek.

4.4.2

Onderdelen van het programa De tweejarige masteropleiding Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied kan gevolgd worden door studenten met een bachelordiploma wijsbegeerte enerzijds en door studenten met een bachelordiploma in een vakwetenschap of met een hbobachelor anderzijds. Afhankelijk van de vooropleiding staat hieronder een overzicht van de onderdelen van het programma (120 stp.).


63

Programma voor studenten met een bachelordiploma Wijsbegeerte • Vakwetenschappelijk basisprogramma (39 stp.); • Keuzecollege (6 stp.); • Wetenschapsfilosofie (toegespitst op een bepaald wetenschapsgebied) (15 stp): Wetenschapsfilosofie en methodologie (6 stp); Literatuurstudie wetenschapsfilosofie van een wetenschapsgebied (6 stp.); Werkstuk wetenschapsfilosofie van een wetenschapsgebied (3 stp.); • Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied (18 stp.): Wijsbegeerte van een wetenschapsgebied I (6 stp.); Wijsbegeerte van een wetenschapsgebied II (6stp.); Seminar wijsbegeerte van een wetenschapsgebied (6stp.); • Afstudeerfase (42 stp): Leeronderzoek (3 stp.); Literatuurstudie (15stp.); Scriptie (24 stp.) Programma voor studenten met een bachelordiploma in een vakwetenschap of met een hbo-bachelor: • Algemene filosofische vakken (39 stp.): Inleiding geschiedenis van de filosofie (6 stp.); Inleidende literatuurstudie hedendaagse stromingen (3stp.); Hedendaagse stromingen (6 stp.); Inleiding wetenschapsfilosofie (6); Keuze: een inleiding in één van de deelgebieden van de systematische wijsbegeerte (6); Vaardigheden A (3 stp.); Vakwetenschap en filosofie (3 stp.); Twee keuzecolleges (2 x 6 stp.); • Wetenschapsfilosofie (toegespitst op een bepaald wetenschapsgebied) (15 stp.): Wetenschapsfilosofie en methodologie (6 stp.); Literatuurstudie wetenschapsfilosofie van een wetenschapsgebied (6stp.); Werkstuk wetenschapsfilosofie van een wetenschapsgebied (3stp.); • Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied (18 stp.): Wijsbegeerte van een wetenschapsgebied I (6stp.); Wijsbegeerte van een wetenschapsgebied II (6 stp.); Seminar wijsbegeerte van een wetenschapsgebied (A- en B-gedeelte) (6stp.); • Afstudeerfase (42 stp.); Leeronderzoek (3 stp.); Literatuurstudie (15stp.); Scriptie (24 stp.). 4.4.3

Specialisering In een groot aantal onderdelen is de wijsgerige reflectie toegespitst op problemen binnen een specifiek wetenschapsgebied. Dit geldt met name voor de modulen binnen de blokken ‘Wetenschapsfilosofie (toegespitst op een bepaald wetenschapsgebied)’ en ‘Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied’. De precieze invulling van deze cursussen hangt af van het bestudeerde wetenschapsgebied. Afhankelijk hiervan studeert een student af in een bepaalde variant respectievelijk specialisatierichting. In het onderstaande schema staan de modulen die binnen het blok ‘Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied’ dit studiejaar (‘Jaar 1’) en komend studiejaar (‘Jaar 2’) worden aangeboden, voor iedere specialisatierichting opgesomd. Variant I. Wijsbegeerte van de natuurwetenschappen Wijsbegeerte van de natuurwetenschappen Jaar 1: WWG I: Morele argumentatie: bronnen en methoden Jaar 2: WWG II: Nog niet bekend Jaar 2: Seminar Wijsbegeerte van de natuurwetenschappen

64

Wijsbegeerte

Variant II. Wijsbegeerte van de sociaal-culturele wetenschappen en de menswetenschappen Wijsbegeerte van de sociaal-culturele wetenschappen Jaar 1: WWG I: Oswald Spengler Jaar 2: WWG II: Nog niet bekend Jaar 2: Seminar wijsbegeerte sociale en culturele wetenschappen en menswetenschappen Rechtsfilosofie Jaar 1: WWG I: Rechtsfilosofie I Jaar 2: WWG II: Rechtsfilosofie II Jaar 2: Seminar wijsbegeerte sociale en culturele wetenschappen en menswetenschappen Wijsbegeerte van de pedagogiek Jaar 1: WWGI: Morele en levensbeschouwelijke opvoeding (825011) Jaar 2: WWG II: Wijsgerig-pedagogisch onderzoek naar morele en levensbeschouwelijke opvoeding (825022) Jaar 2: Seminar wijsbegeerte sociale en culturele wetenschappen en menswetenschappen Variant III. Wijsbegeerte van de geesteswetenschappen Esthetica Jaar 1: WWG I: Esthetica: Graham/Kierkegaard (153608) Jaar 2: WWG II: Nog niet bekend Jaar 2: Seminar wijsbegeerte van de geesteswetenschappen Godsdienstfilosofie Jaar 1: WWG I: Godsdienstfilosofie Jaar 2: WWG IIa: Contextual and Cross-Cultural Theology I Jaar 2: WWG IIb: Contextual and Cross-Cultural Hermeneutics Jaar 2: Seminar wijsbegeerte van de geesteswetenschappen Wijsbegeerte van de geschiedwetenschap Jaar 1: WWG I: Theorie van de geschiedenis A Jaar 2: WWG II: Theorie van de geschiedenis B Jaar 2: Seminar wijsbegeerte van de geesteswetenschappen Variant IV. Wijsbegeerte van de medische wetenschappen Medische filosofie en ethiek Jaar 1: WWG I: Filosofie, geschiedenis en ethiek der geneeskunde Jaar 2: WWG II: Ethics, Health Care, Social Work I Jaar 2: Seminar wijsbegeerte van de medische wetenschappen De invulling van de afstudeerfase is sterk toegesneden op de interesses van de individuele student. Vanzelfsprekend geldt voor de hele afstudeerfase dat studenten systematisch reflecteren op filosofische aspecten van een bepaald wetenschapsgebied.


65

4.5

Eerste en tweede jaar in schema Rooster eerste jaar in vervolg op een bachelor Wijsbegeerte. Periode 1 8 weken Vakwetenschap

Periode 2 8 weken Vakwetenschap

Periode 3 4 weken Vakwetenschap

Periode 4 8 weken 165006 Wetensch.fil. en methodologie

Periode 5 8 weken 165000 Literatuurst. wetensch. filosofie

Periode 6 4 weken 165001 Werkstuk wetensch. filosofie

6 stp. Vakwetenschap



6 stp. WWGI *



6 stp.

6 stp.

3 stp.

6 stp.

6 stp.

3 stp.

Rooster eerste jaar in vervolg op een bachelor in een vakwetenschap of een hbobachelor: Periode 1 8 weken 150011 Inleiding geschiedenis van de filosofie

Periode 2 8 weken Domeincollege ***

Periode 3 4 weken 150704 Inleiding hedendaagse stromingen

Periode 4 8 weken 165006 Wetensch. filosofie en methodologie

Periode 5 8 weken 165000 Lit.studie wetensch. filosofie

Periode 6 4 weken 165001 Werkstuk wetensch. filosofie

6 stp. 150006 Inleiding wetenschapsf ilosofie

6 stp. Inleiding syst.wbg. **

3 stp. 150506 Vaardigh. A

6 stp. WWGI*

6 stp. 150703 Hedendaagse stromingen

3 stp. 150014 Vakwetenschap en wijsbegeerte

6 stp.

6 stp.

3 stp.

6 stp.

6 stp.

3 stp.

Rooster tweede jaar (voor alle studenten dezelfde structuur):

66

Periode 1 8 weken Domeincollege ***

Periode 2 8 weken 165002 Literatuurstudie

Periode 3 4 weken 165002 Literatuurstudie

Periode 4 8 weken 160001 Leeronderzoek

Periode 5 8 weken 160001 Leeronderzoek

Periode 6 4 weken 165003 Scriptie

6 stp. Seminar WWG *

6 stp. Seminar WWG *

6 stp.

1,5 stp. 165002 Literatuurstudie

1,5 stp. 165003 Scriptie

6 stp.

1,5 stp. WWG II *

1,5 stp. WWG II *

3 stp. Seminar

9 stp. Seminar

3 stp. Scriptie

3 stp. Scriptie

1,5 stp. 165003 Scriptie

1,5 stp.

1,5 stp.

1,5 stp.

6 stp.

Wijsbegeerte

* afhankelijk van de gekozen variant. ** afhankelijk van de gekozen inleiding. *** afhankelijk van de keuze binnen het domeinaanbod. Het aanbod binnen de domein voor het studiejaar 2008-2009 is als volgt: Domeincolleges Domein I 152600 Epistemologie: Religieus scepticisme, 6 stp. docent: dr. M.J. Blaauw 152602 Logica/taalfilosofie: Wittgenstein over taal en werkelijkheid, 6 stp.docent: prof. dr. W.R. de Jong Zie voor precieze gegevens over de roostering van deze modules (periode, dag, tijdstip): www.wijsbegeerte.vu.nl/onderwijs

Domeincolleges Domein II 154601 Wijsgerige antropologie: Jean Paul Sartre, 6 stp.docent: dr. L.D. Derksen 154604 Politieke filosofie: Charles Taylor A Secular Age, 6 stp.docent: dr. G.J. Buijs 154600 Gender Studies: De Beauvoir over ouderdom en ouder worden, 6 stp.docent: dr. J.M. Halsema Zie voor precieze gegevens over de roostering van deze modules (periode, dag, tijdstip): www.wijsbegeerte.vu.nl/onderwijs

Domeincolleges Domein III 152602 Logica/taalfilosofie: Wittgenstein over taal en werkelijkheid, 6 stp.docent: prof. dr. W.R. de Jong 156602 Kant's eerste kritik, 6 stp.docent: prof. dr. W.R. de Jong 156604, Mendelssohn's Morgenstunden, 6 stp.docent: prof.dr. R.W. Munk Zie voor precieze gegevens over de roostering van deze modules (periode, dag, tijdstip): www.wijsbegeerte.vu.nl/onderwijs

4.6

Beroepsuitgangen Het masterdiploma Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied biedt toegang tot de promotiestudie in de filosofie en kan zo het begin zijn van een academische carrière. Aansluitend kan ook de opleiding tot leraar filosofie gevolgd worden. Het hoger en middelbaar beroepsonderwijs biedt mogelijkheden om docent filosofie te worden. Daarnaast komen afgestudeerden terecht in verschillende soorten beroepen die kennis en inzicht in de moderne wetenschappen en hun relaties met technologie, maatschappij en cultuur vereisen. Bijvoorbeeld op een ministerie dat zich bezighoudt met natuur en milieu, in een beleidsorgaan ten aanzien van ethische kwesties of als journalist voor een krant of opinieblad.


67

4.7

De opleiding in deeltijd Het is mogelijk de opleiding in deeltijd te volgen. De duur van de opleiding is dan vier jaar. Het onderstaande overzicht laat zien in welke volgorde studenten met een bachelordiploma in een vakwetenschap of met een hbo-bachelor de onderdelen van het programma doorlopen (studenten met een bachelordiploma wijsbegeerte volgen in jaar 1 en 2 in plaats van de algemene filosofische vakken een vakwetenschap). Jaar 1 Inleiding geschiedenis van de filosofie (periode 1, 6 stp); Inleiding systematische wijsbegeerte (6 stp); Inleiding Hedendaagse Stromingen (periode 3, 3 stp); WWG I (6 stp); Hedendaagse Stromingen (periode 5, 6 stp); Vakwetenschap en filosofie (periode 6, 3 stp). Jaar 2 Inleiding wetenschapsfilosofie (periode 1, 6 stp); Domeincollege (periode 2, 6 stp); Vaardigheden (periode 3, 3 stp); Wetenschapsfilosofie A (periode 4, 6 stp); Literatuurstudie wetenschapsfilosofie (periode 5, 6 stp), Werkstuk wetenschapsfilosofie (periode 6, 3 stp). Jaar 3 WWG II (periode 1 en 2, 6 stp); Seminar WWG (periode 1, 2, 4 en 5; 6 stp); Literatuurstudie (periode 3 t/m 6, 15 stp.) en Leeronderzoek (periode 4 t/m 6, 3 stp.). Jaar 4 Domeincollege (periode 1, 6 stp); Scriptie (periode 2 t/m 6, 24 stp).

68

Wijsbegeerte

5

5.1

Master Filosofie in Bedrijf

Inleiding Er is in het bedrijfsleven en bij de overheid een toenemende behoefte aan mensen die oog hebben voor het geheel, die geleerd hebben over grenzen heen te kijken en in staat zijn tot kritisch denken. Om studenten in de gelegenheid te stellen zich daarop voor te bereiden, is de master 'Filosofie in Bedrijf' opgericht. Centraal in de opleiding staat de oefening in reflectie, zowel op theoretisch niveau als in relatie tot de praktijk van organisatie en management. De master biedt de student een unieke mogelijkheid om het denkvermogen te scherpen en de gevoeligheid voor fundamentele kwesties in de praktijk van organisatie en management te vergroten. Vakfilosofie De opleiding stoelt op de opvatting dat Filosofie in bedrijf, opgevat als ‘filosofie van management en organisatie’, binnen de context van de verschillende weten¬schappelijke disciplines als een vakfilosofie kan worden beschouwd. Een vakfilosofie is enerzijds een toespitsing van de algemeen wijsgerige vragen op een specifiek levensdomein of kengebied. Het raamwerk daarvan wordt gevormd door drie hoofdthema’s, die samenhangen met de volgende vragen: • • •

wat zijn de onderscheidende kenmerken van het desbetreffende domein? wat kan gelden als kennis omtrent en in dat domein en wat zijn de criteria voor de geldigheid ervan? wat houdt verantwoord handelen in dat domein in en wat is daarvoor nodig?

Anderzijds is een vakfilosofie niet een toepassing van algemene filosofie op een bijzonder geval. Binnen het aangeduide raamwerk komen meer specifieke vragen aan de orde die samenhangen met grenservaringen van betrokkenen in relatie tot het onderhavige domein. Deze grenservaringen kunnen zowel verbonden zijn met de praktijk, als met de begrips- en theorievorming. Een grenservaring duidt daarbij op een kwestie waar de gangbare benaderingen geen goed zicht op blijken te kunnen bieden. Ten aanzien van het domein van management en organisatie zijn twee belangrijke invalshoeken te onderscheiden: • •

de besturing en inrichting van organisaties; het leven in organisaties.

De eerste invalshoek heeft verreweg de meeste aandacht, ook vakdisciplinair. De grenservaringen die hiermee verbonden zijn betreffen de beperkingen in bestuurbaarheid, teleurstellingen in het volgen van instrumentele rationaliteit, etc.. Vragen inzake het waarom en het hoe hier¬van worden filosofisch wanneer (h)erkend wordt dat antwoorden niet alleen kunnen komen van een aangepaste theorie of van nieuw empirisch onderzoek. De tweede invalshoek is minder uitgesproken. Het blijkt niet mee te vallen om over mensen in organisaties na te denken zonder die mensen in functioneel perspectief te

Master Christian Studies of Science and Society

69

zien. Toch ontstaat er steeds spanning in organisaties doordat mensen de ervaringen hebben ‘gebruikt te worden’, hetgeen ervaringen van vervreemding zijn. Gegeven deze twee invalshoeken is ook de vraag naar hun verhouding van belang. In deze studiegids vind je achtereenvolgens een omschrijving van de opleiding (2), de ingangseisen (3), het programma (4), het docententeam (5), het rooster (6) en een omschrijving van de cursussen (7). Meer informatie is ook te vinden op de website van de opleiding: www.ma-filosofie-in-bedrijf.nl De masteropleiding Filosofie in Bedrijf wordt verzorgd door de samenwerkende faculteiten van de Vrije Universiteit te Amsterdam (VUA) en de Universiteit van Utrecht (UU). Het onderwijs wordt verzorgd door docenten van de twee samenwerkende universiteiten. Waar het mogelijk en zinnig is zullen de verschillende onderdelen d.m.v. 'team teaching' worden gegeven. De volgende docenten zijn bij de opleiding betrokken: • dr. J. Anderson, faculteit der Wijsbegeerte, Universiteit van Utrecht • drs. E. Boers, Het Nieuwe Trivium • dr. B. van den Brink, Universiteit van Utrecht • dr. H. van Diest, faculteit der Wijsbegeerte, Vrije Universiteit • dr. B. Kee, faculteit der Wijsbegeerte, Vrije Universiteit • prof . dr. P. Koslowski, faculteit der Wijsbegeerte, Vrije Universiteit • dr. Chr.Krijnen, faculteit der Wijsbegeerte, Vrije Universiteit • dr. J. Philips, faculteit der Wijsbegeerte, Universiteit van Utrecht • dr. F. Schipper, faculteit der Wijsbegeerte, Vrije Universiteit • dr. M.H. Werner, Universiteit van Utrecht. • Contactpersoon Vrije Universiteit, tevens coördinator van de opleiding: dr. F. Schipper, tel 020-5986689; e-mail, [email protected] Contactpersoon Universiteit van Utrecht: dr. J. Philips, tel 030- 2533258 ; e-mail, [email protected].

5.2

Doelstelling Het doel van het onderwijs is om studenten zo toe te rusten dat zij in staat zijn tot een zelfstandige filosofische reflectie, waar deze ook binnen de praktijk nodig is. Daarbij is het echter zo dat deze reflectie niet als alternatief kan gelden voor vakdisciplinaire oplossingen. Er wordt een tweede niveau van denken ontsloten, waarop ervaringen, verwachtingen en oplossingen in perspectief geplaatst kunnen worden, met de uiteindelijke bedoeling dat hierdoor verantwoord denken en handelen wordt bevorderd. Competenties De competenties van studenten na afronding van de mastersopleiding Filosofie in Bedrijf zijn: De zelfstandige beoefening van de wijsbegeerte in relatie tot het veld van management en organisatie.

70

Wijsbegeerte

Het kunnen entameren van een filosofische reflectie ten behoeve van de praktijk van management en organisatie naar aanleiding van grenservaringen die zich in deze praktijk voordoen.

5.3

Eindtermen De boven genoemde competenties worden nader gespecificeerd in een aantal leerdoelen. Daarbij moet worden aangetekend dat de opleiding een theoretische en een praktische variant kent, afhankelijk van de omvang van de tijd besteed aan onderzoek dan wel stage. De volgende leerdoelen kunnen worden onderscheiden: • grondige kennis van de wijsgerige theorieën en methoden op het gebied van Filosofie in Bedrijf; • goede kennis van de algemeen wijsgerige theorieën die relevant zijn voor het bovengenoemd vakgebied; • kennis van klassieken op het gebied van ‘Organisatie en Management’; • zelfstandig uitvoeren van wijsgerige reflectie op en verdieping van wijsgerige thema's, vragen en problemen binnen het genoemde vakgebied, speciaal blijkend uit: een zelfstandig geschreven wijsgerige verhandeling (scriptie) gebaseerd op eigen onderzoek binnen het genoemde deelgebied, waarin blijkt dat de student(e) tenminste: praktische werkervaring heeft opgedaan, verantwoord in een stageverslag van wijsgerige werkzaamheden binnen een arbeidsorganisatie; getraind is in praktische vaardigheden in verband met filosoferen in bedrijfsmatige arbeidsorganisaties.

5.4

Toelatingsvoorwaarden Er zijn drie groepen studenten die aan de opleiding kunnen deelnemen, voor wie verschillende ingangseisen gelden. Voor een nadere toelichting verdient het aanbeveling contact op te nemen met de opleidingscoördinator van de faculteit waaraan je je voor Filosofie in Bedrijf wilt inschrijven. In alle gevallen dien je een verzoek tot toelating tot de master voor te leggen aan de examencommissie Wijsbegeerte. (zie voor meer informatie www.wijsbegeerte.vu.nl) Toegelaten worden: 1) Studenten met een universitaire bachelor Wijsbegeerte, met minor op het gebied van 'Organisatie en Management' (of een verwante studierichting bijvoorbeeld economie, bestuurskunde, arbeids- en organisatiepsychologie, arbeids- en bestuursrecht, bedrijfscommunicatie etc.) Ingangseis: minor op het gebied van 'Organisatie en Management' van tenminste 15 ects en/of relevante werkervaring. Het kan ook gaan om verwante studierichtingen. 2) Studenten met een universitaire bachelor op het gebied van 'Organisatie en Management' (of een verwante studierichting, bijvoorbeeld economie, bestuurskunde, arbeids- en organisatiepsychologie, arbeids- en bestuursrecht, bedrijfscommunicatie etc.) Ingangseis: premaster wijsbegeerte van 60 ects. Studenten met een andere universitair diploma kunnen zich melden bij de examencommissie.


71

3) Studenten met een hbo-bachelor op het gebied van 'Organisatie en Management' (of een verwante studierichting), bijvoorbeeld economie, bestuurskunde, arbeids- en organisatiepsychologie, arbeids- en bestuursrecht, bedrijfscommunicatie etc.) Ingangseis: premaster wijsbegeerte van 60 ects. De premaster ter voorbereiding op de master Filosofie in Bedrijf omvat in totaal 60 ects die zijn verdeeld over de volgende modulen: Periode 1 150004 Inleiding Sociale en culturele wijsbegeerte (6 ects) 150008 Inleiding Antieke en patristische filosofie (6 ects) Periode 2 150007 Inleiding wijsgerige ethiek (6 ects) 151408 Wetenschapsfilosofie A: De wetenschappen: ontwikkeling, praktijk en kennis (6 ects) Periode 3 150501 Vaardigheden: argumentatie (3ects) 150503 Vaardigheden: analyse, evaluatie, recensie (3 ects) Periode 4 151108/153308/153508/155208 Domeincollege** (6 ects) 151108/153308/153508/155208 Domeincollege** (6 ects) Periode 5 150005 Inleiding wijsgerige antropologie (6 ects) 150703 Hedendaagse stromingen (6 ects) Periode 6 Werkstuk bij domein naar keuze (6 ects) ** Keuze uit: Domein I 151108 Epistemologie: religieus scepticisme (6 ects) Domein II 153308 ects) 153508

Wijsgerige ethiek B: Morele argumentatie: bronnen en methoden (6 Politieke filosofie: Charles Taylors A seular age (6 ects)

Domein III 155208 BA DC: Eenheid-Waarheid-Goedheid: De vraag naar het transcendentale in de middeleeuwse filosofie (6 ects) Domein I: Theoretische wijsbegeerte: logica, epistemologie, kentheorie en wetenschapsfilosofie Domein II: Praktische wijsbegeerte: sociale filosofie, wijsgerige antropologie, vrouwenstudies en ethiek

72

Wijsbegeerte

Domein III: Geschiedenis van de wijsbegeerte: antieke en patristische filosofie, middeleeuwse filosofie en moderne filosofie

5.5

Opbouw van het programma Het programma kent een theoretische en een praktische variant (zei verder 1.4.2.). Elke student volgt in ieder geval de vijf cursussen A t/m E. Daarnaast kennen de theoretische en de praktische variant elk een aantal eigen onderdelen. Iedereen volgt tenslotte de werkgroep Filosofie in Bedrijf.

5.5.1

Cursussen De opleiding bestaat uit de volgende onderdelen: •

•

•

•

•

•

164000 Cursus A: Philosophy of Management and Organisations. Philosophy as challenge to management, management science as a challenge to philosophy and philosophical ethics - philosophy and the economic theory of the firm - markets as discourses - shareholder value and the common good of the firm - cultural philosophy and management.0164001 Cursus B: Kennistheoretische aspecten van management en organisatie.Doe is inzicht in belangrijke kennistheoretische kwesties die kunnen worden verbonden met de praktijk van M&O. Om te beginnen zullen een aantal thema’s uit de kennisleer worden besproken, o.a. rechtvaardiging van kennisaanspraken, creativiteit en epistemische variatie. Vervolgens zullen twee lijnen worden ontwikkeld, de eerste heeft vooral betrekking op kwesties die verband houden met kennismanagement, de tweede richt zich op kennistheoretische vragen die verband houden met ideeën over goed bestuur. 164002 Cursus C: Ethiek in Economie en Bedrijf . Centraal staan belangrijke vragen en benaderingen van de bedrijfsethiek en de economische ethiek. Er wordt ingegaan op maatschappelijk verantwoord ondernemen, het functioneren van individuen binnen bedrijven en organisaties, en de rolmoraal en rolconflicten die hiermee verbonden zijn. 164003 Cursus D: De organisatie als politiek en sociaal verschijnsel. Bij deze cursus gaat het om belangrijke politiek-filosofische en sociaal-filosofische aspecten van organisaties en management. Er wordt aandacht gegeven aan machtuitoefening, het bestaan en de beheersing van conflicten. Vervolgens gaat het over de organisatie als gemeenschap. Het derde deel van de cursus is gewijd aan arbeid , de manier waarop individuen grote delen van hun leven binnen organisaties doorbrengen. Er worden o.a. enkele klassieke filosofische posities over arbeid besproken. Ook is er aandacht voorhedendaagse arbeid en de veranderingen die daarin hebben plaatsgevonden, o.a. in relatie tot de thematiek van vervreemding. 164004 Cursus E: Wijsgerige lezing van klassieke teksten op het gebied van management en organisatie. Een tekst geldt hierbij als klassiek wanneer deze cruciaal is geweest voor de wijze waarop het veld van M&O is gethematiseerd. 164005 Cursus F: Methodieken van filosoferen in de praktijk (N.B. deze cursus is optioneel: zie onder 4.2). De focus ligt daarbij op het leren begeleiden van wijsgerige gesprekken binnen organisaties.


73

5.5.2

Theoretische en praktische variant Het grootste verschil tussen beide varianten is dat de praktische variant meer nadruk legt op de stage, de theoretische variant op de tijd die binnen de opleiding aan theoretisch-filosofisch onderzoek wordt besteed (verdeeld over het schrijven van een paper en de eigenlijke scriptie). De theoretische variant bestaat uit de volgende onderdelen: • 164006 grote scriptie (15 ects) • 164009 verdiepend paper (9 ects) • 164010 kleine stage (6 ects) of 164005 Cursus F (6 ects) De praktische variant bestaat uit de volgende onderdelen: • 164007 kleine scriptie (10 ects) • 164005 Cursus F (6 ects) • 164008 grote stage (14 ects) N.B. De student wordt geacht zelf actief te zijn bij het vinden van een stageplaats, ook is het mogelijk dat de stage wordt gekoppeld aan het arbeidsveld van de betreffende student.

5.5.3

5.6

Werkgroep Filosofie in Bedrijf Om te voorkomen dat de studenten bij de voorbereiding van hun scriptie en stage geïsoleerd raken van hun studiegenoten is er de Werkgroep Filosofie in Bedrijf. Iedere student wordt geacht aan de besprekingen van deze werkgroep deel te nemen. Voor de scriptie en stage zijn nadere regelingen vastgesteld.

De opleiding in deeltijd De Masteropleiding FiB is een éénjarige opleiding die zo is ingeroosterd dat zij door werkende studenten deeltijds (in de avonduren) kan worden gevolgd. Het programma duurt dan twee jaar. Verder kent de opleiding twee instapmomenten, een aan het begin van het eerste semester (september) en een bij de aanvang van het tweede semester (februari).

74

Wijsbegeerte

6

6.1


Characterization of the program At the Vrije Universiteit there is a long-standing tradition of Christian philosophical thinking and debate, which concentrates on a critical analysis of various contemporary issues: • presuppositions and consequences of the empirical sciences and related technologies; • the ideological background of political and social developments; • the rise of instrumentalism in various professions, like health care and social work. At present these areas display urgent problems that raise challenging questions at a world view level, both in Northern and in Southern countries. For example, in the empirical sciences and related technologies physicalism still prevails. It determines the basic assumptions of many scientists in evolutionary biology, genetics, nanotechnology, bio-technology, informationtechnology and technology based on cognitive sciences but also in professions like medicine and psycho-therapy. However, the question is whether this approach can do justice to the integrity and wholeness of human existence and human experience. In the field of politics and society one can point to the precarious situation of the relationship between democracy and rule of law in many countries, and in general the rapidly changing position of the modern state in a globalizing world and, in its wake, the rise of both civil society and various manifestations of fundamentalism. There is still a disturbingly big rift between the Northern ‘have’s’ and the Southern ‘havenots’. A new vision of justice and shalom is urgently called for. In many professions, not least in health care and social work, people struggle how to relate professional interventions to ethical principles, in particular to the autonomy of the patient/client. At the same time professionals have the feeling that their profession becomes only a matter of techniques, procedures and prices, not of care and inspiration. With regard to these problems, the Christian philosophical perspective, developed at the Vrije Universiteit over many years, has a unique contribution to offer. The Master program ‘Christian Studies of Science and Society’ aims to provide students from around the world with an opportunity to acquire in-depth knowledge of this tradition of Christian thought and to actively participate in its ongoing actualization and application in the face of ever newly emerging challenges. To that end the program has an interdisciplinary design, involving not only philosophy and philosophers but also various human and natural sciences and scientists.

6.2

Program and staff The one year program consists of three phases. You will start with two courses as basic reflections on Philosophical Foundations (together 12 creditpoints). After that you choose your own field of interest. You have three options: Science, Technology Master Christian Studies of Science and Society

75

and Responsibility; Politics and Society; or Ethics, Healthcare, Social Work. Each specialisation again consists of two courses (together 12 creditpoints). You will complete these two phases with the writing of a paper (6 creditpoints). The final phase consist of the preparation for and writing of the Master thesis (personal reading assignment: 9 creditpoints; general research supervision: 3 creditpoints; writing of master thesis: 18 creditpoints). During the second half of the year an optional course in Responsible Leadership will be offered (extra 3 creditpoints). Apart from the course in Responsible Leadership all courses are set up in such a way that each week will be devoted to a specific theme that will be discussed both from a (post)modern and a Christian perspective. The following persons are responsible for the different parts of the program: Philosophical Foundations: • dr. G.J. Buijs (Vrije Universiteit) • prof. dr. H.G. Geertsema (Vrije Universiteit) • prof. dr. G. Glas (Vrije Universiteit) Science, Technology and Responsibility: • prof. dr. H.G. Geertsema (Vrije Universiteit) • prof. dr. G. Glas (Vrije Universiteit) For specific themes guest lecturers will be invited Politics and Society: • prof. dr. J. Chaplin (Cambridge) • prof. dr. S. Griffioen (Vrije Universiteit) • dr. J.W. Sap (Vrije Universiteit) Ethics, Healthcare, Social Work • prof. dr. ir. H. Jochemsen (Vrije Universiteit) • prof. dr. J.S. Reinders (Vrije Universiteit) The paper which concludes the first two phases will be supervised by one or two of the forementioned. For the supervision of the reading for and the writing of the Masters thesis are available: • dr. G..J. Buijs • prof. dr. J. Chaplin • prof. dr. H.G. Geertsema • prof. dr. G. Glas • prof. dr. S. Griffioen • prof. dr. ir. H. Jochemsen • prof. dr. J.S. Reinders • dr. J.W. Sap • prof. dr. R. van Woudenberg Apart from them the following persons are available for advice in connection with the writing of the Master thesis. Together they represent a great variety of academic disciplines. Hence, when proceeding to the last step of the program, it should be possible for students to pursue their own specific interest with expert guidance:

76

Wijsbegeerte

• prof. dr. ir. J.H. van Bemmel (University of Rotterdam; medical informatics) • dr. L.D. Derksen (Vrije Universiteit; philosophical anthropology, women’s studies) • prof. dr. G. Harinck (Vrije Universiteit; church history esp. history of neocalvinism) • prof. dr. J. Hoogland (University of Twente; reformational philosophy) • prof. dr. ir. H. Jochemsen (Vrije Universiteit; medical ethics, ethics of life sciences) • dr. F. H. Kamsteeg (Vrije Universiteit; cultural anthropology) • prof. dr. T.M. Klapwijk (University of Delft; nanotechnology) • prof. dr. E. van Leeuwen (Radboud Universiteit Rotterdam; medical ethics) • prof. mr. T.J. van der Ploeg (Vrije Universiteit; public law) • prof. dr. ir. E. Schuurman (University of Eindhoven, Wageningen; philosophy of technology) • prof. dr. H. de Stigter (University of Eindhoven; information and communication technology) • prof. dr. ir. S. Strijbos (Vrije Universiteit/ University of NorthWest, South Africa; philosophy of technology) • prof. dr. H.M. Vroom (Vrije Universiteit; philosophy of religion) • dr. H. Weigand (University of Tilburg; information technology) • dr. H. Wels (Vrije Universiteit; cultural anthropology) If necessary other names might be added. To support the personal reading and the formal requirements for the writing of the master thesis a special class will be given by prof. dr. H.G. Geertsema. For the Responsible Leadership course different guest lecturers will be invited.

6.3 6.3.1

Program description Philosophical Foundations This course consists of two parts. Philosophical Foundations I (6 ECTS) focuses on an analysis of modern and postmodern thought. Philosophical Foundations II (6 ECTS) concentrates on the development of a Christian view. Both courses deal with the same themes in order to make a real dialogue possible between modern and postmodern thought on the one hand and Christian thinking on the other hand. You will start in the first week with the study of foundational ideas of (post)modern thought and its counterpart in the outlines of a Christian worldview. Against that background each following week a different theme will be elaborated upon: • • • • •

conceptual frameworks to analyse diversity and coherence in reality; how knowledge relates to reality: realism or anti-realism; the nature of human society; cultural and historical development; knowledge, faith, and reason.


77

The goal of Philosophical Foundations I is to get an understanding of the basic ideas of modern and post-modern thought, their strengths and their weaknesses; to acquire the ability to identify these ideas in different arguments and conceptions and to critically analyze publications in relation to these ideas. The goal of Philosophical Foundations II is to gain an understanding of the basic outlines of a Christian theoretical framework; to be able to develop and use a Christian theoretical framework for oneself; to acquire the ability to enter into a critical but fair dialogue with modern and post-modern thought. 6.3.2

Subprograms On the basis of the Philosophical Foundations three subprograms are offered in which both the perspective of (post)modern and of Christian thought are developed. The first focuses on the way the human person is understood both in the empirical sciences and in practical fields like health care and different kinds of technology; the second concerns problems in politics and society; the third concentrates on different kinds of social practices in health care and social work.

6.3.3

Science, Technology and Responsibility In this subprogram the first two weeks are devoted to general issues: • the human person: dualism, physicalism and postmodern pragmatism compared to a biblical view; • how to explain human behaviour: the relationship between personal and structural properties in (non-reductive) physicalism, substance dualism and a Dooyeweerdian view. The next four weeks you will study the implications of these general conceptions for different areas of theoretical and practical importance: • are humans machines? Information and communication technology, postindustrial society and artificial intelligence; • just a matter of techniques? Suffering, care, ethics and the goal of medicine; • should intelligent design replace natural selection? Science, faith and philosophy in relation to creation and evolution; • are we our genes? (Post)modern approaches and the possibility of a Christian alternative. The goal of the subprogram is to help you develop a view that can account for the integrity of the human person in relation to the results of the empirical sciences and the application of different kinds of technology.

6.3.4

Politics and Society This course focuses on the dialogue between the tradition of Christian social and political thought and developments in contemporary society and contemporary social and political thinking. Six topics are selected: • • • • • •

78

individual and society/ burden and challenge of social life; social structures and power/ patterns of cultural developments state and the public domain/ civil society and justice; rule of law and democracy/ political parties and social movements; market-economy, welfare-state and globalization; international conflict and cooperation/ clash of civilizations.

Wijsbegeerte

The goal is to familiarize you with (Christian) social thought and its connection to salient developments in society. The course will also help you to apply the acquired insights in different (political, social, cultural) contexts. 6.3.5

Ethics, Healthcare, Social Work This course offers you an examination of the way the modern western emphasis on control and techniques has diminished ethical and spiritual inspiration for professions in the field of healthcare and social work and has replaced them by ‘protocolism’ and market thinking. You will explore the implications of this approach to professional help and care and the possible results for the practice of these professions if these forgotten dimensions are reintroduced. The following topics are discussed: • • •

• •

•

the (modern) view of man and its implications for professions in healthcare and social work; individual and society: how do they relate? healthcare and social work as professional practices: a matter of technique or of virtue? how to understand suffering and its place in human life? religion, spirituality and ‘moral management’ in the context of healthcare and social work; some ethical issues and ethical policies at the institutional level.

The goal of the program is to provide you with intellectual tools to analyze developments within your (prospective) profession and to explore the possibilities of a richer approach to your profession, which in the program is called a ‘normative reflective professional model of ethics’. For each period elaborate course descriptions will be available. 6.3.6

Paper You will complete the first semester by writing a short paper of 15 to 20 pages in relation to one of the subjects of either the Philosophical Foundations or one of the subprograms ‘Science, Technology and Responsibility’, ‘Society and Politics’ or ‘Ethics, Healthcare, Social Work’. For the choice of the topic and the supervisor of the paper you have to consult the coordinator of the program Dr. G.J. Buijs.

6.3.7

Personal Reading The personal reading is meant to give you a general preparation for the writing of the Master thesis. At the end of the first semester you should contact Dr. G.J. Buijs concerning your choice of a supervisor. Once the choice is made you will contact your supervisor in order to decide about a list of publications that you should study to get acquainted with the field out of which the topic for your thesis is chosen. During the second half of the year a special class will be given in which general issues around the personal reading and the writing of the thesis will be discussed. This concerns: •

•

The analysis of problems, views, and arguments of different publications in relation to one another and how to develop a position of one’s own in relation to these problems. How to formulate a research problem and set up a plan to work this out in relation to themes and subthemes, the relevant literature and a time schedule.


79

Composition, language, style, train of thought and formal requirements for the master thesis. This class will be given once a week during 3 weeks at the end of the first semester and 16 weeks in the second semester. •

6.3.8

Master thesis You have to complete your study with a master thesis discussing a specific subject and the relevant literature. The preparation for the master thesis might include an internship. For the master thesis you choose at the beginning of the program a subject in consult with the coordinator of the program dr. G.J. Buijs. For the supervision are in principle available the following persons: • • • • • • • •

dr. G.J. Buijs prof. dr. H.G. Geertsema prof. dr. G. Glas prof. dr. S. Griffioen prof. dr. ir. H. Jochemsen prof. dr. J.S. Reinders dr. J.W. Sap prof. dr. R. van Woudenberg

If the person whom you have chosen gives his consent he will be the supervisor both for the reading assignment and the writing of the master thesis. At the end of completing the reading assignment you will make a thesis proposal which will be discussed both in the special class and with the supervisor. Both for the choice of the reading and for the supervision of the writing of the thesis an appeal can be made to one or more of the list that is mentioned above. In the Master thesis you apply what you learned during the program to a specific subject. The length of the thesis should be from 60 to 80 pages. If you want to include an internship in the preparation of your thesis, you have to contact dr. G.J. Buijs, the program coordinator, at the beginning of the program and discuss the possibilities with him. 6.3.9

80

Guest lectures about Christian Thought and concerning Responsible Leadership During the second half of the year guest lecturers will be invited to discuss with you different aspects of Christian thought and to introduce you in different qualities that are requested for responsible Christian leadership.

Wijsbegeerte

6.3.10

Schedule Period 1 Philosophical Foundations I Group activities Period 2 Science, Technology and Responsibility I Politics and Society I Ethics, Health Care and Social Work I Group activities

Period 1 Philosophical Foundations II

Period 2 Science, Technology and Responsibility II Politics and Society II Ethics, Health Care and Social Work II

Period 3 Period 3 General research supervision Group activities concerning paper and personal reading Period 4 Period 4 General research supervision Group activities concerning paper and personal reading Period 5 Period 5 General research supervision Responsible Leadership concerning paper and personal reading Group activities Period 6 Thesis

6.4

Goal The goal of the program is to teach you how to develop a theoretical framework concerning the field of your research or professional field from a Christian perspective. Therefore the program provides you with an in-depth knowledge of a Christian normative way of thinking, as basis for an alternative view that is relevant and challenging with respect to key contemporary issues. In this way the program aims to equip you for a deeper fulfillment of various functions in higher education or in social and political organizations.

6.5

Aims • •

In-depth knowledge and secure grasp of the philosophical foundations of scientific and socio-political thought in light of a Christian perspective. In-depth knowledge and secure grasp of the presuppositions of the most commonly used approaches in the empirical human sciences and related technologies, in social and political thinking and in the fields of healthcare and social work.


81

• • •

6.6

Competence, demonstrated both orally and in writing, in expressing, presenting and reporting relevant insights in a clear and succinct way. Gaining a critical but also an open academic attitude toward new developments in science and society. Providing opportunities for practical implementation of what has been learned, such as training in leadership or internships with profit or non-profit organisations.

Admission requirements • • •

•

a Bachelor-degree in a relevant field of study or an equivalent level of education a basic knowledge of the history of philosophy. insight in some basic problems regarding the relation of Christian faith to either modern science or modern society. Evidence of this can be shown by presenting a five page summary of a book on either of these issues, including a brief personal reflection on the book. A list of recommended books that can be chosen to meet this requirement is to be found at the website www.ph.vu.nl/english or can be obtained from the Faculty of Philosophy evidence of a sufficient knowledge of the English language (TOEFL 550, or IELTS average of 6.0 - minimum score for writing of 5.5).

Students from the Netherlands in general will have an interview with the staff of the program before they are admitted. Non-Dutch Students need to send with their application a copy of their Bachelor degree, a letter of recommendation by two respected scholars, a curriculum vitae in which is included a list of the subjects they have studied, and a letter in which they indicate the motivation to participate in the program.

82

Wijsbegeerte

2009

Recommend Documents