1.NOTITIE LOCATIEKEUZE VOLKSTUINEN Inleiding De huidige locatie van de volkstuinen ligt aan de 1e Melmseweg. Door een noodzakelijke uitbreiding van de begraafplaats ter plaatse dient een andere locatie gezocht te worden voor zowel de volkstuinvereniging als de bijenvereniging. Zoals in veel andere steden het geval is worden volkstuinen vaak naar de rand van de stad verwezen. Het belang van volkstuinen als groenvoorziening in de stad met een breed maatschappelijk belang wordt vaak onderschat. Bij het vaststellen van de Nota Ruimte heeft een meerderheid van de tweede kamer zich uitgesproken voor het feit dat volkstuinen vanwege hun ecologische, recreatieve en sociale betekenis en waarde voor het stedelijk groen, extra aandacht en bescherming verdienen.
Randvoorwaarden Ruimtelijk • In 2010 moeten de volkstuinen verplaatsen, zodat met de voorbereidende werkzaamheden kan worden begonnen voor het gereedmaken van de begraafplaats. Verplaatsen in de winter heeft de voorkeur van de volkstuinvereniging. Dit betekent dat in de winter van 2009/2010 de nieuwe locatie gereed dient te zijn, zodat verplaatsing kan plaatsvinden. • In eerste instantie is door de volkstuinvereniging aangegeven dat verwacht werd dat een oppervlakte van circa 7.000 m2 voldoende zou zijn. Deze oppervlakte is kleiner dan de huidige locatie aan de Melmseweg. De laatste verwachtingen geven aan dat van de huidige 90 gebruikers er 60 tot 80 mee willen verhuizen. Dit is meer dan waar in eerste instantie bij de aanvang van locatieonderzoek van is uitgegaan. Dit betekent dat zeker 1 à 1,2 hectare nodig is voor het nieuwe complex. De volgende wensen zijn door de vereniging naar voren gebracht: - een complex waar 60 tot 80 tuinen van ca 100 m2 gerealiseerd kunnen worden; - een afrastering of brede sloot van ca 3 meter rond het complex (konijn en vandaalbestendig); - een deugdelijk toegangshek voorzien van een slot; - 6 verharde parkeerplaatsen; - verharde plaats voor een vuilcontainer; - verspreid over het complex waterkranen of pompen; - clubgebouw van 8 x 4 voorzien van riolering, waterleiding en elektriciteit; - een afdak van 3,50 bij 4,00 meter voor de aanhangwagen en kruiwagens. • Om het beheer van de volkstuinen optimaal te houden gaat de voorkeur van de vereniging én van de gemeente uit naar één geconcentreerde locatie i.p.v. spreiding over diverse kleinere locaties. Het bestuur van de volkstuinvereniging heeft o.a. een functie in het behoud van de kwaliteit van het terrein. Door splitsing zal die taak moeilijker uit te voeren zijn. Dit is een belangrijk punt omdat veel terreinen vaak een rommelige aanblik hebben. • De bijenvereniging heeft een gebouw nodig voor de opslag van volken gedurende de wintermaanden. Het gaat om een gebouw van circa 50 m2, met een educatieruimte (20 m2) en opslag van bijenkasten (3x 8 meter). Dit is vergelijkbaar met de huidige situatie. Tevens dient rekening te worden gehouden met 20 meter uitvliegruimte aan de zuid/oostzijde, de APV (30 meter van de openbare weg en 30 meter van woonbebouwing) en ruimte om te parkeren (circa 6 parkeerplaatsen). Ook zal rekening moeten worden gehouden met de afstand t.o.v. sportactiviteiten en maneges/paardenhouderijen. De bijenvereniging zou graag het educatieve aspect van de bijen verder willen uitbreiden. • Een combinatie van de volkstuinen met de bijenvereniging is niet noodzakelijk. Financieel • Het huidige terrein aan de Melmseweg is eigendom van de gemeente. De volkstuinvereniging en de bijenvereniging hebben een huurovereenkomst met de gemeente. De Bijenvereniging betaalt 340,00 per jaar voor een terrein van 2.500 m2. De volkstuinvereniging betaalt een huurprijs van 2.298,26 per jaar voor een terrein met een omvang van 16.899 m2. Dit komt neer op 0,136 per m2.
• • •
Het onderhoud aan de gebouwen en het terrein wordt door de vereniging zelf uitgevoerd. Beide verenigingen hebben een gering eigen vermogen. Binnen de gemeente is tot nu toe geen geld gereserveerd voor de verplaatsing van de volkstuinen, en ook niet voor de aankoop van gronden in dit kader.
Criteria locatieonderzoek Bij het onderzoeken van geschikte locaties zijn de volgende criteria gehanteerd: 1. Beschikbaarheid van grond. Dit betekent dat naar locaties is gekeken die gemeentelijke eigendom zijn. Dit is van belang omdat de volkstuinen op relatief korte termijn, namelijk in de winter van 2009/2010, moeten verhuizen. Grond aankoop is daarbij een onzekere en vertragende factor. Daarnaast is de beschikbaarheid van grond vanuit financieel oogpunt noodzakelijk om de verplaatsingskosten zoveel mogelijk te kunnen beperken. 2. Zorgvuldige landschappelijke inpassing. Bij een zorgvuldige landschappelijke inpassing wordt gekeken naar de ligging van een locatie ten opzichte van de omgeving en de mogelijkheden voor inpassing. Dit is gezien de vaak rommelige uitstraling van de terreinen van belang. 3. Bereikbaarheid. Hierbij zijn zowel de fysieke als psychische afstand van de gebruikers naar de tuin van belang als de ontsluitingsmogelijkheden ter plaatse. Het merendeel van de huidige gebruikers komt uit het gebied ten oosten van de Melmseweg.
Mogelijke locaties vanuit het LOP In het kader van het opstellen van het Landschapsontwikkelingsplan (LOP) zijn mogelijke locaties in het landelijk gebied onder de loep genomen. Als conclusie kwam naar voren dat eigenlijk alleen het deelgebied aan de Middelbuurtse weg voor nader onderzoek in aanmerking komt. Uit nader onderzoek is echter gebleken dat deze locatie niet in aanmerking komt, omdat er op relatief korte termijn geen gronden beschikbaar zijn. De gemeente heeft in dit gebied geen gronden in eigendom en de bereidheid van bewoners om gronden te verkopen lijkt gering, gezien de inspraakreacties op het LOP. Daarnaast is dit gebied ook als zoekgebied voor de begraafplaats aangegeven, waardoor druk op eventueel beschikbare gronden hoog is. De deelgebieden Slaperdijk, Bezuiden de Dijkstraat, Hellen en Griftzone en Fort Buursteeg zijn niet of minder geschikt vanwege aanwezigheid van natuur- en of landschappelijke waarden of vanwege een slechte bereikbaarheid of toekomstige ontwikkelingen. Hoewel in het LOP is aangegeven dat de locatie aan de Slaperdijk open en groen moet blijven is deze optie toch, op verzoek van wethouder van Manen nader uitgewerkt in deze notitie. Aangezien in het landelijk gebied verder geen geschikte locaties voorhanden zijn, ligt het voor de hand om naar eventueel beschikbare ruimte binnen het stedelijk gebied te kijken.
Mogelijke locaties Kijkend naar de bovenstaande criteria, zoals beschikbaarheid van grond, landschappelijke inpassing en bereikbaarheid komen de volgende locaties in aanmerking voor nader onderzoek: 1. Grebbeweg ten noorden van de Groene Velden 2. Achter verpleeghuis de Meent 3. Balkon Noord 4 2
1
3
4. Slaperdijk
1. Grebbeweg ten noorden van de Groene velden Op deze locatie heeft de gemeente ter hoogte van het gasstation een perceel in
eigendom van circa 7.000 m2 dat gelegen is van de Grebbeweg tot aan de Grift. Het 2 terrein is met 7.000 m aan de krappe kant. Dit betekent dat niet alle leden die wensen mee te verhuizen, mee kunnen. Op dit moment staan er een aantal vervallen paardenstalletjes, die een rommelige aanblik geven. Het perceel wordt verhuurd als paardenwei.
Locatie Grebbeweg gezien vanaf de Grift
Paardenstalletjes en toegang
Zicht vanaf het fietspad over de Grift
Zicht vanaf de Grebbeweg richting centrumt
Verderop gelegen houten schuur met landelijk karakter
Ontsluiting via de Grebbeweg
Beoogde locatie volkstuinen
Kerk
Zoekgebied voor ontwikkeling evenemententerrein en jongerenactiviteiten
IJsbaan Sportvelden
Een invulling met volkstuinen kan de gebruikswaarde van dit gebied vergroten. De activiteiten sluiten aan bij bestaande recreatieve activiteiten zoals het stadspark en de sportvelden. De bestaande houtsingels kunnen worden gehandhaafd. Aan de overkant van de Grift wordt een kerk gebouwd, waardoor er geen sprake is van huizen of appartementen die in hun uitzicht worden belemmerd. Nadeel is dat er bebouwing wordt toegevoegd in een relatief onbebouwd gebied. Door het slopen van de bestaande paardenstalletjes zal het effect per saldo gering zijn. Bebouwing zoals een clubgebouw dient aan te sluiten bij de bebouwingsstructuur in de omgeving. Gebruik van deze locatie past in het “ritme” langs de Grift, waar een afwisseling aanwezig is van open ruimte en meer verdichte blokken. (De groene pijlen in de bovenstaande figuur geven de open ruimten weer). Het terrein ligt relatief centraal t.o.v. het centrum. De bereikbaarheid met de fiets is goed. Met de auto is het terrein alleen via de Groeneveldselaan bereikbaar. De omvang van deze locatie is niet toereikend voor zowel de volkstuinvereniging en de bijenvereniging samen.
2. Achter locatie de Meent Het betreft een braakliggend terrein dat verscholen ligt achter verzorgingshuis de Meent en wordt begrensd door de geluidwal van de Rondweg-Oost. Uitbreiding van het verzorgingshuis op dit perceel is niet aan de orde vanwege het vervoer gevaarlijke stoffen op de Rondweg-Oost (Bevi). Het perceel is relatief klein en ligt geïsoleerd, daarmee is het geen eigen herkenbare plek. De locatie ligt ‘los’ van de stedelijke structuur. Er is geen verbinding met de naastliggende wijk vanwege een brede watergang. Aan de zuidzijde ligt sportcomplex de Spitsbergen.
Zicht op aangrenzende woonwijk
Zicht op het terrein richting de rondweg
Ontsluitingsweg langs de meent
Parkeerterrein achterkant Meent
Het terrein is gemeentelijk eigendom en heeft een omvang van circa 8.000 m2. Een invulling met volkstuinen betekent dat een goede combinatie mogelijk is met de geplande langzaamverkeersroute naar Veenendaal-Oost. De verkeersdruk op het weggedeelte langs de Meent neemt niet onevenredig toe en er blijft voldoende ruimte over om de parkeermogelijkheden op het betreffende terrein uit te breiden. Ontsluiting gebeurt via de Grote Beer en de weg langs de Meent. Door de geïsoleerde ligging en omvang van het terrein is er tevens ruimte voor een groene inpassing. Het groene karakter aansluitend op de sportvelden kan hiermee worden gehandhaafd. Tevens kan bij de inrichting van het terrein rekening worden gehouden met het feit dat de bewoners van de Meent medegebruik kunnen maken van het volkstuincomplex. Dit geeft deze locatie een sociale meerwaarde.
Fietsroute Veenendaal-Oost
De Meent
P Beoogde locatie volkstuinen
Locatie
Sportpark Spitsbergen
tankstation
Balkon Noord De ontwikkelingen in het noordelijk balkon zijn nog onduidelijk. Een recreatieve invulling lijkt het meest voor de hand liggend. De gemeente heeft in het zuidelijk gedeelte van het balkon gronden in eigendom (ca 2,5 ha). Het noordelijk gedeelte lijkt op korte termijn lastig te verwerven. Hierdoor is de druk op het reeds verworven terrein relatief groot. De manege aan de Dragonderweg dient verplaatst te worden en er is de wens voor recreatief uitloopgebied. De locatie ligt “buiten” de Rondweg-Oost en “achter” de woonwijk Veenendaal-Oost. De bereikbaarheid ten opzichte van het centrum en Veenendaal-West is niet optimaal. Landschappelijke inpassing is goed mogelijk omdat het gebied op de schop gaat. De ruimte in balkon noord is beperkt. Een en ander is afhankelijk van de omvang van de eventueel naar dit gebied te verplaatsen manege. Als rekening wordt gehouden met de huidige omvang van de manege blijft er een kleine 6.000 m2 over voor volkstuinen. Voor de bijenvereniging is dan waarschijnlijk geen ruimte. Juist door de vele onduidelijkheden die er nog leven over de uiteindelijke invulling en de langere termijn planning van het noordelijk gedeelte verdient het overweging om de opties voor dit gebied voorlopig open te houden. Indien geen ruimte wordt gereserveerd voor de manege bestaat de mogelijkheid om in dit gedeelte een ruimer opgezet terrein te ontwikkelen, waar ruimte is voor zowel de volkstuinvereniging als de bijenvereniging, dat tevens openbaar is en recreatief gebruikt kan worden en waar de mogelijkheden voor educatie naar scholen toe kan worden gestimuleerd. Hiervoor is het geraamde budget echter niet toereikend, dat gaat uit van een basisinrichting.
Grens Balkon Noord
Groene verbindingen met Veenendaal-Oost
Gemeentelijk
l-Oost
eigendom
Mogelijke locatie voor volkstuinen
Reserveringszone manage 100 m t.o.v. woningen
Uitzichtpunt richting groene grens
Locatie Slaperdijk De Slaperdijk maakt deel uit van de Grebbelinie en is derhalve als cultuurhistorische lijn van belang. De zone langs de Slaperdijk betreft een smalle langgerekte groene strook met enkele bebouwingselementen. Veenendaal-West vormt een harde rand aan de oostzijde. Het noordelijk gedeelte is landschappelijk waardevol door z’n openheid, onbebouwdheid en zicht op de slaperdijk. In het LOP geldt als gewenste ontwikkeling: behoud en versterking van het open groene karakter waardoor de Slaperdijk als cultuurhistorisch element beter tot zijn recht komt. Het toevoegen van bebouwing is niet toegestaan. Daarnaast is de Slaperdijk zelf onderdeel van de Ecologische Hoofdstructuur. Het noordelijk gedeelte van het beoogde perceel is vanwege de lagere ligging aangegeven als zoekgebied voor natuurontwikkeling in combinatie met waterberging. Bij de herziening van de bestemmingsplannen is dit gebied meegenomen bij het Zicht vanaf de Slaperdijk bestemmingsplan Woongebieden west, met de bestemming Groen.
Beoogde locatie volkstuinen
Groene Lob
In het noordelijk gedeelte heeft de gemeente een stuk grond in eigendom van circa 2,3 hectare. Het grootste deel hiervan (2,2 hectare) wordt verpacht aan een agrariër. De pachtovereenkomst loopt tot 2016. Dit betekent dat de grond niet zonder meer op korte termijn beschikbaar is. Tussentijdse beëindiging zal via de pachtkamer moeten plaatsvinden. Het resterend deel van de grond wordt verhuurd als paardenwei. Hiervoor geldt een maand opzegtermijn. De omvang van het perceel is voldoende om het in te richten voor zowel de volkstuinvereniging als de bijenvereniging in combinatie met openbaar groen en Slaperdijk recreatief medegebruik. De ontsluiting gaat via Veenendaal-West. Met de fiets is de bereikbaarheid goed. Met de auto is deze locatie minder goed bereikbaar. Hierbij zal gebruik gemaakt moeten worden van de woonstraatjes in de Componistenbuurt. Het gebruik van volkstuinen in dit gebied komt het open, groene en rustige karakter, zoals nagestreefd in het LOP niet ten goede. Ook het open karakter en het zicht op de Slaperdijk als onderdeel van de Grebbelinie gaan verloren. Anderzijds sluit deze zone wel min of meer Ontsluiting via de aan bij de recreatieve activiteiten in de Componistenbuurt groene lob van het Ruisseveen, zoals het dierenkampje Buitenzorg met bijbehorende volkstuintjes en de Heemtuin. Tevens biedt een dergelijke ontwikkeling potenties voor de verbetering van recreatief medegebruik van dit gebied en ontwikkeling van fiets- en wandelpaden richting Slaperdijk.
De voor en nadelen per locatie
Locatie
Voordelen
Nadelen
Achter de Meent
• •
•
•
•
•
Grebbeweg
•
•
•
Balkon Noord
•
Bereikbaarheid is goed. Geïsoleerde ligging, waardoor minder vandalisme gevoelig en een ruimtelijke inpassing goed mogelijk is. Het terrein ligt iets hoger waardoor minder grond hoeft te worden opgebracht. Wellicht een mogelijkheid voor uitbreiding en combinatie van de bestaande parkeergelegenheid met verzorgingshuis de Meent. In sociaal opzicht, mogelijkheid voor recreatief medegebruik van de bewoners van de Meent van het tuincomplex. Voorwaarde hierbij is wel dat het terrein aan bepaalde inrichtingseisen voldoet (goede verharde paden en bankjes om te rusten). Deze activiteit is goed in te passen bij de activiteiten van het park en de sportvelden. Landschappelijke inpasbaarheid is goed. Mede door de mogelijkheid om bestaande sloten te verbreden, waardoor een natuurlijke afscheiding ontstaat en minder hekwerken nodig zijn. De bereikbaarheid per fiets is goed. Met de auto is de locatie alleen via de Groeneveldselaan bereikbaar. Landschappelijk goed in te passen omdat het gebied op de schop gaat.
•
•
•
• •
•
• Er zijn potenties voor samenwerking met de multifunctionele accommodatie in Veenendaal-Oost op het gebied van natuur en milieueducatie en mogelijkheden voor combinatie met een recreatief uitloopgebied.
Slaperdijk
• •
•
Het perceel is van voldoende omvang voor verplaatsing van beide verenigingen. Mogelijkheden voor combinatie met recreatief uitloopgebied voor VeenendaalWest. Ondanks dat het niet in het LOP past is een volkstuincomplex wel in te passen in de langgerekte structuur en kan aansluiting worden gevonden bij de groene Lob van het Ruisseveen.
•
•
•
• •
Omvang locatie waarschijnlijk niet voldoende voor verplaatsing van zowel de volkstuinvereniging als de bijenvereniging. Er staat nog al wat houtopslag die moet worden verwijderd. Dit is met name qua kosten een nadeel. Ook is voor een deel van de bomen waarschijnlijk een kapvergunning nodig. Hoge beplanting bij de sportvelden aan de zuidzijde geeft schaduwdruk, waardoor het terrein niet optimaal te benutten is.
De omvang van dit terrein is gering. Dit betekent dat niet iedereen die dat zou willen ook daadwerkelijk mee kan verhuizen. Voor de bijenvereniging is op deze locatie geen ruimte. Het terrein ligt laag en is relatief nat, waardoor relatief veel grond opgebracht moet worden.
Het functioneel programma voor het noordelijk balkon is nog onduidelijk. Afhankelijk of ruimte wordt gereserveerd voor de manege is de ruimte op de reeds verworven grond beperkt. De bereikbaarheid is minder goed, doordat deze locatie aan de rand van Veenendaal ligt. Deze functie past landschappelijk gezien niet in het LOP dat de gemeenteraad vorig jaar heeft vastgesteld. Het open karakter en het zicht op de Slaperdijk gaat verloren. Kans op precedentwerking voor andere verzoeken als het open karakter ook hier wordt aangetast. Er ligt een pachtovereenkomst op het perceel tot 2016. Het perceel staat aangemerkt als potentieel waterbergingsgebied.
