Macrodoelmatigheidstoets Spatial Engineering
1. SAMENVATTING T.B.V. ZIENSWIJZE Basisgegevens Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is):
Naam instelling(en) Contactpersoon/contactpersonen
Contactgegevens
Nieuwe opleiding Ƒ Nieuw Ad programma Ƒ Nieuwe hbo master Ƒ Nieuwe joint degree Universiteit Twente Inge Boomkamp Tiny Luiten Victor Jetten Inge Boomkamp MSc. Universiteit Twente (S&B) Postbus 217, 7500 AE Enschede 053-489 4363/5878
[email protected] drs. Tiny Luiten MBA Universiteit Twente (ITC) Postbus 217, 7500 AE Enschede 053-489 2377
[email protected] Prof. Dr. Victor Jetten Universiteit Twente (ITC) Postbus 217, 7500 AE Enschede 053-489 4412
[email protected]
Algemene beschrijving van de opleiding Naam Graad Inhoud
Spatial Engineering Master of Science Aanleiding De wereld kent grote ruimtelijke problemen zoals water en voedselzekerheid, de gevolgen van natuurrampen, of verminderde beschikbaarheid van natuurlijke hulpbronnen en energie. Dit soort grote ruimtelijke problemen, al dan niet versterkt of afgezwakt door menselijk handelen, vormen de kern van de nieuwe opleiding Spatial Engineering. Deze “Wicked Problems” vergen creatieve en multidisciplinaire oplossingen, die vaak een mix zijn tussen technische oplossingen (bijv. civiel technisch) en slimme ruimtelijke planning. De term “wicked” komt voort uit de complexe fysisch/technische context van deze problemen, als ook GHconflicterende belangen van de verschillende stakeholdersgroepen die met een dergelijk probleem te maken hebben. Een goed begrip van alle facetten van zo’n complex ruimtelijk probleem is noodzakelijk voor een succesvolle aanpak, en dat kan alleen maar ontstaan als stakeholders meegenomen worden in het gehele proces van probleemdefinitie, data analyse en het verzinnen van een breed scala aan mogelijke oplossingen. Stakeholders selecteren uiteindelijk de meest passende oplossingen. Het belang van het begrip van de maatschappelijke en sociaal economische context, en die ook meenemen in het proces, is op veel plaatsen aan het ontstaan, en wordt beschreven in “The new engineer” [1]. Veel van de huidige ingenieursopleidingen noemen wel de maatschappij als belangrijke context, maar laten
4
Macrodoelmatigheidstoets Spatial Engineering
deze niet terugkomen in de eindtermen van de opleiding. Spatial Engineering doet dit wel, en voegt daar nog een derde poot aan toe: ruimtelijke data analyse. Spatial Engineering brengt drie kennisvelden samen in een opleiding voor het oplossen van grootschalige problemen (figuur 1): “Technical Engineering” (analyseren en modelleren van de fysieke processen en technisch ontwerp), “Inclusive Society” (maatschappij als randvoorwaarde en bron van ideeën en kennis) en “Spatial Sciences” (ruimtelijke data als rijke bron van informatie en ook Geographic Information Systems (GIS) als communicatie middel naar de maatschappij). Deze drie kennisvelden komen in het hele programma terug en vormen de kern van het curriculum. De opleiding heeft tot doel een brede, internationaal georiënteerde, ingenieur op te leiden. De UQLYHUVLWHLWTZHQWH87 biedt met haar onderzoeks- en onderwijsvisie en motto “High Tech Human Touch” de ideale voedingsbodem om dit doel te realiseren. Spatial Engineering is een initiatief van de faculteit Geoinformation Science and Earth Observation (ITC) van de UT. Het ITC heeft sinds 1950 ruime internationale ervaring opgebouwd in dit vakgebied en heeft als missie capaciteitsopbouw door middel van onderwijs, wetenschap en projecten in ontwikkelingslanden en opkomende economieën [2]. Met deze opleiding wil het ITC haar expertise ook toegankelijker maken voor studenten uit Nederland en Europa. Gezien deze internationale ervaring en het doel studenten op te leiden voor een internationaal werkveld, beoogt het ITC voor Spatial Engineering bij de Toets Nieuwe Opleiding712 het bijzonder kenmerk internationalisering aan te vragen. Doelstelling De opleiding Spatial Engineering leidt op tot een breed gevormde ingenieur met een sterke expertise in ruimtelijke wetenschappen, en de sociaal economische context van problemen. Het is de combinatie van de drie brede kennisvelden die de student tot een expert maakt. De Spatial Engineer is in staat wetenschappelijk verantwoord onderzoek te doen naar ruimtelijke en temporele veranderingen in het system aarde en scenario’s te ontwikkelen die rekening houden met zowel de sociaaleconomische als fysieke processen om zo een bijdrage te leveren aan interventies en beleid. De eindtermen zijn als volgt gedefinieerd. De Spatial Engineer kan:
1. Een maatschappelijk probleem analyseren en evalueren om te komen tot wetenschappelijke onderzoeksvragen. 2. Verzamelen, opslaan, verwerken, analyseren en evalueren van data om informatie en kennis te produceren ten behoeve van stakeholders en de maatschappij. Hij/zij is zich daarbij bewust van wetenschappelijke kwaliteitseisen. 3. Interventies ontwerpen voor duurzame ontwikkeling gebaseerd op de resultaten van wetenschappelijk onderzoek. 4. Disciplines verbinden en productief deelnemen aan een team in diverse rollen. 5. Creatief en effectief gebruik maken van alle beschikbare media voor het delen van informatie en ideeën 6. Het effect van verschillen in cultuur, taal, communicatievormen en gender op de geschiktheid van interventies benoemen en evalueren.
5
Macrodoelmatigheidstoets Spatial Engineering
7. Werken in een internationaal, multidisciplinair en multicultureel team en heeft daarvoor de benodigde professionele en ethische normen en waarden. De UT biedt met haar onderwijsvisie de ideale voedingsbodem voor de ontwikkeling van deze opleiding: ”Studying at the University of Twente means enterprising studying. Education at the University of Twente revolves around several core principles: a multidisciplinary, project-based approach, student-driven learning in which the needs of the student are the focus, and peer-based learning in which the learning environment is more natural and in which students learn from each other.” [3]. Deze nieuwe opleiding is een uitstekende aanvulling voor de Universiteit Twente, die maatschappelijke “impact” tot kernwaarde heeft gemaakt van haar onderwijs. Ook het internationale karakter van de studie en daarmee verweven, de ruimtelijke data als wereldwijde bron van kennis, passen naadloos in de visie van de universiteit [4]. Inrichting van de opleiding
Onderwijsconcept De opleiding is probleemgericht en volgt de principes van “Project Led Education”[5]. Het eerste jaar bestaat uit een drietal casestudies (van elk 15 EC) en een profileringsruimte (15 EC). Het tweede jaar bestaat uit verdere specialisatieruimte, een individueel MSc onderzoek en een stage of PhD-voorbereiding. De drie casestudies zijn direct gebaseerd op grote consultancy/onderzoeksprojecten die momenteel binnen het ITC uitgevoerd worden. Het zijn ook typisch projecten uit het werkveld van Nederlandse ingenieursbureaus, overheden en NGO’s. De projecten bieden een rijke maatschappelijke context een grote complexe dataset, en de mogelijkheid om experts uit het vakgebied uit te nodigen voor colleges en groepsdiscussies. Specialistische kennis wordt aangeboden in de vorm van kortdurende modules en in ieder van de drie casestudies komen de drie kennisJHbieden, Spatial Data, Inclusive Society en Technical Engineering gelijkwaardig aan bod. Het woord project wordt hier dus gebruikt om zowel de inhoud van het onderwijs aan te duiden, als ook de vorm van het onderwijs. Structuur
FIGUUR 2. HET 2 JARIGE CURRICULUM VAN SPATIAL ENGINEERNG.
6
Macrodoelmatigheidstoets Spatial Engineering
De case studies sluiten aan bij het 15EC “kwartiel” rooster van de UT. Ze zijn elk 15EC en ze bestaan uit een mix van groepswerk (een overkoepelend probleem) afgewisseld met specialistische kleine modules om bepaalde inzichten te verwerven (“flipped classroom” benadering). Voorbeeld van een Case study: “Disaster proof cities”. Veel snel groeiende steden in de wereld hebben te maken met overstromingen als gevolg van extreme neerslag (Hurricanes, lokale onweersbuien), waarbij bevolkingsgroei en migratie ervoor zorgen dat meer en meer mensen zich op gevaarlijke locaties vestigen (riviervlaktes, wetlands, kustzones). Daarbij beperkt armoede de weerbaarheid van deze mensen. In veel steden in ontwikkelingslanden gaat dit gepaard met een gebrek aan planning en management. De intentie tot verbetering is er wel degelijk, zowel op grootschalig niveau (zoals infrastructuur, drainage masterplannen en ruimtelijke ordening) als op lokaal niveau (verhogen weerbaarheid). Hiervoor zijn deze steden echter afhankelijk van donaties, subsidies en/of leningen. Oplossingen voor overstromingen kunnen gevonden worden d.m.v. “integrated flood management” wat een belangrijk werkveld is voor de Nederlandse ingenieur. Met een ensemble van ruimtelijke overstromingsvoorspellingen, aan de hand van scenario’s die van te voren zijn ontworpen samen met stakeholders, technische aanpassingen zoals waterkeringen en verhoogde bewoning, en ruimtelijke planning (overstromingsruimte vrijhouden en zn. groene drainage systemen) kunnen duurzame oplossingen gevonden worden. Studenten verkrijgen in deze case study expertise in hydrologie en meteorologie en het modelleren ervan (Technical Engineering), leren hoe ze uit hoge resolutie satelliet beelden informatie kunnen krijgen over gebouwen en infrastructuur, hoe je state-of-theart 3D informatie (zoals nu LIDAR (Laser Altimetrie)) kunt gebruiken voor nauwkeurige hoogte modellen, en hoe je stadsdelen kunt herkennen die een betere of slechtere ruimtelijke planning hebben (bijv. Afrikaanse HQ Aziatische steden, Toronto, Amsterdam) (Spatial Data). Satelliet beelden zijn inmiddels ‘low cost’ of gratis (Europese Sentinel missies) en vormen een van de belangrijkste bronnen van data en informatie met wereldwijde dekking, die een ingenieur met een internationaal werkveld moet kennen. Beschikbare stakeholderdata maakt multi-criteria en trade-off analyse mogelijk, in een kader van kwetsbaarheid, weerbaarheid en risicoschattingen (Inclusive Society). Toekomstvoorspellingen worden gemaakt door stedelijke groei te simuleren, in het kader van verschillende ruimtelijke planning scenario’s. Per casestudy worden modules aangeboden die monodisciplinaire kennis of vaardigheden (methoden en technieken) bevatten. Dit geeft de student een state of the art inzicht in een bepaalde expertise (bijv. flood modelling, spatial planning, stakeholder analysis, verschillende vormen van remote sensing analysis, GIS en communicatie etc.). Tegelijkertijd wordt de case study opgestart met discussies over het overkoepelende probleem, het vertalen van een probleem naar wetenschappelijke deelproblemen en methodes, het beschikbaar maken en bestuderen van de aanwezige data (met alle onvolkomenheden). Het is de bedoeling dat studenten met verschillende achtergronden in een projectgroep terecht komen, zodat het samenwerkingsaspect benadrukt wordt en een situatie die zo dicht mogelijk bij de werkelijkheid staat, gesimuleerd wordt. Het groepswerk wordt gepresenteerd aan, en beoordeeld door, wetenschappers en specialisten uit de praktijk. De case studies zullen regelmatig van inhoud veranderen, hierbij wordt de actualiteit gevolgd. Om tegemoet te komen aan de wens van de student tot individuele specialisatie en ontplooiing, zijn er verschillende momenten waarop de student keuzemogelijkheden heeft: In de derde periode van het eerste jaar, en aan het begin van het tweede jaar als aanloop naar het individuele MSc onderzoek. Studenten kunnen hiervoor kiezen uit het
7
Macrodoelmatigheidstoets Spatial Engineering
Studielast Vorm van de opleiding Gemeente waar de opleiding wordt gevestigd Doelgroep van de opleiding
totaal aanbod van de UT of daar buiten, passend bij de persoonlijke ontwikkeling van de student. Voorafgaand aan het MSc onderzoek wordt een onderzoeksvoorstel geschreven dat goedgekeurd moet worden door een commissie. Het onderzoek kan meer onderzoek/academisch gericht zijn, of ook een professionele context hebben als de student actief wil zijn in een lopend onderzoeksproject van het ITC of bij een andere organisatie. Na het individuele MSc onderzoek volgt de voorbereiding op de arbeidsmarkt. De student kan kiezen tussen een bedrijfs- of wetenschappelijke stage. 120 EC Voltijd Enschede
De doelgroep van deze MSc bestaat uit studenten met een nationale of internationale technische bachelor gericht op een (of meerdere) van de volgend kennisgebieden: civiel- en geotechniek, geografie, water en landbouw, ruimtelijke planning & governance, geographic information systems (GIS). Dit zijn bijvoorbeeld studenten met een afgeronde Bachelor: - Civiele Technische wetenschappen, - Brede ingenieurs bachelors zoals Advanced Technology (UT) - Aardwetenschappen - Internationaal Land en Water Beheer - Milieukunde Maar ook studenten afkomstig van University Colleges (en andere brede bachelors) die als onderdeel van hun persoonlijke specialisatie wel de juiste voorkennis hebben opgedaan. Bijvoorbeeld studenten afkomstig van de Bachelors van: - University College Twente - University College Groningen - University College Utrecht - Bèta-Gamma (UvA) - Future Planet Studies (UvA) Naast instroom vanuit WO-Bachelors is instroom vanuit een hbo-Bachelor ook mogelijk. Na afronding van een schakelpakket zijn bijvoorbeeld studenten van de hboopleidingen Geo Media & Design, Civiele Techniek (o.a. Saxion) of landschappelijke richtingen (o.a. van Hall - Larenstijn) ook toelaatbaar. Voor de UT-bachelor studenten zijn door het ITC twee minormodules van 15 EC ontworpen, gericht op het gebruik van ruimtelijke data. Het doel is om deze twee modules per september 2017 ook aan te bieden via “Kies op Maat”, als schakeltraject voor hbo-studenten. Studenten die deze modules succesvol afgerond hebben als onderdeel van de hbo-Bachelor kunnen, mits ze ook aan de andere toelatingseisen voldoen, drempelloos instromen in Spatial Engineering. Voor studenten uit het buitenland geldt in principe dat het persoonlijke dossier individueel bekeken wordt op vakinhoudelijke kennis, waaraan een academische toelating verbonden wordt, en op algemene criteria die de UT hanteert zoals Engelse taalvaardigheid. De opleiding is volledig in het Engels en het ITC is gewend om met studenten van verschillende culturen en nationaliteiten om te gaan. De faculteit is bezig een aantal basisvakken om te zetten naar een blended learning/distance education variant die t.z.t. kunnen dienen als voortraject. Het ITC heeft ruime ervaring met Erasmus Mundus joint degrees, zoals het GEM programma [6] en individuele jaarlijkse beurzen programma’s zoals Erasmus Mundus Action 1 individual mobility programma’s [6]. Ook met nationale beurzen programma’s (bijv Vietnam, Indonesië of China) heeft het ITC veel ervaring.
8
Macrodoelmatigheidstoets Spatial Engineering
Croho (sub)onderdeel en motivering
Techniek. Spatial Engineering is gebaseerd op de integratie van twee technische kennisvelden (civiele techniek en geo-informatie/aardobservatie), geplaatst in een maatschappelijke context (inclusieve samenleving). Zowel het instroomprofiel als de eindtermen van de opleiding zijn technisch (bèta).
Geplande startdatum opleiding Capaciteitsbeper king; hoogte en motivering.
1 september 2017
Eerste jaar 50 studenten, in verband met kwaliteit en intensiteit van de opleiding daarna wordt de capaciteitsbeperking verruimd of opgeheven.
Referenties [1] Goldberg, D.E., Sommerville, M. 2014. A Whole New Engineer. 288p. ISBN-10: 0986080004. [2] ITC document, Strategic Plan, More space for global development, https://www.itc.nl/PDF/Brochure_ITC_Vision_2020.pdf [3] https://www.utwente.nl/en/education/ (laatste bezoek 18 april 2016) [4] UT document, Vision 2020 https://issuu.com/utwente/docs/14337_brochure_vision_2020_eng [5] Weenk w., Powell P. (2003) Project-Led Engineering Education. 312p ISBN-10: 9059311574 [6] http://www.gem-msc.org/ (laatste bezoek 18 april 2016)
9