1. Introductie Inleiding Vernieuwingen in de jaarstukken Leeswijzer De jaarrekening 2015 op hoofdlijnen 7

Jaarstukken 2015

Inhoudsopgave 1.

Introductie

5

1.2

Vernieuwingen in de jaarstukken

5

1.3

Leeswijzer

5

2.

De jaarrekening 2015 op hoofdlijnen

7

2.2

Terugblik 2015: activiteiten en resultaten

7

2.3

Transitie sociaal domein gerealiseerd

8

2.4

Cliëntenbestand (uitkeringen Participatiewet)

8

2.5

Vrijval voorzieningen grondexploitaties

9

2.6

Ruimte voor burgerinitiatieven: oprichting GoudA-pot en GOUDasfalt

9

2.7

Voorbereidingen komst AZC

9

2.8

Financieel beleid

10

2.9

Bedrijfsvoering

11

1.1

2.1

Inleiding

5

Positief jaarresultaat - reserves op peil

7

2.10 Tot slot

12

3.

Jaarverslag: programma's

3.2

Zorg (Wmo)

3.3

Werk en inkomen

29

3.4

Jeugd, onderwijs en sport

36

3.1

13

Economie, cultuur en stadsmarketing

13

23

3.5

Ruimtelijke ontwikkeling

43

3.6

Duurzaamheid en stedelijk beheer

48

3.7

Burgerinitiatieven en publiekszaken

56

3.8

Veiligheid en bestuur

61

3.9

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien

68

4.

Jaarverslag: paragrafen

4.2

Weerstandsvermogen en risicobeheersing

73

4.1

71

Lokale heffingen

71

4.3

Onderhoud kapitaalgoederen

77

4.4

Financiering

82

4.5

Bedrijfsvoering

86

4.6

Verbonden partijen

89

4.7

Grondbeleid

4.8

Interbestuurlijk toezicht

5.

Jaarrekening

5.2

Overzicht van baten en lasten

103

5.3

Toelichting op het overzicht van baten en lasten

104

5.4

Incidentele baten en lasten

110

5.5

Resultaatbepaling

113

5.6

Resultaatbepaling op basis van vermogensmutaties

114

5.7

Resultaatbestemming

115

5.8

Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT)

116

5.1

98 100

103

Inleiding

103

Jaarstukken 2015

3

6.

Balans en toelichting

6.2

Balans per 31 december 2015: activa

6.3

Balans per 31 december 2015: passiva

121

6.4

Grondslagen voor waardering en bepaling van baten en lasten

122

6.5

Toelichting op de balans per 31 december 2015: activa

124

6.6

Toelichting op de balans per 31 december 2015: passiva

129

6.7

Niet uit de balans blijkende langlopende financiële verplichtingen

131

7.

Single information Single audit

133

8.

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

135

9.

Besluit bij Jaarstukken 2015

137

6.1

Inleiding

10. Bijlagen

10.1 Kerngegevens gemeente Gouda

119

119

120

139 139

10.2 Investeringen

140

10.3 Reserves en voorzieningen

146

4

Jaarstukken 2015

1. Introductie 1.1 Inleiding Met de jaarstukken 2015 van de gemeente Gouda legt het college van burgemeester en wethouders verantwoording af aan de gemeenteraad over het gevoerde beleid, de geleverde prestaties en de besteding van middelen in 2015. Dit gebeurt aan de hand van de programmabegroting 2015-2018 die kaderstellend is geweest voor de activiteiten van het college. De wet schrijft voor dat de opbouw van de jaarstukken analoog moet zijn aan de programmabegroting. Dit komt de vergelijkbaarheid tussen beide documenten ten goede. De jaarstukken bestaan uit het jaarverslag (jaarstukken op hoofdlijnen, programma's, paragrafen, rapportage interbestuurlijk toezicht), de jaarrekening en bijbehorende controleverklaring, het voorgestelde raadsbesluit en de bijlagen.

1.2 Vernieuwingen in de jaarstukken De vernieuwingen uit de Planning & Control-stukken in 2015 zijn nu zoveel mogelijk in deze jaarstukken toegepast. Dat betekent dat meer aandacht is besteed aan het compact en helder formuleren van teksten, het gebruik van weblinks, ondersteunende figuren en grafieken en foto's. Daarnaast door middel van de 'jaarrekening op hoofdlijnen' met een samenvatting van de belangrijkste punten zodat beter zichtbaar wordt waar de gemeente Gouda het geld aan heeft besteed en met welke resultaten.

1.3 Leeswijzer Jaarstukken op hoofdlijnen Het jaarverslag start met de compacte jaarstukken op hoofdlijnen, waarin kort en bondig wordt ingegaan op de belangrijkste inhoudelijke en financiële ontwikkelingen in 2015. Programma's Daarna volgt de verantwoording van de programma's en van het onderdeel algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien. De verantwoording gebeurt met de volgende vragen: ■ Wat wilde Gouda bereiken? ■ Wat heeft de gemeente ervoor gedaan? ■ Wat heeft het gekost? Paragrafen In dit onderdeel worden onderwerpen behandeld die van belang zijn voor het inzicht in de financiële positie van de gemeente. Er is specifiek aandacht voor onderwerpen waar politieke of financiële risico’s aan verbonden zijn. Rapportage interbestuurlijk toezicht (IBT) De rapportage IBT (voorheen: Staat van de Gemeente) is opgenomen vanwege de bestuursovereenkomst interbestuurlijk toezicht met de provincie Zuid-Holland. Hierin wordt verantwoording afgelegd over de naleving van weten regelgeving waar de bestuursovereenkomst betrekking op heeft. Jaarrekening Deze omvat de financiële verantwoording over 2015 en met het zogenaamde overzicht van baten en lasten en de balans. Ook het overzicht "Single information Single audit" maakt hier deel van uit. Controleverklaring De jaarrekening is onderworpen aan de accountantscontrole en leidt tot een controleverklaring van de onafhankelijke accountant met een oordeel over de getrouwheid en rechtmatigheid van de jaarrekening. Besluit en bijlagen De jaarstukken worden gecompleteerd met het voorgestelde raadsbesluit en enkele bijlagen. Weergave van bedragen In de financiële tabellen worden de bedragen zo veel mogelijk in duizenden euro's weergegeven. Hierdoor ontstaan soms kleine afrondingsverschillen. In de toelichting op de financiële tabellen en in de overige teksten worden de bedragen voluit geschreven. In financiële tabellen duiden de min-tekens (bijvoorbeeld - € 1.000) meestal op inkomsten of baten. Bij de verschillenanalyses betekenen de min-tekens nadelen of verliezen.

Jaarstukken 2015

5

6

Jaarstukken 2015

2. De jaarrekening 2015 op hoofdlijnen 2.1 Positief jaarresultaat - reserves op peil De gemeente Gouda sluit het jaar 2015 af met een positief resultaat in de jaarrekening van € 13,7 miljoen. Met dit jaarresultaat is het mogelijk de reserves van de gemeente Gouda volledig op peil te brengen. De afgelopen jaren is de reservepositie van de gemeente Gouda een zorgpunt geweest, omdat het beschikbare weerstandsvermogen lager was dan het benodigde weerstandsvermogen. Daar is per 31 december 2015 een einde aan gekomen: met een weerstandscapaciteit van € 21,1 miljoen komt de ratio tussen beschikbaar en benodigd weerstandsvermogen op 1,1 en daarmee kan de reservepositie als voldoende worden gekwalificeerd. Het college is tevreden met de jaarcijfers: het is gelukt om in 2015 - het transitiejaar voor de drie decentralisaties - ruim binnen de financiële kaders van de begroting te blijven en tegelijkertijd de zorg en dienstverlening aan inwoners te continueren en een reeks andere ambities voor de stad te realiseren. Dat neemt niet weg dat er nog steeds opgaven liggen: Gouda blijft uitdagen. Het positieve jaarresultaat heeft namelijk een incidenteel karakter. Dit is het gevolg van eenmalige meevallers, onder meer bij de grondexploitaties, via de algemene uitkering en in het sociale domein. Er ligt nog een reeks van vraagstukken, die een structurele oplossing vereisen, zoals de kortingen die de Rijksoverheid doorvoert op de budgetten voor de decentralisaties. Ook heeft Gouda in vergelijking met andere gemeenten nog steeds een hoge schuld. Bovendien zijn de risico’s en onzekerheden waarmee de gemeente te maken heeft, niet verminderd. Dat maakt dat het positieve jaarresultaat geen aanleiding vormt om het ingezette financiële beleid te wijzigen: het college hecht eraan om de behoedzame en strakke koers, zoals ingezet in het coalitieakkoord ‘Gouda daagt uit!’ te continueren.

2.2 Terugblik 2015: activiteiten en resultaten In het jaar 2015 is er veel gebeurd waar het college positief en met trots op terug kijkt. In samenwerking met veel partners in de stad en in de regio heeft een veelheid aan activiteiten plaatsgevonden en zijn mooie resultaten geboekt, vanuit een gedeelde ambitie. Hieronder is een greep daaruit opgenomen: ■ Verwerving van de titels Beste Binnenstad, Beste Bibliotheek en Beste Warenmarkt, evenals een nominatie als Beste evenementenstad ste ■ 60 editie van Kaarsjesavond e ■ Doorkomst van de 2 etappe van de Tour de France ■ Vestiging van 15 nieuwe bedrijven op de Goudse Poort en Gouwespoor en uitbreiding van bestaande bedrijven ■ Een nieuwe gymzaal in Korte Akkeren ■ Vastgestelde nieuwe woonvisie ■ Start verkoop en bouw van woningen in Westergouwe ■ Start van de bouw in Gouda Oost ■ Publiek-private samenwerking gerealiseerd voor verbetering van de stadsentree (Kop van de Kleiweg) ■ Toekenning van subsidie voor samenwerking in het Centrum voor Innovatief Vakmanschap (CiV) Smart technology ■ Goed bezochte vrijwilligersmarkt ■ Introductie van de Goudse mantelzorgpas ■ Getekend convenant in regio Midden-Holland over het realiseren van 1300 garantiebanen ■ Vernieuwing van de Spoortunnel ■ Vereenvoudiging van het proces van beoordeling bouwinitiatieven ■ Subsidie voor zonnepanelen op daken van gemeentelijke panden (Huis van de Stad en Garenspinnerij) ■ Invoering mobiel parkeren ■ Oprichting duurzaamheidsplatform Gouda ■ Profilering met het traject ‘Stevige Stad op Slappe Bodem’ ■ Omvangrijke rioolvervangingsprojecten ■ Organisatie van veiligheidsavonden ■ Doorontwikkeling aanpak radicalisering met o.a. inzet van een netwerkregisseur Overigens zijn niet alle ambities uit de begroting 2015 gerealiseerd. Ondanks alle inspanningen om de leegstand aan te pakken onder kantoren en in de binnenstad – in nauwe samenwerking met de Taskforce Leegstand en het Landelijk Expertisecentrum Transformatie – zijn er nog steeds veel leegstaande panden. Met name het leegstandspercentage kantoren op de Goudse Poort is nog steeds hoog, ook al is het in 2015 gedaald. Met recente grote faillissementen in de retail wordt de opgave rondom de aanpak van leegstand er niet eenvoudiger op.

Jaarstukken 2015

7

Een ander aandachtspunt is dat het aantal woninginbraken in Gouda hoog blijft, ook al is de aanpak ervan als speerpunt benoemd in de kadernota veiligheid. Het totaal aantal misdrijven en high impact crimes is gedaald met respectievelijk 19% en 7%. Maar het aantal woninginbraken is in 2015 op hetzelfde niveau gebleven als in 2014; de beoogde reductie is daarmee niet behaald. Bovendien is het in 2015 niet gelukt overeenstemming te bereiken over de herhuisvesting van (V)SO-school De Ark, Gemiva en de moskee. Tot slot zijn er in 2015 ook diverse trajecten gestart, waarvan de opbrengst pas in 2016 of daarna zichtbaar is. Zo is onder meer een start gemaakt met de herijking van het armoedebeleid met een stadsbrede armoedeconferentie, de toekomstdiscussies over Cyclus en Promen, de actualisatie van het sportbeleid, de herziening van de marktverordening en het opstellen van een strategische agenda voor de samenwerking binnen de regio Midden-Holland, alsmede voor het samenwerkingsverband met Alphen aan den Rijn en Woerden. Voor een volledig beeld wordt verwezen naar de programma’s en paragrafen uit de voorliggende jaarstukken.

2.3 Transitie sociaal domein gerealiseerd In 2015 hebben fundamentele wijzigingen plaatsgevonden in het sociale domein en is het takenpakket van alle gemeenten substantieel gewijzigd met: ■ de overheveling van begeleiding, ondersteuning en verzorging vanuit de Awbz naar de Wmo ■ de uitvoering van de Participatiewet ■ de verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg De overdracht en herinrichting van deze taken is voor alle gemeenten een majeure operatie gebleken, die overigens nog niet is afgerond. In 2015 heeft de prioriteit in Gouda voornamelijk gelegen bij het waarborgen van continuïteit voor cliënten. Met onder meer de inrichting van gebiedsgerichte sociale teams voor volwassenen en jeugd en met het voeren van keukentafelgesprekken heeft de gemeente geïnvesteerd om zorg integraal, toegankelijk en dichtbij inwoners te organiseren en om maatwerk te bieden. Ook is in 2015 ingezet op de contractering van zorg voor het kalenderjaar 2016, passend binnen het inkoopkader en met aandacht voor een divers zorgaanbod door onder andere ook meerdere (nieuwe) kleine zorgaanbieders te contracteren. Tevens is in nauwe samenwerking met zorgaanbieders een start gemaakt met de vormgeving van innovatieve zorgarrangementen. Daarbij geldt als uitgangspunt dat in de nabije toekomst de beweging ‘de trap af’ wordt gemaakt, hetgeen betekent dat nog steviger wordt ingezet op het versterken van de eigen kracht van inwoners. In algemene zin kijkt het college positief terug op het eerste jaar van de decentralisaties, een pioniersjaar. Het is gelukt om overgangscliënten continuïteit van zorg te bieden en nieuwe cliënten adequaat te helpen. Voor trajecten die niet direct optimaal verliepen, is de zorgmarinier ingezet, een succesvolle werkwijze die vanaf 2016 breder in het sociale domein wordt verankerd. Bovendien is de gemeente Gouda erin geslaagd de nieuwe taken uit te voeren ruim binnen de door het Rijk verstrekte budgetten. De inschatting hierbij is overigens dat het gaat om incidentele meevallers, aangezien het Rijk vanaf 2016 en verder forse kortingen doorvoert op de gemeentelijke budgetten, voor Gouda met name op de jeugdzorg. Een en ander laat onverlet dat de operatie rondom de drie decentralisaties nog zeker niet is afgerond, zoals reeds vermeld. De interne beheersing verloopt bijvoorbeeld nog niet optimaal: in 2016 en verder zal het college inzetten op het verbeteren van (interne) processen rondom onder andere het afgeven van beschikkingen, het betalingsproces in relatie tot facturen van de zorgaanbieders en de inrichting van de interne controle. Ook met het generen van monitoren sturingsinformatie is in 2015 slechts een eerste start gemaakt en is er nog een doorontwikkeling noodzakelijk. Tot slot acht het college ook een toekomstdiscussie over de organisatie van het Netwerk Sociaal Domein Midden-Holland (NSDMH) - de regionale inkooporganisatie - die nu onder de constructie van het gastheerschap binnen de gemeente Gouda is ondergebracht, wenselijk. Dit geldt ook voor een verdergaande integratie van de Participatiewet in de sociale teams en de wens van het college tot maximale ontschotting binnen de drie decentralisaties.

2.4 Cliëntenbestand (uitkeringen Participatiewet) De gemeente Gouda maakt onderdeel uit van de arbeidsmarktregio Midden-Holland. Een cruciale factor voor de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en in de werkgelegenheid is de economische groei. Het UWV schrijft hierover: ‘Het economische herstel mist nog voldoende kracht om in 2015 en 2016 al te zorgen voor een substantiële daling van het aantal werkzoekenden.’ (bron: Regio in beeld 2015, Midden-Holland). Het percentage WW-uitkeringen als aandeel van de beroepsbevolking is in Gouda met 4,4% relatief hoog in vergelijking met de andere gemeenten in de regio Midden-Holland (3,9%), maar lager dan het landelijk gemiddelde van 4,8% (bron: UWV - fact sheet arbeidsmarktregio Midden-Holland november 2015). In het aantal uitkeringsgerechtigden is in Gouda in 2015 nog een toename zichtbaar: op 1 januari 2015 kende de gemeente 1.619 cliënten versus 1.745 per eind december 2015 (stand van zaken per 1 februari 2016).

8

Jaarstukken 2015

Al een aantal jaren op een rij is het Rijksbudget voor het verstrekken van uitkeringen in Gouda ontoereikend geweest. e Ook in 2015 is dat helaas weer het geval gebleken. In de 1 begrotingswijziging 2015 is daarop reeds geanticipeerd: er is een aanvulling op de Rijksmiddelen van € 1,5 miljoen beschikbaar gesteld. Tegelijkertijd heeft de gemeente maximaal ingezet om de instroom richting uitkering te beperken en de uitstroom naar de arbeidsmarkt te vergroten, onder meer via het werkprogramma ‘Gouda aan de slag’, een intensivering van de samenwerking met Randstad alsmede het verbeteren van de aansluiting tussen onderwijs en de arbeidsmarkt om de jeugdwerkloosheid aan te pakken. Bij de toekenning van de Incidenteel Aanvullende Uitkering over het jaar 2014 heeft de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid geoordeeld dat er sprake is van een uitzonderlijke situatie op de arbeidsmarkt in Gouda en dat het beleid en de uitvoering adequaat zijn. Voor 2015 is een beroep gedaan op de zogenaamde Vangnetregeling van het Rijk.

2.5 Vrijval voorzieningen grondexploitaties De afgelopen jaren heeft de gemeente Gouda stevig ingezet om de risico’s in relatie tot de grondexploitaties te minimaliseren. Tegelijkertijd zijn er voorzieningen getroffen om te anticiperen op toekomstige verliezen, hetgeen in een aantal voorgaande jaarrekeningen zichtbaar was via afboekingen. In het jaar 2015 is een herstel opgetreden in de woningmarkt, in de kantorenmarkt daarentegen is een dergelijke ontwikkeling uitgebleven. Per saldo realiseert de gemeente Gouda een resultaat door een vrijval in voorzieningen en afboekingen van € 3,95 miljoen positief. Dit wordt onder meer veroorzaakt door winstneming bij afsluiting van de grondexploitatie Janverswollezone-zuid, door een aanpassing in de grondexploitatie in de Spoorzone – als gevolg van de besluitvorming over handhaving van het huidige busstation – en een succesvolle uitgifte van kavels in Middenwillens.

2.6 Ruimte voor burgerinitiatieven: oprichting GoudA-pot en GOUDasfalt In het coalitieakkoord ‘Gouda daagt uit!’ is de intentie opgenomen om meer ruimte te bieden aan innovatief burgerschap en ondernemerschap, vanuit de constatering dat het organiserend vermogen van inwoners, ondernemers en organisaties toeneemt en dat dit vraagt om een nieuwe manier van samenwerking tussen de gemeente en haar partners. Om dit samenspel invulling te geven is in 2015 twee keer een bijeenkomst georganiseerd onder de noemer ‘Werkplaats Gouda’. Vanuit dit traject is onder andere het idee ontstaan om inwoners zelf het beheer te geven over een gemeentelijk budget voor stadsinitiatieven. Dit heeft geresulteerd in de oprichting van stichting ‘GoudApot’, waaraan een bedrag van € 240.000 is gekoppeld. Op deze manier kunnen Gouwenaars zelf beslissen aan welke initiatieven gemeenschapsgeld beschikbaar wordt gesteld. Een burgerinitiatief dat in 2015 prominent op de politieke agenda heeft gestaan, is GOUDasfalt, een traject dat uiteindelijk leidde tot een samenwerkingsovereenkomst over de ontwikkeling van de voormalige Koudasfalt-locatie, nadat in maart 2015 de gemeenteraad het college via een motie verzocht om de onderhandelingen over de aankoop van het terrein voort te zetten onder een aantal voorwaarden. Het terrein heeft veel potentie met een strategische ligging aan de Hollandsche IJssel, dichtbij de Goudse binnenstad en uitkijkend over de polders van de Krimpenerwaard. Een businesscase, op te stellen door GOUDasfalt en te beoordelen door de gemeente, moet een concreet voorstel opleveren voor de invulling van deze locatie.

2.7 Voorbereidingen komst AZC De vluchtelingenproblematiek vraagt veel aandacht op Europees, landelijk en lokaal niveau. Ook de gemeente Gouda is gevraagd een bijdrage te leveren aan dit vraagstuk. In september 2015 heeft het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) een formeel verzoek ingediend bij de gemeente Gouda in verband met een actuele behoefte aan opvangplaatsen. Concreet is gevraagd om medewerking te verlenen aan de vestiging van een regulier asielzoekerscentrum (AZC) op de locatie van de voormalige Prins Willem Alexander Kazerne. Het college heeft besloten mee te werken aan een AZC voor 500 asielzoekers voor 10 jaar, onder de randvoorwaarde dat in een bestuursovereenkomst afspraken worden gemaakt over onder andere een zo goed mogelijke inpassing van het AZC in de buurt, mede op basis van wensen van omwonenden. Met bewonersbrieven, inloopavonden voor buurtbewoners, de gemeentelijke website en periodieke nieuwsbrieven, een AZC-bezoek (Utrecht) en bijeenkomsten met het ingerichte bewonersplatform AZC wordt invulling gegeven aan de informatievoorziening aan en betrokkenheid van Goudse inwoners. In 2016 is en wordt dit traject vervolgd, met onder meer een haalbaarheidsonderzoek door het COA en de besluitvorming over een bestuursovereenkomst – en afhankelijk daarvan – de start van de daadwerkelijke verbouwing van de PWA-kazerne, alsmede het vervolg van de benodigde voorbereidingen op terreinen als leefbaarheid en veiligheid, zorg en onderwijs. Het COA schatte recent in dat – rekening houdend met de planning voor de benodigde verbouwing – het AZC in de tweede helft van 2017 opengaat.

Jaarstukken 2015

9

2.8 Financieel beleid Overzicht baten en lasten De jaarstukken laten zien dat in 2015 de baten en lasten ruim € 260 miljoen bedroegen. Uit de volgende diagrammen valt af te leiden hoe de baten en lasten zijn opgebouwd.

Uitgaven in 2015 (totaal € 264 miljoen) Economie en stads marketing (€ 15 miljoen) Zorg (Wmo) (€ 38 miljoen)

1%

Werk en inkomen (€ 48 miljoen)

1% 6% 6%1% 14%

19%

Jeugd, onderwijs en sport (€ 51 miljoen) Ruimtelijke ontwikkeling (€ 38 miljoen)

18%

Duurzaamheid en stedelijk beheer (€ 50 miljoen) Burgerinitiatieven en publiekszaken (€ 4 miljoen)

15%

Veiligheid en bestuur (€ 16 miljoen)

19%

Financiering en alg. dekkingsmiddelen (€ 2 miljoen) Verrekeningen reserves (€ 2 miljoen)

Lasten

Inkomsten in 2015 (278 miljoen) Algemene uitkering (€ 141 miljoen) Belastingen en heffingen (€ 44 miljoen)

3% 11%

Financiering, dividend etc (€ 6 miljoen) 13% 51% 4% 2%

Onroerende zaken (€ 11 miljoen) Overig (€ 37 miljoen) Specifieke uitkeringen (€ 29 miljoen)

16%

Verrekeningen met reserves (€ 9 miljoen) Baten Schuldpositie: minder rente betaald Het college heeft de ambitie om de schuldpositie te verbeteren. In het coalitieakkoord ‘Gouda daagt uit!’ is een leningenplafond opgenomen van € 350 miljoen. In 2015 blijft de omvang van de leningenportefeuille ruim binnen deze marge. Er is wel sprake van een toename in de langlopende leningen: van € 302 miljoen naar € 325 miljoen. De verklaring hiervoor is dat een deel van de kortlopende schuld is omgezet naar een langlopende lening op grond van de wet Financiering decentrale overheden (Fido). De toename in het langlopende vreemde vermogen gaat samen met een daling in de kortlopende schuld van € 30 miljoen; de som van beide is per saldo gedaald ten opzichte van 2014. De rentevoet is eveneens gedaald, gemiddeld 3,36% over de gehele leningenportefeuille, waardoor de rentelasten in 2015 lager zijn uitgevallen dan in 2014.

10

Jaarstukken 2015

Ontwikkeling weerstandsvermogen De afgelopen jaren heeft de gemeente Gouda geïnvesteerd in het versterken van het beschikbare weerstandsvermogen, onder meer via de introductie van de spaaroptie in de programmabegroting. In onderstaande grafiek is de ontwikkeling van de beschikbare weerstandscapaciteit opgenomen, ontleend aan de jaarrekeningen van de periode 2012-2015. 30

20

10

0 2012

2013

2014

2015

Lobbytraject richting Rijk Gedurende het begrotingsjaar 2015 heeft de gemeente Gouda, net als veel andere gemeenten, te maken gehad met een forse tegenvaller in de meicirculaire. In afwijking van eerdere cijfers van het Rijk bleek de gemeente Gouda in 2015 € 2 miljoen minder aan inkomsten te ontvangen vanuit Den Haag. De aanhoudende onvoorspelbaarheid en instabiliteit aan de inkomstenkant vormde aanleiding om een actie te starten vanuit Gouda richting de Rijksoverheid. Uiteindelijk heeft een totaal van 234 gemeenten meegedaan aan deze actie, bedoeld om aandacht te vragen bij zowel de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties als de Tweede Kamer voor meer stabiliteit en voorspelbaarheid in het gemeentefonds, het afschaffen van de opschalingskorting, alsmede het herstellen van de disbalans in de financiële verhoudingen tussen Rijksoverheid en gemeenten.

2.9 Bedrijfsvoering Personeel De bezetting bij de gemeente Gouda bedroeg per eind 2015 415 FTE, dat is 4 FTE lager dan per eind 2014. Daarbij moet rekening gehouden dat in 2015 extra capaciteit is ingezet voor de nieuwe taken op het gebied van de decentralisaties. Deels is dat gedaan met interne capaciteit, maar er is ook extern ingehuurd voor de ondersteuning. Dit is ook zichtbaar in de cijfers over de externe inhuur voor de decentralisaties, die een toename laat zien van € 583.000 naar € 1.612.370. Als het gaat om de realisatie van de taakstelling op de ambtelijke organisatie ligt de gemeente Gouda op schema. Ook voor de jaren 2016-2018 is de verwachting dat de ingeboekte bezuinigingen worden gerealiseerd. Een punt van zorg is wel de toenemende werkdruk, alsmede het verzuim binnen de ambtelijke organisatie. In 2015 is het verzuim, dat jarenlang een dalende tendens liet zien, gestegen met 1,3%-punt van 3,6% naar 4,9%. Dit komt neer op een toename van grofweg 30%. Gouda 2020 In 2015 is het traject Gouda 2020 gestart, gericht op een toekomstbestendige ambtelijke organisatie. Daartoe is een visiedocument en een plan van aanpak vastgesteld in nauwe samenwerking tussen directie, afdelingshoofden, medewerkers en OR. De kern daarin is dat een veranderende omgeving een andere werkwijze van de ambtelijke organisatie vraagt. Op drie terreinen zijn verbeteropgaven geformuleerd vanuit de wens om de goede dingen te doen, met en voor de stad en flexibel te opereren: (1) integraal en van buiten naar binnen werken, (2) stimuleren van ontwikkeling en mobiliteit en (3) kennis delen en informatie benutten. Geheugen van Gouda Op het gebied van informatie en automatisering maakt de gemeente Gouda een groot aantal ontwikkelingen door. Een traject onder de noemer ‘Geheugen van Gouda’ maakt daar onderdeel van uit. Dit traject is ingezet om de informatievoorziening te moderniseren. De focus ligt daarbij op het creëren van een digitaal organisatiegeheugen dat maakt dat alle informatie, van documenten tot specifieke kennis van werkprocessen, centraal wordt opgeslagen en gemakkelijk doorzoekbaar en toegankelijk is. Uiteraard wordt daarbij rekening gehouden met aspecten die informatiebeveiliging en/of privacy betreffen. Onderdeel van het ‘Geheugen van Gouda’ is de introductie van (1) een klantcontactsysteem, waar voornamelijk het Klant Contact Centrum (KCC) mee aan de slag gaat, (2) een zaaksysteem voor procesmatige werkzaamheden en (3) een nieuwe wijze voor de opslag van documenten. In 2015 zijn veel voorbereidingen getroffen voor de uitrol van het Geheugen van Gouda, in 2016 vindt de daadwerkelijke implementatie plaats.

Jaarstukken 2015

11

2.10 Tot slot Het coalitieakkoord ‘Gouda daagt uit!’ beslaat de bestuurperiode 2014-2018. De gemeente Gouda bevindt zich nu halverwege die periode. Geconstateerd kan worden dat er al veel ambities uit het coalitieakkoord gerealiseerd zijn en invulling krijgen, met andere woorden: de gemeente Gouda ligt goed op koers. Maar er ligt ook nog een stevige opgave. Het college wil zich daar onverminderd voor blijven inzetten, samen met inwoners, bedrijven en andere instellingen in de stad en is iedereen die een bijdrage levert in deze samenwerking, daarvoor bijzonder erkentelijk.

12

Jaarstukken 2015

3. Jaarverslag: programma's

3.1 Economie, cultuur en stadsmarketing We willen dat Gouda een vitale en aantrekkelijke stad is voor bewoners, bezoekers en bedrijven. De ambitie van het programma is om te investeren in de levendigheid in de stad. De lokale economie en werkgelegenheid zijn gebaat bij verbetering van het vestigingsklimaat en een sterkere link tussen bedrijfsleven, onderwijs en gemeente. Onze stadsmarketingactiviteiten zijn gericht op het aantrekken van bezoekers, behoud van bedrijven in de binnenstad en het aantrekken van nieuwe bewoners. Een breed aanbod aan culturele activiteiten, in combinatie met een historische binnenstad, draagt bij aan een goed leefklimaat en maakt de stad aantrekkelijk voor nieuwe (koopkrachtige) bewoners, en daarmee ook voor bedrijven. Naast de reguliere activiteiten zetten we de komende jaren op het gebied van de economie in het bijzonder in op de aanpak van leegstand, acquisitie, het bevorderen van innovatie en de versterking van de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Bij stadsmarketing gaat extra aandacht uit naar de doorontwikkeling van het thema ‘kaas’ en het bevorderen van het imago van de stad gericht op (toekomstige) inwoners van Gouda. Op het gebied van cultuur kan het huidige aanbod aan culturele activiteiten behouden blijven en geven we ruimte aan cultureel ondernemerschap. Verder richten we ons op een gezonde toekomst voor het Goudse erfgoed, onder andere door herbestemming van leegstaande monumenten.

Jaarstukken 2015

13

3.1.1 Wat hebben we bereikt?

3.1.2 Wat hebben we ervoor gedaan? Economie

Meer bedrijven en instellingen vestigen zich in Gouda en zijn tevreden over de gemeente. Het is belangrijk om ‘warme contacten’ met de reeds gevestigde bedrijven in de stad (accountmanagement) te onderhouden en door middel van acquisitie het vestigingsaanbod in Gouda uit te dragen. In 2015 is een nieuwe accountmanager aangesteld die zelfstandig en met collegeleden op regelmatige basis ondernemers in de stad bezoekt en de acquisitie activiteiten van de gemeente coördineert. In 2015 hebben zo’n 15 nieuwe bedrijven zich op Goudse Poort en Gouwespoor gevestigd, o.a. JP van Eesteren, Leidse Verzekeringen, Hoornbeek College, Carewash XL. Ook heeft en aantal uitbreidingen van bestaande bedrijven plaats gevonden, door relocatie van bedrijfsonderdelen naar Gouda (Rabobank, ABN AMRO bank). Sommige bedrijven die al in Gouda gevestigd waren, zijn binnen Gouda verhuisd naar een groter en geschikter pand (I-Sense, Mul BV). Leegstand De aanpak van leegstand is één van de speerpunten uit het Coalitieakkoord ‘Gouda daagt uit!’. Daarom heeft de gemeente, in nauwe samenwerking met de Taskforce Leegstand en het Landelijk Expertteam Transformatie, de mogelijkheden verkend die het leegstaande vastgoed op onder andere de Goudse Poort biedt. Verder blijft het college zich actief inzetten om nieuwe bedrijven en winkels naar Gouda te halen. Daartoe is in 2015 een digitaal bidbook voor het leegstaande kantorenaanbod ontwikkeld (www.goudsaanbod.nl) en voor de binnenstad is een on-line magazine gemaakt (www.gouda-magazine.nl) waarin ondernemers uit de binnenstad aan het woord komen en de binnenstad aan toekomstige vestigers aanprijzen. Beide websites zijn in specials van het Financiële Dagblad landelijk bekend gemaakt. Een aantal bedrijven is bereid gevonden om op de websites een testimonial te geven over Gouda als vestigingsplaats en de gemeente als samenwerkingspartner. Investeringen in panden en de openbare ruimte dragen ook bij aan het bestrijden van de leegstand. Op Goudse Poort zijn hiertoe bijvoorbeeld door Vosko al flinke stappen gezet. Ook staat er nog een omvangrijk transformatieproject op stapel: sloop van oud kantorenvastgoed en realisatie van horeca aan de Harderwijkweg. In de binnenstad zal in 2016 gestart worden met de uitvoering van het convenant met ondernemers over de verbetering van de Kop van de Kleiweg: de entree van de binnenstad.

14

Jaarstukken 2015

Leegstand is een dynamisch en complex probleem. De gemeente Gouda is van mening dat leegstand op pandniveau in eerste instantie het probleem van de eigenaar is. Echter, wanneer de leegstand consequenties heeft voor het vestigingsklimaat of de werkgelegenheid van het gebied dan is er ook sprake van een gemeentelijk belang. Inmiddels is de leegstand op sommige locaties structureel van aard en is een actieve rol van de gemeente gerechtvaardigd. De gemeente heeft daarbij een beperkte invloed en is slechts ‘één van de partijen’. Alle projecten en activiteiten zijn er daarom op gericht om de juiste partijen met elkaar te verbinden en te ondersteunen in het proces zodat er concrete resultaten worden geboekt en de leegstand structureel afneemt. De gemeente is op dit moment dus met name aanjager, facilitator en regisseur. De dynamiek van de leegstandsproblematiek op bedrijventerreinen en in de binnenstad is dermate verschillend, dat ervoor gekozen is om volgens twee afzonderlijke sporen aan vermindering van leegstand binnen deze gebieden te werken. Leegstand bedrijventerreinen De gemeente Gouda kent volgens DTZ Zadelhoff (januari 2016) een leegstand van zo’n 27%. Daarmee komt Gouda op plek 7 in het rijtje met gemeenten met procentueel de hoogste kantorenleegstand van Nederland. Vorig jaar stond Gouda met 33% nog bovenaan de lijst. Landelijk is het leegstandsgemiddelde het afgelopen jaar gedaald van 18% naar 16%. Uit de gegevens van DTZ blijkt dus dat de leegstand zowel landelijk als in Gouda is gedaald. We zijn op de goede weg, maar de leegstand in Gouda is nog steeds veel te hoog. Op basis van onze eigen gegevens weten we dat op Goudse Poort inmiddels 44% van de kantoren leeg staat. Dit is bijna 80.000m2 bvo kantoorruimte. De kantorenleegstand concentreert zich met name op Goudse Poort en Gouwespoor. Dit zijn dan ook de gebieden waar de aanpak zich op concentreert en daarnaast is er aandacht voor in het oog springende kantorenleegstand elders in de stad. De gemeente heeft de volgende ambities geformuleerd met betrekking tot de aanpak van de kantorenleegstand: ■ Verbeteren van de uitstraling van de individuele panden en de omgeving. ■ Behouden van reeds gevestigde bedrijven door waar mogelijk ambities te faciliteren. ■ Verbeteren van het imago van Gouda als vestigingsstad. ■ Aantrekken van nieuwe bedrijven. ■ Onttrekken van een deel van de voorraad. ■ Bevorderen verduurzaming bij transformatie en sloop/nieuwbouw. Er is een gemeentelijk projectteam gestart en tegelijkertijd is er met makelaars en eigenaren een taskforce leegstand geformeerd om samen te zoeken naar mogelijkheden om de kantorenleegstand te beperken. Dit heeft in 2015 geresulteerd in de volgende zaken: ■ Er is een leegstandsdatabase opgezet voor de kantoren op Goudse Poort en Gouwespoor. Deze wordt jaarlijks geüpdate. ■ Sinds 1 januari 2015 is er een extra accountmanager/acquisiteur aangesteld, om de bedrijfsbezoeken te intensiveren en meer werk van acquisitie te kunnen maken. ■ De openbare ruimte van Goudse Poort is inmiddels flink opgeknapt. ■ In het najaar van 2014 is er een duurzaamheidsmeting van Goudse Poort geweest. Op 18 aspecten is het terrein doorgelicht waar een score van 6,9 uit kwam. In een workshop met ondernemers zijn de resultaten gepresenteerd en is een actielijst gemaakt om vanaf 2015 de duurzaamheid verder te verbeteren. Een en ander gebeurt in nauwe samenwerking met het onlangs opgerichte duurzaamheidsplatform Gouda (DPG); ■ Najaar 2015 is de website www.goudsaanbod.nl gelanceerd. Deze website draagt bij aan het verbeteren van het imago van Gouda als vestigingsstad en dient als ondersteuning bij acquisitie. Een eerste stap in het landelijk kenbaar maken van deze website en het verbeteren van het imago was een bijdrage over Gouda in een bijlage bij het Financieel Dagblad op 8 december 2015; ■ Er is advies ingewonnen met betrekking tot een voor Gouda geschikte acquisitiestrategie. De uitvoering ervan zal in 2016 worden opgepakt.

Jaarstukken 2015

15

De gemeente richt zich op een verbetering van de werkprocessen en procedures, kennis over instrumenten die kunnen worden ingezet bij een leegstandsaanpak en het verkennen van de mogelijkheden voor een pilot jongerenhuisvesting en een pilot voor een regelluwe zone op Goudse Poort. Gouda heeft het voormalige stadskantoor aan de Agnietenstraat 24 ingebracht als pilot bij het programma Slim Ruimtegebruik van de provincie Zuid-Holland. Samen met de provincie wordt verkend hoe de transformatie van dit kantoor naar wonen kan worden gestimuleerd. Leegstand binnenstad De binnenstad kent met het Programma Binnenstad al een gecoördineerde aanpak voor de vele aspecten die de binnenstad raken. Voor de leegstand in de binnenstad zijn verschillende projectgroepen actief waarin vastgoedeigenaren, ontwikkelaars, gebruikers, de centrummanager en de gemeente samen optrekken. De aanpak heeft zich al bewezen voor de Lange Tiendeweg en de Lange Groenendaal. Nieuwe aandacht is er voor het gebied Kleiweg/Hoogstraat en de Nieuwe Markt Passage. Voor het voormalige stadskantoor Agnietenstraat/Nieuwe Markt zijn gemeente, eigenaren en initiatiefnemers in gesprek om de haalbaarheid van transformatie naar een woonfunctie te onderzoeken. Het accountmanagement is dankzij de programmacoördinator binnenstad, accountmanager EZ en de centrummanager in goede handen. Generieke marketing van Gouda gebeurt door stadsmarketing. Specifieke marketing van de binnenstad gericht op horeca, retail en dienstverleners vindt ondermeer plaats door de inzet van het nieuw ontwikkelde digitale magazine www.gouda-magazine.nl. Het behalen van de titel Beste Binnenstad heeft gezorgd voor veel positieve publiciteit. In 2016 zal de nadruk liggen op het gericht benaderen van retailers. De uitstraling van het winkelgebied is ook een belangrijke vestigingsfactor. De ondernemers hebben de gemeente gevraagd om mee te werken aan een experiment met betrekking tot het uitstallingenbeleid. Gezamenlijk zijn nieuwe richtlijnen opgesteld ten aanzien van objecten die buiten de winkel mogen worden uitgestald. Het doel is dat de kwaliteit van de openbare ruimte verbetert en dat ondernemers op een creatieve manier aandacht op hun winkel vestigen. In het najaar van 2015 vindt hiervan een evaluatie plaats. Stimuleren en faciliteren van innovatie en kennismanagement De activiteiten gericht op het thema Innovatie en Kennismanagement zijn geland in het Innovatieplatform, waarbinnen de gemeente en Gouda Onderneemt! de trekkers zijn. In 2015 zijn twee initiatieven genomen: organiseren bedrijfsbezoeken (kennismaking en creëren mogelijkheden voor samenwerking) en participatie in het Centrum voor Innovatief Vakmanschap (CiV) Smart Technology. Daarnaast is Gouda lid geworden van Holland Instrumentation. Gouda, Technolution en Centric hebben zich gepresenteerd op de beurs ZIE 2015 (Zuid-Holland Instrumentation Event). Het Innovatieplatform is als project ingebracht in het kader van de samenwerking Alphen-Gouda-Woerden. Betere aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt In 2015 is gestart met het mede mogelijk maken van het Techniekpunt (een initiatief van de Brede School). Daarnaast is een cluster Onderwijs onder Gouda Onderneemt! Opgericht en participeert de gemeente in het Centrum voor Innovatief Vakmanschap (CiV) Smart Technology. Het college zet eveneens in op een betere aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Sinds 24 juni 2015 is de onderwijssector partner van Gouda Onderneemt! en trekken de drie partijen (onderwijs, ondernemers, overheid) samen op om deze aansluiting te verbeteren. Op 22 september 2015 heeft een werkconferentie plaatsgevonden met scholen en bedrijven uit Gouda om te inventariseren op welke wijze de aansluiting beter vormgegeven kan worden. Alle scholen uit Gouda en meer dan 60 bedrijven uit Gouda en omliggende gemeenten waren hierbij aanwezig. Dit heeft geresulteerd in bouwstenen voor een plan van aanpak. Vanuit het cluster onderwijs van Gouda Onderneemt! is het initiatief genomen om vervolgens langs alle VO-scholen in de regio te gaan. Bedoeling is om te komen tot een onderwijscluster op regionale schaal waar de aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt en acties uit het plan van aanpak tot uitvoering komen. De activiteiten zijn niet alleen gericht op techniek, maar op alle sectoren. Overige activiteiten die in 2015 in gang zijn gezet betreffen de organisatie van een open bedrijvendag op 7 april 2016, ‘Kom binnen bij bedrijven’, de opzet van Techniekpunt Gouda en de samenwerking in het Centrum voor Innovatief Vakmanschap (CiV) Smart Technology. Het Techniekpunt Gouda voor basisschoolleerlingen is gestart op 1 januari 2016. De gemeente Gouda en het Ondernemersfonds Gouda hebben dit financieel mogelijk gemaakt. in het najaar van 2015 is, dankzij een subsidie van het Ondernemersfonds Gouda, de haalbaarheid onderzocht, zijn partners geworven en is een structuur opgezet. De regie en uitvoering van het Techniekpunt ligt bij de Brede School Gouda. Doel is om de toeleiding van leerlingen naar techniekvakken te vergroten. Bedrijfsbezoeken door basisschoolleerlingen, technieklessen en snuffelstages vormen een onderdeel van het programma. Ook wordt samengewerkt met de opleiding techniek van het ID-college. Tevens is met ingang van 1 januari 2016 een techniekkring opgericht. Hierin participeren naast de brede school ook de Meander en de Driestar en een aantal technische bedrijven uit Gouda en de regio.

16

Jaarstukken 2015

De subsidie voor het CiV Smart Technology is op 16 juni 2015 toegekend. Afgelopen maanden hebben in het teken gestaan van de voorbereiding om de opleiding (curriculum) vorm te geven. De opleiding start in september 2016. In 2015 heeft een verkennend onderzoek plaatsgevonden door het Wellant college, in samenwerking met de gemeenten in Midden-Holland, naar de behoefte aan scholing en personeel in de foodprocesindustrie. Conclusie is dat er behoefte is aan een opleiding food-techniek voor niveau 3 en 4 MBO. In 2016 wordt verkend op welke manier en met welke partners een MBO opleiding voeding en techniek gestart kan worden in de regio. Aantrekkelijker vestigingsklimaat Het is belangrijk dat gemeente en ondernemers/instellingen elkaar kennen. Met dat doel vinden regelmatig bedrijfsbezoeken plaats. Het college heeft in 2015 de volgende bedrijven bezocht: Ballorig, Monkeytown, Compaxo, Vosko, Technolution en Centric, Croda, Rabobank, Centric, Groene Hart Ziekenhuis, Ericis en Sligro. Ook bracht het college een bezoek aan de binnenstad en aan winkelcentrum Goverwelle en Bloemendaal. Daarnaast heeft de wethouder EZ die de bedrijventerreinen in portefeuille heeft, samen met de accountmanager EZ nog 18 andere bedrijven bezocht. De accountmanager onderhoudt daarnaast ook persoonlijk contact met bedrijven. Er is ook intensief contact met de parkmanagers van de bedrijventerreinen en met de Centrummanager in de binnenstad. De lijnen zijn kort en bij specifieke vraagstukken of problemen onderneemt de accountmanager actie om deze op te lossen. De gemeente organiseert samen met Gouda Onderneemt! een aantal activiteiten die het vestigingsklimaat bevorderen, zoals in 2015 de startersavond op 20 april, de beursvloer GROW voor jonge bedrijven op 7 september, de verkiezing ondernemersprijs Midden-Holland en de organisatie van de bedrijvendag. De ondernemers zijn tijdens de bedrijvendag op 13 oktober in drie deelsessies bijgepraat met betrekking tot het accountmanagement en acquisitiebeleid van de gemeente, de Participatiewet en een betere aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt.

Een aantrekkelijke binnenstad is essentieel voor een bruisend Gouda. De gemeente was daarom erg blij met de verkiezing tot Beste Warenmarkt in maart 2015 en de verkiezing tot Beste Binnenstad in de categorie middelgrote steden door het Platform Binnenstadsmanagement op 18 november 2015. Op deze dag heeft de gemeente ook een Retaildeal met het Rijk gesloten waarin zij zich verbindt om een retailvisie op te stellen en op regionale schaal detailhandelsontwikkelingen af te stemmen. De dynamiek op de retailmarkt is groot en problematiek van de leegstand (met name op de Kleiweg) baart zorgen. Naast een visie op retail zal daarom het functioneren van de binnenstad als geheel (inclusief leegstandsaanpak) en het inspelen op nieuwe winkeltrends ook aan bod moeten komen. Tegelijkertijd geeft een ontwikkeling als de ‘Kop van de Kleiweg’ en de vernieuwing van het terrassenbeleid de binnenstad een impuls en laten aan andere partijen zien dat de gemeente in de stad investeert. Juist in deze tijd is het van belang dat de basis op orde is om voor externe partijen aantrekkelijk te zijn als nieuwe vestigingsplaats en voor bestaande partijen als plaats om te investeren. Het digitale magazine www.gouda-magazine.nl helpt om de binnenstad positief onder de aandacht te brengen. Ook heeft de gemeente zich gepresenteerd in de Retailspecial van het Financiële Dagblad van 16 december 2015. Regionale samenwerking De economie stopt niet bij de grenzen van Gouda. Samenwerking met omliggende gemeenten is belangrijk om de economische positie van de regio te versterken. In de regio Midden-Holland heeft een reorganisatie van het ISMH plaatsgevonden. De gemeente Krimpenerwaard is gevormd. Dit betekent dat het samenwerkingsverband nu bestaat uit 5 gemeenten (Gouda, Zuidplas, Waddinxveen, Bodegraven-Reeuwijk en Krimpenerwaard). De wethouders economie komen samen in het Bestuurlijk Overleg Economie, Onderwijs en Arbeidsmarkt (BO EOA). Het BO EOA streeft naar het versterken van de positie van de regio waarbij gekeken wordt naar de Zuidelijke Randstad en kansen die daar liggen, maar ook naar het Groene Hart. Het BO EOA zoekt nadrukkelijk samenwerking met ondernemers en onderwijs. In de decembervergadering van 2015 waren deze partijen ook vertegenwoordigd. Het BO EOA is aanspreekpunt voor de provincie met betrekking tot regionale afstemming van de ontwikkeling van kantoren en bedrijventerreinen (verplicht) en detailhandel (gewenst).

Jaarstukken 2015

17

Acties in 2015: ■ Opstellen van een regionale kantorenstrategie(definitieve versie aangeboden aan provincie eind januari 2016). ■ Verkennen van mogelijkheden om Food Academy op te richten. Bedrijven zijn hierover enthousiast en scholen onderzoeken hoe en met welke partners zij een MBO opleiding voeding en techniek kunnen gaan opzetten. ■ Besluit genomen om in 2016 “Kom binnen bij bedrijven” te organiseren in regioverband. ■ Verdere gedachtenvorming over regionale economische strategie. De samenwerking Alphen-Gouda-Woerden is definitief van start gegaan. Op 21 januari 2015 heeft een conferentie plaatsgevonden “Nieuwe Verbindingen in het Groene Hart” waar het startsein voor de samenwerking is gegeven. De regio is groot en strekt zich uit tot Nieuwkoop/Kaag en Braassem en Montfoort/Oudewater (samenwerkingspartners van Alphen en Woerden). De samenwerking wordt van onderop georganiseerd. Er is een projectenlijst die gevuld wordt met initiatieven van gemeenten en private partners. Deze projecten kunnen waar nodig worden opgeschaald. De samenwerking Alphen-Gouda-Woerden gaat zich (bestuurlijk) manifesteren onder de noemer “Groene Hart Werkt!”. Gouda participeert in drie projecten: het door Gouda geïnitieerde Innovatieplatform, het CiV Smart Technology, en “Kom binnen bij bedrijven” waarbinnen de Midden-Holland gemeenten samenwerken. Stadsmarketing Gevarieerd aanbod van horeca en detailhandel in de binnenstad De activiteiten die gericht zijn op het realiseren van een gevarieerd aanbod van horeca en detailhandel in de binnenstad vinden met name plaats binnen het domein Economie maar worden ondersteund door Stadsmarketing activiteiten zoals de ontwikkeling van een TV commercial. Het jaar 2015 heeft een behoorlijke dynamiek laten zien in bedrijven die de deuren helaas moesten sluiten maar ook nieuwkomers die kansen zien in Gouda. Zo openden o.a. Boomboxx, IJssalon David’s Gelato, Hobbyshop Gouda, barbershop Jack Styles, kapperszaak Yes!, Rock Mania Records en LF Gouda hun deuren. Om de aantrekkelijkheid van Gouda als vestigingsplaats te communiceren naar potentiële vestigers, is een online magazine ontwikkeld, dat gebruikt wordt als bidbook om Gouda positief onder de aandacht te brengen. www.gouda-magazine.nl, Na de zomer van 2015 is een nieuwe stadsmarketeer aangesteld. De nieuwe stadsmarketeer heeft zijn eerste maanden in Gouda benut om kennis te maken met de stad en alle stakeholders en een start te maken met een nieuwe visie stadsmarketing met een doorlooptijd tot 2022. Begin 2015 is een nieuwe tv-commercial gemaakt voor de promotie van Gouda. De commercial is aan het begin van het toeristenseizoen en in de winterperiode uitgezonden op RTV Rijnmond. Na het winnen van de titel “Beste Binnenstad” is de tv-commercial iets aangepast en extra uitgezonden op National Geographic. Daarnaast is ingezet op extra promotie van de titel beste binnenstad via banners en driehoeksborden in de stad. In 2015 is wederom ingezet op Erasmus als vertolker van het thema cultuurhistorie. Zotte Zaterdag was ook in 2015 weer een succes. Het evenement trok zo’n 800 bezoekers en kreeg veel aandacht van lokale en regionale pers. Dit jaar deed voor het eerst ook de warenmarkt actief mee. De ‘Xplre app Gouda’ is in het eerste jaar van haar bestaan 12.000 keer geactiveerd en daarmee een groot succes. Aanvankelijk stonden er vier wandelingen op Xplre. In de loop van 2015 is dat aantal uitgebreid tot vijftien, met onder meer een bierroute, een bomenroute en een looproute langs de Stolpersteine, de 'struikelsteentjes' ter nagedachtenis aan vermoorde joden. Deze laatste route is, samen met de route over Erasmus, volgens de gegevens van Centric het populairst. Gouda heeft als proeftuin gefungeerd bij de ontwikkeling van de wandelapp. Centric gaat de app nu nationaal maar ook internationaal aanbieden aan andere steden en gemeenten. Behoud en aantrekken van nieuwe koopkrachtige bewoners In 2015 is meer nadruk komen te liggen op wonen en het aantrekken van nieuwe bewoners. Op 20 juni werd daarom een succesvolle woonbeurs georganiseerd met 14 standhouders. Daarnaast heeft www.woneningouda.nl. een facelift ondergaan en is de site geactualiseerd. Vrijwel alle woningbouwprojecten van dit moment staan op de site. Regelmatig wordt de site voorzien van nieuwsberichten. Toerisme De toeristische promotie is gericht op de groei van binnen- en buitenlandse bezoekers aan Gouda. Dit doen we in nauwe samenwerking met toeristische partners en ondernemers in Gouda. Het vergroten van het bezoekersaantal draagt bij aan een aantrekkelijke, levendige en economisch sterke binnenstad.

18

Jaarstukken 2015

Acties 2015: ■ Travel trade benadering (bedrijven die zich bezig houden met toeristen) en uitbreiden van (inter)nationale contacten. Voorbeelden zijn: e ■ de 4 succesvolle touroperatordag in samenwerking met toeristische ondernemers in Gouda ■ samenwerking met andere steden zoals Utrecht ■ speciale inzet op Amsterdam met de Goudse Kaasmarkt ■ (inter)nationale vakbeurzen bezoeken ■ een hechtere samenwerking met het Nederlands Bureau voor Toerisme ■ Gastvrij informeren en ontvangen van bezoekers is een kerntaak van de VVV. Het aantal bezoekers aan de balie van de VVV is verder gegroeid naar ruim 36.000. Ook is er groei in het aantal bezoekers aan de website en groei in de omzet van geboekte arrangementen en doorverwijzingen naar andere aanbieders. ■ Uitbrengen van 4 ‘Welkom in Gouda’-folders in 4 aparte uitgaven per taal (mogelijk gemaakt door de advertorial opbrengsten van toeristische partners uit de stad). Evenementen Gouda is in 2015 genomineerd voor de titel Evenementenstad van het jaar. De eerste prijs is niet behaald maar enkele voorbeelden van de ingebrachte activiteiten zijn: ■ ■ ■

■

■

Het ondersteunen van 7 grote jaarlijkse 'ster'evenementen; Goudse Hofstedendagen, Gouda bij Kunstlicht, Kaarsjesavond, Houtmansplantsoenconcerten, Gouda Waterstad, Keramiekdagen en de Kaasmarkt. e De 60 editie van Gouda bij Kaarslicht plaats, met een speciale uitgave van een Gouden boekje over het evenement en onze band met Kongsberg. e De feestelijke doorkomst van de 2 etappe van de Tour de France op 5 juli in Gouda Kaasstad, met 30.000 mensen langs het parcours en kleurde alles geel. Gouda kwam prachtig in beeld; de Markt, het stadhuis, de Sint Janskerk én de kaasmeisjes. Er was ook vooraf internationale media aandacht voor Gouda, met een Franse tv-ploeg op de Kaasmarkt. De levendigheid van de (binnen)stad stimuleren we ook door kleinere activiteiten mogelijk te maken. De uitvoering hiervan vindt plaats door de regeling 'Goed voor Gouda' (in 2016 opgegaan in de GoudApot). In 2015 werden onder andere de volgende activiteiten mede mogelijk gemaakt; tentoonstelling Lalla Golda, Parkbios in het Houtmanplantsoen, Taptoe op de Markt en de nacht van Vroman. Met de warenmarkt zijn afspraken gemaakt waardoor de Markt beter kan worden gecombineerd met evenementen en andere activiteiten. Deze afspraken leiden tot een aanpassing in de Marktverordening.

Kaas Kaas is hét thema waarmee Gouda zich onderscheidt van de andere ‘Holland Classics’. Sinds een aantal jaar zet de gemeente daarom in op het beter benutten van dit ‘unique selling point’ van Gouda. ■ De opening van het landelijke kaasmarkt seizoen vond plaats in Gouda. We hebben dit breed gecommuniceerd en dit leverde veel internationale aandacht voor de Goudse Kaasmarkt op, van Zuid-Afrika tot Canada. De foto’s van de Goudse kleuters van de Casimirschool verkleed als kaasmeisjes en kaasjongens gingen zo de hele wereld over. ■ Er is een start gemaakt aan de nieuwe uitstraling van de Kaasmarkt met een vernieuwde aankleding van de Kaasmarkt. ■ Op 18 juni 2015 is voor de tweede keer de Kinderkaasmarkt georganiseerd, waarbij 350 kinderen van de groepen 6 en 7 van de basisscholen allerlei activiteiten hebben uitgevoerd met als thema kaas. ■ Samen met de 4 andere kaasmarkten hebben we promotie op de Keukenhof mogen maken. De Goudse kaasmeisjes en kaasspelen kregen veel aandacht. ■ De website www.goudakaasstad.nl trok het afgelopen jaar zo’n 25.000 bezoekers. Vooral dagjesmensen en toeristen uit Nederland, België, Duitsland en Frankrijk bezochten de site. ■ Een paar keer per jaar verschijnt het Kaasjournaal, de digitale nieuwsbrief van GOUDA KAASSTAD. Deze wordt toegestuurd aan personen/bedrijven die zich professioneel bezighouden met kaas. ■ Het afsluitende kaasfeest in oktober ‘SensationKaas’ duurde dit jaar twee dagen, met ‘Theater Kaas’, daarna op de Markt de grootste kaas fonduepan van Nederland, en ter afsluiting het ‘volvette’ dansspektakel SensationKaas. Groene Hart ■ Gouda neemt deel aan de bestuurlijke tafel vrije tijd, water en groen. Het programma HOREO (gericht op waterrecreatie) is in 2015 overgedragen aan de bestuurlijk tafel. Bureau Bloc is gevraagd het programma aan te scherpen. Dit heeft geresulteerd in een investeringprogramma met ook aandacht voor Gouda als icoon van het Groene Hart en de verhaallijn van kaas. ■ Gouda heeft in samenwerking met de gemeenten Krimpenerwaard en Oudewater de Gouden Eeuw fietsroute in de markt gezet.

Jaarstukken 2015

19

Cultuur Culturele voorzieningen spelen een belangrijke rol in de stad. Zij stimuleren een actieve deelname aan kunst en cultuur en zorgen voor een positief beeld van Gouda. Een breed aanbod aan culturele activiteiten, in combinatie met een historische binnenstad, draagt bij aan een goed leefklimaat en maakt de stad aantrekkelijk voor (nieuwe) inwoners en bezoekers. Actieve deelname aan culturele activiteiten De afgelopen jaren zijn de culturele voorzieningen van Gouda vernieuwd. Met succes! De Goudse bibliotheek is eind 2015 uitgeroepen tot beste bibliotheek van Nederland. En ook de schouwburg wist opnieuw een nominatie als beste schouwburg van het land in de wacht te slepen. De nieuwe Cinema Gouda mag op veel enthousiaste bezoekers rekenen. Cultuurhuis Garenspinnerij heeft zich ontwikkeld tot hét centrum voor cultuureducatie en amateurkunst in Gouda en omgeving. En ook Museum Gouda blijft met nieuwe initiatieven aan de weg timmeren; het afgelopen jaar zijn de voorbereidingen getroffen voor het Erasmusjaar 2016. De ontwikkelingen op het terrein van cultuur, en de investeringen van de afgelopen jaren, zijn ook van grote invloed geweest op de verkiezing van Gouda als beste binnenstad 2015-2017.

Cultureel ondernemerschap Doordat de afgelopen jaren is gewerkt aan de (her)huisvesting van de culturele instellingen, zijn er goede randvoorwaarden gecreëerd voor de uitbouw van hun ondernemerschap. De culturele instellingen hebben daarbij een veranderingsproces van formaat doorgemaakt, tegen de achtergrond van forse bezuinigingen. In 2016 wordt het laatste deel van die bezuinigingen gerealiseerd en zal met de actualisatie van de Cultuurnota de balans worden opgemaakt. In 2015 zijn ook de eerste stappen gezet voor het Cultuur- en Erfgoedfonds. Het programma zal gericht zijn op het behoud van het materiële en immateriële erfgoed van Gouda en stimuleert de samenwerking tussen erfgoed, cultuur, toerisme, bedrijfsleven, etc. De culturele sector is hierbij een belangrijke partner en krijgt met het fonds mogelijkheden om zijn ondernemerschap verder te versterken. Erfgoed en Cultuurhistorie In 2015 is door een particuliere partij in de stad onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om voor Gouda een monumentenorganisatie (of ‘stadsherstel”) op te richten (oplevering rapportage in 2016). In 2016 zal dit verder worden uitgewerkt. Deze organisatie moet zich gaan inzetten voor de instandhouding van het gebouwde erfgoed. In lijn met de Erfgoedvisie wordt naast samenwerking ook ingezet op samenhang. Daarom is in 2015 gestart met het laten opstellen van een Cultuurhistorische Basiskaart voor de gehele gemeente Gouda. Via deze kaart wordt de ontwikkelingsgeschiedenis digitaal gevisualiseerd en via de internet voor iedereen ontsloten. Op basis van landschap, stedenbouw, functies en thema’s kan ‘het verhaal van de stad’ in beeld worden gebracht. De uitvoering gebeurt in fasen. Oplevering in 2017. In 2016 zal ook worden bezien hoe het Cultuur- en Erfgoedfonds een bijdrage kan leveren aan onderhoud en herbestemming van het Goudse erfgoed. De focus ligt op planmatig onderhoud (voorkomen is beter dan genezen) en aanpak leegstand, resp. ruimte voor herbestemming (zonder gebruik geen onderhoud).

20

Jaarstukken 2015

Indicatoren Omschrijving Aantal banen Aantal bedrijfsvestigingen

Leegstand kantoren Leegstand winkels

Aantal bezoekers

Bestedingen bezoekers

Bezoeker gesubsidieerde instellingen

Streefwaarde Stijgende trend vanaf 2016

Stand 2015 Het aantal in Goudse bedrijven werkzame personenen is van 2014 naar 2015 gedaald van 31.079 naar 30.589. Aantrekken minimaal 1 groter bedrijf per jaar Het totaal aantal gevestigde bedrijven is van 2014 naar 2015 licht gestegen van 2.887 naar 2.898. Aannemer Van Eesteren is het grootste nieuwe bedrijf dat zich in 2015 op Goudse Poort heeft gevestigd. Dalende trend vanaf 2016 De leegstand op Goudse Poort is in 2015 ten opzichte van 2014 gedaald van 44% naar 38% (m2 vloeroppervlak). Dalende trend vanaf 2016 Van 2014 naar 2015 is het aantal leegstaande winkelpanden gestegen van 93 naar 121. Het aantal meter leegstaand winkelvloeroppervlak is deze periode toegenomen van 12.651m2 naar 19.559 m2 1 Miljoen bezoekers vanaf 2017 De cijfers van 2015 van het onderzoek “toeristisch bezoek aan steden” van het NBTC/NIPO waar Gouda aan meedoet, zijn medio april 2016 beschikbaar Stijgende trend vanaf 2010 De cijfers van 2015 van het onderzoek “toeristisch bezoek aan steden” van het NBTC/NIPO waar Gouda aan meedoet, zijn medio 2016 beschikbaar Stijgende trend vanaf 2010 De bezoekcijfers zijn medio 2016 beschikbaar.

3.1.3 Wat heeft het gekost 3.1.3.1 Overzicht exploitatie Exploitatie (bedragen * € 1.000)

Begroting 2015 Begroting 2015 na e 2 wijziging

Rekening 2015 Verschil rekening t.o.v. begroting na wijziging

Lasten PG Cultuur PG Economie PG Toerisme en recreatie Totaal lasten

7.130 5.821 1.439 14.390

7.505 5.777 1.596 14.878

7.321 6.159 1.627 15.107

184 -382 -31 -228

Baten PG Cultuur PG Economie PG Toerisme en recreatie Totaal baten

0 -6.650 -104 -6.753

0 -6.508 -99 -6.607

0 -5.071 -138 -5.210

0 -1.437 39 -1.397

Saldo van baten en lasten Toevoegingen aan reserves (lasten) Onttrekkingen aan reserves (baten) Gerealiseerd resultaat

7.636 2.711 0 10.347

8.271 2.711 -150 10.832

9.897 730 -150 10.477

-1.626 1.981 0 355

3.1.3.2 Verschillenverklaring exploitatie

Omschrijving (bedragen * € 1) Cultuur Cultuurparticipatie en educatie: In 2015 is € 150.000 beschikbaar gesteld voor een Cultuur en Erfgoedfonds. De plannen hiervoor worden in 2016 verder ontwikkeld. Aan de raad zal worden voorgesteld om het resterende bedrag toe te voegen aan de hiervoor ingestelde reserve. Overig

Lasten V/N 184.000 V

Economie In 2015 is het object Bloemendaalseweg 48 (vm Werkschuit) verkocht. De overige voormalige panden van de bibliotheek en van Kunstpunt Gouda zijn niet verkocht in 2015. Dit leidt tot een incidenteel nadeel. De bijbehorende toevoeging aan de algemene reserve vindt daardoor ook niet plaats. De verkooptaakstelling en de verwachte toevoeging aan de reserve schuiven door naar 2016. De verkoop van Westhaven 29 (Moriaan) en twee panden aan de Nieuwe Gouwe OZ leveren een incidenteel voordeel op. De servicekosten (o.a. energie) worden doorbelast aan de huurders. Over 2015 konden niet alle kosten worden doorbelast vanwege faillissementen van huurders en herontwikkelingsopgaven.

I/S

135.000

V

I

49.000

V

I

382.000

N

254.000

N

I

Baten V/N

I/S

1.437.000

N

2.122.000

N

I

645.000

V

I

192.000

V

I

Jaarstukken 2015

21

Omschrijving (bedragen * € 1) De overige verschillen bestaan uit meerdere aspecten van de exploitatie van vastgoed, zoals huuropbrengsten, kosten die zijn gemaakt om panden te verkopen en gederfde huuropbrengsten.

Lasten V/N 128.000

3.1.3.3 Verschillenverklaring reserves

N

I

Omschrijving (bedragen * € 1) De opbrengsttaakstelling van de voormalige panden van Kunstpunt Gouda en de bibliotheek is met de verkoop van het object Bloemendaalseweg 48 (vm. Werkschuit) voor een deel gerealiseerd. De hieraan gekoppelde begrote toevoeging aan de algemene reserve is daarmee eveneens gedeeltelijk gedaan.

3.1.3.4 Investeringen

Investeringen op basis van jaar gereed (bedragen * € 1.000) Depotgebouw Vastgoed Voorzieningen Toerisme en cultureel erfgoed TOTAAL

I/S

Baten V/N 152.000

N

I

Bedrag V/N 1.981.000

I/S

V

I/S I

Gepland 2015 37 82 153

Werkelijk 2015 20 1 49

Verschil 17 81 105

272

70

202

Toelichting op het investeringsoverzicht Depotgebouw De laatste inrichtingswerkzaamheden aan het depotgebouw hebben in 2015 plaatsgevonden waarmee dit krediet kan worden afgesloten. Vastgoed De laatste werkzaamheden aan het pand aan het Buytenerf zullen worden uitgevoerd als er een huurder voor de tweede en derde verdieping is gevonden. Voorzieningen Toerisme en cultureel erfgoed Het resterende krediet wordt in 2016 onder andere ingezet ten behoeve van voorzieningen voor waterrecreatie en actualisatie bewegwijzering.

22

Jaarstukken 2015

3.2 Zorg (Wmo)

De gemeente heeft er met ingang van 1 januari 2015 nieuwe taken en verantwoordelijkheden bij op het terrein van zorg, jeugd en werk. In de periode 2015-2018 zal de implementatie van de decentralisaties in het sociaal domein veel aandacht vragen. In het overgangsjaar 2015 heeft de gemeente extra aandacht besteed aan de communicatie over de decentralisaties. Met het vaststellen van de integrale Goudse beleidsnota sociaal domein “Iedereen doet mee; met Gebundelde Krachten werken aan participatie, zelfredzaamheid en groei naar zelfstandigheid 2014-2018” door de gemeenteraad wordt aangegeven wat we willen bereiken in de programma’s Zorg (programma 2), Werk en Inkomen (programma 3) en Jeugd, Onderwijs en Sport (programma 4; gedeeltelijk). De focus van beleid is gericht op een integrale aanpak van de minder zelfredzame huishoudens waar vaak sprake is van samenhangende problematiek op meerdere levensdomeinen. Met sociale teams voor volwassenen en jeugd is de zorg en ondersteuning dichtbij inwoners georganiseerd.

Jaarstukken 2015

23


3.2.2 Wat hebben we ervoor gedaan?

De implementatie van de nieuwe taken en verantwoordelijkheden van de gemeente in het sociaal domein vroeg in 2015 veel aandacht en blijft dat de komende jaren doen. De focus van het beleid is gericht op een integrale aanpak van de minder zelfredzame huishoudens, waar vaak sprake is van samenhangende problematiek op meerdere leefdomeinen. In de beleidsnota “Iedereen doet mee; met Gebundelde Krachten werken aan participatie, zelfredzaamheid en groei naar zelfstandigheid 2014-2018” staan de doelen voor het sociaal domein. Deze doelen omvatten de programma’s Zorg (Wmo), Werk en Inkomen en Jeugd, Onderwijs en Sport. Speerpunten uit het coalitieakkoord 2014-2018, die onder programma zorg vallen, zijn: 1. De vorming van Sociaal Teams. Met de vorming van Sociaal Teams wordt de zorg, inclusief welzijn nieuwe stijl, dichtbij mensen georganiseerd zodat die laagdrempelig toegankelijk is en maatwerk mogelijk is. 2. Het stimuleren van multifunctioneel gebruik van maatschappelijke accommodaties. Gouda gaat werken met het buurthuis van de toekomstconcept, waarmee samenwerking tussen maatschappelijke instellingen in wijken en buurten wordt bevorderd. Gebiedsgerichte aanpak/Sociaal Teams Op 1 januari 2015 zijn drie Sociaal Teams (volwassenen) en CJG/Sociaal Teams Jeugd van start gegaan. Zij leveren laagdrempelige ondersteuning aan kwetsbare inwoners. De teams opereren onder aansturing van de coöperatieve vereniging Voortouw. Het werkgebied van de teams sluit aan bij de gebiedsindeling van Gouda voor het gebiedsgericht werken, namelijk drie gebieden. De ervaringen binnen de wijkaanpak met wijkgericht programmatisch werken op het terrein van leefbaarheid en veiligheid zijn gebundeld binnen de nieuwe gebiedsgerichte aanpak in het sociaal domein. Deze gebiedsgerichte aanpak wordt verder ontwikkeld. In 2015 is gestart met de eerste fase van ontwikkeling van het gebiedsnetwerk. De gebiedsregisseurs werken samen met de sociaal makelaars, de wijkverpleegkundigen en de coördinator van het Sociaal Team Jeugd aan de problematiek in hun werkgebied. Ook zijn er gebiedsanalyses opgesteld. Gezamenlijke agenda van maatregelen en producten rond zorg en wonen voor zelfstandig wonende ouderen en mensen met een beperking In december 2015 is de Woonvisie 2015-2020 vastgesteld. Deze is opgesteld in samenwerking met vele partijen, vanuit het wonen, zorg en welzijn. Langer zelfstandig wonen en wonen met zorg zijn in de woonvisie opgenomen als belangrijke verder uit te werken onderwerpen. Maatwerkvoorzieningen Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) Per 1 januari 2015 is de nieuwe Wmo ingegaan, evenals een nieuwe verordening maatwerkvoorzieningen. De gemeente werkt volgens een nieuwe werkwijze waarin niet de compensatieplicht, maar het leveren van maatwerk centraal staat. Ook is de gemeente verantwoordelijk geworden voor begeleiding en beschermd wonen naast de bestaande taken vervoer, woningaanpassingen, hulp bij het huishouden en hulpmiddelen. Voor inwoners met een lopende indicatie met begeleiding was 2015 een overgangsjaar. Dit betekende dat iedereen een nieuwe beschikking moest ontvangen voor 2016. Voor het overgrote deel van de inwoners is dit gebeurd na het voeren van een keukentafelgesprek. Bij het andere deel is de indicatie verlengd om gedurende 2016 dit keukentafelgesprek goed te kunnen voeren. In totaal zijn in 2015 ongeveer 2.000 indicaties voor maatwerkvoorzieningen gesteld.

24

Jaarstukken 2015

De samenwerking tussen de gemeentelijke toegang tot de maatwerkvoorzieningen (afdeling Zorg en Welzijn) en de Sociaal Teams heeft steeds meer vorm gekregen. Daarnaast is door de verjonging van de cliënten in de Wmo, de samenwerking met werkvelden Werk & Inkomen en met Jeugd ook steeds belangrijker geworden. Continuïteit van ondersteuning en het op orde krijgen van de gemeentelijke organisatie heeft hierbij centraal gestaan. De benodigde transformatie van de zorg wordt de komende jaren samen met de partners verder vormgegeven. Vormgeving burger- en cliëntenparticipatie In mei heeft de gemeenteraad besloten een adviesraad en cliëntenraad in te richten. Inwoners en cliënten van de gemeente kunnen hierin meedenken over beleid en de uitvoering van de drie wetten op het sociale domein: de Wmo, de Jeugdwet en de Participatiewet. De inrichting is vrijwel rond. Onafhankelijke cliëntondersteuning geborgd in Sociaal Teams volwassenen en jeugd Onafhankelijke cliëntondersteuning is één van de kerntaken van het Sociaal Team Volwassenen en het CJG/Sociaal Team Jeugd. De benodigde expertise hiervoor is geborgd door de medewerkers van MEE in Voortouw en samenwerking tussen Voortouw en het Zorgvragers Organisatie Midden-Holland (ZOG MH). De vraag naar cliëntondersteuning bij het keukentafelgesprek (voor de aanvraag van een maatwerkvoorziening Wmo) is gering. De ondersteuning wordt in ieder geval bij elke aanvraag aangeboden, maar hiervan wordt weinig gebruik gemaakt. Ook bij het CJG/Sociaal Team Jeugd wordt er weinig gebruik van gemaakt van het aanbod voor onafhankelijke cliëntondersteuning. Bij communicatie over een keukentafelgesprek en de voorbereiding van de aanvraag voor jeugdhulp wordt de mogelijkheid tot het krijgen van onafhankelijke cliëntondersteuning benadrukt. Uitvoering beleidsplan Vrijwilligers In september 2015 is een vrijwilligersmarkt gehouden. Deze is zeer positief beleefd. 70 standhouders deden mee en de markt is door ongeveer 350 potentiële vrijwilligers bezocht. In elk geval zijn 74 matches tot stand gekomen en vele vervolgafspraken. In 2015 is de website Goudvoorelkaar.nl gelanceerd, een online marktplaats waar vraag en aanbod van vrijwilligerswerk bij elkaar komen. Dit is een combinatie van de vrijwilligersvacaturebank en Zorgvoorelkaar.nl. De website Goudvoorelkaar.nl richt zich voor een belangrijk deel op zorgvragers en vrijwilligers voor het bieden van zorg en ondersteuning. Het aantal gebruikers van Goudvoorelkaar.nl was het laatste kwartaal van 2015 hoog, te weten 2.390 unieke bezoekers. Ter vergelijking: het eerste halfjaar van 2015 had de website zorgvoorelkaar.nl 340 unieke bezoekers. Het Vrijwilligers Informatie Punt (VIP) heeft zes verschillende workshops voor bestuurders en coördinatoren van vrijwilligersorganisaties georganiseerd: communitybuilding, crowdfunding, krachtig besturen, in veilige handen, werven van een divers vrijwilligersbestand en goud voor elkaar. De workshops werden bezocht door 143 deelnemers waarvan ongeveer een derde vanuit zorg. Aan de workshops die voor (zorg)vrijwilligers zijn georganiseerd (coachingsvaardigheden en versterk en verrijk) hebben totaal 40 vrijwilligers deelgenomen. Allen werkzaam in de zorg of bij maatjes/mentorprojecten. Ook is een cursus talentontwikkeling verzorgd gericht op empowerment en vrijwilligerswerk voor inwoners met een bijstandsuitkering. Het VIP heeft in dat programma een onderdeel verzorgd met voorlichting over vrijwilligerswerk. Dit wordt ook in het komende jaar voortgezet. Versterken positie mantelzorgers De gemeente Gouda heeft gesprekken gevoerd met mantelzorgers om te kijken aan welke vorm(en) van ondersteuning en waardering zij behoefte hebben. Uit de gesprekken bleek dat een deel van de mantelzorgers niet bekend is met het bestaande ondersteuningsaanbod. Palet Welzijn heeft daarom opdracht gekregen om trainingen te organiseren voor zorgen andere professionals. Zij zijn vaak de eersten die in aanraking komen met mantelzorgers. Daarom is het cruciaal dat zij vroegtijdig mantelzorgers ondersteunen en doorverwijzen waar nodig. Daardoor kan overbelasting tijdig voorkomen worden. In november is de Goudse mantelzorgpas uitgebracht. Een kortingspas als waardering voor de mantelzorgers, die o.a. gevuld wordt met acties van lokale ondernemers. De mantelzorgers worden betrokken bij de invulling van de pas.

Jaarstukken 2015

25

Sinds eind 2015 geldt de regeling toelage huishoudelijke hulp voor (onder meer) mantelzorgers. Mantelzorgers kunnen hiermee (extra) huishoudelijke hulp inkopen zodat ze ontlast worden. Dat kan voor hulp in de eigen woning of voor hulp in de woning in Gouda van diegene die mantelzorg ontvangt. Invoeren Persoonsgebondenbudget (Pgb) De landelijke problemen bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB) hebben ook effect gehad op de uitbetaling aan budgethouders in de gemeente Gouda. In Gouda is het Pgb volgens de wettelijke voorschriften ingevoerd binnen de strakke deadlines die daarvoor gesteld zijn. Hierbij is nauw samenwerkt tussen Wmo en Jeugd. In 2016 wordt deze samenwerking geïntensiveerd door het integreren van de verordeningen en financiële (Pgb)regelingen voor Wmo en Jeugd. Dit komt de dienstverlening richting de Goudse inwoners die vanuit de Jeugdwet naar de Wmo gaan ten goede. Om de inwoners zo min mogelijk te laten merken van de implementatieproblemen bij de SVB is er in de gemeentelijke uitvoering tijdelijk fors extra inzet nodig geweest. Hierdoor zijn de financiële en administratieve problemen voor Goudse inwoners gering gebleven. Zorgvuldige transitie beschermd wonen met waarborgen zorgcontinuïteit van de huidige bewoners voor de komende 5 jaar De nadruk lag op het voortzetten van de zorg voor alle overgangscliënten. Dat is goed gelukt, omdat het gemeentelijk Wmo loket vanaf de start kon beschikken over consulenten met kennis van zaken op het gebied van beschermd wonen. Beschermd wonen plaatsen zijn schaars en duur. Daarom is gekozen om de toegang en toewijzing van beschikbare plaatsen centraal te organiseren. De gemeente heeft daarvoor samen met de aanbieders een plaatsingscommissie opgericht. In de voorbereidingen voor 2016 is verder met de aanbieders afgesproken om 5 procent extra te korten op de tarieven. De aanbieders kunnen deze korting terugverdienen als ze zichtbaar werk maken van de transformatie. Het beoordelingskader hiervoor wordt samen met de aanbieders in het eerste kwartaal van 2016 vastgesteld. Inloop GGZ met een centrumfunctie voor de regio wordt gecontinueerd In overleg met de regiogemeenten en betrokken partijen is de inloop voor dak/thuislozen aan de Hoge Gouwe omgevormd tot een ‘inloop+’. Deze inloop+ is een samenwerking tussen REAKT, ZOG MH en het Leger des Heils. De focus ligt op het activeren van de deelnemers, inzet van ervaringsdeskundigheid en de aansluiting van nacht en dagopvang. Daarnaast is vanaf de zomer gestart met een pilot zondagopening van de inloop in de nachtopvang aan de IJssellaan. Buurthuis van de toekomst-concept wordt uitgewerkt Samen met alle betrokken partners is gewerkt aan de invulling van het in aanbouw zijnde Buurtservicecentrum (BSC) Korte Akkeren. Doel is om een levendig centrum te maken voor en door inwoners. In het BSC komt ook de front-Office van het Sociaal Team volwassenen en het CJG/Sociaal Team Jeugd. Een eettafel/keuken wordt het kloppend hart van het centrum. De bredere aanpak voor een ontwerp per gebied waarin huiskamers, inloopcentra, buurtservicecentra en dagbesteding met elkaar verbonden zijn, is in ontwikkeling, De eerste fase van inventarisatie van bestaande voorzieningen en daarmee verbonden middelen is afgerond. Uitvoering van de in 2013 door de raad vastgestelde regionale kadernota en lokale paragraaf Maatschappelijke Opvang. Uit de tussentijdse evaluatie van het Regionaal kader blijkt dat betrokken organisaties en gemeenten trots zijn op de bereikte (betere) samenwerking die zichtbaar is door de opzet en verdere uitwerking van de methodiek Jongeren onder Dak (ondersteuning voor zwerfjongeren), de implementatie van het laatste kansbeleid in Gouda en de start van de (boven)regionale werkgroep voor de integrale aanpak van verwarde personen. Verdere verbeterpunten zijn nog de rol- en taakverdeling tussen de Sociaal Teams en het Meldpunt Zorg & Overlast, huisvesting voor de verschillende OGGZ-doelgroepen en het breed inzetten van cliëntondersteuning. In de periode september - december 2015 hebben de (samenwerkende) inspecties Jeugdzorg/ Gezondheidszorg alle Veilig Thuis organisaties in het land bezocht, zo ook Veilig Thuis Hollands-Midden. In het rapport zijn aanbevelingen gedaan om te zorgen dat Veilig Thuis bij een volgend bezoek kan voldoen aan alle verwachtingen. Inmiddels zijn er op meeste punten die de Inspecties hebben benoemd acties ondernomen, zoals de implementatie van het nieuwe registratiesysteem en het oppakken van openstaande meldingen. Uitvoering in 2014 door de raad vastgestelde regiovisie Huiselijk geweld. De regiovisie ‘Geweld in huiselijke kring 2014-2018 Hollands Midden’ heeft als doel het taboe op huiselijk geweld te doorbreken en te zorgen dat geweld (snel) stopt. Er zijn daarom samenwerkingsafspraken gemaakt tussen Veilig Thuis en de sociale teams in de regio Midden Holland. Het gaat daarbij over het overdragen van casussen waarin (ook) huiselijk geweld een rol speelt. De afspraken dragen naar verwachting bij aan een effectieve ketenaanpak en worden in 2016 verder geïmplementeerd.

26

Jaarstukken 2015

Uitvoering in 2013 vastgestelde nota lokaal gezondheidsbeleid Om de doelstellingen in het gezondheidsbeleid te bereiken, is in maart 2014 gestart met het project JOGG (jongeren op gezond gewicht). JOGG maakt onderdeel uit van ‘Gezond In’. Dit is een landelijk stimuleringsprogramma om gezondheidsachterstanden in wijken te verminderen. In Gouda zijn al tal van initiatieven op het gebied van gezondheid en bewegen. Eén van de doelen van JOGG is om deze initiatieven aan elkaar te verbinden. Behalve een bijdrage aan de campagne ‘ik loop op water en fruit’ konden de vele activiteiten worden gefinancierd. JOGG richt zich op de jeugd en hun verzorgers, terwijl ‘Gezond In’ zich richt op alle leeftijden. Er wordt gewerkt aan aansluiting bij de gebiedsgerichte aanpak in Gouda door op basis van de gebiedsanalyses met de betrokken partners vast te stellen welk gezondheidsthema om een specifieke aanpak vraagt. Welke doelstellingen zijn behaald? Hoe verhouden de resultaten zich tot de gestelde doelen? Om de effecten van het beleid te kunnen meten, is in samenspraak met de gemeenteraad de beleidsmonitor opgesteld voor het sociaal domein. Deze wordt opgeleverd bij de vaste P&C momenten. Daarnaast is er ook een gebruiksmonitor opgesteld om tijdig zicht te krijgen op de ontwikkelingen in het gebruik en de uitputting van de budgetten. Deze monitor wordt per kwartaal gemaakt en ter informatie aan de raad gezonden.




Lasten PG Welzijn en zorg Totaal lasten

41.650 41.650

40.718 40.718

37.462 37.462

3.255 3.255

Baten PG Welzijn en zorg Totaal baten

-1.171 -1.171

-1.171 -1.171

-1.568 -1.568

397 397

Resultaat voor bestemming Toevoegingen aan reserves (lasten) Onttrekkingen aan reserves (baten) Resultaat na bestemming

40.479 0 0 40.479

39.547 296 -321 39.522

35.894 296 -321 35.870

3.653 0 0 3.653


Omschrijving (bedragen * € 1) Welzijn en zorg Begeleiding: De uitgaven op Wmo begeleiding vallen iets hoger uit dan de begrote € 5,2 miljoen. Bij de inkoop is geanticipeerd op de aangekondigde bezuiniging van 25%. Dit heeft geleid tot een scherpe tariefstelling. Daarnaast is in 2015 een beweging gestart van beschermd wonen de ‘trap af’ naar begeleiding. Inwoners die voorheen een indicatie beschermd wonen hadden, ontvangen nu begeleiding aan huis. Tegenover de hogere uitgaven begeleiding staat ook een hogere opbrengst uit eigen bijdragen dan begroot (zie eigen bijdrage Wmo). Hulp bij het huishouden: Per 1 januari 2015 is de nieuwe richtlijn hulp bij het huishouden (HBH) ingegaan na een overgangsperiode in 2014. Middels deze richtlijn is het aantal uren hulp bij het huishouden afgenomen. Daarnaast is de uitvoering middels keukentafelgesprekken erop gericht mensen in hun eigen kracht te zetten en hierdoor zijn er minder nieuwe aanvragen HBH gekomen ten opzichte van voorgaande jaren. Beschermd wonen: De onderbesteding van het budget beschermd wonen komt in de eerste plaats doordat het Rijk de middelen voor beschermd wonen voor 2015 verdeeld had op basis van een beperkte en onvolledige uitvraag onder zorgaanbieders. Afgelopen najaar heeft bureau HHM na een uitgebreid onderzoek vastgesteld dat de oorspronkelijke verdeling inderdaad verkeerd was. Voor de gemeente Gouda betekent dit dat er zo’n € 400.000 méér budget is ontvangen dan noodzakelijk om aan alle overgangsverplichtingen te voldoen. Dit bedrag mag worden behouden: de middelen worden pas vanaf 2016 herverdeeld. Daarnaast is minder uitgegeven omdat de overbruggingszorg (d.w.z. zorg die geleverd wordt zolang een passende plaats voor beschermd wonen nog niet beschikbaar is) niet ten laste van het budget beschermd wonen, maar ten laste van de lokale begeleidingsbudgetten is gebracht. Ten slotte is in 2015 een flinke slag gemaakt met het afbouwen van de PGB-verplichtingen voor beschermd wonen en zijn geen nieuwe verplichtingen meer aangegaan. Hulpmiddelen: Het overschot wordt veroorzaakt door € 60.000 onderbesteding bij bouwkundige verbouwingen, € 180.000 onderbesteding door eindafrekening collectief vervoer 2014 en tot slot een voordeel op de overige hulpmiddelen.

Lasten V/N 3.255.000 V

I/S

147.000

N

I

1.283.000

V

I

821.000

V

I

400.000

V

I

Baten V/N 397.000 V

Jaarstukken 2015

I/S

27

Omschrijving (bedragen * € 1) Eigen bijdrage Wmo: Het CAK int de eigen bijdrage en stort dit door naar de gemeenten. In de jaarrekening 2015 is het bedrag opgenomen dat in 2015 is ontvangen door de gemeente. Hier zitten voor een deel nog eigen bijdragen in die betrekking hebben op 2014. Het was voor de gemeente erg lastig om in te schatten wat de eigen bijdragen zouden worden in 2015. Pas in 2016 zal een beter beeld verkregen worden over de structurele opbrengst van de eigen bijdragen voor de Wmo maatwerkvoorzieningen. Huishoudelijke hulp (HH) toelage: In 2015 zijn via een zogenaamde taakmutatie middelen ontvangen van het Rijk voor de HH toelage (€ 306.000 zie toelichting 'programma' Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien). De uitgaven zijn in programma 2 verantwoord. De regeling op basis waarvan van deze middelen kunnen worden ingezet, is in het derde kwartaal van 2015 door het college vastgesteld. Hierdoor is de besteding fors achter gebleven bij de ontvangen middelen. Maatschappelijke opvang / vrouwenopvang (MO/VO): De middelen worden door Gouda als centrumgemeente mede namens de regio uitgegeven. Per saldo blijft een positief saldo over van € 546.000. Aan de raad zal worden voorgesteld deze middelen toe te voegen aan de bestemmingsreserve MO/VO. Het grootste deel van het overschot valt binnen de vrouwenopvang. Door een herijking van de verdeling van de decentralisatie-uitkering door het Rijk krijgt Gouda vanf 2018 35% minder dan in 2015. Dit wordt trapsgewijs afgebouwd. Vooruitlopend hierop wordt er in 2015 t/m 2017 al rekening gehouden met deze korting. Bijdrage regiogemeenten ZorgVernieuwingsProjecten (ZVP): De uitgaven aan ZVP waren hoger dan begroot. De uitgaven worden gedekt door bijdragen van de regiogemeenten. Investeringsbudget Wmo: In 2015 was in de begroting rekening gehouden met extra inzet rondom het sociaal team. Deze inzet blijkt aan het einde van het jaar minder te zijn geweest dan begroot hetgeen een voordeel veroorzaakt. Gezondheidsbeleid: Gedurende 2015 is besloten om het beschikbare budget niet in te zetten via een algemene preventieve gezondheidscampagne maar om aan te sluiten bij de gebiedsgerichte aanpak. Dit resulteert in een overschot in 2015. Aan de raad zal worden voorgesteld om € 10.000 van dit overschot opnieuw beschikbaar te stellen in 2016. Mantelzorgondersteuning: De voorbereiding om te komen tot ook door de mantelzorgers gedragen voorstellen heeft meer tijd gekost dan oorspronkelijk gedacht, waardoor een deel van de hierbij behorende werkzaamheden in 2016 zullen worden uitgevoerd. Conform de toezeggingen aan de raad zullen de activiteiten wel volledig worden uitgevoerd. Kwetsbare burgers: De geplande aanschaf van de digitale sociale kaart heeft in 2015 niet plaatsgevonden met als gevolg een overschot van € 40.000. Daarnaast blijven middelen over op de subsidieregeling vrijwilligersinitiatief (€ 15.000). Adviesraad en Cliëntenraad: In 2015 is de Adviesraad sociaal domein en de Cliëntenraad ingesteld. De raden waren niet het hele jaar actief waardoor het budget niet is uitgeput. Vrijwilligersinformatiepunt: Het is gelukt om bij verschillende activiteiten sponsoren bereid te vinden om een bijdrage te leveren. Hierdoor vallen de lasten voor de gemeente lager uit dan begroot. Doorschuif BTW RDOG: Door de RDOG is meer BTW doorgeschoven dan begroot. Deze BTW wordt door gemeenten via het BTW-compensatiefonds teruggevorderd bij het Rijk. Overig

28

Jaarstukken 2015

Lasten V/N

I/S

Baten V/N

I/S

283.000

V

I

2.000

N

I

506.000

V

I

40.000

V

I

58.000

N

I

58.000

V

I

90.000

V

I

79.000

V

I

81.000

V

I

56.000

V

I

39.000

V

I

21.000

V

I

17.000

V

I

69.000

V

I

16.000

V

I

3.3 Werk en inkomen

De decentralisaties in het sociale domein zijn van grote invloed, ook op het beleidsterrein 'werk en inkomen' vanwege de invoering van de Participatiewet. Zie ook programma's 2 en - deels - 4). We werken met een integrale en samenhangende aanpak aan een inclusieve samenleving waar iedereen tot zijn recht kan komen. De gemeente vindt het belangrijk dat iedereen mee kan doen, ook mensen in een kwetsbare situatie. Die betrokkenheid is nodig voor een krachtige sociale samenleving. Door mee te doen op de arbeidsmarkt kunnen mensen in hun eigen inkomen voorzien. Voor de meeste mensen is dat vanzelfsprekend. Zij zijn in staat 'op eigen kracht' maatschappelijk te participeren. Dat lukt echter niet iedereen. De gemeente ondersteunt degenen die dat nodig hebben. In 2015 hebben we onder andere ingezet op het handhaven en herijken van het armoedebeleid, het ontwikkelen van een werkprogramma 'Gouda aan de slag', de oprichting van een Kinderfonds en het zorgen van een gezonde toekomst van Promen. In de beleidsmonitor Sociaal Domein worden de resultaten zichtbaar gemaakt.

Jaarstukken 2015

29



De Goudse doelstellingen voor het sociaal domein zijn programmaoverstijgend. De Participatienota 2015-2018 geeft hierbinnen een nadere invulling aan het beleid voor de bestaande en nieuwe doelgroepen van de Participatiewet. Binnen het programma Werk en Inkomen is gewerkt aan de doelstelling van een inclusieve samenleving. Een samenleving waarin iedereen die kan werken, werkt naar vermogen of actief is voor de samenleving. Voor wie dat nodig heeft, is een veilig vangnet beschikbaar. Speerpunten uit het coalitieakkoord, die onder programma Werk en Inkomen vallen, zijn: ■ De nadere invulling van een Kinderfonds: Via het Kinderfonds worden vooral particuliere middelen aangetrokken om kinderen, die in moeilijke financiële omstandigheden opgroeien, in staat te stellen mee te doen aan maatschappelijke, sociale en culturele activiteiten, en hen daartoe de nodige middelen/goederen te verschaffen. ■ Een gezonde toekomst voor Promen: Gouda zette in 2015 daarom in op een vergroting van de zelfvoorzienendheid van deze organisatie. Keuzes hiervoor worden in gezamenlijkheid binnen de Gemeenschappelijke Regeling (GR) voorbereid. Iedereen die kan werken, werkt naar vermogen of is actief voor de samenleving Ontwikkeling van het werkprogramma Gouda aan de Slag Het werkprogramma ‘Gouda aan de Slag’ zorgt dat iedereen die kan werken en die geen arbeidsbeperking heeft, voorbereid is op de arbeidsmarkt en ondertussen actief is voor de samenleving. Doel is bemiddeling en begeleiding naar werk, zodat een beroep op inkomensondersteuning niet langer noodzakelijk is. Het werkprogramma is flexibel vormgegeven om goed te kunnen inspelen op actuele ontwikkelingen. Het berust op drie peilers: het Werk- en Ontwikkelcentrum, Bemiddeling op Maat en Maatschappelijk Actief. De werkwijze is gericht op activeren, motiveren en stimuleren van uitkeringsgerechtigden om zelf in actie te komen. Inwoners die een gemeentelijke uitkering aanvragen en die wel kunnen werken maar niet direct aan de slag kunnen, stromen door naar het Werk- en Ontwikkelcentrum (WOC). Het WOC zorgt ervoor dat zij in de eerste weken na aanvraag van de bijstandsuitkering intensief worden begeleid, met als doel hen voor te bereiden op de arbeidsmarkt. Het programma is nog volop in ontwikkeling. In 2015 bood het Werk- en Ontwikkelcentrum alleen trainingen. Begin 2016 is het huidige programma uitgebreid met werk. Leefstijl en budgettering starten zo spoedig mogelijk. Ook is in 2015 geïnvesteerd in het in beeld brengen van mogelijkheden om in Gouda als gemeente van het eerste uur te experimenten binnen de Participatiewet zo gauw de minister van SZW dat met een Algemene Maatregel van Bestuur (Amvb) mogelijk maakt. Doel is het geven van extra ruimte en mogelijkheden voor eigen initiatief en ondernemerschap van de bijstandsgerechtigde zelf. Wie na het WOC nog geen werk gevonden heeft, wordt op basis van een persoonlijk plan van aanpak individueel verder begeleid door een werkcoach van de gemeente (Bemiddeling op Maat). Prioriteit ligt bij de werkzoekenden van wie wordt verwacht dat zij binnen een jaar weer aan het werk kunnen gaan en bij degenen voor wie het jaar van ‘werken aan werk’ bijna om is. Dienstverlening aan 45-Plussers Inwoners van 45-plus kunnen ook deelnemen aan het programma van het Werk- en Ontwikkelcentrum, op maat bemiddeld worden of worden begeleid naar vrijwilligerswerk. Als het niet lukt om de 45-plussers zelf naar werk te helpen, zetten we waar mogelijk hun kennis en ervaring in voor coachingsdoeleinden.

30

Jaarstukken 2015

Voor mensen met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt, die naar inschatting van de gemeente niet binnen 1 jaar klaar zijn om aan het werk te gaan zijn, is de aanpak Maatschappelijk Actief (o.a. vrijwilligerswerk, tegenprestatie en empowerment) vormgegeven. In 2015 heeft de gemeente geen verplichte tegenprestaties hoeven opleggen. Men is er immers telkens in geslaagd zelf een geschikte plek als vrijwilliger te vinden of men verricht al mantelzorg. Bieden van ondersteuning aan arbeidsbeperkten en begeleiden bij hun arbeidsinschakeling Binnen de arbeidsmarktregio zijn door het regionale Werkbedrijf diverse instrumenten ontwikkeld en ingezet voor de ondersteuning van arbeidsbeperkten, zoals loonkostensubsidie, werkplekaanpassingen en gerichte opleidingen en trajecten. Het convenant met afspraken met werkgevers, werknemersvertegenwoordigers en bestuurders voor het realiseren van garantiebanen is getekend. Via het werkgeversservicepunt werden werkgevers persoonlijk benaderd voor werkplekken voor arbeidsbeperkten. Gouda Onderneemt! doet hier actief in mee. De gemeente werkt samen met het UWV en de scholen voor speciaal onderwijs (Praktijkonderwijs en Voortgezet Speciaal Onderwijs). Het bestaande netwerk van het UWV met de scholen is overgenomen. Met elke school vond in 2015 twee keer overleg plaats over de leerlingen die van school gaan. Daarnaast is er twee keer een netwerkoverleg geweest over stagebegeleiding, algemene trends en tendensen. Daarmee was een deel van de nieuwe instroom al aan de voorkant bij de gemeente bekend door goede tussentijdse afstemming met de scholen. Er was ook casusoverleg met het UWV. Als blijkt dat iemand die een uitkering aanvraagt een arbeidsbeperking heeft, wordt deze direct aangemeld bij het in 2015 gestarte team arbeidsbeperkten voor verdere ondersteuning. De specifieke aanpak wordt vormgegeven door een werkcoach voor jongeren, een werkcoach voor oudere arbeidsbeperkten, een accountmanager garantiebanen (voor de werkgeverscontacten op operationeel niveau), een arbeidsdeskundige en een kwartiermaker Werkbedrijf (voor de werkgeverscontacten op directieniveau). Het team arbeidsbeperkten werkt hiervoor samen met het Werkgeversservicepunt (WSP) Midden-Holland (voor de werkgeversbenadering), het UWV, de scholen voor speciaal en praktijkonderwijs in de regio, Promen, de Sociaal teams en het Regionale Werkbedrijf. De dienstverlening werd geboden aan alle inliggende gemeenten van de arbeidsmarktregio Midden-Holland. Samenwerking met sociaal teams In 2015 zijn beleidsafspraken gemaakt over de samenwerking tussen de sociale teams en ‘werk en inkomen’, zoals over de werkwijze bij zorgmijders, bij zeer kwetsbare mensen met multiproblematiek of over het begeleiden bij aanvraagprocedures. Veel van de vragen die bij het sociaal team worden gesteld hebben een relatie met financiën en of schulden. Ook hierover zijn samenwerkingsafspraken gemaakt. De basis is dat bij financiële problematiek in een vroeg stadium contact is en gezamenlijk wordt aangepakt in relatie tot andere aanwezige problematiek. De rol van de sociaal teams in het armoedebeleid zal in het kader van de herijking van het armoedebeleid mee worden afgewogen. En er zal verder worden gewerkt aan de verdere integratie van de taken van ‘werk en inkomen’ in de sociaal teams.

Bieden van ondersteuning aan jongeren met en zonder arbeidsbeperking bij hun arbeidsinschakeling Voor werkzoekende jongeren is in Gouda in 2015 14 keer de voucherregeling ingezet. Dit is een tijdelijke loonkostensubsidie voor de regio Midden-Holland die werkgevers stimuleert om jongeren in dienst te nemen (met en zonder uitkering). Jongeren die worstelen met diverse vormen van problematiek (schuldenproblematiek, daklozen, psychische problemen, jongeren met een justitieel verleden) worden begeleid richting werk/school door een gespecialiseerde jongerencoach, met inzet van diverse vormen van dagbesteding. Verder zijn arbeidsfittrainingen georganiseerd en zijn in een samenwerkingsverband met uitzendbureaus jongeren toegeleid naar werk. Ook zijn trajecten voor alleenstaande ouders ingezet en konden jongeren bij het leerwerkloket informatie krijgen over scholing en testen doen zoals een competentietest. Verder is ‘de Broekriem’ gestart. Dit is een netwerk van relatief hoger opgeleiden (van minimaal MBO-3 en hoger), waar jongeren samen onder begeleiding actief aan de slag gaan om elkaar te ondersteunen richting werk.

Jaarstukken 2015

31

In het kader van preventie van jeugdwerkloosheid zijn jongeren van het Voorbereidend Middelbaar Beroeps Onderwijs (VMBO) gestimuleerd om een opleiding te kiezen met arbeidsmarktperspectief. Tot slot is de aansluiting onderwijsarbeidsmarkt versterkt in nauwe samenwerking met werkgevers in Gouda en de regio en het onderwijs. Hiertoe is onder andere op in september een werkconferentie ‘aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt’ georganiseerd. In 2015 is een knelpuntenanalyse opgesteld waarmee de hiaten in de aanpak jeugdwerkloosheid in beeld zijn gebracht., zie ook programma 1. Zorgen voor gezonde toekomst voor Promen In het voorjaar van 2015 heeft de raad kaders gesteld voor de uitvoering van de Participatiewet, onder andere in relatie tot de toekomst van Promen. In vervolg hierop is in september gestart met een verkenning naar de toekomst van Promen, rekening houdend met de wettelijke stop op de instroom in de Sociale werkvoorziening en de invoering van de Participatiewet. In opdracht van het bestuur van Promen is door een extern adviseur onderzocht in hoeverre splitsing van de Gemeenschappelijke Regeling Promen (GR Promen) een oplossing biedt en of het modulair model, zoals ontwikkeld door Promen, toekomstbestendig is. Het modulaire model gaat uit van een (financiële) scheiding tussen de Sociale werkvoorziening (oud) en de Participatiewet (nieuw). Gemeenten hebben via de GR collectieve afspraken gemaakt over instroom vanuit de Participatiewet in 2015 en 2016 om de tekorten bij Promen zoveel mogelijk te reduceren. Afgesproken is om begin 2016 het traject rondom de langetermijnstrategie op te pakken. Eind 2015 hebben de betrokken gemeenteraden ingestemd met een (technische) wijziging van de Gemeenschappelijk Regeling Promen, als gevolg van de wijziging van de Wet gemeenschappelijke regelingen. Daarnaast hebben de raden in 2015 positief geadviseerd over het bedrijfsplan Promen voor 2016. Voor wie dat nodig heeft is een vangnet beschikbaar In 2015 heeft het college voor de duur van drie jaar subsidie toegekend voor het vormen van een Kinderfonds aan de Stichting Meedoen Gouda. Het Kinderfonds is bedoeld voor het bieden van directe hulp en ondersteuning aan kinderen die opgroeien in huishoudens met een laag inkomen. De Stichting Meedoen is een vrijwilligersorganisatie die de bijdrage van de gemeente Gouda vermeerdert met private fondsenwerving. In 2015 is de Stichting erin geslaagd om meer dan de helft van haar inkomsten uit private fondsenwerving te realiseren en heeft de Stichting 209 kinderen geholpen met een computer, fiets, deelname aan een culturele activiteit, sportabonnement of -kleding of een vergoeding voor (“buitengewone”) schoolkosten verstrekt. Bijzondere Bijstand Als Goudse inwoners bijzondere kosten moeten maken die ze op grond van hun inkomen niet kunnen betalen, kunnen ze onder voorwaarden in aanmerking komen voor vergoeding via de bijzondere bijstand. In 2015 gold daarvoor dat het netto inkomen niet meer mag bedragen dan 120% van de bijstandsnorm en gelden aanvullende voorwaarden met betrekking tot de soort kosten en het vermogen dat betrokkene heeft. In 2015 zijn de uitgaven via de bijzondere bijstand gestegen. Deels is dit verklaarbaar door de afschaffing van het drempelbedrag van € 128,-. Een ander deel is te verklaren uit toegenomen aanvragen op het gebied van inrichtingskosten, rechtsbijstand, bewindvoering en voor zelfstandigen om verzoeken voor bedrijfskredieten. Met name de vergoedingen voor bewindvoering zijn enorm gestegen in een jaar tijd. De uitgaven voor die post zijn meer dan verdubbeld. Dit is een ontwikkeling die zich in heel Nederland voordoet. Bijzondere bijstand Incidenteel Periodiek inkomenstoeslag Totaal

2014 € 343.571 € 205.931 € 217.763 € 767.265

2015 € 632.286 € 298.504 € 229.786 € 1.160.576

De individuele studietoeslag (IST) is een financiële ondersteuning voor jonggehandicapten die studeren of scholing volgen met studiefinanciering of tegemoetkoming Wet tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten (WTOS). Een studieregeling stimuleert jongeren met een arbeidsbeperking om toch de stap te zetten om naar school te gaan of een studie te gaan volgen. In 2015 is deze regeling slechts voor één student toegepast. Gouda heeft een ruimhartige regeling voor studietoeslagen maar daarvan wordt tot nu toe nog weinig gebruik gemaakt. Dit is conform het landelijke beeld en wordt vermoedelijk veroorzaakt door onbekendheid van de regeling. Gelet op de korte duur dat de verordening van kracht is is het nog te vroeg om hieraan conclusies te verbinden. Deze regeling zal het komende jaar nadrukkelijker bekend gemaakt worden bij het maatschappelijke veld en op scholen voor het voortgezet onderwijs om aankomende studenten met een arbeidsbeperking te informeren over het bestaan van de regeling en te stimuleren een vervolgopleiding te doen.

32

Jaarstukken 2015

De Geld Terug Regeling (GTR) is een regeling voor sociale participatie: Ouderen, chronisch zieken en gehandicapten en kinderen tot 18 jaar in een huishouden met een laag inkomen kunnen hiermee een tegemoetkoming krijgen voor de kosten van sociale, culturele of sportieve activiteiten. Voor kinderen is dit een sport of culturele activiteit die volledig wordt vergoed of een vergoeding in de kosten peuterspeelzaal. Voor alle rechthebbenden van de regeling geldt een bedrag van € 100 per jaar als bijdrage in de kosten van sporten of sportbenodigdheden, culturele activiteiten of sociale activiteiten. Medio 2015 heeft het college besloten om de inkomensgrenzen voor gebruik van de Geld Terug Regeling te verhogen van 110% naar 120% van de bijstandsnorm en de doelgroep arbeidsbeperkten uit de Participatiewet onderdeel te laten zijn van de doelgroep chronisch zieken en gehandicapten. Dit heeft niet merkbaar geleid tot een groter bereik onder Gouwenaars, wat waarschijnlijk te maken heeft met onbekendheid van de wijzigingen en ook in lijn is met voorgaande jaren dat voornamelijk mensen die al de weg weten naar de minimavoorzieningen hier een beroep op doen. Een kwart van alle uitgaven wordt gedaan voor deelname van kinderen aan sportverenigingen. 9% van alle uitgaven wordt gedaan voor het vergoeden van zwemlessen en 4% aan tegemoetkoming voor peuterspeelzalen en het basisbedrag van de GTR van € 100 voor sociale participatie is goed voor 41% van alle uitgaven. Bij de herijking van het armoedebeleid wordt nader bezien welke aanvullende maatregelen noodzakelijk zijn om meer inwoners van Gouda met een minimuminkomen te ondersteunen bij sociale participatie en zal stevig worden ingezet op de bekendmaking van die regelingen om het bereik onder de doelgroep te optimaliseren. 2014 2015

Uitgaven € 244.949,00 € 313.414,00

Aantal kinderen 898 888

Aantal overigen 413 417

Gerichte ondersteuning van de doelgroep met maatwerkvoorzieningen In 2015 heeft de gemeente Gouda de collectieve zorgverzekering voor mensen met een laag inkomen gewijzigd. Bij wijze van compensatie voor de afgeschafte Rijksregelingen Wtcg en CER is de gemeentelijke zorgverzekering uitgebreid met een tweede aanvullende verzekering waarbij mensen het verplichte eigen risico kunnen meeverzekeren. De gemeente Gouda draagt bij in de premie van die aanvullende zorgverzekeringen. Uit onderzoek is gebleken dat de meest voorkomende zorgkosten via deze aanvullende verzekeringen gedekt zijn en met de premietegemoetkoming worden mensen gestimuleerd om zich goed te verzekeren. Deze maatregelen hebben geleid tot een stijging van het aantal verzekerden. Waar landelijk gemiddeld 6% van de mensen overstapt naar een nieuwe verzekering, is het totaal aantal verzekerden in de Goudse collectieve zorgverzekering bijna 18% gestegen. Verwacht wordt dat de komende jaren het aantal verzekerden verder zal groeien door grotere bekendheid en doordat ook de dekking in de pakketten verder is verbeterd. In 2015 is besloten om per 2016 de pakketten te verruimen en ook een tegemoetkoming voor de eigen bijdrage van maatwerkvoorzieningen Wmo op te nemen. Ook is besloten om de tegemoetkoming in de premie van de aanvullende verzekeringen te verhogen zodat ook het herverzekeren van het verplichte eigen risico in de zorg aantrekkelijker wordt. Vroegsignalering en preventie Tussen Werk en Inkomen en Sociaal teams volwassenen zijn afspraken gemaakt en schriftelijk vastgelegd over het begeleiden van huishoudens met problemen op het gebied van inkomen en schulden, ieder vanuit zijn eigen rol en expertise. De bevoegdheid tot toekenning van minimaregelingen of uitkeringen voor levensonderhoud ligt bij de gemeente, maar het sociaal team kan de cliënt ondersteunen om te komen tot een goede aanvraag voor een uitkering of minimaregeling: bijvoorbeeld door hulp bij aanleveren van alle gevraagde informatie of formulieren, dan wel het vooraf coachen van de cliënt zodat deze zelfstandig de aanvraag kan doen. Afgesproken is dat medewerkers van Werk en Inkomen ook contact opnemen met het Sociaal team wanneer zij merken dat iemand niet in staat is om de procedures op eigen kracht te volgen. Bij zorgmijdende cliënten of mensen met beperkingen die vragen om een specifieke benadering, informeert het Sociaal team de medewerkers van Werk en Inkomen tijdig zodat zij rekening kunnen houden met de bijzondere omstandigheden van de cliënt en de benadering van de cliënt op maat kan worden gemaakt. Indien gewenst is de sociaal werker aanwezig bij de gesprekken. Er zijn afspraken gemaakt over zorgmijders en zeer kwetsbare mensen zowel door het tijdig informeren van Werk en Inkomen of het begeleiden van een cliënt bij aanvraagprocedures. Ook meldt Werk en Inkomen zorgen over een cliënt en verwijst door ingeval van schulden die niet hebben geleid tot een aanmelding bij Westerbeek. Ook bij andere zorgen rondom een cliënt kan een melding naar het Sociaal team worden gedaan. In deze afspraken staat helder vermeld wat ieders rol is en hoe op effectieve wijze met elkaar kan worden gecommuniceerd in geval van complexe cases. Verder is in november een stadsconferentie rondom armoede gehouden. In het kader van preventie en ter voorbereiding op de herijking van het armoedebeleid van de raad is er periodiek overleg tussen Sociaal Teams, maatschappelijke organisaties, schuldhulpverlening en de gemeente Gouda. Dit overleg wordt in 2016 voortgezet.

Jaarstukken 2015

33

Zorg over tekort op het Buigbudget in 2015 Al sinds 2011 is het door het Rijk toegekende budget onvoldoende om de uitkeringen van alle bijstandsgerechtigden te kunnen betalen. Toekenningen van de Incidentele Aanvullende Uitkeringen in 2011 en 2014 zijn een bevestiging dat de gemeente er binnen de mogelijkheden alles aan doet om het tekort op het BUIG budget zo beperkt mogelijk te maken. Met de toekenningen is de minister van SZW “van oordeel dat gesproken kan worden van een uitzonderlijke situatie op de arbeidsmarkt voor de gemeente Gouda en dat het beleid en de uitvoering adequaat zijn”. Ook in 2015 was het BUIG budget weer ontoereikend. Ook in 2015 zijn daarom weer extra maatregelen genomen en bestaande maatregelen geïntensiveerd om het aan het begin van het jaar al voorziene tekort zoveel mogelijk te beperken. Deze werkwijze - zoals door de Inspectie SZW positief wordt beoordeeld - van continu inspelen op de ontwikkelingen en nieuwe mogelijkheden of werkwijzen in samenwerking met partners om de instroom te beperken en de uitstroom te bevorderen zet het college onverkort voort. Daarnaast heeft het college in 2015 bij de staatssecretaris onder de aandacht gebracht dat ondanks dat de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid over 2011 en 2014 oordeelt dat het budgettekort niet is veroorzaakt door beleidskeuzen op het gebied van beleid en uitvoering dan wel het handelen van de gemeente, gemeente Gouda sinds 2011 toch een structureel tekort kent op het BUIG. De gemeente heeft de afgelopen jaren al miljoenen eigen geld gestopt in het aanvullen van het BUIG budget ten koste van het weerstandsvermogen en ten koste van allerlei andere gemeentelijke taken waar minder geld voor is. Voor 2015 zal het college een beroep doen op de vangnetregeling 2015. Ook de komende jaren is het de verwachting dat het BUIG budget ontoereikend zal zijn. Indicatoren sociaal domein Om de effecten van het beleid te kunnen meten, is in 2015 in samenspraak met de gemeenteraad de beleidsmonitor sociaal domein ontwikkeld. Deze beleidsmonitor wordt opgeleverd bij de vaste P&C momenten. Daarnaast is er in 2015 ook een gebruiksmonitor sociaal domein ontwikkeld die het college in staat stelt tijdig zicht te krijgen op de ontwikkelingen in het gebruik en de uitputting van de budgetten. Deze monitor wordt per kwartaal ter informatie aan de gemeenteraad gezonden.

3.3.3 Wat heeft het gekost? 3.3.3.1 Overzicht exploitatie Exploitatie (bedragen * € 1.000)



Lasten PG Inkomen PG Minimabeleid PG Werk (en activering) Totaal lasten

22.429 4.324 17.651 44.404

24.806 4.141 19.131 48.078

25.840 4.204 18.261 48.306

-1.034 -63 869 -227

Baten PG Inkomen PG Minimabeleid PG Werk (en activering) Totaal baten

-20.269 -110 -242 -20.621

-21.157 -110 -635 -21.902

-23.022 -284 -812 -24.117

1.865 174 177 2.215

23.783 0 0 23.783

26.176 250 -837 25.589

24.188 250 -837 23.601

1.988 0 0 1.988



Omschrijving (bedragen * € 1) Inkomen Bijstandsverlening: de lasten zijn hoger dan begroot doordat de aantallen uitkeringsgerechtigden verder zijn gestegen. De baten zijn met name hoger doordat de rijkssubsidie naar boven is bijgesteld en de Vangnetregeling 2015 is verwerkt. Ook is er een voordeel ontstaan op de waardering bijstandsvorderingen. Per saldo is er op de baten en lasten een voordeel van ca €100.000 ten opzichte van de raming. Bijstandsverlening: De IAU-aanvraag over 2014 is gehonoreerd en dit geeft een voordeel van € 507.000. Omdat het op voorhand niet zeker was of de IAU toegekend zou worden valt het voordeel pas in 2015.

34

Jaarstukken 2015

Lasten V/N 1.034.000 N

888.000

N

I/S

I

Baten V/N 1.865.000 V

I/S

989.000

V

I

507.000

V

I

Omschrijving (bedragen * € 1) Waardering bijstandsvorderingen: Het resultaat op de gerealiseerde terugvorderingen in 2015 is per saldo € 113.000 hoger dan begroot. Dit komt onder andere doordat het totaalbedrag aan uitstaande vorderingen toeneemt bij stijging van het aantal uitkeringsgerechtigden. Bijstandsbesluit zelfstandigen: Door hogere terugontvangsten dan begroot is er per saldo een positief resultaat op de BBZ van € 21.000. Overig: onder andere de uitvoeringskosten zijn lager uitgevallen dan verwacht. Minimabeleid Collectieve verzekering: De lasten zijn gebaseerd op de maximale populatie die gebruik kan maken van de verzekering. De maximale populatie is nu nog niet bereikt. Het beleid ten aanzien van de verzekeringen is volop in ontwikkeling. De verwachting is dat volgend jaar, mede door ophoging van de tegemoetkoming voor de premies voor aanvullende verzekeringen, de uitgaven op deze post verder zullen stijgen. De raad zal dan ook worden voorgesteld om het resterende saldo van deze post toe te voegen aan de reserve 3D. Minimabeleid: Er zijn meer verstrekkingen in natura (bijzondere bijstand) geweest, in het bijzonder door de afschaffing van het drempelbedrag en de hogere kosten voor bewindvoering en inrichtingskosten. Tegelijkertijd is een voordeel opgetreden op de kinderopvang alleenstaande ouders. Hierop is geen beroep gedaan. Waardering bijstandsvorderingen: Het resultaat op de gerealiseerde terugvorderingen in 2015 is € 77.000 hoger dan begroot. Dit komt onder andere doordat het totaalbedrag aan uitstaande vorderingen toeneemt bij stijging van het aantal uitkeringsgerechtigden. Werk (en activering) Werkbedrijf: De oprichting en ontwikkeling van het (regionale) werkbedrijf is een jaaroverstijgend project. Er is op dit moment reeds € 600.000 beschikbaar gesteld door het Rijk voor de arbeidsmarktregio en in 2016 zal dit worden aangevuld tot € 1 miljoen totaal. Dit geld dient beschikbaar te blijven voor de regio en de raad zal daarom worden voorgesteld om het resterende saldo van deze post opnieuw beschikbaar te stellen in 2016. Regionale projecten: Het actieplan Jeugdwerkloosheid en de activiteiten in het kader van de te ontvangen ESF-subsidies zijn doorlopende projecten en de gelden dienen voor de regio beschikbaar te blijven. Het ESF-project 2010 is afgerond en er is een eindoordeel ontvangen van het Agentschap. Hieruit is per saldo een voordeel ontstaan van € 30.000. De uitgaven met betrekking tot ESF 2015 en verder zijn budgetneutraal verwerkt en voor het resterende budget van Jeugdwerkloosheid zal de raad worden voorgesteld om het resterende saldo (€ 79.000) opnieuw beschikbaar te stellen in 2016. Re-integratiegelden: De instroom van de nieuwe doelgroepen bij Beschermd Werk is laat op gang gekomen, hetgeen is terug te zien in de achtergebleven uitgaven op deze posten. Van Beschut Werk is in 2015 nog geen gebruik gemaakt. De verwachting is dat de uitgaven aan ondersteuning naar en tijdens werk in 2016 verder zullen toenemen. De raad zal worden voorgesteld om het resterende saldo van deze posten toe te voegen aan de reserve 3D. Sociale werkvoorziening: De reguliere bijdrage aan Promen is binnen de begroting van Gouda gebleven. En er is een voordeel op de bijdrage in de loonkosten WSWers van ca € 19.000. Per saldo is daarmee een voordeel van € 55.000 ontstaan op de bijdrage aan Promen. De raad zal worden voorgesteld om het resterende saldo van deze posten toe te voegen aan de reserve 3D. Volwasseneneducatie: Deze specifieke uitkering is per saldo neutraal. Er mag maximaal 25% van het budget meegenomen worden naar 2016. Dit is reeds verwerkt in de cijfers. Vluchtelingenwerk: Deze post is budgetneutraal. Het ministerie van SZW heeft middelen beschikbaar gesteld voor de maatschappelijke begeleiding door gemeenten voor inburgeringsplichtige asielgerechtigden. De vergoedingen bedragen € 1.000 of € 2.000 per asielgerechtigde afhankelijk van wanneer de verblijfsvergunning is ontvangen. Het COA verzorgt de verdeling en uitbetaling van deze vergoeding aan gemeenten. De wijze van besteding wordt aan de gemeenten overgelaten, maar het moet achteraf, indien daarom wordt verzocht, wel aantoonbaar beschikbaar worden gesteld zijn ten behoeve van de inburgering van de asielgerechtigden. In 2015 is dit gedeeltelijk gebeurd. Het restant zal in 2016 en verder worden aangewend.

Lasten V/N

I/S

Baten V/N

I/S

158.000

N

I

271.000

V

I

77.000

N

I

98.000

V

I

89.000

V

I

63.000

N

174.000

V

190.000

V

I

156.000

N

I

97.000

N

I

174.000

V

869.000

V

177.000

V

499.000

V

I

15.000

N

I

123.000

V

I

373.000

V

I

11.000

V

I

6.000

N

I

61.000

V

I

78.000

V

I

78.000

N

I

60.000

N

I

60.000

V

I

Jaarstukken 2015

I

35

3.4 Jeugd, onderwijs en sport

Met de invoering van de Wet op de Jeugdhulp - als onderdeel van de decentralisaties - hebben we, met alle partijen die zich met de zorg, onderwijs, kinderopvang en vrijetijdsbesteding bezig houden, samengewerkt om te kijken hoe we ook deze groep beter en preventiever kunnen bereiken (zie ook programma's 2 en 3). Waar nodig is een vangnet aanwezig. Daarnaast houden we onze algemene voorzieningen op peil. De afgelopen jaren hebben we in Gouda veel geïnvesteerd in een breed aanbod voor kinderen en jeugdigen op het gebied van onderwijs, vrijetijdsbesteding en zorgvoorzieningen. Kinderen en jongeren hebben in Gouda veel mogelijkheden om zich te ontwikkelen tot zelfredzame inwoners. Zo hebben we een breed palet aan sportmogelijkheden, zijn er in alle wijken basisscholen en telt de stad zeven VO-scholen. Ook het speciaal basis- en voortgezet onderwijs en het MBO is in Gouda gehuisvest. Met al deze partijen onderhouden we goede relaties en vindt op diverse terreinen overleg plaats onder andere over de invoering van Passend Onderwijs en de invoering van de Wet op de Jeugdhulp. Wat betreft de zorg zijn binnen Gouda drie centra voor Jeugd en gezin (CJG) gehuisvest, waar jeugdigen en hun ouders op eenvoudige wijze ondersteuning kunnen krijgen bij opvoed- en opgroeivragen. Ook de zorg voor baby's en peuters is in het CJG gehuisvest. Deze CJG's zijn opgegaan in de sociaal teams jeugd.

36

Jaarstukken 2015


3.4.2 Wat hebben we ervoor gedaan? Jeugd

Implementatie van de nieuwe taken en verantwoordelijkheden vanwege decentralisaties stond centraal. Aansluitend bij de hoofddoelstelling dat kinderen gezond en veilig opgroeien en de kans krijgen zich te ontwikkelen. Onderstaand een korte toelichting op een aantal speerpunten. CJG/Sociaal Team Jeugd Vanaf 1 januari 2015 is op drie locaties in Gouda het CJG/Sociaal Teams Jeugd van start gegaan. Het CJG/Sociaal Team Jeugd heeft het CJG (Centrum voor Jeugd en Gezin) als basis en richt zich op zowel ouders, professionals als jongeren. Het CJG/Sociaal Team Jeugd biedt informatie en advies, vraagverheldering, kortdurende ondersteuning en verzorgt zo nodig een aanvraag voor jeugdhulp. Het werkgebied van CJG/Sociaal Team Jeugd sluit aan bij de gebiedsindeling voor het gebiedsgericht werken en is gelijk aan het werkgebied van de sociale teams voor volwassenen. Samenwerking met huisartsen Een groot deel van de Goudse huisartsen is bezocht door een beleidsmedewerker van de gemeente samen met medewerkers vanuit het CJG/Sociaal Team Jeugd en de jeugdgezondheidszorg. Huisartsen zijn op deze wijze geïnformeerd over de veranderingen en nieuwe werkwijze. Iedere huisarts heeft inmiddels een eigen contactpersoon vanuit het CJG/Sociaal Team Jeugd en vanuit de Jeugdgezondheidszorg (JGZ). Ook is contact gelegd met het Georganiseerd Overleg Gezondheidszorg (GOG). En is er een aantal keren overleg geweest. Veilig thuis Op 1 januari is Veilig Thuis Hollands Midden opgericht met als doel de gezamenlijke aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling te versterken. Veilig Thuis is het nieuwe advies- en meldpunt voor alle vormen van geweld in huiselijke kring, zoals kindermishandeling, partnergeweld, ouderenmishandeling en eergerelateerd geweld. Er is geïnvesteerd in de samenwerking en afstemming tussen Veilig Thuis en de Sociaal Teams volwassenen en het CJG/Sociaal Team Jeugd . Jeugdbeschermingstafel Toeleiding van kinderen/jongeren naar de Raad voor de Kinderbescherming is één van de nieuwe verantwoordelijkheden die de gemeente erbij heeft gekregen. De Jeugdbeschermingstafel Midden-Holland is begin januari van start gegaan. In circa 15% van de casussen is besloten om geen raadsonderzoek te starten, maar hulpverlening in het vrijwillig kader te starten. Het streefpercentage van 20% (zoals opgenomen in het plan van aanpak van eind 2014) hopen we in de loop van 2016 te bereiken. Crisis Interventie team en het Jeugd Preventie team Het Crisis Interventie team en het Jeugd Preventie team maakten in 2015 nog onderdeel uit van Jeugdbescherming West (JBWest). Sinds 1 januari 2015 is JBWest een Gecertificeerde Instelling die uitvoering geeft aan een wettelijke taak, namelijk het uitvoeren van ondertoezichtstellingen, jeugdreclasserings- en voogdijmaatregelen. In 2015 is bij JBWest door het Jeugdspreventieteam (JPT) en het Crisisnterventieteam (CIT) nog vrijwillige hulpverlening aangeboden. Binnen de taken die JBWest als gecertificeerde instelling dient uit te voeren, passen deze vormen van vrijwillige hulpverlening niet meer. Daarom zijn in 2015 de voorbereidingen getroffen om deze taken bij de RDOG Midden-Holland onder te brengen.

Jaarstukken 2015

37

Calamiteitenprotocol Jeugd De gemeente Gouda is ook verantwoordelijk geworden voor de jeugdhulp. De uitvoering hiervan is belegd bij verschillende partijen, waaronder regionaal werkende zorgaanbieders, het Sociaal Team Jeugd en de GGD. In samenwerking met het Centrum voor Veiligheids- en Crisismanagement (COT) is een regionaal Calamiteitenplan Jeugdhulp ontwikkeld waarbij is aangesloten bij de reeds bestaande structuren voor veiligheid (veiligheidshuis) en het GGD calamiteiten- en zedenteam. In 2015 zijn er door het COT voor de colleges en gemeenteraden in de regio, en voor de zorgaanbieders jeugd (trainings-)sessie geweest waarbij aan de hand van casussen gesproken is over hoe om te gaan met calamiteiten. Sturing op inkoop en transformatie De contractering voor 2016 is eind 2015 tijdig afgerond en passend binnen het inkoopkader. Gedurende het inkooptraject is in 2015 veel aandacht geweest voor het inkopen van zorg voor alle doelgroepen in de samenleving. Daarnaast voor een divers zorgaanbod dat voldoet aan de specifieke vraag en achtergrond van inwoners. Er zijn dan ook meerdere nieuwe (kleine) zorgaanbieders gecontracteerd. Waaronder bijvoorbeeld zorg voor thuiszittende leerlingen in het primair onderwijs. Tijdens innovatie-ateliers met zorgaanbieders is de ‘trap van zorg, hulp en ondersteuning (jeugd)’ geïntroduceerd en door partijen omarmd. Uitgangspunt voor de nabije toekomst is dat de beweging ‘de trap af’ wordt gemaakt: van intensieve en kostbare specialistische zorg naar hulp en ondersteuning naar het versterken van de eigen kracht van inwoners. Het aanbieden van minder intensieve, langdurige en/of kostbare zorg, hulp en ondersteuning binnen een traptrede draagt bij aan de gewenste en noodzakelijke transformatie. Pgb jeugd Ook bij de jeugdhulp heeft de gemeente te maken gekregen met het trekkingsrecht voor het Pgb via de Sociale Verzekerings Bank (SVB) en de daarbij voorkomende problemen. Er is veel tijd besteed aan het tijdig herindiceren van alle Pgb cliënten, zowel vanuit het Sociaal Team jeugd als door de lokale backoffice voor de administratieve verwerking. Zorgmariniers De integrale, cliëntgerichte werkwijze van de zorgmariniers is in 2015 blijvend verankerd in de gemeente. Dit betekent dat de werkzaamheden onderdeel vormen van het structurele werkpakket. Door hun contacten met medewerkers van andere afdelingen zorgden zij ook voor implementatie van de werkwijze bij de afdelingen. Daar waar de zorgmariniers er in eerste instantie waren voor het oplossen van weeffouten in de decentralisaties, is op basis van de ervaring in 2015 besloten tot structurele inzet in het brede sociale domein. Onderwijs Invoering Wet op passend onderwijs en uitvoering ontwikkelagenda: aansluiting zorgstructuur scholen met de zorgstructuur voor jeugd via een vaste contactpersoon. Op elke school in Gouda zijn medewerkers actief om laagdrempelig en in een vroegtijdig stadium advies en steun te geven aan de kinderen en jongeren. Deze medewerkers (schoolmaatschappelijk werk, jeugdverpleegkundige, MEE), vormen ook het eerste aanspreekpunt voor de interne begeleiders en leraren. Daarnaast is er voor school een vaste contactpersoon binnen het CJG/Sociaal Team Jeugd. De school kan dus altijd met dezelfde persoon uit het CJG/Sociaal Team Jeugd contact opnemen voor vragen over de zorg aan leerlingen en verzoeken om ondersteuning. Op deze manier wordt de zorgstructuur op scholen verbonden met de nieuwe zorgstructuur voor jeugd. De gemeente investeert in de verbetering de aansluiting van het voortgezet (speciaal) onderwijs op de toeleiding naar werk of arbeidsmatige dagbesteding. Het Voortgezet Speciaal Onderwijs en Praktijkonderwijs maakten gebruik van door de gemeente aangevraagde ESFmiddelen. Hiermee zijn jongeren begeleid tijdens stages en zijn bedrijfsopleidingen aangeboden om hen zo goed voor te bereiden op een reguliere baan. Verder zijn er trajecten bij Promen ingezet. Hier konden jongeren werknemers- en sollicitatievaardigheden leren, zodat hij/zij uiteindelijk ofwel naar een gewone baan uitstroomt of naar een garantiebaan. Voor jongeren met een arbeidsbeperking is een individuele studietoeslag beschikbaar gesteld. Uitvoering geven aan ontwikkelagenda OOGO. De ontwikkelagenda passend onderwijs-jeugdhulp wordt met regelmaat besproken in een overleg tussen samenwerkingsverbanden en de gemeenten. Er zijn een aantal regionale thema’s benoemd waar in 2015-2016 aan gewerkt wordt. Elk thema wordt getrokken door één van de gemeenten uit de regio, samen met een directeur van een samenwerkingsverband passend onderwijs. Sommige thema’s zijn al zeer ver gevorderd (zoals de aanmeld- en behandelprocedure voor leerlingen met dyslexie), terwijl andere thema’s meer tijd vragen (zoals de aanpak van thuiszitters). Uitvoering van het Lokaal onderwijs achterstandenbeleid (OAB) in samenwerking met de schoolbesturen en kinderopvangorganisaties in Gouda. Het Lokaal onderwijs achterstandenbeleid (OAB) is herijkt ten behoeve van de volgende OAB periode 2017-2020. Bij een (verwachte) lagere rijksuitkering blijft de prioriteit bij Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) en schakelklassen. De beschikbare middelen worden efficiënter ingezet door het aantal VVE groepen te maximeren en net als de schakelklassen te subsidiëren volgens een gestandaardiseerd tarief.

38

Jaarstukken 2015

Terugdringen van het aantal voortijdig schoolverlaters. Het voorkomen van voortijdige schooluitval is opgedragen aan het Regionaal Meld en Coördinatiepunt (RMC) voor voortijdig schoolverlaters. Het RMC heeft een preventieve aanpak en richt zich op het voorkomen van voortijdig schoolverlaten en het snel contact leggen met jongeren die alsnog zijn uitgevallen. Bij onhaalbaarheid van onderwijs verwijst zij naar partners op het terrein van werk en/of zorg. Er wordt geïnvesteerd in een warme overdracht van primair onderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs. Voor probleemleerlingen is een plusvoorziening beschikbaar en er zijn topklassen voor jongeren die het MBO dreigen te verlaten door verkeerde keuzes. Er is landelijk afgesproken dat in er het schooljaar 2011/2012 een reductie van 40% moet zijn van voortijdig schoolverlaters in vergelijking met het schooljaar 2005/2006. Deze norm is ruim behaald, in het schooljaar 2013/2014 was er sprake van een reductie van 54,4%. (N.B.: de meest recente beschikbare cijfers over voortijdig schoolverlaten zijn van schooljaar 2013/2014. Cijfers van het schooljaar 2014/2015 worden pas in de loop van 2016 bekend). Met ingang van 2012/2013 wordt gemeten met procentuele uitvalpercentages. Dit zijn de maximaal toegestane schooluitvalpercentages. Als de score minder is dan het maximaal toegestane percentage is de ambitie gehaald. De realisatie van 2,1% schooluitval is een mooie score, ondanks dat de procentuele uitvalpercentages met name op het MBO te laag zijn uitgevallen. Echter jongeren met een startkwalificatie hebben meer kans op een baan, daarom is het belangrijk om voortijdig schooluitval continu te minimaliseren. Ook dit schooljaar stond de aanpak van spijbelen en verzuim centraal. De (pro)actieve aanpak van Bureau Leerlingzaken binnen scholen is voortgezet. Scholen weten Bureau Leerlingzaken hierdoor goed te vinden. Het aantal verzuimzaken (signaal verzuim) is gestegen van 245 in het schooljaar 2013 - 2014 naar 256 in het schooljaar 2014 - 2015. Het aantal verzuimzaken luxe verzuim is gedaald van 57 in het schooljaar 2013 - 2014 naar 42 in het schooljaar 2014 – 2015. De kwalificatieplicht eindigt als de leerling een startkwalificatie heeft gehaald of 18 jaar is geworden. Mocht een leerling op e de 18 verjaardag nog geen startkwalificatie hebben behaald dan wordt hij/zij tot het bereiken van de leeftijd van 23 jaar verder gevolgd door het Regionale Meld- en Coördinatiepunt. Het aantal verzuimzaken (signaal verzuim) is gestegen van 239 in het schooljaar 2013 - 2014 naar 262 in het schooljaar 2014 – 2015. De toename is voornamelijk toe te schrijven aan een groter aantal meldingen door scholen. Scholen weten Bureau Leerlingzaken sneller te vinden. Luxe verzuim is gelijk gebleven met 2 meldingen. Onderwijshuisvesting In Korte Akkeren is een nieuwe gymzaal gebouwd ten behoeve van het bewegingsonderwijs voor de basisscholen in deze wijk. Deze zaal vervangt de verouderde gymzaal aan de Tesselschadestraat. Het verzakte schoolplein bij de Johannes Calvijnschool is in de zomervakantie opnieuw aangelegd. Vanwege de zeer slappe bodem is gekozen voor een onderheid schoolplein.

Bij de Livingstoneschool is na de zomervakantie een noodlokaal geplaatst. Door de toename van het leerlingenaantal op deze school was er ruimtebehoefte ontstaan wat niet meer in het schoolgebouw paste. Ook de Samuëlschool had een toename van het aantal kinderen. Door een schuifoperatie met schoolgebouwen in Goverwelle kwam deze zomer het schoolgebouw aan de Wilhelmina van Pruisenlaan 409 leeg. Dit gebouw is aan het bestuur van de Samuëlschool beschikbaar gesteld.

Jaarstukken 2015

39

In 2015 is nog geen oplossing gevonden voor de huisvestingsvraag voor de (V)so De Ark, die samen met het Kinderdagcentrum (Kdc) Bloemendaal van Gemiva een huisvestingsplek zoekt. De zoektocht naar een huisvestingslocatie voor deze school samen met het Kdc wordt voortgezet. De planvorming voor nieuwe huisvesting van het Praktijkonderwijs en Leerweg ondersteunden onderwijs (Lwoo) van de Driestar is in 2015 verder geconcretiseerd. Dit heeft geleid tot het opnemen van een investeringskrediet voor deze school in de meerjarenbegroting. Voor de huisvestingsvraag van De Goudse Waarden (DGW) is een werkgroep aan de slag gegaan om de renovatieoptie van het gebouw Heemskerkstraat verder uit te werken. De verwachting is dat in het eerste deel van 2016 een besluit genomen kan worden over renovatie van het lyceum van DGW. Naast al deze bouwactiviteiten is ook met de schoolbesturen overleg gevoerd over andere onderwijshuisvestingsvraagstukken. Vanuit het overlegorgaan “Kamer Huisvesting” zijn meerdere werkgroepen aan de slag gegaan met onderwerpen zoals renovatie, bewegingsonderwijs en onderhoud. Begin juni zijn er twee aparte interactieve bijeenkomsten geweest voor het primair en voortgezet onderwijs over de afname van het leerlingenaantal (krimp) in het onderwijs. Deze interactieve sessies hebben geleid tot de zogenaamde Transitieatlas Krimp. De informatie wordt betrokken bij de toekomstige huisvestingsvragen van scholen. De planvoorbereiding voor de tijdelijke school in Westergouwe is afgerond en er heeft een aanbesteding plaats gevonden voor het bouwen van het eerste deel van de tijdelijke school. Sport In 2015 is gestart met de actualisatie van het sportbeleid. Hiervoor is in 2014 een Quick Scan “Sport Gouda” uitgevoerd, gevolgd door een interactieve bijeenkomst met de Goudse sportclubs in de eerste helft van 2015. In de Nota “Sport in Gouda 2020” (werktitel) wordt ook aandacht geschonken aan de samenwerking van sportclubs onderling en de samenhang met het sociale domein. Sportclubs kunnen op veel terreinen van elkaar leren en elkaar ondersteunen. Daarnaast spelen sportclubs een belangrijke maatschappelijke rol. Tijdens de interactieve bijeenkomst begin 2015 bleek dat zowel de gemeente als ook de sportclubs hierin kansen zien. Na een consultatieronde met de sportclubs wordt de beleidsnota ter besluitvorming aan de gemeenteraad voorgelegd. Parallel hieraan loopt de besluitvorming over de verlenging van de concessie aan Sport.Gouda, die per 1 januari 2017 afloopt. Hierbij wordt ook invulling gegeven aan de bezuinigingstaakstelling. Indicatoren Om de effecten van het beleid te kunnen meten, is in samenspraak met de raad de beleidsmonitor Sociaal domein opgesteld. Deze beleidsmonitor wordt opgeleverd bij de P&C momenten. Daarnaast is er ook een gebruiksmonitor opgesteld die het college in staat stelt tijdig zicht te krijgen op de ontwikkelingen in het gebruik en de uitputting van de budgetten. Deze monitor wordt per kwartaal opgeleverd aan het college en ter informatie aan de raad gezonden. De verantwoording voor de indicatoren voor onderwijs en sport is hieronder opgenomen. Omschrijving indicator Jeugd Aantal VVE geïndiceerde kinderen dat geplaatst is op een vve-plaats Aantal voortijdig schoolverlaters

Streefwaarde (indien van toepassing) zie beleidsmonitor Sociaal domein Minimaal 95%

Normen VO (2015): ■ Onderbouw: max. 1% ■ Bovenbouw VMBO: max 4% ■ HAVO/VWO: max 0,5%. Normen MBO ■ Onderbouw: max 22,5% ■ MBO2: max 10% MBO3 en 4: max 2,75 Aantal inwoners dat minstens 30 minuten per Hoger dan landelijk gemiddelde (61%) dag beweegt Aantal kinderen dat 5 dagen per week 60 Landelijk gemiddelde minuten per dag beweegt

40

Jaarstukken 2015

Resultaat 97,50% Cijfers 2015 volgen, nog niet beschikbaar.

Gerealiseerd: 66% (Onderzoek GGD HM 2012) Gerealiseerd: 16% (Kerncijfers Jongerenpeiling 2013)


Begroting 2015 Begroting 2015 na 2e wijziging


Lasten PG Jeugd PG Onderwijs en educatie PG Sport Totaal lasten

28.572 12.415 8.861 49.847

27.753 14.535 8.846 51.134

26.978 15.391 8.803 51.172

775 -856 43 -38

Baten PG Jeugd PG Onderwijs en educatie PG Sport Totaal baten

0 -1.100 -2.819 -3.920

0 -3.641 -2.819 -6.460

-888 -4.695 -2.937 -8.520

888 1.054 118 2.060


45.928 0 0 45.928

44.674 0 -110 44.564

42.651 0 -110 42.541

2.023 0 0 2.023


Omschrijving (bedragen * € 1) Jeugd Veilig Thuis: De RDOG voert namens de gemeenten in Midden Holland de Veilig Thuis taak uit. De financiering van Veilig thuis loopt via de gemeente Gouda. Per saldo is dit resultaatneutraal. Jeugdmatch en project jongeren onder dak: De uitgaven aan jeugdmatch worden voor € 38.000 betaald door regiogemeenten. Daarnaast heeft de provincie een subsidie verstrekt voor het project jongeren onder dak. Per saldo is het resultaat neutraal. Peuterspeelzalen: De subsidie-aanvragen lagen in 2015 lager dan in voorgaande jaren als gevolg van de overname in 2014 van de peuterspeelzalen van Participe. Inspecties kinderopvang: Het aantal inspecties wisselt van het ene op het andere jaar. De markt van kinderopvang is in beweging. Hierdoor variëren ook de uitgaven. In 2015 zijn de lasten laster uitgevallen dan geraamd. Jeugdzorg: De gerealiseerde kosten zijn gebaseerd op een prognose. De definitieve afrekening vindt in 2016 plaats. Gedurende 2015 is passende zorg geleverd aan de bij de gemeente bekende cliënten. Zorgcontinuïteit is begin 2015 ingezet conform overgangsrecht. Aangezien in de inkoop van 2015 geen grote kortingen in de prijs zijn doorgevoerd, ligt de oorzaak van het overschot waarschijnlijk in het volume van het aantal cliënten. Maar omdat de beschikbare data over 2014 niet geheel betrouwbaar waren, is een grondige vergelijking tussen 2015 en 2014 niet goed mogelijk. Regionale uitvoeringskosten: De regionale uitvoeringskosten voor inkoop Jeugd, Wmo en financiële backoffice jeugd waren voor 2015 begroot op € 3.100.000. Door de inzet van Goudse beleidsmedewerkers is een deel van deze kosten weer teruggevloeid naar de gemeenten. Voor Gouda levert dit een positief saldo op van € 127.000. Ouderbijdrage: Aan ouderbijdragen heeft Gouda in 2015 € 39.000 ontvangen. Er was geen bedrag begroot voor de ouderbijdragen. Vanaf 2016 is de ouderbijdrage voor jeugdzorg wettelijk verboden. Overig Onderwijs en educatie Specifieke uitkeringen: Op de specifieke uitkeringen voor onderwijsachterstandenbeleid (OAB) en Regionale melden coördinatiecentra voortijdig schoolverlaten (RMC) is meer uitgegeven en meer ontvangen dan begroot. In voorgaande jaren is een overschot ontstaan op deze uitkeringen. Indien dit overschot niet wordt besteed, dient dit teruggegeven te worden aan het Rijk. Om de terugbetaling te voorkomen, is in 2015 meer uitgegeven om het overschot in te lopen. Per saldo is resultaat neutraal. Leerplicht: De uitvoeringslasten zijn lager uitgevallen dan geraamd. Huisvesting onderwijs: Voor het herstel van de waterschade aan de vloer van het Carmelcollege zijn in 2015 de feitelijke kosten vergoed. Deze waren niet geraamd en leiden tot een nadeel van € 280.000. Door de verzekering wordt € 240.000 vergoed. Deze lasten en baten waren voor 2016 in het programma Huisvesting voorzien.

Lasten V/N 775.000 N

I/S

Baten V/N 888.000 V

I/S

619.000

N

I

619.000

V

I

70.000

N

I

70.000

V

I

58.000

V

I

28.000

V

I

1.326.000

V

I

127.000

V

I

39.000

V

I

34.000

V

I

1.054.000

V

52.000

V

I

856.000

N

526.000

N

I

526.000

V

I

72.000

V

I

10.000

V

I

280.000

N

I

240.000

V

I

Jaarstukken 2015

41

Omschrijving (bedragen * € 1) Huisvesting onderwijs: Bij diverse scholen zijn de niet bestede onderhoudsmiddelen 2014 teruggevorderd. Het onderhoud is per 1 januari 2015 gedecentraliseerd. Het hiermee samenhangende deel binnen de voorziening is vervallen. Huisvesting onderwijs: De exploitatie van een gebouw dat wordt gebruikt voor onderwijs en niet onderwijsdoeleinden was zowel aan de kostenkant (o.a. energie) als de inkomstenkant (o.a. huur) niet geraamd. Overig Sport Onderhoud sportvelden: Dit betreft onder andere de door te belasten kosten van bijvoorbeeld energie en belastingen van de diverse sportaccommodaties die eerst door de gemeente worden betaald en daarna worden doorbelast naar o.a. Sport.Gouda. Uitvoering sportbeleid: Er is een voordeel ontstaan doordat de kosten die binnen de DVO met Sport.Gouda betrekking hadden op het onderdeel “Jongeren op gezond gewicht“ op een andere manier konden worden gedekt. Het nadeel is ontstaan door nagekomen kosten i.v.m. de oplevering van de bouw van een kleedaccommodatie. Sportstimulering: De activiteiten met betrekking tot de Impulsregeling Brede School sport en cultuur (combinatiefunctionarissen) worden in 2016 verder uitgevoerd. In 2015 is een voordeel van € 138.000 ontstaan doordat een aantal projecten in 2015 niet zijn uitgevoerd. Aan de raad wordt voorgesteld het budget gedeeltelijk in 2016 opnieuw beschikbaar te stellen, mede in verband met eisen op het gebied van cofinanciering. Overig


Investeringen op basis van jaar gereed (bedragen * € 1.000) Nieuwbouw zwemaccommodatie Onderwijshuisvesting Renovatie sportvelden Sport TOTAAL

Lasten V/N

I/S

Baten V/N

I/S

111.000

V

I

110.000

N

I

136.000

V

I

12.000

N

I

31.000

V

I

41.000

V

118.000

V

47.000

N

I

81.000

V

I

30.000

N

I

35.000

V

I

138.000

V

I

20.000

N

I

2.000

V

I

Gepland 2015 204 1.197 600 846

Werkelijk 2015 27 1.003 224 768

Verschil 177 194 376 78

2.848

2.023

825

Toelichting op het investeringsoverzicht Nieuwbouw zwemaccommodatie Omdat een aantal nazorgpunten nog moet worden opgelost, en de bestendigheid van een aantal gerealiseerde nazorgpunten nog moet blijken, heeft de laatste betaling aan de aannemer nog niet plaatsgevonden. Onderwijshuisvesting Direct gekoppeld aan de verhuizing van de (V)so De Ark is de verhuizing van een deel van de basisschool de Triangel. Het doorschuiven van investeringen in De Ark betekent automatisch ook het doorschuiven van de gedeeltelijke verhuizing van de Triangel, en het daarvoor gereserveerde budget. Renovatie sportvelden In 2016 zullen deze kredieten worden aangewend voor o.a. vervanging van een kunstgrasmat, beschoeiingen watergangen en renovatie. Sport Het investeringskrediet van de nieuwe gymzaal in Korte Akkeren moet in 2015 worden afgesloten omdat het pand in 2015 in gebruik is genomen en de kapitaallasten zijn gestart. Eind 2015 stonden er nog enkele financiële verplichtingen open. De raad wordt voorgesteld om het restantkrediet (€ 82.000) naar 2016 door te schuiven voor de afronding van de inrichtingswerkzaamheden.

42

Jaarstukken 2015

3.5 Ruimtelijke ontwikkeling

Ruimtelijke ontwikkelingen kunnen bijdragen aan een stad waarin het goed wonen is. De gemeente schept de ruimtelijke mogelijkheden voor een woon- en leefomgeving waarbinnen bewoners zich veilig en prettig voelen. Dit vindt plaats door zowel door maatregelen te nemen voor de korte termijn als door het creëren van de juiste voorwaarden voor de langere termijn. Inwoners krijgen ook de ruimte voor initiatieven om hun eigen woonomgeving te verbeteren. Om Gouda in kwantitatief en in kwalitatief opzicht te laten groeien, ontwikkelen we Westergouwe, Middenwillens, Gouda Oost, Korte Akkeren en de Spoorzone, moderniseren we een aantal ruimtelijke kaders (bestemmingsplannen, welstand) en sturen we waar mogelijk op de uitbreiding, aanpassing en benutting van onze woningvoorraad. Zo is in 2015 ingezet op het vaststellen van een nieuwe woonvisie, een nieuwe welstandsnota en de voorbereiding van de besluitvorming over fase 2 van Westergouwe.

Jaarstukken 2015

43


3.5.2 Wat hebben we ervoor gedaan? Vergroten aantrekkelijkheid van de stad

Verbeteren leefbaarheid in Korte Akkeren en Gouda Oost De leefbaarheid in Korte Akkeren is door de gezamenlijke inspanningen van de gemeente en de woningcorporaties verder verbeterd. De locaties Trefkuil en Herenstraat zijn in aanbouw. De opgave in Gouda Oost is nog groot. Hier blijven we samen met de twee betrokken woningcorporaties, Woonpartners Midden-Holland en Mozaïek Wonen, onze inspanningen continueren. In 2015 hebben we een realisatieovereenkomst afgesloten met Woonpartners over de realisatie van het Middengebied. Ter voorbereiding hierop zijn in 2015 meerdere panden verworven. De eerste paal voor de bouwblokken van de Zuidelijke Stempel West is geslagen. De ruimtelijke procedures voor de realisatie van twee supermarkten en een woontoren op de locatie Springers zijn afgerond. Deze zijn inmiddels in aanbouw. Aan de Bernadottelaan is de zogenoemde Oostvogellocatie in ontwikkeling. Vergemakkelijken particulier initiatief Om ruimte te bieden aan creatieve plannen van ondernemers en bewoners (zoals creatieve huisvestingsconcepten) gaan we flexibel om met bestemmingen. Nieuw ingekomen initiatieven zijn door medewerkers benaderd met een ‘ja, mits’ houding en er wordt zoveel mogelijk meegedacht om tot haalbare oplossingen te komen. Zo is bijvoorbeeld een omgevingsvergunning verleend voor een innovatief concept, waarbij een in de binnenstad gevestigde ondernemer aanvullende diensten aanbiedt vanuit een pand op Goudse Poort. Om het beoordelen van bouwinitiatieven door ondernemers en bewoners nog beter te kunnen faciliteren is het proces voor bouwinitiatieven grondig tegen het licht gehouden volgens het 'lean-principe'. Volgens de nieuwe werkwijze die daaruit voortvloeit wordt het mogelijk binnen vier weken na ontvangst een uitspraak te kunnen doen over de haalbaarheid van het bouwinitiatief. Deze nieuwe werkwijze zal in de eerste maanden van 2016 worden ingevoerd. In het kader van de nieuwe actualiseringsronde voor bestemmingsplannen is in 2015 het bestemmingsplan Binnenstadwest door de gemeenteraad vastgesteld en is een start gemaakt met een plan van aanpak voor het actualiseren van de bestemmingsplannen Goverwelle en Boerhavekwartier. Bij deze actualisatie is veel aandacht voor het zoveel mogelijk flexibiliseren van de planregels in de bestemmingsplannen. Ook is in 2015 een start gemaakt met de herziening van de welstandsnota. Uitgangspunt hierbij is het moderniseren van het welstandstoezicht om de regeldruk te verminderen en ruimte te bieden aan particuliere initiatieven. De vrije kavels in Westergouwe zijn hiervan een voorbeeld. Verbeteren kwaliteit Stationsgebied, samen met betrokkenen komen tot een gezamenlijk uitvoeringsplan In september 2015 is besloten om het busstation te handhaven in het zuidelijk stationsgebied. Hierop volgend is gestart met het onderzoeken van de ruimtelijke en financiële haalbaarheid van de herinrichting van het stationsgebied. De herinrichting heeft betrekking op een nieuwe fietsenstalling, aangepast busstation en een vernieuwing van de openbare ruimte. In overleg met de betrokken partners (bewoners, bedrijven, NS, Prorail, provincie, Arriva, Rover, Fietsersbond) wordt een programma van eisen, een schetsontwerp en een kostenraming opgesteld.

44

Jaarstukken 2015

In 2015 zijn de eerste koopwoningen in Westergouwe in de verkoop gegaan en de bouw is inmiddels gestart. De gronden voor de sociale en commerciële huurwoningen zijn verkocht en de bouw start in 2016. Verder zijn de particuliere kavels Westergouwe in 2015 in de verkoop gegaan. Ten slotte, om de woningbouw voor langere termijn te verzekeren, heeft de gemeenteraad besloten het tweede deelgebied in exploitatie te nemen.

Voorzien in huisvestingsbehoefte Op 9 december 2015 heeft de gemeenteraad de Woonvisie Gouda 2015-2020 vastgesteld met de titel "De kracht van Gouda: aangenaam stedelijk wonen voor iedereen" vastgesteld. De woonvisie beschrijft de koers voor het wonen in Gouda voor de komende jaren en kent de volgende vijf hoofdthema’s: ■ ■ ■ ■ ■

Woon- en leefklimaat in Gouda: wijken met toekomstwaarde Kwaliteit bestaande woningen: duurzaam – energetisch, veilig en levensloopgeschikt Wonen voor iedereen: betaalbaar. Beschikbaar en toegankelijk Optimale voorraad: versnelling en vraagsturing woningproductie Wonen met zorg: een thuis voor kwetsbare groepen

In het kader van de nieuwe woonvisie is onderzoek verricht naar de woonlasten van huishoudens en op basis van de nieuwe visie zullen nieuwe (meerjarige) prestatieafspraken worden opgesteld. De bestaande prestatieafspraken met de woningcorporaties zijn met een jaar verlengd. Vanaf september 2014 tot mei 2015 is onderzocht hoe mensen nu wonen en hoe ze graag willen wonen. De op Gouda van toepassing zijnde uitkomsten van het landelijke Woon Onderzoek Nederland 2015 Gouda analyseren we in 2016 en betrekken we bij de in de Woonvisie geformuleerde uitgangspunten. Daarnaast heeft de gemeenteraad op 24 juni 2015 de Huisvestingsverordening Gouda 2015 vastgesteld. Deze verordening bevat regels over de verdeling van sociale huurwoningen in onze stad. Op 1 persoon na heeft de gemeente in 2015, in nauwe samenwerking met woningcorporaties en particuliere verhuurders, onze taakstelling voor huisvesting asielzoekers met een verblijfsvergunning (‘vergunninghouders’) gehaald. De woningcorporaties Mozaïek Wonen en Woonpartners Midden-Holland hebben in 2015 46 reguliere woningen via bemiddeling aan vergunninghouders verhuurd (3,7% van alle verhuurde corporatiewoningen in 2015). Verder hebben de woningcorporaties Mozaïek Wonen en Woonpartners Midden-Holland in Gouda 23 reguliere woningen - al dan niet met een zorgdakconstructie - via bemiddeling aan huishoudens die moesten uitstromen uit de maatschappelijke opvang, tijdelijk verblijf en beschermd wonen en aan ex-gedetineerden verhuurd (7,5% van alle verhuurde corporatiewoningen in 2015). Aan de Raam en Hoge Gouwe zijn nieuwe woonvormen met 24 woningen voor volwassen mensen met een verstandelijke handicap opgeleverd. e

Voor de ontwikkeling van Middenwillens was 2015 een goed jaar. Zowel de grondverkoop 2 fase (tender) als de e woningverkoop van de 1 fase zijn succesvol verlopen. In 2016 zal ook Janssen de Jong starten met de bouw en wordt de ontwikkeling van deze nieuwe woonwijk langzaam zichtbaar. Voor de gemeentelijke woningbouwplannen is een grondexploitatie opgesteld. Gouda kent vier actieve grondexploitaties die een jaarlijkse actualisatie in het Meerjarenperspectief grondexploitatie (MPG) kennen. In 2015 is een verlies genomen in de Spoorzone vanwege het vervallen van de bebouwingsmogelijkheden in het zuidelijk stationsgebied. De overige grondexploitaties lopen in de pas bij de geprognosticeerde verwachtingen.

Jaarstukken 2015

45

Het financiële risico voor de gemeente wordt lager door toenemende zekerheden over de opbrengsten en kosten van de lopende exploitaties. Omschrijving Aantal woningen waarmee de voorraad is toegenomen door nieuwbouw na aftrek sloop Binnenlands migratiesaldo

Bron CBS, *voorlopig cijfer 2015

Streefwaarde Toename van minimaal 220 woningen per jaar tot 2020 Minimaal 0 per jaar


Stand 2015 160* -168*



Lasten PG Grondexploitaties PG Ruimtelijke ontwikkeling PG Wonen Totaal lasten

18.669 3.282 1.794 23.746

16.402 1.725 4.589 22.717

29.960 1.675 6.701 38.337

-13.558 50 -2.112 -15.620

Baten PG Grondexploitaties PG Ruimtelijke ontwikkeling PG Wonen Totaal baten

-18.669 -696 -1.494 -20.859

-17.102 -913 -1.487 -19.502

-33.908 -973 -4.434 -39.315

16.806 60 2.947 19.813

2.887 0 -67 2.820

3.215 0 -1.214 2.000

-978 0 -545 -1.523

4.193 0 -670 3.523



Omschrijving (bedragen * € 1) Grondexploitaties Binnen de grondexploitaties treedt per saldo een positief effect op van € 3.948.000. Hiervan was in de loop van 2015 al € 700.000 ingeboekt. De grondexploitatie Jan Verswollezone is met een voordelig saldo afgesloten. Bij de overige drie grondexploitaties kon een gedeelte van de in het verleden gevormde voorzieningen vrijvallen. Overig Ruimtelijke ordening Planschade: De afwikkeling van een te verhalen planschadeclaim uit voorgaande jaren leidt tot een nadeel van € 78.000. Bestemmingsplannen: De reguliere kosten van bestemmingsplannen vielen lager uit, onder meer door een kleiner aantal bestemmingsplanwijzigingen dan voorzien. Beheer gronden: Het voordeel aan de batenkant wordt veroorzaakt doordat twee percelen, één aan de Groeneweg en één aan de 2e Moordrechtse Tiendeweg, aan het einde van het jaar nog notarieel zijn getransporteerd. Hier was in de raming geen rekening mee gehouden. Overig Wonen Bouw- en Woningtoezicht: In verband met de afwikkeling van vergunningaanvragen Westergouwe zijn er hogere uitvoeringskosten opgetreden: € 12.000. Aan de batenkant konden hogere legesinkomsten gerealiseerd worden, ondermeer door verleende bouwvergunningen Westergouwe. Dwangsommen: Opgelegde dwangsommen waren niet begroot. ISV Stedelijke vernieuwing: De van de provincie ontvangen middelen voor ISV waren niet begroot. Alle middelen zijn besteed. Daardoor vallen zowel de gerealiseerde lasten als baten afgerond € 756.000 hoger uit. Wijkontwikkeling: Het saldo van het nadeel op de lasten en het voordeel op de baten van Wijkontwikkeling wordt met de gelijknamige reserve verrekend. De woningcorporatie heeft op basis van de koop-/realisatie overeenkomst Gouda Oost de kosten van het bouwen woonrijp maken Zuidelijke Stempel West in december 2015 bij de gemeente in rekening gebracht. De gemeente heeft in hetzelfde project van dezelfde woningcorporatie de koopsom van de grond ontvangen. Deze transacties waren zowel aan de inkomsten als de uitgavenkant niet geraamd. Volkshuisvesting: De lasten zijn hoger uitgevallen dan geraamd vanwege het opstellen van de Woonvisie en diverse onderzoeken op het gebied van wonen. Daar staan baten tegenover uit doorbelastingen aan derden.

46

Jaarstukken 2015

Lasten V/N 13.558.000 N 13.558.000

N

50.000

V

55.000

V

5.000

N

2.112.000

N

12.000

N

I/S

I

Baten V/N 16.806.000 V 16.806.000

V

I/S

I

60.000

V

78.000

N

I

138.000

V

I

2.947.000

V

309.000

V

I

37.000

V

I

I

I

I

756.000

N

I

756.000

V

I

1.116.000

N

I

1.785.000

V

I

112.000

N

I

24.000

V

I

Omschrijving (bedragen * € 1) Particuliere woningverbetering: De afwikkeling van ingediende aanvragen Wonen Boven Winkels heeft tot meerkosten geleid. Deze post was niet begroot. Woonwagenaangelegenheden: De grootschalige herinrichting van de locatie Nieuwe Parkerf heeft tot extra personele inzet geleid. Daarnaast zijn hogere juridische kosten gemaakt. De baten zijn hoger uitgevallen door inkomsten uit verhuur en stagelden. Overig

Lasten V/N

I/S

42.000

N

I

74.000

N

I


Omschrijving (bedragen * € 1) De verrekening met de reserve wijkontwikkeling is lager geweest dan geraamd. Dit komt omdat de voor 2015 verwachte inkomsten en uitgaven zijn doorgeschoven in de tijd.


Investeringen op basis van jaar gereed (bedragen * € 1.000) Herinrichting woonwagenlocatie TOTAAL

Baten V/N

I/S

42.000

V

I

6.000

N

I

Bedrag V/N 670.000 N

I/S I

Gepland 2015 338

Werkelijk 2015 304

Verschil 34

338

304

34

Toelichting op het investeringsoverzicht Herinrichting woonwagenlocatie De aanleg van de plekken op Nieuwe Parkerf is gerealiseerd. In 2016 vinden afrondende werkzaamheden investeringen terreinen plaats.

Jaarstukken 2015

47

3.6 Duurzaamheid en stedelijk beheer

Ook in 2015 is bij de inrichting en het beheer van de stad, en de wijken en buurten daarbinnen, zo goed mogelijk rekening gehouden met de functie en mogelijkheden van die gebieden. Een duurzame ontwikkeling staat daarbij voorop zodat niet alleen in de behoeften van het heden maar ook die van toekomstige generaties wordt voorzien. De gemeente schept daarbij de randvoorwaarden waar het gaat om de openbare ruimte, afvalstromen, riolering, water en maatregelen ter bevordering van de bereikbaarheid. Rekening houdend met specifieke gebiedsomstandigheden zijn stappen gezet om efficiënter om te gaan met de mogelijkheden die er op het terrein van duurzaamheid en stedelijk beheer liggen. In 2015 is de gezamenlijke ontwikkeling van een vergroeningsagenda voortgezet. Ook zijn de uitkomsten van de pilot 'omgekeerd inzamelen' beschikbaar gekomen en kopen we vanaf 1 januari 2015 100% duurzaam in. Ook zijn het terrassenbeleid, digitaliseren van parkeren en verbetering van de scheiding van regen- en afvalwater opgepakt.

48

Jaarstukken 2015


3.6.2 Wat hebben we ervoor gedaan? Duurzaam werk in uitvoering

Samen met partijen in de stad geeft de gemeente invulling aan de 'Maatschappelijke vergroeningsagenda', dat als initiatiefvoorstel van de gemeenteraad op 9 december 2015 door de Raad is vastgesteld. Onze voorbeeldrol is daarbij van cruciaal belang. In 2015 is de verplichting ingesteld om bij college- en raadsvoorstellen aandacht te besteden aan duurzaamheidsaspecten hetgeen moet leiden tot meer bewustwording bij alle medewerkers. Naast het uitvoeringsprogramma duurzaamheid moeten de fysieke voorzieningen in de stad nu en in de toekomst blijven functioneren. De inspanningen op het gebied van beheer zijn gericht op een duurzame inrichting en het duurzaam onderhouden van de boven- en ondergrondse infrastructuur. Dit betekent onder andere dat geïnvesteerd wordt in gescheiden rioolsystemen, ophogingen en in duurzame en openbare verlichting zodat de stad ook in de toekomst bruikbaar en leefbaar blijft, en waarbij we droge voeten houden. Duurzaamheid en stedelijk beheer Gemeente vult haar voorbeeldfunctie voortvarend en effectief in Duurzaam inkopen: duurzaamheid is een punt van afweging in alle fasen van het inkoopproces. Belangrijk daarin zijn nog altijd: het door onze gemeente ondertekende FSC-convenant, de titel Fairtrade Gemeente en Social Return. De titel Fairtrade Gemeente dragen we, dankzij de inspanningen van een groep vrijwilligers, nog steeds. Een positieve ontwikkeling is, dat de indicatoren van de MVO-award, tot drie keer toe georganiseerd door de stichting Fairtrade Gouda, bijna integraal zijn opgenomen in de Ondernemersprijs Midden-Holland. Hiermee ligt de verantwoordelijkheid vooral in handen van de ondernemers zelf. Het contract van de gemeente met Promen, voor het uitvoeren van catering en schoonmaak, is in 2015 verlengd. ■ Eigen gebouwen: voor het Huis van de Stad en De Garenspinnerij werd een subsidieaanvraag duurzame energie (SDE+regeling) goedgekeurd. We verwachten dat de zonnepanelen op deze gebouwen in de loop van 2016 worden geplaatst. We hebben energiebeheer ingesteld en namen eind 2015 deel aan een landelijke benchmark 'energie gemeentelijk vastgoed'. Gegevens hiervan hopen we in de loop van 2016 te kunnen verwerken. ■ Het college gaf in 2015 uitvoering aan het SER energieakkoord, onder meer door het faciliteren van een energieloket. Dit project krijgt, samen met andere projecten, in 2016 een vervolg. ■ Elektrisch rijden is verder gefaciliteerd door het (laten) plaatsen van een aantal laadpalen in parkeergarages en op openbare parkeerplekken. Dit krijgt in 2016 een vervolg. ■

Jaarstukken 2015

49

Toename van hergebruik huishoudelijk afval en aanleggen toekomstbestendig en duurzaam/modern/innovatief In december 2015 is de visie van het college op de circulaire economie en afvalscheiding onder de titel 'Gouda gooit niets meer weg' aan de raad verzonden. De voorbereiding van een nieuwe vorm van afvalstoffenheffing, waarbij naast een basistarief voor de recyclebare stoffen apart voor het aanbieden van restafval moet worden betaald, is in voorbereiding. Door het vertrek van Cyclus van de Goudkade is een heroverweging van de locatie van het huidige afvalbrengstation nodig. Samen met de stad opstellen van een vergroeningsagenda en ondersteunen kansrijke (samenwerkings-)initiatieven De volgende acties zijn in 2015 ondernomen: ■ Een werkgroep van de gemeenteraad is vanuit de organisatie begeleid en geadviseerd. Op 19 januari 2015 werd een 'voorlopersavond' georganiseerd, waarna de gemeenteraad op 9 december een initiatiefvoorstel heeft kunnen vaststellen. Eerste kwartaal 2016 volgt hierop een uitvoeringsprogramma. ■ Bedrijven hebben het initiatief genomen om een duurzaamheidsplatform op te richten. De gemeente haakte in vroeg stadium aan en faciliteerde de oprichting van Duurzaamheidsplatform Gouda (DPG). Het platform gaat het collectief oppakken van projecten stimuleren en actief initiëren en aanjagen. ■ In een aantal wijken werden door SVn “warmtescans” uitgevoerd, waarna een flink aantal eigen woningbezitters opdracht gaf om energiebesparende maatregelen uit te voeren. ■ Op bedrijventerrein Goudse Poort werd, in samenwerking met IVAM (onderdeel van de Universiteit van Amsterdam) en Provincie Zuid-Holland een meting naar de duurzaamheidsprestatie uitgevoerd (DPL-bt; DuurzaamheidsPrestatie van de Locatie bedrijventerrein). In een tweetal workshops werden door eigenaars en andere belanghebbenden afspraken gemaakt over verdere aanpak van verduurzaming; ■ Ook in twee woonwijken werd een meting naar de duurzaamheidsprestaties gedaan; studenten van Inholland werden door de gemeente gefaciliteerd bij het uitvoeren van deze nulmeting in de wijken Korte Akkeren en Nieuwe Park. Hierbij werkten zij samen met inwoners en leden van wijkteams. ■ Schooltuinen: na het verdwijnen van de schooltuinlocatie aan de Fluwelensingel (de huidige locatie verpleeghuis Hanepraij) wordt structureel gewerkt aan uitbreiden van het aantal kleine schooltuinprojecten op of in de buurt van schoollocaties. Stapje voor stapje wordt het aantal groter. Hiervoor wordt intensief samengewerkt tussen Brede School, ODMH/educatie en gemeente. Bruggen, tunnels, groen, straten, wegen, pleinen De buitenruimte schoon, heel en functioneel houden De Spoortunnel in de Spoorstraat is, mede na inbreng van de stad, bij de uitvoering van groot onderhoud in augustus 2015 hersteld en teruggebracht naar zijn oorspronkelijk ontwerp en voorzien van nieuwe verlichting. Voor het dagelijks beheer van de stad werken we met een landelijke beeldsystematiek. De uitkomsten van de maandelijks schouwen van de buitenruimte zijn voor 2015 weergegeven in de grafiek Kwaliteit openbare ruimte.

Kwaliteit openbare ruimte 100

75 A+ 50

A B C

25

D

Gr be oen pl e an x Ku t in cl. ns g tw er ke n M eu bi la ir Re in ig Ve in rh g ar di el ng em e en x c t l. El en em en te n Be pl an t in g

0

50

Jaarstukken 2015

De groene lijn is het afgesproken kwaliteitsniveau, waarbij de som van de kwaliteiten A+, A en B groter moet zijn dan de minimale 85%. Hieraan wordt voldaan, de afgesproken beheerkwaliteit wordt dus gehaald. Voor elementenverharding (tegels en betonstraatstenen) en beplanting (heesters en hagen) is een lager kwaliteitsniveau afgesproken. Hier moet de som van de kwaliteiten A+ t/m C minimaal 85% bedragen. Hieraan wordt ruim voldaan. Bij de beheercategorieën Groen (excl. beplanting), Meubilair en Reiniging is het aandeel D-scores wel te hoog, namelijk meer dan 2%. Dit wordt veroorzaakt door te slechte scores bij maaiwerk (graslengte en bijmaaien rond obstakels), teveel beschadiging van gras, teveel scheef staande lantaarnpalen, teveel zinkvuil in sloten en te volle afvalbakken. Voor de straatreiniging in het gebied waar grote aantallen bezoekers komen is voor de straatreiniging een hoger kwaliteitsniveau afgesproken. Aanvullend op de normale schouw wordt er in deze zogenoemde Plusgebieden eenmaal per kwartaal geschouwd op de aanwezigheid van zwerfvuil. De uitkomst van deze schouwen is in de grafiek zwerfvuil plusgebied weergegeven.

Zwerfvuil Plusgebied 2012- 2015 100

in procenten

A+ A B

50

C D 0 2012

2013

2014

2015

Uit de grafiek blijkt dat het hogere niveau niet wordt gehaald. De som van de kwaliteiten A+ en A zit ver onder de minimale eis van 85%. De grafiek laat door de jaren heen wel een lichte verbetering zien. Naar aanleiding van de motie Groenkwaliteit in centrumgebieden is de ondernemersvereniging benaderd. Het SOG heeft het onderhoud van de bloembakken in het centrum op zich genomen. Hierdoor blijft de binnenstad fleurig. Inspelen op veranderende gebiedsomstandigheden Het gebruik en de functie van de openbare ruimte is aan verandering onderhevig. Bij vervangingsonderhoud in de openbare ruimte kijken we welke aanpassingen gewenst en mogelijk zijn. Een voorbeeld hiervan is de Constantijn Huygenstraat: bij rioolrenovaties is het gebied aangepast als 30 km-zone en zijn de parkeerplaatsen heringericht. Door Groen-moet-je-doen (GMJD) wordt ruimte geboden aan initiatieven van bewoners op het vlak van zelfbeheer. In 2015 zijn er 23 GMJD locaties bijgekomen. Hiermee zijn er totaal 125 GMJD projecten in de stad, waaronder 6 gezamenlijke moestuinen. Droge en veilige wegen Ook in 2015 zijn er wegen opgehoogd, op basis van het beheerplan Groot onderhoud en vervangingsonderhoud. Sinds de afronding van het integrale programma zakkende bodem in 2014 is er geen sprake meer van integrale aanpak van wegvakken en is de aanpak vleksgewijs. Op basis van het beheerplan worden namelijk alleen de wegvakken met een drooglegging van minder dan 20 cm aangepakt. Drooglegging is het verschil in hoogte tussen het polderpeil (waterpeil) en het maaiveld (hoogte van de weg). Per project bekijken we welke wijze van ophoging het meest in aanmerking komt. Dit gebeurt op basis van monitoring van eerder uitgevoerde ophoogprojecten. Er is niet één oplossing om de zetting op te lossen door verschillen in ondergrond en lokale omstandigheden. Soms is toepassing van lichtgewicht ophoogmateriaal (bijvoorbeeld Wethouder Venteweg) gunstig, in andere gevallen geeft 10 tot 15 cm ophogen met zand boven het oorspronkelijk aanlegpeil het gewenste resultaat (bijvoorbeeld Marathonweg en Han Hollanderweg). Incidenteel kiezen we voor een extra herstraatronde.

Jaarstukken 2015

51

In 2015 zijn onder andere volgende wegvakken geheel of gedeeltelijk opgehoogd: ■ Hofjes Ontdekkingsreizigersbuurt (1ste en 2de Willem Barentszhof, 1ste en 2de Magalhaeshof) ■ Omloopkade ■ Statensingel en Thorbeckelaan ■ Olympiadeplein ■ Jaap Edenlaan ■ Fugalaan ■ Verdistraat ■ Van Bergen IJzendoornpark ■ Goudse Poort ■ Willensplein Bodemdaling heeft consequenties voor de leefbaarheid in de stad. De schade door bodemdaling neemt elk jaar toe: schade door wateroverlast, schade aan wegen, infrastructuur en gebouwen. De opgave is technisch complex, oplossingen zijn kostbaar en de verdeling van bevoegdheden en verantwoordelijkheden speelt een belangrijke rol bij het benoemen en implementeren van oplossingen. Vanuit het project in de binnenstad 'Stevige Stad op Slappe Bodem' is in 2015 veel gebeurd. In dit project is samen met een brede coalitie van partijen (HHRijnland, Rijkswaterstaat Bodem+, Deltares, TU Delft, KCAF, STOWA, RIONED en Platform Slappe Bodem) veel informatie verzameld over de snelheid van bodemdaling, de risico’s voor bestaande bebouwing in de onze stad en is een aanzet gegeven voor oplossingsrichtingen. Nadrukkelijk doel van partijen is dat deze mogelijk ook voor andere historische binnensteden bruikbaar zijn. Afvalwater en riolering Het groot- en vervangingsonderhoud wordt uitgevoerd wanneer dit technisch noodzakelijk is op basis van door de raad vastgestelde normen. In het beheerplan Groot onderhoud en vervangingsonderhoud (GOVO) is een lange termijn-doorkijk gemaakt van de noodzakelijke onderhouds- en vervangingswerkzaamheden. Het beheerplan GOVO wordt jaarlijks geactualiseerd. Uit het beheerplan 2015 -2022 blijkt dat de kosten van het groot onderhoud en vervangingsonderhoud gedekt zijn. Aanpassing van criteria of normen was niet nodig. Verkeer en parkeren In 2015 is gestart met het opstellen van een nieuw mobiliteitsplan. Hierin staat het verbeteren van de bereikbaarheid, doorstroming en verkeersveiligheid centraal. Tevens is aandacht voor (fiets)parkeren, leefbaarheid en duurzaamheidsaspecten. Met de raad en een brede vertegenwoordiging vanuit de stad is het gesprek aangegaan over de ambities en knelpunten. De verwachting is dat het nieuwe mobiliteitsplan zo spoedig mogelijk na de zomer van 2106 wordt vastgesteld. In 2015 zijn verder voorbereidingen getroffen voor verbetering van die dienstverlening waar het gaat om de uitvoering van het gemeentelijk parkeerbeleid. Daarbij gaat het om de invoering van mobiel betaald parkeren, de parkeerterreinen en de toetreding tot de coöperatie ParkeerService.

52

Jaarstukken 2015

Indicatoren Omschrijving Titel Fairtrade Gemeente

Streefwaarde Behouden titel

Duurzame inkooptrajecten (in %) Aantal initiatieven waarbij de duurzaamheidsmakelaar heeft bemiddeld

100% vanaf 2015 Afhankelijk van functieomschrijving duurzaamheidsmakelaar

CO2 emissie gemeentelijke organisatie CO2 emissie stad

CO2 neutraal vanaf 2014 CO2 neutraal in 2040

Percentage wegvakken met drooglegging van 20 cm of minder

Max. 7% van het totale wegoppervlak heeft een drooglegging van 20 cm of minder

Uitvoering Gemeentelijk rioleringsplan (GRP) Gedurende 4 jaar gemiddeld 9,5 miljoen besteden aan rioolvervangingsprojecten

Scheidingspercentage afval

Toename naar 60% vanaf 2020

Ongevallen kwetsbare verkeersdeelnemers

Afname met jaarlijks 10%


Stand 2015 Titel is behouden; MVO criteria geïntegreerd in Ondernemersprijs Midden-Holland 100% 1. Oprichting duurzaamheidsplatform Gouda 2. Vooronderzoek verduurzaming gemeentelijk vastgoed (vervolg in 2016) Emissie iets gedaald t.o.v. 2013 Monitor aangeschaft; eerste resultaten verwacht in 2016 De drooglegging van de wegen wordt eenmaal per 2 jaar uitgevoerd. De laatste waterpassing is van medio 2014. Op basis van deze waterpassing is de streefwaarde bepaald. In de zomer van 2016 wordt de drooglegging opnieuw gemeten In 2015 bedroeg het geplande budget voor investeringen € 10,5 miljoen. Van dit budget is € 6,8 miljoen aan rioleringsprojecten uitgegeven in 2015. In 2016 wordt voor lopende projecten uit 2015 nog eens € 1,6 miljoen uitgegeven. Tot slot is er een meevaller van € 1,8 miljoen o.a. door voordelen bij de aanbesteding of boeken op exploitatie. Scheidingspercentage is in 2015 ligt gestegen naar 46%. De cijfers over 2015 zijn medio 2016 beschikbaar maar het aantal verkeersslachtoffers lijkt stabiel te blijven.

Begroting 2015 Begroting 2015 na 2e wijziging


Lasten PG Afwatering (blauw) PG Bruggen en tunnels PG Milieu PG Openbaar groen PG Riolering (bruin) PG Verkeer PG Wegen, straten en pleinen Totaal lasten

1.710 2.302 10.741 3.303 11.025 5.475 14.243 48.800

1.616 2.302 10.705 3.333 11.626 5.370 14.306 49.258

1.642 2.441 10.833 3.424 11.356 5.395 14.692 49.782

-25 -139 -128 -92 270 -25 -386 -524

Baten PG Afwatering (blauw) PG Bruggen en tunnels PG Milieu PG Openbaar groen PG Riolering (bruin) PG Verkeer PG Wegen, straten en pleinen Totaal baten

0 -100 -10.498 0 -11.975 -3.023 -431 -26.027

0 -100 -10.669 0 -12.430 -3.252 -718 -27.168

0 -238 -10.880 -2 -12.464 -3.212 -1.253 -28.049

0 139 211 2 34 -40 536 880

22.772 0 -840 21.932

22.089 0 -365 21.724

21.733 0 -322 21.411

356 0 -43 313


Jaarstukken 2015

53

3.6.3.2 Verschillenverklaring

Omschrijving (bedragen * € 1) Bruggen en tunnels De provincie Zuid-Holland heeft subsidie verstrekt voor de aanpassing en renovatie van de aanlegsteigers Regentesseplantsoen. Zowel de ontvangst van dit bedrag als de kosten waren niet begroot.

Lasten V/N 139.000 N 139.000

N

Milieu Afval: De kosten van afvalinzameling (onder meer afvalbrengstation) en de kwijtscheldingen hebben de lasten hoger laten uitvallen dan geraamd. Het voordeel op de baten wordt veroorzaakt door een hogere vergoeding uit het Afvalfonds in combinatie met een onttrekking uit de voorziening afvalstoffenheffing. Het saldo van de baten en de lasten (€ 42.000 voordeel) komt op basis van nacalculatie van de compensabele BTW ten gunste van het resultaat. Milieuplannen: Van het lastenvoordeel van per saldo € 36.000 is € 24.000 toe te schrijven aan de onderbesteding duurzaamheidsgelden. Via de voorstellen tot resultaatbestemming zullen deze middelen in 2016 weer ingezet kunnen worden. Overig

128.000

N

168.000

N

I

36.000

V

I

4.000

V

I

Openbaar groen Het nadeel bij Dagelijks onderhoud groen wordt veroorzaakt door de kosten van de stormschade van juli. Deze kosten waren niet begroot. Overig

92.000

N

102.000

N

I

10.000

V

I

Riolering (bruin) De lasten voor dagelijks onderhoud en groot onderhoud riolering waren in 2015 per saldo € 270.000 lager dan begroot door lagere kosten voor dagelijks onderhoud en een lager bedrag aan kwijtschelding rioolheffing. Het voordeel op de baten is een combinatie van lagere inkomsten uit rioolheffing grootverbruik voorgaande jaren en een hogere onttrekking aan de voorziening riolering. het saldo (€ 304.000) komt op basis van nacalculatie van de compensabele BTW ten gunste van het resultaat.

270.000

V

270.000

V

Wegen, straten en pleinen Dagelijks onderhoud: Het nadeel op de lasten wordt veroorzaakt door een toevoeging aan de onderhoudsvoorziening (dit in verband met ontvangen degeneratie-inkomsten, de ontvangst en de toevoeging aan de voorziening waren niet begroot), gecombineerd met een voordeel op straatreiniging. De overige baten hebben betrekking op de opgelegde malus Cyclus. Gladheidsbestrijding: In de tweede helft van het jaar is er meer preventief gestrooid, onder meer bij bruggen-routes. Deze meerkosten waren niet begroot. Bijdragen van derden: Voor een bedrag van € 280.000 zijn bijdragen van derden ontvangen i.v.m. uitvoering projecten openbare ruimte. Dit bedrag is toegevoegd aan de voorziening. Zowel de baten als de lasten waren niet begroot. Openbare verlichting: De energiekosten bij openbare verlichting vielen lager uit dan begroot, deels heeft dit te maken met een afrekening voorgaande jaren. Overig

386.000

N

101.000

N

I

36.000

N

I

280.000

N

I

46.000

V

I

15.000

N

I


I

Investeringen op basis van jaar gereed (bedragen * € 1.000) Investeringen wegen grijs Ondergrondse containers afvalinzameling Parkeervoorzieningen Parkeren Riolering Uitvoeringsmaatregelen Gouda fietst door Uitvoeringsmaatregelen nota parkeerbeleid Uitvoeringsmaatregelen verkeer- en vervoersplan Uitvoeringsmaatregelen Waterplan Verbetering openbare ruimte Goudse Poort Verkeersplannen Vervanging VRI TOTAAL

54

Jaarstukken 2015

Baten V/N 139.000 V

I/S

139.000

V

211.000

V

211.000

V

2.000

V

2.000

V

34.000

V

34.000

V

536.000

V

230.000

V

I

280.000

V

I

26.000

V

I

I

Omschrijving (bedragen * € 1) De verrekening met de reserve doorstroming verkeer rondom het spoor is lager geweest dan geraamd. Dit komt omdat de laatste financiële afwikkelingen van de renovatie van de Hamstergatkruising per saldo goedkoper zijn uitgevallen dan geraamd.


I/S

I

I

I

I

Bedrag V/N 43.000 N

I/S I

Gepland 2015 2.683 424 103 368 10.500 20 100 63 0 614 540 463

Werkelijk 2015 1.981 172 49 245 6.787 20 61 63 0 367 475 155

Verschil 702 252 53 123 3.713 0 39 0 0 246 65 308

15.877

10.375

5.502

Toelichting op het investeringsoverzicht Investeringen wegen grijs Het betreft hier de kredieten PP CIP, PP Lange Termijn Investeringen en het krediet Renovatie Spoortunnel. De renovatie van de Spoortunnel is afgerond. Door verschuivingen in twee grotere projecten (renovatie openbare verlichting en vervanging kademuur Kattensingel) zijn de werkelijke uitgaven lager dan de geplande uitgaven. Ondergrondse containers afvalinzameling De laatste containers worden in 2016 opgeleverd en in gebruik genomen. Ten opzichte van de oorspronkelijke planning zal niet op alle plaatsen in de binnenstad ingezameld kunnen worden via ondergrondse containers. Dit heeft te malen met bodemarcheologie en het verleggen van kabels en leidingen waarmee hoge kosten zijn gemoeid. Parkeervoorzieningen Ten aanzien van de Stationsgarage hebben afrondende werkzaamheden plaatsgevonden. Het krediet wordt afgesloten met eenklein overschot. Parkeren Het betreft de vervanging van automaten en het parkeerverwijssysteem. In 2015 zijn uitgaven ten laste van dit krediet gedaan en zijn de betreffende parkeerautomaten vervangen. In 2016 vinden de afrondende werkzaamheden plaats aan de vervanging van het parkeerverwijssysteem. Riolering De afwijking in de uitgaven op het rioleringskrediet wordt voor het grootste deel veroorzaakt door aanpassing van de fasering van het project. Bij een aantal projecten is een uitgebreidere projectdefinitiefase nodig gebleken waarbij de uitvoering niet in 2015 plaats kon vinden. Bij een aantal projecten konden aanbestedingsvoordelen gerealiseerd worden. Ook is gebruik gemaakt van goedkopere oplossingen in de uitvoering. Uitvoeringsmaatregelen nota parkeerbeleid Digitaliseren parkeren: in het jaar 2016 vinden de afrondende werkzaamheden plaats. Verbetering openbare ruimte Goudse Poort Het voordeel op dit krediet wordt voornamelijk veroorzaakt door een aanbestedingsvoordeel. Daarnaast zijn bijdragen van derden ontvangen. Verkeersplannen Een groot deel van de werkzaamheden ten behoeve van de herinrichting van de Sportlaan is in 2015 uitgevoerd. In 2016 zullen afrondende werkzaamheden plaatsvinden. Vervanging VRI (verkeersregelinstallaties) De VRI Schielands Hoge Zeedijk (uitrit Croda) is vervangen. Werkzaamheden voor de vervanging van de VRI Nieuwe Gouwe - Keerkring zijn van start gegaan en zullen in 2016 afgerond worden.

Jaarstukken 2015

55

3.7 Burgerinitiatieven en publiekszaken

In Gouda wordt al jaren werk gemaakt van burgerparticipatie. Velen in de stad nemen initiatieven, waarbij het aan de gemeente is om hier zo veel mogelijk ruimte voor te bieden. Een rode draad in het coalitieakkoord 2014 – 2018 is de intentie om nog meer ruimte te bieden aan innovatief burgerschap en ondernemerschap. Het zal meer en meer zo zijn, dat de overheid juist meewerkt aan initiatieven vanuit de stad, in plaats van de situatie waarbij de overheid het initiatief neemt en de inwoners daarbij betrekt. In het najaar van 2014 start het college daarom met de uitwerking van het thema ‘innovatief burgerschap’ in samenspraak met inwoners, vrijwilligers, ondernemers en andere partners. 2015 heeft in het teken gestaan van de uitvoering van het programma Antwoord, maar was ook de start van een nieuw omvangrijk programma dat het omgaan en archiveren van informatie en documenten structureert: Het Geheugen van Gouda. En gemeente Gouda communiceert zelf op transparante wijze met moderne middelen over haar eigen werkzaamheden, bijvoorbeeld met een You Tube film.

56

Jaarstukken 2015



WerkplaatsGouda Samen met inwoners wil de gemeente het beste uit de stad halen. Onder de naam ‘innovatief burgerschap’ gaf het college in 2015 daarbij bewust meer ruimte aan inwoners, ondernemers en organisaties. Zij weten immers vaak zelf het beste wat ze willen of hoe iets georganiseerd kan worden. Dit vraagt om een andere manier van samenwerken; de gemeente wordt meer partner en ondersteuner van initiatieven. Om dit nieuwe samenspel te ondersteunen, organiseerde de gemeente twee keer een WerkplaatsGouda. Tijdens deze beide bijeenkomsten waren zo’n 150 inwoners, ondernemers en organisaties aanwezig. Meer over deze bijeenkomsten is hier te lezen. Het organiseren van werkplaatsen was een goed middel om samen met de stad van start te gaan met innovatief burgerschap. Nieuwe werkplaatsbijeenkomsten zijn op dit moment niet voorzien. Communicatie In 2015 zijn regelmatig nieuwsbrieven gestuurd naar zo’n 250 aanmelders, waarin verslag is gedaan van activiteiten en initiatieven. Ook is een Facebook-pagina (www.facebook.com/WerkplaatsGouda) en een eigen website www.werkplaatsgouda.nl gestart met nieuws en informatie over initiatieven. Gemeentelijk traject Om bij de gemeente meer ruimte te maken voor initiatieven is een GA-team begonnen. Ruim 20 ambtenaren hebben zich aangemeld als Goudse Ambassadeur. Het GA-team helpt om belemmeringen voor initiatieven weg te nemen. Dat doet zij door collega’s bewust te maken van innovatief burgerschap en wat dat voor verandering betekent voor hun werk. Het team helpt collega’s om actief aan de slag te gaan bij een vraag, om kansen te zien en verbindingen te leggen. Tevens wijst het team de burger met een initiatief de weg binnen de gemeentelijke organisatie. Een aantal GA-teamleden begeleidt bewoners, ondernemers en maatschappelijke partners met het realiseren van hun initiatief binnen 'WerkplaatsGouda'. GoudApot Vanaf de eerste WerkplaatsGouda heeft een groep inwoners nagedacht over het zelf beheren van het gemeentelijk budget dat voor stadsinitiatieven beschikbaar is. Dit heeft geresulteerd in de oprichting van stichting GoudApot. Iedere inwoner met een goed idee voor Gouda die geld of advies kan gebruiken, kan hier vanaf 1 januari 2016 terecht. De pot met € 240.000 wordt beheerd door de Gouwenaars zelf. De voorwaarden en het beheer zijn transparant en voor iedereen zichtbaar op www.GoudApot.nl. Ondersteuning gebeurt zowel financieel als adviserend, door mee te denken of ideeën met elkaar te verbinden. Achter GoudApot staan vrijwillige Gouwenaars klaar. De organisatie bestaat uit een groep beoordelaars, een bestuur en een raad van toezicht. De stichting werkt zelfstandig, maar verantwoordt haar uitgaven en evalueert de resultaten tweemaal per jaar met de gemeente.

Jaarstukken 2015

57

Initiatieven In 2015 zijn diverse initiatieven uitgevoerd in Gouda. Om een beeld te krijgen hieronder een kleine (willekeurige) greep: Oprichting Duurzaamheidsplatform Gouda (DPG), Wijkeethuis Oost, Informatieavond voor en door bewoners van (monumentale) panden in de binnenstad, Computerbegeleiding aan bezoekers inloophuis Domino, Project laaggeletterdheid Humanitas, De Buhne wordt vrijwillig beheerd door Stichting OOG,Taptoe op de Markt, Vroman 100, De nacht van Vroman, Expositie in Museum Gouda over de Marokkaans-Goudse migratiegeschiedenis van de afgelopen halve eeuw, Gouds Open FootGolf Toernooi, Openluchtbioscoop Parkbios in Houtmanplantsoen, Dansevenement Colours of dance,Tentoonstelling Goudse Kaasmeisjes in Goudse Waag, Onderzoek naar de duurzaamheid van de wijk Korte Akkeren, VervoersPuntGouda, Stadsconferentie Armoede, Looierspoort, Fietswerkplaats, buurtpunt Jan Ligthartschool, Whatsapp-groep buurtpreventie, GOUDasfalt, Kop van de Kleiweg, Opfleuractie sluis Burgvlietkade, Huttenbouwdorp Bloemendaal, Wijkfeest Ajourbuurt, Minibieb Oost, huiswerkbegeleiding door Stichting Oog, Vrijmarkt componistenlaan, Huttenbouwdorp Goverwelle, Mozaïektegels Josephbuurt, Langste koffietafel Goverwelle, Ronsseburght ontmoeting, Sporten in Achterwillens, Groen regentesseplantsoen Kerstwandeltheater, Bloembakken binnenstad, Groen Raoul Wallenberg, Symposium vreedzame school, Oranjeboulevard. Stand van zaken budget In 2015 was een substantieel deel van het beschikbare budget gereserveerd voor maatwerk voor de wijkteams. De regeling Goed voor Gouda en het budget voor Gouda als waterstad zijn in het overgangsjaar 2015 gecontinueerd. In 2016 zullen al deze budgetten ook onderdeel zijn van het Werkplaatsfonds. Naast deze posten zijn in 2015 kosten gemaakt voor de opzet en organisatie van WerkplaatsGouda en is een bijdrage aan Gouda Bruist verstrekt voor de opzet en uitbreiding van een online crowdfunding platform. Klik hier voor toelichting. Gebiedsgericht werken (zie ook programma 2) De ervaringen binnen de wijkaanpak met wijkgericht programmatisch werken op het terrein van leefbaarheid en veiligheid zijn benut binnen de nieuwe gebiedsgerichte aanpak in het sociaal domein, inclusief leefbaarheid en veiligheid. In 2015 is gestart met de eerste fase waarin het gebiedsnetwerk moet worden opgezet; gebiedsanalyses gemaakt worden en gebiedsbijeenkomsten georganiseerd worden. De bestaande gebiedsnetwerken worden doorontwikkeld: de gebiedsregisseurs werken samen met de sociaal makelaars en diverse andere partners aan de problematiek in hun werkgebied. Er zijn gebiedsanalyses opgesteld. Het organiseren van gebiedsbijeenkomsten is verschoven naar 2016. Publiekzaken Het verbeteren van de dienstverlening aan burgers en bedrijven is al geruime tijd een speerpunt. Dit is mede ingegeven door initiatieven van de rijksoverheid. Doelstelling is arbeidsintensief klantcontact verminderen. De klant voert waar mogelijk zelf de regie over de eigen gegevens. Hij kan zelf informatie en producten zoeken en zoveel mogelijk digitaal aanvragen. In 2015 is geïnvesteerd in het beter vindbaar maken van informatie op www.gouda.nl. Vooral door verbetering van de vindbaarheid via zoekmachines in browsers (SEO). Daarnaast door het herstructureren en vereenvoudigen van informatie en het schrappen van weinig gezochte informatie. Daardoor werd de website overzichtelijker. Dat resulteert in hogere tevredenheidscijfers over de website in het maandelijkse klant tevredenheidonderzoek. Was de tevredenheid over de website in 2014 nog een 7,4, in 2015 scoorde de website een 7,9. Telefonie Het Klantcontactcentrum (KCC) heeft een cruciale rol: dit is dé ingang voor alle eerste burgercontacten en opereert als frontoffice van de gehele gemeente. Een sterk gedigitaliseerde en burgergerichte dienstverlening is daarbij het uitgangspunt. Doelstelling is dat het KCC 60% van de klantcontacten afhandelt. Het effect van het project Antwoord© is eerder ingetreden dan verwacht. In het overgangsjaar 2015 heeft de organisatie 206.135 telefoontjes afgehandeld. Dat is minder dan was geprognosticeerd: 255.000. Het KCC heeft 25% van het totale telefonieverkeer in behandeling genomen. Dit is een lager percentage dan de beoogde 45%. 75% procent van deze telefoontjes is daarentegen in één keer goed afgehandeld. Het doel voor 2015 was 55%. De prognose voor de komende jaren op het gebied van telefonie kan op basis van deze bevindingen naar beneden bijgesteld worden. In totaal zal het aantal telefoontjes echter minder afnemen dan geambieerd. De prognose is dat dit 15% is tegenover de afname van 25% die werd gesteld in 2014. De verwachting is wel dat de geambieerde 25% gehaald wordt in 2020.

58

Jaarstukken 2015

In 2015 onderzocht onderzoeksbureau Telan de telefonische bereikbaarheid van de organisatie. Er zijn nog verbeteringen mogelijk. Daarom zijn de uitkomsten met alle afdelingshoofden besproken en vinden er nog technische aanpassingen plaats. Het afgelopen jaar is onderzocht of het mogelijk is om de telefonische spreekuren van vakafdelingen af te schaffen. De conclusie is dat dit op termijn mogelijk is door dit telefoonverkeer om te leiden naar het KCC. Hierdoor wordt het voor klanten mogelijk om de hele dag vragen op cliënt- of dossierniveau te stellen. Per 1 januari 2015 is het KCC van start gegaan als loket voor vragen over de overgang van de drie decentralisaties op het sociale domein. Door een goede voorbereiding is het grootste deel van deze vragen door het KCC zelf beantwoord en ook in één keer afgehandeld (73,8%). Dit mooie resultaat schept vertrouwen om in de toekomst meer taken af te laten handelen door het KCC. Op basis van deze ontwikkelingen onderstaande bijstelling gedaan: Totaal aantal telefoontjes % Via KCC/ % FTR* % Overige organisatie

2015 206.000 (was: 255.000) 25%/75% (was 45%/50%) 75% (was 55%)

2016 200.000 (was: 225.000) 60/60 40

2017 195.000 (was: 205.000) 65/70 35

*FTR staat voor “First time right” en betekent dat het gesprek volledig en met de juiste informatie in het KCC wordt afgehandeld.

2018 185.000 (was: 195.000) 70/75 30

In 2015 is geïnvesteerd in de samenwerking tussen het KCC en de vakafdelingen. Door feedback van het KCC werden de vakafdelingen op de hoogte gehouden van de belangrijkste knelpunten. Er werd extra aandacht besteed aan het relevant en actueel houden van de informatie over de gemeentelijke producten. Deze overleggen werden gevoed door statistieken, het klanttevredenheidsonderzoek en verzamelde opmerkingen van het KCC. In het afgelopen jaar is de systematiek met betrekking tot het onderzoeken van en rapporteren over klanttevredenheid nader bekeken en aangepast. De gemiddelde klanttevredenheid over alle contactkanalen is gedaald tot 7,1. Door de nieuwe opzet is echter duidelijker wat de knelpunten zijn. Dit geeft de mogelijk om tot structurele oplossingen te komen voor problemen. Voor 2016 wordt er een top 5 van meest voorkomende knelpunten gemaakt en deze worden structureel aangepakt. Omschrijving indicator Klanttevredenheid

Streefwaarde 2018 8

Aantal telefonische contacten

Vermindering oplopend tot 25% in 2018, uitgaande van de geprognosticeerde beginwaarde van 255.000 telefoontjes.

Actuele cijfers 2015 7,1. (Was een 7,7 in 2014) 206.000

De gemeente is pro-actief, zoekt (persoonlijk) contact met burgers, bedrijven en instellingen en gebruikt hiervoor verschillende communicatiemiddelen. Na een succesvolle pilot worden er via Twitter meldingen gedaan over het openbaar gebied. Sociale media werden eveneens ingezet voor omgevingsanalyse tijdens de doorkomst van de Tour de France ste en de 60 editie van Kaarsjesavond. Daarbij werd samengewerkt met politie, provincie en de organisatoren van de evenementen.




Lasten PG Burgerinitiatieven PG Publiekszaken Totaal lasten

857 2.328 3.185

869 3.058 3.927

761 2.933 3.695

108 124 232

Baten PG Burgerinitiatieven PG Publiekszaken Totaal baten

0 -1.325 -1.325

0 -1.395 -1.395

0 -1.306 -1.306

0 -89 -89

1.860 0 0 1.860

2.532 0 0 2.532

2.388 0 0 2.388

143 0 0 143


Jaarstukken 2015

59


Omschrijving (bedragen * € 1) Burgerinitiatieven Wijkteams: De verstrekte subsidies over 2014 zijn na verantwoording van de cijfers teruggekomen naar de gemeente. Overig: Onder andere de uitvoeringskosten zijn lager uitgevallen dan verwacht.

Lasten V/N 108.000 V

Publiekszaken Verkiezingen: Het voor de eerste maal gecombineerd organiseren van twee verkiezingen, te weten de provinciale staten- en waterschapsverkiezingen, leverde meer efficiencyvoordelen op dan van tevoren was ingeschat. Persoonsdocumenten: Zowel het aantal aangevraagde reisdocumenten (paspoorten en Europese ID-kaarten) als het aantal aangevraagde rijbewijzen blijft achter bij de begroting. Tevens zijn er minder zogenoemde 'eigen verklaringen' t.b.v. de aanvraag van een rijbewijs aangevraagd. Leges burgerlijke stand: Zowel het aantal uittreksels burgerlijke stand als het aantal huwelijksvoltrekkingen in Gouda was minder dan begroot. Overig

60

Jaarstukken 2015

I/S

50.000

V

58.000

V

124.000

V

I

61.000

V

I

65.000

V

I

2.000

N

I

Baten V/N 0

I/S

89.000

N

I

80.000

N

I

12.000

N

I

3.000

V

I

3.8 Veiligheid en bestuur

Het programma Veiligheid en Bestuur maakt inzichtelijk waarom in Gouda veiligheid en bestuur continue aandachtsvelden zijn, wat we hier willen bereiken en wat er voor wordt gedaan. De Goudse integrale veiligheidsaanpak bestaat uit aandacht voor zowel preventie als repressie door de verschillende veiligheidspartners. In de Kadernota Veiligheid 2015 – 2018 worden keuzes gemaakt voor de inzet van het veiligheidsinstrumentarium in de komende jaren. Uitgangspunt hierbij is dat criminaliteit en hinderlijke overlast onverminderd stevig worden aangepakt. In de kern gaat het bij het onderdeel 'bestuur' om een versterkte regionale samenwerking aansluitend bij de Goudse doelstelling en een bestuursstijl die wordt gekenmerkt door een grotere interactie met de stad, continue aandacht voor bestuurlijke integriteit en transparantie.

Jaarstukken 2015

61


3.8.2 Wat hebben we er voor gedaan? Veiligheid

In 2015 is door de gemeente en veiligheidspartners hard gewerkt aan het versterken van de veiligheid in de stad. Hierbij is met name gefocust op de prioriteiten. Het kiezen van prioriteiten heeft geholpen om de aandacht en inzet te bundelen, omdat de actualiteit vaak om voorrang vraagt. Tegelijk blijken de cijfers soms lastig te beïnvloeden. Over de hele breedte zijn er in 2015 minder misdrijven en minder High Impact Crimes gepleegd dan in 2014. Het totaal aantal misdrijven is gedaald met 19% naar 4.987 en het aantal High Impact Crimes daalde met 7% naar 1.084. Met name het aantal bedreigingen en mishandeling is binnen deze laatste categorie gedaald. In 2015 is 9% minder fietsen gestolen en daalde het aantal vernielingen met 8%. Ook geluidsoverlast laat een flinke daling zien (-15%). De gestelde doelstellingen bij de prioriteiten binnen de Kadernota zijn echter niet allemaal behaald. Hieronder volgt een toelichting op de verschillende resultaten In 2015 werkte de gemeente Gouda hard aan de volgende vier prioriteiten: 1. High impact crimes: woninginbraken Het totaal aantal HIC-crimes (overvallen, inbraken, straatroof, geweld) is in 2015 afgenomen met 7%. Met name het aantal geweldsincidenten is in dit jaar gedaald. In totaal waren er 1.084 misdrijven in deze categorie. De woninginbraken vormen daar het grootste onderdeel van. Veel inzet was in 2015 gericht op daling van 10% van het hoge aantal inbraken en stimuleren van preventieve maatregelen. Deze doelstelling is ondanks de intensieve inzet helaas niet behaald; het aantal inbraken is nagenoeg gelijk aan dat van 2014. e

e

Na een goede start in het eerste half jaar was er sprake van een daling van 22%. In het 3 en 4 kwartaal is deze voorsprong echter afgenomen tot resp. -7% en 0%. In totaal zijn er in 2015 589 woninginbraken gepleegd, zowel pogingen als voltooid. Het betrof in 43% van de gevallen een poging tot inbraak (dus zonder buit en zonder binnen in de woning te zijn geweest, maar wel braakschade). Dit is vergelijkbaar met 2014. De politie zet in op woninginbraken door meer (in)zicht te krijgen in locaties, inbraakmethodes en daderprofielen en deelt actuele informatie op kleine schaal met de gemeente. Er is inmiddels vrij veel kennis over de veelplegers van woninginbraken. Het gaat vaak om jonge jongens, die inbreken in hun eigen buurt en/of bij bekenden en die zoeken naar makkelijke gelegenheden om geld en sierraden te stelen. Het plegen van een woninginbraak is voor deze groep vaak de opstap naar zwaardere criminaliteit; een criminele carrière lijkt aantrekkelijker dan naar school gaan en op legale manier geld verdienen. Reden te meer om hier vanuit integraliteit op te investeren en criminele samenwerkingsverbanden te doorbreken. In 2015 is de preventieve kant versterkt door de volgende initiatieven: ■ het organiseren van vier Veiligheidsavonden over woninginbraken ■ het opzetten en ondersteunen van BuurtWhatsappgroepen (nu ca. 40 groepen)- door het experimenteren met de VeiligeBuurtApp (in 2 buurten) ■ de inzet van Matrixborden en Burgernet ■ het aanbieden van Veilig Wonen Scans (totaal 250) ■ het organiseren van een expertmeeting. In het vierde kwartaal is gewerkt aan een actieplan voor de piekperiode rond Kerst en Oud en Nieuw.

62

Jaarstukken 2015

Daarnaast is er veel ad-hoc inzet (flyeren, schouwen, huis-aan-huis-gesprekken) geweest van de gebiedsregisseurs. Dit in samenwerking met de veiligheidspartners in de gebieden waar veel woninginbraken hebben plaatsgevonden (hotspots). 2. Jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit De inzet op jeugdoverlast in 2015 was veelzijdig. Per gebied zijn Actieoverleggen ingericht met politie, gemeente en jongerenwerk om snel in te kunnen spelen op ontwikkelingen. Desondanks is de doelstelling om het aantal meldingen jeugdoverlast te laten dalen met 5% niet behaald. Het aantal meldingen is met 18% toegenomen tot 1.058. Nadere analyse van de meldingen en de melders heeft inzicht gegeven in de overlastlocaties. Deze houden voor een groot deel verband met de jeugdgroepen die in beeld zijn en met overlastgevende jeugd in de parkjes en parkeerterreinen in de binnenstad. De groepen blijken leveranciers van jonge criminelen en jeugd met multiproblematiek. Op de groepen in de Stadspolderstraat en Korte Akkeren-oud is gericht en snel ingezet (o.a. met cameratoezicht) en is de overlast flink teruggedrongen Ook via de Top 60 wordt de jeugdcriminaliteit aangepakt. Het resultaat hiervan wordt gemeten aan de hand van recidive. In 2015 zijn 24 van de 60 jongeren die onder de aanpak vielen een of meerdere malen aangehouden voor een misdrijf. Dit betreft 40% van het totaal. De doelstelling (50% in 2018) is hiermee ruimschoots behaald. 8 casus zijn in 2015 positief afgesloten. Met individuele coachingstrajecten zijn ca. 35 jongeren geholpen die vastgelopen zijn op terrein van school of werk en vaak schulden hebben. Het jongerenwerk van Stichting Jong heeft intensieve groepstrajecten georganiseerd voor overlastgevende jeugd. De stadsmarinier heeft zich ingezet voor de overlast op de Stadspolderstraat. Deze is een stuk teruggedrongen, mede met behulp van tijdelijk cameratoezicht. In 2015 is door de Goudse driehoek (burgemeester, officier van justitie en districtschef) opdracht gegeven om onderzoek te doen naar drugsnetwerken die in Gouda actief zijn. Het ging erom de lokale drugsnetwerken in kaart te brengen en als afgeleide daarvan de vraag te onderzoeken in hoeverre die lokale netwerken overlap vertonen met de Top 60. Het onderzoek (‘’Van alle markten thuis’’) heeft concrete inzichten en adviezen opgeleverd voor de lokale driehoek. De aard en omvang van de Goudse drugsmarkt - vooral de aanbodzijde met (netwerken van) runners en dealers - in beeld is gebracht. Uit het onderzoek konden negen samenwerkingsverbanden worden gereconstrueerd. Drie van de negen verbanden bleken (aan de hand van de interviews) te kunnen duiden als min of meer duurzame netwerken die volgens respondenten een negatieve invloed hebben (verkeerde rolmodellen en het bieden van een illegaal alternatieve carrière en/of illegale inkomsten) voor de lokale risicojeugd. 3. Sociale overlast In het districtcollege is de opdracht gegeven om een integrale aanpak te ontwikkelen die zowel recht doet aan deze kwetsbare groep als de openbare orde en veiligheid waarborgt. Hiervoor zijn een stuurgroep en een werkgroep opgericht. Wethouder Werger neemt deel aan deze stuurgroep. Hierbij wordt gekeken hoe een integrale aanpak kan worden opgezet en of en waar een opvang voor verwarde personen moet worden ingericht. De werkgroep werkt verschillende scenario’s uit. e

e

Het meldpunt Zorg en Overlast van de GGD coördineerde de aanpak in 2015. Bij dit meldpunt zijn in het 1 en 2 kwartaal in totaal 209 meldingen gedaan. Deze meldingen hadden o.a. betrekking op vreemd gedrag, dreigende huisuitzetting, verslaving, vervuiling of financiën. In de casuïstiek rondom woonoverlast is ook de gemeente meerdere malen actief geweest. Dit betrof met name de complexere casuïstiek waar maatwerk oplossingen voor nodig waren. Het doel om het aantal meldingen rondom burenruzie en overlastgevende personen met 5% per jaar te laten dalen is (bijna) gehaald met een afname van 4%. Het aantal meldingen “overlast door personen’’ is echter gestegen met 14%.

Jaarstukken 2015

63

4. Radicalisering In 2015 heeft de aanpak radicalisering zich verder ontwikkeld. Het Veiligheidshuis Haaglanden heeft professioneel ingezet op aanpak van casuïstiek en onderlinge afstemming met verschillende zorgen veiligheidspartners die werkzaam zijn in de gemeente Gouda. Dit is te zien in de regie van de casuïstiek maar ook in de dossiervorming. Bovendien worden de casus overleggen met de diverse partners goed voorbereid en is de duiding van de casussen aanmerkelijk verbeterd. Daarnaast is het politiek-bestuurlijk element versterkt. De gemeenteraad is per half jaar (al dan niet vertrouwelijk) door de burgemeester geïnformeerd en in de Driehoek komt het onderwerp radicalisering en jihadisme standaard aan bod. Op 3 september 2015 heeft een drukbezochte landelijke themadag in Gouda plaatsgevonden voor professionals over dit onderwerp. Daarnaast is in Gouda de netwerkregisseur radicalisering aan de slag gegaan. Hij heeft zich in de eerste plaats gericht op het uitbreiden van het bestaande netwerk. Dit met oog op het verzamelen van informatie over (mogelijk) geradicaliseerden en in de tweede plaats met oog op het (samen met sleutelfiguren) tegenwicht bieden aan radicalisering en jihadisme. Ook is hij ingezet als regisseur op casussen zelf. Hierbij wordt samengewerkt met andere betrokkenen zoals professionals en familie/vrienden van geradicaliseerden. Bestuur Regionale samenwerking Het jaar 2015 stond in de regio Midden-Holland in het teken van de omvorming van de regionale samenwerking. Het betrof zowel een organisatorische als ook een inhoudelijke omvorming: het werken aan een strategische samenwerkingsagenda. Organisatorisch is de regionale organisatie van het ISMH omgevormd tot een netwerkorganisatie. Het personeel van de gemeenschappelijke regeling is met ingang van 1 mei 2015 in dienst getreden bij één van de gemeenten in de regio Midden-Holland. Uitgangspunt hierbij is dat de ondersteuning van de regionale strategische programma’s niet meer plaatsvindt vanuit het ISMH, maar dat deze ondersteuning vanuit de gemeenten in onderling overleg geregeld wordt. In alle gemeenteraden van de regio Midden-Holland heeft december 2015 besluitvorming plaatsgevonden over de wijziging van de gemeenschappelijke regeling. Dit betekent dat vanaf 1 januari 2016 ook in formele zin gewerkt kan worden op basis van de nieuwe werkwijze. Centraal in de vernieuwde regionale samenwerking staat de transitie van de regionale samenwerking naar een netwerkmodel. Het inhoudelijke debat vindt primair aan de bestuurlijke tafels plaats. De vernieuwde Gemeenschappelijke Regeling vormt in dat verband (slechts) een juridische hulpconstructie voor het op de formeel juiste wijze kunnen geven van adviezen, kunnen nemen van besluiten zoals het vaststellen van de regionale programma’s, als rechtspersoon kunnen aanvragen van subsidies bij hogere overheden e.d. Met het afronden van de discussie over de vorm is tegelijkertijd ook gewerkt aan de inhoudelijke voortgang. Er zijn met de wijziging van de gemeenschappelijke regeling vijf bestuurlijke overlegtafels ingesteld: ■ Sociaal domein; ■ Economie, Onderwijs en arbeidsmarkt; ■ Verkeer en Vervoer; ■ Ruimte en Wonen; ■ Natuur, Water en Recreatie. Naast lopende projecten heeft elk bestuurlijk overleg in december 2015 ook speerpunten benoemd. Dit ter voorbereiding van een collegeconferentie januari 2015. De diverse speerpunten zullen in deze conferentie worden besproken en worden omgevormd tot een eerste strategische agenda van de regio Midden-Holland. Binnen de samenwerking tussen de regio Midden-Holland, Alphen en Woerden is een strategische samenwerkingsagenda in ontwikkeling. Samenwerkingspunten zijn daarbij dan die onderwerpen die de grenzen van Midden-Holland overschrijden en om samenwerking met andere partners vragen, in dit geval Alphen en Woerden. Met Gedeputeerde Staten is november 2015 afgesproken dat een inhoudelijke agenda wordt opgesteld van een beperkt aantal punten die alleen samen met de provincie Zuid-Holland, dan wel de stuurgroep Groene Hart opgepakt kunnen worden. Het betreft de volgende onderwerpen: economische structuurversterking van het Groene Hart, bodemdaling en bereikbaarheid, verkeer en vervoer. Deze onderwerpen worden verder uitgewerkt tot een resultaatgerichte strategische agenda.

64

Jaarstukken 2015

G32 Sinds februari 2015 maakt de gemeente Gouda deel uit van het dagelijks bestuur van de G32, een netwerk van grote steden waarvan 37 gemeenten lid zijn. In 2015 heeft de G32 zich onder meer gericht op: ■ het thema Agenda Stad en de totstandkoming van de daaraan gekoppelde City Deals, waarvan ondertekening staat ingepland voor 2016 ■ het vluchtelingenvraagstuk, onder meer via advisering bij de onderhandelingen over het bestuursakkoord van november 2015 en via oprichting van een aparte themagroep over dit onderwerp ■ de doorontwikkeling van stedelijke regio’s vanuit de ambitie om tot een G32-standpunt te komen met het oog op de landelijke verkiezingen en de daarop volgende kabinetsformatie ■ de realisatie van een retailagenda ■ lobby-activiteiten in relatie tot verdeelmodellen in het sociale domein, o.a. op het gebied van onderwijsachterstandenbeleid ■ begeleiding, advisering en lobby bij de totstandkoming van het wetgevingstraject rondom de Omgevingswet, alsmede het bestuursakkoord van 1 juli 2015 Voor een volledig overzicht wordt verwezen naar het jaarverslag van de G32, dat beschikbaar is via www. g32.nl (Link is beschikbaar vanaf 10 maart 2016) De gemeente Gouda voert tevens de administratie van de G32. De jaarrekening van de G32 laat een positief resultaat zien; de bedoeling is dit ten goede te laten komen aan de 37 deelnemers en dit te verreken met de contributie voor 2016. In 2015 is besloten om het contributietarief 2016 te verlagen naar € 0,21 per inwoner (versus € 0,24 per inwoner in 2015). Bestuursstijl College en raad hechten er belang aan om het thema integriteit op de agenda te houden. Het continu actueel op het web publiceren van de nevenfuncties en het per kwartaal publiceren van de ingediende declaraties zijn hier voorbeelden van. Het bestuur geeft uiting aan het belang van externe contacten. Wekelijkse collegeontmoetingen met onder andere buurgemeenten en Goudse bedrijven, het maandelijkse collegespreekuur en het periodieke inloopspreekuur en Twitterspreekuur, wijkbezoeken en rondleidingen voor nieuwe Gouwenaren bieden hiervoor de mogelijkheid. Ook in de externe communicatie is dit zichtbaar. De interne vergaderefficiency wordt versterkt, waardoor de tijdwinst hiervan benut kan worden. Tevens is zichtbaar dat er in deze bestuursperiode een samenwerking tussen college en raad is die gekenmerkt wordt door een versterkt dualisme en een constructieve discussie. Ieder jaar evalueren college en raad gezamenlijk de wijze van samenwerking en toetsen de praktijk aan de in het coalitieakkoord gedefinieerde gewenste bestuursstijl. Gemeenteraad en griffie De gemeenteraad heeft in de eerste helft van dit verslagjaar veel extra vergadermomenten gekend, die vielen buiten de jaarplanning. Dit is te verklaren door extra ingeplande avonden wat betreft het onderwerp PWA-kazerne. Daarnaast zijn er diverse werkgroepen gevormd en actief geweest (werkgroep Duurzaamheid, werkgroep werkwijze Raad, werkgroep Armoede, werkgroep Integriteit en Klankbordgroep Sociaal Domein). Het jaarlijks etentje werd dit jaar gecombineerd met een werkbezoek. De gemeenteraad startte na het zomerreces met een rondleiding over het terrein van Koudasfalt, onder het genot van een hapje en een drankje. De gemeenteraad is in september gestart met een pilot, genaamd ‘Nieuwe werkwijze van de Raad’. Naast de verandering van een 3-wekelijkse cyclus naar een 4-wekelijkse cyclus, is er een ander nieuwe werkvorm de oriëntatieweek. De oriëntatieavond biedt de mogelijkheid informele ontmoetingen met de stad te organiseren op basis van onderwerpen die door de raad zelf zijn aangedragen. Het initiatief voor het aandragen/bespreken van onderwerpen ligt bij de fracties zelf en biedt fracties de mogelijkheid biedt om: mensen/organisaties te horen of iets te laten presenteren en ook de mogelijkheid tot informeel overleg tussen de fracties (evt. om moties/amendementen met elkaar af te stemmen). In de zomer is een nieuw personeelslid aangesteld (parttime) bij de griffie. Dit gaf na de zomer verlichting op de werkdruk van de overige griffiemedewerkers en heeft geresulteerd in het opmaken en ontwerpen van een nieuwe digitale Nieuwsbrief e van de Raad, waarvan het 1 exemplaar in november is verschenen. De rekening van de raad en de griffie laat een overschot van € 59.000 zien, waarvan € 15.000 wordt veroorzaakt door de vrijval van het resterende onderzoeksbudget 2012 van de Rekenkamer Groene Hart. In 2015 is het overschot minder groot dan in 2014, dit is gerelateerd aan de taakstelling voor 2015 van € 20.000 op het budget van de raad. Voor 2016 blijft deze taakstelling gehandhaafd. De rekening van de Rekenkamer Groene Hart laat een overschot van € 54.000 zien, dit is het resterende onderzoeksbudget eind 2015.

Jaarstukken 2015

65

Indicatoren Om de voortgang in de realisatie van de doelstellingen te monitoren, maken we gebruik van indicatoren. Binnen het programma Veiligheid en bestuur zijn er alleen indicatoren ten aanzien van veiligheid. Omschrijving indicator Afname aantal woninginbraken Afname aantal HIC’s (High Impact crimes: woninginbraken, overvallen, geweld, straatroof) Afname aantal meldingen jeugdoverlast Afname aantal meldingen gestoord/overspannen persoon Afname aantal meldingen burenruzie en conflictbemiddeling


Streefwaarde (indien van toepassing) Resultaat -10% per jaar 0% -5% per jaar -7% -5% per jaar -5% per jaar -5% per jaar

+18% +14% -4%



Lasten PG Bestuur PG Regionaal beleid PG Veiligheid Totaal lasten

6.054 880 10.732 17.666

6.169 794 9.115 16.077

6.551 673 8.653 15.877

-382 121 462 200

Baten PG Bestuur PG Regionaal beleid PG Veiligheid Totaal baten

-33 0 -119 -152

-33 0 -119 -152

-102 -372 -129 -603

69 372 11 452

17.514 0 -2.143 15.371

15.926 173 -1.029 15.070

15.273 173 -937 14.510

652 0 -92 560



Omschrijving (bedragen * € 1) Bestuur College van BenW: De personeels- en bestuurskosten laten evenals de wachtgelduitkeringen een voordeel zien in 2015. Daarentegen moest een aanvullende toevoeging worden gedaan van € 402.000 aan de Voorziening pensioenaanspraken (voormalige) wethouders op grond van actuele actuariële berekeningen Gebleken is dat door veranderingen in de aannames van de berekeningen het benodigde bedrag in de voorziening van jaar tot jaar sterk kan wisselen. Bestuursondersteuning verzekeringspakket: Het budget ter dekking van het eigen risico van de uitgebreide gevarenverzekering is in 2015 overschreden. Enerzijds wordt dit veroorzaakt door stagnatie in de afwikkeling van schadedossiers uit 2013 en 2014, welke in 2015 door de verzekeraar zijn afgehandeld. Daarnaast heeft er een aanzienlijk aantal diefstallen van lood bij scholen en gymzalen plaatsgevonden en is schadevergoeding toegekend aan een school i.v.m. waterschade aan de vloer. Rekenkamer Groene Hart: Eind 2015 resteert er een onderzoeksbudget van € 54.000. Het nadeel aan de batenkant wordt veroorzaakt door de vrijval van het resterende budget uit 2012, welk naar rato aan de deelnemers is teruggegeven. Gemeenteraad: Per saldo bedraagt het voordeel op het budget van de raad € 59.000. Hierin is opgenomen een voordeel van € 15.000 als gevolg van de vrijval van het resterende budget 2012 van de Rekenkamer Groene Hart. Representatie: De overschrijding op de post representatie wordt grotendeels veroorzaakt door Kaarsjesavond. Kaarsjesavond 2015 was een jubileumjaar voor Gouda bij Kaarslicht, 60 jaar! Vanwege dit jubileum waren de kosten op de markt hoger omdat er ook een lichtshow was vanaf de daken. Ook de verslaglegging van de jubileumeditie door de lokale omroep, de inhuur apparatuur/camera’s en het LED-scherm brachten extra kosten met zich mee. Overig

Lasten V/N 382.000 N

Regionaal beleid Intergemeentelijke samenwerking: In 2015 is de samenwerking in de regio voortvarend gecontinueerd. Dat is gelukt zonder inzet van de extra middelen die via de Kadernota 2015-2019 beschikbaar zijn gesteld.

66

Jaarstukken 2015

I/S

Baten V/N 69.000 V

I/S

255.000

N

I

1.000

V

I

231.000

N

I

63.000

V

I

67.000

V

I

13.000

N

I

42.000

V

I

17.000

V

I

20.000

N

I

15.000

V

I

1.000

V

I

121.000

V

372.000

V

53.000

V

I

Omschrijving (bedragen * € 1) Ontwikkeling driehoek RZG: Het voordeel ontstaat door de financiële afwikkeling van de liquidatie van de ROZ Grondbank en BTW-afrekeningen over eerdere jaren Grondbank Zuidplas: Elk jaar worden de gronden opnieuw gewaardeerd. De grondbank heeft aangegeven dat de voorlopige uitkomsten van de taxaties met € 6 miljoen hoger ligt dan vorig jaar. Op grond van deze voorlopige resultaten kan de getroffen voorziening van € 30 miljoen worden verlaagd naar € 24 miljoen. Gouda kan hierdoor haar aandeel in de verliesvoorziening naar rato verlagen. De getroffen voorziening daalt van € 1.800.000 naar € 1.440.000. Mondiaal beleid: Het voordeel ontstaat door terugvordering van een deel van een in 2014 betaalde subsidie. Overig Veiligheid VRHM: Mede door het positieve jaarrekeningresultaat over 2014 van de veiligheidsregio HM is er in 2015 een extra voordeel op de bijdrage van € 92.000. Rijksveiligheidsgelden: Wegens het spaarzaam omspringen met deze middelen en gedeeltelijke overlap met overige begrotingsposten is een voordeel ontstaan. De raad zal voorgesteld worden dit bedrag opnieuw beschikbaar te stellen voor 2017, met name met het oog op de aanhoudende aandacht die nodig is voor het onderwerp radicalisering. Veiligheid en handhaving: Op diverse posten met betrekking tot sociale veiligheid zijn afwijkingen. Deze hebben te maken met het feit dat er in 2015 geen grote veiligheidsincidenten hebben plaatsgevonden. Daarnaast zijn in de begroting de nieuwe prioriteiten in het veiligheidsbeleid 2015 -2018 nog niet doorgevoerd. In het kader van het nieuwe IVB zullen de middelen vanaf 2016 op een andere manier belegd worden. Niet gesprongen explosieven: De kosten van het NGE-onderzoek bij het Lombokterrein zijn in de tijd doorgeschoven. Overig

Lasten V/N 36.000

V

V

I

19.000

V

I

462.000

V

92.000

V

I

134.000

V

I

102.000

V

I

85.000

V

I

49.000

V

I

Omschrijving (bedragen * € 1) Aan de reserve Niet gesprongen explosieven (NGE) wordt minder onttrokken dan geraamd. Dit verschil ontstaat doordat de kosten van het NGE-onderzoek van het Lombokterrein zijn doorgeschoven in de tijd.

Investeringen op basis van jaar gereed (bedragen * € 1.000) Vervanging cameratoezicht (CCTV) 2014 TOTAAL

Baten V/N

I

13.000



I/S

I/S

12.000

V

I

360.000

V

I

11.000

V

11.000

V

I

Bedrag V/N 92.000

N

I/S I

Gepland 2015 99

Werkelijk 2015 49

Verschil 50

99

49

50

Toelichting op het investeringsoverzicht Vervanging cameratoezicht (CCTV) 2014 De uitgaven met betrekking tot de vervanging van de camera's ten laste van dit krediet zijn nog voorzien 2016. Dit sluit aan bij de technische levensduur van de te vervangen camera's.

Jaarstukken 2015

67

3.9 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien 3.9.1 Inleiding

Alle lasten en baten die samenhangen met de programma's 1 tot en met 8 worden rechtstreeks op het desbetreffende programma verantwoord. De baten bestaan uit doeluitkeringen, specifieke rijksvergoedingen, huuropbrengsten en dergelijke. Daarnaast kent de gemeente diverse inkomsten waarvan de besteding niet gebonden is, de zogenaamde algemene dekkingsmiddelen. Deze baten zijn niet aan een concreet programma toe te rekenen.




Lasten PG Algemene baten en lasten PG Dividenden en gemeentegaranties PG Lokale heffingen PG Saldo financieringsfunctie Totaal lasten

2.440 49 1.191 219 3.899

1.763 49 1.194 174 3.180

896 46 1.187 175 2.304

867 3 7 -1 876

Baten PG Algemene baten en lasten PG Algemene uitkering PG Dividenden en gemeentegaranties PG Lokale heffingen PG Saldo financieringsfunctie Totaal baten

0 -142.409 -193 -17.977 -5.748 -166.328

0 -140.434 -409 -18.710 -5.448 -165.001

-51 -141.142 -415 -18.727 -5.311 -165.647

51 708 6 17 -137 646


-162.429 750 -762 -162.441

-161.821 750 -762 -161.834

-163.343 750 -400 -162.993

1.521 0 -362 1.159


Omschrijving (bedragen * € 1) Algemene baten en lasten Stelpost Onvoorzien: De stelpost is in 2015 niet gebruikt. Organisatieontwikkelingen: De kosten voor bovenformatief personeel waren lager dan begroot evenals de kosten voor het sociaal plan met betrekking tot personeel dat naar de BSGR is gegaan bij de uitplaatsing van de afdeling Belastingen. Dit voordeel leidt tot een lagere onttrekking aan de reserve organisatieontwikkeling. Daarnaast leidt de opheffing van de voorziening flankerend beleid tot een batig saldo. Stelpost taakmutaties algemene uitkering: Het saldo van de stelpost valt vrij in het rekeningresultaat. Een van de taakmutaties betrof de middelen voor de huishoudelijke hulp toelage waarvoor in oktober 2015 de tijdelijke subsidieregeling is ingesteld. Deze middelen konden daarna niet meer via een begrotingswijziging naar het beleidsprogramma worden overgeheveld. Hiervan is € 2.000 besteed en verantwoord binnen programma 2 Welzijn en Zorg. Overig

Lasten V/N 867.000 151.000 V

68

Jaarstukken 2015

I

362.000

V

I

333.000

V

I

21.000

V

I

Algemene uitkering De circulaire gemeentefonds december 2015 en de ontvangen beschikkingen van het Rijk leveren € 708.000 meer op dan geraamd op grond van de septembercirculaire. Daarvan wordt € 103.000 veroorzaakt door nacalculaties over 2013 en 2014. Een nieuwe en een aanvullende decentralisatie-uitkering leveren € 297.000 op. Ten slotte is de algemene uitkering € 306.000 en de integratieuitkering sociaal domein € 2.000 hoger uitgevallen dan geraamd als gevolg van de meest recente aantallen maatstaven. De bedragen van de decentralisatie- en de integratie-uitkeringen worden betrokken bij de besluitvorming over de bestemming van het rekeningresultaat. Saldo financieringsfunctie Als gevolg van de lage rentes op de gelden kapitaalmarkt werd een voordeel van € 108.000 gerealiseerd op de betaalde rente op opgenomen langlopende en kortlopende geldleningen. Een nadelig effect van € 227.000 werd veroorzaakt door een lagere doorbelasting van rente aan investeringen en grondexploitaties als gevolg van lagere investeringsniveaus dan was begroot. Tevens deed zich een nadelig resultaat van € 18.000 voor op een uitzetting in variabel rentende obligaties en op overige uitzettingen met een geringe omvang.

I/S

1.000

N

Baten V/N 51.000 V

51.000

V

708.000

V

708.000

V

137.000

N

137.000

N

I/S

I

I

I

Omschrijving (bedragen * € 1) Overig

Lasten V/N 1.000 N


I/S I

Omschrijving (bedragen * € 1) Organisatieontwikkeling: De onttrekking aan de reserve organisatieontwikkeling viel lager uit doordat de kosten voor bovenformatief personeel lager waren dan begroot, evenals de kosten voor het sociaal plan met betrekking tot personeel dat naar de BSGR is overgegaan bij de uitplaatsing van de afdeling Belastingen.


Investeringen op basis van jaar gereed (bedragen * € 1.000) Automatisering TOTAAL

Baten V/N

I/S

Bedrag V/N

I/S

362.000

N

I

Gepland 2015 1.655

Werkelijk 2015 1.508

Verschil 147

1.655

1.508

147

Toelichting op het investeringsoverzicht Automatisering De technische inrichting en ingebruikname van de applicaties die zijn aangeschaft in het programma Geheugen van Gouda hebben enige vertraging opgelopen en lopen door naar begin 2016.

Jaarstukken 2015

69

70

Jaarstukken 2015

4. Jaarverslag: paragrafen 4.1 Lokale heffingen 4.1.1 Inleiding

In deze paragraaf rapporteren we over de uitvoering van het voor het jaar 2015 vastgestelde lokale belastingbeleid.

4.1.2 Beleid

De uitgangspunten waarop de tarieven van de lokale heffingen 2015 in principe zijn aangepast, zijn in het Coalitieakkoord 2014-2018 neergelegd. De raad heeft op 17 december 2014 de belastingverordeningen 2015 met daarin opgenomen de tarieven 2015 vastgesteld. De tarieven voor de meeste belastingen zijn hierbij verhoogd met het inflatiepercentage van 1,25% zoals dat was vermeld in de meicirculaire 2014 van de Algemene Uitkering uit het Gemeentefonds. De reinigingsheffingen stegen met 3%. Overeenkomstig het Gemeentelijk Rioleringsplan 2014-2018 steeg de rioolheffing eigenaren met 30% en de rioolheffing gebruikers met 7%. De onroerende-zaakbelastingen stegen met 1,25%. Verder is ingaande 2015 een toeristenbelasting ingevoerd.

4.1.3 Aanslagoplegging, kwijtschelding en bezwaarschriften

In onderstaande tabel is de totale productie van de BSGR in 2015 voor de gemeente Gouda opgenomen. Omschrijving Aantal aanslagregels belastingjaar 2015 Aantal aanslagregels belastingjaren 2013 en 2014 Bruto opgelegd Correcties (-) Kwijtscheldingen (-) Netto

Aantallen en bedragen 162.663 4.408 € 42.465.086 € 1.190.142 € 1.398.398 € 39.876.546

De bedragen in vorenstaande tabel betreffen ook oudere belastingjaren. Zo is in het nettobedrag van € 39.876.546 een bedrag van € 1.537.532 opgenomen dat betrekking heeft op belastingjaren vóór 2015. De opbrengst van de OZB viel in 2015 1,2% hoger uit dan de raming. De hogere OZB-opbrengst houdt met name verband met het feit dat er in 2015 minder bezwaren zijn ingediend tegen de WOZ-waarde dan het jaar daarvoor. De opbrengst van de reinigingsheffingen is gelijk aan de raming. Alhoewel dit reeds in de opbrengst is verwerkt, moeten de aanslagen reinigingsrechten bedrijven 2015 nog worden opgelegd. De opbrengst rioolheffingen is 5,6% lager dan de raming. De lagere opbrengst is incidenteel en houdt verband met een te hoge raming van nog op te leggen aanslagen over de jaren 2013 en 2014. De opbrengst hondenbelasting is 2,5% lager dan de raming. Kwijtschelding Over het belastingjaar 2015 is in 2015 een bedrag van € 1.300.369 kwijtgescholden. Daarnaast is in 2015 een bedrag van € 98.029 kwijtgescholden over oude belastingjaren. In de drie daaraan voorafgaande belastingjaren bedroeg de kwijtschelding over dat belastingjaar als volgt: € 1.057.166 (2012); € 1.128.861 (2013); € 1.251.853 (2014). Bezwaarschriften tegen WOZ-beschikkingen Per 1-1-2015 waren er bij de BSGR met betrekking tot Gouda nog 53 bezwaarschriften tegen WOZ-beschikkingen in behandeling. In 2015 zijn er 480 nieuwe bezwaarschriften bijgekomen. Het aantal nog af te handelen bezwaarschriften per 31-12-2015 bedroeg 16.

4.1.4 Overzichten

In deze paragraaf staan de volgende overzichten: 1. Overzicht lokale heffingen; 2. Overzicht lokale lastendruk eigenaar/gebruiker en huurder; 3. Overzicht woonlasten Gouda in relatie tot andere gemeenten in Zuid-Holland.

Jaarstukken 2015

71

ad 1 Overzicht lokale heffingen Belasting

Onroerendezaakbelastingen Reinigingsheffingen Rioolheffingen Hondenbelasting

Opbrengst 2015 begroot

Opbrengst 2015 rekening

Kwijtschelding begroot 2015

16.075.404

16.276.324

9.586.000

9.587.400

825.000

10.576.897

9.988.667

478.873

329.576

321.448

Kwijtschelding rekening 2015 8.431

Tarieven

eigenaar woning eigenaar niet-woning gebruiker niet woning 879.562 eenpersoonshuishouden meerpersoonshuishouden 511.365 eigenaren gebruikers eerste hond tweede en iedere volgende hond

0,1593% 0,2777% 0,2214% 266,88 333,60 130,65 176,40 102,00 126,00

ad 2 Overzicht lokale lastendruk eigenaar/gebruiker en huurder Onderstaand treft u een tabel aan waarin de lastendruk in Gouda in het jaar 2015 is opgenomen voor zowel een eigenaargebruiker als een huurder. Zoals gebruikelijk in het woonlastenoverzicht worden hierbij de OZB, de afvalstoffenheffing en de rioolheffingen betrokken. Verder is als uitgangspunt genomen een meerpersoonshuishouden. Voor de berekening van de OZB wordt uitgegaan van een woning met een WOZ-waarde van € 175.000 (gemiddelde WOZwaarde van woningen in Gouda in 2015). Omschrijving

2015 eigenaar/gebruiker 278,80 333,60 130,65 176,40 919,45

OZB eigenaar Afvalstoffenheffing Rioolrechten eigenaar Rioolrechten gebruiker Totaal

huurder 333,60 176,40 510,00

ad 3 Overzicht woonlasten Gouda in relatie tot andere gemeenten in Zuid-Holland In onderstaande tabel zijn de tarieven 2015 van enkele andere gemeenten in Zuid-Holland verwerkt. Hiermee kan een beeld worden gegeven hoe de lokale lastendruk in onze gemeente zich in 2015 verhield ten opzichte van deze gemeenten in Zuid-Holland. Voor het berekenen van de OZB is hierbij uitgegaan van de gemiddelde WOZ-waarde in de betreffende gemeente. Het tarief van de reinigingsheffing is gebaseerd op een meerpersoonshuishouden. Als bron is gebruikt de Atlas van de lokale lasten 2015 van het COELO, zoals gepubliceerd op de website. Deze tabel houdt geen rekening met de hoogte van de schulden die gemeenten aangaan bij investeringen ter zake van de aanleg van riolering en het ophalen en verwerken van afvalstoffen. Gemeenten die grote schulden aangaan hebben daardoor voor de korte termijn lagere woonlasten maar zullen vanwege hoge kapitaallasten in de toekomst hogere woonlasten krijgen. Zoals bekend heeft Gouda ervoor gekozen om in een periode van 6 jaar het beschikbaar stellen van kredieten voor de kosten van de riolering af te bouwen. Het gevolg hiervan is wel dat de rioolheffing tot en met het jaar 2020 nog aanzienlijk zal stijgen. Gemeente Zoetermeer Alphen aan den Rijn Schiedam Leiden Delft Waddinxveen Zuidplas Gouda Bodegraven-Reeuwijk

72

Jaarstukken 2015

OZB-tarief (eigendom) 0,1888% 0,1209% 0,1330% 0,1773% 0,1438% 0,1498% 0,1377% 0,1593% 0,1489%

OZBAfvalstoffenheffing 348 265 261 266 186 323 363 274 259 328 302 299 314 275 278 334 395 286

Rioolrechten 100 203 222 122 207 214 253 307 357

Totaal 713 730 731 759 794 815 842 919 1038

4.2 Weerstandsvermogen en risicobeheersing 4.2.1 Inleiding

Een goede beheersing van risico’s is belangrijk om doelstellingen te kunnen realiseren. De risicoparagraaf geeft inzicht in de ontwikkeling van risico’s en daarmee inzicht in de financiële positie van de gemeente. De kaders voor risicomanagement zijn vastgelegd in de nota risicomanagement en weerstandsvermogen. Kern hiervan is dat: ■ Risico’s twee maal per jaar geïnventariseerd worden in een open dialoog met betrokkenen; ■ Risico’s in samenhang worden bekeken met inbegrip van beheersmaatregelen (netto benadering); ■ Bij het kwantificeren van risico’s onderscheid wordt gemaakt in bedrijfsvoeringrisico’s en risico’s verbonden aan de grondexploitaties.

4.2.2 Beschikbare weerstandscapaciteit

De weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten op te vangen. Dit is een optelsom van de algemene reserve, de reserve 3D's en het saldo van mutaties in de exploitatiesfeer. Bezittingen zoals de gemeentelijke panden worden niet meegewogen omdat het moeilijk is om een reële waarde te bepalen en deze meestal niet direct verhandelbaar zijn.

4.2.3 Benodigde weerstandscapaciteit

De benodigde weerstandscapaciteit is de financiële capaciteit die nodig is om risico’s op te vangen. Het gaat daarbij om risico’s die niet afgedekt kunnen worden door bijvoorbeeld verzekeringen. De omvang van het risico, de verwachte risicokans en het zekerheidspercentage worden meegewogen. Hieronder een selectie van belangrijke risico’s: Risico categorie Open einde / sociaal

Bouwplannen/bouwprojecten

Toelichting Klanten De Incidentele Aanvullende Uitkering voor 2014 is toegekend en ontvangen. Het tekort over het jaar 2015 op het BUIG-budget bedraagt €1,72 miljoen.Vanaf 1 januari 2015 zijn de incidentele en meerjarige aanvullende uitkering (IAU en MAU) vervallen.Hiervoor in de plaats is één geïntegreerd vangnet gekomen welke kort geleden is versoepeld. De te verwachten compensatie vanuit het Rijk over 2015 bedraagt ruim 3 ton. Het risico op budgetoverschrijding blijft daarmee ook in 2016 aanwezig. Wmo De Wmo is een open einde regeling. Naast het risico dat er een groter beroep op de regeling wordt gedaan, is de beheersbaarheid moeilijk. Dit omdat op voorhand niet vaststaat in welke mate gebruik gemaakt wordt van het voorzieningenpakket. Ook een minder beroep op de WMO is mogelijk en dit is de ervaring van de laatste jaren. Dit geldt ook voor de nieuwe uitvoeringstaken Begeleiding en Beschermd Wonen. Westergouwe Bij de grondexploitaties gaat het om prognoses van opbrengsten en kosten. De feitelijke kosten en opbrengsten kunnen bij realisatie afwijken van wat gepland is. Middenwillens Het budget voor plankosten staat onder druk. Het afzettempo in relatie tot de afgekochte indexen op het civiele werk, rente in de grondexploitatie en de plankosten blijven een risico. Spoorzone Het eerste deel van de gemeentelijke gronden is in 2015 afgenomen conform planning. In 2016 zal het tweede deel afgenomen moeten worden, dit blijft een risico. Als dit ook conform planning verloopt, wordt door het hoge afzettempo ook het risico op kostenstijging kleiner. Voor diverse kosten worden in 2016 nieuwe ramingen opgesteld waardoor het risico verder afneemt. De risico’s in de grondexploitatie Spoorzone nemen af en beperken zich nu in hoofdzaak tot een opbrengstrisico voor de kavel West A. Als gevolg hiervan kan de voorziening aanmerkelijk worden verlaagd. Overeenkomstig het raadsbesluit van september 2015 zullen incidentele meevallers in de grondexploitatie worden ingezet voor het zuidelijk stationsgebied. Voor de investeringen in het zuidelijk stationsgebied wordt voorgesteld om een afzonderlijke reserve te vormen. Grondbank Voor de Grondbank heeft de gemeente Gouda een voorziening getroffen. Het risico bestaat dat deze voorziening niet hoog genoeg is. De huidige waardering is gebaseerd op de in provinciale plannen vastgelegde perspectieven voor ontwikkeling van de Zuidplas. Wijkontwikkeling De wijkontwikkeling in Korte Akkeren en Gouda Oost gaat steeds meer in de uitvoering. In 2015 e zijn projecten als Olympiadeplein en Margrietplein opgeleverd. De 1 paal voor het plandeel Zuidelijk Stempel West is geslagen. Toch loopt de wijkontwikkeling waarschijnlijk door tot 2025. In de Raamovereenkomst is afgesproken dat de gemeente haar eigen plankosten draagt. Er zijn momenteel middelen tot en met 2017. Daarbij is gerekend op inkomsten uit grondverkoop. Er zal aanvullende dekking noodzakelijk zijn om het tekort in de reserve te kunnen dekken

Jaarstukken 2015

73

Risico categorie Verbonden partijen Financiering

Juridisch

Toelichting De begroting van sommige verbonden partijen staat onder druk. Dit kan een financieel risico met zich meebrengen voor de gemeente. De ontwikkelingen worden nauwgezet gevolgd en de huidige situatie kan nog komen te wijzigen, afhankelijk van de keuzes die worden gemaakt. Doelstelling is om de benodigde financieringsmiddelen op het juiste moment, in de juiste omvang en tegen zo gunstig mogelijke voorwaarden aan te trekken. Risico’s doen zich voor wanneer dit niet of onvoldoende op elkaar is afgestemd. Door middel van een permanent proces van treasury beheersmaatregelen bestaat er een betrouwbaar inzicht in de benodigde financieringsmiddelen zowel qua volume als qua looptijden. Ook worden de ontwikkelingen op de rentemarkten nauwkeurig gevolgd Algemeen Algemene risico's zijn het niet of onvoldoende nakomen van contractuele of andere afspraken en toezeggingen, onzorgvuldig contractbeheer of faillissementen van contractpartners, het onrechtmatig uitvoeren van (Europese) aanbestedingen of verstrekken van geldleningen. De gemeente kan aansprakelijk worden gesteld voor schade ontstaan in het openbaar gebied (letselschade, materiële schade, gederfde winst, verzakking bij bouwwerkzaamheden, achterstallig onderhoud). Te denken valt ook aan aansprakelijkstelling voor schade ontstaan bij evenementen, planschade, onzorgvuldige besluitvorming en verkeerde toepassing van regelgeving. Lopende rechtsgedingen en schadeclaims Het bouwproject Zuidelijk Stempel West heeft vertraging opgelopen doordat kabels en leidingen niet tijdig zijn verlegd. Hierdoor is voor de gemeente een schade ontstaan van ruim € 40.000 die zal worden verhaald. Ook is in 2015 een door de gemeente ontvangen ESF-subsidie lager vastgesteld dan verwacht. Hiermee is financieel al rekening gehouden. De gemeente overweegt bezwaar te maken tegen de vaststellingsbeschikking.

Voor de benodigde weerstandscapaciteit hanteert de gemeente Gouda de volgende uitgangspunten. Voor reguliere bedrijfsvoeringrisico’s wordt een statistische methode toegepast. Hierbij wordt voor elk risico nagegaan wat de kans is dat het risico optreedt en de bijbehorende impact. Voor risico’s verbonden aan grondexploitaties hanteert de gemeente Gouda de IFLO-methode met boekwaarden als uitgangspunt. Gouda hanteert daarbij een zekerheidspercentage van 90%. Bij een zekerheidspercentage van 90% is de weerstandscapaciteit voldoende om in 90% van de gevallen risico’s op te vangen indien die zich tegelijkertijd voordoen. De benodigde weerstandscapaciteit voor 2015 bedraagt € 19.009.000 bij een zekerheidspercentage van 90%. Het bedrag is een optelsom van € 6.032.000 (statistische methode) en € 12.977.000 (IFLO methode).

4.2.4 Meerjarige ontwikkeling weerstandscapaciteit

Bij sommige risico’s kan de impact verspreid liggen over meerdere jaren. Daarom worden risico’s beoordeeld over meerdere jaren. Onderstaand de ontwikkeling van de meerjarige weerstandscapaciteit. Omschrijving (bedragen * € 1.000) 1. Vermogenssfeer Algemene reserve Reserve sociaal domein / reserve drie decentralisaties (3D) 2. Exploitatiesfeer Overige begrote toevoegingen 1e ijkmoment 2015 opnieuw beschikbaar stellen van budgetten Versterking weerstandsvermogen (sparen) Toevoeging reserve 3D Verwachte positieve grondexploitatie Verkoop vastgoed Saldo meerjarenperspectief na 2e ijkmoment Jaarrekeningresultaat en opnieuw beschikbaar stellen Winstbestemming

2015

2016

2017

2018

2019

11.573 663

15.718 5.431

16.412 5.431

17.186 5.431

21.686 5.431

-350 -1.273 250 250

-70 -156 250

-69 -23 1.000

2.000

1.750

730

2.121 806 -1.451

651 -134

2.207

3.375

151

151

151

151

22.800 19.191

23.419 17.684

29.475 17.063

32.393 16.854

13.717 -4.411

3. Stelposten Onvoorzien 4. Weerstandscapaciteit per 31-12 (1 + 2 + 3) 5. Benodigde weerstandscapaciteit op basis van de risico's

74

Jaarstukken 2015

21.149 19.009

2.500

4.2.5 Beoordeling weerstandscapaciteit

Met onderstaande tabel kan de beschikbare weerstandscapaciteit beoordeeld worden op basis ratio beschikbare weerstandscapaciteit gedeeld door de benodigde weerstandscapaciteit. Waardering A B C D E F

Ratio >2,0 1,4-2,0 1,0-1,4 0,8-1,0 0,6-0,8 < 0,6

Betekenis Uitstekend Ruim voldoende Voldoende Matig Onvoldoende Ruim onvoldoende

De weerstandstandscapaciteit heeft zich positief ontwikkeld van 0,56 bij de jaarrekening 2014 naar nu 1,11. Dit betekent dat de weerstandscapaciteit die de gemeente op dit moment heeft van voldoende niveau is om risico’s in financiële zin op te vangen. De doelstelling voor de komende jaren is om de weerstandscapaciteit op niveau te houden.

4.2.6 Kengetallen

Het opnemen van financiële kengetallen in de jaarrekening past in het streven naar meer transparantie. Ook geven de kengetallen meer inzicht in de financiële positie en de baten en lasten van de gemeente. Kengetallen moeten daarbij in samenhang en in onderlinge verhouding beoordeeld worden. Door de kengetallen is het makkelijker om Gouda te vergelijken met andere gemeenten. Het biedt ook de mogelijkheid om normen te stellen, net als bij de beoordeling van het weerstandsvermogen gebeurt. De verwachting is dat in de komende jaren normen ontwikkeld worden en er wellicht ook een landelijke normering komt. Vooralsnog hebben de kengetallen een signaleringswaarde. We relateren die voor zover mogelijk aan normen die door de VNG worden gehanteerd. In het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) is bepaald dat gemeenten een basisset van vijf financiële kengetallen moeten opnemen in de jaarrekening en begroting: Netto schuldquote Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle leningen Solvabiliteitsratio Structurele exploitatieruimte Grondexploitatie Belastingcapaciteit

Rekening 2014 135,7% 128,1% 5,7% 3,6% 17,7% 124,0%

ad 1: geen normering, moet in relatie worden gezien met de netto schuldquote

Begroting 2015 142,0% 133,3% 5,4% 0,0% 20,3% 131,0%

Rekening 2015 123,5% 122,2% 8,5% 2,8% 17,0% 131,0%

VNG normering < 80% < 80% >20% >0% ad 1 100%

Toelichting op de kengetallen Kengetallen zijn getallen die een verhouding uitdrukken tussen bepaalde onderdelen van de jaarrekening of de balans. De netto schuldquote geeft inzicht in het niveau van de schuldenlast van de gemeente ten opzichte van de eigen middelen. Het geeft zodoende een indicatie in welke mate de rentelasten en aflossingen op de exploitatie drukken. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen de quote inclusief en exclusief doorgeleende gelden. Dit maakt inzichtelijk wat het aandeel is van de verstrekte leningen in de exploitatie. Daarnaast welke invloed de verstrekte leningen hebben op de schuldenlast. In de jaarrekening 2015 is in dit verband sprake van € 20,8 miljoen aan verstrekte leningen. Dit bedrag verklaart het verschil tussen beide schuldratio’s en is tevens van invloed op de solvabiliteitsratio. Hoewel door de gemeenteraad geen kaders zijn vastgesteld dienen de beide schuldratio’s als hoog te worden gekwalificeerd. De VNG geeft als richtlijn dat een schuldratio van 80% of hoger financiële bijsturing behoeft. Een hoge schuldratio heeft een een-op-een relatie met een lage solvabiliteitsratio. De solvabiliteitsratio drukt het eigen vermogen uit als een percentage van het totale vermogen. Het geeft daarmee inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. De VNG hanteert als richtlijn een minimum omvang van 20% als norm. Het kengetal grondexploitatie geeft aan hoe de waarde van de bouwgronden zich verhoudt tot de geraamde baten. De boekwaarde van de gronden is van belang omdat de waarde moet worden terugverdiend uit de grondverkopen. Hoe hoger het kengetal hoe hoger het risico voor de exploitatie indien het terugverdienen onverhoopt niet geheel lukt. De VNG geeft overigens geen richtlijn voor een acceptabele omvang van dit kengetal. De accountant zal jaarlijks moeten beoordelen in hoeverre de boekwaarde van de bouwgronden kan worden terugverdiend. De boekwaarde van de bouwgronden is ook van invloed op beide schuldquotes en op de solvabiliteitsratio omdat de bouwgronden zijn gefinancierd met vreemd vermogen. Per 31 december 2015 bedroeg de boekwaarde van de bouwgronden € 46,7 miljoen.

Jaarstukken 2015

75

Het kengetal structurele exploitatieruimte geeft inzicht in welke mate de structurele lasten van de gemeente gedekt zijn door structurele baten. Dit is van belang om te beoordelen welke structurele ruimte de gemeente heeft om de eigen lasten te dragen, of welke structurele stijging van de baten of structurele daling van de lasten daarvoor nodig is. Een positief percentage betekent dat incidentele lasten deels uit structurele middelen worden gedekt. Een negatief percentage betekent dat structurele lasten deels uit incidentele baten worden gedekt. De jaarrekening van de gemeente Gouda laat zien dat structurele lasten volledig en incidentele lasten deels worden gedekt door structurele baten. Het kengetal belastingcapaciteit geeft weer hoe de belastingdruk zich verhoudt ten opzichte van het landelijk gemiddelde van alle gemeenten. De ruimte die een gemeente heeft om belastingen te verhogen wordt vaak gerelateerd aan de totale woonlasten voor de burger. Een belastingcapaciteit van 100% betekent dat de woonlasten op het landelijk gemiddelde liggen. Onder de woonlasten worden verstaan de OZB en de rioolheffing en reinigingsheffing voor een woning met gemiddelde WOZ-waarde in die gemeente. Een percentage boven de 100% betekent dat de woonlasten per huishouden hoger zijn dan het landelijk gemiddelde. Binnen de gemeente Gouda worden de hoge woonlasten enerzijds veroorzaakt door het relatief hoge aanslagbedrag voor OZB op woningen. Anderzijds komt dit door de stijging van de rioolheffing, die nodig is om de financiering van de riolering toekomstbestendig te maken. Op termijn hoeft hierdoor minder geleend te worden en kan de rioolheffing gaan dalen. Conclusie op basis van de kengetallen De gemeente Gouda heeft ten opzichte van de VNG-norm een relatief hoge schuldpositie die van invloed is op de omvang van de beide schuldquotes en op de solvabiliteitsratio. De financiering van de grondpositie met vreemd vermogen maakt onderdeel uit van deze schuldpositie. Het uitgangspunt is overigens dat deze investeringen op termijn worden terugverdiend uit de verkoop van de gronden. De structurele exploitatieruimte laat zien dat de structurele lasten (waaronder die samenhangend met de schuldenlast van de gemeente (rente en aflossing), volledig worden gedekt door structurele baten. De woonlasten zijn ten opzichte van het landelijk gemiddelde hoog.

76

Jaarstukken 2015

4.3 Onderhoud kapitaalgoederen 4.3.1 Inleiding

Deze paragraaf geeft een dwarsdoorsnede van de jaarrekening. Kapitaalgoederen zijn nodig om de gemeentelijke diensten te kunnen leveren. Voorbeelden zijn wegen, openbare verlichting, civiele kunstwerken als bruggen, kademuren en viaducten, verkeersmaatregelen, watergangen en havens, openbaar groen, speelvoorzieningen, riolering en gemeentelijke gebouwen. In deze paragraaf is per groep kapitaalgoederen aangegeven waarop het onderhoudsbeleid is gebaseerd en wat het onderhoud heeft gekost. Het onderhoudsbeleid is gebaseerd op de volgende door de raad vastgestelde nota's: Nota Nota onderhoud schoolgebouwen Nota onderhoud gemeentelijke gebouwen en objecten Nota kwaliteitsplan openbare ruimte (KOR)

Nota Lange Termijn Investeringen (LTI) Nota beheerplan Groot- en Vervangingsonderhoud (GoVo) Nota verbreed gemeentelijk rioleringsplan (vGRP) Nota onderhoud sporthallen en zwembaden

In onderstaande tabel is het niveau aan lasten samengevat: Omschrijving (bedragen * € 1.000) Onderwijsgebouwen Groot onderhoud Dagelijks onderhoud Gemeentelijke objecten en gebouwen Groot onderhoud Dagelijks onderhoud Openbare ruimte Groot onderhoud via voorziening Groot onderhoud via PPCIP en PPLTI Achterstallig onderhoud (MUP) Dagelijks onderhoud (exploitatie) Rioleringen Totaal lasten exploitatie (incl. BTW) Sportfaciliteiten Groot en dagelijks onderhoud TOTAAL

Datum vaststelling Vastgesteld op 12-12-2005 Vastgesteld op 13-12-2006 Vastgesteld op 03-10-2005, actualisatie t.k.n. in 2012 aan de raad aangeboden Vastgesteld op 25-05-2011 Vastgesteld op 10-11-2012, actualisatie t.k.n. in oktober 2014 aan de raad aangeboden Vastgesteld op 17-12-2014 Vastgesteld op 27-06-2005

Begroting 2015

Realisatie 2015

166 103

172 143

1.330 251

944 138

7.239 2.453 0 9.702

9.938 1.810 0 9.356

11.625

11.869

0 32.869

0 34.370

4.3.2 Onderwijsgebouwen

Beleid De gemeente is verantwoordelijk voor onderwijshuisvesting van het primair en voortgezet onderwijs. Die verantwoordelijkheid vertaalt zich in een zorgplicht voor huisvesting en onderhoud. Vanaf 1 januari 2015 zijn gemeenten door een wetswijziging niet meer verantwoordelijk voor het planmatig vervangingsonderhoud van de schoolgebouwen van het primair en speciaal onderwijs. Vanaf deze datum zijn de schoolbesturen zelf verantwoordelijk voor al het onderhoud aan hun schoolgebouwen. Hiervoor wordt een bedrag toegevoegd aan de lumpsum vergoeding die de scholen van het Rijk ontvangen. De Algemene Uitkering aan de gemeenten is met een soortgelijk bedrag verminderd. De gemeente stelt jaarlijks een programma onderwijshuisvesting vast waarin de jaarplanning en onderhoudsaanvragen van de schoolbesturen zijn opgenomen. Vanaf 1 januari 2009 zijn 14 gemeentelijke gymnastiekzalen afgezonderd en is een dienstverleningsovereenkomst met Sport.Gouda voor 10 jaar aangegaan voor het uitvoeren van dit onderhoud. Financiële middelen groot onderhoud De verantwoordelijkheid voor het groot onderhoud ligt vanaf 2015 bij de schoolbesturen. Voor het onderhoud van de bruikleenscholen (gemeente is wel eigenaar maar stelt deze gebouwen zonder huurvergoeding ter beschikking) nodig. Door een jaarlijkse dotatie aan de voorziening worden fluctuaties in de onderhoudsuitgaven binnen de voorziening opgevangen. Daarnaast is jaarlijks een bedrag van € 102.000 beschikbaar voor de 14 gymnastiekzalen die in beheer zijn bij Sport.Gouda.

Jaarstukken 2015

77

Het verloop van deze voorziening in 2015 was als volgt: Omschrijving (bedragen * € 1.000) Stand 1 januari 2015 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31 december 2015

Realisatie 2015 265 178 174 269

Voorbeelden van onderhoud dat in 2015 aan onderwijsgebouwen is uitgevoerd: ■ Vervangen dakbedekking bij de basisscholen De Goudakker ■ Aanpassingen aan het buitenterrein bij de Julianaschool en het Sbo Park en Dijk ■ Onderhoudswerkzaamheden aan de buitenmuren bij de St Aloysiusschool aan de Spieringstraat ■ Werkzaamheden aan het dak en het terrein bij de wethouder H. Luidenschool dagelijks onderhoud De gemeente is verantwoordelijk voor het dagelijks onderhoud van bruikleenscholen. Gebruik vindt plaats op basis van medegebruiksovereenkomsten. Voor het onderhoud van de overige onderwijsgebouwen zijn de schoolbesturen zelf verantwoordelijk. Het beheer van gymnastieklokalen wordt zoveel mogelijk aan Sport.Gouda toevertrouwd. In 2015 zijn aan dagelijkse onderhoud de volgende middelen besteed: Omschrijving (bedragen * € 1.000) Budget dagelijks onderhoud

Begroting 2015 96

Na wijzigingen 103

Realisatie 2015 143

4.3.3 Gemeentelijke gebouwen en objecten

Beleid Het Meerjarig OnderhoudsPlan (MOP) 2014-201 is opgesteld op basis van de onderhoudsbehoefte per object. Het uit te voeren onderhoud wordt per jaar binnen het beschikbare budget geprioriteerd op basis van de conditie van een pand en de daarmee samenhangende risico’s. De Goudse Schouwburg kent een eigen onderhoudsvoorziening. Ook voor de Schouwburg is een nieuw meerjarig onderhoudsplan opgesteld. De onderhoudsbehoefte van de Schouwburg is over de hele onderhoudscyclus t/m 2019 aanzienlijk groter dan de jaarlijkse dotatie in de voorziening Schouwburg. De algemene onderhoudsvoorziening biedt ruimte om een extra bijdrage te leveren aan het onderhoud van de schouwburg. Met de schouwburg moeten nog nieuwe afspraken worden gemaakt over de verdeling van de kosten uit het nieuwe meerjarig onderhoudsplan: wat moet voor rekening komen van de eigenaar (gemeente) en welk deel is voor rekening van de huurder (schouwburg)? Het streven is dat de gemeentelijke bijdrage aan het onderhoud na enige jaren naar beneden kan worden bijgesteld en de Schouwburg haar verantwoordelijkheid voor het onderhoud kan dragen. Dit is meegenomen in de besluitvorming over de Kadernota 2015. In 2016 wordt in beeld gebracht in hoeverre de Schouwburg in staat zal zijn om die verantwoordelijkheid financieel te dragen. Financiële middelen planmatig / groot onderhoud Het planmatig en groot onderhoud komt ten laste van een vijftal onderhoudsvoorzieningen (groot onderhoud brandweerkazerne, schouwburg, Huis van de Stad, Stationsgarage en gemeentelijke objecten). Vanuit de diverse programma's vinden toevoegingen plaats aan deze voorzieningen. Het verloop van deze voorzieningen was in 2015 als volgt: Omschrijving (bedragen * € 1.000) Stand 1 januari 2015 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31 december 2015

Realisatie 2015 1.418 1.107 944 1.581

Voorbeelden van onderhoud dat in 2015 is uitgevoerd: ■ Vervanging en renovatie van de klimaatinstallatie van het Museum ■ Vernieuwing van het brandscherm van de Schouwburg ■ Sloop van de fietsenstalling en herinrichting speelplaats van de Lethmaetstraat 60 ■ Geluidwerende maatregelen getroffen om geluidproducerende activiteiten mogelijk te maken in De Speelwinkel ■ Vervanging installatie van het Brandweergebouw ■ Aanbrengen en aansluiten van het riool op het openbare rioolstelsel van de Moriaan, Westhaven 29 ■ Herstel van betonrot aan de Chocoladefabriek, Klein Amerika 20 ■ Vervanging van zonwering aan de Chocoladefabriek, Klein Amerika 20 ■ Aanpassing van elektra en waterleiding van het Stadhuis, Markt 1 ■ Schilderwerk van de schoorsteen, Buurtje 1 ■ Samenstelling van een digitaal tekeningenregister

78

Jaarstukken 2015

dagelijks onderhoud Voor dagelijks onderhoud (contractonderhoud en klachtenonderhoud) zijn in programma 5 in 2015 aan gemeentelijke panden de volgende middelen besteed: Omschrijving (bedragen * € 1.000) Budget dagelijks onderhoud

Begroting 2015 251

Na wijzigingen 251

Realisatie 2015 138

4.3.4 Openbare ruimte (wegen en kunstwerken, water en groen)

Beleid Met ingang van 2015 zijn aanvullende bezuinigingen doorgevoerd van € 500.000 op het dagelijks onderhoud en beheer van de openbare ruimte. Er zijn beheerafspraken gemaakt die gebaseerd zijn op het landelijk gangbare beeldkwaliteitssysteem (op basis van CROW-normen). Sinds 2011 worden investeringen in bruggen, tunnels en beschoeiingen geactiveerd. Jaarlijks wordt een beheerplan groot onderhoud en vervangingsonderhoud (GoVo) opgesteld met een 8 jarige doorkijk. Dit beheerplan wordt eenmaal per 2 jaar (in de even jaren) aan de raad aangeboden, in 2014 voor het laatst. Begin 2015 is in verband met de bezuinigingen dit beheerplan GoVo nogmaals aan de raad aangeboden. Financiële middelen groot en vervangingsonderhoud openbaar gebied (projectprogrammering, PP) De kosten van het groot en vervangingsonderhoud worden verrekend met de voorziening groot onderhoud openbare ruimte. Vanuit de diverse programma's vinden dotaties aan de voorziening plaats. In de toevoeging aan de voorziening wordt rekening gehouden met een vermindering als gevolg van de kapitaallasten van de Lange Termijn Investeringen. Het verloop van deze voorziening was in 2015 als volgt: Omschrijving (bedragen * € 1.000) Stand 1 januari 2015 Toevoegingen (incl MUP-saldo) Extra toevoegingen Uitputting Stand 31 december 2015

Realisatie 2015 9.020 5.756 1.327 9.938 6.165

De afwijkingen tussen de begrote verrekening met de voorziening en de daadwerkelijke verrekening worden voornamelijk veroorzaakt door verschuivingen in de kasstromen over de jaren binnen de projecten Oosterwei-Zuid, Sportbuurt en Statensingel. De verschillen kunnen echter binnen de voorziening groot onderhoud openbare ruimte opgevangen worden. Een structureel CIP krediet van € 1,28 miljoen is beschikbaar voor een deel van het vervangingsonderhoud. De kapitaallasten hiervan komen ten laste van de algemene middelen.

Jaarstukken 2015

79

Voorbeelden van groot- en vervangingsonderhoud dat in 2015 is uitgevoerd: ■ Vervangen houten bruggen en leuningen ■ Opknappen en verfraaien Spoortunnel ■ Groot onderhoud aan bruggen en walmuren ■ Vervangen Bostelbrug ■ Vervanging en uitbreiding steigers Regentesseplantsoen ■ Herstellen van diverse asfaltdeklagen ■ Vervangen beschoeiingen en groot onderhoud walmuren ■ Vervangen speelvoorzieningen ■ Ophogen en herstraten Fugalaan, Kolfwetering, Verdistraat (gedeeltelijk) ■ Ophogen gedeelte Willensplein ■ Ophogen en herinrichten Olympiadeplein ■ Ophogen en asfalteren Statensingel en Thorbeckelaan dagelijks onderhoud Voor het uitvoeren van het dagelijks onderhoud zijn de volgende middelen in de programma's 5 en 6 beschikbaar: Omschrijving (bedragen * € 1.000) Wegen Water Groen

Begroting 2015 6.791 520 2.605

Na wijzigingen 6.577 520 2.605

Realisatie 2015 6.211 546 2.600

Voorbeelden van dagelijks beheer en onderhoud dat in 2015 is uitgevoerd: ■ Diverse reparaties aan wegen en riolen ■ Reinigen openbare ruimte ■ Groenonderhoud openbare ruimte ■ Snoeiwerkzaamheden aan bomen in de stad ■ Oplossen van diverse meldingen van burgers ■ Levering van diverse adviezen en rapportages

4.3.5 Riolering

Beleid In december 2014 is het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) 2014 - 2018 door de raad vastgesteld. Hierin is ook een toekomstbestendige financieringssystematiek van de rioolkosten opgenomen. Financiële middelen In het gemeentelijke rioleringsplan zijn jaarlijkse bedragen opgenomen per onderhouds- of vervangingscategorie, die nodig zijn voor de uitvoering van het plan. Middelen benodigd voor groot onderhoud, kapitaallasten van vervangingsinvesteringen en dagelijks onderhoud zijn hierin bij elkaar genomen. Het totaal van deze bedragen is gelijk aan het totaal dat aan gemeentelijke rioleringsheffing zal worden ontvangen. Aan de hand van de actuele kosten- en heffingsontwikkelingen worden jaarlijks de tarieven rioolheffing door de raad vastgesteld. De verschillen tussen jaarlasten en jaaropbrengsten worden verrekend via de voorziening riolering. Omschrijving (bedragen * € 1.000) Stand 1 januari 2015 Exploitatielasten (incl BTW) Opbrengst rioolheffing Stand 31 december 2015

Realisatie 2015 9.184 11.869 9.988 7.303

Voorbeelden van rioleringsonderhoud dat in 2015 is uitgevoerd: ■ Grootschalige rioolvervanging Korte Akkeren ■ Reparatie riolering Plaswijck en Bloemendaal ■ Uitvoeren baggerprogramma

4.3.6 Sportgebouwen

Beleid De gemeente is verantwoordelijk voor het onderhoud van de sporthallen, gymnastieklokalen en het zwembad in Gouda. In juni 2005 heeft de gemeenteraad de nota onderhoud sporthallen en zwembaden vastgesteld. Sport.Gouda verzorgt voor de gemeente de uitvoering van het groot- en dagelijks onderhoud. Sport.Gouda voert dit onderhoud in nauwe samenspraak met de sportclubs uit. De sportclubs onderhouden zelf hun eigen accommodaties.

80

Jaarstukken 2015

Financiële middelen Voor het onderhoud is in programma Jeugd, Onderwijs en Sport € 231.000 opgenomen als onderdeel van de dienstverleningsovereenkomst met Sport.Gouda. Dit bedrag is gebaseerd op het in de nota onderhoud sporthallen en zwembaden gekozen onderhoudsniveau. groot onderhoud Het meerjaren onderhoudsplan is voor 15 jaar opgesteld. dagelijks onderhoud Het contractonderhoud (jaarlijkse onderhoudsbeurten van installaties, schilderwerk, servicecontracten voor de lift) en het klachtenonderhoud maken deel uit van de meerjaren onderhoudsplannen.

Jaarstukken 2015

81

4.4 Financiering 4.4.1 Inleiding

Dit onderdeel geeft inzicht in de ontwikkelingen van de gemeentelijke (meerjarige) financiering, het gevoerde beleid op dit gebied, de risico's en de wijzen waarop deze risico's worden beheerst. Het doel is efficiënte financiering zodat de gemeente haar publieke taak op verantwoorde wijze kan uitvoeren binnen de kaders van de Wet financiering decentrale overheden (Wet fido), nader uitgewerkt in het gemeentelijk treasurystatuut. Ook wordt verslag gedaan in hoeverre de in de programmabegroting uitgesproken verwachtingen en ontwikkelingen zijn uitgekomen.

4.4.2 Ontwikkelingen 2015

Aangepaste wetgeving De Wet fido heeft in de loop van 2015 geleid tot een geactualiseerd treasurystatuut dat vervolgens door de gemeenteraad is vastgesteld. Externe ontwikkelingen De lage inflatie in de Eurozone is in 2015 weer van invloed geweest op de ontwikkeling van de rentetarieven. De rente op de kapitaalmarkt bewoog zich rond een niveau van 1,50% voor lineair lossende geldleningen met een looptijd van 20 jaar. Ook de rente op de geldmarkt (de korte rente) bleef bijzonder laag. Vanaf juli 2015 is de 1-maandsrente zelfs negatief geworden.

Ontwikkeling 20- jaars rente juli 2014- december 2015 3,00 2,00 20 jaar lineair

1,00

16

15

20 1-

01

01

-0

-1

-0 01

0-

7-

20

20

20 4-0

01

01

15

15

15 20 1-

-0

0-1 01

01

-0

7-

20

20

14

14

0,00

Ontwikkeling geldmarktrente juli 2014- december 2015

in % op jaarbasis

0,40

0,20

0,00 1 maands rente - 0,20

16 01

-0

1-

001

-1

7-0 01

20

20

15 20

15 401

-0

1-0 01

0-1 01

Jaarstukken 2015

20

15 20

14 20

14 20 7-0 01 82

15

- 0,40

Treasurystatuut Op 27 mei 2015 heeft de gemeenteraad het treasurystatuut 2015 vastgesteld. Dit betreft de actualisatie van de versie van 2010. In deze 2015 versie is een aantal wijzigingen doorgevoerd voortvloeiend uit de Wet fido, zoals het verplicht Schatkistbankieren. Ook het aspect duurzaamheid is nader uitgewerkt. Rente De rente op zowel de geldmarkt als op de kapitaalmarkt is laag gebleven. Hierdoor kon onze financieringsbehoefte 2015 tegen lagere rentes afgesloten worden dan gepland in de begroting 2015. Operationele financiering Voor de structurele financieringsbehoefte zijn twee langlopende geldleningen aangetrokken; totaal € 35 miljoen. Voor de kortlopende financieringsbehoefte zijn diverse kasgeldleningen met korte looptijden van gemiddeld een maand afgesloten. Op 31 december 2015 stond er € 5 miljoen opgenomen kasgeld in de boeken. Om het risico van toekomstig oplopende rente te beheersen is een langlopende lening van € 8 miljoen aangetrokken. Het renteniveau is nu al vastgelegd maar de lening wordt pas op 30 december 2016 gestort. Omdat de storting pas in 2016 plaatsvindt, maak deze lening geen deel uit van de omvang van de vaste schuld per 31 december 2016. Op 31 december 2014 bedroeg het totaal van opgenomen kortlopende- en langlopende leningen € 337 miljoen; per 31 december 2015 bedraagt dit € 330 miljoen. Onderzoek herfinanciering langlopende leningenportefeuille In 2015 is onderzocht of er voordelen zijn indien (een deel van) de opgenomen langlopende leningenportefeuille wordt geherfinancierd. BNG Bank heeft voor een aantal scenario's offertes uitgebracht. Conclusie is dat algehele of gedeeltelijke herfinanciering de eerste 10 à 11 jaar voordelen biedt, maar dat deze voordelen daarna omslaan in niet verdedigbare nadelen. Naast boeterente wordt dit veroorzaakt doordat het gemiddeld renteniveau van de bestaande leningenportefeuille de eerste jaren hoger is. Dit komt omdat er dan relatief veel hoger rentende leningen deel van uit maken. Door reguliere aflossingen verdwijnen die hoger rentende leningen langzamerhand, de in latere jaren afgesloten lager rentende leningen blijven over en daardoor daalt het gemiddelde renteniveau. Op basis hiervan is besloten om geen herfinanciering van bestaande leningen te doen. Duurzaamheid In het treasurystatuut 2015 heeft de gemeenteraad aangegeven dat gestreefd dient te worden naar de aanschaf en het gebruik van duurzame financiële producten en de samenwerking met duurzame financiële instellingen. In 2015 zijn korten langlopende geldleningen afgesloten waarvan het overgrote deel bij BNG Bank en de Nederlandse Waterschaps Bank. Beide instellingen kwalificeren als duurzame financiële instellingen. Dit blijkt uit een hoogwaardig MVO (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen) - beleid dat onder andere wordt vastgesteld in de aandeelhoudersvergadering van beide banken. Deze aandeelhoudersvergaderingen bestaan uit De Staat der Nederlanden, de provincies, de gemeenten en de waterschappen. In dit licht is in 2015 aan de door de gemeenteraad gestelde duurzaamheidsvoorwaarden voldaan.

4.4.3 Evaluatie van het risicobeheer

Dit in de Wet fido voorgeschreven onderdeel geeft inzicht in het risicoprofiel van de gemeente Gouda. Hierin worden de onderstaande risico's nader geanalyseerd: ■ renterisicobeheer; ■ kredietrisicobeheer. De volgende tabellen geven inzicht in de over 2015 gelopen renterisico's over de vlottende schuld en over de vaste schuld. Daarnaast wordt gerapporteerd of de gemeente Gouda zich gehouden heeft aan de uit de Wet fido voortvloeiende toetsingscriteria kasgeldlimiet en renterisiconorm. Kasgeldlimiet en renterisiconorm Bedragen * € Begroting 2015 1.000 Norm kasgeldlimiet 22.100

Renterisiconorm

52.000

Realisatie 2015

Toelichting

Voldaan aan norm

De Wet fido begrenst via de kasgeldlimiet het maximale bedrag aan vlottende schuld. Het is niet toegestaan 3 kwartalen achtereen de kasgeldlimiet te overschrijden. In 2015 is de kasgeldlimiet allen in het 1e kwartaal overschreden. De Wet fido begrenst via de renterisiconorm het maximale bedrag dat in enig jaar op de opgenomen langlopende geldleningen mag worden afgelost of renteherziening mag ondergaan. Over 2015 bedroeg ons werkelijk renterisico in dit verband € 25.588

Voldaan aan norm

Jaarstukken 2015

83

Kredietrisicobeheer De gemeente Gouda heeft middelen uitstaan waarover in meer of mindere mate kredietrisico wordt gelopen. Onderstaande tabel geeft inzicht in de aard van de uitzettingen per 31 december 2015. Bedragen * € 1.000 Publieke taak Leningen aan verenigingen, stichtingen en natuurlijke personen Leningen aan woningbouwcorporaties met WSW-garantie

Begroting 2015

Realisatie 2015

141 237

152 237

Prudent beheer Uitzettingen bij financiële instellingen (A+ rating en hoger) Overige (semi-)overheidsinstellingen Overige toegestane instellingen Overige niet toegestane instellingen

2.827 13.395 5.374 0

2.827 13.725 3.905 0

Totaal

21.974

20.846

Toelichting Vanaf 2013 wordt financiering verstrekt aan het Bedrijvenschap Regio Gouda, een overheidsinstelling in het kader van de Wet gemeenschappelijke regelingen. De omvang bedroeg per 31 december 2015 € 13.725.000. Door tegenvallende grondverkopen in bedrijvenpark Gouwe Park is de omvang van de uitstaande financiering hoger dan waar bij de begroting 2015 van werd uitgegaan. De verstrekte geldleningen aan overige toegestane instellingen bestaan uit de voorgefinancierde middelen in relatie tot de samenwerkingsovereenkomst Westergouwe. De vertraging in de ontwikkeling heeft ertoe geleid dat het tot en met 2015 voorgefinancierde bedrag achterblijft bij hetgeen bij de totstandkoming van de begroting 2015 was voorzien.

4.4.4 Gemeentefinanciering

Onderstaand de mutaties in de leningportefeuille opgenomen gelden (o/g). Uit de tabel kan ook de gemiddelde rentevoet van het lange vreemd vermogen worden afgeleid. De dalende tendens wordt veroorzaakt door de lage rentes waartegen we onze (her-)financieringsmiddelen kunnen aantrekken. Ontwikkeling van de leningportefeuille o/g in 2015 Bedragen * € 1.000 Stand per 1 januari 2015 Nieuwe aangetrokken leningen Contractuele aflossingen Rente aanpassing (oud percentage) Rente aanpassing (nieuw percentage) Stand per 31 december 2015

Begroting 2015 302.582 20.000 12.255

Realisatie 2015 302.582 35.000 12.255

Gemiddelde rente 3,90 % 3,23 % 4,02 %

13.333 13.333 310.327

13.333 13.333 325.327

3,51 % 3,00 % 3,63 %

In 2015 is er € 15 miljoen meer aan langlopende geldleningen opgenomen dan begroot. Een deel van de kortlopende schuld (per 31 december 2014 bedroeg deze € 35 miljoen) is namelijk omgezet naar een langlopende lening vanwege Fidoverplichting. Per 31 december 2015 bedroeg de kortlopende schuld (kasgeldlening) € 5 miljoen.

4.4.5 Uitzettingen

Onderstaand de mutaties in de leningportefeuille uitgezette gelden (u/g) aangegeven. Verder is uit de tabel het gemiddeld rendement op deze uitzettingen af te leiden. De tabel sluit aan bij de tabel waarin het kredietrisico op de uitzettingen wordt vermeld. Ontwikkeling van de leningportefeuille u/g in 2015 Bedragen * € 1.000 Stand per 1 januari 2015 Nieuwe leningen in 2015 Contractuele aflossingen Extra aflossingen Stand per 31 december 2015

Begroting 2015 19.367 3.547 940 0 21.974

Realisatie 2015 17.897 3.754 805 0 20.846

Toelichting De toename van per saldo € 3,0 miljoen wordt met name veroorzaakt door: ■ toename verstrekte financiering aan het Bedrijvenschap Regio Gouda (Gouwe Park) € 1,2 miljoen; ■ toename van het financieringsarrangement Westergouwe € 1,8 miljoen.

84

Jaarstukken 2015

Gemiddelde rente 0,99 % 3,35 % 1,71 % 0% 1,21 %

De bedragen in de tabel hebben betrekking op uitzettingen met verschillende looptijden. In de balans en de toelichting daarop wordt onderscheid gemaakt tussen uitzettingen met een rentetypische looptijd tot 1 jaar en uitzettingen met een rentetypische looptijd vanaf 1 jaar. Om deze reden zijn de in de tabel vermelde bedragen niet een-op-een uit de balans te herleiden.

4.4.6 Saldo- en liquiditeitenbeheer

Het saldo- en liquiditeitenbeheer gebeurt aan de hand van een liquiditeitsplanning met een horizon van ongeveer 2 jaar. Deze wordt permanent onderhouden op basis van de meest actuele informatie. Op grond hiervan worden financieringsbeslissingen op korte termijn genomen. Zoals het aantrekken van kasgeld (kortstondige leningen met een looptijd tot 1 jaar) of het uitzetten van tijdelijk overtollige middelen. Door deze goede planning kan geld zo profijtelijk mogelijk worden aangetrokken of uitgezet.

Jaarstukken 2015

85

4.5 Bedrijfsvoering 4.5.1 Inleiding

De bedrijfsvoering heeft als doel het zo optimaal mogelijk ondersteunen en uitvoeren van de programma's. In de praktijk moet dit tot uiting komen in het goed bedienen van de klanten van onze gemeente, interne en externe processen efficiënt te laten verlopen en zorgvuldige besluitvorming te garanderen. In 2015 werd goede voortgang geboekt met betrekking tot de transitie in het sociaal domein.

4.5.2 Organisatieontwikkeling

Decentralisaties Voorafgaand aan het pioniersjaar 2015 was nog geen exacte inschatting te maken van de capaciteit die nodig zou zijn om de nieuwe taken uit te voeren. Daarom is gewerkt met een flexibel concept: het deels inzetten van bestaande capaciteit door interne medewerkers door te schuiven en het deels inzetten van externe inhuur. Voor de afdelingen Zorg en Welzijn, Inkomen (was Re-integratie en Inkomen) en Werk en Participatie (was Werkportaal) heeft dat geleid tot herschikking van taken en een formatieplan. De decentralisaties hebben een groot beroep gedaan op de flexibiliteit van medewerkers. Opleiding en training hebben nieuwe werkwijzen ondersteund. Gouda heeft als gastheergemeente de regionale inkoop gedaan voor alle gemeenten in Midden-Holland. Toekomstvisie Gouda 2020 In 2015 is Gouda 2020 opgesteld. Een toekomstbeeld van de gemeentelijke organisatie, passend bij de eisen van deze tijd en snel veranderende maatschappelijke ontwikkelingen. De visie benoemt drie kernwaarden voor medewerkers: voor en met de stad, wendbaar en de goede dingen doen. Met verschillende acties werkt de organisatie aan realisatie door meer integraal en van buiten naar binnen te werken (onder andere via Werkplaats Gouda/GoudApot, meer projectmatig werken en het doorlichten van werkprocessen). Daarnaast door het stimuleren van ontwikkeling en mobiliteit van medewerkers en het slim delen en benutten van kennis en informatie, bijvoorbeeld via het programma Geheugen van Gouda. Bezuinigingen ambtelijk apparaat Vanuit het coalitieakkoord is € 1,75 miljoen taakstelling op loonkosten per 2018 opgelegd. En daarnaast nog € 0,5 miljoen op de bedrijfsvoering. Deze taakstelling is haalbaar en de realisatie ligt op schema.

4.5.3 Personeel

Aansluiting bij regionaal samenwerkingsverband Werken in het Westen Samen met 23 andere gemeenten maakt de gemeente Gouda deel uit van het regionaal samenwerkingsverband Werken in het Westen. Belangrijk onderdeel is een regionale website waar medewerkers kansen en mogelijkheden worden geboden op het gebied van vacatures, stages, vraag & aanbod van projecten en opleidingsaanbod. In-, door- en uitstroom en stagiairs In 2015 stroomden 25 medewerkers (5,3%) intern door naar een andere functie binnen de organisatie. Verder verwelkomden we 17 nieuwe medewerkers (3,6%) en verlieten 25 medewerkers de gemeentelijke organisatie. Het uitstroompercentage (aantal vertrokken medewerkers in verhouding tot het aantal medewerkers) komt daarmee op 5,3% wat bijna gelijk is aan 2014. Arbo en verzuim In 2015 nam de werkdruk merkbaar toe. Voor alle leidinggevenden en een aantal medewerkers is daarom de training ‘Van werkdruk naar werkplezier’ georganiseerd. Ondanks de trainingen steeg het verzuim met 1,3% (van 3,6% naar 4,9%). De meldingsfrequentie (het aantal ziektemeldingen per medewerker per jaar) steeg van 1,1 naar 1,2. Door trainingen is ook in 2015 geïnvesteerd in het voorkomen en omgaan met agressie. Deze aanpak lijkt succesvol. Het aantal agressie-incidenten in 2015 bedroeg 31 in tegenstelling tot 52 in 2014. Formatie en inhuur derden Formatie in fte Bezetting in fte Aantal medewerkers Aantal gedetacheerden Totaal aantal medewerkers

31 december 2014 441 419 474 14 488

31 december 2015 428 415 469 10 479

In 2015 is ten behoeve van de decentralisatietaken ingehuurd, zowel lokaal als in regionaal verband. De kosten voor de gemeente Gouda hiervoor bedragen € 1.612.370. In 2015 is ervoor gekozen om een aantal medewerkers die bij andere organisaties de taken uitvoerden die vanaf 2015 zijn overgekomen naar de gemeente Gouda, vanuit deze organisaties te laten detacheren bij de gemeente. Vanaf 2016 zal een deel van deze medewerkers in dienst komen bij de gemeente Gouda, waardoor het inhuurbedrag zal dalen.

86

Jaarstukken 2015

In 2015 vond er voor een bedrag van € 4.796.000 inhuur van externen plaats op andere beleidsterreinen. Dit is € 583.000 meer dan in het jaar 2014, toen de inhuur € 4.213.000 bedroeg. Deze stijging wordt voor het grootste deel veroorzaakt door een andere wijze van inkoop van reïntegratietrajecten, wat leidt tot een andere wijze van administreren. In plaats van de inzet op de inkoop van activiteiten in zijn geheel bij partijen, werd in 2015 meer ingezet op persoonlijke begeleiding van cliënten, waarvoor personeel werd ingehuurd. Zonder dit boekhoudkundige effect zou de inhuur in 2015 nagenoeg gelijk zijn aan de inhuur in 2014. Daarnaast vond er ten opzichte van eerdere jaren meer inhuur plaats ten behoeve van regionale projecten zoals het actieplan Jeugdwerkloosheid en het Werkbedrijf. Een deel van deze inhuur zal in 2016 geleidelijk aan worden ingevuld met vast personeel. Omschrijving (bedragen in €) Reguliere inhuur Inhuur t.b.v. decentralisaties

2015 € 4.796.000 € 1.612.370

2014 € 4.213.000 € 583.000

Ontwikkeling inhuur externen 2009- 2015

Bedrag in mln. €

8

6 Inhuur Inhuur decentralisaties 4

2 2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

4.5.4 Informatisering en automatisering

Gouda maakt een groot aantal ontwikkelingen door die de informatisering en automatisering raken. In 2015 is op dit gebied het volgende gerealiseerd: ■ In 2015 vonden grote infrastructurele ICT vervangingen plaats om de continuïteit van de bedrijfsvoering te waarborgen. Zo zijn bijvoorbeeld de centrale opslagsystemen vervangen. Verder is de apparatuur voor de netwerken internetverbindingen vervangen, waardoor de netwerksnelheid is verhoogd. ■ In 2015 zijn nagenoeg alle NUP - bouwstenen geïmplementeerd. NUP staat voor Nationaal Uitvoeringsprogramma Dienstverlening en e-Overheid. Hierdoor kunnen inwoners en bedrijven sneller en beter geholpen worden. ■ Er is een start gemaakt met de uitrol van het Geheugen van Gouda. Doel ervan is informatie op een betere manier te verwerken en op te slaan, zodat de juistheid wordt verzekerd en de informatie gemakkelijk kan worden (terug)gevonden. De gehele organisatie zal met het Geheugen van Gouda gaan werken. ■ Er is een informatiebeveiligingsplan vastgesteld waarvan het eerste deel is geïmplementeerd. Het is gebaseerd op de Baseline Informatiebeveiliging Gemeenten en het in 2014 vastgestelde informatiebeveiligingsbeleid. ■ De twee monitoren sociaal domein zijn in 2015 vastgesteld. Hiermee wordt getoond hoe o.a. de afhandeling van zorgaanvragen in 2015 is verlopen. ■ Met ingang van 2015 wordt de Stadspeiling weer jaarlijks uitgevoerd. In 2015 lag de focus van deze peiling meer dan voorheen op het sociaal domein.

4.5.5 Financieel beheer

Efficiënter werken met Lean-methode In Gouda is besloten om een koppeling te maken tussen 213A-onderzoeken en leantrajecten. Voor de invulling van de doelmatigheidsonderzoeken is in de verordening vastgelegd dat de gemeente in de jaarstukken op hoofdlijnen rapporteert over de uitkomsten.

Jaarstukken 2015

87

In 2015 is de optimalisatie van een viertal processen volgens de lean-methodiek afgerond. Het gaat om de volgende processen: ■ Diagnose stellen re-integratie. Resultaat: reductie van de actietijd met 20% is mogelijk bij een beperkte uitbreiding van de actietijd van de poortwachter. Voor de registratie is een standaardrapport met uniforme diagnoseaspecten opgesteld. ■ Participatie (activering in het kader van de voormalige WWB). Resultaat: reductie van de doorlooptijd naar minder dan 21 dagen is mogelijk. Het benoemen van instrumenten op basis van een cliëntenprofiel is op basis van de nieuwe wetgeving (Participatiewet) ontwikkeld binnen de lijnorganisatie ■ Verantwoordingsproces BOR/POR Resultaat: reductie van de actietijd met 20% bleek mogelijk. De doorlooptijd kon teruggebracht worden naar 5 dagen. ■ Telefonische bereikbaarheid. Resultaat: het actieplan is grotendeels uitgevoerd. Op basis van een eigen meting door de verbetergroep Lean is een percentage van 76% gerealiseerd. De verdere verbetering wordt opgepakt door de lijnorganisatie.

88

Jaarstukken 2015

4.6 Verbonden partijen 4.6.1 Inleiding

Deze paragraaf in de jaarrekening gaat over de verbonden partijen. Verbonden partijen zijn gemeentelijke samenwerkingsverbanden Deze samenwerkingsverbanden zijn gevormd omdat een gezamenlijke uitvoering van taken efficiënter is. Indien deze samenwerkingsverbanden er niet zouden zijn nemen de kosten voor de taakuitvoering toe. Het toezicht op de uitvoerende werkzaamheden is een verantwoordelijkheid van de betreffende besturen. Zoals bijvoorbeeld een dagelijks of een algemeen bestuur bij gemeenschappelijke regelingen. Het toezicht is daarbij niet (meer) voorbehouden bij de afzonderlijke gemeenteraden. De gemeentelijke bijdrage aan de verbonden partijen bedraagt in 2015 € 35,8 miljoen (2014 € 35,2 miljoen) Een continue vraagstuk is op welke wijze het samenspel met de verbonden partijen verbeterd kan worden. In het bijzonder gaat het erom de democratische legitimiteit zo goed mogelijk te waarborgen. Binnen de gemeente Gouda is in 2015 een korte inventarisatie gemaakt van een aantal verbeterpunten waaronder: ■ Het voldoen aan de behoefte van de auditcommissie en de gemeenteraad om meer betrokken te worden bij de verbonden partijen. Er bestaat een algemeen beeld dat er een te grote afstand is ontstaan tussen de deelnemende gemeenten en de verbonden partij zelf. Signalen over afwijkingen worden daardoor pas in een laat stadium bekend en er is weinig gelegenheid tot bijsturen. Dit lijkt wel besloten te zijn in het fenomeen verbonden partijen. ■ Het meer synchroon laten lopen van de planning- en controlcyclussen van de verbonden partijen en de deelnemende gemeenten. Daarmee wordt het beter mogelijk om de ontwikkelingen op het gebied van verbonden partijen in samenhang met elkaar te behandelen in de raad of mee te nemen in bijvoorbeeld een Voorjaarsnota. Op initiatief van betrokken gemeentesecretarissen worden momenteel pilots uitgevoerd bij de Veiligheidsregio, RDOG en de ODMH voor het realiseren van bovengenoemde verbeterpunten. Verwacht wordt dat medio 2016 de pilots zijn afgerond en geëvalueerd. De verbonden partijen hebben in 2015 goed gefunctioneerd en de beoogde doelstellingen zijn bereikt.

4.6.2 Gemeenschappelijke regelingen 4.6.2.1 Regio Midden Holland

Openbaar belang en visie De verbetering van de strategische regionale samenwerking in Midden-Holland is omschreven in het raadsvoorstel "De Nieuwe Regio Visie op Regionale samenwerking". Dit raadsvoorstel is in 2014 door alle raden in Midden-Holland vastgesteld. In december 2015 hebben alle raden ook de gemeenschappelijke regeling op deze visie aangepast. De bestuurlijke samenwerking in de driehoek Alphen aan den Rijn – Gouda – Woerden is geïntensiveerd door bestuursconvenant en het ontwikkelen van een resultaatgerichte strategische samenwerkingsagenda. Ontwikkelingen 2015 en eventuele risico's De regionale organisatie van het ISMH is omgevormd tot een netwerkorganisatie. Het personeel van de gemeenschappelijke regeling is sinds 1 mei 2015 in dienst getreden bij één van de gemeenten in de regio Midden-Holland. Uitgangspunt hierbij is dat de ondersteuning van de regionale strategische programma’s niet meer plaatsvindt vanuit het ISMH maar vanuit de gemeenten in onderling. Er zijn na wijziging van de gemeenschappelijke regeling vijf bestuurlijke overlegtafels ingesteld: ■ Sociaal domein; ■ Economie, Onderwijs en arbeidsmarkt; ■ Verkeer en Vervoer; ■ Ruimte en Wonen; ■ Natuur, Water en Recreatie. Ook binnen de samenwerking Midden-Holland, Alphen en Woerden is een strategische samenwerkingsagenda in ontwikkeling. Samenwerkingspunten zijn daarbij dan die onderwerpen die de grenzen van Midden-Holland overschrijden en om samenwerking met andere partners vragen. Met gedeputeerde staten is november afgesproken dat een inhoudelijke agenda wordt opgesteld voor economische structuurversterking van het Groene Hart, bodemdaling en bereikbaarheid, verkeer en vervoer. Deze onderwerpen worden verder uitgewerkt tot een resultaatgerichte strategische agenda. Meer informatie: www.regiomiddenholland.nl

Jaarstukken 2015

89

4.6.2.2 ODMH

Openbaar belang en visie De wettelijke, technische en specialistische taken op het gebied van milieu, duurzaamheid en bouwen woningtoezicht zijn door de gemeente Gouda grotendeels ondergebracht bij de Omgevingsdienst Midden Holland. Duurzaamheid en Milieu Het jaarprogramma Milieu 2015 beschrijft de planning voor de taakuitvoering Milieu en duurzaamheid door de ODMH voor de gemeente Gouda. Tweemaandelijks wordt over de voortgang gerapporteerd en vindt er inhoudelijke afstemming plaats. In de jaarrapportage is vastgelegd wat er daadwerkelijk is gedaan. In 2015 zijn extra taken geleverd voorbeleid elektrische laadpalen, het aanvragen van extra CO2-compensatie en het uitvoeringsprogramma Duurzaamheid. Deze extra inzet is voor een deel in jaarprogramma-uren uitgevoerd en deels buiten het jaarprogramma (inhuur). Bouw- en woningtoezicht BWT De hoofdtaken zijn behandeling van vergunningaanvragen, toezicht houden, toepassen handhaving, advisering, afhandeling van klachten en bezwaar- en beroepschriften. Ontwikkelingen 2015 en eventuele risico's Duurzaamheid en Milieu Vanaf 1 januari 2016 brengt Alphen aan den Rijn de milieutaken onder bij de ODMH. Een deel van de medewerkers van de Omgevingsdienst West-Holland gaat daarom over naar de ODMH. Bouw- en woningtoezicht (BWT) De BWT-taken zijn sterk vraaggericht omdat het aantal bouwaanvragen met name afhankelijk is van macro-economische, regionale en lokale ontwikkelingen. Het is hierdoor lastig vooraf een goede inschatting te maken van de hoeveelheid werk, de benodigde capaciteit en de te verwachten legesinkomsten. De productie bij BWT ligt gemiddeld iets hoger dan ten tijde van de uitplaatsing werd ingeschat. Tegelijkertijd zijn de legesinkomsten ook toegenomen. Samen met de eerder overeengekomen efficiencytaakstelling van 10% blijven fluctuaties in het saldo van uitvoeringskosten en legesinkomsten beperkt. Meer infomatie: www.odmh.nl

4.6.2.3 Groenalliantie Midden Holland en omstreken

Openbaar belang en visie De Groenalliantie is in 2014 ontstaan door de fusie van de Natuur- en Recreatieschappen Reeuwijkse Plassen en Krimpenerwaard. De werkzaamheden bestaan uit het beheren van een groot aantal groengebieden in de regio waaronder de Goudse Hout en de Oostpolder in Gouda.

Ontwikkelingen 2015 en eventuele risico's De ontwikkeling van vakantiewoningen in de Reeuwijkse Hout verloopt voorspoedig. De canon voor het terrein wordt gefaseerd opgevoerd tot het maximale bedrag uiterlijk in 2019.

90

Jaarstukken 2015

De Groenalliantie en de gemeente Alphen aan den Rijn zijn nog met elkaar in gesprek over de voorwaarden voor uittreding door Alphen aan den Rijn. De provincie Zuid-Holland heeft besloten tot afbouw van Groenservice Zuid-Holland en heeft in september voorgesteld Staatsbosbeheer als alternatieve beheerorganisatie te onderzoeken. Daarnaast heeft de provincie in november aangegeven zich bestuurlijk te willen terugtrekken uit de recreatieschappen. Hierover is breed ambtelijk en bestuurlijk overleg gaande hoe de beleidsmatige en financiële verantwoordelijkheid van de provincie op het terrein van recreatie en natuur op een andere wijze zijn vorm kan krijgen, waarbij de Groenalliantie hecht aan langjarige financiële zekerheid. Tenslotte zijn gebiedsadviescommissies gestart bestaande uit raadsleden van de betrokken gemeenten. Meer informatie: www.heerlijkbuiten.nl/natuur-en-recreatieschappen/groenalliantie-midden-holland

4.6.2.4 Streekarchief Midden-Holland (SAMH)

Openbaar belang en visie Het Streekarchief Midden-Holland (SAMH) bewaart de archieven van de gemeentebesturen en de ambtelijke instellingen van Gouda, Waddinxveen, Zuidplas, de Krimpenerwaard en de regio Midden-Holland, volgens de wettelijke bepalingen in de archiefwet. Het SAMH is daarnaast het regionaal historisch netwerk en historisch documentatiecentrum. Hiertoe worden ook archieven van talloze particuliere instellingen en bedrijven bewaard. Met cultuurhistorie speelt het SAMH ook een rol in de stadspromotie van Gouda. Vooral op de doelstellingen uit programma 1 (economie en stadsmarketing) en op de interne bedrijfsvoering van de gemeente (Geheugen van Gouda). Ontwikkelingen 2015 en eventuele risico's In 2015 is er intensief samengewerkt door de processen en protocollen van papieren en digitale archivering van de gemeentelijke organisatie tegen het licht te houden. Het SAMH en de gemeente Gouda hebben hun krachten gebundeld in het project ‘Geheugen van de Stad’. Dit project heeft tot doel een nieuwe benadering van archiefvorming te ontwikkelen; het is een pilot om waardevolle informatie uit particuliere collecties en sociale netwerken (social media zoals twitter) toe te voegen aan de archieven. In 2015 heeft er in dit kader onder meer een pilot plaatsgevonden rondom de Tour de France. Meer informatie: www.samh.nl

4.6.2.5 Promen

Openbaar belang en visie Promen voert voor Gouda de Wet sociale werkvoorziening (WSW) via een gemeenschappelijke regeling uit. Kerntaak is het bieden van betaald werk en ontwikkelingsmogelijkheden aan arbeidsgehandicapten met een WSW-indicatie. Daarnaast voert Promen op beperkte schaal re-integratie activiteiten uit voor werkzoekenden met een uitkering via de Participatiewet. Dit in de vorm van leerwerkplaatsen, werkervaringsplaatsen en aangepast(e) werk(plekken) zowel binnen als buiten de locaties van Promen in Gouda en Capelle aan den IJssel. Het beleid is er vooral op gericht de WSW-werknemers zoveel mogelijk in een reguliere omgeving te laten werken op werkzaamheden die voor Promen rendabel zijn. Promen voert doelstellingen uit de programmabegroting (programma 2) uit: 1. Iedereen die kan werken, werkt naar vermogen of is actief voor de samenleving 2. Voor wie dat nodig heeft is een veilig vangnet beschikbaar (in dit geval in relatie tot werk). Ontwikkelingen 2015 en eventuele risico's In 2015 zijn geen nieuwe kandidaten ingestroomd in de Sociale werkvoorziening door het ‘sluiten’ van deze wet. Met gemeenten is voor 2015 en 2016 de afspraak gemaakt dat zij een vooraf afgesproken omzet leveren met kandidaten vanuit de Participatiewet zodat de bedrijfsresultaten op peil blijven. Promen heeft in 2015 een positief financieel resultaat gerealiseerd van € 520.000. Er is nog geen besluit genomen over de vraag of deze middelen (deels) terugvloeien naar de gemeenten of een herbestemming krijgen binnen Promen. Bovenop de (fictieve) rijksbijdrage per SE (arbeidsplaats) betalen de deelnemende gemeenten in totaal nog een bijdrage van € 918.000. Daarnaast worden kandidaten aangeleverd vanuit de Participatiewet in een vooraf afgesproken omvang (voor Gouda ruim € 300.000 vanuit het Participatiebudget). Voor de langere termijn is de verwachting dat deze afspraken niet houdbaar zijn; deelnemende gemeenten oriënteren zich op een nieuwe strategie voor de langere termijn om verwachte tekorten zoveel mogelijk te reduceren en van Promen een toekomstbestendig bedrijf te maken.

Jaarstukken 2015

91

In 2015 is een beperkt aantal medewerkers intern doorgestroomd binnen Promen (van beschut binnen naar groen / schoonmaak en van groen / schoonmaak naar detachering of begeleid werken). Bij begeleid werken en detachering is een lichte stijging in resultaat te zien. Van de ruim 200 kandidaten die zijn aangeleverd in het kader van de Participatiewet hebben er in 2015 97 hun traject afgerond, waarvan 32% is uitgestroomd naar een betaalde baan. Het ziekteverzuim bij Promen is 12,7% (10,9% in 2014). Er wordt onderzoek gedaan naar de oorzaken van het gestegen verzuim. Meer informatie: www.promen.nl

4.6.2.6 Bedrijvenschap Regio Gouda

Openbaar belang en visie Het Bedrijvenschap Regio Gouda ontwikkelt het bedrijventerrein Gouwe Park even ten westen van Gouda, langs de A20 en A12. Het Gouwepark heeft een mooie uitstraling en is innovatief. Het Bedrijvenschap Regio Gouda (BRG) is een zelfstandige organisatie waarin de gemeenten Gouda, Waddinxveen en Zuidplas op gelijkwaardige basis samenwerken. De gemeenten nemen elk voor 1/3 deel in het uiteindelijk voor- of nadelig financieel resultaat bij afsluiting van de ontwikkeling. Het Bedrijvenschap is geheel gefinancierd met van banken betrokken vreemd vermogen. Door de gemeente Gouda zijn en worden geen investeringen in het Bedrijvenschap gedaan tenzij zich bij afsluiting van de ontwikkeling een nadelig resultaat manifesteert. Dit is overigens niet de verwachting. Ontwikkelingen 2015 en eventuele risico's De definitieve inrichting van het openbaar gebied is afgerond zodat dit op 28 december 2015 kon worden overgedragen aan de gemeente Zuidplas. Vanaf dat moment is die gemeente belast met het beheer en onderhoud van het openbaar gebied. Door moeilijke economische omstandigheden is in 2015 slechts 0,3 ha grond verkocht en is in totaal nog ca 15 ha voor uitgifte beschikbaar. De laatste uitgifte van gronden vinden naar verwachting in 2018 plaats het risico is aanwezig dat het uitgifte tempo lager ligt dan verwacht. Hoewel de vooruitzichten voor 2016 en verder beter zijn heeft het bestuur van het Bedrijvenschap besloten een extra acquisiteur te benoemen om de verkoop van de resterende bedrijfsgronden een extra impuls te geven. Op Gouwe Park ligt een verdacht object in de grond, mogelijk een niet gesprongen explosief uit WOII. In het voorjaar van 2016 wordt duidelijk of dit geruimd moet worden. Meer informatie: www.gouwepark.nl

4.6.2.7 RZG Zuidplas Grondbank

Openbaar belang en visie Vanaf 2011 functioneert de grondbank als stallingbedrijf. Er zijn geen gronden meer gekocht en er worden uitsluitend gronden uitgenomen voor ontwikkelingsgebieden. In 2012 lag de getaxeerde marktwaarde lager dan de boekwaarde van de gronden. Hiervoor is een voorziening getroffen van € 30 miljoen. Gouda draagt hiervan 6% oftewel een beslag van € 1,8 miljoen op het weerstandsvermogen. De deelnemende partijen (provincie Zuid-Holland, Rotterdam, Gouda, Waddinxveen en Zuidplas) bepalen gezamenlijk de bouwprogramma’s voor de Zuidplaspolder om onderlinge concurrentie te vermijden. Ontwikkelingen 2015 en eventuele risico's De grondbank bezit ca. 300 ha grond met een boekwaarde van circa € 97 miljoen. Voor de jaarrekening 2015 heeft grondbank Zuidplas de gronden opnieuw laten taxeren. Uit deze hertaxatie volgt een wijziging in de getroffen voorziening. De getroffen voorziening daalt van € 1,8 miljoen naar € 1,44 miljoen. Dit heeft een positief effect op jaarrekeningresultaat. De gronden kennen een waarderisico. Veranderingen in de markt, het te realiseren woningprogramma, de fasering ervan of te realiseren locaties kunnen leiden tot een andere waardering van de gronden. De ontwikkelingen op de woningmarkt in combinatie met het feit dat de Raad van State in 2011 een deel van de bestemmingsplannen heeft vernietigd, betekenen ook in de toekomst een blijvende druk op de verwachte marktwaarde van deze gronden. Meer informatie: www.ontwikkelingzuidplaspolder.nl

4.6.2.8 Regionale dienst openbare gezondheidszorg (RDOG)

Openbaar belang en visie De RDOG HM verzorgt drie diensten, namelijk de ■ GGD Hollands Midden (Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst), ■ de GHOR Hollands Midden (Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen) en ■ de RAD Hollands Midden (de Regionale Ambulance Dienst). Het werkgebied komt overeen met de veiligheidsregio van de politie Hollands Midden en de brandweer. Vanaf 2015 wordt gewerkt met één regio en zijn de twee subregio’s Midden-Holland en Zuid-Holland Noord opgeheven.

92

Jaarstukken 2015

Ontwikkelingen 2015 en eventuele risico's Organisatorische ontwikkeling RDOG HM De RDOG HM stond voor een grote reorganisatie in 2015. Deze reorganisatie bestond uit een aantal maatregelen: ■ regionalisering van met name de sector Publieke Zorg voor de Jeugd; ■ de harmonisatie van het dienstenpakket; ■ de reorganisatie van de sectoren en de afdelingen bedrijfsvoering; ■ de vorming van het Advies- en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling (Veilig Thuis); ■ vergroten van de zelfsturing binnen de afdelingen en teams. Financiële ontwikkeling RDOG HM De afgesproken taakstellingen binnen het programma Gezondheidszorg waren de aanleiding voor een reorganisatie. De kosten worden gefinancierd uit een eerder gevormde voorziening. Ontstane tekorten konden worden opgevangen door onttrekkingen aan de algemene reserve van de RDOG HM. In 2015 heeft de RDOG HM onderzocht hoe de organisatie er in 2020 uit zou moeten zien. De definitieve resultaten hiervan worden in 2016 opgeleverd. De op basis hiervan te nemen maatregelen zijn op zijn vroegst zichtbaar in de begroting 2017. De conclusie van de werkgroep Financiën RDOG2020 is dat de taakstelling van de GGD in de periode 2011-2016 concreet is ingevuld met maatregelen en dat er voor de RDOG HM sprake is van een sluitend financieel meerjarenperspectief. Risico’s Bij het eventueel niet realiseren van de taakstelling worden eerst de eigen reserves van de RDOG HM aangesproken. Het mogelijke risico is dat uiteindelijk de reserves vanaf 2015 onder de vastgestelde bodem uitkomen en dat de gemeentes als gevolg daarvan extra moeten bijdragen. De aanschaf en invoering van een nieuw Enterprise Resource Planningsysteem voor een betere kostenbeheersing van de bedrijfsprocessen is mogelijk te positief ingeschat en kan qua besparing lager uitvallen dan het in 2016 beoogde resultaat € 230.000. Tegenvallende resultaten zullen ten laste gebracht worden van de beschikbare reserves van de RDOG HM Meer informatie: www.rdoghm.nl

4.6.2.9 Veiligheidsregio Hollands-Midden

Openbaar belang en visie De Veiligheidsregio Hollands Midden behartigt de belangen van deelnemende gemeenten op het terrein van brandweer, geneeskundige hulpverlening bij zware ongevallen, rampen en rampenbestrijding. Alsmede het realiseren van een gecoördineerde inzet van de bij zware ongevallen en rampen betrokken organisaties, instellingen en diensten. Ontwikkelingen 2015 en eventuele risico's De regionale brandweer organisatie is zich verder gaan professionaliseren, Dat betekent dat meer rekening gehouden met maatschappelijke ontwikkelingen (meer zelfredzaamheid burgers). Dit is meegenomen in de opleidingen en trainingen van de brandweermensen. In 2015 is het eerste Korpsbeleidsplan opgesteld dat ook in de gemeenteraden aan de orde is geweest. In 2016 komt het naar de gemeenteraden ter bespreking. Verder is de overgang van de Gemeenschappelijke meldkamer naar de Yp afgerond. Er wordt nu toegewerkt naar een landelijke meldkamer. Tevens is de intergemeentelijke crisisorganisatie afgerond. Alle functies zijn ingevuld en worden de mensen getraind en geoefend. Meer informatie: www.vrhm.nl

4.6.2.10 Toezichthoudend orgaan Stichting Klasse

Openbaar belang en visie Het gemeenschappelijk orgaan houdt toezicht op het openbaar primair en speciaal onderwijs in Bodegraven-Reeuwijk, Gouda, Waddinxveen en Woerden. Ontwikkelingen 2015 en eventuele risico's De regeling is in 2015 geëvalueerd en beoordeeld op nut en noodzaak. Conclusie is dat er beter gewerkt kan worden aan deregulering door de gemeenschappelijke regeling op te heffen. In de besluitvormende raadsvergadering van 9 december is hiertoe in samenhang met de andere deelnemende raden toe besloten. Meer informatie: www.stichtingklasse.nl

Jaarstukken 2015

93

4.6.2.11 Gemeenschappelijke Regeling Belastingsamenwerking Gouwe Rijnland

Openbaar belang en visie De Gemeenschappelijke Regeling Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland (BSGR) is de uitvoeringsorganisatie voor gemeentelijke en waterschapsbelastingen van een aantal gemeenten en het Hoogheemraadschap van Rijnland. De BSGR bepaalt ook de hoogte van de WOZ-waarden voor alle onroerende zaken in de deelnemende gemeenten. Het beleid van heffing en invordering van belastingen en de belastingverordeningen worden door de deelnemers zelf vastgesteld. Ontwikkelingen 2015 en eventuele risico's De BSGR heeft in 2015 aanslagen opgelegd tot een bruto bedrag van € 394 miljoen (2014: € 376 miljoen). De toename komt door betere bronbestanden en tariefstijgingen. Het afgelopen jaar heeft met name in het teken gestaan van de verdere verbetering van de kwaliteit van de bestanden en de kadastrale volledigheid. Ook zijn betere tools ontwikkeld om exactere prognoses te kunnen maken van de hoogte van nog op te leggen aanslagen over het lopende jaar en de twee daaraan voorafgaande jaren. Het aantal bezwaren tegen belastingplicht en heffingsmaatstaf is al een aantal jaren redelijk stabiel. Wel was er een significante afname van het aantal bezwaren tegen WOZ-beschikkingen woningen. Overeenkomstig de landelijke trend was het aantal bezwaren tegen WOZbeschikkingen niet-woningen iets hoger. In 2015 zijn voorbereidingen getroffen voor de toetreding van de gemeente Waddinxveen met ingang van 1 januari 2016. Ook is besloten tot aanpassing van de Gemeenschappelijke Regeling BSGR met ingang van 1 januari 2016. Deze aanpassing was enerzijds noodzakelijk vanwege toetreding van de nieuwe deelnemer en wijziging van de Wet Gemeenschappelijke Regelingen. Anderzijds is de zeggenschap van de deelnemers in de Gemeenschappelijke Regeling gewijzigd waardoor deze meer toekomstbestendig is gemaakt. De zeggenschap van een deelnemer is afhankelijk gemaakt van diens financiële bijdrage aan de BSGR. Hierdoor is het in de toekomst niet meer noodzakelijk om bij iedere wijziging van het aantal deelnemers de regeling van de zeggenschap in de Gemeenschappelijke Regeling aan te passen. Meer informatie: www.bsgr.nl

4.6.3 Overige verbonden partijen 4.6.3.1 Sport.Gouda B.V.

Openbaar belang en visie Sport.Gouda is het sportbedrijf van de gemeente Gouda. De organisatie beheert en exploiteert een breed aanbod van sportvoorzieningen en draagt zorg voor activiteiten die voortkomen uit het gemeentelijke sportbeleid. De gemeente Gouda is de grootste opdrachtgever. De opdracht van de gemeente is vastgelegd in een dienstverleningsovereenkomst (DVO). De aandelen van Sport.Gouda zijn volledig in handen van de gemeente. Ontwikkelingen 2015 en eventuele risico's In het coalitieakkoord is een bezuinigingstaakstelling opgenomen van € 100.000,00 in 2017 en vanaf 2018 € 252.000,00. Begin 2015 is een brede bijeenkomst Sport 2020 georganiseerd met sportverenigingen, Sport.Gouda en maatschappelijke organisaties over de toekomst van sport in Gouda. Op basis van de resultaten wordt nu een opzet gemaakt voor nieuw beleid. Omdat de dienstverleningsovereenkomst met Sport.Gouda afloopt op 1 januari 2017 wordt in 2016 een besluit genomen over nieuwe afspraken. Meer informatie: www.sportpuntgouda.nl

4.6.3.2 Cyclus N.V.

Openbaar belang en visie Cyclus is een overheidsonderneming waarvan 12 gemeenten in Midden Holland aandeelhouder zijn. Het bedrijf richt zich op afvalbeheer en op het beheer van openbare ruimte (BOR). De gemeente Gouda bezit 23,5% van de aandelen. Gouda als klant van Cyclus Vanaf 2006 heeft Gouda ook het beheer van de openbare ruimte ondergebracht bij Cyclus, naast het afvalbeheer. Tijdens de vorige coalitieperiode heeft het college besloten om het contract per 1 januari 2019 te beëindigen. Een belangrijke aanleiding daartoe vormde het verschil in prijs tussen het aanbod van Cyclus en de tarieven in de markt. Bovendien is Gouda de enige afnemer van BOR-taken gebleven in de regio, waardoor schaalvoordelen niet zijn gerealiseerd.

94

Jaarstukken 2015

Continuïteit van Cyclus Gouda is verreweg de grootste klant van Cyclus en het daadwerkelijk beëindigen van het contract zou de continuïteit van Cyclus in gevaar brengen. Daarom is in 2015 gezocht naar een toekomstscenario dat enerzijds de bezwaren over de dienstverlening zou kunnen wegnemen, met name ten aanzien van de BOR-taken. Alsmede zou voorzien in een verbetering ten aanzien van de tariefstelling, en anderzijds een toekomst aan Cyclus, in afgeslankte vorm, zou kunnen bieden. Ontwikkelingen en risico's 2015 De aandeelhouders hebben in september 2015 besloten om Cyclus in afgeslankte vorm op het gebied van het afvalbeheer te willen continueren, op basis van een marktconforme dienstverlening (zowel in prijs als kwaliteit). En om de dienstverlening van BOR gefaseerd in 3 jaar af te bouwen. Consequenties Hoewel er in afgeslankte vorm daarmee een goede toekomst voor het bedrijf Cyclus in het verschiet ligt, zal in de komende jaren een belangrijke organisatieverandering plaats vinden. Dat betekent voor veel medewerkers een periode van onzekerheid. Als werkgever zal Cyclus zich inzetten om op een goede manier met deze mensen om te gaan, onder meer door te voorzien in een zorgvuldig uitgewerkt sociaal plan. De BOR-taken komen weer onder directe aansturing van de gemeente Gouda waarbij de regiegedachte intact blijft. De gemeente zal ook voor deze taken op zoek gaan naar partijen die de werkzaamheden op een adequate wijze kunnen realiseren. Daarmee wordt geborgd dat het beheer van de openbare ruimte in Gouda op goed niveau blijft. Meer informatie: www.cyclusnv.nl

4.6.3.3 Oasen N.V.

Openbaar belang en visie Oasen is het drinkwaterbedrijf van Midden Holland, de gemeente Gouda is een van de aandeelhouders. Kernactiviteiten zijn het winnen, zuiveren, distribueren en verkopen van drinkwater. De uitvoering van de taken van Oasen heeft geen directe link met programmadoelstellingen van de gemeente. Er is uiteraard wel sprake van een algemeen belang van goed drinkwater. Ontwikkelingen 2015 en eventuele risico's Geen bijzonderheden te melden. Meer informatie: www.oasen.nl

4.6.3.4 N.V. Bank Nederlandse Gemeenten

Openbaar belang en visie De N.V. Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. De bank verstrekt kredieten tegen lage tarieven of onder garantie van Nederlandse overheden. De Staat is houder van de helft van de aandelen, de andere helft is in handen van provincies, een hoogheemraadschap en gemeenten waaronder Gouda. Ontwikkelingen 2015 en eventuele risico's In 2015 is een dividenduitkering van € 46.994 ontvangen over het boekjaar 2014 van de BNG in overeenstemming met het hiervoor begrote bedrag. In de meerjarenramingen 2016-2019 is een jaarlijkse dividenduitkering van € 45.000 begroot. Aan de BNG worden geen bijdragen gedaan. Eind december is de BNG door De Nederlandse Bank aangemerkt als nationale systeembank, de vijfde in Nederland. Hierdoor moet de BNG een extra buffer van 1% van zijn risico gewogen bezittingen aanhouden. Omdat de BNG tot de best gekapitaliseerde banken ter wereld behoort, is dit geen probleem. Meer informatie: www.bngbank.nl

4.6.3.5 Ontwikkelingsmaatschappij Binnenstad Gouda B.V. (OMB)

Openbaar belang en visie De OMB is een besloten vennootschap met twee deelnemende partijen, te weten de gemeente Gouda en Mozaïek Wonen. De OMB is de afgelopen 6 jaar zeer actief geweest in de Wilhelminastraat en omgeving. Ontwikkelingen 2015 en eventuele risico's In 2015 zijn vier panden in de Speldenmakersteeg gerenoveerd en verkocht. De OMB is in december in liquidatie gegaan en is in februari 2016 formeel ontbonden. De eerder door de gemeente gevormde reserve valt nu vrij.

Jaarstukken 2015

95

4.6.4 Financiële bijdragen

De bijdrage voor 2015 per verbonden partij staat in onderstaande tabel: Gemeenschappelijke regeling Bedragen * € 1.000 De Nieuwe Regio Omgevingsdienst Midden-Holland Groenalliantie Streekarchief Midden-Holland Promen Regionale dienst openbare gezondheidszorg Veiligheidsregio Hollands Midden Toezichthoudend orgaan Stichting Klasse Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland Overige verbonden partijen Bedragen * € 1.000 Sport.Gouda B.V. Cyclus N.V. - kolkenreiniging - ongediertebestrijding - straatreiniging - gladheidsbestrijding - afvalwaterkanalen singels en grachten - afvalinzameling - afvalverwerking - dagelijks beheer

Begroting 2015 379 2.401 476 469 376 2.247 4.550 2 1.479

Realisatie 2015 225 2.853 485 469 343 2.418 4.378 1 1.467

Begroting 2015 5.006

Realisatie 2015 5.168

257 30 1.105 331 104 4.672 2.385 9.259

266 24 971 361 130 4.606 2.395 9.240

Toelichting op substantiële verschillen komt bij de betreffende programma's aan de orde. In bovenstaande tabel zijn alleen de verbonden partijen vermeld waaraan in 2015 een financiële bijdrage is verstrekt. De financiële bijdrage aan de verbonden partijen BNG, Oasen, OMB en Bedrijvenschap Regio Gouda was in 2015 nihil. In onderstaande tabellen zijn enkele financiële gegevens opgenomen zoals het eigen vermogen en het vreemd vermogen van de verbonden partij aan het begin en aan het einde van het begrotingsjaar alsmede het resultaat van de verbonden partij. Als referentiepunt voor deze financiële gegevens is de jaarrekening 2014 gebruikt. Gemeenschappelijke regeling Bedragen * € 1.000

VestigingsplaatsGegevens Eigen Eigen Vreemd jaar vermogen vermogen vermogen 1 januari 31 1 januari december De Nieuwe Regio Gouda rek 2014 859 1.023 6.661 Omgevingsdienst Midden-Holland Gouda rek 2014 2.107 2.852 4.353 Natuur- en Recreatieschap Reeuwijkse Plassen Schiedam rek 2014 1.196 1.293 1.153 e.o. Groenalliantie Midden Holland en omstreken Schiedam rek 2014 0 Streekarchief Midden-Holland Gouda rek 2014 725 493 294 Promen Gouda rek 2014 1.512 1.505 8.087 Bedrijvenschap Regio Gouda Gouda rek 2014 0 0 15.443 RZG Zuidplas Grondbank s-Gravenhage rek 2014 -29.807 -29.260 106.735 ROZ (beëindigd per 31-12-2014) s-Gravenhage rek 2014 415 213 9.288 Regionale dienst openbare gezondheidszorg Leiden rek 2014 2.217 5.787 26.465 Veiligheidsregio Hollands Midden Leiden rek 2014 10.120 10.396 22.828 Toezichthoudend orgaan Stichting Klasse Waddinxveen rek 2014 Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland Leiden rek 2014 1.319 3.082 7.547

96

Jaarstukken 2015

Vreemd Resultaat vermogen 31 december 6.431 298 5.933 709 436 235 116 315 7.120 14.453 96.635 248 24.793 21.998 0 5.505

0 27 97 0 547 -203 2.976 2.430 3 2.003

Overige verbonden partijen Bedragen * € 1.000

VestigingsplaatsGegevens Eigen Eigen Vreemd Vreemd Resultaat jaar vermogen vermogen vermogen vermogen 1 januari 31 1 januari 31 december december Sport.Gouda B.V. Gouda rek 2014 2.082 2.073 2.989 2.139 -9 Cyclus N.V. Gouda rek 2014 13.105 13.925 9.026 9.282 1.176 Oasen N.V. Gouda rek 2014 86.019 90.071 114.863 128.725 4.052 N.V. Bank Nederlandse Gemeenten s-Gravenhage rek 2014 3.430.000 3.582.000127.753.000149.923.000 126.000 Ontwikkelingsmaatschappij Binnenstad Gouda Gouda rek 2014 665 537 225 39 -128 B.V.

Jaarstukken 2015

97

4.7 Grondbeleid 4.7.1 Inleiding

Onderstaand wordt een toelichting gegeven op de wijze van sturing op de grondexploitaties conform de utgangspunten van het gemeentelijk grondbeleid en de resultaten van de gemeentelijke grondexploitaties weergegeven conform artikel 16 van het BBV.

4.7.2 Grip op de grondexploitaties

De afgelopen jaren heeft de gemeente Gouda gehandeld om de risico’s in onze grondexploitaties te beheersen. Dit doet de gemeente door realistisch te ramen in de grondexploitaties; door optimalisaties door te voeren in het plan, zoals in Westergouwe en door nieuwe contractafspraken te maken met partijen, zoals in Middenwillens en Janverswollezone in het recente verleden is gebeurd. Waar het onvermijdelijk is, neemt de gemeente tijdig haar verliezen en worden voorzieningen getroffen. Bij elke grondexploitatie wordt de vinger aan de pols gehouden om op de snel veranderde omstandigheden in te spelen. De positieve ontwikkeling op de woningmarkt en de lagere rente geven de mogelijkheid een aantal voorzieningen in de grondexploitaties te verlagen. Dat levert een aanzienlijk voordeel op voor het weerstandsvermogen. Er is vroegtijdig met de accountant overleg gevoerd over de economische vooruitzichten voor de grondexploitaties. Deze vooruitzichten worden concreet gemaakt in de indexen voor de ontwikkeling van kosten en opbrengsten. De gehanteerde indexen zijn door de accountant geaccordeerd. Verder zijn de resultaten van onze grondexploitaties door een extern bureau gecheckt. Deze extra controleslagen zijn ingebouwd zodat het duidelijk is dat de waardebepaling van onze grondexploitaties solide is. In lijn met de nota Grondbeleid 2011 zijn er geen nieuwe grondexploitaties geopend en bij gemeentelijke gronduitgiftes is gehandeld conform onze Grondprijzenbrief. Deze Grondprijzenbrief is voor 2016 geactualiseerd.

4.7.3 Financieel resultaat

In de rapportage MPG zijn alle projecten binnen de grondbedrijfsfunctie nader beschreven en is op basis van de meest actuele situatie een stand van zaken weergegeven. Hierin is ook aangegeven bij welke exploitaties in voorbereiding en lopende grondexploitaties mutaties in de voorzieningen hebben plaatsgevonden. Hieronder wordt ingegaan op de grootste wijzigingen in de grondexploitaties. Westergouwe, fase 1 en 2 Voor de eerste fase van Westergouwe is de uitvoering gestart en zijn de eerste woningen in aanbouw. Voor meerdere deelgebieden zijn reeds contracten gesloten. Recentelijk heeft de gemeenteraad besloten de tweede fase toe te voegen aan de lopende grondexploitatie. Het saldo van de grondexploitatie ondergaat een verbetering in verband met een rentevoordeel en het verrekenen van diverse mee- en tegenvallers. Spoorzone Door het besluit het busstation aan de zuidzijde van het spoor te laten, ontstaat er aan de noordkant in het gebied C1 ruimte voor kantoorkavels. De grondexploitatie wordt beperkt tot het gebied ten noorden van het spoor. Dat leidt ertoe dat de getroffen voorziening kan worden verlaagd. Voor het zuidelijk stationsgebied wordt een apart investeringskrediet aangevraagd. Middenwillens Middenwillens bestaat uit twee delen. Het eerste deel wordt gerealiseerd door Slokker en het tweede deel door de gemeente. In beide gebieden worden circa 100 woningen gerealiseerd. Op basis van de gemaakte afspraken heeft Slokker ons in 2013 een geïndexeerde koopprijs betaald ongeacht of zij de woningen verkocht en gebouwd hebben. De eerste fase van het gemeentelijk deel is succesvol afgenomen en betaald door de ontwikkelaar. De tweede fase is succesvol getenderd en wordt bij voldoende verkoop in 2016 afgenomen. Het saldo van de grondexploitatie ondergaat een verbetering waardoor de getroffen voorziening kan worden verlaagd. Janverswollezone-zuid Deze grondexploitatie is afgesloten. De winst valt vrij ten gunste van de Algemene Middelen. Niet in exploitatie genomen gronden (NIEGG) Niet in exploitatie genomen (bouw)grond is meestal anticiperend of strategisch aangekocht. Voor deze grond moet een reëel en stellig voornemen bestaan dat deze in de nabije toekomst zal worden bebouwd. Deze verwachting moet zijn gebaseerd op een raadsbesluit, gezien de budgettaire gevolgen (op middellange termijn). Voor Westergouwe (fase 3 t/m 5) en Spoorzone kantorenlocatie A1 is dat het geval. De hoogte van de bedragen is gebaseerd op de boekwaarde. Aangezien de indexen zich conform de verwachtingen ontwikkelen, is geen bijstelling nodig.

98

Jaarstukken 2015

Het resultaat van alle grondexploitaties tezamen heeft een positief effect van € 4,0 miljoen op het weerstandsvermogen. De totale voorziening voor nadelige grondexploitaties per 31 december 2015 bedraagt € 12,0 miljoen. Dit geeft met betrekking tot de post voorzieningen voor 2015 het volgende beeld (bedragen in €): Voorziening per 31-12-2014 € 14,9 miljoen

Werkelijke mutatie voorziening in 2015 € -2,9 miljoen

Voorziening per 31-12-2015 € 12,0 miljoen

Vanwege de vertrouwelijkheid wordt alleen het totaal bedrag van de voorzieningen voor grondexploitaties vermeld.

Jaarstukken 2015

99

4.8 Interbestuurlijk toezicht 4.8.1 Inleiding

In lijn met de Bestuursovereenkomst Interbestuurlijk Toezicht (IBT) stelde de gemeenteraad tot en met 2014 de Staat van de gemeente Gouda vast als onderdeel van de jaarstukken en verzond deze aan de provincie. Op grond van een evaluatie van de bestuursovereenkomst heeft de provincie de Nota evaluatie en doorontwikkeling IBT opgesteld inclusief verbetervoorstellen. De verbetervoorstellen zijn afgestemd met vertegenwoordigers van de gemeenten en de Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten (VZGH). Ook de gemeenteraad is in de gelegenheid gesteld te reageren. Naast de wijziging van de naamgeving in de Rapportage IBT (voorheen 'Staat van de Gemeente') heeft de focus gelegen op het verbeteren van de IBT-indicatoren. Ten slotte is het versterken van het horizontaal toezicht van de raad op het college een belangrijk aandachtspunt.

4.8.2 Rapportage IBT (voorheen 'Staat van de gemeente Gouda')

De rapportage en verantwoording op de voorgeschreven domeinen uit de met de provincie Zuid-Holland gesloten bestuursovereenkomst interbestuurlijk toezicht vindt plaats aan de hand van de navolgende Rapportage IBT. Financiën Er is structureel en reëel begrotingsevenwicht

Groen / Oranje/ Rood Groen

Is er reden voor extra aandacht?

Nee

Ruimtelijke ordening


De gemeente voldoet aan de in de Wet ruimtelijke ordening opgenomen verplichtingen inzake bestemmingsplannen, beheersverordeningen en structuurvisies Is er reden voor extra aandacht?

TOELICHTING De jaarbegroting 2016 is in evenwicht en het laatste jaar van de meerjarenraming 2017-2019 is in evenwicht.

TOELICHTING 1) ja, de ruimtelijke structuurvisie 2030; 2) ja, de gemeente heeft voor het gehele grondgebied bestemmingsplannen vastgesteld; 3) alle bestemmingsplannen zijn actueel (minder dan 10 jaar oud).

Nee

Omgevingsrecht (toezicht, handhaving en vergunningverlening milieu, bouwen en wonen) De gemeente beschikt over een vastgestelde Verordening VTH

Groen / Oranje/ Rood

TOELICHTING

Oranje


Nee

Samen met de ODMH en diverse regiogemeenten worden momenteel voorbereidingen getroffen voor een kwaliteitsverordening VTH.

Monumentenzorg


De gemeente beschikt over een deskundige adviescommissie m.b.t. de (rijks)monumenten


100

Jaarstukken 2015

Nee

TOELICHTING De gemeente heeft een adviescommissie die adviseert over uit te voeren werken aan rijksmonumenten op grond van de Monumentenwet 1988 en de samenstelling is deskundig. Vanwege de aanwezigheid van (rijks)monumenten dient de gemeente op grond van de Monumentenwet te beschikken over een adviescommissie met betrekking tot de (rijks)monumenten. Deze commissie moet deskundig zijn op het gebied van de monumentenzorg (betreffende bouwhistorische en bouwkundige opleiding en kennis, tenminste op het gebied van cultuurhistorie, bouwen architectuurhistorie, restauratie en landschap/ stedenbouw). Bij deze deskundigheid gaat het ook om deskundigheid op het gebied van de (brand)veiligheid.

Archief- en informatiebeheer Het archief- en informatiebeheer zijn op orde.

Groen / Oranje/ Rood Oranje


Nee

Huisvesting verblijfsgerechtigden/ vergunninghouders Er is volledig en tijdig voldaan aan de halfjaartaakstelling en er is geen achterstand Is er reden voor extra aandacht?


TOELICHTING De gemeente Gouda hecht belang aan een gemeentebrede aanpak van het informatiebeheer. De in 2014 in gang gezette verbeterstrategie, die tot doel had het informatiebeheer up-todate te brengen, is in 2015 verder doorgezet. Extra aandacht was er in 2015 voor het inrichten van een omgeving waar de gemeente in de toekomst digitaal duurzaam informatie kan bewaren. Er is ook gewerkt aan het up-to-date brengen van de geldende besluiten en overeenkomsten met externe partijen. Over 2015 is opnieuw een gemeentebrede scan uitgevoegd van de staat van de informatievoorziening en het archiefbeheer. De resultaten daarvan zijn samengevat in een rapportage en een adviesrapport aan de organisatie om het informatiebeheer verder te verbeteren.

TOELICHTING Zie onderstaande tabel

Nee

Gevraagde informatie huisvesting verblijfsgerechtigden Voorsprong/achterstand per 1 januari van het verantwoordingsjaar Fase interventieladder op 1 januari Taakstelling eerste halfjaar van het verantwoordingsjaar In het eerste halfjaar gehuisveste vergunningshouders Voorsprong/achterstand per 1 juli van het verantwoordingsjaar Fase interventieladder op 1 juli Taakstelling tweede halfjaar van het verantwoordingsjaar In het tweede halfjaar gehuisveste vergunningshouders Voorsprong/achterstand per 31 december van het verantwoordingsjaar Fase interventieladder op 31 december

Stand van zaken

8 signaleren 59 46 13 signaleren 63 75 1 signaleren

Jaarstukken 2015

101

102

Jaarstukken 2015

5. Jaarrekening 5.1 Inleiding Het overzicht van baten en lasten vormt samen met de balans en de SiSa-bijlage de jaarrekening 2015. Het overzicht van baten en lasten biedt inzicht in het financiële eindresultaat 2015 met een analyse en toelichting op de belangrijkste afwijkingen ten opzichte van de laatst bijgestelde begroting. De financiële positie van de gemeente bij de aanvang en het einde van het verslagjaar kan uit de balans worden afgelezen. In de SiSa-bijlage wordt verantwoording afgelegd over de zogenaamde specifieke uitkeringen. De jaarrekening is onderworpen aan de accountantscontrole. De grondslag voor deze jaarrekening als onderdeel van de jaarstukken ligt in hoofdstuk IV, artikel 24 tot en met 58a, van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV). Benadrukt wordt dat alle vergelijkingen, voor zover niet anders gemeld, worden gemaakt met de begroting na de 2e wijziging.

5.2 Overzicht van baten en lasten In de onderstaande tabel is de opbouw van het gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten weergegeven conform de bepalingen in artikel 27 van het BBV. Van elk programma en van de algemene dekkingsmiddelen zijn de lasten en de baten en het saldo vermeld, waarna het gerealiseerde totaal saldo wordt gepresenteerd. In de tabel zijn de baten vermeld met een -teken. Een positief saldo voor een programma in de kolom "Jaarrekening 2015" geeft aan hoeveel de lasten hoger zijn dan de baten oftewel hoeveel het programma de gemeente heeft gekost. Het gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten van de jaarrekening 2015 van - € 12.295.000 is derhalve positief. Exploitatie (bedragen * € 1.000)

01. Economie en stadsmarketing 02. Zorg (Wmo) 03. Werk en inkomen 04. Jeugd, onderwijs en sport 05. Ruimtelijke ontwikkeling 06. Duurzaamheid en stedelijk beheer 07. Burgerinitiatieven en publiekszaken 08. Veiligheid en bestuur Algemene dekkingsmiddelen GEREALISEERD TOTAAL SALDO VAN BATEN EN LASTEN

Begroting 2015

Begroting 2015 na 2e wijziging

Jaarrekening 2015

Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten

14.390 -6.753 7.636 41.650 -1.171 40.479 44.326 -20.621 23.705 49.847 -3.920 45.928 23.746 -20.859 2.887 48.800 -26.027 22.772 3.185 -1.325 1.860 17.666 -152 17.514 3.899 -166.328 -162.429 247.508

14.878 -6.607 8.271 40.718 -1.171 39.547 48.078 -21.902 26.176 51.134 -6.460 44.674 22.717 -19.502 3.215 49.258 -27.168 22.089 3.927 -1.395 2.532 16.077 -152 15.926 3.180 -165.001 -161.821 249.967

15.107 -5.210 9.897 37.462 -1.568 35.894 48.306 -24.117 24.188 51.172 -8.520 42.651 38.337 -39.315 -978 49.782 -28.049 21.733 3.695 -1.306 2.388 15.877 -603 15.273 2.304 -165.647 -163.343 262.041

Saldo V/N rekening min begroting na wijziging -228 N -1.397 N -1.626 N 3.255 V 397 V 3.653 V -227 N 2.215 V 1.988 V -38 N 2.060 V 2.023 V -15.620 N 19.813 V 4.193 V -524 N 880 V 356 V 232 V -89 N 143 V 200 V 452 V 652 V 876 V 646 V 1.521 V -12.074 N

Baten Saldo

-247.156 351

-249.358 609

-274.336 -12.295

24.977 12.904

V V

De werkelijke toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves worden verrekend met het gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten. Toevoegingen verhogen de lasten van een programma, onttrekkingen verhogen de baten. Als het totaal van de onttrekkingen groter is dan de toevoegingen, verbetert het uiteindelijke rekeningresultaat. Zie daartoe de navolgende tabel.

Jaarstukken 2015

103

Reserves (bedragen * € 1.000)

Toevoeging reserves 01. Econonomie en stadsmarketing Toevoeging reserves 02. Zorg (Wmo) Toevoeging reserves 03. Werk en inkomen Toevoeging reserves 08. Veiligheid en bestuur Toevoeging reserves Algemene dekkingsmiddelen Totaal toevoeging reserves Onttrekking reserves 01. Econonomie en stadsmarketing Onttrekking reserves 02. Zorg (Wmo) Onttrekking reserves 03. Werk en inkomen Onttrekking reserves 04. Jeugd, onderwijs en sport Onttrekking reserves 05. Ruimtelijke ontwikkeling Onttrekking reserves 06. Sport en cultuur Onttrekking reserves 08. Veiligheid en bestuur Onttrekking reserves Algemene dekkingsmiddelen Totaal onttrekking reserves Totaal mutaties reserves

Lasten Lasten Lasten Lasten Lasten Totaal Baten Baten Baten Baten Baten Baten Baten Baten Totaal Saldo

Begroting 2015


Jaarrekening 2015

Saldo V/N rekening min begroting na wijziging 1.981 V

2.711

2.711

730

0 0 0 750 3.461 0

296 250 173 750 4.180 -150

296 250 173 750 2.199 -150

0 0 0 0 1.981 0

V -

0 0 0 -67 -840 -2.143 -762 -3.812 -351

-321 -837 -110 -1.214 -365 -1.029 -762 -4.789 -609

-321 -837 -110 -545 -322 -937 -400 -3.622 -1.422

0 0 0 -670 -43 -92 -362 -1.167 813

N N N N N V

Het gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten en het totaal van mutaties in de reserves worden opgeteld en leiden tot het gerealiseerde resultaat. Het uiteindelijke rekeningresultaat bedraagt derhalve € 13.717.000 positief. De 2e begrotingswijziging 2015 sloot administratief technisch met een saldo van nul ofschoon het feitelijke begrote financieel perspectief na deze wijziging € 5.000 positief was. Dit laatste bedrag was verwerkt in een afzonderlijke post binnen de begroting en daarom niet expliciet zichtbaar in deze overzichten. Resultaat (bedragen * € 1.000)

Gerealiseerd totaal saldo van baten en lasten Totaal mutaties reserves Gerealiseerd resultaat

Saldo Saldo

Begroting 2015


Jaarrekening 2015

351 -351 0

609 -609 0

-12.295 -1.422 -13.717

Saldo V/N rekening min begroting na wijziging 12.904 V 813 V 13.717 V

5.3 Toelichting op het overzicht van baten en lasten 5.3.1 Inleiding

In dit hoofdstuk zijn toelichtingen opgenomen bij de belangrijkste afwijkingen binnen de verschillende programma's voor zover deze groter zijn dan € 100.000.

5.3.2 Programma 1 Economie en stadsmarketing bedragen * € 1.000

Lasten Baten Gerealiseerd totaal saldo van baten en lasten Mutaties in reserves Gerealiseerd resultaat

Begroting 2015 Begroting 2015 na Jaarrekening 2015 2e wijziging 14.390 -6.753 7.636

14.878 -6.607 8.271

15.107 -5.210 9.897

2.711 10.347

2.561 10.832

580 10.477

Saldo rekening V/N min begroting na wijziging -228 N -1.397 N -1.626 N 1.981 355

V V

Het saldo van de rekening en de begroting na wijziging wordt in belangrijke mate veroorzaakt door: Lasten: Cultuurparticipatie en educatie In 2015 was € 150.000 beschikbaar voor een Cultuur en erfgoedfonds. Hiervan resteert eind 2015 € 135.000. De plannen voor dit fonds zullen in 2016 verder worden ontwikkeld. Baten: Verkoop panden In 2015 is het object Bloemendaalseweg 48 (vm Werkschuit) verkocht. De overige voormalige panden van de bibliotheek en van Kunstpunt Gouda zijn niet verkocht in 2015. Dit leidt tot een incidenteel nadeel. De bijbehorende toevoeging aan de algemene reserve vindt daardoor ook niet plaats. De verkooptaakstelling en de toevoeging aan de reserve schuiven door naar 2016. De verkoop van Westhaven 29 (Moriaan) en twee panden aan de Nieuwe Gouwe OZ leveren een incidenteel voordeel op. Per saldo is aan de batenkant een nadeel van € 1.477.000 ontstaan.

104

Jaarstukken 2015

Lasten en baten: Beheer panden De servicekosten (o.a. energie en onderhoud) die bij de huurders van gemeentelijke panden in rekening worden gebracht, zijn zowel voor zowel de lasten (€ 254.000) als de baten (€ 192.000) niet begroot. Dit leidt tot een over- en onderschrijding van het budget. Overige verschillen bestaan uit kosten voor het verkopen van panden (€ 128.000 nadeel) en gederfde huuropbrengsten (€ 152.000).

5.3.3 Programma 2 Zorg (Wmo) bedragen * € 1.000



40.718 -1.171 39.547

37.462 -1.568 35.894

0 40.479

-24 39.522

-24 35.870

Saldo rekening V/N min begroting na wijziging 3.255 V 397 V 3.653 V 0 3.653

V

Het saldo van de rekening en de begroting na wijziging wordt in belangrijke mate veroorzaakt door: Lasten: Begeleiding De uitgaven op Wmo begeleiding vallen € 147.000 hoger uit dan de begrote € 5.200.000. Bij de inkoop is geanticipeerd op de aangekondigde bezuiniging van 25%. Dit heeft geleid tot een scherpe tariefstelling. Daarnaast is in 2015 een beweging gestart van beschermd wonen de ‘trap af’ naar begeleiding. Inwoners die voorheen een indicatie beschermd wonen hadden, ontvangen nu begeleiding aan huis. Tegenover de hogere uitgaven begeleiding staat ook een hogere opbrengst uit eigen bijdragen dan begroot (zie eigen bijdrage Wmo). Hulp bij het huishouden Per 1 januari 2015 is de nieuwe richtlijn Hulp bij het huishouden (HBH) ingegaan na een overgangsperiode in 2014. Middels deze richtlijn is het aantal uren HBH afgenomen. Daarnaast is de uitvoering middels keukentafelgesprekken erop gericht mensen in hun eigen kracht te zetten. Hierdoor zijn minder nieuwe aanvragen HBH binnengekomen ten opzichte van voorgaande jaren. De lasten vallen hierdoor € 1.283.000 lager uit dan begroot. Beschermd wonen De onderbesteding van het budget beschermd wonen van in totaal € 821.000 wordt onder andere veroorzaakt doordat Gouda ongeveer € 400.000 meer budget van het Rijk heeft ontvangen dan noodzakelijk om aan alle (overgangs) verplichtingen te voldoen. Dit bedrag hoeft niet terugbetaald te worden: de middelen worden pas vanaf 2016 herverdeeld. Daarnaast is er minder budget uitgegeven omdat de overbruggingszorg niet ten laste van het budget beschermd wonen, maar ten laste van de lokale begeleidingsbudgetten is gebracht. Ten slotte is in 2015 een flinke slag gemaakt met het afbouwen van de PGB-verplichtingen voor beschermd wonen en zijn geen nieuwe PGB-verplichtingen meer aangegaan. Hulpmiddelen Het overschot van € 400.000 wordt veroorzaakt door €60.000 onderbesteding bij bouwkundige verbouwingen, € 180.000 ontvangen van Stichting CVV als eindafrekening vervoerskosten 2014 en tot slot een voordeel op de overige hulpmiddelen. Baten: Eigen bijdrage Wmo Aan eigen bijdragen Wmo is € 283.000 meer ontvangen dan begroot. Hier zitten deels bijdragen in die betrekking hebben op 2014. Het was voor de gemeente erg lastig om in te schatten hoe hoog de eigen bijdragen zouden worden in 2015. Lasten en baten: Maatschappelijke opvang / vrouwenopvang De middelen worden door Gouda als centrumgemeente mede namens de regio uitgegeven. Aan de lastenkant bedraagt het voordeel € 476.000. Aan de batenkant is het voordeel € 40.000. Per saldo is het resultaat € 566.000 positief. Het grootste deel van het overschot valt binnen de vrouwenopvang. In 2015 is geanticipeerd op de herijking van deze decentralisatieuitkering waardoor Gouda in 2018 35% minder geld ontvangt dan in 2015. Aan de raad zal worden voorgesteld de nietbestede middelen toe te voegen aan de bestemmingsreserve maatschappelijke opvang en vrouwenopvang.

Jaarstukken 2015

105

5.3.4 Programma 3 Werk en inkomen bedragen * € 1.000



48.078 -21.902 26.176

48.306 -24.117 24.188

0 23.705

-587 25.589

-587 23.601

Saldo rekening V/N min begroting na wijziging -227 N 2.215 V 1.988 V 0 1.988

V

Het saldo van de rekening en de begroting na wijziging wordt in belangrijke mate veroorzaakt door: Lasten Collectieve verzekering De uitgaven blijven achter bij de ramingen, die gebaseerd zijn op de maximale populatie die nog niet is bereikt. Hierdoor is een voordeel ontstaan van € 190.000. Minimabeleid De uitgaven voor minimabeleid zijn hoger uitgevallen dan geraamd door meer verstrekkingen in natura (bijzondere bijstand), mede als gevolg van de afschaffing van het drempelbedrag en hogere kosten voor bewindvoering en inrichtingskosten. Er is geen beroep gedaan op kosten voor kinderopvang voor alleenstaande ouders. Per saldo is sprake van een nadeel van € 156.000. Werkbedrijf De oprichting en ontwikkeling van het (regionale) werkbedrijf is een jaaroverstijgend project. Voor 2015 was € 600.000 beschikbaar gesteld door het Rijk voor de arbeidsmarktregio. Hiervan is € 101.000 besteed. De middelen dienen na 2015 beschikbaar te blijven voor de regio. Baten Bijstandsverlening - IAU De aanvraag voor de IAU (incidenteel aanvullende uitkering) over 2014 is gehonoreerd en levert in 2015 een meevaller op van € 507.000. Lasten en baten Bijstandsverlening Bij het 1e ijkmoment 2015 is de begroting voor de uitgaven BUIG (Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorzieningen Gemeenten) vanuit het financieel perspectief met € 1.500.000 verhoogd. Uiteindelijk zijn de uitgaven voor de bijstandsverlening uitgekomen op € 1.720.000. Rekening houdend met de van het Rijk te ontvangen vangnetregeling (€ 328.000) heeft Gouda een voordeel van circa € 100.000 ten opzichte van de raming. Waardering bijstandsvorderingen Het resultaat op de gerealiseerde terugvorderingen in 2015 is per saldo € 190.000 hoger dan begroot. Dit komt onder andere doordat het totaalbedrag aan uitstaande vorderingen toeneemt bij stijging van het aantal uitkeringsgerechtigden. Actieplan Jeugdwerkloosheid/ESF Het actieplan Jeugdwerkloosheid en de activiteiten in het kader van de te ontvangen ESF subsidies zijn doorlopende projecten en de gelden dienen voor de regio beschikbaar te blijven. Het ESF project 2010 is afgerond en er is een eindoordeel ontvangen van het Agentschap. Hieruit is per saldo een voordeel ontstaan van € 30.000. Voor Jeugdwerkloosheid resteert een budget van € 79.000. Re-integratiegelden De instroom van de nieuwe doelgroepen bij Beschermd Werk is laat op gang gekomen, hetgeen is terug te zien in de achtergebleven uitgaven op deze posten. Van Beschut Werk is in 2015 nog geen gebruik gemaakt. Het gesaldeerde voordeel voor deze activiteiten bedraagt € 384.000.

106

Jaarstukken 2015

5.3.5 Programma 4 Jeugd, onderwijs en sport bedragen * € 1.000



51.134 -6.460 44.674

51.172 -8.520 42.651

0 45.928

-110 44.564

-110 42.541

Saldo rekening V/N min begroting na wijziging -38 N 2.060 V 2.023 V 0 2.023

V

Het saldo van de rekening en de begroting na wijziging wordt in belangrijke mate veroorzaakt door: Lasten: Jeugdzorg Gedurende 2015 is er passende zorg geleverd aan de bij ons bekende cliënten. Zorgcontinuïteit is begin 2015 ingezet conform overgangsrecht. Daar er in de inkoop van 2015 geen grote kortingen in de prijs zijn doorgevoerd, ligt de oorzaak van het overschot van € 1.326.000 waarschijnlijk in het volume van het aantal cliënten. Echter daar de beschikbare data over 2014 niet geheel betrouwbaar waren is een grondige vergelijking tussen 2015 en 2014 niet goed mogelijk. Sportstimulering De activiteiten met betrekking tot de Impulsregeling Brede School sport en cultuur (combinatiefunctionarissen) worden in 2016 verder uitgevoerd. In 2015 is een voordeel op de uitgaven (€ 138.000) ontstaan doordat een aantal projecten in 2015 niet uitgevoerd zijn. Baten: Regionale uitvoeringskosten De regionale uitvoeringskosten voor inkoop Jeugd, inkoop Wmo en financiële backoffice jeugd waren voor 2015 begroot op € 3.100.000. Voor de inzet van Goudse beleidsmedewerkers is een deel van deze kosten weer teruggevloeid naar de gemeenten. Voor Gouda levert dit een positief saldo op van € 127.000. Huisvesting onderwijs Bij diverse scholen zijn de niet bestede onderhoudsmiddelen 2014 teruggevorderd. Aangezien dit onderhoud per 1 januari 2015 is gedecentraliseerd en dit onderdeel binnen de bijbehorende voorziening is opgeheven, ontstaat een voordeel van € 111.000 in de exploitatie. Lasten en baten: Regionale zorginkoop De gemeente Gouda is gastheergemeente voor de regionale inkoop van jeugdzorg. Via de gemeente Gouda zijn de zorgaanbieders betaald (€ 29.144.000) en hiervoor hebben de regiogemeenten middelen beschikbaar gesteld. Per saldo is dit voor de gemeente Gouda budget neutraal. Veilig thuis De RDOG voert namens de gemeenten in Midden Holland de Veilig Thuis taak uit. De financiering van Veilig thuis loopt via de gemeente Gouda. De lasten en baten bedragen € 619.000. Per saldo is dit budgetneutraal. Specifieke uitkeringen Op de specifieke uitkeringen onderwijsachterstandenbeleid en RMC is € 526.000 meer uitgegeven en meer ontvangen dan begroot. In voorgaande jaren is een overschot ontstaan op deze uitkeringen. Indien dit overschot niet wordt besteed, moet dit worden teruggegeven aan het Rijk. Om de terugbetaling te voorkomen, is in 2015 meer uitgegeven om het overschot in te lopen. Per saldo is resultaat neutraal. Huisvesting onderwijs Voor het herstel waterschade vloer aan de Meander (Carmelcollege) zijn in 2015 de feitelijke kosten vergoed. Deze waren niet geraamd en leiden tot een nadeel van € 280.000. Door de verzekering wordt € 240.000 vergoed. Deze uitgaven en inkomsten waren voor 2016 in het programma Huisvesting voorzien. Daarnaast was de exploitatie van de Burgemeester Martenssingel aan zowel de lastenkant (o.a. energie) als de batenkant (o.a huur) niet geraamd.

Jaarstukken 2015

107

5.3.6 Programma 5 Ruimtelijke ontwikkeling bedragen * € 1.000



22.717 -19.502 3.215

38.337 -39.315 -978

-67 2.820

-1.214 2.000

-545 -1.523

Saldo rekening V/N min begroting na wijziging -15.620 N 19.813 V 4.193 V -670 3.523

N V

Het saldo van de rekening en de begroting na wijziging wordt in belangrijke mate veroorzaakt door: Baten: Beheer gronden Het voordeel van € 138.000 aan de batenkant wordt veroorzaakt doordat twee percelen grond aan het einde van het jaar nog notarieel zijn getransporteerd. Hier was in de raming geen rekening mee gehouden. Bouw- en woningtoezicht Aan de batenkant konden hogere legesinkomsten (€ 309.000) gerealiseerd worden, onder meer door verleende bouwvergunningen Westergouwe. Lasten en baten: Grondexploitaties Binnen de grondexploitaties treedt per saldo een positief effect op van € 3.948.000. Hiervan was in de loop van 2015 al € 700.000 ingeboekt. De grondexploitatie Jan Verswollezone is met een voordelig saldo afgesloten. Bij de overige drie grondexploitaties kon een gedeelte van de in het verleden gevormde voorzieningen vrijvallen. Stedelijke vernieuwing De van de provincie ontvangen middelen voor ISV waren niet begroot. Alle middelen zijn besteed. Daardoor vallen zowel de gerealiseerde lasten als baten afgerond € 756.000 hoger uit. Wijkontwikkeling Het saldo van het nadeel op de lasten € 1.116.000) en het voordeel op de baten (€ 1.785.000) van wijkontwikkeling wordt met de reserve wijkontwikkeling verrekend. De woningcorporatie heeft op basis van de koop-/realisatie overeenkomst Gouda Oost de kosten van het bouwen woonrijp maken Zuidelijke Stempel West in december 2015 bij de gemeente in rekening gebracht. De gemeente heeft in hetzelfde project van dezelfde woningcorporatie de koopsom van de grond ontvangen. Deze transacties waren zowel aan de inkomsten als de uitgavenkant niet geraamd.

5.3.7 Programma 6 Duurzaamheid en stedelijk beheer bedragen * € 1.000



49.258 -27.168 22.089

49.782 -28.049 21.733

-840 21.932

-365 21.724

-322 21.411

Saldo rekening V/N min begroting na wijziging -524 N 880 V 356 V -43 313

N V

Het saldo van de rekening en de begroting na wijziging wordt in belangrijke mate veroorzaakt door: Lasten: Dagelijks onderhoud groen Een nadeel van € 105.000 is veroorzaakt door de kosten van de stormschade in juli. Riolering De lasten voor dagelijks onderhoud en groot onderhoud riolering waren in 2015 per saldo € 270.000 lager dan begroot door lagere kosten voor dagelijks onderhoud en een lager bedrag aan kwijtschelding rioolheffing. Lasten en baten: Bruggen en tunnels De provincie Zuid Holland heeft een subsidie verstrekt voor de aanpassing en renovatie van de aanlegsteigers aan het Regentesseplantsoen. Zowel de ontvangst van dit bedrag (€ 139.000) als de kosten waren niet begroot.

108

Jaarstukken 2015

Afval Het nadeel op de lasten van € 168.000 wordt veroorzaakt door de hogere kosten van afvalinzameling (onder meer afvalbrengstation) en de hogere post aan kwijtscheldingen. Het voordeel op de baten van € 211.000 wordt veroorzaakt door een licht hogere vergoeding uit het Afvalfonds in combinatie met een onttrekking uit de voorziening afvalstoffenheffing. Dagelijks onderhoud Het nadeel op de lasten (€ 101.000) wordt veroorzaakt door een aanvullende dotatie aan de onderhoudsvoorziening (dit in verband met ontvangen degeneratie-inkomsten, de ontvangst en de storting aan de voorziening waren niet begroot), gecombineerd met een voordeel op straatreiniging. De overige baten hebben betrekking op de opgelegde malus Cyclus. Aan de batenkant is sprake van een gesaldeerd voordeel van € 230.000. Bijdragen van derden Voor een bedrag van € 284.000 zijn bijdragen van derden ontvangen in verband met de uitvoering projecten openbare ruimte. Dit bedrag is toegevoegd aan de voorziening. Zowel de ontvangst als de storting in de voorziening waren niet begroot.

5.3.8 Programma 7 Burgerinitiatieven en publiekszaken bedragen * € 1.000

Begroting 2015 Begroting 2015 na Jaarrekening 2015 2e wijziging


3.185 -1.325 1.860

3.927 -1.395 2.532

3.695 -1.306 2.388

0 1.860

0 2.532

0 2.388

Saldo rekening V/N min begroting na wijziging 232 V -89 N 143 V 0 143

V

Het saldo van de rekening en de begroting na wijziging wordt in belangrijke mate veroorzaakt door verschillen met een omvang van kleiner dan € 100.000. Zie het jaarverslagdeel voor een gedetailleerde toelichting op de afwijkingen.

5.3.9 Programma 8 Veiligheid en bestuur bedragen * € 1.000


Begroting 2015 Begroting 2015 na Jaarrekening 2015 2e wijziging 17.666 -152 17.514

16.077 -152 15.926

15.877 -603 15.273

-2.143 15.371

-856 15.070

-764 14.510

Saldo rekening V/N min begroting na wijziging 200 V 452 V 652 V -92 560

N V

Het saldo van de rekening en de begroting na wijziging wordt in belangrijke mate veroorzaakt door: Lasten: Voorziening pensioenafspraken (voormalig) wethouders De actuele actuariële berekeningen leiden tot een dotatie aan de voorziening van € 462.000. In de begroting was dekking aanwezig voor de dotatie aan de voorziening. Daardoor treedt een nadeel op van € 402.000. Gebleken is dat door veranderingen in de aannames van de berekeningen het benodigde bedrag in de voorziening van jaar tot jaar sterk kan wisselen. Verzekeringen Het budget ter dekking van het eigen risico van de uitgebreide gevarenverzekering is in 2015 overschreden. Enerzijds wordt dit veroorzaakt door stagnatie in de afwikkeling van schadedossiers uit 2013 en 2014, welke in 2015 door de verzekeraar zijn afgehandeld. Daarnaast heeft er een aanzienlijk aantal diefstallen van lood bij scholen en gymzalen plaatsgevonden en is schadevergoeding toegekend aan een school in verband met waterschade aan de vloer. Burgemeester en wethouders De personeels- en bestuurskosten laten evenals de wachtgelduitkeringen een voordeel zien van in totaal € 147.000. Rijksveiligheidsgelden Wegens het spaarzaam omspringen met deze middelen en gedeeltelijke overlap met overige begrotingsposten is een voordeel ontstaan van € 134.000.

Jaarstukken 2015

109

Veiligheid en handhaving Op diverse posten met betrekking tot sociale veiligheid zijn afwijkingen voor in totaal € 102.000. Deze hebben te maken met het feit dat er in 2015 geen grote veiligheidsincidenten hebben plaatsgevonden. Daarnaast zijn in de begroting de nieuwe prioriteiten in het veiligheidsbeleid 2015 -2018 nog niet doorgevoerd. In het kader van het nieuwe IVB zullen deze middelen vanaf 2016 op een andere manier belegd worden. Baten: Grondbank Zuidplas Elk jaar worden de gronden opnieuw gewaardeerd. De grondbank heeft aangegeven dat de voorlopige uitkomsten van de taxaties met € 6.000.000 hoger ligt dan vorig jaar. Op grond van deze voorlopige resultaten kan de getroffen voorziening van € 30.000.000 worden verlaagd naar € 24.000.000. Gouda kan hierdoor haar aandeel in de verliesvoorziening naar rato verlagen. De getroffen voorziening daalt van € 1.800.000 naar € 1.440.000.

5.3.10 Algemene dekkingsmiddelen bedragen * € 1.000


Begroting 2015 Begroting 2015 na Jaarrekening 2015 2e wijziging 3.899 -166.328 -162.429

3.180 -165.001 -161.821

2.304 -165.647 -163.343

-12 -162.441

-12 -161.834

350 -162.993

Saldo rekening V/N min begroting na wijziging 876 V 646 V 1.521 V -362 1.159

N V

Het saldo van de rekening en de begroting na wijziging wordt in belangrijke mate veroorzaakt door: Lasten: Stelpost onvoorzien De stelpost onvoorzien was € 151.000 en in niet aangewend gedurende het jaar 2015. Stelpost taakmutaties algemene uitkering Het saldo van € 333.000 van de stelpost valt vrij in het rekeningresultaat. Een van de taakmutaties betrof de middelen voor de huishoudelijke hulp toelage waarvoor in oktober 2015 de tijdelijke subsidieregeling is ingesteld. Deze middelen konden daarna niet meer via een begrotingswijziging naar het beleidsprogramma worden overgeheveld. Een deel is wel besteed en verantwoord binnen programma 2 Welzijn en Zorg. Baten: Algemene uitkering De circulaire gemeentefonds december 2015 en daarna ontvangen beschikkingen van het Rijk leveren € 708.000 meer op dan geraamd op grond van de septembercirculaire. Daarvan wordt € 103.000 veroorzaakt door nacalculaties over 2013 en 2014. Een nieuwe en een aanvullende decentralisatie-uitkering leveren € 297.000 op. Deze middelen worden betrokken bij de besluitvorming over de bestemming van het rekeningsaldo. Ten slotte is de algemene uitkering € 306.000 hoger uitgevallen dan geraamd als gevolg van de meest recente aantallen maatstaven. Saldo financieringsfunctie Het saldo van de financieringsfunctie valt € 137.000 lager uit dan geraamd. Aan de ene kant werd een voordeel gerealiseerd van € 108.000 op de betaalde rente op opgenomen geldleningen als gevolg van de lage rentes op de gelden de kapitaalmarkt. Aan de andere kant trad een nadelig effect op van € 227.000 als gevolg van de lagere doorbelasting van rente door lagere investeringsniveaus dan begroot. Lasten en baten: Organisatieontwikkelingen De kosten voor bovenformatief personeel waren lager dan begroot evenals de kosten voor het sociaal plan met betrekking tot personeel dat naar de BSGR is overgegaan bij de uitplaatsing van de afdeling Belastingen. Het voordeel bedraagt in totaal € 362.000 en leidt voor hetzelfde bedrag tot een lagere onttrekking aan de reserve organisatieontwikkeling. Daarnaast leidt de opheffing van de voorziening flankerend beleid tot een batig saldo van € 51.000.

5.4 Incidentele baten en lasten Voor de beoordeling van de jaarrekening volstaat niet alleen het gerealiseerde resultaat. Nog meer is het van belang om te kijken of sprake is van het zogenaamde 'structurele en reële evenwicht'. Dit uitgangspunt is wettelijk verankerd. Gemeenten moeten ervoor zorgen dat de structurele lasten gedekt zijn door structurele baten. Het overzicht van incidentele baten en lasten biedt inzicht in de realisatie van genoemd uitgangspunt.

110

Jaarstukken 2015

In de volgende tabel komen alle onderwerpen terug die in de vergelijkbare tabel in de programmabegroting 2015-2018 zijn genoemd. Daarbij worden de de gerealiseerde bedragen vermeld in de kolom werkelijk en afgezet tegen de geraamde bedragen. Aanvullend zijn die lasten en baten opgenomen waarvan het incidentele karakter in de loop van 2015 is komen vast te staan. In de toelichting wordt met name het incidentele karakter van de baten en de lasten beschreven. Voor de toelichting op de afwijkingen tussen de geraamde en gerealiseerde bedragen wordt verwezen naar hoofdstuk Toelichting op het overzicht van baten en lasten 2015. Incidentele baten (bedragen * € 1.000) Programma 01 Economie en stadsmarketing 05 Ruimtelijke ontwikkeling 06 Duurzaamheid en stedelijk beheer 08 Veiligheid en bestuur 08 Veiligheid en bestuur 05 Reserves (wijkontwikkeling) 05 Reserves (wijkontwikkeling) 05 Reserves (stimuleringsfonds) 06 Reserves (spoorse doorsnijdingen) 08 Reserves (niet gesprongen explosieven) 21 Reserves (organisatie ontwikkeling) 21 Reserves (algemene reserve) 21 Reserves (algemene reserve) 21 Reserves (algemene reserve) 21 Reserves (algemene reserve) 21 Reserves (algemene reserve) 21 Reserves (algemene reserve) 21 Reserves (algemene reserve) 21 Reserves (algemene reserve) 21 Reserves (algemene reserve) 21 Reserves (algemene reserve) 21 Reserves (algemene reserve) 21 Reserves (algemene reserve) 21 Reserves (algemene reserve)

Omschrijving Verkoop onroerende zaken Grondexploitatie Bijdragen van derden voor projecten openbare ruimte Vrijval voorziening grondbank Zuidplas Rekenkamer Wijkontwikkeling Wijkontwikkeling Kop van de Kleiweg/liquidatie OMB Spoorse doorsnijdingen Niet gesprongen explosieven Organisatie ontwikkeling Rijksveiligheidsgelden Rekenkamer Erfgoed Opheffen reserve sociaal domein / toevoegen 3D Mantelzorg ondersteuning ESF subsidies Uitvoeringskosten inburgering Jeugdwerkloosheid Kinderfonds Participatiebudget 2014 Werkbedrijf Impulsregeling Oostpolders

TOTAAL INCIDENTELE BATEN Incidentele lasten (bedragen * € 1.000) Programma 01 Economie en stadsmarketing 01 Economie en stadsmarketing 01 Economie en stadsmarketing 02 Zorg (Wmo) 03 Werk en inkomen 03 Werk en inkomen 03 Werk en inkomen 03 Werk en inkomen 03 Werk en inkomen 03 Werk en inkomen 04 Jeugd, onderwijs en sport 05 Ruimtelijke ontwikkeling 05 Ruimtelijke ontwikkeling 05 Ruimtelijke ontwikkeling 06 Duurzaamheid en stedelijk beheer 06 Duurzaamheid en stedelijk beheer 06 Duurzaamheid en stedelijk beheer 08 Veiligheid en bestuur 08 Veiligheid en bestuur 08 Veiligheid en bestuur 08 Veiligheid en bestuur 21 Algemene dekkingsmiddelen 08 Reserves (niet gesprongen explosieven) 21 Reserves (algemene reserve) 21 Reserves (algemene reserve) 21 Reserves (algemene reserve) 21 Reserves (algemene reserve) TOTAAL INCIDENTELE LASTEN

Omschrijving Verkoopkosten onroerende zaken Stadsmarketing Erfgoed Mantelzorg ondersteuning ESF (uitvoeringskosten) Participatiebudget (2014) Kinderfonds Werkbedrijf Jeugdwerkloosheid Inburgering uitvoeringskosten Impulsregeling Wijkontwikkeling Grondexploitatie Oostpolders Kop van de Kleiweg Bijdragen van derden voor projecten openbare ruimte Spoorse doorsnijdingen Voorziening pensioenen (voormalig) wethouders Rijksveiligheidsgelden Niet gesprongen explosieven Rekenkamer Organisatie ontwikkeling Dotatie aan reserve NGE Dotatie weerstandsvermogen Dotatie aan reserve 3D Verkoop panden Opheffen reserve sociaal domein

Werkelijk -1.375 -33.908 -280 -360 -21 -263 0 -220 -272 -508 -400 -350 -79 -150 -296 -24 -29 -50 -44 -23 -591 -100 -110 -72

Geraamd -2.852 -18.669 0

-39.525

-25.327

Werkelijk 225 50 15 24 0 591 23 100 44 50 0 263 29.960 72 5 280 272 402 216 191 86 393 173 250 250 730 296

Geraamd 141 50 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 18.669 0 0 0 800 0 350 1.793 33 763 0 250 0 2.711 0

34.961

25.560

-33 0 -67 0 -800 -1.793 -763 -350 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Jaarstukken 2015

111

Totalen van Incidentele baten en lasten Totaal incidentele baten Totaal incidentele lasten TOTAAL

(bedragen * € 1.000)

Werkelijk -39.525 34.961 -4.564

Geraamd -25.327 25.560 233

Toelichting op de tabel Programma 1 en algemene reserve – Verkoop onroerende zaken In de begroting was rekening gehouden met de verkoop van de panden van de voormalige bibliotheek en Kunstpunt Gouda. Deze doelstelling is gedeeltelijk gerealiseerd in 2015. Tevens zijn enkele andere gemeentelijke panden verkocht. Programma 1 – Stadsmarketing Conform begroting zijn de incidentele lasten voor stadsmarketing uitgekomen op € 50.000. Programma 1 en reserves - Erfgoed Een deel van de opnieuw beschikbaar gestelde middelen voor het Cultuur en erfgoedfonds is besteed. Programma 2 en reserves - Mantelzorg ondersteuning Bij de 1e begrotingswijziging 2015 is vanuit de algemene reserve € 24.000 beschikbaar gesteld voor activiteiten en/of werkzaamheden met een incidenteel karakter. Programma 3 en reserves - Opnieuw beschikbaar gestelde budgetten Bij de 1e begrotingswijziging 2015 is vanuit de algemene reserve € 837.000 beschikbaar gesteld voor diverse activiteiten en/of werkzaamheden met een incidenteel karakter binnen programma 3. Programma 4 - Regionale jeugdzorg inkoop Het betreft de kosten die Gouda maakt voor inkoop van jeugdzorg voor de regio. Tegenover deze kosten staan de bijdragen van de regiogemeenten. Gouda doet dit in ieder geval tot en met 2017. Daarna is nog niet zeker. Programma 4 en reserves - Impulsregeling Bij de 1e begrotingswijziging 2015 is vanuit de algemene reserve € 110.000 beschikbaar gesteld voor activiteiten en/of werkzaamheden met een incidenteel karakter. Programma 5 en reserves - Wijkontwikkeling In de loop van het jaar worden de verwachte uitgaven aangepast aan de actuele situatie. Daardoor is in 2015 meer uitgegeven dan primitief geraamd. Die houdt ook in dat er navenant meer aan de reserve wordt onttrokken. Programma 5 – Grondexploitatie Het meerjarenperspectief grondexploitaties (MPG) wordt jaarlijks opgesteld. Deze rapportage geeft inzicht in de stand van de grondexploitaties per 31 december van het afgelopen begrotingsjaar. Binnen het MPG wordt voor projecten met een verwacht nadelig saldo een voorziening getroffen ten laste van de algemene middelen. In 2015 is de grondexploitatie Jan Verswollezone met een voordelig saldo afgesloten. Bij de overige grondexploitaties is de voorziening gedeeltelijk vrijgevallen. Programma 5 en reserves - Oostpolders Bij de 1e begrotingswijziging 2015 is vanuit de algemene reserve € 72.000 beschikbaar gesteld voor activiteiten en/of werkzaamheden met een incidenteel karakter. Programma 5 en reserves - Kop van de Kleiweg/liquidatie OMB Bij begrotingswijziging is de reserve Stimuleringsfonds Volshuisvesting Nederland aangewend voor het project Kop van de Kleiweg (€ 120.000) en voor vrijval ten gunste van het rekeningsresultaat (€ 100.000). Beide onttrekkingen hebben een incidenteel karakter. Programma 6 en reserves - Bijdragen van derden projecten openbare ruimte De incidentele bijdragen van derden worden aangewend om (op termijn) projecten in de openbare ruimte uit te voeren. Programma 6 en reserves - Spoorse doorsnijdingen In de loop van het jaar worden de verwachte uitgaven aangepast aan de actuele situatie. Daardoor is in 2015 minder uitgegeven dan primitief geraamd. Die houdt ook in dat er navenant minder aan de reserve wordt onttrokken. Programma 8 - Vrijval voorziening grondbank Zuidplas Het aandeel van Gouda in de verliesvoorziening grondbank Zuiplas is verlaagd op grond van actuele taxaties.

112

Jaarstukken 2015

Programma 8 – Voorziening pensioenen (voormalig) wethouders De meest recente actuariële berekeningen leiden tot een incidentele aanvullende toevoeging van € 402.000 aan de voorziening. Programma 8 en reserves – Rijksveiligheidsgelden Bij de 1e begrotingswijziging 2015 is vanuit de algemene reserve € 350.000 beschikbaar gesteld voor activiteiten en/of werkzaamheden met een incidenteel karakter. Programma 8 en reserves – Niet gesprongen explosieven (NGE) Het onderzoek naar niet gesprongen explosieven is incidenteel van aard en wordt gedekt vanuit de gelijknamige reserve. Programma 8 en reserves - Rekenkamer De begrote lasten en baten van de deelname van de gemeenten Waddinxveen en Bodegraven-Reeuwijk aan de Rekenkamer Groene Hart zijn oorspronkelijk opgenomen in de begrotingen van de jaren 2012 tot en met 2015. Nu in 2015 is gebleken dat de rekenkamer in de huidige vorm wordt voortgezet, zal bij de eerste begrotingswijziging van 2016 de begroting meerjarig worden aangepast. Programma 21 - Algemene dekkingsmiddelen en reserves De reserve organisatieontwikkeling wordt breed ingezet ter dekking van zowel reeds in gang gezette als toekomstige organisatie-ontwikkelingen. Programma 21 - Algemene reserve Conform begroting is in 2015 eenmalig € 250.000 aan de algemene reserve toegevoegd ter versterking van het weerstandsvermogen. In de loop van 2015 is bij begrotingswijziging de reserve sociaal domein opgeheven. Het saldo van € 296.000 is toegevoegd aan de nieuwe reserve drie decentralisaties (3D). Daarnaast is in de loop van 2015 € 250.000 toegevoegd aan de reserve 3D. Overzicht structurele toevoegingen en onttrekkingen aan reserves Met ingang van 2014 is sprake van een structurele onttrekking van € 40.000 aan de reserve parkeren ter dekking van de kosten van de uitbreiding parkeergelegenheid Klein Amerika. Toevoegingen aan reserves met een structureel karakter hebben zich in 2015 niet voorgedaan.

5.5 Resultaatbepaling De ontwikkeling van het resultaat vanaf de vaststelling van de programmabegroting 2015 is weergegeven in het navolgende overzicht. Het gaat in dit geval om het technisch (boekhoudkundig) administratief resultaat. (bedragen * € 1.000)

Begroting 2015

Saldo begroting c.q. rekening

0

Stand na 1e BW 2015 0

Stand na 2e BW Jaarrekening 2015 2015 0 13.717

Na de 2e begrotingswijziging 2015 was de verwachting dat het rekeningresultaat 2015 zou uitkomen op € 0. Het totaal gerealiseerde resultaat in de jaarrekening 2015 bedraagt € 13.717.000 positief. Dit resultaat is als volgt tot stand gekomen: ■ het saldo van baten en lasten zonder mutaties in reserves is € 12.295.000 positief; ■ per saldo is voor € 1.422.000 onttrokken aan de reserves. Binnen het financieel beleid van de gemeente speelt het zogenaamde financieel perspectief een belangrijke rol. Het betreft het verwachte rekeningsaldo dat wordt verwerkt op een afzonderlijke post in de begroting. Hierdoor sluit de begroting (na wijziging) technisch administratief met een saldo van nul, zoals hierboven aangegeven. Volledigheidshalve wordt onderstaand ook de ontwikkeling van het perspectief weergegeven vanaf de programmabegroting 2015. (bedragen * € 1.000) Financieel perspectief

Begroting 2015

97

Stand na 1e BW 2015 Stand na 2e BW 2015 -2.174

5

Jaarrekening 2015

13.717

Overzicht belangrijkste afwijkingen e Het verschil tussen het resultaat tot en met de 2 begrotingswijziging en het werkelijke resultaat wordt op hoofdlijnen veroorzaakt door de onderwerpen in onderstaande tabel. In de tabel geven de bedragen de verschillen weer tussen de e cijfers in de jaarrekening en de 2 begrotingswijziging 2015 (-/- in kolom voor bestemming betekent overschrijding van het uitgavenbudget of onderschrijding van de geraamde inkomsten; -/- in kolom na bestemming betekent een storting in een reserve; -/- in kolom totaal betekent nadelig voor het rekeningresultaat van de gemeente).

Jaarstukken 2015

113

(bedragen * € 1.000) Appa voorziening dotatie Begeleiding Beheer gronden Beschermd wonen Bijstandsverlening Bouw-en woning toezicht Collectieve verzekering College van benw Cultuurparticipatie en educatie Dagelijks onderhoud / openbaar gebied Dagelijks onderhoud /stormschade December circulaire Doorstroming verkeer Eigen bijdrage Wmo Eigen risico verzekeringspakket Financiering Gezondheidsbeleid Grondbank Zuidplas Grondexploitatie Hulp bij het huishouden Hulpmiddelen IAU 2014 Investeringsbudget Wmo Jeugdzorg Jeugdwerkloosheid Leerplicht Minimabeleid Maatschappelijke - en vrouwenopvang Mantelzorgondersteuning Niet gesprongen explosieven Onderwijshuisvesting Organisatie ontwikkeling Panden (verkoop) Regionale uitvoeringskosten jeugd zorg Reintegratiegelden Rijksveiligheidsgelden Riolering Sportstimulering Stelpost onvoorzien Taakmutaties Veiligheid en handhaving Veiligheidsregio Waardering bijstandsvorderingen Werkbedrijf Wijkontwikkeling Overig Totaal verschil t.o.v. 2e begrotingswijziging 2015

baten en lasten -402 -147 138 821 100 297 190 148 135 129 -102 708 43 283 -168 -137 79 360 3.248 1.283 400 507 90 1.326 79 82 -156 546 81 85 113 413 -1.819 127 384 134 304 138 151 333 102 92 190 499 670 1.027 12.904

mutaties reserves 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -43 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -92 0 -362 1.981 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -670 0 813

totaal -402 -147 138 821 100 297 190 148 135 129 -102 708 0 283 -168 -137 79 360 3.248 1.283 400 507 90 1.326 79 82 -156 546 81 -7 113 51 162 127 384 134 304 138 151 333 102 92 190 499 0 1.027 13.717

Op hoofdlijnen wordt onderstaand van het totaal gerealiseerde resultaat van € 13.717.000 positief een onderscheid gemaakt in incidentele en structurele componenten. Totaal ontwikkeling resultaat (-=nadelig) e Tot en met de 2 begrotingswijziging 2015 Structureel bij jaarrekening Incidenteel bij jaarrekening e Hogere aanwending reserves (t.o.v. 2 begrotingswijziging 2015) Totaal gerealiseerde resultaat

(bedragen * € 1.000) €0 €0 € 12.904 € 813 € 13.717

5.6 Resultaatbepaling op basis van vermogensmutaties De weergave van de mutaties in het eigen vermogen is op grond van het BBV verplicht. Artikel 42 van het BBV bepaalt dat het eigen vermogen bestaat uit de reserves en het gerealiseerde resultaat. Het hier bedoelde resultaat wordt afzonderlijk op de balans opgenomen als onderdeel van het eigen vermogen. Totaal ontwikkeling resultaat (-=nadelig) Saldo van het eigen vermogen per 1 januari 2015 Saldo van het eigen vermogen per 31 december 2015 (saldo is inclusief gerealiseerd resultaat 2015) Toename van het eigen vermogen

114

Jaarstukken 2015

(bedragen * € 1.000) € 23.628 € 35.923 € 12.295

De toename van het eigen vermogen met € 12.295.000 is het gevolg van het positieve rekeningresultaat van € 13.717.000 en de afname van de reserves met € 1.422.000.

5.7 Resultaatbestemming De jaarrekening 2015 sluit met een positief saldo van € 13.717.000. Het voorstel aan de raad is om vanuit dit rekeningsaldo een aantal verrekeningen met reserves te laten plaatsvinden: a. een toevoeging aan de reserve maatschappelijke opvang en vrouwenopvang van € 1.370.000; b. een toevoeging aan de nieuw in te stellen reserve sociaal domein (excl. BUIG, MO/VO en beschermd wonen) van € 4.518.000; c. een toevoeging aan de reserve cultuur en erfgoedfonds van € 135.000; d. het saldo van de reserve drie decentralisaties (3D) over te hevelen naar de reserve sociaal domein; e. de reserve 3D op te heffen; f. een toevoeging aan de nieuw in te stellen reserve IKB 2017 van € 970.000; g. een toevoeging aan de nieuw in te stellen reserve zuidelijk stationsgebied van € 1.950.000; h. een onttrekking aan de reserve deelname SVN van € 15.000. Daarmee wordt in totaal € 8.929.000 bestemd. Per saldo zal € 13.717.000 - € 8.928.000 = € 4.789.000 aan de algemene reserve worden toegevoegd. ad a. Reserve maatschappelijke opvang en vrouwenopvang (MO en VO) De toevoeging aan de reserve MO en VO bestaat uit 2 componenten: € 549.000: Overschotten binnen de decentralisatie-uitkeringen MO en VO blijven conform de besluitvorming van de raad in 2012 beschikbaar en worden met ingang van 2015 toegevoegd aan de gelijknamige reserve. € 821.000: Het budget beschermd wonen is bestemd voor de uitvoering van een regionale taak, namelijk voor de bekostiging van en toegang tot het beschermd wonen in Midden-Holland. Voor de overige centrumgemeentetaken (opvang en aanpak huiselijk geweld) is conform eerdere besluitvorming een aparte reserve aangemaakt. Voorgesteld wordt om het restant ten aanzien van beschermd wonen toe te voegen aan deze reserve en om in samenspraak met de regio te bezien hoe we - ook in het licht van de motie ‘compenseren onrendabele top’ - deze middelen kunnen inzetten om de uitstroom mogelijkheden voor deze doelgroep in de regio te vergroten. Wellicht ten overvloede wordt opgemerkt dat dit laatste bedrag dan niet langer meetelt bij het weerstandsvermogen aangezien hieraan alleen de algemene reserve en de reserve sociaal domein bijdragen. ad b. Reserve sociaal domein Bij de jaarrekening 2014 is de reserve drie decentralisaties (3D) gevormd. Deze bestemmingsreserve wordt gevoed met overschotten op middelen vanuit de integratie-uitkering sociaal domein (jeugdzorg, nieuwe taken Wmo, participatie en WSW). Eventuele bestedingen vinden plaats binnen het sociaal domein. Zowel in beleid als financieel wordt geen onderscheid meer gemaakt tussen bestaande en nieuwe middelen voor het sociaal domein, vooral als gevolg van de multiproblematiek in de zorgvraag. Het is ook niet meer goed mogelijk om de oude en nieuwe middelen afzonderlijk in beeld te brengen. Er is op diverse onderdelen al financiële ontschotting gerealiseerd, aansluitend bij de gewenste beweging naar meer gebruik van algemene voorzieningen in plaats van duurdere maatwerkvoorzieningen. Het voorstel is om de reserve 3D om te vormen naar een reserve Sociaal Domein, dat wil zeggen de reserve uit te breiden naar heel programma 2 Welzijn en Zorg, 3 Werk en Inkomen (excl. BUIG) en de productgroep Jeugd, uitgezonderd de producten MO/VO (maatschappelijke opvang, vrouwenopvang) en Beschermd Wonen. De reserve MO/VO blijft conform eerdere besluitvorming in de huidige vorm bestaan, omdat deze reserve in het verleden is opgebouwd uit overschotten op budgetten die Gouda ontvangt als centrumgemeente. De reserve Sociaal domein zal onderdeel uitmaken van het weerstandvermogen. De reserve kent een brede doelstelling en is bedoeld om de gevolgen van onvoorziene situaties en risico’s binnen het sociaal domein op te kunnen vangen en eenmalige investeringen te doen die de structurele financiële houdbaarheid op langere termijn ten goede komen. Deze reserve is niet bedoeld ter compensatie van de structureel afnemende Rijksmiddelen, maar maakt het wel mogelijk om incidentele onttrekkingen te doen voor het oplossen van onvoorziene urgente problemen bij cliënten, voor noodzakelijke voorinvesteringen waarmee toekomstige kostenreducties gerealiseerd kunnen worden, of voor kwalitatieve verbeteringen. Specifiek gelden de volgende spelregels: Incidentele onttrekkingen aan de reserve sociaal domein moeten voldoen aan minimaal één van de volgende criteria: ■ de onttrekking dient ter oplossing van onvoorziene urgente problemen bij cliënten; ■ de onttrekking is een noodzakelijke voorinvesteringen waarmee toekomstige kostenreducties gerealiseerd kunnen worden; of ■ de onttrekking is een kwalitatieve verbetering om extra voortgang te bereiken op een bepaald domein;. Vanzelfsprekend blijft de reserve ook noodzakelijk voor het opvangen van risico’s.

Jaarstukken 2015

115

ad c. en d. Reserve drie decentralisaties (3D) Dit betreft de financieel technische afwikkeling van de bestaande reserve 3D. ad e. Reserve cultuur en erfgoedfonds Bij de 2e begrotingswijziging van 2015 is de reserve cultuur en erfgoedfonds ingesteld. Deze wordt nu voor de eerste keer gevoed met het resterende budget van 2015. ad f. Reserve IKB 2017 Per 1 januari 2017 wordt als gevolg van een nieuw wettelijk kader het Individueel Keuze Budget ingevoerd ter modernisering van de arbeidsvoorwaarden en het creëren van meer keuzevrijheid voor de medewerker. De invoering leidt administratief gezien tot een eenmalige extra last van 7 maanden vakantiegeld in het jaar 2016. Voorgesteld wordt vanuit het jaarrekeningresultaat 2015 een reserve te vormen ter dekking van deze extra last in 2016. ad g. Reserve zuidelijk stationsgebied In september 2015 heeft de gemeenteraad besloten om jaarlijks als beslispunt bij het MPG (meerjarenperspectief grondexploitaties) op te nemen dat incidentele financiële meevallers in de grondexploitatie Spoorzone die leiden tot een verlaging van de voorziening ingezet worden voor de herontwikkeling van het zuidelijk stationsgebied. Bij de actualisatie van deze grondexploitatie in het kader van de jaarrekening 2015 is gebleken dat, mede als gevolg van het besluit om het busstation aan de zuidzijde van het NS-station te handhaven, een bedrag van € 1.950.000 van de bijbehorende voorziening kan vrijvallen en toegevoegd kan worden aan de nieuw te vormen reserve zuidelijk stationsgebied. ad h. Reserve deelname SVN De Ontwikkelingsmaatschappij Binnenstad (OMB) is in 2015 geliquideerd. De laatste financiële afwikkeling van € 15.000 van onze deelneming in het OMB wordt verrekend met de reserve die hiervoor binnen de gemeente is getroffen. Overigens is het voornemen van het college bij het 1e ijkmoment 2016 aan de raad voor te stellen het restant van deze reserve (circa € 33.000) in te zetten voor het project Kop van de Kleiweg wat zich richt op het samen met de ondernemers revitaliseren van deze belangrijke entree naar het stadscentrum.

5.8 Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) Deze wet is in werking getreden met ingang van 1 januari 2013. Bij de samenstelling van de in deze paragraaf opgenomen verantwoording uit hoofde van de WNT zijn de Beleidsregels toepassing WNT 2015 van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties d.d. 23 december 2014 als uitgangspunt gehanteerd. In artikel 1.1 onderdeel b sub 2, zijn de secretarissen bij de provincies, de gemeenten en de waterschappen en de griffiers bij de provincies en gemeenten aangewezen als topfunctionaris. Bezoldiging leidinggevende topfunctionarissen 2015 Bedragen x € 1 Functie(s) in 2015

LAM Bakker

B Lubbers

gemeentesecretaris/ algemeen directeur 01/01 - 31/12 1,0 Nee Ja

ambtenaar in algemene dienst van de gemeenteraad van Gouda 23/06 - 31/12 1,0 Ja Ja

Duur dienstverband in 2015 Omvang dienstverband (in fte) Gewezen topfunctionaris (Fictieve) dienstbetrekking

EJ Karman Moerman waarnemend griffier

EJ Karman Moerman griffier

01/01 - 30/09 1,0 Nee Ja

30/09 -31/12 1,0 Nee Ja

Bezoldiging Beloning Belastbare onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Totaal bezoldiging

113.623

44.979

55.729

21.956

15.544 129.167

6.578 51.557

8.084 63.813

2.646 24.602

Individuele WNT-maximum

178.000

99.878

133.500

44.500

Bezoldiging leidinggevende topfunctionarissen 2014 Bedragen x € 1 Functie(s) in 2014 Duur dienstverband in 2014 Omvang dienstverband (in fte)

116

Jaarstukken 2015

LAM Bakker gemeentesecretaris/ algemeen directeur 01/01 - 31/12 1,0

B Lubbers griffier 01/01 - 01/09 1,0

EJ Karman Moerman waarnemend griffier 01/09 - 31/12 1,0

Bedragen x € 1 Bezoldiging Beloning Belastbare onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Totaal bezoldiging 2014 Individuele WNT-maximum Uitkering wegens beëindiging dienstverband aan topfunctionarissen Bedragen x € 1 Functie(s) gedurende dienstverband Omvang dienstverband (in fte) (Fictieve) dienstbetrekking

LAM Bakker

B Lubbers

EJ Karman Moerman

111.935 16 19.201 131.152

54.916

25527

9.409 64.325

3537 29064

230.474

153.649

76.825

B Lubbers griffier 1,0 Ja

Uitkering in 2015 wegens beëindiging dienstverband Jaar waarin dienstverband is beëindigd Totaal toegekende uitkeringen wegens beëindiging dienstverband Toepasselijk WNT-maximum ontslaguitkering

46.883 2014 79.844 75.000

In 2014 is namens de gemeenteraad door de werkgeverscommissie binnen het raadspresidium een vertrekregeling getroffen met de griffier. Daarbij is abusievelijk niet onderkend dat deze regeling in strijd was met artikel 2.10, lid 3 van de WNT. Met betrokkene is in overleg getreden om dit probleem op te lossen. Dit heeft geresulteerd in herziene afspraken, welke afspraken zijn opgenomen in een nieuwe vaststellingsovereenkomst d.d. 4 september 2015. De overschrijding van het op grond van de WNT geldende maximum van de uitkering wegens beëindiging van het dienstverband is inmiddels teruggevorderd van betrokkene. Er zijn geen functionarissen die in 2015 een bezoldiging boven het toepasselijke WNT-maximum hebben ontvangen of waarvoor in eerdere jaren een vermelding op grond van de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (Wopt) of de WNT heeft plaatsgevonden of had moeten plaatsvinden. In 2015 zijn er geen ontslaguitkeringen aan overige functionarissen betaald die op grond van de WNT dienen te worden gemeld.

Jaarstukken 2015

117

118

Jaarstukken 2015

6. Balans en toelichting 6.1 Inleiding Naast het overzicht van baten en lasten vormt de balans een belangrijk onderdeel van de jaarrekening van de gemeente. De balans geeft de stand van zaken weer voor wat betreft de omvang en samenstelling van het vermogen. In de balans worden naast de cijfers per balansdatum tevens de cijfers van de balans van het vorige begrotingsjaar opgenomen. Navolgend wordt allereerst de balans zelf weergegeven. Daarna komt een beschrijving van de gehanteerde grondslagen voor waardering en bepaling van baten en lasten. Deze worden gevolgd door toelichtingen op de verschillende balansposten. Het hoofdstuk wordt afgesloten met de niet uit de balans blijkende langlopende financiële verplichtingen.

Jaarstukken 2015

119

6.2 Balans per 31 december 2015: activa ACTIVA (bedragen * € 1.000) VASTE ACTIVA Immateriële vaste activa Kosten sluiten geldleningen en saldo agio/disagio Materiële vaste activa Materiële vaste activa uitgegeven in erfpacht Overige investeringen met een economisch nut Investeringen met een economisch nut waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven Investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan: - deelnemingen - overige verbonden partijen Leningen aan woningbouwcorporaties Overige langlopende leningen u/g Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer Bijdragen aan activa in eigendom van derden

ultimo 2015 27 8.729 193.799 84.165

15.219 13.725 16 7.768 2.811

120

Jaarstukken 2015

44 1.334 1.022

317.161

23.519 2.208 2.253 237 2.332 18 16.471

341.104

Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar Vorderingen op openbare lichamen Verstrekte kasgeldleningen Rekening-courantverhoudingen met niet-financiële instellingen Overige vorderingen Overige uitzettingen

TOTAAL GENERAAL

8.792 199.873 80.335

99

28.161

1.949 2.251 237 4.057 18 16.019

29.346 5.344

TOTAAL VLOTTENDE ACTIVA

316.546

99

24.531

VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Grond- en hulpstoffen: niet in exploitatie genomen bouwgronden Onderhanden werk, waaronder gronden in exploitatie

Overlopende activa Nog te ontvangen voorschotbedragen van Europese en Nederlandse overheidslichamen met een specifiek bestedingsdoel Overige nog te ontvangen en vooruitbetaalde bedragen

27

29.853

TOTAAL VASTE ACTIVA

Liquide middelen Kassaldi Banksaldi

ultimo 2014

34.690

39.539

1.378

7.295

6.273

340.779

32.657 -3.323 16.088 12.501 16 5.837 2.811 57 304 437

29.334

37.253

361

6.502

6.065 82.902

73.450

424.006

414.229

6.3 Balans per 31 december 2015: passiva PASSIVA (bedragen * € 1.000) VASTE PASSIVA Eigen vermogen Algemene reserve Bestemmingsreserves Gerealiseerd resultaat uit overzicht baten en lasten Voorzieningen Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's Voorzieningen voor gelijkmatige verdeling van lasten over de boekjaren Voorzieningen voor van derden verkregen middelen met specifiek bestedingsdoel Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer Onderhandse leningen van: - binnenlandse banken en overige financiële instellingen - overige binnenlandse sectoren Subsidieverplichtingen Besluit woninggebonden subsidies

ultimo 2015 11.843 10.363 13.717 7.992 8.014 7.961

Liquide middelen Banksaldi Overlopende passiva Ontvangen voorschotbedragen van Europese en Nederlandse overheidslichamen met een specifiek bestedingsdoel Overige vooruitontvangen en nog te betalen bedragen

TOTAAL VLOTTENDE PASSIVA TOTAAL GENERAAL BORG- EN GARANTSTELLINGEN Verstrekte borgstellingen Verstrekte gemeentegaranties

35.923

23.967

325.284 44 0

0 3.213

29.064

8.032 10.704 10.328

302.587 302.535 47 5

385.218

5.000 7.445

23.628

8.750 11.262 3.616

325.328

TOTAAL VASTE PASSIVA VLOTTENDE PASSIVA Netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar Kasgeldleningen Overige schulden

ultimo 2014

12.445

0 26.343

23.130

355.279

43.725

35.000 8.725

748

748

14.477

4.187 10.290

38.788

58.950

424.006

414.229

28.901 125

33.572 125

Jaarstukken 2015

121

6.4 Grondslagen voor waardering en bepaling van baten en lasten 6.4.1 Waarderingsgrondslagen 6.4.1.1 Algemeen

Naast de algemeen geldende gemeentelijke verslaggevingregels opgenomen in het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) zijn de volgende aanvullende besluiten van toepassing: ■ Regeling reserves en voorzieningen (d.d. 20 oktober 2003, nummer 18020-67); ■ Nota Waardering en Afschrijving Vaste Activa 2013 (d.d. 26 juni 2013). Op basis van de hiervoor genoemde regelingen alsmede het BBV zijn de volgende uitgangspunten gebruikt: ■ Alle verkregen activa zowel met een economisch nut als investering in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut worden geactiveerd. Voor aankoop en vervaardiging van activa in de openbare ruimte met een meerjarig maatschappelijk nut kan bij raadsbesluit worden afgezien van activering. Voor zover niet anders vermeld, zijn activa en passiva gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs. ■ Met ingang van 2006 wordt - indien en voor zover er sprake is van vervaardiging - rente aan een actief toegerekend. ■ Afschrijving van activa vindt plaats op basis van de lineaire methode. ■ De restwaarde van activa wordt in principe op 0 (nul) gesteld. ■ Rente waarmee het geïnvesteerd vermogen moet worden belast wordt jaarlijks voorcalculatorisch bepaald voor de boekwaarde van de gehele activa. Dit wordt berekend aan de hand van de kapitaalmarktrente, rekeninghoudend met de gemiddelde looptijd van de activa. Het voorcalculatorische percentage wordt niet nagecalculeerd. ■ De rentetoerekening en afschrijving op de nieuwe investeringen vinden pas plaats in het eerste jaar na de afronding van de investering en de ingebruikname van het goed. ■ Reserves en voorzieningen worden niet meer ingezet ter dekking van de kapitaallasten van de investeringen. ■ Investeringen waartoe op grond van eerdere CIP's is besloten, maar die nog niet zijn gestart of zijn afgerond, behoren tot het onderhanden werk. Bij jaareinde worden deze kosten geactiveerd. De waardering geschiedt tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs.

6.4.1.2 Immateriële vaste activa

Immateriële vaste activa worden gewaardeerd op basis van verkrijgings- of vervaardigingsprijs onder aftrek van bijdragen en subsidies (netto waardering) verminderd met afschrijvingen. De afschrijvingsduur bedraagt hoogstens vijf jaar.

6.4.1.3 Materiële vaste activa

Materiële vaste activa worden gewaardeerd op basis van verkrijgings- of vervaardigingsprijs onder aftrek van bijdragen en subsidies (netto waardering), verminderd met afschrijvingen. De erfpachtsgronden zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs (in casu de waarde die bij eerste uitgifte als basis voor de canonberekening in aanmerking is genomen). Afschrijving vindt plaats op basis van de te verwachten toekomstige nuttigheids- of gebruiksduur. Daarbij worden in het algemeen de volgende termijnen gehanteerd: ■ gebouwen 40 jaar; ■ grond-, wegen waterbouwkundige werken 10-40 jaar; ■ vervoermiddelen 8-15 jaar; ■ installaties 10 jaar. Op investeringen in gronden en terreinen wordt niet afgeschreven.

6.4.1.4 Financiële vaste activa

De onder financiële vaste activa opgenomen geldleningen verstrekt aan derden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Deelnemingen/aandelen/obligatieportefeuille worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde. Afwaardering vindt plaats indien de waardevermindering naar verwachting duurzaam is. De projecten in het kader van het Besluit woninggebonden subsidies worden gewaardeerd tegen de contante waarde. De bijdragen aan activa van derden zijn gewaardeerd op het bedrag van de verstrekte bijdragen, verminderd met de afschrijvingen.

6.4.1.5 Voorraden: onroerende zaken

De (nog niet) in exploitatie genomen onroerende zaken worden gewaardeerd tegen de inbrengwaarde, bij "gronden niet in exploitatie" vermeerderd met de rente over de boekwaarde, vermeerderd met de bedragen sedert de inbreng daaraan besteed en verminderd met de bedragen wegens verkopen (dit is de boekwaarde). Jaarlijks wordt het saldo van baten en lasten van deze onroerende zaken op deze boekwaarde bij- of afgeschreven, tenzij door de raad anders is bepaald. Periodiek, maar ten minste aan het eind van ieder jaar wordt nagegaan of de marktwaarde van de onroerende zaak nog

122

Jaarstukken 2015

in overeenstemming is met de boekwaarde. Indien de marktwaarde van de niet in exploitatie genomen onroerende zaken lager is dan de boekwaarde wordt het verschil afgeboekt ten laste van de gemeentelijke exploitatie.

6.4.1.6 Liquide middelen

Deze worden gewaardeerd tegen de nominale waarde.

6.4.1.7 Vorderingen en overlopende activa

Vorderingen worden, evenals de overlopende activa, gewaardeerd tegen de nominale waarde onder aftrek van voorzieningen wegens oninbaarheid.

6.4.1.8 Eigen vermogen

Onder het eigen vermogen zijn opgenomen algemene- en bestemmingsreserves alsmede het saldo van de rekening van baten en lasten.

6.4.1.9 Voorzieningen

Onder de voorzieningen zijn opgenomen op het moment van opstellen van de jaarrekening voorzienbare verplichtingen, verliezen en/of risico's, voor zover de omvang hiervan redelijkerwijs is in te schatten. Voorts de kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt en die strekt tot gelijkmatige verdeling van de lasten over een aantal begrotingsjaren (kostenegalisatie). Tot slot worden tot de voorzieningen gerekend de van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

6.4.1.10 Langlopende schulden

Onder langlopende schulden zijn begrepen schulden met een oorspronkelijke rentetypische looptijd van 1 jaar of langer. De verplichtingen in het kader van het Besluit woninggebonden subsidies worden gewaardeerd tegen de contante waarde.

6.4.1.11 Kortlopende schulden en overlopende passiva Deze worden gewaardeerd tegen de nominale waarde.

6.4.2 Grondslagen van resultaatbepaling

De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben (stelsel van baten en lasten). Lasten worden direct opgenomen zodra ze zich voordoen. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Op basis van actuele kostprijsberekeningen worden bij verlieslatende complexen de hoogte van de te nemen voorziening bepaald. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Omdat geen voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume mogen worden opgenomen worden sommige personeelslasten echter toegerekend aan de periode waarin de uitbetaling plaatsvindt; daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals ziektekostenpremie voor gepensioneerden, overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken en dergelijke. Voor arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. De referentieperiode is dezelfde als die van de meerjarenraming te weten vier jaar. Indien er sprake is van (eenmalige) schokeffecten wordt wel een verplichting gevormd. Opbrengsten worden genomen zodra ze gerealiseerd zijn. De positieve resultaten op grondexploitaties worden pas bij het sluiten van grondexploitaties aan het resultaat toegevoegd. Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als baten genomen op het moment waarop het dividend betaalbaar wordt gesteld.

Jaarstukken 2015

123

6.5 Toelichting op de balans per 31 december 2015: activa 6.5.1 Vaste activa 6.5.1.1 Immateriële vaste activa Omschrijving (bedragen * € 1.000)

Kosten afsluiten geldleningen en saldo agio/disagio

Boekwaarde 31-12-2014 99

Investeringen

DesinvesBijdragen teringen van derden

Afschrijvingen 72


6.5.1.1.1 Kosten afsluiten geldleningen, agio/disagio

De boekwaarde per 1 januari 2015 is opgebouwd uit geactiveerde kosten met betrekking tot: ■ de boeterente als gevolg van de vervroegde aflossing in 2002 van een langlopende geldlening om deze vervolgens goedkoper te herfinancieren; ■ de kosten van een in 2005 gekochte rentecap op een lening met een variabele rente. In 2015 zijn op dit balansonderdeel geen mutaties geweest. Alleen afschrijvingen zijn geboekt. De afschrijvingstermijn is gelijk aan de restant looptijd van de afgeloste lening respectievelijk de looptijd van de rentecap.

6.5.1.2 Materiële vaste activa Omschrijving (bedragen * € 1.000)

Materiële vaste activa uitgegeven in erfpacht Overige investeringen met een economisch nut Investeringen met een economisch nut waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven Investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut Totaal

Boekwaarde 31-12-2015 8.729 193.799 84.165

Boekwaarde 31-12-2014 8.792 199.873 80.335

29.853 316.546

28.161 317.161

6.5.1.2.1 Materiële vaste activa uitgegeven in erfpacht

De boekwaarde van de in erfpacht uitgegeven gronden is in 2015 met € 63.000 verminderd vanwege de verkoop van enkele percelen erfpachtgrond.

6.5.1.2.2 Overige investeringen met een economisch nut Omschrijving (bedragen * € 1.000)

Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen Grond-, wegen waterbouwkundige werken Vervoermiddelen Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa Totaal

Boekwaarde 31-12-2014 21.250 1.553 145.062 8.590 3 10.679 12.736 199.873

Investeringen

Desinvesteringen

701 467

67 459 176 5

621 1.580 3.369

707

Bijdragen van derden

Afschrijvingen

0

16 47 4.596 902 1 1.123 2.052 8.737

Boekwaarde 31-12-2015 21.167 1.047 140.991 8.150 1 10.178 12.264 193.799

Gronden en terreinen De desinvesteringen betreffen de boekwaarde van enkele afgestoten percelen grond. Woonruimten De desinvesteringen betreffen twee panden aan de Nieuwe Gouwe Oost Zijde die in 2015 zijn verkocht. Bedrijfsgebouwen De grootste investering in 2015 is de bouw van de gymzaal in Korte Akkeren (€ 559.000). Daarnaast is ook geïnvesteerd in de aanpassing van het schoolgebouw aan de W. van Pruisenlaan (€ 66.000) en in de Stationsgarage (€ 43.000). De desinvestering heeft betrekking op het pand van de voormalige Petrus Canisius Mavo Oostvogel wegens sloop. Grond-, wegen waterbouwkundige werken De belangrijkste investeringen in 2015 betreffen sportvelden (€ 82.000) en woonwagenterreinen (€ 305.000). Machines, apparaten en installaties In 2015 is onder andere geïnvesteerd in de vervanging van parkeerautomaten (€ 188.000) en het parkeerverwijssysteem (€ 57.000), de installaties van de gymzaal Korte Akkeren (€ 141.000), vervanging telefoons (€ 105.000) en in de beregeningsinstallatie op het complex van Jodan Boys (€ 61.000).

124

Jaarstukken 2015

Overige materiële vaste activa De belangrijkste investeringen in 2015 betreffen het Meerjaren Innovatie-, Vervangings- en Onderhoudsplan (MIVOP) Automatisering (€ 818.000) en drie andere MIVOP themakredieten voor in totaal € 585.000. Tot deze categorie behoren ook de inrichting van de gymzaal Korte Akkeren (€ 69.000) en de 1e inrichting (programma huisvesting) voor € 87.000.

6.5.1.2.3 Investeringen met een economisch nut waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven Omschrijving (bedragen * € 1.000)

Grond-, wegen waterbouwkundige werken Overige materiële vaste activa Totaal

Boekwaarde 31-12-2014 76.714 3.620 80.335

Investeringen


6.787 175 6.962

0

Afschrijvingen 2.828 303 3.131

0

Boekwaarde 31-12-2015 80.673 3.492 84.165

Grond-, wegen waterbouwkundige werken De investeringen in 2015 betreffen volledig de uitgaven met betrekking tot rioleringswerkzaamheden (€ 6.787.000). Overige materiële vaste activa De grootste investering in deze categorie betreft de afvalinzameling ondergrondse containers (€ 172.000).

6.5.1.2.4 Investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut Omschrijving (bedragen * € 1.000)

Grond-, wegen waterbouwkundige werken Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa Totaal

Boekwaarde 31-12-2014 23.074 3.776 1.311 28.161

Investeringen


Afschrijvingen

4.027 155

31

1.827 507 125 2.459

4.182

0

31

Boekwaarde 31-12-2015 25.243 3.424 1.186 29.853

Grond-, weg en waterbouwkundige werken De belangrijkste investeringen in 2015 betreffen werkzaamheden in het kader van de herinrichting Sportlaan (€ 475.000), herstel constructie schoolplein J. Calvijnschool (€ 829.000), renovatie Spoortunnel (€ 239.000), verbetering openbare ruimte Goudse Poort (€ 368.000), investeringen in wegen (€ 1.339.000) en PP lange termijn investering 2014 (€ 448.000). Machines, apparaten en installaties De investeringen in 2015 betreffen hoofdzakelijk de aanleg van de verkeersregelinstallatie (VRI) (€ 124.000) Schielands Hoge Zeedijk en Nieuwe Gouwe Keerkring.

6.5.1.3 Financiële vaste activa Omschrijving (bedragen * € 1.000)

Kapitaalverstrekkingen aan: - deelnemingen - overige verbonden partijen Leningen aan woningbouwcorporaties Overige langlopende leningen u/g Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer Bijdrage aan activa in eigendom van derden Totaal

Boekwaarde 31-12-2014

Investeringen

Desinvesteringen

Afschrij- Voorziening vingen / aflossingen


2.208 2.253 237 2.332 18

0 2 0 2.080 0

259 0 0 0 0

0 4 0 355 0

0 0 0 0 0

1.949 2.251 237 4.057 18

16.471 23.519

0 2.082

0 259

452 811

0 0

16.019 24.531

6.5.1.3.1 Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen

Voor de kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen geldt de volgende specificatie. De bedragen betreffen de nominale waarde van het aandelenbezit in de betreffende onderneming met uitzondering van de Ontwikkelingsmaatschappij Binnenstad (OMB). Deelnemingen (bedragen * € 1.000) Cyclus Sportpunt Gouda BNG Oasen OMB Totaal

Boekwaarde 31-12-2015 752 949 206 33 9 1.949

Boekwaarde 1-1-2015 752 949 206 33 268 2.208

Jaarstukken 2015

125

Ontwikkelingsmaatschappij Binnenstad (OMB) € 9.000 In 2009 is € 990.000 gestort als deelname in het aandelenkapitaal van de OMB (990.000 aandelen, nominaal € 1,00 per aandeel). De overige € 10.000 zijn in 2008 gestort ten behoeve van de oprichting van de OMB. In 2015 is de OMB geliquideerd. Per 31 december 2015 resteert een nog af te wikkelen bedrag van € 9.000.

6.5.1.3.2 Kapitaalverstrekkingen aan overige verbonden partijen

Sinds 1996 participeert de gemeente in de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten. Van de verkoopopbrengst van de aandelen Bouwfonds Nederlandse Gemeenten is bij de verkoop in 2000 € 2.244.000 toegevoegd aan deze deelneming. In 2015 is per saldo € 2.000 aan de deelneming onttrokken als gevolg van rentetoevoeging en een betaalde beheersvergoeding. De Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten is aan te merken als een stichting waarin de gemeente participeert, waarvan het bestuur door de deelnemende gemeenten wordt benoemd en de gemeente het risico draagt van de door de stichting verstrekte geldleningen.

6.5.1.3.3 Leningen aan woningbouwcorporaties

Het betreft een aan Woonpartners Midden-Holland verstrekte aflossingsvrije geldlening.

6.5.1.3.4 Overige langlopende leningen u/g

In het kader van de samenwerkingsovereenkomst Westergouwe financiert de gemeente een gedeelte van de investeringen in het openbaar gebied van Westergouwe voor ten dienste van onze samenwerkingspartners Volker Wessels Vastgoed en Heijmans Vastgoed Realisatie. Dit bedrag wordt vanaf 2011 volgens de overeengekomen aflossingsschema's terugontvangen. Tot deze post behoren ook hypothecaire geldleningen aan particulieren ten dienste van funderingsherstel en leningen verstrekt aan ambtenaren in het kader van het fietsplan.

6.5.1.3.5 Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer

Per 31 december 2015 bestaat deze balanspost uit een tweetal waarborgsommen met een totaalwaarde van € 18.310.

6.5.1.3.6 Bijdragen aan activa in eigendom van derden

Deze post bestaat uit: ■ de verstrekte bijdrage aan Hoogheemraadschap van Rijnland voor de renovatie van het gemaal aan de Bosweg; ■ de voorbereidingskosten van de besluitvorming rond het tracé van de Zuidwestelijke Randweg, verminderd met de ontvangen bijdrage van € 206.000 van de provincie Zuid-Holland. De voorbereidingskosten worden conform het raadsbesluit geactiveerd; ■ de tot en met 2012 aan de provincie Zuid-Holland betaalde bijdragen voor de aanleg van de Zuidwestelijke Randweg en de brug over de Stolwijkervaart; ■ de tot en met 2011 aan de provincie Zuid-Holland betaalde bijdragen voor de aanleg van de RijnGouweLijn en de in 2013 van de provincie terugontvangen bijdrage; ■ de verstrekte bijdrage aan de restauratie van draaiorgel "de Lekkerkerker"; ■ de verstrekte bijdrage aan de provincie Zuid-Holland voor de aanleg van de rotonde nabij de Coenecoopbrug; ■ de betaalde afkoopsom voor de huurkosten van het Nelson Mandela Centrum. In 2015 is op deze post in totaal € 452.000 afgeschreven. Er zijn geen andere mutaties geweest.

6.5.2 Vlottende activa 6.5.2.1 Voorraden

Omschrijving (bedragen * € 1.000) Grond- en hulpstoffen: niet in exploitatie genomen bouwgronden Onderhanden werk, waaronder bouwgronden in exploitatie Totaal

6.5.2.1.1 Grond en hulpstoffen: niet in exploitatie genomen bouwgronden Gronden in voorraad Boekwaarde 31-12-2014 (excl. voorziening) Naar gronden in exploitatie Van gronden in exploitatie Mutaties 2015 Afwaardering Afgesloten Boekwaarde 31-12-2015 (excl. voorziening) Voorziening Balanswaarde 31-12-2015

126

Jaarstukken 2015

Boekwaarde 31-12-2015 29.346 5.344 34.690

Boekwaarde 31-12-2014 32.657 -3.323 29.334

bedragen * € 1.000 32.657 -4.213 0 902 0 0 29.346 0 29.346

6.5.2.1.2 Onderhanden werk, waaronder bouwgronden in exploitatie Grondexploitaties Boekwaarde 31-12-2014 (excl. voorziening) Naar gronden niet in exploitatie Van gronden niet in exploitatie Mutaties 2015 Afwaardering Afgesloten Boekwaarde 31-12-2015 (excl. voorziening) Voorziening Balanswaarde 31-12-2015

bedragen * € 1.000 11.574 0 4.213 506 0 1.066 17.359 -12.015 5.344

6.5.2.2 Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar De volgende specificatie is van toepassing: Omschrijving (bedragen * € 1.000) Vorderingen op openbare lichamen Verstrekte kasgeldleningen Rekening-courantverhoudingen met niet-financiële instellingen Overige vorderingen Overige uitzettingen Totaal

Boekwaarde 31-12-2015 15.219 13.725 16 7.768 2.811 39.539

Boekwaarde 31-12-2014 16.088 12.501 16 5.837 2.811 37.253

6.5.2.2.1 Vorderingen op openbare lichamen

De vorderingen op openbare lichamen betreffen vooral de vordering op het BTW-compensatiefonds (BCF) van € 14.462.000 voor de reguliere aangifte over 2015, die naar verwachting medio 2016 ontvangen wordt. Verder is hier een bedrag van € 647.000 opgenomen aan (suppletie)aangiften BTW en BCF tot en met 2015. Van de overige vorderingen op openbare lichamen is per eind februari 2016 een bedrag van € 70.000 nog niet ontvangen.

6.5.2.2.2 Verstrekte kasgeldleningen

Aan het Bedrijvenschap Regio Gouda is ultimo 2015 € 13.725.000 aan financieringsmiddelen verstrekt.

6.5.2.2.3 Rekening-courant verhoudingen met niet-financiële instellingen

Deze post betreft het tegoed op de rekening bij het (Garantiefonds) Nationaal Restauratiefonds .

6.5.2.2.4 Overige vorderingen

De overige vorderingen bestaan uit: ■ bijstandsvorderingen voor € 4.315.000 (de voorziening voor mogelijke oninbaarheid bedraagt € 2.891.000); ■ vorderingen inzake gemeentelijke belastingen, die zijn ondergebracht bij de Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland (BSGR), voor € 3.540.000 (de voorziening voor mogelijke oninbaarheid bedraagt € 470.000); ■ vorderingen op overige debiteuren voor € 3.298.000 (de voorziening voor mogelijke oninbaarheid bedraagt € 25.000). Eind februari 2016 is hiervan € 305.000 nog niet ontvangen. Ultimo 2014 was het bedrag van de vorderingen € 1.123.000. De toename is vooral veroorzaakt door de verkoop van enkele kavels in Middenwillens op 31 december 2015. De netto- verkoopopbrengst van € 1.689.000 is op 4 januari 2016 bijgeschreven op de bankrekening van de gemeente Gouda.

6.5.2.2.5 Overige uitzettingen

De categorie overige uitzettingen omvat een uitzetting in ING-obligaties met een nominale waarde van € 2.811.000 tegen variabele rente. De obligaties worden om rendementstechnische redenen aangehouden. Het gemiddeld dividendrendement over 2015 bedroeg 1,26%.


Het saldo van de liquide middelen bestaat uit kassaldi en banksaldi. Ook zijn hier de bij het Toeristisch Informatie Punt in voorraad zijnde VVV-cadeaubonnen etc. verantwoord.

6.5.2.3.1 Kas- en banksaldi

Ultimo 2015 bedroeg het totaal van de kassaldi € 44.000. Ultimo 2014 ging het om € 57.000. Het totaal van de positieve banktegoeden bedroeg ultimo 2015 € 1.334.000. Ultimo 2014 was de stand € 304.000.

Jaarstukken 2015

127

6.5.2.3.2 Schatkistbankieren

In het kader van de Regeling schatkistbankieren dient elke decentrale overheid overtollige liquide middelen, boven een bepaalde drempel, af te storten bij het ministerie van Financiën (in 's Rijks schatkist). Het toetsen of de regeling op de juiste wijze wordt uitgevoerd vindt plaats op kwartaalbasis. Uit onderstaand overzicht blijkt dat de gemeente Gouda gedurende het gehele jaar onder de drempel is gebleven. Berekening benutting drempelbedrag schatkistbankieren (bedragen x € 1000) (1)

Drempelbedrag

(2) (3a) = (1) > (2) (3b) = (2) > (1)

Kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen Ruimte onder het drempelbedrag Overschrijding van het drempelbedrag

Verslagjaar 1.950 Kwartaal 1

Kwartaal 2

Kwartaal 3

Kwartaal 4

1.190

926

881

1.396

760 0

1.024 0

1.069 0

554 0

(1) Berekening drempelbedrag (4a) (4b) (4c) (1) = (4b)*0,0075 + (4c)*0,002 met een minimum van €250.000

Begrotingstotaal verslagjaar Het deel van het begrotingstotaal dat kleiner of gelijk is aan € 500 miljoen Het deel van het begrotingstotaal dat de € 500 miljoen te boven gaat Drempelbedrag

6.5.2.4 Overlopende activa

Omschrijving (bedragen * € 1.000) Nog te ontvangen voorschotbedragen van Europese en Nederlandse overheidslichamen met een specifiek bestedingsdoel Overige nog te ontvangen bedragen Vooruitbetaalde bedragen Totaal

Verslagjaar 260.000 260.000 0 1.950

Boekwaarde 31-12-2015 1.022


5.132 1.141 7.295

4.504 1.561 6.502

6.5.2.4.1 Nog te ontvangen voorschotbedragen van Europese en Nederlandse overheidslichamen met een specifiek bestedingsdoel Omschrijving (bedragen * € 1.000)

ESF subsidie jeugdwerkloosheid 2010 (2011-2013) ESF Jeugd 2014-2015 ESF 2014-2016 (1e tr 2014-2020) BUIG 2014 Incidenteel Aanvullende Uitkering (IAU) BUIG 2015 Vangnetregeling BDU 2005/6 G05075 veilig inrichten N207 BDU 2007 G07033 Rotonde Noordringdijk-Co BDU 2007 G07037 veilig inrichten N207 BDU 2008 G08019 Rotonde Noordringdijk-Co BDU 2010 G10028 Kruising Noordringdijk-C BDU 2011 G11017 met VRI Noordringdijk-Co NTO PZH BDU D09016 Thorbeckeln-Bodgrstr NTO PZH BDU project D14023 Sportln/Haast brug NTO PZH BDU project D14024 Thorbeckelaan NTO PZH BDU project D14025 Gr Florisweg NTO PZH BDU project VD2013-4 Winterdijk NTO PZH BDU project V-2014-17 Wachtelstraat NTO PZH BDU project V-2014-18 Groenhvnwg NTO PZH BDU project V-2014-19 Fietsroutes NTO PZH BDU project V-2014-20 R. van Catsweg Totaal

6.5.2.4.2 Overige nog te ontvangen bedragen

De afwikkeling van deze posten vindt in het volgende boekjaar plaats.

6.5.2.4.3 Vooruitbetaalde bedragen


128

Jaarstukken 2015

Saldo Toevoeging Ontvangen 31-12-2014 177 0 177 41 0 41 6 17 6 0 507 0 0 329 0 5 0 5 4 0 4 11 0 11 47 0 47 6 0 6 28 0 28 19 0 19 0 5 0 0 50 0 50 0 0 19 0 19 0 12 0 23 0 0 0 16 0 0 13 0 437 949 363

Saldo 31-12-2015 0 0 17 507 329 0 0 0 0 0 0 0 5 50 50 0 12 23 16 13 1.022

6.6 Toelichting op de balans per 31 december 2015: passiva 6.6.1 Vaste passiva 6.6.1.1 Eigen vermogen

Omschrijving (bedragen * € 1.000)

Boekwaarde 31-12-2015 11.843 10.363 13.717 35.923

Algemene reserve Bestemmingsreserves Gerealiseerd resultaat uit overzicht van baten en lasten Totaal

Boekwaarde 31-12-2014 8.750 11.262 3.616 23.628

In het volgende overzicht wordt het verloop van de reserves in 2015 per programma weergegeven. omschrijving (bedragen * € 1.000)

Programma 2 Programma 5 Programma 6 Programma 8 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Totaal Gerealiseerd resultaat uit overzicht baten en lasten TOTAAL

Boek- Toevoeging Onttrekking Toevoeging Onttrekking waarde voorgaand voorgaand bij bij 31-12-2014 boekjaar boekjaar overzicht overzicht baten en baten en lasten lasten 1.276 285 0 0 0 1.744 0 154 0 483 5.241 0 0 0 312 2.278 0 0 173 508 9.473 3.486 0 2.027 2.319 20.012 3.770 154 2.200 3.622

Boekwaarde 31-12-2015 1.561 1.107 4.929 1.943 12.666 22.206 13.717 35.923

In de kolommen "Toevoeging voorgaand boekjaar" en "Onttrekking voorgaand boekjaar" staan de toevoegingen en de onttrekkingen vermeld uit hoofde van de bestemming van het resultaat van het voorgaand boekjaar. In de bijlagen wordt verder ingegaan op de aard en reden alsmede het verloop van de reserves. Gerealiseerd resultaat Het boekjaar 2015 sluit met een voordelig saldo van € 13.717.000. Overeenkomstig artikel 42 lid 2 van het BBV wordt dit saldo uit het overzicht van baten en lasten afzonderlijk in de balans opgenomen. Voorgesteld wordt vanuit dit voordelig resultaat: ■ € 1.370.000 toe te voegen aan de reserve maatschappelijke opvang en vrouwenopvang; ■ € 4.518.000 toe te voegen aan de nieuwe reserve sociaal domein (excl. BUIG, MO/VO en beschermd wonen); ■ het saldo van de reserve drie decentralisaties (3D) over te hevelen naar de reserve sociaal domein; ■ de reserve 3D op te heffen; ■ € 135.000 toe te voegen aan de reserve cultuur en erfgoedfonds; ■ € 970.000 toe te voegen aan de nieuwe reserve IKB 2017; ■ € 1.950.000 toe te voegen aan de nieuwe reserve zuidelijk stationsgebied; ■ € 15.000 te onttrekken aan de reserve deelname SVN Het restant van het rekeningresultaat, te weten € 4.789.000 positief, komt ten gunste van de algemene reserve.

6.6.1.2 Voorzieningen

Omschrijving (bedragen * € 1.000) Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's Voorzieningen voor gelijkmatige verdeling van lasten over de boekjaren Voorzieningen voor van derden verkregen middelen met specifiek bestedingsdoel Totaal

In onderstaand overzicht wordt het verloop van de voorzieningen in 2015 weergegeven. Omschrijving (bedragen * € 1.000)

Programma 1 Programma 4 Programma 5 Programma 6 Programma 8 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Totaal

Boek- Toevoeging waarde 31-12-2014 860 971 265 178 788 317 19.296 7.132 7.559 504 296 43 29.064 9.145

Boekwaarde 31-12-2015 7.992 8.014 7.961 23.967

Vrijval

360 360

Boekwaarde 31-12-2014 8.032 10.704 10.328 29.064

Aanwending 874 174 75 12.305 296 158 13.882

Boekwaarde 31-12-2015 957 269 1.030 14.123 7.407 181 23.967

Jaarstukken 2015

129

Alle aanwendingen van de voorzieningen zijn rechtstreeks ten laste van de voorziening gebracht. In de bijlagen wordt nader ingegaan op de aard en reden, alsmede het verloop van de voorzieningen.

6.6.1.3 Vaste schulden met rentetypische looptijd van één jaar of langer Omschrijving (bedragen * € 1.000)

Saldo 31-12-2014 302.582 5 302.587

Onderhandse leningen Subsidieverplichtingen Besluit woninggebonden subsidies Totaal

Vermeerderingen 35.000 0 35.000

Aflossingen 12.254 5 12.259

Saldo 31-12-2015 325.328 0 325.328

Met betrekking tot de vaste schulden bedraagt de totale rentelast voor het jaar 2015 € 11.845.000.

6.6.1.3.1 Onderhandse leningen

De verdeling van de restschuld per 31 december 2015 naar rentepercentage en looptijd is opgenomen in de volgende tabel. Omschrijving (bedragen * € 1.000) Looptijd tot en met 2020 Looptijd tot en met 2025 Looptijd tot en met 2030 Looptijd tot en met 2035 Looptijd tot en met 2040 Looptijd tot en met 2045 Totaal

tot 3% 21.405 42.800 25 26.667

3-4%

8.519 8.250 41.833

90.896

58.602

4-5% 26.272 0 51.480 16.000 34.390 46.870 175.013

6.6.1.3.2 Subsidieverplichtingen Besluit woninggebonden subsidies Omschrijving (bedragen * € 1.000)

5-6% 817 0 0 0 0 0 817

Boekwaarde 31-12-2015 0 0 0

Definitieve verplichtingen sociale huurwoningen Definitieve verplichtingen sociale koopwoningen Totaal

Totaal 48.494 51.319 59.755 84.500 34.390 46.870 325.328

Boekwaarde 31-12-2014 5 0 5

Het Besluit woninggebonden subsidies (BWS) is een rijksregeling om volkshuisvesting door woningbouwverenigingen en particuliere huiseigenaren te stimuleren door het verstrekken van subsidies. De gelden worden door het Rijk aan de gemeente uitgekeerd (inmiddels door het Rijk afgekocht), waarna de gemeente deze aan de corporaties c.q. particuliere huiseigenaren doorbetaalt. In de balans was de meerjarige doorbetalingsverplichting aan de corporaties/huiseigenaren zichtbaar, waarvan de laatste in 2015 heeft plaatsgevonden.

6.6.2 Vlottende passiva 6.6.2.1 Netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar

Onder de kortlopende schulden is ultimo 2015 een kasgeldleningen voor een bedrag van € 5.000.000 opgenomen die in januari 2016 is afgelost. Tot de overige schulden behoort onder andere € 7.364.000 voor crediteuren. Per eind februari 2016 was daarvan € 1.139.000 nog niet betaald.


De liquide middelen aan de passivakant van de balans bestaan uit het debetsaldo van de bankrekening bij de BNG.

6.6.2.3 Overlopende passiva Omschrijving (bedragen * € 1.000)

Ontvangen voorschotbedragen van Europese en Nederlandse overheidslichamen met een specifiek bestedingsdoel Overige vooruitontvangen bedragen Nog te betalen bedragen Totaal

Boekwaarde 31-12-2015 3.213

Boekwaarde 31-12-2014 4.187

663 22.466 26.343

699 9.591 14.477

6.6.2.3.1 Ontvangen voorschotbedragen van Europese en Nederlandse overheidslichamen met een specifiek bestedingsdoel Omschrijving (bedragen * € 1.000)

Bijdrage Regionaal Meldpunt Coördinatie Wet Sociale Werkvoorziening 2012 Wet Sociale Werkvoorziening 2013 ESF 2014-2015 Onderwijsachterstanden 2011-2015 Volwasseneneducatie Meeneemregeling Apparaatskostenvergoeding geluidsbelastingkaart 2010-2012

130

Jaarstukken 2015

Saldo 31-12-2014

Ontvangen

384 172 80 0 885 0 49

830 0 0 84 2.456 86 50

Vrijgevallen / Terugbetalingen 860 172 0 78 2.937 0 99

Saldo 31-12-2015 354 0 80 6 404 86 0

Omschrijving (bedragen * € 1.000)

Saldo 31-12-2014

Ontvangen

20 8 60 23 43 1.928 14 0 6 8 506 4.187

Netwerksleutelfiguren BDU Knoop Gouda West - Gouweknoop (G08020) PZH, BDU D13029 Kruispunt Oranjeplein BDU Knoop Gouda West - Gouweknoop (totaal G05061/G07036/ G09024) Veenweidepark (Prov ZH) Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV) Jongeren onder dak (ISMH) Promen afrekening subsidie 2014 Zorg op tijd (Nijmegen) naar balans ISMH subs (prov) stelselwijziging Jeugd DOS 2013-0001589/Goudse Poort buitenruim Totaal

Saldo 31-12-2015

0 0 0 0

Vrijgevallen / Terugbetalingen 20 8 0 23

0 1.173 60 3 0 0 456 5.197

0 1.928 31 0 6 8 0 6.170

43 1.173 43 3 0 0 962 3.213

0 0 60 0


6.6.2.3.2 Overige vooruitontvangen bedragen


6.6.2.3.3 Nog te betalen bedragen


6.7 Niet uit de balans blijkende langlopende financiële verplichtingen 6.7.1 Borg- en garantstellingen Omschrijving (bedragen * € 1.000)

Borgstellingen met laag risicoprofiel 1. Particuliere woningen 2. Woningcorporaties 3. Zorginstellingen Totaal borgstellingen met laag risicoprofiel Borgstellingen met hoger/hoog risicoprofiel 4. Welzijnsinstellingen 5. Sportverenigingen 6. Sportverenigingen Totaal borgstellingen met hoger/hoog risicoprofiel TOTAAL VERSTREKTE BORGSTELLINGEN

Aantal ultimo 2015

Oorspron- Percentage kelijk borgstelling bedrag



374 5 13 392

25.550 13.346 19.538 58.434

100% 100% 100%

8.572 9.798 8.492 26.862

6.686 8.354 7.617 22.657

10 2 2 14

11.067 1.597 104 12.768

100% 50% 100%

6.533 136 41 6.710

6.096 114 34 6.244

406

71.202

33.572

28.901

Garanties In 2015 zijn geen nieuwe garanties afgegeven. Een garantiestelling uit 2014 voor € 125.000 loopt nog voor de organisatie van het in Gouda te houden kwalificatietoernooi Waterpolo dames in 2016 voor de Olympische Spelen in Rio de Janeiro. Er is hierbij geen sprake van een borgstelling van een lening van een derde partij. Het bedrag is derhalve niet opgenomen in het overzicht borgstellingen, maar als garantiestelling. Achtervang Naast bovenstaande borgstellingen en de garantie die door de gemeente Gouda rechtstreeks zijn verstrekt, is sprake van borgstellingen die door waarborgfondsen aan derden zijn verstrekt en waarvoor de gemeente als achtervang (als secundaire of tertiaire zekerheid) optreedt. De gemeente zal dus pas op deze borgstellingen worden aangesproken als het garantievermogen van de waarborgfondsen onvoldoende is om de betalingsverplichtingen voor rente en aflossing van de gewaarborgde geldleningen over te nemen van de in gebreke blijvende instelling. Het garantievermogen van de waarborgfondsen verschilt per fonds maar beloopt miljarden euro’s. De kans dat de gemeente op deze achtervangpositie wordt aangesproken, wordt erg klein geacht. Indien dat toch gebeurt, zal de aanspraak eerst op basis van 50/50 worden verdeeld tussen Rijk en gemeenten waarna het deel dat aan de gemeenten wordt toebedeeld op basis van een bepaalde verdeelsleutel wordt omgeslagen naar de deelnemende gemeenten. Het eventueel voor Gouda resterende deel zal nooit meer zijn dan globaal 5% van het garantiebedrag en bestaan uit het verstrekken van een renteloze lening aan het betreffende waarborgfonds. Het eventuele netto verlies voor de gemeente bestaat derhalve uit derving van rentevergoeding op de verstrekte renteloze geldlening.

Jaarstukken 2015

131

A. Borgstelling via het Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW) Aantal garanties: 4.135 Omvang: € 668.000.000 50% aandeel gemeente Gouda: € 334.000.000 Het Rijk heeft met ingang van 1 januari 2011 de achtervangpositie van de gemeenten overgenomen voor nieuw te verstrekken leningen onder Nationale Hypotheek Garantie. Dit betekent dat gemeente Gouda geen risico loopt om te worden aangesproken op de achtervangpositie voor leningen die vanaf 1 januari 2011 in dit kader zijn verstrekt. Het ondanks de economische crisis als laag te kwantificeren risico op de bestaande leningen onder NHG-garantie, dus die welke zijn verstrekt tot en met 2010, zal de komende jaren steeds verder afnemen als gevolg van de gepleegde aflossingen. B. WSW-borgstellingen voor woningcorporaties Aantal garanties: 60 Omvang: € 398.000.000 50% aandeel gemeente Gouda: € 199.000.000 Op grond van de generieke achtervang overeenkomst met het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) werden in 2015 nieuwe garantstellingen afgegeven ten behoeve van Woonpartners voor in totaal € 24 miljoen en ten behoeve van Mozaïek Wonen totaal € 15 miljoen. In 2015 heeft Stichting Vitalis een tweetal complexen in Gouda verkocht. Hierdoor verviel de WSW-borgstelling van € 18,8 miljoen. In het geval dat de gemeenten op de achtervangpositie worden aangesproken, geldt een vooraf bepaalde verdeling, waarbij het Rijk 50% voor zijn rekening neemt en de overige 50% van de leningen door gemeenten zullen worden verstrekt. De tertiaire zekerheid is nog nooit ingeroepen en het risico dat dit de komende jaren gebeurt wordt vrijwel nihil geacht.

6.7.2 Financiële derivaten

Bij besluit van 21 januari 2015 is een wijziging van het BBV doorgevoerd. De wijziging houdt verband met het opnemen van informatie in de toelichting op de balans indien financiële derivaten worden gehanteerd. Op 31 december 2015 beschikte de gemeente Gouda over één derivaat met de volgende kenmerken: ■ Het derivaat is afgesloten bij BNG Bank (AAA-rating volgens S&P); ■ Het derivaat betreft een rentecap die wordt toegerekend aan een variabel rentende lening die met de Nederlandse Waterschapsbank (NWB) is gesloten; ■ De rentecap die in 2005 is afgesloten, heeft een looptijd tot en met 4 januari 2016. De omvang sluit een-op-een aan met de schuldrest van de variabel rentende NWB-lening; deze bedroeg op 31 december 2015 € 10.000.000; ■ Het derivaat wordt gekwalificeerd als een "effectieve positie" en hoeft in dit verband niet verder toegelicht te worden; ■ De marktwaarde van het derivaat bedroeg op 31 december 2015 € 0,00.

132

Jaarstukken 2015

7. Single information Single audit

Jaarstukken 2015

133

134

Jaarstukken 2015

8. Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de gemeenteraad van de gemeente Gouda Verklaring betreffende de jaarrekening De accountant geeft de tekst van de verklaring af na afronding van alle controlewerkzaamheden maar uiterlijk enkele weken voor het laatst mogelijke besluitvormingsmoment van de jaarstukken door de gemeenteraad .

Jaarstukken 2015

135

136

Jaarstukken 2015

9. Besluit bij Jaarstukken 2015 (voorgesteld) besluit van de gemeenteraad voorstelnummer 438 onderwerp Jaarstukken 2015 de raad van de gemeente Gouda gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 19 april 2016 gelet op titel IV van de Gemeentewet besluit tot: 1. Het vaststellen van de jaarstukken 2015; 2. Het vaststellen van het gerealiseerde resultaat van de jaarrekening 2015, te weten € 13.717.127 positief, en over te gaan tot de volgende resultaatbestemming: a. € 1.370.371 toe te voegen aan de reserve maatschappelijke opvang en vrouwenopvang; b. € 4.518.229 toe te voegen aan de nieuw in te stellen reserve sociaal domein (excl. BUIG, MO/VO en beschermd wonen); c. het saldo van de reserve drie decentralisaties (3D) over te hevelen naar de reserve sociaal domein; d. de reserve 3D op te heffen; e. € 135.000 toe te voegen aan de reserve cultuur en erfgoedfonds; f. € 970.000 toe te voegen aan de nieuw in te stellen reserve IKB 2017; g. € 1.950.000 toe te voegen aan de nieuw in te stellen reserve zuidelijk stationsgebied; h. € 15.000 te onttrekken aan de reserve deelname SVN; i. het restant van het rekeningresultaat, te weten € 4.788.527 positief, toe te voegen aan de algemene reserve. 3. Het aanpassen van de einddatum van de in hoofdstuk 10.2.3 van de jaarstukken 2015 opgenomen kredieten waarvan de einddatum is bereikt maar waarvan de werkzaamheden niet zijn beëindigd, om daarmee te voldoen aan de Nota waardering en afschrijving vaste activa 2013 waarin is bepaald dat dergelijk kredieten formeel dienen te worden afgesloten; 4. Het kennisnemen van de reactie van het college op het accountantsverslag van de onafhankelijke accountant; Aldus besloten in de openbare vergadering van 6 juli 2016. De raad der gemeente voornoemd, , griffier , voorzitter

Jaarstukken 2015

137

138

Jaarstukken 2015

10. Bijlagen 10.1 Kerngegevens gemeente Gouda Kengetal

2009 (1-1-2010)

2010 (1-1-2011)

2011 (1-1-2012)

2012 (1-1-2013)

2013 (1-1-2014)

71.115 3.529 11.627 45.599 10.360

71.053 3.496 11.471 45.522 10.564

71.253 3.484 11.439 45.204 11.126

70.907 3.366 11.376 44.608 11.557

70.945 3.347 11.261 44.388 11.949

71.108 3.264 11.258 44.229 12.357

71.190 3.193 11.164 44.172 12.661

Cliënten sociale dienst Personen in sociale werkvoorziening Niet-werkende werkzoekenden

1.317 510 2.321

1.291 527 2.699

1.338 524 2.631

1.289 470 3.180

1.452 450 3.803

1.633 457 4.311

1.745 508 4.370

Oppervlakte (in hectares) Totaal - waarvan binnenwater - waarvan historische kern

1.811 127 53

1.811 130 53

1.811 136 53

1.811 136 53

1.811 136 53

1.811 136 53

1.811 136 53

x x 71 54

x x 71 52

30.704 3.797 71 52

31.067 3.775 71 52

31.542 3.764 71 52

31.694 3.788 74 52

31.868 3.793 71 52

Lengte wegen (in meters) Totaal - waarvan binnen bebouwde kom - waarvan buiten bebouwde kom

283.895 268.901 14.994

282.630 268.606 14.024

280.090 266.155 13.935

280.904 267.004 13.900

286.836 269.806 17.030

286.836 269.806 17.030

290.000 267.000 23.000

Lengte waterwegen (in meters)

88.000

88.000

88.000

88.000

88.000

88.000

88.000

210

208

208

206

206

205

205

Bevolking Totaal - 0 t/m 3 jaar - 4 t/m 16 jaar - 17 t/m 64 jaar - 65 jaar en ouder

Woonruimten Aantal woningen Aantal niet-woningen Aantal standplaatsen woonwagens Aantal woonschepen en -arken

Oppervlakte openbaar groen (in hectares)

2014 2015 (1-1-2015) (1-1-2016)

Toelichting op de tabel: 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Bevolking: bron is GBA, gemeente Gouda; Cliënten sociale dienst: bron is afdeling Maatschappelijk Beleid, gemeente Gouda; Personen in sociale werkvoorziening: bron is Promen; Niet-werkende werkzoekenden: bron is UWV via www.werk.nl; Oppervlakte: bron is afdeling Beheer Openbare Ruimte, gemeente Gouda; Woonruimten: Nederland stapt over op de BAG als officiële registratie van het aantal woningen. De nieuwe cijfers zijn niet vergelijkbaar met de cijfers uit de oude registratie. Daarom zijn in de tabel alleen de cijfers uit de BAG opgenomen. Enkele statistieken zijn daarmee komen te vervallen. De woningaantallen per 1-1-2014 zijn voorlopige cijfers. 7. Lengte wegen: bron is afdeling Beheer Openbare Ruimte, gemeente Gouda; 8. Lengte waterwegen: bron is afdeling Beheer Openbare Ruimte, gemeente Gouda; 9. Oppervlakte openbaar groen: bron is afdeling Beheer Openbare Ruimte, gemeente Gouda.

Jaarstukken 2015

139

10.2 Investeringen 10.2.1 Inleiding

In dit hoofdstuk wordt gerapporteerd over de realisatie van de investeringen gedurende het begrotingsjaar. Alvorens op de afzonderlijke investeringen in te gaan, wordt opgemerkt dat op basis van het meest actuele CIP (versie na e 2 begrotingswijziging 2015) € 21.089.000 uitgegeven zou worden aan investeringen die in 2015 gereed zouden zijn. Voor deze investeringen is daadwerkelijk € 14.329.000 uitgegeven in 2015. Programma Programma 1 Programma 4 Programma 5 Programma 6 Programma 8 Investeringen bedrijfsvoering TOTAAL

Geraamde uitgaven 272.000 2.848.000 338.000 15.877.000 99 1.655.000 21.089.000

Gerealiseerde uitgaven 70.000 2.023.000 304.000 10.375.000 49 1.508.000 14.329.000

Verschil 202.000 825.000 34.000 5.502.000 50 157.000 6.760.000

10.2.2 Begroting en realisatie kapitaallasten 2015

De begrote kapitaallasten voor 2015 bedroegen € 30.134.000. De werkelijke kapitaallasten waren € 30.342.000. Dit is een afwijking van € 208.000 (nadelig). Deze afwijking wordt verklaard door extra afschrijvingen als gevolg van het slopen of verkopen van enkele bezittingen.

10.2.3 Voorstel verlenging investeringskredieten

In de Nota waardering en afschrijving vaste activa 2013 (WAA) is opgenomen dat aan het eind van een jaar alle kredieten worden afgesloten die volgens het CIP dat jaar als eindjaar hebben. Indien het krediet nog niet afgesloten kan worden, dient een toelichting te worden gegeven waarom is afgeweken van de planning. Indien op basis hiervan blijkt dat het eindjaar aangepast moet worden, wordt dit als voorstel voor aanpassing van het CIP afgewogen in de begrotingswijziging naar aanleiding van de jaarrekening. In de navolgende overzichten zijn per programma de investeringen volgens het CIP met eindjaar 2015 opgenomen waarvan het voorstel is om deze niet af te sluiten per 31 december 2015 maar te verlengen tot 1 januari 2017. Programma 1 Economie en stadsmarketing Omschrijving (bedragen x € 1) Investeringen met economisch nut Rest werkzaamheden bibliotheek chocoladefabriek Totaal investeringen met economisch nut Investeringen met maatschappelijk nut Cultureel- en Havenkwartier voorbereidingskrediet 2010 Totaal investeringen met maatschappelijk nut

Toelichting De laatste inrichtingswerkzaamheden worden uitgevoerd zodra er een huurder is gevonden

In verband met de verdere ontwikkeling van het Havenkwartier in 2016 schuift het krediet door.

TOTAAL PROGRAMMA 1 Programma 4 Jeugd, onderwijs en sport Omschrijving (bedragen x € 1) Investeringen met economisch nut Permanente uitbreiding De Triangel met 4 lokalen, Coniferensingel 20

Restantkrediet Zwembad Groenh.park 15 jaar Restantkrediet Zwembad Groenh.park 40 jaar Sportvelden (2015) 1 Sportvelden (2015) 2 Toplaag renovatie veld GSV incl hek/pad Totaal investeringen met economisch nut

140

Jaarstukken 2015

Restant bedrag 2016 80.773 80.773 104.516 104.516 185.289

Toelichting Direct gekoppeld aan de verhuizing van de (V)so De Ark is de verhuizing van een deel van de basisschool de Triangel. Doorschuiven van investeringen in De Ark betekent automatisch ook doorschuiven van de gedeeltelijke verhuizing van de Triangel. Omdat de laatste betalingen aan de aannemer nog steeds moeten plaatsvinden, schuift het krediet door naar 2016 Omdat de laatste betalingen aan de aannemer nog steeds moeten plaatsvinden, schuift het krediet door naar 2016 In 2016 zullen deze kredieten worden aangewend voor o.a. vervanging van een kunstgrasmat, beschoeiingen watergangen en renovatie. In 2016 zullen deze kredieten worden aangewend voor o.a. vervanging van een kunstgrasmat, beschoeiingen watergangen en renovatie. Begin 2016 is er nog een laatste nota ontvangen.

Restant bedrag 2016 200.000

103.157 73.576 73.000 305.000 267 755.000

Omschrijving (bedragen x € 1)

Toelichting

Restant bedrag 2016

TOTAAL PROGRAMMA 4 Programma 5 Ruimtelijke ontwikkeling Omschrijving (bedragen x € 1) Investeringen met economisch nut Inv woonwagenterreinen div. 51 plaatsen Totaal investeringen met economisch nut

755.000

Toelichting

Restant bedrag 2016

In 2016 zijn afrondende werkzaamheden voorzien.

34.232 34.232

TOTAAL PROGRAMMA 5 Programma 6 Duurzaamheid en stedelijk beheer Omschrijving (bedragen x € 1) Investeringen met economisch nut Vervanging Parkeerverwijssysteem PVS2015 Totaal investeringen met economisch nut

34.232

Toelichting

Restant bedrag 2016

De uitgaven zijn voorzien in 2016.

120.691 120.691

Investeringen met economisch nut met heffing Ondergrondse containers afvalinzameling meerjarenplan I.v.m de afwikkeling van het project vinden in 2016 de laatste deel 2009 werkzaamheden plaats Rioleringskrediet 2015 - 15 jr Verlening naar 2016 vervolgens restant krediet overboeken naar kredieten 2016 .Wel afschrijven kredieten 2015 in 2016. Rioleringskrediet 2015 - 40 jr Verlening naar 2016 vervolgens restant krediet overboeken naar kredieten 2016 .Wel afschrijven kredieten 2015 in 2016. Totaal investeringen met economisch nut met heffing

252.245 73.390 3.596.104 3.921.739

Investeringen met maatschappelijk nut Herinrichting Sportlaan (Verkeersplan Oost) Uitvoeringsmaatregelen nota parkeerbeleid (2009)

Jaar gereed 2018 Restantkrediet wordt gebruikt ter dekking investeringskosten digitaliseren parkeren Verbetering openbare ruimte Goudse Poort 2010 I.v.m. de afwikkeling van het project vinden in 2016 de laatste werkzaamheden plaats VRI Schielands Hoge Zeedijk en Nwe Gouwe_ Keerkring Werkzaamheden en uitgaven zijn in 2016 voorzien. Totaal investeringen met maatschappelijk nut TOTAAL PROGRAMMA 6 Programma 8 Veiligheid en bestuur Omschrijving (bedragen x € 1) Investeringen met economisch nut Vervanging cameratoezicht (CCTV) 2014 Totaal investeringen met economisch nut

65.048 38.866 246.371 306.172 656.457 4.698.887

Toelichting

Restant bedrag 2016

De uitgaven zijn voorzien in 2016

50.095 50.095

TOTAAL PROGRAMMA 8 Algemene dekkingsmiddelen Omschrijving (bedragen x € 1) Investeringen met economisch nut MIVOP Bedrijfsvoering 2015

Totaal investeringen met economisch nut TOTAAL kostenplaatsen/algemene dekkingsmiddelen TOTAAL GENERAAL

50.095

Toelichting

Restant bedrag 2016

Door vertraging in de technische inrichting van het systeem en vanwege een behoefte aan extra training voor gebruikers, is in 2015 besloten de livegang van de applicaties die zijn aangeschaft in het programma Geheugen van Gouda, uit te stellen naar maart 2016. Omdat een belangrijk deel van de kosten op deze projecten pas worden gefactureerd na acceptatie en na livegang van de applicatie, is het nodig om dit krediet open te houden in 2016.

136.787

136.787 136.787 5.860.290

10.2.4 Overzicht investeringen 2015

In deze paragraaf wordt een overzicht gegeven van het verloop van de investeringen in 2015. Onderscheid wordt gemaakt in drie soorten investeringen die in tabelvorm worden weergegeven.

Jaarstukken 2015

141

■ ■ ■

tabel 1: Investeringen in uitvoering die doorlopen; tabel 2: Investeringen in uitvoering die afgesloten worden; tabel 3: Investeringen waarover geen uitvoeringsbesluit genomen is en die in gewijzigde vorm op het CIP blijven staan. In de tabel worden dan alleen die investeringen vermeld waarop een wijziging van toepassing is (mutatie in jaar gereed).

10.2.4.1 Investeringen in uitvoering die doorlopen naar 2016 Programma 1 Economie, cultuur en stadsmarketing Categorie (bedragen x Omschrijving € 1) Vastgoed

Investeringen met economisch nut Rest wzh bibliotheek chocoladefabriek Totaal investeringen met economisch nut

Investeringen met maatschappelijk nut Voorzieningen Toerisme Cultureel- en Havenkwartier voorbereidingskrediet en cultureel erfgoed 2010 Totaal investeringen met maatschappelijk nut

Jaar Jaar gereed gereed was wordt

Niet commerciële voorzieningen Nieuwbouw zwemaccommodatie Onderwijshuisvesting Renovatie sportvelden

Onderwijshuisvesting

Investeringen met economisch nut Voorzieningencluster (School) 1 bouwkosten

2016

82.000 82.000

1.227 1.227

80.773 80.773

2015

2016

153.280

48.764

104.516

153.280

48.764

104.516

235.280

49.991

185.289


1.865.000

0

1.865.000

Restantkrediet Zwembad Groenh.park 15 jaar

2015

2016

117.966

14.809

103.157

Restantkrediet Zwembad Groenh.park 40 jaar 1e inrichting school/gymzl TV WG Investering De Ark Krediet de Ark Sportvelden (2015) 1 Sportvelden (2015) 2 Toplaag renovatie veld GSV incl hek/pad Totaal investeringen met economisch nut

2015 2016 2016 2016 2015 2015 2015

2016 2016 2016 2016 2016 2016 2016

86.022 326.988 1.786.437 249.139 73.000 305.000 47.000 4.856.552

12.446 0 0 0 0 0 46.733 73.987

73.576 326.988 1.786.437 249.139 73.000 305.000 267 4.782.564

2016

2016

690.500 690.500

0 0

690.500 690.500

5.547.052

73.987

5.473.064

Investeringen met maatschappelijk nut Inrichting gebied tbv noodlokalen TV WG Totaal investeringen maatschappelijk nut

Investeringen met economisch nut Inv woonwagenterreinen div. 51 plaatsen

Jaar Jaar gereed gereed was wordt 2016

Som van Over te uitgaven en brengen naar inkomsten 2016 185.816

34.232

Totaal investeringen economisch nut

220.048

185.816

34.232

TOTAAL PROGRAMMA 5

220.048

185.816

34.232

Investeringen met economisch nut Vervanging Parkeerverwijssysteem PVS2015

2015

Krediet na begrotingswijziging 220.048

Programma 6 Duurzaamheid en stedelijk beheer Categorie (bedragen x Omschrijving € 1)


2016

Totaal investeringen met economisch nut

Investeringen met economisch nut waarvoor een heffing kan worden geheven Implementatie Verbetering Afvalscheiding (voorheen verbeterplan "Verbeterplan gescheiden afvalinzameling gescheiden inzameling 2004-2006")

142

Som van Over te uitgaven en brengen naar inkomsten 2016

2024

Programma 5 Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Categorie (bedragen x Omschrijving € 1)

Diverse investeringen stadstoezicht

Krediet na begrotingswijziging

2024

TOTAAL PROGRAMMA 4

Herinichting woonwagenlocatie


2015

TOTAAL PROGRAMMA 1 Programma 4 Jeugd, onderwijs en sport Categorie (bedragen x Omschrijving € 1)


Jaarstukken 2015

2016

2016



177.500

56.809

120.691

177.500

56.809

120.691

96.066

2.427

93.639

Categorie (bedragen x Omschrijving € 1) Ondergrondse containers afvalinzameling Riolering

Investeringen wegen grijs

Ondergrondse containers afvalinzameling meerjarenplan deel 2009

Jaar Jaar gereed gereed was wordt 2015 2016

Rioleringskrediet 2015 - 15 jr Rioleringskrediet 2015 - 40 jr Totaal investeringen met economisch nut waarvoor een heffing kan worden geheven Investeringen met maatschappelijk nut Investeringen wegen grijs (voorheen PP) 2016

Investeringen wegen grijs (voorheen PP) 2015 PP Lange Termijn Investeringen (LTI) jaarschijf 2016 Uitvoeringsmaatregelen Uitvoeringsmaatregelen nota parkeerbeleid (2009) nota parkeerbeleid Uitvoeringsmaatregelen Watersysteem Historische Binnenstad deel 1 Waterplan Verbetering openbare Verbetering openbare ruimte Goudse Poort 2010 ruimte Goudse Poort Verkeersplannen Herinr.Sportlaan ( Verkeerspln Oost ) Herinr.Sportlaan js 2018 Vervanging VRI VRI SLH Zeedijk en Nwe Gouwe_ Keerkring Totaal investeringen maatschappelijk nut

Diverse investeringen stadstoezicht

Investeringen met economisch nut Vervanging cameratoezicht (CCTV) 2014 js15

2016 2016

210.000 10.290.000 10.885.772

135.739 6.651.201 6.826.827

73.390 3.596.104 4.015.378

2016

2016

1.280.000

0

1.280.000

2016 2016

2016 2016

1.280.000 4.256.069

58.666 0

1.221.334 4.256.069

2015

2016

100.001

61.135

38.866

2016

2016

125.000

92.380

32.620

2015

2016

266.569

20.198

246.371

2015 2018 2015

2016 2018 2016

540.000 235.000 430.000 8.512.639

474.952 0 123.828 831.158

65.048 235.000 306.172 7.681.480

19.575.911

7.714.795

11.817.549


Vervanging cameratoezicht (CCTV) 2014 js16 Totaal investeringen met economisch nut

Automatisering

Investeringen met economisch nut MIVOP Bedrijfsvoering 2015 Totaal investeringen met economisch nut TOTAAL ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN



2015

2016

98.655

48.560

50.095

2016

2016

60.500 159.155

0 48.560

60.500 110.595

159.155

48.560

110.595

TOTAAL PROGRAMMA 8 Algemene dekkingsmiddelen Categorie (bedragen x Omschrijving € 1)

Som van Over te uitgaven en brengen naar inkomsten 2016 37.461 252.245

2015 2015

TOTAAL PROGRAMMA 6 Programma 8 Veiligheid en bestuur Categorie (bedragen x Omschrijving € 1)

Krediet na begrotingswijziging 289.706


2016

TOTAAL GENERAAL



294.153 294.153 294.153

138.427 138.427 138.427

136.787 136.787 136.787

26.031.599

8.211.575

17.757.516

10.2.4.2 Investeringen in uitvoering die afgesloten worden Programma 1 Economie, cultuur en stadsmarketing Categorie (bedragen x Omschrijving € 1) Depotgebouw

Investeringen met economisch nut Restantkrediet Gouwedepot Totaal investeringen met economisch nut


2015

TOTAAL PROGRAMMA 1 Programma 4 Jeugd, onderwijs en sport Categorie (bedragen x Omschrijving € 1) Onderwijshuisvesting

Investeringen met economisch nut Aanpassing schoolgeb. W. van Pruisenlaan Programma huisvesting 2015:1e inrichting Rest wzh Huisv. Al Qalam (renovatie Calslaan)

Jaar Jaar gereed gereed was wordt 2015 2015 2015

2015 2015 2015


Som van Niet over te uitgaven en brengen naar inkomsten 2016

37.000 37.000

20.046 20.046

16.954 16.954

37.000

20.046

16.954

Krediet na begrotingswijziging 65.000 86.842 17.000

Som van Niet over te uitgaven en brengen naar inkomsten 2016 66.157 86.842 20.812

Jaarstukken 2015

-1.157 0 -3.812

143

Categorie (bedragen x Omschrijving € 1) Renovatie sportvelden

Sport

Onderwijshuisvesting

Beregening automat. Jodan Boys / GSV Beregening automatiseren Olympia Sportvelden (2014) t.b.v. AV GOUDA Verduurzamen hekwerk hockey Vervangen leunbuis veld 3 Olympia Vervanging hekwerken (2015) Inrichting gymzaal Korte Akkeren Bouw Gymzaal Korte Akkeren 15 jaar Bouw Gymzaal Korte Akkeren 20 jaar Bouw Gymzaal Korte Akkeren 40 jaar Totaal investeringen met economisch nut Investeringen met maatschappelijk nut Herstel constructiefout schoolplein Calvijnschool Totaal investeringen maatschappelijk nut

Jaar Jaar gereed gereed was wordt 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015

2015

2015

TOTAAL PROGRAMMA 4 Programma 5 Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Categorie (bedragen x Omschrijving € 1) Herinichting woonwagenlokatie

Investeringen met economisch nut Uitbreidingsinv. twee woonwagenstandplaatsen Nieuwe Park Totaal investeringen met economisch nut


2015

TOTAAL PROGRAMMA 5 Programma 6 Duurzaamheid en stedelijk beheer Categorie (bedragen x Omschrijving € 1) Diverse investeringen stadstoezicht Parkeervoorzieningen

Ondergrondse containers afvalinzameling

Investeringen wegen grijs

Investeringen met economisch nut Vervanging parkeerautomaten 2014 Parkeergarage Spoorzone bouwkosten Parkeergarage Spoorzone installaties Totaal investeringen met economisch nut Investeringen met economisch nut waarvoor een heffing kan worden geheven Ondergrondse containers afvalinzameling meerjarenplan deel 2008

Investeringen met maatschappelijk nut Investeringen wegen grijs (voorheen PP) 2014

TOTAAL PROGRAMMA 6

Jaarstukken 2015

Som van Niet over te uitgaven en brengen naar inkomsten 2016 61.159 -159 0 0 81.896 -1.896 12.684 16 21.697 3 0 0 69.075 -4.075 140.719 1 15.471 56.529 543.185 25.207 1.119.697 70.657

828.182 828.182

829.028 829.028

-846 -846

2.018.536

1.948.725

69.811



118.432

118.424

8

118.432

118.424

8

118.432

118.424

8



2015

2015

190.000

187.993

2.007

2015 2015

2015 2015

92.742 9.765 292.507

43.414 6.065 237.472

49.328 3.700 55.035

2015

2015

134.414

134.414

0

134.414

134.414

0

Totaal investeringen met economisch nut waarvoor een heffing kan worden geheven

PP Lange Termijn Investeringen (LTI) jaarschijf 2015 Renovatie spoortunnel Uitvoeringsmaatregelen Uitvoeringsmaatregelen plan 'Gouda fietst beter Gouda fietst door door' (2009) Uitvoeringsmaatregelen Uitvoeringsmaatregelen gemeentelijk verkeers- en verkeer- en vervoersplan (2009) vervoersplan Verbetering openbare Verbetering openbare ruimte Goudse Poort 2008 ruimte Goudse Poort Verbetering openbare ruimte Goudse Poort 2009 Vervanging VRI Vervanging VRI Industriestraat - Nieuwe Gouwe Oostzijde, nr 13 (2014) Totaal investeringen met maatschappelijk nut

144


Krediet na begrotingswijziging 61.000 0 80.000 12.700 21.700 0 65.000 140.720 72.000 568.392 1.190.354

2015

2015

1.280.000

1.280.000

0

2015

2015

1.173.308

471.034

702.274

2015 2015

2015 2015

230.000 19.541

230.000 19.525

0 16

2015

2015

63.379

63.376

3

2015

2015

238.503

238.503

0

2015 2015

2015 2015

108.538 33.200

108.538 30.905

0 2.295

3.146.469

2.441.881

704.588

3.573.390

2.813.767

759.623

Algemene dekkingsmiddelen Categorie (bedragen x Omschrijving € 1) Automatisering

Investeringen met economisch nut Automatiseringskredieten 2015 Totaal investeringen met economisch nut TOTAAL ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN


2015

TOTAAL GENERAAL



1.360.516 1.360.516 1.360.516

1.369.712 1.369.712 1.369.712

-9.195 -9.195 -9.195

7.107.874

6.270.673

837.201

10.2.4.3 Investeringen zonder uitvoeringsbesluit Programma 4 Jeugd, onderwijs Categorie (bedragen x Omschrijving € 1) Onderwijshuisvesting

Investeringen met economisch nut Permanente uitbreiding De Triangel met 4 lokalen, Coniferensingel 20 Totaal investeringen economisch nut TOTAAL PROGRAMMA 4

TOTAAL GENERAAL


2017



200.000

0

200.000

200.000

0

200.000

200.000

0

200.000

200.000

0

200.000

Jaarstukken 2015

145

10.3 Reserves en voorzieningen 10.3.1 Reserves

Overzicht verloop reserves Naam reserve (bedragen * € 1.000) Programma 2 Reserve maatschappelijke opvang en vrouwenopvang

Saldo 31-12-2014

Toevoeging

Onttrekking Bestemming resultaat 2014

Saldo 31-12-2015

1.276

0

0

285

1.561

-64

48

Programma 5 Reserve deelname Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten Reserve wijkontwikkeling Reserve actualiseren en digitaliseren bestemmingsplannen Reserve bouwleges

332

0

220

1.253 69 90

0 0 0

263 0 0

-90

990 69 0

Programma 6 Reserve parkeren Reserve verbetering doorstroming verkeer rondom het spoor Reserve ketenmobiliteit

708 1.410 3.123

0 0 0

40 272 0

0 0 0

668 1.138 3.123

Programma 8 Reserve niet gesprongen explosieven WO2

2.278

173

508

0

1.943

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Algemene reserve Reserve sociaal domein Reserve drie decentralisaties (3D) Reserve organisatieontwikkeling

8.453 296 0 724

980 0 547 500

1.623 296 0 400

3.119 0 366 0

10.929 0 913 824

20.012

2.200

3.622

3.616

22.206

TOTAAL

Onderstaand volgt een toelichting per reserve. Programma 2 Reserve maatschappelijke opvang en vrouwenopvang De gemeente Gouda krijgt als centrumgemeente via decentralisatie-uitkeringen van het Rijk middelen voor maatschappelijke opvang en voor vrouwenopvang. Deze middelen worden regionaal ingezet. Eventuele overschotten worden toegevoegd aan deze bestemmingsreserve. In 2015 zijn de saldi uit 2014 toegevoegd aan deze reserve.. Programma 5 Reserve deelname Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten (SVn) Deze met ingang van 2000 ingestelde reserve betreft de storting in een fonds ten behoeve van volkshuisvestings- en stedelijke vernieuwingsprojecten. Deze deelname in het SVn-fonds is ontstaan uit de verkoop van de eerste tranche (50%) aandelen N.V. Bouwfonds Nederlandse Gemeenten. Bij de besluitvorming over de jaarrekening 2014 is besloten een bedrag van € 284.000 uit deze reserve te onttrekken. Dit is een boeking in het boekjaar 2015. Reserve wijkontwikkeling Deze reserve is bestemd voor de dekking van de kosten van de wijkontwikkelingsprojecten. In 2015 is € 263.000 aan deze reserve onttrokken. Reserve actualiseren en digitaliseren bestemmingsplannen Deze reserve is bestemd voor regulering van over meerdere jaren te maken kosten ten behoeve van werkzaamheden, mede door en voor derden, met betrekking tot actualiseren en digitaliseren van bestemmingsplannen. In 2015 is de reserve niet gewijzigd. Reserve bouwleges De reserve bouwleges is bestemd voor de verevening van kosten en opbrengsten gerelateerd aan de verstrekte bouwvergunningen. De werkzaamheden gerelateerd aan bouwvergunningen beslaan veelal meerdere jaren terwijl de legesinkomsten in één jaar verantwoord worden. Bij de resultaatbestemming 2014 is besloten om het nadeel op de bouwleges 2014 (€ 90.000) te onttrekken aan deze reserve. Dit is een boeking in het boekjaar 2015. Programma 6 Reserve parkeren Deze reserve wordt gevoed door afkoopsommen die worden betaald als bij de afgifte van bouwvergunningen niet (volledig) kan worden voldaan aan de normering van het aantal te realiseren parkeerplaatsen op eigen terrein. Gelet

146

Jaarstukken 2015

op het vorenstaande dient deze reserve te worden aangewend voor de aanleg van parkeerplaatsen, het treffen van parkeerregulerende maatregelen en andere voorzieningen in het kader van het betaald en/of belanghebbendenparkeren. In 2015 is conform de programmabegroting een bedrag van € 40.000 aan deze reserve onttrokken in verband met de uitbreiding van parkeerterrein Klein Amerika. Reserve verbetering doorstroming verkeer rondom het spoor Deze reserve is in 2010 gevormd met als doel de doorstroming en de leefbaarheid rondom het spoor te verbeteren. Deze reserve is tot en met 2013 gevoed met de subsidie die in het kader van Spoorse Doorsnijdingen via de uitkering van het gemeentefonds werd ontvangen. In 2015 is een bedrag beschikbaar gesteld voor de Spoortunnel en voor de laatste werkzaamheden van de reconstructie van het Hamstergatkruising. Reserve ketenmobiliteit In het kader van het bevorderen van de ketenmobiliteit is in 2014 € 3,1 miljoen van de provincie Zuid-Holland ontvangen en gestort in de reserve. In 2015 zijn er geen mutaties geweest. Programma 8 Reserve niet gesprongen explosieven WO2 Deze reserve is gevormd voor de middelen die ontvangen worden voor het opsporen en ruimen van niet gesprongen explosieven. Kosten en opbrengsten die hierop betrekking hebben worden met deze reserve verrekend. Het in 2015 ontrokken bedrag heeft betrekking op bezuinigingsmaatregelen (€ 350.000) en op daadwerkelijk onderzoek (€ 158.000). Voor het Groene hart Ziekenhuis is in 2015 een suppletie uitkering ontvangen die is toegevoegd aan de reserve. Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Algemene reserve Deze reserve wordt gebruikt voor de afwikkeling van het rekeningresultaat. Het gerealiseerde resultaat van de jaarrekening 2014 bedroeg € 3.616.000 positief. Vanuit dit saldo hebben in 2015 enkele verrekeningen met reserves plaatsgevonden. Per saldo is € 3.119.000 ten gunste van de algemene reserve gekomen. Op grond van de begroting 2015 is € 250.000 toegevoegd aan de algemene reserve ter versterking van het weerstandsvermogen. Daarnaast is € 730.000 toegevoegd als gevolg van de verkoop van een deel van de voormalige panden van de bibiotheek en Kunstpunt Gouda. In totaal is € 1.623.000 aan de reserve onttrokken voor opnieuw beschikbaar te stellen budgetten in 2015. Reserve sociaal domein Deze reserve is opgeheven met de besluitvorming over de 1e begrotingswijziging 2015-2018. Het resterende saldo is toegevoegd aan de reserve drie decentralisaties. Reserve drie decentralisaties (3D) De reserve 3D is ingesteld bij de 1e begrotingswijziging 2015 en wordt gevoed met overschotten op middelen vanuit de integratie-uitkering sociaal domein (jeugdzorg, nieuwe taken Wmo, participatie en WSW). Conform de besluitvorming bij de jaarstukken 2014 is in 2015 € 366.000 toegevoegd aan deze reserve. Daarnaast is aan deze reserve het resterende saldo van € 296.000 van de reserve sociaal domein toegevoegd. Ten slotte is bij de 2e begrotingswijziging 2015 vanuit de onderuitputting op de middelen voor minimabeleid en armoedebeleid € 250.000 toegevoegd. Eventuele bestedingen vinden plaats binnen het sociaal domein. Reserve organisatieontwikkeling Deze reserve wordt breed ingezet ter dekking van zowel reeds in gang gezette als toekomstige organisatie-ontwikkelingen. In 2015 is € 500.000 aan deze reserve toegevoegd. De onttrekking in 2015 bedroeg € 400.304.

Jaarstukken 2015

147

10.3.2 Voorzieningen

Overzicht verloop voorzieningen Naam voorziening (bedragen * € 1.000)

Saldo 31-12-2014

Toevoeging

Vrijval Aanwending

Saldo 31-12-2015

110 750

174 797

94 780

190 767

265

178

174

269

547 241

97

24 51

523 287

0

220

Programma 6 Voorziening onderhoud stationsgarage Voorziening groot onderhoud openbare ruimte Voorziening verwerking afvalstoffen Voorziening riolering

0 9.020 1.092 9.184

50 7.082

Programma 8 Voorziening deelname grondbank Zuidplas Voorziening pensioenaanspraken (voormalig) wethouders Voorziening groot onderhoud brandweerkazerne

1.800 5.200 559

Programma 1 Voorziening verhuurdersonderhoud schouwburg Voorziening onderhoud gemeentelijke gebouwen en objecten Programma 4 Voorziening planmatig onderhoud gemeentelijke onderwijsgebouwen Programma 5 Voorziening civieltechnische werken en plankosten Bolwerk Voorziening civieltechnische werken en plankosten De Drie Notenboomen Voorziening civieltechnische werken en plankosten Verswollezone

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Voorziening spaaruren verlof Voorziening flankerend beleid Optima Forma Voorziening onderhoud Huis van de Stad Voorziening pijporgel aula begraafplaats TOTAAL

94 148 0 53 29.064

461 43

220

360

1 43 9.145

360

9.938 486 1.881

50 6.164 606 7.303

233 63

1.440 5.428 539

2 148 9

93 0 34 53

13.882

23.967

Onderstaand volgt een toelichting per voorziening. Programma 1 Voorziening verhuurdersonderhoud schouwburg Deze voorziening is bestemd voor het nivelleren van de uitgaven verhuurdersonderhoud aan het schouwburgcomplex gelegen aan de Boelekade 67. Het nieuwe meerjarig onderhoudsplan is vastgesteld door het college op 21 januari 2014. Op basis hiervan is € 174.000 aan deze voorziening toegevoegd. In de loop van 2015 is € 94.000 besteed wegens onderhoudswerkzaamheden. Voorziening onderhoud gemeentelijke gebouwen en objecten Deze voorziening is bestemd enerzijds voor het nivelleren van uitgaven aan planmatig onderhoud aan gemeentelijk pandenbezit. Anderzijds dient deze voorziening als dekking voor het inlopen van onderhoudsachterstanden aan genoemde panden. Op 21 januari 2014 is het nieuwe meerjarenonderhoudsplan vastgesteld door het college. In 2015 is € 797.000 aan de voorziening toegevoegd inclusief een aanvullende dotatie van € 25.000. Er is voor € 780.000 aan onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd. Programma 4 Voorziening planmatig onderhoud gemeentelijke onderwijsgebouwen De bekostiging voor de onderhoudsvoorzieningen voor schoolgebouwen is vanaf 1 januari 2015 geen taak meer voor de gemeente. Schoolbesturen ontvangen deze middelen vanaf dat moment rechtstreeks van het Rijk. De gemeente blijft nog wel verantwoordelijk voor nieuwbouw, uitbreiding, medegebruik, eerste inrichting, vandalismeschades en constructiefouten. De voorziening is vanaf 2015 nog bestemd voor meerjarig onderhoud aan bruikleenscholen en gymzalen. Tevens wordt het meerjarig onderhoud aan de Burgemeester Martenssingel (vanwege gebruik door de GSG) uit deze voorziening voldaan. Inkomsten in het kader van uitvoeringsregels verhuur en medegebruik in het primair en speciaal onderwijs werden tot 2014 aan de voorziening toegevoegd en besteed aan duurzaamheidsmaatregelen. Per 1 januari 2015 is hiermee gestopt.

148

Jaarstukken 2015

Programma 5 Voorziening civieltechnische werken en plankosten ■ Bolwerk ■ De Drie Notenboomen ■ Jan Verswollezone Bij de actualisatie van de grondexploitaties bij de jaarrekening 2012 zijn de grondexploitaties van Bolwerk en De Drie Notenboomen afgesloten. Voor de nog uit te voeren civieltechnische werken in de openbare ruimte en bijbehorende plankosten in deze gebieden zijn twee afzonderlijke voorzieningen gevormd. In 2015 is de grondexploitatie van de Jan Verswollezone afgesloten en is voor de nog uit te voeren werkzaamheden een voorziening van € 220.000 gevormd. Programma 6 Voorziening onderhoud Stationsgarage Deze voorziening is bestemd voor het uitvoeren en nivelleren van uitgaven voor groot onderhoud aan de nieuwe Stationsgarage. In 2015 is een bedrag van € 50.000 in deze voorziening gestort. Voorziening groot onderhoud openbare ruimte Deze voorziening is bestemd voor de egalisatie van beschikbare middelen en kosten groot onderhoud van de openbare ruimte (groot onderhoud van wegen plus kunstwerken, water en groen) zoals is opgenomen in het P(roject)P(rogramma), PP als onderdeel van het Integraal Uitvoerings Plan (IUP). Jaarlijks wordt een bedrag in deze voorziening gestort. Op basis van een projectmatige aanpak wordt het groot onderhoud uitgevoerd. In 2015 is € 7.082.000 aan deze voorziening toegevoegd en is ten behoeve van uitgevoerde onderhoudsprojecten € 9.938.000 aan deze voorziening onttrokken. Voorziening verwerking afvalstoffen Bij de inzameling en verwerking van afvalstoffen is volledige kostendekking uitgangspunt. Deze voorziening is een egalisatievoorziening, waarop geen meerjarig onderhoudsplan van toepassing is. Het uiteindelijke jaarlijkse exploitatieresultaat wordt op nacalculatiebasis bepaald en aan deze voorziening toegevoegd of onttrokken. Een nevendoel van deze voorziening is het bevorderen van een gelijkmatig tariefverloop bij onregelmatige lasten. In 2015 is € 486.000 aan deze voorziening onttrokken. Voorziening riolering Bij de riolering is volledige kostendekking uitgangspunt. Deze voorziening is een egalisatievoorziening, waarop geen meerjarig onderhoudsplan van toepassing is. Het uiteindelijke jaarlijkse exploitatieresultaat wordt op nacalculatiebasis bepaald en aan deze voorziening toegevoegd of onttrokken. Deze voorziening heeft als nevendoel een gelijkmatig tariefverloop te bevorderen bij onregelmatige lasten. De kosten die gemaakt worden ten behoeve van riolering worden gedekt door inkomsten rioolrechten. In 2015 is het exploitatieresultaat verrekend met de voorziening. In 2015 is een bedrag van € 1.881.000 aan deze voorziening onttrokken. Programma 8 Voorziening groot onderhoud brandweerkazerne Deze voorziening is bestemd voor het uitvoeren en nivelleren van uitgaven voor groot onderhoud aan de nieuwe brandweerkazerne. Op 21 januari 2014 is het nieuwe meerjarenonderhoudsplan vastgesteld door het college. Conform dit plan is een bedrag van € 43.000 in deze voorziening gestort en zijn voor € 63.000 aan onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd. Voorziening pensioenaanspraken (voormalig) wethouders Politieke ambtsdragers in functie bouwen pensioenaanspraken op. Voor de gemeente Gouda betreft dit de wethouders. Deze pensioenaanspraken komen ten laste van de gemeente Gouda. In tegenstelling tot deelnemers aan het ABP vindt voor de Appa geen premieafdracht plaats van de gemeente aan een pensioenfonds. De pensioenen van de wethouders worden gefinancierd uit de begroting van de gemeente Gouda op het moment dat dit pensioen wordt uitbetaald aan betrokkene. Op grond van artikel 44 van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) dient een voorziening voor de pensioenaanspraken (voormalig) wethouders te worden gevormd. Ter financiering van de opgebouwde pensioenaanspraken en -rechten op (partner)pensioen van (voormalig) wethouders is per 31 december 2015 een voorziening gevormd van € 5.428.000. De actuele actuariële berekeningen leiden in 2015 tot een dotatie aan de voorziening van € 461.000. In de begroting was beperkt dekking aanwezig voor de dotatie aan de voorziening. Door veranderingen in de aannames van de berekeningen kan het benodigde bedrag in de voorziening sterk veranderen van jaar tot jaar. Voorziening deelname grondbank Zuidplas De RZG Grondbank Zuidplas is opgericht om strategische aankopen te doen in de Zuidplaspolder. De gemeente Gouda neemt voor 6% deel in de grondbank. De grondbank waardeert haar gronden jaarlijks. In 2011 heeft een afwaardering plaatsgevonden van in het verleden gekochte gronden en heeft de gemeente Gouda een voorziening gevormd voor € 1.800.000. Naar aanleiding van de meest recente taxaties is deze voorziening in 2015 met € 360.000 afgewaardeerd.

Jaarstukken 2015

149

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Voorziening spaaruren verlof De voorziening biedt de benodigde financiële dekking voor toekomstige verplichtingen die voortvloeien uit de binnen de organisatie opgebouwde spaaruren. De afspraken met betrekking tot deze spaarvariant werden in een zogenaamd spaarcontract tussen werkgever en werknemer vastgelegd. Per jaar kon niet meer dan de opgebouwde compensatieuren worden gespaard. Tevens was het maximaal te sparen uren gemaximaliseerd tot 1 jaar per medewerker. Door invoering van de levensloopregeling is de verlofspaarregeling met ingang van 1 april 2006 vervallen. In 2015 is er aan verlof op basis van spaaruren een bedrag van € 2.000 opgenomen. Er heeft een dotatie van € 1.000 aan de voorziening plaatsgevonden als gevolg van actualisatie van het uurloon. Het saldo per 31 december 2015 betreft de waardeaanspraak van 3 medewerkers. Voorziening flankerend beleid De uitvoering van de vertrekregeling in het kader van OptimaForma na 1 januari 2006 is door de gemeente ondergebracht bij het ABP. In 2015 is een bedrag van € 98.000 aan deze voorziening onttrokken. Per 31 december 2015 zijn er geen verplichtingen voor deze vertrekregeling meer, waardoor de voorziening kan worden opgeheven. Het nog resterende saldo van € 51.000 is ten gunste van het jaarrekeningresultaat gebracht. Voorziening onderhoud Huis van de Stad Deze voorziening is bestemd voor het nivelleren van uitgaven van planmatig onderhoud aan het Huis van de Stad. De jaarlijkse dotatie aan deze voorziening wordt elk jaar aangewend voor de onderhoudskosten van dit pand, die gebaseerd zijn op de meerjarige technische onderhoudsplanning. In 2015 is € 42.500 in de voorziening gestort. Er is voor € 7.000 aan onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd. Voorziening pijporgel aula begraafplaats Op deze voorziening is geen meerjarig onderhoudsplan van toepassing. Deze voorziening heeft betrekking op een legaat dat door de gemeente Gouda als legataris beheerd wordt. Het legaat dient gebruikt te worden voor de restauratie van het pijporgel op de begraafplaats IJsselhof te Gouda. Restauratie van dit orgel zal worden uitgevoerd door de beheerder/ eigenaar van deze begraafplaats. Op dit moment is niet bekend op welke termijn Yarden deze restauratiewerkzaamheden gaat uitvoeren.

150

Jaarstukken 2015

Colofon uitgave: gemeente Gouda foto's: o.a. Yvonne Palsgraaf, Pim Mul en Maudy Brussel (Palet Welzijn) ©gemeente Gouda, april 2016

1. Introductie Inleiding Vernieuwingen in de jaarstukken Leeswijzer De jaarrekening 2015 op hoofdlijnen 7

Recommend Documents